ADMODUM RZV&RENDI PA?RI$ ANTONII VIEIRA E SOCIETATE JESU, Regii in Lufitania Pradicatoris s SERMONES SELECTISSIMI, Fcecunditate Materiarum , Sublimitate , Subtilitatc , Sc acumine Conceptuum admirabiles: Idiomate Lufitanico confcripti , & variis Typis evulgati , Nunc in Cartufia Colonienli latinitate donati. Cum triflici Indice , ^Thematum, Locorum Sacm Scriptur^^ & remm memorabilium* PARS PRIMA. CQLONIM AGRIPPINAL, Sumptibus HERMANNl DEMEN* M.DCC. VIIJ, * Oim Privilegio S, C fed,quoad me, minons momenti: "2 te arumm ! mma > corruptioquafubmeonominetypismandati&indi- veilasIinguasmuItitramlatiSermones, veltotaliterfuppofititii, cumnonfint mei. vei,cum meifintinlubftantia, funtdememoria ; &hincinfcrmes?velde-» niqueexmenaofis^^ inquosomnes , vel ' * rrer,sereerrores 5 quam ego in propriis recognovi a* Twn^!? ^ 2 £*??8 Mu * filteu totalisfuitcau!a,quarenunquamperfuadert E Al CUm mi lkri P tur * g^^e,quomundusnlenuseft,inlucemprodire.- fine^^r n!ma ^ r( qU rT is m « Iri ^^garent) rumoreparticulari,quem /°n' UtUS Um 5 r ° lumm ^oetenimabimitatione di g nisfaaa Iun£ exempiam. Cumeo pervencritutultimamfofmamdigeltusaccipiatliber , cui 1 1 tulus, Pr*dtcator&Audit d r Chri/ltanus \ in illo v debisreguias(utrumabarte venngeniotidcio) qu^perhancnovammethodummededuxerunu intere^fi cautas iaredefideras^uare a trlta magls&ordinariamethodoreceffi^IlasinSe^ ffione» temeneJhKrhum Dei,mvenks , qui idcirto primoloco velut reliqUoruni PRM.FATIO AU7H0RIS Proloeuspomtur. Siaffeaatadekaarisponipaplvlerirqueverborum ,&ftylo auem voclnt politum,non me legas : ifto maxime fcorente fty o , primus n ,eiyi- Snatwcft cuicondonabisubioffendens. Secltantumnahiiemrerprofuitcla- to{uoerrore,t?ndem(emetipiosinteilcxerunt. Prim r sdiftnbutioni ilkforet neceffarium , & rdextendenci.mei mandumque ruditerpro-,edosnetuumretardai-etiu-defiderium ( pro quotantoma crestibi agogratias,'quanto minusmihi illuddebes) pracedent & lubiequentui magis ela- borat..C reuo hanc ipfam meam non n inus tibi grauunioie \ aiivtaiem,;.d mmu- cndwntattidiiimqL.cxlidenutasgena'aretblet. . AD LECfOREH Denique nolo tibi pro certo plura opera appromittere : inter pulverem enim ctiam me* memorix&otlivionis mveniuntur ( iicutinofficina Vulcani) multa lacera & pcrforata,qua: virium Mv&u non redintegrari,nedum peifici & elimari poflunt,quod expoiiendi deiecerit orexisrfolummodd graviter fcntirtm,fifacukas me dcficeretexcremam imponendi manum quatuorLibris , Deregno Chrijli m terrisconfummato, vel alio nomine, GavisProfhetamm , in quibus nova ad faci- liorem Prophetarum lntelligentiam panditur via - r quibuspotiorem ftudiorum meorum mduftriamconiecravi. Sedquiaifti vulgatifunt magis univerfaks,onv nib us ler viendidefiderium pro nunc lllis tribuit prarogativam. Si qmm ex his Sermonibus fpiritualem hauferis utilitatem ( quod fo~ lumexipedo ) deprecare Deum pro mea vita i & iime mortuum intcilexeris ultimumhujuslibrilegitoSermonem : uthujus ventatem cognol- cas,& acceptum a me confilium ample&aris. Deus te cu- & y ftodiat. Amen. •l PR^EFATIO TRANSL ATORUM ad benevoium Lectorem» Igeparu?np(rgradum'm limtne , AmiceLcBor, & aufctdtabre* vttcr quijquis provu?n& peregrinumconceptibus , novum & pcregrmum ingenii jubti/itati- bus & ammtmbus,p'oindcundtquaque novum. 6)uodantequam vo/vereincipias % AmiceLeBor,& rogandum te , & moncndumputavimus. Peimb. Nctemcrkatispr hoc magis ientio. Ulyi* fipponein S. Francifco 19. Augufti, Anno 1678, Fr. foames de Matre Bth CENSURJ ET APPROBJTIO THEOIOGORUM quilm Ulrikujus ex lufitanxoSermonci i Latinum translati revifio commiffafmt, AOreus iile omnisReligiofitatisMagifter Thomas Kempenfis,inlaudem illo- rum, qui icriptione librorum Dei optimi maximiquegioriam, anitmrutrh que ialutem promovere adlaborant , fic Ioquitur:fi mercedem fuam non perdet , qui calicem aquz frigida: fitienti porrigit , quantam mercedem recipiet, qui animas perpetuo vi£urc,&lutaris fapientia? aquam fcribendo miniftrat ? quot emm litteras debiteformas,tot Deo hoftias laudis offers. Benedi&a ergo manus icnbentis, & digiti in taliopere occupati. H*c fi vera , ( quis prudens ea vera dfe dubitat)muitiphcescertelaudis hoftias Deo immoIavit,Admodum KV.Antoritus Vmra. Societatis jESu,Regius in Luiitama Pra:dicator,in Conceptibus pradicabiii- bus tam lubtiiis & iblidus,in dicendo tam facundus , ut ab admodum RP.Joanne a Matre Dei,Ordinis Seraphiciin PortugalliaProvinciale digniffimo, meritd ap- pellatus fitOraculum pulpiti,&omniumConcionatorum Princeps. Hic etenim m regulis Pradicationis exercitatiffimus Vir , quosad populum habuit , exquiii- tilLmosSermones,eoidem inLufitanicoIdiomatepr2lomandavit,utnonfolum vivi voce , vivus , led & icripto mortuus , Chriftianum poifet populum a:dificare ut proindenondubitemus , quinmanibus digitifque ejus faiuberrimoifti operi apphcatis , benedixent Omnipotens , sternamque ei mercedem jam Iargitus fit proeo , quod animabussternum viduris falutaris fapientia: aquamfcribendo mmiftrant. EtcerteminoremaDeobenediaionematquemercedemnonhabe^ bunt venerabiles P atresCartu fiani , quor um unus profeffus in Canhufia Colo- meniiS.Barbar X ,altcrver6inCarthufiaDulmanienfiinWeftphaIia, quifzpius memoratiP ^^^^Sermonespraeclaros , exrdiomateLufitanicoinLa- tinum,nonfineingentilaboretranftulere. Ethunc quidem priinumeorundem &ermonumTomumdiligenti4qiiarx)tuimusrevidimus,inquonih quodhdemautbonosmoresoffendat , quod unum&foluma nobis inveftW toerat. Dignumerg6eundemcenfemus,quiprobonocommuniEccIefi3e,& fadeiiumiolatiopertypospublicetur. Siccenfebamus. Annoi^.n. Augufti. ft\ Adrianus Schdncn S. Ord. Prted. SS Thcolog, Magificr. Fr. Petrus Dietzingcr S. Ord.Prsd. SSfThcologiui palam fiat > utrum diligatis eutidi an non ? Deuter. i*9 4 IX. Sermo in Feriam quartam poft Dommquartam Quadrag. Vidit Hominem coecum, Joan,^ 141* X. Sermo JNDEX SZRMONUM E? tHEMAfUM. X. Sermo de B. Virgine Maria de Rupe Francias. IjbcrQeneratiomsJcfuCbnfii, liliiDavid, Filii Abraham t Matth. i. XI. Sermo in Sabbathum poft Dominicam tertiam QuadrageC Hocautemdicebanttentanteseum , utpojfent accufareeum. Joan.j8. XII. Sermo de Lachrymis Sancti PETRI. CantavztQaUus,&converfus Dommus refpcxit Petrum : & cgrejfm forasflevit amare, Luc.12. l 9^* XIII. Sermo de Mandato. Sciens JZlSUS quiavmkhoraejus , uttranfeatex hocmundoadPa- trem , cum dilextfetfuos , quicrantinmundo , infincmSlexiteos, Joan.13. Xiy r Sermo de Bulla Cruciata. Unw militum Imcea Latus ejus aperuit : & continub exivit Sanguis & aqua. Joan.19. a2 5 XV. Sermo Secundus in Feriam quartam Cinerum. Pulviscs, & inpulverem rcvcrtcris. 241' SERMO S E R M O PSO Donjinica Sexage&tnx. tmtas y qmbusfeferatis, MmmmnovisnLdatisReJL ' adeandemMijfionemreverfuseJl. Stmcn efi ycrfam Dei, Luc. 8. | AXXT Omnipotens,ut 4 illuftre ac frequens hoc auditorium , fer- mone minus quam in Praidicatore deceptu «dt^saeas egrediatur ? audiamus Evangelium,cY quidem totum:totu enim agit de cafu , quime hucufque e tamlon^ ginqudi adduxit. Exiit qui (eminat, (eminare. Chriftus di- cft, quod Praedicator exierit ad feminan- dum Verbum Dei. Plane patet,quod Te- Xtus ifte fit exLibris Dei > non folum mentionem facit de feminando • fed etiam de exeundo j,E*i*ir,nam in Die meffis me- tietur & femen, & numerabuntur nobis paflus. Mundus,Vobis,qui laboratiscum illo , nec fatisfacit pro eo quoddifpen- ditis i necpaflusremunerat. Non fic Deus. Laborarecum ipfo , ufque ad exi- re,eft feminare t de paffibus etenim etiam colligitur fruttos, fater Evangelii Semi- §. L natores , alii ad feminandum exeunt : ali j feminant fineexire j Exeuntes ad femi- nandum , f un t qui abeunt prajdicatum Evangelium in Chinam,!ndiam,& Japo- niam : Seminantes fine exire,funtquibus fatis videtur pradicare in Patria. Qnifque fuam habebit rationem : fed omnia fuum computum j fementem habentibus indo- moyfolvendum erit femen ; qmbus e Ion- ginquo quairendum eftfemen , &femen metietur,& pafTus numerabuntur. Ah dies judicii i ah Pnedicatores ! Vos hic,vos in- venietiscumpIuribusPalatiis : illiibi, cum pluribus paffibus, Exiit feminare. Sedex hoc Difcurfu videoquodnote- tis ( & me quidem notatis ) Chriftum di- cere, quodfeminator Eyangelicus Exiit : ftd nou dicitil&rfw j Prardicatores etenfan Evangelici ,homines profitentes fe prar- dicare & propagare fidem , bonum eft quod exeant/ednonquodredeant. Ani* S.Grego. ffialiaEzechjelis trahentes. currum trium- Huk % 8 l R M O phalcm glorix Dei , & figurantes Prxdi- avcs comedenmt,Sc Homines qui d > con- cator«8EvangeliiDei,qualefnam habe- culcaruut ; Conculcatum efi ne- trhL 3 ! ■ Ut m 2™% * que illud dico propter £^ 32^2? "^^^ fentio. Omma tfa Semmatoribus funt frutlum centupUm. ? ' * m llte Seminator / feminatio dat mihi fpem rnagnam , namquamvis mihi perierint labores primi , ultimi promittu.nt fuc celTus meliores : Grande mihi pra:bet snefti ? plane/edamore tui j Concul cati & perfecutiouem paffi ? fic,fedamo re tui, Nunc ad meam quxftionem redea- c«e , q„od anuml» Cmm divtai dp.rtB^, «iS^fe ■A * veatus S E * M ventuf aufert t paud ramis adhaerentes & iu f ruftum defincntes , tantummodb funt fclicesjhi foli duraut, illi foli nobis profi- ciunt , illi foli muudum fuftentant ; Con- fultumne erit mundum perire fame ? con- fultumne erit ultimos in flonbus perire dies ? abfit,nec Deus hoc probat : nec o- portet efle. Ecce hic patet cur dixenm in principio , quod Areneritis decepti m Praedicatore : fed ne opus fit rediteoe- ceptos fermone , traaabo in eo rem & materiam magnimomenti , &hicferviet velut Prologus aliis quos habiturus fum. §. II. Semen efi Verbum Dei. TRiticum quodfeminavitPrasdicator Evangelicus,inquk Chriftus,eft Ver- bum Dei. Spinae,petrae, via,terra bona in quam triticum cecidit, funt diverfa homi- num corda. Spiuas, lutit corda curis,divi- tiis,& delitiis intricata : & iu eis Verbum Dei fuflocatur. Petras, funt corda dura & obftinata , & in iftis Verbum Dei exaref- cit : vel fi nafcitur,non agit radices. Viac, lunt corda jnquieta & rerum laecularium tranfitibus & tumultibuspervia , aliae ve- niuur, aliae vadunt , aliquae tranfverfim, & omnes tranfeunt : & inhis Verbum Dei conculcatum eft,nam illud vel defpiciunt, vel non attendunt. Denique terra bona , bona funt corda,vel hominesboni cordis: & in iis radicatumVerbum Dei fruftificat tam foecunde & copiose ut pro fimplo centuplum colligatur , Ef fecitfrutlum cen- tuplum. Ifta copiofa Verbi Dei fru&ificatio,eft quam hodie confidero : & quoddam du- bium eft &mirabile , quodme poft fug- geftus confcenfumfufpendit. SiVerbum ■S)ciuuicJficaxcft-&potens, quomodg apparet t«m cxiguus Vcrbi Dei frucxos? Chriitusinquic,quod Verbom Dei fru&i- ficat cencupluin pro fimplo : & ego jarn couteutus eficm, h fruSificaret fimplura pro ceutuploj ucenmm Ssnnonibuscon- verteretur unus : jam munduseflettan- &us. Iftud in authoritate Chrifti funda- tum argumentum fidei,confirmatur magis experientia , li tempora praeterita cuin prafentibus comparentur. Legite H;fto- rias Ecclefiafticas , &omnes invenietis admirandis effeciibus Prardicationis Ver- biDeiplenas , tot peccatores converfos, tantam vitae mutationem , tantamroorum reformationem : Magnates defpexifle di- vitias & mundi vanitates , Regesrenun* ciafle fceptris & coronis, nobiles & juve- nes abdidifle fe in antris & fpeluncis ; Et hodie ? nihil horum. Nunquam in Ec- clefia Deitot fuerunt Prasdicationes & Praedicatores ficuthodie : Siigitur tam copiose feminatur Verbum Dei, quomo- do tam modicum affert fru&um ? Nemo eft qui aliquo fermone refipifcat & fe re- folvat,nullus adolefcentum qui pceniteat, nullus fenumquimoveatur ; Ecquideft iftud ? ficut Deushodienon eft minus omnipotens : fic ejusVerbum hodie noa cft minus potens quam ante , ergo fi Ver- bum Dei eft tam potens , fi Verbum Dei hodie tot hsbet Praedicatores , quare ho- die Verbi Deinullum videmus fruclum? Hoc tarri grave tantique momenti du- biirm , erit praefentis Sermonis materies$ Voio incipere praedicando mihi , fervier mihi & vobis : mihi , ut difcam praedicare s Vobis,ut difcatis audire. Q §. 111. ^TJod Verbum Dei faciat CXigTium inmundofr«c>um,poteft cxihqoo Tn Domi&ic. SeXagesimje. § «rium Principiorum provenire :vei ex dicir. Noudicit, quodaliqua triticipars parte Pradicatons, vel ex parte audito- perierit causa folis vel pluvice. Caufa ns , vel ex parte Dei. Uc anima median- propter quam ordiuarie perit femen , eft teahqaoSermone convertatur, oportet inaequalitflsvelintemperiestemporis,vel 'M-concurranttria. Primo Prxdicator , defeausautabundantia pluvix, velfolis doctrmaperfuadendo:Secund6 auditor, nimietas aut defeaus. Age, quarenon intelleftu DerciDiendo ! Terrin B«iic J.W^J..-:* r>U_:A... i_ n....i_ _i7r7 ' intelleftu percipiendo : Tertio Deus , ;gratia illuminando. Ut homo videat fe- ipfum, tria funt neceffaria.: Oculi , fpe- cuium .& lux. Sirubet ipeculum, & eft 'ceecus/nequit fe videre, oculorumdefe introducit Chriftus in Parabola Evange- lica aliquod triticum, quod perditum fit causa folis vel pluviaj ? Quia lol & pluvia funtinfluentiaeexpartecoeli, & quodfe- rr - . menVerbiDeinonfruaificet,nunquam ttu .• ii fpecmum habe t & oculos , & eft provenit ex defedu cceli, fed femper eil nox.: non fevidere porerit , defettu lucis. cx culpa noftra. Definet fruffificare le- fcrgo-neceffana Lnx, Speculum, & Ocu- men vel ob impedimentum fpinarum,vel ii. Qind eit anmae converdo , nifi quod ob duritiam petrarum, velinxqualitatem Aomofemetipfum introgreffus infpiciat ? viarum :fed defe^u influentia- ccelihoc pr OI utrofpeaioneift a ,oculi,iux,&fpe. aoneft.nec effe poteft, Semper Deus culum neceffaria funt. Pnedicator coi> ex parte fua promptus & paratus eft, fo- «Hrricfpeculo, quod I eft doarina, Deus vere fole, & pluvif rigareffdk illumina- concurntluceiqujc eftgratia: Homo con- re , pluvia emollire, fi corda noftra vel- curntocuhs, quodeft cognofcere feip- lent : Qui folem fuum oriri facit fuper btmos Mmb.i lum. jamluppofitoquod converfio ani- & mulos,& pluit fum iuftos & imuhs.&p*mcnt ^™! • - fit P er num crum:in ftrosconceptus , fibiob oculos habent Sffi? eL^" ^V? 5 adat noftrasm^culas ; quomodo concipient 2 1 • f cce ^ omo ^° feminabac Virtutes ? fi mea vto^confunditSSdi ^iff t- Evan S eli <^ Cadebat annamrflmeaverbaiamoperibusmeJs Jj» 1 ^^ lunt coufutat* : fi alius eft feminator , « alms ille qui feminat iw&mmmpnm, &fimulexort*(p m . Ca- debat triticum fuper petras ( & nafceb*. tui ceciditfuperpetratn,&natum ,C* debat tnticum in terram bonam , & „af- cebatur : aliud cecidit in terram bonam, & natum. Triticum cadebat,& nafcebatur. TalemoporteteiTePrajdicationem : rescadereoportet&nafci : tamnatura- lesutcadant, tampropriasutnafcantur. Quam difTerens eft ftylus violentus & tyranrncushodiedumconfuetus ? Videre adduci tamtriftes facra. fcriptur**. textus quafi ad torturam : aliquiquaflperegrini. aln implexi,alii concifi.folummodo W fc non veniunt. Et in medio hor U m,quan- ta hocfit elevatioue ! non confiftit in ele- vando,(edcadendo: Cecidit. Notatealle- R^ummmir&l^u^iaSS 1 £?? P<°P™ m . Triti- fedgentiles & idololatras. Ergo alia eft tZi ^??*^™^*^ caufaquamq ua: rimus. QualisS ^«]>us,folum tribus natum eft.\jt E§. V. Ritne forte ftylus hodie ufitatus in fuggeftibus ? ftylustamintricatus, ftylus tam difficilis , ftylus tam affeaa- tus , fty] us pugnans cum arte & natura > Iftaquoqueeft bona ratio. Stylumopor ~ — hu. .w.muas , q U is hinc lperanduseft fruftus ? praclara & folida % eit ratio ifta-cur non fruftum tulerit Ver- bum Dei : fed habet oppofit um fifo ex- cmplum & experientiam Jona:. Tonas fugwus aPeo , inobediens , contumax, poltquam devoratus & evomitus ; iratus, impatiens, parum charitativus , & parum mifericor S ,& mag is zelans i\ amans pro- pnamex.ftimationem , quamhonorem Vti &falutem animarum.defiderabatvi- dere Nmiveu fubverfam, & fubverti qui- dem f uls yidere oculis, tot millenis in ea muocentibus : nihilominus idem ifte ho- nio , unofermoneconvertitmaximum Kegem , maximam aulam , & maximum Jvepfiiim miin^i i_ . ~ , . nafcatu^rmo,tresdebetiiabcremodos cadendi j Debet cadere m.oenter ; debet cadere cadenter ; debet cadere cafualiter, Manenter promateriis ; cadenterpro verbj : cafualiter pro d^fpofitione. Ma«. ^v.umopor ^^^^^pq^^ne&fuolo- tetefle facilem & naturalem. Hinc Chri- n Zff^ T ere ^bent imman- ftus comparavit pra^dicationem femina- oportTteffei^ « Pr^^^^quahaiiecdifmnajdebent tiom: Exiit quifeminatfeminare. Compa- catChnftus pradicationem feminatiok -in. j • — T*"**«"ct;ujiionajaeDen( eflecadentia. Cafualitas eft pro difpofi- Oone ; guia debet efTe tm naturalk 4f 10 S E & non arTeftata , ut videatur cafus & non induftria. Ceciiit, cecidit,cecidit. Jam cum loquor contra modernos ftylos , volo pro mc allegare ftylum anti- quiflimi Prasdicatoris qui fuit in mundo. - r , o Et quis ilie f uit ? Coelum. Cceli enarrant J ' gloriam Dei P &opera manuumejusannuntiat firmamentum. Suppofito,quod ccelum eft Concionator , debet habere fermones & verba. Ita,dicit David ; habet verba, ha~ tbid.V.4. betfermones benefonantes : nonfuntlo- quela, neque fermones, quorum nonaudiantur voceseorum. Sed qui funt ifti fermones, & quae verba coeli ? Verba funt fteilas : fer- mones funt compofitio , ordo ,harmonia & curfus earum. Ecce quomodo ftylus : pra:dicaiidi coeii , concordat cum ftylo quem Chriftus docuit in terra ? aliud & aliudeft feminare ; Terra feminata triti- co : coelum confitum ftellis. Prasdicatio debet effe velut feminatio , & non veluti pavimentiftratiovariegata : debet efle jud. y. ordinata ficut ftella^fl* manentes in wdi- V, iO, rie fuo. Omnes ftellas funt in fuo ordine ; fed eft ordo quem facit influxus ; & non ordo quem facit labor. Non creavit Deus cosluinin qusdro ftellarum, ficuti Prxdi- catores faciunt fermor.emin quadrovet- borum ; ex una parte album , ex altera o- porteteffenigrum j fi ex una parte dies , exalteradebeteflenox : fi ex^jna parte dicuiitlucem,exalteradicunt umbram : fiabuna partedicunt,defcet'.dit ; abal- dera diceut afcendit. Sufficitne quod non videamus in uno fermone duo verba x- qualia & confona ? Cunftane debent effe prioribus femper contraria ? Difcamus a coelo ftylum difpofitionis & verborum. Quomodo ergo debent effe verba ? ficut ftellse. Stellaefuntmultum difthiftx, & valde clarae t ita debct efTe ftylus Concio- *. M O nis valde diftinftus , & Valde clarus ; nec hinc timeatis quod ftylus videatur hu- milis.Stellae funtmultum difti;i8ae,mul- tum clara: : & altiffimae. Sty uspoteft effevalde clarus & akus ; tamclarusut illum intelligant rudes : & tam altus , ut difHculter intelligant literati. Rufticus invenit documenta in ftellis pro agricul- tura , navigans pro fua navigatione , ma- thematicusprofuis obfervationibus &ju- diciis,ita ut rufticus & navigans,qui nelci- unt legereaut fcribere intelligant ftellas: &mathematicus quilegiteos quotquoe fcrspferunt , non affequatur intelle&u quantum illis continetur. Talis poteft effe fermo: fcilicet ftella:,quas omnes vi- dent ; & pauci metiuntur. Dicetis mihi,ita quidem Pater: fed ifte ftylus prardicaudi noneft multum cultus. Situtfit ; infelixifteftylushodiernus, quem qui honorare volunt vocant cul- tum ; qui condemnant vocant obfcurum '. nihilomiuus ipfum valde honorant. Sty- luscultus non eftob(curu3 , eftniger& obferatus. Eftne poffibile quod fumus Lufitani , & audire habemus concionan- tem lingua Lufitanica , & non intelligere hoc quod dicit ? ficuthabetur Lexicon pro lingua Graeca , & Calepinusprolin« gua Latina , ira necefie eft habere Voca- bularkim pro pulpito. Ego imprimis illo utererpro ncminibus propriis : nam fa- cundirepabtizaruntSan&os ; i^quilibet author allegatus xnigma habet. Ita hoc dixit fceptrum poenitens : ita hoc dixit Evangelifta Apelles: itahocdixit Aqui- la Africana , FavusClaraevallis , Purpura Bethlemitica, Os aureum. Daturne talis modus allegandi ? Sceptrum poenitens diciturDavid , quafi omnia fceptta non cffent pcenitentia ; Evangelifta Apelles, elt I u D o m r n. S eft S. Lucas : Favus Clarevallis 3 eftS.Ber- nardus: Aquila Africana, S. Auguftinus • PurpuraBethlemicica, S. Hieronymus : & Osaureum, S. Chryfoftomus. Qyis reprehenderet putantem quod Purpura Bethlemicica eflet Herodes ? quod Aqui- la Africana, efletScipio ? & quod Os au- reumeftMydas ? fi eflet Advocatus ali- quis ita citans Barrholum & Baldum , velletifne tali credere veftram caufam ? fialiquis fic loqueretur in converfatio- ne 3 nonne illum xftimaretis ftulcum? Itaqj quod in converfacione eflec ftulticia 3 q U0 - modo in fuggeftu poteft efle difcretio ? Appofita etiammihi videbatur ifta ra- tio ; at quia literati per policiam & ftu- dium fefe defendunt cum magno Nazian- zeno 3 cum Ambrofio 3 cum Chryfoftomo, cum Leone , & perobfcurum &durum cum Ciemente Alexandrino , eum Ter- tulliano, cumBafiiiodeSeleucia, cum Zenone Veroneufi,& aliis : tantis autho- nbus reverentiam negare non poiuimus j quamvis defideremus iu illis qui glorian- tur ex iftis fehaurire rivos, haberent eo- rundem eriam profunditatem.Qyalis eric agitur noftra; querela; caufa > E§. V/. Ritne forteproptermateriam autma- tenas, quas ifti Concionarores aflu- munt? TJrimur hodie modo quem vo- cant apoftillare Evangelium, in quo mul- tasfumuntmaterias&conceptus : fed quimultavenatur & nihil perfequitur , non mirum quod vacuis femanibus vi- deat. Bona quoque ratio eft ifta : Sermo unum folum habere debetaflumptum, & unam folam materiam. HincChriftus inquit quod agricola Evangelicus non multa iparferic feminum genera , fed u- num folum ? Exiit qui feminat Jeminarefe- »au Semiuavit unum folummodo fe- E X A O B S I M/E. tt men & uonmulta; namfermounam tan- tumdebethaberc materiam,&non mul- tas. Si agricola feminaflet primo triti- cum, fuper triticum filigiuem, fuper fili- ginem milium groffum ac tenue , & fi,per mihumavenam, quid nafciturum inde > Campus ahquis permixtus, viridis confu- ho. Ecce hicquodevenit inhujufmodi iermonibus. Quia feminant tantam va- netatem,rem certam colligere nequeunt. Qyi feminantmixta,a:gr e colligenctri- ticum. Quod fi aliqua navisjam verta- tur ad Septentrronem , jam ad Occiden- tem , jam ad Orientem , quonam tandem appuliura ? hincinpulpitistantum Iabo- ratur,& parum navigatur j Unum aflum- ptum abit in hunc ventum 3 aliud in alium. quidmdecolligendum nifi ventus ? S.Jo- annes Baptifta multos converrebac in ju- d*a 3 fedquotnamaccipiebacmatetias ? Uuamtantum^p^^^D^^id e ft, Matth pr^parationem ad reguum Chnfti. Jonas f, * ConvertitNinivitas^fedquociMm habuic * aiiumpca ? unum tmtum, Adbuc qmdravin* U m * t«dte $i&Nin mfuhertetHr , itautjonasv T quadraginta diebus pr*dicar,c unum af- ' *' lumptumtantiim, &nosquadraginra af- lumpta volumusprsedicare unica hora ? nincpradicamus nemini. Sermonemo- porrec efle unicolorem tantum,uuum tan- tumhabereobjeaum 5 unum tanmm af- lumptum & unam tantum materiam. Pra?dicatorunam rantum debet fume- re materiam : ilkm definire ut cognofca- tur ; illarn dividere utdiftinguaturj exSa- cra fcnptura iljam probare,ratione decla- rare; exemplo confirmare, illam dilatare caufisefTeaibus^circumftantiis.congruen- tilsindefequineceffariisAincongruenciis vicandis;debet ref P 5dere ad dubi? 3 fatisfa- cere difficultatib',impugnare &totis elo- quetia? vinbVcfutare argumg t ac6craria;Sc B * poft. JZ S E ft. M poftmodum colligere, urgere, conclude- chritudo,frondium vjgor, foliorum ornt- re, perfuadere, finire. Iftud eft fermo ; i- ftud cft praedicare:& aliud eft tantum vo- ciferari. Nec nego,nec dicere volo,quod fermo habere non debeat varietatcm dif- curfuum ; fed hi omncs formari debeut ex eademmateria , & in illa continuari & flniri. Vultifne hoc totumoculis intueri? Videte. Arbor habet radices , habet eruncum,habet ramos, habet folia, habet frondes, habet fiores , habet denique fru- &us,talem oportet effe fermonem • habe- rc debet radices validas & folidas ; nam fundatus efle debet in Evangelio : habere debet unum truncum ; quia unum folum habere debst affumptum , & unamfolam tra&are materiam : ex hoc trunco nafci oportet varios ramos , qui lunt difcurfus [<&f* [f* * finvulos eorum. Ec quare imguUe (upra fin- gulos, & non omncs iupra omnes ? Quia omnes lingux non ferviunt otnnibus, fed cuihber (ua. Una tautura lingua fupra Petrum ; nam lingua Petti non (ervit An- dtese. Alialinguafapra Andream ; nam Jingua Andreae nonfervitPhilippo : aha lingua fuper Philippum ; nam lingua PhilippinonfervitBartholomaeo : & fic dereliquis. Quod hocitafe habeat vide iu ftylo cujufque Apoftolorum , fupra quem defceudit Spiritus Sauftus.De quin- que tantumhabemus fcripturas, feddii- ferentia,quafcripierunt, ut noruntdofti, eft admirabilis. Calami omnes extrafti erant ex alis Columbae divinx ; fed ity- lus tam diverfus , tam fpecialis , & tam propnus uuiufcujufque, utclare demon- ftret quod erat fuus. Mattha:us facihs; loannes myftetiofus. Petrus gravis : Ja- cobus fortis. Thadaeus fublimis , & om- nes tam vigorofi iu dicendo,ut quodabet eorum verbum eiTet tonitru ? quaehbet claufulafulmen ; &quaeiibet ratiotrium- phus. AiTociate hifce quinque SS. Lu- cam & Marcum qui etiam ibi er ant, & in- venietis numerum iftorum feptem Toni- truum qux audivit S.Joannes iu Apoca- Apoc io. lypfi: Locutufuotfeptem tonitrua voces fuas. 7. Tonitrua loquebantur articulatts voci- bus, fed iftae voces erant fuas : Voces fuAS , Ambcrtus fuas,nonahenasficutnotavit Ansbertus, ll Nonalknas, fedfuas. Denique prsdicare alienum, eft dicere alienum : & alienum uihil fru&ificat. Nihilominus non me fundo penitus m hac ratione , nam de magno Joanne Ba- ptifta novimus ipfum praedkafle quod praedicavit Ifaias , ficut uotavit S. Lu- cas , & non alio fub noraine nifi Ser- monum : Vrtdicans baptifmum Vcenitemia ^ j f in remifionem peccatorum , fnut firiptumejl v> ^ in libro Sermonum lfau fropbettt. Praete- reo quod fumpfitS. Ambrofius ex S. Ba- fiTio:S. Profper&Bedaex S. Augufti- no : Theophylaftus 8c Euthymus ex S. Chryfoftomo. §. III. ERit tandem caufa , quam tantum in- quirimus , Vox qua hodie loquun- tur Prxdicatot es ? olim praedicabant cla- mando , hodie praedicant converfando : olim potior parsPrasdicatoris eratbona vox & bonum peftus.Ervere ficuti mun- dusregitur adeo per ienfus, aliquando plus valent clamotes quam ratio. Atri- debat etiam ratioifta : fedillam probare non poJTumus cum Seminatore', dixi- mus etenim jam non efle officium oris. Nunc quod nobis negavit Evangelium in Seminatore metaphorico , nobis de- dit Seminatorverus , qui eft Chriftus. Mox ut Chnftus abfolvit parabolam, in- quit Evangelium quodDominusincepit clamare, Utc dicens clamabat. Dominus^-8» clamavit , & non fuper Parabolam ra- * 8 » tiocinatuseft, taleetenim erat auditori- ura, ut plus fideret clamoribus quam rationibus. Iutertogaverunt Baptiftam QuiseiTet? refpondit, Igo vox clamantis in deferto.Hoc j 0lt „, I# modo Baptiftafefedefinivit. Definitio- V28> uem Prxdicatoris putabam ego efle vo- cem ratiocinantem, & non clamantem ; Qtiare itaque Baptifta fe definivit per Clamorem, & non per ratiocinationem five rationem? Qyia multi (unt in hoc muu- In Dominic, SeXagesi U^i lf ffiundcinquibusp^s yalent clamore», In conclufione cauf*,q U are hodiePr*- Ittc. I]. Matth. quam rationes;&hujufmodi erant, qui- busBaptifta prx-dicabat. Eccehocclare m Chrifto. Pilatus poftquarn exsminavit accufationes contraillum,lavit manus di- cens j Ego nullam cauftm in eo invenio. Eo- demtempore totus Populus & Scrib* clamabant foris ut erucifigeretur ; at iUi ^l^. ij. muito magiscUmabant, Cmcifigatur, ita ut Chriftus pro fe haberet ratiouem, & con- trafe clamores. Etquidpraevaluit? plus valuerunt clamores quam ratio. Ratio ni- hil valebatadillum liberandum : clamo- res fu/ficiebantadillum crucifigendum. Et quia clamores in mundo tantum prje- Valent , bonum eft aliquaudo clamare.. Prasdicatores, bonum eft vociferari. Id- circo Ifaias Praedicatores vocavit nubes , ft &!£!f' ^f^nfv/olantlNuhts \ 7£rba locoThematis alfumpta illud Itll - Us & fuIgetrUm : ful " V dkuQt : 4 Verbum Dei. Nofta gurpro ocuhs, tomtru pro auribus , ful- Chriftianicaufam?quare hodie tot Pnedi- getrumprocordibusifulgureilluminat, — s - touitruterrefacit, fulgetro occidir 5 fed tulgetrum ferit unum,fulgurmultos,to- nitru omnes. Ita vocem Pra:dicatoris efle oportet,Tonitru decoelo quod terref acit, cktremere facit mundum. dicatores non faciant f ru&um cum Ver- bo Dei, non eft circumftantia Perfonas , Qntfeminat : nec ftyli, Seminare : nec ma- Bxod. 4. teria?, Semen : nec fcientiasjSaaw ; nec vo- v. 10. cis, Clamabat. Moyfes habebat debilem Vocegra- vocem : Amos habebat groffiorem fty- cilijuxu lum : Balaam non habebat exemplum vi« I X X. tx„ ejusafinanonhabebatfcieutiam,&ta- Amos u men omnes ifti loquendo perfuaferunt & v. 1. convicerunt. Igkur fi uulla rationum per Eccle/id- quasdifcurrimus, nec omnes fimul juu- fies 1. & etae, funt caufa principalis, necfufficiens deinceps. exigui fru&us quem hodiedum facit Ver- num* bum Dei, quam tandem dicemus veram & z$. caufam ? i §. IX. Deut. ja. catioues tam parum fruaificent?Eft,quia verbaPraedicatorum funtverba, fednon fuut verba Dei. De eo loquor quodor- dinarie auditur. Verbum Dei { ficut dixi) efttam potens & efficax , ut non folurn fruftum faciat in terra bona , fed in fpinis bsd quid dicemus ad orationem Moy- nafcatur & petris ? Sed fi verba Przdica- ™ r f at m P^taMna mea .-fluat torum non funt Verba Dei , quid mirum f.x. m roseloquium meum ? id eft, ieniter & fine ftrepitu. Qyiddicemus ad ordinarium ex- emplum Chrifti, fi c ab im decantatutn; Ifau, 42. Non clamabit , neque audktur vox ejusforis ? id eft,non ciamabit fed loquetur tam tem- perata voce? ut non poffit audiri foris. Nec ullum eft dubium, quod loqui fami- liariter , & loqui potiusauditui quam au- ribus, non folum majorem conciliat at- lentionem, fed naturaliter & fine vi infi- nuatur,intrat, penetrat, & in animum di- caittitur. quodnonhabeantefficaciam& efTeaum Verbi Dei ? Ventum feminabunt , & tutbi- nem colhgent. Si Prasdicatores ventum fe- °f ee ' S ' minantjfipraedicatumeftvanitas, finon ^ 7 * 7 ' prasdicatur verbum Vei , quomodo Ec- clefia Dei non incurret tempeftatem , lo- co ejus quod colligere deberet fruflum ? At fors dicetis mihi. Pater, Praedica- tores hodierni nonne prsedicant Evange- lium, nonne prasdicant e S. Scriptura? ^uomodo itaque non praedicant Ver- bum S E R bumDei?hoc eftlateus malum. Praedi- cant verba Dei , fed non verbum Dei : lerem t?. Qja habet fennonem meum , loqmtur fermo- i a8.' nmmeum vere: JlxicDeusper jeremiam Prophetam.Veiba Dei praedicataeofen- fu quo Deus ea procuhc , fuut Verbum Dei :fedprxdicata in fenfu quo nos vo- lumus, non funt Verbum Dei , potms eile poiTunt diaboli. Diabolus cencavit Chriftum ut de lapidibusfaceretpanem j Mattb.4. refpondit illi Chnftus : Nan in folo pne V. 4. vivit homo , fed in omni vcrbo quod procedit de ore Dei. Hxc fentencia adduda eft ex Deuceron. c. 8. Videns diabolus quod Chriftus fefe defenderer concra tentatio- nesexS. Scriptura , ducit illum ad rem- plum , & allegans locum Pfalmi 90. al- loquitur hoc modo : Mitte te deorfum : v f alm '?°'ftriptumejlenm ,quia Angelis fuis Deusman- v ' 11 ' davitde te , ut cufiodiant te in omnibus vtis tuu. Ira ut Chriftus fefe defenderit con- tra diabolum Sacra Scripcura, &diabo- lus eciam Chriftum rencarir Sacra Scri- ptura. Omnes Scripturae funt Verbum Dei ; Si igitur Chnftus allegat Scriptu- ram ad defendendum fe contra diabo- lum , quomododiabolus utitur Scriptu- ra ad tentandum Chriftum ? Ratio eft, quia Chriftus accipiebat verba Scriptu- rae in fuo vero fentu, &diabolu$in fen* fum alienum decorquebat : & ilia ipfa verba quse accepca in fenfu vero funt Ver- bum Dei , ea furnpta in fenfu alieno, funt arma diaboli. Eadem verba fumpta in fenfu quo Deus illa protulit, (unt Defen- fio : fumpta in eo fcnfu , in quo non a Deo prolata , funt tentacio. Ecce hic tenmionem, qua cunc diabolus conacus eft dejicere Chriftum, & qua hodie idem- ipfi conatur inferre bellumdepinuaculo templi. Pmuaculum eft pulpitum, quia M O eft locus ejus altiflimus. Diabolus tenta- vit Chriftum in deferto; tentavit iumon- te : tentavitintemplo. In deferto tenta- vit illum Gula ; in moute fuperbia : in ternplo, fcripturisperverse iuterpretatis. Et hiec eft ifta tentatio , quam hodiedum maxime patitur Ecclefia : & quas in di- verfis mundi parcibus extuibavit fi nou Chriftum,faltem fidem ejus. Dicite mihi Concionacores ( Vos qul- bus loquor tam fan&acompellatione ve- re iudigni ) dicite mihi : ifta inutilia af- fumpta quae toties exaggeratis j iftos conceptus opinioue veftra acutos , quos deducitis : inveniftifne aliquando in Pro» phetis veterisTeft3menti, vel in Apo- ftolis aut Evangeliftis Teftamenti novi , vel in Authore utriufque Teftamenti Chrifto ? Certum eft quod non : nam a primo verbo Genefisufque ad ultimum Apocalypfis fimile non jnvenitur in fcri- pturis omnibus. Porro fi in Scripturis nonhabeturquod dicitis aut prsedicatis , quornodo pucatis vospraedicare Verbum Dei? Infto. Iniftis locis, intextibusal- le^atis, ad probandum quod dicitis, eftne fenfus ifte , in quo Deus eos dixit ? Eftne ifte fenfus,in quo illos locos intelligunt Patres Ecclefias ? Eftne ifie fenfus lite- ralis verborum? Non certe : fsepius ete- nim ifta verbafumitis fecundum quod fo- nant , & non fecundum quod fignifi- cant : nec interdum pro eoquod fonant. Proinde fi ifte non eft fenfus Verborum Dei ; fequitur quod non funt Verba Dei: & fi non funt Verba Dei , quid conqueri- mur Conciones intructuofas permanc- re? SufHcitne referre Verba Dei , ut dicant hoc quod nos volumus, & nos no- lumus dicere , quod illa dicuut ? Tunc etiam videre ipfum auditorium capita mo- I «r D o m i N. S E I A fl E JI M Jt, q U .d nam m.gi s mirer,utrumno«ro S co n - L^S^bSSSJS^* ±* : "f«r= verba Dei in Hieron, textui,aliud falfum teftimonium Sanclio, aliudmtelleaui&fenfui amborum. Au- diamus Hieronymum in Prologo Galea- to. Solafcripturarum ars efi, quam fibi omnes paftm vendicant, & cum aures popult fermone compofito mulferht } boc legem Dei putant: nec fctre dignantur , quid Propbeu , quid Apefioli fenferint » fedadfenfum fuum incongrua ap- tant teliimonia : qmfigrandefit,& nm vitt$- fifiimum duendigenttsjepravare fententiaf,& ad volmtatem fuam fripturam trahtre repug- na item ita Hieronymus. Et fic couver- tetur munJus falfis teftimoniis Verbi Dei ? Quod fi cui hajc ceufura videatur nimis rigida,velim me audiat. Chnftus ftabat accufatus ante Cai- Mattb. runtditfa , eft proferre falfum teftimo- nium contra Deum,& Scripturas. O Do- mine quot falfa contrate proferuntur te- ftimonia/ Quotiesaudiodici, quoddicas, hocquod nunquamdixifti Qyotiesau- diodici,efle verba tua, conceptus meosr nam ex horum numero nolo me exclu- dere / Quid ergo mimm quod noftricon- ceptus, &noftia: vanitates ac fabula: non. habeant efficaciam Verbi Dei Nx mifens nobis & temporibus no- ftris / cuminhiscompleta eft Prophetia S. Pauli : Eritenim tempus cumfanam dotlrt* namnonfufiinebunt, fedadfua deftderiacoa» cervabunt fioi magtfros prunentes auribus ; h verttate quidem auditum avertent , adfabulas nhr,m *r ^TTr. . t, yertiatequictetnaudt fc^^fS^ ~— Fabuia duas'h,bet lt.y.60. iW^ta/iSX %"fica»ones : dicere vult figmentum, runt aud lvI fTe fe ChXm d" ntem ^™*^ ,ftud fuilt mult * **<»- H»del1 t Stm^X| , canoneshujustemporis j funtfigmen- 1 tnduo iUui £3 t ' £' fi ^ f ff fubtll,tateS & C °-*P™ cicacurus enet. biie- aerei fine fundamentoveritatis : funt co~ mcedia , uam auditores ad concionem ve- niunt quafi ad comcediam j & funtPra> dicatores,quiad pulpitum veniunt veluti comcedi. Inter felicitates temporis pra> fentisin Lufitania.merito numeratur illa, quod comcedi* ibide fublatae: f e d non ita fafium eftjcomediae non fijnt fublat* funt mutataf: tranfierunt deTheatro adPulpitfi. Nohte putare me exorbitare vocando cor P oris,quod judau per mortem deftru- T1S*?^£L^? Xerunt & Chriftusrefunjendo rc*difica- ihiA^ r • ' ? enec *>* V1£,ere «« Vars I. ^ ur 5 e naorc«diftca- ibidcm, finon lnvenirctismultas verita- c tes ]oin.z. v.n. intnduoillud refufcitaturus effet. Sile- gerimus Evangeliftam Joannem,invenie- mus quod Chriftus eadem verba relata dixerat. Porr6 fi Chriftus dixerat fe re- Kdificaturum templam Dei fpatio tridui, & illud ipf um eft quod retulerant teftes , quomodo vocat illos Evangelifta teftes falfos ? Duoteftesfalfi. Idem S. Joannes dedit rationem. Loquebatur de temple cor~ porisfut. Quando Chriftus dixitquodia tnbus diebus templum readificare vel- £ | S £ R M O tesvit*,& Vanitates mundi , multado- modi indignicatej. Nunquid iftud eft ftrin* moralis puu&a, mulcd magis vera larvamagis digna rifu,(i nou eflec cantum & folida 9 quam qux hodie audiuntur ex pulpitis.Magna profe&6 eft miferia,quod plura inveniantur documenta inttituen- dae vitae in verubus Poecae alicujus pro- fani & gentilis j quam in fermonibus Oratoris Chriftiani , & frequencer nou tancum Ch«ftiani , fed eciam Reli- gio(u Parum dixit S. Paulus vocando illo* eomoediam : nam mulci fermones non func comoedise,fed larva?. Afcendic quan- deploranda ? In comoedia vefticur & lo- quicurRexinftar Regis, pediflequus lo- quicur & veftitur inftar pediflequi : rufti- cus vefticur & agic uc rufticus : fed Praedi- cator vefticuseftuc Reiigiofus,& locucus, Qyomodo ? Nolo hoc dicere propter re- vereuriam loci, Nunc cum Pulpicum eft Theacrum, & fermo comoedia j dvolu- mus,noiuie bene frciemus figuram ? non- ne dicent verba , curn habitu & officio ? Irane praedicabat S. Paulus ? icaue prxdi- doque pulpitum Praedicator aliquis,ex iis cabanc SS. Pacriarchae qui fe & uos indue quiprofitenturfe mortuosmuudo,vefti- runtiftis habitibus? nonue laudamus, & tus & iudutus habitu Poenitentiae ( nam admiramureorumPrasdicationem? non- omnes habitus plus vel minus afperi, funt ne gloriamur efle eorum filios? Quare er- Pceuitentix : & omnes,a die quo profite- go illos non imitamur ? Qiare non prae- mur,indumenta mortuoruin ) afpe&us eft horror nomen reverentia , materia com- pun<9:io,digniras oraculum,locus & expe- £hcio filencmm : rupro ifto filentio, quid auditur ? Quodfi ifti auditorio interfuif- fet extraneus, qui non ccgnoviflec & vi- diflet iftum hominem intrantem in publi- cum ad dicendum in iftohabitu & talilo- co,putaflet feauditurum Tubam e ccelo^ quodlibet verbum efle fulgetrum , quod predicaturus efler zelo & fervore Eliae ? quod voce , geftu & a&ionibus vi- tia reda&urus eflet in pulverem & nihi- lum. Etnos, quidvidemus? Videmus exire de ore hominis iftius , ficut & ex iftis habitibus vocem valde affe&atam , pol'tam,& moxgrandiboatu tonarejfed ad quid ? adexcitandam attentionem : ad conciliandum fidem diftis : ad fubtilita- tes magiselevandas : adoblinienda prae- cipitia : ad provocandum aurora:iplendo- rem : ad refolvendum cryftallum ♦ arefa- D' cieudum jalminum ; & alias miUe hujuf- bus hominum dicamusquod illi praedicarunt ? in hoc eodem pulpito concionatus eft S. Fran- cifcus Xaverius 5 in hoc ipfo praedicavit S. FrancifcusBorgias j & Ego qui eun- dem hubitum gefto , quare non prardica- rem eorum do&rinam , cum me deficit eorum fpiritus ? §. X. Jcerismihiquod objicitur , &jam expertus fum : quodfi prardicamus ita , ridentnosauditores & audirefafti- diunt. O bona rario pro fervo Jesu Chri- fti 1 ndeant,& faftidiant j quidinde ? nos, noftrum faciamus officium. DocTirina quam illi rident , quam Uli defpiciunt , eft quam illis pra»dicare oporcer,& propter idipfum : nam eft illis magis utilis & ne- ceflaria. Triticum quod cecidit in viam comederunt volucres : \(\x volucres , ju- Xta quod explicat Chriftus 'u;it darmo» nes , qui tolluntverbum Deide cordi- Ymtduholui , & toMe rw- verhum de corde itforum. Age , quare ventur * 9 nou comcdic diabolus tritfcum fum us Mei T 1261 ™ » ™ iuter fpinas cecidir ? vel quod Ler S fcSfc P* ^^^r 3 ^' ^ ^ lapides ? fed quod ia viam cecidit ? Z s Sfi p r? ° UaS eeckfit quia tmicum q uo d i„ Vlam cecid, J plicans plLT g • " ? CX ™ «k«*W «/2 ab homimbus : & doflri- £5 l J '• "^" : Pe " na quam homines conculcant , quam IVi S ' qU1 Cu ? 3 audio Ve rbura homines defpiciunt , eft quam diabo- /JLS^V H l/* Hr ^ |M§ lus timet. Ab a4 Conceptlbus {fefi^ EdCM Cr &° bo ™> Difcurfibu. , fubtilicaribus , q P aas ho & in Z * & uftu audiaut mines *ftimanc , non timec nec pS- LZ^Tf ^ > cavec : fcit enim ill as non efle Con- aT fJ mo ^nt : non gaude- ciones , qu* ex unguibus ipfi eruant £5 f contera ntur non gaudeant, ammas. Sed doarinf qu* Sic T« q uo fiS?! ^ Ifte eft ™ d - ^ : doarina , qux videtur caka S ^ tritic ^ q™d ce- ta , /«* : doarina , q u L vlde 23*5 terrai ^ boua «> : ^fa/- m efle communis , /„„,\L , do- {ZLaZT ' COncludit Chriftus ; arxna , qu* videcurefle trivialis , A. &S^?^^ a ^^ m vtam : doSrina , q u * nos diriiit 7 e /, eCtatl0rie > fed cum patientia f ru - k viam , & viamValtis ( qut fft SSrS^ V*^^ iUi P atieu " quam homines calcant & defSnr ? a 0010 fru£ *ificans , utilis f quam ^Zfc Zl qU ^ eIe ^ taUditore -^ ed ?- flb cft quam nicicur comedS & ^^»4 tollcre e mundo. Propcer idi4m n i V CrI T? auditor ^ontremifcic : ifta eft , quam debcrcnP^^ £ tXS^ " ^ Pr£Edicaro - res concionari , ^ audkores qua:re- 32 rSS . ° m 5 ^*»^ «. Ar fi iMi non ica fecerinc^ , & & atto^ rr i0ned0rnilm redlt co » fur ^ nos riferint , rideamus & nos tantun efl l" r""'' ^?^^ co »"« dem eorum irriflones , quantum ao S! C ° n # tUa ' f P erarI P ote ft frudus : Etfru- ►•*7. W(f? « mquit s . PauI p ricdicator ^ m V euiQue j 11 ^catores perfpkiant concionari ad acquirendam famam ° P r * d *andi , & auditorcs , quem eft vanum : pJdicare quod Tve-' ftico&nT^ '> concludo — dL" mt , quamvis cum proprL fam. d i ^t^^^f^P 10 - Pr ^ Jeudio , eft Pr*dicatorem efle Tefu «TSlr ° nimbrica l duo Pradicato- Chrifti. J C1U r es famofl , ambo fuis fcripcis cele- Sed deleacntur , vel faftidiantau- volo' V^T^^^^ aitorcs / O adverceucia digniffima / ifaUn^veS qUlda ^ D ° a ° re * Ecqu,s mcdicus attendat palatum in- m^TZTT J*'** 1 ^ ^ firm, dum traflat de ipfius fanitate \ S! n2 ^ 1 fiuea ^ e ^5 (^entur ? & non delcSentur - f a ll ^ lum . s , lftlalterum P^ferebant. Le- ^ncur . lal Qor qmdam UniverficatU auchoritate 9 * casteros 1» Se cztcros antecellens fic conclufit. Inter binauntinominis fubjeaa, meum inter- conere judicium formido, dicam tantum differentiam , quam femper expenor. Dumaudio unum, optime Prxdicatore contentusexfermoneegredior : dum audio alterum egredior in memetiplo turbatus; hoc dixiffe fufficiat. Aliquan- do iu me decepti eftis , exeuntes ex fer- mone bene contenti Pracdicatore : opta- rem vos modo exire male contentos vo- bifmetipfis. Seminatores Evangelici , ecce quod hlc intendere oportet noftns fermonibus, fcilicet, non ut auditores ex- eaut coutenti exnobis,fed male conten tifecum : non utillis arrideant noftri conceptus , fed difpliceant illis fux cou- fuetndine^vita, temporis perditio, irvbi tio,omnia denique peccata. Quod fi aded male conteuti fecum , fi male contenti nobifcum,quidrefert ? si bominibus pla- V ' cerem,Chrijli fervus non f/«M,a jebat omnium Pracdicatorum maxinaus S. Paulus. O fa- tisfaciamus Deo abfque refpeau homi- num ! Confideremus iu hac ipsa Eccle- R M O fia efle Tribus altiores illis quas vide- mus : Speaaculumf Angelu i.Cor. 4. &bominibus. SupraTnbusReguro , iunt V.?. Tnbus Angelorum,eft Tribus & Tnbu- nal Dei , quod nos audit & judicabit. Qyam rationem reddet Praedicator Deo in die judicii ? • Auditor dicet , non mihi dixerunt : Sed Praedicator , V& mibi quia t \fai. 6, tacuk. Vx mihi quia non dixit couvenicn- v. f, tia / non fiatdeinceps propter amorem Dei & noftri. Stamus adportas Quadra- gefimae, quod eft tempus prascipuum quo Veibum Deiieminatur in Ecclefia , 8c pracmuuit hominem contra vitia. Prx- dicemus & obarmemus nos omnes con- tra peccata,contra fuperbiam,odia, ambi- tiones,iuvidias,concupifcentias & fenfua- litates. Videat Ccelum , adhuc in terra dari qui ftet a parte ejus : Noverit infer» nus adhuc in terra dari qui inferat illi bel- lum Verbo Dei : & ipfa fciat Terra , ad- huc efle fe iu fpe & ftatu revirefcendi , & fereudi fru&um multum : Etfru- Ztumfecitcentuplum, SERMO S E R M O P R O Feria Qtiarta Cinerum. Romvirgas eorum. Hic noto. v. ll. Dicendum fuiffe videtur non virga,fed ferpens. Virga ad edendum carebat ore, denttbusadmafticandum , gutturead di- glutiendum , ftomacho ad incorporan- dum tantam ferpentum multicudinem. Serpens, in quem virga fuit converfa non carebatillis : eratenim Draco vivus,vo- rax , terribilis > & tantse ftragis tamque animofi aclus capax. Quate nunc igitur texcus dicit , Virgam, & non, Serpentem hxc omnia feciffe ? Quia quodlibet eft hoc quodfuit, aut futurum eft. Virga Moyfis in ferpentem converfa ante fue- rat Virga , & poftquam ferpens fa&a , in virgam fuit reverfa : & ferpens qui fuit virga , & in virgam denuo reverte- tur, non eft ferpens , fed virga : Virga Aaron. Verum eft,quod ferpens iftotem- pore erat vivus , ambulans, comedens, pugnans, vincens, & triumphans : fed quia fuerat virga , & in virgam reverfu- rus, non erat quod adualiter exiftebat? fed quod fuerat, & futurus erat : Virga. Ah aftuti ferpentes hujus mundi , tam vivi tamque vivaces fnihilvobis de vita veftm 1n Fe&iam Qji ARIAM ClKERUM. flUs hoc , quod putatis , aut cftfs : eftis & qw venturus eft. ScuVne , cur dixerk r. 4. Deus : Egofum quifum ? Quia folus Deus hoc eft, quodfuic & fucurus eft. Deuseft Deus, fuicDeus, & futurus eft Deus: & hoc, quod fmftis, & ericis. Quaiud ma . gisnuuc vobis videmini draco coiona- tus, fquamis aureis circumdacus,ere&a , gyauce& veutilantecauda, pe&ore tu- aiido, alis extenfis, collo ereclo &fuper- bo,ore hiante, dentibus acutis, lingua trifulca, oculis fcintillantibus, unguibus rapacibus. Quanrd magis ifte draco lu- Sari fibi videtur in haltiludiis Laceda;- monum, jamhorcis inambulare Hefperi- dura, jam thefaurosprocegere Myda:,vel incer Meteora fiellasve volitare , velin- ter Hierarchias Divinicacis affe&nxt fuic virga , eric virga , eftque virga :fuit terra , eritrerra, eftque cerra r fuic uihil , cric rnhil, eftq; nihil: Quicquid enim in hoc mundo vivit , eft quod fuit, quod folusille qui eftquod fuic, & quod futu- rus eft, eft qui eft : Quieftejr qui erat , & qui ventwm tft. Ego fum, quijum, Ita ut ille, qui eft hoc quodfuit, &fut U rus eft, fit qui eft ; & hic folus eft Deus. Qui noa eft quodfuit autfuturus eft, non eft qui eft; eft quod fuit & futurus eft ; &ifti f u „ mus uos. Refpiciendo retro, quid fui- mus ? pulvis. Profpiciendo quid erimus ? pulyis. Fuirauspulvis, & erimuspulvis; ergo iftud eft, quod fumus f Pulvises. ScioquoqueterreftreseJTeDeos, & hauc terram in qua vivimus, communem 7 - omnium, vel domefticorum , vel extra» que ent. Solus Deuseft hoc, quodeft: neorum Deorum fuiffe pacrim S fcd exhoc ipfo capue. Notate. conftabanccx diverfis mecallis : al £« toM^ r eidCmM ° yfiin defe * ar g^(veIcrudavelmaIecoaa) fedta tc Madian, mandans nova propinqu* li, men Du. Sunc Dii magnificenua , maje- beianom. nunna captivo deferre popu- ftate, poteftace, &adofatione; DiS ! dwn ' quenomine :^^^ i#5 verL- ciliandsm didis iuis fidem, annunciare deberet : femetipfum deficiendo refpon- dit Deus : Egofum, quifum. Dices : Quiejt, mifitmeadvos. Quieft ? Quodnara hoc eft nomen , & q 8 £ diftindio ifta 5 Etiam Moyies eft , qui eft: & Pharao eft , q u i eft ; fimiliter & populus Ifraeliticus eft \ quieft. Cum ergo ipfum nomen & de- finitio omnes includat & omnia , quare eam fibi ufurpat Deus tanqnam fuam ? Pfal. Bu tamen fi quis iftorum eltet Deorum ( quiaefTepoteft) qui fibi imaginetur & dicat 3 Egofum quifum % confiderec primo quidfuic,quidveerir. Si fuic Deus, & eric Deus, eftDeus \ & ego in ipfum cre- derem , & adorarem. Sed fi non fuic,nec fucurus eft Deus : fi fuit , & futurus eft pulvis , fuam potius attendat corruptio- nem & refolurionem ' qudm imagina r . r r ir " 1 ' — "V riam Divinitatem, Ita hoc afferuit Et omnes funt quod funt, & quilibec vobisque verificavit ipfe Deus , qu llos „ eftquod eftjquarenontanquamattribu.. Deosnuncupavit i Ego dixi Dieflis • 2 ?fd ' Bt ' ^wo-gregte refpondu S, Hieronymus yer- tum velit, eft camen pulvis : Pulvises. 5.IU. z * S E «. M O cunque fuit & futurus eft pulvis,hinc jam §• eft pulvi5. Fuiftifne &. futuri ettis pulvis Vtdeormihimeamprobaffepropofi- ficutjob? eftote jam pulvis ficut Abra- tionem eiufdemque confequenti- Cum ftmpulvts & ttms. ^ anr auod G in prooriis lilam terminis vo- Re, ut o t ortet, coufiderata, totum hoc b«dlmouftrarivcUris,pr«ftofum.Verir habemus iuuoftro ; texcu , iequentia ete- tatemiftampraaiceoftenderuntduo,qui nim verba non folum ejuldem declara- nos mehus nobisipfis uoverant, Abraham tionem,verum etiam prxcedent.um con- *Tob. Tob cum alioquamnoftro me- tinent ratiouem. iulvtses: Qpare? quia m-nto diccbacDeo-.Mwwww^? 8 ^ in pulverem reverterts. Pulvis enim fuiibs, J06.10. r lc ] itlutU mfecerisme,&inpulveremredu«s &mpulverem revertemim ; hxc illius v.?. me Abraham copiam libertatemque verb,, reverterts, efl ;energia , quod non cum Deo loquendi petens ajebat : Loquar folum futurum fed jam prxtentum pul- Gen.it. aiDo minumcumfimpulvis&cinis. Diffe- verem fignat j hiuc :non inquic in pu ve- v. *7. rentiam Terminorum jam videtis; qua rem converteris, (cdrevertens m pulve- maiorpropofitoq; noftro naturalior eiTe rem qui fuifti. Dicendomortuosin pul- nequit,Tobfepulveremfuifle,?cfutu- verem converti impropne loquimur : rum effe aiTerit a Abraham fe non fuiiTe , non enim eft converfio , fed reverfio ; re- aut futurum effe pulverem j fed in prx- verteris.Ed reverti in pulverem m mortej ienti effeaffirmat , Cumftmpulvts & cinis. quifuimusinnativitate.Eftredire inpul- Si alteriftorum mortuus , alter adhuc veremfepulchralemj qui&imus m agro fuiffet vivus, valde proprie loquerentur: Damafceno. Et quia fuimuspulvis , & omnis enim vivusdicere poteft, fui , & W pulverem redituri fumus » pulverem futurus fum pulvis : Et mortuus,fi loque- reverteris : hinciam pulvis fumus. Vuivts returdeberet d.cere , ego fum pulvis ; es. Hxcnoneft mea expofitio , fedfor- Veruntamen Abraham h oc dicens adhuc malitas Textus , quo Deus feutentum Vivebat , fimiliter & Job : & uterque ncc mortis protulit in Adamum. Vonec rever- ^ differentieX materia , nec cx differente tarisinterram, dequafumptuses j quta pul- V1? conftabantnaturajProindefiamboejuf- vises. Proinde ratio & quare pulvis fu- demerantnaturx&adhucviventes,quo- mus; Quiaptdvts «, fit , quod pulvis iui- modoaltereorumiejampulvercmeife, mus, fcin pulverem revertemu^ donec alter fe pulverem fuiffe ac foturum cffe revertaris in terram, de quajumptus es. dicit * Propter idipfum , quia Job fuit & Videtur tantum opponi poffe , quod , futuruseftpulvis.hincAbrahameftpul- Ly , Donec , tempus quoddam medium vis. In lob locuta fuit mors , in Abra- fignificet iuter pulyerem prxteritum & hamvita, & inutroque natura. Unus fe futurum , intermedioque lilo tempore per prxteritum defcripfit & futurum , al- non fimus pulvis. Aft ipfa veritas divma ter fe definivit per prxiens : Unus confi- qux dixit ; Donec ; etiam fimul addidit , deravit effeaum, alter caufam : Unus in- Vulvis es. Confequentix hujus ratio con- finuavit quod erat,alter declaravit quare: fiftit in Ueverteris^uu reverfio qua rever- lob enim & Abraham & alius homo qui- timur ad pulverem qui fuimus , circula- g» recedit , tancd magis 3 d iptm appro- J£? 2 Z *?* , ambuIat ■ cu ™ P^quac ; & qui magls recedendo magis S^S^^^«c*«^ JPpropinquar,non recedit. Pulvis qui no- " operir, ftrum fuitprincipium^ille idem nofter.eft S£^S^ W * tolUt > ODlni » finis : ^quandoquidemambulamuscir- SfJSfT^^* culanterabhocpulvereadillumiquant^ Sdu^, i ' necmome nto qui- magisrecedere videmurab illo , tant6 tZ££?'£ T^?' ^ 8 ^^ propiushuicappropinquamus } >„ S£ P u ™ » & °bi quievit noselongans,idem„osadducit. Diesvi- ^£r75 ^ quicfcit P ul " tammchoans, idem eam abrumpit. Et f?p£^? ID,velin P^)fte quemadmodum vit* noftnr rota femper C P l^T' " ™n- Volvitur,continu6ipfamatterit,erimuf- ^ina3:fl? UUq,,ld a eft iti ? PIaue - quefemperpulvis. Proinde reverfionem CtT^"^ ? PuIvis hanc& revoIutionemcirculihujusDeus 3T Ve,ltuse ft»o- intimansAdamo 5 D^ W m4 W ;expr^- tiVrl ^ mm f& Exori- -^Pulvisfuifti,^^ quentiam inculir, pulvises , quiapulvu es. t^ e 7^t **** Ex °" tur veu " Itautaprimo vit* inftanti ad ultimum S o^ P ^ ra P tatUm ' & ifte ^ ufqoe momentum ejufdem perfuafe K^^f? 1 ^ P* 1 **»** nobrs&concluderehabeamus^quodnon mS^tT^ folum fuenmus & futuri fi mus , f e d iam Z p * Vlvl >P uI ™ agitatus; mor- pulvisfimus, &hocinidi p um . e F ffl ^ P^isimmotus & quietu\ VivipuL P^P^ ? ^^ ^v^^l^^ §. IV. H,ceftdiftinaioAno n q a,ia fi TAm fuppofitoquodfimusPulvis, quod t a nhnrTr r ? amarbitreturnoce ^Me- J ^garinequit,fiq ui demhocDe»sdi- SernTvl Com Pf««onem r fedrea- ^:fortaffismeinterro ga bkis,&quidem ex ™ leTZr™ 1 ™ & certa ^eus rst ; ,n quoig,tur vivos afc ^t^^tt^ ^4 S E R M Gen.z. tam»tteftanteTe*tuorigtnaH,Tflnw4v» vivere furgere. Moricadere , Vos autem ? f a a u T. 7. Veus hominem de pulvere teru i Figura erat fuut homines moriemini,& fuut untis de Prin- v . 7 . humana excellenterque delineata : Sub- cipibus cadetis^w^iirgeY^Adolefceris tibt tut. 7, flautia vel materia noii erat nifi pulvis ; dho,furge. Siereai,vivi:ficol!apfi.mor- V . I4> Caput pulvis j pe£us , brachia, os, oculi, tui. Sed li ve ereai/iva collapu, five vivi lin™a,cor & omnia pulvis. Deus ad fta- five mortui , pulvis. Eredi, pulvis vitx : tuam accedens,quid fecit \ lnfpiravit in fa- coilapfi, pulvis mortis. Hoc modo illud ciem ejus : mox ut ventus infufflatus pene- intellexit & notavit David, &hxc diftin- travitpulverem , B faUus eft htmo in ani- &ioquam fecitdicens , in pulveremmortii tnnm vivtntem. Ecce pulverem levatum deduxiftime. Non fufficiebatdicere , in & vivum ; jam eft homo, & jam vocatur pulverem dtduxifti me , ficut , in pulverem re- Adam. Ah pulvis fi acquiefcens hic fti- nrterti ? Omniuo : fed cum majore Em- tifles l Aft puivis vento lufflatus quomo- phafi dixit k pulverem mortis : eft enim pul- doquiefceret ? ecce nunc infrauuncfu- vismortis,&pulvisvitx ; Vivipedibus pia ; nuncagitatur,nuncgyratuti mox inambulantes fumuspulvisvitx,pa/v«« : deprimiturmoxextolliturijsmdominus mortui jacentes iu fepulchris funt pulvis Univerli , mox mancipium iui i jam \o- monisjn pulverem reverteris. lus,jam fociatus i jam nudus,jam veftitus, jam coopertusfoliis,jam pellibus i jam §• V. tentatus , jam fuperatus i jam Paradifi in- quilinus,jamexul i jam peccator,jam T Tlsa nnnc diftinaione tsm vera , « pcenitens 5 & pro majore pcenitentia Pa- V veritate tam evidente, quid pulve- terfiliosdeploraus i operando terram rinoftro dicamnifiidipfum quod Eccie- colhgens pro fruftibus fpinas,fudando,la- fo,Memento htmo ? Duo hodie faciam me- borando , & mille fatigationibus-fefe ex- mento pulveri : Unum adhuc ereao , al- hauriendo, repugnante fpiritu & fortuna terum jam collapfo ; Unum pulveri qui quafiinrotavivagyratusrhocmodopul- fumus,alterumquierimus. Unum ei qui vis ereaus flante adhuc vento fuit agita- me audit , alterum qui me audire uequit ; tus. Flavitventusdiu,fiquidemiftotem- Pwmumerit vivorum , alterum mortuo- porelongioris erant vitx ; ceffante de- rum. ' mum vento coliapfus eft. auidnam pro- auid dicam vivis ? ut pulvis ereaus indemoxevenit Adamo ? hocquodpul- & agitatus collapfum fe fore pulverem veri. Quaradiu ventus pulverem erexit recordetur 5 Erigitur pulvis vento vitx,. & agitavit , eundem fuftinuit , quo quief- multoque zniplius elevatur vento fortu- ceute decidit. Pulvis creaus eft Adam nx : fed meminerit pulvis, ventum for- vivus : Pulvi; collapfus,Adammortuus, tunx non excedere fpatium vitx,brevio- ■Etmortuustfr. Hic fuit primus pulvis vi- remque ejus terminum , quiamajorefi vens,& ad mortem coudemnatus 1 & hxc ejus inconftantia i Ventus vitx quantum- eftdifferen: aint.rvivos &mortuos,nec cunque prolongetur , veram nihilomi- nonpulverem inter&pulverem;&hinc nus tranquillitatem nunquam obtinere iafaaa Scriptura mori vocatur cadere^ & valebit ; Ventus fortunx accrefcens m 1 I N F E R I A M a « A R T A M ClNERUM lorbeat. PulvberecT 1Z L P"' m *>?™ol nonne vpnror x i, . u ,6 ravaruiuum viudex , g6 *s non in *neum , & ferrum in pulve^ mt ' r fortUM DOD d3ker ' ar g entum ; ^&ferrum 3 omniainpulve' ^ 3 S ' K ff ^ khra > ^S.Aupfl. remterr K? Ita 5 o m „iainpulveremterr^ 2 UsIiT 7r «""t™* Illuftris fuperbus confideret fe confore i^ C^^^l ex auro, & omnem Ulum fplendorem ca! D iftVrnfc^ 5 ^ 'T * <^ dendo^npnlveremAquidempulverem Noh S fl ? °f lofciris ? terrseabiturum. Areentoeravis confin- * Magnus & parvus , dies retd.ves , totum S^SZ^ & t° " ^ & > pulvererm & quidem pulverem terrTre STT T 9 Punce P s & fubdi- digeudum ^moS^S^ "us Euro P? us & Aithiop Sj omnes ejuf- tisj alterroborifuofidens , akera ro f 'i . ? b Afr ra >^ om «n interrogans: gans , totam hanc fortitudi ^ l T ^Hill^ bdque robur in pulverem , & terf, 2^2^*^^«^ ^ puWeremconvertenda ? ^ ? mf^^t^ Zt S E K. mnc Cdfarts & Vompei ? Ubi Marii & Scyll*. ? Vbi Scipiones & ALnyln ? AugufthClaudii^tu bert^VcJpafianiyTm, 'Irajani ? Qyiddeilhs nuac faituVn ? Nu>u omnu pulvts ; nunc om- niafaviU* , nunc inpaucuvcrfibus efteorum tnemona. Non aiiade his fupcreitmemo- ria ; quam paucorum verfuum Epitaphia. Heus Auguftuie, qui tunc legebantur ver- fus, uon lupertunt : deletae fuut literae, tempus lapides exedit. Similiter & pe- trae moriuntur, Mors etiarn faxii, nominibuf- que venit. Heu quale iftud eft memento pro urbe Roma .' Jam non contiuuabo atnplius,quod di- xi hucufque ; memeuto homo quia pul- vis es ere£tus futurus collapfus. Exagge- rare conabor,memento Roraa quod pul- vis fis eredius , fimulque collapfus, Ex fublimitate tua te contemplare Roma, & collapfam te fepultamque videbis : Simi- liter ex humili tua fepultura te contem- plare,& excelfam te,& fuper te elevatam confpicies j Roma fuper Romam , & Ro- mainfraRomam. In ripis Tiberisfubli- mitas, cx humilitas Romae cernitur : Sed haec funt tantum umbrae : hic ver6 Ro- »nae altitudo & profundum,incremeutum & defedus ceruitur ; & non eftdeceptio vifus,fed veritas. Urbsluper ruinas,cor» pus fuper cadaver, Roma viva fuper mor- tuam. Qjiid eft Roma , nifi fui ipfius fe- pulchrum ? fubtus cineres , fupra ftatua : fubtus offa,fupra facies. Ifta facies,maje- ftas & maguificenria imago eft , & folum imago iftius quae eft fubtiis terram. Pro- videntia divina tam frequentes Romae or- dinavk ruinas,& de ruinis refufcitationes, ut Capiti orbis non deeffet cranium in quo fe contemplaretur. Homo in cranio hort.inis alterius fe poteft contemplari : Caput orbis t nonnifj iu proprio cranio f« M o conCiderare poteft. Quid eft Roma ex- altata? Ci[ utmundi. Quidver6 Roma coliapia ? Cranium mundi, Quid (unr ru- deta ruinx-queThermarum ? nifi commi- nuta hujus crauii offa ? Qyid funt iftae Coiumnac eminentefque Pyramides , nifi acuti & duri , & a ie mvicem disjun&i dentes ? O quam prudenterageret orbis Caput , ii fe rite intueretur , & iu fuo cra- nio contemplaretur J N3bu..hodonoior ftatusm illam videns iu pulv erem reda&am, erexit aliam. In- fipiens,Quidnam tibi dixitPro^ heta? T« van.z* Rex es Caput. Age igitur , fi tu es caput & y. j 8, vivis , caput vivum intueaturcaput vita carens : Caput ere£kum contempletur caput collapfum , caput confideret cra- , nium. O fi Roma faceret quod Nabu- chodonofor facere nefcivit ! O fi caput orbis,orbisintueretur cranium .' Cranium majuseftfuo capite : utmiuoremlocum habeat vanitas, & veritas materiam majo- rem. Iftud £ti,hoc fum ? inhocuniverfl hujus ftitit magnificentia , cujus hodie fumportiotamexigua? inhocftitit. Et quod eft deterius, Rcma ( (i mihi referre petmittis ) non in hocfoio fifter. Iftae tuae ruinae , haec tua rudera non futit ulti- ma : refervantur tibi c\ reftantadhuc a- lia , ante univerfalem ruinam munditibi in Scripturis lacris vaticinata. Babylonia dequaait S Joannes in Apocalypfi Ceck- A V 0C ' *4« dit Cecidit Babylon : hxc eft Roma 3 nonper ™ eron * hocquodhodieexiftit , fed quod f. tura eft: juxtaquodintelliguntSS.Hierony- Am ^ ro f* mus,Aug.Amb.aIiique PP. quosconcor- Tertt *c' diterfequuutur Interpretes & Theologi. Mn ' Roma fpiritualis eft vita aeterna j nam 0ecttm » Foru inferi non pravalebunt adverfus eam : ^ a fi">^» Roma verd temporalis veluti alia- Be ^ urm » rum Mouarchwrum inetropolis non foliira ,,-„„, lN Fer ' Q.UART. ClNERUM. Z 9 &plures foiumfubjeaacfl,veriimctiamadrefum , v * tpudCor- mutabilium cataftrophen , temporifque § * * mt.ibt Eclypfescondemnata. fn tuis ruinis vi- TTOc memento fuit virorum j finio Math desgu!d f u eris, intuis oraculslegi S quid « cum memento mortuorum. Dixi 16.V.M. iuturansi&fiverumdeteferrevehsju- vivis, meminerit pulvis ereftus fe futu- dicium, ex eo quod fuifti & eris , *ftima rum pulverem collapfum : Dico nunc , qu ? , e !' . . ' memineritpulviscoUapfusfedenuopul- ln-fiacipsa rerum divinarum uaturali verem futurum ereaum & vivum. Nul- rota, lapienaa Salomonis duo reciproca lusfinerefufcitationisfpemotiturj hinc aetexxt ipecula , qux temporis vocari morsin fcripturisfacrisfomnus appella- ^l.f™/: »n qujbus facile V ideri poteft tur. Vivi : ,in terram cumfomno mortis V*?. ^^^q«od f ueftcurume& Quideft decidunt: mortui,infepulchris fine mo- quodfmt ? tpfumquodfutumm eft .- Quid eft tu, fine fenfu profundum illum & diutur- quodJa£lumefti tpfum quodfaciendum eft.Sic numdormiunt Lethargum . fednoviffi- hbi fpecula invicem opponite, & ficutra- mx Tubs clangore ad iudicium vocati dnOccafusfenuntOrientem, & vice omues experreli refurgent. Quilioet versawtapernaturalemreciprocamque tuuccum Davide dicet */5- reverberationern ,n fpeculo pneteriti, poratwfum, &exunexi : memoretur ita- lutnrum : & ,n fpeculo futuri p r *teri- que pulvis proftratus, fe fore redivivum; tum mvenieus. Quod fi vosdeleftat vi- Secundum hoc memento multo ternbi! dere futurum , legne hiftorias & refpici- lius eft primo. Vl vis dixi , Memento homa Prophetias &profpic,te futurum j vifu- tuisdico, commutatis converfilque ver- non ltl7 ,<3 p V£rtet ° cuIos?hoc bis ' fed in «i umiliter vero, m fnTrt f UmC ° r - tUItU fpCCulum re " QPi^audierunti intellexerunt quemli- fu nr m T aU /L rC Plate r Pr ^ terkum & bet efle hoc W** fuit & eft : Ta en m eft f^ * ^ 15 ' ° Ui > Ces in fe P uIchro f « as « m <>d6. fZri oST P 7/ er ; Ui ? P ^ terkam Viv °' tues m ortuus:ego loquor^tu V^Wut^Jal •f* m * l *ifi' t «- fil«,fedficut egoexifteH S |omo 3 quia ^m^J^t i ft^ t Jf t& fui P^« &inpulveremrevertidebte 3 , ^4™^^ fum P"ivis>parir a tionetuexiftensnu tt c e iS f & r futuraes ^ocipfum pulvis , quia fuifti & eris homo ; es ho- es.Inh I fceduob us fp e cuI,stemporisferi6 mo. Moritur Aquila , morkur Phamix te contempkndo te cognofces.Et fi veri- fed aquila momLon S2£v ^S^T^T-^V^ ^mortua,e ftphanix . «gl' ^ S^r^^.^^^P^ ^mlamortuanoneft aqnila ^amfuk S*^£t^!'*^ ^ 1 *' ^inaquilamnonreverterur, «rg^mprxfcutiespulvKjp^^ mortua: phoenix, eft phcenix quia -fuit phoemx, & in phoenieem reditura. Talis «SEuiBfepalcforolacens, aaortuui? Fts„ p s ER Refolutus in cineres? etiam : fedin cine- res inftar phosuicis. PhceniX in cineres refoluta eft phcenix, quia fuit phcenix , & inphcenicem reditura s fimiliter tu in ci- neres refolutus, es homo, quia fmftiho- mo, & in hominem redibis. Non eft haec propofitio vel comparatio mea, fed Sa- pientise & Veritatis xtemae. Audiant mortui mortuum , qui ommum optime cognitam fibi immortalitatis praedicavit j fidem. ln ritddo meo moriar &ficut Vhce- Z mx muivpltubo iks mmi Numeratos vi- f , ' tx tux dies fubtrahe morti, & cum refur- J 'o reatonemultiplicatproinde Job, tan- V * quam vivus, mortuus&mimortahsphce- nici fecomparat. Potuiflet jure optimo hicmagnanimusHeros fepulchrum fuum vocandonidulum fe Regiuae avium affi- milare ficuti Rex erat : led de fe ipfo , & nobifcum in aequalimortalitatismenfura loquendo, non fe aquils fed phcemcl comparavit. Nafci enim aqmlam, fortu- na eft paucorum:renafci phcenicem, na- tura eft omnium. Ut moriaraur omnes nafcimurtut refufcitemur, omnes mori- mur. Ut nafcamurantequam fimus , gc- nitoribus indigemus patre &matre : ut inftarphcenicispoft mortem refufcite- mur , ipfein quem refolutijacemuspul- vis, parentum vices fupplet utpote de iu „ l7- quo renafci habemus ;putredtm dtxi 3 Vater v , 4 meus es : mater mea, & foror mea vermibus. Non minus jam certa & probata fe- cfiiida hac metamorphofi quam prima; , mortuis quoque Ezechielis praedicemus ' exemplo , ut mortui nos audiant & vki. J7 ' St vivis diximus, memento homo quia pdvis es , quia fuifti & eris pulvis : aeque vera- citer inclamemus mortuis qui jam funt pulvis, mementopulvisquiahomoes , & in bominem reverteris. M o Apage nunc, auditores mei, fallaces ceremonias & fuperfluas nugas > loqua- mur (erio : fan&a enim & ieriis confe- crataefthaec dies. Vel credimusnosim- morcales,\ el non ? 11 homo fiuit cum pul- vere,quodloquarnonhabeo : fedfipul- vis reditinhomiuem,quisvobis & mihi hoc dicet? Pulvis in quem reverfurus fum non me terret : fed confideratio , quodinpulverem redirehabeam , horri- pilationem inducit. Iu morte, non mor- tem timeo,iedimmortalicatem : hodie , non dicm Cinerum timeo , fed Pafcha- lem ; fcio enim me refulcitandum arter- nalitcrque vittururo, Gve in ccelo,fivein inferno ; Sao erinn quod Redemptor meus vi- T ^ vit, & in noviftmo die de terra funetturus v ^ ^ * fum. Job inquit Scio X Nocate. Non dicit Credo ; fed Scio. Siquidem immortalitatis humanje veritas & certitudo non folum . eftfidei, fed etiam fcientiae. Per fcien- tiam & ratiouem naturalem cognoverunt ^ illamPlato, Ariftoteles, & tot aliiPhilo- fophi gentiles. Sed quid refert hoc non ' aiTequi rationem , ubi eft fides ? Qpid J.' facit authoritas hominum, ubi adeftte- Ae \ m * m ftimonium Dei?Pulvis fepulchralis cla- g J mar, De terra fumcluwsfum , & rurfum cir- • ' cmndabor pelle mea,&in carne meavidebo Deum meum : quem vifurus fum ego ipfe •> & ^ ' oculi meiconfpecluri funt,& nonalius. Ifte . homo,iftudcorpus,iftaoffa,iftacaro,ifta • pellis,ifti oculijifte ego & nonaliu?,mo- J ' '* riturus eft? Ita : fed revivifccc & acum- ' ' mortalitatem refufcitabitur. Mortalis ufque ad pulvetem, poft puherem im- mortalis. Credishod Utique Domtne. Qnem J ' « itaque in nobisfruaum ifta mottis co- • ' gnitio, dc immortalitatis fides opera- t" r ? . c . Confideranti mihi vitam qua truimur, mox In Feriam Qu a ffioX occurrit , quod nec tanquam morta- les , uec tanquam immortales vivimus. Non vivimug tanquam mortales , quia tra&amus de rebus vitx prasfentis tan- quam xtsmx : nec vivimus ut immorta- les , quia in tantum obhvifcimur vitx seterua;, quafi nou lupereflet. Quod fi hxc vita eilat immortaiis , nos pariter immortales , quid faceremus , nifi quod jam facimus ? Siftite mecum aufcultan- tes. Si Deus plafmando Adamum unum , plafmaftet duos , & fecundus eifet pru- dentior noftro Primo : nos oporcuiffet efle mortales qui fumus, & alterius Ada- mi filii immortalesj Ifti hominesimmor- tales , quid debuiftent agere in hoc mun- io ? idem cjuod nos agimus : Propter multiplicationem (eorundem non capace amplius paradifo ) diffundere fe debebant fuper univerfam terram , ex omnibus mundi plagis pretiofa quasque & a Deo creacadele&abilia conquirere eiyifiates & palatia conftruere ; villas, hortos,fbn- tes, oblea&menta , convivja, comcedias muficam, Encoeniaordinare& inftituere; quicquid denique ad vitse jucuuditatem ferviret procurare, Nmquid non idem facimns nos? & multb amplius? hoceuim agendum ftifffeEcum jiiftitia;, ratione } cum modeftia , cUm temperantia , fine luxu , fine faftu, fine fuperbia, fine aemulatione, fine invidia, cum concordia, charitate & humanitate:Sed qualicer quxfo ifti im- mortales nos admirati irrifilTent ! Quo- modo noftras nugas fubfannaflent , cceci- tatem noftram obftupuiflent, videntes nos adeo occupatos,fohicitos,& pro mo- dica & momeutaneavita infomnes, tam- queincurios&obliviofos mortis, quafi ipfis eftemus imraortalitate «quales S Illj abfque dolore & infirmitate i nos infirmi RTAM ClNERUM, &gemebundi. Illi vivaces j nos morien- entes. Illi fepulturas nomen ignorantes % nos invicem nos fepelientes. Illi orbis pace gaudentes: nosbella cientes & pro- celfus quibus minime fruemur. Miferi homunciones ( dixiflent illi ) ftulti , in- fentati, non videtis vosmorituros ; non attenditis vos terrae mandandos, & ex omnibus acquifitis & congeftis nonnifi feptem pedum terras fpatium h«redita# turos ? Qua: ergb infauia hxc & ccecitas veftra .' nobis diffimiles, aqualiter nobis vivere vultis? Sic eft. Morimw ut morta- Stma $ les : vivimus ut immortales ; morimur ut con f oiat ' mortales, quales fumus : & tanquam elfe- a f Mar " mu$ immortales, vivimus; hoc dicebat ami Seneca Gentilis, Romse gentili. Repli- cabitisadhoc : Senecam fuifle Stoicum. ^S l 7< Aft,nonnehoc efFatum magis Chriftia- numfonat quam Stoicum? Senecairjj- mortalitatem animse non intellexit: fum- mum quod immortales trafiemus. Majorne c«E- citas & infania efle poteft , quam totum^ me vita: quandoque finiend^ impendere ? omnemque de manfura femper iollicitu- dinem dimittere?anxiari,afHigi, enervari,, moripro perituris : & de ceeleftibus ac «ternis acquirendis nihil efle follieituml Tot induftriae pro hac , nullapro vita al- tera ? tantus timor , tantus horrormortis; temporali« & nullus «ternsefMortuiy « t S E B. H O mortui veritatem often dite vivis : Senfa, «d cfcendendum fcals inefTe gradus non Vfal. ?. v. if. cogitationefque veftras quas iutrando portas mortis & exeundo habuiftis no- bis revelate. Binasmors habet portas, Qtiiexaltas me de portu mortis : Vitreauna qua exitur de vita,adamantina altera per quam ad aeternitatem intratur. Has intra portas , fubito fe homo ipfo mortis in attendebat. Ad afceu^eiKtun. pertinge- bat a terra ufque ad coelum : »d deicen- dendum ver6 a coelo adiuferui uique per- tingebat abyffum. Sca\x hujus afceaius erat pro Angelis beatis : defcenius vet6 pro damnatis.Si fcala tet ribilis non afcen- denti, quia coelo & beatiflca privatur vi- Arijlot Gen, V. 7» Mattb. zy. v. 10. miffus, ad incognita & aeterna ing ^ gitur.O quam auguftus tranfitus ! 6 quam , terribile momenturr. ! Ariftoteles appel- lavit mortem,terribilium omnium terri- biliffimum. Bene quidem dixit, fed quid diceretnonintellexit. Non eft ternbilis portaqnaexitur: fedquaintratur. Sufpi- ciendo fursum , ad coelum ufque pertin- gentemvidetis fcalam ; refpiciendo de- orfum,defcendens in abyffum & illam in- certam, videti? prascipitium. Iudormienslapidi jacob, fcalam a ter- rain ccelumufque pertingentem vidit, 18. & exi erredus clamavit attonitus : Terri- bilts 4 locusifte ! & quare tam terribilis? Non eft Inc aliud nifi domus Dei , & portacoelu Ereone cxli , a-ternasque beatituduns porta eftterribilis? Eft : aperirienimpo- teft & claudi. Hacc aperta fuit quinque Virginibus prudentibus : & claufa fuit quinque fatuis, Ktclaufa eft janua. Quod fi hsc porta terribihs eft fufpicienti tan- tummod6 furfum ; quam terribilis ent , etiamfimulrefpicientideorfum ! Siter- ribiUs eft fufpicienti tantummodo coe- lum, quam terribilis erit fimul etiam de- fpicienri infemum ! hocce myfteriura fcal* . Jaccb velut dormiens non plene confuierabat. Afpiciebat quidem afcen- dfntes> & defcendentes per fcalam Ange- los :pluresveroad defcendendum quam furus vaditininferuum ! haec eft illa ter- ribiliffima nobis omu:bus occurlura vi* fio : hic eft locus ille terribsiiffimusom- nibus neceffario rranfeundus, & quem la- tentesin iepulchusjam tranfjere. Jacob ibi incubabat lapidi, nunc vice veria lspis incubat Jacobo : vel Jacob fubtus lapi- dem infpeluncaduplici ; Dormierunt fom- Pfalm.jf, numfuum. Jam iftam viderunt vifionem , v. 6, jam afcenderuntfeu defcenderunt perfca- lam : utrum ad cce'um aut infernum ; Deus fcit ; totum autem in illo momento veri- ficatum eft. O quale momentum ! repeto , 6 quam terribilis tranfitus .' oquales timores ! 6 quales anguftiacllbi Auditores, non time- turmors,fed vita.Quicquid ibi cruciat,eft quodin prasfenti vita nos delefhbat: & quicqudcum iifdem faspe poenis St anxie- tatibus pro noftris obledametis venamur. O quauta tunc rerum humanaru appare- bitdifferentia ! Quam vera , quam Iucida & clara omnia,quae nos in hoc mundo ex- ccecanthiullus homoin iftomomentc,vel natumfe non fuiffe,vel ad novam revolvi nativitatem pro vita melius inftituenda nonoptabit:iedfer6,fo cum hac die finem acci- piat memoria mortis. RefoIvamus,relol- vamufque femel ( fine refolutione enim mhil exit in opus) & ne hxc refolutio c*- teraruminftarevanefcat , qualibetdie, unam horam iftius horx meditationi con- fecremus. Ex viginti quatuor horis qui- busdies conftat , quare uon unam trifti mancipabimusanima; ? hxc optima eft devotio,utiliffima & Deo gratiffima pce- mtentia , quam in hac quadragafima pote- nns exercere j unam fibi indiesfegrega- re horarmqua ioli cum Deo & nobifcum de morte & vita noftra meditemur. Pro- inde veftra fretus pietate & judicio quod meum acceptabitis confilium , finio , quatuor yobis pro quatuor hor* iftius quadrantibus, confideranda relinquens. Pnmo,quamdiuvixi ? Secundo , quo- modo vixi ? Terti6,quamdiuvivam > Quart6 , quomodo vitam meam inftil tuam l quofirmiusinhsEreatmemoriar repeto 5 Quamdiu vixi? Quomodo vixi ? Quamdiu vivam ? Quomodo vi- tam inftitutam ? Memento bomo. Amen, T4rs 1, P SERMO SERMO D E San&iflimo Sacramento. Ulyffiponein Ecclefia San&se Engraciae Anno 164?« Caro mea yere efi Cibm ; Et Sanguis mem vere efi Potm. Joan. 6. cap* §♦ I. ^^S§^fUo verba fuperflua,aut ritatem confirmavit : Quare in San&iifi» * unum ociose repeti- mo Corpons & Sanguiuis fui Sacrameu- tum , in defumpto & to,illam tam clare & exprefse non femel, propofito ex hodier- fed repetitis vicibus aftruit & confirmat , no Evangelico The- Vere eft cibns 3 vere eftpotus* , mate obvie depre- Qu6 quisaltius cacumen afcendit , e& hendes : Verc eft cibus.nre eft potus. Omnia prascipitio fit vicinior. Et ficut myfte- fidei myfteria,omnia Ecclefis: Sacramen- rium Euchariftis s myfteriorum omnium ta/unt vera niyfteria.iunt vera Sacramen- ta : nihilominus fi attente leget imus E- vangeliftas , fi atteute fingula Chrifti ob- feivaverimusverba,in nulloalio myfte- rio,in nullo alio Sacramento $ nifi Eucha- rifti*, Chriftumufurpafle reperiemus il- lud Veibum Vtre. Inftituit Chriftus Sa- poterat fcientia : habebat de quo angere- ]».w, zo. cramentum poenitentix-, dicens : Quorum tur fcrupulus j habebat de quo cefpitaret remiferitis peccata remittmtur eis , non ad- ignorantia ; erat de quo titubaret curiofi- MitVere : Vere funt remiffa. Inftituit tas: & ubi major dubitandi occafio, con- Chriftus Sacramentum Baptifmi , di- fultum omnino erat , ut veritas expref- VLau. 16. cens : Qui crediderit & baptUuus fuerit , fior eflet & confirmatior ; hinc Corpo- eftaltiffimum : ChrillusDominusfacile advertit,Cjiiod fragilitasin illo rer/ertura & malitia majores dubitandi detc&ura eflet occafiones. Habebaut, dequohu- mano captudubitarent(en(us : habebant de quo flu&uarent Potentias : dubitare non adiidit Vere> Vere falvus ris fui veritatem fub (peciebus Hoftias _ Carff mea vere eft ctbus : hinc veritatem fui S^nguinis fub fpeciebus Cahcis, Sanguis meus vere eft potus> aiTerens reddidit iudubi- UUVOm $up- v.tf' falvus erit erit; Siigituraliis inmyfteriis : & rurfum, fi aliis in Sacramentis Chriftus Dominus nou expreffit , nec effeftuujB fuorum ve- D £ SS. S A c Suppofita hac intelligentis, quse Con- cilio Tridentino inferior non eft : & fup- pofita occafione hujus folemnitatis , infti- tut* ad refarciendam fublimiffimo huic myfterio injuriam iilatam : coufiderans me hodiein hoc vere maguo Fidei thea- tro , ftatuicontraomnesaltiffimi hujus myfterii inimicos, iufallibilem hujus Vere fuftinere & propuguare veritatem, Caro mea vere eji cibus : & Sanguis meus vere eft potus. Biuashafce conclufiones ipfiusfa- vente gratia hodie defendemus : & quia Fidei principia,contra iliam negantes,vel non vaient vel quia uon volunt ut vale- ant,quamvisfintinfallibilia : feponen- do ejufdem Fidei fcutum , & aequali- bus per omnia armis in campum pro- deundo , hodie folummodo armis Ra« tionis decertabo. Myfterium Euchari- fticum per antonomafiam vocatur my- fteriumFidei » Hk eftcalix Sanguinismei novi&aterni leftamenti , mjftmumFidei : hodie vero novitate nunquam audits , myfterium lidei , faciemus myfterium Ra- tionis. Ad argumentandum contra hujus my- fterii veritatem , non folum ejusmaiiife- fti prodibuutinimici : fed & omnes quot- quot quacunque demum via, iliud credi- tu difficile reddere poffunt,qui ad fepte- mrium uumerum reducentur. Primus horumerit Judasus: fecundus,GentiIis • tertius,H*reticus : quartus,Philofophus : quintus,Po!iticus : fextus,Devotus : fep- timus , diabolus j omnes ifti f ua addueent dubia, quibusomnibus unica & fola fatis- faciet Ratio, utque gloriofior fi t viclloria, propriisomnos vincemus armis : ju- danim ,SacraScriptura; Genti!em,fabu- hs ; Haereticum,Evangelio; Philofo- phum,uatura j Poiiticum , couyemea- «. A M E N T O. |y. tia 5 Devotum.alfeaibusi diabolum,ten- tationibus. Habemus lermonis materiam 3 utque ad noftra; Fidei g!oriam , ian£ttfli- mique Sacramenti cedat honorem,ab illa Domina, qux Deo dcdit Carncm & San- guiuem unde hoc Sacramentum fuit iri- ftitutum, & ad quam hsc de inimkis fuis vifloria nou minuspertinet , petamus , quatenus nobis lucem , vires , & gratiam impetret,quibus omnibus protam nova &iufolita pugna indigemus. AveMaria. $. II. Caro niea vere efi Cibw. E T Sanguk mem vere ejl potw. Joanq. cap. g t DRimus contra SacrofanSi iftius My- X . asai a veritatem prodiens Chrifti i ni - nucus,eft Judxus ; Judaica etiam perfi- dia creditur fuiffe caufa ludus, & hodier- i^ g.onofefeftivitatisoccafio; Sed ad Juc^um convincendum fideique myfte- ni Euchanfti^fubjiciendum , fcripturis noiiris nonmdigecRatio: fufficiuntilli Jud^orumproprfi. Primum & potifll- mum Judsorum dubium contra verita- tem hujus Sacramenti , fuit ejus impoffi- bi itas,dicentium , Quomodopoteft nobubk 1adn dxre carnem fuam ad manducandum ? quafi J dicerent iftud eftimpoffibile. Etquid Chnftus ilhs refpondit ? Refponfum notatu dignum dedit. Nift manducaverl tu cajmtnmnbominis^nonhabebitu vitam mvob». DomineJefuChrifte , pacetua Avinjque nias Sapienti* dixero ] *ff h0 J^orum , erat dtbitario ? h H' us ^yfterii poftibilitate * Du . bla yero prcfente magift r0 propofita , ^ * noa Joan. 6, ^6 S E R M nonroinis&poenS,fede*plicationefo. eft poffibile quoad fubftantiam : Deus lentdiiTolvi. Si homines ifti de hujus roy- enim ( hcut dicit Moyles in Exodo , & fteriipoffibiiitaredubitant,ediffereillis Salomon in hbro Regum tertio : ) im- quomodo poffibile fit,modumque poffi- menfus eft & invifibihs : immeniumqiic bilitatis declara : &eritutique lliisfatis- tam exigua uou poteft fphxra circum- faaum. Quare itaque Chriftus,in hoc ca- fcribi,nec invifibiie reduci. Non eft poi- fu ade& contrariam lecutus viam , expli- fibile quoad modum ( ficuteuim David cationisloco gravem iUis intermiuacur inquit ) Mirabilium operatoreftDeus , poenam ? cauta fuit , quia hoc paffu dubi- miracalorumque fubjec^a (unt creatura: j mit^eranthdx^LitigabantergoJudti : & Ergo ciim Sacerdos iit creatura, quomo- ad coguofceudam hujus myfterii poffibi- do poteft miraculum operari in Deo , & litatem Judseis haud opusert doarina ta Corpus Dei couvertere fubftautiam Chnfti : fufficit illis fcriptura eorum & P*nis ? Quomodo potefi ? ut binorum horum ratio. Iftud probo ex eodem Textu,Lm- impofiibiiium apparentiis fatisfaeiat Ra- vabant ergo JmUi, fi litigabant : ergo qui- tio , ab aliis intelleaibus necefle non ha« dam eorum dicebant quod fi Cj & alii quod bet rationes quasrere 5 cum in lptorum- non. Dicentes quod ficj dabant rationes met Judasorum iutelleau utraque impof- quomodo effet poffibiie : dicentes quod fibiha conceffa habeat & convifta. non , dabantfimiliter rationes quomodo Moyfe moram faciente in monteut effenonpoffet : & rationei dicentium Legem acciperet , tasdio viaimora:que quodfic,erant tamefficaces, utChriftus impatientes Judau ( qui raod6 taxhum dare fuas neceffe non habuerit. Hinc du- non patiuntur cxfpeftando ) dixerunt ad bio non occurrit explicatione , fed perti- Aaron , Vae nobis Eloim, qui nospmedat : id uacise minis & pcena. In hoc cafu concur- eft, Aaron fac nobis Deum , quem videre rebant tria : Dubium de myfterio , perti- poffimus & fequi , quique nos hoc in lti- nacia negantium ; & def endentium ratio j nere prxcedat. Notate bene lftud ver- & quando videbatur Chriftus occurrere bum Vloim , quod non folum fignificat debere dubio,explicando : occurri: mali- Deum 5 fedDeum verum qui creavit Cce- tix poeuam inttrminando : argumcnta lum&terram. Itahoc MoyfesinLibro- etenim negantium,jam conviaa erant ra- rum fuorum exordio fcripfit , ln prmtipw tionibus defendentium. Ita ut confutan- creavit Vloim Calutn & terram. Hasc Judae- do Judaifmo in poffibilitate Sacramenti orum Aaroni fa^a propofitio , duo com- Euchariftix , nec fides, nec Chrifti necef- prehendit notatu digniffima, quorum pri- faria fuerit doarina,fuffecerit fides & ra- mum eft quod ab homine petunt ut feciai tio ipforum Judaeorum. Defcendamus ipfis Deum : fecundum,quod hoc non pe- inparticulariad impoffibilia , qua? Ju- tunt ab alio quim Aarone. Nonne tcie- darus inhocmyfteriofibiimaginaturaut bant Hebrari Deum immenfum omma perfuadet. Quomodo poteji ? Judarus afferit implentem , quomodo ergo petebant ut myfterium Euchariftia^iu forma,qua nos Aaron faceret Deum qui locum mutare Chriftiani hoc credimus , impoffibile effe poffet & prxcedere ? Nunquid noverant quoadfubftautiam^&quoadmodum.Non Deum cffe iuvifibUem , &extrafphce- Vxod, 3 j , v. 2.0. }.Reg.d. v. z7. vfalm.vj, v.18. VfaUtf. V. 4. Vxod. ji. V. I. Gen. i. v. U Exod. 24. V.14. DiSS, Sac ram&obje&um humaiiorum oculorum, quomodo ergo petebant ab Aaron fieri fibi Deum quem videre>poflent & fequi ? qua; omnia infinuant dicendo : Qui nos pr Qua- re ergo non ab Hur aut aliquo aliorum, fed ab Aarone tantum hoc petierunt ope- rari miraculuin ? Hic videbitis quam ra- tionabilia , & humano intelle&ui confor RA ME N TO. yf ditionem: illi errarunt , nos errare non poflumus. Sedinquoconftitic difTeren» tia ? In eo, quodillicrediderunt hocmi- raculum fieri pofle authoritate humana , ~£ac nobis Eloim , qui nos pracedat : nos cre- dimus fieri folum & fieri pofle fola au- choritate Divina , Hoe fac ite in meamcom- memorationem. Quod Judasus credit hu- mana pofle fieri poteftate , non credat fieri pofle omnipotentia Divina , Quomo- do potejt ? hoc non foliim eft error fidei, fed & ccccitas rationis: fiminus, ratioad- juvetur experientia» Qijando ifto cafu Judasi adorarunt vi- Ixod. jj, tulum , eodem lpfo die Deus illos puni- v. 28, vit, occidendo eorum ultra viginti mil Luc. 2,1, mia fint Cathoiica. fidei myfteria ; Iicct lia.Eftne ita ? Beue itaque fequitur Dcum enimJudxi_fidefuadeficerent,noftrse prasfentem efle in hoftia confecrata, nihilominus negare non poterant ratio- Probo confequentiam. Si Deus ( pona- nem. Judsei petierunt ab Aarone,ut ipfis mus iftud impoffibile ) non eft in illa ho* Deum faceretquem videre & fequipof- ftia realiter prsfens, omnes Chriftiani fent : quia, quamvis Deum immenfum efle intelligerent & invifibilem , tamen fine lasfione & magnificentise fua: pras-ju- dicio aut difpendio minore fphoera cir fumus Idololatraj ficuti f uere Judan ad- orantes vitulum : iftud certum eft , nam tali cafu profiteremur & veneraremur Divinitatem ubi non eft j at fi fumus cumfcnbi , & fine invifibilitatis detri- Idololatr*, quare non punit nos Deus fi mento fub figura aliqua fignoque vifibili cuti punivit Judaros ? Infto magis & du teaum oftendi pofle credebant; necnon bium urgeo. Jud*i una tantum vice vi pro hujus miraculi artifice elegerunt alium quam Aaronem Sacerdotem, nam fimiliter intelligebant a&ionem tam fu- pernaturalem & miraculofam, qualrs eft, Deum ponere fub fpieciebus creatis,non tuhim adorarunt , nos Chriftiani a mille Sexcentis & ultra annis adoramus confe- cratam hoftiam : Judasi adorarunt vitu- lum in uno tantum loco , nos Chriftiani in omnibus mundi partibus Sacramen- alnpolie competere quam Sacerdoti. tum adoramus: Tud*i vitultim adorantet Krr-r» nnr\A Tn.-J^iJ nsfiornni'.,.». o» 1 • . \ " . _. Ecce quod Judad petierunt tunc,& quod nos adoramus hodie ; Deum fub fpecie- bus vifibilibus, Siia illismiraculosepo- litumminifterioSacerdotum. Judxi ad- invenerunt myfterium hoc , quo jam nos fruimnr : illi adornarunt petitionem & fupplicairjj nos felicem referimus expe- unius tantiim erant nationis , Chriftiani adorantes Sacramentum totius funt uni- verfi ; adhuc fortius fupereft argumen» tum. Multi credentes & fummum hoc Myfterium rite adorantes , ejufdem na- tionis funt Hebrasi ad veram fidem con- verfi; author icidem & ejus inftitutor Re- £ ) den> jg S E R M demptor nofter Jesus Christus Hebrams crat : Primiadorantes, credentes & com- municantes qui fuerunt Apoftoli Difd- pulique Domini, erant Hebraei : Iftique Hebrsei , fuerunt primi Sacerdotes qui hoc Sacramentum confecraruntj & prirni Pr*dicatores qui hoc Sacramentum lau- daruut,nec non per univerfum mundum promulgantes ftabilierunt& confirma- runt : Ergo fi Deuseftidem , & adora- tores udem , quare Deus non punit ilios & nos , ficut quondam puuivit Hebne- ' os? Si lilam hoftiam adorare , eft idoio- latna ficut adorare vitulum , quare rnille fexceutis & amplius annis toto infpedau- *te mundo Deus fuffert , quod nec uno quidem impune toleravit in deferto ? Ra- tio eft, quia illi erant veri idololatra:, & nos fumus veti fideles : nam illi adoran- do vitulum profitebantur veritatem ubi non erat , & nos confecratam adorantes hoftiamubi Deus vereeft , profitemur Divinitatem. Ita ut te Judaeum , propria tua pcsna, prcpriis tuis (cripturis, proprie denique tuoiutelle&u convincat Ratio; eadem veritas quam negas : & 1 ipfa im- poffibilitas & difficultatesquasfingis. Sed profequamur difcurrendo per omnes hujus myfterii difficultates : & perfpiciemus quomodo ilias Judaei in fuis fcripturis crediderint. Sacramentum Euchariftia? , per antouomafiam eft my- i.Cer.n. fteriumnoviTeftamenti, Uie calixnovum f. If ♦ Tejiimcntum eji in meo fanguine : verum tali mo.lo eft myfterium novum , & nov um Teftamentum ; ut omnes ipfius diffi- cultates dedudsefiut ex Teftamentove- terL Magna in hoc myfterio difficul- tas cft , quod vinum couvertatur in Sanguinem, & pauis in CorpusChnfti: fed i Judseus in fuis fcripruris credic , quod uxor Loth converfa fit in ftatuam Gen t 19, lalis , Virga Moyfis in ferpeutem , & v . z6. Niius fimiliter in fanguiuem : quam Exod. 4. quxfo non credendi habet rationem , y, J. quod panis convertatur in Corpus ixod. 7, Chrifti < Grandis m hoc rcyfterio videtur v , 17, difficultas , quod accidentia remaneant fine fubjedo , & fine fubftantias admi- niculo per fe fubfiftant : ied fi Judsus Gen. 1. credit lucem efle accidens folis, quae v , 4, creata fuit die prima , & Sol , qui lucis i ta SS. eft lubftantia , creatus fuerit die quar- Bafil. ta , quam rationem habet non credeudi jsj az , t exiftete accideutia panis qua; videmus, jheedoret^ ubi nou eft fubftantia panis quas fuften- & a [n tet ? Magua in hoc myfteno videtur a p U d Sum- difficultas quod mtegram fumens Ho- rcZj d e ftiam tantum accipiat , quantum exigu- p eft C. am ejus fumens partem : ied fi Judxus dier. credit , quod quando fui Patres ibant £ XO d, \6 t manna in campo coileduri , . qu&d plus v . ig, minufve colligentes, asqualiter , & in ea- dem meniura fe collegifle deprehende- rint : quodnam juftumnon credendimo- tivum habere poteft , quod recipientes partem, asque ac totam recipientes ho- ftiam,totum accipiant Chnftum \ De- nique magna in hoc myfterio videtur , difficultas , quod totum ejus mirabile quatuor conficiatur verbis , & Deus iub- jedus fit & obediens illis Sacerdotis ver- bis : fed fi Judseus credit , quod Deo ^ obedieute voci Jofue , ftetent Soi; & J i ' Moyfes, cui ad filicem in fontem con- vertendum fufficiebaut verba , propter * ' incredulitatem ab ingrcflu terraD promif- * 8# fionisfueritprohibitus : quam quasfoha- bet rationem non crcdendi quod verba Sacerdotis fufficiant, ut defcendar Chii- ftus, k panis mutetur? Ita utjudaeo ad coufitendum myfterii Euchariftiae , in duo D E SS, S A C % A M E N T O. 3 j ^aohallucinatuf^poffibilitatem, non d*o ad hoc fola fuffidfc memoria fiova^ aut nottrafides fit neceffaria :fed RecOrdentut , & credent. Ita ut mfi-' - iex ilh vetus eademque fua,adjuta ratioue delitas in Judaas , noa tam fit infide- luffadatjquodeniminruiscrediditicri- litas quam obhvio : noh credunt, quia ptuns ,idem e ft quodipfum credere jubet non recordantur; & fi ad credendum fades, cumiftololum diicrimine , quod fufficit memoria , quant6 magis Dif nic mandet credere miracula jundim, curfus & Ratio ? a Ratioue igitur con- qu^ibi crediditdivisim. Hoc Propheta vi* , irrefragabilem hujus Verl confi- Pfalm. Uavid his mlinuat verbis , Memoriam fe- teantur veritatem , vere e(l cibus> vere e(l HO.v.^ crc mirabiltumfuorum, efcam dedit timenti- potus. ' busfe: quafi diceret; Deusfecitmemori- am fuorum mirabilium in Pane, quem §. ni. dedit ad comedendum iis qui illum ti- meut:itautmemomfit quidemnovaj f^Entili fimiliter hocce royfterium ied mirabiha antiqua. ibi erant divifa j VJ videtur impoffibile , & maxima hiccornpendiofuntcombinata. Afficultas iu co deprehenfa , iunt i P fa Ubicumpnmiscirca.Ly^M^m^ verbaChrifti, Care mea ver"e e(i cibus : & /mr notandumeft,quod, quando Chri- fanguismeus verlefl potus. Quomodo eft ltu.S^ Sacnmentum infiituit, & in eo poffibile ( inquit Gentilis ) effeDeum, ic nobis rehquit , aliud non petiit nifi quimandetcarnem fuam manducari , & memonam:J„^^ ,^„/ 4 ^. Et fanguinem fuum bibi ? Atreo carnem fui terPrtft mCin . T 3Ut V ° luata - fiUl epularumlocoThyeftxminiftrante,^ in S J™ u \ h ° c m y fteno P r ^n- tantus (inquit Gentilitas ) naturaminva- Tbyefl. debacfidem fimul ft amorem : pro fide fit horror ,« fol retrogreffus fuerit , ncJ.% neceiTarius erat mtel leaus , pro amore tam abominabili lucendo menfie, radio- 4 vo.untas quareergototuseftincom- rum fuorum puritatem contaminaret. mendando hoc myfteno memorix ? Ra- Quomodo igitur Deus effe poteft, man- Z JjZ r S r" J!1S Inft ' r,Jn01lis , fuit dans fuam «"*m «»nedi, & fanguinem IrZXt-t H n C °L a! ?fu US} [^bibi? Etquomodo dari |offunt IS ^^^ h0mh,eS ' Proprii fui Dei carnem rryfteriurn credant&ameut, non opus comedant, aut fanguinem bibant? Ar- ^rnouSr lntel i aU dlfCUrrCre ' "°- ^ meutUm iftud tam validum & efficax, II P ?r ntat T ,rnem ° rii ^ioque ifta tam inhumana vifa fuere tantum pfe fifficit recordari. Recor- Commentanti in Ariftotelem Averroi , deuturquodinfualege cred.derunt, nec ut, ne fubeffet Legi, q u * Deum fuum dubitabunt adorare quod nos credi- manducare obligfret , noluerit elfe mus m noftra. Nulla totius mundi Chriftianus , & roortuus fi Get.tiHs Zl s na oST J ^ ^ CMftunorumlfed q uia veum W m * ^ eit mteliectu & voluuta te j aft Ju- « Philofopborum ; Ad 11 r Tertul- lian. in apolog. C.2.1.& *3- 40 S E R Ad argumentum Gentilium fefe ref- ponfurum promifit Ratio non aliter quam eorum Fabulis : & ne ifte refpon- dendi modusvideatur minus folidus, au- diamusprirnoTertullianumin luo Apo- lo^eticodicentsm ,quodfabula: Gentt- lium faciant Chriftianorum myftena val- de credibilia. lfta propofitio videtur effe difficilis, fiquidem Gentilium fabuhe , mendaciafunt& figmenta : Chriftiauo- rum vero myfteria , vera funt & infalli- bilia. Qiiomodoergo mendacium fidem aftruat veritati ? ipfe Tertullianus fefe confuetoexplicavitjudicio , lideliorafunt nofira, magifque credenda , quorum imagines qwqncfidem mww«»r.Fabulae Gentihum, fibene confidereutur , funt quxdam ad- umbrationes, funt quaedam effigies, fimi- litudines vel imagines myfteriorum Chn- ftianorum : & fi Gentilesnoftrorum my- fteriorum imitationi dederuntfidem,qua- re eorundemExemplari fidem negabunt? Sicrediderunt& adoraverunt Effigies & Ectypa , quare vocabunt in dubium & ad- orationem negabuntPrototypis? Videlio- ra funt nofira , magifyue credenda , quorum imagines quoquefidem inveniunt.Rztio, Gen- tilesfua propriaconvineit Idololatria, ut fidem negare non poffint: nihil enim tam difficile proponitur , quod non jam tum concefferint , & in fuis fabulis confeffi fint. Hinccolligimus rationem & altiffi- mam Dei providentiam , cur in mundo permiferit Idololatriam , fcilicet , ut ea- demipfafideiaperiretviam , & tam fub- limium myfteriorum credulitatem hu- mano intelleaui redderet faciliorem j velutieorum quae Deus prolege gratiae refervarat. Sicut Deus in hoc mundo condidit ho- minem, ut omuiurn homiuum exifteret M O Parens, qui fuit Adam : ita alterum con- didit hominem, qui parens foret creden- tium, ficutfuit Abraham , uni primatum contulit naturac ; alteri primatum fidei. Sed ipfius Abraha: vita rite examinata , inveuiemus ipfum, antequam , in verum Deum credidit, fuiffe Idololatram ; Iharc Vater Abraha, & Nacbor : fervieruntque Diis alienis. Erg6ne Idololatra erit Abraham, Jofucc. quiomnium credentium debebateffepa- %fcv. z. ter ? imo vero, & ob idipfum Deus per- jta Mafi- mifitutfideipater,effetfilius Idolola- M hic trise : Idololatria enim gradus eft , & ad vhil de fidemproceffio. Porta fidei eft creduli- Gene- tas, antequ2m enim aliquid quidcreda- brarL & tur,intelle£tus de credendo debet judica- Hebrai. re ; & hoc in mundo fecit Idololatria , prseveniendofidem. Idololatria credibi- litatem feminavit ; Fides credulitatem meffuit. Idololatria Gentilesincepit h- cere credulosfabulis jFidesverocreden- teseosfecit myfteriis. Idololatria diroi- dium^Fides credulitatisdedit coniple' mentum. Et ficut fides eft rerum vera- rum & difficilium credulitas , fic Idolo- latriafacihtavit difficile, & mox Fides introduxit verum. Repugnantia quam habet fides, eft iiludmagnum, arduum , obfcurum & fupernaturale myfteriorum, credere quod non video , & confiteri quod non intelligo-.atquehas repugnan- tias Idololatriajam vicerat in fabulisj quando Fides eas convicit in myfte- 11 Hac (uppofita veritate , valde facile erit Gentilibus quafcunqae fibi inSacra- mento altaris occurrentes difficultates credere : quicquidenim nos credimusin hocmyfterio ; illi prius in fuis credide* runt fabulis. Si Gentiles credebant fe in pane unum comedere Deum , & in vino r bibere D E SS. S A C m** ^iSt^sSs S£ d ^ a chrifti C °fP— s eft caruem 3 & bibereinus fanguinem iu pro cTedS l Si Ge »«les ... . pria fo.de , natura meritl pofletabC- " * ckIo > & 5 4 rere : fub fpeciebus ver6 alienis,t*n na- ZI ^lZ n ! n b C tmineflecorporacredS t : ^^^«^«11«- fo/. quamnamnoncredendih,bentrationem } ^ ""^™ fidei 8 * ^q^titas corporis Chrifli panis S^ST^^ ; , , cum du * fint , in facra Hoftia unum tan- Z Vu , g ' S fcnpt ^ laudans > ea ' tumoccupent? Si Gentil ?S cStt rnl P , Ularum e ' ufdem g^tflitatis f u?s credebant , com P ar at ,ouem extollit ; ^ p M «. z. Vet. 1« 4* S fci iniqui fabulationes : fednonutlex tua. S. Pecrus laudans myfteria legis gratix , ea- dem cum Geutilium fabulis conferendo extollit : Non «w>» fabulaifecuti } no- tamfacimm vobis wtuiem & Dufentiam Je- fu Chrifti. Notabiiis comparatio : nec minus no- tabilis illa inter duas iftas prxcipuas Le- gis novx & veteris columnas confonan- tia l Si David , & S. Petrus divina fi.iei myfteria voiunt extollere per compara- tionem cum gentilitate , quare ea uon H R M O cilis manifeft4 iftius Vere ratione convi- &us,& dicat ; Vere ejl cibus : Vere efl ptnt. §. IV. <£reticus velut inimicus domefti- cus , argumentacur ex Evangelio, & ex iplis verbis Chrifti contra ipiarn ar- ma cudit. Hxreticus credit , & probare prxfumic , quod conteutum fub Sacra* mentalibus fpeeiebus , fit vera tubftantia panis. Argumentatur in hunc modum. Chriftus hoc myfterium in Evaugelio frequenter appellat PanCm , Hic efipanit Joan. compar2Ut cumGentiliumhiftoriis, fed qui decctk defendit : quinianducat hunc f>a- p.jy cam eorum fobuiis ? Hiftoriaprofitecur proferre ventatem,& hiftorix Gentilium fa&a coutiuentheroica caiufque famoiis- fimos , prouc in Graecorum <3c Romano- rutn hiftoriii cianffime patet; Quare er- go David & S.Petrus inyfteria lan&a nou comparaut cum Hiftoriis , fed fabulis ? Rarioeft , quiahiftorix referunchomi- num fa&a ; fabulx vero eorundcm fig- msnca , Deumvero vincere hominesin eo quod facerepotuerunt, uoneft argu- meatum ipfius maguificentix ; illos au- ten) vincere , in eo quod fciverunt finge- re,eft laus ipfius poceftatipropria. Quod omaipotentix \\ fius e6 perveniant ope- ra , qu6 noftrx iimginationis non perve- nsre figmenta .' Quod Divinaomnipo- tentia eo pertingat operaudo , quo hmna- na imaginatio non pertigic fingendo ! Magua Poteftas ! magna Sapientia .' mag- nus Deus/ Iftudeftquodin illomyfterio adoramus& cor.fitemur. Fabulx Geati- liurn,fi&x fuere effigies Mirabilium ex- celleutiffimi hujus myfterii : & mifterii hujus Mirabi!ia ; fuut verx iftarum fabula nemymtm xternum. Chriftus vocatiliud Panem j Ergo eftpauis. Ptobat confe* quentiam. Ratio,ob quam nos Catholici credimus in hoftia efle fubftantiam Cor» porisChrifti,eft quia Chriftus dixit , Hoc ejl Corpus meum : ergo fi in hoftia eft cor- porisChrifti fubftantia quiaChriftusdi- Xit Hoc ejl Corpus meum : in Hoftia fimiliter Mattb. eft fubftantia panis ; Hif efi P4w*f,ficut Chri- ftus dixit. Hxretico facillime refpondet ratio, Hoftiam confecratam Chriftus vocat pa- nem licet non fit panis : quamvis enim non fit panis , fuit tamen panis : & lacet non fic panis , videtur tamen panis : & ad fortiendum panis nomen , non eft opusef- fe,fed (ufficit fuifTe,aut videripanem. Ra- tio hoc probat ex Evangelio ; Fanu qttem J 9An ' e%o dabo Caro mea efi. Muuc fi hoftia eft v * CarOjquoiTtodo illam vocar panem ? & fi illam vocat panem , quare illam vocat Carnem ? VocatillamCarnem, quia eft: & vocat illam Pauem, quia fuit : vocat illam camem , quia eft caro : & vocat il- lam panem ; quia videtur efle panis. Ho- rum exiftentix. Si igitur figmenta & ima- ftia confecrata non eft panis , fed fuit , 8c ginationem crediderunc , quare realita- efle videtur panis • & videri, aut fuifle, tetu negabunt ? Confiteatur itaque Geo- fufficit ut fic vocetur. Et ue hxreticus ob- t> i SS. S a obgannire poffit , hanc efle humanam & explicationem noftram : videatipfe , Videantque omnes , hanc efle phrafin modumque loquendi Dei ac fcriptura- rum ejus. Virga Moyfis ( quae etiam vocatur Aarouis ) in ferpentem conversa , & fi- militer Pharaonis fapientum malefico- rumque virgis in ferpentes commutatis : ierpeus Moyfi, ferpentes alios eft infecu- 7» tus,& ait Textus,Virga Uoyfis devoravit vir- gas ^Egyptiorum. Videturnon ficdicide- bere, fed, ferpens Moyfis comedit devo- rayitque ferpentes iEgyptiorum j Virga enim Moyfis comederenonpoterat, fed ferpens. Porro fi Moyfis ferpens fuit,qui comedit & devoravit, quare dicitur quod comedit& devoravit virga ? Ratio eft, quia ferpens Mc-yfis fuerat virga Moy- fis : & ut virga vocetur ferpens , fufficit fuifle virgam, quamvis fit ferpens. Idem accidit in hoc myfterioj Hoftia confecra- ta , qua: modo eft caro & Corpus Chrifti, fuerat panis : & ut hoftia , qu* eft caro & Corpus Chrifti,vocetur panis, fufficit fu- ifle panem , quamvis fic Chrifti Corpus : ita ut abfque panis fubftantia vocari pof- fitpanis,non quia eft 5 fed quia fuit , & vi- detur eiTe panis. Sacer Textus planetarum aftrorum- rumque coelefti um referens creationem, dicit , quodDeusfeceritduoluminaria . cceteris majora : Vecit Deus duo luminaria magnafcihcet Solem & Lunam.Si Aftro- logiam confuluerimus , Solem omnium coeleftium Iuminarium maximum : Lu- nam ver6 omnium miuimum deprehen- demus.Erg6,fi Luna aftrorum omnium eft minimum, quare vocatur magnum , Duo luminaria magna? Qiiod Sol vociteturlu- «maremagnum , hocnomen ejusmaje^ c i a m e n «■ b. ^ ftati & magnitudini debetur : fed quod Luna dicaturluminaremagnum,qua;nam eit ratio ? Sol vocatur Iumuiare magnum, q uia revera eft : Luna vero vocatur lumi- nare magnum; quia videtur efiemagnum, Omnia aftra magnitudine fuperaut lu- nam : atluna omnia^ftra magnitudine vi- detur excedere , & hoc fufficit ut vocetur luminare magnura : quiaitavidetur efle, cum tamen non fit.Pari ratione Sacra Ho- iha non eft,fed videtur eiTe panis,quia pa- nis acadentia remauferunt 5 in quo (enfus noitrihallucinantur: & fufficit panem vi- den,quamvisnon fit, utpanisappelletur: Hicefipanis. rr * Et li forte hxreticorum quifpiam hifce exemplisnon lineretfe convinci,eo quod adduaa funt ex Teftamento veteri ( qua; eorum quidam,ficut Manich*i,negarunt) eaderndanturin Teftamento novo , & quidem [fipoffibileeft] adhuc clariora. In nuptiis Canae Galile* , quando ar- chitnclinus vinum novum miraculofa- «uro guftavit,inquit Evangelifta S. Joan- nes, Guftavit Architriclinus aquam vinum fa- han 1 Oum. Refurreaionisdiluculo , quandoft Manae mgrefT* funt fepulchrum , inquit Evangelifta S . Marcus , Viderunt Juvenem Ma „ fedemem a dextrit , coopertum fioU can- f?' c t E L C ifte j^venis inquit Evangelifta 5 ' S.MatthaeuseratAngelus : Angelusenim „ , Domtnt defcendit de ccelo , & revohit la Utth pidem & fedebat fuper eum. I n his' am- Z *' K bobus cafibus multum eft quod confi- deretur. Vinum miraculofum poft con- verlionem erat verum vinum : Auge- ius , quem viderunt Mari* albis vefti- tum , fimilitereratverus Angelus : Si igitur vinum , vere & fubfhntialiter erat vinum,quomodo S JoannesEvange. Ulfeilludvocataquam, aquamvmumfa- 44 S e r ilam ? & fi Angelus , vete & iu fubftautia erat Angelus,quomodo S. MarcusEvan- gelifta lllum vocat hominem five juve- nem j Viderunt juvenew fedentcm ? Ucer- quelocuruseft velut Evangeiifta: &uter- cjue vere,propne, & naturaiiter. S. Joan- nes aquam vocavit viuum j licet enim jam non eilet aqua fed vinum , fuerat ta- men aqua : Aquam vinumfaclam ? & S.Mar- cus, Angelum vocat hominem ; licete- nim non eilet honio , in figura tamen & vefte homo vocabatur , Jtivenem fedentem } coopertum ftola candida. Idem eft in facra Hoftia,proiude de ea locutus eft Chriftus, ficut ejusEvangelifta: iocutilunt de vino miraculofo, & Angelo veftito. Qucm- admodum fubfhntia aquae couverfa fuit in iubftmtiamvini , & nihilominus poft couverfiouem appel!aturaqua,non quod adhuc eiTet,fed fuifiet : ita Corpus Chri- fti in S-icramento vocatur panis,non quod fit, fed quia panis fuir. Et ficuc Ange'us fubftautiahter verus erat Angelus , nihil- ominiis appellatur homojquia talishomi- nis habitu indutus apparebat : ita Corpus Chnfti fub fpeciebus facramentalibus vo- catur panis,non quodfit, fed quiavidetur paniSjHif eft panii. Ita plaue eft. Sed hinc inftat & iaftare poteft & replicare Hasreticus ; ficut Chriftus hoftiam vccavit panem , abfque eo quod fit panis ; ita illam vocare pote- rat fuum corpus, abfque eo quod fit fuum corpus. Non porerar,refpondetratio;& hoc modo probat & evincit admirabili- ter. Hoftia poteft dici panis licet nou fit pauis , quia fuit & videtur eflepanis : fed non poteft dici Corpus nifi fit Corpus Chrifti , quia nec aute fuic,nec poftea ap- paret , aut illud eiTe videtur. Uno e tri- bus ruodis facra hoftia dici poteft; Corpus M O Chrifti : vel quia eft,vel quia fuit,vel quia efle videtur. Num quia eife videtur ? Non .-poftconfecrarionem enim nouvi- detur elle Corpus Chrifti.Num quia fuit? Non : ifta enim hoftia non fuit corpus Chriftiante confecrationem. Ergo voca- turCorpus Chriftiquiaveteert, aliase- nim verus nonmanet fenfusinquo Chri~ fti verba poiTiat verificari. Contra ; obftinatus replicat Hsreti- cus 5 Chriftusinfcripturavocatur Petra , Vocatur Agnus,Vocatur Vitis. Dicitur Pe- tra terte S. Paulo , Bibebant de confequcnte i.Conio. eos Petra: Petraautem erat C/;«/?«*.Dicitur y. 4. Agnus tefteS.JoanneBaptiftajEtrf^Hi jona. I. Dei , ecce qui tollit peccatamundi. Dicitur y. 2.9. Vitis ; nam Chriftus de feinfo loquens di- , xir; ^go fum Vitisvera^vospalmttcs. Nihil- J ominusnecChnftusfi.it;necvidetureile, V ' neceftpetta. Similiter nec fuitneque videtur , neceft agnus. Neque videtur, nec fuit, nec cft vitis : Eigo , quamvis Sa- cramentum dicatur pauis quia fuic cv vi- deturpanis , re&e vocaripoceiTCorpus Chrifti j abfque eo quod fit CorpusChri- fti,ficuti vocatur petra,agnus,vitis,abfque eo quod fit pecra, agnus, vicis. Benedi£h fic tua, Domine Jehi Chrifte, Sapientia & Providentia , qudd contra omnium fidei inimicorum pertinaciam &aftutiam,tuam armatam reliquifti Ecclefiam,fupremam- que hujus myfterii veritatem unico tuo verbo , Vere> defenfam. Inter fenfum ve- rum & metaphoricum hxc eft differen- tia ; quod fenfus metaphoricus folum- modo fimilitudinem : verus autem fig- nificet realitatem. Et ad tollendam omnem xquivocationem , ad quodlibec fubmovendum dubium , ipfemet Sa- cramenti Inftirutor Chriftus infinuavic & iterato repetiit , feufum , in quo De SS. Sa f de Corpore fuo & Sanguine Ioquebatur , «on fuifle metaphoricum , fed verum. Verum fignificando Corpus, Caro mea ve- re cji cibus : & verum figirificando Saugui- nem , Et Sanguis meus vere eft potus. Quod fi Luthero dixiflem autCalvino quod fuiflent homines , planum eft illos intclle&urosfuifle mein ienfu loqui ve- ro .- quamvis enim fuerint duo monftra tam irratiouabilia , uihilominus ex cor- pore &anima erant compofici. Si vero dixiflem illis quod fuiflent duovenenari ferpentes, duo Gregis Chrifti Lupi, & dux Mundi & Ecdefi* Peftes : fimiliter me inrellexiffeutlocutum fuifle in fenfu metaphorico. Eadem eft differentia inter Chrifti Texcum, & illos male interpretatos 1 extus,quos coutra Sacramenti verita- tem allegant. S. Paulus Chriftumvo- cat Petram : quemadinodum enim depe- tradeferti, de qua loquebatur, exiliic fons pereiinis, e quo Dei populus bi- bebar, ira ex Chrifto manaut & effluxe- runt Gratiarum fontes quibus populus fuftentatur Chrift.anus. S. Joannes Ba- ptifta Chriftum compellat Agnum quem- admodum eirim in lcge vsteri olFenfo Numini placando immolabantiir acmi : ita Chriftus illis figjratus, pro totius mundi peccacis fefe immolavitin Crucej Denique Chnftus dicitur Vitis : quem- admodumenimabfcifiusa Vite palmes frudum ferre neqi.it; ita a Chrifto fe fe- gregantes & ejus Ecelefia ( ficuti Hscre- ticij bene & meritone non pote^unt ooe- rari. Hoc modo Chriftus eft Petra , A- gnus, Vjtis : non realiter , fed per fimili- tuduiem; non in fenfu vero , fed meta- phorico. Proinde quando idem Domi- nu« de fuo Corpore & Sanguine loqui* CRAMENTO. ^ tur; ficuti Corpus & Sanguis fuaj facras Humanitatis erat Corpus verum , & Sanguis verus non metaphoricus : ita fenius in quo loquebatur nonpoteft efle metaphoricus , fed verus. Et finon : re- fpoudeantifti duo Haerefiarcha: & mihi dicant, utrum Corpus Chrifti in Cruce immolatum , & ejufdem Sanguis in Cal- varia effufus, erat verum.Corpus & ve« ruf Sanguis Chrifti? Uterque confitebi- tur quod fic. Bene idem Corpus in cru- ce immolatum, eft ipfum quod Chriftus in Hoftia dedit comedendum , dicens: Boc ejl Corpus meum quod pro vobis tradetur. Idem ipfe Sanguis in Calvaria effufus, eft ille quem in Calice propinavit ad bi- bendum, dicens; Hic efl Calix Sanguinis mei , qui p ro vobis effundetur. ObmutefcaC itaque Hsreticus, & impium blafphe- mumque os fuum obturans credat, mani* bufque ligatis confiteatur hujus Vere ve- ritatem ; Vere efl cibus, Vere eji potus. §. V. pHilofophus tam ccecus praefumptio- ne , ficut prasfatos tres exccccatos vi- dimus infidelitate, validi/Emis fefe opi- natur contra hoc myfterium inftruclurn argumentis , & ex muitis principiis veri. tatem abnegare prafuniit. Prim6, quia natura; & fubftautias rerum funt immuta- biles , erg6 quod erat fubftantia Panis , non poteft converti in fubftantiam Cor- poris Chrifti. Secundo, Totum majus eft fua parte , & Pars rninor eft fuo toto : Ergo fi Chriftus eftin Hoftia tota , non potefteifeiu qualibetejusparte. Terti6, Intelle&us judicare debet fecundum fpe- cies fenfuum, qui omiiis humana; cogni- tionisporrajfunr. Senfus olfaciunt, gu- ftant, &palpancpanem ; Erg6 eft panis , i £ S E R M & non Ctrifti Corpus , quod ifta Hoftia Vinum in camem & fang^nem potens coiv.uetur. Philofophus argumentatur ex Natura, & ex eadeai f^cile & fine labore , eum ccovincet Ratio : cum eteuira Fides iit fupernatutalis , optima fidei magiftra eft natura. Propheta: qui prxduarunt & ho- mines docuerunt myfteria fidei , hi nou fuerunt aDeoinmundum mifR tempo- re iegis naturae , fed tempore fubfecuto , fcilicet,legis fcriptae. Et quare ? dofte ad hoc refpondet Tertullianus. Vumiftt % tibinaturxm magtftram, fubmiffurus & Pra- phetiamquofacilw.s crederes ?rophetu,difci- fultunatuu. Deus dedit hominibus ma- giftram primo Naturam,daturus illispo- ftea Prophetiam; quia naturae opera, my- fteriorum Gratiae funt rudimenta : mult&- que facilius addifcent homines quod do- centur in ichola Fidei , fi prius fuerint difcipulinaturae , Qupfacilius crederes Pre- phetk, difcipulus natuu. Si vis effe magifter Fidei,difcipulum tefac naturar. Naturae eft convertere , potens non erit Deus minore temporis fpatio idi^fuin opera- ri ? ad hoc miraculum confiteudum, ne- ceffenoneft credere Deurj; effe poten- tiorem> fed tantum concedeie Deum natura velociorem : quod natura facit tarde , quare hoc Deus uon operetur ve- locius. Duo celebriora quse Chriftus in Pane & Vino operatus eft miracula , fuerunt illa , fcilicet in nuptiis Canae Galilea:: j WMt 2t & in Deferto. In nuptiis aquam con- Vt u vertit in vinum : in deferto quinque Matt.m» panibus , qumque hominum millia^j^, pavit. Eft quod iu his duobus cafibus merito confiderem. Ad pafcendos tot hominesin deierto, ifti quinquepanes Chrifto nullatenus erant neceffarii : & ad dandum in nuptiis vinum opus non habebat hydrias impleri aqua. Qyare itaque nonnifi vinum ex aqua fa3um da- re voluit ? & quare noluit miniftrare ridei,ancipuiuui — — ± . . etenim exempla, tibi folvent difficultates panem , mfi ex quinque panibus mulu Fidei. Audiatigitur Philofophus difci- plicatum? Rationem datSanft. Auguiti- pulusnatur3E,quantumcunque inea gra- duatus, & videbit quomodo Ratio , prin- cipiis ejufdem fuae fchola: omnia argu- pienta annihilet, qua: contra myfterii hu- jus fidem profert. Adfupradiftamprimam difficultatem nus , Ouia voluit , ut miraculorum fuorum s. Aug. aut mirabilium fidem , faciliorem redderent Tratt.z^. exempla natuu. in ]oann» In multiplicatione Panum , Chriftus fecit hoc quod facit terra : in conver- fione vini fecit hoc quod faciunt vites. AaiupraQiciaiu^iiiuaixj .- * refpondet Ratio , non effe quod Philofo- In multiplicatione panum fecit Chnftus phia miretur,dicente fibi Fide, quod fub- hoc quod facit terra , nam modico pane fbntia Panis convertatur in fubftantiam CorporisChrifti, & fubftantia Viai in fubfhntiarn Sanguinis Chrifti : iftud enim mirabile quotidie videmusfenfibiliterin naturali nutritione corporis humani , in qua fubftantia Panis & Vini tranfit in iubftantiamCarnis & Sanguinis , fi ergo natura octo horarum fpatio Panem & iu terram feminato colligitur multum : in converfione vini fecit Chriftus quod faciunt vites ; Vites enim hauftam h Ccelo aquam convertunt iu vinum. Hoc fecit Chriftus in nuptiis : illud in deferto, In defcrto panes multiplicavit : in nuptiis ex aqua viuum fecit. Si igitur Chriftus fecic hoc quod facit tcrra & fa- De SS. Sa faciunt vites , in quo itaque ccwiHitit miraculum ? In hoc , quo< Chriftus uno iecit inftanti : quod terra & vitis fex meufibus. O egregiam doftrinam! QuOd igitar opera Dei difcernit abope- ribus natura: , eft velocitas aut tarditas, qua fiunt : mirabilia tarde fa^a , funt opera natura: : natura: opera velociter faaa funtmiracula Dei j Iftud fitinno- ftro myfterio. Panem & Vinum con- rertere in Carnem & Sanguinem , ficut Chriftus facit in Sacramento : ita hoc in nutritione facitnatura, cumeotan- tum difcrimine , quod natura aliquot horis j & Chriftus hoc ipfum opere- tur in inftanti; Ergo Philofophe, quod natura facit morose, quare uaturse au- thor & gratia: , idem non faciet velo- citer ? " AlterumimpofSbile, quodChriftus ht m Hoftia tota , & in qualibet ejus parte, fimiliter faciilime confitebitur Philofophus, & poflibilitatis videbit modum ♦ fi ad naturas fcholam fuerit re- Verfus. Philofophus accipiat in manus Speculum ciyftallinum , fefeque in eo contemplando unarn tantum videbit fi- guram : ifto fpecuto fraflo , quid vide- bit «Jtoties utique eandera mulriplicatam videbic frguram, quod cryftaili frsdx iaerint partes , nec non tam integre & perfede in partibus magnis & majori- bus, quam in parvis imominimis repras- lentatam, Sicm itsque una cryftallus in- tegraunumtwtumeft fpeculumj, con- fraaa vero& divifa, fijnt fpecula mults : ita ifte albus panis orbiculus integer , una* eftHoftia: atdmfusfui3tHofti 8» hoc modo argumentatur. Si homines^T. communicantes in Sacramento fumerent Chriftum, effent velut Deus : fed homi- nesvelutDeus effe nonpoffunt, ergo non coramunicant, neque fumuut Chri- ftumin Sacramento. Conlequentia , m- quit diabolus, evidenseft & clara, tan-' quam mea : fuppofuum homines neg '4« modo homini abjefto, de limo forma- *>H* to , poffibilis erit non tantum fimihtu- do , vemm etiam transformatio , hoc enim prjedi&a verba innuunt : Inmema- vet , & ego in illo ? Quod homines hanc ftultitiam credant & fibi imagi- nentur, inde provenit,quodnon cognof- cant fe,neque nos, No?,licetperfecutio- nem paffi,fumus Angeli : qui nobis tolle- re poteft!ocum,nequit nobistollere natu- ram. Et fi manna quod tanto igncbilius, vocatum eft pauis Angelorum : quomodo cor- D e SS.~ S - - — . - ACRAMENTO detratio. ExquoDewnatutS fifcS feH^ ' & ^incm ' . vfchumaham&nonAngelicam S e ° !w ^ V,ndi ? nt,i ? Unicun, ^«rmullatenusmirandum^homi- SS?, ^ J &exe J us nes Angelis in omnibuseffe pr*Wln SSn^f^^ fecit - ^ hac prima admiratione & in hoc primo n t n m n "^^" t"^ five do * ftupore,ceffabuntadmiratione S &ftupo- momS H * A^a lliecom ^endo r*s omne S .Qu^tum ad impoffibiIe,quod LSm Sr A * T^" mandu " homines manducando poffint effe ficut cTZ l ■ Dlvnntatem > fcarenim contraoos, fed^tra, feipfum. Primu" fTZ l ^^"S^entum.namr.f. inventor^nemomireturhocquodro atd^ ! 5? P ? ? & ^«vit . primus inventor inquam huju myTeri 2 t t u ^ ^™™ 15 ?° mi Euchariftici&typi quafi i ftit £ e r rU ™' „ a ^ u ^c modo diabolus fuit vi. fuitdiabolus: nZ£ tentLo EvamXit' ^.^^^^^ ^hoceft 5 comedkedep moDrXbir o H- erit IS ficutDii.Eccehiclucharfc 2 J !TV dece P £l ° fteriumncnfolum quantumad fubftal ITZaa ^ Prt > fo P^ no- dam^fedetiamquLeffeausaduS mL h > ego refpon- bus panis & vini Iatere DivS tatem & t T h °S 7^° \ Heus diabole > fc»" faomine* comedendo effe JJfcg SSSS? ? Deum ? quod Chriftus nobis concX in S £, - l0CUtUS VCrum ? Si me ™^ hocmyfterio ; idemnobis diab Iu7p " m&feT^^ ' ^ Cnim tun < «mfirta Paradifo. Diaboli mendacL E fi £fc !T T' c ment '»P<>teft, Chnftusverificavit, urhocmodo illum ris L em ^ ' fimiIlte 5 n °n mere- G hoc fO S E R hoc ipfum quod tu concedis , iftud eft quod ego credo. Apage igitur in rem malam. Sirniliter honio nou poteftten- TWpertUS. tari » nam fi homo ( juxta fententiam Kuperti) crediditdiabolo, dicenti,quod comedendo foret ficut Deus, quomodo idipfum afierenti Deo non credet ? potif- fimum , quia quod dicebat diabolus , non aeque , ut affertum Chtifti cadebac intra fphaeram Omnipotentias. Omnipoten- tia Dei, in quantum naturae author mino- re fphceta, quamejufdemomnipotentia, in quantum author gratiae circumlcribi- tur. Omuipotentia Dei , in quantum au- thor natursjfolum producere poteft effe- &us uaturales ; virtute autem naturali po- 1110 ineiTe nequibat Divkiitas. Omnipo- tentia Dei , in quantum eft author gratiae, effe&us producere poteft fupernaturales j & virtute fupernaturali uni bucceliae in- efle poteft Divinitas. Si igitur homines Um fuere fimp!ices,ut,quod impoiTibile, crediderintdiabolo j quare etunt camir- rationales , ut quod eft pofTibiie , negent Deo? Agnofcatigicurdiabolus , quodin hocmyftetio non folum nos nequit vin- cere 5 fed uec amplius tentare quidem : & hac ipsa tentatione obligatus,hujuJ, Ve- re, quod tanquam mendacii pacer ; coc tan- tofquenegare fecit , confireatur verita- tem, Veze eft cibus : vere eft potus. §. VII. T^VEvotus non ob fidei defefed a- JL^ moris exceflum querulus,m:in terra remanere voluifti, hoc feci- fti ad latisfaciendum amori tuo , & fola- tium amoris noftri : pro figno tuae gloriae 3 & pro remedio falutis noftrae. Hoc ille fingularis fecretorum cordis tuiin hoc myfterio interpres atteftatur D.Thomas. Defua contriftatis abfentia ? foUtium fingula- d. Thom* re reliquit. Si iii terra pro noftra remanfi- pufc. J7* fti coalolatione , quarete uoftris oculis abfcondis ? Si fuic amor, velle remanere, quomodofuitamorhocmodo ? manere, &abfconditum manete: potius eftdefi- derii martyrium quam folacium. Ille profedo olim non erat ftylus tui amo- ris , nequeillapatienti-ianimistibidile- ftac. En ftat poft parietem noftrum , rejpkiens CanU a , , perfeneftras , profpiciens per canceUos. Erat r# ^ r inter Te , & animam tibi dile&am unus paries : fed quia paries erat ejus, erat in eo feneftella tua , per quam tu videbas il- lam,& illavidebat te. Quod tuam divi- nitatem videre nequcamus , nofter paries eft noftrum corpus : fed quod tuaro non videamus humanitatem , tuus parres- ifta funt accidentia. Ergo fi impedimen- ta vifus tua funt , tuufque amor eft om- nipoteus : quomodo voluntatis tuae eir ? ut amor meus tantam amoris tui cre- dat implicantiam , qualis eft , tan- tum me amare , fr te non fin?re vi- deri ? Fides quidem iftud credit , fed amor hoc fert graviter , nec a 7 equi- tur , necidipiumpoteftnonproimpof- fibili habere» Ita amanrer quarrula argumentatur de- votio , fed obvium & integrum ad fuam - pietatem refponfum habec, Aroorofo aniroxarTeclui , alio amorofiore nffe&u Chrifti refpoud«t R.atio> dicens, m ajoris lii SS * S A C R A M E N t o; visChrnWe nobi SpS^; n ^J^f* ^ lem , uimlominus eit cerJutn ipfum m - ll * „ f J r? P ° ClUS manere vo " ««nohifcam , ficquemanefe ut v . ^&l^^T den nonpoiiit : nam ejus amor oL vnT a V *' Co g n °fot igiturde- fi.Jitnoftusd e iJderii s , q u LXo P l De T * CXceIIent »m eile & non If*. FinisquateChri^nXfcum^ Deiamonairophcantiam , q uoclinhoc provocaret amorem : CU mq ue maior ff , °cuhs claufi* , fed & cognitio intenfioris Gtc^Zr^To nfl ° CU " W amabi!e ™ ^ius mtnes impenfihs amant D„ & Ven " tem > ^ * < ^ ne conceptam habeo hujus veritatis pro- §• V 1 1 1. bationem ; S. Psulus cum Chnito efle T^Enicme ev ™fi defidetaBs^ijebat : Cupk dtfclvi, & elfe cum U S f ' Tl hulC r ° Ienni ' Molvatur a corpore , ut fic effe poffit mamKSl&ft^ cum Chnflo / quodcum ita fit 3 fiinterro- to no rpnSSmS? p^-f gavenmus TheoWutrum atumas fru- la ootU S f ^ j L Pnnc, P lbus entes Dei vifione .fyuod bffiS S^TaSXftfn^ ^ & ^ J enum ? omnes refolvunt & refpon- & ttte ' ****** dentquodfic j & quod defiderent fuis 2S . '„ r v,tas P ericu I° corponbus reuniri. Wultatem „unc SKifcrilT P erfo, * fu * di g ui " ^oveoAurgeoa rgumentum. Sianim* Sdfe^ ^ * Chnfh fruences vifione defiderant- rw „ "V 1 ur » P r,mu s Ifraelita- poribuafuisreunir i ^uire dS! aSml ? mReXad me ™riam reducatur. Per- $ Pauli quod d efide™ Tf u coZl fcS ^T-Tl ^* 05 in mon «- &4ecumchnfl ? Ratm eft } quia Deus "fpeauanimarumbeatarum , eftDeus lorS 5 v E ^ uld ,n tal * a»icu- pervlfiouemoerceptui : &Chrifiusre £ v l ? Vocato fuo arm »gero man- ^W* PaSli , era & D C eusde U " W^^^ no dehderatus : amot antem Dei defi- S 1)^/°^^ ™" denodefiderati^rTeauofioreft&impa- 2 „ S ? ««^. 4 . tientior amore Dei per vifioncm Zr Z T ' ne veniantlnfideles } &in- cepti. Deus vifione ^ infer3nt •mmAferouniendifuo corpori defide 17 fa 11011 P r opter vitam 5 fed rium telinquit : fed Deus^^o % K^^occldl. ^dera t u S; propriir ui corpori Se 6ufque ^ui A^^IS^ ? l ful f* s » & fuienfisaciem incurobens , ceciditmor- tuus ne in inimicoruai fuorum incideret manus. Iti aeftimant , & fic aeftimare de- bent Princeps perionas fuas Majeftatem plus quam vitam. Proinde fi Mouarchae fupremi tanti faciunt penfique habent perfonarum fuarumMajeftatem & excel- lentiam : Si generofus Rex propriis fibi poriusmanibusvicamtolleret , quam in iuimicorum fuorum manus deveniret ; Authsr Quomodo eft poffibile , Principem Glo<- Inc inft* rias,hominum Angelorumque Regem Je- nuart fum Chriftum,fupremum totius Univerfi vulthijlo* Monarcham fic fuam iudefenfam profti- rum de tuere Majeftatem & excellentiam, prout llofiiis neceflario aliquibus tantumaccidentibus confecrd- circumvallato accidit ? Quomodo pofli- tk Vlyfx- bile eft& credibile , quod Chriftus Divi- pne a na: fux Perfonae dignitatem taliter pro- Judtit ftituat, & in facrilegas Infidelium hofti- furto fuh* umque Iuorum manusincidendi, tali ex- Utis. ponat periculo & difcrimini , ficuti hujus dieimemoria, folennitatifque hujusvin- dicandis illatis ipfi injuriis inftitutae occa- fio palam facit? Ad aliaargumenta refpondiperRatio- nem,ad hoc ver6 argumentum refpondeo per id quod video. TJbi acquiruntur ve- nerationes: non perditur Dignitas. Haec funt di&amina Dei , haec femperfuitip- fius Ratio ft3tus. Hoc,quod deploramus, permifir, ad confequendum hoc, quod vi- demus. Qua:nam major Fidei exaltatio ? quaenam major hjcrefisconfufio ? Quas- nam major Chiifti Gloria ? Tantum Deo acquitit unica ejus offenfa, ubi eam fentit Chriftisnitas, & iUam vindicat ac refarcit Nobilitas/ Majeftates mundique Celfi- tudines,Dignitates , Praslati , Religiones &c. omnes humi proftrati , omues geni- bus flexisinfimafefe ejus recognofcendo M O mancipia , velut Dominum omnium uni- verfalem adorant fuprcmam hanc Majc- ftatem femper venerabilem , ac femper venerandam , & muk6 amplius quando eft oftenia. Videat nunc Polincus , num Deus Majeftatis fuae patiatur decremen- tum,an ver6 unam permittendo indecen» tiam , honoris , venerationis & gloriae ac- quiratincrementum ? Idem ipfe Domi- nus ( quifemper idem eft & femper fe- cum)dicebat : Si exaltatus fueroa terra, ]oan t \t t omnia traham ad meipfum. q. d. Qiiando V. exaltatus fuero a terraad Crucem,omnia admetraham, Ignominia Crucis , fuit ignominiamaxima , quam ab infldclium manibus& a temcrirace humana-aut paflus eft,autpatipotuit Chriftus : fedejuldem injuria;& infamiae confequentias ( inquit ipie Chriftus ) maximam fibi parituras glorianijomnia trahendo ad feipfum.Hoc monftrav it & adhuc dernonftrat impletio Prophense hujus perdecurfuin temporis in Uuivetfaii Fide muudi , qui yam quafi totus addudus eft ad agnitionem , obedi* entiam , venerationem & adorationem Chrifli. Quodfiadhucmagisurgerevo- luerimus fignificationem & energiam iftiusSi: Siexaltatusfuero aterra, depre- hendemus quod in obfequiis Jofeph & Nicodemi, in ipfa Cruce verificatum fuit illud omnia traham ad meipfum. Jofeph , prout notavitS. Marcus,erat Nobilis,No~ M*rc. if# bilts Decurio; Nicodemus,ficutnotatS.Jo- v. 4}. annes,erat Princeps, ?nnceps]udmum : & ]' jan > }• quoniam Chriftus e Cruce ad fe trahere v.U habebat Nobilitatem ac Principcs , hinc dicit,quodadfetraheretomnia : Omnix traham ad mtipfum , Principes etenim & Nobilitasfunt omnia quas funt in Regno; Chriftus elegit Principes & Nobiles, qui ex. iufami ligno illum deponereut &Cor- pui lertid- lian. D,E SS. S A C E. A M E N T O. pm fuora fepultur* traderent; nam hono- di quam fuerit abfoluta & perfeda, pra> rare Chnli, Corpus ignominia afFeftum , euute in hoc zelo Regia fua Majeftate , elt a Jio nob,litati propria & iunexa 3 & quam Deus nobis confervet, cujus Regia quando hoc modo Chriftus ad fe traxit Nobilitatem , dixit, quod traheret ad fe omnia, & non Omnes : Nobiles enim non funt omnes, fed funtomnia. Bene imple- ta fuit ifta promiffio tunc : multo vero melius earu impletam videmus modo, Omnia tralwnadmeipfum.Omau qux funt in Lufitania , ecce habet Chriftus hk ad fuos pedesproftrata. Liberalitas in hoc, ficut & in omnibus operibus pietatis maximam partem meri- t6 fibi vendicat. Tempora videntur exigere ut potius scdificentur Muri & Caftella,quamTem- pla : fed iftud privilegium nominatim ha- bent Templa San&iffimi Sacramenti, qua: funt optima Regnorum Caftella 8c Propugnacula. Divina Sapientia adifi- Ctoidqaarfodiem hanc tam feftivjm , cavit Templum : Sapientia a dificavit fibi Pm . 9 . Ecclefiamhanc «dcWicade6 famofam, domum; Dedicavit iftud Tempium San- y T mfi untca Chnftin^na? Lancea transfo- aiffimo Sacramento : Mifcuit vinum & ~ d,enteChnftuminhdelimilite,omniae pofuit menfam; Et quid deinde fecutum vulueratoLatereexiere Sacramenta, de eft? mifit ancittas fuas } ut vocarent ad arcetn quograviter dixitTertullianus, Vt de in- &admcenia civitatis; Illi Templo, ficut jurta Uterts ejus tota formaretur Ecclefu. & huic defervientes voeabantur manci- auod TertulIianusdixitde EcclefiaU- pia, &h*c mancipia mandavit Chriftus - mverfah , hoc nos dicere poiTumus de ha e vocari pro muris & mceniis civitatis. Sed Ecc.elia pmiculan & materiali, qu* de quomodo ? Templum quod fuit adifica- Corpons Cr.nft, mjuna a funcumenris tum San&ffimo Sacramento erat dedica- ei| ereda. Sed accurata confideratione tum , & mandatum quo vocabatur popu- digoj firat termini Tertulliani , dicencis , 1 US ad Templurn , continebat ut veniret quod de mjuriaCorporis Chriftinonfo- po P uluspro murrs & moeniis crvitatis, 1 pofi.a fintfundamenca, led tota Eccle- adarcem> & admcenia civitatis 5 Ita eft fy form^ToUfMwirtoUfia. Nunc Templa eteuim Sanftif&ni Sacramenti damentrTa^T^^^"^^- f -^-»irimamcenia, & inexpu g nabili a damenta , va . de fp lendida , fumptuofa , Civitatum & Regnorum propugnacula. magnifica , illuftanmque Fundatorum ^dificetur , promoveatur ad pfrficiatur generoficacem bene «primentia : fed m- hxc Fabrica, erit enim fortiffimum Ur- terru P tamtotanu,sfabricamChrift,ana bis U yffipponenfis antemurale , e r c O T£T? LU ^ mCi ] T U ™ Xh ™ m * inexpugnabile mun men- Qyod fi ifta mterruptio , yej dimidiata tum Regni.Luficani : & Policicus cog- hujus fabncx abfoluc.o prsfumi poffet nofcet Rationem ftatus Dei : fc licef, abincuna, fatis excufata efTet viciffitu- quod quando frfe exponir pericu lo n dinetemporum: q ua.quant6nocioreft& inimicorum fuorum manus dLenTend rnagis pubhca, tantO majorem laudem iftud fieri, ad nos ex inim cornr^ noftro- promeretur novus & pr.feus .eJushanc rum manibus eripiendos, ic SSj£ fU i&ricam promoyend^nec ante defiften- |njnm 5 fnndet&sdificet ftruaur^m fua! O | rum rumGloriarum, difcendo &confitendo in Politica hujus altiffimi confilii Chnfti, fecretiffimam & facratiffimam veritatem hujus Vere : Vere efl libus, Vere efipotus. §. IX. DlviniffimumSacramentum , Verum & reale Corpus Chnfti , Deus la- teus lub fubfhntia Carins , Homo fub ac- cidentibus Panis : Philofophus, Devotus, Politicus tanquam Chriftiani & Cathoii- ci; &curo Philofopho tota noftra fcien- tia & fcientiae omnes , cum Devoto tota uoftradevotio & omues affeftus ; cum Politico omnis noftra congruentia& no- ftrum intereffe ; Omnes quotquot afta- mus prxfentes, cum oroni noftra fcientia, fpe, & amore, Fidei obedientes & dufti Ratione , per fpeculum & iu xnigmate , intenebris& luce, oculis claufis fed apertis , in tremendx divinae & humanx Majeftatis tux confpeau profunde pro- ftrati , infallibilem realis fub velamine , fine horum accidentium fubftantia, Prx- fentix tux veritatem credimus , confite- mur, & adoramus ; Et de Tua Domine Clementia coufifi , quanostuus Amor fuffert; necnon benignitate qua obfequio- rum noftrorum teporem acceptas , nos tanquam roancipia in perpetuum Sanftif- firao huic Sacramento offerimus, devo- vemus, & obligamus. Adauge Domine mifericordix tux magnitudine iftam M O tuam familiam : & poftquam Judxus ob- ftmatus, Hxreticus obccecatus , Gentilis iguarus , nec fciunt, nec pro fe orare vo- lunt j nos te fupremam Paftorem pro illis obfecramus, ut ex omnibus ft-cias Gre- geni uuum ; Quajfumus Domine, Gen- tilis erudi ignorantiam , Hxreticiillurni"» na ccecitatem , Judxi emolli obftinatio- nem j & ne malitia vel aftutia tentatoris diaboli decipiantur , veniat modo juftitix tux executio, & videatmundus rebeliio- nem ejus illis catenis ligatam , &illo car- cere claufam, qui a tot annisilli fuit com- minatus & promiffus juxtaillud Apoca- lypfis, Apprehtndn Serpentem aniiquum ,qui A p gc> 40< eft Diabolus & Sathanas : &mifiteum inab- V l% yffum & claufit , ut nonfeducat ampliusGen- tes-y ut unitis hoc modo omnibus mundi feciis, in unius tantum Fidei concordia , ex omnibus iftis fex vocibus una totalis harmonia & perpetua formetur confo- nantia j juxta illud ApoftoH : Donec oc- Ad tyW* (urramus omnes in unitatemfidei , & agnitio* 4« v * 1 h nem Vilii Dei , in virum perfcttum : cantando omnes in omnibus quatuor Mundi par- tibus ufquead finem ejus, & altematim confitendo multis vocibus, inunamtan- tum vocem coeuntibus& jun&is,facram &coufecratam veritatem hujus Vere : Ve- re efi cibiu : Vere efi potus,!k fic obtineant Gratiam , Gloriamque poffideant xternam,quam mihi & vobis concedar. SERMO SERMO D E Nativitate Beatiflima: Virginis MARIl, fub in vocatione Lucis ; Titulo Ecclefia; , & Collegii Socie- tatis Jesu, inGvitate S. Lodovici, Maragnon* in America. Anno 1657,1 De qua natus eft JES US. Matth. r. 'Elebramus hodie natalem j fed cujus? requifita defuperEc- clefia refpondet,Ma- rtx: Evangelium ve- ro, Jesu. De qua na- tus efi JESVS; Hoc modo in verbis propofitis non videtur concordare Textuscum myfterio, the< ma cum fermone , & nativitas una cum naeivitate altera. Quod fi gloriofa Na- tivitas Chrifti hac die celebraretur ab Ecclefia, valde accomodum pnecepto ejufdem legeretur Evangelium ; fed dies & nativitas quam celebramus non eft Filii ; fed Matris. Proinde fi hodi- erna die nafcirur Mater , quare Eccle- fia fimul & Evangelium, non matrem, fed filium natum indicat, Dequa Natus efl J ESVS ? Propofito. dubio , hac duntaxat die , Beatiflim* virgini de Luce , abunde fatisfieri poterit. Sol, £ bene advertiftis , binas habet Nati- vitates j unam dura nakitur oriendo : alteram nafcendo priufquam oriarur. Primum illud diluculum no&urnas] fu-> gans^ tenebras , cujus eft Iux ? Solis. Erg6ne jam fol eft natus ? Eftj& non eft. Non eft : quia nondum natus eft in feipfo. Eftj quia jam natus eft in fua luce. Ita ut bis natum folem binis vici- bus oculis intueri licear, natum oriendo, & natum, antequam oriatur, Evidentem hujus Philofophia: pro- bationem licet de/umere ex hiftoria E- * vangelica, & eft unaemajoribus contro- verfiis in ea contentis. Mada: tertio die roane exierunt ad fepukhrum : & S. u Marcus Evangelifta , adventus ho- Marc ' U ' ram defignando dixit , Valde nune V " ** una Sabbathorum veniunt ad monumen- tum , orto jam fole : Verba notatu digna / Si Sol jam erat exortus , Orto jam Sole : quomodo erat valde ne , Valde mane ? Et fi erat hoc Vald} ntane , quomodo em jam fole ? Totum erat , & * totum efle pote- AugMb.%* rat inquit S, Auguftiuus \ nam de conf. Zv/ing. I uc. 24» v.u kliamprsveneratortum. Nunc atten-* eft in luce, de qua nafcetur : Dequi um dite. l empus quo Mariae venetuut ad eftJESVS. S E R M Lj/ran. bic. fepulchrum,eratK4/^w4nf,inquitS.Mar. cus • Vulde rfj/«£»/o,inquit S. Lucas. Ergo, fierat , neceflari6 erat ahqua lux ( iftud enim infmuare vult dtlucuto ) itaquefoljameratnatus : OrtojamSole. probo confequentiam. Sol enim , ut di- ximus, binashabetnativitates. Unam, dumerhittit primamlucem matutinam . , id eft , Auroram : alteram , dum m feipfo prodit. Qu» vero fol non tautum nafci- tur oriendo in (eipfo, veriim etiam iu fua nafcendo luce ; hinc veraciter inquitE- V ange!ifta,fuifle Valdemaw: & orto jam Sole Horum veiborum nullum meum eit: fed ex glofla Lyrani, & fenfu S. Augiifti- P„ ^fnmnn fimt. Valde manc , erto Jam difta abunde quidem fufficiebant, fed quia quibuldam videbitur effe novi- tas , duas nativitates & duos Chtifti afle- rere natales : fciant velim nafuti , hanc nativitatem nou efle novam, fed valde antiquam, &unam ex figuris meliiis for- matis : quas Conditor mundi in ejus prin- cipio nobis depinxit. Primo mundi die creavit Deus lucem : quarto folem. Hi duo dies, & dux creationes magnam con- trovetfiam excitant inter Dottores ; Ete- nim fi lol eft fons lucis : quae et go lux eft ifta, ante folem condita? vel eft ipfa luK folis; vel alia a fole diff erens. Si eft ipfa, cur non fuit eodem die creata ? & fi eft retfuper terrxm : alio modo , quando lux ejus incipit apparere , fcilket in aurora , &fu acct- pitur bic ortus Solis. ip& na clarius loqui non potuiffet. Ita ut illam primamnoftis teuebras fugantemlucem, S. Marcus appellarit Solis ortum.Inom- nietenim Evangelicae veritatis rigore , nonfolumnafcitur foloriendoin feipfo: verum etiam nafcendoin fualuce.Unam nativitatemhabetfolegrediendo, & ju- perterramapparendo : alteramdum ejus lux incipit emicare. Hoc cernimus m prs(entidie:hocin hodierno Evangelio nobis prsdicat Ecclefia. Hodiernus dies, natam nobisdemonftratlucem: Evange- Uum,natum aflerit folem, & hoc eftcla- riflima veritas. Hodiernus dies non eft , qu.tndofolprmibegreduur, & «pp aret f a ? er terram : fed eft dies , quando lux e\us tnapit apparere,fcUicet in aurora.] Licet enim in fe ipfo necdum fit natus, natus tamen jam confenfusrefolvit,lucemprimodiecrea- tam, eandem fuifle , de qua Deus quarto *• die formavit folem : ita ut duobus his die- ?• bus & creationibus fol fuerit creatus. In + M ^ Primo, creatus fuit fol informis, in forma 7o.«rr. lucis : Qiurto die creatus fuit formatus in z - ad h forma folis, hifce terminis utitur S. Tho- mas. Pro conclufione fit , quod folus in- Dton - ter univerfas creaturas fol duntaxat Areop. duashabeatnativitates, fcilicet diem pri- ^4-« mum & quartum ; Oiartum in quo natus eft infeipfo;&primum,inquonatuseft in ™»-™*- fua luce. auartum in quo natus eft iol «* foimatus ; & primum, in quonatus eft in oper. . fua luce, de qua formatus eft. Qpichun *■ «• qua:fo magis proprie & ad rem adduci ^ poteft? Itaque interrogo( fi quis forte MU. me minus intellexit ) quifuam eft hic ois natus fol ? Quxve ifta eft lux , de qua fol eft formatus? Sol eft JESUS : lux Maria , Albert. inquit Albetus Magnus : & hoc ab illo Magn, 1 aftrui D e tivitate Beatiss, Virg. Mari^s, fJ aftrui erat fuperfluum. Quemadmodum quacuor breVitark ft « en.m fol bis natus , duos etiam habuit na- eft , S«32 ! ? Prin * talesdies; Qyemadmodum folnatus eft cuwE ^"P^ : Se> eodem die quo eft orrus , & altero ante unlverS -1 rtT 9 "' ^ > *«* quam onrecur : Quemadmodum femel ren u- ^ 3 " 3 » 9 u ' aad ^ccur- natu,efta 1 feipfo 3 &u erumin r u T£e S&ftf^**" hos ^quoque 5 necukr a ,nec infra/ol d v nus' S " hodlernn *Pro nativitateLu- Chniksjefusbisnatus, duos habuitn - S^^S^?^ 8 ^^ tn!es.Unum J quonatu S eftinBechIehem i h*c L^tter^^ ^^ 1 ' & alterumquonatuseftinNazareth.Unum P aratfo!vid utS tUendaeftc0m - quo natus eft nafcendo vigeiimo quinto rahil/ Z T exrremaincompa- Decembris , & alterum q^onatuseft n- S^&fef ^ ^ » tequam nafceretur ; qui eft terque quater ««„2 ™ j ^ matCr Chrifto «X quefeliciffimus d.esLdiernu iThoTaT" ^ S «uamfufc quonatuseftdefuaMatre 5 alterquo a & abfolvend^^ ^ P 6 *"*"^ tus eft cum illa. Unus quo uatus eft in om^t^f ^ * nteRo <> in feipfo , aker quo natuseftm illa De q ua 0^3^^ ^T™ " natus eft JESVS. I e . l j, eaere lnter Chnftum velutSc- Introduximus &concordavimus Evan- M^JTl^r 3 ■ * ^ " 1 " 13 ™ Lucis yeluc gelium quodnonparumdifEcrinp^ SeffeSuT^ Et fencifolemnitate. Ad fatisfaciendum ve- ferl!?V UCS ad P"nium fuum re- *6obIigatioui fecund* (qu^nmuZt ^^^^f^.^ apnma, a DominaLucis fupplices peta- m.rnS P " Domma Lucis in bo- diguetur. r j lf )Cu,DS bonitas &Pro- « *r r entudifpofuit , utcunfia perm nufi §. II. fu* Matris, tanquam advocat/& Sa! De Qua natus ejl Jesus. ^^^^* CUppofito quod in hoc N^Evange- en nofifc dlf P enfatrici *> tranfi- p ln 5 duo S nacos,&inhacnativitateduas h oc c l Vr C °T UDkarentur . habemus nativitates : nativitatem Lucis, n it ThTnl Bernard o magis pia foppo- ideft,Maria 3 infdpsanat^:&nativka' l M °% n '' mhllD ™ o M Qyx&io nunc animum pulfat, utraharum P nativitatum prafentem diem reddat lx- § II I tiorem,feft viufque veniat celebranda,Lu- T7Xordinr ^ T;', t ' eifne s an Solis? bona ipfiufmetSolispa- t^otZ^T ^ lmo ^^ X . cedico natalemlucismajorefolem- que ImIZ ZT ? rxemi ™™ > ^ co - aitate diguam. Sed quare ? L P ropter SS^^^H nnam autalteram caufam duntaxa^ , ied IucisnatTvLc f «^^non folis ied propter plures , quarum tautummod6 te^ ^ hoe Un L 1 Sraviter S « Am^rofius , q uod tanti S.Asnbrof. in Hexa, l.l.CJ, Gen, T. v.\6.& fS s E momenti eft, ut hic S. Doclor nobis in- notefcere voluerit hunc Notam effe fuam,inquiens, Advertmus . quod Lucisortus, antequhn Selu diemvidectur aperire. Gran- dis hax machina , & varietas univerfi te- nebris eft i»voluta,totus muudus tenebri- cofoinclufustenetur carcere , quasnam vero Clavisdiei referatporcam ? Sol ? Non : fcd Lux. Ad ortum namque So- lis jam tum mundu» derecius eft & pa- teus,Dw?ra Sotclarificat ; Lnx facit. Pro cu- jus confirmanone idem Sanftus inquit , Trequenter Ccelumnubibus tegiiur^ut Sol te%a- tur } nec ullus radius ejus appare.it ; Lux tamen diem demonflrat. Qaafidiceret j Quoties videmus Ccelum denfis obdu&um nubi- bus, ita ut non appareat Sol, nec minimus ejus radius : attamen, quamvis non videa- musSolem , videmus Diem, Quare ? quia Lux illum nobis monftrat. Bene itaque fequitur , quod Dies,tam necefla- rius & mundo utilis, eft Fiiius ILucis, t\ non Solis. Hic S. Ambrofii Difcurfus videbitur quodammodo eiTe fophifticus ; fiquidem cum LuxiitefTe£iusSolis,quiefncit lu- cem, efHcit quoque diem ; hoc quidem ita videcurefle , fed non eftita.. Dabo probationem validam aliqua racione ap- parenter infirrniore, Aliis occafionibus declaravimus Scripturam per Sanclum, modo declarabimus Sanfiium per Scrip- turam. S. Ambrofius dicit , diem effe Fi- lium Lucis & non Solis. Hoc probo & iuterrogo , quonam diecreatiis fuit Sol a Deo ? Refpondet facra Scriptura Solem fuiffe creatam die quarto, Lummaremajus, ttt pr*ef]:t diei : & faftusefldiesquaitus. Si Deus Solem creavit die quarto ; ergo nondum exiftente Sole jampraecefferant dies, Si Sole noudum exifteute jam eraat R M O dies, ergo diesnon eft filius Solis. Cujus igitur? eft filius Lucis. Hoc tefhtur ip- ie facer textus dicens. Inprmipio crea- Gen.U vit DeusCcelum & terram : ideft , ante- VJ, qiwm vel dics,vel nox, vel tempus effet, creavit Deus Ccelum & terram. Ef tene~ v.a, bm erant fuper faciem abjfi : q. d. totus mundus tenebrarum abyflo erat immer- fus. Vixirque Deusfiat Lux : &f.tc~l,ieftLux 3 v.j, appclh.viique Luiem diem,& tenebras noclem: & factns e(i dies ttnus 3 Et hoc modo fa&us M» eft mundi dies primus. Proinde re&e di- xit S. Ambrofius diem effe filium l.ucis ck uon foiis , ac coufequeuter non nativi- tati folis fed lucis, mundusdebet bene- ficium diei. Feliciffimum tempus legis grarias in quo nunc vivimus , eft dies muudi : Tempus legis nacurae & fcrip- tas , erat nox. TJnde S. Paulus : Nox AdRom, prtcefiit, dies autem appropinquavit. Et quas X j # vlli* fuitaurora , quac tam Isetum , falutife- rum , & vivificum mundo produxit diem , nifi illa lux diviua ? Sol diem fecit clariorem : fed lux fugavit tene* bras. Lux debellavit & fpoiiavit no- dem , lux fecit diem ; Diem fol clarifi- cat : luxfacit. Excellenspraerogariva lu-> cisprx fole ; quod illa c\ non hic ( vel ad minus priiis rlla quam hic) origiuem diei fibivendicet. Verumenimvero, priufquam abhoc argumento recedam, adhucaliam infjg- niorem lucis praeiogativ^m adducam, Dcus iriduo ante folem crcavit Iucem : _ Solcrearusftatim inmundo apparuit, & lion defuere oculi qui illum viderent , tk fpleudore ejus fruerenrur , creatus quippe fuitdiequarto volucres 8i pif- ces die quinto : animalia terreftria & ho- minesdiefexto. NotathicS. Bafi!ius,to- S,Bafi{, to triduo quolu?£ jam creata erataute fo- Sem non fuhfe adhuc oculos in mundo. duntaxat ^Z fV f? Sed flocuiiuonfuerunt in mu.do t u Z o J^^^^ 1 ^^ qmd Deuscreavitlucem * Deuscreando 1' '"premznujus iucisce- folem die quarco be,,e f-cit • n n e f^f???» ' * eoa ^ idem fuit oculus. Sed 11 ftcundo 5 t o & au r rT ^ 10 " 3 «hHm* Trini- culi^uareiucemcreavitprimodieZauia S 7 T 5 F™« dtfltnxit diemm Bwyf. J-cr.vit^ fcbrutorum animalium : Lucem vero 2 I j ceiebrarunt nati- Arffe creavic pro oculis f ul s,Fw i UXs & M a e (l rnn Tstr , pn ^° ' Et vidH Deus lu ~ nm > f '4- Xtus. Nata igitu, lux mox h fe ranuit §K? ceI ^rarunt nativitatem lucis nondum enim creara luce , jam creFtum & c fi F ^ •° CuU fan " ' eratcce!um ; terra,elementa 5 An g e!i n hiT S l , natJvltatem ^Mie ter- quehorumoculos Dei in e rf t prt e ? It TP" ** ^ terquam lux : h*c eatenus diviLs occu- ttff^ pavitoculos^utquamvishntimmen^ni- c e eb r7i t l ^ T nativitate * hilmeisvacuumreiiqueritquoaliared k ' & £ arl motJo nos eam cele- peretobjeft,: ^liSS aZT^ ° CUloS Veftt0S proocuhsDeJcutfol pro ocuh hom fef?^ " num & brutorum. Cipr0ce fuos co ™ertat ad vos : & expe. Non arbitretur aliquis me iniurias in 7,7™ ^°f°^ ad eft bona , % ferreSoliincarnato ^ im vo u t & tSSSS^ ?«-P»coLfi>. difno,, Jia!CIIC c!]er;A.p a ruitinmundo iinT 10 ^ 01 * 5 : bo ™ pro rerne- ipfeSolincarnatusChrls, & quo"m- • fi S l ' h T^ of ^ in nam oculi eum viderunt natum ? Homi- T^ l r ' prov ' a ° ria in teutati- num&jumentorum. Utipium natum &m;|teS^^ bona > incuereuturocuhanimaliumfipfeeaqu^ Um^ ^ t Z V f Sreconcii fivit mpr^pio : & ut natum viderent 11" t J ot ^tantisa Deoorna- ocuii hominum , per ftellam ReX & A ^*^ 1 ™ hodie "afcitur illa Lux , paftonbus. H unines per peccatum sffi- 7 ^ milari funtjumentis , Eomo cum in honon §. IV. !. ejfet nonintellexit , comparattts e(l iumentu np„„j • , Hi„c Sol „a tUS ma „,fen a[ fc S^SE ' S^SriS ''"^f , « ,eb ™«™ utdejumei.tisf.uerethomines. Atl« Sf? L ,7 be„,g„ior efl fo. q„ ia „arceb„„rproMa t reDei; u „i;rfc ™ fox^ta ^S f^r"' creat. fe a bfco„d,t oc„l is , * divi„i S «. auod TX ' defcillS ^ * ferentiam £ d S E R. M fetentiam lucem inter & folem , intuea- contra folis aefturo t hanc ignis,pro conti- mini ipfum folcm, & ipfam lucem de qua nuarione lucis ; appropiuquante notte ille nafcitur , aurcam. Aurora efl rifus eceli , laetitia camporum, relpiratioflo- runij harmonia avium , vita & alimentum mundi. Ortus jam fol incipit crefcere : ecce amabilcm mundi faciem , & ipfius naturas compofitionem totaliter imuiu- tacam. Ccelum accenditur, campi ficcan- tur,flores flaccefcunt, aves obinutefcunt, brnta fpeluncas , cv homines inquirunt umbras ; & nifi Deus curfum folis iuter- pofitione noftis interrumperet 5 conflagfa- ret terra,& exurerenturplanrae,fluvii fic- carentur & fontes , & hoc modo vetifica Ixed. ij. v.u. mox Augelus accendtbatcolumnam ig" nis ut jugiter luce fruerentur : exurgente ver6 aurora , ftatiin Angelus opponebat foli columnam nubis , ut contraejufdcm radios obunibrarentur. Ita ut omnis An- geli cura, ratione commifli fibi populi, in hifce binis confifteret pun&is , pumO ne laederetur a fole ; fecundo ne fraudare- tur iuce. Tam benignas in luce , & tam immites in foie aguofcebat Aageius qua- litates. Hae funt proprietates i.nmites & be* nignae folis & lucis naturalis : 6c ealdem rentur fabulofa Phaecontis incendia. Na- ( re beue confiderata) iu fole & luce divi- turalishujusdifferentias ratioeft ; quia na inveniemus. Chriftus eftlol , fed fol fol,utaiuntPhi!ofophi,velvereigniseft, Juftitiae : ficeum appeliante Prophm, vel natura igni fimilis: Elementum terri- Soi Jujlitiot. Q^iid mirum, quod iu lole m- Malac. bile 5 ferox,uidomitum,confumens,execu- veniantur radii,& in Juftitia rigores ? om- y. Z. tivum & concremans omnia ; e contra lux nes rigores quos operatus eft in mundo in fua puritate ; eft qualitas mitis, fuavis.a- fol nacurahs,tot ficcitates,fterilitates,fites, tnica, denique creata pro focia & inftru- fames , infirmitaf.es, peftilentiae ; , & tot mento vifus fine offenfa oculorum ; qui mortalitates,omnes & fingulas fuere ope- in univerfa corporis compofitione funt rationes & executiones folis Juftitiae;qui pars delicatior & tenerior. FueruntPhi- illas adhuc majores fecit & multiplica- lofophi qui propter fubtilitatem lucis eo vit. Sol materialis nunquam civitates in- deveneruntjUt lucem effe fpiritum & ncn fbmmavit : Sol vero Juftitiae uno die quinque Penthapolecs civitates integras exuffit una cum univerfis incolis , nec ab aedificiis plus quam cineres relinquit.Ta- les funt rigoreshujusdivini folis. At be« nignitatcmIucishodienatae,& dequaille uatus eft, quomodo (urHcism exphcare ? multa& magna de hac fuprema benigni- tate poflem dicere , fed unum tantnm aftniam quod fir inftar omnium. Ade 6 beuigna eft hsec divina !ux , ut qu?mvis ram n^idi & terribile^ fiut radii illius Divini Solis , hxc fola fufTiciat ad 'ftos corpusarbitrarentur : fed quia Philolo- phia humana lucis & folis differentias nondum pei fefte eft aflecuta , ferviat no- bis fcjeutia Angeiorum. Vifibilis ille Angelus ,qui filipslfrael dnccbarperdefertum , inqoitTextus , quod illos prarcefTerit iu duabus colum- nisprodfgiofa; magnitudinis ; una nubis per diem : & altera jgnis per noctem i Vcrdiemin colu?niiaritibis : & per noclemin co- Iwr.na ignii. Etquare , aut ad quid fecum ducebat Angelus has duas columnas nu- bis & ignis ? Illam nubis, pro umbraculo mitigandos,& beniguos faciendo?. Quarf De NATltlTATE Be Quare Virgo Maria vobis videtur naf- ci hodie ? fi dies natalis Chrifti fuit my- fteriis plenus, & fimiliter dies natalis Ba- ptiftas eo quod eflet Praecurfor Chnfti ; quanto magis myfteriofus cnt dies nata- lis Matris Chrifti ? Qriid ergo habetmy- fterii quod B. Virgo nafcatur hodie ? ma- gnum quid fupra omnem raodum. My- fteriumnatalis Chrifti (prout notavit S. S. Aug. Auguftiuus ) fuit , quia liio tempore fol redic ad nos, & dies incipiunt crefcere. Myfteriumnataiisjoannis Baptifbe fuit, quia abillo tempore fol a nobis recedit, & dies incipiunt decrefcere. Myfteriura «atalis Beatiffimae Maria: Virgrais eft , quia ifto tempore fol e ligno leonis tran- fit ad fignum virginis j & iolis arftus inci- p it remittere. Cuj fus foiis conficitur per duodecim figna coeleftia , in quibus di- verfos forckur effe&us fecundiim cujufq; figni conftellatibnem. Dum fol eft in figuo Ieonis , quafi ferocis & cholerici hujus aniimlis naturam aflumeret, fimi- lesillius funt effedus: fcilicet, calores, ficcitatesjinfirmitatesgraves & maligna?, phrenefes & mortes. Sed iole ex figno Ieouis tranfeunte in fignum virginis , in- cipit leo manfuefcere , incedit modeftus, pacificus, & velut agnus j Idem accidit ferocitati & ngoribus Leonisnoftri. Le- gite Teftjmentum vetus, & invenietis Deum igne delevifle exercitum,exuffif- fe civitates, inundaffe mundum, devaftaf- fe Paradifum. Hodie cum peccata func tnajore pcena digna, ob circumftantiam temporis , fidei & beneficiorum Dei , fimiles rigores in Deo non experimur 5 fed quare, cum fic idem , & eadem ejus juftitia ? Quia tunc ilie Sol erat in figno Jeoiiis , nunc vero ravenitur in figno Vir- giais ? & Sole hoc iignuru ingreflp^ ft*. ATISS. VlRG. MarI^, 61 tim illabenigna lux ejusmitigavitrigo» res, impedivit effe&us, taliterque tem- peravit ejus radios; ut ipfi igni confu- menti, ex quo conftabant & erant com- pofiti,fuara fuftulerit a&vitatem qua ex- urebat j & folummodb reliquerit fplen- dorem quo lucebat. Cafus mirabilis,fed probatus ! Vidit Moyfes in deferto quod Rubus Exod. j ardebat& non comburebatur , ad vifio- v. nem obftupeicens accedit propius,& qu6 magis appropinquat & contemplatur, e6 magisft.jpet & confteruatur. Quiu fit igms quodvideo(ita argumentatur apud ie ) nuilum eft dubium : ingens illa Lux , ifts vitjfe flammas, ifti ardentes colores ignei funt ; ied Rubus uon comburitur , manet integer, & in fua viriditateilla> fus perfeverat. Quid hoc eft miraculi ? magnum videbatur prodigium illi , qui nec Rubum noverat , nec ignem • fed fci- enti Deum effe ig-iem , & Mariam Ru- bum, videbitur efie prodigium adhc ma- jus vel nullum. Ignis erat Deus , quiad liberandumpopulum veniebat, ita atte- ftatur tcxtus; Rubus eracMaria , in qua Deus affutijpjit formam vifibilem, ad fal- vandum genus hdmaiuim adveniens , ita affirmat S„ Hierouymus , S. Achanafius, pjeroti. S. Bafilius, & ipfa Ecciefia. Sicut ignis Athanaf. eratin Rubo, ficDeus erat in Maria:jam Safil. ejus ignis non h ahebat a&ivitates ad com- burendum, ad lucendum vero & fplen- dendum maxime,qtii funt efTeclus lucis: Sed ad comburendum , concre mandum , &coniumendum qui 'untefTefius ignis minime; hos enim MariaTuftuIit. Jam Maria intenfiores Solis rsdms miti^vit, hinc fplendent fed non latdunt 5 ardenc neccomburunt; luceot & non concre- . mant, Videtur vobis mirum vel magnum H 3 mi- 6i S E R. M O miraculum , benignam illam lucem So- lis mitigaffe rigores ? videturne vobis magnum elTe prodigium , ab_hac luce Soii ablatam vim ardoris, &ipG reliftum duntax« lumen&iplendorem ? aliquid adhuc amplius prxftit.it. Non folum mitigavit velextinxit in Solefjcvitiam&rigoresignisi fed ipfius etiam rigores fplendoris. Sol non folum fxvus eft & terribilis ob qualitatem ignis quaconfumit rfedetiam ob fplendorem quo illuminat. Apparentibus in Oriente primis Solis radiisVeluti maxirai Pbne- tarum Imperatoris Iateronibus, videbi- tis quomodo praccedant ad prxparan- dam viam , & qualiter unico momento ampliffimum Cceli campum muudant & exornant , abfque omnium luminarium refpeftu. Vuigus ftellarum in no&is con- fidentia erransdifpergitur, nainoresmer- guntur , majores fe iubducunt j univer- fajfugientesfefeabfcondunt : ita utnul- la cujufcunque etiam magnitudinis in confpe&uSolis jam exorti aut fubfiftere, aut comparere prxfumat. Cernitifne hanc feveram Majeftatem ? hunc rigo- rem lucis Solis , qua cuncta fugantur, & in iua prxfentia obfcurantur ? veniat nunc in fignum Virginis; & videbitis quomodoeademlux benignafiat & tra- ftabilis. Vidtt S. Joannes in Apocalypfi no- vum coelefte Signum ; Signum mgnum ' apparuitin Ccelo: Mulier amicla Sole, & Luna fub pedtbus ejus, & in Capite ejus Co- rona StelUrum duodecim; Non Soiem & Lunam : fed Solem & ftellas confidero. Luna fub ejus pedibus efle potuit & illa ami£la Sole : fiquidem in confpe&u So- lis apparet & Luna. Sed ami&a Sole , & corouata ftellis? Sol & ftell* conjun&a? hoc eft impoffibile vifu. Quod fi a Solis prxfentia ftellx fugiunt &difparent,Sol vero ade6 prxfens & propinquus erat , fcilicet in muiieris ipfius vefte,quomodo appa.rere feu lucerc poterant fieilas in Corona? Hiuc videre licet quam immu- tatus fit Sol poftquam mulierern vefti- vit , & veftitus eft ab ipfa : Veftis eum , & St veftiris ab eo. Signum, in quo Sol apparuit Joanni , erat figuum Virginis, Signum ma~ gnum apparuit in Cotio , Mnlier amicla Sole t Poftquam autem Sol in hoc fignum Vir- ginis intravit , poftquam in vifceribus Beatiffimae JVlariae Viiginis fuitincarna- tus; mox ejufdem radii defierunt elTe ti- mendi , ejus Majeftas cfie defiitterribi- lis , mox magnificenria & excellentia ejus lucis tam benigna fuit & amabilis, ut jam non ampHus fugiant aut fe abfcon- dant ab ea ftellx: fedeifdemvim lucen- di & fplendendi fud prxfeutia relinquat. Taliter Lux illa divina , tam aufterum prxcedentibus faeculis mitigavit Solem : tam humanam & comem hujus lucis red- didit magnificentiam : taliter fregit ra- diorumipfius ferociam : uthinc coilige- reliceat, quantum inhac die gaudere, quamque feftive hujus lucis feftum cele- brare fas fit univerfum humanum genus ; & potiffimum eos, qui iftum Sukm gra- viffime offenderunt. Et quoties hic Sol Juftitiae univeifum hunc mundum fublu- narem jufte concremare potuiflet : quo- ties radiorum fuorum fulgure , ingrati- tudinem noftrarum rebeliiones, kele- rumque noftrorum abominationcsfeiire potuiflet,nifi lucis hujusbenignitas fefe oppofuiflet ? hinchodienata exoritur, ut ipfum ante ortum mitiget ; ut jam orto brachia mauufque liget: De qwt natuscft ]efus t J1 §.V. De Nativitate Beatiss. Virg. Marije. .§. V. ' I Vitulus tertius cur dieshujusnativita- tis folemuiiis debeat ceiebrari, eft quia Luxmaxime univerfalis eft. Luxeft univerfalior Sole , quia Sol nunquam plus quarn unum Hemisphaenum , temporif- cjue dimidiurn illun:ioat : Luxveroillu- roinat mundum totum, & omne tempus. Soi noniUunmiarnih medium mundum & unum Hemiiphaerium : nobis ecenim exoriens, antipodis ocadit, & vice versi. 41 namque ut non folum intra , fed & ex- tra tropicos etiam illuminaret , quod etiam lux facit, quas intra tropicos So- le Lunaque mediantibus illuminat , & extra tropicos mediantibus ftellis : ut hoc modo die & no&e , in fereno & nu- bilo , prasfente vel abfente Sole, femper Lux elTet, ficuti eft Haxcadem differentia invera Luce, & vero Sole,ideft, Chrifto ejufdemque Marre invenirur. Chriftus efi Sol mun- di ; aft Sol fuum habens Hennfphaerium, N.nquam etiam Sol pl us quam temporis Sol fuos habens antipodas ; Sol qui non dnmdium illummat , nam de vigiati na- nullis, & non omuibus nafcitur. Pr* turalis diei horis,duodecim tantum in no- ftro, & totidem in altero affiftit Hemif- phxrio. NonitaLux, qux nec tempo- ris nec loci termiuis conftringitur j fem- per&ubique, & omnes illuminat cum Sole fimul & Luna, & ubi nec Sol eft nec Luna iliuminat cum ftellis : ita ut nul- lum fitmundi pun&um, nec temporis momentum , five dies five nox fit, quo non femper lux fit. Taliter in mundi principio difpofuit Deus. Soli iuam ju- rifdiftionem tempore & loco circum- fcripfit :.Luci illimiratam, nulSifque aut\ loci auc temporis limitibus circumfcrip- tam , fed abfolutam femper & ubique contuiit jurifdi&ionem. Solidetermina- vit tempus , mandando ut illuminaret diem , Lumhure majus , m prtejfet diei : de- terminavit quoque ipfi locum , voluit enim ut Tropjcis cancri & capricorni non egrederetur : Luci vero nullum de- terminavit tempus ; nam illi prxcepit, ut diem mediante St?Ie , no&em vero mediantibus Luna & ftellis iiluminaret, Luminare majus , ut praejfet diei : Lumi- mre minus, ut praeffet nocli > & fleUas ; Nec decermiuayit M locum, volmt dixit hoc Deus per os Malachise Pro- phetx: Orieturvobis timentibus Nomen meum Malacb, Sol juflitu. Loquitur Propheta non de 4« V* *. Gratia redemptionis vel fufficiente, qu«e univerfalis eft & pro omnibus ; fed de fanaificante & efficaci, a quamulti cul- pa iua funt exclufi ; & hinc Solem jufti- tia; non omnibus, ied tantum timentibus eum oriturum afferit. Totus mundus fic confideratus in duo dividitur Hemifpha> ria 1 unum Hemilphxrium eft timenti- um j alterum non timentium Deum. In Hemifphaerio timentium Deum duntax- at nafcitur Soi juftitias, diefque iilucef- cit, & iiii foli fuut itluminati : In He- miiphaerio impiorum & non timentium Deum nunquam ^oiexoritur; perpetua ibi nox eft , & ornnes tenebris involuti ; hoc fenfj Propheta folem hunc Solem jit- Jiirk appellavit. 50I materialis in fe con- fideratus, eft fol fine juftititia, sequaliter enim omnes tra&at,&tam malis, quam bonis or itur, Qui folem fuum oriri facit fuper Mdttb. f, bonos & malos. Eftne poffibile folem tam eiTe pro bonis quam pro malis? pro Chri- «iano , ficut pro infideli? pro veri t>si cultore , jficut pro idololatra ? itane 64 S E itane oritur induftrio Maborioio, uti p lg ro? itane homini oftium tibireferan- riflicutoccludcnti? ita agricolae deh- deranti , veiuti illum abomiuanci ? uota- bilis foiis materialis injuftitia : uon elt talis Soljuftiti*. EftSoljuftitis , quu traftat quemlibetpro iuo mento: iolis bonis oritur, & malis fe abfcondic : ti- mencesfcillumioat.impios & non ti- meutes denfis immergicenebns permic- tit. „ _ , . Videtur difficile intelleftu,quod m eo- dem Hemifphasiio, in eadem civitate, & ineadem quandoquedomoahqui fint ll- luminati,alii vero obtenebrari : fic elt, quod aliquando in mundo docuit expe- rientia. Unaex /Egypti plagis fuerunt tenebrx , quas defcribendo inquit Tex- Ixod io w.mafunt tenebuborribiles m unwrfa v zz & teruJEWti. wmo vtdit fratrem fuum>nec " movitfedelocoiinqmeratxubuwqueautcm babitabant mii lfrael, lux erat. Stupendum prodigium/ in univerfa terra JEgypti, qusdam domus ab Aigyptiis iolis & fc- orfim , qusdamab Hebwis feorfim ici- dem & folis : ali* ab iEgyptiis fimul & Hebrxis conjuhftim inhabitabantur. QlJ* a fohs iuhabitabantur JEgypths , denfiffimis cenebris eranc obruptae : mha- bicac* a folis Hebraeis , gaudebant luce : illac vero quse ab Hebrasis fimul & Atgy- ptiis conjunftiminhabitabancur,qua par- tehabebant Hebraeos, lucid* , quaverO habebant Aigyptios , erant tenebrof* : ita ut Hebrsei illuminati, & /Egypth ob- tenebrati. Quod in JEgyoto operata eft virga Moyfis: idem iu univerfo orbe ope- ratur virga folis Juftitix. Multx iu hoc mundo invenienturdomusa folisjuftis : alise a folis impiis: aliaedenique & qui- dem magis ordiuarie a juftis fimul Sc pec- 5 y R M catoribus promifcue inhabitarac ; & con- currente fimuihac mcolarum diverfitate, idagitvirgajuftitiaedivinae, quod virga MoUica operataeft in iEgypro. Indo- mibus & ceftis juftorum tantum , omnes funtin lumiue:iu habicaculis irnpiorum tantiim, omnes verfancur incenebris: in domo quam incolunc jufti limul cum im- piis, jufti fuut in luce , peccatores vero in tenebris. Ita ut Sol juftitias ( hoc roodo confideratus ) Gttamparticularis;, & par- tialis , ut non folum in mundo habeat differentia Hemiiphxria j fed in eadem etiam doroo habeat Antipodas. Lux qux hodie nafcitur , non eft talis : hsec pro hominibus univerfis , * qa*diem& noaenijntermedi»t : diem diem, eft j quiaW celerior eft & nrom fol , nottem luna mediarninter diem 8c tiorin bonum iifcJT^*J^ Ant h hZ D UOlin i t aUr ° ra - Hinc rem effe fole > eft verini ocu s m" X Angeli hanc Dormnam Auroram,LunHn Difcedit fol ab oriente & ven ad occa eiielucem quae omuibus temporibus il- fpatio. Apparensah nri^ i adgrauam. Qui ergo jacet h mUe cul ^ e . l^vd£%^^^> fptcutlunamtdepreceturMariam: Ouivivit cinaturaU' celenratelu- lirtfpkmfrl^depra^irm. Invitati" funt adnuptiasSol & Lu X ■ »f»:Q^furgttaddiluculumpcenitentu } re- Chriftus & Maria • i„ ml fpcMAuwam,d e p m emrM4Vkm, Siciu- defuit ikll r ' " lmedloco ™» mmat boi Juttiti* lllummat folos fe ti- materiam fuooeditavir AA f qushode c^r eft unive 1 faH KaI 7 m l ™ M °*° ttaut ^««urrendum foleexfe l n - n - un!verfaIlor >pfo neceffitati ? nonne ad fupplendum defe- iole ex fe nato : D ^„, m eJljESUs. Sum fufEciens & conveniens ? auomo- §. VI. do ;g" ur rer Po»dit Chriftus : N^aw ve - QUartus & ultimus tituWur folem- ? 2! """j S j n ° ndum venerat e i us ho " 1 Chnfti? U S E K. Chrifti ? Itieft. Mariaeuim eft Lux& Chriftus Sol : &horaSolis femper fe- quiturhoram Lucis , Nmdum venit hord wm, id eft, nondum venerat hora SoIis,& jam appropinquarat horaLucis. Chri- jfhs itaque fuae Matri fingulari emphafi dixit : Onidmihi & tibi ? quafi dixiffet, confidera Mater differentiam iuter me & tein materia hominibus fuccurrendi , uti modo*a rne fieridefideras ? Tu iliis fuccurris,& ego fuccurro : Tuillosau- dis , & ego exaudio : Tu illis affers re- medium , & egoaffero : Sedtuprimo, & egopoftea. Tu fluum,ego tardius. Tu in hora tua quaeeft ante meam : & ego in hora qnx eft poft tuam, Kondum venit hora mea. Hxc eft illa gloriofa differentia a S. Aufelmo decantata femel, & ab omni- bus poft eum repetita toties : fcilicet, S.Anfd- Velocior mnnunquam ftlus memorato nomine Sttuu Mam , qtum invocato nomineJZSU. Hic Sanftusclixiti noununquam : ego vellem quoddixiffet., femper. Num hujus di<3i fufficienremhabeam rationem penfate , & attendite. Omnes vix Chrifti & Mariae ad homi- num remedium tendebant ; fed ego dif- ferntes hujus Regis & Reginas notavi rhedas, quibusad fuccurrendum noftris necefiiratibusvehebantur. Chriftus pro curru Gbi elegit Solem : & Maria Lu- Tfalm.i2. nam. P imum vidit David , lnfolepofuit r.f. tabernatulum fuum. Secundum viditS.jo- Apoc.iz. z\\\\ ^ ^ humexaggerauonesfaceretelTeverita- c a m"&7eo„STr * tes. Maximain fuccurrendo ceierfori, Iis 7 g!C ' &procuranci,sma - exaggeratio , eftlu^pc^™ m^^^^t idem facitBeatiffima Virgo. Chriftu , ft, M ! P ' ° 3 Matr£ * Chriftus paffibusgigantishomin.buTf ccurrk e ^^"^^Pfr ilLun : &h*c lerrime:gdMariafuccurrit P er L m SSSmT"^ «lis aquilinis s h*c lux cx aere noscon- i^m^Zi^t? °^ r ^ * templatur. - * ulJ '»^ velu £spie Soloperacuuncem- Utuno tadmhanc cernamns diffe- Kfe*^ •^»* rennam , qua illa fnprema Lux divino med hSf ? '° uonn,mlram re " pr*emi.,e tS olii„ alicriute „ oftr i ™ ^J&S^",''"*^^ ceffitatibus opitulandi , confideremus lirer 2? j P ca,u , r ; & fimI - conjnnaos, Scom P a r emu S dSsT& KnSgfc^??**? ^ qnd reperiemus ? Rem admirabilem. venUt P ' " S<>Ils tardluK P ro " Verbnm divinum carne vcftirur in vifce- dem S ' f P= "Wls earun- ribns Virginis Muri, ; & Evalelifta i,! ^ U T«- '<*" ' & h ">" caufie quit,ft«im cum feftimo^e S.rn cum T ^ def P°" f «°™n tardi- Filiofnoprofeaam^nt^ B^ ^^^ ?9? „*b mundaremr i labe ori^li : E i,„„ ^&g™^***»» Mam dm m mnum cum fillmjthm. MA ! 7i qn.bosnon Taodem Chriftus nafcitur, vivit , ado efr w -ol? full!cnt excinfe dt,mo r i t „r,refnrgi t , &a 'bipfoi„car . feK* ««hornm d.(p„„f fo . tmms dre , poft triginra tres" ^ratis a„- la eft Chr m j ? " ^ ^ ' no S rnftfinit Bap ti f mi Slcmam , ^^^*^^ I £ q ue » 68 S E R M o que \ an Sponfus vel Sponfa ? Chriftus foli familiates , qui etiara tardare vifus an ejus Mater ? fuperfluum eft refponfum non tardat,in.m vemt quaado veniendum qutfrere in commeutatoribus, quod ipfe- eft ; fed idem ipie fol,qui reguiariter pro- lUtth metdedarat texcus ; Msramfaciente Sponfo cedeus non tardat,collatus cum celeritate zc ' v f domttavcrunt omnes , Cr dormierum ; proia- lucis,nuuquam definit tardare. Lux lem- de tardansfuit Sponlus.Extradubium eft perpra^cditj luxlemperprius exontur, delpoufatos fuifle fimul ; tardans vero femperque prasvenit iolem.O diviua luX vel caufa moa non fuit Sponfa,fedSpo>> Maria , feiix ille quitui favons meretur fus : Moram mtem faciente Spmfo. Nunc lumina / felix qui e tuorum diledorum & combinemns hanc infelicitatem virgi- illuminatorum eft numero .' Ex uua par- num &felicitatem joannis Baptiftas. in teapprehendenste, & ex altera tuum te- lo.nne fecutumeft remedium ex veloci- nensFilium,magnusille utnulque fervus tate : fed cujus ? Chriftus & Maria erant & amator S, Auguftinus dicebat : Pvfitus & AUguJU fimul : fed velocitas fuit Marix , Ixurgens in medio,qub me vcrtam nefue. In utriuique Maria abiit in montana cum ftftinathne. In medio pofitus S. Anguftinus, quo fe ver- virginibus periit ( uti femper perit ) re- tere debeat nefcit ? Cum S. Auguftinus fe medium per tardationera, ** lem : hac enim luce hodie nata, perve- F. nitur advifionemSolisqui exiila natus eft : De qm natus eft J ESUS. S E R M O P R O Feria quarta poft Dominicam fccundam Quadragefim^. UlilTippone in Capella Regali.Anno 1669. Nefcitis qmd petatis. Matth. io t *HIEHSP auopr*tendentes,:u- cishabemus gratias, m prwendenubus WmAW nummemoriale,una- ambitiones,in advocata favores, in me- ? I que Advocata : unus moriali petitiones, iu Pnncipe porefta- WM Princeps, unaque ex- tem & juftitiaro : deniquein expeditione SojLS'5/ naJi»in • fnn»- fffnrT peditio: funt repra> veritatero &exemplumj hoc ultimum fentatio moralis , & erit vcna hodie fecanda ; utwam targe- retur In Fer. Qu a r t, Post Secund. Dom. Qu adrag. yt retur rite , profunde cnim Iatet. Labes diti, confolati & contenti. Adjuvet Deus generalis, qua paffim inficiuntur aulae; dolor & vulnus , de quo pafiim conque- runtur omnes , cft expeditio inopinata & ingrata. In quibufdam conquentur me- ricum,in aliis neceiTitas , in multis pro- pria aeftimatio: denique inomnibuscon- queritur confuetudo. Benemeritus, dicit injulium : indigus,crudele; prsefumptuo- fus 5 iiijtirio(um ; modeftiffimus quilque, zelum, exquohujuspundi ele&iouem fa&am novit, §. II. Nefdtts quid petatis. CUm itaque hodie oporteat con- folari male eXpeditos , gentem iftam frequentem nec vulgarem , cui iciuujuiub qujique, liiam ircquentem ncc vuigaicm , tiu infauftum. Etin prxfentem ufque diem quadrat ; Non eft qtti cvnfletur eam : & Tbren.x, non fuerat in ambone, quihujus quere- progrediamur diftinfte , nec loquamur V, l 7« nifj quibufcum oportet , neceile eft \x confolationem , hujus melancholiae levamen , iftius veneni antidotum , deni- quehujus infirmitatis curam pro thema- te affumeret ? horum infirmorum multi , valde indigerent hofpitali : fed huic ca- thedr*(quae medicinx defervit anima- rum ) incumbit examinare & difcutere infirmitatem , & prxfcribere medelam; quas fi probata exiguique fuerit pretii, faciie poterit applicari. Nunc oblica- tione motus & pietate; cum materia ifta ex potiffimis , univerfis mundi au- Jis, & tempore prasfenti aula: noftras vel maxime videatur neceiTaria 3 de male contentorum expeditione pro eorundem confolatione praedicare ftatui. Nec Ze- bedaeorum anabitione condemnare volo prastendentes : nec matris negotiatione arguere interceiTores : nec Chrifti refo- lutione, Principes pacare aut miinftros: petitionistantummodoveritate ( Nefcitis quidpet.itis ) confolari omnes, quidein- gratis {fuis expeditionibns lamentantur. Confolari male expeditum : fermonis eft aiTumptum. Si adjuvante divina gratia aiTequar intentum , hodie hinc exibunt prstendentes , adjuti : miniftri, allevia- ti : bene expediti, confufi ; rnale expe- 3 ab hac honorata ferie excludere eos a qui fine ratione 8i importune fe conten- dunt ingerere. Et quinam funt ifti ? Sunt, qui hodie folito majores , plus habent quarn habebant , & fublimiores funt quam ante ; adhuc querebundi fefe male dicuntexpeditos. Adam a Deo nondum conditus 9 eratnihil j conditus , erat ftatua luteaiu planum miffa : infufHante hunc limum , numine , exurgens in pedes Adam in- cipiteile homo, & hoc quidem aded. extraordinaria felicitate & fortuna ; ut < atteftante textu , mox tres fortitus fue- rit praecellentias. Prafidentiam terra;, fuperomnia animalia : prasfidentiam aeris fuper omnia volatilia : prarfidentiam ma- ris fuperomnia aquatilia. Quisnon puta- ret Adamum optime fuiiTe expeditum ? necmajor, nec melioreiTe potuiiTe vida- tur : attamen nec ipfe, nec ejus mulier fuere contenti; adhuc prsetendebant. Et quid ? non plus , quam efie Dii: Eritis Gm ficut Dii. Daturne talis ambitio afcenden- v / d.?:anta imprudentia crefcendi? nudius- '- ' tertius nihil, heri liimis ', hodie homt), cras Deus ? non recordabatur Adam 7* S E R M O eius quod erat heri , multo mmus quod erat nudiustertius ? Qyi heri iimus , nou erit hodie contentus eiTe homo, & homo primus ? Qui nudiustertius erat nihil, non «it coutentushodic effeomnia, omni- bufque imperare \ Non. Qu«Jf™ ia erat Adam,ficuti hodiefunt multi ejus fUii,quifim.lesilli,exlimo exeunt, U de nihilo fuere ^reati : male creati, mali- que fervi ; hinc non contenti & mgrati : ubi oporteret effe velmaxime coutento* pyramidibus /kgypti; conferant itaque fuas pelles & fua pallia , necnon faga pa- ftoritia , indumenta , praecinftoria , capu- tia, vaia lignea five ligueas fcutellas & crateres ligueos, &c. ut videntes parie- tes auris tapetibus veftitos , menfas ar- gento ftratas : fericum ftaureum orna- tum pretiofarum veftium , gemmas, ad- amantes , cymelia &c famulos , equos , rhedas &c. temporis & fortuns differen- tiam dignofcant, gratefque Pharaoni re- .tannnrt*r*teiTevelmaximecoutentos tiani ^^«^g--! * X ? Caufe huius imprudentix eft ferant. Vultne quiiibet eorum videre & L^u:namefe J nfibus P vifum, & ex palpare -hibitamfibia Regeg =? rufticam fuam aulae hujus fupelleftili op- ponat , hanc fplendidam cum fuatenui comparando. Compratio hujusmuki, cum iilo exiguo , pro quantum ferviet progratiarumaftione, promodeftia, & ipsainfuperfortuna in a:quilibrio conti- nendal ~~ Vifo jam quod eratis,& hoc quod eitis: quodhabebatis ; &habetis: reftat com- binatio locorum , unde veniftis , & ubi eftis; z- Reg. 7. defcripta: funtgratiae hgo : imo, qma omnes &, gypti op «n ^ ^ ^ & ^ Domin e cum fis tammaguificus&liberalis, fi exnibi- tas Davidi gratias confignari vis com- mentariis, quare etiam exercitium de quo vivebat , & humilem locum unde eum fubiimaftiexprimivoluifti? ut Da- vid contemplatione iftius loci cV: exerci- tii, exhibitse fibi gratix agnolceret mag- nitudinem; feque cumfceptro regm m manu confiderans , eadem manu fe bacu- lumpaftoralem tenuiffe recordaretur. Si quandoque ( quod totum ab hominibus in proiuPLu • u«» ~ potentiis perdiderunt memoriam 3 nec attendentes hoc quod funt, & ejus „ quod fuerunt, obiiti. . Sedab eo quod eratis & eftts; ad iliud tranfeamus quod habebatis & habetis. Eveao lofeph ad thronum praspoiitu- ramque kgypti, innotuit Regi Phanoni, ipfum interraChanaanhabere Patrem & Fratres, quos ftatim in frateruae pro- Iperitatis&fortunae focietatem yocan rmndavit. Mandatum fuit notabile & Gen. 4f • huius tenoris : ?roperate, nec dmittite qmc 1 . f n a:r. /hua nmnes ODt V.2.0 fo°rumerant' futurae , non erat neceffe quicquam eorum quae habebant , ex Chanaan fecum illuc afportare. Quare igitur mandat Pharao, ut omnemfuam fupelleftilem afferant fecum? Propter idjpfum : ut prxfentis lortunae opes, cum opibus fortunx prscedentis conferendo, cratiam fibi a Rege praeftitam pletuus agnofcerent. Fratres Jofephi erant m- opes agricolx pecorumque paftores, cum fHis baculispaftoritiis &peris,e fuis cafis &teais ftramineis, exibant ad habitan- d«ui ; x modcni : recordetur unde& ,J TL g!tar ni3 S jfter «ofter ratur qud fuerit translatus : & moX ipfi appa _ "XiZ? n fp tlcli > 9^ mater noftra «bunt effemagns. Ifta,unde,& q u 6 non E " i ot J u,tus i nos pe. foleutconhgnanlibrisgratiarum ' b tiwmus vclut praeiumptuoi] & ftulri 5 L numcffeeutad minusiffcriberenturme- 7 lU *V ,d P t **. moriisaccipicntium. Poitquam tantam §. IU. quodhabebat&quodhabet : recoffitet m3 m J ' m ^xpediu, opti- cum Adamoquid eratc^quideft mox c ! ^p 2 "^ k(e quevidebit, uterdebeat^conqued num oR^^h^^ ' P routm « expeduioanexpeditus? ^ ucn » num «rtendam, eftomnium folidiffima. Sed Noa «pedivit Chriftus noftros pr*- ben^ merimn^ "-^" 5 6 eg ° effim tendeutes ; tamen noto , eorum nullum aZZ e " t0rum unus > lum e'P'° 3 proprio- fuiiTe conqueftum. Pet S mrT 1 m *«to tantas me confolandi in- r sre g ni q cathedras 5 tnbu;fttht P eris" hoc petieruuc a Chrifto expediri, Dk dic 2Sr contenm Sj pio « tduntlntofUHm* : tribuKttS rim „? ^ PUtaCem ' Difcur - extemplofu.t/efponium , nJ- „S " S^f* » dare vobis. £t cum iftud non cara cla f„nr , " eremi ? 1 ? r * 1 ™ Vobis de- rum fic & planum , num for ^onqueft & ' meremini > 11011 fuitadvocata ? num conquem pr S re^ ffi C " K ^ fci : * fii "^e- dente s ?nullumdix6reverbum. §£S 12 ' ^ huc muIt0 mi ^ Adhucdum e»nt genegna» fua fe metiri fiS finen^ contulerunt pmeritum cum pr Si • ? ^ Ut Vltium P* 113 > "~c vir' ideft,hocqLfuerantcumeoquod ' ^T'^^ Maximum «nt , & hoc quod erant,cum eo quld eff BTv ^ ^ ^ • eatu » pmendebanc. Conferendoquod fuerant Zu r"™' P*»khocverbis cumeoquoderanc,vid e bJ con drn ^Jto^ iujemeiiorationem: & C onUu„ „ 1 , mi S ua ' Qwd cmfequar ( nquis ) , ^cogn^ee^teS ^I&^W Resftc*- * + f* bin* collationes fe ipfis oraconcWre , SrfS^T fe '* ftacim fe - ut exitusnonpateretquerel^ Heri re- SSS^JT ^^«^OtiaJi, njigabamus reficientes recia, hodi^ auili S? ' r que ' b aho de P end ^ , funt gm Chnfti cathedra, & necdum contenti dfti. eaftlS » vobi s^tisfe- duolocafupremapmenderefumusaufi? Rfi^ -r , fpe- iMC. 17. r. 10. Tener. 3t,U. ibid. tf^ S £ R M Iperaftis, fam* honorifque mercede cotl- delruimusfxcertfecittilli ! Qjji fedt quod de- tentieftote. Qyod fi veftra fervitia infra bebat,debebat boc quod fecis j ncmoqu* condignum maneant remunerata , vobis debiti a fe (olvendi expeelat folution«m. fofficiat bei.e effe cognita : mentale iftud Si fen ivi, fi pugnavi, li laboravi, fi vici ; pr u-iiium fitttm eft in iudicns hominum, feci quod debebam Regi,feci quod debe- nemo vobis poreft toilere , nec diminue- bam parrias,feci quod debebam mihiipfi : re. Quid refert alcendere male conlul- & qui fe tot & tantis exoneravit debitis, tos a Miniftris , fi a fama bene iudicati e- foiutionem aliam expeftare non deber, ftis ? Quid refert a tribunali exiffe excu- Nonnulii funt tam vani, ut plus debito fe fato's,fi tribunal maneat acculatum ? tran- praeftitiffe putent ; fed errant. Qui plu* ieat ifta expeditio per cancellariam : re- cft^C plus poteft,plus quoque debet. Sol linquite eam veftris defcendentibus pro & ftellae ferviunt inceffanter , totique fo- gloria : eritifque duplicitergloriofi ; lo- lummodo univerfo , & nou fibi. Sitglo- lummodo vobis concedo pcenitere quod ria veftra, ibi effe filios folis, & ftellarum prsetenderitis : aaionesfuas &meritavi- inftarilluftresJaliamquemercedemmen- lificat : qui ea ab hominibus condigne re- dicare ceffate. munerari poffe putat. I" noc non iutendo excufare illo* Q>iod fi ferviviftisPatrix vobis ingrat* j quos vos accufatis : nam fi vos efiis bene vos feciftis quod debuiftis , llla quod fo- meriti , illi non debent elle injufti 5 (ed a let. Aft pedori generofo quaenam fb- veftra generofitate potius addifcere Iibe- lutio major,quam feciffequod debebat? rales effe & generofi. Quid retnbuunt Si feciftis quod debuiftis , vos folviftis. aut retribuere poflunt ei,qui vitam & fan- Audite magiftrum divinum hoc nos do- guinem dedit pro ipGs ? Aft quamvis illo centem. Ajebat Chriftus militibus (uis , modico quod poffunt , gratitudini adhue quibus mandavit fibi fubjicere non mi- defunt; deeffevobisnolo confolationem. niis quarn muuduro , pro quo etiam om- Quod fi fafta veftra fuerint Romana : fo- nesexpofueruntvitam : Cumfectritisom- letur vos Cato ftatua carens in Capito- nia, 'iciteferviiriutilesfumtis.Sentcnmno- lio. Venerant Romam peregiini , He- tatu digna .' Servus inutilis eft qui nihil roum iftorum immortalium ftatuas con- f.cit: fed qui multum, &multomagis templati, intercarterasCatonis quoque qui facit omnia , num dicere & cogttare inquirebant : ifta inquifitio erat ftatua debet quod Gt fervus inurilis ? Etiam. omnium maxima , nam aliis fiatuam ere- Hunc textum nemo melius intellexit xitSenat.is: Catoni mundus. Interroget quara venerabilis Beda. Chriftus nou lo- mundus, & miretur vos non praemiatos « quitur de utilitate quam recipit Domi ifta interrogatio & admiratio pracmiorum nus : fed de utilitate quam non recipit omnium erit maximum. Quod vobis vtr* fcrvus. Ssrvus ex fuo fervitio non per- tus dedir,invidia tollere nequit: quod vo. cipit urilit.uem , nam obligatus eft ad fer- bis dedit fama, ingratirudo non poteft au- viendum : & hoc modo (ervire debet qui ferre. Staite illos effe ingratcs : ut vos fi- generose fervit. Chriftus ipfe fefe expli- «s gloriofiores , magnum meritum , per cavit^daudoratiouemtanquamfuam,^ magnam ingraticudiuem fublimius ex- cref- IN Fek. ClUART, PoST. crefcit. Qv.od fi non forent ingratitudi nes, ubiuam maneret excellentia merito- rum ? Ceftet itaque querela de ingratitu- dine,& vosilJi potms gratias referte. Forfan dicetismihi plus minufve me- ritos indiiferenterpraemiari: Dolendum ln vlu au J am dixerat ( 3 ua2dam R e g in * Ca- tUBM , « elI *>fuos fervire ut vafallos : noftrosut J filios - Non poteft non elTe magnum amo- ris fcandalum,naturaeque monftrum,quod ni fint filii & a lii hzredes : fed illa ipfa in- juftitia vobis elTe debet confolationi. Si mundus& tempus adeojufta forent , ut meritis «qualia prsemia redderent , mag- namquerelascaufamhaberetis , deeffet enim vobis teftimonium virtutis, pro qua ipfa praania fuerunt inftituta ; fed cum Gratia3 non probent hominem : eafque ab homine habere , non oftendat dignita- temjea asftimationem , idcirco exigua "«fitinjuria^cuinonfitgratia. ludicio- Sententia se aiTerebat Marcus Tullius : Gratias in- TuUulau- dignisfaftasnonhonorarehomines, in- dataa honorare honores. Etficeft. Talesita- D.meron, quefintexemplum fortun* : Voseftote Vtrgil yirtutis. virtutem ex me, fortunam ex aliis, «Mi, mquiebatVirgilius. Denique fi homines fint ingrati vobis : nohtevosingratielTeDeo. SivobisRe- gesnontribuuntquodpoiTuut j eftote contenti eo quod vobis dedit Deus , & Regeslargiri nequeunt. Reges conferre poffuut titulos, reditus,diguitates : animi verogenerofitatem, fortitudinem , con- ftantiam,vitas contemptum, aliafque vir- tutes quibus verus honor conftat confer- re nequeunt. Quod fi a Deo ejufmodi recogaofcitis gratias , fpernite alias : non enim tantifunt,quanticonftant. Pr* cx- teris recordetur Generofus belli dux & w iles , quot focios perdidit iu iifdem fe- ^ct/w». Dom. Q.ti adkag. 7f cumconfliaibus,morruo s , & non con- querentes : mortui oftenderuntmaxi- mam generofitatem, pro illisprofunden- do vitam qui hanc dare nequeunt ; & ille, qui per gratiam Dei vitam retulit &vi- «oriam , quomodofe maleexpedkum conqueretur ?Si non ofculati eftis manum Kegis pro gratiis quas vobis uon contu- Ht.-olculaminigladiiveftri capulum,qui vos na dignosreddidit,refpiciat vos Rex tanquam creditoresperpetuos : & gloria- nunj , quod veftrum fe negare non poffit debitorera , dominus omnium. Si vobis non defuitanimusad exponendam vitam, iangu lnem(3ue fundendum rfimilitero- ltenditenon vobisdeeffe animum ad fuf- ferendum. Tunc conflixiftis cum hofti- pu* ; nunc tempus eft vincendi vofmet- ipios. Milesfecernensrude donatum , gaudet vulnera detegere , & illis patriam conf undere cujus amore illa excepit. E- ques niulti temporis , fe tandem peditem conhderans , hoc ipfum reputet viaoria- rum fuarum fplendidiffimum currum tri- umphalem. Denique milcs fe fame mori videns, moriatur ; & fic fe ulcifcatur, hac ventate nou fuftentantem,& multosalios confundet, non deerit quiproillo dicat: Q^mmercenariiahndantpanibui: ego au- i uc Tf ^^/^ ?Wo! Ethocingratum&fcan- „ 'J dalofumEpitaphium, eritpro ejusme- ' moria,pinguiffima necnon honoratifllma Commenda,velaIiudquodcunque bene- nciumautprsmium , quodab aliisipfi conferri poteft, * §. IV. U^c funt motiva gloriofa,quibus ego J- non folum confolarer , fed & gfo- riarer : fi e ff em unus ex Qptime « a i quw , non omnes (apiunt verbum Mattb K 4 7es anxiis & queruiofis aileviaudis fufticisbaut vo- R. M O cibus , Da mibi liberos : Da mibi libew. Ifta eratpetitio, &h.£cinftantia. Sed qualis expeditio, &eventuseft(ubiec;itus? Ca- fus vere admirabilis .' ExpeditioRachelis pentioni refpondet : at eventus ejus voto fuitediametro contrarius. Rachel non folum petebat filium,fed filios ; D Prxtende- "™ fa "J?£ ffde »^nouhabebat rerne Samfon Philifthseam quam tot X^ V f e r I iq rf ibuSpakebat flbl Wutom,* mortis, oculorumque T' Samfonillndendusinpublicum quibusillam videndo deperieratjaauie, produaus, tahbus, fuitfannis, irri- caufam fore przfciret ? Poftularet anti- Snd^f ept S & ? agi|a ^ !> t3m " Cip3t6 fi«*»Prodigush«teditatem, fci- knta, nSn 1 ^atus^t ens illam miferiae ffervitutis, infami*- OuL2TxT kr a COnfufior,e - q^caufarafuturam? Clarum eft 5 quod funeftr ° r ? m adeo even - non - Cumigiturnihileorum,fedplane tuum,& ambarum adeo extremarum contrarium petere voluiflent, quare pe- Tl l Z a jtV Xig ° ' kd ftup °- ^^-'^Peire n t 3 nefciebant: & nemo iSalkrtS^ f ? rtUMmUtati ° nuI - Atque hoc petierunt, ri£rf m S pr * terC ^ m °- uia Hla «acer , & ambo iili filii fuerun queprodigitara mftanter poftulatampe- vargelii,N^ir« quidpetatl ^Sfe^- Samf0 " a Paren " Su PP° fi ^cprincipioc;rto & inf a I. • quai damPh Mh °n owm r «*W lihili > neminem fcire quidpetar, quandam Phihfth.^am : ^ ^ m ac- nunc conclufionem inferant oui (e ma- cSS^£lff l, ^ ge ^ ,P1 V ° biS con ^urumquod petiiftis : illo &TroSnm wT d r ece P tI0 ™" ffo habuiftis cauf.m acquiefcendi , « procutionum Dalila;, ipfiu, captiva- & obmurmurandi llo negato Ignorao «onisnecnonexoculationis^injuriarum ^v^.utr^^^lZ K | IUQ3 S I B. M O Lmfitquod prztenditis , quare contri- verfi, vel non teverfi, retulerunt lachry- flamini* Si contriftot putaudo mihipo- tuiffeeffe bonum, quare non gaudeo confiderando rhihi potuiffe effe malum , e 6que amplius, qu6 in hujus mundi re- busmalumeftmagis certum? confole- turvosinfelicitasRachelis ; confoletur traeoedia Samfonis ; filfi Prodigi vos fo- letur poenitentia. Quas exempla fi vos miuus movent , quia remota : folentur vos propinquiora oculis quotidie obje- aa. Quotvidiftis ibi reperiffe perditio- nem, unde fperabantmedelam ? inde re- tuhffe ignomiriiam, unde venabantur honorem? unde quaerebant incremen- tum, inde paffos fuiffe ruinam? Dem- que quot vidiftis, quos inde exfpeaabat mors , unde illi majorem vitae fperabant felicitatem ? Obtinuere petita. Optat* quidem fed non in bonum vergentis ex- peditionis aggratulationem libenterad- miferunt : Yotnam pro munere pofcis , aje- OvU. b a t fol Phaetonti petenti habenasfui cur- tnetam.Z' r „c a d Ecce fili, eratiamte petere wtJr & S pofcis. Author quidem luti ab eo qui folus novit quod donat ; ^fabulofu!:vera P nihUominusfententia. nos arbitramureffe homines qu« nos ex- KuiTnoftro. interrogate Phaeton- pedrant , ideoque obmurmurantes de i hs t s ifos X Oriente in Afia : illosex me- querimur ; non perpendentes quod Deus StaAftta • illos ex Occidente in A- omnibus confilns velut fupremus przfes ™ eoSJfuit prscipitium , idem petimus , tanquam folus fciens quid con- A «fSi" taaorum inveftigare- turin finum, & a Domino temperantur y Quot t^^!bSS£ mvefti- fiext ; raaachartulaalba 5 veftr,exfpeaa- ona^ncuu nwu j; ^ ^ ^ fadsfaaum e ft ( confolami- ni, acceptantes de manu Domini qui folus novit quid vobis expediat. Ho- mines folummodo prasftant gratiam dando, Deus verb praeftat gratiam non folum dando, fed etiam negando. tetite& drtitur vobis ait Chriftus:& Luc.tu pro F. 9* , * ' / ____ j mas. Quod fi illi in iuo defiderio & for- tuna decepti, quia nefcierunt quid pe- tierunt: vos idem ignorantes, quare vul- tisdecipi? exeorum deceptione refi- pifcite, ex eorumerroreconfolationem accipite ; nam nec illi , necvos, fcitie quid petatis. Tslefitis quid petatis. §. V. OSi fciremus quid petimus ! O fi fci- remus quid nobis bonum , quid- vemalum ! Qiiotiesreputaremusnosop- time expeditos , eo lpfo quod malum di- cimuSj&malam expeditionem nomina- mus ? Quid expediat , vel non expediat , folusnovit Deus : reliqui omnesigno- ramus. H~c Dei fcientia , noftraque in- fcitia funt duo Poli , in quibus tota peti- tiouum noftrarum indifferentia & refig- natio in expeditionibus figidebet.Petere nosoportet, ficutqui nefcit quid petat : & expeditiones debemus acceptare , ve- lli Uiia ^ in-uii — giata) quasdara eorum in undis,aliain arenis,aliainhofpitalibus, aliain carce- ribus & exiliis : pauca denique in ipfis reperiretisterrisquas perdiderunt, quae tnaxime honorifica fuiffet eorum fepul- tura. Hi funt veftri bene expediti. Iter ingreffi traxerunt poft fc invidias : re- Tar Fer. Qjjart. Post S pro majori confirmatione hujus promif- tionisaddit, Omnis enimqui petit accipit. Univerfalior & clarior propofitio dari non poteft : fed habet replicam & in- ftantiam infiguem , k vix ullus in pndenti aderit auditorio , qui hanc propria experientia nequeat confirma- re. Quod magnates infimis precibus a Deo prolem petierunt , & noti obti- nuerunt; Q:iot pauperes parentes pro- libus gravati pro iis petierunt alimen- tum , Hon habentes panem unde ilios fuftentent ? Quot infirmi feceruut vota pro falute coufequenda , & funt mor- tui fine remedio ? Quot proceilis & tempeftate jaSati damarunt in ca;lum , undis abforpti ? Qyot captivi pro fua liberatione continuo orantes , in vincu- 1 s & ferro vitam finiere ? Ne abea- ibus longius, habemus in ipfo textus noftri cafu matrem filiorum Zebedsei fuppiicantem & orantem , & quidem de genibus , adorans & petens aliquid ab to , & refponfum , quod accepit adfuara petitionem ( licet eilet ipfe Chriftus a quo petebat) fuit abfolute unum Non. Honeflmeum darevobis. Si igitur eft veri- tas certa Si Evangelica, experimanalis, ordinaria & mauifefta, quod multi a Deo non obtinent poftulata , quomodo Chri- ftus ait , Petite &^ dabitur vobis ? & quo- modo abfolute & univerfalireraiErmavit omnespetentesaccipere, Omnis qui pe- tit accipit ?dubium magis urgeri ncquit: fed eft ex genere eorum , quae nituntur inteliigentia falsa ; aut apprehenfione textus erronea. Expendite attente hoc quod verba dicunt ; & quod non dicunt. Vetite & accipietis : Omnisenim qui petit, ac- tipit. Non dicit Chriftus , petite & ac- tipieti$ h?c jpfum quod petitis j fed ECUN». DOM. QjJ ADRAGIS» 75* • petite & accipietis. Neque dicit, om- nis qui petitaccipit id quod petit t fed omnis quipetit accipit. Etquidaccipit I Hoc ipium quod Deus ipii novit utiliffi- mum. Si «xpedientia vobis petitis , pe- tita accipitis : fed G petitis quod vobis non expedit : accipietis-nou dari vobis quod petebatis. Hocmodo, Omnisqm petit accipit. Accipit enim vel hoc quod petit, vel quod petere dcbebat : Si no- vifiet quid petebat. Homo fibi uociva petens , fi iciret qualia peteret , debe- ret orare ha?c fibi denegari : fed quia. folus Deus novit quid nobis convenit^ hinc fua fcientia noftrae fuccurrit igno-- rantia: , refpondens nobis veluti Zebedas- isnon: petita negando. Chriftus ipfemet hanc fuam propofi- tionemdeclaravit& tribus familiaribus, domefticifqueexempjjs iiiuftravit : quae fi ego adderem, vilia utique reputaretis f fic tumida eft ruditas noftra; & tam huma- naSapientia divina. Quis autem ex vobis Va- m trempetit panem, nunquid lapidem dabit iUi l autpifcem,nunquidpro pifie ferpentem dabit iUtlaut/ipetieritown, nunquid porriget ifli fcwpionem $> Hasc eft ratio, quare Deus tra* dansnonutfilios, faspe nobis dicat non » & petita neget : petimus enim lapides,pe- timusfeipentes,petimus fcorpiones; pu- tamusuospeterenece(Tanum;& petimus inutile a : fuperfluum. Putamusnospe- tere profuturum : & petimus nocivum ; & hoc eft petere lapides. Putamus nos petere alirnentum ; & petimus vene- niun. Putaffius nos petere quo vefcamur; & eft a quo devorabimur. Putamus nos petere a quo fperarnus vitam ; & peti- mus quod ipfam tollet ; & iftud eft pe- tere ferpentes 5c fcorpiones. Quando ad«6 fumus infenfati , & velqt pueri , ui ut uon difcernamus fcorpionem ab ovo , ferpentem a pifce, nec panem a lapide : Deus qui eft patef , & t,m bonus pater , quare um iutcite & periculose petita no- bis non deuegaret ? O fetices , quos Deus fic expedic , fciens illos nefcue quid petantj tiefcWS quidpetatis. Et ut dupliciter coufoiemini, non in- videudo illis quos mundus vocat beue expeditos : fcitote vos , fciantque ilH , DcuiT), ficutKabettmum nonpro gratiis, ita etiaui htbere uuum ita, pro pce:us. Jn- ter homiues optima petitionum efl expe- ditio , ficut petit : in tribunali Dei fre- quentiffimum eft contrarium. Deusnos liberet ab illo, Mcut petit , quando homi- nes nefciunt quid petunt. Icer facientes Filii Ifrael per defertum , faftidioque mauns laborances, & ollarum A^gypci recordati , petierunt carnem. Hanc petitionem non quidem approbando, fed populi impot tunit2te coa&us Moyfes in- dicavit Domino. Quid relponderet Do- minus ? poftulant carnem ? Bene. Fiet quod poftulant ; daboque illis non fo- lum carnera,fed & copiofam atqueegre- giam. Eodem ipfo temporis momento ad inftar pluviae volatilia defcenderunt in terram. Ita enim loquicur cexcus : P/i/w.77. ? lult f u P er eos ' f mt P ulmm urms 3 & fi* v. 267.' (Ut arenam maris volatilia pennata. O mag- nam Dei pacienciam & liberalicacem ! Populo cam ingraco ccelefteque manna uaufeanti fic petitum indulget ? appeti- tui tam inordmato tantum favorem ? tantam impudenti petitioni gratiam? Exfpe£bte paulilper , & videbitis finem. Nunquam visa ante avium pluvia popu- lus oppicto contentus, incipit aves mafta- re , deplumare , carnes ad obleftamen- tum variis modis coudite , & accum- M O bsre inlaetitia. Sed quid accidit? ddhuc pfalm.77 efcs, eorum erant in ore ipforum,-& ira Dei v.)o. aftendit fuper eos. Volatilibus vefceban- tur, & quafi fuiffent ferpences autfcor- piones, quilibet bolus venenum erat ; concidebatitque mortui. Eccehicfinem illius, ficuti petebant. Videbatur effe indulgentia ; & erat pcena. Videbatur effe Dei gratia; & erat ira» lraDei af- cendn fuper eos. Propterhoc ec alia limi- lia exempla graviter inquit S. Augutti- s ,Mg. nus , Multa Veus concedit iratus , qm nega- ret propitius. Quod fi Deus populo luif- fet propitius, poftulata negallet : qu«, quia erat offenfus, conceflit. Putatifne hanc expedicionem tam opcatrmi & in- videndam,fuiffe gratians? finem atten- dite : & cognofcetis fiufle pcenam. Et fi Deuspropter peccata concedit, ne bene expediti evanefcant : fimiliter negat propter merita , ut male expediti confolentur. Aufcultate notabilem con- fiderationem fuper noftro Evangelio. Pra;tendunt Zebedaei cathedras quas Chriftus negac , quia nefciebant quid peterent , ficut paul6 ante diximus : priufquam ver6 negaret, interrogavit , numcalicem bibere, id eft , pro ipfo mori effent parati : & mori quomoc'o ipfe effet moriturus. Voteflis bibere cali- cem quem ego bibiturus f\m ? Anibo ref- ponderunt animose , Pojfumus. Et ne hu- jusanimi promptitudinisq; teftinionium in fola refideret fide prastendentium , Chriftus ipfemet illud approbavit , & juftificavit , ficque effe , & debere effe 9 confirmavit , Calicem quidem meum bibetis : praemiffis approba- tiouibus tam exa&is , intulit : Non efi meum dare vobis. Chriftus ne- gaturus quod petebant , quare IN FER. Q.UART. POST, S petit obfequium ? quareabipfisprare- quirit menra ? quare ipforum animum explorat ? quare de morte & calice eos certos reddit ? Quod fi omnes iftas dili- gentia: fuiffent adhibiras ad prajftandam ip^fisgratiamjbonumelTet ; fedad petita negandum? Imovero j negare etenim, etiam eft gratia. Cumque gratis prsefer- tim magnas , nonnifi magnis juftifque de- beantur fervitiis , hinc Chriftus priiis ab ipfis popofcit obfequia , eademquecom- probavitvera : ut faceret gratiam negan- do petita. Ita ut Deus Filiis Ifiaelindul- ferit petita propter peccata : FiliisZe- bedxi vero negarit propter merita.In pri- ■mo cafu,concedere fuit poena : infecun- do,negare fuitgratia. Sicutigiturexpe- ditio bene fefe expeditos arbitrantium potefteffe poena; &vice versa,male fefe expeditos arbitrantium expeditio poteft effe gratia 5 & magna gratia : tam exiguam illi evanefcendi, quam hi dolendi habent caufam. Quia hi & illi nefcierunt quid fibidatum , ficutnefcieruntpoftulatum. Nefcitis quidpetatis. §. VI. Vldeo Auditores, quodmepromiffis in exordio credatis fatisfeciffe : fci- licet,quod in prima fermonis hujusparte vobis prxdicaverim tanquam homini- i>us : iafesundavelutChriftianis* Non eft ita : pofito quod hac fecunda parte to- ties locutus fuerim pro Deo , ejus juftitise & providentia: veftras bonas vel malas expeditiones attribuendo. Im6 Gentiles hoc modo locuti funt , & illud ipfum co- gnoverunt folummodo per lumen ratio- nis veluthomiues,quamvis fine fide. Ma- gnus ille Gracia: Philofophus Socrates ajebat j Deos nihil rogandos effe inpar- iats J, ' ECUND. DOM, QuADRAG. g C tfculari , ied in generali pro eo quod cui- libet futurum elfet falutare : quia iftud illi folifcirent, &nos homines frequeu- ter ac ordinarie poftulare ; quod magis h re noftra foret non impetrare. Nihil Ultra pe- Valerj tendum k Diis immortalibus arbitrabaiut , MaxM, quamutknatribuerent : quuudemumfci- J.ciJo- rent,quidunicuiqueeffetutile: nosautemple- qumsde mmque id votis expetere , quod nonimpetraffe Socrate. meluisforet , inquit Valerius Maximus de Socrace loquens. Plato ad tradendam methodum , quid a Deo rogandum, hanc orationem compofuit. Jupitcr danoVu bo- na ,five ea petamus , five non : arce vero mala s etfieaexerrorepetamus. - Sapienter certe. Ifti Philolophi Deum non cognofcebanr,' fciebant uihilominus quomodo &quali- terroganduseffet ; petendum fcilicetab ipfo ut nobis concedat bonum quamvis hoc exprefse non petamus ; & utliberet nos a malo quamvis hoc exprefse peta- mus. Frequeuter etenim petimus ma- lum putantes elTebonum, & negligimus petere bonum putantes effe malum : fo- lufqueDeusfciens quidbonum , quidve malum fit,Iargiri nobispoteft quod con- ducit, Ita Jiucufque prxdicavi ut homi- nibus , & hinc omnia bona vel mala de quibus dixi vel locutus fum , fuere a coe- lo deorfum ; nunc afcendamus altiiis , & aufcultateme velut Chriftiani,quod bre» viter perftringendum reftat , maximi mo- menti res eft, Nefiitisquid petatis. Tam infenfat* & fatuae funt faspeuumero pedtiones no- ftra^tamqueperkulis plenae, ut putantes nos petere bona temporaIia,malapoftu- emus aeterna : putantes nos petere fa- lutem,petamus damiiationem. H*cnon eft confequentia vel confideratio mea feddo&rina & conclufio expreffa ipfius h Chrifti; M t> •J^ S E B. Chrifti ; aitcaim : Stdere autem ad dexte- diguitates k honores rnundi : k nefcl- iam vei finiftram mn ejl meum dare vobis : cntes quid peterent, fuam petebant dam- fedquibusvaratwn eft a Patre mco. Gravis natiouera. Unus ad dexteram : & unusai & profunda refponfio .' Duo difcipuli finiftram. Dextera Chrifti , proutparebii eorumque mater binas temporalis regni in ctie Judi Chrifti prxteudebant cathedras dignio res , erroneeopinantesChriftuminhoc mundo Davidis inftar, aut Salornonis, & aliorum Regum , temporaliter regnatu- rum. Hoc mente volvebant ; & hxc eo- rum petitio vulgi refpondebat exfpe&a- tioni , & poft refurreflionem adhuc du- ranti perfuafioni, quando Chriftum inter- r °g aDant J Domine,fi m tempore hoc reftitues tegnum lfrael ? Siigiturloca & dignitates petebaut temporales, quomodo Chriftus refpondet negando cum paternx prxde- ftinationis decreto, quibus paratum eft a Va- tre meo ? quia noftrarum petitionum ex- peditiones quamvis rerum fint tempora- lium , fxpefaepius funtefleclusprxdefti- nationis xternx, Prxteudens frequenter exped:tur, quia eft prxfcitus : & erit non expeditus,quia eft prxdeftinatus. Diabo n, eft locus falvandorum : Si- niftra vero damuandorum. Et quia uter- quc amborum indeterminate petebat dexteram aut finiftram , ambo Apoftoli ctiam iufcii fefc exponebaut & ad locum damnationis offerebant j hinc S. Joanues Chryfoftomus , Ego vos elegi ad dexteram, : 5, joann, & vos veftro judicio curritis ad finiftram. Et chrjfioft t quothodie prxtendentes finiftram five damuationem iu Chriftianorum verfan- tur aulis , ignorantes quidpetantaut re- quirant ! LaiTantur prxtendeudo , fol- iicitando & contendendo de eo quod ip- fos demerget in inferuum : votique compotes lxti funt & alacres , fruftra- ti vero conturbantur fupra modum tri- ftes,querelis & miniftrorum tradu&ioni» bus ac iufamationibus pleni,& quandoque tam exorbitanter & auda&er ut necmo- dus fit,nec finis ; imo in ipfum ulque coe- lus petivit poteftatem in bona & perfo- lum Deique thronum omuia replent k- nam Job, & a Deo obtinuit ; S. Paulus a Deoefflagitavitinftanter, & quidem ter- tio liberationem a teutatione 1 & repul- fam pafliis eft. Erg6 Paulo quod petit negatur , & diabolo conceditur ? Ita ; in- quit S. Auguftinus. Diabolo pro majore coniufione : S.Paulopromajoregloria. Paulo tanquam prxdeftinato : diabolo tanquamprxfcito. Quot hodie prxfciti fuas in inferno lugent expeditiones .' quot nunc prxdeftinati in coelo pro non obten- ta expeditione grates referunt Deo ! Illo- rum prxdeftinatorum non expeditorum duo , erant i'li Apoftoli noftri Evangelii : hincillisdixitChriftns , quod nefcirent quid peterent, A,ibitrabantur fe petere mentis. Non ficde Dicafteriis feu Tribunali- bus nofttis in Juftitiadiftribu:iva,aliifque fpeciebus hujus virtutis opinor & fen- tio , fed pro fine prxdeftinationis & fal- vationis ( qux eft ultima tantique mo- menti expeditio ) Deusutitur tam mini- ltrisjuftis, quaminjuftis : &tautum eo- rum juftitia ( fi illam obfervent ) quan- tum eorum injuftitia. Deus voluit huma- num falvare genus in die illo tragico quo vitam pro illo profudit : quibus vero mi- niftnsejus Sapientiaadhoc fuit ufa ? Ca- fus ftupendus! Ufa eft Juda, Auna.Caiph3, Pilato,Herode , & mediante aborainabi- ljum ade6 homjuum iraoietate, & jnjufti- ft» % r Fer. Q.UART. Post, Secund. Dom. CWrag tia,praedettinatorumfalvatioeft confe- t6m*.nim t, • a ■■ „' * cuta , e quibus fi defideratis efle queru L 5SS T * b h * C } f ltk veftra P e » d «e riceflace. Et fi mmi dixerid '£! §° e ^™«io, dum exitis bene expe- "o veiua laivatio , dum male expeditt J • '""«IH 1U VUOl concedo,quamvis non credo.Sed quid in- tereft, fi in hoc confiiio fint Jud«, i n alio Ann* 8c Caiph*,in altero Herodes &Pi- lati,fi horum mediante injuftitia Deus ve- ftramprasdeftinaverat falvationem? illi, ob illatam vqbisinjuriam defcendent in mfernum : vofque occafione ipforum in- juftitiasibitisin ccelum» In ilioipfotragico die Chrifti notate duos confideratione digniffimos concur- fusjneconqueramini vobifcum concur- rentesvobiseflepraslatos j primuscon- curfus fuitChrifti, cum Barraba : & uter- queinjuftiffime judicatus. Barrabas enim latro,aduIter, homicida 8c proditor fuit abfolutus,- & Chriftus innocentiffimus, de osHiibusoptime meritus,fuit condem. natus. Secundus fuit concurfus Difma? & Qefta» ( boni & malilatronis ) & uter- que asquali juftitia condemnatus ; uter- que enim furcam merebatur ut latro Et quid Deus ex his duobus concurfibus tamquecoutrariisjudiciis elicuit ? Pri- mum utrimque fuit injuftum : Secundum Utnmquejuftum : & ex utroque elicuit prajlcitorum coudemnationem , &pr*- deftmatorum falvationem. Ex judicio £ n T^u k a k ^^ationem Barra- bx& Chrifti gloriam : ex fecundo elicuit glonam Iatroni bono, & infernum malo, ad damnaudum enim autfalvandum , ho- minum mjuftitia X q u h ac juftitia Deo lllNfertrinrK- r\..__ _ 1. .. . - egredimini ad ccelum. - *} am %P«ente jufta causaconque- rendi contra miniftros : rnultb miuorem caufam habet temeritas veftra ejaculandi querelas ad fanauarium , ubi refolutiones decernuntur. Et quare ? quia licet Reges unthomines ; Deusnihilominiis eoum cor manu fuacircumfert,juxta iilad, Cor Trov. zr. RegutnmanuDominieft, quocunque voluerit v.i. mcltnabtt iUud. Sicut cor Regis eft i« ma- nu Dei,aperiente diftendenteque manum Deo, fimilitercor Regisfedilatat, & lar- gifumam vobis gratiampra.ftat: ^Deo manum contrahente , pariter contrahitut cor Regis , & mult6 minus aut nihil om- mnopetitorum largitur.Ita utRex,q_am- visiit dominus,dans aut uegans,alium fu- pra iehabeat dominum majorem, quiad dandum aut non dandum illi cor diftendat aut conftringat. Rex erat Cyrus, & Rex erat Pharao.Cyrus dominabatur Hebrjeis m captivitate Babylonica : &Pharaoin lervitute iEgyptiaca; quodver6 tamdi- veriimode & contrarie fuerint traflati , WMfr* caufa nec C y™s fuit nec Pharao, ledDominus:quifatorumRegum corda jn manu habens,cor Cyri ad dandam He- brasislibertateminclinavit: Cor Pharao- ms vero indurari permifit , ut non folum eos non donaret libertate ; fed gravio- re opprimeret fervitute. Interim adver- tite pro coniolatione veftra , ipf am fubferviunt. Dato,^od juSca S T ^ C ° nf ° Ia£io " e ™ - expeditf. velinjulKt diS; vef Sf^.* Pnaraonici L * gis S E B. M O oisaliistamlargum&miti > vobistam Surumcft&contraaum 5 dilatatecor veftrum &coufolamini,fecun,quod Deus hoc medio deftinaverit vos iutroducere in promiffem terram cceli , ad quam vos prxdeftinavit. Num major dari poterit confolatioquamifta? Nequaquam. Nuuc tandem iutelligemus providen- tiam in aliqua inxqualitate abfconditam, quam quotidie experimur : & nefcio u- trum illara beue adverteritis. Prxten- dens quifpiam requirit,follicitat,inftat,ro- gat, negotiatur, largitur munera & fubor- nat, &hocmodo expeditut:ejus corope- titor largiri impotens & hinc tantam non habens gratiam , fuum negotium com- mendatDeo ; fuam caufam confignat jn mauusS.Antonii : curat legi Miffasde BeataMaria Virgine , de bona expeditionei & pat tur repulfam. Hiccine negotiantis cum Deo fru&us ? Hxccineorationisvir- ■tus&efficacia ? Hxccine interceflranis San&orum vis & potentia ? imo vero. Illi pio vobis intercefleruut, hinc vos non eftis expediti. Qyidam San<3us ex hoc concionatus Pulpito di£a probabit.Erat in India quidam Nobilis.S.FrancifcoXa- verio infi»niter devotus , prxtendebat quippiama Rege uoftro Joanne terthv.m. petebat commendatitias a S. Francifcb Xaverio ad ejufdem focium Patrem Si- monemPrincipismagiftrum,roaximoque loco apud Regem. Scripfit S.Xaverius 5 tenorque epiftolx erat talis. Dominus N. noftrx Societatis eft amicus Gngularis,ha- bens negotiaapudRegem : quia huic no- b"'li fumus obligati,peto a ReverentiaVe- ftVa,quatenusvpio viribus,ejus expeditio- nem impedire conetur , auicouidenim bene expeditum venit in Indiam jbene ex- pedicum vadic in infernum., Ecce inter- cefllones Sanftorum. Scitifne quare alius fuentexpeditus, vos verominime? quia iile favore valuit hominum, & vcs inter- ceffione Sanftorum. Sperabatifne vo6 bene expediriininfernum, fipecitionem veftram comraendatis Beatx Marix Vir- gini De bona expeditiene> Gratias agite Deo ejufque Matri , totumquehocquoddixi, autinhac materiadicipoteft , audite in quodam textu S. Pauli. Quid oremusjicut oportet.nefimw : ipfeautem (piritus pcplat p*o nobis gemitibus menarrabilibus. Nos nef- cimus, quid petimus : Htfcitis quid petatis ; nefcimus petere nobis conveniencia:Qw<* oremusjicut opertet» nefimus. Et quid facit Deus noftrx prxdeftinationis & falvatio- nis author, uobis huic contraria pokenti- bus? \pfeautem fpirituspojlulatpronobisgc mitibusenarrabilibus. IpfeSpiritusS. (n.- quitS. Paulus ) pro fua infinita bonitate & mifericordia petitiones noftras immutar, emendat ac ordinat : &illeipfe afeipfo petit pro nobis gemitibus , qui declarari non poffunt , Gemitibus inenarrabilibus : ita ut quando nos faluti contraria petimus in terra.-SpiritusSanftusgemat in ccelp,nos facimus inftantias 5 ille , ah .' ah { ingemi- nat. Ah homo coece , non videus pericu- lumcui teexponis.' ah, quod miferailla anima feipfam eat perditum .' ah, quod il- lud ambiat officium ! ah,quod illam am> ftet judicaturam .' ah > quod illud prxten- dat Gubernaculum ? ah,quod obtento de- fidefio defcendat in infernum .' prxten- dit Brafiliam j in Biafiliam pergit, perif. Prxtendit Angollam : Angollamprofc* cifcitur,& damnatur. Pnrteodit Indiam, tranfico Bonx Spei Portu,omnis fpes falu- tisabit. Ita SpiritusS.adimpedicndum petita & tam anxie prxtenfa gemit ; nam nefcimus quid petamus i Qujd orcmus/uut oportetnefcimus, Qj»tf IxVer. Quart. Post Secund. Dom. Quadra©. 8; Qtrid erg6 faciendum homini , pofli damnati propter officium : cum ante tot annorum fervitia? nihilne pratenden- oculos haberent Chriftum. Verum li dum?id foretforte confuldffimum, fed tam feliciter fueritis infelices, ut ve- nou audeo exigere tantum ; quia non ftram non affequamini expeditionem ; viko fpiritum rantiim. Hoc tantum di- iftis & San&orum Joannis & Jacobi con- co,cum cuiqueoporteat curas effe luam folamini exemplis. Si Chriftus binos falutem,etiam modumillam confeqneu- tam bene meritos non expedit vafallos. di effe oportete talem, Manibus mini- Caudete effe vos tam bene meritos, ftri commenda fupplicam ; raanibus vero Si Chriftus non expedit binosin fua do- Dei expeditionem, Dorafne, quid petam mo tam familiares & dile£tos famulos : iiefdo,quidmeas coiweuiat faluti tu no- gaudete vos effe de domo Chrifti. Si fti folus 3 tu illud dirigas, tu difponas & Chriftus non expedit duos amatos adeo refolvas. Hoc modo eritis expediti vel & intimos difcipulos , gaudete vos fimi- non. Sific, agedum veftram acceptate liter ab ipfo effe ade& amatos 5 & hinc fatisfaftionem , collationem, & provi- fcitote, cur Deus vos nec expedierit, nec fionern , timere incipientes & tremere : expedire voluerit : nefcitisenim quid pe- contingere enim poteft, quod ipfa colla- tieritis , vel ad quid praedeftinati fitis. In Z.Jteg. tionis charta, Urias fit Epiftola. Urias altera vita amplius quam in hac vivetis. 27, in fiuu fuo geftabat Epiftolam , putans Sihichabueritis asrumnas:ibi hibebitis effe expeditionem maximi momentij refrigerium. Sihichabueritis laborem ; & erat mortis ejus fententia. Exiftima- ibi habebitis quietem. Si hic non habue- tis in expeditione veftra vos ferre reme- ritis loca magna & fpatiofa ; ibi loca & dium , & evenire poteft vos mortis & fpatia habebitis ampliffima : & fi hic vo- condemnationis veftrae ferre fententiam. bis gratia defuerit hominum ; ibi gra- Nonne meliiis fuiffet Pilato , non fuiffe tiam Dei ejufque pnemium habe- judicem?Caipha;,nonfuiffePontificem? bitis vitam seternam. Herodi non fuiffe Regem ? Omnes ifti Amen, SERMO llllfllll S E R M O lac. iz* D E S IGNATIO Fundatore Soc JESU. Olyflippone in Regali Collegio S , Antonii Anno i 6 6 9. habitus. Bt yos fimiles homimbus exfteSlantwus Dommum fuum k Luc. 12* §♦ % Irabilis Deus in horum hominum. Hace fuit feffifpe- Saudis fuis j fed in cies. JacebatS. Ignatius( non reae di- Sauao , quem hodie co ) jacebat Dommus Ignatius de Lojo- veneratur Ecclefia , la gailica lasfusglaudeinobfidionePam- fingularitet mirabi- pilonae , & velut excclfi vir animi 3 *gre lis Omnibus Sandis ferens jaauram unius Caftelh , aha sdi- Chriftus in pnefenti ficabat majora in meute Caftella pro tui maudat Evangelio , ut fint Cmiles ho- menfurafpiritus; Jam illi Navarra,pro- S s : Kvos fmiles hominMs. Sed teftio videbatur ex lg ua , exiguus mu. cTuemadmodum ingens invenitur d.fpa- S de homine ad hominem : fic & acquifitio.ConfiderabatleBelliDucem, no bilis «peritut differentia de fimili- Hifpanum , & vidum s dolor etiam re- ?uSue«"ESudinein. Aliis Sanfti. vocabat iu memoriam pnfca Hifpan,* S , ut fint fimiles homi- fpolia , Romam videlicet in Scipione : fervientibus Domino : Carthaginem in Hamubale, Scyth, Pe- Bolibus exfpettantibus Dominum fuum lagii , Viriati , Lufii , Ger.ani , H rcu- At tenatio Chriftus prscipit , ut fit les,hivm erant, quibus ut afflmilare- LSSomte cXJ fervienti- f^ff^^SPt& bus Domino. Qpanta eft diftantia co.ll faucmm gravius honorc MMj i terra - tauta quoque eft differentia in- vulnere proprio. Hjc : tanta luftatione er fimllSI Aliis San^is Chriftus laflus librum petiit hoc tradidit Evangelium , dixitque Wh belIicls > Km ?°V S fallendl er S°* Se /. > ?ervSmihi P rou?hominesferviuntho- 6 ai^rovidcnm tjmf**" minibus i at S. Ignatio tradidit librum inventus, hbet erat de vms Sanaorum. eZran em &£rftou. omnium, Huic quod debebat mer,t6 poftmo- dixitque illi, fervito mihi ad formam dum in libns folvitS.Ignatius. Sedecce De S. Ignatio. $y quantus in le&ione bonorum librorum ad deferta anhelabat & eremos : affe- frufkus I fi liber ifte egiflet de rebus bel- flabatque fpeluncam de Manrefa , in qua licis, S. Ignatius generofus & magnus fepultus vitam finiret mundanam : irr» evafifletmiles; egit autemdevitis San- ciperetque vivere ac fibi refurgere ad ftorum: & magnus evafit Sanc^us. Si ge- vitam novam. Legebat vitas Do8to- fta legiflet bellica , evafiflet S. Igna- rum & Pontificum , & licet minimfc tius Eques ordinis S» Jacobi five iguiti placereut mitraj vel tiarae , ftatuit dif- gladii. Legit autem vitas Sanc*orum.-& C ere ut doceret, & prima ponere ru* faftuseft Sanaus ardentis cerei, Et lu- dimenta grammatices inter parvulos ; eernx ardentes in mmibm veftris. Accipit coguofcens fe fpatio triginta trium an- Ignacius librum , iegit cum naufea in norum vitas aulica: & militaris , nec* pnncipio, paulo poft fine faftidio : cum dum hominem efle crepifle + Legebat deleaatione denique & fame deinceps, generoforum agones Martyrum , & fi- defiderio, aviditate, illuminatione, de- tiens proprium profundere fanguinem, votione, lachrymis, Ignatius hac rap- qui tantum fuderat alieni : martyrii ftu^ tus Ieaione , advertit aliam fibi reper- dio iter vovet Hierofolymitanum , of- tam in mundo militiam , uovam adeo ferendo majus difarmatas vinculis , pe- atque haaenus incognitam. Ii fiqui- des compedibus , corpus carceribus-, dem, quileges fui fequuntur defiderii & pe^us mucronibus Turcicis. Deni». ' uti vincuntur fine praslio , ita & artem que legebat vitas & itinera Apoftolo- iguorant bellandi. Hxc ipfi modo vi- rum : & fonus tuba: Evangelic* cundis debantur majora pradia „ hx fortiores magis infonat auribus & placet. Pio refiftentias , haec gefta illuftriora , ha: fidei igitur dilatatione totius concipit viaorias gloriofiores : defiderabiliores acquifitionem orbis , eundem ut legi- hi triumphi. Extemplo fe refolvit ad bus fubjiciat Ecclefias : novumque cou- arma mutanda , & dandum fub Vexillo ftruat fuper fundamenta & ruinas Apo- Chrifti militia: nomen. Gladius, quo ftolicas a;dificium. Hxc leaio erat 5, tam magnifite gloriabatur , primum Ignatii, quam fibi fimul applicandoim- fuit fpolium quod in altari montis Ser- primebat animo. Sedquis novelloChri- rati Deo obtulitejufdem S. Matri. Acci- fti tyronitunc dixifler, ut notaretifto in pe, inquiebat, Domina huncgladium, libro diem 31. Julii, & ftudiose adver- ficut enim plurimi adverfum te hoftes teret , hunc vacare locum , nofletque infurgent, ita quoqne vetiient tempo- vitam vacantis ibidem Sanai fuam fore, ra, quibus gladius etit neceflarius pro diemque hunc ferialem ac fine nomine tuorum defenfione attributorum. Le- diem fore facrum Ignatjd de Lojola gebat s. Ignatius vitas SS. Confeflbrum, Fundatori & Patriarehse Soc Jefu ? Hxc & incipieus cum iifdem per defpeaum funt divinas fecreta Providentix : tanta vanitatis , cunaum depofuit ornatum : vis grat^e , tantaque noftrse capacitas & quemadmodum corpus exarmatum, naturai. ita quoque fpiritus fuit armatus. Le- Tanta: igitur Solennitatis obligatio- gebat yitas Anachoretarum. k jamque uibus «t fatisfaciam , nolo ampliorem m 88 S E materiam,quampropofitam moa6 fa^i fpecicmjnec plura volumina , quam eundem librum : neque textus i plures , quamverba memorata. Et vos ftmles ho* limbus. Vidokmus in duobus dilcurh- bus,Ignatium fimilem horoimbus : Ignatium hominem fine fimili. Dicam adhuc brevius, fimilem fine fimili. Hoc erit aifurnptum, petamus gratiam. Ave Maria. § H. HAbemus S. Ignatium cum libro fuo in manibus , cum exemplaribus ompiuro Sanaorum ante oculos : & Deum ipfius inftantem auribus , & vos fimiles bominibus. Tot inftrumenta con- iunaa ! ingens hic opus molitur Deus. Converfurus Deus homines , ; eofdem- que fadurus fan^os , adamantc expolit adaroautem j & Sanftum unum,per alium ellicit Sanctum. Sanftus fiit David : converfus eft a Deo per alium fauftum , Nathan Prophetam. Sanflusr fuit Cor- uelius Centurio , converfus a Deo per S Petrum. Sifoftii* Dionyfius Areopa- gka, converfusper S. Paulum. Sandus Auguftiuus , converfus per S. Ambroh- um. S. Francifcus Xaverius , conver- fus per alium fau£turo ipfummet S. Ig- natium. Cum igitur ad unum fanftum faciendum alius fufficiat fanflus , cur Deus conjungit fanftos omnium retro ficulorumj cur congregat fauftoi om- nium Ecclefice ftatuum , cur coacervat Vitas, gefta, virtutes&exeraplaomnium Sanftorum , ut fandum faciat Ignatium? Ratio eft ; quia his erat omnibus opus , uttantum faceret fauftum. Ad alios fa- ciendos fanftos unicus fufficit fan&us :acl fanftum faciendum Ignatium ueceflarii R M O funt omnes. Enoch ut Gt fan 3us , Setho fimilem elfe fufficit. Utfauaus fit Jo- feph, Jacob affimilari fatis eft. Ut faii- dus fit Jofue , Moy fi parem effe fuffi- cit. Tobiasut fitiaudus, Jobo xqua- lemefle fatis eft. Elifasus ut fit fandus, Elise conformari fufficit. Thimotheus ut fit fandus, Paulo fimilem efie fat eft. S. Ignatius ut fit fanftus tantus ac tam fingularis, qualem Deus iiuendebat fa- cere : non fufficit uni , non fufficit mul- tis , necefle eft ommbus fimilem efle fandis. Hinc Chriftus in manus tradi- dit librum , vitas & heroica omnium Sanaorum gefta continentem , iplos ut imitetur : & ad omnium erToimetur fimi- litudinem. Bt vos fimiles bominibus, Deus per os Davidis de filio fuo lc- quens unigenito, fe affirmat eundem ge- nerafle in (plendoribus omnium Sanao- rum, In fplendoribus Sanilorum genuite. Tfalm poflunt hxc intelligi verba vel deverbi io?.v.J. *terna,anfe Incarnationem ,vel deejuf- dem veibi temporali , qua incarnati , creneratione. Et hoc fecundo fenfu illa intelligunt S. Auguftinus, Tertullianus, s. Aug, Hefychius,S. Juftinus, S. Profper,S.Ifo- s. tertull. dorus & alii multi. Dicit itaque Pater Befydms. a:ternus , quod filium fuum mittens in lujlin. mundum , eundem genuerit in fplendo- Vrofper. ribus omniumSmaorum.Chriftusnam- jfidar. que ( prout docet S. Theologia ) non fo- api4 d Lo- lumcaufafuitmeritoriaomnisgratias & rin. fanaitatis j fed etiam caufa exemplans & prototypon omnium Sanaorum, qua- renusomnesfuerunt fan&ad fimilitudi- nem Chrifti, imitandoin illo & partid- pando ab eo omnes virtutes & gratias, quibus fplenduerunr. Et hoc fibi vult Ly, in fplendoribus Santtorum. Nam ficut aftra omnia a Sole fuum recipiunt fplen* doremj DeS. Ignatio. g dofem,& quodlibet eorum fi rnul eft ei..f q,»xi .„ 8 ^ dem Pianetarum Regis foeS l^f 5 ? f ° IuS J P fe imi " » refplendens , fin4t r omneTa C$I" nT^I^ ^erfitaW annuncians Incarnationem Angelus non id remiwi. i CI mulier « fpecie «tfettr r« » /mfim : Chriftus enimlTon «rSV 9 Pa " em exceIIe ^°« fuit. Sanausfanaorum, velutfonsom- ,/m E * m : le<3l ^amete- nisf.naitati S peron g inem : & S a X SSfaS^ **** Sanaorum^elutexemplatomnisfanai- fift^SS^^?!?-^ 1 tatis ad imitationem. Hic univerfaliseft enS e 7 Cafus:ruit& fortu "a ' fed non fci- ? odus, qu oChriftusomnesSSo; SlrS ?" S"*'* coufife fcdS. Ignatium,quemfanaum vohUtfr SS^^^^^fecun-- prorfus fingulari s itiut dicS poffet in ZT ^ ?V* totum P°««at fenfu tamexcellentiqn^rroMnf^ C ° m P° nere ««nimepuldirum. Contra- ^nveniturinpulchritud^ fiquidemomaiumtft exempkr San^o- SsS^ 1 »^? « e * . rum. EtS.Ignatiush.fpIenLbusom- l fte* S «fSa» ^ mum fuitgenitus Sanaorum • omne* fi n ™ re S niaut f *- temS.I g natii. Optin^novlTchnftl y^?T^ mm ^ G ^ folum melins effe exempk om bTs feioW \ r g«^us transfigarando i n Sanaisfimulfu m ptis 5 f^LviS utqmfpiam fit fanaus,fufficere, « unum fllafoSnl hoctem P eraut i^, ab tantum imitetur San^um Chrifti irmtT lZ T ^ ablfto P a toiam, a b torcm. Itahocipfump^dTcrtS^ Pm «.^somnibusApoftolorum £lJ ^??*** 1 *^' ^ e ^ue- ^^&n^S^SL^ mago JSSS^T 11 ^ • nique San£tus non-uni duntax"at fimilis &parilis Sanao,fed fimilis& parilisom- uibus. Itvosfitmlesbominibus. Interroga- vitfuos aliquando Chriftus Difcipulos , Kattb. Quemdicunt hominet tpflimn hminti? & \£.v,\>, «fponderunt Difciptfli: Miijoannem Bap- tiftani,aliiveroEliam,aliiverb]eremiam,aut mum ex Vrophetti. Notabiles afllmilatio- nes hominum : & notabilior affimilatio Chrifti i fi Chtiftus fimilis erat Joanni Baptiftae , quomodo affimilatur Elias j fi fimilis videbatur Eliae , quomodo affimi- labatur Jeremia; ? fi fimilis credebatur Je- remias,quomodo affimilatur Joanni Bap- tiftas ? in caeterisSan&is aut Prophetis ( aut unum ex Fropbetis ) adhuc major eft admiratio ; major etenim numcrus erat & dnferentia. Si igitur Chriftus unicus erat homo , quomodo tot poterat affimi- larihomiuibus ? Quia non folum in effe phyfico , fedetiam ineffemorali ( uti moxvidebimus ) eratk&us ad fimilitu- ad Vtelif, dinem multorum : J« [imilitudinem bomi- 2, Vt rj t numfaclus ) & halituinventus ut homo. Ubi S. Bernardus notat verba Apoftoli , homi- n«»;,non hominti. Etfi ad multorum faftus erat fimilitudmem , quid mirum, fi pluri- busaffimilatur ? Quifquis Chriftumvi- debat Baptifrna inftituentem , hic eft , in- quiebat Baptifta , alsi Joannem Baptiftam : jejunantem confpiciens in defertodiebus quadragintf, hic eft,ajebatElias,rf/«ma "Stiam : flentem intuens fuper Hierofoly- mam, Jeremias eft ifte,dicebat,<c dicat hunc ef- fe S. Benediaum ? Talis fuit comprehen- Uo, quam e facris ^cripturis habuit SA& uatiusanteetiamquamfluduifiet J ut l Scri- ptur* ( veluti temporibus Efdr* ) per- i tx > m j P fius ftiffcflt imsnt3£ me ^ & quisnon putet ac dicathunc efle &Ber~ mrdum ? Obediebantimpeno ^.Ignatii, mcendia, tempeftates, terra, marefignis! venti t & quis non /- ufpicetur ac dkat hunc efie^.Gregorium ThaumaturgumJ Eodem tempore & inftanti fuit s. Ignal tiusRomaefimuI&Coioni^, utfatisfa- ceret unius duntaxat filiorum fuorum ip- Z m Vldere mich ^efiderantis devotioni ; &quisnonexifti me t&dicat, huncefle ^AntomnmdePadua ? Refufdtavitf. lgnatius non pauciores quam novem mortuos : &quis non judicet dicatque s W efle S. Patritium ? Ipfe Mars \il Ecclefiae, & malleus ha^reticorum , & di- cetur uon abfque ratione & Athanafius. Ipfe adamas fuit conftanti^contra vitio- rum impetum, & contra vim Potentum : &dicetur^Chryf ftom- JS . Ipfefuitre- ftauratordivinicultusacfrequenti^facra- mentorumi&^ylvefterreputabitur. Ip- otbem Chrift,anu univerfum,& videbitur fteiie Gregor. Jpfe eft,qui facris fubdidic M * JEvan» 9a S e r m o Evangelicis legibus omnes utriufque or- culum , ad profequendum qucd coeperaf bisGentiies : dicentque &denovoin- opus. Inftacvicerepecita,a(picic,iterac- quirent duo mundi , quifnam eftifte fan- que afpeftum , delineat , & ad deiinean- €tus , vel quinam iu uno fan&o fanfti ? dum revertitur. Sed cumidem effet ob- Denique fi mundus nefciret , magnum je&um: nunquam idem,quod antevide- hunc fanftum effe S. Ignatium ; non foret rat,objedum poterat invenire. Qyotief- infiguis aliquis in Ecclefia fanfiuSjde quo cunque enim intuitum applicabat, & ite- formari alia poffec opinio,quam quod hic rabat , toties diverfa: erant facies : & toti- idem ipfe efler. Sed omnes fimiles erant dem figurae novae,quibus hic ipfe fandus Ignacio.-Ignatiusnamquefimiliseracom- repraelentabatur. Obltupuitpiclordefti- nibus : Lt vos fimiles fammbus. titque a pi&ura. Stupuere omnes videu- tes inceptorum varietatem delineamen- §« III. torum, Et ego quoque admirari volo I^Gofaltemfublimemadeodifcurfum hujusintuitu-prodigii : & mihi tantum j probare non prajfumerem , nifi cce- placet admirari prodigium. S.Ignarius lum (cujus eftaffumptum ) inlereci- nunquam duoshabuit vultus; quantomi- peret probationem. Difpicite utrum nustot? fuitaulicus,fuit miles,fuitReli- probarit ipfum evideuter , eleganter, & giofus ; & nunquam mutavit colorem vel acute. Iufirmum Ignatium & in extre- vultum. Servivitin aula Ferdinando Re- mis confiitutum vifiuturusadvenirEmi- gi Catholico : & maximus ipfius orna# nentiffimus Cardinalis Pachecco addu- tus fuit color unicus , & expreffa: vultu censfecuminfignernpi&orem , qui ex affecTiiones animi. In vultu ipflusamo- quodam loco vifum (anSusn non vifus remintuebanturamici,naufeam inimici, abipfodepingerecfurtive,abdicfepi&or, finceritatem Princeps : adulationem nc- intueturS. Ignatium,format ideam, ap- mo. Miles plumbeas mter glandeswun- plicar ad quadrum penicillos , & faciem quam mutavit colores : xquali in come- incipi:deliiieare : revertituradafpicien- dia animo & in prxlio. DilTidium alf- dum. Res mira . r quem videratance,non quando fuit ipfum inter & generofum erat fimilis huic : quem videt modo j nou quendam ac potentem ; & refert hiftoria, ead.meratfacies, noneademfigura jfed ipfum foium folo gladio occurriffe inte» alia plurimum a prima diverfa. Pi&orad- gra: gladiatorwm turbx ,uec vel unicuro miracusacoepradefifticdelineationej fe- pedem cefTiffe loco : brachium qurdemr cundamorditurpiSuram.Tertiademum caecerrquemembra mutabant acliones ; vice renovat intuitum ( novum miracu- fed frcies non immutabat colorcs. Fa&us ium) fecundum quoque Prototypon di- Religiofus femper exemptus fuitajurif- fparuerat, & Ignatiusjam terriomutatus di&ione fortuna: ; neque tamen idcircd» novum induerat vultum novis lineamen- exemptus a vicifTitudinibus mundi. Taro tiSjiiovo colore,novaproportione,&no- enim erat asqualis anitni ejus conftantia va ftgura. PicW jam caffum laborem & ferenitas J ut nemo in ipfias potueric pertjefus ab ulterioripotuiffetceffare co- invenire vulru perturbationem auc mu« namine ; fedhoc ipfum anicuavit mjra- tationem, Idem w fucceflibus pro~ fperi^ De S. Ignatx ©. 5>j fperis } qui Ja adverfls; inprofperisabf- Job,SamueI, David, Salomone : jt* ut que figno lsetitiae j in adveriis line um bra triftitiae. Quapropter li eodem fem perlgnatius fuerit vuitu , fi eundemha- buent & femper confervaveritafpe&um, quam nunc ob rationem in tot tranfmu- tatur formas& figuras ,dum in ipfiusde- pingendalaboratur effigie ? propter hanc ipfam rationem. Erat namque Ignatius nnus , fed fimilis multis & qui multis erar ftroflis, in multis folummodo pote- rateffigiari figuris. Chriftus antequam apparuiflet in mun- > fuam prsemifit effigiem, ut omnes _ homines ipfam recognofcerent & ama- rent. Sed quaenam fuit Chrifti effigies ? eafus admirabiljsnoftraefirmanda; inten- tioni ! effigies Chrifti ( prout omues cfo- cent Patres ) fuit effigtes- ex multis figu- ris compofita. Una figura Chrifti fuit Abel , altera Noe %. haec figura Abra- ftam, ilia Ifaac : ifta frgurajofeph , alia Moyfis, alia Saaafonis, Jobi , Samue- lis, Davidis , alia Salonwnis& aliorum, Veruntamen fi unus erat effigiatus , & um fimiliter effigies, quomodo effigia- tts' in totac tamchverfas figuras ? Quia pcrfectiones Chrifti , licet itr inferiori g : adu, non inveniebantur nec inveniri pofierant colle&ae irr uno duntaxat ho- mine : & quia in multos honunes erant 0ifperfae y hinc in mukis eft adumbra- tus figuris. Chfiftus ipfa erat imiocen- tia, ided effigiatus eft in Abelo : erat ipfa puritas, hinc eft effigiarus in Jo- feph: ipfa manfuetudo, idcirco effigia- -tos in Moyfe ; ipfa fortitudo, propte- reaeffigiatnsin Samfone : ipfa charitas, patientia , obedientia , eonflantia, juftitia, J> ietas, ipfa denique erat fapientia , ea de ewsi%tiracu* m Abraham^Ifaac^Moej, unica duntaxat effigies, iu multas tamen figuras effet divifa ; in multas etenim fi- guras folummodo cadere poterant per- ie<3iones effigiei. Similisfuit effigies S. Ignatii, veluti fa£ta ad multorum iimili- tudinem. Et vosfimiles hominibuu Sednonimmoraborapplicationh idem enim video accidifle Ezechieliin effigie S. Ignatii, quod pi&ori Romano*. Vidit Ezechjel currum myfteriis ple- num , qui fuper quatuorvivas moveba- turrotas, & vocabatur currus Gloriae Dei. Hunc currum quatuor amigmatica traheb^nt animalia, quaternis fingulafa- ciebus,fcilketHominis, Aquilae, Leo- nis, &Bovis: quibus quatuor mundi partes refpiciebant. Defuper in throno Saphirino homo apparebat ignitus :. a E-ter/;. r t lumbis defuper , & a lumbis deotfum , quaft V. ij* fpecies ignis fplmdmiu. Hunc currum re- praefenraffe Religionem Societatis Jefuj a multis fuit affirmatum authoribus. Vo- cabatur currus gloriae Dei: iftud nam- que Symbolum S. Ignarii : Ad maprem Dei gloriam. Ferebatur quatuor rotis s h^c fiquidem eft differentia Societatis.. A ix Religiones generalker tribus £t- mantur rotis , id eft > tribus votis effen* tialibus, fed Societas quatuor : Votff obedientis , paupertaii?, csftitatis, cunr cacterisr& quarto voto obedienrix parti> cularis fummo Pontifici. Refpiciebant quatuor animalia fimul quaraor mundf parfes ,. nam hic finis eft & inftir-jtum Societatis,ire, vivefe, vel mori in quav -cunque mundi parte r ubi majus fperatur Dei obfequium & lucrum animarumv Habebant faciem Horninis , Aquila»;, Leonis, Bovis. Hommis , oh converf^ tioaerja ^miiliarem- cum proximo.. Aquit' / 67. v.i Arias UonU Corn. a Lap. 94 S E Ise, ob fcientiam fcribendi ac docendi : Leonis propterfortitudinem, qua refi- ftuncinimicw fidei: Bovis, propter labo- tem, quoChriftiauum colunt agrum, to- ties de aratrotranieuntes ad lacrificium. |u populo homines, in campo boves , in fyl vis leones ; in nubibus aquihe. Ec ne hxc expofitio auditorum libero rehu- quatur arbitrio : ubi Jcriptura loquens de iftis animahbus inquit, animalia tua ; legit j Arias Montanus. Viri Societatis tm. Homo ' ignitus in fummitate currus viius non in- diget explanatione : illo fignificatur Ig- nauus,igneus,flagrans, & ardeus. Hoc fuppofsto. Vidit Ezechiel hominem iflum igne- um triumphantem in curru ,' cupieufque defcribere ejus fimilitudinem : &deme- dio ignis, quafi fpecies , fcripfit has feptem literas. C.H.A. S. M. A. L. uti habentur in originali Hebraico : ex cujus textu lo- quor. Pofito quod hae literas fimul fump- tx fonent Cbafmal, verbum dubias fignifi- cationis, & quod tantum femel in hoc loco in fcripturis invenitur: Cabaliftx ta- men, prout refert Cornelius , volunt has literas efie fymbolicas : quarum inveniun- Curmulta exempla & myfteria in facro textu. in literis, quas vidit Balthafar, in- terprete Daniele, tria verbatres indica- bautfententias:neque plus aliquid fcri- ptum erat quam initium fingularum. In qunuor literis nominis Adam [ ficut no- avit S. |uftinus]&poftip{um in diver- [©'< is 5, \uguftinus, fignificavitMoy- fes quacuor partes muudi : quatuor ut literas nommis Adam, fecun- fjctum jjrascum , funt quatuor tiales quibus fcribitur Ori- i '^tennio, &Meridies. i modo kg.mus iu tertio hbro R M O Regum , quod Semei maledix"erit" Da- ^ tleg. 2+ vid malediclione pefiima : & in Hebrao, Vt g t prout declarat S. Hieronymus , verbum iftud conftat quinque hteris , quarum quxhbet integram fignincatdi&ionem, & quaelibet maledictionem particula- rem , ab ipfa incipie-ntem litera, Deni- que ( fi fides habenda fit Corrafio] hoc fuit myfterium , quo Sybiilae fcnpfe- Apui runt has quatuor literas S. P.Q^R. quas tn Romani fuis inferuerunt vexiliis , per Cabal, ipfas denotantes , Seruitm fopulufque Ro- manus : cum earum genuina eflet fignifi- catio , Salva Populttm Quem Redemijii. Re- vertamur mod6 ad propofitum noftrum &literas*, feufus fit allegoricus vel ac- commodacitius: prout do&is magis pla- cet. Vidic Ezechiel hominem igneum infummitate currus; fcribere voluit & explicare ejus fimilitudinem , & de me* dioignis quafifpecies : & folum reliquitin iftis litteris arcanis notatum non quam hibebat fimilitudinem ; fed principia fi« militudinum , quibus fibi reprasfentaba- tur : quafi accidiflet Ezechieli in Ignatio, idem quod Pi&ori Romano. Progre- diamur fimul. Intuitus eft, Ezechiel ho- minem igiritum , & vidit Ignatium per- fecutionibus exagitatum ; perfecutum a doraefticis & extraneis , ab haereticis& Catholicis, a fxcularibus & Rehgiofi?, perfecutum infeipfo, &in fuisfiliis : in vita & poft mortem : in terra , & in cce- lum ufque p*erfecutum. Quiavero ccu- li Prophetici omnia penetrant tempora ; San&us tantis exagitatus perfecutionibus ipfi videbatur effe S. Clemens , & fcripfit unum C. Revertitur ad intuendum , & ad melius firmandum fe in eo quod vi- derat, jamque alia erat repraefentatio. Vidit in fpecu Ignatium cum cruce & cra- De cfanio ante fe , proftratum humi , cin- ftum cilicio, infiuitasfunclentem racluy- mas , jejunantem , vigilantem , orantem, carenis ferreis corpus caftigantem,concra tentationes forciter Iu£hnrem , & nu- dum pe&us duro lapide ferientem, per- fuafit fibi Ezechiel hunc effe S. Hiero- nymum , jamque fcripferat unum H„ cum fubito mutatus fgnatius , in nova fe often.ditfpe.cie. Erathic Sauclus tantus ifto cernporeidiota, ut nonplus noffet literarum quam A. B. C.fed mox ccelefti illuminatus radio , librum fcribebat de altiffimo fan<3iffimaj Trinitatis myfte- rio , cum defiaifaone efTentiae, cum nu- mero & unitate attributorum , cum aequalitate perfonarum, cum diftincT;ioue relationum, cum proprietate notionum , cum ordine emanationum & proceffio- uum divinarum : & hoc totum cognitio- ne tam clara & profunda, ut Propheta refolverit hunc non eiTe alium quam S. Achanafium , confcribentem Symbolum. Forrnayic unum A, fed formara vix Iitera, Ignatius jam altera erat vice mutatus. Reprasfencabatur veftitus ornamentis Sz- cerdotalibus, & vivum tenens manibus puerulum ( qualis ipfi cafus frequenter acciditjcirca illud tempus MiiTas, quo maximis devotionis affeaibus facram defiderabat Hoftiam fumere, cortinasac- cidentium fuorurrs Chriftus removebat, & ut amabiliorem fefe fuo monftrarec fervo , apparuit illi in forma pueruli : fczechiel hoc modo ipfum in habitu Sa- cerdotali cum puerulo Jefu in manibus vi&m, arbitratus fuitefte S.Simeonem, fcripfitque unum S. Nihilominus mox fuum recognovisr errorem : ex Originali fuo prodigiofo , in novam etenim ftVu- ram mutatum fuerat, MQuftrabatu/jn S.Tgnatio. habitu egregii militis S. Ignatius exor» natus plumis , aliifque ornameutis, pau- perem juxta fe habens mendicum : tol» lebat pileum , tollebat pallium, propriif- que fe fpoliando veftibus, operiebat iif- dem mendiculum. Miles, & exuens fe« ipfum, ut veftiatpauperem, ifte S. eft Martinus, inquit S. Propheta. Forma- vit itaque unum M. fed novam denud metuens mutationem objefli, quxSc facTia eft. Erat Ignatius raptus in aera brachiis pendulis , vultu inflammato , oculis in ccelum fixis , accufando cum fufpiriis brevitatem no&is, &conque* reudo foli de exiguis momentis quibus fibi ortus fuerat in occafu , & occiderat in Oriente. Propheta perfuafus mag- num Ignatium efie magnum Antoniurrr, exaravit fecundum A. at divinus Proteus, non abfque cura :fubito Vidit incendium de terra afceudens in ccelum , atque in ejufdem medio Ignatium incenfum vivis flammis ignis & zeli smorisdivini,ignis & zeli amoris proximi. Et licet Eze- chieli videretur effe S. Laurentius, figna* Vit unum L. attamen tot pr*cefTerant transfigurationes, & tam diverfae formae, quibus mutavit Ignatius faciem , geftus, a&iones, ut candem agnoverint oculi Prophetae veritatem , uti agnoverunt pi- cloris. Hoc modo imperfe&a permanfic utraque pi&ura : ccelum & terra agnovit, quod effigies Ignatii non poffet ad unam duntaxat reduci figuram : aut in unica tantum depingi effigie , ac veluti caeteri SarnSi , qui fa&us erat ad fimili- tudinem omuium : Et vos fimiks hommihtts. V S IV. Idimus Ignatium fimilem fiommi- bus ;fupereft uc videatnus Igna- mm ft s E tium hominem fine fimili Sed ex eo- dem,quod afferuimus , difficultas nafci- tur& dubium nobisrefolvendum. St tg- iiatius tot fuic hominibus fimihs, qiu po- teft imffe homo fine fimili Iguattus ? u ads6 fimiiis erat, & tot , quomodo non h abebat nec habuit fimilem \ S. Thomas dindo rationem , cur Ecclelta apphcet d;verfis alHS Sanftis illa ipfa vetba de P.Tfe. Abrahamoenunciata , No» 4 mvtntus fi- afhd W~ vniu illi, qui confervatet legem excclfi , hanc nm hk. a i t e jT e cauiam 5 gratiam videlicet& prac- rogativam.fpecialem, qua Deus folet fm- gularem reddere quemlibet Sanaorum , % tefpedive fanaiorem facere caetens. Sc-d nouhabet iftatatiolocum in S. Igna- tio : fiquidem jam vidimus , Deumiph dediffe loco exemplaris omnes SanSos , ipfumque fuiffe fimilcm non unifed om- nibus; imitando quemlibet inilla gratia & perfeaione , in qua fuit excellentior. . . Cardinalis Hugo inquit „ ifta verba. Ncn Bugo bic, « inrmt us ftmilh iU: effeintelligendade illo facculo, in quo quilibet Sanftorum floruit : &hiuc videruus, pofteaquamda- tum fuiffet hoc Abrahamo elogium , fi- U.uvfr militer datum fuiffe Job, Quod nonfitfimi- Hs Hli in terra ; qutlibet uamque in fuo fxculo fuit fingulavis , uec fimilem ha- buit. Sed neque hasc ratio Sandolgna- tio convenit : San^i enim , quos Deus ipfi propofutt in univerfaliillachronica, in cnjus ipfc fe compofuit fpeculo, fuum- que concepit vivendi modum , non fue- runt hi Saufiki fingularesunius tantum la> culi : led Sanaiomnium xtatum & om- nium feculorum. Si igitur S. lgnatius fimilts fuittam multisqul noteft fubfifte- re, fimilem non habuiffe ? Dico quod valde fac«le, fi diftinxerimus partes & totu«u. S. Ignatius fumptus fecundum. R M fuas partes, erat Gmilis : fumptus fccun- dumfetotum, non tabebat umilem. Atteudite numhocprobem. Creato ccelo & elementis , in ccelo creavit Deus Angelos , iu aere aves , in mari piices. , in terra plantas, animalia , & ultimo hominem. Nihilominus cum hoc univerfum tanta effet repletum , & oruatum immenfitate dc varietate creatu- rarum, facer tamen inquittextus, quod in omnibus iftis ncn inveniebatur una , quse fimilis effet homini : Ad veniri creaturam ullam in toto mundo , qux non habeat fimilitudinem cum ht> miue. Univerfas cteaturaj mundi hujus ( nou loquendo de homine ) vel vivunt, vel non vivunr. Si non vivunt : funtcoe- li , elementa , petrae ; fi vivunt ; vel vi- vunt vita vegetativa , ut funt plantae, vel vivunt vita fenfitiva utiuntammalia ;vel vivuut vita rationali ut funt Angeli 3 & omnia hasc inveniuntur in homine. Ho- mo enimab elementis habet corporeum, a plantis vegetativum j ab animalibus fenfitivum : ab Angelis rationem. Hxc fuitratio& fenfus ( uti notavit S. Augn- ftiiius) quo Chriftus appellavit hominem omnem creaturam , dicens Apoftolis: Iradicate omm creatuu. Homo fiquidem univerfale eft compendium omnium cre- aturarum : & omnes creaturas fecundiun fuam propriam naturam , funt aggrega- tac & quafi effigiata: in homine, Jam & univerfx creaturx in hoc mundo a Deo creatx , tantam habent cum homine fi- militudinem , & homa fua propria natu- ranonuni, vel aliquibus tantum , ied omnibus fimiUs eft creaturis : quomodo igitut Gen. t. v. 10 J Augujlin. Man.16. v. 15, Di S. I G N A T I O, igitur facer dicit textus , quod inter om. habuit Jofeph. Refert textus JediiTe ioff nes creaturas noa inveniebatnr fimilic h„. ' j x us dcdlJ1 «ip« nes creaturas non inveniebatur fimilis ho mini ? Non inveniebatur fimUis ejus. Qyia licet homo confideratus fecundum fuas partes omnibus fimilis eflet creaturis ; confiderato tamen toto homine , vel ho- mine feamdum fe totum , nuila ipfi erat alia creatura fimilis. Partes erant fimiles: totum non habebat fimiie. Ita ut eadem Deum pro ha;reditate terram amariuf- queadmare, 8c aflumineufque adfines terra; : Hareditare k mari ufque ad a flumine ufque ad terminos teru : & idem ex- prefse iegitur de Salomone. Aflerit tex- tusDeum ipfi dedifie benediaionem om- nium gentium , Beneditlionem omnium gen- ttum dedit iili, Eandemque benediftio- Adamo,divifa&perpartesefletfimilitu- Ifaaco. Si igiturMoyfes, Teohte Tofenh do : unit a& con j unaaeffetdirTerentia. ^o^&fi^SSr^ Pan quoque rat.one S. Ignatius rtfpefla in iifdem graciis, in iifdem excel IentH rfa S Suemegofemper iifdempratrogativis.quomod^Slm- refpicio. Sanaus Ignatiu, ex parte ad quitoraculum, mnefi inventus CimiluiL partem erat firmhs : San^us Ignatius fcilicet Afefc^S otus nou habebat fimflem. Adam fimi- pr*rogativas efle diviS in mul is^eTeffe ^hs finefimilnnteromnescreaturas:San- conjunaasinunotantum: E r^S^ „. , auslgnatius fimihsfine fimiliiater om- ^m^ommneuAhSm^k C "* fc nesianttos. m^Sk P cr partes,multoshabuitfimiles: Abraha- Ineodem textu Ecclefiaftici habe- mototi&unito,nuIlus fuitfiml.Simil I mus confirmationem admirabilem hujus tudines Abrahami divifit , quemlibeTi di/Bmihtudmis compofitae & fundata,in brahamo faciebant firnilemSSnei multis fimihtudmibus. Dicit textus A- Abrahami unica. «eaMeba« S«EZS tcclef brahamum non habuifle fimilem : Non 44» VAO, ejiinventus ftmilis illi. Et pro probatione hujus elogii & propoGtionis tam fiugula- ris, idem textus mox enumerat excellen- tias & prasrogativas Abrahami. Sedval- deeftnotatu dignum : inomnibusquaj ibidem enarrantur dehoc magno Pacri- archa,aliosfuifle Patriarchas ipfi fimiles. diflimilem omnibus:N phetas : Apoftolos & Evangeliftas : Con- mentem venit : necfiHnseffem S. Ignatii, feffores & Pontifices s Doflores & Mar- fi hoc exiftimarem. Effe fine fimili(hoc tyes : S.icerdotes &Levita?. Fi litnH cviC- eftquoddico ] am fignificat majorita- piam hoc cafu,qiri ipfum vinceret ve! iub- tem ; folam notat differentiam. Et ifta eft jiceret '? Nullus. Sohs iilum Ignatius diffeienria,ouod di?Wus magnofuomet quantumvisrebenemexpulit/olusipfum- dolore confeffus fic cum erTeau,uon obe- Ignatius quantum!ib?t obftinatam fubje- dien-lo invocjir/ont cxterorum Sm&o~ cit : fo'us fanftus Iginrius vicit adeo in- ' rum,& fubjiciendo fe ad nomen duntaxat vincibilem. Fafestur itaouediabolu?,fa- S. IgiTsni : ut cognofcerec mundus per teaturinfernus , & ccelumquoque , Isma- jftu^publicumteftmioniuminferni£vel tium iater omues fan^os effe gladium D E S. I G Davidis quodque ipfi ( uti & illi ) debea- tur elogium & gloria, non habentis fimi- lem : Non eft alter fmic fimilis. §. V. UT haec differentia cognofcatur evi- denti/fime pateatque oculis,refpi- ciamus veram S. Ignatii effigiem. Igna- i tium nemo poteft depingere prout jam Vidimus : fed folus feipfum depinxit S. Ignatius. Et qua:nameft verapiftura , quamam eft vera effigies ? Vera effigies S, Ignatii,eftiftequemgcftat manibusln- ftituti fui Liber. Optima cujufque effi- gies eft hoc ipfum , quod fcribit. Corpus penicillo ; animus depingitur calamo. Ovidii in Ponto exulantis amicorum ali- quis ejufdem infculptam lapillo annuli geftabat effigiem : at ille fuos ipfi verfus mifitjhos, itiquiens, veram fuam eife effi- giem. Grata tua eft pietas.,fed carmina ma- jorimago , funt meaqu&mando. .Seneca le- gens chartas Lucilii, dicebat fe eusn vide- re : Video teLucili^iim maximeaudio. Et Au- thor hifce melior S. Auguftin. graviter di- xit , quod quamdiu Deum nou videmus propria facie , illum videre valeamus ve- lutin imagineinfcripturisejus : Vro facie Dei pone interim fcripturam Dei. Prima Dei imagoeft Verbum generatum : fecunda Verbum fcriptum. Verbum generatum efteffigies Dei, adintra: Verbumfcrip- tum eft effigies Dei , ad extra. Et quem- admodum Deus fefe depinxit in libro fuarum fcripturarum: ita Ignatius fefe de- pinxit in libro fuarum. Depinxit fe Ig- natius de uno in alterum librum. Liber vitasSancliorum enarrans fuitoriginale , cujus S. Ignatius eft copia ; Liberlnftituti Societatis , eft copia cujus S. Ignatius eft originale. Sed cum hoc ita fit ; certum eft,Inftitutum£, Ignatii, multum differre f A T I ^ abaliis iuftitutis. Si igitur Patriarcha fa- <9;us fit ad fimilitudinem aliorum Patriar- charum, & Inftitutum ad fimilitudinem aliorum Inftitutorum, quonjodo fuit Pa- triarchatam diverfus , & Inftitutum tam dillimile ? Quia S. Iguatius quatenus imi- tatus eft alios Patriarchas,& quatenusalia eft imitatus Inftituta , quamvisaffumple- rit genera , non tamen allumpfit differen- tias : genera eraut aliena,differentiai erant fu^Deus homo faftus efi perakiffirnum myfterium incarnationis,& profunde no- tavitD.Thom. (ficut jamantenotaverat D. Tbom. S.Joann.Damafcenusj quodfaciendo fe opuf.Co ' Deus hominem , non folum afluinpfit & & t. p I fibi univit naturam humanam j fed etiam i. artJu omnesalias naturas quas creaverat. Per Damaf ' creationem exierunfa Deo omnes natu ferm.ide ras,perincarnationemreverfa2funtomnes nativ ' natura?, fed genera. Affumpfic genus elementoru in corporeo ; & quam- vis potuiffet effe elementum , ficut illud ignis Rubi, non affumpfit tamen differen- tiam hujus elementi, Affumpfitgenus plantarum in vegetativo, & licetpotuif- fet effe plauta velut arbor vitxjuon tamert affumpfitdifferentiam plantx,. Affumpfit genus animalium iH fenfitivo, & quamvis effs potuiffet animal,veluti columba Jor- danis : non tamen affuropfitdifferentiam animalis. Affumpfitgenus Angeloru in ra- tionali, &licet potuiffet effe Angelus ve- luti Gabrjel ; non tamen affumpfit diffe- 100 S E K. rentism angeli. Ita ut Deus affumpferit in homine omnes alias naturas quantum ad genera : fed non quantum ad differen- tias. Genera namque erant creaturarum : differentixerantChrifti. Similiter fecit magnusChtiftiimitator Ignatius, univit fibi omnes Patriarchas , univit fuo inftitu- to omnia Inftituta : fed genera aflumpCt : addidit differentias. Genera aflum- pfit , & hinc eft fimilis 3 addidit differentias > & hiuc non habet fimilem. Pro gloria univerfali omnium Patriar- charum , & pro gloria fingulari Patriar M O bilem Sedis Apoftolicae in fervitio uni- verfalisEcclefiae. srHieronym.erat ma- nus dextera Ecclefiae,qua Pontifices fcri- bebant, S. Iguatius erat brachiuin dexte- rum Ecclefiae , quo Pontifices fefe defen- debant. Hoc Clem.VIII.coufiracsvit So- cietati : Vos eftit brachium dexterutn ialefm Dei. De unico Sole Ecclefiae S. Auguftiuo ( quia radii intelle&us uon J erant imitabi- les ) fumpfit S. Ignatius flammas cotdis, Amor Auguftini eo ufque pervenitut di- ceret, quod fi ipfe eiTet Deus , non veilet eiTeDeus , utDeuseiTetDeus : Ignatius 1. 1 1 A L UtLl 1 J V.X jvtv j^ivw» d — * w chse noftri ( fiquidem prasfens ipfi facer fuppofitione miuus impoffibili ajebat,in» — « & .1 1 • f\ _ _. _______________ __.____V__.mm tm «— . X- «-J . > Lv « i.tVt « 1 i 1-1 i I IfllT eft dies ) videamus unico verbo ifta gene ra & differentias. Loquar tantummodo de Patriarchis , quorum inftituta vigent in Lufitania: & fequar ordinem antiqui- tatis» De magno Patriarcha & Patriarcha- rum omnium Elia,fumpfit S. Ignatius ze« lum honoris divini. Ambo gladium ha- bebant ignitum, fedignisEiiae cremabat, ignis Ignatii accendebat : ignis EHa: con- fumebat,ignis Ignatii emolliebat. Ambo, ac veluti duo radii artificiales afcendebant re&a in ccelum : fed radiusEliae refolve- batur in ftrepitum , Ignatii in lachrymas. De S. Paulo , primo Eremitarum Patre fumpfit S. Ignatius conteroplationem : at Paulus in deferto foli fibi,Ignatius in po- puloomnibus. Uterque medium elegit altius & divinum,fed fine diverfo,Paulus ad evitandam perfecutiouem Decii;Igna- iiusad refiftendum Deciis & perfecutio- nibus.Paulusrecepit fead facrarium con- templationis ut evaderet tyrannidenr.Ig- natius forti pe&ore contemplationis ar- ina vit fe ut debellaret tyrannos.De Patri- archa&Doel. maximoS. Hieronym.af- fumpfitS. Ignatius affifteutiam iufepara- ter certitudinem cv dubium videndi Deu, eligere mallet dubium illum videndi prae ceititudine ipfi ferviendi. De Patriarcha tot Patriarcharu Patre S.Benedie.o mon- tem Caflinum per totum mundum exten» dente,fumplit S.Ignatius fcholas & inftru- ftionem puerorum.Quorfum ? ut docen- do literas fimul imprimerent bonas con- fuetudines, & imbibendo literas humani- ores,difcerent effe homines.Ultimus Ar- chiepifcopus Olyfliponenfis tantus Lufi- tanus>quantus Praelatus : & tantus Prasla- tus, quantus Theologus, dicere folebat: omnes quos habuit Lufitania praeterito fasculo magnae exiftimationis viros exiiffe ex atiio S. Antonii. Modo illud non fre- quentant ade6 ejus nepotes : poftmodum videbimus,fintne tanti,quanti fuere eorum majores. DePatriarchaS.Brunone (acro illo horrore naturac,quid fumerer S.Igna- tius? fumpfitperpetuum cilicium : non credit hoc raundus,fed norunt nofocomia &fepulchra.Ciliciu corpus inter &lineum interjacens non ade6 pungit : quod excce- catintellec.u,& abnegat voluntate, iftud eft ciliciu,quod fuffocat anima & tollit vi- ta,Alia ciliciam.ortificant;iftud occidit.De Patri- S. Ignatio. ioi Patriarcha S. Bernardo Angelo in carne, & ideo coiia&aueo Chrifti fratre,fump- fitS. Ignatius angelicam puritatem : in utroque favor fuit fpeciaiis Matris Dei : fed in S. Ignatio tam fingularis , ut a die iux converfionis nunquam amplius nec in corpore nec in anima fenferit cogita- tionem contrariam: cumque oculimaxi- mi fint caftitatis inimici , ipfis quosS.Ig- natius afpiciebat caftitatem infundebat. De gioriofis.Patriarchis SS. Joanne & Fcelice ( quorum Religioni nomen dedit ipfa TriiHtas)(umpfiti. Ignatius ofEcium Redemptoris : &quia huic Trinitati hu- manx tertia deerat Perfona , ipfe voluit effe tertia. Hoc modo ( permittite mihi ut hoc expiicem ^ Redemptor generis humani qui unicam foliim habebat fubfi- ftentiam divinam , manfit veluti fubfi- ftens in tribus fubfiftentiis humanis : Re- demptor in Joanne , Redemptor in Fce- lice j & Redemptor inlgnatio : fed in il- lisimmediate Redemptor corporum, in hoc immediate Redemptor animarum, De illuftriffimo Patriarcha S. Dominico (quem refte dixero magnum Patrem Lu- minum ) fumpfit S. Ignatius devotionem erga Angelorurh Reginam , & Doaoris Angelici docVinam. Prima devotio S* Ignatii fingulis diebus erat recitareRo- farium : & fax, quamin Theologia fe- qui voluitvexillaSocietatis, fuit doari- na DiviThomae, :attali ipfam do&rinam & devotionem prasferentia concordavit S. Ignatius, ut una alteri adverfante , de- VOtio erga B. Virginem praevaleret do- &t'mx , & non do&rina devotioni. Sic cceptum pfa&icariin primis conclufioni- bus pubiicis , quas Roma; Societas defen- dit, & poftmodum tot libris fuftinuit. De Seraphico Patriarcha s t Francifeo, fump- fits. Ignatius intrinfecusvulnera, extrin- fecus paupertatem, &tanti fecitS. Igna» tius rigorem paupertatis Seraphicae , ut uno fibi voto alligarit paupertatem , & rigorem altero. Unum enim facimus fervandaspaupertatis , & alterum ftridi- us pra&icandae. Profeffis praecepit S, Ignatius ut peterenteleemofynam:non- dum profeffis voluit ,ut dareteleemofy* nam Religioiocietatis, ne ipfam extra ^ocietatem querere compellerentunid» circb de reditibusprovifum eftCollegiis, & non Domibus : De Patriarcha S. Caje- tano illuftri Status Clericalis gloria & quafi cqa^vo S. Ignatii ( quamvis quibuf- dam Europae partibus eodem placuerit honorare nomine ejus filios) non fumpfit S.Ignatius nornen, id namque fortitus erat a Jefu : hoc quod ab iflo fumpfit A- poftolico inftituto, fuit Providentia di- vina : & ne minor effet providentia nec minus divina , ipfam habuit non tantum inter charitatem fidelium : fed etiam in- ter barbariem Gentilium. Denique de noftro infigni Lufitano S. Joanne Dei , fumpfit S. Ignatius charitatem publicam erga proximos : ambofefe unieruntin charkate , & in ambos fefe divifit chari- tas : propofuerunt fibi ambo ftudium me- dendi infirmis , Joannes ex una parte cu- rando corpus ; Ignatius ex parte altera cursndo animam. Joannes cum nomine s - Tbere- Dei qui formavit lutum : Ignatius c\imfai ne P$° nomine Jefu qui reformavit fpiritum. m.f.apai Non loquor de magno illo prodigio no- Eu f e ^ m ftdfaiculiS.MatreTherefiadeJefu, fi- WM s - ' quidempoft S. Ignatium veuit in mun- Ignatii dum :fed quemadmodum Deus ut daret c ° 4©- & fimilem Adamo, de latere ejufdem for- fy* f e w- mavit Evam : pari modo ut daret fimilem cat fiti am S, Ignatio , de latere ejufdem formavit focietatis» N | The : luL de ThereGam. Textushujus gloriofas veri- Vonte in tatis eft ipfa S. Therefia : hoc emm pro- vita P. pria fua manu exaratum reliquit , amr- Baltbafa- mando , quod de fpiritu Sanfti Ignatii ri de Al- formavit partem fui fpiritus & de Inlti- # tutoS. Ignatii psrtem ful mftituti. htnic alii. fuit modus ille miraculofus , quo Patri- archa S. Ignatiusevafitfimilis fiue iimili. Similis, quiafumpfit genera: fine fimili quia addidit differentias. Similis, quia imitatus eft fimilitudinem fingulorum : fine fimili, quia fibi univit fimilitudines omnium : Ef ros fimiles bowiniks. §. VI. ABfolvi duas partes mei di^urfus: ve- runtamen vereor non defucurum qui me arguat , quod in hac ultima ejus limstes excefferim : differentiae enim quas fimilitudinibusadjunxi, ipfasviden- tur annihilare fimilitudines. Compara- vi S. Ignatium fan&iffimis aliarum fa*- crarum Religionum Patriarchis , & in eadem'comparatione videor introduXif- fe aliquam praeeminentiam & gloriam ; fed hoc ipfum eft quod nego, Licet enim tneum Pacriarcham aeftimem, uti teneor, ejufdemque meretur Sanftitas j &quam- Vis norim privilegia , quae concedit in exaggerandis San&orum laudibus facer cuique dies : nihilominnsagnofco & re- coguofco , quod nec ego illi potuerim talem praetendere praeferentiam , neque majorem defiderare magnificentiam : quam fimilitudinem tuam illuftrium ex- emplarium.Ethoceft quod folummodo feci. Dico itaque & proteftor , diiTeren- tias propofitas & confideratas , licet vi- deantur praecminentiae , non effe tamen plus quam fimilitudines : imo addo, nullam earum effe fitnilitudinem niji M O aliquid haberet praseminentiae :iftanam« que eft praerogativa eorum qui praecef- ferunt ; S. Ignatius poftea fecutus eft , & multo tempore poft iftos gloriofiffi- mos Patriarchas y & qui fequituf, fi non excedit non adaequat : nifi amplius quii fuerit, quam fimilis , non eft fimilis. Ecclefiaftici cap. 44,. & 4f . concinuat lacer textus Elogium genarale omnium antiquorum Patriarcharum 5 ab Enoch incipiendo & perveniendo ad Moyfen , inquit, Simikm illumfecit in gloru Sanclo-^' 1 ' 4f« rttm. Fecitillum Deus fimilem aliis San- V* *. &is in gloria fuorum operiim. Hoc eft elogium Moyfis , quod non tantum vi- detur moderatum & breve 3 fed etiam multo inferiixs & quafi indignutn fama & operibus Herois tam fingulariter ma- gni. Si legerimus hiftorias antiquorum Patriarcharum , inveniemus opera & mi- rabilia Moyfis exceffiffe incomparabi- liter quodammodo omnium praedeceffo- rum. Non immorabor hujus rei de- monftrationi , effet namque materia valde lata , & me fatis affligo, abfti- nendo a parallelainter Moyfen &Igna- tium. Unus loquebatur cum Deo facie Gen. adfaciem : alter illam frequenter vidit. r.io. Hic famofus Legislator : ille Legislator fingulariffimus ; Unus conquifitorTer- rx promiffionis : alter novorum conqui- fitor mundorum , unus domitor maris rubri j alter Oceani & tot mariumsunus ceffit gloriam laborum fuorum Jofue : al- terlefu. Unus duxit e fervitute fexies centena millia familiarum: alter familias, civitates®nafinenumero, unus pro zeloanimarumnondubitavit petere de- leri de libro Dei : alter in fimili exceffu non cedit.Si ergo Moyfes exceflit ade6 cloriam aliorum Patriarcharum , cur non Dfi S. Ignati o, inquit S, Scriptura quod ipfispraeeminu- bitratus efl ejfe fe &quaiem fiee eritj fed tantummodo fuerit fimilis ? Si tnilem illumfecit in gloria Santtorum, Hoc totum nihil ultra iimilitudinem prome- ruit? Non. Siquidem alji Patriarcha: praeceflerunt, Moyfes poftmodum fecu- tuseft : & licet multum excederet pri- mos , ultra fimilitudinem non pervenit, fi non exceffiflet, eflet minor : quia ver& exceffit, fuit jcqualis. Exceflus fecit /Imilirudinem : majoritas aequalitatem. Ex omnibus Patriarchis facrarum Reli- gionum unicum duntaXat exprefluin ha- bemus in S. Scriptura, nimirum Eliam. S. Joaunes Baptifta fuit inter omnesna- toSj major : & ifia majoritas comparata E!ia:,qii6 pervenit? eoufque non eflet major Eiia, fed ut effet ipfi aequalis : Ve- I0J . fed femet- % 1 propria, & non furti* va j naturalis, vcra , & non fi&a : accepis formam fervi, fadlus homo, pafliis eft, & redemit mundum. Ifta cpnfequentia S. Pauli multum fecit negotii SS. PP. &C Expolitoribus , ut fenfum hunc bene pe- uetrarent: fiquidem ut Verbum demon- ftraret aequalitatcm quam habet cum Pa- tre, vidttur debuifle manere ad ejus dex- teram in eodem throno : & ut oftenderet veram effigiem efle ejus imagiuem & ( quemadmodum Iegit Tertullian. ) vi- , nit Joannes Baprijlain fpiritu & virtute detur debuifle velut fpeculum ejuldem , nh. Illi qui fecuti funt , comparati his Patris effigiare in feipfo omnes aflioncs * qui praeceflTerant , non menfurantur ejus duntaxat 3 &nuliarnaliam. Si Pater aequaliter ^ fed cum augmcnto. Si plus creet mundum,creetipfum paritcr( ficuC creavit) FiitusjSi Pater ipfumgubeniet, gubemec& Filius j fi det decreta,det & ipfej fi jubeat,jubeat &hic ; Si Pater non eft fa£tus homo, nec mundurn re- demit i neq.ue ipfe fiathomo , neque Re- ckmptor. Nam quod Fi lius aff imat aliana formam { fcilicet humanam ) quam Pater non affiimpfit, & faciac quod ille non fe- cit,videtur tollers aeqjuaNtatem & annihi- lare proportionem , & mutare fimilirudi- nem verae dc perie6 S e exemplum ) fuit illc in Parabola nuptia- rum : quem Rex matnbus pedibufque li- gatis in perpetuurn teuebricofum carce- rem conjici mandavit. Rex , erat Deus : Carcer,infernus: homo,omnium infeli- ciffimus fuithominum : namdie , loco- que quo omnes falvati,ille folus fuit con- demnatus, Iu quonarn conftitit ifta infe- licitas ? an in peccando tantum ? Non : multietenim poft peccatum falutem funt confecuti. In quo igitur ? in obmutefcen- cta poft peccatum. Rex attouitus,tali die ruenfas fuas indecenti habitu affidentisob- ftupuitimpudentiam : &hic,proeoquod Uatib. R M O mutum. ObfelTum,quia peccando intro» mtiit : mutum,quia diaboius confeffioni prxcluht oftium. Et quid hocincafu Chriftus egit ? Cafus adhuc major erat ! Erat ejiciens dmwnium. Non dicit Evange- LaCw ir# lifta, ChriftumejeciiTe dasmonium : led, v , j 4, erat ejiciens, Chriftus inveniebat obkem, vim, & repugnantiam ; nihil enim in hoe mundo rcfiftitDeonili peccator mutus. Tot Dei voces dir jguntur ad aures , & peccatormutus ? Tot radii& luminaad oculos , & peccator mutus ? Totadin- tellectum rationes , ad voluntatem moti- va & impulfus , tot denique infaufta ite- cuipae fuae veniam petere oportuiflet eam rataqtie ad memorum exempla , & pec- confitendo , condemnationem fuam con fiimavit obmutefcendo : Atille obmutuit. Hicinfcelicitatis fuit exitus : infipientior obmutefcendo , quam peccando. Com- miiToenim peccato remedium fupererat confeffio : tacita vero confeffione , nullum pro peccato remedium relinque- batur. Peccare,eftlethaliter infirmari : peo eare & obmutefcere : efl in morbum in- cidere remedioque renunciare. Peccare eftnaufragare .-peccare & obmutefcere, cator mutus? Ecquidtandem fecit Chri- ftus l virtutis fua; applicuit efficaciam : pulfavit oftium ( non enim ad oftium pulsaiTefufficiebat) inftitit, urfit, vicit. Vi&us exivit diabolus : & locutus eft mutus. Cum ejeciffet d&monium locutus efi mutus, Hicludte fuitfinis, Chriftoglo- riofus,homini fauftus,dasmoni probrofus, circumftantibus ftupcndus : noftro tan» tum intento minus proprius & perfuafi- bilis. Dicit, CumejeciJJet d&momum^lomm ejimutus. Qua in circumftantia ordomi- eftcumonere inprofundum defcendere : raculi pugnare videtur cum ordine my- manumque nolle appiicare tabulse , qua fterii. In confeffione primb loquitur mu fepoffitfalvare. Peccare , eftfatuarum virginum lampades extingui : peccare & obmutefcere , eft lampades earum extin- gui,januamque praeciudi. Peccatummul- tas ad iutrandum , unam vero tantum ja- nuam habet ad exeundum , fcilicet con- feffionem. Peccare, eftdiaboloin ani- mam introitum patefacere : peccare & obmutefcere , eftintroitumaperire , & exitum impedire. Hoc in communiho- dierni Evangelii habemus allegoria: ho- fiiinem fcilicet a daeraonio obielTum & tus, & poftmodum exit diabolus : prim6 confitetur peccator, poftmodum abfolvi» tur a peccato. Itaque ( (i iu hoc miraculo confeffionis repracfentatur myfterium ) oportebat primo ioquimutum : di de" inde egredi diabolum. Autea? Non}& hoc propter idipfum : hk enim non fola confeffio , fedperfeaaconfeffio repra- fentatur : perfe&aque confefiio non eft, in qua prim6peccatum edicitur , peiVa remittitur : fediu qua primoremittiur, & poftea peccatum edicitur, Refolvic ^ccefubitAfeiaterbrachiapatrisfoi Jus T de f ? ° dlab °" «tercoa.lria.n.blande.uea^plexatu ; " ^ invemc ; accumm cecidkfuper coUumejm Quod fi in muX // T i 6-^^ 5 quofaWodigus JLgo^^™^-* 1 *" ad pedes ejus procidens p«concepSn, cenficos, non i«C j ^j?^ fecit confeffionem,dicen S : , f uti diabam ) «7»? £ 9 f ^ fa«r/««w,nibus m L Confesfiope P rfeaisfimainbra^ SS^^S? ^^'A piens finitur in pedibus : uti prodieo e- ,n ^ L! gm,am Droducac ° * . confef- 108 S E B. M coufeffio , tamque modica gratia ? Qux- Non ero ex Iaudatoribus,neque ex fugil- nam fit caufa igaoro , quxnam ver6 effe latoribus : ex admiratoribus tantiim ero 4 poffit tantummodo dico. Caufapoffibi- Confeffioues veftrxad lucem hanc exa- lis eft,quod fint confeffiones in quibus lo» minata?, laude videntur dignae : ad aliam quuntur muti , fed non exeunt diaboli. vero examinat£,reprobatione videbun- Confeffio rite perafta eft Sacramentum : tur fortaflis digniffimx. Ego eas nec lau- non rite inftituta eft facrilegium. Con- dabonec reprobo,fedtantumadmirabor: feffio legitime facla , omnia toliit pecca- hauc meam admirationem audietis. Ser- ta : iliegitima alterum addit peccatum. mononeritadmirabilis,fedadmirabun«» Confeffio re&e fac~ta dxmones foras pel- dus. Et admiratx funt turba, lit : malefadia dxmouemprofundiusin- jj tromittit. Et cum quotidie vos magis oc- cup-itos & penetratos confideremus a dx< (~*Um ejeciffet dmoniumjotutm eft mutus> mone, quid veftris vultis confeflionibus ' & admiraufunt turb*. Conritendx credi ? Nunc ( juxta mea promiffa ) tra- funt confeffiones ( ut diximus ) & con- aandum mihi hodie de confeflione : fed fefliones confeflioni obnoxix funt illx, quia couveniens vulneri applicandumeft in quibus mutus loquitur , &daemon re- remedium: non de confeffione peccato- manet. Aft quomodo effe poteft ( intra rum,fedconfeffione confeffionum mihi confeflionis termhios loquendo ) quod venit tradandum. Eccehk vetuftatem dxmon remaneat loquente muto*inma- & novitatemaffumpti quodhodieaddu- teriali verborum habemus refponfum. co : non ut peccata/ed confefliones con- Locutus eft mutus. Si eft locutus,quomodo fiteamini vos cohortabor : permoventes vocatur mutus l quia in confitendo dan- meadhoc fcrupulosexamine particulari tur homines , quietiam loquendofunt explicabo. Ego faciam examen , ut vos muti : loquuntur dicendo, & funt muti ta- faciatis confeffionem ; ego ero fcrupu- cendo. Loquuntur declarando , &funt lofus, utvos fitis confitentes. Sed quia muti diffimulando. Loquuntur confiten- materia tam profunde animx receffibus do,& funt muti negando. Joannes Bapti- eft inhxrens , temerkafque argui pof- fta hanc celcbrem fecit confeffionem fet eam velle foris judicare : primo di- (pofito quod alterius fitgeneris ) &m- cam,quifnam dicendorum a me fcopus fit quit Evangelifta : Et confejfus eft,& non m &intentio. gavit : & confeffus eft. Notabilis termino- Miracuium illud de dxmonio muto , rum duplicatio J G dixerat quod confeffus, variosinprxfentiumanimisexcitavitef- quare addidir,quodnon negavir, Et confef- fedus. Fuit qui laudaret,fuit qui damna- fus eft , & non negavit ? & poftquam dixit, ret : fuit quiadmiraretur. Mulier qux- & confeffus eft & non negavit, quare re- dam devota laudavit : Btatus venter qui te petit, quod confeffus eft. Cvnfeffus eft ,& portavit. Scrib*& Pharifxi fugillarunt ; non negavit \ & confeffus eft. Nonne fuffi- luc. ix. In Keeluebub principe dtmonwum ejicit d qualia vota ? qualia confiiia ? quales ele- «lones ? At ultimohuicinfi^amusver- bo,quod ex maximis eft fcrupulis : com- muniterque torum illud,o«^i„ V oIvit. ^Non audeoin hac materia,mfiperpa- rabo am , eamque nou meam , fed Ifaias Propheta.loqui, EgreiTus eft homo m iylvam inquit Ifaias ( five fculptor fueric arte,fi V e ftatuarius) afciam ferebat&fe- cunm,lignum qmefiturus fabricando ido- lo idoneum : refpexit cedros,fago S ,pinu Sj cypreflos,fuccifumque ex eis proarbitrio truncum tulit fecum domum , quo difle- ao,mediumejus mifitinignem &calefa- ttus eft,coxitque panem.- ad reliquum ejus extendit normam, formavit illud in run- cma , fecit illud in angularibus j & in cir- cmotornavit illud, & fecit inyginem vi- n,quafifpeciofum hominem habitantem in domo ; fecit figuram hominis , impo- iuit altari,&adoravit eam.Sculptoris hu- jus c*ci_atem obftupefcit Ifaias: ego quo- que fimiliter ejufdem admiror imitatores. lhid.lf. - j -"l'Ul lLUll.dl.U_CS, t. : 22 pontus ta £ loco >*» >A°™i<» « * rfi. 4 trunci,una inigi_e,alterain altari ? fiutra- que pars eft truncus , quare utramque non ut truncum traaatis? fedaltera parstrun- ciforteretentamitteturiniguem : &al- tera nonminus truncus tam informis 5 ho- minis imaginem, dignitatem , refpe^um «adorationemconfequetur ? Aft dice- ti? : fecundum truncum artificiose ela- & "iv- uuuimem at> om- cio ie excufantem / Unus homo feptua- gmta a:quivalenshominibus,nec uni tan- tum fefe mancipare audetofficio: &Vos, quibus magna l Deo prajftatur gratia' quod fitis homo unus, feptuaginta prfefu- tnitis vos mancipareofficiis ? nec laudo, nec damno : admiror cum turbi Sj Ef admi, rata funt turbt, ' tars j, H4 S % boratutn partibus membnfquc conftare. Itaquidcm : lednonalhs,quam quaeipli iniculpfiftis. Habet os,ocuios, manus,pe- des , quia vos ipla iormaftis : quod fi non ita , dicite lpii ut iifdem pcdibus ambu- let,matubus operetur, ore loquatur, ocu- lis iifdem videat. Si itaque truncus eit ut ante,quate hic non pergit ad ignem ? vel quare aiter non aeque venit ad aram \ Eft- nequiiftasad coufefhonem afferat inae- qu^lit^tes ? Eftne qui confiteatur quod fecit , & quod deftruxit ? alterum com- bsjftiftis , akerum formaftis : &urrique sequalem debetis reftitutionem. Com- bufto,illati malicompeufatiouem : for- tnato , malorum quaeinferet refarcitio- nem. Oculos feciftisvifus incapaci : cx- citatum damna refarcieris. Formaftis os, loquelae incapaci : verborum ipfius uo- cumenta reparabitis. Feciftis manus , ad operanduna impotenti : damuaoperum ipfius refarcietis. Effigiaftis ipfi caput j cumjudicii fit incapax : regiminisergo mali damna reftituetis. Ecce hic onus creaturas habere affe&mtis i gloriabimi- ni tunc dc creandianuihilandique poten- tia ? quanto fuiffet meiius , creare vel an- nhilaretales , fibiducere confcienti* i Duas fibi Deus praefervavit a&iones: arcp atiouem filicet & praedeftinationem. Primam potentes hujus faeculi jam furri- puerunt Deo,producen Jo ex mhilo : fe- cundim fimiiter fubtra&am confidero hoccafu : Unum adignem, alterumad aram. Sufficit Gmiliterpraefcitos habere & prardeftinatos.' Si fuiftisprasfciti ( ne- fcio a quo ) eftis reprobsti : fi eftis pix- deftinati, eftis felices , regnabitis. Eritne q-irfpnm rftorum Potentium , qui fe ali- quando de ifto praedeftinationis peccato «ccusarit ? accufacus nullus ; ex,cufatus R M O autem optimo modo. Hic tali cum ex- peditione,ille tali cum gratia eft egreftus. Quique gratiam fecit c\. expeciuioiiem , quique taiem eum fecit, idem libi dici au- diaut : fi vos feciftis talem , quomodo di- cms,egrelTuseft ? Aarou rationem dabit ad literam. Quid fecit Aaron, quidve al- terius idoli occafione dix>t ? quoJ Aa- ron fecit,fuit quod vitulum fecit i Forma- vit fecitque multtm conjiatilem ; Erquoa Aaron dixit , fuit quod vitulus fuiilet egreffus : egnjjufque eji hic vitulus. Nunc fi vos illum feciftis,fi fudiftis,fi formaftis, filimaftis : fi certum eftvosaurum po- pofciffe inaurium quod conflaftis, quare dicitis, egrejfuscjl ? Quia fic loquuntur qui faciunt vitulos. Tales veftraefunt crea- tura: ? ut earum fa<9ores erubelcatisap» pellari. Sed cumjamillasnegetisin ocu» lis hominum , quare non confitemini ad pedesDei ? Credite mihi , vitulum au- reum majorem habere confeffionis ma- teriam,quam aurum &vitulum. Et quid- namampliusconfeffioni obnoxium con- tinet? Particularia fcpublica ex eofufe- fecuta damna. Exhocpeccato,confcrip- tarum manu Dei tabularum confra&io fubfecuta : Moyfesprojecit de manu tabuUts & confregn eas. Confecucum eft , quod ^* 9 *'?*» popuius depauperatus manfit & fpoliatus v ' *°' fuiscymeliis , gemmis&inauribus, quae jpGus,primogenitorumque, quaciragmtO" rum annorum fervitutis in A^gypto fue- raut mercedes : Spoliaverat tntm eum Aa- Exod.jz, ron , & nudttm conjiituerat. Confecuta eft v.f. Viginti trium millium ftrages per manum Moyfis & Levitarum i Cecideruntque in Abutenf. die iUa , quaft viginti tria miUia hominum. &Com?a, Confecutaeft populi derelt&io , divinse- hic oueafTiftentiae & prasfentije fubtra&io i Nprt afendam tecutn > quti fo^lus duu cervi- Exod. j j, In Dominicam Terti cises. Cqnfecuta fuiflec indubia cocalis populi deletio , ni Moyfis oratio juftam ixod.jz. ipfiusiram micigaflec : Dimitteme , ut V.Ji irafcatur furormeus ) & delem eum. Confe- cuca; deuique fuire omnes a Deo com- minaca? , iu luumque refervatae cempus pcenae horrenda; , qualescentenisaliquoc annis in Hebrjcorum libris non fueruut Bxod.jz. lecta; : Ego autemindie ultionis vifitabo & V.J4. hoc peccatwn eorum. Qualesvobispeccari illius videncur fequehe ? Cogitacis nihil amplius quam facere vitulum ? nihilam- plius quam inrhronizare brutum , five truncus iigneus illud fit five aureuS ? ese- dem conlequencia? ex indigiris fequuntur minirtris,quos creatis &in iublime poni- tis. Quod ii non ita videtur efle,conrem- plemini Ieges illas diviuas humanafque confra&as : populum nudum & fpolia- tum : multotum millium ftragem,quo- rundam exillisin bello,ducarus defettu : aliorum pacis tempore,defe<$u juftirias : aliorum in nofocomiis , curse defe&u & follicirudinis : quodque excedic omnia, accenfamDominiiram , protegentifque praefentiasipfius jaduram. Provincia: , Regnum , ipfaque natio tota exterminio fuit expofita j ita ut nifi juftorum quo- rundam fuccurriflent orationes , jam de ea adum fuiflet j fed necdum finispce- narum. Et in quos omnium confequen- tiarum harum pondus devolvetur ? in il- los utique qui fecerunt& fuftentaut au- $xod^6. thores promotorefque earum : Egofeci,ego J% feram. Vosfeciftis: vosfolvetis. Etcan- to pondere prefli, fic incedant quafi omni onere liberi ! moles tanta ipforum con- fciencias non gravet ? fcrupulus ifte ani- mam non arrodat ? ipfos non turbet , non mente emoveat Deodefuper ratio red- 4eudaJ Chriftiani noinine gaudeant,con- AM QjIADK. AGES I M M. nf fiteantur / fednecdamno, neclaudo : admiror cum turbis ; Et admirau funt turba. §. V. Tl Bi \ Cir cumftantia ha*c U&magna ubique confideracione digna eit : majore camen in regnoLufitaniaf. Licec enim in ipfo Reguo facilis Ubi iftius fic circumfcnpcio : illa tamen Vbi excra Re- gtium magis funt diverfa^diftaucia, dilata- ta omnibus Vbi Monarchiarum mundi. Tot Regna,coc Nationes,toc Provincise, tot Civitates, tot Forcalitia , tot Ecclefix Cathedralesjtot parciculares in Africa,in Afia,in America, ubi Lufitania conftituic Vice-Reges, Gubernatores, Generales, Capicaneos ; ubi collocac judices j ubi confticuicEpifcopos & Archiepifcopos : ubidenique reliquos omnes fidei,doari- na;, animarumque conftiruic miniftros. Quancum nec efle judicium, quanca veri- tas,quanta integritas,quanta confcientio- fitasad i\h Vbi confideranda, ritequedi- ftribuenda, obfervandumqueubi quilibet collocetur \ Qtiod fi cubidum collocatis ubifurandioccafio, debiiemubi defen- dendineceffitas , infidum ubiperfidia;, pauperem ubi ditefcendi oporcunitas ; quid fiet terris jam acquifitis,perfonifque qui canco Camque generofo fanguine pro- fufo eas acquifive<-e ? Heu quot in locis illis confticuuncur fubje&a , magna; quali- catisauthoritatifqtieperfona; , illuftes, Domini famofi .' hinc eo magis ipfa eciam,grandium quorundam inLuficania, famae Echo innuere videntur ubinam ve* niant collocandi. Ubi comes ? ubi an- teceflbrum fuorum fpecimen edat j ubi fua militibus benemeritis liberaliter di- ftribuat j ubi pugnet , ubi defendat, acqui- P 4 rat Il6 S E rat & vincat : ubi juftitiam exerceat , ubi fidemChnftiamlinumque dilatet : ubi fibi,Patria:,Princ]pique a quo conftitutus nomen honoremque acquirat : & non ubi fuis comrnodis , noftraeque ftudeat ruiux : ubi ille ditefcens, fhtum pauperem reliu- quat : unde perdita vi&ona fpoliis rever- tatur onuftus. Tale oportet effe Vbi : qtio- que illa ubi funt remotiora,e6 majore fe- curitate indigent & virtute» Gubernan- tem ter quaterve millenis leucis remo- tum a Rege,unde vix trium annorum fpa- tio quicquam audiri geftorumve notitia haberi poteft , quantaintegritate, juftitia, fide , zeloque praeditum effe oportet ? In Parabola talentorum , inquit Chriftus , quod Rexilla diftribueri:,Ufiit'«^«c^««- dwn proptiam virtutem , & abiit in Regionem longinqitam accipere fibi Regnum. Hoc fi fu- i!TetHiftoria,ficaccidere potuiflet: fed fi non erat hiftoria fed parabola , quare Re- gem i\ fervosquibus talenta commifTa , Chriftusnoneadem introducit regione , fed Regem inlongiuqua,habentefque ta- lenta famulos in altera ? ut fervi cum ta- lentis melius probentur : & quia tales a Rege remoti funt magis ncceffarii.In Bra filia,in Augolla,in Goa,in Malaca,in Ma- cao ; ubi Rex ex fama tai itum notus, & ex nomine folum ipfi obeditur : ibi maxime funtneceflariifamulifideles , maxima- rumque virtutum requiruntur talenta. Si in Lufitaaia , ubi a facie & voce nof- citur , prxcipuarum fun&ionum homi- nes fua; defunt obligationi , quid foret btregionem tonginquam ? quid erit in re- gionibus illis remotiffimis , ubi Rex , ubiLex , iibijuftitia , veritas, ratio : &ubi dcnioue adipfumufque ad Deum longe efTe videtur? JHUc fcrupuluj eftilludu^ ajQignaa- R. M O tium : &quis eritfcrupulus illud accep* tantium ? quod mittar, ubi non convenit, culpa mitteutis erit aut infelicitas : fed e- gonon confiderem quo vadam ! velfcio quo vado,vcl non fcio .' fi nefcio,quomo- do vadoubinon fcio ? fiicio ,quomodo vado , ubi praftare non poflum quod de« beo? Totumhoc habemus in Prophetae cujufdam , nonProphetia, fed hiftoria, Prophetae Habacuccibum laturo meilo- ribus in via occurrit Angelus , mandans ut deftinatam meiToribus efcam ferret Babyloniam Danieli in lacu leonum exi- fteuti. Quid hoc cafu relpondifle vobis videtur Propheta ? Domine Babyloncm non vidi & lacttm nefcio. Domine, fi Babylo- nem nutiquam vidi , lacumque uefcio ubi fit, quomodo cibum hunc Danieli in Iacu leonum deferam ? Ego quidem Prophe- tam prudenter refpondifTe aflero : Vos ve« ro forte non fcite fatis refpondifle dicetis. Et veftro quidem prasfumptuofo judicio fic eft. Si mefloreshic in campis fuiflent Ely(eis,quam obviis ulnis tale mandatum amplexi fuifletis .' QuQmodoveroin Ba- bylonicuro leonumlacum defcenderetis > amandamini ad exercitum,ad cla/fis,cam- pique Capitaneum rad Archi-ThalafTurrt, & Generalem:& cumlacusfit Oceanus, in latere ubi magis effervefcit & furit , quomodo vos in lacum praecipitatis *af- fignatur vobis Gubernaculum Brafiliae , Angollae , Indias j cum Legatione Romam , Parifios , Angliam , Hol- landiamque verfus , cumque hx qua- tuor mundi partium fint Babylones , videndum quomodo vos in Babylo- nem praecipitetis. Ubi maxime Reg- ni neceffitas exigit aut caufa ipfius agitur , pro limitum defenfione de armis providendum ejft, JEt cum bel- In Dowintcam Tertiam Q.uadk.agesim;e, ii^ lum cetitra leones fit Hifpaniae , tam tum tollit, Et quot involucro huic m* potentes, tam gnaros, & exercitatos: vi- clufa vobis videntur peccata , de quibus dendum quomodo leones adoriamini. si nec vos, nec alius quifquam fcrupulunj non vidiftis mare nifi in Tago : mundum faeit ? aft dicetis forte ( fi falvari velitis ) nifi in mappa :bellum nifi in Pannis Tu- Parer , qualiter in hoc cafu gere;e me netanis : quomodo vos in belli , maris , oportet ? Exemplo Prophetse prim6 te mundique adminiftrationem prascipita- excufare : quod fi locum non invenit , ire tis ? aft non maximum hic eft fcandalum. quomodo ille ivir* Quo vero modo ivit Habacuc brachio fportam cum efcis por* Habacuc ? Angelus apprehendit eum per tabat, fed nec iportam nec efcam atten- cincinnum capitisfui, & tranftulit illum debat , Babylonem tantum & lacum ani- in Babylonem. Si una alterave excufatio mo verfans .* Vobis e contra de Babylone nil efficit, ite : fed cum Angelo & per ca- cklacunullaconfideratiojinpaneinfpor- pillos. Cum Angelo Ouce , qui diri- ta totum verfatur dubiuro , tota difficul- gat, praeluceat , cuftodiat , doceat, adju- tas & petitio. Babylonia, Daniel, lacus , vet quantumvis invitos , & per capillos. leones, omnia h*c fpiritui meo , genero- Sed quid erit quando loco ejus ( per ca* fitatimex ac talento peroptime refpon- pillos ) hbenter defideranterque itis, 8c dent. Ego in Babyloniam ibo j ego Da- pro lucroveftro ? & fi loco ejus, quod nielem liberabo j& fi neceile fuerit, ego manu vos ducat Angelus, a duobus dia- honesdifcerpam; nulla hk difficultas: bolis ambitionis altero, concupifceu- fe i oportunum debet effe domui meae & tiae alio ducamini ? Binis iftis inferui fpi- marfupio. Non eft dubium de Babylonia: ritibus ducibus , quomodo non vultis fed dubium & Babylonia vedatur in in infernum deduci? Et una ex periseo- fporta, Panis hujus fportae meis fervit rum ipfo in itinere fit confeiTarius l ita meiToribus : abire in Babylonem , pro- incedenres, in talique ftatu verfantes & prioquemeocibopafcereDanielem.nec reverfi confitemini hiolo damnare nec pofEbile eft nec aequum. MeiTores mei laudare, hoc enim promifi : fed non pof- funtincampo : domus meamanet fine fum non admirari cum turbis. Badmht^ me j Babylon tot centenis hinc leucis u funt turbdi. diftat:omniaiftapriuscomputanda. p a - neindigeopro mefforibus, pro domo, $ ¥h pro itinere,pro reditu y & cafu quoibi me S^\.U'ibus auxiliis. Qiiibus mediis fiunt, devoraret !eo aut morerer in itinere ,pa- V^f confequunturque jam di&a ? una , nis ifte mihi relinquesdus foretproan- multifque chartis , aiTecurationibus, in* nuo reditu : & ut minimum , in tres qua- formationibus , decretis, confilirs, expe- tuorve generationes. Nunquidhocita? ditionibus, provifionibus. Nihilinmuii- in implendiHantiim lporta, marfupiiqae do fcrupulis magis obnoxium quam affecurarione cardo vertitur : Quicquid charta & penna. Trium digitorum ma- demum accidat, confundatur Babylon, mis cum penna omnium humani regimi- pereat Daniel, faturentur Ieones, pecca- nisofficiorum periculofiffimum efl e%- iam auferat totum ; hinc ojsnia peccs- erciEiorjj, S E B. M o FstalemfflamBakhaferi Regi appa- re^.cem iupariere lcripturam, uquit cex- tus, exaratamfuiflTedigicisquaiim-uus hominis. A^ruermt atgm quafi va . y. hommit. Qu«s illos «novit uigitos? om- , nes Interpreces cum S. Hietouym. afle- M " runc Angeium movifle : m ut lcriptor eilec Angeius , de homine tres taiuum rnbsns digitos. Tam purum ut Ange- lutn , oportec effe lctiptorem. lres digiti cum penna multum de manuha- b.-repoffunt. Hmc folosoportet adehe d,aitos , non manum , non brachium, non aures , non oculos, non os , non cor , non hominem : quaft mxnm homims. Nou toanus, pro dono:nou brachium , pro violentia : non aures, pro adulatione : non ocuh,pro refpedu : non os , pro promiffione : non cor , pro atfectu : non denique debet effe homo: quianec caro nec fanguis effe debet. Ratio eft , quia nifi pun fotidique forentd.giti , quoli- bet pennxmotu, ingeutia poffent interre tnala. _ Pharao filios Ifracl oppnmere volens in A^gypto, quonam ufus eft medio ? Ob- lVcncibus segyptiacis adeffe juffis praece- p.t , uc ad affiftendum Hebraeis pancuris vocatx mafculosclam interficereut : ne cuiinnotefceret.Ecce quam opportunum hoc eorum officium : in quorum manibus nafcuntur negptia. Partus uegotiorum funt retolutiones , quorumque m ma- nibus hi nafcuntur ( five Tribunah fcri- bendo five Principi ) pennae funt mini- ftri : Tahfque poteltas , occafio,& fubti- luas hujus eft offidi , ut unico manus mnru , caiamique gyratione vitam dare poffiut & auferre : unico dudu tribuere unde vivans 5 akeroque tollere ex quo viyitis. Videte au uou neceffe fit aegypsir asiftasfceminasteneras habere confcieu- tias, quaudo ab lplis lpiarumque manibus fors boua ialufq; maiculorum depeudtft ? Si dornuaas inter medios deros (id tft lortes) pp/. £7. penm columba deargentau inquit paVKUy.14, Textus hujus fenius, dum nelcitureeiths, fi tumatur utfonat: ternbile eft, bonam malamve horum lortem ex alioruropeu- dere penms:mulcoque terribilms,fipen- nxiftsreflexu quopiam deargentari fe fjnant aut deaurari. Venm colurnba dear- gentau , & pofterwa dorft ejus tn jwBott auri. Penux lllx fcribunt, tollunt, & tti- buunt fortes, & quandoque bonaro malis, malam bonis. Quod delitta uiiico pen- nas duducolorantur ! quot merita fimili- ter obliterantur ! quot famx una iitura denigrantur ! confiderent igitur fcnben- tes, quot damuorumpoffinteffe caufx, nifi manus valde fuerit firma: nifi bene aptata penna , atramentum purum, linea recla , charta denique valde fuerit munda. Ego nefcio quomodo omnibus pennx mimftris manus uon tremant , vel maxi- me iis y qui de genu recepta ad pedes Regis oracula inceipretancur & exten- dunc. Hi uno adverbio furtunas contra- herepoffunt&dilatare : hi una Zyphri poffunt pervertere cun&a: hi unico ver- bo dare poffuntaut demere lanci juftitiae pondus:hi unica aequivoca & obfcura claufula, dubio quarftionique involvere poffunc cerca & efficacia : hi mitcendo vel detmendo chartam,pro libitu aliquem poffunt introducere vel excludere :hide- nique ultimam fupremis decretis dant formam: a quibus effevelnon effede- pendetomnium. Singulx penna:, he-ba- ruminftar, propriam habent vututem: viciniores wmeu poteutia: fonti , caete- rii IM DoMlSrcAM TERTIAM QuADKAGESIM % l\f, ris omnibus femper praJvalent. Per of- radiis omnes terrx partes illuminat, ca- ficium leu artificium imkantur pennas Iefacit 9 & vivificat:iriRex(qui zoctia- aquilajj de quibus naturalifta: quod co fuo egredi nequit) mediantibusvici- aliar um avium penuis immixta;,eas con- nis fibi pennis , omnibus Monarchia: fu« fumaut& annihilent. Audiant haspennae partibus lucem, calorem impertit&vi- (quiaquali regia: funt ) quod de ipfis tam, quamvis extra utrofque fefe ex» Mccl. i. " ici r s P irit: u s Sau&us : In manu Deipoteftas tendat tropicos ; ficntr illa Solis , & no- V. 4. terra : & utilem recloremintempusfufcitabie ftra. Et fanitas in pennis ejus. Quod fi Com> 4 fi*P er ^' tm ' ln mam Dei prcfperitas hominis, pennaj ejus fuerint fanas , & radiorum ad Lap. & & fuper faeiem fcriba ponet hmorem fuum. inftar Solis puras , omne bonum publi- aliihic. Scribx, proximi a Rege vbcabanturj caque felicitas nafcetur ab eis fed vice qborum erat nomine Regis decreta con- versa , fi non fanas fuerint fed corruptas 9 cipere , fcribere, promuigare, conferva- nec ad inftar radiorum Solis , fed potius re. Sic in facra Scriptura Saraias vocatur fulguris : omnium ruinarum calamita- Scriba Regis David: & Sobna, Scriba tuiuque ^aufae exiftent. Si interrogave- Regis Ezethia?. Dicit itaque Spiritus ritis Grammaticos uude derivetur no- Smdas,PQte(las & Imperium Regum ejl in men Calamitas , refpondebunt vobis a manuDei .-athonorem iuum Deus ipfe- calamo. Et quid fignificat calamos? metin manus fcribentium Regibus po- arundinem & pennam : ex tenerioribus fuit ; Et fuper faciem Scribie ponet honorem etenim arundinibus aptabantur olim fuum. Poteftnegloriofius pro unaparte, penna;. Hinc pro figno dicebat Plinius, terribiliufque pro fingulis officium dari ? meliores mundi pennas , noftras efie Lu- irugnam quidem fidem arguit & confi- fitanas. Hasc pennas derivatio , certior dentiam,quod Reges pennis iftisfuum eft in politica quam grammatica : fi committant honorem : multo ver6 ma- ufurpata; a Rege penn* non fuerint fa- jorem , quod Deus ipfe pennw iftis ho- naj, omnes ex iis derivabuntur calami- iiorem fuum credit. Quod negotiaegre- tates publicas; infeclio eruntletalifque giaque ad majorem Dei gloriam moli- Monarchia; infirmitas.-pro eo quodeffe mina pennis iftis ( Gne quibus non datur deberent ejusfanitas. Et fanitai in pennis progreff s) rite adminiculantibus pro- ejus. mota ad optatos perveniffent effe&us / Rex de qao hoc loco loquitur Ma- Qljot econtra zeli induftriajve defedu , lachias Rex Regnum eft Chriftusi pen- autoblivionis incuriasque abundantia , fi nas ver6 , quibus hk lalutem contulit non objecltaetiam impedimento, inven- mundo, omises novimus elfe quatuor - tumabeunr! Evangeliftarum a Spiritu San&o dire&as, , De Rege mox nominando loqueba- ut Pducipum Evangeliftse imitandam tur Propheta Malachias , fub nomine fo- pennis ftiis veritatera , puritatem & in- lis jnftiria; , dicens , in pennis ejus mundt tegrjtatem advertant : & quomodo in confiftere falutem : Orietur vohis Snljnfti- omnibus fupremo tantum impulfu , in hw%* tk:&(anitasinpennis ejtfs$ pennasvocat nnllo vero prorrio tk privato moveri «*• ladios Solis, quia ficut Sol ffiedjantibuj dgbeant aifeftu, $i fcripturam eor*m IZO S E R M O tanquamfacram capiti imponimus , quae- libet earum Evangelium fit humanum. Cafu quotamen contrarium ( velpenna- rum majorum iuadvertentia, vel mferio- rum aut amanuenfium corruptela] con- tingeret, iftis oneratae fcrupulis couicien- tise judicent, an non multa examinanda , confitenda , reftituendaque habeant , in tot tantique momenti materiis. Quod ac- cidere pofle , etiam quandoque accidifle erem. 8. Propheta Jeremias affirmat : Vere menda- 8. ' ' cium operatus ejl fiyltts mendax fcribarum , velficutlegiturinChaldseo : VecitScrtba calamum mmdacii ad falfandas fcriptuw: Suppofito, hoc non poffibile tantum, fed illojam tumtempore prafticatum fuifle & deprehenfum : operxpretiumeritfci- re , quantillum falfificandae fcripturx fuf- ficiat. Sufficietne unum mutare nomen? unum variare verbum,unummutarenu- merum ? imo vero , multoque adhuc mi- nus fufficit : nonnecefle ad falfificandam fcripturam, nomina, verba, numeros mu- tare , nec literas quidem: unum fufficit tnutare punftum autvirgulam. Controverfiftae interrogant , ficut in fcriptura facra deFide (unt verba , num fimiliter etiam de Fide fint virgulae & punfta? relpondentque quod fic : punfta etenim & virgulae fenlum determinant verborum : illifque variatis , variatur & fenfus. Hinc antiquitus vigebat Conci- lium vocatum Maforetarum , cujus erat oflicium incorruptam in fua puritate pun- auationem confervare fcripturae : Inter- pun£kionis huius elegautiam myftice de- pingitille Canticorum ^extus: Murenu- Cant. i las aUreas f actmus ttbt ' vermiculatas ar- v t gentu. DivinusSponfusait, quodfponfae {ux inaures faciet aureas , vermiculatas argento. Vermiculatio ifta ( fecundum quod ex radice Hebr. deducitur ) expun« £tis erat& virgulis, loco enim vermhuU- tas , alii legunt puncluatas : vitgulatat argento. Verum enim vero fi erant aurese, quare vermiculatio fitdeargen- to , & eX punftis virgulifque formata ? quia murenulae ornamentum funt au- num, ubi Fidei confiftit fenfus, Tides ex kom. \0. audittt : In verbis vero de Fide,quamvis v.i7» punda virgula;que exigui videanturmo- menti [ ficut argentum aurocedit in pre- tio] asquetamen acverba ipfa ad fidem fpectant. Verba , quia fignificationem formant :virgulae& punfta , quiadiftin- guuntfenfum &determinant. E.C. Sur- • • rcxit non eft bic. His verbis Evangeiifta v - 6 « . Chriftum refurrexifle aflerit : iifdemque [ mutata pundatione ) haerefim dicere poteft, quod Chriftusnon furrexit. S«r- rexit ? Now efi hic. Ita re&e pofitis pun* ais &virgulis Chriftus refurrexifle afle- ritur & eft fides : mutatis ver6 punftis , iildem verbis Chriftus relurrexiflc nega- tur , & eft hxrefis. Ecce quam periculo- fum fit exercitium penuam tenere in ma- nu 1 officium quod pundum mutando aut virgulam , ex fide hxrefin , & ex hxrefi fidem formare poteft. O quam plenum fcrupulis officium ! Quod fi unius pun^i virgulxve mu- tatio , tantorum errorum damnorumque caufaefle poteft: quid mutatis,fubtraais, additifvefiet verbis? Repeto. Si uniufi punai vkgulxve mutatio tantorum exi- ftere poteft canfa damnorum,quid fieret, integrisomiflislineis? deficientibus ca- pitulis? chartis &'informationibus iute- gris fuppreffis ? Quid denique fieret , fi [proeo quod prxfentandx eflent adhi- bituro remedium]ei traderentur qui exe- queretur vindiaam? Omnia hxc in unam. n ca- In Do MIMrcAM Tektiam CLn A n MEtt%iA j f aderepoiruntpennamrfednefcioquo. nando innocentiam Quodnam tanr* ,n jnodo cadere poffint in confeffionem. j-ftt«f»it<^^2^^; turbs. penfinon habenshuic tSoJ^Z^ W $. VII. y^usergohocfecitPilatus , fuaseo- M.v.14. f"Ur ? Materia de Cur htis quidem eft reTrt iZTST ^™ 15 ^™ 5 - auid ^ prolixa, fed tempus nobl eft angu taa^fon^T^ > T*™** ftum : inhocigiturpunao&fequraci- ZT a' amd 5 efertmu ndum mani- bus urbane magif yeftrf, qua auditis utar ol?" .T^ in qual LTur? n! J aS ' ref P ei * ui f "> pecunia ? audaftet in infernum j nihilominus nullus fine fuo nes «feS^nl V ^ ^ C«radinfernumpergit. Qualia funtioi n * re(peaus P Iures fuut & majores turiftaC^tam^hdit^cantuS ^^2^^^ pr*cipuos muudi homines pr^cipitant a? tentirVr^ n : °T re5 feu P°" Jamvideoquodpnmum C«r «Ln££ d^*^^ **^* omnibus eft pecunia. Propter oecunhm " piCere multam pecumam , quam exi- «ui omnia obediunt Zomn v S ET Secunda ve * qusommannit. Sua^pLniHSnS eWTffidt^r^"^ go vires,nec volo tollere fcrupulos : fed 3 i iT qUam qu * P eCunia! meus non tam vulgaris & grofcs ut =fte f ?S u ' ,tur » nabeant reftitutionem. Iq eftfcrupulu, N <£ tantt 8 ^ fi^ ^^Z^^ timeo , quantumnonablata. Multi in Sc^5cn?^ P • )ltaqa ° * tX^TJ T**?^ gentum , C«rnihiIomin Us f unt totiusin fdTnS \ ? InqUletat con - mundoinjuftiti*caufa. Graviffima n ? * M "fc*" > amkiti *> ^ mundofuiiaPilatoinChriftumcomm^ ^lrX^ ^r ( quemad - .inj^i^admortemcondem- Q» guntur ) 6 IU S E K. M O guntur ) icrupulumuonhabet,nec exci- vobis tradam > Pilatusagnovit& confefTus Matth. tatores qui anmiam commonefaciant. Si eftinnocentiam Chrifti : & Judas limili- Z 6.v.if, vendidijuftitiampropecuiua , reftitutu- ter : Pilatus, InnoLensegofumafangnhejufti Mxtth. rus,pecuniam dacam reddo, acceptum fol- hujus. Judas^Peccavitradensfanguineinju- xy.v.z^, vo, quantum facculo meo immili tantun- ftum. Uter nuncillorum plus reftitutt ? tbidem demextraho, quodomnidifficultateca- num Pilatusan Judas? Ucique Judas : re- F> ^ ret : fed fi gratis dedi aut vendidi jufti- ftituitenimpecuniam,eamprojiciendoin tiam propter refpe&um,reftituereque ha- teroplum ; Pilatus nullam lecit reftitutio- beam tine qu«ftu,reddereuon acceptum, nem. Qyare reftituit Judas & non Pila- extrahere e marfupio non immhTa , quan- tus ? Qtiia ille Chriftum tradidit pro pe- tus hic labor , quam ftupenda difficultas ! cunia : Pilacus verb ob refpe&urn. Refti- reftituens pecuniam folvit ex alieno : re- tutionespecunias fiunt quandoque at re- ftituturo refpe&um , folvendum eft ex Ipe£tuum nunquam.Quod fi non ita,did- proprio. Quod ut fiat, accipiendum mi- te mihi : fiutune multa in hac aula prop- hieftemeadomo , fubtraheudum meis terrefpedlum ? Non re&einterrogavi % prolibus.ex meismihieducendum eft ve- Fitne aliquid ia haeaula,noh propter re- nis. Pro / quantaad hoc magnanimitas t fpecium ? automuinb n;hil , aut oppidi» quanta refolutio! quantadenique divinaj parum. Eftue aliquis vivens autmortuus giatias ad hoc opus eft efficacia .' qui propter refpe&um fa£*a reftituat ? JudicesSamariatrefpe&uJezabelisia- hoc nec videmus,nec audimus. Quomo- nocmtem condemnaruntNaboth , pro do ergo confitentur facientes } autabfol- defiderioque Achab innocentis occifi vi- vunt eos talium confeffiones excipientes? uea illi fuit coudi&a : porro Achab uti & Cafu quo ego in coufeffionali federem 9 2. eg. 2, t. j uc jj ces v j neam r efticuere asqualiter obli- me illos non abfbiuturum fed condemna- gabantur : quia utrique eam sequaliter ra- turum promitto : fed quia fum in pulpito, puerant. Utri nunc illorum facilior erat nec abfolvo nec condemno.- admiror curn rapina* reftirutio ? Achabo facilis : Judi- turbis. Et /dmiraufuntturbx. cibusperdifficilis. Achab enim reftituere §. VIII. habebat vineam occupatam ; Judices ve- S~XUomodo ? quo modo,veI quibus mo- rb non acceptam. Achab tantum refti- V< dis ? intricatiffimum ingreffi fu- tuebat pro tanto , vineam fcilicer pro vi- mus confcientiarum labyrinthum : qua- nea : Judices autem omnia reftituere de- les func modi, fallacias ,artes, negotiandi b?bant pro nihilo : folvenda enim eis erat ad inventiones, interpretandi, infinuandi, vineapro refpe&u. Suafero vobis,quod perfuadendi,negandi,annuIIandi,proban- ii vendere vultis animam , fist pro pecu- P e„c!e„ t e es huS.ro pher. S c „ bat „™; * f<: ' m,befiA > «*• jigitifque ar T u sma „us P , «S «^SfluSSS?? T f "° eo„, ,„ r»o„tib„ s , „ rfo & reddebat ^i"** P°l<»«- mfyMs. EcootrarioJ^J/, MUatmu- l«r let" " J"* & fe™ f «fe:„„„q„ar„ r i atrise „ r . di '/"" ReB «ca veromagisa f.amato <*»!., p^^UoaptioTqlmtt & e «™" ! > & ^ oalneis quam armis fefau inim* ^VT » DlCn «a> ^ni s , cceatate obfervata quid n«.fiv^^S f S"SS; ZZ m[S ' F f fti -™"itJacobaL- «in.fuiI(5ude«ttoi^^ u ;fiS™ S 8 ^ ' kp ° rum Iococ ™™nt crari callebat animum £ Zt It ' qu0rum carnibus P™P™ pul- montanifve «SS^x^^T E?5 ? *"* d ° lum ne ipfi apparabat fe culuT L ma "°e j3C ° b Veft,buS Efau » & ^em vero fb^opcrtamoCba nS X manus coram «eco apparet Ifte erat Efau\ ifte compet tor^ iJob' ? jT ' ^™" 1 a PP OR ^ ««oucn,. ifiuderatejus/us; lu^S^ Jffi ^*?***™*» ^contro^adom^tt S^^^- Q. * accepto S E R M O accepto refponfb , pratvioque manunm quidhocexpertuseftDavid,inj>.jfto quam- conta^Ilaacillibenediaionemimper- vis & inimico ferviens Regi ? fervivit tiit,manGtquebenedi&iojacobcumpri- Davidiubeilo ; fervivic 111 Palacio. In inogenitura & domo paterua : Efau vero, Palatio,cythara : in bello,funda. Ubinarn cum eo quod geftabat in cingulo. Datur- vero ipfi fuit melius J in Palatio tam mo- oe hujulmodi dolus,fiaio, crudelitas ? hi dicum acquifivit, ut a cythara ad paftora- agendi vinceudique funt modi. Ad fur- lem baculum fuerit reverfus : Inbello ripieftdam domum ei cujus erat , feptem tantum,ut a funda afcenderit ad coronam. dolos finxit Rebecca : finxit nomen Ja- Si David pius crefcere vifus fuiffet ad pa- cob, eum Efau dicendo : finxit astacem, rietum Palatii umbram , quam ad Solis Vocaudo primogenitum ; finxit veftes, e- seftum in campo : li plus comparafle vi- taut cuim fratris : finxitmanus» peilise- lus fuiflet Regis aures demulcendo cy- uim & pili hadorum erant : finxit pul- thara , quam eundem defendendo & ho- mentum , quod erat ex ovium grege, & norando funda : fi plus vifus fuiflec meri- nonexagris : finxitinduftriam, quiave- tus blandiendo Micholi quam ferviendo natum non exierat : & ne luprema veritas Sauli , nonne magua hacc foret injuihtia, extra figmentum temaneret , divina; fin- & fcandalum enorme ? hoc patiuntur E- Xit fuifle voluntatis. Cumque duplex ef- fauit*,iu prasferentiis Jacoborum. fet Rebeccx voluntas , una qua volebat, Verum enim vero ego non tantum dc volebat Jacob : altera qua nolebat,nole- Jacob & Rebecca hujufce fabricatonbus bat Efau. Et fido nomine : fiaa astate,vi- doli,quam de Kaac conqueror : quod cog- dis veftibus 3 fi£tis manibus , fiftis operi- nitumnonannullavericdoium , Efaupa- bus &fervitiis,& ad ipfum quoque Deum tiatur , Jacob poffideat , Rebecca trium- figmento.jusjuftitia, bona honor, fuccef- phet , Ifaac diffimulet .' tam pocens bene- fio fublata funt ei , cui tutivitas dederat diaiones furripiendi fit ars , ut Jacob eam femel ; k meritum fi equenter. ex fscculo Efau eruat non folum illi pro- Nonne h;ec magna & euormis videcur miflam k decretam , fedeciam per Can- vobis injuftitia ? rationabilis vobis adhoc cellariam confirmatam .' Tantafit patieo- fuffrrgatur caufa. H*c autem Tragcedia tia Ifaac , ut benediaionem non mucet in femeitantumin Hebron ptaaicata quo- malediaionem / ipfe hoc timuitjacob. ties innoftra reiteratur & reprsefentatur Quando mater illumhifce involucura e- aula ? quoties nominibus fuppofitis , me- rac doiis, dixit , Patrem animadverfurum, ritisfiaisjlaudibusfalfisbencmeritofub- benediaionifque loco ip(i malediaio- ducuuturprasmia , quibusgloriaturindi- nem induaurum. Jimeoneputetme /?w vo- Gen.ij, gnus ? Quoties Jacob fua magis prodeft luijje illudere , & inducat fuper me maleditti- v , ilt Rebecca, quam Efau fuus arcus ? quoties onem pro beneditlione , nulla hujus ha- plus Jacob manibus lucratur fuperindu- bita ratione a Rebecca , qua? alie- ais, quam Efau armatis ? fiplusinpacis num noverat ab omni cholera Ifaa- otio quam belli acquireretur laboribus, cum , proiudeque nihil in hoc cafu fini- quis non Solis militiatve aeftus cum ho- ftrum ab eo timendum j quod fi Ifaac rum parietum umbris commutaret J nun- choler* fuiflet obnoxius } Efau recepiiTet bene- In DoMINICAM TeRTI AM Q.UAt>RAGESf M./E. llf benedi&ionem, Rebecca luiiTet figmen- in portis civitatis. Quamnam Ver6 Le- tum , Jacob acerbum fibi proprium fen fiflet dolum. Sed Ifaac 3 nec erat Pater pro tali Jacob, nec maritus pro tali Rebecca: Efau femper fua manebit privatus primo- genituravNec Rebecca auferens, necja- cob accipiens, nec pater confentiens , de hoc cafu fibi faciantfcrupulum ! funtDo- &ores qui damnant , funt alii qui excu- fant : Ego nec damno , nec excufo, admi- ror cum turbis, Etadmirau funt turba. §. IX. OVando ? Hxc ultima examinis no- ftri eftcircumftantia : quando finem atungerem , fi illud quando profequi vel- lem? quaudo miniftri faciunt facienda? quando faciunt, quodfaciunt?quando re- ipondentfquando deferunt? quandoex- pediuut ? quando audiunt ? ita ut pro una audientia, multa fint quando neceflaria. Hodie fieri, quod debebatheri; cras fie- ri,quod debuifiet hodie ; infinitorum in uno Regno materia exiftit fcrupulorum. Illa iic dilata, non obfervata, tam infinita Quando quantum neceiTari6 confcientiam inquietant, habentium confcientiam ! In Republica quondam Hjebraica, multifque aliis , Tribunalia ere&aerant & exercebantur in portis : id innuunt Proverbia Salomonis ♦ ^obilisinportisvir ejus, quandofederit cum Senatoribus terr& : ad qualificandam mulieris fortis, maritino- bilitatem : fediiTe eum dicit in portis cum Senatoribus Confiliariifque terrse; ad quod etiam ipfe Chriftus allufiiTe videtur quando de Ecclefia fua in S. Petro funda- ta dixit : Purta inferi non puvalebunt adver- fus eam : per portas inferni intelligendo confilia inferni. Confiliarii enim , mini- ftri , tribunalia, omnia confueverant ftare gislatores ifti , Iocum iftum tribunalibus conferendi & confecrandi , juftitiasque miniftros in portis conftituendi habuere rationem ? varias Hiftorici quidem & Po- litici hujufce adducunt rationes : potior ver6,&in quapaffim omnes conveniunt, erat expeditionum celeritas. Accedebac agricola, miles, peregrinus, fuo cum ne- gotio, pratenfione , petitione , necopus habens ingredi civitatem , eodem die domum repedabat ; tam prompti eranC miuiftri, ut nec in civitate effcnt, nec follicitantes haberent moleftiam, expen- fis eiTent hberi : nec civitatem ingredi compulfi. Nefciant nunc follicitantes , xtx illius cum moderna noftra diftan- tiam : ne indignatione urgeantur & dolo- re : olim miniitri ftabant in portis civita- tis : nunc ad portas miniftrorum ftant ci- vitates. Tot ihedrae, geftatorix fellas, equi[omittendo pedeftres quoruminfi- nitus eft, nec asftimntur uumerus ) portaj, atria, plateas hominibus impleta ; &mi- nifter imploraturabfque e6 quod nefcia- tur utrum domi fit aut foris : ut magno conftet Iabore a fam,u!o tantum expifca- ri hujus revelationem myfterii. Alii pul- fant, alii pulfare trepidant : omnes exfpe- £tant, omnes defperant. Prodit tandera minifter, quarta poft folis ortum hora comparet, hucillucque curfitandodifpa- ret. Soilicitantes refpiciunt in ccelum , aliufque refpicit alium : difcedit diiTolvi- turque civitasnon confolata , quxexfpe- ftaverat colle&a. Et quandoerit alterum Qiiando ? quod vivant & tam inhumane agant nunc fideles homines, & confitean* tur, ciim tam rarionabiliter procedebant homines fine fide & facramentis ! Miniftri ilii, etiam male expediendo tres follici- Q. | tau- tantibus prxftabant gtatias. Parcebatit illis tempon, fumptibus& paflibus:Mi- niftri noftri - t etiam expediendo bene tria -vobis inferunt darnna : ternporis, expen- farum , & pafliium; Hos pajlus , has expenfasjhoc tempusquis vobis reftituet? Qiiis jam abfumptam reftituet pecumam? Quis jam factos reftituet paflus ? O pre- tiofum& fic inaniterelapfum tempusl judexo&o menfibusdiffeit, o£to die- rum fpatio determinabilem litem : mi- mfter oSto annis remoratur petitionem o8o horis expediendam. Etmiliris lan- guis, orphuii lachrymae, viduae pauper- tas,affii£lio, confuiio, tot milerorum defperatio Quid ? ChriftusGbi fieriafie- ruit quod ilhs fit:& in nullo melius quam anilloterribiles unius dilationis effe&us videri poiTunt. Tribus horis oravit Chriftusin hor- to , quibus eadem fuperpropofitione ter- nas fecitpetitiones , ad nullam earum ac- cepto refponfo. Et quomodo hoc fenfit, quidve ilii propterea accidit ? tantus il- lum invafit dolor, triftitia , agonia , ut omnibus ex venis fanguinem fudarit : LttC. Z2,> Tattus efl fudor ejus ficut gutt& fanguinis de- v. 44. currentuinterram. Tota Chrifti triginta trium annorum vita continuum fuit he- roicae patientias exercitium : fed nec la- borullus, nec dolor ipfi fanguinis gut- tas expreflit , nifi tertio iterara pctitio llne refponfo. Qnod fi triumhoramm pe- titio fiue refpOitfe fanguinem exprimit homini Deo: quid in Homine homiue tot orationum te^ulfaruraque anni efficient, coque amplius , quo magis eft homo ? M*tth.t6 Petitio Chrifti ( Pater ftpofibileefl) prae- V fuppofito patris decreto , ipfiufque prae- ' ' fcieuria Chrifti dc objeao erat impofli- bili. Et, fi,non refponfum fuifle ad M impoflibile unum , tanti conftat , non reiponderi ( quod quandoque contingit) ad quippiam ex omuibus , quantum *f- flsget ? Quod feutiendum vel maxime iu eoruni ucgligentiis , quibus ex oificio relpondere uicumbit : & conjequenua iude damna funt publica. Nonne Rei- publica: utihus foret fanguiuem fundi m beilo , qui fudatur iu petendo ? quod ipfum hoc evenitcafu. Si ChriftusLn- guiuem non fudaflet in horto, pius effun- dere habuiflet in Caivario : effundeu- dus enim illi fuiflet effufus , & ultra etiam in horto fudatus. Si vena: iau- guine fuo evacuarentur follicitando , cuinam remaneret fnnguis pro coufli- 8lu ? nec fanguis remanet nec animus, nec alacritas : perduntur omnia. Chri- ftusorare ccepit & petere in horto , fi- mulque ccepit, quid? Capit pa vere , U- Marc.X^ dere , contriftari , & moejlm ejfe. Idcmge- v . 3 j. nerofiflimo Capitaneo , animofiflimo Matth. miiiti contingit in aula + Miies vadit ad 2.6, v.}8. bellum , fecum ferens tria , alacrira- tem fciiicet animum , &affe<3um;Ex bello redeunti ad petendum , prsefata tria vertuntur in coutrarium : alacritas in taedium , T^m? . Animusin pavorem, Tayere. Affe&us in mcerorem , & motflui effe. Et cuinam hujufce tam damnofa: metamorphofeos culpaimputanda? Di- lationtbus , fufpenfionibus , irrefolutio- nibus , hodie , cras , perendie , & vefiris nunquam venientibus. Ouando, Et facit- ne fibiconfcientiam de damnis iftis quif- piam eorum qui caufa exiftunt ? Sciant tamen ( quamvis hoc fcire nolint ) ag- nofcantque veritatem ( quamvis decipi parati ) non unam fibi fed geminam in- cumbere reftitutionem ; unam particu- lari , & alteram Reipublicx debitam Par- Partkulari, quia fervivic: Reipublicas, quia deincepsnon erit, qui fervire ve- lit. Dicetis forfan , ad expediendos tot & tantos uon fuppetere media : Hanc praetenfam exfpeftabam excufarionem. Aftreplicautilli, fuppeterepro quibus vultis , atdeficere pro quibus nou vul- tis habere. Ego hoc non dico:quianon credo. Sedfinoneft unde, quare non dicitis non efle ? quare illos fulpenditis, quare confumitis , & a feipfis confumi patimini ? Vacat refponfo hax quasftio: quamvisenim non afHsgendiprsetenden- tes videatur eife medium, gravius ipfos afHigtt dilatio & fufpenfio, quamafBi- 8ura foret vericas. Eodem hoc habemus loco. Chriftutn in maxima petieionis fuse afBiftione couftitutum e ccelo conforta- vit Angelus: Apparuk W Angelusde coefo, cmfortans ettm. In quonam ver6 hxc con- fiftitconfortario, fi refponfum fuit ut biberet calicem, quem Chriftus trans- ferri orabat ? In hoc ipfo fuit confortatio. Quamvis enim non refponderit expedi- endo , refpondit tamen veritatem dicen- db. Ecee quantum prjeftat veritatem hominibus oftendere : quarn differre & fufpendere. Dilatio& fufpenfio agonia fuit Chrifto : veritas vero conforEitio Dilatio iine expeditiorie duplex eft ma- lum: veritasiine dikrione, maium eft eemperatumbono, Nam G non darisnir- hi quod peto-, iiberaris me ab quo d patior s Iiberatis me a fufpenfione, folli- ci ? Uc!i , n . e ' ^ceptione, domus mex abfen- ria,aula & expenfis r liberatis me a nomi- ae k indignitaribus foilicitantis, veftro frifeunafi, veftris gradibus , veftris appa- sitorjbus : denique a' vobifmetipfis. Hoc- «fe«videcurparum ? Si ita nitate fincera nonfacit confeffio ? Accepto jam (quacunque vi autpre- tio accepto ) tempore fequitur Confeffa- riiekaio. Operatus hocmiraculumfuit . Chriftus , Erat JESVSejhiens d&monium f Luc. i ConfeiTarius vices agit Chrifti : & futu- v. 14. rum Dei hominis vicarium oportet mul- tum effe homiuem , multumque habere Dei. mnconfundarispeccatatua confiteri: tccl^, & nefubftciasteomni homini pro peccatoxn- v ^ t quit Spiritus Sandus : uolite erubefcere veftra conficeri peccata : fedattendite, ne ea confitendo voscuilibet fubjiciatis ho- mini. Si corporis fanitatem (quae caduca tandem & temporanea) non cuiiibetcre- datis medico : animae falutem ex qua de- pendet artemitas quare cuilibet credere- tis Confeffario ? Indoao , nul iatenus eft committenda: fedtamen,nec iolummo- do effe doftumfufficit : fed & timoratum effe oportet , qui fciat animam dirigere veftram, timeatque perdere fuam. Judas Principibus Sacerdotum fuum confeffus t&yzcWum,TeccavitradcMlanguiriem)U- Mm ^ fium. Et quid illirefponfum ? Quidadmsl y luVideris. Ecce guales Sacerdotes s qui necfuamnec coufitentis fibi pceniteutis attendebant animam ! eligendus vobis eft Confeffarius , qui tat.tum de veftra quantum de fua follicitus fit coufcien- tia. Sufficitne doaumeffe & timoratum? Non, In Dominicam Terti Non. Oportetiufuperefle cordatum. Ea eft mentis huaiana» pufillanimitas , ut ctiamin cribunali Chrifti Magnatestan- quam Magnatesattendanc ; refpiciantque conditionem : ubi adulari nulk cogicne- ceffitas. Philippus Secuodas Hifpania- rum Rex in venatione conftitutus extem- poraliindigebatfe&ione vense : deficien- tealio , chirurgus ex proximo vocatur pago. Interrogatus a Rege , fciretne cui- namvenamefletfeaunis ? Refpondit , Homftii : Mignusille Rex hominema:- ftimans pro merito , eum deinceps fuo mancipavit fervitio. Ab hujufmodi ho- tninibus curandi funtMagnates inanima & corpote,ab hominibus fcilicet,qui Re- gem minuunt ut hominera. Ad hujus AM dUADKAGESlM^. hominis , proindeque ad Dei pedes po- fifusmutusioquaturtam veracicer , tara integre , tam diftinae quod coufeflus aut non confeflus eft * de propofitis fadis vel nonfadis : de fatisfa&ione impleta vel negledM &c. ut fimul & fe- rnel dasmon exeat foras. Et hoc fiat cum adeo feria omnjum praeceritorum pec- catorum deteftatione : cum tam firmo emendandi propofito ; cum tam vero & cordiali intimo ob Deum infinite a- mabilem & fuper omnia amatum ofFen- fum dolore : ut non folum daemon ex- eat pro femper nunquam reverfurus : fed jam ejedus fit ex anima quando lo« quitur mutus , lt cum ejecijfet dttmonkm, ie- cutus eft mutus. Amen. S £ R M O D E Sanaifllmo S A C R A M E N T O Expofito in Ecclefia S.Laurentii in Damafo.Rom^ in Bacchanalibus Anno 1674. TentatyosDomwus Vew vefter : utpatim fiat.utrum dili- gatis eum 3 an non j> Deut. 1 3. §♦ I, „ ■ K f\ 5 j 6 7 ih f 1S * in tudine vidit - Ibi enim °eus vifus fuitten- fplendidis littorum tatus : hic ver6 Deus videtur tentans - tuorum habitacuhs , Tentat vos Dominus Deus vefter.MamsA Rol hifce diebus fpeaa- ma , hifce diebus in tuis foris, templis & culumconfpicis : qua palatiis confpicis fpeaaculum : q Ha m o- ii A Ui 1 ■ j° m j n ? n "r!??" limin tnocrueuto Vidifti amphitheatro iium diabolo , Jordams m deferti fui foli- quando feris objeai fuSre Neo-Chriftia- J?W U R • IJO S E ni. Ibi enim tormentis mortibufque pro- babatur fides : hic verO ludos inter & ob- leSamenta probatur amor. Vt palam fiat p utrum diligatts eum,an non. Ternbiles diesifti,& terribilis ternpo- ris concurfus. Aliis temporibus , totiul- que curriculo anni , tres funt tentatores hominum : hifcediebusj^anturquatuor, quartufque major & potentiororrmibus. Tempore alio tentatmundus,caro,c\; dia- bolus : hifce diebus non foium tentat muudus,caro,& diabolus, & quidem for- tiiis quam unquam alias,verum ctiam nos tentat Deus : TentatvosDoininus Deus veflcr. Quamnam quasfo ob caufam putatis Deu fuisegredifaaariis, nifi utipfeetiam pu- blicarum tentatiouum tempore tentet ? Tres tentarores femper quidem , ut ini- mici , fed non femper utinimici aperti tentant : hifceveiodiebus,dummonftro- fis adeo faciem obtegunt larvis^mundus, caro,atque diabolus facie tentantrete&a> hinc eodem tempore fe Deus palam , ad publice etiam tentandum oftendit. Quo ver6 fine ? non ut tentandonoftrosadju- •vet inimicos : fed amicos fuos probet & manifeftet , Vt pal.bnfiat ,utrum diligatis eum, annan. Hiec propofitorum verbo- rum uaturaliseftproprietas : hacc non roinus propria eritdifcurfusmei materia. Deustentator ,Rcmatentata : amantes Deum aut non amantes > publice cogniti. Tria funt puu£h , qua; tamenbrwitatis ftudio ad unumreducemus, Exordiamur. §. II. Tintat vos Dominus Deus ve(ler,De\i$ nos tentat?Deustentator?verbum ftu- pendum,tremendum , nec non indignum fuperficie teuus & indecens !Deum vero teutatoremnontantoper^ cairor ; fed eff? R M O tentatorem in fanSillimo Sacramento ? hic perplexitas , hic ftupor. Nonne fan- diflimum Sacramentum eft thorax ille validiffimus , quo nos contra tentatioues Deus obarmat? Nonne confecrata hoftia geminum,humanum fimul & divinum eft lcutum,quoEcclefia propugnatur ? Et nos iine pietatis fcandalo dicere audea- musjDeum,uos tentandi hoc velut inftru- mento uti ? Tentat vos Dominus Deus vcfler '. Hifce diebusficeft. Tumultuabaturpopulus contra Moy- fen in deferto,tumultuique erat bacchina- litius , Vtinam mortuiefftmus in sEgypto , Ixod, itf, qua,ndo fcdcbamus fuper ollas carnittm J Aigy- v. ptus , gentilitatis memoria , guftus atque appetkus depravatus , gulae intemperies, denique earo. Sedandas rebellioni, & re« fr^nandacbrutalis appetitus inordinatio- ni,ecce quid fecit Deus ? Dixit autem Do- Zxod. i£, minus ad Hoyfen , ego pluam vobis panes de cce- V. 4. /c,q. d. Moyfes,nou eft bonum utpopu- lusmeus recordetur A^gypti , &eorum quas habebat yel quibus dele&abatur quando vivebat inter Gentiles : ego dabo ilii panem de ccelo. Iti ut prima ©rjgo Mannx,& prima iuftitutio Sacramenti ia figura , fuerit ad tollendum appetitus & couiuetudiuesquas vocatis Bacchanalia 5 & ad eradicandum e fuo populo memo- rlas reliquiafque Gentilifmi, quashodie- dum adhuc inter Chriftianos hifce diebus continuantur, Bene. Sed,aliumne adhuc Deus populo fuo manua lniniftrando fi- nem habuit & fcopum ? Imo ver6. Non folum deditiilimanna ad abftrahendum ab illo vitio : verum etiam ad illum ten- taudum. Ego pluam yobk pancs dt ccelo: egre* diatur pcpulus & coUigat : ut tentem eum, u- trumm legemeaambulet^annon ? Hic,dati Populo J4apna # fuit Dgo fecuu,d.arius fco- m E> e SS. S a jpus & fiais. Primus pro remedio : fecun- W in propriis terminis verborum noftronun eft fiuis 5 Tentut vos Dominus Deus vefter,ut palam fiat } utrum dtligatis eum, an non. Habemus nunc Deum tentatorem 3 ten- tatorem iu Bachaualibus , & tentatorem C fc A U E tSt T O. «.,', orexifve comedendi oriebatur defe&u 5 eodem etenim tempore olias fufpirabant «gypti. Si ergo manna , non foium de dilco in djfcum , verumetiam de bolo in bolum variarepoterat fapores, Hebrxi- que comedentesabuudantiori .magifque exquifice , quam iila Pharaonis , mSwhx affidebant menf*,& hmul omnium aqua- tilium, volarilium , ac in terra nalcentium * Vlve »»"ra Tapores habebant coniun- <2os,quomodo non abigebant naufeam u- mus, commutatione & varietate alterius ? inSacramento 7 « miemS ^S^^^r *' aoshoc tem P ore 5 &hoc quidem myfte- Lvilisbo^inlw ^pzuloanz^ rio , non eiTe alium quamnoftrumproba- ^t!^^^^^ te amorem. In quonam vero coniTftit hu- niuntZl! T ' * M V " ™» j-icetentationi.energia , huiufce dubii ^^'^^^^-f- «amenAHujusdcniieiroSni, «. 3 S reftium ho ™ni ruraliumquealio- tificatio ? ii. hoc uSn P ofc«o^f ^ * uorumcun <-«" vidualium fapores quefiat,utrumTn^^^^ SSr^^^ « f utrumdeIe P aationemt jedmevobisliteralem veram daturura lpero. Dico erg6 , mantise faftidium non ^iflempalato, fedoculi?. Quod Judiei guiiabanc totumerat quodappetebat-fed quodvrdebant&afpiciebantfolummodo erat manna. Manna in prandio, manna in Num. ir. . ~ ~- '--^-HUUCIII VIU non vih amore relinquamus.Eandem pro- fequendohiftoriam,ad defertum reverta- mur. Nonmulcis poft diebusmal. aifuetus &rebellis Populu^in eandem feditionem - .. „fl 1™ 35? lT r c r le ' a erat Pro palato iolo 5 & non pro ocuhr vtfim. Hic eft locus unus 5 e facrse fcriptu- r*locisintelleau difHcillimis ; Manna etenrm ( ipsa atteftante Scriptura ) om- niumefcarum in fecontinebat fwnrm M^untufcujufpuv^^^ rei tcmntocuHnoflri n{ ptura,& David^L^ ^^^^ m & p auc i s germinis ejufdem defideravit. Uc quid ergo fervor & amor juidevttt- a (T; ec i ls exce ptis) omnes tentatione vi&os Pecri talem me/uit ceniuram ? Quia cum onts mjtt- cern ; mus . ornnes etenim profanis menfis Chafto fe futurum dicebat , ipfius g.loriae> tutor, CT abominationibus A^gyptirnagiSjquam clare intumis fplendoiem : cum dicen- f hoc ccelefti pane dele&antur. Hujus tan- dum hoc fuiffet, ipfo nube tedo. In the- MWj"* tJB juj ur i z iu his & aiiis caufa eft eadem. atro Thabor duae diverfx plane/ucceffi- InHebraeis, qjianonvidebantnifiman- veexhibitaefunt fcenas. Inprima,folisin- na : Iq Chrilhanis , quia non apparent nifi ftar fplendentis radiifque coronati Chri- candid j ifta accidentiajNIi/ji/ refpiciunt ocu- fti majeftas manifefta apparuit , Refplenduit Matth, li mjhi nifiMan. O fideiimbecillitas l 6 faciesejus fkut Sol: In fecunda ,nubes def- 17. p. 2, ccecira? L 6 tyrannishumanorumoculo- cendens totam iftam obfcuravitgloriam, rum 1 hifcediebus tentatDeus , tentat Apoftolorumque oculos perftrixir. Nubes munJus: utraquetentatiolaqueumprae- obumbravit eos. Quidnunc Petrus ? Nihil» tendiroculis : lllavero Dei oculisclau- jam tempusaderatdicendi ; Bonumefinos fis : hxc autem mundi oculis apertis. hic effe. Velle enim elfe cum Chrifto , Deus , fua praefentia velata : mundus vero cum plena fua gloria apparente,nee fides, tentat publicis repraefentationibus & fpe- nec amor eft , nec capite Ecclefix digna- c"hculis,quemadmodum vero iftse reprae- cogitatio : hinc eadem illa nubes quae vi- fentationes oculispalamobjec^taecau- fus obvelaverat fenfum , eidem mox tempraifentiaoculosfijgit.-locoejusjut fidei fenfum retexit , nam fequi- firmitasfideideoble&amentis & deeep- tur y Et ecce vox de nube dicens : ipfum au- Matth tioitibusvifustriumphet , trinmphatty- dite. Verae fidei probatio , & veri amoris 17. v.%, rannis vifusdeobligationbus fidei.Quod excellentianoneft/equi foiem omnifuo fi Chriftusvelamenquo tegitur retrahe- fplendore radiorumque fuorum pompa ret,fubit6inhacEcclefjaapparerettrans- corufeantem : fed oeulis fefe fubducen- figuratio Thabor , totaque Petri civitas tem , obfcururn , ftnubibus opertum. cum eodemexclamaret,B£)«^f/?nw/?ic Ecce idipfum in fpeculo naturae. FIos tffe. AftChriftus aequaiibusmimdumar- ille , eui folis fphcera impofuit iromea misdebellaredetrecTat : proditincam- a Grxcis vocatus Heliotropium , cum pum oculis noftris in afpeftabilis * fidem perpetuo motu hnmobilis , amicum fibr xseuim & amorem. noftrum probaturus Flanetan» fcq.ui nunquam defiuit Sc conuv- Viinius, De SS„ Sa comitari. Sale orto, Veluti falutabundus inclinat, cum afcedentefe erigit, in fuo Zenith exiftsntem coutemplatur ere&us, cum defcendente fefe rurium demittit: vergenti denique ad occafuin veluci va- lcfa&urus denuo profunde inclinat. Iu- gens fanenaturas portentum/ingens jmo- ris excellentia I in quonam vero confiftit maxima vis hujus excellenti* ? illud ex- pendit Pliuius, & cum tam admiranda, fi> cut ipfamet ejufdem eft floris , reflexio- ne detexit j Heliotropii miraculum, faj- pius diximuscum Sole fe circumagentis, etiam nubilo die ; tantus fideris amor eft„ Miraculum eft & prodigiola excellentia,. quod flos ille Solis amaus, fine motu lo- ca!i , illum veluti in rota, curfum comi- tando iequatur : maximum verd miraculi hujus admirabile , & excellenti/Iimum hujus excellentias ell ( iriquit Plinius} quod non tantum Solem clare rutilan- tena, verum etiam nubibus opertum fe- quatur & comiretur, etiam nubifo diet tantusfiderisamor efl. Sed a fchola natur», tranfeamns ad foholam gratia2,vifuriBum firnilisflus ibidem detur, Moyfes- a£tus defiderio videndi Deurrt , faciem fibi offendi petrebat 3 efiende mHnfukm tmm: refponfum accepir , illudeffe impoffTbi- le iruhae vita, Nonvidebitme bom» & vivet, Qi!ki Moyien.fadtUium fuifle putotis au- dira hac veritate \ ipfe quidem- hoc non coraroemotat iiv fua hiftoria , fed illsus vice S.PauIus g-avifijroe infiuuat i invi- fibilem tanqimm videns fuftimit, Moyfes- credendo Deum invifibUem iflius fuit pnvftantia; , ut illud faeeret non viden* do , quod fa&urns fuiflet sllo vifo.Quid ergo,vtfo Dco, Moyfi fuiflet fscieudum? dire#i«, d'fjxifque in eurn ocdls, abfque «Bffiwdeflexjonefiandum, fuiflet, Quodi CRAMENTO. JiJJ ergd faciendum fuiflet videndo , idipfum prsefiitit noavifo, invifibilew tanquam vi- dens fuftinuit. Hoc modo Moyfes fuum probavit amorem : vultque Deus nos hifce diebus utamorem noftrurn fimiliter oftendamus: Utpalam fiat t utrum diligatiseum. Divinus ille So\ nube fe tegente fe oftendit invi- fibilem , ad probandura , utrum tantun- dem in nobis vaieat fidas quantum vi» fus : & utrumnam fic achxreamus & co- mitemur non vifam , ac fi videremus» Qyificfecerint, uaturalem Heliotropii,* fupenuturaiemque Moyfis excellentiam pro amoris fui fymbolo jure fibi pote- runt vendicare : eritque corporis ac ani- mx «qualiter difcreta intentio. Corpus ? Heliotropium Soli nubilo obveriumj Anima verd ad literam S. Pauli Invifibilem tanquam videns. Nemo fe Chriftum ama- re arbitretur , qui ihvifibilem ejus prse- feutiam omtii vifo vifibilique in mundo uon atiteponit .• ibi ad vklendum > hic ad nonvidendum invitamur. Veri etenim amorisprobatio non in vifum, fednom vifuro amando confiftit % amare & videre beatitudQ eft$ amare& non videreAmor eft, quod ipfe mundus cc^nfttetur. Qiiif- nam totus amoris ornatus ? Vos illum nu- dum pingitis ficut veritatem, talem quip" peoportet effe, fi amor eff : quis jgitur omnrs ejus ornatus ?' nihil aliud quarn ve- lamen: velatus & nudus^ Ubi oculorum difieit ufus : amor fefe detegit. Vt yalaM fiat y. tttwm diligatis eum v Nunc licentiam a vobis peto , exami- rtajidf quendam ffaiaglocum quotidie ex pulpito refonautem ,. miM vero occul- tum h novuro.. Prout omnes n^yunrj; Ifaias vidit illos 5 qui Deo afliftunt , & Deum non vident : non funt Seraphini cceleftes , fed Seraphl- sti terreftres : non funt Seraphini Angeli : funt Seraphini homines. Quia vero ifti Seraphini nonad videndum fed afliftcn- dum veniunt : hinc ipfae al« : quibus fe- runtur , ipfos fiftunt fimulque velant, vo- labant,ftabant, velabant. Hoc modo hanc Ifaix vifionem interpretantur ex PP. Graxis S. Cyrillus : & e Latinis S. Hie- ronymus: aftego nullum alium Expofi- torenj volo. quam iofum textura. Dico vifionem il lam. non luijTe in cceloj fed iu tetra :juxta quod teXtus illud aflerit; Vlena ejl omnis terra gtorid e\us. Dico, lo- Vfau 6* cum terrae efle Eccieham, dicente tex- v. J. tu ; Er ea qtt* fub ipfoerant , replebnnt tem- i(ai&6. flum. Dico, in hoc templo vifum ocu- v. i. lorumque uium fuiffe impeditum , atte- ibid. v. 4 ftante textu, Er domas repletaeftfumo. Veriim enim vet6 fi hi vocati Sera- phini in hac terra , in hac Ecclefia , in hac Dei in\ ifibilitate aflifteutes , funt hoinines : quare Ifaias eos non tales , nec Angelos , uec Archangelos , nec Cheru- bim, iedSeraphim appelIat?propter id- ipfum : Deo enim affiftunt , Deum non videntes. Seraphini funt illi ipiritus ar- dentes, quibus amor Dei nomen impo- fuit : inter omnes etenim, & fuper om- nes Hierarchias plus caeteris omnibui Deum amant : Quia ver6 amare Deum } eique afliftere abfque intuendi circum- ftantia evidentiffima eftprobatio, maxi- ma excelleutia, &gradusfubliraiflimus quem amor poteft affequi : hinc illos Propheta nuncupat Seraphinos, (edocu- lis velatos. Ignofcite mihi cceleftes Seraphini. Vos ibihabetisnomen, &hfceftamor: vos ibi afliftitis & amatis , fed videntes : % noshic afliftimus,amamus, &nonvide- mus.Unica ifta eft gloria terrse , Deoque propria. Propria terrae , Vlena eft omnis ter~ ra : amare etenim non videndo Deum, eft gloria, qux in ccelo nec eft, nec fuit , nec unquam erit : Propria Deo : Gkria ejus. In ccelo enim Deus gloriam donat 3 hic illam recipit,h«c eft vis. E/«Un ccelo Deus im- pertitgloriam Beatis: in terris, vosilli af- fiftentes gloriam datis Deo.In ccelo Deus gloriam impertitBeatis,namfe praeben- do nfpe&abilem & ad amorem provocan- do Beatosfacit gloriofos:vos in terra,glo- riaca De SS. SACRAMENTa. riam dfatis Deo : amando ecenim non vi- denres, illum glorificatis. In ccelo Deu.s eft GIorificator,Beatique glorificati • Iu terra vos eftisglorificacorcs, Deus Glori- ficacus & Gloriofus. Plena eft ornnis terra gloridejus. tantum iuter amandom non vi- dendo , & amandum videndo intercedic difcrimen. Qiiandoquidem hifce diebus, Chrifti eftintentio tentare amorem noftrum & probare, Tentat vos Dominus^utrum diliga- tis eum, an non : idcirco noftras fefe fidei & non noftris fe oftendic oculisj uon maje- ftate &gIoria confpicuum, fed iavifibili- tate armatum": Generofus ille Heros Da- vid confuIueratDeo , ut fi omnia vellct vincere &ad fe attrahere , fuo fe decore & pulchritudineindueret, &faciei ipfius iplendor gladii vices zgerz^accingere gla- diotuofuperfemur tuum potentifime : 'Specie tm & pulchritudine tud intende,pnfpere pro- cede, ®na. Sed quermdmodum David non accepit arma Saulis : fic nec Chriilus arma Davidis. Mundus nobis illiciendis publicum fplendidumque exhibet thea- trum , : omnibus qua; novitas ingenium- que adinvenhe fufficiunt gratis& dele- ftabilibus inftruaum : Ille econtrario iftis fub velaminibus omnes pulchricu- dinis fux thefauros abfcondit , confidens de fidenoftra& amore , invifibilem fefe a nobis a^dorandum , & nou vifo affiften- dum, Iatentem & opertum non tede a- mandum ; Vtpalam fiat&trum diligatis mm } an non. §. IV. jTT/Ec Auditore? efttentatio, qua nos JL -I. tentat Deus , generofitate , magni- #centil f & arjaorofo tam fupremj teata- toris pe^ore digna^ Tentat vos Dmanm Detu vefter. Noftra nunc intereft , vel re~ fiftere tentacionemquevincere s vel fuc» cumbere j velex vulgi effe multitudirie qui ex fragilitate vel abje&one animi fs- quitur mundum : vel de generolo & ve» re Chriftiano eorum numero, qui fiias mundo relinquentes ftultitias,fequuntujr & afliftunc Chrifto & palam hifce diebus faciunt fe amantium numero jure accen- fendosj Vt palhn fiat , utrum Migatu eum, annon 3 Tota tentandi 3 vincendi- bue ratio confiftit in uno Ita , velNonj vel videre vel non videre .• vel amare s vel non amare. Hucufque Vtrum diligatk eum , an non , eft problema : Vos & oculi veftri id folveris. Prolixe quidem & \u benter pro una alterave parre difpucarem; fed quia temporis anguftia id non pati- tur, jam difputatum & in fcriptura diflb- ktum , nec non prodigiose repraifenta- tuai vobis proponamjad ripas igitur Jor^ Jauis revercamur. Arca teftamenti Jordanem ingrefTa j mox fluminis aquae in duas partes funt divifa?, Pars fuperior velut extatica , & ad prajfentiam arcae attonita, retrogrelfa fubftitic, hoc modo remanens immobilis. Pars inferior , inclinatione naturali SC fluminis agitata impetu non fubfiftens t in mare defluxit. Famofa hasc haftaria hifce diebus revertencibus annis Roma^ reprasfentatur. Arca ceftamenti , qua maguificencia majeftafque Dei eontine- batur , eftdiviniffimum Sacramenrum; Jordanis divifus . non eft Tibfris , fed Tiberis civicas fuos fimilicer torrentes ha- bens 8c divifiones. Parsfuperior revereu- •ter ad arcx fubfiftens prasfentiam , func qui afliftunt illumque Dominum corcs- Saatiw ; Pars mhdQt qua? ad sssare f 6 mA S E R V 6 r j A rccipit , funt qui non coroirantur ted de- ferunt,&quaucumtoiieuie, quo Mun- dusinvitac; abripiuntur. Hujusuotatu dr-ux d;#eteuti*intuitu., Davidflumen j, alfoquitai diceus : Qutd cft tm mare qmd W««p? Jordanisqmetus, Jordamsfugi- tivus. Qu*nam eft ift.divitio , quxve tamdiverfarefoludo? Qu^ftas, quare ftas ? &Tuf Jgiciva, quem fugis? Quodti eacem eft cauft,fluvius idem.eadcm utri- ufaue natura, quaretam contrarii funt motus? Pro parte iuoeriore & fubfiftente -Jordanis, refpondetDavid , quod Urba- iitatis officiicue ergfc fubftiterit j quia recoeuofcensprxfentiam Dei Jacob, re- , vrentism exhibuitarc*. Apcie Domm, a „ Uae DeiUcob. Arca vocabatur facies Dei, ' V>1 ' obfpeculemprzfentiam, qua Deus in- viUbiliterinearefidebat. Uade fimihter fequitur, hunc Davidis Verfum (prout nos intelligtmus) de tranfitu Jordanis ve- nire inte1!igenduro:namintranfitu Maris rubrinon aderat Arca. Sed fi dicere fuffi- ciebat, Jordannem a facie Dei fubftitiiie , quare Propheta adjungit nominatim , Deum iftum fuiflc Jacob , a facte Detja- C0 b* fueritne fortefa£tum differentiaeer- £ 6 intet Deum Verum ( qualis erat Deus lacob^ Deos fiditios & fabulofos quos variistubfiguris illotempore adorabant Gentile?? Vce, Audrtores, qui hic prae- fe ris venerabundus huic non affiftit Arcas: vel non creditibiadeffe Deum,velhabet ahosDeos falfos & turpes , quos magis ainat & adorat. Sedhocnon folumeft myfterium : nec fola haec Jordanis fuit prxftauria. N«>tat Gloffa in hocTextu, Glcffa. p r opheta non drxiffe,*/.i«c Dei lfrael,[ed a fnuDeiJacob.Wic Patriarchaduo habebat noiaiua, uuum fcilicet Jacob ab homini- M O bus impofituffi : alterum a Deo dstum , fcilicet Ifrael. Quare uunc, hoc catu , te Deus non vocat Deum llraei , fed Dtum Jacob ? Maguo hoc non vacat Myfterio. JacOb, ideft,iuaator;Ifraei, Detm vi- deus : QuiaverbDeusinufjbdicereratin Arca, JordaniSque Deo fubftitit invifibi- li : hinc Deusnon fe vocatDeum fe vi- dentiSjDeumliVael : fuit etenim hono- ratus non vifus. Cum majori itaque my- fterio, majoreque Emphaii, Deus Jacob, id eftDeus lu&atoris vocatur : Jordauis etenim nrolirefiftendoaquarum , impe- tumque refrenando torrentis , contra praxipitem propria: natura: inclinatio- nem fortiter lu&atuseam gloricwe devi- cit: ita ut in hoc Jordanis miraculo duae concurrerint ciicumftantiae , quas necef- fari6 oportet concurrere in illis , qui Chrifto hifce diebus, in Sacramento aili- ftunt. Prima, inftar Jacob lu&ari, & na- turalis inclinationis traheutem ad fequen- dumtorrentemvincereimpetum;5ecun- da hic fiftere & afliftere immobiliter Deo: fed non vifo tanquam Deo Ifrael: fed Deo inviGbili,tanquamDeo Jacob. In huncmodum tefpondit David pro fuperiore Jordanis parte , qua: arcam re- verita, fubftitit. Pro parte vero inferiore, quse ad mare fugtens ipfi tergum obver- tit, quia tam irrationabilis , tam prasceps, tamque fceda fuit acl:io,cum ftupore & in- dignatione, quare Deum fugeret , repre- hendit&improbavit, Quid ejl tibi mare quod fugifo ? Sed fi erat flumen , quare il- lud appellat mare ? Et fi erat Jordanis, quare non vocat Jordanem j Nomenilli fublatum & datum, utrumque cenfurx, quam merebatur , fuit declaratio. Flu- menin maredecurrens fuum vadit quasfi- tum interitum : ibi & nomen perdit & effe, rr . £> E SS. S A c H M ! » T o, effe } nonemmjameft flumen,fedmare; niufoue effc ^rr , X ' 7 icairreverensparsjordani^temumarca: conK ? confillu m malas emendare obvertens, fuum naufrag Ium S 2* ' ant ?^ uam in ™« mor- P«nam. Pofito hanc fuScere «tionem! Hl ducan ^ uo / t « P^peras ? quod cur Propheta ipfijordams nomente^ rxl t lmpetuve abri P eris natu- veat.-illud nihLminusmaSS: fST ^ a ^ ram ^P»uspartem fterio^ucuIentiffimodocumentonS fP-henfioneeorum,qui^ «*■ bus imitantur. Jordanis,tantundem eft^c Ce^T^T^ iIIatD E0B Huvius judicii : £t qua ratione illius pars virtmli ' q lj ad hoc non "^ucerw unataKpoterateiTenomine digna, tam dum e ft IT** 1 ?!!? ^° faItem facien > pr*ceps,tam fcriofi,& finejudido ad fe- c^rJLn U0 ^! dhnnc > rdanem ^ar- quendum natur* impetum \ c confuetu- gfs 2 ? ? aentem > ma- dinem,ut coram arca Dei fubfiftere detre- ffi? 3nt ° ma S ,s int umefcere, ak aaritfugiensafacieejusPDoaosfemo- 3 no f COntem P lari * ? Nun- dbdifcretofqueglorientur, ab eademfc Z Z2 > ^n- feparantes & f ngitivi p^fe^ fide^tS^ * ^ VOcatum con - dum & fua praefentia approbandam ho- tis 3* gKUr duceris ? 9"*- rumdierumftultiti 3S ,q u P Lmundusma- Sjffi^» ^ gs quam unquam fuum perdk judicium. mm * n * uA H& ? * ttiiclanusintueridefideratis^uamaju- §. V. goria , ipfiuGnet Prophet* verbis me lo- oheL' .15 / adm ««ionis Pro- quentem audite: e jl tlbi mn mod fu tum * fl P pr ° admira "one tan- ~ ^ ? O fluvie pr^ce/s & infe L a fuda ci o„i r P °/ 5 Ut fine indece ^ a «- TorrentisabripftepaffeAabarcipr Cfe^ ° uia ftntiaf U gidve J ediciio,aquofugis,&L. forXiW v * ' qU ° fo g kiva P ar * re? ^quidtibimali Dominusl ^TL Z^TT^^^ g>»-irrogavit quod ipfum fugias * a Deo JS ? VaU ^ mm qui tequ,rit , quiaWlcandum JSSSST nec fu PP«it mihi facuIt 3Sj nec *~ V hducia,nec Jmguaad dicendum tibk quod in hoc cafu feutio, fed audi quid *- gniffimo Ifaaco amputandum , nw at , ^uu Dodt H ,o f^ d P UUS «od.fr Ifaac : vi/acChriuus ^divinif! S^^rjS^ E °" fimumviratSacramentum. Sedquidvi- fam in qu ? coSp p >> 1P " deo ? non Angelum e ccelo, velut illum cxtruxk , S | H t?n ttT . Abrahami : fedexiuferno aui ex mm. R« m t p Hieronymus Urbi -ndi & f ? fus vobis cMSK t^CT^Zt^ T retme.gtadmmque excutit. Ea fidei „o- culconb J ov Tq o Sff*» fir* eft imbecillitas : tantus cordmm no- Quam v^ri. ft nabe pa"t nomen 3 ftrorum tepor. Hoc demum e5, ™ 9^ f^ribus^ om licut & rehquis , parabolaque inteere complebitur ; Vivat Ifaac , &facrifi c ium ent Agnus.TuDomine reliaus eris.-mun- dufque quxfitus alTeclisgaudebit.Tu eris Uc quafi lolitarius : & Rornain Corfo & Theacris. j ' Idem S. Bifilius notavit ( ficut jam an- te notaverat Jofephus)quod Abraham ii- lum cafumhabuerit fecretum : neequan- io maudatum accepitj necquandoad ejc- -. . . '«iv/.iuujjuu* ai4tfor , tuudmisnomen apud Grtcos, aut celfuudink juxta Hebws. serva quod dicem : vir- tus te excelfm faciat , non volumas hu- ' nnlem. Gr^cus dicens Romam , Zt dlcere fo » e m : Hebrsus dicenS Ro . m " m > Vult dicere Exceifam ( *d- ^ 3> damus 1^0 S E K. M damus nos ) Chriftianus dicens Romam, ralis, ad fplendentis Solis radios, fuos ge- Vult dicere Sandam. Eritne igiturdeco- nuinos examiuat filios : Aquila ver6 divi- rum, quod Roma fortis , tam levi non re- na,filios fuos in Solis obfcuri probat um- £ftattentationi?Eritnedignum,quodRo- bra ; cumhac nobilifrima circumftantia ma excelfa , ad tam ludicra & abjeclia fe oculi veftri Deo totum iacrificent , quic- demittat ? Eritne exculabile quod Roma quid hifce diebus videre detre&abunt. fanaa^ipfo fanfticatis fbute deteli&o,tor- Quod ubi feceritis ( prout de veftra ge- rentem fequatur vanitatis ? Ridebit fane nerofitate praefumendum ) cum hac cir- Graecus,ridebit & irridebit Hebrasus, lu- cumftantia veftrum facrificium Deo lon- gebit & erubeket Chriftianus. Itaque ge prsftantiusgratiufquereddetis,illoia- mea Roma ( inquit Hieronymus ) Serva crificio Abrahami. Notate. Deus,Abra> quod diceris : Si te vocas Romam, efto Ro- hamo Ifaac filium fuum immolare prxci- ma ; fi te vocas fortem,efto fortis ; fi ex- piens,dixit, fWe in terram vifionis, atque ibi Gen. celfam, efto excelfa ; fi fanaam , efto fan- efferes : quafi diceret , vade in terram vifi- Vtl% &\ Et vos Domini Ronuni , geuerofi onis ; in terram ubi me vidifti & vides ;& illius Magnamm alarum AquiU filii , recor- ibi facnficium cffeies. In differentia de damini verborum,qu«x vobis primo loco, lbi ad tbi , facrificii praerogativa confiftit. omnibufque pro matre & capite fan&am Sacrificare Deo in loco ubi videtur, nihil hanc civitatem agnofcentibus , de veftra habet miri : Sacrificare Deo in loco , ubi confifuspietate Dominus hic prafens di- nou videtur,admirabile eft & excellens ; Uatth, X j t , ubkunquefuerit Corpusjbi congregabun- eritque gloria veftri facrificii. Si non vi- 24.V.Z8. m & A q U ifa San&. Ambrofius inquit, dere Deum prasfentem , eft tentatio qua * ^mbrof, Cor p Ui in altari) aqui i £ m ^ jsj on f e f e a . v os teutat , lentat vos Dominus Deus vejler : Uidem, q u il am a;ftimet ( de quibus enim hucuf- illum non videre & amare, nou videre & que locutus fum funt vulgus ) non fe ve- affiftere , non videre & femper comitari, ram & genuinam arftimet aquilam , qui fit veftri amoris manifefta proteftatio , & huc non venerit acuti vifus & amoris ex- probatio publica , Vt palam fiat)Utrum dt- cellentis fpecimen editurus. Aquila natu- ligatis eum>an mn, Amen, SERMO I « >~ ^IP^ S E R M O P R O Feria Quarta poft Dominicam Quartam Quadragc- Ulyflippone in Mifericordia. Anno 1669, VidithommemCoecHm. Joann. p. §♦ I, »Nusccecus, & multi nec alicujus authoritatis human*, fed i cceci : Uaus ccecus tota ipfiufmet Chrifti. Thaumaturgus curatus^& mukicce- Dominusjefus Chriftus , cernens tam cuncurabiles : Unus contrarios hujus fui miraculi efFedus, ccecus fineoeulis vi- conclufit in hunc modum. Ego in hunc loam 9 dens, multique cceci mundum veni , ut qui non vident videant : { , "' % habentes oculos & & qmvident cacifiant; non quod isfuerit non vdentes : eft refumpta fubftantia fcopus f ui adventus , fed hi illius fuerint tonu hujusprohx^Evangeln. Chriftus effeclus. Cceci viderunt , fiquidem cce- • deditin Jerufalcm miraculose vifum uni cusaccepit vifum : habentesverb oculos Sw r harif * is funt obccecati:Scriba,etenim& Phari- calum tanquam ahquid ad zd ufque tem- f*i remanferunt cceci f„°n f 1S 71 r VifUm VCl aU t Um eXamin ^ 5u PP° fitis hifce binis Evangelii par- runt ; fed loco ejus quod tanti miraculi tibus ; tranfiliendo primam , traaabo ^^l*^* 1 ^^ duntaX3C ^undam. P Homoquicarens S!f m H Pl0 c «^)agnof- oculis nihilominus vidit,jam eft curatus: T e fi? o ^ ^ e r lt?lnVld " C££Ci3 habeutes oculos, &tame„non videntes, perfiia obftoan , & ipfi omnipotentte adhuc remedio indigent , & ad hos to- unr K ^\ re bdIeS ' Chr t m ne S- tu.p«fcnsdifcurf U ff P e&t. Vidkhomi- runt,blafphemarunt,&cond e mnarunt. nemcmum. Chriftus unum vidit ccecum £i £ri e T ani ? ivinita - fine ° cuiis : nos muit ° s ^1»«™, h °- S™ V,fum > all / s abflulcnt: uni mines coecos cum oculis. Chriftus vidic fueri fplendor, aliis fulgur: unumill«- unum hominem fine oculis qui non vi- S2 **1 -T braso ^ derit:un ^ debat, & mox vidit : nosVidebimus lanant , alios mfirmant : denique cceco multos homines qui habent oculos & w * a ben r C j Vifum CX_ UOn Vident ' & viclere P ^ fi vellent. ccecant. H*c nou eft confideratio »ea, NovitDsushocaflumptum me elegiile, ad i4* S E ad explorandum ntrnm aliqua ccecitas hodiecurari queat. Probe fcio,mshuic negotw minus idoneum effe iuftrumen- tixm : nihitominus ipfum miraculum a Chrifto rJarrarum & l^em & animum mihi addit. lnchnausfe Jeiusadterum, inndicjm quid luti ex fputo confecM oculis impofuit cceci , quo cium magis Videbahtur obJucendi &ex< tecandi, iu- men acceperunt : proinde fi Chnftus me- diante !uto ad vilum, quis quxfo ccecus adeo exccecatus, quodve inftrumeiitum erit ad.6 mepam , ut ab omnipoteuti pratijeejuscpe,oratione &efficacia Gmi- les non Iperet effedus? Profternentes nos cumcceco ad divinos ejuspedes, petamus ocnlis noftris velunicura lucis hujus ra- dium , per intercefliouem Matris Mife- ricordix, in cujus domo ftamus. Ave Maria, §. H. Vidit kominem ceecum* CiEcus quem hodie vidit Chriftus > uuam duntaxat patiebatur ccecita' tem : cceci quosvifurifumusnos,quam- vis variis multiplicibufque ccecitatibus laborent, non tamen eas patiuntur invi- ti , imb illis deleaantur,ab eis vivunt & alimentantur , pro eis & cum eis mon- untur 5 hafce ccecitates, adjuvante gra- tia Dei,prxfens nofter difcurfus apenet. Maximanatura: inordinatio,& potif- fima malitix circumftantia aChrifto con- fiderata in Scnbarum & Pharifxorum ccecitare ( aux erit trifte prototypon no- ftrx ) fuit ccecitas hominuro habentium oculos apertos , Ur videntes cotci fiant. Scribx dc Pharifxi eraut fapientes & R M O legildoSores , frr.utatores fcipturarum, & PiOphetarum inteipretcs, t\hincad agnufi-eudum Mfffiani pra: cxterisbbli- g ti - modo iudice cce!ofuam cognoverit coe» citatem ; inftruttus mandatis PontifTcfim, iraqueincenfusinDifcipuIos Chriftipro- ficifcebatur Damafcum : & appropin- quans civitati a Chrifloe ccelo fulmine ta- ^us , exequodeciditinterram , ftupefa- j9us>attonitus & fubito ccecus 5 fed quo- nam modoVApertis oculis nihil videht inquit , textus Ador. ?. v. 7. Civitas , muri , tur- res , plateas , caiupi , & via» comites erant ante oculos , & Saulus oculis apertis nihil horum , nec feipfum quidem vidit : in hoc hujus ccecitatis mirabile totum con- «Jut , fi fulgurillioculos aut ademilTet aut clauGfet , nihilmiri,G nonvidilTet; fed nihil apertis oculis videre , apertts ocults nihtl videb.it ? hujufmodi fuit ccecitas Sauli Chriftum adhuc perfequentis , ta- Iisquoque S.ribarum & Pharifarorum in ipfum non credentium : & talis eftno- ftra , im6 adhue pejor , poftquam in illura credidimus. Magis obftupefcenda eli noftra ceecitas , quam coeci Evangelici vifus. Ccecus ille ocuiis carens nihil vi- debat , acceptifque oculis vidit : nos oculis prasditi non videmus. Ii, jH f u j C ccecitas& vifus fucceftlve; innobis utra- que funt fimul , ccecutimus enim oculis apertis , ideoqueomnibusfumuscjecio- res. Quod fi oculos noftros circumtu- lerimus per obem univerfum , eundem nonnifi a ccecis quodammodo inhabitari Videbimus , gentilis ccecus , Judxus ccecus,Hajreticusccecus ; &CathoJicus M. QuARTAM Qu A 13 R A G E 14J (quod non deberet efle ) fimiliter ccecus, hx ommbus iftis ccecis quinam qusefo vobis videntur cceciores ? Nullus dubi- to , quin nos Catholici : alii etenim ckufis , nos vero apertis oculis ccecuti- mus. Quod Gentilis eflrenis fequatur impetum & impulfum carnis , necnon naturjecorrupt* depravatas leges , eft quidem coecitas , fedoculisclaufis, quos ipfi fides non aperuit : fed quod Chri- ftianusfideimbutus , Deum , ccelum, infernum , asternitatem agnofcensin- ftar Gentilis vivat j eft ccecitas oculis apertis 5 ideoque ipfo Gentili eft ccecior. Quodjudaeus patiatur icandalumex cru- ce , 6c ne confiteatur fe Deum crucifix- iffe , Deum Crucifixum adorare detre* <3et,ccecitas eftmanifefta , fed oculis claufis ; unde&Iajfi aferpeutibusinde- ferto , Mofaycum illum ferpentem in- tuentes fanabantur , reliquis illuro non v . 3, afpiciemibus , morte extin&is : verum quod Chriftianus ( ficut valde deplora- bat S. Paulus ) ftt inimkus crttcis Chrifli, M vFll - & adorando finftkffifna Crucifixi vul- ' , 7' nera non fanetur a fuis , eft ccecitas aper- tis oculis j ideoque Judseo ccecior. Quod Hxreticus , cumfitbaptizatus , &no- mineChriftianigaudens , legi Chrifti fe non conformet , & mandatorum ip.° fius obfervantiam defpiciat ; eftccecitas, fed fimiliter oculis claufis. Erronee cre- dit ad falutem fufficere profufum fan- guinem Chrifti , & opera propria non efie neceffaria : fed quod Catholicus credens , lumineque fidei & rationis cognofcens mortuam fine operibus fi- dem , & neminem fine bonis operibus ac virtuosa vita falvandum , moreLu- theri&Calvinivitamtranfigat : eftcce- citas oculis apertis : proindeque ipfo Haerc» 144 S * * Haeretico eft ccecior. Ergo fumus Nos, quipr* ccecis omnibus amplius caecuu- OQUS. . ^ . r r ■ Verum enim vero , fi cui forfan in ex- aggerandaCatholicorum , prae Gentili- um, Judaeorum, H*reticorutnque caeci- tate, modum excedere videar : Quidvi- deretur, fi inter omnes praeta^as caeci- tates, folummodo cxcitatem noftram eiTe ccecitatem , & inter omnes pr*fa- tosccecos, folummodonos ccecos effe aiTeruiiTem? hocitaque nuuc dico, &jta reveraeft, iu majorem noftri confuho- nem & horrorem. Ipfum aufcultate r . A2 Deum per os Ifaiae ingeminantem : Quts ™ A% \ 4 ' ctsecus, ni/i /mw »»«« ? 2?« ccecM « ytmmdatus eft ? £«« ow«' . # Dfl - mini ? Deus loquitur cym populolfrae- litico, qui ifto tempore folus ( ficutnos modo) veriDei fidem & cultum profi- tebatur : eum tamen folum , inter omnes muudi nationes , ccecum, non femel fed tertio pronuntiat. Non conGdero hic po- pulum Ifraeliticum ccecum , fed abfoiu- te folum. Quodenimifte populusfue- rit ccecus tempore Ifaiae , ipfe & alii Pronhetse omnes lamentantur ; fiquidem foli Deo debitum honorem, fervitia, & adoratiouem , in IdoTa transferebant. Sed ab hac coecitate , & ab hac eadem Idolo- latriafequitur, quodnonfolum Hebraei, fed univerfi temporis ejufdem »n orbe V,v ur terrarum Populi fuerint cceci. Cceci & fupra idololatrx ifto aevoerant Affirii,Baby- lonii , A^gyptii , A^thiopes , Moabitac , Idtimaei, Arabes , Tyrii , quibus omni- bus Idololatriae ergo , Ifaias vindicTam & punitionem divinam vaticinandode- nunciavit. Si igitur idololatria erat cce- citas , £c non folum Hebraei , fed omnes circumqua, 8. Deos adorabaut veri Dei notitia defti- tuti , proinde ignorantes magis quam cceci appellandi : folus vero populus IfraeTiticus , vera fide verique Dei cogni» tione gaudebat , Notus in ]ud q^ntumfuffi- ri fuo fimiles ^T^^ZZ- 7V? ! T"* diftiu£lione * forumDeorum odiot&TSKS LSri aria dekendamns - * ' maledifiiofcpervei^ a !P f fa Ccecitas °^^um apertorum s di- M-H*/*** AgedumnuSte ffif^ETr mihi. Nonne foretmult6 major infelici- dent 2 fi™ ' £ eft > C * corum «H tas 5 nonnefummamiferia&ignomiS fcST cL non /i dentiun y audita^fiiftaeademmaledilio nonj m SdEntiJ ^TeT r " PK> ^ falforum Deorum adoratoribus/edunuTs d nt reTiqua ftiani ,nifi mortu* Chriftiauft 2 ftatu* v"; ( * qiUh ^."J " *f Iidtate in ' cSc vivs Idolorum Genti itat 5 nV « 2 ™Tn f f?*"?™" di(cur " S^S^^S . « ^ei cscitate maior eft miferi * L ut 1C ° 5 apertos Sc »b«um Pharifieorum- 14* S b ficut diximus , fed quia videntes miracu- lum non videbantfniraculum j & quia vi- dentes miracuh patratorem,non videbant mira operantem ; miraculum videbant in oculis cascijillius patratorera in propria intuebanturperfona , & multo magis in fuis operibus ( qui videndi modus ab om- t>i deceptione eft remotiffimus ) nihilo- miuus uec miraculum videbant, nec mira jjatrantem: miraculum non videbant 3 quia nolebant : patrantem non videbanc , quia non poterant. Probenovi, quodvidere, &11011 videre,impiicer conrradictionem: • Cxcicgs vero Scribarum & Pharifaeorum tameracdeufa, ucutramquehujus contra- didionis partem reciperet. Philofophi afferunt ,contradi&ionem non cadere in- tra fphceram poffibilium : Ego aiTero ca- de.v iutra fphoeram oculorum j hoc aiTe- rere non prsefumerem, nifi prima & fum- fna veritasfuff:3garetur. Chnftusdetllis M# y t. 4* ipfis hominibus loquens, hoc aftruit,cap, ii» ^ # S. Marci , Ur videntes videant } & non vi- deant. Modo fortaffis fperabatis me ex- cLmaturum inftar admirabundi fingulari Echo: Si videbant,quomodonon vide- bant ! & 6 non videbant , quomodo vide- bant .'Tantam authoritatem vocare velle in dubium , foref impudentiae & fummae irreverentiae.' Chriftus hoc dixit,& iftud fufficit. Non tamen propterea me excu- fatum volo areddenda ratione ejus , quod adeo videcurimnoifibile:priufquaiTiveiQ nodum hunc diffolvere aggrediaraur , ip- fam videndi & non videndi implicatio- nem in duobtis famofls S^Scripturas-cafl- 4«I^o & bus pra&icatam contemplemur. r- ij« Rex Syriae edu gemata, quicquid cum fuis Ducibus cou- eluierat 3 Regi Lfracl mox iAUOtuifte de- R M O prehendit. Principio quidem quempsara fuorum Confiliariorum & Belliducum fufpe&um habuit : intellexit tamen po* ftea a militibus & Ducibus locorumter- ix illius gnaris,folum Prcphetam Elifa:- um Regi fuo omnia revelare & detegere. Ofi Regeslatus fuum ftipantes haberent Prophetas morabatur eo tempore Eii- faeus in urbe Dorhan ; couclullt itaque Rex & mandavit circumdari civitatem ; movente autem, diluculc» & filenter,ex- ercitu utillum caperenc,ecce ipfe Elifaeu* obviam procedens hoftsbus ait ; illam viam non ducere in Dothan, deducitque illos ad munitiffimam civitatem Sama- riam ; iutrodu&os coucludit muris, obfe» rantur portae, & omnes atrinebancur per- diti & caprivi. Exrra controverfiam ei%, hos.RegisSyriae milites non ignoralTe vias ducentes in Dothan & Samanam, & mul- tis ipfornm etiam de facic notum fuiiTe Prophetam Elifxum i fcientes igituc omnia,videntefque civitates,vias &ipfura Prophecam quem capere volebant,quare contra fuum propofitum fe duci finebantl Qyare Elifaew jam- manibus eonclufu non tenebantlQuareab Elifso iucramuros& hoftiura gladiosfe concludipermiferuntl Sacer textus tota hanc comcediaadfcribit precibus Elifaei peteutis, ut DeusPopulfi 4« Eiff iftum excaecaret, ?ercnte, oro,geMem hanc v * iceJtate. Iftacaecitas fuit tam nova , tam inaudita, tam extraordinaria & admirabi- lis,ut fimul viderent & non viderent, Vi- debancElifaeum,& uon videbant: Vide^ hmt Samariam,&nonvidebanr : Vjde- bant vias,& non videbant : Videbanc om> nia,& non videbant. Qjaenam quasfo da»« ri poteft carcitas magis implicaca &. magis= casca in homiuibus ocuIisapeTCis ? talis psrvoluutatemDeifuit illacxcitas ifto- i Isr Feriam Quart. Post «irn Barbarorum: & talis,invito Deo,eft noftra Chriftianorum. EIifa:us,interpre' taturfalus Dei : Samaria, carcer adaman- «nus + Quideft falus Dei , nifi Salvatio ? # W4,»;pI aceamcernimuS3Ue(;tameninve /.I4. mmus. Nunc vifitamus dc frequeutamus i«pius Ecclefias, pedes noftros fuper ifta lepulchraponimus, & cum fepulchrum dom °squam femper inhabitaturi fo- p a, a9 mus, Sepuhbra eorum,domus illorum inater- 1 4 ' «^••videmusdomum, &ramen non in- F,U ' verumus. Confcendunt Concionatores puipitumfeuatnbonem , oonuntnobis anteocmos oblivionem & defpeaumle- gis di vmx ; cumque lex Dei fit oftium & porta , perquamduntaxatad vitambea- vfalm tam datur ingredi, Htcporta Domini,ju(li t 7 v zo mtrabunt ineam : videmus hanc porti& no mvemmus,^«r ofiium inveniremn pojet. Siiiamus ad hanc portam,^ inde con- templemuromnia a fummo ad imum uf- que. Homines vagantur per aul^s, regna pererrant,peragrantmundum 4 prolnis quifque negotiis tra funt hi fermones quos confertk ad invicem , & Vt ^ efiis tnjies ? Ifta ccgitationum agitatio, oculorum advertentiam detinebat. Libe- ro vilu Chriftum videbant : detenta ad- vertentia , non cognofcebant quod ipfe effet. Hocmodo liberi fimulque capti difcipulorum oculi, conftituebantquod- dam compofitum vifus&ccecJtatis : Vi- fus,quo videbant : & ccecitatis, quo nou videbant. Ecce quantam vim habeat co- gitatiooculosdivertendi/ Oculi erantin via cum Chrifto vivo : Cogitatio vero in fepulchro cum Chrifto mortuo j &in tantum viscogitatjonumprasvaluit ; uc idemChriftus abfens & cogitatus,illo$ di- yerteret ab eodem Cfarifto vifo & prx- fcnte, In Fer. QuartamPost Do fente. Tantum intereft inter videre ad- vertenter &attente, & videre obiter & diftra&e. !. Unde Jeremias clamabat , Attendite & videte, uon folum exigit viium , fed & attentionem, & hauc quidetn prius il- lo : videre etenim fine attentiorte , eft vi- dere & non videre. Et hic videndi mo- dus & non videndi , magis proprius eft , illo, quo videbant & non videbant illi cceci , tam cceci in ambobus miraculo- , fis cafibus quos retulimus. Illi non vi- debant quod videbant, quia Deus illis fpecies confudit : Nos abfque fpecierum confufione & varietate,non videmushoc quod videmus, folummodd per inadver- tentiam & diftra&ionem vifus. Nunc uti- que intelligetts myfteriofam difertam- que empfiafim , qua Propheta Ifaias no- bis pracipit : lntuemini ad videndum. Quis quxfo intuetur, nifi ad videndum ? & quis videt , nifi ad intuendum ? ut quid ergo Propheta tanquam fingulare quod- dam documentum inculcaus ait, intue- miniad videndum ? Quia ficut multi funt quividentutccecentur, fcilicet qui vi- dent fine modo ; ita multi funt qui vident abfque quod videant : quia vident fine attentione. Non fufficit videre ad viden- dum : necefTe eft intueri quod videtur. Vifa non videmus, quia cum refle&ione eanoniutuemur: confpicimuseafiue ad- vertentia& attentione, &eadem incuria eft ccecitas noftri vifus» Attentionem uo- bis avocant cogitationes, eandem fufpen- dunt cura:, rapiunt defideria , & nobis furripiunt affecius ; hinc vifam mundi vanitatem, illam tanquam folidum quid effetfequimur: videntes fpei deceptio- nem, tanquam certae illi innitimur: vif* fragilitati viC^ turres &, cajtella, tan- M.QaARTAM Q.UADK.AGES. l^f quam firmiffimo fundo inaediflcamus • visi fortunas inconftantia, ipfius promis- fis velut infallibilibus fidem adhibemus ; Denique vifo erroreomnium rerum hu- manarum, illis nihilominus tanquam cer- tis credimus. Quid, fi affe<$us attentio- nem vifus nobis divertentes , de eorutn forent genere , qui hodie attentionem & advertentiam Scribarum ac Pharifasa- rum tantum averterunt & perturbarunt? avertebat eam odium 5 perturbabat eam invidia, fufpendebat eam ambitio , fura- batur eam proprium intereffe j auferebat eam fuperbia, diftinebat eam authoritat & oftentatio propria : & quia tam multi- pliciter diftra£b, occupata , impedita, & rapta erat attentio , ideo non videbant hoc quod videbant : m videntes caci fiant, §. IV. SEcundas fpeciei ccecitas , vel fecunda coecitatis fpecies Scribarum ac Pha- rifasorum erat, quod eorum oculi eilent tales , qui non viderenrres re&as , fed inverfas : non videbant obje&a uterant, fed uti non erant. Oculos miraculose fa- natos videbant, & deceptionem effe di- cebant : videbaut virtutem fupernatura- lem ; & crimiuabantur efie peccatum, Videbant opus quod tantum effe poterat opus brachii Dei : & dicebant quod non eflet a Deo, fed contra Deum. N Quia primavice videbat res cttcumnondummcaepiffe videre : videre utinonerant : fecundavice qualeserant. enimaliudproalio,noneft vifio, fed cce- Prima vice videbat homines velut arbo- citas ; & plus quam ccecitas. f res • fecunda vice arbores ut arbores : & Inhocmundohomines primi , iuere homines ut homines. Videre objeda, raaxime cceci. Deusillislocutuseft non uciinfcfunt,eftvidere : fedillavidere per tertiam perfonam , fedperfemenp- ntinonfuut,eftnonvidere,ccecitatifque fum : non peramigmata aut metapno- ZenrnnY ras , fed claris & expreflls verbis dixit , "^lTfe^res habet. Sed fi homo ifte erat illum prohibits arboris fruaum ipfis fo- ccecusdumadhucnihilvidebat , & fi- re venenofura & valde pernitiofum j nam militer fi erat ccecus dum objeSa videbat quacunque dieindeeffent comeftun, in, uti non erant : quo tempore erat ccecior, nocentiam & juftitiam originalem , I» num quaudoea videbatvel quando non qua fuerant crean non fibifohs, fed om- vlbatVvidenseratmultocaciorsnihil- nibus pofteris ex fe nafcituns eftent per- Q.irnevidensvifuprivatuserat, videns dituri : nihiloramustamencomederunt. «s mverfas iu vifu errabat : & multo Eftne homo tam coecus , qunn fuine- maiorcactasefterror , quamprivatio cem lethiferum venenum fcenter fu- Vifus. Privatioeratdefeausinculpabi- mat ? Daturne homo adeo excoecatus, lis,nonmcutiens,necdecipiens : Error qui fcienter fuis fihis venenum propi^ eratmendacinm^fubapparentia&fpecie net , ut fe vidente mortm corruant > viri • erat deceptio cum imagine certi, Tales fuerunt noftri primi parentes, crat teftimoniumfalfumcumaffignatio- quorum coecitas non iuit oculo- IW FfiR, Qjl ARTAM POST DoM. Qu A KT A M Q.UADEAGES. ifZ ruro fedaiclauforutD , uti memorati cosch hibita fuit arbor : in mundo innumeras. fedocuIommexintegroapertorum,om- Omnia a Iege naturali , divina , &hu- nia euim ifta illi viderunt mukoclarius mana prohibita , omnia a rationc vetita, & evidentius , quam nos illa videamus & & ab experientia improbata & tepre- admircrour : quomodoigiturcorruerunt henfa , funt arbores&prohibitifruausj intalemextremam ccecitatem I Quo- & hujufmodi eft deceptio &iliuGo no- modo fuerunt aut effe potuerunt ade6 ftri vifus sequivocantis in coloribus qui- cceci. Non fuerunt cceci ex e6 quod non bus venenum veftitur , utproefc, quod viderent j cun&a quippe fuis oculis lu- par effet videremalum certum ad fugien- Mrabant : fed mde fuerc cceci, quia unum dum , intueamur bouum , quod non eft , pro aUo yidebant , hoc dicit ipfe tex- adappetendum : Vidit , quod bmtm effeu tus , Vtdtt multer quodbmum effet lignum Proindeavifu Evx originaliter quafinaf- ^vefcendum. Mulier cceca , ccecaquan- citurruinamundi , non folum in privato- do vidilti, c\ quia vidiftmntuere quodvi- nim auimabus & confcientiis : feduni- des,X non intuearis quod non vides j ita vcrfaliter omnium omniifo ftatuum & n-n oportuiikt : fed Eva apertis oculis rerumpublicarum, Jam collapfa eftflo- erat tam coeca , ut non intuereturidquod rentiffima illa optimeque mftituta & ab VJdcoat , fedhocquod non videbat. Fru- jpfo Deo gubermta , protefta &defenfa «us ventus eratrnafos ad comedendum. Hebnsorum Refpublka. Etquar vobis acbonusadnon edendum : malusad vef- yidetur fuiffe primaria & originali* rui- ceudum, cp comcftus infiaebat & peri- nsehnjiTScanfa ? nonalia ,quara coecitas meoat : bonus adnon edendum , quia eorum , quosex ofBciovigilantesrejou- ffon comeftus vitam & immortalitatem blicsoculoseffeopoitebai : & non,quia teunquebat i ltaque fi fru&us ad non oeuli eorum ralimodoerant exceecatitf ed.nd«m tanmm erat bonus , ad vef- omniHo non viderent : fed quiaaliucJ bmBbdm * ^valdemalus: pro alio videbant , & pro eo utviderenc quOTiodoEvaeumvidicbonumadeden- hocquoderat, videbantilkdquod non aum ,^dn q Hodbo m meffetadvefcendwn> erat. f dinium multis deploravitlachry- ^TJ eXcoeca£us erat ei vifus »m- mis Jeremias tempore B.ibyloukae cap- qu.erronea cceciras , ut intuendo fru- riviratis , propterdevaftitionem & ex- ttum nonvideret quoderat , fed quod cidium civifatis Jemfalem i Vropkeu tm yjhren non erat non videbatipfummalum e ffe nderunt ttbifdfl Reipublk* fcoc^ r „ tZ X h ™>f rs ™>*™>Mq™d li , quofuiofficiumeratnonfo^ ' fcoiwellecad e^noWqaodnrila.euft. pnefentia yidew , verumenam futura crat vtdtuquodh numefet. profpicere y eranf p ^ 4 ^ Ifbfuitceedtas Ey»,&teeftF,!fo- circ6 vocabantnr^ tes <, &deceptam, ^^^^^^tnanutumbmm, & uunc fero agnofcentem veritatem Teru- S u 7 T S ^ uivo « M « fileai civitatem Jeremias alfoquendo di- ^nSS b o»o^bonum cummafo, cit , Prophetas i^fividifle falfa S ^ ^n d^au oculorurn fetfcfcceptio. utui , nderumtibi filfa Notatebene ^ a S E R M O prophetizarunt , Vaticiuati funt, coufulu- erunt, vel locuti funt falft , poffet tranfi- re • fed dicere , viderunt , vidermt tibi l Si res erant falfac, uon erant : & fi non erant, quomodo eas vidcbant ? Ifta erat affliS* reipublicx coecitas oculorum : oculi non videntes quod erat , & videntes hoc quod non erat , nec futurum erat. Veri Pro- phetae videbant quod erat 3 falfi hoc quod non erat. Et quoniam cceca refpublica ab ejufmodi oculis fefe gubernari permi- Tm»>.z8-fit,hincinteriit. Verus Propheta Jere- pen tot. mias fuadebat , ut Nabuchodonofori i eie dederent & fubjicerent, quod ni facerent, ipfum venturumfecundavice , & ciyitt- tem Jerufalem fuhditus everfurum : cui contrarium vaticinando proraittebat Ha- nanias Propheta falius , Nabuchodonofo- rem non reverfurum , fed potius a fe abla- tatempli vafa reftituturum : & quia lfta oraculafalfa,velut magis plaufibilia,fue- runt credita,Jerufalem funditiis fuit ever- fa & deftru&i, necnon reliqui* populi & ruinae in Babylonem abdu&£. Verus Propheta Michxas de Bello in Ramoth . m lt Galaad requifitus, refpondit fe vidiffe ex- l' t % ercitum Ifraeliticum ficut oves fine Pa- F * ftoredifperfum:econtrari6Pfeudo-pro- phsta Sedecias cum quadringentis fibi jequalibus promotionem belli fub polh- citatione vidoriae fuadebant ; & quia Rex Achab magis approbavit & potins fequi voluitmultorum Pfeudopropheta- rumadulatoriam falfitatem, quam unius veri Prophetae veritatem cognitam & probatam > pofito , quod pugnam ingref- fusfine regiohabitu &corona ne agnol- ceretur, ecce unius tautummodci fagittae cufpide taftus occumbens exercitupro- ftituto, hoftibus vi&oriam & triumphum detulit. Sic Mich*as & Jeremias futura praeviderant & praedixerant : reliqui Ve- ro videraut quod non fuit nec fa&um eft. Apertis igitur oculis , Principes arbitren- tur oculos quorum fe duflui credunt : paucorum videutium res uti funt, & uon, multorum & ccecorum unum pro alteio intuentium oculos fequantur, viderunt tibi falfa. Sed quomodo poffibile ( ut' asque ra- tionero demus hujus ccecitatis fecundx , ficut dedimus primae ) quomodo inquam eft poffibile, dari homines adeo ccecos, qui oculis apertis res non videant ficuti funt? Refpondebit aliquis , hanc dece- ptionem vifus procedere ab ignorantia. Rufticus,tanquam ignorans, videndo Lu- Ham omnibus ftellisarbitratur effe majo- rem:Philofophusqui fapiens & iutelli- gens , quantitates dimetitur per diftan- tias,& videt ac cognofcit ftellas Luna lon- gemajoreseiTe. Rufticus quia Rudis & idiota , videt ccelum effe casruleum : Philofophus quia doc\us , difcernendo verum ab apparente , videt quod hoc quod videtur coelum cceruleum, nec cce< ruleum fit nec ccelum. Rufticus quia ignorans,magnam colorum varietatem in Iride videt : Philofophus quiaeruditus & cOgnofcit ipfam quoque lucem deci- pere ( quando duplicatur ) videt & per- fpicit ibidemnon efle colores,fed tautiim coloratas deceptiones , vifufque illufio- nes. Si erg6 ignorantiatantum aberrat fu(p*iciendo& videndo ccelum , quid fiet fi viderit & refpexerit terram? Ego igno- rantix fuos non negabo errores : ied quos de ccelo plerumque oculi patiuntur hu- mani ( quibufque multos pati faciunt ) non de ignorantia , fed paffione nafci di- co. Paffioeft quae errat, paffio decipit, paffio oculos perturbat fpeciefque im- tnutat I» FERIAM Q.UARTAM PoST mutat ut aliud pro alio videant : Ifta tan- tx coecitacis vera eft ratio , oculivident mediante corde : & veluti qui per vicra diverforum colorura vider, omnia illi vi- denturejufdem cum vitro coloris efTe:ira quoque vifus & afpe^us iifdem tinguntur humoribus , quibus afFeda funt corda. _ Moabira;, poficis caftris, exadverfo Jo- laphat & Joram Regum Ifrael & Juda, vi- denres prim6mane interipfos decurten- tem torrentem folaribus radiis rubrica- tum,aquam putabanc eiTe fanguinem; fuf- picati itaque fibique perfuadentes hofce ambos amicos Reges ex fuborta fortaffis rixa & difcordia in mutua vulnera con- 4.R cit coecum qui alii cceco ducatum pras- {\it:Si cacus cacum ducat j duftik- & ductor Mattfa ambo pariter erant cceci : fed uter eo- jj t Vt 14 rum vobis videturfuiiTe ccecior , du&or an duQus ? Ego cceciorem fuifle aflero du&orem ; ccecus quippe ducatum ad- mitten«, fe coecum cognofcebat : du&or ver6 alterius tam longe aberat a vifu Sc cognitione fuas ccecitatis , ut fuos quoque oculos poffe commodare arbitraretur, Primus erat ccecus fimpliciter.alter dupli- citer. Primus £mpliciter,qu ja erat ccecus: fecundus dupliciter , femel quia ccecus erat 5 & iterum , quia fe talem efle nots cognofcebar. S.Joannes Evangelifta fcri- bit Epifiolam inveftivam ad Epifcopum Laodicenfem, inferens fequentia : Nefcis guiamifer es,& mijerabilis &cacus ? hic ex- pendo & confidero t mifer & mijerabilk. Appel» noafemel , feditefatdibfuma^ri m7 *be«Lucili ( mquit Seneca ) quodejuf- Idem EvangeliftaTftud d£t 1 te £r ^ > — W^r f , W rbi Spr |fa tis , ^ £ ^Ta -r ? ™ ' «e>4ifc ( ? Notateiftid«iS i -5 ambl "° ' P° m P a eratfemelccecu S ,ideftfi m pliciterS '? » Nunqmdnoncoecitaseftmen. ccecuserat : era iterurn S cus idZ Ti 9 M ?° ' Velmax "* e - Sed Hmcquiacoecuseratdupliciter dunli r . ? ' * namcum ccecitas & ob- toioquemtinifoyXi.X ' nosiIlama ""buimus «&. CoecumelTeeratmiferia quTa l , j 4cen ? ' non aliter vivi pofle citas : fedelTeccecumr&ho ;X a r IT^V ^ '' cita, Prima cLitlsVudaE t m ^ot ^ 2^°^ ? eaorumvifu&afpeau : fecundaSfum ™t ? t T fuam 1 ^ nofcens privabadu* c.d^fenfu^Sr « et fo* ^ VifuS fuCcut - mifer&mifirabilh&c^us. ^*™*™' rer «taa U s. Mendicas ille Jerechunt*- Heuquotmiferi^miferabiks *;c~ci ^TT fe( 3 ue ^lem agnofcendo rcfert cafum notatu dignum 5 qui in fua Z l ' T™ % Vtdem ' ^ omo ' Luc ' *h •cciditfimilia. DifapulolucSarra doca " tatesno ^ s poterimus excutere, v. 4 i t ram • IncredibilemtibiremnarroSedveram * rt T , cum a natmtate effet fatua , fubit6 per- 'l ^ ? didit vifum , mcfatm fubit), dffct cognoicendas , mfi plus quam ceci ef- Et quid vobls vi&aelSS ^^^^roshpf^&sgnofr Wam & cccam T h c Lu ur reS r "^ Tobias au3iens fjnt perfufus gaudio , ut furgens in occur- ium ad eum amplexandum celeriusfe- ftinaret. Sed , fiftegradum Senicule , fe. noraine te ccecum , & ne quidgm am- bularepolTe , nedumcurrere ? non ad* rurp oculorumr^barlnTpoteft^c^citas TffeLl^ a^u' Y ama ™ ta!em ^ 1 ^P^^S^dieihujusteiamturbet, V"?> gai». «rat , &nefciebat. ?*dagogm'fuumn- gat, utmigret : quoporrigentemanum luam ut eam deduceret , refpuit admit- tere d 1C ens : domtm tenebrofam effe , opus effe aperiri fcneftras : fed fcneftr* claufe non erant domus , fed f uo . Tob. 1 1 v. io. Cen. 5 r.io, IS 5 S £ R gaudium tuum & tua: domus in lu£tum convertat ? aliquateniis & cx parte hoc fa- ftum eft, cum poft paucos titubantes mi- nufque cautos paifus offendeus iu terram ' corruit, Confurgem coecus Pater ejus , ccepit offendens pedibus currere '.&prolapfus efi in- quit Textus Grsecus. Alienis igitur ma- nibus ere&us, jam minus ccecus famulo porrexit manum, quo duce fine novo pe- riculo filium ample<9endo recepit, Et da- tamanupuero^occurrit fttiofuo', ita ut gau- dium , fubita lsetitia , & amor tali modo Tobiam coecarint , ut fuam coecitatem nec fenferit nec confiderarit, poftquam ver6 fuit lapfus, ipfelapfusipfi revoca- vit in memonam quod eilet ccecus, & ut velut ccecus alienis fe manibus& fulcien- dum & ducendum committetet. Omnia videntur oculis apertis, (ola vero cceci- tas propria videri poteft claufis : fed quando illa tam cceca eft ut non videat fe- ipfam, lapfus illi oculos aperiuntut fe vi- deat. Lapfi fuut tam ecece noftri Proto- plafti, uti vidimus , & quando illis oculi funt aperti ad videndam fuam ccecitatem ? ( poft lapfum 3 Ef aperti funt oculi amhrum : appetitus illos exccecavit , lapfus vero illuminavit. Ecquis filiorum Adam non eft coecus? Et quis ccecus, qui non femel fed faepius eft lapfus? & tamen tot lap- fus & relapfus non fufRciunt ad cognof- cendam noftram ccecitatem ? Si in tot incidis laqueos , quot funt ftultitia: & vauitates mundi : quare non declinas & caves id, in quo cascutiendo laberis , uec fublevantem te aut du&orem requiris? Hoc autem vos monitos volo, ut fi hunc in finem cuidam famulo manum por- rexeritis veluti Tobias , uthicfamulus fit tam fecurus & vifu fauus , ut fciat M O ubi greffus ponat , & vos deducere ac fuftentare queat : & quamvis hoc modo manum ipfi porrexeritis , cavete ne tam prodiga fit utipfe quoque cxcascetur ve- ftragratiaj & vosdeducatinpericulofio- raprascipitia. Sed jamadeft tcmpus , ut rationem demus hujus ultimas quoque ccecitatis, ficut caeteraruin dedimus. Impofiibile videtur & incredibile ho- minem ccecum non cognofcere fuam ca> citatem : fed quia jam vidimus plures hujus fpeciei dari coecos , fupereft hu- jus extrema: tamque ccecae ccecitatis cau- fam indagare. Si ccecus dari poffet, qui fe ccecum non cognofceret , talis effet nofter ccecus Evangelicus : erat quippe ccecus a nativitate : Et quia non cog- nofcebat vifum , parumeft, quodnoa cognofceret ccecitatem : nihilominus certum eft , ipfum hanc cognoviffe : & nos loquimur de ccecis oculis apertis & patentibus , qui norunt atque iciunt quid fit videre , & non videre. Qyx- nam igitur aut eft , aut effe poteft ra- tio & caufa , cur ifti cceci fua csecitate fic obfcurentur , ut eam ignorent & non cognofcaut ? Alii alias dabuut caufas ( ad errandum enim multae funt ) quam ego verc* arbitror certam & infailibilem , eft ipforum coecorum magna praifumptie. Primje ccecitatis caufa (ut vidimus ) eft inadvertentia : fecundie , paffio : tertia; hujus omni- umque maxima: , eft praefumptio : hujus probationem habemus in ipfis Scribis & Pharifaeis. De his loquitur Chriftus ad fuos Difcipulos alia occa- fione, dicens : Sinite eos : cceci funt, & du- i r A MatthM, cescoecorum, propter quod bonum eft> ut * mod6 ab iis non recedamus» At fi v ' erant un. % IN FeR. QUARTAM P O $ T DoM. Qu A R T A M QuaDRASEJ, lfij erant coeci & non videbant, quomodo fe fcimusjuia hic fomo peccator ejl ; & fic con- m, coecorum duces conftituebant ? quia tan- trariantibus fibi binis hifce propofitioni- ta,uti ha^eorum etatpraifumptio.Ut coe- bus,non alia erat caufa diffonantia?,ex qua cos ducat, neceffe eft ut habeat duas cog- casci condemnando fcientiam, fuam jufti- mtionescontrarias, Primam , quaalios ficabant,praterquam,Nw/fMM«*.Iftud Nos cajcostanquamtalesagnofcat : fecun- ade6 pr^fumptuofum , totklquemhoc <*am , qua credat fe videre & fe non a:fti- proceffu repetitum, unicum & totum ip- metefie cajcum. Talis erat praiiumptio forum cenfura; erat fundamentum , Noi Scribarum&Pharifajorum ; inaliiscse- hoc dicimus ; quod fupereft ignorantia citatemjudicabantcaecitatem , &fuam eft&error. Nw, quafi cscitate carentes exiftimabant effe vifum 5 hinc pro eo ut & quafi non effet verum quodante intu- hbi ducem inquirerent,aliis fe duces offe- lerant , Nunguid & nos cxcifumus ? Homo rebant & ut tales venditabant. Si quis caj- miraculose illuminatus ipfos conf utabat , cus vocc ftentoria venales offerret ocu- confundebatillos& co»vincebat ; & ne- los,quoqua;forifoapopulo&ipsanatu- fcientes quid argumentis oppofitis re- ra exploderetur ? Hanc fcenam in tribu- fponderent , ad argumentantem fe verte- nali Jerofolymitano reprasfentabat csci- bant, & in fuo, N quam antea, e6 tendebant,ut illumalu- capratfimptio? In fcripturisunicamtan- W ^ nl£lone fhn/baveJIerent, & in tum fimilem reperio,& quidem etiam m luam pnfiinam & errat^cam opinionem Jerufalem : fiquidem inhac fola Regio- retraherent ?ajebat hic tScmms >q mpecc^ ne ubi Chriftos crucifigetur,h«c monftra tmtVmnwmdit. Hepljcabantilij; Nw vivere &toieraripofIiTnt. V} Cu- ?4* jjfc S E R M O Cuftodes CalVari* muites crucifixo- funt ; unde & Scribis & Pharifaeis vifuS rum vuam abrumpere juffi , videutes Chi iftum jam mortuum, traufierunc ; ut . I9t yidtrunt jam cum mortuum , non fregerunt ' ' ejus cruu.Hoc fecerunc milires oculos ha- bentes : Longinus ver6 caecus quid fecit? percuflit Chriftum lancea : Caeco in ma- nus dans lanceam , illam in Chrifti latus mitti dcfiderat. Si igitur hi oculos ha- bentes Chriftum jam mortuum videruiit, Quare caecus illum tanquam vivum vo- luit occiderc ? quia cum eflet cascus & adeo caecus : eatenus tamende vifu pra:- fumebat , ut putarec fe melius videre oculis claufis , quam alii apertis. Heu quot hodie tales in mundo reperiuntur Longini, tam longi,tam extenfi, & prae- fumptuofi I Verum haec non tam eorum, quam generalium eft culpa. Si Longinus erat ccecus, Quomodo erat miles ? fi Ve- teranus , de alio officio ipfi erat provi- ' dendam -.fedfine oculis lanceam tenens manu? & fine vifu in excubiis ? & quid- ni dc fuis prsefumeret ojculis , qui cum ef- fet ccecus non reducebStur? Ipfe fuic prae- fumptuofus : fed Praefumptio pro co fa- ciebat ; aufcultate Ifaiam eandem Hiero- folymitanam Rempublicam alloquen- lftt. f tem : speculatores tui cceci emnes. Urbs V, 10.] crac bene munita , tripiici murorum or- dme circumdata : Excubiarum vero fta- tioncs & lpeculae adeo neglectae , ut in & lumen oculorum defecit ; Cceci ex praefumptioue officii, & ex mcumbenti fibi videndi officio cceciores : Vt viden- tes iceci jiant. §. VI. H/Ec erat quidem ultima ccecitasScri- barum & Pharifauorum : quaenam veroeft noftra? Illi quidem eranc plus cceci, quia fuas ccecicaces non videbant; an nos forfan videmus noftras ? Quod fi ipfis quaerimus remedium , nos eas videre cercum eft; fiuaucemjnos eas ignorare, eft cerriffimum. Viderc, & remedium nonadhibere : eft uon videre. Apparuit Deus Moyii in Rubo, fimul indicans quis effec & ad quid veuiflec ? & Verba qui- bus Divina Majeftas fe mauifeftavic fue- re haec : Vidi Ajjiittionem Fopuli mei in M- i* gypto : & fciens dolorem ejus , defcendi , ut v«7» liberem eum. Domine , tanto jam cempo- rea populo tuo toleratam afflictionem nunc demum vides? Egonovi, tejam ante creationem hujufce Populi, ejufdera fundatotis Avo praedixiffe,quod quadrin- gentis annis peregrinus citate conviai eftis. Ecclefia? Principes feu Prasfides , inferiores , fuperiores , fu- prerm,vofqued Prajlati eorum officium beutesobligationes?videtifneveftriscon- fcientiis imminens grave ouus ? videtifne regiminis incurias, injuftirias, furta, rapi- nas, dilationes & remoras , corruptelas , refpedus ? viderifne refpiciendo magnos, minorum vexas ? videcifne lachrymas & fletuspauperum, ejulstus & gemitusom- nium ? vel hoc videtis , vel non videtis. \ Si videtis , quare ( utpar eft) remedium non afFertis ? & firemedium nonaffertis , quomodovidetis? ccecieftis. Et vosad- efte patresfamilras^qui domum, uxorem , filios, & alios domefticos habetis : videtis difordinationem aut familias cofufionamj uxoris Vanitatem, filiorum incompofitio» nem, laxamque difciplinam , & conforti* prava? videtisproterviam& inverecuuj diam famulorum, eorum vitam ,a fci- plusdixit , quam fcripferat. r> ** • hcet , sunt & alia multa.qmfecit ]efus , qm Hinc nobis aliquod e Textu Ezechie- ¥ h fifirtbanturperfingula , nec ipfum arbitror lis patebitdubium , a pluribus quidem mundum capere poffe eos , quifcribendifunt notatum, fed nullius adhucineeniopene- Itbros. InquonamigiturS.Joannesplus tratum. Vidit Ezechiel myfticum illum dixit } in hifceduabuslineis,anintotoluo Currum , quem trahebant quatuor ani- Evangeho?Haecquaeftiovideturhabere ma lj a , fcilicet Homo , Leo , Aquila multumtemeritatis. Nullus faltem in- Bos. Cin<3 a erant a lata : fedaquila in- terpretumeam huculquernovit: veriim quitTextus , volabat fuper omnia qua- r -, tacite & admirabiliter ad eam refpon- tuor. Defuper ipforum quatuor. Difficilis * U det , opimonemeafingularis&omnium &implexa Propofitio ! fi dixiflet Aqui- V ' 4 * mterpretum doaifBmus Maldonatus, lam defuper tria volafle , obfcuritatecap Maldo- -Quoddumdicit ,&feexcufat , resCbrifti reret , & fic naturaliter effe oportebat mtus, magis quodammodo , quamfteas confcrip- A\x enim aliis erant appofitx • Aquil* fiffet , ampltficat. Solutio notatu digna. ver6connat*. EccenuncBos aiatus,quo- Eitne poffibile , S. Joaunem in ultimis modovolabitjatquiafajpeboscum Aqui- fuisduabuslineisplusdixifle , quam in laidem jugum trahit , hinc taliscurrus toto fuoEvangelio , tantaque librorum tamlente , &parumpromovetur Ala: copia , quos mundus capere nonpoflet, in homine&leone ( quamvisvideamus {\ eofdem fcnpfiflet ? ita eft : in toto tot homines tantum volare ) funt auafi enimiftoEvangelio & librisuniverfis idem ; ita ut mirum non fic Aquilam S. Joannes confcr.pfiffet Chnfti miracu- vo lare fuper ifta tria, Sed quod Pro- la : duabushifce hneisfatetur confcribi pheta aflerie fuper omnia quatuor ani- nonpofle , multoque major laus & ex- malia , quorum ipfa erat unum , Aqui- «ggeratio rerum eft , fateri fcribi non lamvolafle, quomodo hoc fieri potuit * poffe,quamexarare f Qpod confcnbKur R at i noftra magnum hoc myfterium X % reve- I«$4 S £ B. M O rcvelavit. Haec quatuor Animalia ( juxta magnificare pennam : uon pra:fumere,eft unanimem Do&oruui Seutentiam ) erant maginticare materiam» m Pennas, aquilas quacuor Evangeliftae : Alae eorum eranc S.AaguftunuutumpraaumpiiiTent moli- pennae quibus icriplerunt : Aquila erat meii,quaiitumeraccompiiareiunuiiiera- S. Jo^nnes, EcProphetainquiteumvo- bileni miracnlorum thanmaturgae hujus lalie non folum fuper trw alia , fed Virgiuis feneui , plunmum fuiiienc m*- fu;eromnia quatuor , Defuper ip- gtnncataeut nou acceucando cam arduum forum quatuor , iic enim fuit. S.Joan- aiTumpcum , fuamque agnofcendo , pro nes iuum confcribeiido EvangeUum fu- tanto negotio, in!ufficieiiciarn, plurimiim pe trestanmm volavic Evangeuftas,quia hae penuae magtufkatunc Beatiffimam mult6 piuradixicquam llii : fedintiiue Virginem. De muliere ifta Sole veftica„ iftas duaraddendo lineas 5 quibus prorefta- ftellisque coronata quam in fua Apoca- tus eft miracula Chnfti uon pofTe confcri- lypfi vidit Sauaus Joannes , iuquit tex- bi, volavit luper onmes quacuor, volavit tus , Dau ftmt multeri ak dus. Aquil&magnit, Apoc.iZ» euimfuperfemetipmm , &dixirmu!c6 utvolaret. Quxuam eftfole veftica ftellif- v. 14» pliis quam dixerac: itautifta Aquila mul- que corouata mulier, nifj Beatiffima Vir- toaltiusvolarit pennas colbgendo quam go ? Ec qux hujus aquilae magnae funt ilbs exphcando. Explicaudo pennas ad ala?,niti pennae, ideft Scripcores ordinis S. delcribenda Chrifti gefta , fuper cres vo- Auguftitu? in aliis cafibus daucur huic Vir- lavic E vangeliltas:pennas vet6 colligendo gini pennas hujus aquil3e 3 quibus valde ele- & confiteudo ea contcribi non poiTe > vatur > in hoc cafu easdemipfi negantur ut volavic fuper onmesquatuor , fiquidem voletfublimius : & ficferesruber , ma- volavitetiamfuper feipfum , Defuperip- guificencia& majeftashujus Vnginismul- forum quatuor. Tranfeamus uunc de to plusextollitur , diim har pennae fe coL* aquila ad aquilam , fimiliter in fenfu ligendo ejufdem nuracula confcribere literali : nam quemadmodum fanclus non prxfumunt : q uam fi tocas fefe huic Joannes eft Aquila inter Evangeliftas :pa- operi applicafTent.Hxc lublimis fuit corr- ri ratione S. Auguilinus eft aquila inter fideratiodifcretiflimaquecautela , cur li- Do&ores» ber Hiftoriaemiraculorumque Beatae Vir- Si pennaeS. Auguftini fediftendiffenc, ginis de Rupe Francias non fueritcon- fi eaedem ad confcribendum hiftoriam & fcriptus:eo quod filencium eloquentius fit miracula Beatas VirginisMarias de Rupe & elegantius quam innumerabilium cou- Franciae fe anphcarTent , plurima pro fcriprio librorum. more fcripfifleut & nataffenr t fed has §. II I. pennas fefe colligendo , & cofificendo /""^Uxnam fit ratio , ob quam non thaumaturgas illius mundi Dominae V^neceffarius fic Liber dicam mod6 : efte tam innumera ut confcribt neque- &hxccamclaraefti- riis hujus muudt locis T fiqnidem no- fter difcurfus nimium extenderetur^ Uliflrponen fis urbis l©ca perfcrate- mur. Floruit UiyfEpona? miraculofa Pomus B r V. de Nativitate ; feJ cranfie- re jam miracula Nativicacis* Fisitmiracu- lofa Domus B. V. de Refugio : fed & re- fugii miracub pr«tesiere r Fuit itidem miraculofa Domus B. Vvde exilio : fed & trauferuutmiracukExilii. Fuiedeni- queibidem rairsculofa Domus B. V, de JLuce ; fed hujus quoque mitacula ceffantv Sola miraculofa DomusB. V. de Rupe Franci^, fuir, eft , & manebitmiraculofa, mm hujus miracula nunquam tranfeunt : & qax non; tranfeunr neque deficiunr , per&ficfuir. Exivic aqua miraculofa UCm tam copiose & eonftanter^ ut S. Paulu& WvV ' dixerit , Bibebant de confetptente eo$ petra^ id eft ,Rupequ« eosfequebatur.. Quo- modo ver&rupes eos fiquebatur ? nora fequebatur eos motu locali r fed mira- culofo ex fe emifFo fluvio comitaBaret e^etciitMii omnes ejufdem' tidk&imat lt< s E * ffaltn. fanans : No« erxx in trtbubus eorum mftmus. 104.V.37. Erupe icacurifcbatfouspereuuisi & de foute promanabat fluvius, curreus incei- fauter, & omnibus fuccurreus. Qi"» us * Paulusmoxiubjunxit, hoc futurorum iuifle figuram : 8c jam liquido cenumus. In hoc alcari eft Rupes , e Francia m Ca- ftellaro, & de Caftella hucin Lufitamam translata , k qua rupc fcaturit fons, qui eit miraculofa ImagoB. V. Mariae : ex noc fontemiraculorum& beneficiorum ejus promanat fluvius , qui fifti nunquam nec ceffare potcft , fed perenniter currens omnibus mundi neceffitatibus fubvemt , fic iuquit S. Joannes Damafcenus de B. S.Joan. Virg> Maria loquens , Vetra qut, ftttentt- Vamaf. bn vitatn tribuit ,fons univerfo Orbi medt- cinam offerens. Idem de te ipiadixerat & promiferat eadem Beata Virgo Maria Vrov. 8* Proverb. 8. Qui me invenertt , tnventet vt- ¥,tf. tam, & haurkt falutem a Domino : non inquit, recipiec; fed hauriet falutem, haurietenim & bibetdefluminemuacu- lorum , & fonte falutis ab hac Rupe ma- nantis. . r Sed refpondere mihi videntur iu la- cra Scripturaverfatiffimi: autiquae iftius Rupis miracula , non uno tanmrn ied multis effe confcripta codicibus,&qui- dem tribus illuftriffimisutriufque Tetta- menti pennis : fcilicet , Moyfis , Davidis & Pauli. Quemadmodum lgitur hitto- ria & miracula Rupis Ifraeliticae tot h- bris extant confignata , nonne pan ra- tione juftum eft hiftoriam miraeula- que Rupis Franciae confcribi ? Nul- latenus ; multura enim inter rupem & rupem intereft 5 mukilm intereft inter fluvium & fluvium : inter mi- racula & miracula. Illa rupes jam M O corruit : ille fluvius jam exaruit : illa miracula jam expiraruui : & ubi res tem- pore pereunt, bonum *ft hbrorum me- moria easperennari , in hac verbnofha Rupe Francix accidit concrarium : Ru- pes femper manet eadem ; fluvius m- ceiTanter currit: miracula uuuquam cef- fant;&miracula a temporis tyrannide exempta , non indigent remedio con- tra tempus : fed fui ipforum funt fcrip- tura , funt annales, & diaria. Deus feptendii fpatio , hanc pul- cherrimam totius univerfi machinam creavit, diftinxit, & ornavit. Mira & exafta punauaiitate Moyfes ex die in diem creaturas & unius cujufque ope- ra defcripfit , Divifit lucem a ttmhrit : & en ' faclus eft dies unus. Bat ftmamentum m. • medio aquarum : & faSus eft dies fecunduK geminet terra herbam virentem, & fatlus tft dies tertius : & Gmiliter de reliquis. Ita ut Moyfes omuium operum crea- tionis exaaiffimum fecerit diarium. Opera coufervationis , fcilicet, Provi- dencia , quibus Deus univerfum confer- vat & gubernat , operibus creationis quoad potcntiam , fapientiam , maje- tem , & magnitudinem nullateniis in- feriora funt. Qu° d fl ig itur Movfes opera creatiouis fcribendo tamexaaum corundem compofuit diarium , quare nec ille nec alius quifquam facrorum fcriptorum opera confcrvationis con- fcripfit, cum tantus in illis caufarum conftet concurfus, cum tanta varietate effeauum : tanta concrarietas cum tauta harmonia : tanta mutatio cum tanra fta- bilitate , tanta coufufio cum tanto ordi- ne : tot denique aliae circumftantias fa- pienti* , potentiae , providentiae', tam x no- De Beati s."' Virg„ M a r ia De R uPe F r anc i m. i€ **David? Cali enarrant gloriamDei , & na 5 U«/<«w,quiailldduntaxaC acempo- opera manuum ejus annuntiat firmamentum: ris tyrannide funt exempta. Dies diei erutlat verbum. Ifta Ccelorum Sed quod videtur vobis maximum revolucio, ifte Planecarum curfus , ifte Rupis Franche mitaculum ? Eft hoc, ordo & difpofirio firmamenti , quidnam quod ejus miracula ab imperio tempo- aliud faciunt , quanra quod inceffantur ris fint exempta. Nihil in hoc mundo mirabilia Dei mundo annuucient ? Et potentius eft tempore , cun&a fuse fub- quid ifti fuccedentes fibi invicem dies , jicit ditioni, omnia mutat & flnit : non nifi Hiftorici muti , & propriorum folummodo dominatur Naturae, fed ad operum fuorum quas uon per Annales ipfa quoque fupernaturalia fuam exten- _ i feu diaria publicantur diligentiflimi difc poteftatem , quod fummopere mi- Chronographi ? Dies diei eruSlat Verbum. ror. Miracula funt fupernaturalia , fed Talia Rupis Franciaj funt miracula , neque ex hoc quod naturae fphoeram qusfi tratjfeundo ceffaffent, & Sabba- -tranfcendanc , a temporis dominio exi- chum aliquod ficut illud creationis eiTet, muntur. Magna Serpentis iftius in de- in quo ceffando quieviffent , re&e Tcri- ferto fuere miracula : quotquot erant in- berentur ; fed quia nec quiefcunt nec cef- firmi iguitorum ferpentummorfibus per- fant ( prout hrc patet , & fingulis Sabba- cuffi , hunc afpiciendo ferpentem , fta- thts conftat, quibus miracula hebdoma- tim fanabantur; proceffitcempus, finita datim refumuntur) neceffe non eft fcri- funt miracula: imo & ipfe lerpens. Stu- bi , hiftoriifve mandari; fed eorundem penda fuere miracuiavirgae Moyfaicae , , hiftoria eft continuatio , & eorundem qua velutinftrumentotanta corSPharao» diarium, ipfi f u nt dies , Dies diei eru* tieiu %yptoedicafuncprodigia;fuccef- mt Verkm, Hodiern* diei miracula fit tempus 3 finitafuntmiracula 1 & famsl ' i " ■ ~ ' : - h. vit- virga. Ingentia parirer PalHi EUae fuere miracula , cujus virtute Elifaeus iuftenta- bat vivos ; fauabat infirmos , vitae refti- tuebat mortuos :tranfiit tempus; finem acceperunt miracula, fimul & pallium. Admirauda fuere miracula Arcae Tefta- menti , in cujus confpeau retrogreffi funt fluvii, corrueruut muri, comminuta 1 unt Idola, & fubitanea morte extiugue- bantur prsefumptuofi : tranfiit tempus , finita funt miracula fimul cum Arca.In- gentia denique & obftupefcenda primiti- vse Ecclefiae fueruut prodigia & figna , in qua, primifideles & Chrifti Difcipuli omnium loquebantur linguis ; omnis ge- nerisinfirmos curabant, daemones eji- ciebaut, ferpentes cakabant , fine laefio- ne venena hauriebant : tranfiit tempus, adolevit Ecclefia, & quia firmandaefidei non amplius erant neceffaria , ceffarunt miracula, ita ut omnia dominio Tempo- ris fint fubjeda, folaque Rupis Francis prodigia ab illius jurisdi&ione fint ex- empta. Ingens miraculum ! caetera cum tempore deficiunt , Rupis Franciae mi~ racula curo tempore increfcunt. Maxirria temporis excellentia eft quod rupibus dominetur : maxima ver6 hujus Paipis praerogativaeft , quod tempori priEva- lear, Et fi libri fiut remedium contra tempus: quitemporisnon fubeftlegibus, non indiget iibris. §. IV. Hfi funtrationes,curputaverim non ;ffe librum Hiftoriae & miraculo- ru. ■ . B. V. de Rupe Franciae, nec neceffa- rium ut effet , luppofito refponfo dato , talem nonextare. Sed bona veftra, Sc omninm venia, ego hoc non fuppono, nectaliter, fed contrarium fentiendo, M O dico, non extare unum librum , fed mul- toshiftoria?, &miraculorum hijus Db- mus. Et quis eft ifte liber, vel quaies funt libn ?jam audietis. Primus Rupis Fran- ciae liber.eftleaum Evangelium , Liber Mm ^ f generationis Jefu Chrijiiyfilii David , filii A- ^ braham. Ergone libergenerationis Jelu ChriftifiliiDavid,& Abraham,eft liber hiftoricus miraculorum Rupis Franciac ? platie eft. Totum hoc EvangehumS. JVlatthsei , 2b exordio ufque ad finem conftat ifta varietate & multitudine no- minum quae audiftis : Abraham , Kaac Jacob, Jefle, David, Salomon &c. Com- mentando in haec nomina inquit Chry- foftomus : Causa quidetn & ratiune , provi- ^ c ^ dentiaque Dei , pofitafunt hae nomina i qua rn autem taufa & ratione pofita funt, vere ipfi fciverunt qui pofuerunt , & Deus cujus provi- dcntia ponebantm : Noi vero , quid intellige' rr. pojfumus in nominibus, ipfis boc loquimur, Iftud dicit S. Chryfoftomus, cui confen- ritS. Anfelraus & aliiPP.ita ut quodli- bet nomen hujus Evangelii duplicem ha- beat fignificationem , hiftoricam unam : akeram myfticam. Significatio literalis feu hiftorica , indicat perfonas : fed my- fticus intelleftusinfinuatcaufas. Hiftoria nobis notificat B. Virginis Progenitoresj myftice r.obis infinuatae caufa: , funt gra- tiae ejufdem Beatiffimae Virginis Mariae. Progeuitores hoc produnt quod Beatiffi- ma Virgo abhominibusaccepit ,fcilicet, fanguinem & nobilitatem a Patriarchis: Gratix hoc aperiunt, quod homines a Beatiffima Virgine receperunt, fcilicet favores tk beneficia quibus totum huma- num genus cumulatur. Proinde Spiritus Sandusorimumiftud S. Matthaei Capt- tulum fubtalimyfterio & tali di^avit ar- tificio, ut lectum quidem fuperficietenus &ad Dk Be Atis . Vrac-. M a *ia De R upe F» ahc ,*. , Merifice idipfum Beatiffima Virgo de homrS 0111 ^ P " ri " ch ™» &rf^ 4 . «b Ecclcfia ipfi accominodantur. lL S 'nrodSf r m« fliyfam». Verba notatu djgna : digni- tur ES— f ^urrendo mede- or q uenotatuconre q uent la .Inm § efunto 8 m- & m £S "tt* nes gratis ; venite ad me^meisque vos gc- p e c^™ " Ru " nerationibusimplebo ? quxnamefthxc P De5d5 h, I e « ,Dtueri - Gonfequentia ? valdegravidarefnea., h.i h;f n , aum Infirrni "tis , ad- M«& c^Stttt n TtSm- t C BTl'V fedfm - tes a generationibus fuis implcri affnfr ■ ri*> „ COntu S7 ls acI B - V - de Rupe Fran* namipfiusgrati^in eiufdem ni' ^ mcu P and ° votum , i ntegra . fc. bus contin § tur^eSS" ?B 2 T°? V ° S , fe ? fiftis reftitutos ? W hoc hbro enumerati. 10«. Gcntrmmu lihm S miracum m < Legite hoc in M^, Ifiue : aItera,l/L ffOT « f T 4 ,i T?rl Jas >™ cJiSal!{SD °™™. Fuit tuainfirmi- harum geH era"tionum^fubquolt ho- ^ffiT^^ rumPrimo g enitorumnomine,fingulari s caftT^Lu P Franc! *i' on invo- Virtus&gratkcontineturfpecialis oul ?£s°? uo * a ™ V™™ 5 feda '»«bi eadem Beatiffirna VirgonobSfi^cirriM n ^ ' h ° C fccerunt * «"ercefferunt derantinvitat , utadimplendnm fr ! p • meIlu *> a portis mor- «rionibusfuisacceaSS^ ; SLSSSL 8 "^ ^ # «"■^«tiuMme.&inmemJibu, Ji,ll C™° , m ' 1 wa «l S benefirio f /«»;.GIofi-ai„ Kr .S;it rfeZ hocTbbro UJ " SB ', V,r8i, ' i! 5 ^*» m oJ„,„ cum priroU propria' expS Ste£ ^SoTT 5 ^T^. coroparanone , Hfe/ifcr^ Af „,(,« L, k . lic«Tef»rreS n ? cIT (c ' - -• '5- •Mfo CoroparatioquJero magLlra: fcfe ~™n,br„, um T gine 17» S t giue Rupis Sranciae mifericordiam & opem poftulafti , & propriis mox pedi- bus domum reineafti , in memoriam ac- cepti beneficii grallis ibidem cx pariete fufpenfis. Legite hoc fcriptum in libro, Uatth. i. genuit I^ecbiam : Ez^cbias , idefl , con- 2« fortatio Domini. Benedixit vobis Domi- nusin temporalibus bonis , in tantum ut honeftx familiae fuftentationi necef- faria fuppetant, fed conlervandas familix negavit hasredem : coufugiftis ad Bea- tiftimam Virginem de Rupe Franciae , novem dierum devotionem exorfi , qui- bus expletis diebus , nondum novem menfibus evolutis familias veftrae fuc- ceflbrem & haeredem obtinuiftis. €u- jufnam beneficio ? Hujus Beatiffimss Virginis j Legite hoc in libro fcriptum, lAMth. i. Abraham : Abraham , id efl , tater „ T multarum Gentium vel innumerabilis def- cendsutise. Piurimorum fibifucceden- tium annorum fpatio tanquam viduas , & veftri filii velut Orphanivixiftis , ma- rito & Patre, commerciorum erg6 pere- gre profe&O , de cujus aut vita , aut morte nihil innotuit :. ex devotione die- bus Sabbathinis Beatiflimam Virginem de Rupe Franciae vifitaftis , feu ejus Ro- iarium intra fecretos domus veftrae pa- rietes ( quae devotio quandoque folet ciTe fecurior ) recitaftis , dumquemkii- me fufpicabamini ,. veftrum markum ©rphanorum vsftrorum Patrem., (alvum incolumem reducem in. limine domus veftra» gaudentes exeepiftis.. Qyidnam eft hoc ? miraculum hujus BeatiiTimae Matth.x. Virginis : legitehocin \ihx6,.gemit Ab£ »;% am : Abias, idem efl ,quod paterveriiens hic Red.i&i eftisad extremam inopiam ,. grav vati prolibus , & carentes vi&ualibus;, uulli interim peperciftis. labod ); nullii R M O induftriae, fed iufruSuose, magna tandetrj concepta fiducia , ad hujufce domus um- bram confugiftis , cujuslargitatetot& tanti veftiuutur &fuftentanturinopes: & ignari quaviaaut modo remedium refo- ciilationemque inveniftis.Sed uude ? fuit miraculum hujus Virginis Beatiflimae. Legite b.oc in libro fcriptum , Genuit Matth. X* TSaaffan : HaaJfon } refeftio & requies Domini. v. 4» Rebus adverfis , & mediantibus litibus deveuiftisad incitas , veftriinimicipro- ceffibus , calumniis , falfis teftimoniis & violentiis bonis veftris infidiabantur 5, multis annis fatigati & illufi tribunali- bus ,jus veftrum manfitintricatum : re- bus taudem defperatis ad tribunal Rupis^ Franciae appellaftis , & juftitiam vobiff tribuit Deus , quam homines negabant, Undenara hoc j; miraculum fuit hujus Virginis. Legite illudin hoelibro , ge- Mattkt* nuit Jofaplut : Jofapbat , idem efl, quod Deus \> t Judex. Jtivenili &florida aetate excoecati, labyrinthoquc muudani amoris irretitiy arbitrii libsrtate abufi voluntarie abripie- baminiininfernum , immemores mor-- tis, fama; & falutis. O Deus-quot hic mi- racnlis erat opus ut ex hoc miferrimo» reduceremini ftatu ! opus erat occafio- uem fugere , quia erat proxima : opus- erat oblivifci , memoria namque erac continua ; opus eratoculis videre , tene- banrur enim amore excxcatkneceiTe erat abhorrere,- appctitusetenim eratinefca-- tus :. neeeflarium erat confiteri , grax- vata enim erat confcientia : denique neceflarium erat perfeverare , ne? periculofior committeretur recidiva». Ha:c omnia requirebantur miracula , fi- quidem degentibusin rali ftatu liajc om- nia funtneceflaria j quem propterea tarr* rari evadunr, Devote taudem requifiiftis; De BeatIS. Vikg. Mar Bjatiflimam Virginem de Rupe Francise, ©fferentes eicor cereum & marmoreum, figuidem tale erat veftrum ; marmore- umquoadDeum ; cereum quoad mun- dum $ & defperatajam mutabilitate & lutura immutatioue , de repente mar- morfenfiftisemollitum , ceramindura- tam , & cor penitus immutatum, Unde- namha?c ? fuere miracula hujus B. Vir- ginis ; Iegice hasc in libro miraculorum Mattb.i.yus. Opus eratfeparari ? Genuit Pbares : Pbares , ideft , divifio. Opus eratobli- Matth. i. Vifci ? Genuit Manaffen : Manajfesjidem P. io. eft , quod oblivio. Opus erat videre ? Ge- Mattb. i. nuit Obedex Ruth : Ruth , id eft , vttkns. V. f. Opus erat abhorrere ? Genuit Zaram de Matth. r, Thamar : T/;4?;«r, idem eft , ^Koi | J. tudo - °P"s fuit confiteri ? Genuitjudam: Uattb. ijndas, idem eft , quod confefio. Necefle f.2. erat perfeverare ? Genuit Acbax, : Achaz,, Uatih. i. id eft , Firmamemum Dei , Fitmitas a Deo Univerfa denique miracula quce a Bea- tiffima V. patrantur ( omnia nimirum quae neceffitas pctit & defiderantur) fcripca funt in hoc libro, Anguftiis aut affli&ionealiqua praeoccupati ad Beatifs. V. Rupis Franciae confugiftis , & mox dattb. 1. refrigerium ac levamen inveniftis ? jeffe, I id eft refrigerium. Ambulaftis triftes omni folatio deftituti , plena fpe & fiducia ad Beatifs. Virgiuem Rupis Francia; recur- riftis , repletigaudio&confolationere- Utth. 1. 8 teffi? ifacM eft.Rifw. Vixiftis in mag- j 2,. Ha perplexitate ignorantes quid ageretis, coufugiendo ad B, V. Rupis Francia;., quae ab omni vos perplexitate eripuit? lattb. 1. Zorobabel, id t%alienus a confufione. Vixi- , U. ftis in rixis& difcordiis : affumpfiftis Beatifs. Virginem de Rupe Francire me- diatricem, qua; vos concordayit ? salo* ia DeKupe Frasci^ ■ IJt men , id eft , pacificus, Habebatis hoftes , a Matth, quibus quornodo vobis caveretis ignari ; 7. accepto a Beatifs. Virgine Rnpis Francia; falvo conduftu omniapericula evafiftis? E/"ro«,ideft ,jaculnmvidens. Gravialiqua Mattb. praoccupatitentatione , Beatifs. Virgi- p * nis de Rupe Francia; opem fedu!6 implo- raftis , quae mox animese adverfus tar- tareum hoftem dimicandi vires miniftra- vit ? Jacob. id eft , Ludator. Eftis milites; Matth, in confliftu a Beatifs. Virgine Rupis Fran- v , 2 . ciat auxilium imploraftis , & ipfa vobis animos&viresad prxvalendum addidit ? "Booz., id eft , prsvalens. Eftis Confiliarii, Matth. recurriftis ad B.V.Rupis Franciae , &ip-r.f. fa vobis lumen & prudentiam ad difcer- nendumimpertivit ? Salomon, id eft, om- Mttttk. j ma dijcernens. Eftis mercatores , mercef- p. 4, ' que veftras & mercimonia Beatiffim. Virginide RupeFrancia: commendsftis, & mercando bene lucrati bona veftra auxiftis ? Jofe$bMz%augmentum. Eftis Umh - 1 Navarchi cum procellis ck tempeftatibus K l€ ' colluaati , Beatiffimam Virginem de KupeFrancijcpieinvocSilis , &aquaefan- diffimi hujus nominis fentiendo virtu- tem quievere? Mariajd eft, Dominamaris. Primus icaque liber hiftorioe & miracu. lorum Beatiffim. Vicginis de Rupe Fran- cia: , eft noftrum Evangelium : laber Gemmionis, §. V. QUifnam vobisefTe videtur Hiftoria: & miraculorum B.V. de Rupe Fran- cix liberfecundus ? huncfimiliter extra domumquaerereopus non eft : eftenim fanaiffimum Altaris Sacramentum , pro- indereaedixi , miracula hujus Domus non libro, fed libris efle confignata» Eze- chieli Prophetas brachium manu tenens Y ii librum 172- S E R librum apparuit ,fimulque vox infouuit, t^tch. j • Comede Volumen ijlud , Ezechiel aperro ore V, i, ^ u0 librum coruedit : ck quid accidir ? im- mirrendo inosfuuiu unum caurutn perce- pitfaporem : eovero jam digluricoper- cepit faporem alcerum, Admirabilis Li- bit '. mirabilior efca , quia necefca vi- detur,nec liber j nouliber : namlibri non comeduntur j & hic eftcomeftus. Non cibus j namcibus unum foium ha- bec faporem & hunc in ore : hic veid duplicem habebat faporem 5 unum ex- terioremoriimmifTus ; alterurn interio- rem jam deg uricus & in peflus rrans- miftus. Quiluam igitur ille cibus gemi- num habetis iaporem , cibus qui fum- ptus ore comedicur & corde , cibus ali- ter fenfibus & alicer inceriori Animae fa- picn5> quis, inquam , hiccibuseftalius, quam faii&iffimura Sacramencum ? hinc Pioi heca accepto comedendi mandato, uon iiltm propriismanibus , ut cibum communem , led aperco ore cummagna reverenda dealteriusmanibusquafi com- municando accepit. Casremonia , mo- dus , effe£tus , cun&afunt VenerabiHs Sacrameuti, quod negari non poteft : at figuraillud efTe non videtur „ Cemedevo- lumen ijlud. Quas comparatio libri cum Sacramento Euchariftiae ? hoc jam vi- debitis. Liber eft perfeftiffima imago fui Authoris , tam expreffa ut ab eo ni- hildifferat , neque aliud nomen habeat: liber abextranihilindicat , ab jntra my- fteriis fcatet. Dum imprimitur multi- plicancur exemplaria , & unum comple- fticur cancum quancum omnia , nec plus necminus : ueque omnia contiueutpius quam unum. Liber ille fimul eft Romae, in Indiis & alibi,& ubique efl idem:cum- que idem fit pro omnibus , himultum, M O aliiparum , aliqui nihil ex eo colligunt: quilibec pro fua capacicace. Liber eft mutus loquens , furdus refpondens , dux ccecus , mortuus vivens , & ubi ejus mifericordia fit mirabilior, quam in hoc loco ? alibi mirabilia & miracula latent occulta ; hic autem patenc mani- {tiu. Qtjidnam effe arbirramini domum B, V. de Rupe Franciae , cum fuismi- raculis ? Eft Euchariftiae Sacramentum veiamine remoro. Si Deus recraheret velum de hoc San&iffimomyfterio , & nobis hunc divinum aperiiet librum : ibidem utique legeremus , quod hlc cer- nimus. Alibi miracula Rupis Francias luntabfcoudita : hic miraculaSacramen- ti funt publica : alibi miracula operiun- tur parietibus : hic parietes operiuntur miraculis. Ifta miracula & infcriptiones quibus ordinarie parietes illuftranrur , quidnam puratis effe ? funt folia nondum compa&a hujus libri. San- dus Joannes iu fua Apocalypfi vidit^M» librum, p ' De Beatis. Vxrg- Ma librum , & nulluru inventum qui illum aperire poflet , prater Chriftum. Pari modo liber ifte diviniffimi hujus Sacra- menti, tot centeuis annis claufus maufic ; donec eum B + Virgo Rupis Frauci* ape- riret. Quod ibi legitur , idem hlc vide- tur : quod ibi credimus : idem hic experi- mur. Iu casteris Ecclefiis Sacramentum % Euchariftiseeftmyfteriumfidei,;hicve- ro eft veritas flcexperimentum fenfuum. Quodfi fenfus hic tot experiunturmira- cula, quid mirum quod fidesalibitotmi- racula credat ? in aliis Ecclefiis cantatur , Vraftet fides fupplementum fenfuum defetlui , in Ecclefia Rupis Franciae cantatur con- trarium , Vmftent fenfus fupplementum fidei defeclui. Si fenfus miracula vident, quare . de ipfis dubitaret fides, & iufuper infide- litas ! Miraculumin quo magis hallucinatur infideiitas in hoc divino SacramentOj eft quod Chriftus, cum fit unus,prxfensfit in diverfis locis. Qiiot funt homines in mun- do, quipropriisoculis hoc miraculum at- teftaripoffunt in Beatiffima Virgiue de Rupe Franciaj ? cernitis per hanc por- tsm i ingrefium homiaem catenis com- pedibufque gravatum , eafdem ad pedes hujus altaris deferre : interrogatus qua- re? utique refpondebir, quod cum fuif- Jetin vinculis Argellse,aut Tituani , ea- dem Beatiffima Virgo de Rupe Franciae fibi apparuiifet , cui fe ex animo recora- njend&Tet j hinc in grati animi liberatio- nifque acceptae argumenrum eadem ipfi anathematisarurus adveuerit. Videbitis itidem per hujus Domus portam ingredi- entem ex India reverfum , pretiofa huic Ecclefise offerenrem ornamenta j pne- 2iando enim contra Achens & Rumes m- vocavit Beatiffimam Virginem Rnpis r/a De Rupe Franci /E. 17I Francias , qua in fronte noftri Exercitus ab hoftibus connMeda , eorundem glaa* des ad noftrorum pedes, abfque ullius la> fione deciderunt : & fagittae converfse funt recrofum, Afpicietisper hafce por- tas ingredientem turbam hominum ex- calceatorum , mortuis potius quam vi- ventibus fimiliorem, proteftantem feve- nire fupplicem adhancBeatiffimam Vir* ginem, in praefentiffimo namque fub- merfionis periculo ex profuudo maris emerfos ad hanc Beatiffimam Virginem Rupis Francia: clamafle 5 moxque ipsa, in Antennanavis confpe&a^tempeftatem quievifle ,, & maximam tranquillitatem fa&am, ita ut Beatiffima Virgo Rupis Franciae, fubaccidentibus gloriofi hujus nominis, amore noftri , quafi facramen- taliter praefto fit : fiquidem cum una fit & unica duntaxat, eft nihilorainus Ulyf- fiponae fimul & Argellae , eft in Indiis cun&ifque Terrae Marifque partibus,ubi invocatur. Qub cafu mihi incidit, quod verba invocationis hujus Beatiffimse Vir» ginis , eandem habent , vel participant virtutem cum verbis confecrationis. Vir- tus verborum confecrationistam potens eft & effieax, uit vix pronuntiata, eodem loco Chriftum exhibeant praefentenu fi- milis eft vis verborum Invocationis, au- dite defuper Ifaiam , lnvocabis 3 & Domi- ifai. fS. nus exaudiet, Clamabis^ & dicet, ecce adfum. v. 9. Idem B. V. omnibus in quacunque mundi parte fe invocantibus prasftat. Chriftus vi verborum quibus SaeercTos Hoftiam confecrat , in omni loco eft praefens ; B. & piiffima V. Maria y vi vcrbornm , qui- * busin neceffitatibus interpellatur^ in omni locoadeft. S. Greg. Thanmaturgus hanc Virginem appelfat > MhamLrumGreg. omnium ogcmam. Er quiahiduo miracu- Ikttm. Y | lorum A 174 S E lorum libri in eadem ofEcina fuerunt im- preffi , mirura non eft iifdem chara£*eri- busfibielTeperfimiles : hac folum cum differentia ( non dicam praxellentia ) quod in venerabili Sacrsmento eft offi- cina & liber claufus : in Rupe ver6 Fran- cix , cum officina fimul liber eft apertus, praseminendo in hac parte libro genera- to. Liber generationu, §. VI. Gedum Auditores, cumprxfentes . „1 adfimus in domo Miraculorum, & in hac die pras catteris B. V. de Rupe Francise, liberaliorem fe nobis in favori- bus & mifericordiis exhibere faseft: ex- pedit proinde uobis , & Deus necnon ipfa B. Vugo voluut , ut nullus noftrum fine aliquo ejus miraculo,ex hac Ecclefia re- cedat, nullus noftrum ade6 perfede fanus eft , quin aliqua aut aliquibus infirmitati- bus gravetur ; quot qusefo ho3ie in pr^- fenti Ecclefia funt claudi,cceci,furdi,aliif- que corporis defeftibus obuoxii,& quod pejus eft , quot mortui? vultushofce no- ' viffeclaudos ? auditeEliam. Ufquequo * • (Uudicati* in duas partes ? quoufque popu- iZ.v.zu le ft u i te in errore perfeverans claudicas in duas partes adorando Deum fimul & Baal ? quot inveniuntur fub nomine Chrifhani curvantes unum genu Deo , & alterum idolo ? hujus eXperimentum ab obfccenis veftris adorationibus capeffi- te. Vultisfcire quinam fiut coeci?nonfunt illi,quivivifivaoculorumcarent : fed qui oculis apertiscacorum adinftar ope- lfai.6, rantur. Hxcotca corpopuli bujut ( ait Ifaias) V. i°« utvidentes nunvideant. Cernimus univer- futo mundum non effe nifi vanitatem , vi- tam fomnium , omnia tranfitoria, & nos R M Q pras cxteris tranfituros : vivimus autem tanquam effemus lmtnortales ; autnulla fupereffet «eternitas. Libet noviffe fur- dos ? funt de quibus ait David : Aures ba- p/ 4 / w# bent & nonaudient ; non audire fine auri- v ^ ^ # bus non eft tanta miferia : fed habere au- res ad nou acdiendum msxima omnium & communis eft inrlrmitas. Nihil me magis conturbat & affligit , quam quod videam me audire : intelle&usmagna at- tentione, (atisfa&ione , & majori, quam merentur,applaufu , auditapercipit,vo- luntas autem a qua fru&us maxime de- pendet, nullum iuterionauditui aut au- ditum, aut guftum prasbet, Pro quantum vereorhoceffe evidens reprobationisin- dicium ! Propterea vos non auditit, quia ex ^ Deo non efiis. Deuique vultis noffe , qui ^ ^ ' fint mortui ? funt de quibus S. Joannes A fcripfit , Nomen habes quod vivas, & mortuus J7< r> * es : & de quibus Chti&us, Sinite mortuos fe- ^ tt ^ pelire mortuos fuos. Mortui funt qui in fta- ^ tu peccati mortalisdegunt. Erit ue fimi- lium mortuorum aliquisautaliqua,nunc prasfens iri hac Ecclefia ? quod pejus eft vereor ne adfint quamplurimi. Ecce quanto pejor eftipfamorte,mortalis cul- pa/ Homines triplicemhabent vitam : corporalem , fpiritualem, &asternam, Mors tantum vitam tollit corporalem : Peccatum vitam tollit fpiritualem & ae- ternam 3 fimulque corporalem ; depecca- to quippe mors eft nata.F^r peccatum mers, Rom. f, Omues mortes quotquotdemumearun- v, u, demfunt, fuerunt , auteruntgenera,ab unico Adami peccato traxerunt origi- nem : cumque omnes folvendo debito elTent impares , neceffe fuit, ut ad fatisfa- ciendum pro eo,FiliusDeimortem op- peteret. Mors mortale perimit corpus : pec- De Beatis. Vi£G, Maria De RuPe Francia 177 peccatum ver6 immortaiem occidit ani- telletlum , voluntatem, &omuesfenfus ' mam : & ecce mors quaj occidit immor- tale quam horrenda i lllatam corpori ftra- gem, paucis diebus confumit terra ; ftra- gem illatam animx a peccato , nec ipfa quidem asternitas , ab igne confumi , po- «eft facere , & quanto magis excefliis nullam admittit comparationem , tant6 magis timenda mors znimx quam cor- poris : plurifque facienda & diligenda Vita fpiritualis & aeterna, quam corpo- falis&momentanea. Qubdnam fideira- tionifve fauae eft argumentum, pro vita faluteque corporis tam extraordinaria adhibere extrema , & de vrta faluteque anirnas omiiemprorfus abjicerecuram? Vere Auditores, confderans ea qux luevideo , nihil magis timeo in hoc mundo . quam ipfam hujufce Domus frequentiam & devotionem : necnon ipla miracuk. Q fi clamores horum pa- riecum noftra? perciperent coufcientix / eonqueruntnr de nobis cum Deo j conqueruntur de nobis nobifcum ipfis. Etquodlibet votum, quodlibet in pa- rietibus apparens miraculum , tanquam vox & cxleftis tuba increpat noftram iucuriam. Eflnepoffibile ( clamant hi parietcs ) eftne poffibile Deum tanu ©perari miracula ad dandam nobis vi- tam & felutem temporalem f & homi- aes negligere quas Deus pKecipit , ade6 facilia ad obtinendam vitam fpiritualem falutemque seternam t Eftne poffibile, Deum totam fuam omuipotentiam im- pendere ad dandam vobis falutcm cor- f oris , vofque econtra omues impende- ■ «! porentias veftras in perniciem ani- ■hb ? Nune mihi refpondete , cuinam ^vei&ajnimgenditis memoriam ; in- * — * * nifi iisquae afalute vos impediunt ? Eftne poffibile ( iterato repetuut & clamant hi parietes , & nobifcum contra eos ar- gumentantur) Eftne poffibile nos tanta agere & moliri pro falute & vita tempo- ranea, & pro falute animae vitaeque xter- nas vel minimum detre&are laborem ? quando iu infirmitate aut vita; difcrimi- neeftis conftituti,totieshic vifitantural- taria , multiplicautur vota & Miflje Sa- crificia , Supplicariones, Novenae & Ob- lationes,impenfarum & fumptuum,quan- torumcunque etjam , nulla habita ratio- tione : & pro falute animae vitaque aeterna , quafi non eifet , nec crede- retur , minus nihilo agitur ; audite S. Auguftin. Si tantum , ut aliqmnto plus s * Au £ u ft* vivatm , quantb magis ut femper viva- tur l Agnofcite itaque veritatem 5 licet alteram vitam nihili faciatis t durabit tamen a»ternaliter : & quanticunque demum ^ftimetis vitam praefeatem, fiaietur tamen & quidem brevi tem- poris fpatio. Semel fortaffe miraculo B. Virginis de Rupe Franciae mortem evadetis , & in anathema funebtem amiclum fufpendetis : fed aderit tan- dem dies , quo mors miuime parcet ,» nee tunc funeralem amiftum fufpen» detis ad parietem ; fed ille comitabi- tur vos in fepulchrum : Lazarus ad interceffionem Sororis fuas Marix re- fufcitatusfemel» denu6 mortuus eft ut cajteri. Ha»c eft omnium rerum fumma , fe* rio traclare de vita femper duraturaf providere animae fanifatiyfi efi infirma ? & fuper omnia eandem refufcitate , £ eft mortua r Ghriftus tfd rufurgendum elegit fibi in Rupe monumentum : 1« mo- 'numento quod eut txAfum in fetr* , & refurrexit tertia die j omuia habemus hic acgregata ; Petram hve Rupem, tres dies, «c Reiuicitatorem , Ego fum 'Murreaio& VM, nuuc cum auima eit mortua , fepeliatur in hac Rupe ut re- furjrar. O aukna infeliciter mortua, Sc fehriter iepulta , fi in hoc praefenti lo- co iemelpro feraper iepelires hocquod te interimit I refufcitata refurges , fi vo- lueris , hoc ipfo momento. O quae fe- licitas noftra , & B. hujus Virginis, ejul- demque latentis in Sacramento Filnglo- ria , fi , quotquot in hanc Rupem hodie iutrarunt mortui, egrederentur refufci- tati ! non amat Fiiium , nec devotuselt Matri , qui hoc non faciet. Non exfpe- aemus Refurreaiouem in diem terti- um, necin craftinum , quia nefcimus diem neque horam. Chriftus refurrexit tertia die 1 , ut mortem fuam venfica- ret: mortuiver6, cum illo refurgen- tes , reiurrexerunt ftatim , & primo M quidem tertiae diei momento, ac? Chri* fti refurgentis potentiam probandani. ln hac materia penre uon debentmjmen- ta : contingere quippe poteft, hauc ul- timameiTe refpiratiouem , uitimumque mouientum ex quo pendet ieternitas. Has de ccelovoces audiant qui advene- runt Surdi : ad has voces oculos aperi- ant videantque iuum periculum qui ad- venerunt cceci : regrediantur per aham viam , aliisque paffibus qui advenerunt claudi & manci. Denique omnes vivas & refufcitatas referant animas, quasin- tuleruut mortuas: & in hujus dieime- moriara , quilibet amiSum fuum fune- brem , in Rupe Frauciae relinquat. Haec fplendidiiTima funt anathemata, quibus prodigiofi ifti parietes hodie poflunt exornari : & hic eft Tinis quo pro majori glona Dei, fanftiffimasque ejus Matris, confignare & claudere debe- musutrumque librum ; eftenimfinis, quo folo deducimur ad vitam fine fine, Amen. SERMO 38® S E R M O Sabbathum poft Dominicam Tertiam Quadragenm^ UlylTippone Anno 1 6fi, ^^dtcebam.tentmteseum^ V^ornsnoneftcou- ^I^ # a& ^SS^ die. Chriftus > inquit textus, erat docens 5 o? P ? ? % uando a ^eniebantScrib« 6 Pharifei cafum quendam propofituri. Pauperem quandam adducebant mulier- modo deprehenfa efl m adulterio. H*cmu- lW ' 4 * fidendum : maxime ftabilitaPax,funtin- duciaj, CefTantibus bellis,fabricamur ma- chinae, Machina tentationis , quamhabe- mushodie,mirafuit & formidabilis j nec machinator , nec tentator fuit diabolus; faeruntfaomines.Dehif ce tentationib ffllSE?^ H * Cm " &tenmoribushodiemihiagendum. Au- ^ 0m P Iex ( ubl ? duo fuere pecca- aamusprim6cafum. 8 ^ v&"natant&maccufata ? juftitia Diequadamautnoaehuicfimili^ic ? Moyfes , ia . S. joanues Chriftum exiviffe ad montem dat " & mMaff ft j > ' 10 k S e mai1 " Olivetiutoraret; noveratfetentandum; «^j^^^ 1 Scrib ** hinc oratione ad pugnam fe armavk & n„ 7 J f J mp ° re Do ^ r « erant, prsmunivit. Hoc in Chrifto Cexem S^^^^? 6 ^^ plum : innobiseftneceffitas.TrS f^^T^^^^ufl, fed M «tandum j q u od Evangelifta pro, ftituitur humana iinbecillitas : nifi a Deo illa petat. Hucukjue nihil fuitpericuli. De monte, & valde mane , confueto fibi more , predicaturus venit in templum % & Evangelifta inquit , omnem concur* .8. riiTe populum ad illum audiendum , Ef pofitjsverbisteftatur , mumm** *m ,tenumeseum, l n quonam conftitit tentauo, &ubinam pofitus fuitlaqueu* d 1C emuspoftei Qpid autem refpondic «bo , fefemclinavit : indmmfe. mnUpopulmvemtadeum, Tantus concnr- Benc vXn^rHv^U lncl T n jfc Pom vener^peccatrix ; abfterge lachry. ? aaaSi 17* S s * mas. Chriftus inchoat ab inclinatione ? tu exibis abloluta : illius cnim inclinatio non efi condemuatio. Deus ab inclinatis nos liberetjudicibus,finou fuutDeus : nam inclinationcm fequiturfeutentia. Chri- ftus noluit refpoudere verbis , quas forte mutafieut : refpondit fcripto ; Digtto fcri- bebat in terra. Noli mirari in temp io mar- more ftrato fuifle terram. Literaliter j quia magnus erat concurfus , & modica cura. Moraliter ; quia non eft locus adeo facer & fan&us , in quo non detur terra. Quiduam Chriftus fcripferit , non certoconftat « PP.cenfent paffim, fuifle peccata accufantium. Homicida , ho- micidam : latro , latronem : adulter, adulteram accufat ? accufa te 6 Homo : ccce quaudo alterius accufas peccata, condemnas te in propriis. Ita accidit , poftquam enim Chriftus fcripflt procef- lum , non de accufata , fed de accufa- toribus , fefeerexit , neealiud, quam haecverbadixit : Quifme peccatoefive- Jlrum : primus in illam lapidem mittat. HJc mihi oceurrunt lapides S. Hieronymi , allatos contra ream lapides , quilibet in fuum pedus convertcbat ; &quitarnze- lofi fuerant ingreffi , cceperunt egredi confufi , exierunt : propiiam enim cou- fcientiam fuerant ingrerfl. Et Evange- lifta notat , primos exiifle ex feniori- bus ; incipkntes a fenioribus. Mifera hu- manx vfeae condicio ! quo plures anni vi- tx , e6 plures quoque eulpae, Qmnes cle fuis oportet peccatis pcenitere ; fed multo magis eos & velocius qui red- dendis rationibus fimt viciniores. Chri- ftus manfit folus & rea ; id efii miferi- eordia , & miferia. Interrogavit illarrt> Chriftus , Vbifuntquiteaceufamnt ? ne- m u wndfttmtvft ? Nww Domine t refpondit M O illa : 8cd\xit]eius i necegoueondemnahi vade , &jam amplius noli peceare. Hic fini« fuit hiftorix : admirabilis in juftitia,admi- rabilis in mifericordi2,admirabiIis in fapi- entia , & admirabilis in orrruipotentia. Lex manfitinvioIata,accufatores confufi, rea abfoluta : 8c Chriftus a teutatoribus expeditus. Hxc tentatioeritmateriino- ftridifcurfus. Petamusgratiam ajtam|faci- le largiente, etiam non merentibus, Ave Mana. §. II. HOc atttem dicebant , tentantes eum« Quod homines pejores inimici fint quain dxmones , pro veritate habeo indu- bitari : quihbethujusreiexemplainfe- ipfo requireus obvie mvenier. Pro nunc nobis omnibus fufficiet illudChrifti, Ex~ a&is rrigmta filentii aut tatebrarum an- nis , ad tra&andum & .onverfaudurrt ccmhominibusprodiit : qui* vero fcien- tianon fufficit fine experientia , nec vi- &oria datur fine pugna , nec benfe con- fligitur fiue exercitio : ante hujus peri- culofae Palxftrx ingreftum , cum aliis adverfariis prxvielu&ari , fefequeexer- cere voluit. Chriftus baptizatus fece- ditin difertum j & inquitS.Marcus, Erat- que eum bejliis ; ibidem traniaftisjejunio y ' quadraginta diebus , diaboli tentationes " fubfecutas funt, & accedws tentator. Chri- ftus tentatus in eodem diferto , tenta^ Uatth. cusin templo, tentatus in monte j hif- v ' que duobus experimentis prasviis tau- dero prodrens innotuir mundo ccepit» que agere cum hominibus : Ixinde ugpit { bidetg pradicare. Nefcio , num reeteexercita- Vtl jt tionum iftarurn ordinem obfervaveritis, Videtur Chriftus primo fe exercere debuifle cum hominibus tanquam r#- tione grxditis ; deiade cum feris tar> qu»E3 Te* Sabbathum Post Dom. Terttam Qtadjuges. qmm t atione deftitutis & indomitis : & c XI j denique cum dasmonibus tanquam ade6 infenfishominibu S &hornbilibus.Nunc TlOc autem dkebanutentantes eum Scru *utem contrarium faaum effe conftat: Jtl ^n(^TTl^Zs ) Z Pnmocumfensjdeindecumdxmoni- neruat in templum : nam^rainX bus:&ultim6cumhominibu S . Quare ? diam & odium hominum , ne c ScX quia probam & exerdtationem, a mino. cer quicquam valet etil ipfi iST read maiorem adverfarium fleri nnnrt**. ^uLi^ T u lu . noce n read majorem adverfarium fieri oportet, & homines non folum ipfis feris funt fe- rociores inimici ; fed magis diabolici quam ipfi diaboli. Experimentaliter hoc videte. Ecquid Chnfto cum feris , cum diabolo , & cum hominibusaccidit ? feras necnocuere,nec volueruut nocerej dia- bolus malum ipfi intentavit,fed fine effe- &u : Homines malum intentaruut & in- tulerunt. Iftam refpicite crucem : fers illum non devorarunr,diabolus illi mem- fera non dilaniavit j qui vitamipfi fuffu- lerunt fuerunt homines. Nunc judicate , ii homines nonpejores fint inimici quam «"iabolus. Contra diabolum defendkis voscruce: homines incrucem agunt. Ita- ubi- aamtentaUoabfcondita ! S.Auguftiaus z * admi- iZo S E S,Augufl. admirabiliterillamdetexitinquiens , Uf fidiceret , non lapidetur adultera , injuftus (onvinceretur : fi diceret , lapidetur , man- fuetus non videretur , Et vel deefTet jufti- tiXjvel mifericordia: ; confequenter con- cluderent quod ipfe non effet Meffias. Chriftus ( qu5 Deus &homofael:us) ipfaeratmanfuetudo , benignitas & mi- fericordia : ejusintima , &ejusopera erantbenefacere, curare , confolari , & condonare, nec non omnes liberare ; hinc omnes eumamabant, venerabantur , ap- plaudebant & fequebantur : quod Scri- bas & Pharifaeosmaximeaffligebat.Huic accedebat , quod idem Dominus de fe , de Spiritu Sau<9o ; & de caufis fui in mun- dum adventus differebat, Volentibus dif- cipulis , ut ignis de ccelo in Samaritauos 9. defcenderet , dixit : Viliusbommsnonve~ V, ftf. nit animas ptrdere , fed falvare, In ipfo infuper templo Chriftus fcripturam ape- riendo publice docuic , celebrem iftum in Ifaia locum , de fevenire intelligen- ifk £1 ^ um ' a ^ an "unciandummanfuetismifitme, Yt Zt ut medtrer contritis corde , & pudicarem captivis indulgentiam , ut confolarer omnes lugentes. Pi^pheta videtur habuhTe quafi ob oculos fibi pofita omnia qux iu mifera: hujus mulierculae concurrerunt ftatu & fortuna. Obtulerunt eam Chrifto cap- tam , afHi&am , anguftiatam , & fuam miferiam irremediabilibus lachrymis deplorantem j & hinc ex lege magis ar- mata veniebat tentatio. Si dicit 5 non lapidetur adultera j trausgreflbr eft legis* Sidicit ( quod non dicet ) utlapidetur: mifericordis admittit opiniouem populi- que famam : & quod excedit omuia, fcri- pturis contraveniet de Meffia , quasde fe interpretatur : fibique contradicet. Sive igitur dicat , lex impleatur ? vel non im- R M 0. pleatur : rea lapidetur ,vel non lapidetur" irretitus utrimque tenetur. Vix etenim unum laqueum evadet j quin iucidat in alterum» Huncargumentandimodum , quiva- lidus eft & ftringens , Dialeftici, Dilemma, five argumentum cornutum vocant : nam in alterutro tam artificiofa bicepfque eft deceptio&contradicT:io , ntfiuniuseva- datur acies , in alterius neceflario cadatur. Hoc modo Scriba? & Pharifaei Chriftum cum Moyfe aggreffi funt. De Moyfe inquit Scriptura , Qupdfaciesejus effet cor^ ^ xo "" J4» nuta : &fieum coutra Chriftum produ- v > z 9* cuut in campum : Moyfes mandavit nobis bujufmodi lapidare. Et utlexcapiti lato- ris iui videretur fimilis , iu duas difpofita &divifaerataciesadeoacutas , utChri- ftus dicens ita , vel non , evadendo unam, impingeret in alteram : proinde lapides quibus inftru&i veniebant Scribas & Pha- rifasi , non erant ad adulteram deftinati lapidandam , fed ut Chnftus ad illos of- fendens , & cefpitans in pra?paratum fi- bi incideret laqueum. Hujuimodi la- queorum eleganter meminit Ifaias , Bt ifti.t.V» eris in lapidem offenfionis , &in Petramfcan- ^ & j^, dali,in laqueum , & in ruinam, Et offendent & cadent , & conterentur & irretientur , & capientur. Propheta videtur alludere ad praxin & confuetudinem iftius tempo- ris Venatorum , qui fuis retibus & la- queis circumponebant Iapides , ut iucauta fera irretita & illaqueata cadens capere- tur. Taliserat laqueus , quem Scri- ba; & Pharifsei tenfum , legifquelapidi- bus te&um afferebant : Moyfes man* davit nobis bujufmodi lapidare , Ut Chri- ftusad hos ofFenderet lapides , cadenfque caperetur. P,ecordabimini utique ? fimilitet Chri- Sabbathum Post Dom. Tertiam Qjiadra©. iSi Chriflo tenfum fuilTeiaqueiim a Diabo- numVEx qualibet enim harum refpon- T In ¥ dcIerto = ^« tenebacurcapcus. Sidixiffetnon regali- M/ ^ Iu Pinnaculo templi ; bus Cxfaris fuiffet contrarius : fi dixiffet ibid. v. 6. Xe unquam offendas adiapidempedem tmm , ita, immunitati & libertati gentis contra- ttlTu T Q \ & tentacioues adeo vide- dixiffet. Si, non,crucifixiffet eum C*far; £22 7° : ? ccc QUanto aftutiores fi > ita > P°P ulus eura ^pidaffet. Quocun- tentatores fuerunchomines, quam dia- que demum modo ( ajebant illi) perdi- bolus 5ap nmatencacioneChriftusfef a - tuseft, & tenemus illum confufum & ^•4. : ,!f P 'vr mo ! m ' Nw * '"M comprehenfum. Hoc in impio , iniquo ibid, v, 7. T ™ 3 da ' aIter0 B9W : No7J & «yrannico illo traaatum & conclufum £vTr^ M; i ex P edieu - eftconcilio,c «^i„^«„r,«, C 4^ n areutatIone ibhominibus eum in fermone. Fuitne aliquando diabo- bbinodie ftrudtanon fufficiebat unum lus talem exorfu* tentationem,uttalibus I E Sl T r liIet T 3 five ita J la " telis homiuem iutri " ret ? Diabolus talis ^ df^^ K ^ teneba , CUr ', VelChri - uec uu 1 uam fuit > ™ P° te « : nam 2E ^^^«^Hate: vel nec eft neceffe potefttencatio diaboli, a 2S3E3^ % iX r l ^ m C0U " vosaon facile uno,^aut,„ „, expe- SS ? f"' 1 » r trami - dire P°ffi^ Agedum,nuncvidece. * &7(£r«? P 3 r Ci ,Xiiret ' D0D ' Diabolusfemperfuoslaqueosadman- Slf^ fid «iffet, ica, datorumcollocatpedemjbietenimfo- ml '^«^M^giftra- lummodo ponitur tehtatio/quia ibidem • de J„ £S7< ^'f^ Proin - ^lummodopotefteffepeccatum-.F^x.QMf. £S^^ f ^ Omniamandatavel affirma- „ f f f Kud >tj Vand ° fivC n0n ° bfer " tiva funt > vel negaciva. Si me diabolus f ' Ibldofe Zft' f^jord 1X : ex- unum, Ita : fi innegarivis , fufficit mihi L t / lr r, Tr em dero g*J^ ™, non. Exempli gratia. Mandata ^iSS^? fiMeffias. affirmativafunt(ficutfcicis) diligesDe- per SlTr C r\* $ ^n^' "-^bfervabis fefta: hono/abisparentes ^totiS « ' Chnfto fttuxerunt &c. Negativa, non jurabis, non occides, Eil* S:?t*^^«« non furtum facie S ,nondice falfum tefti- &He^ b a r UlmiSerefch ° Ias/uam ^onium&c. Nunc ad rem. Si me dia- for um FnZr *' P ? V 10Que lou 8° fal " bolusiu affirmativistentat :dicitmihi; L pofX o X? rUm ? rmate ; h3nC P f °- uou ^ Deum, Sabbathum non fan- i f: ^wd^fr^^^ ^ifices^parentesnonhonores :&fiego % % fif^t Prement ? Verb °' ref ° Iute ref P ondero ; Hamabo,fervabo, sr&^r r s vel r j pe - honorab °' iftud ita fuffidt ut teurati ° ^ ^^J.^^ irrita: tentatorque d.abolus confufus fit SSSSf r * ? ln " Uith0C & f ruftratus.SimiIimodoinm 3 ndatisne. t «MA^v^geim^ utfapetm sutn infet- garivis fuggeritdiabolus , ut jurem, ut Z 5 occi» %H S E *. M 5 occidam,utfurcr,utMfum mouium. Dicente me , non occidam,non furabor, nou pejerabo : OST Do «entatorum intentione & aftutia, xque condemnando quam abfolveado , fe damnatumiri, alcerurrumque inevitabile difcrimenfibiimpendere. Qpid hiccon- «lii ? nec ita, uec non, dicere, erat conful- tum, & tamen unum h duobus neceflari- um :ipf a etiam infinita tapientia a fimili* bus tentaciombus fefe nequit expedire in propriis terminis refpondendo. Qyia ve- 10 inter ita & non , non datur medium • quid medii fumeret Chriftus, ut a tali ten- tacione feliberarer?hoc nunc videbimus. M§. IV. Agifter diviuus, non refponfover- bo , furrexic ex c ichedra j non alia adcrat charca quam terra , inclinaudo fe iu ilta incipit fcribere ; Digito fcribebat in ter- rL H-e funcunicce vices, quarum fcrip- tura meminit quod Chriftus digito fcri- pferic in cerra j fed quamdm Chriftus icribk, iftique tentatores exfpe&ant, ad defertum & tentatio.ies Diaboli re- vertamur. Teutantemprimavice diabo- lum , Chriftus repulit his verbis Deuto- Tteut. 8. romii 5 Non in folo pme vivit homo. Tentans Mr fecuiida vice rejedus & hifce formalibus Ibtd. 6. ibidem : Non tentabis Dominum Deum tuum. *• Tertia vice tentando aggreffus : terrio a Chrifto aliis ejusdem capituli verbis eft Jbid.V.i}. repulfus, Domvnum Deum tuum timebis , & Mi foli fervies. Quis non prima ftatim frontehafce tres admiretur tentationes , & praefentem ? ifti homines profeffione erant Iiterati, & do tatores, quamvis fcnptura ipforum ocu> tisoppofita, non fe fubmittunt 5 necde» feftmt : nec jllaranec lcribeutis roanuro quicquamreveriti, adhuc inftant &ur- gentad interrogata rcfponluin. Cumper- fevewent interrogantes. OScriptura .' O Bakhafa. 1 Babylonia» apparuerunttres digitiin pariete finemanu , fine brachio , fine corpore , Digiti qmfihominis fcribentis: & ad tria verba icripta, iguorata quamvis fignificatione, Balthafar manibuspedi- bufque incipitcontremifcere; coioreim- mutato, deficiente corde & refpiratione. Potentiffimus Monarcha mundi tremit ! & quatuor homunciones nulla alia po- tentia quam malitia armati, non tremant/ Videbantdigitos, fcribentis intuebantur brachium, fciebant fcireque tenebantur , ex miraculis quae operabatur, & de qui- bus contabefcebant , effe hominem Gmul & Deum : & confpicientes prolixam ma- nus ipfius fcripturam quafibiformabatur proceffus , nectremuntnee moventut; fed obftinati potius in interrogando & tentando perfeverant , Cum perfeverarent ! Dicant nunc Scribae & Pharifa:i , utrum Balthafar Gentilis fit,an ipfi ? aft mea non eft inteutiohomines compararecum ho- minibns: fed homines cum diabolo. Tres fpeciales circumftantias in hoc a&u nota- vit Evangelifta:fcilicet, quis fcriberet; quo inftrumento : tk quo loco fcriberet , Vigito fcribebat in terra. Chriftus fcribe- bat, ,fcribebat digito : fcribebat in terra. Etin his omnibuscircumftantiishomines tentandi pertinacia diabolum vtcerunt. Primo fcribebat : & quare ? quas Chri- ftus fcribebat,verbotenus& facilius di- cere poterat. Cur ergo illa nou voce , fed calamo voluit intimare ? quiaipfa verba divina , ad fuperandas tentationes, majorem vim habent fcripta , quam di- &z. In morte Chrifti, diabolus difcipu- los in fide refurre&ionis tentavit , & om- R M O nes aut fuere proftrati , aut in tentatione vacillantes; proutiplemet Dominus il- lis prasdixerat. Titubationis hujus ratio- nem reddensS. Joannes inquit : quia re- furre&ionis fcripturam adhuc ignorabaut; ■Nondum fciebant Scripturas , quia oportebat ] aM > *°» eum a mortuis rcfurgere ; fed contra , fan- ?• ae Evangelifta. Chriftus faspius prasdix- erat fe refurre&urum, & in fpecie S. S. Joanni, Petro & Jacobo in moute Tha- bor : ^emini dixeritis viftonem , donec Vilius Mattbtf. hominis, a mortuis refurgat. Quare igitur V.?. Evangeiifta teutationibus refiftendi im- becillitatem ignorantia excufat ? Ratio eft, quia licet verba divina , iive ore pro- lata, five fcripta eandem habent authori- tatem : fcripta nihilominus magis mo- vent, majoremque refiftendi tentationi- bushabent efficaciam ; Ecce hoc in mo- do , quo Chriftus in omuibus fuis diabo- lo reftitit. In omnibus tribus tentationi- bus Chriftus verbo divino fe coutra dia- bolum defendit : fed nefcio, uum obfer- vaveritis, quod in omnibus & fingulis notarit verbum fuiffe fcriptum.In Prima: Scriptum efi : Non in folo pane vivit homo. In fecunda , Scriptum eft : Non tentabis Domi- num Deum tuum. In KnizScriptum eft : Do- minum Veum tuum iimebis. Videtur fuffe- ciffe ad refiftendum tentationi & diabo- lum repellendum,fententias Scverbafa- cracitarc : QuareigiturChriftus addit , eorumque cuilibet prasmittit quod fue- rintfcripta, Priraa, Secunda, Tertia vi- ce : Scriptum eft : Scriptum eft : Scriptum eft\ Katioeft, quia cum effent verba Dei& fcripta , non folummodo verborum, fed &literarumvirtutemac efficaciam con- tinebant. Quemadmodura igitur in can- tandisfuperandifquehominibus , incanta- tionis efficaciamdiabolusiu certiscollo- cat fN Ut qui propriae fragilitatisim- memores, in texu infitmiorecamrig:Je i rjgilitatem qyaadam accufabunt , con- fijerarent& iu me t m reducerent r & iiLm tx fe effe temm. Ifta c onfideratto huic cafui tam propria eft flfc naturahs, ut de fcnptis a Ch ifto ve bis Carthu- Gzrtbuf. fj rmsiuquut : lerra terram judnat :. id Jk)d+ Cir> t e r ra , terram accufat. Si accufatores eiTeut ccelum : nihil miri quod accufa- retit terram. Sed terra accufat tertam! & aliquid adhuc amplius illi faciebant. T ntatores ifti terra , accufabant terramj «d condemiiandum ccelum : accufabant c. im adu eram : ut condemnarent Chrtftum. Si igitur terra muta , &i feipfa contra eofdem de terra fotmatos clamabat accufatores : jam cum non eft muta , cur verbis vocibufque fibi in- fcriptis & impreffis illos non coufudit & convincit ? taedet me , & fatigor repetere 5 quia erant homines. Et fi nonitaeft, redeamus , ad tentationem iftam , cum illa diaboli comparandam. Quemadmodum elementum hominis eft rerra M fic elementum daemonis eft air : in hocdsemoneshabitant verfan- tur & nos tentant ; hinc Ap.Paulus illos ad Tphtf. nomiuataerispoteftates : Secundumprin- Z,v,i. cipem potejlatis aeris bujus.. Vexbaquibus Chriftus fc. contra diabolum defendit 5; M © pronunciata funt in aere fcriptionis ra- capace : verba , quibusfe ab lirfce tenra- toribus voluit expedire , fuere fcripta. & terrae inarata. Verba oreprolaca cran- feunt : fcripta, permanenc Prolarain- trant per aures : lcnpta,peroculo » Et cumillatantumpiolaca , &harc{cript>r illatranfiroria,&hrcpermanencia : »11* audka,cvhec vifa : rlla brevia &pauca, & hascmu^ta &pro!ixa , iliud etenira infinuare videtur , (aibebai : verba illfc in aere formata , luffidebsnt ad fupe- r.m las ^eris poteftates : haec ver6 terrar imprefB , mmime (ufficiebuit ad vincen* dos homnies de terra formatos* Dtgito fribebat in urra^ s. v. C:Infto tam pertinacem refiftentiara- pafTo , & lic vilipensa , nedum iu«- junata manus ejufque fcripturae poterti- ci»:quodnam novum medium ,• omnipo- tens ejus fapientia , a- tam pertiuacibus fefe-expediendi tentatoribus adinveniret i Qyemadmodum illi perfeverarunt in ten*- tando 5 fic Chriftus perfeveravitin fcrK bendo* Pertinaciaetenim.rentationis tan^- tiim refiftendi conftanti» fuperatur : & proportionata mutare remedia , eft illai deftruere. Chriftus rutfus fe inclinans,, altera vice in terra fcribit : Iterum incli- nansfe,digito fctibebat in terra. Et talis hu~ jus fecundae fcriptionis fuit efficacia, ut hae tandem vidlis , qui ade6 reftitc- rant primae , unus poft alterum exiret:. quamvis vero a Chrifto confufi exie- runt arte nihilominus , tentandi*- que pertinacia diabolum fuperarunt^ Etiam cum defiftunt , nequiores ten- tatores funt homines , quam Dae- mones.. Diabolus ter tentavit Chri- ftum j ; fed notate quod cuilibet tenta- tionit IK SaBBATHUM PoST DoM. TtRTTAM QjMDlUGES, ig 7 tioniunafcriprura refpondente Chrifto : ' Chrifto fuifle prohibkos. Proinde G Aabolus nunquamexfpeaavkfecunclam. giadiierantduo: &utrique a Chriftoap Diabolus uuam audiendo Scriptura con ticefcebat , defiftebat , non refifteba t nec replicabat : tentationem quantocyus tnutafoat& locumj aChriftoviaus&fu- peratus , adhuc prasfumebatac vincere fperabat: una coniutatos Scriptura, nun- quam refiftere alceramque exfpe<3are eft aufus. Ethomines/attendkeillos. Ho- rnines nihilominus pertinadores , impu- dentiores 4 duriores, & tencatores ipfis dx- moiubus contumaciores, Chraftum femel fcribere intueutes nequicquam moven- Cur:videntes& intelligentes Scripturam minime cedunt. Divina fapientia fc riptu- rts addere kripturam, & fcriptum iterare compellitur, iterum fcribebat : non jam ad tentatoribus perfuadendum, fed lemetip- fijm defendendum & ab eorum tentatio- nibus liberandum. In noviflima & validifTimatentatione quam inftantemorte Chrkti ejusdifcipu- li (uftinuerunt , divinus Magifter dixit, adefle tempus,quo armis opus foret.Qui- bus refpondentibus duos fe habere gla- dios , Ecce duogladii hic: Provifione hac conteutus Chriftus inquit fufficere , SatU eft. Omnes PP. & Expofitorcs Chriftura in hoc cafu allegorice & metaphorice locutum fuifle intelligunt j & gladios quibusApoftolifedefendere debebant , ffxtm. fuifle fcripturas facras. Ef gladii ancipites 149. v.6. in mintbm eorum , adfaciendam vindiftam in &y, nationibus j increpationesinpopulis. Cum itaqueifte fitfenfus & verborum Chrifti incencio, confideratione omninodignum eft, in hoc tanto confli&u , unum tantum ftri&um fuiffe gladium, qui fuit S. Petri : cacterofque difcipulos altero ufuros , quandodixerunt, Si ftnmmm gkdnl z probati neceflariique judicati, quaregla- dii fecundi ufum prohibeudo , unius tan- tuminhactentationepermifit ? caufam ipfe innuit: Hac eft hora veftra & poteftm te- 1hi , nebrarum. Ifta tentatio , velut illa,m qua ma,v *"< totainfernalisconfpiravkpoteftas , erac tentatiodiaboli: quamvisetiamhomines veluti miniftri & inftrumenta ejufdem diaboli & iuierni concurrerint 5 & pro tentamentis diaboli , quantumcunque va- lidisunustantumfufEcitgladius ; idei% una folum fcriptura ; duajnon func necef- faria;. Hoc modo una folum fcriptura contra tentationem in deferto , itemin tempIo,&Montefufficiebat. Etquem- admodum tunc non erat opus Chrifto manummitteread gladium fecundum , eaudem ob caufam in illo confli&u , ejus ufum difcipulis prohibebat : uara li- cet adeo fortis & extrema eflet ten- tatio ; non erat tamerf nifi diabolica ; H*c eft hora veftra , & poteftxs tenebu* rum. Ergone fecundus gladius , aChrifto evaginari proh:bitus fuperfluus erat & iuutilis ? Non : refervatus euim manfit pro tentationibus hominum. In hodier- na tentationeita hocexpertus fuit Chri- ftus , in qua , uon una contra tcntatorum fuorum pertinaciam fufliciente fcriptu- ra , fecunda uti , alteraque vice fcribere fuit compulfus; Iterum Scribebat : & quia hic fecnndus gladius,veluti neceflarius ; ficetiam abloivendo luaamini fuk fuffi- ciens. Hinc Chriftus eodem fub mifte- rio,Difcipulis binosfe haberegladios di- centibus,refponditfuffirere : Satiseft ; quamvis enim contra homines , una tan- tum fcripturanon fufficerct, ficut coutra Aa i dia- ]oM.%. *-9- 181 cVbolum fufficit & fuffecit omiuus fufficieut , ficut tandem fuffece- runt. Quemadmodum chara&eres iuc- cefllve formabantur j ita tentatores unuS poft akcrUm exibant , Unus poji unum exi~ bant. Quod una fcriptura non potuit vin- cerejduas eviceruut ; lterutn fcribebat. Sed , quid dicam in hoc caiu , jam a Synagogae Mmiftris oculos avocatos,con- jicieudo in mukos uomine tenus Chri- ftianos?nulla mihi nunc de Scribis & Pha* rifaeis querela j uec Chrifto tanfa eft con- querendi caufa : tales etenim in mundum S E R M d duae nihil- res fuerunt diabolo.-venient homines Scri- bis & Pharifacis futuri pejores. Diabolu $ ceffit uni;Scribae & Pharifad ceflete fcri- pturis duabus : venient homiues non cef- furi utrifque & contra utriimque tefta- mentumobftinatemoturi bellum. Con- cede dolorimeoaliquideorum repetere 3 quae tua praevidit Sapientia, In utroque Teftamento feripfifti ve> ritatem & fidem tuae diviuitatis , tarfl expreflam in novo , & in veteri per te- metipfum tam evi&am j & veniet uituS Ebion,unus Cerinthus , unus Paulus Sa- Veuire oportebat , qui fu^ pertinacia illos mofatenus , unus Phorinus , qui te fuiiTe, minusduros 5 & fuis tentationibus, illos &efleDeum, negent. In utroque tefta» minores Tentatores eiTent oftenfuri. mentofcripfifti( & noneraf neceffe fcri- Scribae & Phanfsei ad primam digiti bere)veritatem humanitatis tuaepef ofa* fcriptionem non cedentes , ad fecundam nia fimilis noftrae : & veiiiet unus Mani* S. AUguft. tratt. J. in]o nenao derogandum. In i utroque tefta- tavit velut infipiens k impudens. Tenta- mentomeritnm & neceffitatem bouo- re, a rgumentari,refifterecontracogmt a m rumoperumexpreffifti : & veniet untis fcripturarumveritatem , eft infolentia , Lutherus, qui non folum opera bona ad qu* non in diaboli , fed hominis inveni- falutem efTe «ecejTaria neget : fed infuper tur malitia : proinde nunc emphafin utL omma opera bona efle peccata affirmare qoe intelligetis , qua in zizaniorum para- auht (* addere potfet j pecCat^qu* uun- bola p 3 ter£milia S dixit , immkus homo boc Mattb quam patravifLutherus. Sic dogmati- feciu Seminatumabipfotriticum,eftpu- , ? v zi ^arunt Lurherus & Calvinus ( illa duo ra&fanafacrarumliterarumdoarinaL * plutqaam mt*r«al« monftra noftrjfecu- perfeminatum ipfi zteanium , falfe fuut Hu orat»o«em,je J unium } eleemofy ia m, interpretationes ; quibus verus ipfarum trtZ t A PGSnK f ' * & Pervertuur fenfus. Qpii verdeft aut fuit dn rTn" t a * Sl V * txAiCan ' maIiEi * tam ^ ue P^niciaf* fementi docontr.quodChnftu. p^dicavit , & Chnfti deceptionis auihor ? mimhm bo~ &ttiptefcflptur« qu J bus fe Ch-iftus cere«^ : addidit ver6, iftum inimi- SS^!f 1 ^ C ^ cumfuiiTehominem , ut inimicuX Jfi 7 f " C ° a " ° hinC *£ mi,lem ' ab i»^icodif f erneret diabolo. So£ u ? ar ? tentan i> grem D,abo,us mm * e «' * ™%™ vlorXl iT nt0 ^ P°ft & ioimicu, jmhilon.inu, nunquam fuit tam VaUofeliquerintdasmoiiei, ^ a ^ ^ ^ f|6 S E R M O aiabolicus&iuimicus,ut fcripturas quas ccm. Diabolas nunc ncn tentat m po- pro fe contra Chriftum allegabat, aude- pulo ,ueque opus habet : hommesemm retdepravare, quemadmodum in mbus ejus officium iu fe affumptum muit6 tentationibus jam vidimus : fed quod meims ipfo exercent. Chaftus ( utpau- nunquam inimicus fcch: diabolus 5 hoc 16 ante diximus ) tentari volens a diabo- fccerunt&faciuntinimicihomines. lni- Io, quxfivit eum in deferto, Domine, vmushomohocfecit. Scio equidem non- fi tentari vis a diabolo , quare non qu^- nullosSanaorumperlylmw/^toin- ris iilum in civitate msi in aula ? quia tellexiffediabolum : &fi illorum fenfus in civitatibus & aulis jam non hmtda> fitverus, hic videbitis,quales fmc ho- mones: & non expulfi funt vel exie- mmes.Nos,hominisvolencesexaggera- runtviexorcifmorum;fedquiaeorumta- re malitiam iipfum nuncupamus diabo- lentumibi non habet exercirmm. Excra- Stmile. lum, Deus exaggerare volens malitiam neis qmbuidam ingeniofioribus artifici- diabolijipfumvocachominem, lnimicus bus aulam civitatemque ingreffis , aro, homo. Ego^utmmimum, fi eligere de- fices indigenx exire «ffi, fiunt ag£ berem tentatorem , a diabolo potius , colx. Idem evenic diabolo, ejus ars & quamabhomimbustentariprzoptarem. ofhcium, erat tentare : fed qma ma- ChnftusaSmrituS. duftus elegit tenta- gis in hoc mduftrii , verfuti Sc fubci- ? „ 4 " torem, dutlus efi a fpiritu ut tentaretur : & les , magifque m hac parte verfati fu- q ualemelegittentatorem?«tr^r«r^ pervenere hommes , ipfe otiofus re- ^o/ :ele|ittentatoremdiabolum, & manfit & fuperfluus. Qpod, fi (e ipfo nonhominem. Certum eft cuod tencan- tentat, hoc in loco facit fohtar.o, ubl temfed.abolumquamericChr,ftus:fed Eremit. quifpiam, & non adeft alms: tenranres hodie Chriftum homines, qus- ideo ambulat per loca deferta, ub, illum Urnnt^^Tenunteseum^offenta^ Chriftus qua,fiv,t. Non _dico , ne cavea- r v 3 tisadiabolo:iedutmagiscaveatisabno- eujareeum* xninibusj & ecce num aliqua rationenitar. §• *** Jam ingrefsa in animam Saulis invidia SUppofito nunc, auditores mei i quod ( labe Rege mdigna ) mox etiam corpus hominesmajores & pejores fint ten- Diabolus intravit. Caufa invidias fuerac tatores, quam diabolus : quidnam agen- Davidis lunda j nec aliud contra hoc dae- dum nobisreftat* non multi temporis monium inveniebatur remedium , quam confulcacione refoluuoneve opus eft. ejufdem cythara. David in prsefentia Chriftus ipfe refolvit, nobifque expref- Saulis manucytharam tangebat : & dae- Umh 10 fum » & Gugulariter , tanquam rem ma- mon fugiebac Hoc quadam vice fecit „ 17 i* guimomeuci, hoc recommendacum re- Davidj & egreffo daemone , Saul arre- ' 1 hquic, Cavete ab hominibus. Si prsdica- pca lancea nitebatur David configerc tem auachoretis in Eremo , fuaderem ca- cum pariete. Regem quempiam , con- vere a diabolo : (ed quia in ponulo & tra Vafallum , cui honorem debeb?t & aulicis loquor, dico i cavetc ab invi' coronam, tantum ingrati animi com- aiit- I» Sapba trum Post Dom; Tertiam Quadrages. i?i fDittereprobrum aou Hnrorr hocecenim generofo & fideli j fed fuo ab amore ni^ Joio.vuiitjriefvitaomnepr.Emiuni & cum iuo principe decepto. O Da* cxcedentia. Q^od leinper fui admira- vid, fi,cuiuam ferviasvignorag, Regem tus, quodqiie gravker expeudit S. Ba- tuum in tuas cychar* fpeculo contem- fiiius de Seieutia, eit i quod Saidift-m plare : fi fapis, ne tangas, & chordat pe ridum & cam atrox facinus non potius confuudas , iplamque fratigass attcnta- it quando erat aciuahter & quamdiu Saul a diabolo exagitabitut, corporahcer a diaboio obfeifus : fed eris fecurus •» ipfo fibi reftituto cave tibi. Saul non eft homo, qyi fibi con« juu&am ferat hominern tantum. Terribili hoc exemplo bsne proba- tum puto , plus nobis ab hominibus cavendum , quam a dasmonibus. Sed ut puto , audio vos dicentes 5 Saulem pm hberarus. Saul a diabolo corpora liter exagitacus moderabarur invidi- am , odium , furiam ; at hberatus ram acrox & euorme molitur facinus? Sta: jam. Saul etenim jam eft in fe : antea daanooiuin erat in illo : antea opera- , baturveluc daemoniacus, nunc ut ho- fuifle Davidis capitalem hoftem : &ab 010. SlSml tamindignum & atrox faci- hominibus inimicis omni nobis cura ca- nus aduahcer * diabolo obfeflus at- vendum , fed non ab amicis. Suntne illi tentafiet, diabolum hoc in ipfo opera- homines ? & quamvis fint amici ; credi- tum fuifls diceremus : Sed divina fapi- te mihi , attendite & cavece ab illis, aml- encia hocce , nonnifi £ j am liberaco ci etenim fimilicer & propius cencant : & fien voluic ; ut eonftarer ipfum operari ubi vos tentabunt, ad vos fternendos, po- Cauquam. hominem : & caveremus plus terunt & effideut plus quam ipfe diabo- ab hominibus quam a dfemonibus. O lus. Diabolus cum omnibusfuisartibus, novum-J^jurtumque facinus exclamat nunquam majorem habuit poteftatem s ■Si, BaJiL mmas} Damon peMiim i & dtmone libe» quim dum Job teutaret. Tentavit Jobin rattu arma capiebat :: demon vincebatur, & bonis , in momento omnia aufFerendo: bomtnu mores pltis ■ fumebant audach. Pejor tentavit ilium in filiis , uno i£tu & fimul erat Saul dsemone liber , quam ab illo omnes perimendo : tentavit illum in obfeifus :• obfelTus ecenim per diaboli propria- carne , illilepram , imperig*. operabatur impulfus, liber , ex fuo nem, cancrum 8ec inducendo, & totum propno , & hominis operabatur im- ficutunum vuluusefficiendo.Quidautem pulfu , & bominis mores ptis fumebant au* fecit vel dixit Job ? Dominus tkdk, Dommus U . 4acu t . Propterea- diabolus tam turpiter abftulit ; ftt nomen Domini bmeMum. Elu, l L " ^£ mdigne difpofitum 5aulem adver- ceftitpatientia,humilitas,indivinamvr> teus exivit foras rubore fufFufus : quod luntatem refigpatio, voxrefonat laudis Mundus cogitarepoflet hanc fuam efle majorifque gratiarum. aftionis Deo • tentanonem; O quam bene fieret mun^ i ps ^ atceftante Scriptura , quod ex iofius do ,. fi diabolus in quofdam intraretr ore verbum aliud; eJicere nequ>verir r homines ,, ut minu5 fierent mali, mi- quam quodhominem valde conftantem, Eorefque; tencatore* >£ compatiorJDavidii uQtxm^ giunp, timoratum v & fanaurt* i?» S e iW^U.animum oftenderet : ln omriibus his non pec- cavitjob Ubiisfuis , neque (lultum aliquidlo- cutusejl contu Deum, Inhoc miferabili & virtuofo ftatuvenerunt ejus amici ipfum inviluri & confolaturi. Amici erant nu- mero tres , omnes Principes omnes fapi- entes, &cum Job arSamomnes neceffi- tuditiem teftabantur. Pnmo feptendio muti , poftmodum locuti, & multum lo- cuti. Quid ver6 Job cum fatisevenitami- cis? hoc , quod diabolus omni fuarum tentationum vi efficere nequivit. Fece- runt illum infle com«nife«ti«ccufirunthcMi,in M Subc? jus voiuntate,qua te prodet : ab oculis,ab auribus, cuncWqueejus fenbbus,quibus tetradet, caveto. David cuftodivit fe a Saule ; &lapfuseft, quianon cuftodivit fe a Davide. Samfou cuftodivit fe a Phi literhicargumentaturS.Auguftinus.Mu- lier illa abaccufatoribus fe iiberam cer- nes,a Chnfto fugere debuiffe videtur. Ra- tio patet : Chriftus euim in fua leutentia pronuntiaverat, quod qui peccatum non ■ f*« : fcquepcrd^qmanon^ U^^s^&^ ^ Wonecavit.DavidfibiaDavidc:^ re, H^Uto&jESffi Samfone fibi caveatSamfbn ; quilibet fi bi caveat a femctipfo. Ab ommbus no- bis ca\ endum eft homiuibus , quia otnnes -teutant: ! edab hochominemaxinie,cuia maximuj efttenrator. ProptereaS. Au- ? guiiinus V©lutfaiiaus j ?d6aus& expertus * inquiebat zl/fcrrt teDeus a tei t f . Chriftus ffc hodie ^ tentatonbtis liberavit hjiniui- bus : fed hi a femet non liberarunt feipfoss yenientes enim ad tenrandum , tentatioue jarn erant pra:occupati ; vementes ad Chriftum illaqueandum , erant laqueo comprchenfi. Et fibi , & Chriftohomi- nes: & hinc contra fe & Chnftum tenta- toresj Tentantes eum. §. VII. NEmomihiinficias irepoterit, hanc doilrinam veram eiTe &certam:fed videor nihilominus mihi ipfe inficiari non pofle,cffe tetricam , & omnis folatii ex- pertem. Homo eft animal fociale,in quo a brutis difcernimur : &cum homo ne- ceiie habeatcum hominibus converfari, duriflimum videtur ab omuibus fibi ca- vere. Non ergo ullus erithomo , cum quoaliusfinetimore , fine periculo,& cautelae necefficate agere poffit ? Imo ve- ro. Et quis ifte ? Homo ille, quem hodie tentatum accelserehomiues: homoille, qui fimul Deus eft & homo : homo ille^ in quo iolo refugmm & remedjum mife* iabilis illa niuliercula inycnit, quamuon terat :, qui folus peccato carebat; fed quia ille folus peccato vacabat , a tali homine m nontimuit : fcpropceridipfum huic iolum hom 1 nihdere& confi lere debe- bat. Chnftus iu iua fentenria fei p f um cX- ceperat diceus : fine peuato eft ve^ /?^:ideft,quiexvobisnonhabetpee- otum, lapuiesjaciat Non dix.t, qui,ab- Tolute fedquiveft.um^utfeex^ret Trt T" lbuS homillib ^ eft excertus : & Chnftum carere peccat 0j erat maxima iecuntaspeccatricis. In hoc cafu , duae in Chrifto concurre- runc conditiones ad compatiendum & iliimifene mifericordiam exhibendum; Pnma & univerfaliserac, exemptum efte apeccato: cum in illofolo venficeturil* lud, Qut fine peccato eft veftmm j fecuuda & pamcularis , hac occafione tentatumeffe ab hovnmbusjentanteseum. Vcluttenta- tus non poterat non compati : tanquam % peccato liber&immunis , non poterat noncondonare. Tentatioipf um comua- nentem : Jcimmunitasapeccatofadebat " miiericordem. Totum illud S.Paulus M< rabiliteraiTeruitdeChnftodicens :Z pmtn^mnatt^noftris, tentatumpir omnia p.i S . & rofimlnuAtmabfaepeuato : adea mmerg0 J % mmf dum adjhronum guti m miferkordia confauanm.Smguh notate verba.& fp ec L a-iterilla j tentatumk ahr qU e p eica to.T m . qua tentatu^non porcrat n OU cymp ^ i?4 S E non popt compati j tanquam a peccatoliber & imtn\ims 3 abfqua peccato:i\on poterat nou cffemifericors , AdcamMergocumfiduiia, ut mifericordim confequamur. In veritate hujus Ergo , S. Pauli , tota confifiit fiducia delinquentis : ideoque fugere noluit,quali Chrifti fententiam iuterpretando diceret, fi folus immunis a pcccatolapidesinme jacere debeat , nemo audet praster ipfum. Pharifasi, non , quia peecaturnrubent : Chriftus fimiliter non , quia non habet peccatum ; qui uon habet peccatum lapi- des non mittat. Sic fuit, & fic illud Chri- Joan. 8. ftus dixit,Nf »10 te condemnavit mulier?neque v. 11. e g te condemnabo. Illi te condemuarunt , quia peccatum habebant:Ego te condem- nabo,quia non habeo. Ecce,quarehicho- mo ficabomnibus aliis hominibus diftat. Homineshabentespeccata , tentabant, accufabant,perfequebantur : Homo pec- cato carens, excufabat, defendebat, com- patiebatur, remittebat, & abfolvebat : & hocmodo condemnavit peccatum utab- folveret peccatricem, Vade, &noliamplius peccare, Claudamus Auditores mei. Qyoniam homines pejores funt tentatoresquam dx- moues.-cuftodiamus nos ab hominibus. Et nifihomo ifte qui fimul Deus eft:de homine hoc tra- ftemus folummodo,& cum eo familiarif- fime agamus. Omnis felicitas tam mifera- bilis creaturas conftitit in adduflione ad talem hominem & prima ipfi collata gra- tia,fuit , quod ab aliis hominibus illam li- berarit. Ad quid putatis Deum fa£tum ho- minem ? non ob redimendos tantum ho- mines , fed ut hominem haberent homi- Bes,cui tuto fidere , ad quem confugerej & quocum fiue timore & cautela: necdfi- R M O tate fecure agere poffent. In hoc foloho- mineiuveuitur veraamicicu:iu hocfoium homineinveuiturverumremedium. Et nos quaerimus , & acquirere laboramus _^ homiues quibus coufidamus ? Maledidus J homo : quiconfiditinhomine : Etbenedi£tus homo , qui ln hoc homine confidit j & iu hoc homine folum : folufque cum hoc fo- lo,de utilibusad faluteai tra£tat. Hoc uni- cum vcbifcum domum afferte pun£tum : nec alium fermonis mei requiro fru&um. Egreffis jam illis homuiibus malis(fu£- ficiebat autem effe homines quamvis non tam mali)inquit Evangelifta, quod Chri- ftusremanfitfolus^&felixjam peccatrix ftans ante illum : Eemanfftjeps folus:& mu- ]oan. 5. lier in mediojians. Haechujus animae fuit V. ?. maxima felicitas : hxc optima hujus diei hora : modicumilludtempus , quofola cum folo Chriftoegit. Breviffimo ifto fpatio,prieterito remedium invenit & fu- turo. Prseterito: Neque ego te condcmnabo. Futuro: No/i amplius peccare. Proinde cum tantam nobis diei partem furripiant ho- mines,accipiamus fingulis diebus tempo- ris breve fpatium , quo noftra animafe cum Deo & fecum recolligatjut fola agat cum Chrifto & ifto homine. O G fic face- remus , quam vere nos ad illum converte- remus/ Veniens Chriftus ad fontem Sichar: mandavit omuibus Difcipulis,ut ingrede- rentur civitatem empturi vi&ui neceffa- riarerat enim (inquit Evangelifta) tempus Joan. 4» prandii , quoadvenientem Samaritanam v. 7. convertic. Revertentibus Apoftolis & quod emerant apponentibus , comedere recufavit. Locus hic duo continet notabi- lia dubia. Primum : quare Chriftus omnes difripulosincivitatemjuifitabire , cum unus neceffariis afferendis fuffecerit ? Se- cuudum: In £abbathum Post Dom. cundum : G illos miferit empturos cibum, hique allatum appofuerint : ,& prandii eiTet tempus, quare non comederit ? Primo , non comedit,qjiia jam coifrederat j Gc fuf- picati hiere Difcipuli , invicem dicentes: Nunquid attulit ei aliquii manducare l .kd non intellexerunt ipfam Samaritatiam eile, qua; defideratum ei attuleratcibum. Illa anima converfa nou folum fapidiffimum Chrifto fuitedulium,fed &pretiofiffimu optimumquebellarium, quodipfum cce- lum,nedum terraipfi potuiffet mlniftrare. Simile huic illi appofuit ccelum hodie in conyerfione hujus peccatricis.Notate.Su- peratis in deferto diaboli tentamentis , vi- cllori Chrifto ex bellariis terreftsibus Cce- Ium apparavitepulum.-aft hodie, quia ten- tamenta fuere graviora , majores tentato- res, laboriofiorque vi&oria.-majus Gmili- ter & pra;ftantius fuit Epulum. Ibi Chri- fto tentationesdxmonis fuperanti, Angeli Matth.q. e ^" cas miniftrarunt corporales , &eeceAn- KU* £ eli mi "ipal>ant ei : vi&is ver6 tentamentis hominum , h«ec converfa ipfum lautius fua refecitanima: quas ipfigratiffimum & pretiofiffimum fuit ferculum , quod foli homines &non Angeli poterant appara- re.Hanc ob caufam dixir fe comedifle. Ratio ver6,cur non aliquos, fed omnes adcivitatemamandaritApoftolos , fuit, qnia ibidem Samaritanam convertere in- tendebat : & ut anima ad Chriftum vere convertatur, oportet efle folitarios, Chri- Itusfoluscum anima fola : &viceverfa, anima fola,cum Chrifto folo : Remanfitje- fwfolus,& mulkr in medio Jlans-.Jefas & ani- Terti AM QLUADRAGEJ. ip ma foli. Hxc eft iolitudo,quam Deus de- fiderat ad loquendum anima: & cordi. Dueameaminfolitudimm , &loquarad cor ofee z. ejus, Non eft folitudo eremorum fi ve de- v. 14, fertorum : fed in qua anima fola cum folo Jefu agit. In hac folitudine fola loquitur cum folo:fola aufcultat folum. In hac,fola foh fuasaperit miferias, eariimque poftu- lat &obtmet remedium : im6 fine prece, filentio tantum & humili culparum fua- rum confeffioneimpetrat : ficuti folitarias huic evenit peccatrici. Agedum Chriftiani,faciamus ita ; Chri- fti adeo hoc defidcrautis, & auimarum no- itrarum periclitantiumfuique oblitarum agamus amore. Nou dico,ut reliao mun- do corporaliter petatiseremum ; fedtan- tum dico , ut in ipfo mundo vobis faciatis eremuro, aliquid indies temporis,folitarie cumfolo agendi Chrifto , fe ligeudo , & videbitis ejus fruauro. Ibi homo Dei re- cordabkur & fui : ibi peccatorum & pra> „ tentas tranfafta; vita: fit rememoratio & in futurum ageuda; difpofitio ; ibi non re- verfuriinmemoriamvocanturauni , ibi nunquam finienda expenditur aternitasj Ibi Chriftus anima:,& ipfa fibi dicit unum; Nunquamamplius, refolutumvaIde& fir- vaum,Noliampliuspeccare. Ibi deniqueilla tam dubia fupremi Judicis aflecuratur fententia ; Ncqueegote condemnabo. Uxc abfolutionum eftabfolutio:ha:c indulgen- tiarum indulgentia : hax gratiarum eft gratia: finequainfallibilis eftinfer- nus, & cum qua gloria eft certa, Amen, SERMO mwmmmmmmmmmmmm S E R M O D E Lachrymis San&i P E T R I > Habitus Ulyflipponae irt Ecclelia Cathedrali Fer^a SecundaHebdomadx Sancfta 1669. CaMavit Calhis , d converfus Dominus refpexit Vetrum> ?3 egreffusforas flevit amare. Luc. 2.2. v. 62. Uts Concionatorura , y hodierua die , non ca- peiTat animum & fidu- %Utth, Z6, V.14 ciam , de convei fione loquendi peccato: um? 1%*^** qois veftrum Audito- res Chriftiani , prafenti hoia me non auf- cukabit cum defiderio & propofito fua pec-cata deflendi ? In ccena Bethanix, necnon in ultimaccena Agni ( qtia utra- que occafione Chriftus fuos Difcipulos ukimo habebat congregatos ( feptem Vicibus judam allocwtus , ad paeuiten- tiam & refipifcentiam fuit adhortatus ; ad hoc ufus veibis omni amore , fuavi- tate , & commiferatione redundantibus; aliis etiam terrore plenis , & fortaflis ade6 tremendis & penetrativis , ut piiffi- mus Dominus nunquam his fimilia fue- rit locutus. V& homini illi , per qucm Vilius t hominis tradetur :■ bonumerM ei.fi natusnon ' fuifftkmoille ; quibus licetauditis, Judas mnilominusimmotuspermanfit : fiqui- dem necamorofisverbisemollitus , nec compaflivis contritus , nec terribilibus compunclus; obcturatus & marpefia caute immobilior gerfevesavit# Ipfa PafFonis nofte S. Petrus Chri- ftum ur.a , altcra , Si. tertia vice negavit 5 & ad ulTimam negationem mox gallus cantavit, & fiatimgallus eantavit j eodem- Luc * l °* queaioinencoS, Petrus contritus & con- v * *7« vei fus ex Caiphas atrio exivit , &egreffus Luc * 2 * 9 flevit amare ; Notabiiis cafus ! Chnftus v > fepties Ioquatur Juda: , fedfruftra, nec coniequente converlionis fru&u : cantet verogaliusfemel , & mox convertatur Petrus?fic. Quiatantum refert Chriftum videre ; vel non videre. Chriftus refpexil \bUem Vetrum ; Judam non rcfpexit. Chrifto £r« quempiam refpiciente , irrationalis unius galli vox adconvertendumfufficit : ipfo vero non refpiciente , aut oculos aver- tente , necfeptemipfiufmetChriftivo- ces & fermories converfioni fufficisnt. Nontfi fuffuiensConcionatoris vox , nifi M- S.Cregt fit fimul Chrifii in peccatorem refn^us , gra- viter in hoc cafudixit S. Gregorius Pa- pa : Praedicatori funt tantunimodo ver- ba : ab oculis vero Chrifti tota depen- det efficaeia. Et fi hodie Chrifti ocd' los habemus tampropitios , quisqua?* fo Pracdicatorum tara defes , quifve Au- slitOrum erit tam durus , od non magnos %«r#f De Lachrymis S, Petri. j^i fperet fru&j» k effeaus a clamore fux clefia primum intulit iaum in die la- vocis ? Doiniue , Oculi tui funt ; ex qui- chrymarum S. Mari* Magdalense , fed h bus oculos noitros opottet haunre la- petris nullaseticuttaquas ♦ hocl.e iufe.-t eh-y;nas.Nooiliil] nxortu 3 quxuaquam lecundum in die lachry.narum S. Petri, in hoc mundo fcaturieruut Iachryraae, & in die quo tam copio ie & amare flevit fuere lllx S. Petri ; iiqaidem ex ocuiis Petrus,quomodo non aquas dabunt Pe- Cntiiii fu mi tr^xere originem. In oculis tr* ? ied hi nou funt i&us ifti ; in quibus Cririiti nat.e, ex oculis S. Petn emaua- fiduciam pono. Idus tuorum oculorum fuat: in oculis Chnfti , quaudo vidit: Domine, qui eduxerunt rjvulos ex ocu- tefpextt Vetrum : ex oculis Petri : quando lis Petri, funtilli , quioculorum noftro- nevit, llevit amare. Hodih , lacrymarum rum duritiem emollire fufficiunt. Per rivuh fuerunt hchrymae S. Petri : fed lachrymas ejus Virginis, quae nihil di- eorumfontesfueruntoculiChrifti.Olim luendum habuit , iargire nob*s hodie in Nilo animadverfae funt exundationes , lachrymarum abundantiam : quibus mul- quarumongo ignorabatur; tales hodie tiplicianoftrapeccatadignedeploremus; duoRivuhaut Nili erant in oculis la- porrocum ipfa folumfleverit pro nobis, cnryrnanus Petri v origo erat occulta, fcpropter nos : ejuspietas nobis iftam quia fons in Chnfti Iatebat oculis : exun- gratiam a benigniffimis tuis oculis im- dstionesvero manifeifce, quia de oculis petret. Ave Maria.) S. Petri erumpebant. Pro diluvio uni- §. H. Gen. % verfaI j( inqu" ^cer Textus ) Aperufunt Egreffm forh,jkvit amayh Vi tu cataraZ* caelt ; ruptt funt fontes abjfi. Ita T 7 Alde notabilis cteatura funt oculi quoque pro hoc diluvio ( cui fi totus V humani : natura: inftrumentum ad- mundus immergeretur , feiix fane emer- mirabile, & prodigiofum artificium Pro ger^apertefunt cataraa* cceli, fcili- videnti* ! Hi funt primia origo culp* : & ce i? ° c " h Cnnftl ru P» ^nt fontes ab- primus fons gratix. Oculi , binae in ca- y\\h laIicet 3 ocuIi A.Petri. Hoc modoim- vernis latentes funt viperas, quibus ten- menlum llludinundavit diluv>!ito;in quo tatio propinat venenum : contritio vertV poit naufragiu falvatus eft optimus Noe. theriacam. Oculi, bin* funt fagitt*, qui- Haec eitillatnftis & gloriofa repras- busdiabolusarmaturadnosvulnerandum ientatio, quaEcclefia hodie feliciter in- & perdendum : & funtduofcuta, quibus cipit unam feptimanam vel hebdoma- nos Deus protegit, Isfofque reparat ad dam , qux oeberet efle tam fanda in falutem. Cundi fenfushominum unum compundione, qiiam fan&i eftin nomi- duntaxathabentofficium, excepris ocu- ne, In delerto , deficiente aqua populo lis, qui funguntur duobus. Auditus audir, Iiraehtico, qui erat figura noftri, Moy- guftusguftat,olfaaus olfacit, taftus pal- iesacc^densPetramfemeipercuffit vir- pat, foli oculi binis gaudent funaioni- ga,&non exivitaquarperculTabis, lar- bus :quxfuntvidere & flere. Harcfunt gifiimos emifitrivos, Egreffk funt Aqua duo noflri fermonis Poli. l*rg®m*. Q.u*nam eft hxc duriffima Nullus erit { fi fapit ) qui fcire non d"e- mtag Qifi e0f ffigumj tX veftruml gc- &Jgref , cumalura in uno eodemquein- | ftrn- i?S s ftrumentolachryraas ftvifum conjunxe- rit,&in eadem potentia,flendi tciucet & videudi officium combinarit. Videre,eft a£io jucundiflima : flere vero triftiffima. Sine vifu,tefte Tobia, uon eft gaudium } fob. f . Qttai e gaudium Mi erit,qui in tenebru fedeo, V. u. & i umen caii n0 n video ? fiquidem oble&a- tnentorum omnium maximum eft vifus ; Fletus econtra eftdiftillatio doloris, ani- mx fanguis,atra bilis cordis, fel vitx,& li- qmdum fentimenti. Ut quid igitur natu- ra duos tara contrarios fibi effe&usin * M O dentur , Undenam iuamhabuere fcaturi- ginem? Ex unavifione , Vidit multer lig~ Gew.J, rtum quod ejfet bonum ad vefcendum j vidit v.tf. Eva pomum vetitum j & quemadmo- dum liia viho fuit caufa origiualis culpae , ita quoque fuit principium & fcaturigo lachrymarum omnium quas fundimus , etiam dum nafcimur. Interrogent nunc Theologi , fi homoin juftitia originali in qua fuit conditus perfeverafTet,forent- ne lachrymae in mundo ? nec lachry- rax , neclachryma vel uuicaforet: ne- ffdtn. 41.P.4. oculis coniuuxit, fcilicet, videre & flere? que flendo mundum ingrederemur , nec Ratio & experientia hoc docet. Natura lachrymantes in eo viveremus, nec ex eo coniunxitvHum&lachrymas , quiala- emigrantes deploraremur : infauftiffi- chrymaifuntconfequentiavifus: provi- mus ille Evae vifus , Paradifum deliaa- deutiacouiunxitfletum&vifum r nam rum convertit in vallem lachrymarum 5 vifus eft coufequentia fletus.Scitifne qua- quem merito deflemus omnes. Sed quod- refleantoculi?Qui*vident. FlevitDa- namde hoc conceptu ferent judicium , vid cunciis diebus vit* fu« , & Aevit tam qui hodi« & hac die conficiunt lachry- indefiuenter : utlachrymae viderentur marum panegyricum ? Dicent, Deum aiimentum ipfius vit*. Vutrunt mthi /4- tanti facere fufas pro peccans kchrymas. dirymt, me& panes die ac nocle. Et quare Da- z.Rfg.U. vid tam iuceffanterflevit?quiavidit : Vi- V»z, dit mulierem. Flevit Sichem,flevit Jacob, flevit Samfon : uuus Priuceps , alter Pa- ftor , ifte Miles : & quare hi homines for- tuua tam inaequales,hoc tnbutum lachry- marum folverunt tam aequahter ? Quia viderunt ; Sichem vidit Dinam , Jacob Richelem , SamfouDalilam. Fleverunt quoque qui fuis lachrymis auxerunt aquas diluvii : & quare fleverunt ? Quiafub nomine Filiorum Dei, viderunt illas qua: Gen. 6. vocantur filise hominum : Vfdentes filii V.2., Dei filias hominum. Sed quorfum exempla hxc particularia,in tam commuui & uni- veriali oculorum caufa ? quotquot la- chryrn* funt profufae , quotquot profun- quod lapfum & peccatum Adx ideo per- miferit, ut folummodo peccatores flen- tescerneret. Diccnt , Deumexparte fua permififle peccatum , ut homines , hominem Deum fuum fanguinem pto- fundere cernerent : & ex parte noftra , utDeusnos lachrymas fundere videret. Sed non eft mea intentio talia dicere, Quid refert fimilibus diebus multum lau- darelachrymas, fi oculi maneant ficci > Optimumlachrymarum elogium,efteas fundere. Flevit Eva,quia vidit : flemus nos ejus filii quia videmus : veruntamen ego non miror noftros oculos flere,quia vident : fed eorundem ftupiditatem s quod videant, ut plorent, fatis admirari nequeo. Oculi duntur & ad finemufque muiidi profun- ratioaalesfieat folummodd ; K u ratio uit SABBATHUM PdST DoM, TERTIAM Qt!ADRAGE& jg nisefFeaus eft flere quia viderunt : major fletu, unius exiftendo confequens, & al iufauiadari nequit quam videre ut plore- terius antecedens j Ex Vifu fequitur pec mus. Spiritus Sanftus gtaviter de noftris Ecclef.$i. conquericur oculis: nequius oculo quid cre- V.if. atumefi ? In univerlis creatis,nihil perni- ciofius & perverfius oculis invenitur. Et quare ? quia cales funt ( tefte Spiritu San- Ibid* fto ) ut videanc quod ploreut : ab omni facie fua laihrymabitur 3 cum viderit. Ex una parte in alteram oculos convertimus , tnoxque flere incipimus j quia videre pr*fumpfimus. Agedumoculicceci, ir- rationabiles, iuimici domeftici, fi curiofi S • catum , ex peccato fletus : & hinc fletus eft confequentiavifiis. Prasvaricatisjam & in peccatum lapfis Adamo & Eva , iu- quit textus , amborum oculos fuiffe aper- tos t aperti funt oculi amborum. Qyasro, ante Qen. t, iftam horam habebantne Adam & Eva v , 7 l oculoaapertos ? omnino : viderunt enim Paradifum , viderunt ferpentem , vide* runt arborem,pomum, feipfos cajteraque omnia viderunt ; Si erg6 viderunt aper- tis oculis , ut quid textus dicit, quod mo- tasveitralachrymiscaftigatur, fividetis do amborum oculi funt aperti"? apertl utpioretis,fifletisquiavidiftis, utquid funt adflendum , fiquidem e6 ufque non ergo videtis ? EftuepoiTibilequod flere Vos oporteat quia vidiftis , & videatis ut fleatis? lacfaymabitur cumviderit , ficeft. Tales funt noftri oculi,flent quia vident : & yidenc ut fleanc Flecus miferabilis fi- niseftvifus : & vifus trifte principium fletus. Lachrymatusefthodie S.Petrus, fle verunt j Aperti funt ocuti 3 ad quod ante non Atmflw patebant dicitS. Auguft. Deus creavit o* * culos humanos cum feneftris, vifus^per» tis,fletusver6,claufis : videndo pecca- runt, & peccatum per vifus feneftras in- grefliim,per portas fletus exivit. Hx bi- nx oculorum feneftrasapercaefunt, aperti ttquidemtamamare, uti ftatim videbi- funt oculi amborum : Pecdrunt quia vide mus : & qua;nam iftarum lachryma- rum fuit fcaturigo ? Vifus. In tragi- cailla Paflionis Chriftino&e , S.Pe- trus Caiphae Poiirificis atrium fuic in- greflus , nec alia intentione aut fine quam ut videret Vt videret finem. Age Petre ingredieris ad videndum , ergoegredierisadflendum : voluifti vi- derefinem ? Videbisfinem vifus: Bgrejfus flevit amare. §. III. runt : fleverunt quia peccaiunt. Oculi luerunr quod oculi fecerunt,juftum quip- pe erat ut iu oculis exequeretur pcena , cumoculi deli&i &peccati fuerint occa- flo & caufa, Dicetis forfan mihi : h Eva quidem ejufque peccato locum habuifle hanc confequentiam , feciis ver6 in nobis no- ftrifque oculis : falcem non in omnibus. Quod enim in Eva locum habuerit , inde eft , quod prasvaricatio ipfius ingreflum habueritper oculos , in nobis vero non > J 4m j.o, , a- . , , , i£em ' licet enim quaedam peccata per Am diaafufficiunt adcognofcendum oculos , alia tamen alia intrant via. Re- qoodfletusfit efleausc^ confequen- fpondeo, inomnibusdeliais fletum efle navtlus. Sedquomodoiftafequiturcon- confequentiam vifus ; neque aliam hu- 2?. ^q«««rmediantetermino jufce qua.ro probationem quamipfasla- tetnbfli ; qut fe implxcat cumvifu & chrymas, Attcndite. Non s E Non folum confiderattone , verum Ctiam admiratione diguum eft, quod in fatisfaaionem pro omuibus dehaisDeus lach:ymasacceptet » qu* ingens elt mi- fericordia, fed talis qus videtur injufta. Quod ocuii luant oculorum piacula,quod luant flendo peccata commifla videndo , juftiflimaeftpcena aquiflimaqueiuftitia: fcd folos oculos omnium reliquarum po- teutiarum , fenfuum , totiuique ccrporis membrorum iuere delifta, quxnam quas- foautiuftitix aut aequitatis eft ipecies ? peccante homine per inceffum , luanc pedes : peccatum perverfi operis luant ffianus: deliaaoris luat. lingua : iniqua- rum cogitaiiouum peccata luat rnemo- ; temerarii judicii errata luat iiitel leaus : pravorum denique affeauum & deuderiorum peccata ; luat voluntas. Quod vero mileri miferabilefque oculi iam enumeratas prasvaricariones diluere & fatisfaciendo expiare debeant , quae- iiam jufticiae forraa ? convenientiflima. juftum quippe eft , ut omnium trans- grefllonum mftrumentum & caufa,om- nem earundem in fe transferens reatum , pro oranibusluat.Legite fcripturas,eaf- queevolvite omues (minor enimkaio huic affumpto non fufficit ) & comperie- tis in omnibus tam Corporis quam Am- mse deliais complices eiTe oculos. Pec- Thren.1. cavitanima : rei tenentur oculi, otulm V.ft. memdepudatusefl animam meam. Pecca- Uatib.d. vjt corpus: rei funt oculi, Sioculm tuus V. z). fuerit neqtiam,totum corpus tuum tenebrojum mu Uuiverlahominum peccata, cordis, Matth. if.oris, fltoperis, immediateex corde pro- v. i?. cedunt ; de corde excunt cogitationes maU : ' " eccelucpeccatacogimionum, Homkidia> aaulterii,furta i ecce l iconeris. Talfa te~ fixmonia i bla^\um&: eccehic peccataoris R. M Cve linguae. In omnibus his , cujufnam ^ u ducatum fequitur cor? oculorum :Sife- r> ^ cutum efi oculvs meus cor meum. Si munda- na ledUmini, iri cauia funtoculi , ad va- iiitatcmvosfoliicitantes,rfverfeoc«/ww^ V ' al ' nit nevideant vanitatem. Si infatiabili divi- v< $7« tiarum appetitu vexamini , hydropici oculi veftri inextinguibili xftuant liti: ntc fatiantur oculi e)us divitiis, Si obtene- tcclef. 4. brati animi pertuibatione , phrenetico- v. 8. rummorepaffionibusexagitamini:ocu- li veftrifequuntur affeaus. Tuibatuscft a ^ ^ ' furore oculus meus. Si fpiritu inflammati vindiase offeufam nullateuus remittitis , oculique veftrinonnifi iras minalquc fpi- rant, non parcet eis oculustuus. Siaffeaio- Deut.f. neprava il ; aqueatitenemini, oculi veftri v. \6. hos laqueoi texuerunt , caciatur laqueo }uditb. oculorumfuorum. Si concupifcentiis malis v. ij. defideriifque pravis & appetitibus sgi- mini , oculi veftri ea excisaruut. Defide- tcckf.i. raruntoculi mei : item : cencupifcentia oculo- v. 10. rum fuorum. Contemptus aeftimabilium , Ei«6. ij. horror & fuga amabdium, aboculis nat- v. i<5. citur : defpexit oculus meus , oculi quoque vfal. j> veflri abominantur , non rcclis ecults afpi- v. ?. ciebat. Infinita occurrerct difcurrendi z. Reg. materia,omnes& Gngulos vitiofosmo- 18. v.?. tus & peccaminofos aausperfcrutaturo, in ouibus complices funt oculi. Quia ver6 omnia peccata eorundemque fpe- cies ad feptem reducuntur capita : iu fin- gulis cspitalibus criminibus praevatica- tores contemplemini oculos. Si fuper- bia intumeicitis , ecce reos oculos : ocu- natm.Vf. los fuperborum humiliabis. Si opibus inhia- v - 1 • tis i occe oculos complices. mfatiabtfts «««/.14. oculus cupidi. Si luxuria: fordibus inqui- *. 9* namini ; carnales fpurcique veftri cul- pantur oculi : oculos eorum fornhantcs. Si ira & furore e^agitati deliu^iiitis , in par^ 9* cem De Lachrymis s. Petri E^/.r 4 . oculi tenenturrei : neaumeUcM^ e ^ omiis i ™. canalisinfluens, Sigul* vitioeftisded^ a P e " r e P lftom i° vifus : altcr foras ef- appctitusciborum , ftdSSSSiiA ^^^^.^^.^^^ epiftomio fietas ; cum Nmn.ocdisnafcitur , carna lbus ^^^ibus, vcrfifqucepiflo- S^£^™X$£ hZm gKd T peccatum : cumcanali - ; tatcm hujus vitii , etiam v n U nt vcflr , effluentlbus > «P«tifque epiftomiis v. 10. mum peccato Deum offaiditisTufane V % P^atorum intraverunt per ocu- legcm tranfgrcdimini /rc it^c n Trt 05 vld , eildo ' P«^«em quoquetorren- ««. Nequeenimtamfeduminmundo J n • < datur peccatum , tamque abominabms EcceQuam ^riose natura , jufti- «mliti£ , cujusc^ufaocuLoS^ Sr^r\P*' inoculis P°^runtIa- turin omnibus & peromnia ocS d P/OP* 03 : R^o^procontritione : Gra- linquantvidendo, SSm fi W jF ° ^P" * ^emadmodum enim inomnibus,proomnl S pe C ^ P'- ^ 08 COntrahitUr P ecc «^^ula: Quemadmodum veSdSS u Uflcm natUra dif P ofuit lach W tur* teftimonio cvide» er d monft aT ?" r ^™? " ndis macul * eluereu " muscaufamculpa, s SriSffi^ tur ficu «mediantibusoculisadmittitur aflerenda reftat jniftitUpSSS5S2 : ? f : , ab eodem deIi ^i ioco exigit jufti- univerf* Ecclek : fZ2 T per hch ^ s > fi ^P<* , c rv°n s a conc ^ turoffenra > iniirdemi - lii(inquitEcclcfia) curDeu oculi sLi ^7 7*° : Ut ubifede ^^- percc profluvium lachrymarum pro om SR^ 6 eam expelleretcoa- nibus peccatis ? in promptu "caufa eft" h fl" " demc 2 ue P er admittun- quia omnium peccatorumfons & ort Z > ™ m * ' llckch <7™sin oculis funt oculi , m „ZL7s°Z SrfcST > Ut P e ^ uas °vante S irru P e- tmnneslachrrm* ; Flete igitu7 r 'ifpT raut fc, "i ras ' P er eaf dem fugientes ejice- clefia)fletcijugiterfleVeT^ q ia veftH ' Per 05 Balen ^ J°»« intravitpec- oculi origo fuerepeccati fiSaue lde f principium contritionis : ^iSn SSf y *joftld. joWoIumgra- fonsculp* , fi nt qaoque foJ p l « D i en- T ?1 ^^ig^utpoftqulmoiuli ti* : ^te,ttd«ruM^« P q SSS; °T Um deha ° ru m « ri ^re "univerfaiis iuftrumentavifus : fint eTetSh S S °i ? kchr y marum quoqueexitus tespcenitenti* , LmSun^l 1 V Pt ? ° mnibus ^ciant & fletus : Et quii S Iuan ;P roomuib u S flendo : quiainomni- luant flendo/Proi «de no^ocul Tq ° d Sfr ! ^/~^ fej, «uocui^quod Vttnefas.pentferennesUchrjm^ Cc §. V. tuc. iz. v. 19. Utttb. zd.v.^jz luc.zz. V.60. mtth\ XQ.V.U*. m. zoi S t * m © mvifimi una hrafecertmt: vider ant inKqua* *' " . , . liwtemlaboris&xqualitatemmcrcedis^ CLarifa nunc patebit difficile dubiurfl p 4 w illos r.obis fecifii : proinde quatnvi* incer negationem S. Petri & ejuf- murmuratio immeduteproceflerit a lin- dem lachrymas. Omnes negationes Pe- g uaj occafionem tamen accepit aboculis> tri fuere peccata lingusedingua quippe in hi nc uon ii n g ua f ec j ocu jj f uer , inC ca ftj„ prima negatione protulit > Now/«w. Ea- g at j : ocu i us tuusnequam ejl ? hoc modo dem in fecunda pronuntiavit , Non novi Paterfamilias murmurautium judicavit hominem. In tertia negatione eadem pro- ocu l os , fimiliquefententiaS.Petrusfe« teftat&eftiHowOjnefciQquiddicis. Siigitur r ji t f uos . negationes ipfius immediate deliquitiingua , curluunt oculi ? quare procefieruntalingua : fed prius accepti S. Petrus linguam non condemnavit ad aD ocu li s occafione &caufa. Negavit». perpetuum filentium ? fed oculos potius quj a voluit videre fi videre aoluifler> adlachrymasperennes ? quialicethngua nonnegiflec, Licet igitur lingua nega- pronuniiaverit verba , oculi tamen in tionisiueritinfirumentum , oculitame» pui!iunsur,quiapt'a:bueruntanfam : nifi enim oculi fuiiTent curiofiad videndumj: fragilis lingua tam lubrica non fuiflet ad negandum. Ec quia ocali fuere curiofi ixerunt linguam i» • y luant itaque o?uli pro fe fimul & pro lingua r fcilicei pro hac , aegationemj & ? pro fe cuxio- fitatem*. Siminus , guasro. Cur Cam fignanreif dkunt Evangeliftae , quod San&us Petrtis» Tlevit amare s Quod fi oblachrymarur» WidL crimine negationis praecefterunt. Liu- gua fuit initrumentLm caulam dederunt oculf. In parabola vinea: , operarri fuere vo- cati horis diverfis. Advefperafcente jam ad videndura : addu die , Psterfamilias fingulis juffit folvi de- negandi occafionem narium diurnurn : fed primi cerneutes fibi in mercede asquiparaii noviffimos: Murmural/ant adverfus Yatnmfamilus. Quodhienoto ( nefciotamen , utrum enquam notatum fuerit ) eft , quod mur» muratores increpando , noneorumlin- guas,fed oculos incusarit Anoculustuus copiam fletum Petri exaggerare volue^ nequam eftfluiaegobonusfitml ficallocutus runt , dicantipfius oculosfuifle conver»- redarguit eos Paterfamilias s fed iftius fos in perrennes lachrymarum fontes s increpationis caufam necdum pervideo. dicaat , ex ipfiusoculis erupifletorren- Increpario fuit murmuratiouis : oculi tes- , maria imodiluvia. Qjjod fi ver6i murmurare nequeuut fed lingua ,. cisr nontamperlachrymarumcopiam, quam; igitur noa inveliicur iiLJingMara , fed doloris vehemsntiarn fletum ex^ggera- kioculos 1 quia licet a lingua murmura- te inteudunt , dicantipfumflevifTecum'. tionis proceflerint verba ; oculi tamen intima cordis triftitia , vivaciflimo do- pracbueruntcaufam. Plurimi murmura- loris fenfu dicant ipfum flevifle irre- mediabiliter , vel quterant alios termfe- nos majoris triftitias , majoris miferias r vivaciorisfenfitivitatiSjacerbioris^Doenx,, ^hil yeJiemenuori& denique dolorjs 0gnifica*- torum murmurant de re non visa : hi ve^ r6 de eo quod viderunr». Viderant fe la- borafle tota die : Portavimus pondus diei &*Jlus i vidmnt alios veniflefaius De ^achrtmts S. Petri. . ««. ^ahisomnibaspr^eritis , hoc flerepofiet:utenim oculi exercerenr J tmum & folum cumEmphafi dicunt ,fle- vitamare ? fic eft j & quidem non fine gra- viffimaratione : fletus namque oculis , amaritudo debetur lingua?. Et ficut oculi Petri flebant pro fua,& fi mu l Iingu* cul- pa , proiude juftuno erar , ut amaritudo a lingua rranfiret ad oculos • nec Petrus tan- ^mfleretfedamarefleret , fievitamare. Sicut culpa oculorum in videndo , focia fuit lingua: in negando: pari modofociata luit pceua lingu^qus efi amaritudo, cum pcena oculorum quas funt lachryma: : quo videlicet lachrymas folverent curiofita- tem , amaritudo folveret aegationem , & oeuli amareflendo folverent totum i jVvitamare. §. VI. VErumenimvero , fi vifus in Petro fuitoccafionegationis , &negatio caufafletus : quarenon flevitPetrusmox utnegwit, fed utexivit , Egrejfus forasfle- vitamare ? Negavit femel oculis rema- nentibusficcis ; negavit iterum , fed fine Iachrymis:negavitterti6 , necadhucqui- dem rtiIIantibusocuIis:exivit tandem fo- ras;& poftquam exivit , exierunt fimul & lachrym* : MHus forasflevit amar\ Sngiturfletquianegavit j quarenon flet quando negavit , V el poftquam ne- gavit : fedquaudoexivit, egrejfus foras> QuiaPetrus quoufque nou exibat foras', m occafione & defiderio videndl perfi- ftebat : oculi ver& dum vident, flere nou poflunt, Videre & flere ( ficut diximus) funtquidem officia oculorum , fed eo- dem inftanti & fimul incompatibilia : dum oculi vident flere nequeunt : &ut fleant, a&io vifiva debet ceffare. Exivit igiturPetrusforas , nonutfleret , fedut _ *. VAVlk.CICUl ui ficium flendi: abftinendum erat abofHcio videndi. Notabilis noflrorum oculorum eft Philofophia : in flendo , & non flendo. Si flemusjanfam pra&uit vifus : fin autem, vifusobjicitimpedimentum. Sicut no- ftrioculifletus&vifusfuntfeneftrae , ia eifdem lachrymae & vifionesfibi occur- runt,ha;intrando,ill*exeundo : quia vero lachryma funt fpiffiores , vifiones autem fubtiliores ; hx turmatim irrtim- pentes , illis egreffum obturant , nec erumpere finunt. Nunquid aliquando vidiftisinlittoreraaris , quod refluendo cum impetu rivulorum offendat tor- rentes : quiavero oceaniundaj exiftnnt, fpiffiores , hinc torrentes intrare nonfi- nant fed fua fpiffitudine obicem ponant & fiftant ? Similis ratio eft cum ocuIi$ noftris. Unjverfa hujus maris magni vi- delicet orbis "fublunaris objeaa , & Vel maxime impenfius amata , funt unda; cum impetu in oculos irruentes : & licet lachrymarum torrentes ad fe effunden- dumvaldeurgeantur , quiatameufenfus vifusfenfuiprasvaletfletus ; hinc patet curnon fleamus dum oporteret .< fiqui- dernvidere non ceiTamus. fn oculis Da- vidis jam dida examinemus , qui tam ve-> racia de vifu teftimonia ; & de fletu tanta reliquit exempla. Occifo miferabiliter Principe Abner, ftatim mandavid David Rex univerfo exercitui , ut ligubri aflumpto habitu armifque inverfis funus ad tumulum uf- quededucerentRegisimitatiexemplum: Vorro pavtdfequebatur femrmn, Hoc mo- * do funebris pompa ad ipfum ufque;,f tumulum fine lachrymis eft pera^a : fu- ' nere jam depofito ex feretro necdum Cc a quiC- *04 S e quifpiam lachrymari eft vifus. Tandem demittitur iu iepulchrum , operiturque lapide. Ec ecce mox David & univerfi cum eo fleverunt fletu maguo , Cumque r. Ji. fepelijfent Abner , levavit David vocemju- am , & flevitfuper tumulum , flevit autem & omnii populus, Quod fi nec in fepultu* ra , nec aute , David & ejus exercitus flevit : quare in ipfo inftanti , quo Ab- ner conditus fuit & fepulchro claufus , cum toto fuo exercitu flevit ? Quia an- te , & in fepultura prasfentem adhuc vi- debant Abner , claufo vero jam fepul- chro , oculis erat fubtraclius : quoniam vero a&io fletus impeditur refiftentia vi- fus , quamdiu oculi viderunt , lachrymae repreflx fuerunt , quae quantocyus ob- jeclo vifui fubtra&o , large profluere caiperunt j oculiquoufque viderantfle- re nequierunt : videre ceflantes in la- chrymas funt refoluti. Subferviant pro- fana facris , audiamufque ingenium il- lud , quo nullum aptius doloris & na- Q V U t tura: exprimere fcivit affe&us , Jamque Ipijl. 10, Ktilis ereptus eras :tum denique flevi. Efto hiftoria ha:c Fabula : nihilominus eft vera Philofophia : Qyoufque Ariadne Thefeum oculis potuit profequi , ipfi- us lachrymae fufpenfa: fuerunt & impe- ditas per vifum : ied illo jam vifui fub- lato , ]amque oculis ereptus eras, obice fub- tra&oubertim manere cceperunt : tum denique flevi. Ha^cfuitratio , quantumvis phyfica, propter quam Petrus de loco ubi'vide- bat exivit, utlachrymae intrarent^Egrf/tf* forasfltvit amare. Ingreflus ut videret:exi- vit utfleret.Qyoufq, vifui in oculispate- baringreflus : Iachrymxfueruutexclufa?. Ucque ipfemet S. Petrus hujus Philofo- j?hi* evidentiam demonftraret , inquit B. M O S.MarcusinTextugraco ( juxtainter- % pretationem Theophylacli ) S.Petrum faciecooperta, exatrio Pontificis cgref- fum flevifle ; Cum caput obvelajfet : flevit. Tbcoibjl, Ut poflet flere , obvelat Petrus oculos ne videret , exivit ut non videret ampiius quod viderat , velavitque oculos ne qua> dam obje&a reciperent : jamque non vi- dens& videndi impotens a potuic flere. Tlevit. §. VI. HOc modo Sanftus Petrus de loco fua: infelicitatis fuit egreflus , fed quo \ Nicephorus aliique Ecclefiaftici Scriptores ejufdem a:vi aflerunt Sandum ® tce F* Petrum fpecum quandam inter Jerufa* lem tX montem Sion fitam intrafle. Pro- miferat fe moriturum cum Chrifto , fed deficiente animomoriendi: fe vivumfe- peliendi fucceflit propofitura. In hac trifti , falitaria & obfcura fepultura , ubi oculicarebant luce ad videndum , ma- jore gaudebant libertate ad flendum. In una tanmm comparatione dignofci pote- ritexceflus lachrymarum S. Petri. Duo pceuitentium exempla Deus propofuit mundo : unuminlege veteri ; alterum in lege nova. Davidem fcilicet & S. Pe- trum» David fuit Petrus , inlege fcripta; i\ S, Petrus fuit David in lege gratia?; & ficut S. Petrus ad indulgendum la- chrymis fibi elegit locum (olitarium: ita quoque David fecretum petiis ut fletui vacaret, Utervero horum videtur fibi elegifle Iocum ad hoc aptiorem ? mox id patebit. David obfcurae no&is tempus lachry- mis deputavit , Ver ftngulas noBes lachrymif pr a [ mt g meu flratum meum rigabo : per diem tra- v _ ftabatnegotiaRegni, no£teflebat. Di- em regimini 5 nociem mancipabat fletui. florei De Lachrymis S. Petri, Flores appropinquante noae contrahun- flere , vlorabo die ac nocle tur & quafimarcefcunt:exurgentever6 aurora 4 quafi fufcitati vigorose revivif- cunt : exurgente vero aurora, quafi fyfci tati vigorose revivifcunt : fimilem in mo- dum faciebatDavidfingulis no_iibusani- mam fuam rigando lachrymis, Per fingulat nocles lacbrymis meis flratum mum rigabo* Sed revertamur ad motivum hdx ele- ciioiiis. Quamob caufam putamusaDa- Vide pro lachrymis fundendis feteaum fuiiTe obfcurum tempus no£tis? Quia, mediante diei luce , vis vifiva Iibere fuum exercet officiura , & lachrymis ponit ooicem : obfcura ver6 noae , vis vifiva tenebris impedita , liberum fletui namfontesdi* em inter & no£tem non difcernunt } fed fine intercapedine fcaturieutes rivulos emittunt , & quia Jeremias die & no_te flere defiderabat, Ylorabo die ac nocle, hinc poftulabat lachrymarum fontes: vel la- chrymas inftar fontium , Er oculit meisfon- tem lacbrymamm. Hujufeemodi erantS, Petri oculorum fontes in tenebrofa ifta fpecu , nullum ibidem diei noftifve dif- crimen : quia uullum corufcabatlumen. Et ficut Iumen ibi non interpolabat no- £tem ; ita nec vifus interrumpebat fle- tum , no£te perpetu6 impediente vi- fum , Iachryma: indefinenter decurre- bant. Flebat amare quia viderat : flebat rehnquitexercitium. Eandem rationem inceffanter , quia non videbat : e lecutuseftS.Petrusineleaionefua.fpe- Pontificis Palatium , ubi viderat , ut cus , led majore libertate dolori indul- non videret j intra fpeluncam , ubinon & Qdl > « majore defiderio lachrymas videbat, plorabat, ut fine intermiflione «xcefchve effundendis ; David eligendo fleret : Egrefus for^s, flevit amarl erem, .2. tempus noaurnum , noae tantum fle- bat, & non de die : S. Petrus obfcuram eligebat fpeeum , in qua continuarum tenebrarum beneficio die & noaefine interruptione ploraret. Oculi Davidis diem alternando cum nocte. vifum quo- que alternabant cum fletu : oculi vero S. Petri in contiuua quafi noae pofiti nunquam videntes, &dedie, &deno- ae fine intermiffione lachrymis fluebant. Iu hac fpecu folus S. Petrus oculis fuis invenit , quod quondam Jeremias folus fuis oculis defideravit : gtis dabit ^ capiti meo aquam , & oculis mcis fontem la> * cbrymarum, & plorabo dieacmcle? Ecce quam prudenter & iuftanter petebat Jeremias ; non folum petebat Iachry- mas , fed lachrymarum poftulabat fontes , fontem lacbrymarum. Et quare Cjuia die no-tuque. defiderabat fontes ? §. VII. HUcufque de oculis S. Petri diflervi- mus, nunc oculi noftri S, Petri difcurfum aurcultent. NeqtietaceatpupiUa en ' z * oculi tui inquit Jeremias. Et quid dicunt v ' °* yel loquuntur «culi S. Petri ? Quid bini ifti oratoresoculisnoftrisinfinuant? ocu- li, difcite a nobis : nos vidimus , & quia vidimus ploramus; a noftro vifu difcite non videre ; & a noftro fletu difcite plo* rare. Eheu quam graves funt pro oculis noftris iftaj ambas leaiones ! Si S. Petrus defiderio videndi Chri- ftum , eundem ter negavit : oculi crea* mrarum afpe^u fefe obkaantes , quo- ties Chriftum negabunt ? fi Petrus seftu- ans amore & defiderio videndi Chriitum, illum negit : quomodo illum non ne- gabuntqui carnali amore correpti, quam- cimque fuis licentiam indulgent ? fi is JOtf S E R qui Pontificis inttavit domirm ,tragicam patientis Chrifti Icenam fpeftaturus, tan- tam lachrymarum caufam invenit:quem quxCo curiofitatis fuae fru&ucn reporta- buut illij qui obfccenas comedias ludof- que profauos tam fedulo frequeutant & oculis fpe&ant ? & Leo aflerit oculos S. Petri hodiein fuis lachrymis fuifle ba- ptizatos : merit6 oculi noftri iterato tali indigerent baptifmo, fiquidem nihil bo- ,no Chriftiano dignum continent. Con- ferte atrium Caiphae cum fpecu illa de Jerufalem conferte vifioues noftras, cum illa 5. Petri; non dico nec exigo, ut ad tenebrofas confugientes fpecus no- ftros oculos perpetuis tenebris condem- nemus , fimilis enim fpiritus jam exulat amundo :fecj ad minus noftros oculos uon componemus ? non ad minus cum tsoftris oculis inibimus pa£fcum quod S. Job cum fuis? Pepigi ftxdus cum oculis meis, ut ne cogitarem quidem de virgine. Job lo- quebatur in materia &peccato luxuria: , in quo cumprimis complices funt oculi , & ait; fe pa6tum iniifle cum oculis fuis , non tantum tale peccatum non admitten- di ad confenfum , fed ne ad vim imagi- nativam quidem. Iftud foedus non recis videtur iaitum cum oculis , fed cum in- telle&u & voluntate paugidebuifle : con- fenfus enim ad voluntatem , imagiuatio vero pertinet ad iutelle&um ; pangatur itaque foedus cum voluntate quae confen- ttt , & cum intelleftu qui imagines reci- pit , & non cum oculis qui vident. Mi- cime inquit Job , cum oculis pangi oportet, quiapeccatum materialiteriu- trat per vlfum , a vifu tranfit ad imagi- nativam; & hinc ad confenfum , neigi- tur pervctiiat ad confenfum , oculis ad- ixibenda eft caucela , ubi primum efipe- M O riculum; in oculis refiftentiam , in oco- lis ftatuere oportet impedimentum. Op- time notavit Salmeron, quod homiuibus salmsrvu in hujufce generis peccatis idem eveniat, quod S.Petro infuis negationibusaccidit* In negationibus S.Petri dua: concurrerunt teutatrices .& uaus tentator: Prima & (e>- cunda tentatrix bina:fueruutancilUe,& tentator tertius fuit miles de Caipha: cu- ftodibus. Eodem modofe res habetcum negationibus noftris ; Prima tentatrix feu ancilla eft vifio , Secunda ancilia (ea tentatrix Imaginatio ; & tercius tenta- tor eftcoafenfuspeccatum confummans. Et quemadmodum in negationibus. S. Petri prima tentatrix fuit ancilla oftia- ria ; ita in noftris negationibus primus tentator eft vifus ; qui tanquam oftiari- us reliquarurn poteutiarum habet cla- ves. Hiuc Job pepigit foedus cum fuis oculis : quo vidciicet hae portae femper remanerent claufa:. Et nos haice periculofas animse no- ftra: portas non claudemus, ad minus ob reverentiam oculorum ChriftiJ Quo tempore S. Petrus negavit Chri- ftuai, ftabat Chriftus velatis oculis ex- tremas fuftinens injurias, Permifit Chriftus Dominus amore mei tam igaominiose Gbi oculos velari , & ego amore mei & Jefu Chrifti oculos non claudam? Chriftus permifit fibivelari oculos ut me falvet, & ego aperiam meos ut me aeternum perdam - Confidera quasfo 6 Chrjftiane , quara ferio falvator tuushancmateriam pertra- MattftAt diet , Si oculas tuusfcandali&at te , inquit , v > 9* erue eum & projice abs te. Quod fi genero- fa acleo refolutio requirkur, ut quis , falu- tis ergo, fibi oculos ernat , ut hoc medio ad beauficam Pei vijGonem peryeniat, cur Df LACHS.YMIS S. PEtRF* £©7 ]u& J4, cpr eos tantummodo claudere videbitur locum : Locus fientiums Ifthiec vifa , in- difficile?Samfoni oculos eruerunt Phi- liftasi , quia eos jam ante captivos tradi- derat Dalilx. Nonne Samfoni conful- tius fuiflet oculos claufifle ne viderent , quam illos perdere quia viderant ? Non- ne melius fuiflec Sichem, Diuam non vi- difle !: Nonne melius fuiiTet Aranoni, Thamar non vidifle ? Nonne melius fuif- *o.'y. 19. fet Holoferni , Judnh non vidifle ? Hi ImuU' omnes oculorum fuorum incuria perie v.u Item. ig. v. tt. Gen. 54* P.2. }uiitb\ quit Chryfoftomus, requirit ut oculi no- 7## f ,, ftri fleanc , in alrera ut videant : nos ia v% hac vita immutamus noftris oculis- & tempora & loca^ timendumprofe&o, ne eciam in altera illa inveniamus mutata* Oculi qui hicin terra fleverut,in ccelo vi- debunt : oculi quihic in terra curiofi fue- runt & incuftoditi , iu infemo flebunt, ibi Uattb^ eritfletus. In ipfo eriam inferno fluent i?..i&. lachrymx , fed infru^uofa:. Nonne runr. Democritus Philofophus Gentilis confultius hic flere pro noftro remedio, (ait Tertulianus ) fponte fibi proprios quam poftmodum fine fruftu in infer- eruit oculos , ut a minus honeftis cogica- no ? quid qusefo concludimus > qualen* tionibus maneret imrnunis. Ecquis non ©bftupefcac generofam Gentilis in eru- endo fibi oculos refolucioneamore cafti- tacis, & quod Chriftianus non habeac aui- mum oculos claudendi ? Auditores Chri- ftiani , peramorem iftorum oculorum, quos tam mifericorditer Chriftus hodie convertit in Pecrum, uc & in nos quoque eiadem bemgnitate illos quandoque con- verter-e dignetur, obfecro vos , dum aut peenitentiae , aut alium quemcunq; aftum moreiricationis, vel Chriftians exercka- tionisaggredidifponicis, ilh.d fic amore Ch-rifti veftros oculos clauder-e & cufto quxfo fides uoftra cum viti ponit ra- tionem ? quomodo rationes difponunty qui aliquando ad ftn&um Chrifti Tri- buna-1 fe fiftendos fciunt& credunc?Ec- ce auditores , quam benignus Deus ra* tioiies ponit cum coftris lachrymis &' noftris peccatis. Habecur ih facra Scrk ptura locus admirabilis , quicum fervke poffet pro noftra magna confolarione 9 magnum cerrorem nobis iueutir,- fofuifii kthtymas meas m confpeciu tue-pf , Domine inquid David.. Et il!x Iathry- ■» mas in confpedu Dei pofica; , ubi iuat? ^^ ' Illaj currunr, tranfeunr, arefcunt, abfter- t lre ; ^P^veftrxcomprelfe, fiut guntur ;:ubi ergo funt pofit* ifta lachry- quahcilrcium ftnaum pro velamineve- mx ? iftud admirabiUter declarar te* fti-orum oculorum. Nonne oculi funt enormes illi peceacores, qui in omnibus &per omniapeccant? Ergo non tantum modoj: fed- iu perpetuum ad geftaadum- hoc cilicium damnentur'.. §. viir. tus originalis ubi dicit, Vofuifli UchtymAS Text. mew in Itbro rationmn tuarum : Deus li» s bris rationum- fuarum eas cOn%aavit >; in ; libris credicorum & debicorura eas annocavic j Hi funt libri ifti 3 . q UO s &. O f ;— : r r . n r n , . J oan "€s indicaraperiendosindiejudici^ Culi cumTuennrclaulT Ciftud efffe- Et libtr aperti funt>. ita fenriunc 8c ; refol- 4*5 S* cundum documencumoculorumSi vunr omnes Theologi. Unus liber eftT-i^ creditorum »: alrer debitorum $ unus eft' facisfaelionum alte? rationum». Petri ) oculi: cum non viderinr flebunc. Recordemur Auditores, uosdegere m , . ..^nu^ aicer , , Jachrymarumi vaIle:recordemur,hanc Ia: libris aaHmm coutinentur ^faai^noni viv©tiuai;fed flefttium ejT^ sata?' *og ^ E cata: Inlifcris Ver6 fatisfa&ionum lachry- m*. ln libro rationum tuarum. Quilibet nuoc difponat fuas rationes , nam juxta hos duoslibros Doo reddendae funt: Computet nuuc quikbec numerum fuo- rum peccatorum , qua: continenturin li- fcris rationum, cum lachrymis quashabet in libris fatisfa&ionum : confetat ea & vi- deatanpro quolibet peccato vel unam habeatlachrymam? O valde deplorandi noftri oculi .' 6 miferae noftrae animae .' S. Petrus in libro debitorum habet tres ne- gationes : & in libro creditorum habec innumerabileslachrymas, Heu quotre- periuntur Chriftiani qui in libro debito- rum innumerahabent peccata, & in libro creditorum ne tresquidem lachrymas ex vere contrito cordededu&as ! Quo igi- tur animo ante ftri&um| Dei Tribunal comparebimus ? quomodo cum rationi- bus noftris coram illo fubfiftemus?cumq; tantum Deo debeamus, quare non in praefenti im6 hoc momento peccata no- ftra deplorare decernimus, quihucufque uonflevimus? S.Petrus ne quidem dua- rum horarum fpatio in fuo perfeverans peccato, tota vita fua ad extremum ufque halitum illud indefinenter deflevit : & nos, qui totam vitam nofttam in pecca- tis confumpiimus , quorum plurimi in- fuper adextremumvitx terminum per- venerunt , necnon omnibus incertum eft, quantum adhuc de praefenti vita fupereft, quando faciemus noftrum computum ut fleamus ? S. Pettuseratcertus peccatum fuum a Deo Gbi condonatum , nihilomi- nus plorare non ceflabat : fumusne nos certi de remiflis nobis peccatis noftris? Conftat quidem nobis fatis evidenter, to- ties &tam enormiter nosDeumoffendif- fc , plurimi quoque certi funt fua peccata R M O fibi nondum remifla,im6 feaSualiteria ftatu peccati mortalis vivere, & tamen cum omni illa certitudine & evidentia nec hi, nec illi ullatenus plorant. Dicitemihi propter fauc^iflima Chri« fti vulnera , difponitifne vos ad falutem scternam confequendam exemplo S. Pe- tri ? refpondetis , imo vero : Peccaftisuti S. Petrus? multo gravius& frequentius: Fleviftis uti 5. Petrus ? neutiquam. Si igi- tur vos peccafle ficut S. Petrus, im6 mul- > t6 enormius agnofcitis, & necdum, ficut ille , deli&a vos deflevifle fcitis : quonao- doquaefo rationes veftras adseternam fa* lutem adinftar S. Petri dflponitis ? Ha- bebitne forfan Deus novam pro vobis legem :aliam juftitiam,aliam mifericor- diam? ChriftusPetroremiGt, quiaflevit: quodfi noufleviflet,inftar Judae tradito- ris mifericordiam non inveniflet. Si igi- tur fine lachrymis remiflionem peccati non impetrafletSanft. Petrus ; qua fron- te, quave prscfumptione nos fine lachry- mis veniam fperamus ? num gaudemus nos majore difcipulatus Chrifti privile- gio quam S. Petrus? aut majore quam S. Petrus apud Chriftum valemus gratia ? aut forfan majore Chrifto conjungimur amicitia quam S.Petrus? aut a Chrifto ardeutius dilefU quam S. Petrus? num fu- musmagis de domo , familia, & colle- gio Chrifti : ut majore amicitia?,dilecl:io- nis , & asftimationis praerogativa , apud Chriftum gaudeamus quam £an&. Petrus? rrunime. Quam igitur cceca & diabolica eft ifta noftra praefumptio .' Domine Jefu Chrifte, Proditor tui Judas non flevit,ex quo eum non refpex- ifti : flevit vero Petrus quia tuos in eum oculos mifericorditer couvertifti, Refpi- ce quscfoinnosmifertus noftri : Refpice nos De LaCHRVMis S. PlTHT, n« pie Jefu » inrnere „„ s piiiBmis iftis benigni „ «j^,^ , ^ n J tuisoculis quibus Petrum refpexifti. Im penetrabilem illam cordium noftro- rum emolli duritiam , obftinatillimam illam oculorum noftrorum illumina cce- citatem. Claude illos ne ultra videant va- nitatem & hujus mundi vefanias. Aperi eos ut refolvantur in lachrymasjquiatoti- es tenegarunteuormiterque offenderunt. bisimpetra contritionem : ut peccata no« itra , fccut oportet , deflentes, condignam agamus pcenitentiam , Deum deiuceps timeamus offendere : totoque corde& affeauvitamemendare incipiamus. In> pemre nobis de fublimi CcelorumThro- no tuam benedi&onem, & indulgentiam plenanam , qux a cun^is reatibus nos ab- SanaePetredivineA PO ftole,divine £31 ^-T^ PoenitensA Pontifex divine 3 memel ^u ^^T^T^fr^ hujus tustam c M& impcenitentis Ec- Sl£ t £t$S$^>J^ clefi* : mementoharumtuammovium doniinJ m iSj.fl. j , I ' ntn *f ««P!' tuorumquefiliorum , & tibi fuperfluaT £f od ™ cedefl « ed «l>=mu S , hoctan- nobis adeo neceflirias 5 nos J^J «^«iofirf. ehrymas. Ab oculi S illis , cjui tta pie & gT™ ' Amen. t ' t " n, " !Q **>» SERMO D E Mandato. Roma: in Ecclefia S. Antonii Lufitanorum Anno 1670. trem : cumddexiffetfms^ierantinmundo^m finem dilexit eos. Joan. 13. Ic falutifer ille fuavif- fimufque eft Textus, hoc myfterium illud vel magnum aenigma amoris toties in hac §♦ I. Evangehft amqu i t , Chriftum nosamare & difcedere : difcedere , Vt tranfa exboc mundot nos amare ; /„ fi mm dxit eos. Sedfinosamat, quomododifcedit? iinosaraat , quare feabfentat ? * „1/ horarepct, , totte qnid adhuc amplife E «S ftL™ ' P d tionis. iie S e i tionis , cum femper ilc amaflet alias , tunc vel maxime dilexifle : Sciens quia venit hora tjusuttranfeatexhoc mundo : cum dilexijfet fuos, mfinem dtlexiteos. Si quis Evangeliftarum alius hoc di- ceret , non adeo mirarer , fed Joannes Aquila intelle£i:uS;i5c amoris phoeuix* jo- annes , prascasteris fcieusamaremelius, magifque amari meritus ? Joannes Chrifti pectoris Secretarius mihidicat Chriftum difcedere, fefe abfentare , nos relinqjere, & tamen nos amare ? nos auiare , diice- deudoque nos amplius amare ? hoc nou intelligo. Quod fi mihi dixiffet Chri- ftutu difceffiile quia tasdebat eum uos amare : fefe abientafle,quiaillospri- mos amoris fui exceflus tempus omnia finien 3 finiiflet : quod fi dixiflet mihi , ip- fum , noftris exigentibusdemeritis, coa- Sum , ingratitudinibu3iaflatum , culpis ©fTenfiim , modicx fidei noftras confcium nos jam veluti abhorrere , vel non dili- gere, ideoquemundum relinquere , fu- amque homiuibus praefentiam fubtrahe- re : fi inquam,mihi hoc S.Joannes dixif- fer, apprehenderem valde, fed illud ratio & confequentia agnofceret. Confiterer ego confiteremurque omnes Chriilum fecifle & operatum qualis eft : nofque tra&are , quales fumus. Amavit nos im- meritos , fubtraxit fenobis id meritis: amor ilium in mundum induxit , aver- lio illum fuftulit , hinc difceffic & nos reliquit. Sed Evangelifta conftanteraf- firmat non averfionem effe fedamorern, & quando Chriftus a nobis fe abfentavit, tunc excellentiffiir.e fuifle operatum , tunc fummumattigifTeapicem , & ulti- mum aflecutum fuifle fiuem , quoaman- do poterat pertingere, Cum dilexijfet ftw, infinemdilexiteos! I M Genuinus amorofse hujus implicatiov nisleufus , uoftrierit mateiiadiicurfus: & ipla dubitandi ratio , ucbis dabit ciubii folutiouem. Coubderacis omnibus !egi- bus amoris obftupetcendo videbimus, maximum Chnfti erga uos amoris fuifle exttemum , anobisfefeabfentare ; id veiba textus infinuant : Stiens quia venit bora ejus ut tranfeat ex boc mundo : Ecce ejus a nobis diicefium ; Cum dtlexiffet fuos qui erant in mundo , in finem diltxit eos ; Ecce maximum amoris fui extremum ; videtur paradoxon ; led eft extremum Chriftus in tautumdilexithomines , u£ illos recedeudo reiiquent : videtur pa- radoxon : Chrifiusint2ntumamavitho- miues , uteorundemainoreabipfjs re- ceiferit : hoceftextremum, quodetiam dicitEvangelifta. Inhominibus , hora difceflus finis eftamoris : InChriftofi- nisamoris fuithoradilceflus , Sciensquia venit hora ejtis * infinemdilexiteos , minus dicere, eftdefcendere : ad afcendendum altius uon datur unde, Et ficut pun<3um illud fubluuiiTimum qu6 amor Chrifti pertingerepoteft : erit fimiliter pund-ium unicum , in quofermonofterexordiuni finemque fortietur. Petamus abamore fpfo per merita corclis ejus quod folum condigne huic refpondere novit , ut in hac fua hora , fua nobis gratia affiftere di- gnetur. Ave Maiia. %. II. UT tranfeat ex hoc mundo : in finem di- lexit eos. In tantum Chriftus ama- vithomines , ut eorundem amore ab ip- fis voluerit difcedere : hoc meum effc aflumptum , maximumque fuifle dico amoris Chrifti ex,t,rem.um, Sed quid vi- deo 1 De Mandato. aeojlufacroillomonumento , in myfte- enimdequalicunquefeddefoni loanitnr nolacrofanao ( quod amons eftcom- amore :Fortis efiutZsJle^l a! pe B lum , morurqueChrift^emoriale) fortis, ^tJ^'^^ «nttahocmcumaffumptum , trespo- ^^^gt tente. m aciem prodeunt oppugnantes : operatur feparationes ■ »2 ^ J**^,M« , *#^r. Amor fonis, fe ligare novit & foke e ffecto inqmt nonpoffeeffeamorem , Chrifti fm^Spc^fy^k^:. anob^feparationem ? Sacramentumin- pit. Amor lemoer - ?? quit , manere nobiicum max^mam effe W^aiT^en^ ,„V amoriscxcellentiarn : Morsinquit • mori l tr^rt™?^™^* 9 ^ pronobis, fummumomniumSS max£ ^diftS rL™ 5 & ^> tremum. H*c ftupeuda funtiila, quib™ at«T& foSr^ «^gis heroica amoris Chrifti ope a , qui- extima S S ' bufque ipf* amoris leges feffhodieV S dtn i ffiWS?* Tumpti noftrioppoaunt novitati ; qus trema J Corn„« l^fl 7 habentur ex- tamen ipfa difcurfum noftrum diftlu meTj^^ *^^ «nt,ad fublimiufque iu ipfum ufque on- mmtirk ■ S™"^ ^ ^ |end ; nduma pi cem , Lgralmde- ^^^1^^ Exodiamur abamore. Amoreffen- Sffir?^ Gftu!lt ' la * tialiter eft unio quam „at r^u*^ do mn^tS T^- » **** qub trahit , quovadit , & ubiquelolum fol l " V ^™ 1 ^'^ ^' omui mod6„ ftl t. OmniaVuut f&S Kl£ffifr^««"« Auguftiniverba. Si ergoamorin curai- tf P Hanctamna- eftSnire , quomodoVa" us Se SSf^r^^ poteftdividere ? f IC planeeft , quan do Z^ZZd^A^t^ Z^morn^ AnteincarnationemVerbi , „ dividit F^.rf ,1 unit 3 exceihvus d lsj unftiffima erantextrema ? Deus, & farare , quomodo amor morti fimilis effe tdlit Zl r . , Chr,n T ""^ 1 »"» 5 oteft , IpfeSaWaleexp.icat^ S&K^^S: 2U S X ] ixivia?*trt } & veniinmundum , Ccce hic amoremunitivum. Jterum relinquomun- dum , &vado adVatrem, eccehlcamorem fortem. Hoc eft quod Evangelifta dicit Cum dilexiffet , diltxit. Differentia qui- dem fuit temporis ; fed non mutatio amoris. Chriftus hominibus unitus , imoXiCum diiexiffet : Chriftusabhomini- bus fep2ratus,uiniliter,amor, & inteufior, in fincm dilexit eos, Demonftravimusjam deamore, amo- rem , & quidem intenfum , eife poife ip- fam feparationem : ipfenuncamorocu- tosaperiatmagis , - uettii De Maneato, Jlj aem. Heu ! affe veniens in mundum, propter ho- mines reliquit Angelos : fed hodie ipfos relinquithomines, propterquos dimife- ratAngelos. Veniensin muudum, amo- re hominum dimifitgloriara : fed hodie ipfos dimittit homiues , propter quos gloriam dimiferat. Denique in mundum veniens ,hominum amore reliquit Pa- trem : fed hodie propter homines , ipfos relinquit homines ; propter quos relique- rat P.itrem. Et quidem hic in mundo quid reliquic Chriftus ? Pauper natus,ho- De Mandato,' Zl f miaum amore reliquit divitias ; exul, plexus amare fleverunt, confuetisamori patnamjlaborans^quietem; fe tradens, ceremoniis defunffis parentarunt • fed libercatemjcontumeuampafTus, hono- prasfente jam prscijo feparationismo- rem 5 moriens, vitam 5 in Sacramento mento reccedifferentiamnotatudiguam, amore^hominum reliquit feipfum : fed Orpfaa ( inquit textus ) difceffit , ad pa- hodie defe.endo hommes & ab eis dif- triam Deofque fuos reverfa eft \ rU cedendo. Vt tranfeat ex hoc mundo 5 plus verd ade6 immutata , ut nullatenus qui» quam divicias, patri.m, quietem , liber- verit Noemi deferere focietatem ; fed tatern, honorem, vitam,&plus quam totavitainfeparabilis&individuaiifiad. fe.pfumreUqmtireiiquitenimipfosho- Jwfcrit. Ecce quantum inter amare & mines, propter quos reliquerac omnia. amare , iuter manere & difcedere dif- 2S * lul am ° re ^r^r ° mni " Crime "* Par " m a mansdifcedit:multum bus qu«habebatin c*lo[ad ipfum uf- amans non admittit feparationem. Orpha que PatremJ omnibufque qu* habebat parum amans, receffit relinquens Noe- interrave habere poterat ( ufque ad mi.-Ruthamansmultum, necdeferere , fei P ium )rel,^s, nonhabens jamaut in nec ab ea fefe patitur divelli. Sunt ter- coe.o aut in terra, autm fe auc extrafe , mini noftri cafus. Sciensqma venit bom aliud quod amore hommum relinqueret, ejus , ut tranfeat ex hoc mundo : fed in amo- pervenerit ad nonplus ultra amoris,* amo- rofa hac valediaione , ifi hac rieorola fe- VttZ£Tt ¥ ° S f I,aU ; rit ^ 0mines - P ara£i0 » e > qtmiam Orpha fuit difce- Vttranfeatex Immundo: tnfinem dtlexit eos. dens ? quamam Ruth difcedere recufans? £*>o itn „AU, Ky? , "traqu-modo adminb.ii fuit humanitss , Ritne adhuc , qui fefe extrem* huic Chrifti : ha?c fuit eadem hora fefe fepa- AdhTfZ ° Pp0Uat rfv eIleiUi ? ? Ea raBS ' h * c ^i^ademilla hora feparari Adhuc fefe oppomt refiftitque ipfeAmor, nefciens, h*c fuit Orpha fefe feparans , Sacramenti Fcuto mortifque gladm fe ad patriam Deumque Lm reveS L ^U^^^^T ^^^cnZoad Utrem,^Z vahda hcetc\ egreg.a , vmcere debet fuiti^ qu£E difcedere recafans , colli- o * n - .„ a . „ g endo fpicas iu hoc fefe Sacrameuto conftmte one ^ fub f P eciebus P a ™ ^eliquit. Major confbnterque deftndir , majorem in ergo in Chrifto fuit amor , feipfum, ^fnnWf e xcell f ntiam,ma- quam nos deferere : nobifcum manere q T> n °f ° eferere % E£ ***** nobis recedere « ° ™des homi! quomodo hoc probat ? cafus unus utrnm- numaffeaus,ad ponderandos xftiman- quede mo nft rat . Tres celebres in fcrip, dofq ue amoris divini exceffus! Qtiod H Ruth ?o am,1CX H1 terra , Moab:Noe ' m ^ Chriftus velut Orpha fefe fepaTaffet lu Irnt^f ^^^T ^°r? mDOre VC - etiam adinftar Orpha,- amor fuif! unt & 11 n T fi& i COnV,Xe ' ? treiniffior : Sed Chriftus veiut Orcha runt ^affinesqualeserant, donecvenit difcedcndoad inftarRuth amavit 5 mul- hora [ ficut & ifta hora ] quaab invicem tum amare , 6c nihilominus fepa^iZ- oportebatfepararz; mutuo^inter am- ge excellentiffimum eft. Orpha } Noemi tl4 S E R M aeferendofu* indulfit commoaitati : & Ruth fepararirecufensfu* indulfit mcli- nationi. Condona mihi 6 amor Sacraroenti (fed coudonare noli) quod Chriaus no- bilcum permanferitin Sacramento , fuo fuit iudulgere amori, affeaui,&iucliua- , tioni , fuo fuit fatisfacere defiderio, Defi- derio deftderavi boc tafcha manduca^re vobtf- cum } delitise, gaudium,fatisfaaio , quies , commoditas fuerunt ? Ita: aft non excef- fus & excellentia. Amoroperatuscft ut amorjfednon utamorpurus. Lapidem fuum petere centrum : admare,decurre- t e fontem : ignem ferri ad fuam fphae- ram j naturaeft,inclinatio eft & quies ; noa excellentia. Et hoc eft , quod Chri- ftus fefe hominibus in Sacramento re- linquat. Cor Chrifti in illo principiiex- perte xternitatis principio nondum erat humanum : quaenam vero tunc ipfius erant gaudia , recreationcs & delitiae? 8, effe in mundo cum hominibus, Ludensin orbe terrarum, & delicu me& effe cum filiis bominum. Diflum notatu dignum .' illo tempore ante omnia tempora , nec mun- dus erat nec homines. Si itaque nec mun- dus fuit nec homines, quomodo Verbi fuere delicia: , in mundo & cum homini- bus effe ? In hoc rationis meae& conle- quentiae energia confiftit. Si nondum ex- iftentibushominibus, nec mundo , deli- cise Chrifti erant in mundo & cum homi- nibus effe : quales poftea ejus forent deli- cix cumexiftentibus in mundohomini- bus, fws qui erant inmundo\ Chriftum in mundo manere cum hominibus , efTet quod fuus amor quazreret delicias,& non excellentia : relinquendo mundum , ab hominibus fe feparare , fuit excellentia, uttranfeat exlMinundo, Hoc 1 $• fuamponat quis pro amkis fuis. Noverint ni- hilominus Mors & amor ( fi forte igno- ra ^O quodlyN^w , noncompleaitur JoM « Chnftum.Nmtf te condemnavit mulier 3 neque{ ' e e i<>i ai8 S e r «gojillud Egofingulare Chrifto,fub univer- iali , onmes) non comprehenditur : Nemo : refpe&u tilii , eft , ficut Omnes re» fpe&umatris j nec Ownej , argumentum facitcontrapuritatem matris : nec Ne?wa, contra fi!ii chmtatem, Utque ipfe oculo- rum (quibus mors & amor caret) intuitus judicet, quauto major amori3 Chrifti fue- xitexceilentiaanobisfeparari , quampro nobis mori j Hortum Gethfemani ex op- pofito conftituamus Calvariar^difceiTufque theatm cum theatro mortis conjungamus. Ultimi difceflus expeditionifqj Chri- fti theatrum fuit Gethfemanihortus , no- £tis umbris opertus , ubi omnia amorem , fecretum,triftitiam,oinniadenique fpira- bant falutem:ibidem amabilis Dominus a fuis fe feparando Difcipulis difceffit j non ab omnibus fimul , fed fucceflive ab his & aliis.-appropinquansetenira cordijacu- luro , nonfimulfedfucceffive&perpar- lm.it, tes admifit, lu huucdifceffitmodum. Sed >».4i r f{\x\AA\co difieptl nou re&e loquor, avul /w e/7d/>ew,inquitS.Lucas : noir diiceffit, nec fe feparavit : fed avulfus ejl. Violentir adeo Chriftus ab hominibus feparatus eft, utipfum fepararifueritavelli: adeoillis fuitinfixus , illofqueinfixeratfibi } ut ne ab oculis eorum&brachiis fepararetur, a cordibus eorum avulfus cor fibievulferit, avulfus ejl ab eu. Prodeat nunc tAors cum fimili aliqua(fi habet ) exaggeratione , ex omnibus quce Chriftus illam patiendo patravit,dicatque de ipsa quod narrant Evangeliftae. Dixit- ne forteeorum aliquis Chriftum mortu- um fibi animam evulfifle?uullatenus. Ex Uatth. omnibus Evangeliftisplurimum dixit S. Vf* M ' Matthxus i Et quid ? Emifit Spiritum i ita Chriftus moriens emittit anima,difcedens ab hominibus,avelliturjtamfacile illi fuir M mori :'& tam arduum feparari. Nexus quo anima Chrifti corpori fuit illigata , eft fo- lutus : vincula, quibusipfe inuodatus fuit homimbusjdiflblvi nequiverunt: difrupta lunt,lacerata,di(cifla (xmv.avulfus e/?.Quot- quot erant homines iu mundo,totidem in- hserentes erant cordi Chrifti radices : ra- diceserauttriginta trium annorum , ra« dices erant totius astemitatis , tam pro- funde amori immerfx , tantis irrigatae la- chrymis , tot laboribus & asrumuis indu- ratae : & omnes iftae tantae, tamque for* tes eadem hora fimul evellendx , Sciem quia venit hora ejus ? O dolorem \ 6 vio- lentiam! 6 tormentum J Quodlibet Evan- geliftae verbum , eft hujus violentiae & repugnantias prof unda confideratio. Eft- ne poffibile iu mundo manere homines? in muudo remanere meos ? suosquierant m mundo l Eftne poffibile me femper fe- parariab hocmundo , ubi illos quxfivit ? Vt tranfeat ex hoc mundo ? ex hoc mundo : O terribilenj feparationemlHow ejus:6 terri- bilem horam! In/wew.-o finemterribilem t Ut tranfeat : 6 terribilem tranfitumf Sic feparatusjfic avulfus a fuis Difcipu- lis incepit Chriftus orare Patrem : Pater, Maitfa ftpofibileeft , tranfeatame calixijle. Re- 2.6,v.)f fu,S Difci P ulis P«>babat; tollit vitam : HUeSSffi^ g£ ' ^ tam P r *' inmuado , i„ perpetuum^S iW? Sl' * & apprehenfio &hiduofimtillicalice quoscSs* f * » 3«« ™r eju. «c cot taa. difcernebat in uuo L rmo tem qua ^ Y< ?^' ?° d CX COaem te *- tenusmortem ; & mo~^u l Tn^ ZXtT^ S * parationem . imgnum faciens difcri ' q " 1S 5 eodem tem - men. QuatenusnJ C a P°^^odemque in horto , viabus i risubipofuitvitam uafenu s fep la D ^P U ^ ^araverit , fepara- tio,calixerathorti , ubiifuisfefeS a r ""^f orationem: Vit. Ethunc , nonillume us cu fab J ° S ' Matth * us , ex P e »dit. Prima amorquandodixit ^TnZ l ^ f Vlce > ^ujamrelato : Secunda,fe- ifle. Vultin prob io^.emf Dabo f Z ^ ° tavkdicens . hacenim , & quidem forti no^ ^f!**^ 1 "^ Tertia , £. merem. Pdmo , s SiusdesSuc a T^U' t"™^^™™» ficinteiexitquandoSxi t:S2S ?T' ° ' ut *<* fingulos dif- WtAtt CfcrijL , ^ionen fZZZ "^ 3 aova fe ? ffe ^t repngnantia 5 & Aft ego ex eodem textu illud voh^- f amhbet fep«attonem uova inftan- C^Sr : illud * reftdlftfnrum; ^^2^^^ dem nftrativumArelatwum : iuquan-' tZ^f^^^ tum diftinaivum , diftinguit calicem Verumenimv^ t" r j r unumabaltero : in quantum demoMra- narltio TJ^ f ? ' mu > faeadem ^ tivum,pr^fentemdemonftratcScnonl IZl^t Cam t,rum|: in quantum relativum, ad imm e - J e 2^ diateantediaumtefertur. fet quidnam T£ % f„ ' IW1 f V^^ ^ ^manam # ^ , S.^ucajjamexpeadimus ; illud, trogreffuspufiUum S.Matthasi i non minore confideracione dignumeft. DicitEvan- gelifta , quod Chriftus pufillum j id eft , parumper fe feparaverir, Eu difficulta- cem,en perplexitatem : en timorem,quod pufillum, id eft, parumper difceflerit. Non numerabat paflus, fedmetiebatur & pon- derabat iudivifibilia , in quolibet etenim dividebaturpufillum , ideft, parumper, quafi tangens calicem ad probandum, utrum ad exhauriendum fufliceret j nec audens arripere , fubfiftensnon progre- diebatur , nam vel minima feparatio , piiffimo cordi Chrifti tam erat violen- ta , ut ipfi impoflibile videretur tota- Iiter polTe feparari : hinc ad impedien- dumpofiibiliaaccencans , humi proftra- tusclamabat : Pater mi,fi pofibile eji % tran- feat a mecalixifie. Ifte , ifte , & non ille; ifte horti , & noa ille Calvariac : ifte feparationis j &nonille morris& Paf- fionisv Quemadmodum duoerantcali- ees : ita quoqueduplexeratfitis, fedom- nino connaria» Incruce ,. fitisprono- bis pariendi i in horco nobifcum manen- di , fed quia mors illam fitim poterat ex- tinguere,& haec alcera cum morceinvalef- cebat, hinc in Calvaria clamabac Sitro :; in Horco ve*6 Calicem recufabat dicens Tranfeat a me Calix ifie. Et quidnam ex- tremam ade6 repugnantiam , quidrtam vehementem adeo violentiam fuit fub- ix^ fecutnm \ Et faclusinagonia. Chriftnsin l„ agonia ? Chriftusagpnizausinhorto ? ca- veat fibi mors. Agouia & agonizare horrenda eft acUo , & rerribileaecidens morti proprium. Sed Chriftus in morte non agonizavit ; ecce quomodo pla- l 9- cide expiravit, inclinato capite tradidit fpi- rituttu Age fi Chriftus non agonizat m Grucejjfi non agpni»tuiCalyario p quo>» i M O modo agonizat in horto ? quiaincruce moriebatur : in Horto feparabatur , irr Calvario afeipfo , in Horco feparabacur z nobis: hsecque ejus erat agonia 5 Unde in Calvario fine agonizando ad mortis ar~ ticulumtranfivit : inhortoveroadfepa- randiveniens neceffitacem , agonizavit» Ef faclus in agonia. Mo rtu u s ett Chriftus quatenushomo „ abfentansfe uthomo j ied nec more hominum mortuus,nec ho- miuummorefeabfentavit , nequemore hominum amavic. Mortuus eft & abfeiv* tatu-Sjfedaecidentibus mucatis ■> morruus eft,quafi noi) agomzind© fefs abfentaffet - v ablenwvit fe ,quafi mortuus fuiffet agoni-' z^ndo. O qtniis amor ! O qualis excellere- tia 1 quale extremum ! feparatio agoni- zans & mors fineagonia J Nunc intelligemus quid Chriftus de calice in calicem miferit , quando incli' navtt exhocin hos. Unus Calix { utdixi- mus}eratmortis : alter feparationis j& quoniam calix feparationis piiffimo ip- fius cordi erat multo amarulentior & hor* ribiliar calice mortis ; ut hominibus con- ftaret , quanro miniispro illis moriendo> quam fefe ab illis feparando facerety quid egit > omnes agonias & anguftias in morte neceffario fubeundas , ex ca- lice mortis in calicem eftudit fepaTatio- nis. In morte ( juxta vitae amoris leges )) tota illa pcenarum tormentornmque; rcoles fubeunda , totusille anguftiarum! conflic^us quem pariuntur agonizantes ,. mjxime in aetate robufta Chrifto fuic: fcbeundus j qu« omnia a calice Calva- riae , ad calicem tranfiere horti : ir» hortoenim feparatus eft ; quod acceftan- tur Evangeliftas exprefse de hac ulrima feparatione loquentes, Quid patiuntur homine& in> tranfitu mortis '< ruinquid! agpnias? & e Mandato. zir M^n.. 14, agonias r ttfattusmagonia, Nunquid tri- F. ftitias? Tri/?« e|2 anima mea.Txdia. & umo- xes^Ccepitpavere &udere. Ita ut omnes. auguftias &cruciatusmortem comitantes ex calice mortis, in calicem trausfuderir difceflus & feparationis, Et ficui fors dif- ficilevidebitur, quod calicem Calvaria^ in horti calicem transfundendo J; non ali-- qua fimul fadia fuerit fanguinis permix^ tio, hasc fuit fanguinis iilas gutfse, quas in. fudorerjlusquam: mortuali horti , ipfiuff Mv. zu violentia agoniae expreftir, Etfattus eftfu- K 44*. dore)us,tanquamgutu fanguinis decurrentis, ihterram. Confiteatur itaquemors,pro priorum teftimonio fpoliorum, aeerbitis fuifle Chrifto a nobisfeparari, quam pro nobis mori : & fi mori, in hominibus eft maxima amoris probatio :: ab hominibus; feparari maximain Chrifto fuit excelleiv- m. Etnemors,,uecaliuspro illahabear,, quod contra hane veritatem replieet, au- thentic&aliqua ej ufdem amoris Secretarii q\ii intus & extra cor Chrifti omnibus adfuir pra;fens, confirmatione' conclu- dentes^unde incepimus finiamus.. Sciens Jefus quiavenitboraejWyUt tranfeat ex hoc mundo.. Hora die qua Evaugehfta loqui- Jur, erat hora mortis : idem illud declara- vitS. Joannes c., 7. de eadem hpra lo« janv% queus ;> Nemo mifuin itium manum r quix ">.■ toi, nondum venerat bora ejus;, & c. 8. idem con- wn. 8e. fTrmavit,£f nemo apprebendit eum, quu neo- * *°»> dum venerat bora ejus^ Si itaque hora ifta erat hora mortis Chrifti ponendique ani- mam pro hominibus; quare non dicir,, Sciens Jefusquia venit hora mortis ; fed, fciens Jefusquia venit hora ejus tranfeun- di ? si Evaugeliftas propofitum erat, a fine exaggregare amorem y ln finem di- lexit eos : per finem vita; declaret finemi amorisy&dicaty Chriftum adea amalfe homines, ut pro eis mortem oppetierit.. Sed ad amorem probandum k. extollen- dum,tacitonominemortis, uomentran- fitus & feparationis ufurpat ? Ita ; quia fi- cut Joannes habebat claves cordis Chri- fti,noverat locum quem duoifti afFeiSlus in ipfo occupabant ; ac pretium , quo utrumque jeftimabatur extremum ; pre- tium mortis erat carum, quiaappendebat vitam r feparationis ver6 erat multo ca- rius ;;quia appendebat tantum, quantum illi pro quibus vita exponebatur ; hinc dicit, quod quando venit hora difceffus, amavit, non quando venithora mortis: eadem etenim cordi Chrifti fuitacerbior,, quatenus feparationis; quam quatenus ho- ramortis. Hora mortis , erat vitae finis hora feparationis erat finis amorem con- fummans. Vt tranfeat exboc mundo ad Ya- trem ; infinem dilexit eos. Conclufumitaque habemus ( nou ad' txdium , fed beneplacitum Chrifti mor- tui ,, Chrifti in Sacramento, & Chrifti amantis) ejufdem articulum feparationiff ab hominibus amore hominum , altiffi- mum fuifTe extremum quo fuos amavit ;■ Cum dilexijfpt fuos, infinemdilexipeos* FJdeles : Difcurfiim meum abfofvi , ig«- norans utrum vos- etiam conduferitis; veftrum., Si me difcurrentem audiftis , Q cum debita atteutione , me: aufcultaftis r eifdem argumentis quibus ego amoris; Chrifti excefliim expendi , etiam vos? oportuiflet expendifle & cognovifle ve-- ftri amoris obligationes.. At quasnami funt ifta; ? fortaflis, quia amor Chrifti eo- ufquedevenir,, ut nosnoftri amore de- fererer,idem5 illenos obligarut Chrifti amore Chdftbasi relinquamus sp Qyod fi E-e |; alio> Ztt S E R M O alio tempore & loco praedicarem, facile tione praditus aut fide. Si rationem hoc inferrem 8i perfuaderem. Maxima inis, ficut te inire certum eft : & fi fa- amoris probatio , quam pro Chrifto ani- cis propofita , ficuttefacere certumefli ma Pauli oftendit , fuit Chriftum amo- quandoque te ad Chrifturn converten- re Chrifti relinquere, Cupio dijfolvi &ejfe di , ad Chriftum tendendi , ab omni eo cum Chrijlo : manere autem neceffarium prop- quod te a Chrifto feparat divellendi , ter vos. Ita feceruut ex defertisegredieu- quandonam erit illa hora ? Hxc eft illa doArfenii;& nou exeundo de civitati- hora Chriftiaue , hasc eft hora j Sciens bus Martini;omnibufque faeculisim6 ad- quia venit bora ejus , hxc eft hora mun- huc uoftro tot alii viri amoris zelique dum defereudi : ut tranfeat ex hoc mttn~ ardeutiffimi; quibus mitra erat onus,vi- do , haec eft hora rr.aleficii illius ( quale- ta tormentum , mors votum j folufque cunque fit ) quod eo ufque te captivum Chriftus falus & defiderium. teuet & opprimit rumpendi catenas : Sed reli&o exceiTu ifto ad refponden- Hxc eft hora , deceptivum iftum ag- ^umviximitabiliheroicisillisfpiritibus; nofcendi fifteodique amorem : hsec eft noftro cum tepore, ingratitudine , & uo- hora, huic cceco amori aperiendi ocu- ftras expendendi refpoudentias negligen- los : haec eft hora , fcandalofum iftum tia fermonem inftituamus. Eftneproba- amorem reformandi : haxefthoraim- bile , Chriftum tautopere apprehende- purum iftum amorem purificandi, &to- re feparationem a nobis , & efle homi- tum iu Chriftum transferendi. Chriftia- nes feparationem fui a Chrifto nihili fa- ni, utamur hachora, alterius incerti: cieutes , imo gaudiumj vitam , felicita- iterum dico & repeto, utamur hachora, temque jeftiinantes id quod ab eo facit alterius ignari. Ah Domine Jefu Chri< divortium? Chriftiane ingrate & infe- fte, quomodo in alia fe convertit hora, lix,qui tot annis a Chrifto vivis feparatus, non converfus in hac tua ? quomodo in quodnam tuum eritjudiciuminhacamo- alia hora te amabit, uou amans iu hac ris ipfius judicii die? Chriftus tantopere amoris tui hora > pro reverentia hujus fentit divortiuma te,abeundo in ccelum, horx , necnon ejus honore & gloria , Vt tranfeat ex boc mundo ad Patrem : & tu amoris hujus amore horae , potens amor tam parum fentis (eparari aChriftoeun- tuus, de tanta cordium noftrorum duri- do in infernum ? potiufne vis infernum tia, hac hora triumphet .' ne permittas fine Chrifto , quam cum Chrifto coelum Domine Jefu per pietatem tuam , ut in & beatitudinem? Siquatenus Chriftianus, hac hora tua cor aliquod ex hoc ccena- non recordaris Chrifti : quatenus homo , culo exeat quod non fit tuum. Unus ad miims recordare tui. Dicito mihi , di- fufEcit Judas, uuus ingratus ; unus inimi- cito, fubdu&ifne rationibus quandoque cus: unusfuffkitprodiror. O animami- propouis ea deierere qua; tea falvatio- fera! 6 triftis& infelixanima ! oanima tione tui impediunt ? quod fi non con- cui melius fuiiTet uon fuifle : quam in hac cludis, nec ita facis quod tantopere horaChrifti,amorenon deviuciri. fjcere debebas , non loquor tecum , Amabiliffime Jefu , omnes in hac quia ncc Chriftianus es , nec homo ra- hora tuo fubje&i fumus amori omnes De Bulia Cruciata^ zaj fa-& abhac hora toto corde te amare vo- hac hora & deinceps in perpetuum ab lumus : Te folum Domine Jefu Chrifte, omni nos abftrahamus, quod ab amore Te folum, folum te volumus amare , ut tuo nos poflet feparare. Ifta hora, omnis te nunquam amplius offendamus ; ut nun- amoris qui non eft tuus , efto finis , & quam amplius tibi fimus ingrati, Solum priucipium te fine fine amandi , ficut tu te amabimus, ne unquam nos amplius a nos iine fine amafti. lnfinem du te feparemus : folum te amabimus , ut ab Uxit eos. S E R M O D E Bulla Cruciata. In Cathedrali Ecclefia Ulyffipponenfi. 1647. XJnus militum lancea latus ejus aperuit : ^ continuo exiyit Jan- %uis Z$ acjua. i Chrifti profluxere, quam CruciefTet ac* clavatus : a cruce enim acceperuntvim & meritum , &ab ipfa cruce Bulla mu» tuata eft nomen , quae idcirc6 vocata eft cruciata. Prodieruut in fpecie fanguinis &aquae; Exivit fanguis & aqua. Infpecie aquas, ad delendum quod erat fcriptum : & in fpecie fanguinis , ad fciibendum de quod in facra illa charta legitnr. S. Paulus inquit, Chriftum moriendo delevifie fcri- pturam noftrorum peccatorum , ficque cruci afllxifle deletam : Delens quod contra a( f Co . nos erat cbirograpbum , & ipfum tulit de me- ^jjr tt dio, affigens illud cruci', Sed fi Chriftus dele- ^ t ^ tam tunc unam fcripturam affixit cruci pro remedio,hodie alteram exarateidem afllgens cruci , pro effe&u. Hoc fignificat illa crux , 8i iftud contfnetilla Scripturas Omcia Cratia, & omnia grati*, 6 VI- ! U £ M ADMOD UMeX latere Adam primi- dormientis formata fuit Eva: ita exlatere Adam fecundi mor- tui formata eft Ec- cleiia. Ex iilo vulnerato latere, prodie- runt & profluxerunt Sacramenta : & ex illo latere aperto, effufi funt thefauri gra- tiarum,quibus mundus, poftquam redem- ptus,ditatur. Sed quamvisomues Eccle- fias gratias, in hujus myfterii hiftoria ad- mirabiliter repraefentantur ; nihilominus ego omnes myfterii ejus circumftantias attente confiderans, adhuc magis propriei Invenioin eo illas gratiasBullx Crucia- f as,quas hodie coceduntur,& folenniter iu Regno & RegnisPortugallias publicatur, Iftae grati^ non ante 3 nec po$ de la£§r§ Video nihilominus omnes me interro- gare > &ration?.biliter : Si ifti Thefauri & Gratix promanarunt de latere Chrifti aperto, quomodoillud uoualius aperuit quaro miles, Unus militum lanced latus ejus apcruitl Haec eft maxima hiftoriae cir- cumftantia : myfteriique maxime viva energia. Principium & prima Bullae Cru- ciatse inftitutio fuit tempore Concilii La- teranenfis , quando iftas gratiae & Indul- gentias omnibus iftis funt conceflfae, qui crucis aflumendo infignia ad recuperan- dam terram fan^am militesinfcriberen- tur : & quia illas non aliis , quam iftius fa- cri finis propofitique militibus fuerunt conceffae ; propterea non fuit alius quam jniles, qui Chrifti aperuit latus, unus mi- litum; Sedhlcnonftititmyfterium j fi- cutiuec hic ftitere gratiae. Motivum quod habuit primo Gregorius Decimus tertius, poftmodum ejus fucceflbres , & Jiodie San&iffimus Papa Innocentius De- cimus Dominus nofter , ad eafdem In- dulgentiasBullxCruciatae Regnis Por- tugallias concedendas, fuit , prout in ipfa Bulla continetur , fubfidium noftrorum militumiu Africa; qui femperin armis & limitibus excubautes, Hifpaniae Chri- ftianitatifque portas contra Maurorum invafiones defendunt. Et ficut milites in Africa proprie funtmilites de Lancea , & Equitesibidemmilitantes ferviunt cum una aut multis lanceis : pro complemen- * tomyftcriique exaltatione in omni fua proprietate ,miles, quiChrifti latus ape- ruit & thefauros earundem gratiarum ex- ire fecit,nonfolum fuit, nec efle debebat, qualicunque modo, miles ,fed miles de Lancea, &cum lancea : Lanced latus ejus aperuit. Habemus Thema declaratum, & ma- M O teriam propofitamin communi. Nuncai ejus particularia delcendeudo, & lacrae Bullae gratias publicando , necnon fiagu* los latentes in eis thefauros explanando fucceffive,ipfurnTherna ncbis formabit difcurfum : In quo toto non alium ordi- nem aut divifiouem,quam illam ipforurn verborum fequar. Ave Maria. §. II. Unus militum lancea Latus ejus aperuit, PRima, quamin BuUaCruciata repe- rio, Excellentia, eft, efle Unumj qui iftos Chrifti thelauros aperuit , Unus. Si iftas gratiae & Indulgentiae dependerent i multis : meo judicio definerent efle gra- tiae. Hxceftiftamagna difFerentia , qux habeturintergratiasRegis cceleftis , & Regum terrae : terrenorum Regum gra- tiae, cum fiut pro noftris meritis : a mul- tis dependent miniftris : cceleftis Regis gratiae, cum Gnt ex meritis ipfius, depen- dent ab uno tanmm, Unus. AntequamDavidaggrederetur duel- i.Reg.17. lum cum Gigante, interrogavit quodp.zj. prxmiummaneretilli quie mediotollc- ret illud opprobrium Ifraelis ? & accepit refponfum, quod Rex propriam fuam 1.1^,7, filiam ei daturus eflet in conjugem : Pro- Vt ^ greflus David in campum , occidit Phi- lifthxum : fed quando iarnofx vi&orix applaufum mox fubfequi debere vide- bantur promiflx nuptiae, Saulnihil miuus cogitabat; Urgebat David impletionem regiipromiftl, nouaibitrarium , fed cer- tumprotam egregio fervitio poftulabat praemium:poftlongum temporis inter- vallum ( more confueto ) loco refponfi 1. erant dilationes & frivola verba. Tan- v. zf. dem Rex mandavit illi refponderi : quod fi efEcacem promiffi iibi fafli expeteret im- De Bvlx-a impletioaem , centumadhuc interfice» «t Philifthaeo*. Hicfervite, hkpericu- lumadite , inpromiffis &grariishomi- cum confidentes : ita ut fufFecerit Davidi ad promerendam gratiam unumfternere WkiliQhxum j ut vero promiifi confe- queretur effeaum , necefle habuerit fter- aere PhiIiftha:os centum. Iftud eft, quod Jfl promiffis & expeditionibus terreno- rum Regam vobisaccidit : multo plu- risconftat pra?miipoftulatio , quamme- fikum . Pro meriro fufficit cum uno con- fligere hofte : in prarmii poftulatione cum centum opus eftpugnareminiftris, faipe non amicis. Sternendo Philifthaeo fufficit Davidi unus lapis : ad iftos vincen- dos Philifthceos , tam numerolos , tam * eclos , tam armatos , nou unus fufficit la- pis , fed lapidum requirittir acervus: : & fi quidam horum viucantur iapidibus , hi coafuntdetorrente ; &quamvisnon fo- rent tam potentes, fufficit efle tam nume- «ofoSi Iftaitaqueeftprimagratia, quamDe- usnobisinBulIaCruciata largirar. Tanta gratiarum abundantia, tanti mifericordia- rum &favorum thefauri impertiuntur per «nurn tantum miniftrum , per nnuin cou- fefiarium. Pro terrenorum Regum gratiis qua: nuliius funt momenti,tantum chartse opus & totminiftri requirendi: Pro ccele- fiisRegisgratiisraaximi valoris , unum fufficit charta; folium;unusfolus minifter; «oaBulIa, & unus Sacerdos. XJnus. Sed quia ( ad tollendam omnem diffi- cultatem & repugnantiam ) non fufficit miniftrum efle unumtantum , fi certus ef- fet & datcrminatus : hinc Bulla vobisulte- riusconcedit, utifte unus, fitproarbitrio veftro quem elegeritis. Hsc eft maxima circumftamia gratiae, quashuicgratisera- cjuditur, Vm \ Cruczata. ZZf Quarido Chriftus fanavit leprofum Evangehcum, pr *cepit illi , feomdum textumS.Mardi,utfeoftenderetPrincipi ^cetdotumiVade^oftendeteVrincip iSacerda- Marc.u tum. Contra quod praxeptum facit, quod v.44. lex univerfahsLevitici , leprofos&lum Uvitick obhgabat fefe oftendere Sacerdoti cui- ij.M. cunque • ad quem pertinebat de lepra ju- dicare. Si igitur quilibetSacerdos ordinz- nus poteratdignofcerelepram , quare Chnftushuic leprofo pr*cipit utfepr*- lenret principi Sacerdotum nominatim? fcxpofitorcs docent , olim ita iuifle ufita- Co ™l tum : fed generalem illam legem f uifle ibid * poitmodumreftriaam , &cafumlepra cogmtioni & judicio Principis Sacerdo- tumrefervatum : ideoqueChriftuslepro- lum non ad alium facerdotem , fed ad Principem amaudavit. Principi SacerdQtmn. ldem nodic accidit in cafibus reiervatis , 2 quibus facerdotes ordinariiabfolverenoa poifunt: & abiolutio folummodo pertinet adtotiusdioecefisPra.fuIem^&quandoq; adtotiusEcdefi* Principem fupremum. Fouto, hujufmodi refervationes efie juftas & tementati refrenandss multum neceiTa- nas : dubium non eft,quin etiam fint occa- iionesfragilitatem pnecipitandi. Quod homoahquisfuam lepramoftendere,mi- fenamque foli Deo notam,non folum ho- mmi fibi fimili/ed etiam determiuate tali detegere obligetur grave onus eft: multo- quegravius, quando ob Iocorum diftanti- am accedit labor & expenfa: , nec non ex perfonajdignitate &magnificentia , hor^ ror crefcit & repugnantia.Verum eft falu- £is media de qualicunque manu , etiam quam averfamur procuranda ciTe&acci- psenda , juxta illud Luc* sdutem ex inimi- Luc t cu nojtru, & demanu omnium qui oderunt nos. v 1 ' Prodolor,talisenimeft fragilitashumana ' ' Ff " &pu- 116 S E B. & pufillanimitaSjUt multi nunc ardeant in inferno , uon quod fuapeccata non fint coiifeffi : fed quod non tali homini : non couGderantes quod iu die judicii omnia peccata omuibus hominibus erunt mani- lefta. Huic incongruo occurrit hodie divi- na njifericordiajCv himmi Paftoris benig- nitas Bullac Cruciatae beneficio: omnibus illam affumentibus liberam faciendo fa- cultatcm,quemcunque ConfeiTarium ap- probatumeiigendi , qui magis placuerit & ipfj fatisfaciurus exiftimetur. Idcirco Miujfter qui Chrifti Latus aperuit in tex- tu non nominatur , fed tantummododici- tur, quod erar, unus militum, unus indeter- minate. Etpofito quod ex hifioria Eccle- fiaftica conftet fuilTeLonginum,in iiloip- fohomine duas coucurrebantcircumftan- ti«,pro noftro cafu confideratione dignae. Longinus erat peregrinus & coecus. Pere- grinus:quia cum eflet Romanus,Prsefidia- rius erat in Jerufalem. Ccecus;uam ut af- S.Greg. firmat S«. Greg. Nazianz.ambobusoculis $taz,.'m Kon videbat. Et quare Chriftus fibilatus J?ag v aperire , & harumgratiarumdifpenfato- rem eflevoluit peregrinum & ccecum.? iftud fa&umeftad tolleudamomnem oc- caGonem & excufationem formidini & repugnantiae humanx. Habetis forte diffi- cultatem , veftram miferismraanifeftan- di ? Sentitis repugnantiam veftra peccata detegendi? Ecce,remedium fubeft veftrx ele&ioni , quserite unum Peregrinum qui Vos non noverit : quasrite Ccecum qui vos non videat. Vmsmilitum, Tranfeamus a<3 verbum fecundum. §, III. Mllittm. In ifto verbo Milittim, pri- uum quod occurrit,eft ftipendium: Sc Ci iftud accuratefolvitur , & totum inter aoflfros milites & Equites Africanos , de £de&J&clefia Mmbenemeritosexpen- M O ditur & diftribuiturjhic finis eft & fcopus, quare Summi Ponririces Bullae iubfidiuna indullerunt.De puritate primarum manu- um quibusexcipitur , nunquamfuitnec efle poteft dubium : (edquiapertotalias tianht,& intermedia iunt tot maria & vo- ragines , nefcio utrum querela communis poterirjuftificari ? certum eftin Afiicae fcriptoribui(abfque quod fint Tertulliani vel Auguftnr.)hjjus deviationisgravesla- mentariones legi j quod Bullac pecuni* hic iu minore pecunia colle&a , illuc deftinata non perveniat , aut aufla lbidem cum fcenore remittatur : 66 famesillucdelata,gravioritidem toleran- da j fed deiuper reipondere relinquamus iilis quorum eft officii ; mihi folummodo incumbit iftum fcrupulum folvere , om- nefque Bullarnarnple&entesfecuros red- dere ; quod quamvis pecunia eleernofyras a isdo itinere aberret, .mihtefque Africa- ni iilam non recipiant , nihilominus con- ceffas gratirtscum infallibili certitudine lucrentur. In die judicii dicet Chriftus ; Venite 6e* Mattb nedicli Patris mei : efurivi enim & dedifiis mihi ^ manducare. Notatebene illud Non dicit j comedi enim hoc quod mihi dedi- ftis : fed quia mihi dediftis coraedere. Irt hoc confiftit operis effentia.EIeemofynas meritum uon confiftitineo, utcomedatur ab illispro quibus eam datis, fed quodvos eam inisadcomedendumlargiamini : 8c hoc venficatur in eleemofyna Bullas cafir qualicunque. Poteft contingere illa nec veici, nec fuftentari milites quibus eftde- ftinata ; fimiliterevenirepoteft,ex parte talesnondari milites , Ioca enim dantuf phantaftica: fed quamvis & locus & miles" fitimaginariusjeleemofyna taraen pro ip- fius fuftentatione data,eft femper vera me> ritumq5certum,Ecceejiiemplw, Tre* Tres Angeli venerant ad domum Gen.%. Abrahae in peregrinorum fpecie j & tex- v.2,, tusinquit , quod Abraharn illos recepit hofpitio,& polira mensa fpleudide tracia- verit. Interrogo igitur,iiii Angeli verene comederint ab Abraham appouca?clarum eft,quod nontnam Angeli non comedunt, & aflumpta ab ipCs corpora , erant phan- im.v.if. taftica ; uihilominus idem inquit Textus, & x8. Deum Abrahamo iftud opus bene & ab- undanterperfolvifie , largifque gratiis & benedi&iouibus compeusafle , e quibus fuit ipfe Ifaacejus fiiius & aliae innumer*. Itaque pro opere exhsbito hominibus phautafticis, quales non dabanturin mun- do , Deus totgmias & mercedes refmidit Abr«hamo?In o. Qjsmvis enim homines efleiit apparentes,eIeemofyna erat vera:& ■q/jamvis ab Abrahamo appouta non.co- «nederint, Abraham ad comedendum pro- pofuit. Eleemofynam BulUe quam pro militibus Afric«e elarglmini , contingere poteftipfosnon comedere 3 velquia pecu- xiiahicmaner; velquia deftinata illuc non pervenit,illi(flcutdicitis) manent Angeli; fed quia Deus lolummod6 meritum & fi- nem eleemofynae refpicit, quamvis homi- neshancintervertant * attamen folutio in illa Bulla vobis promifla/emper certa eft & fecura. In hoc propofitonotavifingulare ali- quid regiminis & providentia;. Chrifti , quodfemperfuidemiratus , &omnibus exiftit admirandum.Chriftus ejufqjDifci- puli quia nihilin hoc mundo poffidebanr, vi&itabant ex eleemofynis, quibus fideli- um devotio fan&iflirao huic CoIIegio ]un. u. fuccurrebat; hifce recipendis & difpenfan- V,6, dis oportebat Chriftum inter reliquos unum praeficere , & quis non mirabitur cum ftupore ad hoc fuifie ele$um & pras- De Bulla Cruciata» a?7 feaumJudam?DomineJefuChrifte )P ace tuadixero. Nonne belleu6ftiJudam?ao- vi j nunquid n6fti illum furem & furatu. rum ? novi; nonneeleeraofynaequasipG credis & committis funt pro aliorum Dif- cipulorum fufteutatione, qui tibi ferviunt &propria vita tuara fidem & Ecclefiam funt propugnaturi ? Sunt utique Nunquid mfuper eleemofyna eft opus charitatis a tetautiaeftimatum, cuitotprxmia , tot «nerccdes^totgratia^ipfamdcniquebeati- tudmem promitifti?Itaeft. Totum itaque iliud tradis judae,utiilefr U aturfolus , & ahipatiantur ? i!lecomedat& alii fame monanrui ?Ifi e nonfuit finis Chnft ;Deus enim furibusnon patrocinatur , quamvis illos toleretjfed in hoc cafu fumma provi- denna pcrmiht 5 rjte'eemcfy I]a : in f erv kn- tium fibi fuftentationem datae , per mairas furatumranfirent , ut tunc & nunc toti fu*mnotefceretEcckfi* f q uo d cuamvis eleemofyna: fiuto tollantur intervertan- tur,nec ad fincmquo dantur, applfcentur- earumtameupretium&meritum , nec non praemium Iargieati repromiffum. femper efie fecurum. In hoc contra- ttu duae concurrunt folutiones : una, folu- no militum pro quibuseleemofynam da- tis 5 currentem per manus hominum: & a!- tera ejufdem datae eleemofyn* folutio, tranfeuntisper msnusDei. Tranfiens per manus hominum,deeiTe poteft mi'itibus- tranfiens per manus Dei , nunquam Vcbis deeflepoteft: & fimilitibus nonfolvatur, vobis nihiSominus foivetur. Satisfa&o fcrupulo vuIgari,refpondea- musahimeliusfundatajobjeclaoni , quo nos textus vocat. L§. IV. AnceaSxcm lanceamilitis in Calvario ^CknU apetuic: itadi Si musnoftrorum Ff * i R S £ H M O in Africa militum lanceas aperuifle H aperire thefauros Ecclefiae , quinobis in Bulla conceduntur ; fed ifta applicatio dicendive modus , coutrairevideturpro- prietati & veritati ejus quodin hocpun- flto credimus. Eft veritas Catholica no- ftra: fancTiae fidei Romanae , claves quae aperiunt vel aperire poflunt fpirituales Ecclefiae thefauros, efle claves S.Petri iu- congrue ergo illud noftrorum militurn lanceis attribuimus. Dicamigitur ,adla- cros iftos thefauros referandos neceflario coneurruntduo,ex parte concedentis(qui eft Papj)poteftas : & ex parte recipien- tis ( qui fumus nos ) jufta caufa. Sed ab hac jufta caufa ita dependent gratixcon- cefla?,ut fine illa totaliter forent invalida?, & nullius effeclus. Cujusratioeft , quia innumeris decifum eftcanonibus , fum- aaum Pontificem non efle Dominum fpiritualium bonorum Ecclefiae , fed dif- penfatorem : cvquatalis,iftafolum dif- penfare poteft rstionabiliter &cumjufta caufa : alias fpiritualis Monarchia Chrifti tam male adminiftraretur , ficut multo- rum Principum Monarchiae tempora- Ies. Hinc videmus tantos thefauros diffipatos potius quam rite difpenfatos: tantas gratias & immodkas mercedes fine ulla caufa , & fsepe cum contraria iffher. j. conceflas. Teftentur hoc Regis Aftueri Wt i, erga male intimum amicum fuum Ama- mim prodigalitate.% Illo ipfo tempore fidelis Mardochxus , totfervitiis coro- nae & Regiae perfonae exhibitis beneme- ritus j mane laudatus vefperique ad pa- Iatii fores locatus , afcendens & defce- densgradusarduos & difficiles , hocmo- «fo nullum habcbat qui in illum oculos converteret , falvo eodem Amano ad j&um deswbajadumr Non fic kk res ha- bet cum thefauris Monarcfiias Chrifti 9 quorum cbves habet illius Vicarius ; hic folus illos difpenfare poteft , fed folum, cumjuftacaufa. Et quia jufta caufa gratia- rum in Bulla nobis conceffarum , eft de- fenfio locorum 8i fortalitiorum in Afri- ca, quae noftri, milites contra totius Bar- bariae invafionem propugnant , hincifta- rum gratiarum referatio lpforum lancei» attribuitur. Attendite num do&rinae & legibus Chrifti, ipfius Ecclefiae authoris, .couformiter loquar. Qyando Chriftus veniam indulgebaS peccatorum , infirmismiraculofam con- fVebat fanitatem , omuia plerumque recipientium fidei tribuebat. Magdale- naedixit ; lides tua te falvam fecit. Cha- nanaeae. O muliermagnaeflfidestua. Cen- turioni : Sicut credidifli ,fiat tibi. Parenti Matth.it, furdi & muti : omniapoflibiliafunt tredenti, & fic multis aliis. Sed ob quam caufam? ^atth 8 Domine , omnia ifta fupernaturalia ope- ra , extraordinariique favores & gratiae, nonue funt omnes Omnipotentiae tuae v ^^' effecTius ? Sunt. Quarc ergo iftos effeclius non adfcribis tuae omnipoten- tiae illos operantis , fed fidei recipien- tium ? Quia fecundum generalem Chrt- fti Providentiae regulam , volebat , n% exhibiti favores & gratbe in recipiers- tium merito fundarentur. Quia ver& ad icfas safdem gratias duae concurre- bant caufae , nna efficiensquaeerat om- nipotentia j & altera meritoria , quac erat fides : efle^us tribuitur meritoriae 7 8c non efficienti : nam efficiens in ills fuppofitione a meritoria dependebat, Idem in noftro evenit cafu. Poteftas the> fauros Ecclefiae referandi, confiftit in cla- vibusS.Petri : fed quiaifti finejuftacau^ fa valideaperirinonpoflunt 9 omnifquc Luc.y, v.p. V.IJ. Marc, De B u l i a Jufta grariarum in Bulla nobis conceffa- lum caufa eft Gatholicorum locorum confervatio, quaenoftri milites fuislau- ceis in Africa propugnant:ideo fine po- teftatis claviurn ( quam recognofcimus) ©ffensa, earum effe&us uon tantom ipfis clavibus , quautum JLanceis atcribuimos , Lanced latus ejus aperuit. Sed video vos eandem contra me in- incorquere.Lanceam ; meque mea pro- pria impetere ratione, Si Indulgentia- rum in BuIIa conceffarum caufa , eft lo- corumin Africa, illorumque Chriftia- aitatis antemuralium , quibus tranfitum Infidelibus impedimus , exercituuinque ipfotum fuperbia; & furorifrenosinjici- mus, eft defenfio ; jufta erit & juftiflima caufapromilitibus & equitibus, qui ar- matishumerisdeno&e excubantes die- queprasliantes, fanguine & vita eadem antemuralk defendunt : fed pro nobis, quiin LufitanM fecuri & quieti degimus, fmeexcubiis, finearmorum ftrepitu,fine sympanorum fonitu, fineMauri afpedu, fine lanceas arreptjone pro tam tenuis ekimofynje contributione eafdem lu- crandi gratias, juftamne habemns caufam? hocvidetur non pofTe fubfiftere. Pro- batur limitum" noftrorum experientia. Promilitibus in illis militantibus eofque defendentibus, omnes folvimus decimas, fed quando ad gratiarnm mercedumque proceditur petitionemrmilites tantum& tribnnrillaspetunt & recipiunt rreliqui , quamvis fuis illos tributis fuftentent, nec mercedem recipiunt, nec petunr, nec ali- quid exfpeaant, Nunquidita fefe resha- !>et ? Imo vero : & ita effe oporteret , fi Deuseffetvelut homines, & Rexcreli icut Reges terras. In legibus mundi , $mmt prasmia militajtti & fervient^ fed Ckuciata* Zlf non fufteiitanti : juxta Ieges cceli , m\i- tans & ferviensjillumque fuftentans idem reportant prarnium lex expreffa efl Evangelii,&aChriftopromulgata ,\Qui Mattk recipit Prophetam in nomine Vropheu } nmce- 10, \>.qj 9 dem Propheu recipiet : qui recipit juflum 3 tn nomine ]ufti , mercedem jufti accipiet. Ego ( inquit Chriftus ) mitro meos Prasdica* tores , qui mei funt milites , ad fubjiciem» diim mundum & pngnandum contra in- fideles; fed quia ego nec fuftentationer® illis largior , nec ftipendium quo eam comparare poffiut : noverint omnes , quod taxatam a me mercedem pro illis redditurus fum his , qui eos fuftentabunf, Mercedem Propheta, mercedem jufti accipiet. Poteftne textus haberi clarior, promiffia eertior ? iftud igitur eft quo nobis pro- mittitur in fcriptura , in lege divinae mu- nificentias fundata. Milites & Equite$ Afrkani mare transfretant » clima mn- tant, & patriam deferunt : vosin illa ma- netis jilii excubant in tentoriisj vos dor- mitis in mollibus ftratis; illi circumval- lationem caftrorum defendunt , in cami» pum exeunt, fuis Ianceis frequenter cum» Barbaris non fine vit* jaclura confiigunt, vos bona pace fruimini. Sufficit autem quod veftra; eleemofynas ( licet ade^ tenues ) cum eornm concurrant fuftenta- tione : Ut in mercede^gratiis, veftrum otium eorum Iabori ada:quetur. Quan» tum ad Reges , illi folnm merentur & lucrantur Commendas : quantum aci Deum , tantum lucratur veftra eleemo- fyna, quantum illomm lancea j Uncei. §. V. LAtus ejm. si illti rato : meque interroget , quomodo ve- rificetur aut verificari pofllt de latere A-- dami formatam fuiffeEvam,non tanquans de materia neceffaria, fed fuperflua ? IdU ipfumdicam, huic & alii maguo fatisfa^ Siirus dubio. Sacer textusinquit , Denm de ktere Adamituiifle coftam, & de ilh formalle Evam ; fed dubitant , & ra- tionabiliter , Theologi , qusenam ills fuerit cofia Adami ? Si etenim eral una iftarum ex quibus corpus humanuns naturaliter componitur , fequkur cor^ pus Adx defe&uofum remaofjffe & im- perfeftum j quodadmitti non debet 3 cuna 4damusfueri«k>mo primu*, & omnilum faominom ab ipfo nafciturorum forma originalis. Et fi corpus Adami fuit perfe- aum, im6 perfe&iffimum ( ficutelTe oportebat ) Quainam illius fuit cofta , de T>.Tho, qua formata fuit Eva ? Pvefpondet S. ftrt. i, Thomas, corpus Adami in creationis fua2 ?• 9^ oricrine in unolatere coftam habuifTe fu- ■*rt.), perfluam, quae numerum coftarum alte- rius lateris excederet: &ex iftolatere, & cofkir^fioTtrperflua formatam fuiffe Evam. Sicut igiturin Iatere Adami Deus creavit partem unam fuperabuudautem & fuperfluam, de qua materiam creatio- ai Eva; neceiTariam aflumpfit :ita in La- «ere Chrifti aliam partem fimiliter fu- perabundantem depofuit , neceflariam ad formationem & reformationem Ec- clefise , quasfuit, quod de infiuito re- ckmptionis pretio erat fupetfluum. Et foifuat thefauri Gratiarum , quinobis hodie conceduntur, ex infinito 8c inex- haufto depofitiapertiChrifti Laterisde- prompti : Latus e)us aperuit* §. VI. Veruit. Apertum eft Latus Chrifti j l fed quia plus minufve aperiri po» terat, ut cognofcamus apertura; latitu- dinem , indeque nebis communicato- rum thefaurorum immenfitatem , videa- Httts illos patentes, & non alio interpre- 5« ts , quam ipsa Bulla declaratos. S. Jo* V. to annesdicit in Exordio fua: Apocalypfis , ie vidifle ante thtonum Dei, membra- nam intus & exteriiis confcriptam , iu- volutam, feptemque figillis claufara: Membranam iftam vocat S. Joannes li- brum x tales enim erant vocabanturque Libri illo tempore. Veluti Propfaeta, fcire defiderabat quidin illa fic claufa fcriptura contineretur , & ait fe multum A 1 M O flevifle quodnon inyeniretur qul aperl- ret: mox vero unus e viginti quatuoi Senioribus qui throno Dei adftant, acce- dens , eum confolatus eft dicens j Leo- nem de Tribu Juda Scripturam iftam aperiendi habere poteftatem. Viditque S. Joannes Agnum ftantem 9 velut mor- tuum , qui feptem Cgilla lacerando , membranam aperuit, extendit, notum- que fecit, quod in ea eratfcriptum.Ma- gnum vere myfterium , vere magna & infignis reprasfentatio feu figura Bullas Cruciatas ! Prim6 iftud fignificant Sigii- la, qua:Ballae authoritatem addunt, & ab ipfis dependentibus Sigillis eft quod continet, & unde nomen eft fortita : nam Bulla, idem eft ac dicere Sigillum. Membrana erat fcripta intus & extra : gratias etenim in Bulla contentae , non folum ad bona pertinentinteriora&fpi- ritualia , fed & etiam ad exteriora & temporalia ; &nonfolum advivos qui fumus in hoc mundo , fed etiam ad de- funSos qui extra illum funt. Nou inve- niebatur qui aperiret quod ibi claufum , & publicaret quodibieratfcriptumjifta euim poteftas folius eft Deiejufque Vi- •carii : hinc ille Senex S. joannem confo- latus ( prout fentit Lyranus ) fuit S. Pe- trus. Hicilli diXit, quod iftam membra- nam aperturus eflet Leo de Tribu Juda , qui eft Chriftus : qui ftatim apparuit in figura Agni ftantis , & velut mortui, Agmm ftantem , ianqmm occifum , omnia 4PJ J cum eodem myfterio. In figura Agnt , v * 6 * nam cum opus iftud fit ipfius poteftatis , multo magis eft ipfius benignitatis & mi- fericordi*. Stantis & tancjum mortui , Chriftus enim mortuus eftin cruce,non jaceus, fed ftans^ & a cruce acaevit Bul- las uomeu Cruciawc. Peniquenon mor- tui. - , De Bulia Crcc r ATA« tai,fedtanquamm rtui. Currercenim ftolicst refcrvarie Pfl- - i . SanguinemeLatereChrifti( qU odfo!um JSt2 L w ? rwi * Efl,s WW*H graviffi- Viv>saccidit) fuitadlio vital s& vivS S «^^«ioni, ' habetis proutprofunde riotavk S.Hippo 5 for^ ? ■? ^ horro «m veftriip. E^. * ^ ipfum corpus mortuum aliis/LlLlre. SevSjf f Cucurnt Sanguis ex Later- 52! &e J uf ^BuIIa 3 gr a tia& ChriftimortuitanquamviVi (inqu^n ,t e f u ? Commu ^ation4 J Gve i quod idem Latus qu/mvis morLm ht' b^E^S^ ^Ti T beretpotentiamvivificandi ; & ab illo P.rorh f n - A qU ° d Interdl ^ fie manarent omnes grati* nobis vitam da- tk ? i^li* l*** ' ? egnura in «J uo vivi ' tur*. 6 isvKamda- f«i m mediohujus lna^affliaionifque Agedum, inhocfacrumapertumLa- 3 !T '3*** S S IIum tertium • 4* tus manum immittamus ( nonS Tho- X? h° « °- ® fubiU ° Si S UI ° tnas incredulus , fed fidelisY& f eDte m n on ^lum poteritis gilU unum poft alterum tcel TJe ll T™ necnon riendo , prout idem Agnu CradfiS d I T' 3 ? fcd durante inter ' aperuit, vld^^divinlchefiSSS ««^Ecclefia- tiarum , qu* in iik extenfa fcriptuJL- KoSS J^f S V ?» °- uibus vo * b» promittuntur & communicantur. ^t^&m^^^^ Inanimavelconfcientiaintricata , ge- tur ,c ° fS ^ ^^ 6 " nerahter cdncurrere poffunt feptem im- * Cnn£? • g qU3rtUm 5 4"*** pedimenta , adfalutis f UJE medianonfa thu fe ^ US L v,rtute iUl tajiter cileconfequenda ; fcilicet ^lSS re llTT^ ' ut ^ile adimplere fervata , Excommunicationes ?£' ? lfZ'' f^™* obfunt valetudini di&,Vota, Infirmitates,Debita tempora " b ^ UadrageUmales * a P«iteSigillum lia 9 hominibus : & fpiritualia De^ Et Tc Ttr ^™ f &decou GlioMedici omnia ifta impedimenta f naucis /vr™ ? ~ n ?'f " ' noa foIum in Qpdrage- tisquibusnonpofiumimmora„ &con' 5S! ' f ed « iai « omnibus aliin prohibitis tinenturinBufWperinamrbVsffbr Sfc?^ ' ^ ventur & redduntur faciliora. Deorehen S v ! . J udlca ver,tis convenire. dit fe veftra anima gravatam nof fofe ^?i^„ & P rt ° ffidetis boua aIieua . peccatis , Ied &P eLtisdXi?is { :br ^X^T*-^' ^ lutionis , qualiafuntrefervata Sumite D 5 P tU » V % u,a nou comparec BuIlamCruciatam, primumaperS «S^^^f^ B»Uum,^r«« : &illadatConfeflario^ ! ? vel non vultis pro- vobis elefb poteftatem abfoS vos SriST probabiliu * ^ P ab ommbus peccatis quantumlibet gra 217^^ ; &acJ V.bus&enormibus : &nonfolum ofd L SreS'rf r t3m facile %P^i- G S Deo m s E R DeopcenaspropeccatisvefMs quas de- betis folvere iu hac vita , vel altera , ficut illiquidecinentur inpurgatorio , qui- busvel fanguiuis vcl Chriftiauitatis obli- gatione compatimini ? aperite Sigil- lumfeptimum , Aperuit : & totgratia- rum & indulgentiarum abundantiis vos locupletesinvenietis , utplenarie , & pleniffime fatisfacere poffitis pro vobis & pro defun&is omnibus j ad quos veftra charitasfefeextenderit.. O mifericordk Lateris ChriftiSO Ma- tris Ecclefia: ab illo ditatae thefauri .' illud tam inexhauftum in concedendis, & haec tam liberalis in difpenfandis & in nosef- fundendis ! Jam intelligetis illius Apo- ealypfeos vifionis claufulam. S. joannes ait , quod aperiente Agno myfteriofae illius fcripturae feptem figilla , ante thro- numejus proftrati infinitas dederint gra- tias,omnesquotquotin ccelo, & interra, &fubterra , in mari & fub mari erant , Et omnem creaturam qm in c&lo eft & fuper terram , & fub terra , & qu& funt in mari & fub eOfOmnes audiyi dicentes fedenti in tbrono &Agno : htneditlio & honor , &glork. Et qui funt ifti , qui tantas , Deo & Agno qui feptem Sigilla aperuit , dabant gra- tias , non folum in caelo fed in terra & inmari : & non folum interra&inma- ri , fedetiaminfraterram&iubtusma- re ? Ifti , funtomnesilli, quidiverfis mo dis beneflcio Bullar gaudent j qui in coe- lo, funt Beati * qui in terra & mari, funt Vivi : quifubtusterram &marc ,• funf Defunfti. Et omnes dabant gratias Deo &Chriftomorcuo , pro referarione fep- lem Sigillorum Bullas Crucaarae : nam Beati, Vivi, &Defun&i, omnes fiinr clebicoresmaximiillius beneficii; Beaci; «anv mcdiante Bulla re«9ta abierunt ad M O gloriam. Vivijnam mediante Bulla gracias" iunt reftituti. Defuncti,adhuc purgantes* quia mediante Bulla liberantur a pcenis» Ecce quoufque afcendunt , quamque grandes & omnibus univerfales funt il- lius Lateris & Scriptura: apertae gratia: ' Aperuitr §. vir. ETcontinub. Sed quiain materia gratiiP» rum & metcedum non fufficitimpe- tratas effe & couceffas necfufficitvosiu veftra capsa habere litteras &provifionesj". ne iuter datum & efficiens , ititer fcriptu- ram & facultatem, inter chartam & con~ tentum variae iutercurrant perplexitates,. longa fpei imo defperatiomim interval- la : rationabiliterme inrerrogabitis,Iftae Gratiae & tantae Induigentiae , in Buila nobis conceffx,quando obtinentur ? Ele- emoiynam jamfclvimus , jarn noftrum nomen Bullas eft infcriptum , jam illam iu noftra habemus poteftate , fed effe- dusquandofubfequetur ?' Verbumcon- fequens illud innuir r Ercontimib ; fta- tim , fine dilatione ftatim , fine moraj ftarim } vere ftatim : Etdico , vere , ue' quis cogitetauttimeatillud ftatim Bullae Cruciatae , effs velut iftud ftatim veftro rum tribunalium.- Non eft verbum magis ajquivocum y nec magisdubiae fignificationis adverbi- um , quam Stalhn, in expeditionum ma- teria. Vix datur remiffio, quae non def» cendatcum uno Statim : & non eft con- filium , quod non afcendat cum duobus Statim, &aiiquando cumtribus. Sedifta ftatim quam longa funt , quam morofa, & quanto tempore durant .' Dautur Statim, de duobus , de quatuor , de decem annis , & de, tota vica, Deftinati eftis in Indiam,. veftra&^ teftra litterae cura tribus Statim expedi- untur : daturfignumadfolvendas ancho- ras, explicanturvela, ingredimini naves; &. quid vobis accidit ? multo tempore fubftitiftis in caloribus Guineae , velafe- ciftis & circuiftis Porrum Bonse Spei, hy- emaftis in Mozambico , bina vice tran- fiiftis lineam , tandem perveniftisiu Goa in fine totius & dimidii auni : & ift a Sta- tim nondum impleta funt. Si ibi fueri* tis mortui, ifta Statim tranfierunt ad diem judicii : & fi poft o&o decemve annos fuentisreverfi , ifta Statim adhuc vacant, vel non eft memoria ubi fint , illud eft quod lfta Statim fignificabant. Confide- ravi fepios quid fibi velit , vel quid figni- ficet :Statim i Staiim > Si enim primum Su~ fiwfignificatStatim , quaenam eft figui- ficatiofecundi? videturunum Statim,alte- ri Statimadditum , idem eiTe, quod unum Non , additumalteriNon j Nonaddi- tum Non,fignificat Ita : &Statimaddi- tum Statim , frequenter fignificat nun- quam:&quafi femper Tardejnihilbminus iftydintelligitur , quando illa Statim diri- guntur ad remunerandos prarmiandofque , benemeritos : quando enim ad deftruen- dos opprimendofque faciuntj unum & duo Statim, imo tria omnia fimul volant. Ecce iilud in Tragcedia Pnecurforis Chrifti. RexHerodespro die natalis fui iplendidum inftituit convivium : ad fal- tandum prodiit filia Herodiadis j dixit Mdrci 6. Rexut peteret , quamvis dimidium r.z;. Re S ni fui - Et q uid petiit ? Caput Bap- tifts fub tribus. Siaiim. Cumque introiffet ftatim-, cum feftinatione ad Regem , petivit dicens : Volo ut protinus des mihi in difco Ca- putjoannis Baptifla. Ifta ftatim numerate, & videte num fint tria j statim : cum fe- ftinatione : Vminus ; & illa StaHm adeo De BlTtLA CrUCIATA." ztf fuere prompta & continua , ut Stathn ia- termeni* difcos in uno eorum compa- ruerit maximiinter natos muiierum Ca- put. H*c funt ifta Statim juftitise, five tyrannidis mundi. Quatuor figmficatio- nes, omnes formidabiies ! In bonum, unum Nunquatn : in malum , tria statim, Statmt cum fe/iinatione, Pratinus. Solummodo illud Bulla; Cruciat* Stattm cum fit in bonum & pro tantis bo- ms , vere & infalhbili certitudine eft Statim : Et continuo. Ut Statim non fit Statim, impediri vel retardari poteft tem- porislocorumve diftantia : fed oectem- poris intervalla , ( quamvis mukorum annorum fint) nec locorum diftantia (quamvis aliquot milSium leucarum fit) impedire poteft & fulpendere iilud Bul- 1* Cruciata; Statim ; quin Statim fic Statim. Progrediamuradipfam Bullam, ^vosmecomitemini j Jubilaeum Anni ianch quondam concedebatur fingulis centenis annis : fuccedeute tempore re- ducebatura- quinquagefimo ad quinqua- gefimum ; hodie a vigefirao quinto ad vjgenmum quintum eft redudum j fed hoc idem tanti temporis intervallum, tali modo aftringitur & abbreviatur ^ra- tia&privilegioBuIIie, ut abfque vighiti qusnque annorum exfpeaatione, nec de- cem, necduorum 5 necunius quidem,illo lplodie anniSanaiJubileuralucrari pof. fitis: tX illo ipfo*anno duabusvicibus. In diftantiis locorum, iftud Statim,'eft adhucmagjsmirabile : Etcontinuo. Vultis lucran Indulgenrias Compoftellanas five S.Jacob.?centum & ultra Compoftellam ufque vobis leuca: emetienda funt 2 vul- tis ftationes peragere Romanas, feptem, mtra&extra muros vifitare Ecclefias? quinquaginta& ultraleuc* Italic* vobis C * CO0- S £ conficiendx \ vultisvifitare San&um Se- pulchruru, Calvariam> Montem Oiveti, Domum San8am ? mille vobis leucx Jeruialem ufque emeriendae funt. Quis neget iftas effe magnas locorum diftan- tias ? Enormes planfc , magifque enormes ex eo , fi addiderimus quod peragrandx Regiones ab iufidelibus inhabitatx , & transfretanda maria infinicis piratis in- fefta j ubi certior mancipatus & ad tri- remesappiicatio ; quam venias & mdul- gentix , quas lucratum peregrioamini» Sed pro omnibus iftis pericuiis fecurura Vobisprxftibocondu£tum ; &omnium Viarum iftirttmloco , brevevobis ofteii- d^in & dabo coinpendium. Acapite Bul- lam Cruciitam , & fine egreitu civita- tis Uiylilppoiieufis fuiftis Compoftellx> fuiftis Romx,fuiftis Jerofolymx : Gra- tix enirn quas ibidern quxfituri abitis, hic vobis conceduntur , non diverfx, iiee tnaiores , fed exdem. Vultis illas lucrari Statim?quinque vifitate Ecclefias. Vutif- ttelucrari magisStatim ? in ipfa Eccle- fia quinque vifitate Altaria j Vuktfne *dhtt magis Statim*. idem Altare vifitate qui tquies ; & fiue motu localifuifti» ln GaUicia , fuiftis in Italia , fuiftis in Pa- Ixftina , & omnibusGratiarii"! thefauris dicaci eftis,qui tam peregre & tanto labore qurnmtur, Sed audio paupererjj mihi dicentem^ Pater ■> hon fimt Indulgentix quas ego qurro, tnea miferia & pceuaadhuc major tft i eo inforttinii deveni,ut excommuhi- cationem Bullx Cosnxiuorrerinru Et quh me ad pedes Summi Pontificis» prxfertim tantorum beUoruhl tefnpOre fldducet ? Etiam commifi graVe pecca- tum Epifcopo meo refervatum , & md- nou funt Epifcopi # praeterea Oriutt- L M » dus fum ex aliquo pago interDurum & & Miniurn , poftobitum Reverer.diffimi Archiepilcopi Fr. Bartholomxi de Mar- tyribus > Prxlati moderni natalem lo- cum iiieum non cognofcunt , lta ut re- medium videam vaide reuiotum : morS poteft prxoccupare , quid mihi iacien- dum iguoro. Quid ? ftatitn vobis prx- bebo remedium ; Buliam Cruciaiarri affumite, Confeffariumeligice : &ftatini in veftra Eeclefia Epiicopum , & Papami in veftra habetis patria , nam Confefia- nus cum Bulla iu manu eft EpifcopuJ & Papa. Poteftne dari major felicitas 8C brevitas , pro peccatis , pro cenfuris, & pro Indulgentiis ? ita ut Gne Bulla Cru- ciata habeacis requirere Epifcopum Si Papam : & cum Bulla, Epifcopus &. Papa requirantvos» SineBulla , tamperegre Compoftellam , Romam , jeroio.ymaai vobis proficifcendum : cttaa Bulia ha- betis Compoftellam , Romam , Jetufa- lem intra O yfippottem» Ecce difieren- tiam Tribunalis hujus & aliorum ! In aliis Tnbunahbus tradantur negocia Ulyffippone quafi Romx ck JeroiOjy» vwt : inhoc ttaiftjncur & coiilequuutuf Graria; & Indulg&ntix Romx & Jerofo- lym.ecoiiceiTx,\elutiU'y(Iipone ; dict> U yTlpoiieinam expeditio & Gratix noll fuut in manu Miniftrorum, led veftra. Etfi vobisvidetur resdifficihs, quod iti hoc ch trcx folio veluti in mappa mun* di tam diffita jung mtur loca, & terrx tarrl remotx > prour Roma, Jemfalem & UU- fippo i 8i quod ad tantos Gratiarum the* fauros acquirendos , Deus ejufque Vi* carjus contentus fit t utin aliqua Eccle* fia fleclatisgenua t ad unam quxftionem mihi refpondete. Qiifnam liberalior, ati diaboluc in promitteudo ? an Deus m dAUdo! De BuitA Cruciata." gfjt cUftdo? Nullum ell dubium, quin Deus cramentis ? Hujus confiderationis ratioi in dando. Recogitate nunc , quid diabo- nem S. Hreronymus non dedit : fed 10- lus fecit s quidpromifit , vel quid a fito quod fit proiundiflima , tamennoa Chnfto petiit ipfum in nionte tentans. eftdifficilis intelle&u. Inter omnia Sa- Qtiod fecif , fuit illi ante oculos pofuit crameuta Baptifmus folummodo & Mar- totum mundum : quod promitit, fuit om- tyrium ( quod etiam eft Baptifmus ) tali- aium regnorum Gloria :quodpetiit,fuit teranimam cxpurgant,& abfolvunt ab Ut Chnftus genuflexus ipfum adoraret; omni culpa & pcena , ut in ipfo puncto quod Ji diabolus omnia mundi Regnaad martyri, propuo mediantc Smgume; Unum tranftulit montem : quaremodo & Baptjzato, mediante aqua baptifmali , £aci!iore DeusRomam, Jeru(alem,aliaf- Cceli aperiantur Portar, &libera detut que fancliascivitatesad veftram non trans- vifio Dei. Iftud fuit myfterium , quo ferrat civitatem ? £t fi diabolus promifit militi Latus aperienti ( mox ut inde exiit omnium illorum regnorum gloriam, Sanguis& aqua) Statim,cum eiTet ccecus, quare Deus omnium illorum locorum fuut oculi aperti , ipfumque Chriftum gratiasnon promittet ?Etfi diabolus ac- vidit, quem videre non poterat. Et fi- «juiefcit, necplusdefiderat, aut aliam cuti Incarnationis Verbifinisfuitdeftrue* conditionem ponit quim ut de genu ad- re peccatum, reparare ftatum luuocen- oretur: quare non acquiefcit Deus viden- tiae , aperire Paradifum, & m illum per- oo vos coram fe genuflexos , contritos , ditum , hominem reftituere : fic ultimus Pfleaiteutes, & orantes ? Denique fi dia- vita; mortifque Chrifti aftus & ultima rn ^ XCOmhli k cic > teflante EvaBge- ctauMa opus Redemptionisconfignans, lifta, in unico momento, ln tnomento, qua- fuit , h Sacrano fui pectons depromere il- rehoc non faciat Deus in imo Stattrn, las duas claves aureas, nobilque duo fecu» quod Ct ftatirn : Et cominuo ? Sed tempus riffima fuae Gratiae & Gloriar dare pigno- eft ut concludamus. Uitima duo verba ra > quaeinfanginne Maityrii & Baptifmi fimul abfolyuntuf. aqua inveniuntur : Baptifmi , atque Marty* tti panter Stiramenta funduntur. h Filii Ifr3el jam ex /Egyto terram Pro- . . . „ r . miflionis ingi efli, tranfiere Mare rubrum XmtS4^ms& Aqua. S. Hieronymus, & Jordanis fluvium : fed utrumque nede teftmiomoEcciefi^ in Jnterpretan- ficco. Et qus iEgyptus , q u « terra Po- Z Sc m^hommum D a orU m maxi- miffionis,quiFilii lf«el,quodnan, Mare r^/A P T' ' yfteriUm ' qUarec,e rubfum > q^ fuitifteflJviusJord.ni,? Latere Chnft, mortui exivit Sanguis & j£gyptus,eftmu E! dus: Tetr* Promiflio- aqua, propmflime afleruit , Sanguinem niseft Gloria :FiIii Ifrael , funtFid^es? gnificafle Martyrium, Aquam , Baptif- Mare rubrum, eft marty dfen , Tordank, mumtLatus chrtjtt percutitur LanceJ , & eft Baptifmus : & utr^qusfevefti- Bapmmtatque Martyrii parher Sacramenu gio traufvadan n: ; nam per rr are ru- fmdunm l & quare magis Martyrium & brurn martyrii , & P er Jordauis fluvium Bapt^fmus, quam aliguod e reUquis &- Baptifmi , foiummodo ad Glorpam tran- Gg j firi t)t S E firipoteftficcopede ( id cft ) non expe- riendo poenas purgatorii ; Sed cum hoc fe ita habeat , amplius quid invenio fub Martyrii & Baptifmi fignificatione, quod Latus Chrifti uobis prxftitit , & in Bulla Cruciata liberalius exhibuit. Martyrium cum Baptifino comparatum, non habet fingularem Glorix prxroga- tivam : utrumque fe habet , ut exce- dens & excefium. Baptifmus ( velut vitas iuchoantis Sacrameutum ) uos relinquit capaces ad merendum , fed & fimiliter ad peccandum : Martyri- um ( quia morte confummatur , vitam- que finit) ad merendum , &fimiliterad peccandum nos incapaces relinquit 5 Et in hac praerogativa , qua Martyrium & Baptifmus fefe invicem excedunt,quse- nam fit major gratia , folus refolvere poterit , qui primus demonftraverit , utrum melius fit meritum cum pericu- lo : aut fecuritas fine merito : ade6 funt sequales 6i problematicx , Martyrii atqueBaptifmi ad invicem collatx prx- rogativx. Sed fi cum Gratiis Bullx Cru- ciatx comparentur , non eft dubium , quiu Indulgentia & Indulgentix ple- uarix , tam facile totque modis in illa nobis conceffx , adhuc habeant circum- ftantias excellentix : qua non folum adxquant , fed ipfum Baptifmum & Martyrium excedant. Baptifmum adxquant & Martyrium : nam fi Bap- tifmus & Martyrium animam expurgant nec non ab omni culpa & pcena liberant, idem faciunt Indulgentix plenarix vere lucratx , & ipfum Baptifmumac ipfum Martyrium exceduut : quia iftx ple- narix Indulgentix funt inftar Martyrii, fed Martyrii fine tormento, & inftar Bap- tifmijfed Baptifmi iterati j Agedum nuHC videte, R M O Martyrium ( prout illud vocat Eccle- fia ) elt compendiofiffinia ad Gloriam via : Martyr enim uno tautum palfii; pede uno in terra & altero in ccelo , de morte iu beatitudinem intrat ; Pro tali morte non petitur ab ipfo ratio vitx : proillapcena , remittuutur omnes pce- nx pro peccatis debitx ; & pofito quod maximus fuiffet peccator ; illo ip(o momeuto evadit Sandtus. Magna p.o- fedo felicitas , & valde dcfideranda! fed Martyres hoc modo ccelum ingrefH, quanam tranfiere \ Hi percruces , illi per carceres , ifti per Rotas , alii per ungulas dentefque ferarum , omnef- que per tot tamque atrocia tormenta, ut multi jamimmanium cruciatuum me- tu & horrore fefe martyrio fubduxc- rint , aliique jam in medio tormento- rum conftituti , animi fortitudinifque defe&u fuccumbentes refiiierint. Ecce quant6 facilius eft , per Indulgentiam Bullx Cruciatx recta in Ccelum ten- dere : qux de cruce nil habet nifi no- men. Martyrre&aafcendit in Ccelum, fed per tot tamque periculofa tormen- ta : vos fimiliter cum plenaria Indul- gentiareSaafcenditisinccelum , fed fine rormento & periculo ; idcirco Sanguis , qui figuificabat martyrium non exivit de Latere Chrifti viventis & cum do- lore ; fed ex Latere Chrifti mortui & non fentientis. Gratix etenim qux ex hoc divino fonte promanarunt , licet martyrii fortianturprivilegia : funt tameu Martyrium fine tormento. Etfi magna eft plenarix Indulgentix prxrogativa , e6 quod fit velut Marty- rium, fed fine tormento : non eftminor minufve privilegiata , e6 quod fit velut Baptifmus , fed ciun iteiatione, GratU Sacra- De BrAiA CRtrc iatAv SacramentiBaptifmatiseftindeadmirabi.« iterum fuerit claufum etiam pJff refur- lis , quod fit tanta tamque aequifitu faci- re&ionem. Apertum femel y & apertum lis : quidnam admirabilius,quidve facilius, femper. LanceaLatus ejus aperuit > & cmtmu} quam hominem peccatisoneratum ,& exivit Sanguis & Aqw* asternis poenisobnoxium , ab omnicul- " pa expurgari , ab omni pcena abfolvi , _ ' dum modica tantum lavatur aqu* ? Sed T^Ifcurfum meum abfolvi : &fcio s illa ipfa tanta Gratia , ipfumque illud Auditores, me vos fatigafle j igna- admirabile & facile ( fi fic loqui fas rus tamen an vobis perluaferim : ii omnes eftr )■ notabilem habet defe<3um. Et conclufiftis taminfinitorumthefaurorum quis ifte ? Baptifmum non poffe reite- vos reddere participes : hoc eft quod rari aut repeti : Homo femel baptiza- Chriftus defiderat , hancque refolutio- tus , rebaptizari non poteft. Hsec fuit nem ejus liberalitas & amor exfpe&at f eaufa ( proutin S. Augufthwlegimus) & ut vos gratiis cumularet , aperuit 6c quod mulri vete iim Catechumenorum apertum habet Latus. Sed fi quis Chri- iftam limitaSionem cogaofcentes , quod- ftianusforet tali nomine indignus , qui que nontiili femel baptiziri poiTent , uf- aut ex Fidei titubatioue vel pietitis de- queadmortem vel ut minimum ad fe- fecliu , ipfi Domino pro gratiis fibigra^ Be$utemBaptifmum'differentes , hujus tis oblatis non ageret gratias , admiuus- remedii efEcaciam pro tempore majoris illas aeceptando , & condigiie aeftiman- neceiBMtis refervSriuT, Erat hic abufus : do:noverit talis , hocforefecundumLan- & prjinde juftiffime prohibitus, Sed fi cejeiclum , quo profunclius in apertum Baptifmuspoffet reperi , &homoquo- Pe&us penetrans , illi Cor feriret. l&us ties veilet rebapti^.ri r non eft dubium, in Calvario , non inquit Textus quod quki eflet gratia fuper grariam , fivorif- Latus vulneravit , fed aperuit : hic fe~ que exceffus multo magis ajftimandus. cundus Lancex idus , eftquifolus it- Nunc idemipfum quod Deus uon coucef- ludferire poteft , cum fittamapertura $ fit omiiibus per Sacramentum Baptifma- &tam profunde penetrare , ut ad Cor tis ; perBullam Cruciats Nobis hodie ejusperveniat 5 VulnerifHCormumSoror Cant.<$„ concedit. Cum enim plenaria Iudulgentra ftte a Sponfa : vulnerafli Cer meum tn uno ocu- v. f v fit inftar Baptifma a culpa 8C pcena expi- lorttm tuorum , funt querelse Chrifti ad> ans, eft fimul Baptifmi inftar cum reitera- ej-nsEcclefiam : quaj ex malis & bonis s tione : repetienim poteftmnltisvicibus. ex devotisA indevotis j fidelibus &in- Baptifmus eft fons qui aperitur tantiim fidelibus conftat. Nunc, inquit amabilis femel , clauditurque aeternum ; Bullas Dominus , quod Sponfa fua ejus Cor in vero Indulgentia , eft fons qui hodie St uno oculorum vulneravit, m ttno oculorum, fingulis annis aperitut , neciterumciau- 8(. quare non in utroque ? Duo enim ditur ; im6 femper apertus manet. Id- Ecclefias oculi , funt Fides &intelle(ftus2 circoLatus , exquo exivit Aqua ( quas & alterutro illorumtanrum ( (i dividan- fignificabat Baptifmum ) talimodo Chri- tut) hominesin hoe cafu Cor Chrifti vul- io- caorcuo eft apertum i ut nunquam nerant^ Hasretici vuluerant Cor Chrifti ©culo £4& S E R oculo Fidel, m hm ocultrtitv : Verkatem enim Indulgentiarum , concedendique poteftatempeues Pontificem efle negant. Iti hasnegavitLutherus, cujus figuum , quod in furiam a&us fuerit , (ermone de Indulgeuriis publicandis Cruciatxalteri coUato, quem iUaearnbiebat : & ifte er- ror fuit primus, ex quo poftmodum in tot cvtautoa fefe prascipitavit. Catholici ( qui fumus uos ) fimiliter Cor Chrifh fe- riunt , fed oculo [ntellec^us } in uno omlo- rum : P mtificis enim poteftatem , Indul- gentmumque credentes veritatem, non- nulli tam exigui funt judicii , ut ex incu- ria , anima?que negle&u , & bonorum ccc^ftiurn defpedtu, tantorum thefauro- rumparticipesfieri coutemnant. O qua- lis eft ifte i£tus Cordis Chrifti , tam atrox & crudelis ex parte noftra, & ex parte ipfius tam fenfibilis & penetrativus .' Eftne poffibile in mundo efle homi- nem credentera, quod ab omnibus pecca- tis fefe poffit expiare , debitafque poenas Deo exfolvere, &utrumque laboretam facili , id non faciat ? Sed illa ipfa facili- tas eft ejus caufa. Tam vilis eft noftrae conditio uaturx , ut folum difficilia xfti- memus, & facilia defpiciamus. Quando primum Iudulgentiae Anni fau£ti fuere couceflje , tantus ex toto mundo Roma: fuit concutfus j ut cum multitudiuem ho- minum non caperet Civitas , campi re- plereiitur. Si ifta Bulla femel tantum omnibus ceutenis annis , & in finemun- di concederetur, illuc ire nosoporteret & accipe e. Nunc quia Deus bonum iftud nobis eddit adeo facile & in propria nos quati domo illovifitat , num propterea videtur minoris faciendum ? quod illud teddcre oporteret pretiofius, fafne eric M O hoc ipfum illi imminuere pretium ? hoc nos homines facimus, Quando Eihatus mandabat Naaman Syro lavari in Jorda- ne, utcuraretur aLepra, moxcumindig- uatione in terram fuam remeare voluit , remedium praefcriptum ob facilitatem relpuendo , nec credendo tantam iueiTe poire virtutem tantilli pretii remedio. Sed quidnam huic Principi fui famuli re- plicarunt, vel quomodo perfuaferunt, ut praefcriptum ab EIif«oexequeretur?P^ 4, Reg.f t ter>etft rem grandem dixiffet tibi Prophet^ccr- Vt i» tefacere debueras: quantb magis, quia nunc dixit tibi , lavare , & mundaberis ? Pruden- tes famuli hoc dicebant Naamano, & idem ego di&um volo illis , qui coufci- entias fuas curare , & animabus fuis pro hac & altera vita fuccurrere nolunt reme- dio tam facili. Si ad emundandos nos a tot Lepris tam foedis, horribilibus & lethali- bus ( quales funt omnis generis peccata ) & ad nos hberandos a pcenis pro illis de- bitis vel jeternisin inferno , vel multo- rum annorum in Purgatorio, quascunque fubeunda foret conditio, & qualifcunque dura & difficilis(atisfactiopraeftanda:ali- quam tam facilem , velut iftam , in qua omnia nobis conceduutur & gratis remit- tuntur, quare defpiceremus ? Si quis fit qui adillud, Quare, refpondere fciat, be- ne eft ; Builam dimittat. Sed quia certus fum,nulium intelle&umFide inftruftum ad iftud, Quare, refponfum invenire pof- fe, hanc ipfam quatftionem vobis in auri- bus volo relinquere, fperans quod perau- res nobis corda aperiet ille idem Domi- nus,qui utnostot& tantis thefauris cu« mularet, fibi pe&us aperire permifit; Vnus militum Ixnce*. Latus ejut aperuiu Amen, SERMO SERMO V R Feria Quarta Cinerum, Komx in Ecclefia S. Antonii Lufitanorum Anno 1673. 15; Fdbruarii , die Translationis, ejufciem San#:, Vuhis es 3 mftdverem reverteris, Gen, 3, v. 10, To hodie cunais mor- veliemus , pnefensille qui fumus eritre-- ralibus pr*dicat Ec- medium, ent iheriaca, eiit correajo jlij* clefia: utraque magna, us , qus erimus, utraque triitia , utra- Memorabilis fane cafus tempore Va- que terribilia,utraque lentis Imperatoris accidir , dequoAufo- certajSimili modo ex- nius Poeta ejufdem ae vi , celebrem hanc ■l \ ^ ftmanno pw. cecjnit ienteatiam : Eifumfata vo^ ^ tento , quando longms adhuc d.ftabamus bina venem juvant. Inimica qu*dam do- ^ * amorte : Sed hodie cumiilifimusvici- meftica , mortem (uo hero , mediante mores , utilms tradabitur de remedio : venenomachinabatur,queminfinem jam quam ut exaggeretur periculum. Eun- certis quibufdam lethiferis pulveribus dem lgitur dilatando conceptum , iifdem intoxicato potu prseparato , & de fuffici- fuper verbis repeto Auditores ; duoho- enti ad intentum pulverum efficacia du- dieabEcclenaomnibuspradicarihomi- bicans , pro majore certitudin» adhu- mbus, magnumunum,alter H mmajus: afferri juffitalios , quos allatos in idem tnlteunum , alterum la?tum : unumti- intoxicatum jam antepoculumimmifit • mend U m,alterurn fecurum : unum cercum hoc modo confedum pocuium inno- &neceiBnum ; poffibile alterum &li- C ens & ignarus maritus haufit & ex- berum. Et qua^nam funt ifta duo : Pulvis haufit , vivus , fanus incolumifque re- & Pulvis ; Pul Vl s qm fumus, & Pu ! vis qui rmnfit; improba interim iniraica fubitam enmus : Vutvaes, &tnpulveremreverteris. vitx cum morte commutationem fru Pulvusquierimustriftiseft , timendus, ftraexfpeaante. Mirabilisprofeadcafus» certus,& neceffarius fiquidem mors cun- Quod fi primi, fimiliter & fecundi pulvel ais eft mevitabihs : Pulvis qui fumus 1*- res feorfim , tollend* vit* fufficiebrnr, tuseft,fecurus,voluntarius & liber:fi enim quare fimul jun^i fumpti animam non huncpulveremreaedebitequeapplicare extorquebaut ? Homoiileuon eratMi- VmU Hh thri- *4* S i x thndates veneno vivens.Si haufilTet folos primos , fuiflet extin&us , & fimiliter fi folos fecundos ut quid igitur utrifque G- mul exhauftis uon crepuic? quia pulveres fecundi,primorum fuerunt corre&ivi:vim quamcordiinferredebebant , infeipfos convertendo pariter defecerunt. Hujuf- enodi funt ifti duo Pulveres^ quibus nobis hodie univerfalis fententia minatur Adae : Tulvis es : ecce uuus , in pulvetem reven* teru : ecce alter. Ambolethiferi , ambo venenofi : fed fi velimus unum effe alte- fius antitoxicum & eorre&ivum , uon fcoc injatorum , fed manu noftra fitum eft : quodipfumvobishodiepropoiiere intendo. JEccIefiahodie c;puibus veftris faSum ex palma pulverem infpergir : Ego hodie vohis Palmarn ex Cmeribus faftam iu manus. tradam.. PuIvjs pul- vere vinceudus , veneaum veneuo cu- randumunors morte perimenda eft : mors pulverisqui erimus ; morte pulvensqui fumus, Vulvhes, & in pulvenm tevertens^ Ut hofce pulveres rite fciam praspara- re , quo defideratam habeant efEcaci* am : Vos& ego convcoienter , & ut oportet, novenmus applicare % nou cse- remonialiter ( quia ad hoc non congruit ) fed ex*intimo corde divinas gratiae afii- ftentiam petamus dicentes,Atf Maria* . §, II.. PUlvts es , & m puiverem revtrtetis. Ho- mo Chriftiane cum quo loquitur Ec- ciefia ,. Pu'vises,&eris. Quid remedii ? Ur pul vis fit pulveris- eorre&ivus. . Ag- tiofciste mo^o pulverem ? non timebis- tepoftmodum forepulverem , inquem reverfurus es. NorTis Audirores,Cur pul- Veremrimeamu^fnrurum ?'• quiapulvis «fl&xecuiarjQus qui fumu.v Sum 9 & cro M O pulvis:priufquam igitur revertariniftum pulverem futurum , ero palvis qui fum. Qyapropter cum pulvis futurus fim co- adus y nuncefle volo pulvis voluntarius: nonne mulr.6 rnehus , ut jamfacijtratio, quod poftmodum faciet natura ? Si na- tura me in pulverem eft refolutura , ego memetipfuminpulverem relolvam 5 fa- cietque nunc ratio pro remedio , quod poftmodum fine fruciu efficiec Natura.- Nefcio utrum oirsnes metaphoram intel- lexericis: Loquar clarius : nimirurn quod umcum conrra mortem lit remedium,, ance mortem finire vitam. Hic eft meus fcopus : : §r. cum coaceptus fit tam Ghri- ftianus , coiifundoi quod eum ante pras- dicarj: Geutins.. Confidtra quampulchra Senec ' res ftt lonfuthmare vitam antemottem : de- E P$' inde txfptilare feiurum , : rtliquamtmpotis fuipartem \. aic Seneca fcribendo Roma: in Siciham. Conceptus exmt Roma : . inde non migrafle pradtitnTet.. Mi Lu- cili, inquit, atrence aufculta verbamea a; & tanquam a Magiftro aroico acce- pta confilium quod fuggero,. Si fecu- rus mori , reliquumque vita? tuar fine titnore optas tranfigcre , coufumma vi* tam ante moi tem. O grave , profun»- dum , &meliore dignum authore con- filium quodabomnibus fideintelleclu= quepraeditisampleaimercretur f Con- fumrnare vitam ante mortem, l< efie pul- verera per elec^ion^mipriufquam fiamus ' pulvis per necelKtatenv Hoc dixic &■ doeuit Gentilis : ad coguofcendam ere-- nim hanc veritatem , uecerTe non eft efTe- Chriftianum, fufficit efle hominem , Mc*- mento bomo. Fidei uunc cedat rario , divinaque au- thoriras praeponderei humanae , ccelum Apot. tcrrarloqucns audiamus ; Akdmywnfde v. ij,. I» Feriam Qiiartam Cimerum. mlodhentemmihiyfcribe : Bu*nmtm& coeleftis Beatorum catalogo annam^ mDomtnomonumm. Audite , inquit S, Ikatimortui «wwuww. Joaunes , vocem ^leftem mandantem Quod fimorientes mortui funt Beati, mihihancfcriberefenten«am : B^,^ morientes vivi quid erunt ? Dtiquein! LT2?2Tr!T n ° raGUlum C Qui mor- tem nioriendoprxvenitjqui fe ptilverem meminit& reputat : antequam in pulve- «mabeat.fw/w es. K M §. III. PRimo j terribihs im6 terribiliffima mortiseftconditio quodfuuna. sta- Heh.% tutwn efi hominibus femel mori $ Morien- VtZ j t ' dumelt, & una tantum vice, Lex uuiver- falis minatur Adamo , Morte morieris : Gen.% GtoiraS.PauliaddiE,/«w/. Lexlicetht Vti j/ terribilis , terribilior nihilominus eft Gloifa.Praefentis vitas mala quautd magis multiplicantur , tanto luntmajora» Mul* Gen.f, ttpticubottrumnastuas , dixit Deus Ev2e ? v ,id, Maximuiu eft malum mortis , non poiTe multiplicari : quodfi mulriplicacamortis unitate iapius pollemus mori , ab una aopellaremus ad alteram. David cum i.R^.17, Gigante congrellurus , in peram mifit y.40, quinque lapides , ut aberraute uno mox appellaretadalterum : Omnes quando- queegrelTuri lumus ad pradiandum cum ifto maguo Gigante , curnifto Goliath, Morte, Vmcere velmoriiaunico con- fiftiti&u. Quidixit , Nonlicetin kllobii errare , erravit : Erratum uuius pugnas , in altera poteft corrigi , & quod perditum - eft iu conflidtu uno , in altero poteft recuperari : in fola morte non Iicet bis errare» Ergo erravimus : Tandem erravi- Sa M» mujinquiebaut iili jammortui 5 quidi- v ' 6 ' Xerantpaul6ante , Corommusnosrofis an- S4 P' Zt tequam marcefcant. Quod fi erraftis , qua- v '^* re errorem nou corrigitis ? quia jam non eft tempus amplius : mortui enim fumus. Ex hac parte muk6 terribilior eftmors corporis,morteanimx,Pro mor- te vita: fpiritualis eft contritio & poeni- tentia r promorte vero vita? corporalis, nec inftiturum eft a Deo Sacramentum, nec remedium reli<9um , quiinillaer- ravit femel , erravit in fempiterntim, Traufmigratiode hoc mundoin alterum, »oa Feriam Qu fion eft Pythagorica.Si egreiT«e femel ani- tax ex corpore uno , iu akerum daretur iugreilus ; confequeuter primd mortuus ut latro, fecundo moripoflet veiut An&- choreta j fed femei mortuus utjudas ; al- teraviceuon morieturut Pauius. Uuica folum mors eft,vel iemper bona,vel ma- la femper ; Semel. Nulius utique dubitabit,quin terribi- lis fic illa conditio mortis. Sed cui ? Illi , qui vivens moritur : mortuusenim mori- ens, hanc explodendo conditionem,ean- dem ridet terribilicatem. Ridebif t in die novifimo. Quid mea* intereft quod mors fituna,G egoillam poflum duplkare? mors femedium non relinquk $ fed praj.. ffiitcit. Conflituifli terminos ejus, qui pr&te- riri non poterunt, Notate verbum puteriti. Mors eft terminus qui tranfilirinequkad partem alteram , fed ab hac praeveniri : nonrelinquicpoftferemedium,Gquidem non datur akera % remedium vero pns- rh ttit , quia akera alteram poteft prxce- dere. Ex Lege & ftatuto oportet mori femehfed meorelickim eftarbitrio, bis mori, & iftud eft remedium. Mortuus eft Lazarus & a fororibus fepukus, Chri- ftus veniensad fepulchrum fudit lachry- mas , quibus vifis fimulque Lazari fepul- tura , circumftantes atconiti dicebant,No» fotem hic, quiaperuit oculosceeci nati,facere Ut hic non morereturX Nunquid jam plorans, idem eft qui cceco nato dedit vifum ? Ita plane ; Quare ergo mortem Lazari uon impedivit ? fi lachrymatur , ejus utique eft amicus ; fi vifum dedit coeco , eft po- tens : amicus eft & potens , & nou facit amico quod poteft? fiillum poterat cu- rare , quare permifir mori , & non prse- ftitit quod ootuit ? In hoc cafu Chriftus 11011 prxfbtit quod potuit ; ut fcoc ipfb ARTAM ClNERUM. Zfy nos doceret prasftare quod poflumus. Chriftus nos bis mori docere voluit , in- quit fubtiliter ut affolet S. Auguftinus,Ui S, Aug* unushomafemet nafci , & bis mori difcereit Chriftus Lazarum permifitmod , nec in- firmum voluit fanare fed refufcicare mortuum .* ut ad hujus Exeraplatis intui- tum ( Lazaro nunc morientd, &denu& ad moriendum refurgente i difcerent & fcirenthomines, quod femel tantum na- ti, bis poflinr mori. Semet mfci, & bis mo- ru O divinum documentum Magiftri di- vini ! femel nafci , & bis mori, Facilecrediderim, non paucos forej qui hofce terminos optarent commuta- tos, & bis poflent nafci , ad eligendam nativitatem. Sed Deus qui creavit uos aeternkati & non tempori , veritati tX non vanitati , naki naturae : mori reli- quic arbitrio, Nativitas qua omnes naf- cimur asquales , nulli eft obnoxia errori * ideoque fufficit nafcifemel :iu morte,iri qua aberrafle vel non errsHTe totum pen- det, intermiuabiliterque in omne asvusn durabit , juftum erat ut homo bis mori poflet , ad eligendum mortem proarbl* trio : Sc difceudum moriendo fcire moti t Vi^ aliquid rs&k fit prieia vice quant6 minosj quod omnium maximum 1 Hasc confideratio admiratione eft digniflima. Licet tot fint Meditaiiones mortis, & to£ fiant hujufce veritatis inculcationes & adhortationes : nihilominns pauci inve= nientur qui mori fciant. Huj?js vero- e,X- perientias & veritatis ratio eft , quia artes #C fcienti* pra<3ica?, non fo!i addifcuti- tur Theoril , fed exercitio. Quomodo addifcitur fcribere ? fcribendo. Naviga- re 3 navigando : pari modo ars moriendi addifci habetnon meditaado, fed mo»i- endo» Proinde Cbriftus fe Lasaro nos bis - H h $ mors moridocuit , Viivabfemel , renius : fecuudd : ut fciremus mori. Chriftus paralycico aliifque a fe curatis infirmis collata jam fanitate prasdicavit: I,2zaro vero & reliquis a fe refufcitatis documeutum nullum dedit. Et quare ? quia erant homines jam femel mortui, & fecunda vice morituri: & mortuus ante mortem, ulteriorinonindiget do&riuaad bene moriendum. Infemus & damnatio [ quai male mo- rientium funt centrum) vocanturin Apo- calypfi mors fecunda x ibidem S. Joan- nes mentionem facit quarundam anima- rum , in quibus mors fecunda nou habet ApoC 2.0« poteftatem : in hisfecundatmrs nonhabet V» potefiatem. Quamam funt ifta: felices ani- ma; ? Omnes quarenus fubje&i fumus morti prima: quaj temporalis eft : fimi- liter quoque periclittmur de morte fe- cunda , quas eft asterna , omnes enim ad infernum poffumus damnari & defcen- dere. Qyales igitur iftac fuerunt animae adeo privilegiataj , & a poteftate ac jurif- di&ione mortis fecundae totaliter libe- xx ? lllorum qui cum vera refolutione & vigilantia vitam uoverunt finire ante mortem ; & mortem morte praeveuire, quod ex ipfis S. Joannis verbis rite confi- cleratis colligitur. Sin autem : Qua;ro , quare mors asterna prascise Sc determi- nate vocaturmorsfecunda , &nonam- phus quam fecunda , quia non poteft effe mors nifi femel morientium. Mors fe- cundareferturad mortem primam , & praefupponit ante fe mortem aliam , fed nnam tantum , & non plus quam unaro: etenim fi antecedentes mortes fuiffent duas , jamnoueffct morsfecunda , fed tertia j Quemadmodum ver6 morien- tesinvita , moriuutur biua vice : una S E R M © utaddifce- quando moriuntur » altera antequam monuntur , jam in illis uon habet lo- cum & poteftatem mors fecunda, Se- mel tautum mortuis , in iuferno refer- vatur morsfecuuda : ^hicbinavice mor- tuis , ibinonfupereftmorstertia ; pro- iude mors quae dicitur fecuuda , nullara in illis habet poteftatem , m his fecundd mors non habetpotejlatem.Qvezh felices illi, qui ad evitandum periculum mortis fe- cuudae , noverunt mortemahamprasmit- tereprimaei Auditores mei Chriftiani , fi bene mori defideratis ( dequo nullusdubito) non iu morte , fed in vitaquaefo moria- mini,nonmiufirmitate&le&o : fedbe- nefani , vegeti , & pedibus infiftentes. Et fi ad hoc conandum corpus defidera»- tis Hieroglyphicum naturale ; non a Pli* nio vel Marco Varrone , fed ab authore divino & Canonicoilludaccipite. Sancli. J«<£«P.tt# Judas Thadasus in adroirabili fua epifto* la notavit arbores bis mori : Atbores au- tumnales infruftuoft , bis mortus,. Prima vice moriuntur arbores adhuc ftantes ; fecunda jacentes. . Prima vice arefcen- tes , fecunda cadentes. Plato hominec nominat arboresinverfas , cuiegoaddo, quod fi morerentur ut arbores , homi- nes effentarbores ere£be.In arbore quam- diu viror durat & vita , omuia funt de- cora , gloriofa , &varia. Moriturtau- demarborcum temporeprima vice : Sc ex pulchro hoc variegato corpore fo- liis ante veftito , floribus exornato , fru- £tibus turgido , uihil apparet amplius quam cadaver & lignum ficcurn ., ari- dum, trifte & truncum* In hac omnimo- da fua defpoliatione adhuc gloriatur in radicibus , &fomentumhabendointer- ra ( fednondeterra ) cafum ultimunj arbor Ttit Feriam Qjuartam Cinerum; 247 arbor exipe&ac ere&a : haec eft mors quid & quantum mihi fuperfit. •Hoc- fecunda qua totaliter occiditur & mori- quidera modo illud petivit David : Lex: tur. Ita finire A mori debet ante mor- ^«r6 incertae mortis tam eft indifpeu* tem , qui benemori cupit. QyotMaij, fabilis , ut nec Davidi hoc couceflerir «ftates&autumnisioftricausatranfierusit, Deus. David erat ille , qui veraciter & pro , poffibile eft quod minoribus cum de fe poterat gloriari , Incerta &ouulta P/«fe»jS$» frudibus, quamloliis&fldribus / Qyod faptenm tmmanifejlafii tmln i Verunta- r '^« anni faciunt in arboribus , idempotuif- men Deus alia multa occulta & sncer- fent jam feciiTe in mnltis noftitim ipfi ta , & Providentias fuae fecreta tmnife- anni. Bonumeft , utratio&veritas hoc ftans,hoc folum occultum mortifque fua&; operetur in omnibus ? eo quod noftras incertumilli revelare noluit, adeo refer- radicesfunt magisdebiles. Mortuipraz- vatum eft fohDeoillud certumiftiusia* ftolemurmortem , & praeftolemur ftan- certitudiiiis. tes ; priufquam illa nos profte: nat in fe- Sed datocafu, quo Deuscertitudinesn; putchrum. O beatum hoc fepuk hnim, mortis fua; Dav«d< revelaftet, tali f .&a re- cui veraciter infcribi poffet magni Scoti velatiene nihilomiuus adhuc incert..m re* Epitaphium tSemelfepultus 3 bistmrtuus. manfuram dico. Exemplum h .bemus m * jy.r aljononmsnusfaijc48 S e r m o moriturumin pact } CoUigerisadfepuUhrum filTimum Jovis Ammorwi Oraculum , tUuminpace? Quomodo itaque motitut quod coniulerefuaius, fapietit;us ipfo Jo- iu be'lo & conflidtu ? hic nunc , qux &^vis refponfo refpondir. Cato , Me non Ora- lucan, qualis mortisfitincertitudopatebu. Cer- cuUcenum , fedmors certafacit , q d. Fmis mei uon me cettum reddunt O^acula: Oraculum meum certum , eftniors certa» Locutuseftbarbare veluti Genttiis , led generose GcutStoicus.Stoicorum dogma erat , in difcrimine mortis indignac fibi- metipfi tollendovitam, praevenire mor- temjlca fecit Cato , propriis ftbi matnbus tum eft Jofiam iu bello mortuunucertum eftaDeoipfi fuiffe promiflum ut more- returiupace : deuique certum eft, Ver- bum Dei effe infallibile: & in medio om- nium lftarum certitudinum,incertusfuit dies, incertuslocus, iucertum morcis ge- nus quo mori debebat,& mortuus eft Jo fias. Sed qualiter ifta incertitudo , & tot necem intulit certam , ad prarveniendum incertitudines fubiiftere queunt cum in- dubiam , fi in manus Cxfaris incideret. fallibtlicertitudine Verbi divini? idipfum MeliorStoicoeftChriftianus ; illefeoc- David citatis fupraverbis quibus Deo ciditueoccidatur : h!cmoritur,ut moria- q.O. pCtCUOO 3 LyCC» Vil* inv«t nuia """i» uuuMV^iuuviiu* it^juuiui , Nunujk» catiouem, ego in lingua mea fum locutus, ritas eft & pufiilanimitas : mori bene ad locutusfumin lingua mea : Et quemadmo- moriendum meliiis velut Chriftianumi dum D wid fuppltcavit Deo in Lingua eft magnanimitas & veraprudentia 5 Si fua, ita Deus in Lingua fua locutus eft Jo- Stoicus una certa morte motitur , Chri- fiae. Linguam Dei diflkulter intelligunt homines, diverfos etenim admittit fenfus. Quid m.hi prodeft promiflum habere di- vinum illudque certum, fub fenfu incer- to : qualis hic fuit propterea ex propofi- toverbis dubiis & incertis utitur Deus ctiam futuram prxdicendo mortem ; ut verbcum illorum certitudo fapientiae il- lius maneat folummodo refervata & no- bis femper dubia & incerta. Talis, Auditores, mortis eftincerti- tudo : noftronihilominusrelinquiturar- bitrio <\ poteftati illam reddere certam ; fi vitam ante mortem finire refolvamus. Quam belle huic loco quadrat illud di- flum Romaiii Catonis. Degebat ille in Africa , folus velut genuinus Urbis civis pattes Reipublicae contra Casfarem de- ftianus moritur duabus fimiliter certis ; naro certitudine mortisprimae , fecuram reddit incertitudinem fecundas. Ut qttid igitur moretur Chriftianusquod morsfit incerta, fiipfe moriendopriiis e2m poteft reddere fecuram? Aufcultate S.Paulum : 2go curro , non l ' Cor '9» quafiinincertum. Ego quidem more reli- ,7, *^> quorum hominum hujus vitae tranfigo curfum , (ednoninftarillorum curro in ittcertum , fed certum & fecururo. Apo- ftolus alludit ad ufitatos illius temporis Ludos,in quibus ad certam currebant me- tam ; incertiquifnam primo attingeret. Meta noftra eft mors : Curfus ad ipfam , praefens eft vita. Quare inquit S. Apofto- lus Paulus fe non cucurrifle more reli- quorum in incertum,fed in certum ? quia ^Pet. r, naculi mei , fecundumquod & Dominus nofter V. 14, 'Vt' n. • j~.vmu*w» ym/u, \j uvtmnm nvntr illiraorsefliacerta : gnarus ver6finire JefusCbriftusfignificavitmihi. Certusfum, curfum ante mortem, hanc habet certam. Et ut morris videatis certitudinem , animadvertite inter omnes mortes cer- tas,iftam folam , qua fiaitur vita ante mortem , habere infallibilitatem & tota- lemcertitudinem : reliquaeomnes, velin efle,vel in modo , velintempore , fuas habent incertitudines , ifta fola in fe & omnibus fuis circumftantiis abfolute eft inquitS. Petrus , quodme brevi oportec mori, fic enim mihi ipfe Chriftus revela- vit. Poteflneinveniri evidentior certitu- do ,autclarior dari demonftratio P Miui- me. Sed efto j Ego nihilominus iuterro- gando alloquerer S. Petrum. Apoftole & Pontifex Sanc_e, fcifne brevitatem ter- mini vitas tuas cujus tam certum te prote- . ftaris , & quam brevis futurus fit nobis certa. Promulgato crudeli&fraudulen- indicare ? Eritnehocanno, anfequente ter extorto edido Amani contra Judaeos , hoc menfe , an aliquo aliorum , hoc die, qm rn centum viginti feptem Provinciis hachora,hocloco ubi fcribis ? nihilho- ■Regi afluero fubjeais commorabantur , rum affirmarepotuitPetrus : haec etenim inquit facer Textus , quodomnis Ifrael certitudo particularis , revelata & ex- ckmaverit ad Deum, e6 quod ad inevita- prefla a Chrifto , alteram xquh infallibi- bilem fe condemnatos viderent mortem: lem a Chrifto aflertam continebat certi- J * II tudinem, ip S E R M O iUttk tudinem , Quia nefitis diem neque horam : derium, & fupervacanea petirio. Petebat ZJ.V.iJ. itautS.Petrusbrevifemonturumfcieus, impertinensjtranfiliens utilius. Nolonu- ubi & quando tameu ignoraret , certus merumrefidu^eadhucvitasdierum fcire: mortis& vicinitatis , diem iguoraret & traufacfce jam vitae dies,de quibusDeora- horam , uec fcire poffet , & haec eft cer- tionem redditurus fum , computare aveo; titudo mortis qux finitur cum vita : Pro- ifte necefTarius & verus dierum noftrorum inde mors qua finitur vita ante mortem, computus eft. Denique iu quem finem tam certaeft in le & omnibus fuis cir- iftampetebat David revelationem ? ut cumftantiis ; ut fimerefolverohocmo- (ciamquid defitmihi, inqukilki^e. Quid inento,noudiemtantumautlocum , fed juvat icire quod deeft , fi praftatidipfum horam etiam & momentum certitudina- ignorare ? nolo fcire quantum vitas dc- literfciam. Ratiohujus differentiae hasc e ft, k ignoraravoloquod fupereft. Qui ]c£.l4« c ^> quamjob notavit, Breves dies homi- tempus vitae novit , utiqueetiamfcit i. 5. nisfunt : numerus menfmm ejus apud te efi. dies refiduos : moriens antequam moria- Illudquando illius mortis fcire non licet , EU r, fuperftites iguorat dies : & h*c igno- aDeo enim pendet : illudquandoalte- rantiamelioreft ilia fcientia. Qucenam rius mortis certitudinaliter fcire datur , raa jor in mortis incertitudine felicitas , quia exmependet , illud penes Deum quam adhuc fupereffe vitam ? quivitam eft,a cujus fola dependet voluntate : hoc finiuut cum mortejllis vita deeft : finien- veropenesme j namcumgratiaejufdem tibus vitamantemortem , vitafupereft» Dei quae nunquam deeft , dependetavo- Et fi diesvitae fuperftites defideramiis , luntate mea. nonne hofce Deo animacque noftrx faluti Modofnon miror petitionem Davidis confecrabimus?fedadultimamproccda- a Deo repulfam pafTam : nam ejus expedi- mus difficultatem, tio,G voluiffet , iuberat proprio ipfius ar- bitrio. Qtiiddicebat , quidvea Deo po- Ffrdm.it, ftulabat David ? Notum fae mihi Domine T TLtimamortis conditio s quaeterri- 9>U finemmewm. EtDavidi &cuicunqueho- vJ-bilemeam facit&periculofam , eft mini etiamfi non Prophets , adcognof- quod fit momentanea. Quid eft mors } cendum vitae fuai finem non opus eft rc- Momentum ex quopendet auernitas, ve« velatione Dei. Scire defideransfinemvi- lut re&ius loquar jeternitates. Mocnen- taemeae,egoipfeftatuamillum, &cer- tumeftunum : dependentesexeo atter- tiffimefciam : hoc pa&o erit verefinis nitates, funtduae : velfruifempervelca- meus , Tinemmeum ; eritenim arbitra- rerefemper vifione Deij eftlinea indivi- rius & non neceflarius ; erit voluntarius fibilis mundum hunc ab altero dividensw &noncoar,, qnodeii- vi&oriajredditicerciores,luoquippetem- ttameadeplorem , conlciennammeairi pore fe fubduxerunt. examinem & componamj & animam liie* Hxc func promilTa vobis exempla. Si am ad exicum feiicem prasparare vaieam : forsanciquiora&facratioravosdele&aiic; ecce quani concordes & xquak-s fibi fae- auiice de alio fiimilicer coronato Gene- runt in haccordaca reiolurionemiles pri- rale , alioque nonminus generoio & pru- mo^ poftmodum Dux & Generahs.Job «ieutemilice , quemile smitatus eft & dixerat : Antequamvadam,& nonrevertar, fecutus. Davidcognico (uc jam drximus) Da vid autem , Vriufquam abcam, & ampliuf quod numerum dierum iuorum , cermi- KOHm.UnusdicitP«w:aker^nrf.Nettter niimque viras fuae certum nequiret obti- fuitaufusmortem ufque ad mortem ex- »ere, renovans fupplksminultimisejuf- fpe&are ; ambo tra&arunt de habenda ifalm. ^ em p frhni verbis periic, Re mitte mibt, ut tempore, & poneado teropus inter vitarrj ».14. ' rfrigererpriufquam abeam , & ampliih non &mortem. ero : q.d.Damiiie } cumtibinon placeat Acquifnam eratifte Generafo, & qui$ mihi mortis meas tempus revelare , aut hicmiles jifteDavid : &hicJob; quales vitas mece dies-a tua providentia determi- eranthomines ? 6 miferia & confufio no- naros aliquod falrem mihi coucedi peto ftne vecordia: & modica; fidei ! David i.Reg,2,% 9 fpatium, quo poflim tempus ponerevi- eratille , quijamun&usaDeopriusin-»^ S"** tam inter & mortem : Sineme refrigerari fennffimofibiinimico voluit condonare, ™* & ^tdefcerepriufquam moriar, &nonexiflam quam fceptrumarripere, & diademaver- invnis : fic enimplacide cxiboexhacvita > & tkiimpouere.-eratille 5 quijam Rexinter pfalm.^ fine tcrroribtts confaentia qui ttmc exoriri fe~ no&em & diem orationi leptem horas ient , commencatur Genebrardus. Iraut confecrabatfubpurpuracinaus cilicio,& hac coguica Vericace David mentem mu- ut ipfe teftacur , humiliando corpus fuum ^ taric&meliorarit, tandemquerefolverit perpecuojejunio. Eratille, qui ex carfo- , rL* fecurum reddere anguftum traniicam rumhoftium fpol'iis,nonfuoa:rario: fed*' 2t mortifque momentum , intermortem& Dei templo conftruendo coacervabat r' 1 vitam ponendo tempus. Sed a quonani thefauros. Erat ille,qui hcet Laicus can- ^rrr, David , aquonam abfolurus Exercirus cnm ecelefiafticum ordmavit , miniftros „' ^ ' Domini Rex& Generalis hauc didicit difpofuif, cxremonias reformavit 5 nec ip a 'ral le&ronem ? a famofoiftomilice, quiex non culcum divinum & resfacrasin per- z \ y , ' kj. praeliandi n fu & experientia dkebat : Mi- fedum ordinem redegir, Fuitille , qui z . «■ r. lituefivitahominisfuper terram. Quafiip- peccatumeommiiTum & jam remiftum y \ x Gsmec Davidis verbis jamidem a Deo pe- cundis vitai fua: diebus ac noaibus defle- p 'L' m 4r tieratjob : Nmquidnonpattcitas dierum vitamare. Denique fuitille, cuiipfe De- y . y,W. meorunifhiieturbrevil dimkttemeutpUngam us teftimonium perhibuit , quod in illo paululiimdoloremmeum, antequm vadam & hominem fecundum cor fuum invenerit. Aft. tjv mn revertar. Vitas mea: djes ( inquic Job) Talis erat David l aft c|ualis Job ? fpecu- v.12* hm v Joh; lO IW FeR IAM QlM RTAXl CfNFRUM Hff lum Patienti£,colamna Conftnmai , re- nium fexturn xtms annu non excedebar, gula conformicatis euni voluntate divina, Sedquid fecit mulfo tempore ante morteS Er&r ille quem Deus confra omnem po- Valefactens omnibus tam fan&is fibique teftacem, dolos, & machmasiiiferni pro- ufiratisoccupationibus , deferta civitater ducit in campum. Eratillc, qui profpera folitudinem petiit : ubi folus cum Deo ct & adverfa , boua & mala , immota animi femetipfo difpofuit, utmature & pra:me- tranquiliitate de manu Domini recipie- ditate vocanti Deo occurreref. Fateor, Uem io. bat - Erat ille,cui connata fimul concrevit nulliusrei confideratio 3 majoremmihi r.ii. CHtn astate mileratio , & proximorum iu mortis injecit apprehenfionem , & majo- miferiis compaffio j uec noumifericordia Idem ^ benevolenria erga omnes, Erat ille , qui (ut ipfe de fe teftatur) eratoculus coe- co,& pes claudo j orphauorum Pater, vi- rem periculofi illius 8c extremimomentj incufllt horrorem j quam hoc ultimutn fa&um S. Antonii.S. Antonius ordinarium vitae fuas filum rumpat , tam probatae 8c duarum Proteclior , univerfale oppreflb- fan&ae vitae, ficutfuaj,methodum immu rum refugium & remedium, quique buc- tet,nr mortem exfpe&et! Dic mihi 6 San- celiam fuam nunquam comedit folus, &e,qualiseratiftatuavita?nunquid inno- quin fua paupert portio relinqueretur. ceutifiima,puriffima,rtgidiffima ? Nuff- Denique erat illg.quem ipfe Deus nedum quid veftimentum tuum erat cilicium ranquam innocentem, ied omniuffi mor- ralium juftiflimum & fan&iffimum cano- nizavit, Hicerat Job : & ille David 5 & quilibet eorum muko plas quatn dixi& dici poffit. Nuuc interroga Si quis no- ftium in alterutrfus inveniretur ftatu,non" ne boiio fidenrique animo exfpe&aret carnitua; fune aftrielum ? nunquidmenfa' tua & vi&us perpetuum erat jejunium & abftinentia? nunquid le&ulus tuus eraf ta* bula lignea , aut nuda humus ? nonne po> tiorem no&is portionem orationi & divi- norum contemplationi infumpfiiti ? nou« ne dies prasdkando , peccatores conver" mortem? G vixerimus ficut hi q ui vivunt, tendo,& hacreticos reducendo tranfegifti? & quos videmus moTi,, extra controverfi- nonne tua verba & fermones erant fplen- »m eft quod fic j nihilominus di David & Job cum fanto virtutum & meritorum cumulo, & quod plus efl, cum toratrefta- tis divinis timuerunt ne tos de repente eolleret momentum mortis*ambo a Deo petierunr tempus , ut iuter vitam &mor- cem ponerent tempus, Sed qnid vagor extraneas adducendo fciftorias ob oculos exemplum habens prx csereri« adroirabile dc domefticum, icilicerin eujusdomo ffamusj& cujus fe- Huitt celebramus ? S.Antonius vifam fini- ^rjuvenis , eui aetas lougam adhuc pro- dor Lucis , & facula ignis,quibus hitelle- &u$ illuminabas & corda accendebas? nonue tuae~ cogitationes femper erantde Ccelo, 8c de Deo ? noune tua opera eranr infirmantium falus, ccecorum vifus, mot' tu&emt vita,prodigia denique & miracu!- Ia ftupehda, & a te prsdicata; Fidei tefti* monia?Ergone cum tanta vitas perfecMo-- ne demundo fugis addeferfum ? taliter vivens teipfum fugis,ut perfe&iirste Deo 1 unias ? Sk vivensjmoriformidas ? rM vivendi methodo reli3a,aliam meditarisf adhucne iftam iater vitam 8c morremj «tocfcatanooruio fe»ein^iquide trig«fii- tempusporaersftatuis ?' Siftat Mc oratro> li $ Iff Zf4 S E R M iuhacadmiratione& ftupore , modum disexemplum : in Gentilibus lumen & cnim progrediendi non video : necquif- ratio naturalis. Sed conlideransmodum quani erit qui evidentiorem, rigidiorem, quo Chriftiaui communiier vivant SC & magis iiupeudam & timeudam defi- moriantur , depreheudo quod ioco ejus deret probacionem , quam neccflariafit utfiiuarnus vitam aate mortem : etiara illa anticipata prasvencio: ut quis fe roori- poft mortem adhue coutiuuemus vitam. tururn, & quid fit mori, fciat. Hoc unicum efl antidotum coutra Venenum rnortis : hocunicum&foium- cnodo efficax eft remedium contra om- uiaejufdem pericula&difficulrates : fci- Videtur hoc paradoxum : fed quotidiana atceftatur experieutia. Qyinam inhis ,& maxime elevatis tumulis couditi jacent , iu quibus intempeftiva mors non abrupe- rit vitam ? Quinam hic fepulti non fibi licet , finire vitam antequam vica finia- longiorem vitam aut iperaffent autpro- tur. Simorseftterribilisexeo qaod fit mififfent ? Dum adhuc ordircr fuaidit tne j tfai* }8, una , hic prsventione abit in duas ; Si nostelam ordimur vita texit : morspras- JM*« terribilis ex eo quod incerta , hacpra> cidit. Etquifnameftautfuit,cuinonma- ventionecerta fit & fecura. Si ternbilis gna annorum portio poft mortem fuper- CX eo quodmomentanea ; hicipsapra> fuiffet ? Eftnepoffibile ( inquebat Re* yentione erit tempus , & tempus tribuer. Ezechias , per propheram mortis admo* Hoc modo exipfa vipera conficiemus nitus ) eftne poffibile in mediodierum Theriacam : & idem pulvis qui nunc fu- meorum mihifiniendam cfle viram , i„ ^*"» pnus,erit corre&ivus ejus qui arimus. Vul- dimidio dierum meorum vadam ad portas in~ v ' IO * yis es } & in pulverem remteris, /m.?Et quisdecepto huic Regi dixit, hoc effe dierum fuorum dimidium , & uon fi- '* nem ? Spes vana & imaginatio propria Vldeor mihi,Auditores , argumento id ei pcrfuafit. Promittebat fibi annos meo fatisfeciffe , & tam in univer- oftoginta j mors vero eum invafit fali, quamiuqualibetejusparte , illius auno quadragefimo : Ecce qualiter yeritatem demonftraffe per materias po- hic concinuabat & extcndebat vitam ad anuos quadraginta poft mortem.Heu quot nunchumoopertijacent , quibusadhuc defuntmulti anniadvivendum .' aufcultc- mus unum ex ipfis. Anima mea habes multa Luc. 12, rem abaliquo majoris fpiritus & effica- bona in annos plurimos : comede,bibe } epulare, vaj,& ciaeexhacCarhedradeillaperorari • fed His verbis vix finitis audivit vocem fi- 20. cum mihi id nunc incumbat , denuo me- bi dicentem , Stulte , hdc nocle animam tu- ibidem cum fimul Divinae bonitati fupplicate am repetent ate : clapfus jamdies fuitvi- pro favore & auxilio ipfius Grariae , pro tae tuae uitimus , hac ipsa no&e morie- tanti momenti materia nobis necef- ris, quod & fa&um eft. Deannisver6 faria:. plurimisquosfibipromittebat , in annos CLuicquidjamdi&umeftj&auditum, plurimos, quidnama8um cft ? adhucpoft hoc in fcripturis uos docet Fides } iu San- lata , continuarunt & ru vanum evoluti fuut f tius evidentiam , quara Vim rationum, nou neceffariarum in tantijudicii &Lire«* ratura; auditorio. Pro debito ex hac de* monftratione colligendo fru&u , opta- In FeRIAM Q.UAK.TAM ClNEftDM. Zff Vere ftulte & plus quam ftupide, tentis & iratae,petiit (inquit text.) animse fuae mortem.Pewif anima fua.ut moreretur. f-Rejt* Anima mea moriamur nunc cum mori funt. anni a te numerati non erant tui , & bo- na quas fuere tua , eruntalterius : Ve- runtamen anniqui non fueruiu tuiadvi- tam , eruntruiad computum , redden- da enim tibi reftat ratio coram Deo , de modo quo illos tranfigere volebas & in- tendebas : Quanto confultius fuiffet ante mortem finire anrios quibus vixi- fti , proremedio : quam numerare poft mortem annos quibus non vixifti , pro fupplicio ! Nunc intelligo illud difficile confi- Ecdef.y. liumSpiritusSandi j Nc moriaris in tem- v, 18. P ore n <>n tuo. attendite Ne moriaris ? Er- go in mea poteftate eft , non mori ; in tempore non tuo ? Ergodaturtempusquod nonmenmeft ; &quodmeumeft ? Ita plane. Sed quodnam eft iftud tempus meum , in quo mihi mori bonum : & quodeft tempusnonmeum, inquomihi mori malum eft ? Tempus meum , eft tempus ante mortem ; nonmeum, eft tempuspoftmortem. Exfpe&are mor- tem ad tempus poft mortem , quod non eftmeum tempus , eftinfcitia , eftftul- titiainftarhujusftuki , Stulte : fed mor- tem anticipare ante vita? finem , quod eft tempusmeum ; eftprudenter , fa- pienter , &benemori. Ethocconfulit nobis ille , qui folus vitae & mortis ha- berimperium ; Nt moriaris intempm non ttto» Qiiis igitur prudens tam juftum , tam neceflariurn & falutarem fibi non perfua- deat difceffum , qualis eft , vitam fhme ante mortemjineatigrtur anima & eorpus inter fe pa&um reciprocum , Exemplo Elia?. ETias fugiens per defertum a perfe» eutione Reginae JezabeHs,videnfque dif> fcultaEem e.vaderKli fmiaai mulierispo<- nos oportet violenter , moriamur volun* tarie; hoc corpuspetebat animae,idipfum anima petat corpori : utriufque enim res agitur in eodem tranfitu. Anima mea (di- cat corpus animae ) corpus meum ( di- catanimacorpori ) fiquidem nobis poft* modum moriendum eft violenter & cum difcrimine ; agedum , moriamur nunc li- benter & fecure.Optime video,ad hoc pa» clium feliciter & facile ineundum conve- nientius tra&ari in defertis,quam aulis. In Aula Elias fugiebat mortern,quam in de- ferto poftulabat: fed etfi talis refolutio fa* cilioreft in defertis, magis tamen uecefla* ria eft in aulis ; in quibus multo periculo- fius eft ad finieudam vitam exfpeftars mortem. Suppofito igitur , hocdielamen efle certum,conveniens & urgens:ad ejuspra- xin defcendamus 3 fine quaomne r^liquurr* nihil eft. Illud finire vitam ante mQr« tem , quomodo inftitugndum eft l + * ^ fpondeo, cordate ex propria eieelioni. ciendo id inmorte anticipata & volunta- ria , quod piudenter & chriftiane Gt in morte violenti & neceflaria, Ecquid agitr denuntiata fibi morte Chriftianus ? Pri- m6 ( hoc namque primum effe oportetj todus vitas fuae inftituk Exemologefin % de peccatis fuis intimum excitat dolo* tem , omni meliore quo poteftmodo 1 debita componit „ Teftamenfum condit,, fua2 anima: fuffragia procurat, exintegrc» illam Patri fpirituali committit , am- . ple&itur Crtriftum crucifixum , dicendo * una cum illo» T Confummaium e0« Hic eft feliciffimus 5 c% ufitatus moriendi mo- dus j fed quia violentus eft & non vo'uq« £ariu% v. 8c5> . 15* S e i tarius , illiqae pauci & perturbati aftus qui tunc exercentur,ad plene corrigendos malos antea&a: vitae habitus miuime fuf- jflciunt , ficut ailux.. f g_ Fatfirmamentum tn mcdti aquarum ; &fa- cJumefl...diesfentndus. j^, G ermmot terra herbam virentem, 16$. 16. Lumtnarema/usutpratjfetdtei : & luminare mttius, ut pntcffei nocJt. g , _ Lmunare minus , ut fraffct nocJi ; &J} e l- 6 X Luminare majus,utfr«ejfct dtet.&ficJum ejl desquartus. t*.&6$. id. UtpMftptfctbusmarts&vsIatirtbuscalt , & beftiis rumverfaque terra. 1 xll Rcqutevit dtejeptimo ab univerfo cpere, quodpa- trarat. / An _ l07. 7. fcrmavtt Dais hominemde futvere tcrra , in lext Hcbraico, 7. Injptravittnfaciemejus , &fa8useJihomom aritmam viventem. 2 ^ iy. Pcjuiteumtnparadifovduftatis, utoperaretur & cujlodtret tUum. 1 9 , t 17. MortcmoriertS. 30. AJ« vert non invenieknur adjutcr fimitis ems. , D 96. 24. fropter hcc retinpuet hcmc Patrem & Ma- trcm. 5- Jn quccunque dte comederttis ... eritis ficut 49 & "l 6- Vtdjmulier , qucd bonum ejfct Ugnumadvef Aperitfuntccultmtborum. lj6 jg^ Cap. Num. p 3 g t 16. Multipticabo arumnas tuas. 244, 19. Donec revcrtaris tnterram , de quafumftus es, qutapuhis es 24. Pulvis cs & m fulverem revertens, 2 6 , 6 ■ 2 . J^nientcs Ftltt Det fi/ias bomtnum. 1 9 g. 7. 11. Rufttfuntpontcs ab\Jfi,& cataraclct cceli aferta funt. i 97 , ij. ij. Scitcfranofens qucdperegvnumfuturumfitfe- mcn tuum tn terra non fua:& Jubjtcicnt ccs 400. amus. j y8. 18. 7. lerrikltsejllccusijlt. 31. Non tjl htc altud nji domusDei , & Pcrttt aseli. j t , 27. Lcquar ad Deumcumfimpuhis & cinis. 2-4. 19- II, Percjjrum eos caecitate a maximo ujque ad mmortm. 1 47. Itautojltuminveritrenonpcjfent ibid. lentawt Deus Abraham. 138. fa. h tn terram vifionts, atque ibi offeres. 140. Habttabat m tabcrnaeults. 12}. Ttmeo ne putet mc (ibi voluijfc illudere , & mdu- cam Juper me maledieJioncm pro bcnedi&tone. 124. lo. (ghiomodc tam ctto mvcmrc potujltfilt mi\ 68. 20. f^oluntas Dtijutt. 68. I. D.tmihiliberos altoquin mortar. 76« 39. Fa&umque utovesmtucrentur y~irgas , &fare^ rent maculoja. 9, . 30. F.-cre adfactem. 101. 4$. 20. Profcrau , necdimittatisquicquamdefupetle- cJih vejlra , qwa omnes cpts A^gypti vejlra crunt. f2. t Ex Libro Exodi. "\Tldi ajfliBwncm Populi me. in SFgyptc 1 & * Jbens dolorcm ejus , dejundtutltbereht 11 »7. 30. 1 1. I. z. 17. 12. r- eum. I ) . Scrfens dcccp/t m». 11. 14. 14 ^uts cgafium ut v.tdamad Pharaoncm. F.gojum : quifum. §)utejl : mijitmeadvos. J 9 l > 1. 14. Mittcquemmtjfuruics, 158. nj. 21. 22. 7» iZ. SACR/E S C R I P T U R iE, £0 €ap. Num. p a „, 7. 12. DevcravftvirgaAarenvirgasecrum. 22.&43V 13. Induratnm e/i cor Pharaoms. 4, 8. ?9- Digitus Dote/l hio. i8j. 23- FaB.ejitnt tenebra horribJes in untverfa ter~ ra sEgyptt. 64< Nemcvid:tfratremfuum , necmovitfe de lcoo, in quo eral : ubtcunque autem habttabant Fihi Ijrael , lux erat. • 64, Padiemmco/um/ianubis , & pernoBemmoo- /umnaignis. Uttn.tm mortut ejfemus in /Egyptcquando fede- bammjuper o/l.is carmum. 130. Dtxit autem Dcmmus b.'t>s A.nen & Hur : /J quid natum fuertt quajton-s, referetis ad eos. 3 7. 32. h Fac nohts D -m K/dm,qut nos pracedant. 36. Facnohis Deos,qui nospracedant. 109. ToUae m aures aureas de uxorum ,filiorumquc & fiirarumvi/irarumaunbus & ajferteadme.109. Fecit pcpulus , qua tujferat. 1 j Qt £>uas cum Ite accepffttformavit operefufrio,& feat ex eis vttulum confiattlem. ioji. ALdificav>ta/tarccoram eo , & praconis voce clamavrt dtcens:cras Jb/emwtas Dcmmi ejl. 103. Surgentefue mane obtuierum ho/eeaufla , & ho- Jliaspactficas, &jeditpopulu»mandacare , & furrextrunt ludere. 109< 10. Dmitteme,utiraJ'caturfurornuus , & deleam 19. Projecttdemamtabu/as,&confregiteas. u^. *i. Qutdttbijectthicpcpulus , minduceres fuper eum peccatum maxtmum, x Q p t it. Tanojltpopu/umtfium , qucdpronus fit adma- 109. 2J. Dtxerunimihi ; Fac nobis Decs , quinospra- cedam. J0 ^ »4- ^ibus ego tHxit : ghtis ve/lrum babet aurum ? tulerunt , 6- dederunt msbi & prckci tllud tn ig ■ nem egrejfufijue efl hh viru/us. 1 p, lj. Spchaverat eum Aarcn...& nudum conflttue- tlt > 114. 28. Cec Jeruntque i» dte itta , 25000. jSwm- ■f* 114. 34. Fgc verb indieuhionts vifitabe &bocpeccatum eorum. n ^ 3. Nomfcendamtecum , mtiapepuhsduracer- 1 1 16. p. Num. . pag, ij. OJlendemihifaciemtuam. ijj. 10. Afr« videbit me hcm, & vtvet, ttf. 29 (gheodfaeies ejus efei cornuta. s$o. Ex Libro Numeri. I Inmentemnchtsvemuntcucumeresy &peponeft porrique, & cepe, & all.u. 1 j t . 6. Nht/ a/iud refpiciunt ocu/i noflri niji Man. m.<& 2 or, 1 4. A^» poffum fo/us fujtmere smnem hv.no popu- /um. 11 i. 15. Stn a/iter tibi videtur , obfecro , tttinterfietas me : & inventamgrattam m ocu/ts tuts. 1 1 } . 2S. Auferensdefi>irituquieratinAfcyJe , & dans feptuaginta vtris. 1 1 J . 52. Aperta ej? terra, & deg/uttviteos ide/cenderuni- que m mfernum viventes. *4 J» 8. Loquiminiadpctram. \%& 16 f. 11, Percuttem virg i bisJl/iceM , egreffafunt aqua /argtjfima. y.& 1 ?7> 21. Antmanojlranaufeatfupercibcfl). i\u Ex Libro Dcuteronomii. 1 j'. Dominum Deum tuum tkmebts , &iBtfolfef>. «teft j8j. 16. NontentaltsDommumDeummunt^ 18 j» iiJ. Ncnparceteis ocu/usiuus. ioo. 3. Nonmfo/opanevivithcmo. 18J. 10. labu/asftrtptasdigito Deo. i8f. 3 . Zflttfc# v« Dommus Deus vejler , ut pa/am fiat, utrum di/tgatts e um, an nm. 1 19 1 j o. Concrefcatutp/uviadoctrinamea ; J?uat utrct eloqmum meum, iy, Ex Libro jofue. . Obcd^enteDeovcethcm-nis. sg, Tharepater Abraha , & Nacfo? • fervkruntqu» Dttsa/tcnis, Ex Libro Judicum, Ztcusfientium. 2QWj ■ Stellamanentesin crdine Tuo. xo, ^uam quafc aeapiaw mthi uxorem. 77» Ex Ljbro Regum. I, $ refpkiens videris affl-Bionem meam. 1 ToSebat David cnharam , &peroutiebai manu, 7 , Infixusefl /apisinfrcn'eeju$. 7. A^» ^/jjjf afcaebat. xoo* P 'l §1. 7- 8. i>< 32. 2. 10. 14. 2. ?• 14. 17. 18. ri 23. 49- Z6l Gap. Num. P a g- il. 9 NoneJlaherhuicfitnUis. 98 • Ntforte vtniant mctrcumctfiifii , & mterficiant me tlludentcs miln. $ 1 • S ACRiE SCRlPTURiE. 18, 6- 11. 2 I. 4. 10. 1?. 71. 94- 174. Ex Libro Regum II. porroDavidfequebaturferetrum. zo 3. , Cumquejefehjfent Abner , levavid David vt- ' cem fuam,& ficvtt fufer tumulum fievtt autem & omnis fopulus. i0 4 • Ego tuh te de pafcuis fequentem greges > ut ejfes dux fufcrpopulum mcum, Vidtt muherem. Ex Libro Regum III, MalcIBtonepeJfima&c. Ujquequo tlaudtcatis m duaspartes ? Pettvtt antma jua, ut mereretur. ExLibroRcgum IV. Remdffictlempojlulafii. Pater , etjiremgran.km dixjfetltbt Propheta, ecrte faeere dcbueras ; quantb magis quia nunc dixit tibi lavare & mundabcris. % 4 o. Percute , orogentcmhancccecitate. 146. ldwcoeoWtgam te ad Patres tuos : & cotltgerts ad fcpulchrum tuumm pace. 247. Ex Libro Tobte» u . S>8. vo, Onfurgens ccecus Pater cius , ccepit ofendenspe- dtbuscurrere,&prolapfuseJl. itf. Ex Libro Judith. 13. CapiaturlaqueooeuUrumfumtm. 100. Ex Libro Efther. 8. Ettam Regmam vult opprimere me fra- fente. ')*' 1 8. Omnis Ijraelclamavitad Dommum, eo quod eis certa mors impenderet. l 49- Ex Libro Job. I, 8. (SfuednenJitJimtlisilliinterra. 9^- ir. Domtmis dedtt , Dommus abfiulit : Jitnomen Domint benedtBum. %. x. InomnibushisnonfcccavitJobIabiisfuis,nequc Jlulium qutdlocutus ejl contra Deum. 191. 7. x. Mihtiae/lv/tahomtmsfuferterram. 252. 7. §jhfia ventus e/l vtta mea. 2 f • 9. Memento, qtutfo, quod ficut lutum feutfS me, & in pulvercm rtduccs mc. *4» Cap. Num. pag.' 19. De utero translatus ad tumulum. i/s.it.&i 6. 10. Nunqutd non paucitas aterum meorum fimetut brevt ( . dtonnte me,ut plangam paaluturn dolorem meum Antequam vadam,& non revertar. %%*.* 14. y. Breves dies hommisfunt.numerus menjium ejut apudteefi. 2fo. f. Lcnjhtutfit tewtinos e)us , quifrattririnonft- tcrunt. » 24?. 17. 14. Putredmi dixi ; Pater meus es ; mater mta & foror mea , vcrbtmus 30. 19. z$. Scto eaim quod Redemfter meusvivit& tnns- vtffimo dtedeterrafurrcBurusJum. 30. 1$. Et rurjum eircumdakr peUtmea , &inteBurt Jitnt , & non> ahus. 21. 15- Duountinbonisdtesfuos^&mpunBeadinfern/t dejcendunt. 2JK jg z 29. 18- Inntdulomeomeriar, & Jicut Phaenix(tntext. GracOjmulttpltcabo dies mets. 30« j 1 . 1 . Pcpigijcedus oum oculis mets,ut ne cogitarem qui^ dem de virgtne. 106. 7 . St Jecutum efl oeulos meos ur meum. 2 o o. $9. 2%. Inarduisponetmdumfuum : i» fttris manti & inaccejps ruptbus : indecomttmflatur ejcam,& ubicunque fuertt eadavcr Jlattm adefl. 1 6r. 1 1. 13- 42. 3. Pfalm. 9. l3. 3t. 30. 38. 1. 4. ?• 6. 16. 10. 5- xo. In/ipitnter locutm fum : tdcirco ipfe me rtfrthtn- do,& ago pttmtcntiam infavtlla,& cincre. 19T. Ex Libro Pfalmorum. Ego dormivi & foporatus jum,& txfurrexi. 2?. In pace m tdtpJum,dormiam & requtefcam. 258. Per Jingulas ncBes lachrymis mcisjhatumme- untngabo. 104. lurbatus cjl afurore oculus meus. 100. cxaltas mc dcportis mortis, 314. Oculos fuftrborum humihabts. 200. Cceh enarrantgloriam Dei , & opera manuutn ejus, annuntiat firmamentum. 167. Diesdiei,cruBatverbum. 167. Nonfuat loquelanequcfermencs , quorumnon audiantur voces corum. 10. In Jole fofuit tabermculum fuum. 6 6. Exultavit utgigas ad currendam viam. 6 6. In fu/verem mortis deduxtjlt me. 16. Conturbatus e/l tn ira oculus mew. 20. Locutus Jitm in Iingua mca . Notum fac mthi Domtne fincm meum , & numtrum dierum meorum,ut fciam quul dcfittmh». %e t i-& 24 8. 14. Rc{ Pfalm.Nuffi. p a g t 14, Remitte m'4i, ut refiigerer priufquam abeam, & ampltus non ero. 41" 4> jucrum mibf lachrymx meet pane*. ipS, 44. 4« Acctngere gladio tuojuperjemur tuum pcten- ttffime :fpecie tua & pulohrttudme tua, mteade, prfpcre prccede & regna. iye, 48. 13. Sepu/chra eorum domus tttorum in eete- num. , 47- 13. Homtcuminhonoreejfet, nonintettexit : com- paratus efi iumentk. ^ , /0, 8. Incerta , & oicu/tafapienticttuce manifeflafli miht. j 47- 53. 9. Deflexttocu/usmeus. 200> J4, I^. Venmmersjuper illos , & defendebant i» m- fernumvtventes. 2 4 |. 24. Vm Sanguinum, & dolcji nm dimidtabunt dies fu"- . z n . y^. 9. Pofuifli /achrymas meas in conjfedu ttt0 ' ; 3o 7j • 67- 11. Amma/ia tua &e. p 4< 14. Stdormtattsintermedtosc/eros: pennct co/utnba de argentatce. jj g. 14. Etpofierteradorfiejusmpalloreauri. ibi, 74-3. Cum accepero tempus , ego juflitias judi cabo. lzS> 9. Ca/ix in manu Domini ... Et inc/inavtt ex hoe in hoc. 7J. I. Notus infudaa Deus. i 44 . 6. Dormierunt Jbmnumjuum. 22.. 76. 11. Dixi : nuntccepi. 77. 37. Pluitjupereosficutpu/veremcarnes , &Jiout arenam mam volatiliapennata. % Q . 30. Adhuc efca eorum erant in ore tpforum , &ira Dei afcendtt Jiiper ecs. g Q 81. 6. Egodtxi : Diieflts. z j 7. Ves autem ficut bomines moriemini. 1 r 7. Etficutunusdeprincipibuscadetk, 35.' 87. 6. lntermertuosliber. 35 g[ 10. Ocuhmei /anguerunt. 201. $0. 11. Ange/isfutsmandavitdete , ut cuflodiant te tr , , 16. 104.37. Noneratmtrtbubuseoruminfirmus. 165. Io<>.i8. Omnem efcam abominata efl anima eo- rum. IJI( 109.3. Injplendoribus SanSiorum genui te. 88, 11 0.4. Memoriamfecit mirabiliumfuorum : efcam dedit timentibus fe. 39 & 117, III. ?• ^ideflttbimarequodfugifli ? Et tujcr'. danis , quia converfus es retrorfuml INDEX LOCORUM. Z6$ Pfalm.Num. pag» 7, Afacie Domini '■ afacte Deijaeok ijKec /V/ ne vtdeant vanita- tem. 200. 8 ; . Narraverunt mihi miqui fabulaticnes ; >W nom utlextua. _ " 41» t47<5. Tsftmtcryjla1lumjuamjicutbuc6cttas. 47. 149.6. Et gladit ancipites mmanibus eorum , adftch* endam vtndSam in nattonibus-, tnerepationes m (opu/is. $7* Ex Libro Proverbiorum. Cap, Num. p.g 4 ' 8. 31. Ludens in orbe terrarum , & detioia mea ejjh cum fi/tis hommum. z 1 d. )6. <§Juime mvenerit, mvenietvitam , &haurtet falutem a Domino. 166. 9. 1. Saptentia adtfieavit Jibi domum : tnijcuitvi' num , & propofuit menfam : mifit ancittas jitas , utvocarent ad arcem j & admceniaci~ vitatk. 73* 16. 39- Sortes mittuntur in Jinum, & a Domino tempe- rantur. 78. 1 1 . 1 . Cor Regis in maau Domini : quccmque vu/uenti incltnabitillud. 83, 31. 23. Nobt/ismportisvirejus , quandofederit cum Stnatoribus terrdt. 1 2f» RtdebitindtenoviJfimo. I4y a Ex Libro Ecclefiaftes. 1- 9. ghtidefl , quodfuil ? Ipfum jueJfuturum efl : §>uid eftquodfaSumef} \ ipfumquod faciendumefl. 2- lo. Defideraveruntocu/tmei. %oo. 4" 8- Necjatimturocu/tejusdiviiiii. ioo a 7' 18. Nemoriarisintemporenontuo, ggj. Ex Libro Canticorum. 6. Pofueruntmccuflodemin vmeit , ® me am meamn&neuflodivi. tll **' ^[^^ureasfaeiemtstibi , vemicula- 120. % 8. Eeu Cap.Num z. INDEX LOCORUM 4. 4 6. 9 S. 6. z. 8. J. 6. 7- 16. ai V 10. 4 14 24, 31- 4+. ao zi 21 13 4J. Ecccijievenitfa/knsinmontibus , tranfi/tens colles. «*• ■E« Jlatfofifarietemnefirum refiictensfer fene/irasfrojftctens fer cantcllos. ; o. Invent quemdiltgtt antma mttt , tenuieumnec dtmittam. zi2> Mrt& e/y/w fendent ex ea , omnis armatura fortium. 18 }• Vulneraflicormeumforor mea,ffonfa : vulnera- Jii cor mewm in uno ocufrum tuorum. z 3 9. (gW £/? 2«*« frogredttur quaji aurora conjur- gms,fulchra ut luna,ele3a ut So/. 60. Ftrtis efi ut mors dtledio. zii. . Quahabitasmbortts ( amici aufcultant ) fac meaudtrevoccmtuam. tji. Fuge, dtleftemi& ajfimilare cafrea hinnuloque cervorum Jufer montcs aromatum. z 1 z . Ex Libro Sapientiae. Coronemus nos refis,antequam marcefcant. 144- Ergoerravinms. M4» Lajfati Jumus in via iniquttatB. 2$ 9. Dejerviensuniufcujufquevoluntaii. 131. £x Libro Ecclefiaftici. Ncn confundarts confiteri feccata : & nejubjieias te omni hotnini fro feccato. n8. InmanuDetfoteJiasterra , &uttlemreHorem jufcitabit in temfus fufer illam. 119. ln manu Dei frefperitas hommis , & fuferfaci- emScribaimponethoner^mJuum. 119. Nequam cfi ecu/us lividi. 1 oi . Injattabths ocu/us cufidi. zoo. In mcgratia omms via & veritatis. 1 69. franjite adme omnes ...& a gencrationibus mets implemini. 169. 15. Nequtus ocu/o quid creatum efi abomnifaciejua Iachrymabitur,cumviderit. 189. Nonejltnventusfimi/isillt quiconfervavit/e- gem excelfi. 97* Incarneejusjiarefccit tefiamcntum. 97. F/delistntentattonetnventusefi. 97- Hareditare a mart ujque ad niare : & ajlumine ufque ad terminos ttrra. 25- BencdiBtoncm emntum genitum dedtt iUi, 1 . Stmtlem tllumfecit inghria Sanclerum. Ex Prophetia Ifaia;. 4. (ghiiddcbui ftcere vinea mea.& ntnfeci 1 . 20. Va,qui dicttis ma/um bonum , & bonumma- lum. 1 S I. 1 . Etea qua fub ifft eram,replebant temflum. 134.. 9- 16 97. 97- 102. Cap. Num. pag^ 2. Serafhim Jiabant Jufer tUud ... velabant factem e/us. 134. 3. Plenaefi tmnisterragltriaejus. 134. 4. Et Dominus repleta efi fumt. 1 j 4. j. Vamthiqutatacut. 10. 10. Excctca-cor fofulthujus , utvidentesncnvtde- ant. 174. 8. 14. Et erit in lafidem tffenfionis , & infetramjiaa- dali,inlaqueum,&tnruinam. 180. I?. Et offmdent ,& cadent ,& conterentur , &irre- ttentur, & caftentur. 1 8 • 14. 14. Stmtlisero alujfimo. 48- z. 10. Speculatera tui cccci omnes. 1^8. /8. 9. Invocabts,& Domtnusexaudiet : c/amabis,& dicet : Eccoadjum 173. 6 0, 8. §htt Junt ifii , qui ut nubes vo/ant ? 1 y. 61. 1. Adannuntiandummanfuettsmtfitme , utme- derer centrttis corde , & pradtcarem caftivis in- dulgenttam.ut cenfo/arer omnes lugentts. 180. Ex Prophetia Jeremia;. 7, NlakdiBus homo^qui confidit inhcminc. 194. 8. 8. Vere mendacium oferatusefiJiylusmmdaxScri- barum. 120. I . (ghtis dabit tafiti mco aquam , & ocu/is meis fon- tem !achrymarum > & f/orabo die ac ne3e. z Of. 2S. §)ui habctfermonemmeum , loquaturfermoncm meum vere. 11. Atttndtte,& videte. 1 7 . Non tjl, qut confe/etur eam. J4. Profhetatuivideruntttbifalfa. 18. NeauttaoeatfufiUaocuhm^ 9- *}* I. 14?. 71. IJI. ioj; H INDEX LOCORUM 6ap. Num. pag. J. ji. Oculut^ m ^P' a ^ am ifi^^^mmeam. 200. £x Prophetia Ezechielis. ^ *Lt in medic tgnis quafi jftecies. 94. t. 4. Djuperipforumquatucr. 163. j *.. Nec revertebantur,cum aubularent. z.& 3. 14. lbant,& non revertebantur,m /imtlitudinem ful* ^guris corufcantis. j. 2«. A lumbts defuper , & a lumbis deerfum , ga^ fpectesignisjjlendentis. 93. !• I. Comedevolumtni/lud. 172. 6. 9. Ocu/os eorumforricantes. 200. 10. 7. Ofenjiones ocu/orum abiiciat. 201. 8. Abommationes oculorum Juorum. * 3- 16. Concupifccntiaoculorumfusrum. 200. Ex Prophetia Danielis. 3?- InfavMama/livaarea. if. 38- Tu Rex ejl caput. 2 g* ?. J. Apparueruntdtgiu , quaji manus hominisfcri- 41. iT- £>f W »« Babylonem non vidi & lacum ne- >• „ „ , »16. Ex Prophetia Ofee. S. 14. Ducameam mfolttudmem , 6- W rf< / w 10- 8. 7. yentumfeminabunt&turbmemcolligent. 1/. Ex Prophetia Jonar. 3. 4. quadraginta dies , & Nmive fubver- tetur. Ex Prophetia Habacuc. 2. 3. Stmoramfecertt, exjj>eclaillum ; quiaventens ventet,& nontardabit. 1 ™ Ex Prophetia Malachi*. 4. 2 . Orietur vobis ttmentibus nomen meum Selju/b- tta: &fanitasinpenntsejus. 6 $ & u Ex Divo Matthaco. Gap.Nut». I. 1. Dber gcnerauonisfefu Chrifii , FtltiDaltd, Ftlu Abraham. \6i.&\(fi 1. Abrabamgenuit Ifaac l69 ' 2. Iftacgcnuttjacob. U$. Genuit Abiam. 8. Genuit fofaph.it. p. Genuit Acbaz. 9. Genuit Ezechiam. 10. Genutt ManaJJen, 1 0. Genuit fojiam. iz. GenuttZorobabeV 13. Genuit Eliacim. 1 6 . Jofeph , vtrum Maria. De qua natus ejl fefiti . $• 2. Agitepcenitenttam. 3. ParatevtamDomirit. 4- 1 . DucJus ejl a Jpiritu, ut tentamur. 3. Et accedens tentater. Dic, ut /apidesjli panesfiant. 4. Noninfolopancvivtthomo , fedinomniverbo, quod procedit de ore Det. i6.i8r. £ . A2/«« « : fcrtptum ejl eritm : quia An '. geltsfuts mandavk de te , ut cujledtant te in om- nibus viis tuis. 6. Neforteoffendasad/apidempedemtuum. igr. 7. NontentabtsDeminumDeumtuum. i5i. 11. EcceAngeltmintJlrabantei. I9f [ 17. Exmde ccepitpradicare. I7 g* 19. Eactamvcsfienpfcatoreshominum. j/ 11. Reficientesrettafua. j/ /. 37. SttfermoveJler:Ejl,eJl:Non,nsn. 182.' 4f. ghttfolemfuum orm facit fupcr bonos & ma- to- 5.&6J. Etpluttfuperiujlos.&iniujlos. 2 3 . i?ca/«5 tuusfuerit nequam, totum torpus tuum tenebrofumertt. 1C 7. 14. Ar3aviae/l,quaducitadvitam. i± 7 \ 8. 12. Ibteritjfetus. io j 13. Ftattibi/icutcredidi/li. 21 g* ia. S/rittemortuosfepeltremortuosfuos. 174*. 10. 17. Cavete ab hommtbus. , 90 * 41. «e^i# Prophetamm nomine Propheta', mercedem Propheta acciptet : & q Ut recipH jujiummnommejujii , mercedem jujii acci- ptet. 11. 3. Tu es , qui venturus es , an aliumexfpeEta- mus ; Jr 4. Renumiatejoanni qua vidjlis & audtjlis : cwi vtdent. i 4i 1 2. p. St oculus tmsfcandahzat te , erue eum , & pro- *4£ Cap.Num. pag> juealsle. 10(S- ij. 18. Inimtcusbomohocfecit. jgy, ij. 14. SmteiUos;ccecijunt,& duces coecerum. 156. 14. Ccecus li ' caeco ducatum frafiet. 15-4. 1?. Decordeexeuntcogttationesmala , bomtciJia, aJuherta ,furta , falfa tcflimcnitt , biaffbe. tnia. 200 . 28. mulicr magna efifilcs tua, 2Z 8. jf. ij. ^uemJtcunthomtntscJfcfihumbommis : Ahi Jo.mnem Baftiflam : a/k vero Eltam : aht vere fcremiam, aut unum ex Profbctts. 90. 18. Porta injeri acn fravaleiunt adverfm eam. xl.&iiS. 17. 2. Rcfiienluitfactes cjusjicui Sol. 132.. 4. Bonumeflnosbicejfc. j> 2 . 5. EteccevoxJenubeJtansiIffumauJite. 132. 9. Netntut Jtxerttts vificnem , doncc Fthus bomints amortutsrefurgat. 184. 23. MagficrveJlernenfe/vitJiJragm*\ 182. 18. 10. AngeheorumJcmferviImtfactemPatris, qui incatltsefi. ^ 19. 11. Nonomnescafiuntverbumfiud. j;. zc. 12. MurtnurabantadverfusPatremfamihas. 20* 12. Htnovffimiunaborafccerunt. Pares iUesnobis Jccfit. PortavmtusfonJu> dtei & aflus. 202. If. ./4« netjuam efi quta ego bonus f" mi 202. 21. Dicutfedeant bt Juofihimei. 75, 21. NeJtttts,qutJ fetatts. 70, 12. Peteflis bikrecaltcem , ^ khturus fuml 8o . 2j. SeJere autem aJ Jextram me,tm , veifintjinvm, non cfl nieutn dare vsbisfcJ qutbus faratum efl it Patre meo. 81& / % 12. 12. At tUe obmutuit. l0 J p 1 5 . C mfihum imcrum , «/ cafercnt euminfer- mone. lb - It 17« LtcctfcnfumJareCefaTi,annon\ 18 j r 19- QutJmetentatis*. jgj. 24- 28. Ubicimquefueritcorfus : tUtccongrcgaluntur & aquila. , 40 . 2/. f. Meram autemfactentejfonfo , Jormttavcrunt emncs& Jarmterunt. 68. 10. Claufaeflj.mua. j 2t 13. Qutanefc,t, S chem,nequcboram. z^ '. 1 f . UnuuiqueJlatnJumprofriam virtutem. 1 1 6. 39. FcnuckncJiFi, Patnsmet : ejmtvt ettim , & dcdiftts miit manducarc. 2 2 , atf. jf. Ghttdvulusmhtdare , &e g0£ xm vebis tra- S AC K J£ S C R I P T U R £ Cap. Nutn. 24. VaautcmheminiiUi , peraue , P'^' 26. Hoc efi corfus meum. l96 ' 38. Caeptt ccntrtflari,& mafius ejfe. 4 j' 5 p. Safitnctc htc & vtgilate mecum & frogrefix^ fiUum tnJJiciemJuamorans , & dtccns : p£"l mtjifofibde efl &c. , , f 39. /W ,JifoJfbtleeji , tranfeat a me cahxtfli. 116 218 * 48. Iffe efi , tenete eum. 49. AveRabbt,&oJculatusejleum. 107! fo. Tenuerunteum. 14%. SS. Nsnmctenutflis. s ^ j8. Utviderctfinem. jgp* 60. NovJJimeveneruntduofalfitcjies. 17! 7 3 Nonnovtbominem. t0Zm Z7> 4- Pcccavttradensfinguinemjufium. 122.128. 4. ^uid adnos ( .Iuv:deris. u g. 23. AttUimagtsclamabanf.crucifigatur. 1% 24. Aqua /avttmanus, 24- Innscens egofum a fanguinciufit huius. 122. ic/. 0«mot ^« ( , fofuerunt fufer cafut e')us. 6w 50. Kanifit fftritum. lt g. 5:. PetrafctJJkjunt. - 5. 28. 2„ Angelusemm Domini defcendit de ccelo , volvtt lapidctm &JedebatJufnreum. 43. 19. Baftizmtesecs innomme Patris , & Ftlii, & Sfir/tus SancTt. ^ Ex Divo Marco. 1. IJ. Eratque cum htfitis. j^g; 44. /^ir,^, oflende te Principi Sacerdotum. 2 2 5V 4. 12. Ut vidcnta vtdcant, & non vtdeant. 146, 6. 2;. CumquemtroiJfctjiattmcumfe(ltn.tticntadrc- gem ffetivit Jtcens : w/o , frottnus des mtbi itt difco cafut Jctnnis Baftifla. 2 3 5. 49. PutaverunifhantajmacJfc. tf£ 2. 24. P-tJeo bommes ve/ut arbores ambu/antcs. ifc. 2 f . Iterum imffutt manus fufer cculos cjus, & ccefit vtJere. , f Q< 12. Omntafoffibiha funt creJenti. 22S, 27. Non fotuimut efwere eum, 33. Cmfitfavcre, & taJere , comrifilari & maefius C I e - 12(5. 34. Trtflisefianimamea. zn. 1 j. 46. /« mommmtc , quod erat exafum in Pe- 16. 16. 1. /^r/^f I N D E X L 6 €sp. Num. ^ pagi 16. z. Valde mane una Sabbathorum veniunt admonu- tnemum orto jam fok. ^ j. 5 . Vtderuntjuvenemfedemem k dextris .cocpertum (lolacandtda. ^ 6. Surrextf.nmefibk. no [ i ; . Euntes tn mundum unlverfum , pradicate omni creatura. ]i.&96. ^utcrediderit , & bapttzatusjuerit falvus Ex Divo Luca. r. i. <§)ucritam multi conati funt ordinare narratio- nem^ua tn nebtscompletaJunt,rerum. i(,z. 17. Ventt foannes Baptjia in jpirttu & vtrtute Elice ' ' " 103. J 3 . Regnabtt m dvtne facob. j z 2 . Jf. ^uodnafceturextcfanBum. 8 9> .}9. ExurgensautemMarta, abittmmentanacum fifiinatione. q 7 . 7 1 . Salutem ex snimicts mfiris , & de manu omnium, qui oderunt nos. zz r. U J. Pradtcans Baptifmum Pcenitentia m remf fionempeccatorum ,Jicut fcriptum efi m hbroSer- monum ifaia Propheta. 14 . 4. 5. Inmcmentotemportt. 237. 6. 25. Va vcbts, qutridctts, quia pltrabitis. 138. 7. 14. Adokfcens ubt dtco \Surge. 26* 50. fftdes tua tefalvamftcit. 22 g 8. /. Exnt quifemtnatfeminarefemenjuum. 1, Ahudceciditfiecusviarn, & conculcatum ejl : & voiucres cce/t comederunt tttud. 2. . 6. Altudcecidttjitper petram,& natum aruit, quia non habebat humorem. £ jl Altud ctctdtt mterftinas , & Jimulexcrta fiina fufccaverunt tllud. ^ %, Altudcectdittnterrambonamj&ortum. p. EtfccitJrucJum cemuplum. ' 4 . Hac dtcens, clamabat. Xi. Stmett, ejl verbum Dei. I# Verittdiabolus , & tottit verbum de torde eo- rum. 1% 13. ^uicumgaudtojufifiuntverbum. i 9 . if. Etjrucllum afftrunt in pattentia. J9. 9. 56. Flius hominis nm vemt amrnas ptrdere fed fal- vare. , l8o> II. 9. Pettte: &dabiturvobif. 7 g. 10. Ommseritm quipetitaccipit. -9. 11. ■ghtis autemexvobissPatrem petit panem,nun- qutdlaptdem dabtt ittt 1 autpifcem : nunquid pro pifcefe rpentem dabittttt ? aut Jipetkrtt ovum, twnquidpmigetittfjiorpieneml 79, C6RUM Cap, Num. 14. Erateficiensdamonium. 106.128. Cum ejecjfet damonium, hcutus efl mutus ' : &' admtratafunt turba. JO , **• In Beelxebubprincipe danwniorum ejtcit damo'- v - . 108. 17. tSeatus venter qut te portavit. J0 g. I*. 19. Antma mea habes muha bonain annos pluri- tnos. c , 20. Cemede,bibe,epulare. ^ Smhe,hac noSe animam tuam repetent a tc. ibid.' 35. Et lucerna ardentes tn mambusveftrts. 16. Etvosfimtles hommtbus exfpe3anttbus Domi- numfuum. Q ^ I?. n. Damtht portionemfubjlantia , quamccon- t*- 7jm 17. peccaviincctlum.& coram te. 107 17. 10. Cumfeceritis cmnia, dictte: Servt inutiles fumus, quoddebuimusfaccre ,fecimus. 74 , iS. 41. Demsneutvtdeam. If ^' 19. 11. Abnt tnregionem Ionginquam acciperejibi Rcg- num. ' J n * 26 Deoretuotejudioo. 23. 19. Defidmo dtfideravihoePafohamanducarevo- bjcwm. ^ . ^ 16. HjctJlc0rpusmeum..quodprovobistradetur. 20. fLcfiicttemmcamcommemorationem. 27. 20. Htcejicahxfanguinismet , quipro vcbts effutt- 58. EcceduogladtiUc. , g - 41. Avulfuseji abeis L ^g* 43- Etpo/ittsgembuscrabatdtcens : Pater,fivts\ tramfercalictm ijlumame. ZI9 4 J • 4yra i|i Atfgehu de cctlo,& confortans eum. 173. Etfaftusmagorita. 117 Zio 44. E *fi'ttMe/lAiorejus > velutguttafmgu ! ms de- currentts m terram. A- 126.220. 49- otpercuttmusgladio. Ig7 ?J. Hacefihoraveflra&potefiastembrarum. 187' J9< Nmjum. " 60. Hcmanefctoquiddicts. ^ 61. ^-($3. CantavitgaUus &converJus Domimtf re- fpextt Petrum:& egrcjfusjbfasjlevitamare 196. Ll 2j, 14. E/* SACR£ SC Ca P-Nua>: pag. 3 3- '4- EgonuBamcaufaminveniomhominetfto. i<;. if. Tradtdtt eum vcluntati eerum. J12 i\. i6- Ocuit eorum tenebatmr , ne eum agnofte- rent. jf^ 17. ^uifunthifemones, quos confertis ad invtcem ambulantes i & efitstriftes. j^g, ExDivoJoauue. 1. 14. tfcrbumearofaBumefi. g jo. OnfjfuseJ&nonnegavtt&conJejfuseft. I<}7 ' 13 Egovcxclamantismdeferte. j/ ;9. Z)« , jjgf peccatum mundc. 44 i , s- gW mrfc 6- *£i ^ mulict*. twndum venit hora 9. Guftavtt anhtticltnusaquam vtnum factam. 43. a. Loquebatur de tempio corperis fui. \ 7. 4. 33. Nanquidaltquisattulttetmanducarel 195*. j. 19 Patermeusuftjuemcdoepcratur , &egoope- TOr - 167. 6. fi. Panis,quemegodabo.caromeaeft. 53. Litigabant ergo Judai. Ghtomcdo poteft hknobis carntm fuam daread manducandum\ }*%■ Nji tnanducaveritiscarnem Ftlii homirits , biberitisejusfmguinem , nott habcbitts vttam tn vobts. „y j6. nieavere ejlctbus&fartguismeusvereeft potut. j u j 8. manducat tneamcarnetn,& bibit meumfm- gumem, tn me manet , &c. ^% J«>. Hc eft paws,qut decaz/o defcendtt. 41' @>ut manducat hum panem y vivet m ater- num. 4JS> 7. jo. Nemomifttini/iummanus,quianondumvens. rathoraejm. 1LI ^ & t. Etomnispepulus verittadetim. 177; 4. Magifter , hacmuhermododeprehcnfacflin adulteno. J . Moyfes mandavit nobis hujufme, S lapid.tr e.w). t. Hecautemdicebanttentanteseum , utpjfent accufaremm. t jj Incltnansje,. Iigito fcribebat in tcrra. 1 7 g. 7/. Cum pcrfevcrarcnt mterregantes. 1S4, . Z)«w ^//5 ( credite in lucem utftlt, lucts 69. ij. 1. SctensffusquiavLritthoraejus, uttranfeatex hocmundo ad Pa rem : cum dtlexiffetlitos, qui erantmmundo tnftumdtlextteos. ' 209. !>'• Egifum vitis ■. vos pa/mttes. 4^ 13. M.yoremcbarttatem nemo habet , utaritmam fuam ponat quis pro amiasfuis. 117, 16 7. Expedttvob sutegovadam. 2 ij.. Z%. Exivia Pairc&vcnitnmundum -.iterumre' Imquo mtmdutn & vado ad Patrem. uz. 19. ii. Sthuncdimttt.snenesamieusCafirtf. n,.. 28. Scunsqiuaomniaconjummaiajuntdtxit : St- *'"■ 1K1 30 Confummatumeji.. i\o.zs6. 30. lncltnatoc,tputtradtd-.tJ]>iritum. '\%o. 3 3 . Adjefutn autem eirni vcmjfcm , a/ viderunl eam utm mort;tum,nmo\ ij. 12 MxpraceJit,dtesaufemappropin'quavit: 58. Ex Epift, ad Corinthios I. 4. 9. Spe3aculumfac7i fumus mundo ,. Angehi, & hommtbus- Z0>. I. Sdcnttamjlat. 48. 9, 22, Ommbus omnrafaSfusfum. 104. ztf. Egocurro^nonqua/iinincertum. 248. so. 4, Btkhtnt de confequente eos petra f Petraautem erai Chrjlus. 44.6* ifrr. iir f. Imttatoresmete/ioteJicut&egoChriJls. 89. 2 y . /£t f rf/;ar novum tejiamentum eft m meofangu*- »*■ 0. y/. f.6. Vmuspcce-atikx. 181,. Ex Epift. ad Corinthios- H. *4» 27. Permfamiam i & bmamfamam, ly, ExEpiitoiaad Gaiatas. 5. io.- & he-miritbus placerem Chri/ii fervus- noaef- fem. ' ZOv . £.. 20. Vtvcautemiamnenego:. 2 $S. 8. Deustsvntrridstur.- Ijg, ExEpiftola ad Epfiefios» 25. *. SecundumPrmcipempotefiatisaerishu/us.iS6 r 4, 13?. Doneccccurramusomnesinurittatemfidei f &. agmttonem Mlii Dei, in vtrumperfeSum. 54.. jTr 2J- SacramentummagnummChriJlo- , NonrapmamarbitratueefieffefeaqualemDeo, fedfemettpfumexmanivit > formamfervi acci- piens. 105.. 7, InJimtHtudinemhom'mumfac~fus\ &habttuin- vemusut homo. $ ,. $, s8v Immioui &u&si. O C O R U M. Gap.Num, P a & Ex EpiftolaadColoflenfes. 2» 14. De/ens, quodcontranoieratChirographum, & tpfumtuIitdemedto,ajJigemiHudcruci. zi j« Ex Epiftola ad Timotheum I. if# tS» Ghfiluceminhabitatinaccejftbiiem. 7*. Ex Epiftola ad Thimotheum II. 4. 3. Eriftempui r, cumfanamdoBrmamnonfuJltn£' bant,fedad fuadelideria coacertabmtfih magi- Jirosprurientes aurtbus. 1 7* 4. Averttatt • quidem audttum averfeat, adfabu- las autem convertentur. 1 7« 7. Bonum certamen eertavi , «.£/«»» confum- tnavi. .*$?»• Ex Epiftola ad Hebraos, i. 16. Nufquam Angelos apprehendtffedfemen Abra- hr.. Ncn emm drtfasfabulas feufi , notamfecmm- vobis Jefu Chri/ii virtutem, & ptstfewiam. 42- Ex Epiftola Divi Joannis I». p ir,- f r idebimus i eumificutieft ) . Ex Epiftola Divi Jud«; 12. Arbores aufwmmies , mfruSiufa , $k'tli'er* tu<#.. 24 170 INDEX LOCORUM S AC R M SCRIPTURA*. Ex Libro Apocalypfis. Cap.Num i. 10 4. i. H- & I N D E X Rerum Memorabilium, Numeri jionijicant f>agmas,- Arm. Aaron tanquam Sacerdos foliicitatur ad faci- enduro Deuna. 36. Facit Idoluro & adorandum im« ponit alcari. 109. Aaronispeccatura & confeffio nota- bihter diverfa. 109. Aaronisidoium quantorum malo- rum caufa ? 114. & majoritasarqualitarem. roj, Ut verbum aequale fe faceret Patri, fecit hoc quod non fecit Pattr. ioj, Aer, Aereftelementum diaboli. 186. JEthtops. j£thiopsiniepulchro;ejufdem eftcoloriscum Germano. 27.. Ahraham.. Abraham primo Idololatra, poftea Pater cre«. Agmia. Chriftus mortuus eft , tanquam (ine prsevia ago- dentium: &quare? 40. 1 Ejufdem Sacrificium curo fit & niafefeabfentaret;&ab(entavitfe,quafimorers- vera Hiftoria,quoraodo fuitParabola ? 138, Abraham Agcnizare. tur agomzans. 220, non revelabit Sara; facnfieium-fui Filii : quiatanturn -Allegare. Autboresallegandillint per fuanomina , & non crediditraulieri. 139, Abrahameftpuivis . quia Job fuit & futurus eft pulvi s. 1 4. Abraham divifim & , partito habuit fimilem : totaliter non habuit fimi- Iem. 9", Aco-idem. Accsdentium exiftentia in Euchariftia,in erea'- ^one Lucis probata. 3.8. Accidentibus mutatis fefe ab- jWavit&raortuuseitChriftus. 311. Accidentia Ca- iicii ^rtis, amoF ejus tranftulit ad Calicem feparatio- riis. Ib^em. Accufare. Accnfar* guempiam ad condemnandura ali- um, eftJftutiapejorqu'amu\^„|; r;1 . ,, 70 v&b&uS accufat «elinquentem ad condemnandum ipfum deiin- quent-m : horoines accufant delinquentem , ad con- cirananduro innocentem. 179. I-ndignum valdequod Terra accufet terram : indignius vero quod terra accu- fetCcelum. igcipiunc inftar ovjumjacob. 9. Audiuntcumguftu,& in fi-emanent petri. 1 9. Alii velut fipinae.alii veluc pecrse.al ii func veluc via-,& quinam tfti ? 6. Pe/fimi func qui acuciores fpini» & duriorespetris. ibid, Incerutrofque , pejoresfunt duri quarrj acuri, ibid. Auditores pungunt Verbum Dei, non puncti ab illo. lbid. Averrocs. Averroes mortuus eft Gentilis, ng fubeffet Le- g!,qua> Deura manducare juberet in quera credebac.39. Augujlmus. S. Auguftinus eft Religicnis fuae decus & lumen. 1 62. Scriptores Religionis S. Auguftini funt ala; mul erisapocalipntae 1^4 RefolviturS.Auguftini indiftt-rentia .• Pujttusmmtdtoquome vertamncjcio. 68. In quo ipfum iraitatus tft S.Ignatius, 100. Autbcr. Ridiculusmoduscitandiauthores. |o, Autho- res Canonici eodem illuminati fpirnu , differentes ha- buere ftylos. 13. & 14, Authorttas. Reges & Pnncipesroajoris faciuntPerlbr 1 *** rum fuarum authoriratero.quam vitam, y 1 . Ubi ac4 u '" riturveneratio, non perditur authoriras. jz. B. BAccbanalia. Prima inftitutio SS. Sacrameflt' in /rgu- ra , fuit abHrahere homines ab abufib.s Bacchanalio- ••>oi. uo. ln Bacrh3n -'.- L .-'tentat u.a.^raundus: utraque tencatio laqueum ftatuit in oculis. 1 j. Tentat Diaholus.mur.dus & caro aperta fronte. 1 3 o.In Bac- chanalibus homincs rehnquunt Deum piopter ifum. I j 7. Tentatio Dei in Bacchanalibus in SS.Sacrarten- to, coufiftitinprobatione, utrura in nobisplus valut fidcs, an vifus. iji. Bapitfmus. yEqualuas & excellentia reciproca interBa- piilmumcV Manynura. 2. jS. Baptilmus Jordanicom- paratus. ibid. Fer illura tranfiturpede ficco(id eft)de tcrraad cceIuiti fine purgatorio. ibid. Baptijla. S. Joannes Bapciftaprasdicabatvoce : &vit3 convertebar. 8. Bcatiludo. Beatitudo eft pro illis qui moriuntur mortui : mfcrnus pro illis qui moriuntur vivi. 243. Bcllahum. Melius bellarium datum eft Chiifto poft- quam vicit tentationes hominum,quam poftquam vicit tentacionesdiiboli. Bcnemeritus. Benemerici & male expeduiquas habent fefe confolandi rationes. 7}. BullaCruciata Bulla Cruciata , unde fumpfit nomen ? 41 }. Bulla Cmciau figurata in Latere Chnftiin Gruce RERUM MEMORABILIUM. Cruce aperto .t j j . Figurata in cap.c. Apoc. 231. Elige- re Confeffarium qui raeexpediat , tft roagna gratia Bullse. 226. Rcferunturoronesgratia: in Bullacon- ceffi. 2j2.ijj. QuategratiaeBuliaemagisactribuun- ttit Lanceis militum Afnca; , quam UavibusS.Pem? Zip. Licec eieemofyna , Bulke intentum non affequa- tur rinetpjGrariaE ramen infaihbiUrt? habent trTc&uro. 217.^ SimplexSacerdoscumBullaCruciatain manu! Epifcopuseft &Papa, 236, I n aliistribunalibas negotia Ulyffiponenfia tradhntur quafi effent Roma: aut Hie- rololymis : in tnbunali Buliae Cruciacae negotia Ro* ma; & Hiercfolyrois pemgenda , expediuntur quafi eflenc Uiyffippone.i | s.Piivilegio (eu mnaculo Builse poteffis ire compoft.llam , Romam , & Jerofoly mam, pedem non offVrendo extra Patriam. 335-. Gratiae BuIIasCruciatxvilefcuncproprerfacilitatem qua con- ceduntur. 140. Ob negacura fibi eam pubhcandi fer- mouem Lutheius fit ha-rtticus. ibid. c. f~**Occus. Ccecumeffe oculisapertis, omnium cceci- & tatum eftmaxima. 142. Tiesfpeciescoeci- Cctutas. tatisoculorum apcrtoruro. 145. Prima eft coecotum qui fimul vident, &nonvidenr. ibid. Se- cunda,qui videntunumproaltero. 249. Tertia, eo- rum qui non vident propriam ccecitatem. 1 } - 4. Piimse ccecitaus caufa, eft viderefineadvertencia. 140. Se- aindsjvidentiiimaliudproalio^eft paffio.2f3. Teitite coeciratis non vidsntis fe ipfam , caufa eft praefumptio. i86.CcecusLonginusquomodo miles? it s. Siccecus ducat ccecum.uterne ccecior ?2c4. Ccecus non videns fuam ccecitatero,eftbisccecus. if-4. Coecus videre fe putans,ccccus eft fatuus. 1 ?o. Ccecus du&uro fe famulo potrigens manum , non mnuruura laxet roanuro , ne & illeccecusfian iri5. Suntcceci,quinonfo!um vifus, fedetiaro ccecitatisfenfumperdunt. 154. Primiho- minesccccioresfueruntomnibus : quia viderunthoc quod non erat,& non hoc quod erat. i?o. Coecus fuam vidensccecitatem,nonefttotaliterccecus. 154. Qui- libet fuos confiderando Ispfus , fuas cognofcet ccecita- tes, 157. Mijoreft ccecuasunuro videreproaltero : quam videre nihil. 1 50. prcefuii>ptuofiffima ccecitas eft, veileuttalpaeducantlynces. 1^7. Suntcceci,qui ven- duntoculos. 157. Nan requiriturremedium pro cce- -citatibus,quianonagno(cuntur. 15C. Quomodcinad- vercentia nos exccecet in omnibus quae videmus ? 1 40. MijoreftccEcitas,error,quamprivaciovifus. 150. Qui non cognofcit vifum quoroodo agnofcere poterit cce- citatem ?^re6, Principes Ecclefiaftici & faeculares omnesccechnam videntesmala & caiamitawsiubdito- rum remediujn non adhibent. i;g. P*rt I. Ctflum. CselumeftantiquiffimusPrajdicatorroundi. 1«. Caeluro a terra accufari , roagnaeftinjuria. t%€, Cur Deus in ccelo amatur ab omnibus,& non in terra, cum fitidem? 8. Calamhas. Calamitasderivaturacalaroojdeft , Pennaj & pennajdanturoronium calainitaturo catafa?. 1 if. Calix. InPalTioneChriftiduofuereCaiicej , mortisSc feparationis, 2 1 Calix fepararionis fuic amarior calice mortis. 220 Cahxmornsficimteniperavit, quaroca- lix feparationis magis accendit. 120. Chnftus incli- nandoexhocinhoc , pcenascalicismortistransfudit incalicemfeparationis. 220. Oratio , Tranfeatamt Catixifte ; inteliigitur de calice feparationis. 120. CarcJus f^. Carolus V. ex memoriaii cujufdam Greoarii roilitisfemttipfumexpedivir. ict. Maximam repor- tavit victoriam , quia fuo fc tempore fiibducere (civit. 2 S 2> Scivit moti primo Imperator : fecundo mortuuc eft Sanftus. ibid. Cajlra. Multis plus protunt otia Sc umbrae Palatiorum , quamlabores&aftuscaftrorum. 124. Citbolms. Catholicusccecioreft Gentili , Judaeo , & ILeretico. i 4 j. Per Antonomafiameft ccecus. ibR & feqq. Cate. Catonis maxima ftatua fuit,interrogare , quare noa haberetftatuam? 74. Cifverc. Cavendum roagis ab hominibus , quam a dsema- nibus. |§o. Cuiiibeccavendum afeipfo. 192. Ciufa. Caufae exceffiveintenfaeefFectus producunt coti- contrarios. 211. Certitudo. Mors licet certa,adhuc tamen eft incerta.2 +>» Certummortisincertsefoli Deoeftrefervatum.i47. Noftri eft arbitrii ut mors certa fit & incerta. 24 Chriflianus. Qhtiflianus moritur bene ut moriatur me- lior. 249. Adfiniendamv;tamantemortem,noneft opus effe Chriftianuro.fufficit effe hominero. 2,41. Cbrsflus. Chriftus vocaturPetra, Agnus,vitis,cum no« fitvitis, nec AgnusnecPetra. SS.vero Sacramentura nonpotcft vocariCorpusChnfti , abfqueeoquodfit Corpus€hrifti,&quare ? 44. Chriftusextentatione diabolifecitSacramentum : & ex mendacio,ejus do- nationem. 40. Chriftus natus in die •nativitatisfua* Mz- tris,& quomodo ? 56 . Chriftus duos habuit Nativitatis dies,& quales? 57. Ad Chriftura referunturoronia be- nefiaapermanusB. V. Mana; accepta , ficuteffeclus Lucisadfolem,quieftfonsejus. y 7 . Chiiftuseft Sol, m ipfam ufque domum habens antipodas. $ f. Ghri- ftus natus velut fol, eft objecium omi >ium hominum & animaiium. 5:9. Chnftusfuccurritpaffibus Gigantis. 67. Mundus lciffus ppiniombus , quif /am cffetChri- ftus ? 90. Chnftusfimiiismulcish-minibus.&quo- naodo ? lbidem. Mulcistypss praefiguratus. 9;. Et Mm lux, I N D E X Iux,aliquos illuroinans, aliquos feriens : aliisvifum do- nans,aliis auferens. 141. Ccecis.dedit vifum,ut fe Mefc fiam pr0baret.i4a.Pnmd fe exercitavit cum feris,dein- decumdiaboio, pofhaegreflusadagendumcum ho- minibus. 179. Ur te defenderet contra tentationes ho- minum,novis mdiguit fcripcuris & armis. 1 16. Tenca- liones ejuj.motivum ipfi fueie coropaffionis: & iromu- nitaj a peccato,moiivura ipfi fuic rtmiffionis.io j. Ma- giiintentuj fuit noflroremedioinfuaMatreexiftens» qua v m ab illa feparatuj.6 7. Chnfto aliquem refpiciente, folus Gallicantujadconverfionemfufficir. 1 illo non refpiciente, fimul, nec vox nec feptem voces fuffi- ciunr. ibid. Chnftusin mundum veniensreliqwt Pa- trem amore Sponfse :ex mundodifcedens Sponfam re- bquitaroorefponfa;. «14. Chriftum manerecuru ho- sninibus in Sacramento , comnjoditasilliusfuit : tx 2uare?_ lo.Chriftum manere nobifcum in Sacraroento,, litroiraculumNatura? : fepararianobu, roiraculuro fuit fupra & contra nacuram.i 1 ^.Non finoul fe ab om- nibus ieparavit Difcipulis , fed lucccffive ab lus & lilis. 218. Duplicero habuit calkem in Paffione , aliumin Cmfefarm. ConfefTariusmuicumhominis &Dei'hib*: re debet. 1 z 8. Ad ipfuro ufque confeffioms tribunal refpedus inveniunt locura.uo. Confeffani, imitandus Q iidam ChirurgusPhilippi fecuBdiHifpaniarum Re- gis.ibid. r Cmfiffi». Mutusobfeffus, eftfiguraPeccatorisnoncon; ntencis. 106. Conreffioperk&a^eftillajinquapecca* tura priroo reratticur,poftea recitatur, 106. Confeffio minuj perfecta, incipic a pedibus , & finitur m bracniit Deuconfeffioperfeaiffima tncipit a brachiis,& finituf inpedibus. 107. Nontantumdanturconfeffiones,ia cjuibusprimdloquiturmutusj&poftmodum exitDia» bolus : & confeffiones, in quibus primd etit Diabolus: &ckindeloquiturmutus : ied Confcffioneiinquibus loqui:urroucus,&diabo!usnonexir. 107. Gurhodie- dum tot Confeffiones,& tam rara: gratiai ? 107. Taliter co?iEcentur,utfKopusconfefrionesconfiteri.io8.Con- fiffio Aaromsnotabilis i© 9 . Sunt Confeffiones in qui* bus narrantur peccata,velut virtutes. i 09 . 110. Examen Gonfcffionis alicujus Minffki. 1 r i.&c. Conftiliones q.uomodojteranda?.. n 7 ^ &feq. , _ — — j — — w.ivmuM^ w icq. Horto^aliuro in Calvario , quifuir eadero roorsejus di- Onjuratk. Efficacia verborum Confecrationis, probat» Verfimndp cnnhrlpraf» > , • ..^u:. T..IT l«>_i __ i r _- ' r verfimodeconfideratai. 119. Cilkium. Qtomodofiatcihcium prooculij ? 10.7, Crculus. Vita huroana eft circulus de pulvere ad pulve- rem. 2f. Quicirculariterdepuncioadpunciuroara- bu lat , quantd magis recedktantd niagis appropiar. ibidem. €ivitat. Olim roiniftri exerccrrtcsjudicia , ftabanrin portis Civitatum : nunc civiratesftantadportasmini- ftrorum. izf. Clamare. Aliquandoclaroandumeft Concionatoii ; (ed tanturoaliquando jj. Clamoresquandoqueplus effi» ciuntq-i.imrario. ibid. Comt.lt*. Corocediat , qirj3theatrotranieuntadpu!pi- tum. \ %. Aliquandoveriorainvenmnturincomcediis Poetar Gentilij,quamincooeioniT>usCacholici. ibid. Ctntic. Dantur Conciones pejores comcedin , & qu* re? 1». verbis Jofue ad Solero ; & Moyfis ad petram. j g. Cenjlrvatto. OperaCeationidciibuntur , Gonffrvatio- ms non fcribuntur.& quar. U( 6. 167. Confervationi» opera funt Diaria glonac Dei, 167» CMtraJtforia, Contradiauna non cadens in fphserato po3hbiiium,cadic in fphteram oculorum. 1 40 . Oatritie: Concriiio in infirmicate eft infirma: & m tnor- te.vel mo- tua,veIparumfecura. ir6. Conteri oportet omnes de ffiis peccat.s s fed illicitius, qui reddendis ra- tiorubusfunt viciniorej. i^8. Onverjto. Ad Converuonero peccitoris concurrit Deus, Prajdicator,& Aud.ror. 5 . Ad Converfionem pecca- tons iolus cantus galli cumrefptctu Chnfti fufficit : fine hocnec feptem Ghs ifli voces. 1 96 Converfio Pa- nis in Gorpus Chrirti,^ Vinun iangui. em probatur exeroplo axoris Loth w ffatuanifaTis ; Virga Moyfi» inferpentem,& aquisNili in gnguwem coiiveifi< & fTn q , U f S Concwnaior proferr , debent efle Gr. Manus Dai dilatat v«l conrralut corda K-euro velutftellae valded^nft., c ar* & ahiffiW. 10. velparc, vel hb.rales f«,rpra:tendent bu^ ? f ' res y &rarnAT fle ^ 2 " US ( > Un ' Corpus Chdft, m Sacraro.uco potefl vocari Pa- ta P-'T ? '' ia Sc ^ lus Concio ™°™ deber pus Chrift i.abfque eo quod & Comus Chr.fti « 1 9 ' Maiar vwitaj. »fc 1 ' R ERUM M E M Cre/tfie. Creatione orones ereaturas exierunt a Deo : In- carnatione orunes rwrfum reunita; funt Deo. 99. Creatura.O >mnes Creatura; armantur contra fruftum Pra> dicationjsEvangeiicse. z. Crux, CentradiabolurodefendirousnosCruce : homi- nes agunt in Crucero. 179. Crj/fiallus. Cryftallus eft fpeculum Sacramenti. 47. Cuitus. Cu!tiisftylusirhprob3tus. o. Cultusridiculus in phrafibus 16. Culcus ridiculus m allegatiombus. io« CulnisrebaprizansSanCtos. ibidem, D. DAmd. Vlrtutes Davidis. zri. Quare ad flendutn elegit tempus noftis ?zo4. David petiit a Deo tem- pus quod inter vitam & mortem ponerer^ 251. David a Deopetensrefiduorum vitx fua*dierumnumerum, re&ius egiffet a fe exigendo coniputumdierum vitK fux Deo rcddendum. 2c o. Deus. SolusDeus eft,hoc quod eft , quia eft hocquod fuit.& futuruseft. 22. Non eft Gmnipotentia; muacu- Jum , Deurofacere id quod homir.es facere poteraiit; fed hoc operari , quod illifolurc imaginaripoteranr & fingereeftmiraculuro. 41. Deusetiamnegandofacit gratiamxumhoroinestaiuurofaciant dando. 78. Deus quandoque conceditobpeccata , & ob merita negat. 80. Deus Tentator in Sacramento,& quombdo ? 1 3 o. Deus in cceloconfpeftusglorificathomines: in Sacra- noento abiconditus gloiiticatur ab hbmimbus. 134. D^usin Arca Teftamenti erat Deus Jacob,& non If- racl.&quare ^ijg.Deidigitusquam potens in fciben- do.igr.Volensvidere Deumclaudat oculos.ic6. De- us liberalior eft in dando, quam diabolus m prorauten- d0.aj7.Deus reliquit nafci naturaj,moii vero eiectioni &'arbitrio :quare ? 24 f. Debitum. Faciens quod debet, aliara mercedem non fpe- ret & quare? 74. Devotic. Optiroa devotio& poenitentiapro Quadrage- lima eft, qualibet die unam furoere horara ad meditan- dum de morte, quatuor pun&a pro quatuor quadranti - bus. 1 . Quam diu vixi ? z.Quomodo vixi?j. Quamdiu vivam ? 4. Quomodo vivendum ? 3 j . Devotus. Contra Devotum defenditui veritas. ro. Diabolus. Diabolus communem & trivialem dodnnam timet. 1 o.Diaboli argumenta contra veritatem Sanctaf- fimi Sacramenti. 48- Fuitejufdemprimusadinventor. 49. Ad pedem mandatorum ponit laqueos.107. Minor tentatoreft quam homines. 171. 1 1 6. Non refiftit digitoDei. 185. Contraipfum fufficit unus gladius Apoftolorum. 187. Minus ab ipfo cavendum quam ab horainibus. 190. Bonum foret mundo , quofdam abipfoobfiderijutainuseflentmali, 191, Diibolus ORABILIUM. non poteft Job ad peccandum inducere.i9i.Diabo!u$ accufatdelioquentemadipfumcondemnandum. 179. Dolidiaboli, quibusnosconvictos vincit , &quibu$ infernus eft pJenus borns propofitisa 5 tf.DiaboIus con- tra fidem Sacramenti nos nedum vinccre,ied nec ten- tarepoteft.&quare? ro. Dtarium. Opera Confervationis , funt Diariurn ploria; Dei. 166. fa Dies. TimendusmagisdiesPafcha?,quamCinerum, 30. Dies vitam exordiens, idem ipfaro prifcindit ; &'ficut ifta rotafemper voluta & revoluta inceffanter nos cont- molit.feroperfumuspulvis. i;, Chriftushabuitduoj dies nativitatre, & quales ? 5 7. Digttus. Digitus Dei quam potensin fcnbendo. 185. Quare in fcnptura Balrh ifaris tres tantum digiti appa- ruere, 118. Tres digiti cum penaamultam habere pof- lunrrcanum. ibid. Dti. Dii qui fuerunt& fururi funtpulviSinon funt Dii.ij. Dibivium. Lachryma;Ptni fuerunt aquoe diluvii. 197. DotJus. Quando DoQi uitcrrogant , fit ad tentandum. 177* , ; E. C Cdefia. Ex pretio Sangumis Chrifti Redemptioni fu- l-i perfiuo Ecclcfia facit thefaurum pro Indulgentiis. ijr. Thafauiri Ecclefise nori difpenfantur fine jufta caufa, alt- asnon fGrtiuntureffeftum. 2.18. Ejfigies. Optima cujufque effigies eft id quod fcribit: Corpus peniciHo,Aniajadepingiturpenna. 90. Scii- ptura Sacra eft effigies Dci, ibid. Eleemojyna. Etfi Eleemofyna Buliajfuum nonadequa- turfinem : gratiinihilominusinfallibilemfeiEper ha- bent erreaum. 226.E!eemo. r yr!arum fuarum difpenfa- torem.quareChriftuseiegitfurem? 3,1.7. E/ias. Elias & Enoch finierunt vitaro ante mortem , illi., & quefolideguntin Faradifo terreftri. z.87, Eliasin Enocb. aula fugtt mortem,quam indeftrtod=(ideravit. Eligere. Eligere ConfefTarium qui me abfblvat , eftma- gnagratiaBullseCruciatae. tzr. Eptapbium. Epitaphium Scoti.i 37. Epitaphium eorum quifiniuntvitamantemortem. z8 8, Errcr. Major cascitas eft Error vifusj quam ejus privatio» iro. Infolamortebiserrarenon lket. 244. Examen, Examen Confeffionis alicujus miniftri. 1«. Ex- amini Confcientiae tempusimpendenduro. 118. Exou/are, Magis idortea fubjeda fe excufant ab officris. 1 12. Quomodo Moyfes feexcufavit ? 1 1 1 . Quome- Habacuc? ii6„ Extmffom, Efiicaciuseft Exempluni,quam?erba:verba Mffl t enim I N D E X *nlm audmntur, exerepium videtur. 7 . Probatur ima- QntExuHm}. 8. FxptMto. Expeduiones acceptanda» tanquam ab eo qni felusnovitquiddet. 78. Frequentercxpeditur ahquis, quia pracfcitus : & non expedicur , quii praedtftmatus. 83. Maleexpeditipro coc-lo: 8? bene cxpediti prom- fcno, 8j. Quamuropro(icproExpedicione bona.de- auratas (eu deargentatashaberepennas. iip. Expedt- {jonesdilatae,quamnocivacReipublica?. iif. Expedi- tiones frequenter funt litterse Urii. 85. Expeditio rnalaacccleratatresfacitgratias prsetendtntibus. iif. Contra , Expeditiobonatotidero raala , G differtur, 126. Tres horae Orationis (ine Expedicione Chri!lo Dominofanguineum exprefferunt fudorem. ibidero. InExpeditionibusaulicis, Statini, Statkn, faepeeft idem quodtarde , autnunquam. ijf. Imprudentia querulantiuro fe maleexpeditos. 71, Maleexpedito- rum fe conlolandiratio. 73. DiabolusaDeopro voto cxpeditur.quia prasfcitus: S.Paulus non expeditur, quia prxdeftmatus. 82. F. FAhuIa Ratio defendit veritatem Sacramenti contra Gentilcseorundero Fabulis. 40. Referuntur fabulse iimilesrayfteriis&erTidibusSacramenti. 41. Quare rr.yftena d:vina comparantur Gentilmm fabulis & non hyftoris ? 4V4*. Eabula:,quaicrediderunt Gemiles, credibiliora reddunt myfteria Chnftianorum , & Quare ? 40. Facinui. Maximum heroicorum facinorum pramiuro , eft ea facere. 7 j. Fama. Ptrdicator Apoftolicus prcedicare debet cum fa- ma,finefama, &cum infamia. 19. Favor. Pluspoieftfavorquim juftitia. 115. Favores& urabraePaiatiorumpIusprofiric , quam Solts & ajftus Caftroruro. 124. Favor Rebeccaeplusprofuic Jacob, quam Efau fuus arcus. ibrd. Fuics. MyfteriuroFideifactummyfteriumrationis. 55/. In amphitheatris Roroanis Deus probabat fidem mor- tibusJVtormentis. ijo. Fgmentum. Quamvis in paupere fitrTgmentum,eleemo- ^ hna luura non perdit meri'um. 216. Fgura. Chriftusmultisfigurisadumbratus. 9j. Curaex pulpnis faciaraus theatra,cur nonreSeexhibemusfi- guraro Pra-dicatoris. 18. F /./ j. ( ''nquiaParcntibusdefiderataobtinuerunt , in ptrtnciem magis quaro falutero. 77. Futns. 0,;timura clogium fletuscftficre. 198 Fletuj & eft conftquentia vifiis. 1 9 s. Flere & videre funt Flm. oftaaiimuhncompatibilia.aoj.YiderteJtcaufa &^pe J dua»tfltumgetuj. ihi± Fe»s. Mariafonsmedieinalis. Oculi funt duo forw tes cum duobus canalibus. , per unum peccaca intrant , peraliumexeunt. 2.01. J;remiaspetiicfontem lachry- maruro, &: quare ? 2 os;. Fontes die notteaue currunt. ibid. Fsrtitna. Ventus fortunae minus durare poteft quaro virar. 26. De prsefentifortuna conqueruntur non attehden- tes hoc quod funt , & immemores illius quod fue runr. 7*. Forrunaefuaedifferemiamnolfecupiens , fuppel- Iec~tilem fuam priorem confeiat cum praelenti.ibid. Sua fe fortuna metiens non conquericur. 7 5 . Forcuna bene & male cxpeditorum. 80. Fruftus. Quare Prxdicatores bodie non facianc fruftum. $ . Fruftus Verbi divmi nunquam deeft ex parte Dei, lbidem. G. Grillus. Galli vox cuns rcfpe&u Chrifti , fufficitad Loiivcrlionem Peccatons.io^. Gigas. Dantut DjKmones Gigantes tanquam Goliath.p?. GLhhus . Quare Apoftoliucroque uti gladiofuntprohi- biri. 1S7. Gratia. QuantomajoriscopftattfK&uro affequi gratia?, quam eam promereri. 22 f . Non funt grariae difficilio» res obtentu , quam qua: dependent a iaceribus Regum; 2 jo. Quanci conftent gratia* Regum , eo quod a mul- tis dependeant mimftris ? 124. ad obcmendas grariaj Regum , raulra charta.miniftnsqueopus rft : adobti- nendasgratiis Deiunicum chartaefoliuro>u!iufquefuf- ficit roinifter.22). Gracise indigms collacae non hono- ranthommes, mhonoranthonores. 75-. H. HAba<.uc In raiffionibus eundum inftar Habacuc; 11 -117. Haretuw. Contra Hserecicum defendic ratio veritatem SS. Sacramentiftripturisnovi Teftaroenti. 42. H«- reticiobflinacioresfuntScribiscVPharifaeis , & ipfo Diabolo. 186. Necpnmijiiecfecundaefcripcurae ce- dunc. 187. Hsmo. Homo eftarbor inve-rfa. io2. Homo eft omnii creatura. 2. H^mo non tantum futuruselt pulvis, fed j-am tft pulvis.io.Hon.o 111 inftanti mortis. j 2. Nullus IlomoinhocmundofcitquiddefiJeietaur petar. 76» ^quivalens^o.horainibus , detrtctatofficium : & qui vix eft unus homo 70. officia acceptare non trepi- dat. 115. Homi ies majores funr inimici quam Diabo- li. 1 ^S.Etiam pejores tentatores. ibidem. Ipfa divina fa- pientiafeliberarenequitatentation bus himmum ia propi iisrefpondendoteiroinis. 18 j Chriftus exagg,e-: raturusroalitiam Diaboli , vocateumhoroinero, 190. Cjyeadujaa magis ab homimbuf , '. [ .' JAcok Jacob plus lucratur fuperindu&us pelllbus.quata Efau armai is manibus. 114, Jacob dereiictis Parenti- busperegreproft&usad defponfandam fibi Racheiem ki via vidit fcalam : redux cum defpanfata fibi Rachele non videt fcalam, & quare ? Z14. Jdolum. Idolum Aaroms quantorum malorum , & dam- norumcaufa. 114. IdolafevindtcantdeLufitams, & quomodo ? 145. Non eft canta rciferia fimilcseffe tdo- li«qtiifaCiunt,vocato ipfius noroliieobfeffurodeferuir. 9g. FuirgladiusDavidis. 98. Swlus ipfe fefe eftlgiavit,cum ahi r>on poflenr. 9$. Curo omniuro Ordinum Patriarchiseoroparatus. ibid. Quoroodo ab aJiis Patriarchisfumpfitgenera , & de fie addidic differenrias fuoinftituto ? ibid. Fuitfruduj florisSanftoniro. 104. Oronestranfiitfortunas , ut exemplar efiet omniuDO. 104. Eft Manna Sanfto- igao, ibid» ORABILIUM, Ignorantia. Paffio tantum ejrat,quantum Ignorantia i ji, Melius eft ignorare dies vitas fuperftices , quarn qui cte» funt. ajo. Imitatic. Sufficit unuro imitari Sane"bm ut quisfitfan» &us. 8 8 . Qui imitatur,fi non eft plus (Imili fuo»noii eft fimilis. ioz. Inadvenentia. Inadvertentia ad res vifas , eft caufa cur sa: fimul videamus,& non videarous. 148. Quoroodo nos exccececin omnibus. 149. Indulgentta. Indulgentia plenaria eft Baptifraus repetitus» & Martyrium fine tormento. i|8. Infemus. Nemovaditininfernumfinefuoquare ? iir, Lachiymae inferni funt infru&uofar. »0^. Inf;rnusefl pro jtlis qui moriuntur vivi. 143. Vocatur mors fecunda, nonenimdaturroorstertia, 246. Nihil valet contra eum qui bis moritur. ibid, Injuria. Injuria Corpori Chrifii iilata dat occafionem ad erigendatempla. 53. Injlaas. Inftansmortisnon eftvelutinftantia vitae , St quare? 151. IntereeJJio. SaniSi quandoque intercedunt apud Deuro ne obtineamuspetita,&quare ? 84. Interceffio notabih» Sanfti Franciici Xaverii pro aliquo fibi devotcibid. Joames Baptifia. S. Joannes Baptifta praedicabat voce, 8s convertebat vita, 8. Joannes Evangelt/la. S. Joannes Evangelifta alios Evan- gehftas & (emetipfum exceffit,& qaomodo ? 16 j. Plus dixit ulcimis duabus lineis fui Evangelii , quam in cot& (uo Evangelio. ibid. Joh. Virtutesjob. 25-j, Fuit pulvis & futurus eft pulvis, 23. Petiit a Deo tempus quod poneret inter vitam & roorcem. zr j. Jettm t Jonas multas habens imperfefl:Iones,unS Concio-' neconvertitintegruroRegnum. 9. Jonas praedicaviE ttnum aflumptum quadraginta diebus : dantur Prasdi- catores qui in una hora praedicant quadraginta af- furopta. 11, Judas, Judas Ifcariotes quare a Chrifto Doroino EleS^ . mofynarum ddpenfator inftitutus ? 12-. Judaus. Contra Judaeum defendit Ratio veritatem SS. SacramentiScripcuris veteris Teftamenti. 55. Judaeis smpofTjbile putantibus , quodChriftuscarnemiuam dare poffet ad roanducanduro,pcenam intentat non de- claraca poffibihrate. lbidem. Juda?i in Deo fiSo feu idolo quod fibi fieripecierunc & adorarunt , conftfH funt Deuro conftittn poffe fub fpeciebus vifibilibus Sa- eerdoturomtnifteno. 37. Ad credendum myfteriu® SS.Sacraroenti,(uffiac,i!lis memona & ratio. 39. Jofias. Colligeris In pace in fepulchrum tuuro quomodo verificaturo? 247. Jndcz, Vim » judices dfamnantu» propter rcfpe&urn, Mffi | * ^aaSSJ I N D E X quaiti propter pecunijrm. iu. Judic« incIinato,inclina- tionen. Itquitur feiuentia. 178. Jujliita. Plus valet favor quam "juftitia. 115. J uftitia fem- ptr zelatur contra nifirmiorero.177. Juftitia & injufti- tiabonorumatit.roalorumMiniftrorum , ajquahter Dto fublcrviunt «d damnationero ieu falvationem P Eiriioruin aut Praedeftinatorum. 81. Jujlus. Juftus ltrnpcr eft in luce:Peccator in tenebns. 6 4. Lmgua, roedioruro qus obrinentur perinrerceffionem SS. fu* Mims. ii', 9. NoniiiaPairurchaiumi 1 hbroGenera» tionis JeluChiiit c .luentoruro , dua: habent fignifi- cationes. 169. SS. Sacraroemum < ft hbtr curoomni- bus luis pi oprittaubus. 171. Liber virarum Sanfioruna fuitoriginaie, < u|usS.lgna ius fJl co ( >ia. 99. Liberin- ftituti Societ. j£(uv.ftcopia cujusS.IgnatiuseftOri- ginale. 100. D^usduos habet libros.unuro debitorum, alterumcrcdiiorum : in hbrodebiiorumcontinentur peccata.cV in l'bro creduorum lacluyraae. i< 7,108. In librodebitorumS.Petrustreshabebatnegationes ; ia bro creditorum mfinitailachrynias. ibid. L ngua? S. Sp ritus nonc/mnes ferviuat omni- bus. 14. Hommesin ft.a lingua loquunturDeo: & Deus refpondetin fua. 248. Murmurantibusoperanis vines», quare Paterfamiiias non in linguas , led m oculos mve- nitur? ioi. L- na unum illi confgcrante diero. 59. Quandoplusquid hafcet lucis.tanto eft pretiolius. ( 9. Bona fine luce funt roalj:mala cum luce iunt bona. »0. Increationclucit probata exi ftentia accidentium fine fubje&o , in Sacra- mentoEuchatinia?. $8. Lux mundum totum & omne tempusilluminar &ideoeft firailisMaria?. 64. Quare nattvitati B. V. Marisc, proprium eft nomenDonuna; Xucis. 56. M. MAlum. Miximum roaluromortis , eftefteroalum quod mulnplican nequit. 244. capiunt Ixl vi.de tr> non eftl1ber.162.L1bn funtinven- Maittia. Diaboli malitiam Chnftus exaggeraturus, vo- ti ad confervandamreruro meroonam.i^^ Liber Ge- cat lpfum Horoinem. 190. Manaa.Mmnx faftidium non erat m guftu,fed oculis.131. Marta. Quare iri die Narivitatis Mai iae , canrarur Evan- gelium. Dequanatusejljefusltf. Maria velutLux, magis pnvilegiata quira Sol. )7* Ejus nativitas attu it mundei LAdryttite. OptirouroLachryroarumelegiuro eft eas t.iideie.ios.Optiroaenataelachrynasefuiu illoe S.Pe- cri.quia natse in oculis Chiiiti,& ex S.Petri ocuhs tma- narunt. 197. Lachryraae S. l*etri fuerunt velutaquoe Ni'i,cujus torrentes vidtbantur fcaturigineignota.ibid. Esedem fuerunt velut aquae diluvii,& quare ? ibid. Na- tura in oculis conjunxit lachtyroas & viium ■, & quare? 1 98. Quonam myfterio lachiymas inoculis polucrunt Na(ura i Gratij,iulIitia ; & Rado ? %o t .Lachtymae Im- pediunt vifum lituc undaemanscorrenws livulorum. lOJ. Lancea. Quare GratixBuIIaeCruciatae potius attribuun- turlanceis milituro Afnca; , quam clavibus S.Petri? Laps. Lap.sfepulchralis , eft lapis Piftoris , quoorones conteruntur colores.27.Eft laprs tuiindoimivit Jacob, inverfus. 31. Laqueus. Adpedemroandatorum Dei , ponitdiabolus laqusos. 179- Latus. Quare Latus Chrifti aperuit miles , &quidem Lancea ? 114. Quareillud aperuirhorocPeregrinus& Caecus? 22<>. SecundaLaterisChnftitransfoffio-eft: vel non cttdere vel refpuere promanantes inde gratias. 3j9. Ex La ereChtiftiinCruceprofluxeruntoronej gratia-quxditintEctlefiam ? 213. Sanguis Latetis Chtifti fignificabatroartyiium , & aqua Baptifmum. 237.Nondaniui granaedifficilioresobtentu , quam quidependentalateribusRegum. 130. Quaroparum ad Mttra Regum appi opinquent roiier aReipubhcae. 2jo. 2,1. Toumquoddctft Ps.egibus , inilloruro collecti m : ftlattr bus. ij ji Lazarus. InLat^r.-Chfftus docuitbismori. 34^ Lex. LexMt.yfisfciipra, quiatranfitoria : LtxChiifti mimme, quia perir.anfura. 16 Liber. Libriltni remed uro obhvionis. 164. Quodnon nerarionis J H ti Ch ifVi.eft liberbeneficioium &roira CiilorumB V.Marias. iiS>8 LeQusexira.concinetgene- r.iri,>nes leftus iBtra.concinet gratias B. V.Mariae. 169. Libcr Gencriuonis Jefij Cln ifti,cft pharmacopasar*- R E R U M M E M •wncfo dlem gratiac. |8. Tanquaro Lux benignior *ftSole.6o.MuigavitrigoresSolisjuftitia?.6o. Quare uata d«e o&ava Septembris i VeIutLux,eft umverfalior Sole. 6i. MariaeftLux,proomniterapore,loco, & ornnibus. 64. Maria velutLuna,illuminatdegentesin node culp*.6.& f , Velut Aurora.agentes mdiluculo' Pcenitemiar. ibid, Velut Sol.conftitutos iudiegra- tiaMbidem, Velut Lux,eft celerior Sole. 6£.Eft celen- *r Chrifto in fuccurrendo honainibus. 64. Succurrit alis aquildf.67. i ardanteChriftononwrdar. 6g. Ve- hit Lux, «ft objeckrn oculorum Dei. 5,0. Sanaiffimae Mari* dile&.s cma eft & fecura felicicas & benedi- &ioJac©b. 68. Miracula Beatiflima;Maria;deRupe Iranci,* , Tunt vtluc correntes mceflantercurrentes. i66.£ft fons medickate i66. Miracula Sanaiffiroai Maria; de Rupe Francise fenpta in Libro Generationis Chnfti,& e/us. i6g. Eft omnium roiraculorum offi- cina. 173.. Ffficerepoteftucrefufcitenturroortui,: fed non wjion monantur refufcitati. i^6. Mtrtynum r Martynum comparatui roari rubro, zj;8. iEcjualitas & sxcfclienria reciproca inter Manyrium 5c Baptifmura. ibid. ManynumScripturss Sacrse ob vio- lentum qua eju.s textus citantur. 9. Metmria. Ad credeodum veritatem Sanctiflimi Sacra- menti, Chnftus a Judasis petiit memonaro, & non m~ tellectum & valuntat£rr>,& quare Fjjf, MetiiiMiuw, Exrsendacio Aaboh fecit Chriftus verita. tf m. 4 !>-. Meritmi, Meritumeffs cognni!ra,folatumon reroune- raturo.74. Deu$ cjuandocj.ue piopter raerita negat,quodi proptirpeceata concedit. &L PIus valet negotiatio,: quaro rasii;um. 133.. Mtjji>ts. Chn ftus ceeus dedit vifum,ut fe probaret Mef- fiam, 14.2, Metafhora. Difrerentia fenfus metaphorici , aproprio & vere. 44, Mtles^ Mdesggnerofusnonremuneratus, quomodole confolaridebeat. 74. Mlesad belkua hxc tna affur,; animum , voluntaum , & alacntatem , quae ob dilatunj' ftipendium perdit. 1 1 6. Quando mihii ofculandus ola- dii fui capulus,& non reoia raanuf? 75. Tantum Chrf- ftus reddk fuftenrantibus iplius milites , quanturn ipfi* mrinbus. 139. M^mijler Examen Confcffionis alicujus MmiftVi, n r, Mag?simenduntMii>iftriftuslucris , quam Regis fui lervitiis. 117. NuIlusMinirterritefungipoteftduobus officii?,quamvis fit ipfe Sol. 1 1 1. Quondam Miniftri ftabant in portis civitatum,nunc civitates ftant ad janu- «s Miniftrorum, izf. IMco penna? dudu dare & auf- fcrre poflunt viraro. % 1 g.PIures disanaatur propter rfr. ^eeiumcpiVagecuniaaB, G R A B I h I V M, Miracula. MiracuIa^tBorosefaftafuntoperanatHra» : VeS> lociterfaftafuntnjiracula. 4A . Mtjfimartus. Prjedicator Miflionarius non debetdefeS rere Miffionem. 2 . Qui eam deftrit propter ipfius bo» num,non eam deferir. j. Miflionarii Miragnaniiuffa« cati^exriccati^comefti^moraiii %. Miffionarioeundum inftar Habacuc. 116. 117. MmarcUa. Monarchiae perduntur eo quod Reges re«» gantur oculis ridentium res , non ficuti funt, fed ficuf nonfunt. ip. Sa!us&ruinaMonarchiarum,inpennis fitaeftSecretariorumRegum. 1 19. Mor*. Noffe mori optimus acluseft. In manu 8t ar2 bitriohominiseftmoriquando voluerit. ztf. Mor» addifciturnonmeditandOjfedmorieBdo. 245. Mor-j tuicjui moriuntur, cjuifunt ? 24J. Quot ajrumnis li^ berenturqmmoriunturant4quammonantur.z44.Qui moriuntur antequam moriantur , in prima morte exar- mant fecundam. 144. Qui moritur ante naortemjulte^ riore doftrina non indiget ad bene isoriendum. 24^ Quare tam paucifciunt mon ? lbidem. Quarefalvatic*» nem fuam affecuTent morientes ante morteni , & non qui moriuntur vivi ? z mini, uti moriuntur arbores. 346* Mcrs. (>,iod magi5timeturin morte,eft vita. VXuS timenda immortalitas, quam mors. j o , Mors corpo- ris magis timenda quam anima;, & quare ? 244. Mors duas haber portas , alteram vitream quS exitur : alterana adamanrinam quaintratur., 31. Mort psccati t«S toliit vitasr.s 74.Pejor eftmorte.occidit enfimmortalem.i^^ Quomodo mors moite occidarur.24i.Remedium uni- cum contra mortem,eft finire vitaro ante morrem.i^z» Oronia finit mors^ad ipfam ufque mortem zjfc, Contrs ~ mortem nihil poteft Sacraniaiylum:fed afylum morti* eCt fepultura;. ibid, Mulcutn intereft interprasvenfre mortero ,, feu ab illa praeveniri. 143;. Mors rerribdis» quiauna,quiaincerta,&momentanea. 1^14. Quidre- ftrt mortem efTe unam , fi ego eam poffum duplicare ? Z4f. Qiud refert effe incertam 1 ,- fiego earo efficere certam ? Z48. Quid refert effe momentaneam, fi ego eam facere poflum morofam J'z ft. Sola mors illud eft bellum. in quo bss errare non lieet. »44. Maximura malum morrjs eft , effe malum quod mulnplkari non poffir. 244. Mors non habet remedium r>oft , ft«t antefe. 14 r. Cercum , mortis lncerta? Deo refervaj- tum, Mtrsquamviscerta , tameneftincertff. XW- M.\rsetiamri v;ia a , eftincertav Z47. Sola mors, quahorao vitam fintantemonero , -nfallibi- lem haher ceriitudinem. 149. Mortis inftansnoo eftficutinftaijyavitae^ &quar« J z;i r Sihsroortui» ant» I N D E X tnte njorte«i,ve'raciter cantsri poteft, Requkjlant in $7 Sunt Viptra?,funt iagittar/untlcu- ta:&quare ? ibid. Naturain oculisconjuoxit vifum Sc kchrymas:quiafletus eft confequentta vilus.158.Max- imaocuIoruroccKcitaseft , quodvtdeantucplorenr. 199. Inoronibus peccatiscorporis&animaecoropli- ces funt oculi. 200. Ocuh liint duo fbntes cum duo- bus canalibus & cpiftomiis , per unum peccata intranr, peraliudexeunt. 201. Oculorum S. PetriParenefis ad oculosnoftros. iof. Ocuhclaudendiutvideatur Deus. 106. 107. In hac vitaoculorum elt fiere • in alteravidere. ibid. Quoroodofiatciliciuropro oculij. lbidero. Odiv.m. Odiuro vel amor vident unum pro alio.ift. Offic:um. Idonea fubjeaa lefutant cfficia.i t2.^Equiva- iens. 70. Hommibusdetrcftat vel uiu fervirs officio: & qui vix eft homo unus. 70. offi di acceptarc non for- midat.i 15. Mulci nonferviunt officjis.lid lucrum tan» tura venaaturexeis. 112. Opera. Verba fine openbus , funtexplofionesfineglan- de. 7. quis effet Chii- NAbuchdonofcr. Nabuchodonoforis ftatua quzre non fuitconverlainpulverem atiri , argenti , asns, &c 17. Nafci. Deusrehquitnafdnaturaei&morielecuoni , & quare ? 24 r. Ncgatic, In negatior.ibus S.Petri, duae concmrerunt tea- tatnces, & unustentator. icg. Negotiatio. Artificia & doli negotiationis, iji> Nego- tiatiopluspotcftquammeiitum. 12;. T)Aradfus. Prooranibusefthzc vita , Iachryraarum Nobilttas. Honorare Corpus Chnfti ignomini5 affe- L vall.s: foIisillisquifiniuntvitamantemortem.eltPa- radifus in terra. 257. Enoch & ahasfunt ln Paradifo. Ofiaio. Mundus opir.ionibus fciffus ftus. 00. Orano. Notabilisoratio Placonisad Jovem. 81. P. dum.efta&us nobilicaciannexus.5 j.Nobiles funtoro niain Regnis. ibid. Ncmen. Nomina Patriarcharum in libro Generarionis JefuChnfti contenta , duplicem habent fignificatio nem,&quamillam? i63. &feqqq. Non. Datur Mwquod fimuleft Its , &A£» , &quo- raodo? 1 82. Nox. S. Petrus ad flendum elegit locuro ubi feroper effet nox. 2.05;. & David itidem tempus noSis elegit : & quare? ibid. o. OCuTt. Oculiduplexhahentofficium : videre , & flere. 107. Oculi Adaroi & Eva: apeni funtpoft peccaturr.quia poftquara aperti funt ad videndum , eti- am apcrti funt ad flcndum. 1 59. &fcq. Quareocyli pro ora.:ibus peccatis flendo luuni? 100. Oculis apenis effe coccum.eftmaxima ccecitas. 141. Contradiflo- ria quar non cadunt n Spbce-am poflibilium, caduntin lphojiaro oculorum. 14^. Rcfpubljcsepereunt, quia oculiearum vjdcnt quod. oon eft & non quod eft.i 5 1, ibidem. Pafcba. Magisdmendus diesPa(cha?,quara Cincruro.50. Pajfio. Tautum enat f allio , quantum ignorantia. j'y 1. Palfionescurdishumani cum fiat uudtciro , adduas reducuntur,aroorem & odium.153. P *ffio concradidio- nesfacicinvifu. ibicL Paffio tft caufa,cur ocuh unum' videant pro a!io. 1 ji. ijj . P aulus. S.Paulus certam fecit incertitudinem roortis , & quomodo? 248. Peocare. Peccare & obmutcfcere quid fit ? ioc>. Peccatum. f effimus hujus mundi ftatus tft peccaturo : fed pejor adhuc eft peccatum &iliud mutum. ioj.' Peccati rnoispejor eftipfamorre : occiditenimim- mortalem. 174. Pcccati morstrestollitvitas. ibid. Peccamusficutfttrus, non flemus (icuc Petrus* : & ficutiPftiusfalvaiivolumus. 108. Peccataielinquen- daantequamnosrelmquant. 256. Peccatoi fempereft intenebris. 64. Peccatorurorefcrvatioquamgravisfic prjena, 2ij. Pema, M»niftiuioeflepe.nn5 , «juim periculofum fit QffiCh RERUM MEM5RABILIUM. officiurn. n 7. Pennae Secretariorum Principum,de bent cfft dcut pennae Evangeiiftaiuro. 1 1 9. Petere.. Nihil a Deo petendum in particulari fed quod ille nobis bonum effe novit. 81. PeteidumaDeaut largiaturnobishonumeriamnon petitum • & liberet a ma!o,eriam(ihocpetarnus. 81. Petino confignanda manibus Miniftrorum : expeditio autem rcai^us Dei. 8 s. Petitiones faciendae tanquam ab eo qui nefcit quid petat. 78. Nemo (excepta falvatione ) fcit quid perat. 7&. QuomodovtnficeturbentenriaChnfti , Petite &acctpietis : Otnnisenmquifetitacetftt. 79. Ho- minesputant fepctere luamlalvationem , petuntdam- * nationem. g 1. Quando no« petimus in terra ; Spiucus fantf us gemit in ccelo & quare ? 84. Pctra. PetraeChriftoacclamarunt. 6, Petrus, S.Petrus in monte Thabor nefcivit quid diceret, &quare ? 132. S. Petri lachryroae fuere velur aquse Nili, cujustorrentes videbantur, fcatungine ignotS. 197. Fueruntvelutaquaediluvii, &quare ? lbidero. Quia voluit videre finem , vidirinemvduiquieftfle- tus. 199. Quarediciturfleviffeamare.cum araaiuudo fitfubjc¨ingua:,&nonoculorun>. 30 j. Coope- ruitoculospallio,utflerer. 104. Ingreffus m (pecuro. 104. Elegit ibcumubiferoperefiet nox. jjor, Ex- hortatiooculorumejusadnoftros. 106* Peccaums uti Petrus, nonflemusutiPetrus : & falvari volumus uti Petrus. 20S!. Phceriix. Pbcenix mortua , eft Phcenix,& quare ? 29. Pehtkus. Munduspejorevalitpollquam audivitPoliti cos > quam cum audivit diabolos. 48. Contra Politi • curo defendit Ratio veritatem facramenti , Cot gru- entiis. 53. Petens. PotenteS habent prsfcitos & Praedeftinatos. 114. Potentia. PotentiaSecretariorumPrincipuro. 1 1.8. Porta. Quasfitportahonoris , quietis , & boiiEevit». 147-148. Pradejlmatus. Praetendens faepe non exprditur , quia PraEdcftmatus. 83. Pradcator. Praedicator eft medicus , debet procurare fa- Iutem & non guftum auditoruro. 19. Nonfolumcol- ligit frucrum verborum.fed etiam paifuum. 1 . Praxh- caturo exire , & line exire praedicare , quam diverfi (int meriti. ibid. Praedicator comparatur Seroinatcri , & quare ? 7. Quinque circumftantiae in Prasdicatore con- Currentes. ibid. Prasdica: oris definitio eft vita & ex- empluro. ibid. Aliud eft Praedicatorem effe , &aliud prasdicare. ibid. Res quas praedicat opouet effe , tam naturalesutcadant ; & tam proprias , ut quafi nalcan- tur. $. Oporteteascaderemanenter,cadenter , ca- fua 1 irer. 9. Vox Ptsdicacoris ordinarie debet effe f«ni- Pm I. lians. ij. Debetprasdicarecamfama, finefaraa, & cum infam.a. 19. Quaerens fatisfacere horainibusnon «atisracn Deo, nec eft ejus fcrvus. 10, Prmcefs. Principes Ecclefiaftici & SicuWes omnes cceci -j quia vident ma!a Reipubiicor & non adhibenr remeomm. It9 . Pnucipesroagssa-flimantperfona- rumluarumreipcaurt^quamvitaro. ci. Profheta. Propher* erant oculi ReipublksHebraicat if 1, Ven Prophette vidtbantquod erat : falfi hoc quodnonerat. iy». Quare Detts non mifit Prophetas. inmundumtenjporeLegwnatui-aE, fedicripte \ 4$ Omnishomo , abfqueedquodfitPropheta , potelt lcirehnem vitaefu*. 1 fo. Pulvis. Homo non foJum eritpulvis : fed iam cfi pu!- vk ti. Difputatur. ibidem. Refolvimr.' 32. Puivit aniatusquiefcprenequit. 25. Defcriptiopulveiis ele- vati. 26. Daturpulvisvit£e,&pulvisroorris. 26. Au- ruro , argentum , is , ferrum , five phyfire 5 five morali- terconfidevarafuntpulvistcrra?. 2 y. Pulvisprafens, elt correftivus futun. i^j. Timemus pulverem qui furun fumus : qu:a nolumus effe pul vis qui furous. ibid. eiTepuIveremperelca.onem,meliaseft , quampoft* modumperneceffitatem. 242. QUare. Nullus vadit in infernum fine fue Quare ? Ghierufori. Su5 forte contenti non querukntur j } Qaerulantesdefuafortunaprajfenti, non attendunnd! guod funt,nec recordantur iftius quod fuerunt. 74. R» RAcheL Racheldcfiderabatfiliosne moreretur , & ipfis habitis mox mortua eft. ■jf,, Ratio. Ratio defendit veritatem Sand ffimi Sacramenri contrajudium , VeterisTeftamentiScnpturi?. 1 f „ Contra Gentilem , Fabuhs. 40. Contra Htreticam" NoviTeftamendauthoritaribu':. 42. ConrraPhilo- fophuro , argumentis natura?. Contra Polirkum, Convenientiis.48 Contra Devorum & ejusdsvotio-. nem, affedibus Chrifti. 50. ContraDiaboIum , fuis tentatiombus. 49. Aliquandopluspoffunt clamares. ouamRatio. ir. Rebeua. Rebecca plus lucratur Jacob , quamEfaufuus arcus 124. Arnficium Rebeccasadtrausferendam in Jacob benediciionem. ijj, Remedmm. Non requiritur r*medium pro ccecitatibus* quianoncognofcuntur. i 5f . Videre, &remedmra oonadhibere^noneftvidere. ijg, Deusnoftnsne- NrA ceffica- INDEK ceffitatibusremediuro afTerendo.dicitureasvidere.ifp. Re/}e8us. In iplo tribunali Confeffionis locuro habet Refpe&us. 128. Refpe&us reftuutio difficilior eft quam pecunise. izi. ReJJ>ublica. Quando illi qui oculi funt Reipublicae ahud pioalterovident,certaeftruina. ir 1. Hinc periit Ref- publica Hebraeoruro,& pereunt omnes ibid. Reflitutio. Achab ablatam Naboth vineam facilerefti- tuerepotuit : fecus ihi Seniores & teftes falfi, izi. Quantotumdamnorurorefiicuciofacienda eis , qur habent Creaturas. 1 1 4. Quanta refti utio facienda ilhs, qui negotiadifFerunt. n^. Qui exaltataut deprimit homines,reftitueredebetma!acjuiefaciunt, & qusefa- durifunt. 114. ReJurrtBto. Rwfurre&io non d ffcrendain teniuro , ne- que 111 ftcundum diem. iyg. Rete. Rete conficere nequit , qui filare & ne&ete nef- cit. 13. Revclatro. In rayfterioSan&iffimi Sacramenti non fuf- ficit revelari royfteria:ied opus eft revelari ocubs^S. Rex. Quaro parum appropinquent lateribus Regutu Rci- pubhca» miferiae. 130. Qu.anti conftent gratia; Regum, eo quod dependeant a multis mmiftrisir z^.Corda Re- guro conrrahii autdilatac Deus. gj.. Rfus.. Sacrificansrifum >• velut Abraham (uum lacrificat Ifaac. 138. Roma. Significationes nominis Romae in Hebraico & Graeco, 139. Romapulviserec-tus&fimulcollapfus. 28. Roma , fuper Romaro ck lubtus Roroam velut ca- daver : eft ftatua infra & fuper fepulturam. ibid. Rupes. RupesFranciae, velntilla Moyfis, emifitaquam nonperculTafedinvocata. 16 6 ■ Rupes fubfunt terapo- risDomino : KupesFranciae , temporiDominatur. ifiS. SanftifTimum Sacramentum eft libcr roiraculo- rura Rupis Franciae. 171. MiiaculaB. Virginisde Rupe Francise , comrneturinhbroGenerationis Jefu Chnfti , & ejus. 169;. s. SActrdos. Siroplex Sacerdos cum Bulla in manu eft Epifc opus & Papa. 2J 6- EfTe a&ionero Sacerdotalem cred tumin tor» , probatur Gomor Mannae. 38 Qwe Chnftusin fan&iffiroo Sairamento petii; M ruoriam tantura, & non intellectum & voluntac<.m ? y). Re- feruntur fabulae fimiles myfterio & efTvttibm Sacia- roenti. 41). Diabolus primus '«acramenri mventor. 48. Contra fidem Sacraroenti diabolus non folum non potehWmcere.red nec tentare quid-ro, &quare ? 49. TeroplaS. Sacramentod-.dicatamuni iffimis Regno» rumFortalniisfuntmeliora. fj, Deus tentator in Sa- craraento, & quoroodo ? 130. Pnma S.Sacramenti inftirutio in iypo,fuit ut tentaret D< us h »miiies,utrain eum diligerent,an non ? ibid. Eft hbercurn omn bus proprietatibus. 172. QuareS.Joannts Evang-tlifta nuH« lai. Mcyfis Virga in ferpentem converfa , & qua- re? ii. Vtfus. Vilusfuitorigolachrymarum. 198. Vifumim- pediunt lachiymx , ficutundx manstorrentium mflu- urt. ioj. f,ta. Solis morientibuj ante morrem vira hxc eft Para- ciifus : reliquisomnibuseft vallis lachrymarum. 1^7, Qmroodofiniendayita.anteroortero?!^. Quantum ^TEId/w. Juftitia femper zelofa contra infirmioret. fit pto vita corporis , & quam patum pro vita aai- J—j j 77 . XAverius. S. Francifcus Xaverius intercedit pro a!i- quofibi devoto , ut non obiineac petitum. 84. ejufiiero treroenda fententia pro illis qui bene expediri petuntlndias. ibidem. Z. F I N I S. ADMODUM REVERENDI PATRIS ANTONII VIEIRA E Societate Jesli , Regii in Lufitaiiia Prsedicatoris, SERMONES Sele&isfimi , Foecunditate Materiarum^ Sublimitate, Subtilitate , Sc raritate Conccptuum admirabilcs* Idiomatc Lufitanico confcripti &C variis typis cvulgari, Nunc in Cartufia Colonienfi latinitate donati Cum triplici Jndice , Ihematum , Locorum Sacra Scriptura s t£ rerttm memorabilmm. PARS SECVNDA. COlONIA. agrippina, -Sumpribus HERM ANNI DEMEN._ MDCGVII. Qm Vrivilegio S> C&' hodie digntffimi Archt Epifcopi de Bahia&c* Serenissime Princeps Andat mihi Celfitudo tua,Secundam R. Patris Antonii Vieira Societatis Jesu Concionatoris CcJfitudmis tua: dignifljmi,Sermonum vMerepartem , jamantc tanto me dignata honore,ut fuper imprcfTioneTomiPrimi , meum requificrit judicium. Hancfclicttatcm meamprimam jam cumulatfecunda. Opcra ejusin omnibusajquali incedunt paflu.ut idem judicium jam latum de aliquibus,rcpeti oporteat tle omnibus. Porr 6 fi qua; ineis d 'prehendaturdifrerentia.fimilis cft illi^quac in minera- rum vcnisinvenitur j quarquomagisd teguntur,tant6puriusargentum' aurumquefundunt» Ego non m!norilartitia,quamadmiratione lego,qua maximusillePraedicator , ubique terrarum 2 tanquam Concionatorum omnium oraculum merito habitus fuit & celebratus. Ordinarie Sermones lccT:inoneampropinanrgrutiam,quamauditi;uquidem incharcaillisdeeft anima,quam fpintus addit vtrbis : & qua voces comitantur aftiones, Vc- rum in hac charta tam animata fu nt verba , tam vi va facundia , ut tantum vitaeillistribuatpenna,quantumaritc illis conrulerat lingua» Lingua ni- tida&cerfafineafTectatione : Conceptusfententiofi,fine artificio ; £lo quentiafcccundafinefuperfluitate ; omniaficactem[ erata legibusmagni cujufdamOratoris ; & omnia reduccndoad terminos pra&icabiJes,Orator jflecam eftfingularis , utDeusillumfeccnt primum; &ignoremqnando faclurus fit fecundum. Eloquentiam unire fententiarum gravitati,efl felici- tas,dcqua,fine vanicatc, R. Patri Antonio Vieira gloriari licct: Admirandocxfama inTullioeJoqucntiam , &c inSenecaiententiarum di- ftributionem,inillofencenciofumSenecar,cum Tullii facundo videmusco- pulacum. Philo Hebraus Abrahamum inrer Athcos tanquam Pnncipern habitum & honoratumafierit,quianonvulgaribusverbis , fed rauombus fhilo (ut videbaturj utebaturdivinis : Honorabtnt eum,quafi fuumPrmcipem; drNo- uetjue enimfermombtttutebatwvulgaribut , fea divmttatem quandam p? erendi[fimo Pa- tre nofiro Joanne Paulo Gli<-va prapofito Generali^concedo licentiam ut imprimi poffit hic liher fecunda partisSermonum PatnsAntonii Vieira, ejufdem Soctetatis^Pradtcatoris fua Celfitudtnis. Jjhtt re Simile efi regnumcoelorumhomininegotiatori quaremibenas margaritas : inventaautemuna pretiosaiObiiti&vendiditem- nia J quahabuit 1 & emit eam. Matth,!}. r* II. Sermo dcGloriaBeatifsimse MARIjE MatrisDei» in ejus gloriofa Affumptione, Maria opimam fartem tlegit. Luc, 19* 1 7* III. Sermo de Domimca Prima Quadragefimae. Ofiendit ei omnia regna munttt>& gloriam eorum, & dixitti J hac omnia tibi dabo y fi cadens adoraveris me. Matth. 4. 3& I V. Sermo in Fcriam Quarram pofl Secundam Domini» cam Quadragefima^ Non eflmtum dare vobis t fedquibutparatum efiaPatre mc&, Mattb.zd. , £2, V. Scrmo de & ANToNlO D£ PADUA. Vos efiis Lusc Mundi Mattlian f. j& Sermode S. ROCHO, Beatifuntfirvi iffi, quos cum venerit Dominus invenerit vigilantes : quodfivenerit in feeundavigilia , &fiintertia vigiliavenerit,&it* inveneritjtati funifervi itli. iue. n. yiL Sermo deS. PETRO NOLASCO. Ecce ms reliquimus mma } &ftcutifinm tt \ quid tno erit mbis>Umh.i^ 3 * UJ yill # Scrmo INDEX SERMONVM ET 7HEMATUM. VIIL SermoproDominicaquineaQradragefima?. Pag. Si veritatem vohudico,quare non creditismihi>]ozn.%. 129. IX. Sermo de B. Virgine M ARIA de Gratia. Stahat juxta Crucem JeSU Mater ejus. Joan. 19. 148. X. Sermo in Feriam fextam poft Dominicarn Paflionis* Collegerunt Pontifices t & Pbarifei Concilium. ]oan. 11. 169. XI. Sermo de S. ANTONIO. Vos ejlis SdTerrx, Matth. 5. XII. Sermo pro die S. BARTHOLOM/El. Elegit duodocim ex if>fis,quos & Apoftolos nominavit.Luc. 6. 20 8« XIII» Scrmo proSepultura Oflium Patibulatorum. Mifericordia & Ver\tas obviaverunt fibhjuflitia & Pax of culatt funt* Pfalm. 84. 212. XIV, Sermo dc Mandato. Sciens JESUS quia venit boraejus,ut tranfeat ex hoc mundo adPatrem>cum dilexiffet fuos^quierant inmundo> in finemdile- xiteos. Joan. 13. 127. XV. Scrmo proDominica prima Adventus. Amen tiicovobtt, non prateribit generatio bac, donec om- niafiant. Luc.ti. 25J. SERMO S E R M O S. Elisabetha Rcgina Lufitanorum. Habitus Romar in EcclefiaLufitanorum. i6y+. Simile eft regnum calorttm homini negottatort qutrentt bonas mar- garitas : mMt,lniu(tm : Out- nnta, pra.fensfeft.veaguurdies. Mun- renn bonas largarttas. Fonunl: &L dusd amnova& compel at nomineE- ^^^i w A5ivc.,toduftS^T htabeth^noftraveropatriaalteriusno- mtus.Enimveroquis ifteeftnegXa Zt mm^gnara,,!^ antonomaftice, fub Omnisifte,quirebus tetrenhlSS nomme^^veneratur.Subti- Dei lucrifacerenovit, «rfE tulohocfacJefuperemmenteuniverfis, ^WWW^W,. W illamadhucviventem.catahJgoSanao. Mundushic, A£ditores,extantafta- rumadfcnpfit fadorum ipfius fama, tuum >e fficiorum,&exerci iorum^ pu- quamvarallorum& fubditorum voces blicomm&privatorum, P oSum& funt fubftcuRr; quas demton veneratio, «conomicorum/acrorum & S altana,orb,f q ue aggratu atio excepit. tomv^co^Sa ^dSS ^^^^jfermonhmei erit ar- qua^m forumuniverfale, a DeoinS gumentum,gemmufque difcurfus mci tum&privilegiatum, proomSufho. v ' Pars n mioibus, ut in eo Regnujn ccelorum A lucri- u S U M O, lucrif*ciant.QaodChriftus,in parabola Regisfilia, UX'or Regis >($ Mater Regii R' gisillius, qui differenter fervisfuis , fmt. S, Elilabethanon (olum hliaRegis, bonafuaad negotiandumdonec rediret, uxorRegis,&Mater Reg s fuit : Sed diftribiiit,clariflime docetj Negotiammi qualis filia? qualis uxur.< > qualis Mater? dnmvenio.Vx& negotiatione terreftri FiliaRegis,inquoomniumEuropaeRe- qnibufdam deeft fubftantia: aliis haben- gum unita erant ir.fignia: Scilicet Petri ribus fubftantiam deeft induftria : aliis Secundide Aragonia. UxorRegis,qui habentibusfubftantiam fimulcumindu- inomnibusHifpanixcoronarumlitigio- ftrianovercatur fortuna. In negotiatio- fis procefiibus, fuo tempore, arbitrura neccelefti contrarium protinus accidit, egit;DionyfiiRegis Luiitaniae. Mater Deus omnibus prxrogat fubftantiam , RcgisA!phonfiquairi,aquoomnesmo- offert fortunam, & exigit a cunctis in- narehiae iftius,& Chriftianitatis Princi- duftriam.Subftantia, funt dona naturce; pesdefcendunt, quorum nullusibidem fortuna, funt auxilia gratiar : induftria , hodie degit, qui non optimum ven.u um cooperationisconcurfus. Regedicente: fuirum fanguinem Elifabethae dtbear. Negntiamini dum venio.$zxvi,qmbus ad Mjguamulieris felicitas: Grande talen- negotiandum bona fua diftribuit, erant tum/ verum decuiffe non videtur , mu- tres; finguli de fubftantia participarunr, lierem elTe: negotiari etenim, virorum duo adhibuerunt induftriam: tcrtio de- eft offidum: Homini negotiatori, Confi- fuit fortuna, Sed quare huic d fuit fur- derationem facit Evangelium: folutio- tuna/quianegledainduftria ,creditum nem dabi t Epiftola Multerem fortem p roV j % fibiralentumfoditinterram. Nonlatuit gjuis inventett Eequisin mundo mulie- hocRegem,ideoque minus illi commifit. rem inveniet forcem , mulierem virilem, Porvoquidbinis aliis evenit?qui quin- viroque limilemr Hoctotum innuit tcx- quetalentaacceperat,operatus in eis, tus:forcem,mafculam,viraginem.Qua:- lucratuseftaliaquinque:&qui duo ta- ftionisaut propofioonisliujus a Salo- Ientaacceperat,operatusfimiliterlucra- mone fa&ce exaggeratioi:em & empha- tus eft alh duo : uterque pari fortuna, fimlegens,prodituram mox putabam faditb. quia aequali mduftria: aft ingreffus cum vel unam Juditham cum pugione in dex- , ^ v ^ majore fumma, etiam egreffus eft cum tera,& capite Holofernis tn finiftra .-vel ^ majorelucro. unam Jaeiemclavo& malleo tempora j udtCm Nemomundi hujusforum cum ma- Sifaraetransfigentem: vel unam Debbo- ^ v%2 \ jore fuitingrefTusfubftantia, quamno- vam infronte exercitus turmas coutra t ^ ftraRegina fan&a, gemina infignis co- ht.ftesducencem, vidtoriamquede csfis v ^ rona;illa Aragoniae,hac .Lufitanis. Ne- reportantcni.Sednonfic refpondct Sa- ^f e ^ t 1 gotLatorEvangelicustracliabat de mar- lonionhie; Verum mulierem lllam for- garitis; S, Elilabetka ,de coronis, Gran- tem.mulierem illam roafculam , viragi- flin l disfubftantiaideRegina qaadam Lace- nem iftam,&- plus quam muliercm, Ne- w * , defum- damonia, Pliniushb.de fummafelicita- gottarriccm zx>j>tiht.j4grumemtt,fwdo- 3 ! v *' 6 ' mafe- te illud narrat el ogium: Unafceminarum nem vendtdit: & vtdtt,quia boM efi ne- x %' v ' z * Imtate inmvt*^ LacedAmonmregeritur^uik gotiatiQeps Eoira veto quorriodo mu- Uer V.22. De S, Eiisabetha, 5 Ker iUanegotiabatutPinftarhominisifti- loqu.*batur,inter fpoiia natam , inter ttid. usEvaageliri:Subftantia,indinftria,&fa- fpoliaeducatam, & glorioforum ade6 V./5 vente fortuna.Subftantia:Df^i> pr&dam fpoliorum h^redem ; Etfipohu non mdi- Vl g domefiicisfiuis.\nA\x&.t'\z\ Non exttngue- gebit. f^M. turinnotle lucerna ^'«.r.Fortunatepras Hoc fuppofiro,fuppofitoetiarn,quod omnihns: Multne filiti congregaverunt di- non nifl ex E vangelio loqui fciamj The- vitias, tu fiupergreffa es unwerfias. Habe- raa, erit Sermo.- illiufque affurnptu,opti- mus nunc mulierem, viri adinftar,nego- ma regni ceeleftis negotiatrix. Simile eft tiantem. Reftabat tantummodo pro regnumcoelorumbomininegotiatoriVot* S„ EIifabetha,ut memorabilis iftius mu- rd S. Elifabetha,de regno ad regnum, dc lierisortum.patriam, conditionemque coronanegotiatafuit ad coronam:non nobisSalomon indicaret. Ethocfimi- deregno&ccrona Aragonia^adregnum literfecitinfinuavkenim quod fuerit &coionamLufitania':fed de regno& Regina,Hifpana,&de Aragonia.Regina, corona terreftri,ad regnum coronamque Purpura,& bjffusdndHmentumejus. Ifto cosleftem; quod breyiter innuit efle Re- quippetemporefolisperfonis Regiisu- ginam,&SancT?am. Duo ha?c nomina, fus purpura: in veftibus concedebatur. Pegtna,6c Santla ad invicem combina» v.io. Hifpana: Procul , & deultimUfimbm do videbimus , Reginam noftrara /»rm'^f/'^.iN[aminCofmographiaan- iftas rra&ando coronas , eaindufhii tiqua,& phrafi fcripturae,Hifpania terrx fuiffg negotiatam.ur corona Reginse, extremumreputatur. Deniquede Ara- lucratafuerit,quodmajor fuentfandta.* V, II. gonia.-& ralis Aragonica, quod plus eft : &coi\>na$an$:a: promcruerit,quod ma- Etfpoliisnonindigebtt. Aragones enim jorfueritRegina MajorRegina, quia omniumHifpanicarum nationum primi, Sancta;& major Sandta , qubRegina. - novasacquirendo tertas, novamaria, Regina San&orum omnium gratiar» ignotas fubjugando gentes , coronam nobisimpetraredignetur* fuam fpoliis nobiliorem ditioremque § II, reddiderunt.PorroS.Elifabethafpecia- Simile efi regnum cmlorum homini ne» liter nata & educata fuit in brachiis Re- gotiatori. gisjacobide Aragonia , cognomento Jfi\ SanEta : &quia Sandta, Conquifitoris. Ipfe,ejufquefilius Rex Y\ majorRegina.Hincdifcurfusno- Petrus, S. Elifabethx Parens,in Hifpania ^ fter fumet exordiumtomniumque acquifierunt regnum Valentia;,in Italia, primo, optim* regni cceleftis negotia- regnum Sicilia:; in Mediterraneo , infu- tricis oftendet fucceflum. las Evi fa,& Ma jorica. Neque hic ftite- Summam,Corona majorem, mundus runtfpolia.-illis fuccedente temporead- praerogare nequit. Sed quamvis coro- je&a funtregnaCorsica:&Sardiniae:po- naedent ponantqueleges, non tamenle- ftea rlorentiffimum& bellicofiffimum gumfuntmerces; ego faltem mercera regnum Neapolitanum.-& tandem quid? jftam ab igne, mari,& piratis non aflecu- ipfajerufalem,inqua Saloraon vifam rarem.-ipfse etenim corona: frequenter defcripfeiatmalieremfortem , de qua fumrapina,fpolium,incendium&nau- A 4 fragiuns S E R M • fragium.Aflerendo fibi regno terreftri, nullum corona opportunius eft talentum: inacquirendo ver« regno ccelefti, funt ^uid infimae rortis. Agedum ,capiti Cyri imponite coronam, ®mim fibi ac- quiret Balthafaris: eandem imponiteca piti Alexandri,& fubjugabit fibi regnum Darii. Ponite e2m non itr capite, fed animo Gefaris; & libettatem opprimet patriseA florentiflimam rempublicam, in lupet bifTimum^&Yviolentiflimum con- vertet imperium. Ad acquirendum reguum ccelefte, nec Balthafari, nec Da- rio, nec Alexandro,nec Gaefari , neqtte ipfi Cyro.qtiem Deus Regcm fuumque Chtiftumfeuunctumvocabat : Chrtfio %*>4)* meo Cyro\ quicquam proderunt co- v ' l * ronae* Poftquam in Evangelio noftro ali- quam quaefivi coronam , quamvis nulli- bi aliasChriftusita multiplicarit fimili- tudines,tamque dtveifos, qmbufcunque ftatibus & officiis regnum ccelefte ac* quirendi oftenderit modos, Regis offi- cium hie non inveni. Invenietis unum agricolam,unummetcatorem,unum pif- catorem, literatum aliquem aut Docto- rem, fed nullatenus Rcgem.Quare? nun- quidetiam Reges funt petfonae ,quae in parabolamadductae, majeftate fua , & purpurx pompa fcenam illuftriorem reddere queant? vel maxime ♦ quod & Chriftusipfefrequenter fecit. Notate tamen,quid parabolae & paradigmata Regum nobis dk&iit.Ilegi,quifectt nup- Matth. ttasfili» fuo: intravtt Rex Ht videret %2.v.z. dtfcumbentes. Quts Rex ituruscommit» (jlL tere Itellum adverftu altum Regem ? Luc.14, abtit m regicnem Ungtnquam , acct- Vt ii, perefibiregnum Reges nuptias facien- Luc.i? tes s couvuucelebrantes , bellamo- ventes » exercitibufque imperantes^ regnis acquirendis operam navantes invenietis in Evangelio .* regnover» coelorum acquirendo infudare , indi- gna tam fublimibus perfonis negotiatio videtur. Chnftus faltem parvulis reg- num alteruit tcelorum. Stntte parvulos Matth, Venire adme , taltumefi enim regnum lO.v. ccelorum. Huc fpechnt agriccla: in /4. agris, mercatoresinforis , pifcatores tn aquis , Do&ores in pulpitis. In aulisvcro, inpalatiis, in thronis , fub palliisquidinvenietis? Nuptias , con- vivia , fefta,comcedias : & percupidi- nem& ambitionem exercitus , bella, acquifitiones, Ecce quare Coronas non idoneae , faltem periculofae finr merces ad negotiandum, feu regnum coelorum lucrifaciendum & comparan- dum. Rfges , &bellicofos, Reges& politkos , Reges 8c deliciis deditosj quotquot volueritis invenietis : aft Re- ges & SamSbos, nonnifi ranflimos. Sa- cram Paginam infpicite , ubihoc fo- lum certitudinalirer innotefcit , quod ex totRegibus , qui populum Dei gu- bernarunr,tres tantiim legantur San- dti:David,Ezechias,&Jolias. Mag- nuseotempore San&orum fuit nurae- rus,longa Regum viguit feries & fuccef- fio, fed Reges& Sanc~ti,fan&itates& co- ronae? tres. Verum fi adeo difficile eft , Regem efle & Sanctum , mult6 fane diffictlius eft, Reginam efle, & Sanclam, ex eo- dem hoc pat*:t exemplo. Ex omnibus Regibuslfrael& Juda, tres tantum le- guntur Sancli , Reginarum ver6 nulla legitur fancta. Ubi ulterius confideran- dumfupereft , quodnumerus Regina- rum,illo tcmpore , Regum numerum incom- De S. ElISABETHA. f iracomparabiliter excedebat; quia per- tatum. Patres& Expofitores causa" hujus rnifla erat& ufitata polygamia. Etficut inveftigata, non dant aliam,qiiamquod hodie majeftatem magnifjcentiamque mulierfuerit: Quiafoemina erat,zk A- auget fatellitum frequentia .■ pari mo- bulenfiscnmcsterisoavnibus. Fcemina do eandem tunc cftentabat Reginarum fuir Athalia,fcemina fuit Jezabel,fcemi- multitudo. Reginarum , quas David na Vafthi,fcemina Michol,foemina de- habuit uxores, prxrer alias mulras ,fep- nique Eva. Et in omnibus iftis vanitas temnovimusnominatim: Poriojero- praevaluit virtuti. boamdecem& oclo habuit: «Salomon §, III, vero folus feptingentas : Fueruntcjue ei Ondona mihi , Regina fanfta, dif- uxores efuafiRegina , Septtttgentx. De- I curfum iftum; Sed condonare no- niqueab origine mundi ufque ad Chri- **** li; fiquidem ad seftimandum pre- ftum , quo inter medio remporis l patio, tium, exaggf.randam excellentiam , ex- ad minus quatuor millia annorum flux- tollendamque gloriarum tuarum mag- ere, in nulloRegno, aut lutionefan- nificentiam totus dire&us fuit & ordi- 6tamlegetisReginam,nifiEfther. Qnx natus. Minor (ane Elifabetha foret caufa? QuaredifHcilius eft , Reginam fan«w,q.d.Verbum aeternum, cum eflet^, «7, na * rose refignatam , & gloriose dimiflam. Deus e(Tentialiter,patrique coaequalis, Urquidigitur Ehtabethanodimifitom- aflumptafibiqueunita natura humana, neillud , quodrevera eft omnetotius exuitqua£,&a fe dimifit totum quod mundi^Ow«w^i«A^»//. ? quarenon re- habebat , &quoderat. Quodmajore nunciavit neque dimifit coronaoi ,utE- adhuc emphafi Apoftolus confirmat vangeliofefeconformaret? Exinamvitfemetipfum. Vafisadinftac Dico primo. Elifabetha coronam, quodinverium&effufum, omni con- nondimittendo , dimifit j eidemque, tento emiflo , vacuum remanet, fecit non renunciando, renunuavit. Elifa- & rmnfitDeushomo fa&us. Videtis berhaerat Regina,fed qualis Regina? nuncobfcuritatem, non Theologitan- Regina,continuum cilicium purpura te- tum , fed omnes. Deus incamatus ni- gens: Regina,inter regix menfae delici- hilamifiteoium,qua: habebat nec quic- as, totum quafi annum jejunando in pa- quam dirnifit illius,quod erat.EratDeus, ne &aqua tranfigens, Regina,incomce- manfitquc Deus .erat infinitus manfit- diisludicrifquefped:aculis,tota orando que infinitus:erat immenfus & aeternus, & contemplando ccelo & cceleftibus in- manfitque imrr.enfus& asternus: erat im- tenta& abforpta:Regina,fub corona.ca- pafllbilis & inmortalis , manfitque pite& corde , coronae Chrifti fpinis impaflibilis&immortalis. Si ergo ni- transfixa: Regina , a Regni fuiProceri- hildeferuit,abdicavit,aut dimifit eo- bus&magnatisadorata, & infummo rum, quae aut erat, aut habebar.- Quo- honore & veneratione habitajqua; pau- modo S. Paulu? fefe expoliaiTe, & qnafi perum nihilominus advoluta pedibus effudifeeum adfcruh.Extnanivitfemet- illisinferviens, pedes eorum propriis ipfum ? Piofunde illud adftruit Apo- lavabat manibus,extergebar, curabat, ftolus , fadti poflibilitatifque modum & ofculabatur vulnera. Hocplanepa- adjungens .* Formam fervt accipiens dto Elifabetha utebatur corona , in cum tnformaDeieJfet. Verum eft ,quod Reginae perfonaduo adeodiftantiauni- Deus hominc induens nihil perdidit,auc endo & confociando extrema , nec dimiliteorum,quae erat,aut habebat: non duo ex diametro oppofita fibi nihilominus afliimpfit & univit illi, exercitia. Ethacrationeillam non di- quod erat , totaliter contrarium. Por- mittendo , dimififle coronam afrirmo. r6 aflumere & unire in eadem perfo- In cajus probationem textus mihi S. na & fuppofito adeo diftantia : illud Paulitervit, qui quamvis tritus ad- fuitexuere &expoliare fe abomnieo, modum&vulgaris fit, in tantum ni- quoderat.abfque exuere & expoliare. hilominusdifhciliseft , ut , quamvis Erat Deus , & factus eft homo : crat Be S. Elisabetha; I •fat aeternus, SC intempere eft natus : Refpondeo, m hocipfomaximamipfius *rat immenfus, &Iocoeftcommenfura- negotiandi induftriam conftitifle : ut tusjerar impafsibilis, & eft pasfus.-erat retenta*fumma,manensRegina,idli;cra- /iromortalis,& eftmortuus:erat fupremus retur,quomajorefletSan<£ta, Summum, omnium Dominus, & tnfimusfactuseft feuunicumBonum,c]Uo fupretra? mundj omnium fervus, Dominum verofervite, dignitates gaudent, eft,eas efTegradum, immortalem mori , impafsibilem pati, quomediante, virtus magis fublimetur; immenfum loco circumfcribi, divinum &efTe fuppedaneumr?gium,quofancl;i- fierihumanum; non folurn fiiitaflamere, tas ad majorem afcendat asftimaiionem. quod non erat : fed dimitterequoderar» SanctusfuirDavid, fanctusquoquefuit Dimitterenon dimirtendo; hocquippe Abrahsm : &hicquidem antiquior& impofsibile erat feddimittereretinendo, prior illo. Nihilominus S.Matthaeus dimittere confervando, dimittere, non Chrifti recenfendogenealogiam,Davide dimittendo \$xmanwit femetipfum for- Abrahamoanreponit : FiliiDavidx Filii fif att r mam fervi accipicns,citm m forma Dei Abraham, Porro fi Abrahamaeque, & v ejfet. Iftudfecit Veibum : iderafecitEIi- primas claisis fan&us, velutiDavid, & labethaiConformiter Evangelio,ejusdem antiquitate prscedcbat , quare Davidi authoremexamufsimimitata. Regina, poftponitur. ? Angelice rationem hujus cnm majeftate & corona. Sed qualis reddit D/Thomas.Qniajquamvis Abra- D.Tk corona, qualis majeftas, qualisRegina. ? hameflet fandtus, & fandtitate acqualis Corona, fed corona fine dimiflione di- Davidi,Da\id erat fanc"tus,& fimul Rex ; Riifla: cmnemenimpompamfplendo- quod in Abrahamo non concurrebat, remquethmilitmundanum,quo magni- Sanctitas Abraha?, quar;tumvis magna, ficantur coropa:.Majeftas,fed finc renun- erat Lanctitas fine c©rona:fanctitas Davi- ciationefeminciata.-omnienimfaftui & diseritfanclitascoronata , & fanctitas oftenfationi, nec non Idololatrise, qua impofitacoronae,eft fandtitasmajor. majeftatesadoraiitur renunciavit.Regina Quare? Quia in Majeftare,in (tibKmi- fed Regina non Regina: fepofitS enim tate,in poteftate s inadoraticne, aliisque titulifublimitate,nihi!eorumin Elifabe- Coronas comitantibus circumftanriis, tha apparebat, quae in aliis Reginis intu- omnia concurrunt contraria, quae virtus cntium oculos in admirationem rapiunt, & fanditas habere poffunt : pOrro virtus eo ipfo prae ceteris magis exiftens admi- in (uis confervata contrariis,duplex virtus randa. exiftit Unam ex noiatu dignifsimis HocpadoRegina Eiifabethareliquit S. Auguftini aufcultate fentenriam : «S- coronam & omnia quae petebat Evange- ^iudiat cmnis&tas cjuod mntjttam audi- lium : Omniaqua, habuit. Enimvero vit. Et quid omnes audient a?tates ? fi coronam reliquit non relinquendo, de partu Virginis ita Lquitur : Vlrgs quare eam non reliquit relinqueado? partu fuocrevityirginitatem,dumpare- Quare non repudiavit majeftatera/quare ret^duplicavtt. Harc uluma verba penfo, RondefiitefleRegina.ccronamvelrefu- S. Auguftinus fan&ifsimam Virginem «aRdooblatara a veli-efignaadoacceptata. J Mariar© » concipientera , parientcm, Virgi- 8 S E R Virgincmqucpermanentem non confer- v asfe folum, fedduplicafle virginitarem &fi\tmzt.virgtnitatem,dumpareret>duph- cavit, Cafn quo de alia loqueretur vir- tme, do&rinaillanullam perplexirarem autdifficultatem haberet •• deVirgini- tate vero impofllbiliratcm involvere videtur : Virginitasenim in indivifibili confiftir. Eft integritas perfe&a, illibata, intemerata , nec in- nec decrementum, necplus, nec minusadmittens. Siergo excellencifsima ifta & Angelica virtus nec imminutionis,nec additamenti capax cxiftit , quopadfco S. Auguftinus eam in Virginis partu audtam & duplicatam fuiiTe aflerit ? quia fuit virtus etiam in conttariis fuis integritatem confer- vans. Concepifle,peperifle, Filium habe- re, Virginitati contrariantur : & quod fan&ifsima Virgo Maria maneat Virgo, cum fit Mater,eft dupliciter Virgine efle. Vtrginitatem, dum pareret,dupltcavtt. Talesfuere Elifabethae virtutes. Maxi- mus virtutis hoftis & adverfarius , eft magna fortuna, quantoquehaecmajor, tanto major etiaminimicusillius. Humi- litas, Mundi contemptus , moderatio, Temperancia,paupertas voluntaria. &c. In hominibus aliis virtutes funt fimplices: Eaedem vero conjundtx corona^in capi- te,fceptro in manibus, augufto in Thro- no collocatae, virtutes funt duplicatae: quia (uis funt contrariis conjunctae. Humilitas fociata majeftatiefthumilitas duplicata;moderacio conjundra poteftari fupremae, moderatio eft geminata : con- contemptus mundi, hocad pedes pofiro, contemptus eft mundi duplicatus : pau- pcrtas cum divitiis,abftinentia cu deliciis modeftia cum adulatione, eft paupertas, abftinentia,mortificatio,modeftia dupli- cata:quaelibet enim earum non eft rofa inter fpinas-, fed rubus inter Flammas, Quia vero negotiatrix noftra cadeftis fuumnovitlucroinefle periculum, con- fulcius putavit non dimittere coronam, fed eidem aflbciare virtutem ; non repu- diare majeftatc ; fed eidc copulare fan&i- tatem uctanquam Regina,&fimulSan6ta etiam major eflet San£ta, quia Regina. Verumenimvero, fi torumhocadmi- rabili adumbratum figura oculis arbicrari libet, eos mecum, vel cum S. Joanne in cadum attollite . S. Joannes in A poca- lypiilua fcribit : Stgnum magnum appa- yipoc.it ruttincdo. Moxque fignum illud&^,^ majeftatem ejus defctibendo ait, quod mulier pedes habuerit in caelo infimo, quodeftLuna .• Luna fub pedibus ejus. Corpus in quarco ca?lo, quod eft Solis : AmtEla Sole. Ec capuc in caeloodtavo, quod eft ftellarum : Et m capite ejus Corona fleUarum duodectm. Magna Mulier, magnum prodigium, & raagna Elifabethae dehneatio ! Mulier, quam degentem adhuc in terra,jam merita col- - locarantinca:Io \Stgnum magnttm appa- rutt ih ccelo. Mulier, qua; mundanam omnem fic vilipendtbar pomp.im, ut fublunaria cun6ta pedibus fubftratacal- caret ; Luna fub pedtbus ejus.MuWer tam copiofolumine gratiae illulUata, ut Solis inftar,in oculis Dei & hominum corufca- ret • AmtEba Sole. Mulier omnibus per- fe&ionum charifmatibus , donlsque fupernaturalibusficexornara, ut totus virtutum,alterque ftellarum chorusipfi texuerint adornarintque coronam : Et in capite ejus Corond fiellarum ducdectm . Hucufque Elifabetha fanfta, Veium, cum prodigiofa hasc mulier fit tanta, poteritneadhuc evaderemajor ? cum fit tam tam fublimis, poreritne altius fcandere? In cxlo jam degens, nunquid fieri pote- rit magis cseleftis ? Immo ver6. Sed quomodo ?Sicaeleftiaddatur Regium,& (uppoCito Santlt, circumftantia; copulen- tur.&^'*rf.Sicfuit,ficque vidit idemPro- pheta. Et dat& funt mulieri aU du& AquiU - magn& & volavit. Aquila avium eft Re- f ' l ' gina:porromulieralis inftru&aaquilinis eft Mulierregiisgaudens praerogacivis: eft Mulier circumftantiis decorata Regina;. Enimver6 nocate, Joannem non dicere , mulieri datas futfle alas Aquikefimpliciter; fedcum additamen- tojnagna : Dau funt mulieri aU dua ^»// IO S E K M O ( Leucoptm fcilicet, fed Grifei, & albi ) adaugens fplendorem , fit opus artificio Circumamtcla varietate. Utrumnam mirabili,ex duobus fcutisalrrinfetus fibi indumentorurnhorum illi in ceclo ma- innexispalis interQuinos,&Quinis inrer jeftatemgloriamqueamplificavit?illud- palosemicantibus ficconuxtum ; tn fcu- neinterius , anhocce exterius > illudne r#/*m.Porr6inRegiisi'cuti r grofTu&af- auro textum , an hoc cilicinum ? Illudne pero oiicio fuperindnc>is 3 omnem orna- tusexcelienriam , omneniquefihae Regis decorcm&gloriam confiftere, David af- feverat; Omnts gloria fili & infupcr Regina:-^/W Regina a dextris tuii t» vefittu deaurato>circumdata varietate, Vldimus Elifabetham majorera effe Sandam, eo quod fir Regina : re- ftat nanc videre , quod major fit Regina,quiaSan opuserar& textura aurea,fotmata&infibulata fcutis: In fcutulatis : Qux vero illa funt fcuta? iuntilla qua-Iateribus Elifabetha; cerni- tis appi6la,Scutum infignium At3goni«: &fcutum infigniu Portugalliae.Ita ut tex- tura fimbriaru veftimento , quo Elifabe- tha-ad dexteramDei oftendicur gloiio/a, margaritas. Peno,cum nonnifi bonas vu!gnriiqtiepretiiinquireret,tam propi- tia fibi fortuna eft ufus , ut r:mti valoris inveneritmargaritam , ut omnium aha- rum,totiufquefubftantia;,aeftitTiatione!rj excederet.-/^f»M unapretiosamargart- ta,ded:t cmnta fua^S comparavtt eam:2.Ct favorabiliore adhuc fonnna Elifabetha fuit gavifa. Elifabethanon qiiarcbat coronas, fed potius quxrebatur a coro- nis.proinde.quia quafrebatur a coronis, ipfaqu«reba{fanttuat€m; ex qua , am- phfkata De S, Eixsabetha; n plincatafibicorona , rnajorevafitRegi- quium\fel>res abegit t doloresrefolvit>mor~ na. Tam fublimis& tanta dignitas eft tuosfufcitavit : magnum prorfus Regem Reginac , ut majorem amplitudinem non ifia demoufirant. Et in his omnibus, admitterevideatur. SedElifabetha Prae- quaravis fe non Regem velut Csfarem, rogativa fanclitatis , Reginam dignita- reliquofq; omnes mundi Reges tali po- teexceffit. Fuitenim Reginamajore po- teftate deftitutosprobavit: nihilominus tentia; majore jurifdi&ionejReginanna- feRegem omnibus illis majorem demon- joreimperio.Regina. ftravir. Exaddu&iscontra Chriftum accufa- Idem de S, Elifabetha alferere licet. tionibus , quaeque caufam contra ipfum Frequentabat illa , l fe majoribufve fuis evicit,una fuit, quod faciendo fe Regem exftrufta&fundata nofocomia,mox qua- foan. 19, /tififdi&ioni Caefaris prarjudicaret ♦ St cunque infirmitate detenti advolabane v ' ltt buncdimittis y nones amicusCefaruvm- infirmi. Qiudaccidit ; Quid fuble- nis enim qui fe Regem facit , contradicit cikuid fuir ? Elifabetha faciente fuper Gtftri. Omnes SS. Parres & Expofitores eos crucis fignum , cxci vifum , muti lo- calumniam iftamimpugnando, quinque quelam , furdi accipiebanr auditum , de<- millium ceftimonioeonfutant/Jftiquin- biles &claudigreflureceptoexiliebant s quies milleni fuerunt, qui miraculose a mortui feu quafi mortui refurgebanf, Chrifto pafti & fatiati in deferto,verum Magnam prorfus Reginam ifta demon- illum agnofcentes Mefllam, Regem ftrant. Reginisaliis,Regibufquealiis, acclamare & eonftituere intendebant, idem utomnifua potentia pra:ftent,di- quando Chriftus , ut (e non talem Re- citcOebiles , claudos,c.cecos , mutilos & gem , qualem ipfi, authomines creare mancos facere poflunt faciuntque Re- po{rent,efleoftenderet,fugitinraontem. ges. Hocfinon crediris 5 iftosaditecam- Luculenta fane probatio , non ambke fe pos,iftos luftrate exerritus.iftas frequen* regnum.dequofuerataccufatus. Enim tate aulas: ibi videre lieebit aiios curn vero S. Leo Papa altiore confideratione, grallis, alios pedibus truncatis, iilos fine inter ipfos accufatores fe fe ftatuens ar- brachiis,aliosoculis orbatos, aiios auri- S, Le$ gumeritatur pro illis: Ne in totum inanis bus feu nafo mutilatos \ nonnullos elin- videatur ob\eEHo s 4ifcute diligenter Prcl*udisgreffum , mtttis ehnavh eb- ftituebat, Notate fafturo&rumorero, B Z q\i9 II S E R, M 0, quo de Regibus dicitur: quod fuitDomi- Faciefjue fupra eoronam auream per cir- f X0( { t ni vitae. Domini vkx ? legant admargi- cuitum) Davidcafumdefcribensexcla- u v [f nemtitulorum horum gloffam Chrifti: mat: Quidefl nbimare , quodfugtfti , & Y>f a l mt Nolitetimere eos ,qui occidunt corpus, tu Iordanis rfuiaconverfus es retrorfuml l/j-yj*» Matth Domini funt vita^non ad dandara , fed Fiuvie,quare fubfiftisfMare^quarefugis? ro.v. 2$ t0 H enc | am vitam Reos vos occidere pof- quid vidifti /perpulchraDavidis profopo- funtperjuftitiam.-innocentes vos occi- pccia,fedin minoritheatro.-noftrum ve- dere poflunt 5 per tyrannidemjpufillo vos ro eft majus.Porro quonam cum fluvio, animo, 8c pavidos , vel torviore afpe&u, quove cum mari loquebatur David/Ma- vel cculinutu perimere poflunt : vi- reeratmortuum,alionomine,valIisSali- tam ver6 dare&falutem,regalium ju- varum.eratquippeOceanifaliva.Mareil- rifdicl:ionum& poteftatum limites exce- lud mortuum ,ex mari Cafpio fcatiirigi- dit.Hoc Regum omnium veracifllmus nemtrahir:fluviuserarJordanis,exdua- Pfalm. can dide confeflus hortatur: Noltte confi- bus effufionibus, una Jor , altera Dan in Ify.v j, dere inprmctpibus,in quibusnoneft fa- unum coeuntibus coalefcens , qui mari lus. Eliiabetha vero vitam&falutem po- mortuotandem immixtus abforbetur, teratconferre ifiquidem vita &c falutis Tantilla erat fluvii iftius magnirudo, erat Domina , 8c proinde Reginarum quem exiguus lacus unico velut hauftu omniummaxima. Magnamprorsus Re- abforbebar,ut inquitPropheta:£^^ fob.^.9. ginam tfta demonftrant, ciam babet , quod mftuat jerdanisi» os v.\$ . §. V. t/Hf. Emonftratio alia in grandioribus Conferte nunc, 6. Iubet, fluvium cum lcorporibus. Venitquandoque S. fltivio,mareciimmari. Quemadmodum ElifabethainSantarem,trajeclu- arca ttftamenti illa tranfiit parte , ubi raTagu,prcEvieprxparataceloceRegia2 Jordanis aqux , maris mortui commif- ipfius perfonae adornato:aderant fcaphse centur undis;ita Elifabetba r illa Tagi & cymbae pro aulicis.£tecce,vixadri- tranfiitparte, ubiaquxiilius cuinocea- pamaccedente Elifabetha,fluvius dere- ni confundunturundis. Oceanuslacus pentedehifcens binosutrimquecriftalli- eft vaftiflimus&immenfus,utloIusaqu« BOsexhibebatmuros:pifcibusveIutadfe- elementum tepuretnr:infinitaqueexten- neftellascV cancellosattonitis,&adpro- dendo brachia , quafi digitorum ex- digium obftupefcentibus , Elifabetha tremitatibus,orbis rotius fluviorum ex- baculummanutenens,pernovam illam cipit tributum, Et JiocmareafacieEIifa- plateam, limo viridi ftratam fuper aure- bethse retrogreffum receflit. Quis vero ai gradiebatur arenas. Nemo/ne ex affe- fluvius erat? fuperbiflimus ille Tagus* ttuloqui,exiftimet. In fimili cafutefta- primusoceaniilliusdoroitor.cuiunioni- Supty. tuiidSpmt\ishn&\is;CampusgermtnaHS bnsSc margaritishomagiumexolverunt Vt m ' de profundo nimia. De Lufitanianunc in fluYiilndus&Ganges.nen juncis&her- Paleftinam; de Tago ad Jordanem tran- bis,velutpatereorum Tyberis, fed Ian- feamus. jordanisadarcxconfpectum reis ex carbunculis , & pileis coronati fubftitic ( caput fimilitet coronatum ; adamantinis, Vaftiflimutn illud mare„ fuper- d; De S; EtlS ABETH A t 1$ fuperbus hic fluvius,novam, qnam pedi- um apcriente Saucla apparseruntRofae. bus calcarer,detegendo terram, Elifabe- NunquidRegina aut Rex eft in mundo thae tranfltum praebuere : Porro David tali praedituspoteftare? Ingentem pecu- lnterrogarioni fuae refpondendo dixit Pfalm, ^ fa cie ^omini mota efi terra, a facie U$.v,j, Dw/tt-o&inqaornaxima prodigiis ex- cellentia coniiftit. Ibi Jordanis, hic fub- ftitit Tagus: ibi arcacoronata, hic EI>fa- betha in/ignis coronl- ibi arca, hic Elifa- niae fummam profundere, immenfofq#e thefaur os floribus,hortis,imm6 umbris, (quodminus eft) infumerepo{Tunr,id- que faciunt Reges : Sed ex moneta" aurea facere rofam, fubftantiam aliqnam convcrtere in aliam, & granum auri in betha ficco tranfiit veftigio; ibi,quia flu- granum mutare arenae, nec omnes qui- vius re veiitus faciem Dei: hic, quia vidit dem fimul fumpti Reges mundi poffunt! faciem Elifabethar. ■ Ibi, quia vidi it faci- fed fublimioris illud opus eft potentiae. em Domhii Ihaei: hic, quia vidit faciem MificDeus Moyfen in ^Egyptum.cum ti- Reginar Portugallia:: Afacie^ Ddmim, a facie Deilacok Enim vero.Deum vi- fum fluminum refraenare torremes, eft effe Deum fed ffumina eandem prxfen- tiElitabethsexhibereieverentfam,pen- fate,annoniiteffeReginam , Sc plus quam Reginam? fm ver6: eundem inter- rogatc Tagum,quories ab aliis fuerit tra- je&us Reginis, quemve ipfis exhibuem honorem. Trajecernnr illurn There- Gx , Dulces, Mafaldue ,Urracar, Leono- tx, Ludovieaf ,Catharina? : EtTagus quid? confuetofibidecimebatfluxu. £- lifabethae(Romana foquamur phrafij Elifabethae foli, Sc non Reginis aliis cur tulo, Deus Pharaonis: confiitui te Deum Pharaonis, Titulus videtur exorbitans, Sc fuperfluus. Pharao erat Rex ^Egypti, fitMoyfesRexPharaonis.&fufricit.Qijia- reDeusMoyfi,non titulumRegis tribu- it, fedDei/Quia juftumerat , ut titulus poteftati refponderet. Moyfi, Virga in ferpentem,NiIus in fanguinem , aqua in ranas, pulvisin mufcaserantconverten- daj fubftantias vero convertere in alias, poteftatts eft omnium Regum potefta- tem tranfcendentis. Moyfes igitur non Rex, fedDeus Pharaonis nuncupetur. Cognovit hoc ipfum diabolus fuas ador- nando tentationes.Proinde dicens Chri- Exod„ 7>v fum fuum flftebat Tagus, quta aliae erant fto, ut Iapides eonverteret in panes, ad Regina?.-ElifabethaeratRegina & San- didif.Sifi/iusDetes.Omnh mundireen; ^la^ideoque majoi Regina. §. VI. Ecreveramhicmeum flnire fer- ad I f monem :Sed Veris novitas contemplandum rofas meinvitar. Elifabethamagnam aureae argenteaeque moneraeTummam pauperibus erogan- dam in marfupio fuo geftabat: interro- ganti Regi , quid geftaret ? Refpondit Sifilim Dei .umnia mundi regna offerendo/dbricet: fi filmsDei es. Porro fi Iapidum converfionem in panes fua- dendo,fiIium Dei nominat,quareomnia mundi regna ofterendo, illud fimiliter non facit?in promptu caufa eftvquia reg- ni unius, aut multorum, imm6 omnium totius mundi reguornm conferre domi- nium, humanae potentjae fphaeram non tranfcendit; Subftanrias vei 6 con vertere Rofas. Enimvero, hoc tempore rofas/ in alias/ublimioris quam hHmana,etiam & quomodo ? rcplicat Rex. Marfupi- regiae, immo divinx folius potentis o- B j pus H S E JL U © pus eft. Talis fuit Regina» iftius poteftas. & dicere quod erant, fuit facere , ut ef- prae omnium Regum Reginarumque fenthoc,quod non erant: Vbcatta qu* mundi hujus poceftace, Sed debice nec- mn funt , tanquam ea qua funt. In Chri- dum expenfa eft miraculi excellentia. fto poteftas fuit ordinaria • in Elifabeth* Enimvero miraculum, in converfione fuit delegata , fed omnem Regum po« pecunia; in rofas non confiftit:fed in quo? tentiam infinite tranfcendens. in dicendo:/Wro/i: & ftatim eiTe rofas. Reges eciam poteftatis magnitudine EfTerofas;eeq>iodElifabethafolumrno- Deum aemulantur. Dicunt, tegat fe do dixeric,pecunias efte rof as.eft miracu- Marchio, fedeat Dux : Rege folummodo lum ex ore Dei folius procedens. Quod Maichionem , feu Ducem te nominante, S, Paulus mirifice expendit: Qui vocat esMatchio, esDux. Verum quidnam ca,cjue non funt , tancjuam ea cjue, funt t totum hoc eft ? inane nomen , manes qui Haec maxima poteftatis illiuseft gloria, fuifti ante,necquicquam amplius.-nomi- & fuprema verbi ipfius potentia; fufHcit na quidem& situlos Reges conferre pof- quippe utille rerum nomina vertac,&hae funt: efle vero dare,aufferre, vel immu-' naturam mutent:& hocquoderat , elTe tare, quantamcunque etiampotentiam definat: &quod nonerat,exiftat. Quo- ipforumcxcedic.Condito raundo, crea- ties veroDeus miraculum iftud patravit? tifque in eo & collocatis hominibus, nec femel caucum,& quidemin miraculo- nonuniverfidominioinAdamrranjlato, rum fuorum, omnipocentia:que fuas o- Deusanimantia omniacoramipfo com- perummaximo. In fan&iffimi Sacra- parere juftit, uc congruafingulis nomina menti infticutione , Chriftuspanemin imponeret: AdduxtteaadAdam,ut vt- Gen.t, Corpus fuum tranfubftantiare volens, deret,ejuidvocaretea. Quare Deus ani- v 4 lf. quid fecit? panem, quem manibus tene- malibus nomina non impofuic,fed ab A- b>it, (uum ctTe Corpus dixit: HoceflCor- damo voluitimponi? judiciose refpondet pus meum-.fiiffecitquc panem dicere fu- S. Bafiliusde Seleucia : Partiamur hujut $ g a M umCorpus, ut quod eratpanis, define- fiElricU folertu grattam: me cognofcant ' ret cfTe panisj& quod non erat fuum arttficem,naturalege: tedominum tntel- ungfa Corpus, elTetfuum Corpus. Creando ligant appellattone nomtnis.V oluitDeus, mundum, fimile non fuit opcratus mira- ut Adam nomina imponerec animalibus, culum. Juftic fieri,&facl:a fnnvjpfe dtxit, ut partiretur cum ipfo imperium, difcri- & faEia funt. In diviniffimo vero Sa- menque demonftrai et de uno ad alte- cramenco,potentiae fus gloriam& excel- rum. Ego Deus.& tu Rex univerfi, Ego lenciam oftendere volens , fecit, ut fuum Deus, quia animalibus cfle dedi:Tu Rex, jEfTetCorpus,quodfuerat panis,panem quianominaillis dedifti, Ita uc fupre- tantummodo Corpus fuum vocando: mum , ad quod regia fefe excendic poce Vbcat eaquAnon funt , tanejuam ea cjua ftas,quantumvis cocius mundiMonarcha funt, liemfecicElifabecha.noneleva- exiftat,ponere & darenomina: ideft,ut vicminum,oonoravic,non peciic,neque deinceps eo vos compcllent nomine, juffic;cancum de pecuniis dixivSunt rofa: quod Rex impofuic.O*»»* tjuod vocavit & f uerunt rofae. Vocarc fuit producere, Adam anim* viventts, ipfum efl nomen t/ut. De S. Elisaða. if tjm t ~ Nominando vero facere, ut fit quando mors moritur mortuamanensi quodnon erat ;illudqueipfum nomina- occifiafe corpus refolvere & incinera- re,fit ,effe dare, infinite ■fublimioris eft renequit. Ethocpacto, corpusChri- poteftatis:Dei folius per naturam , Elifa- fti fe potentius dhTolvere nequivit.Zi»* s.Htee bethaj vero per delegationem. Quatenus potentem adverfarium noftrum , dum ' Regina , dare tantum poterat nomina, occtderc$,occidifti. inquitS.Hieron.ma- quae nuda tantum erantnomina .• Qua jore verborum elegantia , quam noftra 5tf»ffrf,dabatnomina, qua: mortuceerfigiemilliopponamus.S.Fran- f v * l A- morstua,o wzerj-. Sis,Iicet,mors,egote cifcus Borgias aperti tiimba , qua: Eli- occidam , eroquemors tua. Fuitqui- fabetha: Imperatricis , Caroli Quinti u- demillud vaticinium: evencusrameno- xoris corpus continuerat,videnscorpus ftendifle videtur contrariun? : mois quip- & faciem illius , quas paulo ante naturae peoccidit Chriftura, Age,fiir)orruuseft miraculum fuerat,fic deformatum & Chriftus & a morte cccifus, quomodo fe horridum , in rantum obftupuit attoni;- mortismoitemfuturumairerit?Itapror- tufque hsfit, ut folus hic afpedtus ad fusfuit duplicifenfu, Fuit mors mortis fan&nm illum faciendum fufFecerit^ E- in nobis, quia occidit mortem anim«e, id nim vero fi effigierum iftarum una tan- eft,peccatum;&fuitmorsmortis in fe, tum tales operata fuit eftedtus,quidutra- occidic enim mortem cor; oris,quiamor- que non efficier ex adverfo fibi colloca- tuum corpus Chrifti mors refolvcre& ta?Ibi Elifabetha, hk Elifabetha; ibi co~ Pfal.if incineresredigere nequivit, Quoniam rona,hiccorona : ibicorpus mortuum v t /4. non dahis SAtMum tuum videre corrup- & totaliter corruptum , hic corpus mor- tionem. Mors occidens&vivarcmanens, tuum, fed incorruptum,& quafi immor= hominis occifi corpus in cineres redi- tale.O mutationem I 6 diverfitatem ! o- git; quando vero occidendo moricur, differenciam j 6 verkatem J Sic s Audi* iS S E R M O Aaditores, quismoritur , Sc ficmori victum.nequeutabdicentrepudient^ue poreft. coronas (quod ille fecit) Hoctantum Rationabiliter ifti Elifabeths effigiei dico, cun&isque Regibus mandat Deus, PfaUt, j^ oma fuperfcriptit : Et nunc\I&ges utaddifcant, nec illas , neque feipfos v.io. mteliigite, erudimini cjtii jndicatis ttr- perdere,fednegotiariinillis:8cexCano- ram\ Excufabilesaliquatenushucufque nizatae Elifabethae Reginae & Sanctas videntur fuiffe otbis Monarcha? , exemploinrelligant, fe quoque fanctos quod apparentis & veri , Regii» efle pofTe , abfque eo quod definanc feu Imperialis , & Santti , coronae effeReges: majorefque Reges futuros, & coronae,regiminis & regiminis diftan- fi fuerint fan&i. Regnanrium negotiatio tiam ignoraverint. Aftnunc&deinceps» non confiftit in eo , ut terrse circuios vifo tanto prodigio , tam luculento, coronis fuisadjician^qui fivemajores, catlefti & conftanti teftitnonio : vifo fiveminores fuerint.effedefment: fed mortisrefpedtu, quem exhibuit , feu inacquirendo, affecurando,& amplifi- poteftatis defectu circa fpolia mortalia candofibi coronam in omni xrernitate & jam mortua Elifabethae : & multo manfuram- Hoc Pafto negotiata tuit potius adjundto Majeftatis utriufque prudensilia aegni caeleftis negotiatrix, parallelo, ejusdem nominis, e|usdem nuncmajor,potentior,veriorq; Regina. fanguinis , ejusdem denique fuprenue Hoc modo regnat, regnabitquein atter- dignitatis , quis Regum non inteiliger, num j fic fruitur , ttne fine fruitura quodmaleintelligitur? QuisPrincipum incomparabilibus prudentis & fortu- non dabitoperam, ut addifcat, cui tam natae negotiatricis lucris, Jn terris, parum ftridecur ? Jntelligite & erudi- dum ftabit mundus:inalraribus,& mwi, Nondico fnec Deus mandat) cadoper omnem jeternitatem, «t coronata Capita Carolum imitentur, in fublimi gloria: throno. altera tantum hujus exempli parte con- Amen. SERMO «9*J f 17} u^. SERMO De Gloria Bcarifiimae MAKIJE Virginis Dei Matris in die ejas Gloriof* AlTumptionis habitus Ulysfippone # in Ecclcfia B.Virginisde Gloria, Anno 16+4, Maria optimam partem elegit, Luc, iq, §. L Ptimc in hac die, & hoc loco ritulus Eccle- i^e cum tituloFefti, Sc ritulus Fefti cum titulo concordat Ec-„ cleiia?, Ecclefia eft Beatas Virginis, de Gloria : Feftum eft de- gloria B.Virginis.Evangeliun^quod oranium dicendorura erit rundamentu, illi fimiliter gloria; accommodarecupe- rem ; Ver.um,quod exilkvvel de illa hucufquefuk didtum, neque olefiderio meo , neque confiderationi mese cor- refpendet. EvangeJkim inquk; Maria eftimsm fartem elegit. Porro San&i & TheoJogi, quipiurimadehoc Fefto feripsere, ele&ionem iftarfi & partem Beatifsima; Virginis glorias accommo- dantes,illam re verafuifle optimam,tan- tiim aftruunt : gloria enim, ad quarn Ueatifsima Virgo hodie afcendit,quaque incailofrakur, Beatorum omniumglo- riam tranfcendk. Beati gJoriofl, vel homines funt,vel Angeli funt ; Et non folumhiscomparariveadinvicem, fed conjundim fumptis, majorem aflernnt Beetifsima: Virgiais gloriam> omnium . Fmts ll t hominum $c Angelorum nojt divuitn, fed ceJJe&im fumptorumgloria. Ingens gloriaJ<5randis,incomparai»ilis,immen» fa l Sol non folum ftellas fingulas planetasflngulos feorfim, fed omnas univeriim,& fimuJ clarkare fua & ipkn- dore incomparabiliter excedit. Hinc Beatifsima Virgo hodk vocatur,ele6ta Ut Sol .- Qtu e fi tfla, cjjt* afcendil, elecla #f5W?Marenonfoliimquemlibet fon- ^ a ?*-£ t tium aut fhiminum , ied univerfa, 6c fimui,vaftitate fuain immenfumexceditf idcirco Beatifsima Virgo dickur Maria, quodMare iignifleat; & tantummodd proprer hoc nomen(aJiud enim in Evan- gelio non hahetur) Evangelii verba ipli accommodantar. Maria oftimam fartem^Jegtt. Iftud tantum (ut dixi) San&i & Theologi afleveranr, Sed nec Evangelium hoc fenfu explicarum, nec Bearifsiirae Virginisgloria fic decla- rata,nee cornparatio ejus taliter deduda, contfderationiraeas refpon det, Evan- geJiumdicendoo^/W^^p"; multo plu$ infinuareveJIemihi videtuiVGloria warix cumiit Maria: MatrisDek amplior, 8c comparatio Oim;aliis tantum Jaeatis nimis C quap /S S E R M O quam reftri&a , & quafi indigna mihi efle videtur, Porro mea confideratio eft(Deusme inillaadjuvet) quodcom- paratio glorix ad gloriam, nontantum facienda fit inter gloriam Maris , & om- nisalterius , feu humanar,feu Angelica; creatura?, (ed ipliufinet conditoris glo- liam, quem Maria genuit. Textus & ver- bum, Optimam , ad omnia fefe extendit: cum enim lit fuperlativum,res in fummo conftituit gradu , a quo Deus non exciu- ditur , fed eflentialiter potius ineft. In hoctamfubhmi fenfu hodie probare& demonftrare ftatui , quod gloria Mariat, cumgloriaipfiusDeicollata & utraque in duas divisa partes , optima fit pars Maria: : Mariaoptimam elegtt. Qua?fo, neme necdum auditum condemnetis: confido etenim me non condemnandum, fi ipfa B. Virgo de gloria , fua mihi gratia afliftat. AveMaria. . H I I. Maria optimam partem elegit, OMnes Auditores meos, propofiti expectationc aflumpti {ufpenfos & attonitos intueor : Curiofos , cum indifteremia; devotos, cum hilari- »ate: criticoscum cenfura jam anticipa- »a,&omnes cumratione. Certum eft& de fide,quanumcunque demumB.Vir- ginis Mariae gloriam, a gloria Dei in infi- nitumexcedi:ficutille , qui foluseftin- comprehenfibiliSjiufinitus exiftit per na- turam. Proinde fi gloria Marite tan- quam purse creatura: ( pofito quod om- nes creaturas excellat ) eltfinita , & infi- nite minor Gloria Dei, fjuonam padto affirmarc praefumo , aut intelligi opor- tet, quodcollata cumgloria ipfius Dei, Verba Evangelii in gloria Maria: verifl- cencur,& Maria optima gaudeat & fru- aturparte: Maria cptmampartemeU" gtt> Ad evincendam hanc veritatem,aliu eam Detu , (3 pr ftionem adducit , fubtiliflime- que difpatat Senaca, libro tertio, c quinque , quos de bencficiis infcri- bitrutrum filius beneficio quopiam pa- rentem iuum vincere poflit. Raiio dubi- tandieft: quiapriimim& maximumbc- nefieium,eft£^ : cumque.Pater filio fuo dederit^,filiusidem Patri fuodarene- quit. Sed differenria ifta, in cafu noftro locum non habet, loquimur enim de Pa- tre & Filia,in qua Pater eft Pater, & fili- usejufdem Matris: Er Mater fimul eft Mater,& filiaejufdem Patris. Ab iftoni- hilominus naturxjmpoflibili abftrahen- do quod Philofophi Genriles non cog- noverunt, idem Seneca refolvit; quod filius Parentem beneficio majore vince- re poflit: probans ^nea; exemplo,qui per medias Graecorum lanceas enfium- que cufpides , Trojano ex incendio , i m- pofiturn humeris fcnem Anchifen fal- vum & incolumem eripiens, generofi- tate majore vitam dedit Patri , quam ab illoacceperat. Laudabilihoc.nec non generofitatis & pietatis pleno confide- raro, ut par eft,fpe£aculo, neminem du- biraturumputoqumfiiius vicerit paren- tera* Uter verd eorum in hoc gloriofior C % vide- E R. M O videtur , filius vincens , an Pater vidus i Exemploilh.authoridem & philofo- phusadjungic aliud Antigoni&aliorum, qui parentibus fuis , ultra vicam & Ejfe , quod illis debebant , contuIerunt,ita Sentc coneludens : Feltces qu,t vtcertnt ,felices deoff. <] m r v tnccnttir * q ut d autemefi fe/tctus, Itb.fo tjuam fc cedere?Qazndo filii viHcunt pa- rentes , fe majoresillis oftendendo , feli- ces funt , vincentes, & felices funt vidti: Majus enim gaudium , majorque Patri nequit efle gloria , quim videre fe a filio vi&um.Grandiseft gloria hlii vincere pa- crem,a quoaccepit, Ej]e:kd\ongs.am- plior gloria eft Patris videre,feilium Patre&hunc filium : difcurfum concludens afleren- do ,gIoriofifllmum omnium Julii Caefa- ris facmorum fuiffe , talem habuifle fili- um, fcilicet Auguftum .• JVec enim de Cafaris aflis iJvta. UUummajusoptti , quam quod Pater meta ' txtttithmus. mor ' Communis Romanorum opinio crede- bat, cometamquendam, quiin Julii Cat- iaris obitu apparuerac , ejuldem fuifle a- nimam interDeos coilocaram , tam- quam unum exiJlis.Porro in medio ficlje hujus beatitudinis , qusenqiu major vo- bis efl"e videtur hominis gloria , qni, quotquot mundus dare poteft , in vita hacacquifierat? idipfum docet Ovidius (in fupponendo fallax,fabuiofus ut Poe- ta, in difeurrendc autem veraxtuPhi- lofophus ) Julium Casfarem id fecifle ex alto, quia refpiceret & videret filium fuum Auguftum : cujus contemplando magnificentiam , & praeclara fa&a , ag- nofceret eonfitereturque fuis efle ma- jora,maximoque exinde percepto gau- dio , fummam fibi reputaret gloriam,vi- dere fe victum ab illo. Natique videns benefatla fatetur Ejfe futs majora,&vmci gaudet ab tUo. ldem Ah Virgo gloriofiflima ! te vereincaslo commorari credimus & veneramur ; aft ex fabulofa: rftius confiderarionis umbris, quis, quaEfo, non aliquatenus confiderando aflequatur , quanto in- tenfioresibifintaffbclus , & gionaefilii tui majeres ? intueris, contempiaris , ve- lut in fpeculolucidiflimoj^infinitum: attributa infinita , majdhuemque filii tui unigeniti infinitam & immenfam; cognofcis & confiteris , ea infinite tu- is eiTe majora : Fatetur ejfe futs majora* Sed eadem evidentia , qua tuus te fihus vincit in gloria , ejufdem tuae gloriae op- tima pars eft, de qua magis gaudes, aeter- numque gaudebis cum illo-.Etvtncigatf- detab tUo.Quis, amabo , fibiimaginare- tur,quod JuliusCsfar,Scipionis & Pom- peij,totque aliorum famoforum Ducum vicior; Afric£f,^igypti, Galliarum^Hif- paniarum , ipfhhque Roitke domi- tor : quisinqwam fibi imaginaretur„ quod faftuofum illud tumidumquepe- dus , nee fuperioi em , nec squalem fibi fuftinensiH mundo , gauderergloriare- tur que fe ab alio Viclum ? Sicut autem Augu- De Gi.ok.ia Beat^e Vmc Auguftus vincens ejusfiliuserar, abeo- dem efle vi&um , major ejus erat vi&o- ria,major rriumphorum ipfius erattri- umphus , &gioriaium ipfiusmaxima e- rat gloria; Et vincigandet ab illo. Ne qtiis ver6 fcrupulus , ex hoc ex- emplo nobis refideat , alTentationem eiTe poeticam ,quamv;s arfe&ui naturali adeo confentaneum fit, teftimonioillud hiftorico & vero , seque aut fortaflis eti- ani magis notabiJi ac prarcedens fuit,cori- firmatum imus. Plutarchus non cele- bris minus Hiftoricus , quarn Philofo- phus, rpaximum amoris affecTrum , quo Rex Macedonum Philippus in filium fuum Alcxandrum , a primisjaman- nis propter indolem , regiamque in om- nibus ejufdemconcept bus, di&is & fa- <5tis, eUicefcentem generofitatem , mag- ni nomine dignum ferebatur,mirifice ex- tollie.Et in exceflivi arTe&usillius proba- tienem experimentum quoddam addu- cit, quod necin fubditis periculo , nec in Rege offensa carere folet: nifi Regis in filiumamor benignius iliud interpreta- retur. Cafusfuittalis. Macedones, non obftante fide , quam Philippo Regi debebant , Alexandrum publice Re- gem, Philippum vero Ducem compella- bant. Quo vei o naclo Philippusinju- riamcaftigaret ? Non datur Zelotypia impatienciorprarcepsmagis & vindica- tiva, quam qua; fceptrum coronamque concernit. Vix purpura recens aut an- tiqua , oblevesin hocpundo fufpicio- nes, fanguine non fuir tincta. Et Philip- pus qui Macedonia-imperium ade6 dila- tarat,vivo nbi& prasfenti negatumRe- gisnomen& titulum in iilium Alexan- drum, a propriisfuisfubditis transferri, «quoanimo ferat?fi fic.-magnumpro- inis Mari^ Matris Dfii, n fe&6 quid foret , multovero majus per omnera modum fuit , quod non arquo tantum id animo tulerit , fed valde ho- norificum fibi gleriofumque lastando oftenderit. AudiaturPlurachus:i#w Plut A m filtum non immertto Phdtppm dtlextt y Alex, ht etiam gauderet, cum Alexandrum MaccdonesRegem,Phtlippumappellarent D#£w»,Philippuseratpater, Alexander ejus filius.-tantumque abfuit, ut filium fi- bi prfeferri,a?gre ferret,utaflentationem illud potius & gloriam , maximumquc fuum gaudium reputaret. Vt ettamgan- deret. A blata fibi , in filiumque translari corona, Philippusperoptime fe corona- tum purabar ■ non expecTata morte iua , Alexandrofilioregni hserede& fuccef- fore declarato, Philippusimmortalem fe cenfebat .- inferiore compellari nomi- ne , pro maximo habebat : Dux tan- tummodo vocatus , gloriofam hanc inju- riam illuftriflimie vidloris applaufibus excipiebat. Maxima fiquidem patris alicujus gloria , eft a filio vinci. Et vtnci gaudet ab illo. Affe&ushujusratio ex Philofophia naturali deducitur. Maximum etenim dcfiderium ( quandoobtinetur ) max- imum naturaliter gaudium confequitur .* maximum porro defiderium quod aut habent , aut haberefas eft parentes, in eo confiftit,quod talesgenuerintfilios, aquibusnonexaequentur folum , fed vincanturetiam,& excedantur.Ita illud Philofophia,a;que ac Poefi infignisClati- dianus,Imperatori Theodofio accinebat, yirrutes Imperiales , milirares , ac po- iiticas,inquibus Honorius filius ejus, ab ineunte mox ajtace , mire proficien- do, nonexaequabat tantam , fed exce- debat patrern, copiose difcribens,£*cH * C 3 ad It S E R ad ipftim Imperatorem apoftrophe au« da&er eundem alloquebatur: yjfptce nunc , cjuacunque micas , feu etrculus jiuftrt, Mavne pareus , gelidtfeuie meruere Trtones, Afptce , completur votum,jam ruttus ad&quat Te merttts , & quod magis eft optabtle, vinctt t Inde,ubi velut ftellaMartis,tuis raufl* dum vi&oriisilluftras, fivein circulofit Auftri , five in frigido Scptemtrione, af- pice, fortunatiflime Imperator, Honori- um filium tuum , quamvis, velut Impera- tor , Magni nomenes confecutus ; vulgi voce te, Magnum Theodofium cele- brante: mea vox (inquit Claudianus) mea vox non te Magnum Imperatorem, fed Magnum Patrem compellat ; Magne Farens. Quod ego inter omnes fortu- nae tuae glorias magis depraedico, oculif- que tuis obje£him dignius xftimo, quod videas, irerumque videas ; afptce, afpice. Id enim aflecutus es,ur habeas filium,non folum tibi aequalem, quod omnes paren- tesoptam: verum qui modo te vincar, quod parentibus cunclis optandum eft : Et (juodmagis eft optabtle, vtnctt.Notatc benc verba, Quodmagts eft optabile: no- liroque ca(ui ea accommodate. Quod maxime eft optabile , optimtim eft quod eligi poteft : Porro ficut maxime optan- dum eft parentibus, a filiis vinci: bene concluditur , quod fi inrer gloriam Dei, £c Matrisejus, optiodaretur Matii, Bea- tiflima Virgo illud utique eligeret pro fe ipfa , in eadem gloria a filio kio vinci & excedi: ficuti vere viucitur 6c exceditur : Et quodntagts eft optabile, vmctt. Deus incomparabiliter infirutafua, quagauder u o. loria , Mattem fuam ameceUit: fedve- uti idem ifte exceflus maximum eft,quoar» tus lublimirate vere te vincit,ad quem illam profecitTecernis : verum, teuti- queoptimc contenta & applandencejvo- lentem gaudentemque vmcit: eft enim filiatua , a qua vi&aintecernis ,genere ex te , honore fupra te. Honore,quo gaudet , tefuperiorexiftit : Verum, quemadmodum generatienem habetcx te, ica ctiam idem ipfius, honor efttuus: quodenim nequis habereexte,&inte, eodem nunc frueris in illa , eo quod tua fir filiaj In cjua etiam tuum effeecepit t quod m te efe n«n potuit Pergit S t Auguftinus conlt- 0i Gioiua B. ^mefNis Mak*m Matris D?r, j$ «onfiderationemintendendo;/j'W#r*4- mtiontmU/trateSc tibi , digne aobis liter non nupfit , ttt non tantttm fibt ; fed explicabit ""Gloria Dei,quatenus immen»- tt/tra te, fpirttualtter augere ■ Cz & iufinita , extenditur fupri te , Ultrtt etiam tibt tttr ; quoniam ttt ea confideratione minor ittkes, qttod itanupfifti , ntnafceretur. Demetrias filiataa tc major eft , & tu illa minor : fed fi illa te fublimkate tranf- £endit , non fibi folum , verum tibi eti- am excedit/ ifte quippe exceCus , nafcea- doex te compenfatur nmtantumfibi , fedetiam tibi,ttltra te>ea campenfatione. / *9 fup ponendum eft, quod oranc,quod fe.3- tratut eji.effe fe aqualem Dee. feet nlius , aut poffidet, i Patre fuo dtver- Hucufquc a&um cft de eo.quod Slias fimodiacceperit. Qued ad naturamSc neceflaci6, & non pcr liberam voluuta- attributa Divina attinet, Verbum srtcr- tem propriamqtic electionem accepiti jiumeaaParre*terno,nonper elcdio- Patre. Qaidvcr6eLcl:omodoaccepit? fiem,feuliberumarbitriumejufdem Pa- quod feqnitur , & S. Paulus fubiunguy tris, fcd naruralircr & neceflano accepit, fed femetipfum «xinanivit formam fervi Cujus ratio eft, quia getieratio Verbi di- acccipiensjn fimilttudinem homittum fa- vina ab a&u intelle&us proccdii , qui 8us, ttf habitutnttenttuut homo: propttr omnem a&um voluntatis , fine quo non quod & Deus exaltavit ilhtm, & dunavit fit ele&io, antecedit, Vcrucn cft, quod iRinomen ,quodefi fuper tmnt nomtn. licet generatio Vcrbi non procedat a vo- Filius per vcram propriaraque cle&io>- luntate, ncc fit voluntaria : non tamen nera efficium dignitatemque Redem- proptereainvolunrariafit,autcontravo- ptoris generis humani accepit fimiliter luncatem. Exqueintelligipeteritcner- homofactus-, &cumnovainerfabiliqu» fia 8c proprietas difficilium iftorum ver- digniutc nomcn acccpit , quod cft fuper orum S. Pauli , quibus inquit , quod at- omnc nomen , fcilicct nomcn fESUS r« qualitas , quam filius participat cum Pa- & lignificatione fublimiflimum , omni- treinnatura atcributtfque div nis, non que vencrationc fupradigniflimum , eft fitfurtumauc rapina,nequeprotalibusa enim nomcnDei;Ut tnxominefESUom- filio habita: Non rapinam arbitratus efi negenu JLsBatur. Accepic judiciariam effe fe equalem Deo t Enim vero, quare S. Paulus, Generatioms Verbi modum dc- clarando, metaphorice comparat fnrto dicens, non fuifls furtum , nec quafi fur- to, feu rapina fublatum, quod a Patre ac- cepit ! Div ine profe&6, nec mclius potu- iflet dcclarari. Furtum eft, quod acci- »itur,retinetur & poflidetur invito Do- mino,fen contra ipfius voluntatcm. Et poteftatemin fe translatam,fibique pro- prie compctentem , ad exerccndum uni- verfalc ic particulare vivorum 6c mor- tuorum judicium : Pater mn judicat ^ OAn f t quemqKam,fed omne judictum dedit filto. Primurn accepitthronumintertres Sin- dtiflimx Trinitatis perfonas,ad dexteram Patris collocatus Dixit DomtnnsDo- pfiafo, mino mev,fide a dextris meis. Et quic- v u Divinitas,quamVerbumaccepitaPatrc, quidhincfequitur,cum immenfa cxal fluamvis exparre cju/dcra Patris nonef- tatione fui & gloria s Deifi!ius ab scer- Cet voltintaria,nihilominusnon fuitcon- no fuoPatre , per Lberam voluntatera tra voluntatcm : non fuit vohmtaria ; fic propriamque ele&ionem accepit. cft t non m men eontta voluntatcm fuit. Ver um , fi tota ifta nova exaltatio , fi It iicut Pater non fujt invitus in genera- omnis ifta nova gloria, perfon^ filii, vir- tione Verbi, fusque Diviniwtis commu- tute & juregenerationis^ternae non de- Micatione£po(ito quod non libera fed bebaturjinquatantumrnodo^ Patri na- necefTana efTet]ita «qualitas,quam Ver- tura attributisquediviniv erat jeqnalis,&: bum participat cum Patre,eft verc ipfius libera eandem exalcationem & gloriam nec rapina ufurpata, non rapinam erfo- dandi auc fuaieudi , elcitio a Patr is vo - P l luntace |» Sha lunratedependebat, quareillam fibi non accepit?ficutperfonam filii incarnavit, Patrisquoqueperfonamincarnarepotu- ifTet: quocafunovadignitas Redempto- ris, nomen fuper omne nomcn ,profim M O Ffdlm. itV.6. foan A $. Patri,Ula fingulariffima Bomina quafo ille creavit,& ab-cterno in Unigeniti fui Matrem praedeftinavir. Juftum quippe erat , ut Pater & Mater , a quibus ambas participavit naturas,quibus conftar,om* jdifficna Angelorum hominumque ado- ni poJlibili modo fibiquam ^miUimi fo ratio , & rehquae omnes prarogativa: & excellentia?,qua:,medianteincarnationis Sc Redemprionismyfteriojftlio aocreve- runt.non fuilTent filii , fed Patris, Si igitur voluntaria & libera jam die"torum ele&iojinmanu erat Patris,omnemque exaltationemckgloriam fibi poterat ufur- pare,quare illam perfontE porius filii de- ftinavit.-nullaaliade caufa.quam quod hiceratfilius,&ipfePater : Egoautem rent. Et li amor Patris, cum fit a Patre, & Pater fine Matre , non fibi , fidftlio omneseledtionifiuc fubjectas gloriase- legit:nullusdubiorelinquiturlocus,quin amor Matris, & Mater fine Patre,non fi- bi, U d eidem filiofuo „ immenfam illam B cjua gaudet,gloriam eligeret,hancque e- ledionem optimam ar.ftimaret. Marm optimam fartem ekgit. Hoc ita de eadem Matre., idem intel- conftimtwjumRex ab eo , fuperSien lexitPater:idemquetammiriflciejufdem montemfanEiumejm, Qiiemadmodum Dominx judicium, &erg a filium pro- Patersternusfuoin homines declaran- doamori,non,dedit nobis feipfum,fed fuumftlium : Sic Deus dilexitmundnm ,ut Filium fuum .untgenitum daret : Pari ratione (uoin filiumamori teftando,non fibiillas novas glorias aftiimpiit, fed filio reliquit certus,hoc ipfo, quodfui eftent filii, magis fuas eflefmuras, feque magis jeis fruiturumin illo, quam in feipfo, Etquis filius , o gloriofiflima Virgo, niiiidem ipfe tuus? Filius unigenitus a> terni Patris, & filius unicus MariaeMa- tns. Porro fi Pater.aeternus., in omnihus hherrimo fuoeligendiarbitrio fubjectis, ornnes gloria: excellentias & pra;rogati- vas fuo elegit filio ; eandemiftam .glori- am,quafruirur in fe,& cuinillo,quaque infinitc exceflam te vidcs,quis fana: men- tis dubitare poterit,tuam quoque eftee- 2e<5tionem ? TotaEcdefiairiumphansin ca:Io,j& militans adhuc in terraagnofcit & confitetur , inter ckfuper omnes puros ^aufras,,riullam fimiliorera efte,Deo havit aiFeclus ubiele&io proprie fuir fua.Pater aternusMatrem^unigenito fuo ele&urus, ea circumfpedionej&reflexi- one a E R M © infinitas glorlae fittui filii: &meliushoc modoilla gaudes,juxta leges amoris per- fedti , quam fi illa fruereris in te ipfa^Et ficut Ixtabundi toto cordium noftro- r um tibi congratulamur afFediu, quod U- la fruaris , & fruitura fis in omnem «ter- nitatemjjicante thronum gloriofiflmwe Majeftatis tu# proftrati fupplicespeti- tnus, ut tanquam gloriac Domina,onv> niumque benedidliffimi fiiii tui gratfap rum,preticfiiTimo fanguiae , quem a te accepitacquifitarum largiiEma difpen- fatrix , illam nobi* gratiam impertiaris, augeas , & ad ultimum ufque diem, quo , fficuttuhodie) ex hac vita emigrabimus conferves,quae nobis eft neceflaria, ad te at^crnum laudandum in gloria, Amcn. -«sa- -wm- -»sa*- **SH#- -*n W- S E R M O PKO Dominica Prima Quadragefimae, HabitusUlyiTipponcinCapellaRegia. Anno i6tf. Ofiendit ei omnia regna mundi>{$ gloriam eorum, dixit ei : h&c omnia tibi dabo^ ficadens ado~ raverisme Macch. 4.« §. I. Um ex una parte tanta riapro conclufione deducendu putavf, ficconjurati in huma- Quadraginta diebus totidemque ncclii- nu genus diaboli calli- bus continuis Servator nofter in deferto ditas,utexipfis quasfa- jejunavit. Quodhoc jejunium fames luti noftrx caelu praspa- confecuta fuerit, naturas erat, quod ver6 ffmHf ravit remedia , ipfe ma- famem tentatio exceperit, ferebat occa- lorii tentationes conficiat : air n»n ex al- do.Si FtliusDeies,dtcut laptdes tfit pa- tera parte tanta quoque rrobis eft pru- tjesfiant. Si FiliusDei csffic argumen- «lenria,ut viciflim has tentationes in re- tatutdiabolusj jubeutifti iapidesin pa* uiediavettamus ?Et hoceft, qtiodhodi- nesconvertantur. Advertittannon re- erna die cx totaE vangelii praefentis Uifto* de intulerim , quod diabolus ex noftris reme- t Prq Dominica Prima Quadragesim^i. f} remedibtentationesconflciat, S.Hie- inomnibusviistuis. Videris quomodo ronymusconrra infurgentcs tentationes vice altera faiutis remedia tranfeant in iapidibus fefe obarmabat ; nimirum foli- tentamenta, & quidem fecunda hac vice tudines & deferta , Anachoretarum funt res hae primis notatu digniores concur- propugnacula j & quadraginta die- runr circumftantiis. Nimirum Civkas rum jejunium , prodigiofa fuir peeniten- fan&a,templum,urbs Soljrmx, Scriptu- ria:fameli«o miniftraxe cibum , opus eft ra facra , Mandatum Dei , Angelorum mifericordiae :lapidesuno verbo in pa- cuftodia,& l templi faftigio in terram nesconvertere,eftomnipotentiac .• Fili- praecipitatio. Potuitne minus accom- umDeieffe,eftDmnitas. Verumquis modata tentationi materia excogicari, exarquiparatis adeoingredientibuscon- non dicam invenirx ? Et tamen variJ fe&am fuilfe fufpicaretur tentarionem? tartareus hoftisereademtentatione ai- Exhpidibus,Lapidesifii .- ex deferto, teram adornavit, Excivitate fan&a DuSlus eft fESUS in dejertum : ex jeju- Affumffit eum m civitatem fan&am \ nio, Cum jejnnaflet : ex opere miferi- Extemplo, Etfiatuit eumfuper pwna- cordiae , Panesfiant : ex oranipotentia, culum templi : Ex S. Scnptura, Scnptum Dic i ex Divinitate , Si Filins Dei es : ex e fi emm : Ex Dei Mandaro , Deus man- lapidibus, ex deferto,exjejunio,exope- davitdete\Ex Angelorum cuftodia,^,- remifericordise ex omnipotentia,ex gelisfuisutcufiodiantte\ Ex lapfu prx- Divinitate velutin unum conflatis prae- cipite,J^«t\\s)mandavitdete,ut cufiodtantte lapides & pratcipitia ? fcilicet lapidesad PArs apos ofteadirnus ; praecipitia ex quibus E dccedi- J-f S E R M O decedimus : quonam igitur modo fieri boli tentatio Chrifti tertia fuit vi- poffecredemus, utlapides, adquos of- ctoria. Arma vero Chrifti defenfiva, fendimus,in panes abeanr,quibus fuften- aflumptumque in hac tentatione,ficut & temur, & praecipitia , exquibuscorrui- inceteris remedium , non alia fuere, , itius, vertantur in vias, perquas afcen- quam S. Scripturx verba 5 Dominum * «!amus?Haecinpraefenti di&ione expla- Deum tuum adorabis ($ illifoh fervtes, +' v ' ,a nabo , eaque utar erga dsemonem libera- Scriptura facra eft armamentarium divi- Ktate, ut illi omnia, quaeaChriftoimpe- numomnibus armorum generibus in- trare non potuit , haudgravate conce- ftru&iflimum;eft Pharmacopxum.quod «lam. Age dasmon,quidpoftulas ? ut omnia vitae confervandae & falutisac- exlapidibus tibi panes conficiam .^haud quirendx remedia fuppeditat. Sacra gravate faciam. Q^iidamplius defide- Scriptura eftilla turris Davidica, dequa ras?utpra?cipitiaiftain viasconvertam? Salomon : Mille clypei pendent ex ea, Cant.q, Sc huc ipfum me hodie prasftiturum fan- omnisarmaturafortium. Inquxverba v »4« dtiflime polliceor. Tu expanibusfe- S. Gregorius ad rem noftram optime ciftilapides , & ex viisprascipitia :nam commentatur : Umverfa nofiramunitto S.Greg % remedia in tentationes convertifti: ego infacroekcjuiocontmetur. SacraScrip- viceversa lapides convertam inpanes, turaeftapothec3omnihominumgeneri & prajcipitia in vias planabo , namex univerfalis,dequa S. Bafilius & tentationibus medicamenta falutis con- tura unufcjw.fcjPie tarncjuam ab offcma iiciam, medicin tiones, poflunt efFringere. Verum fi- mon adliibuit ,neque fecuturis. Dia- cutegoomnibuspnedico , nonomnes bolus quamvispiima fecr.ndaque tenta- fciuntutiillisarmis,necomnesnovei:unt xionefuperatus pedemrefeire debuerit, ift>.medicamentafibiapphcare;proinde «ontamen defperavk ue vittoria , cUm alia vobis arma magis facilia fuggerere, tertium illj fupercffet telum , in quo ma- & alia fuppeditarcmedicamenta, qr ibus gis confidtbat. Ex pinnaculo templi omnesinftiucli contrahoftium mfultus Chriftum ad altilTimi montis (upercili- ftare,eorumque tentationibus occurre- «mtransfercbar,e quoilliomniamundi revaleatis. In ore viperae toxicum fi- regna cum om.i eoi um gloria & mag- mul & antidotum natura collocavit, riificenra , cum omcibus divitiis cV deii- Quando ferpens primos tentarit homi- cns,cum orani porapa & majdfhte eidem nes, hi propria ejus veiba in prsfidmm exhibuitdicensr H&c omntatibidabo,fi occuparunr:neque aliis ad refiftendum ftdens adoravertsme. Haec ulunu dia- armisindigebant; aeque ahud ad perfe- vernn- Pro Domtnica Pr verandum in deliciarum horro remedi uro defiderabant. Prajfentiffimum & facillimum contra quamcunque diaboli tentationem remedium eft ipfa tentatio. Eadem resa diabolo obIata,eft tentatio „• inobis rite ponderata , eft remedium. Ethoceftquod prifefente diclione de- monftrare conabor. Duabus vicibus dxmon tentavit Chri- ftum , ut Dei Filium : in tertia vero ten- tatione eundem velut purum hornmem oppugnavit: ac propterea in hac tenta- tioae non dixit .• Si Filius Dei es : ficut in prima dixerat Sc fecunda. In illa igitur tentationeChriftumtentavit velutiqua- iemcunque hominem. Ob quam rati- onem & difFerentiam ha?c ultima tenta- tio ad nos proprie pertinere videtur. Verum quo pa&o homines, qui ab Ada- mofuam habent originem tentationi tam validaj tamque enormi fuftinendae pares erunt , quali Diabolus Chriftum eft aggreflus, Diabolus primum Paren- tem noftr um explofione unius pomi pro- ftravit : in Chriftum ver6 totum explofit raundava t Ofte»dit ei omnia Regna mun- di t Verum, quamvis hic globus ih Chri- ftum ut hominem directus.in pe&us car- neum inciderit,tanta tamen violentia fu- it reje&us , ut ad ipfum tentatorem redi- tondtnus erhtFaderetro. Excafibus,quinoftra inhiftor, * tate * n obfidione Oftendae civitatis Flandr Flandriae evenerunt, memorabilior pra: cetei is fuit ifte : Cum ftabat in aliquo urbis propugnaculo tormenturn belli- cum glande ferrea oneratum, hoftis in hujus orificium ( five hoc cafus , five ca> li difpofitio fuerit ) globum ferreum evi- braret, pulvis pyrius igne concepto , ea- dem , qua mifius fuerat via,duplicata vi ficrevomuit, utipfumfui exploforem IMA QUADRAGESIM^. *e humi proftraverit. O bellum fortuna- tum • Vade retro ! Ita debemtis tartarei dsmonis explofiones excipere, glandem in caput ejus retorquere, fuis eum armis expugnare. Nonne David Gigantem enfeipfius proprio deIevit?nonne Judith, quamvis femina ,HoIoferniproprio ejus pugione caput a cer vice amputavit? Hec exemplaimitari debemus.- noquear- mis aliis, quam iis , quibus nos tentat ho- ftis tartareus, utidebemus. Diabolus Chrifto omnia mundi regna &eorum gloriam ob oculos pofuit fi- mulpollicitusjfeomnia illi daturum,fi genuflexus eum adoraret. Tentationis hujus infolentia merito alicui terrorem incutiat:atvel maximc diabolus ipfeex hacpartehabetquod perrimeat. Armis enim feipfum exuit &c nos iisdem in- dutos roboravit, Agc diabole , totuni mihi,quantuseft,mundum offers , ut ca- dam, utpeccem ,ut animam tibi meam oppignorem ; ergo anima hominis, teip- fofatente,pretiumtotius "mundi nona- daequatmodo, fed etiam excedir.^Ergo amensfim,firem pretio cariorempro viliorecommutavero.-^,?r^ro,Quid- quiddiabolusnobisdare habet aut pol* licerijhocmirms efle hoc mundo,evi- denti ratione concluditur. Hic ergo fuisarmis fefe ita fpoliavit , utea nullo deincepstemporepoffitrecuperare. In hacunatentationejacturam fecit tenta- tionum omnium; 'nifi nos fimus jomni- noinfenfati, ipfisquebrutis magisirra- tionales» Audite Sal vianum: Quis er- gaivifr gofuror efl , ytles a nobts animas mftras haberi , quasetiam dtabolus putatejfc pretiofas ? O ftolidos homines & vecor- des, ipfo intelleclru & rationis ufu defti- tutos/quomodo fieri poteft,ut judicio £ 2 veftro Seneca. Afattk $S S l K veftro tam viles fintanircut , quasetiam diabolus in majeimo pretio habendasef- featbitratur Sc rapere 6c in extremum falutis difcrimen conatur adducere, Ipfe dum me decipit, animarn toti mun- do valorc fui pretio anrecedere non diffi- tetur; cumque egoipieifta fim Anima, non ent res in mundo tam vilis , pro qua aufu temerario &c ftolido eam non pro- ftituam? Noftra Anima plus diabolo de- bet,quam nobis; ille enim eandem vene- rationis culr u profequitur, nos eam con- temptui habemus,ejusq; nitorem fcedis contumelus dcturpamus. Diabolus pri- mo fuo aggreflu minus pro eaquam totum mundum erubuitoftene. Cajus Caefar,utrefertSeneca,Deme- trio ducen ta argenti talenta hoc eft, uitra ducenta millaaureorum dono fubmife- rat.Nullus dubito,quin maxima pars eo- rum,qui coram praefentes funt, ambabus manibus acceptarent, fi offerret Niiiilo- minus Demetrius Sroicm ( illius tempo- risChriftianusjquid refpondit ? Sime ttntare conftituerat, tof illi fui experi- undus imperio. Quafi diceret : Referte fua talenta Imperatori & dicite : fi De- metrium tentare voiuerit,toto hocim- perio facicndum iciat. Vulr ille efle & dici Dominus totius mundi?non ergo conternnenda ejus paiticula,fedtotail- liusfubftantia oppugnareiuc oportebat. Qiiare Auditores , ll vos aliquando dia- bolus tentaverir,animumque veftrum oblationerei,qu*luo pxetio ad mundi valorem non accedi:,oppugnare volue- rit , hocipfumiu contunidijr locopo- nendum efle putatoce , ttiam ptomiflum hocdonumvelut animo vdtro utiliut repudiate, Quidprodcft homtmt^Hm- vtrfnm mnndttm Im. rctur , amm* vtro M O fuadetrimentumpahaturl aut quam da- bit homo commutationem y pro amma fua? Inhocvertitcardorei , dequaagimu». Diabolusnobisoffertmundum, & petit animam. Perpendat nunc animo qui- vis mor talium, an e re fua fit tlla licitatio, an fr uctuofa fit illa venditio , an utihs fit illa commutatio ? Nos identidem licita- mur,vendimus,eommutamus,hinc non- dum animo penfamus. Venit Efau laflus ex agro rotius dieiin- edia vexatus : infaufta autem evenit ei hora : eadem enim Frater ejus Jacob Coxtt pulmentum , five lentis edulium* Erant illi Magnates illius temporis , 6c ifte cibus inter delicias eorum ponebatur. v -*f* Petiit Efau a fratre aliquam ilhus portio- nem. Hic queftus fui atque emolumenti occafionem ex fratris neceflitate na&us, negat fefe daturum gratis ; fed dato pre- tionon gravate fe venditurum promifir, Quam efficaciam habeat, famesfi eadetn tempeftate in illam incidat tentatio, ex , eventu addifcite. Nam pactam condi- tionem acceptavit famehcus Efau , Sc cum lentis edulioprimogenita commu- tavit, Deum immortalemj primogeni- ta Ifaac , hereditatem Abrahs , Patriar- charum benediotionem jam mde a pri- mismundi nafcentis incunabulis facilc maximam, longeque pieticfiflimam vi- liflimo lentium eduIiopofthabere.Quid putatis ? Ancaecus fuithicNundmator aut mente captus , vel aliquis exinfim» fece mediaftmus ? Non fuit , Auditores* non fuit; fed erat homo (tefte Scripcura) qui pretium rci quam permutabat nulla «eftimatione penfavit. Abtit parvtpen- dtns y , j eva- mierunt: erant imagines & apparentiae, dilparuerunt. Jam funt id, quod fuerunt ante.antea nihil ,in nihflum abierunt;uf- M O queadipfa illius temporis marmora in pulverem & cinerem funt reda&a. Et nos homines ( prout optime notavit Phi- ioHebra?us)illudoculisnoftriscontuen- tes , tam ca- ; ci fumus , ut pulverem & ci- nerem pluns quam animam noftram ae- ftimemus; Qxtpulverem & cmerem plu- PhiU risfacitis quam animam. Hebr. Iftudfunt hodie regna temporisifti- us ; & moderna quid? luntne forfan ali- ud /florentiflimi regniRex ,Regumque omnium fapientinimus refpondea:: Ecckfi ba Ecc/efiafla filiiDavidRegis Jerufialemx h v 'l» vanttat vamtatum , & omnia vanitas. Ego fui Rex Regifque filius f/aitSalo- mon ) curiose mdagavi omnia, quidnam eflet, potentia,majeftas,imperium,mun- dique dominium.- & quidquid illis inefle videtur ,raeramefle vanitatem, nihilque folidum& ftabile deprehendi : & rice ponderata , nonmfi compofitam ex mul- tis vanis conflare vanitatem : Vamtai va- nitatum, & omnta vamtas. S\xn t va ni- tas, fceptra : vanitas,coronae : vanitas re- gna & monarchiavpfedenique conftans ex illis mvmdixs; PTimtas vamtatum. Haec eft veritas , fed noftros fugiens oculos, quia patentibus operta & fuperindudta eft apparentiis: proindehoccognito. re- jiciendum & defpiciendnm eft illud om- ne,quomundus nos tentat. Ah ! quomo- do vel graviflimae evanefcerent tenratio- nes , fi ad lllud Omnia diaboli , refpon- dere fciremus, Omnia Salomonis : Om- ma regna mundil Omnia vanitas.Omnia tibidabo? Omniavanitas, Enimverofi totus ifte mundus , & quaecunque in co magis fplendcnt vana , immo ipfiflima funt vanitas: quomodo poflibile eft, quodtanti abhominibus seftimentur,ut animae, ut caelo,ut ipfi denique Peo prae- pon- Prq Dominica Prima Quadragesim.* 39 ponderent ? ade6 fallax eft humani judi- illa inclinat , falfoque nobis pondus , ubi cii bilanx ! non ifta eft fallax,fed nos fal- non eft , oftendir. O fi rite 8c fideliter, Pfalm. ^ aces ^ um us< Mendaces filti hominum corde ab omni affe&u depuratolibrare- 6l.v,l8 ift ft ater " ' >ut decipiant ipfi devanitatein mus,quomodomox motum inclinacio- tdtpfum. Tales ( inquit David )funt ho- nemque ftatera: ad paitem animauotum- minesutftaterammanu tencntes rerum que mundum illi oppofitum , nevel ponderamutent, Nondicit, ftateras atomum appendere deprehendere- eflefallaces.fedhomines in illis: Men- musj dacesfilit hommum infiateris. Decepti- Agedum, Auditoresjara nanc callidi- onis hujus caufa eft,quia ipfi fe homines tatem diabolicognoicetjs ex modo , quo vanitaredecipere volunt: Utdecipiant omnia mundi Regna hodie Ghrifto ipfi de vamtate in id tpfum. Non judi- oftendit. S. Lucas in mftanti , in momen- ciumnoftrum,fednofternosdecipitaf- tooftendifleafferit Oftendtteiomnia Lue fe£tus,quiin vanitatis partem propen- regna orbts terra m momento Enim ver6, Vf ' dens,judiciiad fe ajquilibrium inclinat. quare inmomento? quareplustcmporis Inftateris,quaeiIlisfancT:iMich a elisfimi- illinonconceflit,quem tam faftuose & les funr, in quibus appenduntur zmmx; pompatke tentabat ? num fortaffis, quia in una lance ponitur anima , in aitera diabolus decipiens breveillud moraen- mundus: in una tempus, in altera aeterni- tum, quo rerum mundanarum fcena mu- tas :in una ventas, in akcra vanitas. Et tatur&tranfit,omnibus fimul evanefccn- quiaiioscornoftrum & affe&um Fanci tibusapparentiis,fucarenequit ? Ita (en- mundi&vanitatisapponimus,coriftud fit & afteruit S. Ambrofius : Nontam s>A m &afte<»usvanitati&mundopondusad- confpelluscelerttas mdicatur ,quamca- frtf ' dunt,quodnechabet,nechaberepoteft. ducafragtlttas poteftatts exprtmttur : in Ipfavamtas non amata pondere caret, momento entm cunEla tllaprtt ereunt. In quiavanitaseft.-eademqueamataomni- momento diabolusomnia regna,mun- buspi-ffponderat, quia ab amore noftro diquegloriam oftendit ; quiaoftendit & aftedu hlfum pondus acquirit. Ita qualia funt. Quicquid eftin mundo,non ut pondusnon confiftatin iebus , fedin habet aliud effe qudm inftans. Quod corde,quo illasamamus. f uir , j am non eft . q[lod f uturumjnon di im Quod idem ipfe David mirifice con- eft :quod eft , nonnifi in inftanti eft, quo hrmat ; Ftltt homtnttm ujqueyuo gravi tranfit. In momento cunEla tUa prtteremt. corde.ut qutddtUgttts vamtatem* Nota- Optima, & vera tantoque authore digaa teconfequentiam.Conqueriturhomines ratio. Verumaliaadhuc tentatoris%- amarevamtatem .Utquiddtligttis vani- tebat calhditas,tentato non indulgen» tatem ? reprehenditque quodgravia ha- rempus librandi oblata. Rertim pond.i* beant cot^Ufauequogravi corde ? Pon- ex inclinatione motwque ftatera videtut: dusenimquodinvanitateapparer,non quia vero non datur motus in inftanti, ln ipfa vamtate, fed in corde, quo diligi- omnia illa in inftanti oftendir, Ac fi di- tur,eonfiftit. Amamusaeftimamufque ceret,tentatusmundnm videatquecmltt Tanitatem,hineftateraadillam,&cum oftero,fedinftantaneetAnium&Honmo- 4© S ! R M 8 rose,ne p<*ndeiislevitasadvertatur. In literae Uriae? videnturefle epiftolajindi- momento emnta regna mundi. ces favoris , & quot fuerunt fententiae Cum regnisftmul gloiias eorum dia- mortis/Quid fama 3 nifiacquifitainvidia? bolus Chrifto ©ftendit : Etglortam eorii. eft funda Davidis , qua? Goliathum lapi- Verum (ub fpeciofo adeo titulo, pondus de , ipfum vero Davidem proftravit fo- omnino nullum inferunt lanci : iuiit nitu. Qnid omnisprofperitashumana, etenim aeque vanse ut mundus ipte, nifi ventusinquietus?firemittat, noneft imm6,fi fieripolTet,vaniores.Quod, fi tranquillitas ;tk fiincrefcat oritur tem- fidcmpenesvos non inveniat,confide- peftas. Quid ipfadenique vita,nifi lam- rando eas percurrite. Quod in mundo pasaccenla, vitrum &ignis / Vnrum fplendore iuo oculos magis perftringit quod iufflatione conficitur • ignisqui & reverberat,eftopulentia. Porroqmd aftlatu extinguitur. Hse funt mundi funt divitiae ? in pi aeterito labor , in prse- veftri, regnorumque veftrorum gloriae • fenti folicitudoj in futiU'o , dolor & affli- Omnm regnamnndt, & gloriam eorum. &io. Divitiae,inquit S.Bernardus, la- Porr6proiftisfallacibus,vanis,momen- bore acquiruntur,cum folicitudine&cu- taneisque gloriis , animam lmmortalem, raconfervantur , & perdunturcumdo- &ad aeternam veramque gloriamcrea- lore. Quidaurttm& argentum,nifime- tamaDeo,commutamus. lioris coloris terra ? Quid adamantes & Verumenimvero infipienter egit dia- uniones, nifi majoris duritiei vitra? Quid bolus, fic oftendendo mundum & glori- ornatiorcultus,nifidiverforumcolorum amilliushusquos tcntare parabat.Opor- fucus?Quid Abfolonis caefaries , quae tebat fucare merces , fi emioptabar. vittis implexus videba tur globus , nifi la- Mundum promittere eft for titer tentare: quens?Quid facieielegans forma , nifi mundumoftendere eft tentationis vim calvariafafciisinvoluta?fafciasauferen- infiingere. Non vultis tentari, velaten- te morte , hodie fugitis , quod heri ado- tante nmndo vinci ? attentc ipfum infpi- rabatis. Quid obledamenta , nifi vef- cite. Serpentes in deferto filios Ifrael perx dolorum ? quas qui diligentius fre- lethaliter mordebant. Quid vero fecic «juentar , & attentius cantat, acerbius eas Moyfes ut huic malooccurreretfSerpen- foftmodumdeplorabir. Quiddeliciae, temasneuminemincntioreloco , undea tiifi niel in lancea Jonathae ? Favusiimul percuftis videri pofTet , erigi jnflit, quem cum ferro in os intrat.Quid omnia juve- quotquot intuebantur a morfibus fana- numoble&amcnta,nifirepofit«iene&u- bantur. Omnes inhocmundo morfi ti poenitentia: ? quae melius coronari ne- eftis: hi porentia, illi ambitione, alii dig- queunt,quamurfintverx, Quidhono- nitate , alii proprii ftudiocommodi,alii res & dignitates, nifi fumus? fumus iem- in vidia , alii afFecfcuum inordinatione; per excaecans , & lachrymas ordinarie e- omnes denique a mundo morfi. Quid liciens. Quidprimatus, nifi vapor ad igitur curandis hifce morfibus remedii modicum parens ? unus folis radius il- reftat? oppofitum oculis mundum dili- lum attrahit,&alius confumit. Quid genter & attente^ contemplari. Quis jrovifiones & fpeciofs expeditiones,nifi qusio apertis rite oculis mundum con- toendo P*.o BomJnica Prima Qqadragistm^ m fnicncJo,vanitatem ipfius,faiIaciam 5 infta- Viden, 6Homo,illam crilcem , cui 'bilitatem ,quomodo hodie non dntqui FiliusDei affixus eftmortuus/hancigitur herifuerunt, & hodierni , nonfintcra- juftam efle fcito ftateram , in qua Deus f ftini futuri , quomodo tranfitoria orania animae tuse pretium appendit, ne tu illam 'finiantur-nofquedmnes prsetereuntes ad vilipenderes. Brachiumdexterum ea~ ;finem tendamus,non videat? Quis deni que infpiciens mundum qualis in fe efl- , ♦veritatem non eognofcet cum illo , aut veritatem difcetahilIo?Moiaicusferpens aneus erat: mundusfimiliter ferpenseft, fed luteus, fed virreus , fed fumeus,pro- inde ex melioribuscognofcenda; veritati metallis conflarus. f § IV. AD ftateram revertamur. Infpe&o nunc pondere mundi,animje pon- tlus exploremus. Adhocpondus ;eoncurrimusomnes: nmndi pondus non tenus pondere gravatum fe demifit, ut non folum Deum de coelo traxerit in ter- ram, fedufqueininfernum. Brachium vero finiftrum adeo eft elevatum , ut ani- mam per paecatura in inferno sgentem, non (©lum inde «duxerit, fed m ccel© conftituerit. Proinde rite ponderaturus animam , non in una lance animam , & in altera mundum,fed in una lance animam , & in oppofita Deum appenderedebet. Mundus Deo, uno tantum coaftitit ver- bo: AnimaDeoconftititfanguine,con- ^ ftitit vita,ipfo deniqueconftitit Deo.jQui % g * concernitomnes^fiquidemmultiparum deditfemetipfum redemptionem ,pro om- ' *v illiuspoflidentrpondusanimceneminem nibus. Audite defuper Eufebium Emif- fenum • Tamcopiofemunereipfaredem* p ptioagitur ,ut homo-Deumvalere videa- *** - non concernere poteft. Rex,fubditus., niagnus,parvus, dives, pauper, omnes&: iinguli animam habent. Agedum,vi- deamus pondus, & valorem illius , quod intra nos gerimus & haberruis. U binam vero convenientem ponderandae animae ilibrara inveniemus ? Quater millenis an- nis fubftitit mundos fine ftatera taliiquod forte in caufa fuit, quod tot animas illo tempore perierint. Praefente tandem Re- demptionis die filius Dei a&us eftin cru- iCem,quaj vera & jufta^ftaterajquam jufti- tia divina ere&am in Monte Calvario conftituit: ut horno,quam irhenfumeflet perditae animae pondus & pretium , inde cognofceret : Quod in hunc m®dum ca- aitjnofquedocetEcclefia ♦ Beata cujm brachiis Siclipependitpretium': StaterafaEla efi corporis^ Prtdamcjue tulst tartaris. gars 11 tur. Tam caro pretio Deus redemit a- nimam , ut pofita in una lance anima , im altera vero pretio , tantum valere videa- tur anima, quantum Deus Videatur, in- quit; Deus enim vere & pretio & ponde- re animasomnesinfiniteexcedit. Juftitia nihilominus divina , non aliud cum ani- ma pondus appofuit in ftatera -> nec aliudl pretiumadmifit, quam illud Dei ipfius. De pondere quippead pondus,folusDe- us cum anima appendi, de pretio ad pretium , folus cum eadem Deus poteft aeftimari: FiDeum valere videatUnCum igitur haec ftatera fit vera,illud fit anima; pretiu & pondus 3 quam tam caro redemif Deus,uofq; tam viliter diabolo vendim* .• fuadere & perfuadere non intendo, ne e- am verwlatis, fedtantum vos rogo,vo- l)ifque confuIo,ne idipfum faciatis nifi ■f prae» Mtintts t 4t prsvie ftatera?. impofita , accurateque. mundus, quodiabolusnosdecipitrifibi- icquilibrio obfervato, Diabolus vice. lis.anima vero invifibilis exiftar Enim* primatotum mox pro eaobtulit mun- vero ex hoc ipfo pluris nobis , facienda dum: Chriftus vicefecundaproilla de- eflet, firatioaeuteremur. Mundusvi- ditfeipfum ; deprehenfo, quis pluslici-. fibilis eft,anima.vero invifibilis?mun- teturproilla , huic eam fecurc. tra- dus videtur,animanon videturf majoris ^ re - ergopretii eft anima,quansmundusto- Omnis rmferae animx tam ecronee x^. tus. D. Paulum defuper aufcultate : Non z.Cor - ftimata?,tamque viiirer venditaeaccom-. contemplantibnsnobis qutvidentur: tjux A.,v.if-;, mutarae infeliciras inde orirur, quod eam emm vtdentur temforalia funt , qua non non aeque ac rauadum videamus. Dia- videnturMerna< Nec £eftimandum,nec . bolusomniamundircgna oftendit : O- admirand um eft quodvidetur, fed quod : ftendtt eiomniA regnamundt,. Quod fi . non videtur , inquit S. Paulus, vifibile e- - ego fimiliteranimam vubis oftendere^ nim & quod videtur eft temporale: In~ pouem, omnismox, tentationum feries vifibile verd,quodnon videcur.eftseter-- ceflaret,nec. uiteriorum defuper difcut- - num.. Mundus , .quero. Diabolus j-nihs fu.um materies aut neceflitas . fupereflet. oftendit eft vifibilis , quia temporalis eft, . Diabolustorum pro ea offert mundum, , velutcorpustanimaveroquamoftende- quia eam videt & cognofcit ; quod fpiri- re mihi nequit(neque oftenderet., etfi i tuspoteft. : nos,.quiacorporei fumus,, poflitjeftinvifibilis^quiajeterna^inftar. inundum videntes , animam.videre.ne- Dei. : Et quemadmodum couli 1 Deurn 1 «juimus •• quam quia non cognofcimus, , intuerinequeunr.,propterejusexcellen-- hatic tam vili eam pretio proftituimus, , tiam ,pari modonec.videre poffuntani-- ©TtDaus unam nobjs, oftenderet ani- raam. .' Prseftantior eft' noftra anima, , mam,quisnosirwaderetftupor,quanti-- quam utoculiscgnfpiciqueat. Cernunt*. queeamfaceremus,quamquevilipende- mundum,cej-nunt.caelum,cernuntfteU remus Sc defpiceremusomnia,qn«mun- las&Solem .* animam vero cernere ne*- dus vitaque continet! S. Magdalenae de.> qqeunt , quia.potentiacyifivaupforunii Pazzis Deus quandoque animamoften-- fphaeramtranfcendit > . dit,quae objecli fpecie in ftuporem& ad- - Enim verd.cum adeo corporei firhus, , mirationem rapta, mentis. fimul excef-.. tant«mqueoculis credamus i ipfi nobis, , fum incurrit,inquoo.£tidui .fpatioper-- quidfit anima, fateantur & dicant. De-- tnanfit, Ergonetale quid eft anima/ pro~ fideratifnc videte , quid fic. anima ? >fpU tinustale quid eft^CatharinajSenenfi cite^inquitS. Auguftinus ; corpus.mor^ S^g-l Deusitidem animamoftendit • qus.re- tuum fine anima.. ' Quodfi corpus alU- ferenteS. Atjtonino, afleruit .:, . nullum cujus fitliieratiautfapientis,ubinamfunt c prorfusforehominumjqui» yisaanima,. ejusfcientiae?eu^nimaparitcr abierunt, , noncendes qualibet , die pro ea vitam ipfius enim erant/ Rhetorica, Poefis, profunderet.-6cnon pro propria tantum , i hilofephia, Mathefis.Theoldgia, Ju- ' luaifed^proaltettus,. Tota proinde rifprudenti^rationesilktamgrave^ifti j difterentia5cmiferiaconfiftiun eo,quod ; adeo dedudtidifcurfus. , , tenteotis iftx adeo , Pr.0 BoMINfCA Pr!MA "QuABRAGESIM^ SAg radeo nervofar, conceptusadeo fubliraes, Adami,non nifi divinitate contenti, Om- :iftaplusquatn humapa , immo divina nequodoculis noftris videmus,fpiritus ;fcripta, quaj admiratnur, admirationem- ille fublimis , ardens , immenfus , anima. quis intali vita, quid omnia illanifi anima? Simi- corpore,reguiasdoeuitproigne,fa2Cun- nusita vobis efTe videtur : Eece corpus ditatem proterra, viaspEomari ,6bedi- fineanima, inftat idem ipfe S. Augufti- enriam pro ventis , extrema eonjungere nus ^Nonfacitctrpus ,nnde ametttr , nifi univerfi , totum denique mundum vena- animus. Quod amabatis , quod obftu- lem exponere in foro ? anima. Quodfi pefcebatis, non erat corpus : erat anima. corpusdiicujuseratmilitis , quisillosex- Receffitquodnon videbatur , remanfit ercituumordines,quiscaftroruundiipo- quod cum dolore videbatur, ReceiTit fitionem » quis murorum fabricara & quodnon videbatur: remarifitquodfine machinas ! bellicas, quis robur, ganerofi- horrore videri nequir. Quicquiderat tatem,audaciam,conftantiam.,in gladii decoris, fcientL-e, artis, roboris,majefta- cufpide vitam propriam , mortemque tis,virtiuis,animaluftulit: omniaenim ferrealienaru, quis docebat aut fuggere- erantanima , quamvis non videretur, bat?Anima. Porro fi corpus alicujus Enimvera, S. FrancifeoBargiae ,mortu- erat Principis,iMajeftas, imperium,pr£e- urn deformatumquelmperarricis Elifa- cellentia, moderatio in prbfperis, fereni- bethae corpusintuentiqnid evenit ? la tasinadverfis,ciicumfpecl;io,prudentia, dirferentiai&deformitatscorporismor- juftitia ,omnefque reliqua; *Virtutespo- tui , tanquamin fpeculo contemplatus liticae,quibusregitur mundus,cujufnam :fuit,quideflctanima. Quodquia vidit, erant, &aquoaurigabantur 1 Animac 8c nuncium fseculo remifit. Nulla penitus abanima* Quodfi corpus alicujus erat ratione ,diabolus nos fuperaret mundo, San&i;Humilitas,Patientia,Temperan- fivideremus & cognofceremus quid fit 'tia,CIiaritas,Zelus,fublimiffimarerum animaVerum,cunriIlamnequeamusvi- divinarumcontemplatio,extaies,raptus, derein fe jcontemplemur eam innobis, ipfa ponderOfl corporis elevatio , & in In eoquodcorpuseftfutuium: quidilia aere fufpenfio;quim admirabilia ! verum fit videamus. omniaiftafuntariima. ;Ipfa denique no- §. V, ftra vitianobis dicunt , quidfitanima, ¥N(onansnobis,oretumido,diabolus: Concupifcentia infatiabilis , fuperbia \'H&c:ommatibi dabo : mentitur lan- femperafcendens-, ambitio femper afpi- cefquemutat. Ly Omnia,non in mun- rans, defiderium femper anhelans, capa- di, ied anima? lance ponendum eft. Om- cirasillatotononimplebilismundo,qua- »z>-hujus, alteriufve mundi , anima eft, liseratilla Alexandri,elatio , ficutiih &non,mundus. Cap. \t. S.Joannis T 2, inquft 44 S e r m © f oan.vi i n q uit Ch riltus J Et ego cum exaltatus i\es,Omnia : fingula;, Omnia. Anima ve- V'S* t f Hero 4 terra^omnta traham ad me tpfum. h\va,Omnia : mea , Omnia : Dimx , Om^ Notateillud verbum Omma, dicant mi- hia;8c uniufcujufque hominis , Omnta:. hinunc&declarent litcratt , quasnam Omma,unumquemque. Verumadquid omnia fint illa , qu« Chriftusadfetra- verfiones & explanationes, cum ipfum her. Ab incarnationisfua: inftantiGhri- textus authorem Chriftum habeamus? ftus univerfalis omnium fuit Dominus, Simtle efi regnum calorum homtm nego- unione hypoftatica , jure hxreditario fi- tiatortqmrenttbonasmargantas\inven- Mattkt. liationis,quaiiiiusDeinaturaiis ; aliifque ta unkpretttsa margartta,dedit omma i y v M°- titulisinhniris. S, Paulus inquit : Quem fua, comparavtt eam. Ecqudsifteeft Hebn, conflttmt h&redem untverforum, %. Jo- negotiator , qiuenam ifta margarita, &. °u.z. annes iSciens quia emmadedtt etPater quasnam ifta omnia,qu.c pro eadediti foan. i M manus. Et ipfemet Ghriftus : Omma Negotiator , inquit Haymon ,. eft Chri^ \3.v3. mthi tradttafunt aPatre mee, Siigitur ftus,pretiofa margaritaeftanima,&om- Matth. Chriftuserar, femperquefuit univerfo» nia quaeproilla dedit , efttotum quodi rufa Dominus,quxnam ifta funt omnia, habebatDeus,& quod erat.Ita ut nonfor- qua? fe attracturum pronunciat in cruce? lum pro omnibus,nec pro multis,fed pr.o- erantomnia,quas folu: funt omnia ani- una ranmm anima ,UnJ pretiosa marga^ tnx, Quod fic explicant SS. Ghryfofto- w quoadDominium, quain quoad fubje- Cenvefcenstnedulium „ «Stionem. Porro quamvis animarum quo- Se mortens tn pretium, , queeflerDominus quantum ad Domi- Seregnans dattn pr&miumi num proprietatis,nontamen quoadfub- Sededitin iucarnatione,ie dedir,inSa«- jecl:ionem;quiaadiabolo,mediantepec- cramentojfe deditin a-uce,fedonatin: cato , captivae & fubjeclas tenebantutt gloria, Porr6,proquoDeustcriestot-- Quoniam vero,mediante crucea Chri- que modis deditomnia , videte numfit: ftoredimi,acquii'i , fubjici &attrahieas Omma.Omniatrahamadmeipfum.hm~. oportebat : Hoc ipfum abfolute ,omuta, ma,anima, 6 tentator ,.eft vere Omntat, vocabat : Omnia traham admeipfum* & non mundus , cui tu hocnomen falsof) Porr6,fi forscuime interrogare li-. tribuis; Hj,v*. «»Vere, &phrafis, &modusrentationis infudam,& qudrebatopportunitatem, 4V artificem eundem produnt,qui Chriftum ut traderet illum; venitautem dies Azj- tentaverat in deferto,&intemplo, ubi morum,m quo oportebat occidipafiba,Si femperincepit,,&//m.D« es.. Aftuti- igitur Judasnon folum eft diabolusper am&confequentiam , in qua totamfu- malitiamjfeda&ualiteradiabolo infef- amfiduciamdiabolusfundaverat, atten? fusquomodoChnftus ante Judam ge- dite.Inultima tentatione,qua victusre- nuaflectitr' Species,qua aflumpta, dia- ceflit, omniamundi regna Clnifto offer bolusChriftum tentavit ,. dicens , Si- rens 3 fic fecum ratiocinando difcurriu. cadens. adoraveris WMyerat hominis,& Hominem iftiim totum offerendo mum* non dsemonis : Judas quoque jam a dia- dum vincerenequivj',aucl:anoigitur, vi^- boloreaiiter occupatus fimiliter eft ha- ribusquenovis tentationiopus,,totoque mo t quomodo igitur Chriftusgenua pretioiius mundo quippia ofFerendum fiectit homini , jam diabolo , & ab eft. rPerro. raundo pretiofms. nihil.eft ?: ipfo inhabitato ?. Hic nunc patebit,, quam anima; animabusigitur illum ten- quanta fitanima una , quantoque toto t&bo, 8cm£ccit:Defic^dat.decmce., ££' pretiofior fit mundo., Pro totomundo> credimusei. Ita utpofleiTai u xfe anima- Chriftus non curvavit , nec curvare rtioi oblatione, vi&oriam fibi certam fo- potuit genu ante diabolum in homi- refperaret , quando toto oblatamundo nem transfiguratum : & propter ani- minus nihiloeftecerati. mam unam fe demifit ad pedes hominis. Hanc fibi tentationem diabolus pro jam diaboli,&. ab illo inhabitatL Pro ultimo refervavit congreftu. Verum, toto mundo diabolus non obtinuit genu- quantumvishoc modo diabolus multis flexionem a Chrifto: propter animam» auimabus explofu in Cfariftum ; idem ni- vero id fuit aftecutus , ut fi non fibi , fal- hilominus jam ante pradticaverat una, tem ante fe genuflecleret Chriftus. non illam offerendo,fed aufFerre conan- Ah idololatrae mundi!qui toties ani- do, Enim vero, ut Ghrifto furriperet ani- mam datis , & genua cur,vatisdiabolo,, mam Juds , prodiuonem illi gerfuafit, non pro mundo toto , fed pro minimis ■j. K 5_ ejus. 1 I J+i 'S S !l MO • ejusparticulis, nemicarum quidem no- tzfattm-.Tibidafopeteftatembattcuni* mine dignis J Qnot Principes ani- verfam& gloriameorhm,cjmamthitru- mam, aut animas diabolo dantprouna .dita funt^B cm volodoilla. Poteftatesi civitate, proaliqua arce ! Qiiot nobi- .diaboio produdje xque falfa: & vans les pro aiiqua villa , vinea aut domo/ erant,acf'pfa; promimones. Verum,ur- Quis palmusmundi,litibu5, falfis tefti- gendopuncl:o , fupponamus poteftates moniisJiteris fuppofititiis, fententia in- fuiffe veras multoq.ua adhuc majores. ju(ta,odiis,homicidiis, ii:finitifque-aliis Supponamus fadam fuilTe diabolo fa- maleficiis innumeras inferno animas cultatem homini mundum tradendi : Sc nondevovit/Sitorusmundusiantinon prasterea fibi delegatam habuiffe pro- eftponderis , quanti una anima,quo mittendi,adirnplendi , exequendi quae pa&o tamminuta; ejus particulx erunt ! veiletplenipotentiam. Quo cafu, fi dia- Denique lutum. Mittite vas luteum bolus eandem nobisproponeret condi- integrum in mare, innatabit aquis,con- tionem,quam hodie obculit Chrifto., iR fractiverofingula; , etiam minutiffimx omnianobisregna mundique glorias o- partes fundum petent. Porro fi mun- ftenderet ., produdM fimul fa&a iibi a dus totus adeo fit levis , quomodo Deo tradendi plenipotentia., numillam minima: ejufdem partieula? adeo funt acceptaremus?Meoquidem judicio,qui- graves, ut imapetentes , animasfimul hbetfanae mentishomo , tres oblacioni poftfe trahantfdecreveram, hicmeum huic replicas feu inftantias opponeret. finire difcurfum , quod jam fieri opor» Primam,ex vitae brevitate ; Secundam,ex tuiftetante : fed quia tanti momenti, regnotuminftabilitate; Terdam.ex hu- quodque aequaliter omnes,& fingulos manx natura; limitatione. Agedum, dif- concernit,pun&umpertra<5tamu«: pace curritemecum loquendo cum diabolq. veftra,& venia , diabolummihipenitus Adefdum diabole.Tuomniamihimun- exarmare liceat, pluraipfi,quamhaber, di regnaoffers. Grandisiprofecloobla- arma fuggerendo ; concedendo ipfi tio: fedtu optime nofti , Alexandrum omnia , qua?hodiepromifit , quaeque Magnum,nonnififex annisimperafle: a- promitterenon fuit aufus. Proinde fi liquos Imperatorum fpatio multo brevi- meunquamattenteaufcultaftis, inhoc ©re, &quendamnonnifitribusdiebus. ultimo argumento , idipfum afflagito, Ergoprofex,pro vigind,pro quadragin- quod taluer urgere intendo,ut fperem, ta,quibus vivere poflumailifque incertis nulhim cor adeo fore durum,qiiin col- annis,animammeamtibitradam?iniquif- hqueicat,necintellecl:umade6rebellem, fimushiceft contra&us&condido. A- quin feie fub mittat. page,hoc dubium (inquit diabolusj ego, ex pleniporenfia mihi fada , de cenrum ' millium annorum yita , fine dolore, Dlabolus mundum offerens Chri- fine infirmitate , fecurum te reddo. fto adjunxit ( referente S.Luca ) Num aliuste fcrupulusangit?immo ve- iibifactamaDeoextradendipo- ro. Pofitqjmecenttim miliibus annorum victu- Pko Dominica\ Primav Quad*ages-im.£ . vJS:urum,quisregnorumili6rum&Mo' unicus folufque- exiftens in omnibus narchiarum ftabilitatem mihi: aiTecura-- mundi partibuspra:fens,hoe.modo cun- NB: bit ? Nihii inhocmundo inftabilius eft: clis ad iibkum frui poffisj. Hec. regnisjeorumque profperitate & gloria Eece conditiones,quibus , ut fuppcr= - tempore fragilius ; ,neque hicopuseftfaxuiorum no ,, Diabolus fuumnobiscontra&ura decolla-- praeteritorum revoivere.hiftorias- „ auc: efferr, Nunquid : approbanda;.accepra- tusfmt intueri exempla .-loquantur; id &.teften-r- bilefque vobis videntur ? homo centum * RexAn^tm mutaciones^quas noftris vidimus o- milieannis visa; finedolore. ,-,fine infir- gli&», cuiis,quibus tam infidam :parumque,fta- mirace fecurus : : homo omnium mundi . bilem vafaliorum &.f ubdicorum iuorum » regnorum univerfalrs Monarchai de fta- obedientiam Reges funcexperti» ut nec. bilitace aflecuracus ; : homo in omnes ipfumcapuc cuicoronasimpofuerant mundipartes multiplicatus ; ut omnibus feeurum teinvioUra reiiquerint.Porro fi s ejufdem deliciis fimul fttii poffic. - Ne- rebeilantibus fubditis,extranei & hoftes que imaginationi s neque defiderio quid violentermihi adempta Regna invadant ultra fuperefTe videtur. . Agednm , edi- fibiqueufurpent ,,ad quidmihiciculus.. citenunc -naihi. . Cafu quotalem,etiam folus cumf ropriecate .eonim - ?/neque. ipfiusDei manibus fubfignarum diabo- hbc fohcitrim teihabeat,,/' pergir diabo- - lus vobis ofterret contraaum , , iftamne lus) ego ftabilitatem:monarchiae:reg- acceptaretis vitam ,aftam •admitcerecis norumqueomnium , qua: cibi oftendi, . majeftacem,iftas ampletSteremini totan- centum mOitannis tibiafTecurabo , fic norum delicias,fub conditione,aaod his ddpphtmusornnia., ,utp ; acatiffim a eo- finitis,animam perderetis , ininfernum ram pofTeffioue.fruaris^ Nunquidfu- defcendendo Pneminemprorfuscredo • pereit,'quodperplexit3tem tibi ingerat? , talem fubitut um forecontraitum : Sal- unumilludadhucreftac,. Gum fuero to- tem non ego. Non accepramesigitur tiu&mundiDdminus&Rex,, toto ilio, hujufcemodiobiatum adi.ibolo conrra- code tempore nec£rui,nec gaudereJicet; aum^quaiedifterentes adeoadmittimus • J?j^PJf e 2"ia e eam habere nequeo t tentariones ? Dicite,qua:fo,diaboius vos t larihis:reiidensR6m Sj ea careboCon- tentansquid promiccic/ num vitamlon- - itantmoppli,: gaudens Europa,£raudor gam f ejufcemodi pocius fiunt tentario- - ^T- 1 ? 1 ^ delitiisItaliae » carebo ' nes,ur,a confenferitis , Mviumvchh s iIIi^ddia:..Deficiente.jguurm a jqreca-'-abbrevi«idam , aut :fan.tatem faltem , pacitate pro obieaamentis, vit^quam « periclitaturamcerro fciatis. Ulterius c^terrnmverfim.habent.iiemines , ,ad S Diabolus vos tentans , ,num «^na.uni- - quidmihipoteftastanta,&-.illarum.ma-.- verfique - monarchiam mund^ vobis ; eeria?macte.animo , neque enim hmcre- - promktit?nullatenus.>- Wmultum o a d- - mediumdeeft,mquitdiabolus.s Quem- miniftfationem aliqqam , Prkiaruram , admodum.mediante-Sacramento^Ghr^- titulum.ha.reditatem^liavemulto infe- Itus ^ubique .ioccrum praefehs ' eftV ih^ riorisordinis.- Urgeo tnams. -Diabolus • mundo 5 cumunus &idem fit, Itaego.de-> vostentans,nunq^d fenfunm vobis ca- Piempotentia, ef£eiam,ut tu a pacitatem muitipiicat / quo largms & &r ne 48 PRO DoMtNlCA PRIMA Qt1ADRAGESTM*£. ne limite, omnibus fimul mundiob'e- fuppofito,tanquam vero ctamentisperfrui pof!itis?Nihil horum» Quodfi igitur ftultitia, Sc extrema qui- deminfaniaforec,ex cali camradtu , ho- minemfuamillitradereanimam , quid, qua2fojerit,qilalibetdie,immo hora, il- lam tradere pro infinitc minoris pretii tentationeppro aliqua vanitate,pro defi- derio,pro cogitatione,pro imaginatione, pro concupifcentia, quz primo defide- rium excitat, poftmodum horrorem in- cutit?ad hanc evidenciam , a vobis defi- deraremaudire refponfum; utviderem qualem redderetis rationem? Una vobis tancum occurrere poreft quare dtVbo^ lus tocu illi offerebac mundu,pro fola ifta adorarione,pro folo iftopeocato? Quia peccatumillud inIiomine,quamviscerto non collebat falutem,dubio oihilominus & difcrimini eam exponebat: &c ad du- biam tantiim reddendam animas falu- rem,dabitdarqueDiaboIus totum mun- dum. Porro fi diabolus , cujus non a?queacmeainrereft , cotumdatmun- dum , utdubiam faciaranimsefalutein, quare ego dubis falvationi meam ex- ponam animam etiam pro toto mun- do? Chriftiani , Deusnosprasfervet, ne aliqualeni prae fe ferens apparentiam , dubis falvationi,licet pro totius mundi, quaenosomnesdeciptt,Pater,inter con- Sc millenorum mundorum pretio ani- uacl:um,tentationefque diabolt ordina^ rias magnum intercedit difcrimen. Con- fentiendo in contra&um iftum , meam cerro certiusperderem animam .- in alias ver6 confentiendo cencationes, eandetn dubio canmm Sc difcrimini expono ; ad- mifsaecenimtentatione , jameofruirus fum,quod aut appeticui placuit,auc dia- bolus promiftt, pcenitentias loco reli-to mas noftras exponamus, Quod in du- bium vocarur,poteftefle & non cfTe; etfi fuerit>fi dubium inpejorempartemin- clinaverit , fi me non falvem,fed con- demnem , Ilcut multi damnati eodem funt modo ratiocinati,confultumne eric animam iniftiscontingentibus relinquij oinfelicesnoftrasanimas .' ignorofanc quo pa&omeruerincanobis , fibi cale graciam falucemque recuperare poflum. quidinduci.Cerriffimueftquodincem- Primo, Sic ratiocinati funt,quotquot poralibus Ionge aliter nos gereremus Chriftiani ininfeinonunc degunt. Sed interimeo fuppofito dimiflb : nunquid tam leve videtur vobis,animam dubio Sc difctiminiobjicere ? Difcamus abipfo di«bolo,remediumque fiat ipfa cencacio. Diabolus Chriftum tentando bene vide- batJiomineni.quemcunquedemLinijqui accepcaco contractu regna muudi oc- cupafletjficutiprociderat ad genuadia- boli ad adorandum;fic quoque ad pedes Dei , ad petendam veniam Sc mi(ericor- jdiam , priftinamque gratiam & falutem jecuperandam procidere pofle, Quo Negotium a quo vita veftra , facultas, honor&gaudium dependent, nunquid hujufeemodi dubiis Sc perplexitatibus involvi fufque deque fertw 2 nunquid rutiora femper eligitis.?folum ergo , vale Deus,vale falus,infelici animaj relinqui- tis ! Ecce quomodo Chriftus de tanta fuerit injuria lamentatus .• Divifernnt pj^fe fibiveftimentA mea,& fapey veftem me- ^ am mifernnt fortem\ ExcerioraChrifti veftimenca milites interfefuereparrici; fuper interiorem vero runicam fuere forciti { cuinam integra obcingcrer.Porrd qU£B- Mattb. PrO DoMINTCA PfclMA QlUDRAGESJM^fi. 49 quaenameftlisctunicainterior, &qua- quod idem S.PauIus duobu* epiftola lia exteriora ifta indumenta , quae homi nesaDeo acceperunt?indumenta exte- riora funt bona temporalia: tunicainte- rior eft anima. Ecce nunc quam jufte Chriftus conqueratur : Diviferunt fibi veftimentamen ? Veftimentg exteriora, id eft bona temporalia tanti aeftimant, Bt dabio fortium ea fubjicere nolint, ad fiiumufque attentiea partiuntur,&qui- libet fuam fibi partem aiTecurat. Et fu- fer veftem mexm miferunt fhrtem,Tum- cam vero inceriore , id eft animam,ita vi- hpcndunthomines uc fottibus fortunae, & |ac%ui alea: eam (ubjiciant. Conful- 6.5. i-Tim. cap.2. v. 4. rum fuarum locis /am ante affirmarac i. Cor.cap.r ChriHusproomnibusmor- *» Cor < tumeft. Eri. Tim cap.*. Qui dedit rt- dempttonem femetipfu pro omntbxs .Quot- quot homines in mundo fuerunt, furat, auterunt,velpr:sdeftinati funt adfalu- tem.vel praefciti addamnationem. Por- rd Chriftumproanimabus moripraede- ftinattfrum benceftifuntenimanima: fal- vandae , Deumque vifuraj & amaturas in omnem aeternitatem. Sed Chriftum eri- am mori, infinitumque fanguinis fui pre- tium pro animabus prxfcitorum ad dam- nationem dare/etiam, Mortuus eft pr© tumneputamusajternumdegereininfer- animabus praedcftinatorum.quia falutem " adquidnoftrumnobis judicium?ad confequentur : & fimiliter no mortuus quidmensnoftra &ratio ? quare pru- eft pro animabus praefcicorum .-licetc- dentesfuifleputatis quinque Virgines fi- nim non falvabuntur, funt tamenanimas. vangelicas ? an quia ratfonabiliter Ioque- In prasdeftinatis , mortuus eft , pro ani- bantur? Non : fed quia fociabus , ad oc- marum falvatione, in prasfcitis , mortem currendum lponfo , oleum petentibus te(pondemnt:JVefortenonfufficiatnobis C$ vobis.Non amicae & forores,non:quia nefcimus num furficiet nobis quod ha- bemus. Introitum in regnum caclorum, animae lalutera , nec amicarum amore neque nuptiarum amore , nequeamo- re fponfi , in dubium Sc difcrimen voca- mus. *. VII. NOn dico animx falutem non fo- lum dubii difcrimini non objici- endamj fcd etfi quifpiam ex reve- latione foret certus , animara fua non fal- vandam, nihilominus, ex eo tantum ca- oppetiit pro animabus fine falvatione. Tam enim ingens valor & dignitaseft animarum in feipfis, & fine talvationis refpecTru ; ut Deus infinitum fanguinis fui pretium, velbencimpenfum, vel be- nciniisperditumdederit. Auditerae- morabile in anima particulari exem- plum. Chriftus pro anima Judae egit extrc- ma, quae quidem omnes norunt, fed non pro merito penfant. Quod fi Chriftus certitudinaliter ipfum falvandum prasfci- viftet,optime colioeata fuiflent laboriofa, &c dolorofa , illa amoris argumenta .• Sc fi,utmmimum,falusjuda; ruufetdubias pitequodfitanima,pro nullo mundi pre- etiam hoc contingente dubio, bonum e- tio efTe dandam. Eft de fide, filium Dei pro omnibus hominibus mortuum fuifle. Ita Innocentius X. hoc neftro aevo, contra Janfeniftarum errores definivit: *0TS II. ratillamfolicitudinem adhibere : Scd Chriftus ipfum ad damnationem nove- rat prxfcitum. Utquid igitur, Domine 4 infinitum verborum ,acl;ionum,lachry- G marum- f0 S E R. M O marumque tuarttmprettMra taminfelici anima,utego pIurkeamasftimem,quJm hominiimpendis & expendis ? nun- ipfamvitam. Ah/ponderemus& expen- quid animam illius damnandam no- damus bene quid fit , quidve futurus fit fti?Equidemnovi;fed quamvis damna- mundus: quidfit,quidvefuturafitanima bitur, eft anima.Dan»nationis illius certi- noftra» Hic primaria hujus Quadrage- tudo non fuftulit ei efTe , fed potius tan- fima? fit devotio, haec potiffima fitpceni- «e perditionis auget dolorem. Et nihilo- tentia. Majorem in Quadragefima hac miuusadhucdanturanima;,qua;fefeper- devotionc & pcenitentiam avobis non ditum eantjadhucdantur Juda:,qui in- exigo.-unamtantum commutationc eju$ troitum in animas (uas , non pro mundo a vobis peto,ut fcilicet ftateram iftam ac- toto , neque pro triginta argenteis , fed cipiatis in manum. Quotidie, fi placet,vel pro longe vilioris , Sc erubefcendi pretii dlmidiam feligamus horam, qua nos cum reculis diabolo concedant! anima fimul & nebifcum fequeftrantes Agedum , Chrifti.ini, fianimauna, cumilla,&deilla tra&emus. S Joannes akfquefalvationisrefpe&utanturnvalet, inquit in Apoc. FaElnm efi filentmm in -4*' ouareanirnasnoftrasadhuc in falvatio- ccelocfHafimcdibhork. Scilicet quam diu nis ftatu veriantes ita vilipendimusrquid, de terrenis petkionibus tractabatur. E~ -quajfo, in nos peccarunt , quod tantum nimver6,fi in cccIo,ubi tuta &faufta funt illis fuperinduc«re malum , fic defpi- omnia , media accipitut hora ad traclan- cere non vereamur i ChriftusDominwj, dum de cerra.qnare in rerra,ubi fecururra immoipfe diabolus animam meam toti eft nihil , fedomnia miferiis plena, me- mundo in pretio pra:fert » & ego omni- dia non acciperetur hora ad tradandtutj busmundireculiseam poftpona ? Quae- de ccelo ? Ex viginti quatuordieihoris nam resinmundo ade6 vilis & abje&a, non furhcient corpori viginti tres cunt! fiYefitvita,fivehonor r fivecommodam, dimidia 9 ut anima»non vacet vel media,, fivefitgaudium,fiveobIedamentum,cui fivelit?Ethoc , quod 1 ncceftarium eft, non in pretio animam poftponamus , & a vobis & eftlagitare Sc petere non fuffi- vendamus? In Cbriftum crucifixum o« ciat ? EjaChriftianifideles „ faciamus culisconjeftis^inilla crneis ftatera ani- omnesita inhacQuadragefima.-utetiara) mas noftras ponderare& asftimare dif- Quadragefima fit Chnftiana < animar» camus. Quanam figura Chriftuscon- noftramtantum unam efle , immorta- fpicitur in cruce? nudus , ignominia & Iem & auernam confideremus: unionerre contunieiiisaftedus,paenistormentifque ejuscumcorpore(quam vitam vocamus) excruciatus ,mortuus; nuduspro mea a- hodie polTe difTolvi : omnia hujusmundi nima ,ut ego pluris eam faciam, quara hicremanfura J folamque anirnam nos quodlibetcommodurntigneminia con- comitaturam. Ipfamdeniqueanimam,, tumelii(que affe&us pro mea anima,ut alterutramexduabus,,manerc jeternita- *go omnibuseam honoribusprfeferam: tem. Si fuerimusboni , aeternitaterni pfrnistormentifqueexcraciatuspromea gloriae : fi fuerimus raali , acternitatem anima, utego omnia ilii obledtamenta peena:»Hoceine veritas an mendacium ?' poftponam ; moctuus denique pro mea crediraufne noshabere animam , an nert eredi- P$.0 DoMINICA PlUMA QuADRAGfiSIM:,*. p eredimus ^Suntne anima: iilae noftra, an tendant,contraplacitum tuu/n &defide- alienasfquidigicurfacirausi riura ? Domine^eritne confulrum,quod Etiamaliorum animabus valde com- animse ifta: pereant & in iufernum de- patiendumeftltotusmundushodieChri- fcendant,noftri culpa ? necde tuadivi- fto,proaltermsanimafuitoblatusadia- ua , necde humanamajeftatehocmihi bolo. Porrofidiabolustotumdatmun- perfuadere poiTum. Ciim igicurtotfint dum , ad unam animam perdendam, conftituti qui negotiamundiexpedianC} quare non dabitnus faciemufque aliquid vel unus conftituatur qui animarum ne- pro tot animabusqua? pereunt?Hocipfo gotiacuret. quarum vel una toto pretio- temporis momento , in Afia,in Africa.in fior eft mundo.Nemo dubitet.qud magis America anima pereunt innumera?, animarum negotium fuenr promotum (quibus Temedium qua?fiturusadfnm) eofelicioresquoquenegotiamundifor- culpa & negbgentia noftra. Vere non eft titura fore fucceiTus. Diabolus cocum regnum pietace fimile LuficaniarSedpie- obtulitnmndum pro anima; unius iadru tatem,fidem , devotionemquenoftram ra& perditione.-£tChriftus,qui anima- non capio, Pro animabus in Purgatorio rum fai vationem in fe fufcepit abfolutif detentistocfuntconfraternitateserectx, fimus nunc omnium mundi reenorum iotdifpenfationes&induigentia:;totex- Dominus exiftit, Idem eveniecnobis penfx & procurationes,tot no&urna di- idemq; ejufdem Dei vice , futurum pro! urnaquefuftragia; quibus iftarinfelices mitco.Permittite jam mihi diaboli fandH penclitantes , & jam inferno preximae ficare verba,in osChriftieademtransfe" animaexleftituuntur Animz piargantes, rendo. Ofiendite t ommar ef nammdL iicet patiantur,cccleftis glori* funt fecu- Deus oftendit nobis omnia re*na mundL n. InGentilifmo adhuc verfantes,mor- quar.profuain nos Iiberalitace nobis de rm non folum dubium habent ccelum, dit,& pronoftraculpa, exmasnaparte fed damnationem infernumque certum; ^denuo abftulit : digitoq; monftrando A- abfque omni fuffragio & -fuccnrfu. fricam,Afiam, Americam , nobisdicit» Nunquidhocmajus mifericordiai eft o- Hac omma tibi dabo.fi cadens adorave- pus? Quate igiturnonetiamhorumjii- rW.q.d.Regnum Lufitani* Egoom- vamim confraternitas aliqua,congrega- nium rcgnorum, qux tihi anceafervie cioahqua, & procurator aliquis confti- banc fubtribuco , reftitutionem neo /V*. cuitur ? Domine,nonne omnes ifta* ani- non plurium aliorum opuientiffimorura Author mstuofuntfanguineredemptae / Do- hujus novi mundi acquifidonera tibi foic al- mme, nonneomnesiftajammasChrifti appromitto , fi fadquod teelegi) efFe tema- fanguine funt redempta; ? Domine.ani- ceris,ut in me credentes, me adorent" um cum marum iftarum converfionem , nonne St cadem adoraverxme* Ita hoc de bo- Vco,& Regibus regnoqueLufitanisecommififti? nitate Dei eonfifus promitto , ita hoc de Kege lo- Domme,omnesiftajamma:,nunquidma- magao Majeftatis tue zeio & pi cta te 1**t*r. jeftaotusfimulcurh regno funt com- fpero , ita hocde infigai miniftVorum mift£?Domine,eritnebonum,qHodom- omnium Religionis Chriftianae amorc aes m aounic pereant & ad infernum confido.Etfiffduio& foIiciteaiienarum G * am- wl II ft Sermo In Feriam Quartam anirnarum curaveriraus falutem , quo animarum falutem ^ cum ingensi •anquam gratifllmo fibi facrificio ran- gratia; in hac , & gloria: in alte- topere Deus dekctatur , efficacifli- ra vira incremento confequendam, fnum erit medium , ad propriarum Amen. _ *¥$y&* ^BK-*?SH*- S E R M O J N Feriam Quartam poffc Dominicam Sc* cundam Quadragefimae, Habitus Ulyflipone^in Capella Regia Anno 1670. tion efi mettm dare *vobis^ fed qmbus paratum efi a Patre mt9. Matth. 20. §. I. Erfamur in fermone de prxtendentibus: 8c pro ufitata five rationi con- fona , five diflbna expc- rientia 8c querela,pra> tendentes in aulis, fuis in poftularis , argonauris noftris & pri- mis Indix dete&oribus firoillimos de- prehendo ; hoc folum difcrimine,quod invetfo navigent modo , & itinere am- bulent retrogrado. Dere&ores noftri, primo Promontorium,JV0«,deinde pro- montoriu Bon$ t 9,16. nemunamfrecorate^neconfHndasfa» Ulteriorem petitionem & inftantiam v.j^ eiemmeam. Qiiare petitum negare,fa- Abrahami cum imrainutione numeri eietncoafundcrcyocatur/ quiapetenti Angelusnon expeftavit, Submiflio,ac- G | com- f ^ SfRMO 1,'N FbJUAM QtlARTAM~ commodatio , & urbanitas Abraha; quia practendentibus dicere , Non \ qua inftando de petitione ad petitio- hts accjueacPxincipi durumeft: propria nem tranfibat admirabilis omniumque huicloco&Evangeliomateriaerit, duo le&ione digniffima , quae Angelum ad inquaeftionemadducere&probare.Pri- aufcultandum moraretur, Age,finon mum,utrumconveniat, Regemquede- patienter tantum , fed fingulari eriam ceat.dicere Non. Secundam, quonam complacentia aprimainftanria , ufque illudmodo dicendum , ubi conveniens ad fextam expe&avit,quare,non exfpe- aut neceiTarium judicaverit. Utrumque «Skataieptima tam fubitd&inadverten- al(egata,thematisloco, verbauebis re- terrecedendodifparuit?rarioeft: nead Cohent : Non eft meum darevobis : fed dicendum,A T 0#,devenu-et. Angeloduo qutbtts paratumeft aPatremeo. commiflafuerantdecreta; conditionale §. II. unum,abfolutum alterum. Conditio- -g 1 -vE Imperatoribus Romanis Tra- nale,ut,fi inquinqueiftiscivitatibusde- I ljani,in Impetio fuccefloribus Pa- ceminvenirentur jufti,fententiafufpea- ' negyrifta ejufdem Plinius nar- deretur : abfolutum,fi pauciores decem, rat,quod cumprimis aliquid rogari ama- fententia executioni data incendio peri- rint.non alia de caufa quam quod dicere rent. Porro Angelus,quiadfex Abra- Non^os dele&abat, Pnores Principesa Plinitu haz petitiones fetnper tam humane & be- fingulis rogartgeftiebat, non tam pr&ftan- nigne refponderat, Ita : illo continuan- dt antmoflHam negandi.Vezam ficutifti, te , feptima vice refpondere debebat, q UO s Principes ille vocat , verc tyranni, Non. Ne durifiimum illud verbum magifque monftra natura: , quarn homi- Non , pronunciare opus haberet,difpa- neserant: exclufoifto rationis & huma- rendo fe fubduxit,fic ratiocinatus fecum. nitatis fcandalo , quaeftionem noftram In civitatibus illis non plures jufti quam a probabilibus dubitandi motivis aufpi- quatuor commorantur , fcilicet familia cando, neque conveniens , neque Regiar Loth ; nepotis Abrahae. ErgofiAbra- Majeftati& authoritati decorura vide- ham ad huncnumerum defeenderit , fi- tur 9 vel unum Non , aut ore proferre,aut cuti ipfumfa&urum certumeft,petitio- calamo firmare. Rexdicit,A/0;/,vel,quia ni ipiius annucre nequeo,inquit Ange- non vult; *el quia non poteft, Si,qnia lus/ed.AW, ipfirefponderenecefle eft. non vult,ofFendit charitatem : fi,quia Ne igitur ex infipidi hujus verbi prola- nonpoteft , derogatMajeftati. Cafit tionemihinaufea , ipfique exauditione quo petitiones , feu fupplicationes fint nafcatur moleftia,fuga' recefluque nihil cjufmodi,ut f as nonfit exaudiri : prsten- eft confultius. Abut^ Vominus. dentes illud Non intelligant : (ed non Reges, Suprcmique Principes Deum audiant, Difcurfus fit corum,& refpon- reptaelentantes , ejufdem vices gerunt fio feu refolutio non fit Regis. Negativa inftar iftius Angeli .• proinde , velut ille magis deeora eft regimini,& repulfa mi- ijihoccafu, peritiones audire/upplica- nus publica,petentibus;ut ipfimetinter- uonibufquefatigarinecefleeft, quibus pretentur. Doceat eos tempus,doceat £«mper anjiune , nonoportet. Porrd eos d^atio : & fi diu noctuque nihil aliuet ( PoST BoMINICAM. SeCUNDAM QuAER.AGESIM;E. alf ud fomniant,animo verfant aut cogi- difplicere ; nec Ioquitur,nec cogitat be- tant quim praetenfionem fuam , ipfi dies ne. Satius eft femel,quam faspius difpfl- noctefque if lis dicant, cjuod ab alio non cere. Conquerantur fibi non efle fatisfa> audiunt; hincque feiantquodintelligere &um : feddeceptos feafcillisveraciter ndlunt. Spe fua,Iicetfalsafuftententur, dicere nequeunt. Porro fi durum eft integerqueremaneat Principishonor,e6 unum verbum,iV con£denter,& cura exauditus , fed repulfam paffus rediir. (enfu& diffidentiaj nota dicere potuif- Evenit hoc Paulo ? qui fi non incimus fem ; Minifter enim gratia non con- eratprimus, non erat fecundus t Ex tentus ,fed aliaminfuper mercedemexi- duobus enim primis aulx regnique gens,nonmercedetantum , fed grati» Chriftiminiftriseratunus l Evenkhoc etiam indignus exiftit. Sedmuitipre- Paulo,quemut in fervurn afTunieret, tiiilliusignari , cum ejufdem gratia nec Chriftus iteratu defcendens deceeio, nonPrincipis injuria,ex gratia gradurrs viventem adhuc rapuir in ceelum , ut ad alia commoda faciunt: quod idem eft%, lua llli fecreta communicaret ! Huic acipfamconculcare. tali miniftro ,tam intimo , tam familiari Verum , ipfum S. Paulum de fua I'o- fuo Prineipi , petitionem tam juftam quentem gratia audiamus , contingere & facilem Dominus 'negat ; nec femel enim poteft , ur excufationem mereatur: lantum rogantem , fed inftanrem, GrattaDetfum, idquodfum :Totumme- imGn tertioque urgcntem repellit ? immo ve- um effe Domini mei gratis debeo. Idem '4- r6. Utnecmtimimitenturautxgiefe- dicendum&confitendum eftnobis,qui rant repulfas.- nec Principes trepidenr, mericisipfius , & non peccatis noftris,. timeant, putentvefegravariattt obftga- in gratia exiftimus : centrarium enim r tioni fuae deeife perita negando.. Panlus magna fuperbia & maxima foretingrati- «on erat minifter fub deauiatorum tudo. Ulterius, Etfratiaejus(profer ^uitur DOMINIC^ TERTl^ QllADRAGESIiMv«. fX ^wmS,V^hs)in mevacua nonfuit. gatio : quodveronegaturdigno , pri- Ubi excufatio fefe infinuare videtur. Porro figratiam vacuam manerenono- portec, nunquid implenda eft; Hincgra- tia plenos , videmus adeo plenos; & ni- hilominusadmagis adhuc fefe implen- dos, ipsa gratia uti, Verum S. Paulus non dicit gratiam impletam fe ipsa, fed in ip- fo ; Gratia ejus in me vacua nonfuit. Et quoraodoimpleta eftgratia inipfo?mul- tumfanc impleredebebar, iiquidemvas capaciflimum erat: Pks eleEiionis efl mihi tfle. Et ita in gloriofo Paulo fa&um eft, Gratiaejus in me vacua nonfuit,fedab- undantius emnibus laboravi, Modus, quo gratta ia me ejft implera , fuir quod uon folum mu]tum,fedabundantiusom- nibus ferviverim laborando ; hoe etenim 4ifcrimine a CBteris difcerni oporter, qui gracia gaudent. Non fe gracia, ne- que gratiam tnercedfbus , fed novis majoribufque fervitiis implere fas eft. Proinde juxtahancobligationem , Prin- cipesillis jurc ©ptimo petica negare,& hi de ipfa hac repulfa gloriari pofiunr. Philofophi duo negationum genera diftinguunt : quorum alix , pura; nc- vatio honeremilli & gloriam adaugens, eoquemagisquo digniorexiftir. Hujuf- cemodi funt negationes , quas Prin- cipesintimis fnis faciunc,& facere de- bent. Suntprivationes , quibusaon fibi folis, fed etiamillis authoriratem ac- quirunc. Maximaetenim privatiGra- tia eft, quod familiaritas ejus privario ex- iftar. Unde&Intimifamiiiariorefque nobiliffima & heroica Etymologia pri- vati vocantur. Porro fi tales fe effegau- derent, vel Princepseffecerit,ut finc licec non gaudentes ; pri vationes privatoruna tolerabiliores reddent negationes eo- rum , qui hoc non funt j & reliqui exem- plihujus vcritate do&i neganda petere non praefument , nec Princeps petita ne- gare cogetur; hocque m edio ab innume- ris moleftifque occafionibus liberma- nebit , in quibus contra Majeftatis fuai placitumaut decorum , dicercTVo». obligaretur. §. IV. SEcundum medium feu dexteritas praxavendi feu impediendi illud, -A^»,feuoccafiones aut neceffita- ganone*, ah* pnvanones appellantur. tem illud proferendi , e ft ut Princepsm Negadopura , a&umfimul&aptitudi. omnibus fuis expeditionibus & refolu- nem negat;prmno fuppofid aptitu- «onibusinceger , juftus «quique tenax dine.negatadum. Suentuinieftnega- fic , &quifaliscognofcarur. J Ex hac tmioquek fedmagnocum difcrimme juftitia , & integritate ( ad quam ahis inhomme,&ftatua m ftatua pura eft velrnaxime obligatnr ) duo notabile. negatio , qma necloquitiu- , neclo- fubfequentur effedtus. Primus quod quendi capaxeft : In homine ver6 eft pri- vatio ; licec enim nonloquatur a&u, loquela: tamen capsx & ad loquen- dum aptus eft. Ex quo fequitur , quod ficuc filendum in ftatua incapaotas eft, & non virtus ; fiequodnegacurin- digno , p uia ipfum confundens eft ne- nullus , nifi quod juftum fuerir, petere praefumer .• Secundus , quod omnibus nonnifi jufta petentibus , concedendo perita nunquarndicet Non. Juftitia; , re&itudinis , integritatis, conftantiaeque , omnium Romano- rum Imperatorum tenaciffimus , fuk H z Marcus 6o Sermo In Feri Marcus Porcius Cato. Ec quidnam ifta fua incegricace,inflexibilique animi con- Itantii fuitaflecutusi' Id referente Pli- nio , utnemoimprobum quidab ipfo confule petere fuerit aufus, De quo eloquenter Tulliusexclamat: O tefelt- flimm. cem y MarcePorct.,h qtiorem tmprobam nemo petere attdetl Hmtifmodi erk regi- minis reverentia , Regifque felicitas,qui inomnibus expeditionibus& refolutio- nibus juftitiam eonftanter &C fancte co- luerit. Jtift ria a Theologis & juriftis definicur nonelTealiud,. quamconftans perpetnaque voluntas, tnbuendi cuili- bet , quod fuum eft. Porro fi volunras illa ( quar ordinarie in afrectibus huma- nis inftabilis adeo &c ambulacoria eft ) conftans & perpetua perfeveraverit, ex- pericntur omnes,fe nihil ab illo, nifl fer- vitiis debitum merinfque propcrtiona- tum obrenturos r & hac experienria ejufqueevidenria mediante confeque- tur Princeps , quod nihil nift juftum quifquam a fe pecere anfic. O te felt- cem » kquo rem tmprobampeterenemo' tttdet! O Verefelicem / nullo enim ini- quum quidpecere aufo,peticionesutique' minuentur» Vere feficemjnemine enim nift debicum pecence, fupperer,quo om- nibus facisfaciar. Ofeitceml Perenci- busenim& fupplicancibus jufte y Prin- ceps femper poftulaca concedec , nun- quam pronunciare coacT;us Nen, Nun- quid igicnrmulcodecencius , compen- diofius,. & uciliuseft, ut fibi ipft illud AW,dicanc pecituri,quam petitionejam infinuara,illuda Principe audire "? illud ver6evenier,nullo-prster menmm po- ftulante, Ifaias,Regi Achaz,in probationem Sc confirtuationem anminciationisfibi fa,- AH Qjl ARTAM &x£. Domino (ignum pro arbittiofuw five in ccelo five in inferno petere man- davit .• Pete tibi fignttm aDomino Deo jr^ ttio inprofxndnm mferni fve tn excel- '^ fttm fupra. Quid ver6 refpondic Achaz? ' * - Nonpetam. Sic refolutedixit, &im- plevic. Sed quare? adhortance Propheu utpeteret , & quidem tanra arbitrii cV opcionis fargitace,quanrum ccelum diftat abmferno,quarencnpeci't ? ipferatio- nem reddit : Nonpetam^S mntentabv jy^ I?c7»/;j//w.TenrareDeum,eft velle uc ali- quid f aciar.quod non debec-,quod etiam tsntansnos diabolusexigit a nobis, A~ chaz hunc inmodumlecum eftratioci- narus:Deusjuftus,&juftiflimus r immcV ipfa juftitia: eft .• ego nulla ei fervitis- praeftiti (aliisenimdfls defervio) qui- buscanras grariaspromeruerim,qna zgi-*- tur fronre abillo perere pr«efumam,quae: f fa quo- ^trorarff manibbs; rradunturfamofijure tente: Juftus enira Rex , petitiom juftae numquam dicere audcbit Non. font cenfendae, Si enirn funf dolofar ficut jlfo Adoniae , fupponunt ipfos efle fatuos .• Si exorbkent ,. {upponunt ipfos effe prodrgos .• Si Canonibus Apoftoli- cis confraveniant (quodmuhris eorurrr frequen^ eft) fupponunt non eiFe Ca- tholicos : quocunque demum modo ini- quurn aliquid petunr injuftos efte fup- ponunt. Verum,(l,antequ"am' petkoria fuppiicationefve nihil fibi ; nifi juxta p- ftitias redtitudinifve diclfamen,obventu- rum eflepra?viderent r mifsa ambitione^ JtTon petere refolverent,7Vo« pet'am,No~ tate quolocopofitum fit, Non, & videte quanto convenientius pro fubdko y uti- fius proregfcnine , decentius pro Rege,. tRad Nim collocatumfirante y Petam,, tjusim poft petitionem^ Convenientius; eft fubdito : meliusenim ilri eft,utran«' quamcertus illud, A^»,antepetitiones5 iuas fibi ufurpet&pramiittar , quaro poftea audiat. Utifuis eftr pro- regimi-* Verum enim vero/juid faciendum eft Regi , utfamamiftam juftiqueopinio- nem univerfaliter fibi apud omnes ac- quirar, qua mediante petitiones fuppli- cationefqueinjuftas evitarequeat , fine quibus ab incongruentiis faftidiifque, iVb»,immunem fefe confervare nequit? refpondeo non alio medio id confecu- turum , quam iIfud 3 ./vW,etiam fibi ap- plicaado j & prius fibi,quam fubditis» Hoc textus nofter tanquam fingulare notatuque dignum nobis infinuar docu- mentum : Nonefkmeum dare vobisjxir quk Chriftus» Ly Non, priuscadit in ipfum,quam fuper binos , quibus petits negavit. Prius cadit fuper ^V.f t TDomimu jttfius fudex t Loca dexterae & finiftrae quac illt Frarres praetende- bant,erantRegni Chrifti,-^ dexteram fintfiram tn regne tuo 4 Modus quo petebant non fundabatur in meritis & juftitia , fed gratia & confanguinitate Dic,ut fedeant hi duofi/timei:ptovtcr- ca refpondit Chriftus , non efle fuum «slare : dare enim per juftitiam,.S/««5* erat; &non per gratiam dare, Suum erat. Non efi meum dare , qut jufiitiam fervo nonaratiam. Nihil pejus intelligitur & obferva- tur in aulis quam difcrimen inter jufti- tiam &gratiam : ex quofequitur, vix effe mercedem, &grariam aliquam ea- rum,qu;e gratiae vocantur , quae non fit injuftitia , uiulta injufta comple- «ftens. Non inficior,Regespofle face- regratias, illudquemunificentiae maje- ftatique Regiae valde proprium eflc : fed illud non faciendum,nifi priusobli- gationibus juftitiae fecerint fatis. Za- chaeus dimidium bonorum fuorum fe pauperibuserogaturum , reliquo ver6 diinidio fe debica , aliifque illata damna Lucty, foluturum refolvit;£cc. ' rum meorum do paupcrtbtis,& fi qutd a- licjuem defraudavt, reddo quadruplum. Dixit quidem & rcfolvit benc, pervcrfo tamen ordine : primo enim folvenda erant debita Sc relarcienda damca, quod eft juftitine obligatio : & deindedan- dx eleemofynas, quod liberalitatis opus eft.Enimvero quis inverfus foret ordo, largiri pauperibus , & nonfolveiecre- diroribus ? quam inverhis foret ordo ( ne aliud nomen accipiat ) quibuf- dam violenter auftare neceflarium, nt ajiis prodige daretur fuperfluum? AM ^UARTAM Quia vero folvere.eft a&us f ubje Aioms, dare ver6 fuperioritatis & magnificen- tiae.Principes dare magis , quam folvere deledat. Dent; fed de fuo,fi habcnt : dare enim& non folvere, eft dare alic- num, Et Zebedaus fquales funr qui gratias petunt) gratias imporrune ex- torquere fatagentibus cum Chrifto re- fpoiideant • JVe» efi meum dare vobis. Quod regimendeftruit, & confcientias animafque Principum perdit, eftquod omnia libi iicere puteat , quia omni* poflunt.Hoc fllis dicere,eft adulari .• 8c credere,eft decipi, Rexpoteftomnia quae jufta funt j quas vero cum juftitia pugnant.poteftaris ipfius fphaeram exce- dunt. Illaveriflima&rvaniflimaeftadu- latio,qua Regesdecipi queunt ; eft enim illosajquip£i-areDeo,potentia 4 Deus eft omnipotens , & nunquid injuftum quid operari poteritfabfit. Eodem igi- tur modoRegespotenriam fuaminter- pretarioportet. Porro fi fubditideRe- ge fuo perfuafom fibi habeant^uod ta- literdefuapoteftate fentiat,& itaobfer- vet : veritatc do£ti,non nifi quod juftum fueritpetcnt : fcRex omni jmportuni- tate liber , diceadi Afo occafione care- bit. TErtium medium praefcindendioc- cafiones dicendi Non,e(k inviola- bilisobfervantiaJegum. Porro Ct leges in totali fuo vigore , fine difpenfa- tione , fineprivilcgio, fine exceptione perfonae obiervaxentur, non Regi, fed Legi dicerc, A&«,incumberet. Leges Dei prohibitivac omnes incipiunt a A 7 o»,Nom occidtfyKOH meeehaherts , non furabertSy non falfum tefiimontumdices, Nucquid hominum quifpiam, ctiam audaciflimus Weh V.3.L Post D«m. Sicon», Ql.ua brao. & mfolentiflimus , in prafentem ufque ad feriendos , occidendos , concre- diem,occidendi,mcechandi,furandi,fal- mandofque prasfumptaofos /IJarum vio- fumve teftimonium dicendi copiam a latores exeri debec. Prepterea Che- Deopetiit ? nullusomnino, legeSenim rubini gladius, gladiuserat, &ieneus~ i&x inviolabiles & indifpenfabiies funt. Non erat difficik Deo , arborem vi- J I « em igituretiamPrincipiJegesfuasin- tae vel exfcindere , vel arefacere ; ut violabititer & fine difpenfatione «bfer- fic omnis ifte horribilis apparatus cef- vantieveniet^&hactamfacili&glorio- faret : fed arborem permanere famethodoa^dicendo, Mn, fefeexpe- Jegemque nihilominus invioiabiiiter diet,quiai!ludlexjamdixit. / voJuit obfervari , ut omnes intellige- Poftprimumpeccatum Adae, Deus rent Legislatores , quamvis in iegi- univerfale emanavit mortis Decrettim, bus fuis difpenfare poflint , modufmie Adamumcumomnifua pofteritatecom- difpenfandi facilis fit , nontamen pro- ple&ens, eodem ftatuti dfcreti momen- pterea debeant. Verum Domine!, ar- to inviolabiie illud faciens, Lex mor- bor vita? fru&ibusabundat , hi nafcun- tis exnatura fua inviolabilis videtur : fed tur,alii decidunt , omnefque otiose per- tum temporis facile violari potuiflet : eunt ; cum tantoufcii efle poflint. O Adam enim,feu quilibet alius ex ligno maledicla» utilitates & tifus / ifte eft do- vita* comefturus immunis manfiflet a lus , Principesperdens deceptio. Di- h morte. Quid vero Deus ? Ne frrte fpenfatur m iegibus , pro commodis etiamfumat deligno vit . ... pes liberabuntur. Quia yeto Principum adhuc vivens filio fuo petenti partem nonnulli adeo mifericordesfeupufilla- hasredrtariam tradat , dubio quidem &c nimesexiftunt , utnecMatriZebed^o- quajftione non vacat tranfeat tamen. Afatth, rum,necfiliisdicereaufint:,Aty?//;>f#;W Sed filio alteri nil tale defideranti nec iQV t 2i. fetatis : hinc petere pra-fumunr,<5cpro petenti.quarefimiliterfijam, nonexpe- votpexpediuntur : &c illud iVo//,legum, cr.atamorte,tradit ? Certumeftimpru- fuperipfascadit leges , &nonfuper id denter egifie Patrem tantum indulgen- quodvetant. Moxut invetito difpen- dofilio , eoque magisquodipfumiiiud fatur,lex definitefle lexmon folum,quia intelligere oportuiflct. Veram,datajam conct.fiumuninegarinequitalteri ; fed partefua uni,adfuam etiamakeri tradert» rnulro potius , quia conceiTum uni pe- dam a?qualiter proceflit ; Difpenfatio tenti,etiam aliis, licet non petentibus eft enim concefla petenti, e.tiam aLteri nou concedendum. petenrinegarinonpoteft : Unopetente, Filius prodigus a Patre adhuc vivente ambobm mox dtvtfit, .Hujuicemodi fubftaritia? fuae portionem petiit : J?ater> E vangelii noftri eft cafus.fed fublimiusi £ uc l 5> darnihiportionemfubfiantt&mea , t}tt& Chrifto decifus. Apoftoli erant duode- " z/,/i ' me contmgit, , Oftenditpetendo,quod rim : fed duobus tautum petentibusreU- futurum,aut jam pra:fenserat. Age,fatue qui fefe eontinuerunt. Cafu quo yero, Sc frontofe jjuvenis , num ignoras quod Chriftus duobus iliis petentibus concef- filii non , nifi a mortuis parentibus hSe- fiifet, quia petierant ; etiam aliisdecem reditent?Qua igitur ratione aut fronte a jicet non petentibus.idem fuiflet conce- Patre tuo adhuc vivo hsreditatem audes dendum. Sed ficut filii Prodigi Pate.r poftulare; tibique inprimisremadeo a ajqualitate feryata operatus eft eonce- recta ratione legeque communi exorbi- dendo etiam non petenti,quod coneefle- tantemconcedi.'pr,xfumebatde excefli- ra t poftuianti t pari modo Chriftus a> vo parentis in fe amore. Porro ficut qualitatefublimiore petentibus duobus amor caecuseft ad concedendum,ita in- negavit , quod concedinon oportebar, firmus eft ad negandum. Bonus tan- fimulquedecemnonpetentibus. Pater dempater, feu importunitatefilii , feu unius petjtione motus expedivit duos % propvio vi&us amore inlege communi Chriftusexpedicionenegata duobus,te- difpenfando , contingentem ipfum por- fpondit omnibus. Pater veio impru- tionem notabili concurrente circum- denter,quialegermelaxavitconcedendo.: ftantia,extradidit. Duo erant filii,& data Chriftus vero Jivine , quia illam confta- partehuic , fimiliter & fuam alteri tradi- bilivitnegando, Luc.if. ^it : Div/fit illis fiubfiantiam, S.Petrus Inficias noneo,in materia negandiSc v.iip Chryfologus , cafuhoc diligentiuseac* concedendi, majotemhujusquamillius tatio- POST DoM4NICAM SECUNDAM QuADRAGESIMj€. 6$ rationem habendara : fedconfequen- tia , quod aiii eft concefTum , mihi non eftnegandum 5 eftargumentum necra- tionagraviffima folubile. R achel fteri- lem fe confiderans , forore filios multos nulla horum omnium confideratioLiam pacare potuifTef, Quia contra argu- mentum: Non negandum alteri quod eenceditur uni , & contra vim ( five co- gentem , five extortam ) hujus confe- feliciter enixa,petiit a marito fuo Jacob quentiai vel maxime in ratione fundatae, ut ancillam fuam Balam in conjugium rton valetfolutio. acciperet , quo fufcitandi ex eafiliiad Perfuafum fibihabeatPrinceps,quod fe quadantenus tanquam fui pertine- concedituruni.quiapetit, confequen- rent. Jam ante conjugium Rachelis, de conjugio Lias quod abhorruerat, conftabat : &c jamconjugiuminireco- gitur cum Bala , quod fatis indecorum iibifciredebebar, Sedomni fefubjicit, qui diligit & amat. Bala jam filios enixa; Lia noncontenta quatuor uterims quos ipfa pepererat , etiam a Jacob impor- tune extorfitut ancillam fuam , nomine Zelpham in thorum admitteret. Nun- quid hujufcemodi mulieram datur aemulatio ? Quid vofeis,hoc cafu,Ja- cobo faciendum fuifte videtur ? Ad confolationem Rachelis,ex obligatione amoris qualitercunque rationi confo- num videtur. Verum adinftantiumLise miausamatse ., prolibufque jamftipa- xx quid fecit Jacob ? nihilofeeius impor- tunitati Lix cedens Zelpham in tho- rum admifit. Si igitur Lix inftantia nu llo uftiautdecoripraetextu eratve- ftita , fed in fola aimulatione & zelotypia fundata,quare Jacob tam juftus & pru- denspetitioni ipfius & importunitati ter concedencium efTe aliis,etfi nonpe- ' tanr. Inteiligatdifpenfationes &: pri- vilegia non folum effe legis vulnera , fed vulnera lethalia: &c legem mortuara non pofte reipublic«e dare vitam. Con- fideretlegesfuosefTe muros , quorum apertura hodie unius tantiim hominis capax, cras itadilatabitur , utinteger per eam intrare poflit exercitus. Attente examinet Ieges politicas» confideree ordinationes bellicas, tot Pragmaticas, fan&iones ceconomicas , quatcumin- ftitutar fint pro rem edio , hac via fidera &c authoritatem perdent, Sola 8c fina- lisPrincipisjufti refolutio efto •, rraclare legesfuas , tanquamfuas ., illascorro- borando,protegendo, zelando , &c in fuo vigore inviolabiliter fine difpenfa- tione confervando. Qucd enim lex fi- neinjuria negat cmnibus , fi uni { quam- visrationabiliter ) fuerit concefium, alteri negari nequitfinegravamine. Et melius , facilius , decentiufque eft,ut leges ipfas dicendo , Non , fefe eonfer- eondefcendit ? quia jam ante idem indul- ventvquam ut Princeps fubticendo Nen* feratRacheli; Lia repulfam pafia, petiti one fororis fuaj expedita &c impleta, conveniret Jacob non acquietura fibi negato , quod fbrori fuerat concefTum. Etiam in xquilitate tam manifeft a, quod Rahelfteriiis-lia fcecunda jhxcproli- busuterinis ditata illa , nullum enixa ; Tarsll illas infringat. §. VI. Uartum & ultimum medium evi- tandi iilud , Non , eft provifiones anticipar e , 8c loca vacua non ha- bere: mox enim ut locuif uedt veftitus pr$tenfiones ceffabunt, Admiranda I planc ti Suuo T>I FEi planc naturx ineft diligentia irapedien- divacua : & ut nullusinroto univerfo detur locus vacuus. Hunc in finem afcendere vidcmusaquam,& dekendere aerem,moveri terram ,mari(io a rumpi, crepare xs omnefque creaturas in fuas impetuferri inclinationes. Exquofre- qnentes cxurgunt rerrae motus , & qui- demextraordinarii& vehementes , qui totas frequenter {ubverrere civitares. Po, 16 quod naturafocit ad vacuum im- pediendum : idem ambitio facit adoc- cupandum. Cum fuerint loca vacua,un- dique certatim convolant praetendentes, nonad impediendum (cum (e invicem &mutuo tantumimpediant ) iedadoc- cupandum vacuum , tantoque majore impetuqiunto majorenatura adbonum commune ferrur univerfi, &ambitioad privarum uniufcujufque. Quales vero inde terra: motus & reipublica? pertur- bariones, Romanorum domefticaj & ci- viles,in Confulatuum concurfu, pugnae k>quuntur.In Monarchix gubcrnatione, omniaifta inconvenientis,praecavere & fubmovere facillimum eft praeoccupan- do vacuum omnium illorum, quepeti aut praetendi poiTunt ; vigilanterquc prascavendo,ne locus yacuus detur H«ec faciendi methodus Principi venit ob/er- Yanda. Reverfurus in ccclum Chriftus Apo- ftolis Difcipulifquc fuis mandavit, ut in Jerufalero , propediem afFuturi Spiritus San&i adventum expe&arent , quod ctiam fecere in coenaculo congregati. S. Petrus j im prasvic de Ecclefix Princi- patu mveftitus , non expe&ato Spiritus Sandiadventu , id pra?cstterisibhcite curavit , ne vacuus per proditoris mor- tcm locutf jtadiureUnqucretui ; uude UAM Qu AR.TAM S. Matthhin in eum furrogare rVftina- vit. Vix putemfuturum,quitamnota- brlem S, Petri refolutionem & a&ura tali ioco tilique tempore non obftu- pefcat. Nondum aderac tempus, quo Apoftoli per univerfum difpergerenrur mundum ; necdum futurum erat,ficuti nec fuit, nifi aliquibus abhinc annis,& pofitisant* & firmatis tanti aedificii uni- verfalis , fcilicet Ecclefia? fundamentis. Ur quid igitur S. Petrus provifionern hanc ad aliquot faltem dies non diftulit* Cur S Spiritus non expedtatur ad ventus, utficele&ionem certiorem infallibilio- remque rcddat ? ratio ft,quiatanii re- fert, atquc intereffe inteliexit S Petrus, quod ne ad momentum temporis loca vacua relinqaantar. Oportet. Hoc pri- mo verbo magnus Apoftolici Collegii Princepspropofitionem fuam fuit cxor- fus,& his ultimis concluiit ; Accipere lo- A3.t» cummitiflertt hujui^de cjuoprAvartcatus v.z% eft\fudai, ut abtret tn locum fuum. Re- cenfiti ibidem viri erant numero ccn- tum viginti ; Erat autem turba hommttm Ibid, Jimul fere centum vigtnti. Eodem die v.i4-* converfi illifque aggregtti,in quosSpi- ritus San<9:us defcenderat,erant numcro tcr m\Ue:Et appojita funt tn die tlla am- ■Aft.l» rnt ctrcttertrtamilha. Accrcfcensque v.41* poftea numerusmultoevafitamplior; & intanta populimuititudine, inquaom- nes capaces erant locumque ambire po- terant fi vacuus adhuc fuiflet , qvris non videt , quam penculofa occafio fuiflet, perrui bandi paccm,diflolvendique con- cordiam & animorum unionem in eis, quos oportebat efle,&,Evange!ifta cefte, vere erant Cer unum & antma una ? ad v; praeveniendum igitur periculum &in- convcnientiasqushumaoitus abillo ti- meti POST DGMINrCAM SeCUNDAM QUADRAGESlM^t 6j meri poterant j Locus ifte ( inquitS, tashilariterpromovebatur. Qiiocogni- Petrus ) ftatim occupetur , & ne ad mo- to eadem hora,quid faceret David?Ster- mentum quidem temporis vacansre- nite(inquit) mulam meam( hujufmodi maneat : unde fequetur , qucd prae- enim tum tempoiis cquorum &ca- fentes illum videndo , & videntes il- ballorumloco , Reges utebantur)cui Iumjam occupatum inveniendo nulla Salomonem filium meum imponire , un- prserendendi aut petendi cupidine ten- dtumque a Nathan Propheta in Regem tentur_ Neque dubitari poterat, quin per plateas Jerufalem circumducite provifio , eleclioqne ejus re&e & quafi ciangentibus tnbis fonantibufque tym- acu tangeretur J Siquidem S. Perius ra- panis & cymbalis acclamantes J Pivttt tioneofficiifui infallibili SpiritusSawSti RexSalomon, Quo«i eodem mox mo- aflrsftenciaregebatur, qui quamvis deci- mento cxecutionifuitdatum. Buccina- ma poft afcenfionem die defcenderit in rum clangor 8c tympanorum ftrepitus ia omnes,hac ipsainvifibiliterdefcenditin convivio Adonias adrutum fuit audi- eum , ficut jam ante defcenderat , quan- tus, caufa innotuit , exterritique conri- do provifionemaccelerareerhcaciter in- vx fine mora fefe fubduxerunt , eoders fpiravit. <2ie Neo- Regi Salomoni gratulando ma- Idem pra&icantibus Principibus fae- nus exofculati. Quam ver6 hujus facti eularibus,quibus etiam fuo modo Spiri- fui David dedit rarionem ? Et quid tus S. afllftentia nondeeft , difcreta fanc juri, jufheque prxtenfioni refpondit A- foret politica , qua prajtendentes a labo- donije ? Et quo fuco aut dukiario illud, re&tentatioue petendi , & femetip- Nen , texit aut condivit .• ipfum rejicicn- fosaboccafionensgandi prarfervarent, do ? Nihilprotinus dixit, necdicereo- Maxima & difficillima hujus generis pus habuit. Adonias enim locum jam fuitoccafio infucceiToreDavidis defig- occupatum cernens , fuse fe fortunz nando. DecreveratDavid,proutcon- accommodans , exofculata Salomonis venientiffimum Regno , necnonaDeo manu,necipfi,necPatri vel veibutn re- definitum etTe fciebat , ut Salomon plicavit. Tantirefert folicita locorum fibi fuccederet,cui obftare videbatur, provifioadinjiciendumframumambiti- quod Salomon ad fuccedendum illegiti- oni praitendentium, & excufandum Non mus,annifque foret minor : Adonias Principum, V 4 vero non lcgitiraus folum , verUm e- tiamomnium fuperftitum Regis filio- rum natu maximus elTet,&qua tali no- bilitas,clerus ,popu!ufque cum magna militix parte adhxreret. Conlumma- tum jam videbatur negotium , quando in convivio ab Adoniaomnibus fua; partis Principibus & potentibus magnificein- ftruclo inter epulas & pocula , ac- Politica; hujus praxinglorioseinno- ftro exercuit regno Joannes Secundus» exinde Rex„BonimemoridUs,nomen (br- titus j ficutjoannes Primus Rex, Btm memoriz, fuit, appellatus, Hic Regura prudentiflimusocculcum habebat pugil- Jarem , cui pracellentiores in fuo fer- vitio 5 feu ftatus, feu juftitia; , feu camerar, feu militiae miniftcos infcripferat , & clamationefque fauftas Neo-Regis fani- pro cujulque meritis , fingulis primo va I Z catura 6% Sermo In Feriam Quartam cnturadeftinaveratloca Scprcemia. Tri- quiacorpus mortuurnjam olfaciebanr, Lhc.i-j toa P u dHebraeosferebatur adagio,quo adfuifaginam occafioneuti geftiebant. ' etiam Chriftus ufus legitur ; Ubtcunque Verum , licetlocapetitafuiiTentalicu- * fuerit corptts , illtc cengregubuntur & a- jus mortui , &ipfe inftar aliorum mor- ejniU. Loquitur de aquihs vulturinisex tuorum , qui nonrefufcitantur necre- rapac umgenere visus acumine&odo- futgunt i nihilofecius, quid peterenr, ratus fagaritate praepollentibus , qux ignorabant. Altiffirnumfccretumetiam velcominus vifo, veleminas olfa&oca- nondum vacantia deftinandi loca id davere, conatismoxalisadvolantutfefe efficit , utfemper vivant. Imitentur impleant & exfatient. Idemexambi- igitur Prinripeshancuniverfalem natu- tione prastendentium evenit omnibus, rasregulam icorruptiouniuseftgenera- quorum morte vacarofficium , Com- rioalrerim.Porroficutillaneadmomen- menda, Virga,Cathedra,Mitra,guber- tum quidem materiam relinquit in- naculum,velaliud quodcunqueemolu- formem , fic illi tollant e mundo lo- mentumutilevelpingue;cui(nondico corum vacantiam , nec ad momentum ungnes j fed manus infigant. Veriim vacarefinant , fedfemper vivere faci- quid in quotidianis hifce cafibus Rcx ant. Boni memonahs faciebat ? quiaeajam Veium,adiftud pnetendentes noftri cerf s&norisprsd ftinarat.lueum,offi- replicare poterant , loca perita non ciun, five beneficium jam occupatum fuiffe vacantia , fedaeata,feu denovo refpondebat. Aquils veio famelicx creanda. Sed rsplica lfta verbisillis, quae volatu pfajcipiti ptsdx defuncti QuibMsparatumefl,ntcnonnxsvtni\o- inhiabanr, compluatis alis , etiamun- ne vel prcedeftiuatione proviforum guescontrahebanr,& croutare volentes eiiditur Deus nova creaturus officia roftraofFendebant. prius ofliciales , quamofficiacreat; & Idem hodie binis noftris prxten- itanafcuntur provifa,& abfqueinftan- dennbusaccidir.quibus Chriftus , peti- te vacua. Inmundi primordio Deus taloca jam aliis efte deftinata refpon- trescreavitpraelidentias,duas inccelo, dendo , oscbturavit : Nonvobts, fed & unam in terra : fed creatis prxvie c/uibttsparatumeft-a Patremeo. Si lci- praefidentibus. Prima cceli pixfiden- retis , ad providendum Regni mei locis, tia , fuitilla folis: Ut pnteffet dset : Se- Gem.i. non expeclari practendentiom , ad pe- cunda \unx,Ut praejfetnotlt. Verum v.i6 4 tendum concurfum ,fed longejtmante antequam iftas crearet prsefidentias, aliis , & certis e(Tt deftinata ♦ utique utrumque jamcreaverat prxfidentem: illa non ambiretis Verum quia regui Fectt duo luminaria magna ; lumtnare mei ftylus vohis ignorus , hinc petitis, maius,utpraejfet dtei: & luminaremi- ignan quid petatis; Nefcittstj uid petatts. nus mtfraefet noEli. Prxfidentia tertia fu- fcodeminitinere, quopetitiohxcador- itilla hominis , fuper omnia animantia nabatui-,Chnftus fefe ad moriendum maris,aeus&terrx.Sed&fimiIiteran- Jercidymamtendere dicebat. Joannes tecreationem pra-fidentue jam creatus crat Aquila,& Jacobus fater ejus : 6c eratprsfidens. Faciamus hommem ad ■ PoST DoMINICAM SeCUNDAM QuADR AGESIM^r 6$ imaginem& ftmiiitudinem noftram , ut cafibus,minore fubditerum fenfu , ipfi- prtfit pifcibttsmaru , (3 volatihbus cceli, ufque Principis ; mortificatione , Non, & beftiis univerf&ijue terra. Eundem proferendum fit. Rex Joannes Quattus omnino ftylum in ommbus creatis de p. m. cuidam intimorum fuorum aperuit, novo officiis Deus obfervavit, Crean- dumeratregnumlfrael; &ante perSa- muelem ungi juffit Saulem,quam tradi- to regno Regem crearet. Creandum erat de novo officium Redemptoris mundi &prius 3 &'qiiidem centum annis ante defignavitNoe,mandans illifabri- care arcam,quam ditSti officii exercitium illi committeret. Non poflum non,hoc paffii meminifle , quoties naves noftra? Indics velis ad antennas jam explicatis fint vifa?,nul!o adhuc cognito aut defig- nato gubernatore. Nos naves noftras incipimus ab apluftribus ; Deus navem fuam incepit a Navarcho. Idem obfer- vavit Chriftus. Paulo ante mortem de- fignavitS.Petrum .• &poft refurre<5Uo- nem tradiditillinavem, Politicam hanc cceleftem Principesimitentur terreftres, Pro officiis creandis cieent primo offi- ciales , quamofficia.- &inordinariis& fuccefli vis, fuccefliui illa prsevie occu- pent,ne vacando vacuaexiftant , & hac viginti quatuor modos fibi efle negandi. Non latuit hoc Legatum quendam , a multo jam tempore , certam expeditio- nemurgentem. Hic veterani cujufdam a fervitiis majeftatis Regia; confidentia ufus refumpfit inftantiam his verbis. In- telligo hic , Majeftatem veftram viginti quatuor modoshabere negandi; aft ego viginti quinque modos habeo poftulan- di, Porro , quales ifti viginti qnatuor modi fuerintnegandi,ignoro , nec oc- currunt, Sed qualefcunque fintyvel plu- res etiampoffint effe petendi , praeten- dentium importunitas unico, Non, five obfcuro, five plano,proexigentiacafus, venitretundenda. Cum primis unum ficcum & clarum Non mereri videtur certum machinato- rumgenus, qui novos Regium ditandi £erarium adin venienfes & ofterentes mo-. dos&artes , adjungunt ( hic latetan- guisin herba) fibi executionemquoque demandandam authoritate fufficienti, via &methodo, adive & paflive infipi- ahifquead hoccemediisrequifitis debi- dum illud Non , ex maxima parte cef- tearmatam. Chriftusinquit,natumefle fabit. §. VII. zizanium inter femen bonum Patrisfa- milias. Quod videntesfervi zelocor- repti,damnoqueexaggerato , Dominurn fuum e veftigio accedunt promptam ad eradicanda zizania operam offerentes : Vis,imui&colhgimus ea? Colligere,di- Matth. xerunt.- & non,eradiearc : hujufcemodi y^.^f. enim zeli & oblationes femper addu- cuntur in colle&ionibus. Refpondit illis paterfamilias , nullas ptorfus pro folicitudineagendogratias. Quid vero yfoj quibus,in hujuicemodi refpondit? ^itiUU Non. Itafimilibus, I $ pro- Numeravimus media&methodos quibus anticipative evitari feu mi- "nui poflintoccafiones pronuncian- di vel audiendi acidum illud , & durum adverbium Non. Cum vero nihilominus daripoflintoccafiones,qua; illud necef- fario exigant; reftatnuncaudiremetho dos & modos Ibtd. v, 19. tbid. 6en. 1 V42/, jbid. v.16. 70 Sermo In Feri propofmombusunum ficcum & refolu- tum A& educatis femperque affiften- liis aftiterant Qm afliftebant coram Sa~ tibus,tanti ponderis tracravitnegotium : lomonepatre ejus : novofque creare,qui- ex quorum confilio minimum digitum bufcumfueratenutrituSjadaffiftendura: fuum , dorfo patris fui groffiorem eife Qiunutritifuerant curneo,^ afliftebant refpondic : & ad oftentandam majeftatis i/ti. Ultima negotiorum deco&io fi t (ux difFerentiam, non folum non le alle- inter Miniftros a lateribus Regura pro- viaturum omistributi , fed infuper fla- utinhoccafu vidimus, Proinde fi illi gellapatris fui fe in fcorpiones conver- ip.fi , qui a Iacere fuerant Salomonis ? Reg. lurum fuit comminatus : Patermeus ce- etiam a latere fuiffient fiJii ejus Roboami) li,v.i#ftf- bis t fed qutbus paratumeft apatremeo. Porroerror Roboami in eo conftitit, quodabillis fecum enutritis , perfua- derifibi permiferit moxin principio, confilia fua fore faniora. Sienim tantum fuiseflfecereadulationibus , &hisadeo exc«catus fuit infelix juvcnis , ut roinimi fuidigiti annulum , majorem crediderit habere rotam cingulo patris fui , quo- modononfimul etiam capitiipfiusim- primerent , utquamvispaterfuusfuiflet Salomon, nihilominus feplus fcire,fa- pientioremque eflefibi lmaginaretur ? Haec illa eft csecitas , quam ordmarie' filu Regum incurrunt : 5c fuccedentes in regimine,farnulos& officia, omniaque parentum ftatuta immutant , ignari nec advertentes, in diftribuendis locis & officiis , plusfcire parentes oculis clau- fis quam filios quantumcunque fapien- tes oculis apertis. Patriarchac Jacob prae fenio caligabant oculi , quando Jofeph fil'Us,duos ipfius nepotes Manaf- fen&Ephraimpro accipienda benedi- dioneilli proefentavit. ManafTeserat natumajor^idcirco addcxteram, Ephra- PoST DoMINtCAM SECUNDAM QuABRAGEStM_« Jf irn natu nainor,ideo ad finiftram eftcol- rum textuum horum eft folutio, Enim- locatus.- nilsilaminus commutatis in fbr- verOjDominejnunquid confulturn eft,uc tnamcrucismanibus > dexteramfuper E- Difcipuli tui.te noVi omnia fcire txifti- phraim,finiftram verd pofuit fuper Ma- ment ? Quandoquidem non alia eft com- naflen. Non fic,Domine parens,repli- paratio-quam inter ineum Patrem Scvnc cabat Jofepii : dexteram enim manum natu minori, finiftram vero natu majori imponis. Sed quid refponderet Jacob? quid refponderet pater caecus ? Sciofili mtfcio, Optime fcio, fili mi,inquit,quis major minorve fit natu. Item fcio quid facio,quia fcio quod tu non vides : quia ruastatemtantum eorum attendis > ego ver6 xtatem , indolem eorum iimul dc fortunam confidero. Porro quiafortuna Ephraim , fortunam Manaffis excedet, hinc dexteram,opinione tua,minori , fi- niftram vero majori impono. Jofeph fapientias fuas excellentia jam celebri &C nota , totamin admirationemrapiebat _£4yprum,ubicafus hic accidit : cascus nihilominus feu caligans pater , duplo filium ejus ; fic fentire,per me licet. Nulli filiodiffiterilicet , fe a Patre Sapientia vinci: quod ira intelligi Sc fupponi apcr- rer,pioutChriftusquoque, qua homo, fupponebat, Verum,fi quis replicarer, confeffionem iftam modeftiae fuifle , ne- que decoram a_que fore filiis aliis , ficuc Chrifto,quia Pater ej*is erat Deus : dico, eriam alios Patres refpectu filiorum fuo- rum eflc Deos,veJ faltem pro talibus ha- bendoscY venerandos efle a filiis,ad eo- rum confilia Scraonita fequenda t Etlit probiparentes fuos tancjuam Deos quof- dam vifibiles colunt & obfervant. Sen- tentiam hanc Philo Hebraeorum Plato, ex Graecorum Platone defumpfit,qui pa- renres domefticanumina vocavit ♦ ad- Phtl» Hek, l-lll-_~"l--WU>> _*-U *.ait^«"* _ 5 |T -.--_„. - . — . plus vldebat Sc fciebat quam ipfe Jofeph: dens diclamina parentum,velut Deorum Scto filimifcio. PIus enim,ut dixi,pater accipi&obfervari debere a filiis ; noa oculisclauifisquarn filius fapientiflimus ficntconfilia&prajcepta, fedvelutora- »1 • V\ /* _ 1 /71-... *._-__"* /iiir>i_ _- _ . I -_ 74 __, _» J . _. videt,aperris.Perfuadeanr fibi,nec dubi cent filii,patres plus fcire quam ipfos. Vice quadam Difcipuli interrogarunt Chriftum, quando refticuturusefletre- gnum Ifraei : & alias quando dies judicii adventurus? Refponditque Chriftus Pa- trem fuum ifta fibi refervafle fecreta. Age,magifterdivine , in quo ipfe Pater Plau cula. Parentum dogmata a filiis velut oracula exctpienda /##f.Denique,necui dubiam moveat dodtrina h_rc,quam Pla- to tradidicinfidelis, & Philonon Chri- ftianus : urfperatosexillapoffimus car- pere fru&us, irrefragabiliSpiritus San- &i oraculo difcurfum hunc concluda- _ l5 , — f mus, quiSiracidis orehominibusvoluic S3pientia_recondiditthefauros,nunquid prxdicatum Judicium Patris audite fi- Ecclef, ifta duo arcana te latent ? non latent,fed , (Sficfactteut falvifitis. v.z, fcio : ita tamen,ut celem,& non,ut reve- Amen, lem, Egregia refponfio ? qua: vcra duo* K % SER S E R M O D E S. A N T O N I O. HabitusRomae, in Fccielia Lufinnorum, &occafio~ Me,qaa Marchio Das Minas, Extraordinarius Screnif- fimi Principis Lafitaniar Lcgatus , obedientia ad San&i- tatem Clementis decimi Legationc fuit perfun- clus. Anno 1670. V os efiu lux mundt. jYlatth. cap. 5. §. I. J&tAlgrt^ Ufitanumltalum , Ita- in proprla potius elegit terra,quam matl- '?>.^ * urn L^liranum , cele- fokamagnifica, pyramidefque^ypti br.it hodie italia&Lu- interraahena. Idem planeeg .,tecun- C11 :polnuro qt toniiim Paduenfem, Ulyffippoapuferu, obturac E^angelium,illa obhgatione: Jfo quia ibinatus: Paduenfem quia ibi ter- eflis Ihx mnndi. Confiderate, inquit rar maiidatus, Sic fuit ; aft eg©,aliter Evangehfta , quod S, Antoniuslux fuerii efle dwbere putabam. Admirabilis ifte mundi Lux fnit mundi/ErgoLulirania Jofeph,quie6 ufqueextrapattiamfuam non habet,quodconquetaiur. Quodfi accrevit , corpus fuum mortuum in JE- S.Antonius vice folis non fuiiTct natus, gypto remanere noien,,in patriamfuam ubi naavitatem fortitus,ibidem quoque illud tranfportarimandavif. In /£gy- fepuituram furiTet confecutus. Sed quia pto mira operando,fumn;os fuit confe- Deusillum,iucem mundi creavic , alibi cutus honores : fed non in tei ra profpe- nalci , & alibi eum oportebat fepeiiri : ritatisfuatfednativitatis , ofia fu a voluit quod Solis eft proprium. Malachiasna- ? Ui . c '" f e * ^ atr »*/u*voIuitnotam,ma- tivitatemvaticinansChiifti,inquir ipfum jons le tacere naruram.quam fortunam. nafciturum tanquam juftitia: Solem : O- 5eptempedumfpacium, pro fepultura, rtetHrvobis Sol jnfiitu, Quid veio fecit Chtiftus Sermo De Sancto Antomto, 77 Chrtftus ranquam Sol , &tanquamju- deniquerempori,a;terna. Iftud 1'aduae ftus? Tanquam folmucavithonzontes: videtlcalia. Ec Uiyffippone,quid Lufi- tanquam juftus , cuique tnbuir fuum. taniafpecftit &mundus ? nonibimulta, Tanquamfolmutavithorizonres.-Siqui- fed unum ranturn confpicitur miracu- dem malionatus , in alio eftmortuus. lum : non miracula San&i , fed miracu- Tanquam juftus cuique rribuic iuurn , Jum vifitur San&orum. I-i altaribuscer- Bethlehemenimhonoravuprsefepio: & niturS.Ant©nius,tanquamprimariusDei Jerufalem fepulchro. Pan modoS.An- amicus , mambus memorialibus& fup- tonius. Proinde fi Ulyffippo aurora plicationibuspJenis : &quia fingularis fuitejusortus:Paduafitfepultura iplius amicus,ftatimexpedirus. Doinus,m qua occalus. natiiseft,munificent>a regali , in fum- CouftruatPaduafpIendidumfacris S, ptuofiffimum templum converfa eft& Antonii Lypfanis Maufolaeum , cujus confecrata. Et Rtlgiofa Sratuum ratio- quuuor angulisquatuor elementorum, ne feu intentione,fuper tempJi iftius te- fuffui ipfius parentium infculpta cerna- ftudinem fundatum eft capitolium , feu tur obedienria. Terra,cum animantibus victoriofaecivitatisiliiuscuria, ; civitatis proftratis Mare , eum pifcibusaufcul- inquam illms , quas inje&is indomito tantibus : Aer, cum tempeftatibus& oceano fraenis,detexit,acquifivit , fubju- procellisfedatis&quiefcentibus.-Ignis, gavit, EccIefixqueCatholicxvaftiffima cumflammis repreffis,incendiifque re- illamundialiscorporis membra univit , ftin&is. Ex pyramidibus depeudeant quorumRoma quidem )am dicebatur, pro trophaeis innumera beneficentias ip- fed nondum caput erar. fius fpolia,vi&orum vexilla, naufrago- Inhoctemplo,& illo fepulchro , S. rum anchoras,capti vorum cacenx & vin- Antonius inter L fitaniam & I taliam vi- cula.mortualiarefufcitacorumindumen- deturefledivifus : in his duobus Hori- ta,quorumeunque denique inhrmorum zontibus adeo difficis , luxmundi inter anathemata. Diffimdutur fama,ut Sa- Paduam -& Lisbonam videtur divifa. crario huic opere phrygionico (more a- Gloriofa Padua,cui dicere Iicet , Htc ja- IiasufitacoJ fiant tapetes & cortinae,au- m:Glorio!aLisbona , namdicerepo- ribus,ocuus,linguisinterrexta. Auribus, reft , Hicnatusefl. Utra veroharum quia tot furdis donavit auditum • Oculis, gioriofior,magi(ve gloria ri aufa ? Qua:- quia tot caecis contulit vifum • Linguis, ftionem hanc d;videre malo, quam de- quia totmutis donavit eloquium. Por- cidere. S. Antonii Paduani laudes & 10 , pro miraculofihujusoperisanima glorias , facundiffima IcaliasOratorum videacur (uti hodie videtur ) & hono- decantereloquentia ; ego vei6, &Ioco, retur in lypfanotheca cryftaUma ipfa S. & audit .rio me aceommodare compul- Antonii Jingua.poft mortem viva : ante fus,de Saricljo Autonio Lulicano tantum, refurre&ionem refufcitata j ad inful- verbafaciam. tandum terrae.incorrupta : adinfultan- A 1 Iaudem igitur S.Lufitani,& hono- dumcineribus,integra : adinfultandum rem inftiufrionemque Luficanorum , fepulchro, immortalis : ad infultandum qui e;us feftum hodie celebramus , in- K 5 ten- $ t K tentaduo , adunum rectucam aflump- tum,inveibis iftis , Vbsefiis lux mu*idt\ fundatum. Porro dilcurfus meiargu- menmm erit , quod S, Antoniusfuit Juxmundi,quiaverus fuit Lufiranus : &c quod verus fuit Lufitanus , quia fuit lux mundi. Declaro me. Potuiflet S. An- toni us efle lux mundi , licet alterius foret nationis : fed quia femel natus eft Lu(t- tanus , nonforet Lufitanus , nifilux mundi efTet • quia efle lucem mundi, in alterius nationis hominibus , non eft nifi privilegium gratix: inLufuanisve- ro, eft obligatio naturse. Hoc Lufitani hodie de fc, & Lufitano fuo funt di£turi, AveMaria. § II. Vos efits lux mundi» ALlegatis Chriftus verbis, fuos in- primisalloquitur Apoftolos : & in his fucceflores ipforum viros Apoftolicos. QuiaverolnceEvangelii illuminaremundum , Apoftolis incum- bitexofficiojhincipfo illos charadte- re infignivit officii , tituli vice , ip- foslucemvocandomundi : Voseftislux tnundi, Praerogativa haec adeo glorio- fa.quac inaliis nationibus eftgratiapar- ticularis perfonarum : in Lufitanis non iolum eft gratia particularis perfona- rum, fed univerfalis nationis, Petro Sc Joanni dixit Chnftns.Poseftis luxmun- di : fed quamvis Petrus & Joannes eflent Galilasi, non toti hoc dixit Galilara:. Bafi- lio& Athanafio Chriftus dixit, Vbseftis iuxmundi: fed quamvis Bafilius& A- thanafius effent Graeci , non de Grsecia tota hoc voluit dictum. Cypriano & Auguftino dixit Chriftus , qnod eflent lux mundi : fed quamvis Cyprianus& Auguftinuseflent Africani, non tamen M O detota Africa hoc voluit putari. An- tonio vero dixit Chriftus,quod efTet Lux mundt ; Etnonfolum Antonio, quiLu- fitanuserat,fed cun&is protinus Lufi- tanis idem dixit. Enimver6 quaenam eft , aut efle poteft notabilis adeo difcri- minis caufa? Hasc eft, qu©d casteri homi- nes, vigoreordinationisdivinae , obli- gentur tantummodo Catholici eflcv Lu- fitanus ver6 tenetur efle Catholicui Apoftolicus, Reliqui Chriftiani tenen- tur fidem profiteri , Lufitanus vero ean- demproficeri , Sc infuper propugnare. Quis hoc dicit ? S. Hieronymus , aut S. Ambrofius/Non .• fed ipfe Chriftus qui dixit : Vos eftis lux mundt. Ulam gloriae fingularis praerogati- vam, prae omnibus mundi regnis , fibi vcndicare poteft Portugalliae regnum, quodaDeo inftitutuni fuerit & funda- tum. Seio equidem Uraeliticum eti- am regnum a Deo fumpfifle exordium: fed ncn nifi permittente, Sc quafi invito, inftantibusimportune, & contendenti- bus habere Regem , aliarum more nationum.Regnum ver6 Portugalliae in- ftituturus&futidaturusChriftus, Regi £ x (quinondumerat) AlphonfoHenriquez apparens , primum illi verbum locu- n tus eil,Volo. Quia regnum Porrugalfse tantum evafurum erarEcclefiaemembru- tamque eximia ei fervitia prsftitu- ruminmundo,idcircofimiIem illi infti- tutionem voluit fortiri. S. Petro dixit Ghriftus : Tu es Petrw£3 fuper hanc pe- Matth. tram ddificabo Ecclefiammeam: Alphon- i6v 1/, fo dixitChriftus.- volo in te, & in femi- ne tuo imperium mihi ftabilire Pe- tro dixitwn tefundare voloEcciefiam, nontuam,fedmeam : Ecclefiammeam, Alphonfo dixit : in te ftabilire volo regnum " D t S. A N T O H t 9. 79 regmimnontibi, fed mihi : Imferinm fterio,!e&ioni intentus > prim6, ne Rex, Inftituendo Ecclefiam.non dixit confiderata Lufitanorum pauckare , fa- Petro: /#?*££ femme tuo, Sicut enim «Sfcae fibi promiflioni fidem denegaret .• Unverfale Ecclefiae rcgnum fubdkas Secund6,ut iidem ipfi Lufitani,Gcdeonis ftbi habiturum erat omnes mundi na- mihtesfibi imitandos , altedique manu tiones,fic omnibus aequale jus eff voluit tubam,altsrra vero lampadem ieu lucem ad mitrarn. Hebraeisjn Peiro : Graecis, ferendam inteliigerent. Petrus aChrifto, in Anachto/ Romams,in Gregorio.Ger- in fignum futuri,Cephas, id eft , Petra manis,in Vi&ore: Gaiiis , inMartino Hifpanis , in Caiixto j Luhtanis in Da- mafo. Aft in conftituendo Portugal- li« regno, inquic Chriftus : In te, & in femine tuo. Quemadmodum enimpar- ticularetaatumnationis unius erat reg» »um,non eiecSti vum , fed hjereditarium : In fucceflione Sc ejufdem (anguinis pro- Lux mptndi. genie illud voluit pcrennare. Etquare omne iftud?non fine politico,cun#ifque regnis & nationibus communi : fed pla- ne Apoftolico, huic Regno Narionique fpeciali. Quod ipfemet Chriftus ver- fuitappellatus : Lufitant pnmovocatt iuntjTubales, ( de Tubal ) quod munda- num fignificat , poftmodum didti funt Luficani,utnomine ferrentlucem: Mun- danijUtnomineferrent mundum. Deus enim illos ele&uruserat,ut vice & ofticio Lucis fungerentur iu mundo { Foseftv. %. IIL Uppofici veritate hac authentica, ue clare pateat, quamrire S. Antonius venLufitani fuerit fun&us officio, bis,qaibus regnumilludconftuuit,infi- Lucifq; mundidignusatulo:EgoinLu' nua vit .■ Ut deferatur nomen meum in ex teras (jftf^jmcdiantibus videiicet Lufi- tanis. Porro ad id ufque tcmporis mun- dus exterarum illarum Nationum erat ignarus. V^urnquadangentis abhmc annis quando etiam mundus mnotuit fi ceejusquinque , fingularescumprimis motus confideroiquor um primus «ft niu- tareprofeflioncm.iecundus,dciererepa- triam .- tcrtius,confcensa navi mari feic coramittere : quartus,vitam infidelium eonverfioni devovere: quintusRomam bi,illas novifleccepit. Notate,num infti- ( u bi in praefentiarum agimus ) venire, o tutio f uerit Apoftolica. De S. Paulo pro- bedientiamquc Chnfti Vicario promit- nuociavitChriftus j Vt portet nomen tcre j fkut Lufitania jam fokmnitcr , & meumcoramGentibtts. DeLufitanis l- quidem folemmflime promifit, Motus dem dixit Chriftus ; Ut deferatur mmen vrdentur efle magni .• fed quia funt Lucis, meum inexterasGentes, Porro Apofto- crunt breves. lis locutus eft dicens J Vtdete regiones t ejuiaalb* funt ad meffem. Lufitamsjl/r pnt meffores met in terris Unginquis.N(i- tate quod exprefse Meflbres appellat ; ut fer viant fibi Draohio & ferro» Chrifto fibi apparente, Alphonfus agebat in luo lentoriojhiftoriae Gedeoais, duplicjmy- Nihil magis cum fan&itate pugna- re videtur,quam mutatio vocationis. S, Antomus Ordiuem fan&i Auguftini profeflus erat : ibi a Luce graduatus £ ft>& gradum accipere oportebat. Ut quid iguur habitum profeflionemque rautat | quvd fi. hcc jt«ot propter Ca. k uouici jud.7. V.ZQ* g S E R M O ricriici Pvegularis ciaufuram,utLucisir,- Tertullianus,non aliquibuseorum , fed ftnr exiret inmundnm • ad Eiemitasfub cmnibus fimul vi&as dedifle manus .- Reguli ejufdem S. Augufiini tranfeun- Omntkm. Credefne Th< ma ; vifis ma- dum erat, Quorfum igiturfuodeferto nuum vulneribus ? Non credam. Cre- Pau:archa,interomnes , S. Francifcum defneThoma , manuum pedumque vul- eltgir?quiaerat Lulitanus,mundumque neribusconfpe&is/A T 0# credam. Vifis illmninare refignatus : SubQninisPor- igirurduobusmanuum, totidemque pe- tup,allix,fubquinque Vulnerum vexiilo dum vulneribus, infuper 3c Lateris vul«- militave oportehat. Ipfe S.Auguftinus nerequinto credes ? prctiniis credam : Pater ejuSjChrifti Vulnera , Lucisvoca- DomtnHsmem,(3 'Demmem. Hocpa- S Au profepul- modum fequeretur in operibusgratiae.- tura. Adnafcendum,terrae modicum: quodin novimurtdiconverfionefa&um ad moriendum , terram omnem. Ad videmus. Sicut enim lucem materia- nafcendum.Lufitaniam.-admoriendum, lemDeus primo die, inunoloco , crea- mundum. Avos veftros interrogate, vit in concreto , unde illam poftmo- quodexierint, & quam pauci fuerint dum, peromnes cceli , & fuperomnes reverfi ? Sed ifta funt offa , de quibus terrae regiones divifit : ftellas aliquas fanguini veftro vel maxime glorian- propoloar&ico , aliasproantai&ico.- dum. Illaspro Oriente , haspro Occiden- Porro debitum egrediendi de Patria, te : alias pro Meridie , alias pro Septen- fundatur in obligatione mundum illu- trione diltribuit ♦ Parimodoadno- minandi. Quo pacto S. Antonius vum llluminandum mundum , qui toc Galliae 6c Italiae Lux efle potuiflet , nifi alioquin faeculis tenebris infidelitatis Lufitania egreflus ? Ad introducendam immcrfus manfiflet , hominibus qui- fideminPalaeftinam, Abrahamoexeun- demcognitus , fed non nifi veriDei dumfuitde Chaldjea .• addeftruenda notitia deftitutis , quidauthor gra- i€gyptiIdola , Chrifto exeundum fuic tisefecit/creavitprimo 8c in Portugal- Nazaretho : amboperegrini, fedLucis lia feparatum confervavit eleclum il- inftar exeundo,tenebrasfugabant. Plan- lud lucis fideique feminarium , unde tari neqiut fides ; nifi tranfplantentur temporefuccedente , diftributione foan. ejufdem difleminatores. Non fine ra- fadfca , Luxaliqua Africa?,alia Afi£e,alia /j.v.i. tioneinquinChriftus; ^/^ memagri- Americx , aha frafili* , alia^chio- pi*, D £ S. A N T N I ©. piae,alia Indfae,aliaCappadociaefeuCae- lis ifte eftcurfus , farea;,aliaJaponia; , aliadeniqueChinae lucis radios inferret n icis radios mrerret: 8c hoc padto e Lu- firania, in tresmundipartes fidestrans- plantaretur. Extra controverfiam eft , Lufitaniam angulum , feu angeilumfuifleEuropx ; fed in hoc angulo terra? pura? , Deoque gratas : Fide purum & pietate diletlum : In hoc inquam angulo terrs , Deus ad cuftodiam voluit deponere fidem , un tot tamque variis modis. Porr6,primis duabus,fefe obe- dientcm,tertia 8c quarta obedientiorem, quinta&ultima , obedientillimam fefe oftendir.Semel tantum Reges,ab Orien- te in BethIehem,obedienriam fuam pro- teftatum.eoronafquefuas pedibus Chri- fti fubmiftum venere .♦ & quomodo.* 1 primo ftella exciti :P r idimus ftellam ejus. Obedientia Portugaltiae adventum fteliaj non expedfcavit : fed qninque vicibus fi- ne ftella veniens , etiam fexta vice fic venit. Verum quia fex vicibus fine ftella venit, idcirco ccelum fex eam ftellis ex- cepit. Hoc modo S. Antonius patriae fuae uno recuperavit die , quod totper- diderat& petierat annis. §. Vlh ]0 / Vivant xternum Clementiffimae ftellaej QuafiftelU,in perpttuas vi W. JLuc t 11. f quae jdat,ur be.nitudo inhac vita , ferviDei ilid gauden.r • & fi detur gemina,eadem illi gau- dent $c perfruuritur • quia fervorum potio- rum propria eft. Porro Chriftus dupli- cemvigiiantium fervorum difFerentiarn, in Evangelii hujus inducitparabolajfunt fervi , qui horis mmus periculofis Sc la- boriofis fivede die , five de nodte vigi- lant.- & hos Dominus beatos appeilat : J&eati funt fervi illi , .tjuos cumvenerit JDominfiiyinvenerit vigilantes, Sunt alii fervi, qui fecunda Sc rertia vigilia noftis vigilant , cjuarhorae majorum funt tene- brarum,pro.fun.drorifque fomni,majoris laboris & difEoultatis,majorifquc difcri- minis &,n*duciae • t & ■hofce,pra;ter beati- ludinem primam^upliciter ibeatos affir- Pars //, xr\sz~-Quodfi venerit in fecunda vigilia* & Jt m tertiavigiliavenerit , & ita in- venerit y beati Junt fervi ilh. Magnus illeChriftifervus S.Rochus , cujus glo- riofas hodie celebramus vigilantias , quod fecunda; teitiajque vigiiiae fuerit fervus,nemo in dubium vocabit. Nemo vigiiavit folicitius., nemo inclamavital- £ius,nemo reftitit fortius,nemo perfeve- ravitconftantius, nemo deniqueillo di- ligentior, oculifque femper apertis yigi- lantior periculouore no€bis tempore, profundiore hominum fomno, denflo- ribufque nociium tenebris. Et quan- Ao, juxta reguiam promiffionemque E- vangelii 9 pxopter iftas vigilantias , me S. Rochum dupliciter beatum vifurum fperabam 5 non folum non dupliciter beatura, fed quadruplicicer etiam mife- rum&infeliccm invenio. Infciicem in M sece£« JO S E R necefTarus & propinquis , infelicem in popularibus,infelicem in infirmiratibus, infelicemdeniquein remediis. Qtiodfi- beacirudines in Evangelio promifice , al- terius tantum forent \itx , facilis &C prompta admirationis illius eifec foLitio, Chriftus vero fervis fuis , non in altera folum vitabeatos fore promittit , verum in praefenri etiam , taleseosfuturos,& jam efTe affirmat ; quod fic iterato uter- cjne textus afleverat •• Beats funt fervi itiiflUos cum venerit Dommns^nvenerit vigiLntes : cjuodfi venerit m fecunda vi- giha,quudfi m tertia vigilia venerit , & tta tnvenerit,beatifunt fevi illi, Ita llt non dicat,beatierunt, fed funt .• Beati funtSemd: SiBeati funt.hemm.Si igi- tur fervi vigilantes,& in fecunda 8c tcr- tia vigdia vigilantes,bis funt felices , du- pliciterquebeatieciaminhac vita , quo pacto regula lfta in S Rocho fic videtur immutata , ut cujuslibet, inEvangelio promifh* bsacicudinis vice , duplicatam in eo miferiam , & loco felicitatis gemi- nata in eo infortunia inveniamus ? bis beatumEvangelii vocibus : quaterque miferum Scinfelicem fucceffibus, even- tibus,& hujus vitae tragcediisrica eft. Ve- rum , ad inrelligend^s 6c coaciliandas promiffionesillas cum hiseventibus, il- lafque bearitudines cum hifce miferiis & infelicitatibus , terrenaLuxnon fuffi it, caslefti lumine protinusopus eft t quod a Spiritu fan&o,inrervenientibus B, Vir- ginis Marix meritis & precibus poftule- mus. AveMaria. §. II. Beati funt , Beatifunt fervi illi, IN eoquandoque confiftit beatitudo, quod mileriae & inf elicir.at.es duplicen- M O tur» Dublo uni rcmedium quxrens, incidi in aliud,&majus. Primis Evaa- gelii fui claufuhs , Chriftus Hbi fervien- tes fimi'es elfe jubet hominibus expe- 6tancibusDominumfuum : Ec vos fimi- lu hominibtu exfe&antibiu Dommum fuum. S.Rochus tantum Ch rifto ferviens, fervireque geftiens.quid fecitrLoco ejus, quod fe fervis Dominum fuum cxpe- cirantibusfimilem redderet; ipfi Domino potius a fervis expeccato fefe affimilare fategu. Porro,fervi illi.funr San&i; &c Dommus,eft Chriftus. Proinde vitam S.Rochi nte expendentes, non aliis San- &is,fed ipfi Chnfto ; nccfemel tantum, fed quater quam fimillimum deprehen- dcmus; fimilem Chriftonato , limilem Chrifto capto,fimilem Chnfto cruciflxo, fimilem deniqueChrifto mortuo. Eja Sancf e fingularis , Sandte admirabilis, Sancte.qui in omnibus , Evangelii ter- minos excederevideris, fi te jubentaf- fimilari fervis,quis te fecit , aut qua ra- tione , tu temetipfum Domino fimilem fecifti? Hocce (utdixi) dubium eft fe- cundum . fed in eodem habemus refpon- fum,primumque refolutum. Nunquid major dari poteft beatitudo , quam ut fervus fimilis evadat Dominr fuo? non poteft. Videte igitur , quam gloriosc S.Rochi infelicitates , in beatitudines converfas &C transfiguratae fuerint. In- felicitates quadruplices fuiffe diximus» Primam ex propinquis & confangui- neis : fecnndam ex popularibus : ter- tiam ex infirmitatibus : quartam ex re- mediis. Porro inomnibus jftis , quas natur3 infelicitates nuncupat,quia S.Ro- chus feChrifto fimilem fecic s per ea- dem , quibusmiferumipfum&infeli- cera * t S. cem Tocaraus , vere quadrupliciter bea- tus eft effeclus. Beatus ex parte propin- quorum , quia Chrifto nato : Beatus ex partepopulariurn, quiaChrifto capto : Beatus ex parte infirmitatum,quia Chri- fto crucifixo : Beatus denique ex parre remediorum,quiaChrifto morruo fimilis fuit.Ita ut iifdem extremis,quibus S, Ro- chum ab Evangelio exclufum cenfeba- mus,gloriofius mtromiffum,nec dupli- citertantum , fed quadrupliciteretiam beatum habeamus: Beatifmt fervi illi, £^//«/?*.Adquatuoriftasbeatitudines, totidem S. Rochi infeliciratibus fuper impofitas accedamus : nec erir,opinione mea,vifio ingrata , infelicitates cernere foeatificatas. §. III. PRima S.Rochi infelicitas exparte fuitpropinquorum, quia fanguinis ipfius participes,bonorumque tem- poralium inftimti adminiftratores, tan- quam peregrinum eum habuerunt. Ha:- reditaverat S.Rochus a Parentibus fuis oppidum,Montem-Peflulanum di&um, quod jure proprietario velut legitimi Domini cum muJtis aliis facultatibus poffederant. S. Rochus ver6 refolutione generofiore , quam anni promittebant ( erat enim juvenis valde ) idem oppi- dum cum inquilinis & fubditis , cuidam patruo tradidit adminiftrandum. Porro mobilibus aliis inter egenos Sc pauperes diftriburis , velur unus illorum peregri- natum profetTrus eft in Italiam , loca fan- cta Romx invifurus. Non multis poft annis,eodem,quo egreffus fuerat habitu in Momem-Peffulanum eft reverfus; fed nec a Patruo,nec quopiam propinquo- R o c h o t pi rum alio agnitus, pauperis in modum, refiduum vita: eleemofynis tranfigere compulfus, inparria, feu terrapropria peregrinus , in medio divitiarum indi- gus,& a confanguineis minime fuit agni- tus. Verum,hic admirari fat nefcio,quod fcognati fubditique S.Rochi, a tantillo interlapfo tempore , juvenem ibi natum , inter fervitia ibi educatum, ibique terra; Dominum non cognove- rint. Mutatio agnitionifve impedimen- tum,vel in facieS.Rochi , vel in oculis intuentium refidebat, Si in ocuIis,tam citd oblivifcuntur ? fiinfacie, tamfa- cile mutatur ? Egoaffitmareaufim,noj\ in oculis intuentium mutationem , fed in venientis refedifle fortuna. Venie- bat S. Rochus in Monrem-Peffulanum diversa valde fortuna,ab ea,qua nuper ipfumibidemeonfpexeiant : nihilque , adeo faeiei lineamenra immutat^ quam fortuna. Filii Jaccb durante fepten- nio famis triticum empturi defcenden- tes in j£gyptum , in oonfpe&ufra- ttis fui Jofeph regnorum iftorum Pro- regis comparebant. Sedquid defuper Scriptura; Sacra» textus ? Cognovit eos, Q en & non efi cognitm ab eis. Id eft , Jo- v g feph agnovitfratres fuos,qui non agno- verunt Jofeph. Cafus notabiiis ! nec ita effe debuifle videtur .- Fratres enim tempore Iongiore agnoverant Jo- feph : a teneris quippe annis, &incu- nabulisnoveranteum, quando hic illos necdum novifle poterat. Fratres una viceadfueruntnumero decem , altera undecim ; faciliufque eft multos nov ifle unum , quam unum multos. Tempus abfentiae mutux utrimque erat aequa- le : tanto enim tempore Jofeph non ,M Z vide- t)l S E K U G viderat fratres, qtianto non fuerat vifus quit S. Textus : VenerUnt ad eum omnti ab eis. Si igituromnescognitionisra- amici& cognati ejns , quicognoverr«*.r. Notate verba,£)#/ cognove" trum majores,quomodo Jofeph agnovit ? um fritti. Job triplicem in hic vita eos,non agnitusabeis ? ratio naturalis expertus eft ftatum : primum profperi- eft , qitia Jofeph mutaverat fortuoam, tatis/ecundum aminlnaru;n,terrium re- fratres vero minime. Fiatres olim fue- ftitutx,&:duplicataifortunae.- Si igitur rant paftores , & adhucdum erant pafto- amici &c cognati ejus eum in ftatu agno- res Jofeph olim paftor,jam erat Prortx : verant primo,qua( eeundem non cogno- Proinde ficut fratrss non mutaverant verunf , nequevifiraruntinftatu fecun- fortunam,fic neque faciem. Porrdjo- do?6cfi illumnoncognoverunt necvifi- feph mutaverat vukum,quia mutaverat taruntin ftatu fecundo,quare agnofcunr* fortunam: ille agnofcebar fratres , quia &in ftatu invifunt tertio? hujufce qui- erant iidem : ille non agnofcebatur a dem non datuc rario : fed eft iniquitas,& fratribus,quiajam erat ahus. quidemifta , quia homines non perfo- Videcur res difficilis , quod fortuna nam , fed agnofcere & refpicere iolent faciei formam immutet ; eft nihilomi- fortunam : Proinde quia diiti amici &C nus veritas experientia qttotidiana con- cognati Job non perfonam recognofce- flrmata. Ponimus cxemplum. Maxi- bant,fed fortunam . hincnoilinviferunfi musquidam amicorum veftrorum, pro- aerumnis & egeftate afrli&um , fed mo* fperiorefortunae iffla u afcendit altius : ut fortunam viderunt reftitutam. Ita u£ alteromoxdie aliis jam vos aiprcicocu- amicijob , adtibuseorum confideratis, lis,aliis aufculcat auribus, alii jamvobis ingradtudinis labe carere videantur ; loquitur lingua: quod hcri eratamor, qma jmiatia eoium fortunam refpicie- hodieeft gravitas ; quod iieri erat fa- bat,&nonperfonam: &quamvisdefue~ cies,hodie eftaff.dtatio. Ecquid ami- rint perfonae,nontamendebitumnegle- ce,quxnam,amabo, haec tam (ubitanea xeruncfortunae,ideoque ab ingratitudi- mutatio ? Quis tibi faciem immutavit/' nis notaremoti. Si debitum negarUnC QMariam ufta vulms metamorphohs ? perfonae , negaruntquafi ignots/ortu- Ubmam illa oculorum benevolencia , ns veio agnitx ofricium non negarunt, qua me intueb ris? ubinam illa auuum flla enim revers i ,mox etiam ipfi adfue- prompdtudo&attentio.qua iiieaukul- runt. Quoniam igitur hominesexfof- tabas?ubmam ift^facieifuavitasquanos tunafepotiusnovifie folent , quam c)^ mutu6contuebamur?Eheulmutantifor- perfona , qnid mirum , quod proprii tunam, clarum eft , faciem quoque efie cognati in patrio folo fanctum Rochum variandam. non agnoverinr,cum , licet perfona eft Enimvero fl variationes hafce fortu- idem, fortuna tamen totusalius videre- na operatur profpera , m norcm cer.e tm f vim non habet adverfa. Dejobopn- Heu miferam rerum humanarum ftina: jam foitunae relticuto , tut prasvic conditionem .' nuferam inprofperis,mi- OUwbtiS calamitaubus & asrumnis , in- feram m adverfis.Nulla eft fortuna,quae non fl on fecum vehat ignorantiam, Sieft profpera , non cognofcitis vos ipfos ;fi eft adverfa , non cognofcunc vos aiii. Porro fi adeo fallax eft fortuna , ut ho- mines ignorent feipfos .• quidmirum,fi tam eft iniqua,ut ipfi ignorentur ab aliis? iolus S. Rochus iliam non rnerebaturin- gratitudinem ; nam cum in fortuiia teipiuni noverit prolpera, fuiillum nou noverunt in adverfa. Et quod S, Rochus i fuis , 8c quibus fua omnia fue- fat elargitus,non agnitum fe videric grandisfuit infelicitas. Si agnitumii- lumfui maie tradtirunt , eratingratitu- do, fedcolerabilisraft male tra£fcari,& infuper non agnofci,adverfitatumom- fiium maximaerat. Divinus Sponfus tardantibus Virgi- tiibus januas caeli ckudens,vocibus in- ftanciifque pulfantium £c clamantium 'atth. refpondit s Nefcio vos. q, d. Non v,ii. agnofco vos, Breve verbum fed confi- dcratione dignum. Quodfi dixiffec , fe illas non intromiflurum , a fervitro fuo velle effe exclufas , & deinceps a domo, &rnuk6 magis a gratia fua velle extra- neas , eoquodtantigaudii , tantique occafione lmpendii fuo defuerint offi- cio; , condigna tantje negligenciaecen- feri poterat pcena : fed Deus omni- fcius , quemque nih.il latere poteft, qui novic omnia WVis &cit,NeJctovos: id eft,non novi vos ?Hu;uice admira- tioneraptusS. Chiyioftomus , cum non occurreret , quo eam condigne exaggerare poffet , exclamavic dicens ; O verbum ipsk gehennk durius ! q, d. O verbum, Nefcto vos, ipfo inf erno durius. Infeliciffimis enim iliis januam cceli oc- cludere , fuit ilias inferno adjudicare, Verum,Ucec inferni pcena aeerbiffima De Sancto Rocho." f , & terribiliffima flc \ quam Deusirro- g3re poteft , cum fit a?cerna beacificcc vi- fiomsprivatio, verbum illadNefcto vos, durius adhuc terribiliufque excitit. Quare ? quia adjudicatos inferno quam- vis Deus a fe repulerit aeternum , mhilo- minus adhuc cognofcic ': ftatus vero, inquomifera crearura , prsterquam quod irremediabiiirer fit damnata , in- fuperfe non agnitam fcic&confiderar, omnem miienam , omnem cruciatnm &defperationem, & fiquid ipfo infer- Jioternbiiius imaginabile eft, infelicira- tefua cranicend t.Overhum, nefctovos» ifshgehennk duriusl Ad eumufque ftatum(quantum vita prsfenspatiturj 5. Rochus , amore Chrifti, redaclruseft. Nonfolumad carcerem perpetuum irremediabiliter C uu mox patebit; condemnacus, fed mfuperagnitusnonfuir : Nefciovos. Cumque ftatusifte ipio ficinferno acer- bror , Evangelifta nihilominus S. Ro- chumbeatum afferat , Beattfuntfervi ^itapkne. In eodem quippernfe- hcitatis genere, S. Rochus Chriftona- to panhs fuir. Qusnam vero ma- jorfelicitasautBeatitudo fervo obtin- gerepoteft , quam fimiiern effeDo- mino iuo , in quocunque demum ii ftatu veiietui ? Chriftus ia hunc mundum, ea , quam novimus dereh&ione fuit natus, quam S. joaunes Evangelifta exaggeratu- rus his ponderavit verbis : Inmundo erat , £5 'mundusfer tpfum fattus eji t & foanj munduseum non cognovit .- in proprta v J°* ' vemt , & fui eum non receperunt. Deus bohe l Evangehfta do&e & prudens, Evangehfta amans & amate,ficunfide- rare & expendere hbet occurrentia M $ ia u in Chrifti Nativitate doloris motiva, nunquid etiam alis, temporis & loci concurrebantcircumftantia? ? Hyemis fasvitia , Tugurii nuditas , palearum afperitas , defpicabilis praefepii duri- tk ? Et, finihil, nifi hominuminhuma- tatem perftringere tibi mens eft, cjuare non ingratitudinem non aman- tium , fed non cognofcentium tan- tum coecitatem penfas & exaggeras, Et mundus eum non cognovit ? Ratio eft, quia Chriftus doloris motivarite pon- derare fciens,in illa hora fenfit acer- bius , videre fe non agnitum , quam non amaturn. Ingratitudo non amans , in- gratitudo magna eft : fed ingratitudo eo ufque procedens , ut nec agnofcat, maxima omniumque ingratiflima cft. Jnmundoerat , & mundusperipfum fatlus efi. Evangelifta illud iterato, mundum vocare videtur J In mundo erat: &quamvisperipfum fa&us eflet mun- dus,mundus eum nuncognovit: illud eft , efle mundum. h propria venit , & fui eum non receperunt. Duplici titu- loChriftierant , quieumnon recepe- tunt : erant fui titulo creationis , Sc fui titulo incarnationis. Titulo Creatio- nis , quia erant fa&uraipfius Jtitulo in- carnationis , quia erant fanguis ipfius. Cumque tot titulis eflent fui , de fuo ve- nirent, nihilominus eum non agnofce- rent; Singularitcrpenfandum eft, quod Chriftus ab hominibus voluit tolerarej nec minori pariter confideratione dig- num eft , quod S. Rochus in Chrifto no- vitimitari.Parilitas eft tantaut non indi- geat applicztione : In propriavenit ,8i. fui cum non receperunt. S. Rochus ve- nit in propria , five fua , nec fui eum re- ceperunt. Venit in fua , in fuum venit M O Patrimonium , in fuam familiam , in ftr* amvenit domum& aulam:& fui eum nonreceperunt,fui quippe vafalli, fub- diti , famuli , amici , tcgnati Sc propin- qui non aliter eum, ac peregrinum & ex- traneum habuerunt. Mundus per ipfum faElus efi, CJ?" mundus eum non cognovit t Ipfae adeo fuas quafi creaturx quas ex- altarat, quibusefle dederat C illis enim dederatquoderant , quandoipfis refig- navit quod fuerat) ipfa: inquam eum noa cognoverunt* Enimvero ne in hac fuiignoratione, S. Rocho omnis Chrifti nati deeflet fi- militudo , bruti cujufdam focietate Sc commiferatione fuit gavifus , quodvi- 6tum miniftrando , vulneraque lenien- do , ingratitudinis vulnus exulcerans, hominum inhumanitatem immanio- rem convincebat. Quod Chriftus in prsefepio gravius fenfit , f uit quod ipfum noncognoverint homines , cognofcen- tibus ipfum animalibus;quemadmodum ipfemet Chriftus necdum loqueia» ca- pax,alterius ore, jam ante fueratcon- queftus J Cognovit bos poffefforem fuum,& V at ' afinus prafepe Domini fm\ Ifrael autem V -S' menon cognovit. Quod Chriftus de- reli&um fe viderit ab hominibiiSjaf- flatumvero,& halitu forumab anima- libus : quod fimiliter S. Rochus igno- ratum fe viderit a fuo fanguine , pieta- te vero & commiferatione bruti paftum, eft dolorem valde aggravans circum- ftantia. Nihil enim seque cor huma- num vulnerat , quam quod homincs id denegcnt , qucdipfa etiam bruta prae- ftant. Enormis fuit iniquitas,quod Baby- lonia: Priricipes, Danielem in lacum leo- num miferint , fed vifus fur ul refpectus, quem Leoaes ipfi exhibebant , iniqui- tatem D b S, tatem oppido aggravavit. Famelica; 6e- ftias fervi Dei innocentiam agnokanc cV revereantur , &homirtes fub Sapkn- tum nomine & officio , iilamperfequan- tur & condemnent ? rara inaquaiitas! magna fuic Jezabelis Reginae crudeiitas, quod perfequendo vita? Eliac Propherae inhdiaretur ; attenta nihilominus paf- centisipfum corvi pietace , terribilior evadic, Elix viram corvi fuftentet vo- racitas, quam eripere fatagitmulierisim- piecas ? rara diffonantu / Peffima fuit prasiumptio,qua propheta Balaam po- pulo Dei maledicere fuit conatus : fed afinae , cui infidebat loquentis intuitu, majores fortitur deformitates. Brucum laxet linguam ad petendam a Prophe- ta rarionem,& Prophetatam parura uta- tur ratione,ut linguam laxate aufit con- tra Deura ? nimis exorbitans indecen- tia .- Ecce quod doloris fenfum aggrava- bacS. Rocho , ficutChriftonato, vide- re fe non agnicos ab hominibus : quando fecognitos videbant a brutis animali- bus. In Chnfto hoe dici poterat infe- licitas, quia affimilabatur nobis; In S, Rocho vero erat vere felicitas & beati- rudo, quia affimilabacur Chrifto : Beati funt fervi tlli. §. IV. SEctinda SRochi infelicitas , fuit ex parteconterraneorum. S. Rocho peregrinationem fuam ex Gallia in Iraliam inftituente , Italia & GalJia bellum in invicem gerebant, exquo S. Rocho duo memorabiiia evene- runt. Primum , venientem in Italiam mox ttali velut hoftem excipientes vul- neribus affecerunt .• fecundum , rever- fum in Galliam , mox Galli velut prodi- toremexcipientes, tanquam expigrato- R o e h o. jf rem apprehenderunt. Nunquid infe- licitas daripoteft major illa ? in Italia me tra&ent velut hoftem , quia fum Gal- lus : &in Galliame tractentvelutprodi- torem , quia venio ex Italia ? S. Rochus, amoreDei , ex Gallia peregrinatum abiit in Italiam , & amore patrice , ex Ita- liareverfus eftm Galliain: & abeuntem ad ferviendum Deo, me habeantpro ho- fte,redeuntemquead ferviendum patriae, ipfi concivesme habeant pro proditore? Magna infelicitasl Porromaxima infelicitatis circum- ftantia , quam hodie confidero , eft quod cum injufta fit ex parte patientis,jufti- ficari videatur ex parte inferentium : Vi- gente enim actuali Italiam inter & Gal- liara bello , alterutram pro libituintra- re , fufpicione non vacat. Quarto mundi diecreavit Deus Solem,Lunam, & ftellas : & faeroatceftantetexm,offi- ciorum cadeftibus hifce luminaribus aDeo affignatorum fuit unum, ut no- dern diemque dividc-rent • Vtdividant Gek.il diem ac noEiem t Ut Sol& Steilas no- V^\- <9:em diemque dividant , fapienter valde diftabuta mihi videntur officia,Solee- tenimfuofungenre cfricio , noxfugit; prodeuntibufque fteilis dies abit. Verum quoad lunam , quanam ratione Deus eam feciffe putandus eft , uc no&ema diedividerec ? Luna quandoque de die, fi obfervaftis, quandcque comparet in nocle. Porro fi Luna eadem iibertate egteditur iridie , quain nocte , quo- modo creavitillam Deus , utdiemdivi- dat ac nodem ? ratioeft, quia nemo divi- dit melius, quam qu/ ingreffum partici- pat cum ambobus. Sol & Stella: valde benedividunt, Solenim diemdividica notte fiellae ncftem diyiduntadie.- i-una $6 S e Luna vero dividit melius , quia enim in- gieflum participat cum ambobus , divi- dit dupliciter. Sicut cum fole participat ingreflum de die , di vidit diem a nodfce l fic quia cum ftellis introitum participat de node , dividit nocTrem a die. Ita ut Luna bellurainferat utrifque,quia licen- ter seque intrat cum eifdem, O J Deus nos ab iftis liberet lunis ' vel bene a parte diei,vel bene a parte no&is: vel be- ne cumfoIe,veibene cumftellis. Homo duplicisHemifphaerii geminus eft hoftis. Idem de S.Rocho praifumpferunt Itali & Galli.Galli cum viderent eum licenter intrare Italiam : Itaii cum eademvide- rent libertate intrare Galliam,utrimque hoftem fibi efle fufpicabantur, Nihil horum erat,fed efle videbatur, Enim- vero erit civis fideliflimus.etat filius a- miciflimus , erat veritatis zelator tantus, ut in hocce fimilem jili patria nunquam viderit , caprivitasnihilominusfeuap- prehenfio ejus,quantumvis immerita ju- ftificabatur. Non fuppetebatprobatio pro crimine/ed indicia habebantur pro duhio. Proinde inmateriafidelitatis a- morifque patria?,pe&us adeo nobile,ad- eo hcroicum,velut illudS.Rochi, inju- riam incivilitatcmque hujus experiri du- bii,&pati,maximaerat infelicitas , cui poterar fubjacere. Chriftus S.Petrum , utrum fe dilige- foan, ii . r «,terti6 interrogavit : Diligis me ? Dtli- v./6. & me * Viligis me ? Certum eft, trinam hanc inrerrogationem a magnonon va- S.Attg. care n,vfterio . S.Auguftinus,& S.Tho- i5.7 ho mas cor, corditer affirmant , trinam hanc interrogationem fuifle ordinatam , ut S, Petrustertio ad illam refpondendo pro trina neg.itione fua fuisfaceret : Trws, negattoni redditttr trtna confeJfio.Anim- M O adverfiodivina/ Verwm concedant mihi jam ifta duo magna Eccltfia: lumina , ut inpropriis lucisipforumradiis , inhae S.Petri fatisfa&ionequid atnphus con- templer. In tribus S.Petrinegariombus tres fuere culpae,& tres injutia:. Tres fuerunt culpa; tribus enim vicibus fuo defuit officio & obligationi ? tres vero injuris,quia tribus vicibus injuriamfuo intulit Magiftro & Domino eundem ne- gando. Porro injurxae , fatisfaclionem; culpx exigebantpcenam :& hxcomma, hoc cafu fa&a funt. Tribus injuriis, Petrustribus fatisfecit refponfionibus ; tres culpas,Deus tribus caftigavit intej> rogationibus. Tribus injuriis Petrus cribus fatisfecit refponfionibus, & iftud SS. Auguftinus & Thomas aflerunt,quia Petrus crina vice confeflus eft,quod tri«- navice negavit : 7ima negatiomreddt- tur trtna confejfo. Tres eulpas tribus Chriftus caftigavit intervogarionibus:& hoc>eft,quod ego addo & probo. Chri» ftus enim ter inrerrogando S, Petrum, numfe amarer,oft£ndebat fede fide ip- fius&amoredubitare: EtPrincipem de fubditi fui animo dubitare , maximaeft pcena&punitio,quam ipfi infligerepo- teft: &velmaxime in tali perfona^qua^- liserat S„Petri,qui inmateria iftaoper- culo tegebatur vitreo. Si minus : vi>- dete,num dolorem intulerint interroga^ X\ones:Etcontriftattuefi Petrns , quia foan.il^ dtxit ei tertthamas me ?Quod interro- v.17, gationeseumconrriftarint , fignum eft manifeftum.quod vivaciter cor ejus te- tigerinr. Enimver6,nequismefolum id dicere exiftimet,confideret& attendat, pcenam feu punitionem fuifle intei roga- tiones: S. Auguftinus de triftitia abillis nataloquens, idem affirmans inquit,in^ poenam P e S. R o c n o. p7 ^esnam fuifle prateriti peccati j quod nondicateflefalfam , fuppomt ramea jquamvis remiffnm eratcjuoad culp.arn, effe pofTe talem : 8c tantundem offendit flccdumtameni-emiiTumeratquoadpoe^ fidem , fupponens eiTe pofle falfam, narn • cujus vicemagebac dnbium illud quantum qui dicit etTe falfam. Immo inmateria amorisa&fidelitatis, Jta ut verd majorem fidei injuriam jrrogare Chriftus inplenanam negationis fui fa*- dico dnbitantem de iliajquam negantena tisfa&ionen%rion aliam S.Petro krtenca- eandem : negans quippe,in uno offende- ritpcenam.Ternasnegationesternisdu- repoteftarticuio , dubitans verd iHanj biis caftigavit : &quiarribus illum vi- cffendit inomnibus. Idemdefidehu- cibusnegaverar, tribus vicibus dubitare mana efto judicium,quam in genercfis eum feeit amor. Contrtfiatm ejf Pe trm, animis sque oportet effe deiicatam Sc quta dixit ei terttb,amas me. teneram,neeminus eile fenficivam,fide- Verumenimvero objicietforsaliquis. lem me negans infidelern me adftruit : Negatipnesdubiis eaftigari , impropor- fideiem me eflfe dubirans , infidelem me Sionatam eiTepcenam , dubium etenim eftepo/Tefupponit; quam.v*sme eflein- nonsequivaietnegationi. Meonun.cju- fidelem non dicat : Sc rantundem me, dicio,puncl.um hoc ad trutinam vocare, non folum in honore fidelitatifque ex- confnltum puto,& fi non nihil immorari celienria. fed & in integritate &conftan- nosoporteat : cum fitmareriatempori tia,ejufque efletia lasdicqui infidelem nse praEfentiadeocongrna, ckhonoridubia efle fupponit ; quantum ;Ile qui talen? patientium , nec non confciennis illa me efle affitmat. .caufantium conducibilis, Refpondeo .Age.hac fimer materia unam ex fide* |gitur,pcenam velmaximeproportiona- lioribushominum , quosmundus novie .tam.fuifle culp2,quodChriftus tresne- difcurrentem audiamus. ^gyptise inve- : gationestribus.emen.daverit dubiis • in reeundg fe tentanti refpondit Jofeph , pundoquippe amoris & fidelitatis, du- fe non pofle Domino fuo infidelem efle, fcium negationi asquivalet. cui tot titulisfidelitatem deberer. Ecce Cap.i. deHsrecicisdefinitur. I)#vus, diametrocontrarium» Inieceruntmanui captivitate &c liberatione fuo atbitrio in lefum & tenuerunt eum. Ecce ntirii fubjecTa. captivitasS. Rochi fitfimilis illiChrifti, DeSancTro quodam in Vitis Patrum Neutri contra captiviratem miracula legitur , quod femetipfum in eremo , ve- quicquam profuerunt. Chriftus mirabi- Jut captivum catena conftrinxerit , clare, liurh patrator , fimihter & S. Rochus: ne tota vita fua fe folvere poflee, m prae- Chriftuscaptus,& S.Rochus capcus. terfluentem aquam conjec^a j fubfe- N i quente *00 S E R quente die pifcis clavern ore ferens ad litcusprodiit,fuitque revelatum Sancto, gratius fore Deo, fi clave manu retenta, ita captivus remaneret .• quod verum eft libertafis facrificium. Captivare fe clave in mare projecK,eft femel tantum fecaptivare .• capcivare fe retentani- hilominus clave,eft femper fe captivare. Ecce difcrimen inter S.Rochi,cV S.Petri, nec non aliorum San&oium catenas. S. Petrus aliquot diebus fnit incarceratus clavemhabente Herode: Jofeph biennii fpatiofuitcompeditus, clavcm habente Pharaone. Aft S.Rochus tota vitafua fuitcaptivu9 5 chvempropria tenens ma- nu. S. Rocho fufTeciflet dicere tan- tum,£>o /#«?,& carcer protinus in pala- tiumtranstllct.ferraincymmelia , infa- mia in honorem , injuriae in applaufus, contumeliae m acclamaciones & praeco- nia abiiflcnt.-neque tamen dicere voluit, Ego fum. A lrero,.EV0 fum in ^gypto Ego fymfofeph frater vefier s fratribus Jofcphi triftitiae m©x converfae funt in tripudia,fames ih epulas,timoi es in con- gratulationes, capdvitates in amplexus. S.Rochus vei6 in tenebricofo captivi- tatis fua; theatro ,-Chrifti porius tragce- diam,quam Jofephi comcediam reprae- fentare eligens,non dixit , Ego //«#,quia ill • efle nolebar ; fed vivaci imitatione vo'ebat efleChriftus ; & ita illefuit, Proinde qui eo felicitatis pervenit , ut cum effet fervus , iimilis f utnt Domino fuo,non infelicem fe feu infoitunatum, fed terque quaterque beatum fe pronun- ciet : Beati funt fervi illi. §. V. f*" Eitia S.Rochi infelicitas fuit ex I infirmitatibus.Vei um pace veftra * Auduores, infelicitati liuic locum M O commutabo ♦ ipfam pro coronide refet> vans ; illa etenim fincm fermoni huic imponam pundtum iftud abbreviaturus. Primo igttur de infelicitate trac~cabimus remediorum,pofteade infelicitate a&urt infirmitatum. Utinam difponente Deo, veftra feciflet cura & indulhia , quod meus nunc conatur facere difcutfus. Quia prias patimur inflrmitates , &C demde tradcamus de remediis , hinc remediafunt infelicia &c infruttuofa feU otiofa. S.Rochusinfelix fuk remediis,omneS quippe pefte corrcptos miraculose fa- nans,eademcorreptus ipfe extin&us eft. Nunquid infauftius quicquam accidere poteft ; praefcriptum aliifque utiliter ap- plicatum remediumapfl non profit dan- tii nihil infelicius j Major univerfalior- que miferia non fupervenit mundo quam univerfale diluvinm. Enimvero ii communi hac miferia &c inftlicirate homines fuere rifu digni,&infortunati, quisdubitabit, quin ipfimetarcae Noe- ticx fuerint fabricatores/tot annosnov£ illi 5 & nunquam ante in mundo vifae machinae,qua mediante, reliquis eorum falvandae erant, homines ifti , nunc fe- candomunc ferrando , nunc dolando, nunc dimeciendo,nunc coaptando,nunc acclavando , nuncpicc &i bitumine ob- limendo , totinquam annos impende- rant • &tandemNue tantum cumfiliis fuis , &c omniura fpecierum animantibus ingrediatur,ut a diiuvio falventur , ipfi vero ejufdem fabricatoresarcae , forls manendo aquis abforbeantur ? immanis infelicius! nos fdutisinftrumentumfa- bricemus pro aliis , cujusbeneficioaliis falvis,nospereamus ? arcanofter fit la- boii&c nonnoftri , fed iliorum falvatio? fudoris De San fudoris brachicrurnque noftrorum im- pendiis,illi falutem confequantur , nof- que eorum intuendo falurem perearaus? O infelicitacem .' o non ridendam illu- fionem ! o infortunium incomparabile ! Age,nunc verborum quorundam S.PauIi faspius quidem citatorum, fed non rite forfan expenforum energia & emphafis _ patebit, Cafligocorpurneum£S ' infer- ' ■ '* vitutemredigo s ne forte cumahts pradi- • 2 7* caverim ipfe reprobus efficiar. Pceniten- tiam agendo carnem meam macero , in- quit S.Paulus , ne prasdicando aliis viam mediaque falutis confequenda? , ipfe damnationem incurram, Notace ben£ lllud .• Ne cum ahis pradicavenm.Rmo, quare homo damnationern fibi inducere ttolit,adeo gravis eft & efricax,ut aiterius adminiculo non indigeat. Enim vero/i pcenitentLB caftigatioirifque fuas , non aliam S.PauIus rationem allegac , quam nolle damnari , quare circumftantiam adjungit , quod Prsedicatoris fungatur officio,#fiipf Km non potefi porerat non mori. Proinde licuti di vino falvumfacere. Atrox quidem in Chri- /uppohto Decretcquodmediantemorte ft um blafphemia , (edingens patientbe, fua Chriftus mundum effet redemptu- manfuetudinis ; & amoris Chrifti praeco- rus, nonpoteratnonmori : pariplane nium .' Enimvero dicendo quodnon pa&o,fuppofitofavore (qui etiam divi- poftet , blafphemabant : dicendovero numerardecretum)quodS.Rochu$imi- quod falvatis aliis ( ficuti tot i morte fal- tari deberet Chriftum hmilitudine mor- vaverat) (eip(um non (alvaret,prsedica- tis , non poterat non mcri S. Rochus, bant,t eceniebantque quod Salvatori (al- Chriftus,mediarire cruce , moriendo vi- varionifque modo honorificum cum tamaliisdonabat, &fimiliter S.Rochus, primis,8c gloriofum erat. Gloriofiflimae mediante cruce ? moriens aliis vitam con- eccellentia: , fupremarque generofitatis ferebat- a&us,ineo,quivitamdonac aluXeftnon Modus mediumque quo S. Rochus fibieamu(urpare, (ed fuo etiam difpen- pefte correptosanabar, erat crucis fig- dio,eam aliis impertiri. Hoc fecir Chri- num,quod fuper illos formabac : eadem ftus hcecque nobiliftima hominis Dei fui t crux tam fibi quam aliis,cruci Chrifti fuic aftio.O Roche divinel quamre&eblaf- perfimilis. Crux Chnfti velut vicgj phemare te poterant Judan , 8c quam noftrae.mortifque ipfiusinftrumentum, jufteoportet nos te laudare ! S.Rochus fi beneadvercimus, hgnum continebac miraculose curabar & fanabac omnes pe- re<5tum,& rranfver(um : exierius imper- fteinfe&os : mundo autem ipfummet tiendovitam,interius mori finebat.Por- correptum vidente non aliudfibi ima- r6 viramimperriebacexcerius,quiacrux ginabantur omnes , quam quod femet arbor fuitvitas toti generi humano. In- foret cutaturus, infultantes cum latrone terius finebat mori, quiaChriftusinter Matth, ^dicentes: Salvatemetipfum& not.San- brachiaipfiusmoriens expiravit. Talis £kus ver6 tanquam Germanus Chrifti fuitCrux feumiraculofumcrucisfignum imitator in morte,(alutem contulit aliis, quod S. Rochus manu fua effigiabat. quam fibi negavic : Ahos falvos fectt, Nullum unquamcrucisfignum, ftVe in feipfum nonpotefi falvum ' facere.Rever- coslo , five incerrafimilius, five magis tamurad illud, Nonpotcfi. Quodber.e fignumvLfum fuitquam iftud. Extenus examinatumaliamadhuc majorem , S. conferebatvitam,omnesenim a maxitre Rochijfimilitudinis, cumChriftoexcel- lethiferopeftis malo fanabat .- interius lentiamcontinet.Chriftus abfoluce,non veropermittebatmori, quia S.Rochus inccrvcnienremorcefua.generi humano eodem malo fuit extindus. Chiiftus vitam conferre potui(fec,fcd conditiona- mortuus eft cum remedio brachiis ipfius Ccnullacenus : quo paftu Principum Sa- acclavaro,quo viram dabacomnibus : S. cerdocumexpcobratioeratvera,quamvis Rochusmortuus eftcumremedio, quo mani- D i S. «nanibus efformato , vitam dabat aliis. Quis proinde fervo fic ad vivum Domi- no fuo in morte affimilato, nomen Beati denegabit,quod Evangelium iili tribuit : Meati funt fervt illif I. VI. AD ultimam tandem S.Rochi , de- venimus infelicitatem , loco huic refervatam,utaltius msmorise in- figeretur : pro peccatis enim noftris non eminus eam confiderare fas eft.tan- quam infelicitatem ejus , fed cominus intucri & introfpicere ranquarn no- ftram. jamardet pefteRegnum Algar- vix,& fi vel paffu inccndium proferple- rit,quid fiet Lufitaniae? Quemadmodum S. Rochus infelix fuitremediis,ficetiam fuit, & jam fuerat infelix infirmitatibus, morbo & infirmitate aftligi, arguit efie mortalem , proinde natura magis quam infelicitasdicendavidetur.Nihiiominus infelicitaseflenon definit , & quidem notabilis , quodcumhomini inhrmiias fubeunda fit, in pejorem mox omnium- que horribiUflimam mcidat. Hoc S.Ro- cho evenit, infirnutatemincurrit,&pe- fte correptus eft. Inter alias milerias, quae peftem horribilem &formidabilem reddunt,duas funt,quse fingularem mihi horrorem incutiunc .* Prima , quod peftisfit malam,ex elemento vitx, mor- tis nobis conficisns inftrumentum. EJementum vi:x eft aer , quo refpira- mus , peftis idem ipfe eft aer corruptus & infe&us: &homohaurire habeat ve- nenum reipirando ? Et refpiratio quae elementum & alimentum eft vitx, in in- ftrumentum mortis conver tatur ? A trox fievities/ expirare eft mori,refpirare vi- R O C H o* 105 vere: hominem expirando mori, mors eft ; fed mori refpirando & vitam extin- guere,quod vitam confervare debebat. Crudele tormentum/ Davidjudx&afleclis ejus malc pre- candojCum Deo loquens ait : Fiat men- Pj fa eorum m laquexm, Age,cum infamis v ifte difcipuluSjtam ingratus , taminfi- duSjtahique proditor exiftat,divina tua, Domine,jultitia ordinet,ut ipli & fequa- cibusejus, de menfa fiat laqueus : Fiat menfa eorum in Uqueum. Non hic difcutio , utrum de menfa laqueus fieri . poffit , fiquidernomnc fuffocativum la- queivicesfubire poteft, In alia fimili maledictione idem prasdixerat David : Pluet fufer eos laqueos. Pr6,quanta de p ccelo veuifle videntur,& funt laquei J A- v liostexitdiabolus, alios ple&unt homi- nes,aliospluitDeus Quid univerialefuit diluvium,n!fi pluvije inftar^defcendentes laquei ? Illa ccelitus depluente aqua, inundatus & fuffocatus eft mundus. Por- 10 fi laqud dantur,qui bibuntur , qua- renonetiamdantur , qui comeduntm? De hifcc laqueis loquitur David .- Fiat menfa eorum in laqueum. Sed cum tot laqueorum fint genera , quare zelofifll- mas juftitise Rcx , fuftocativum Judae laqueumde menfa fieri optat ? Ratio eft , quia menfa naturalc inftrumentum eftvitje, &vitara, per ejufdem inftru- menta perdere , terribiliffiasum mor- tisgenuseft , quod fub imaginationem cadit. Ek funibus laqaeum texere , eodcm guttur conftringere , refpiratio- nem feu anhelitum intercludere , ficqu* vitam intra portas eripere , acerbum, laboriofum , violentum , dolorofum, anguftiis horroreque plenum denotat perimejidi modum ; vexumex eofequi- 104 S E R M O tur,mortisinftrumentis jnferri mortem. eft,quia in morbis aliis , qui vos amar, Sedfuftentandae reficiendcrque vitas er- majusvobis benevolentiae fignum exhi- g6 aflldere menfa: , eundemque bolum bere nequir,quam quod vos v:fitet,vo- ori ingeftum , in faucibus ln laqueum bifque adlit.-in pefte vero K nihilmajori converti.atroxmagis, violentum & do- vobis folatio efte poteft,quam quod fu- lorofum.terribUiufquemortisgenus eft, giat,quem vosamatis. Malum,quoddi- quia ipfis vitac inftrumentis vita eripi- cam,aiTifte mihi.eft velle malerquoddi- tur.Vita privari,inftrumentis vitar,men- cam,fugeame, eft velle benc. Ingens famque in laqueumconverti, eftmorte (anemalum J Porro fipeftisex felasthi- proditorismori. Bolus meperimenseft fera non efTet, ex hoc talis foret. Ulri- produor ? fub praetextu enim vitam fu- m um Canticorum capitulum , loqueme ftentaudi, eandem mihi adimit. ^ P orro fponsa cum fponfo,fic finit : Fuge dtlette CantJ. proditorem inftar JudsProditorismor- mit Hscultimafponfaefuaunt verba, C ' 2l ' te mori congruum erat: Ofcttlo tradis quibufcum finita vita,etiam finemacce- ** • filium ^ww«?Tradidiftiokulo : mo- pit hiftoria. Quod hic confidero , eft, rierisbuccella,five boIo.Porroficurma- quodmortis fponfas caufam textus no- litiajudae , prx cxteris atrocius mortis bisnoninfmuet,cum in toto virae decur- genus merebatur : David,non ut de f u- fu fufficientes non defuerint , qusadi- nibus, fed de menfa laqueus ipfi texere- mere poffent. Primo , fponfa binis vici- tur,imprecabatur. Atrociusenimmoms bus periculose fuit infirmata : Quia a- Cant.u genus eft,per inftrumenta vitae , quam morelangueo Secund6,belli periculis v.j, mortis vitam perderc.Sic Davideimpre- cum fponfo fuit expofita ; Fcjuitatm meo Cantj, cantejudas illud exa<5tius fuit executus. m curribm Pharaonu ajjimilavi te ami- v.j, Davidmenfun inlaqueum tranflredeh- camea. Spoiiaverunt & percufterunt derabat : & Judas unam in fe mortem la- eam vigiles murorum j Percujferunt me, lkU. utaperiremdt/ec7omeo, at tpfe Ibid.vj, mam , fed crudelior animas fuas quam j am declinaverat. Si itaque contracor- 6. corporiscarnifex&latro. Corpusenim porisarrumnas , animjeque moleftias Matth. fuummortisoccidit inftrumento : La- fponfa adeo fuerat obfirmata : fi binis 27.v.j. tjueofe fufpendit ; Animam vero fuam vicibus infirmata vixit; Si vulnerata re- foan.6. inftrumento vitss : Quimanducat hunc convaluit : fi expralio vitamreportavit: panem,vivet. Et in mambus vits mori; fi denique minus amatam , ncgk&ani, cheuqualis inlelicitas ! Non applico , contemptuique fe habitam videnscon- ne tempus geminum uni rei anpen- ftansperfeveravit: quantum,qua?fo,fuit dam, illud malum, cui refiftendo impar fuc- Ad fecundam miferiam tranfeamus. cubuit mortua,verba adhuc ore prcfe- Ratio fecunda feu miferia,quare peftem rens/ipfamet illud innuunt verba: Fuge infirmitatibus aliis acerbiorem judicem, ddetle mi. In talifeftatu (qualifcunque demura D e 5, R o c h o. iof ^emumis fuerit) verfan deprehendk, quandoque vivos fepultura: momio- ;Ut f ugamdslecto fuo fuadere necefla- rum mtentosin eafdem foffas corru- xmrn piant : Fxge deleEle mt. Etcum ifTeeXtindos : divkias & opes tanto qms fe inftatu veifari videt, ut vei maxi- kbore acquifiras , tanri tenacitate con- ffi.e amato , neceflarium puretdicere, fu fer varas ,ranti sftimatas , nnuc necWe- ■ge.a me , mortis ipfius interrogare cau- cras., nunc velut in .extrema neceffirare, (am fuperflwum eft .: cum illud ipfum non in aquam , fedin ignem projcdas, .occidat. Magna funt mala , iniirmka- ardentes afpicere fine dolore : natura- ;tes,yulne.ra,bella,languores,contemp- lem fangainisf velut omnem alium)a- ; tus,tm5ores,& caete3:a;h.uiufmodi. 9 qua: morem vel fufpenfum , vele memoria fponfa eft experta & toieranrur m mun- deletum : fratres i fratrrDUs , parentes i ••' malum vero , in ,quo y.eimaxime ;filiis,markosab uxoribus,& viceverfi .amatis dkendum eft , ut nos fugiant, fugientes : omnes denique a femetipfis' vmalomm omnmm eft maximum : iftud fuge.re conaros , fedfruftra:cum exitus ^animum in maxima patientia deficere fa- indifpenfabilker prohibitus fit &impo- ck .: iftudvkam „ in maximaconftantia ffibilis. Rario&pietas ibi crudeliter .auffert. Hujufcemodi malum eft pe- captos & obfeflos illos tenet miferos , ut iftis:: mikm , in qua ^elmaxime diligen- f e potius quietp pe4e invicem perimant, •tibus & dile&is a vo.bis dicendurn eft: -quam ad perimendos aJics foras exe- Fugedile&.emi, ant., Sedeheulquisdolorl quisgemi- J>eftem magis exaggerare nefcio, tus/quaj anguftialqus affl cfiolqux t quatenus malumeft particulare, &iio- anxietas 1 (jua: violentia .'qusdefpeiatK) minisfingularisinfirmitas, ficutiinRo- adeoiajthalis \ Etdenoc ftatu fuo ho- .ehoerat : fedqaatenusmalumeft uni- minesnecdum ceg;tenr.& horrorecon- verfale ,eivkatum, .provinciarunv, re- eutiantur/ morsillisfpatium cempufque -gnorumquelues , quisinfelickates,.mi- -denegat. Sexhorarum fpatio,rempo- ferias, affli&iones 4 horrores quar peftis te Davidis, peftis feptuaginta milJia e- fecum yehit : , rite penfare & expJicare jufdem popuJi interfeck. Et in plaga fufficiet? portus ve£tibus clau(os,na- tam terribili vel hominem fuifte putatis, Vigantesin mari , non folum ab oris non confternatum animo , & pedibus eorum, verumetiama ventis proculfu- adhucconflftentem ^queprsmortuum gientes.-viasterreftres rigidiflimis excu- atqueillos , qui lue jam correpti cade- biis cuftoditas, commetcia, communi- Isant? Quoddico , ; quodvedicerenef- cationemquemutuam hominum totali- cio , faxit Deus , ut auditu tantiim^ ter fublata , plateas defolatas yirguitif- ^ion autem yifu etiam & ta&u percinia- queobfitas&fpinis ; uti anteceflbrum musj noftrorumrelationeaccipimus , quod Solickudines , vigili* , cautek ficuci enim vita&converfacio- ne fua fanctificaverat terram , ita aerem morte fua purificare volebat. In vita , de loco in locum peregrinando fan&ificavit terram : in cruce morien- do,elevacus , brachiis extenfis aerem pu- rificavit. Enim vero quxnaminfe&io & impuritas inerat aeri , ut purificatione indigeret ? S.Athanafius illudexplana* vit,rationi , qux etiam S.Cypriani eft, inbjeiens. &>Jm ilie m aire mrritttr y qtft D e _S t R o c u b. iot thana Wiin-cruceQitdnt ftnit : ^«^r^ »_# y**.' conragium , infedioqne lerplt per par- ' ratione eamDpminusfuftinuit -,ita enim tium conjun£tionem. Venenumpefti- * ' fttblimatus aerem purgavit ab omni dia- ferum , aliqua prius inf e ret , Chriftus in eo redemptionis ftinam ; & hinc in omnes mundi partes, myfterium operari & peragere volens, Exunaparteoecupata^£gypto,corripu- inrer omnia mortis inftrumenta crucem ic Africam. Ex aliaparte correpra Ara- elegit qua exaltatus a terra fuftentare- bia pervafit Afiam. Exahaparte,corre- tur pendenSjUtaereminipfo aere fana- pta Gra.cia,pervafirEuropam. Quopa- rer : In excelfo loco , ut aeris naturam clode terra in terram , veldeaere inae- purgaret. Iftudque erat crucis arcanum, remtranfeundo,peftis falurifera operata omnibus retro fieculis abfconditum s qui- purgavit mundum , & fic ftupendo my- busChriftusperPropheramfueratcom- fteno , proprietateque prodigiofa pra.- minatus, fe peftem futur um peftis. Ero di&io comminatioque Chrifti fuit veri- peftistua t 6peftis t £cata,qu©dquein cruce peftis fucric Bene habet. Sed necdum penfare peftis: Eropeftis tua, opeftis^ celfo , num , peftem effe peftis,plus fit, Quemadmodum Chriftus crucifixus quam peftem fanare ut fanetur peftis, peftisfuit peftis:ita& S. Rochus pe- fufficirquifcunquedernumfanandi mo- ftis fuitpeftis» Minorem afferti hujus dus:verum,ut quis peftis fitpeftis.eodem non habemus authorem,neque minorem illam curare opus eft modo , quo ipfa in- veritatis hujus probationem , quam uni- ficere & perimere folet. Ita protinus verfale totius Ecclefix Catholica , in eft, & fic factum fuit a Chrifto , admira- Concilio Conftantienfi teftimonium. bili proprietate. Chriftus non folum Dum ibidem celebraretur Concilium, peftis fuit peftis, occidendo peftem : fed civitas ipfa a malo peftis fuit correpta. etiameodem perimendi modo , quo Porr6omniaardebant,confumebanrur, illa perimit. Quonam ver6 modo in- devaftabantur. Congregarione facra, fert aut inferre folet peftis mortem. ? adremedia confugienre divina,inpro- modusperimendieft , cumgraflaturper ceifionepubiica , S. Rochi imago de- O 2, porta- lOg S % R M O portabatur. Res mira/ feu fine miracu- limur collatam a Petro fanitarero com* lo ! Acfi peftis contra peftem , feu conta- mune quid cum peftis curatione habu- giurn vitx , contra contagium mortis ifl?. Sicutin pefte naturali tufficit,uC prodiiffet : quo paflh incidebat procef- lues corripiat tfnurfl ex quo rran- fi >, remittenfe&fi-igientepefte, redibat feat ad alios : p.iri ratione m divitjO famtas. Etveluti feviente &gra(Tante hoc contagio furnciebat , Ut Urto recipi- pcfte, nonfinehorrore, nuachi, nunc ente fanitatem , exhoc inalios derivare- illi ,hic& lbi corruere cernuntur , ita fur, Iftudpociffimumfuit Apoftolorunt in hocce vita? triumpho , eum admira- Principis miraculum. Sed S. Rochus y rione , & ftupore prx laeticia ',riunc hi, qui.velin remunerationem fuaritrrr-iftfe- nune illi furgere, 8c omnes tandem exi- licitatum, velexcellentix fux argumen- lienresexle<5tis,ad feneltras , adportas, tum,non alii, quam Chnfto ipfi compa- adplateas, vocibusinccElumpertingen- randus,ipftetiam Chnfto indivmo hoc tibus acclamantes, potenti mortis trium- contagio limilis , duplici faltem notabili phatori , prod giofo falutis reftaura- prxrogativa S. Petrum exceftit , ■ ipfo tori , gloriofo tatiti miraculi tbauma- atcenftantetextu : Concurrebat multt- turgo , novaz denique peftis tuar pefti tudo vicinarum civitatum Hierufalcm' applandere videbantur. Eropeftis tua^. afferentes xgros . lnftrmis vero jam Jero- o peftis. iolymii prxientibus quid faciebant ? ItA Maximum,in genere curationis mi- ut tnylateai ejteerent tnfirmos , & pone- raculofae miraculum quod mundus ob- rent inleElulis & ' grabatis , ut veniente ftupuit.fuit, quod S. Petrus rranfiens, Petro liberarentur ab infirmitatibus fpt- velumbra rantum corporis fui infirmis is. Ita u:S. Cetro.adimpertiendam fa- fanttatem conferrer. ln quonam ver6 nitatem duoforentnecedaria. Prtmum, nvxima hujus miracuh v s confifttt ? utex aliis civitatibusjerofolymam con- Confiftitineo, quod quamvis frequens fluerent , ubiS.Petrus agebat : Secun- efTetinrirmorum , per plate. s . 10$? qtiam, Nori folum civiras Conftantia nobiseripiant) ut fuppetente nobistam pefte eorrepta ardebat : fedomnispo- obvioporentiqueremedioipfinobisfuc- pufusarainimoadmaximum,provincia:- cnrramus : magna fide,&/iducia,m x- que Principes eodem correpti incendio rumnavirtuti illius atque porentiaead- abfumebantur, Sed mox utS.Rothus eo commenfurata & propria, S. RochL proceffitinpublicum * aer prcefentia? ip- opemimploremus: vel,ne videamur in- fius recognovit imperium percepta grati, non ut fuccurrar , fed fuccurrere Viftutis ipfius efricacia,ipfo inftantf,om- nort ceflet,ipfum rogemus ; ipfe eft enim riisillapefte Iaborandummultitudo,nec qui nobis (uccurrit , nec ope fua deeft. adS.Rochumprofedafeuad'duc1:a,nec Quem putatispeftem intra Algarvia; li- illo ad feveniente , fana &incolumis ffiitescontinerelQuemillam ab ingreflu exurrexit, Iftud eft,aerem a vera conra- Luficaniae arcere putatis,nifiglonofi hu- gione purgare % iftud eft vere peftem efle jus Triumphatoris e/ufdem, regno huic peftis. Contagio virrutisserat ilk S.Pe- ade6 femper propitii virtutern/mifit olim tri.- fed noncontagio,decivitatead civi- Deusignem c cado,qui totum Ifraeliti- fatem,non de platea ad plateam , neque eumpopulnm (ob minora noffris pec- de platea tranfiens in domum,fed dein- cata ) confumerer , jamque. fine limite firmoferpensadinfirmuffi.-contagiode- graffabatur incendium , quatuordecim fliquenominepeftisindigna.Porrocon- miliibus jamincineresredadtis, quando tagio virtutis S.Rochi pcftis erat peftis, arrepto thuribulo feftinanter Aaron ac- qtiiade infirmoadinnrmum,dedomoin currir,feque medium, teftetextu, inter dbrrium,de platea itt plateani , de civitate vivos & mortuos conftituens oblato in- in civitatem tranfiens in ffioffienro in- cenfo y fufaque pro populo oratione fegras provinciae conferebat fanitatenij compefcuitincendium : Stans intermor- ^ ultra rton progrediens, quia mhil fanan- tuos& vivenfes,deprecattt4 efipropopulo, dumreftabaf.DemqueChriftus braehiis & flaga cejfavit. Agedum , Lufitani ' v '* cfucis , S.Rochus hominum Iacertis in Chnftiani,jam ira casli egreflaeft e ma- aerem elevatus. In edito toc«> Quafe? nu Dei,prout Moyfes , hoc cafu dixit ♦ Utefqwe adaerem purgandum i Ut aeris jam ignis nos devaftaturus eft accenfus: ^,, naturampurgare t .Uterque,ut peftis eflef fam egreffa efi ira a Domino £f plaga de- * peftis :Eropefitstua,opefiis e favit, Sique incendium adeo validum, v * vinbus fibi additii 8c auclris , contra na- |, Vlf. turam limiubus iftis coercitum ulterius graflarinequic, indeeft,quiaS,Rochus Occema!um,Chriftiani,nobisin- velut alterAaron, inter morruos&vi- rerminatum eft&iffipendet: hic venres fefe interpofuir • fntermortuos& "juftitiaedivin£eeftgladius,pecl:o- viventes. Inter mortuos Algarvia?, 8c ribusnoftris |am lmmiflus: necdeeft,nifi viventesPortugalli£c,orationum fuarum Ut profundius immergatur, & cor fan- incenfo hujus partis aerem purum con- gat. Noftra nunc res agitur, ('nifieadem fervando, &neaIteriuspartisaerecor- geccata quse yindiclam proVocant,vifura rumpatur infedo prsefei vando. ix«» S t K u a O potens San&e ! quisad condigne te nec non miraculofi & fingularis tituli hoc cafu celebrandum , hujufque mira- ( Peftis peftis ) cum ipfo participatio po- euli excellentiam expljcandam verba mi- ftulat. Agnofcimus & fatemur nos pro- hi fuppeditabit / Quxnam, quaefo, tanta digiofam contagii iftius fufpenlionem, in mundo unquam vifa fuit poteftas , quarnaturamtranfcendir, hujufcetitult qux linea facta aerem difterminaret, ne debere virtuti.Scimus & videmus in con- ex una par te ad aliam tranfiret ? Hoc a te flniis Portugallia» mor tem & fanitatem patratum videmus. Maximum a Jobo acerrime duellare : quod autem fines no- conlideratum divins potentias miracu- ftrosingreflanonfuerit, neccontranos Ium fuit terminum ponere mari,dicendo prxvaluerit peilis hominum,facl:um efle, ufque huc venies , ulterius nequaquam quod peftem peftis favorabilem nobis ^ob\t. progreflurum .- Ctrcumdedt tllud termi- habeamus.Perge igitur gloriofe Victor, v io. fuis£§ dixtjhuc veniei , & non proce- & mediante interceftione tua,plus coram des ampltus. Enim vero quanto magis Deo valeant affli&i populi miferice,quam ftupendumeftmiraculum, eofdemaeris culparum noftrarum continuatio , qua elemento, tanto liberiori , mutabiliori, pcenasillisaggravamus.Potentiatuano- fubtiliori, tantoque magis indomito&: ftrae infirmitati fit adjumento ? Merito- furibundoterminospofuifle ? Illum S. rum tuoru abundantia inopiae noftraefit Rochus in praefentiarum , in confiniis fupplemento : Tua deniqueapudDeura Portugalliae , injedfcoquafifraenoadnu- gratia iteratam noftram ingratitudinem tumcoercet,eoufquetantum venireper- compenfet. Ita confidimus,ita abinter- tnitKns^Huc veniet : potenterque impe- ceflionis tutevirtute fperamus. Et ficut rans,ut ibidemfubfiftens, ne paflu qui- noftrae nos culpae tua: fecerunt infelici- dem pedisprogredi aufit j Et nonproce- tatis confortes,ita tuus nos favor,reme« des amplttts. dii iftius.quod ultimatam tuam beatitu- Enimverdquod potenteradeohucuf- dinemconftituit , reddat participcs,qua que reftitum fueriE,gIoriofe Sancte, Po- felices illae quarernae infelicitates quater tentiae tuae gloriam , confummata vicl-o- te eftecere beatum. Beati funt ria,augebit. Hoc talis Chrifti imitatio, fervi tltt, Amen. SERMO S E R M O D E S. PETRO NOLASCO Fundatore Ordinis S. Marise de Mereede Redemptio- nis Captivorum. Di£tusindie ejufdemSan&i , quo dedicataeftEcclefiaS. Mariae de Mercede,in Civitace S. Ludovici,in Infula Marignana in Amcrica. Expofito SS, Sa- cramento. Eccenos reliquimm omnia, & fecuti fumm te : bendam,Cathedram, vel ofliciummili- tarequod ambiebat: vel rivalemipilin- tervertere matrimonium , cui tempus, fidem & amorem impenderar. Vitaeigi- tur tasdio vi&us , nec nonforrunae in- dignatus,ftemmatis fui domo in quem- piam fratrum fuorum reflgnata , in ali- quam mox religiofarn familiam fe reci- ^it,mundum ad Religionem fecum de- feren c ,quem cum mcerore refpicit , & non paenitenriae defiderio impulfus, Qui taliseft,relinquit: fednonfequitur. Relinquit : quia patrimonium &c facul- tates reliquit. Non fequitur : quiaac- cepta inmundo injuria potius , quam ChriftumfequendUpfiqueextoto corde ferviendizelus &defideriurn, ipfumad Religionem traxit. Uluminati,fequentes, & non relinquentes , funt qui ma^e ab hominibus remunerati illuminaiione vera trahuntur ad Deum. Vidiftis mi- litem veteranum,multi:S in bello prxcla- re geftisappropiante fine vita?,annis,fer-- vitiis , vulneribufquegravem finepr.ae- mio fefe confiderantem. Jlluminatus cognofcit , quam ingratus & iniquus Dominus fit mundus : defiderio igitur fuccenfus ferviendi deinceps mclius foj- venti , nec non ponendi tcmpusinter vjr tam 6c mo.rrem,fago , cumcilicio., Bal- theo,cum fune, galea cum cucullo com- munitatis , religionem poenitentem in- greditur, Porrocum nullum , prxter- quam femetipfum habeat heftem , acri- ter conrra iilum depugnar,il!um fubigi.t, deque fubacto triumpliat. Hujufcemodi non relinquit : fed (equitur. Non reiin- quit: quia quodrelinqueret non habuir, nifichartas&literas , quas combulTit , qux fempercineres fuerunt. Sequkur : K quia jam aliam ignorat fcriptura;H,nliud- que vexillum; quam vocem Chrifti>ejui- que crucem. Perfedti denique& Sandti, qui relinquunt fimul & fequumur , funt illi,qui vocati , & ad altiflimum Evange- licx perfe&ionis culmen gratLa divina fublimati,gloridseS. Pctrum, reliquofq; Apofto- De S. Petro Nglasco. n$ Apoftolos imitanjtur „ Confiderate,quaefo,adquid quandoque v > it» deveniant homines,ne ad petendum per- veniant : 8c quiilJud experti non eftis,vi- debitis , quam id caro conftare oporteat. Denique antiquiffima omnium Philo- fophorum fententia, Nulla res carius conftat, cjukm eju&precibm empta eft Ex- pe&ansaddandum, donecrogeturven- dit, Dari vero fibi petens emit, & pretio cariffimo. Ex quo liqutdo infer tur,ReIi- giofis Redemptionis Captivorum earius conftare redemptiones , quam redemptos : redemptos acquirunr P Z dando Jl6 > I R M O dando,redemptionesver6 petendo. A*l publice aufpicato , abfque mendicandi £fajmt ¥ redemptos acquirendos dant femel : ad neceflitate ex. devotarum foeminarum j). "Jho. comparandas redemptiones mendicanc largiflimis eleemofynis , quibus totum^ ^ 40( , frequenter.PorrofiTurcaelytrumcapti- Apoftolorum fuftentabatur collegium, vorum carum praecise decernunt,cariuj tantum fuppetebac pro victu , ut & aliis illud S.PecroNolafco conftitit,quia pe- fimul panperibus , immo ipfius Judae tendummendicandumquefuit. concupifcentiae fufliceret : quod ex E- Primitivae Ecclefiae fidelibus, perfecu- vangelio patet» Qua» multorurn gra- tione, poft mortem S.Scephani Jerofo- vmmqueauthorum eft opinio. Nihilo- lymis in eos excitata,omnibus fuis facnl- fecius autamant alii probabilius , Chri- tatibus fpoliatis , S.Paulus difcipuiurn ftum veie mendicafle non quidem fem- fuumTitumablegavit Corinthum a ft- per,aliquoties tamen : quod iftopfalmi delibus opulentiflimae illius civitatis iil- loco probatumeunt: Ego autem mendi* colis ehemofynas colle£tum (poftmo- cus (um& pauper : Et fupra citato S, dum Colle&asdi&as) quibus fpoliato- Pauli textu. Sed enim,five Chrifuisboc: rum in Jerufalem inopia; fuccurreretur. modo mendicaverit,five non : Cum A- Exhortatus igitur Corinthios,ut in tantae poftolus eum mendicafleaflerat , ut fua pietatisopereTitumadjuvarent , Apo- mendicatione &paupertate Corinthios ftolus exemplum Chrifti imitandum ditaret, &omnes homines, mendtaavit, proponir,admirabile pro intentofuo , Sc ut ejtti inopia dtvttes ejfetis : hinc patet admirabilepro noftro. Ait igitur : Scitis non illum efle gravium iftorum verbo- enimgratiam Bomrri noflrt 'jefu Chrtfti % rumfenfum: fed alium magis univerfa- 3 ' or '% T cjuomam propter vos egenus fatlus efi y lematquefublimem. Qualis igiturilla 9* chn diva effet ut ittms mopia vosdtvttes fbit mendicatio , quaeve fumma emendi- ejfetit. Oi igi iale Graecum in quo epi- cata,qua Dei filius fibi eligendo pauper- ftola illa fuie confcripta , fignificantius tatem nos divices erTecit.^S Gregor Na- & netvoCiw^loco^egenus facJtts efi 9 ha- zianzenus & S.Chiyfoftomuspraeftan- bet,mendtcavit. htApoftolus vnlt di- tioraduoTheologiar & eloquentixgrae- cere. Ut intelligatis , 6 Corinthii,quam cae Iumina,propteieaque vim & fignifi- gratae Deo futurae linc eleemofynae,quas carionem textus in (ua lingua confcriptt colle&um Titus venit, memoreseftote meliuspenetrare valentes, S : Paulum de exhibitae nobis a Chrifto gratias , dum a- fublimiftimo redemptionis myfterio lo- more noftri ipfemendicavit ; ut nos di- cutum fuilTe affirrnanrjfummamque col- vites efiemus.. Iectam,qua nos Dei filius ditavit,carnem Hoc pofito , quaeftio agitatur inter fuifle& fanguinein;quae a naturahuma- ItaSuar, Theologos, utrum Chr iftus adeo fuerit na mendicavit : & in cruce viee lytri pro> exver» inops,ut opus ipfi fueritmendicare. Et generis humani redemptione obtulir» (ioneS. videtur quod non ; fiquidem ufque ad Nofir ftabiles in fidej infidelitatis & ad idoiola- ter rria eflentialia omnibufque Religio- triam prodivitatis non obfcura dab.int nibus communia vota , S. Petrus Nolaf- argumenta. Heu J inquitDavidjnon cus cun&ique ejufdem Profeflionis fietita: exeantillide terra ubi fides ipfo- fihiquartum adduntvotum , tanquam rum periditatur :&mein terra capitalis captivosfetradendiinmanusTurcarum, mei hoftis difcrirnini expofitum elTc toties quoties lbidem anima de fide peri- quid refert ita magnus ille Davidis fpi- clitabitur , necaliud fuppetet medjum, ritus fecinfed quamvis difcrimini Ce iemetiplos in lytri pignus tradentes. . expofuit , non tradidir. Inftituti hujus Qiiaenam hominum facundia , divini profeflbres non folum fe fe exponunc, hujufce voti nobilitatem exphcare fuffi- verum etiam fe tradunt. Deficiente au- ciat / Quodve exemplum in hominibus ro&argento , quo captivos redimere inveniri poterit , illud excellentia Sc poflint, fuoillosferroredimunt.trans- charitate exxquans! maximum quidem, ferentes catenas de manibus eorum ad in hac materia , quod in fcripturis re- manus fuas ; compedes eorum ad pedes perio, vir ille fecundum cor Dei , Da- iuos,femetipfos in mancipium traden- vid de fe praebet exemplum , multis ni- tes Turcis ; ne vel unica anima manci- hilominusparafangisabeo diftans. Da- piumdiabolifiat. Simiiem huic adlum vid a facie Saulis vitae fuae infidiantis deS. PaulinoEpifcopo Nolanocekbrac profuguSjCumaiTeclisfuisin terraMd- Ecclefia. Hiccum non haberet quo abitaru commorabatur» Eccediequo- captivum vidua: filium redimeret, dam cum {uis terra illa egreflus venit in femecipfum vendens pro eo captivum fe Judaeam ditionis ejufdem Saulis Regis. tradidit. Hoc fan&us Paulinus fecit; Hoc cafu , nifl David ProphetamGad fedattendite & videte ubi. In nola, praevieconfuluifler,uttcon(uluerat, ne- Inde nunc radices charitatis Nolafci, monona&umillumpraedpitem&teme- in S„ Paulino Nolano feminatajin S. rariu,omnibufque hcminum , five fanae, Petro Nclafco nata ; in gloriofis ipfius fiveinfanae mentisaufibusinconfiderati- filiisadultaflorefcit. Multi eamhodie orem judicaret. Quod Nicolaus de Lyra exercentin Barbaria ; omnefque in qua- merito admirans ait:David de terrain cunque mundi parte eam exercere terram fugiens.in terris exemptis agit fe- funt parati : quia omnes ad id voto funt . curus,&interrafui hoftiscapitalis , ho- obligati. ftifqueadeo infenft &c inexorabilis , uti Itafereshaber 4 Ubinamver6inChri- Saul erat,qui bina vice eum lancea ad pa- fto excellentiae hujus fimilitudinera rietemconfoderefueratnifus, commo- habemus ,ad quod docendum praefen- ratur. ? itaplane,citatusinquit Lyranus, tisdifcurfus ratiome conftringit ■ Chri- rationemadjungens Nevirtquierant ftus tanquam Redemptor perfedTus ^ ie ' cnmDavid declmarentad tdololatriam, nos redemit : nunquam tamen fe ap- Lj/ran. Ji dmmanerent in terra idololatria fub- prehendit,captivavit , aut in carce- dita. Terra Moabitarum eratregio remmifitproredemptionenoftra.Quid * forer, TZ4 S E K M e foret,Domine Jefu Chrifte , nifi in ifta cOnjecerint , carcerem cuftodiam appel- cuftodia Sacramemali prsefens efles ? \af wjecerunt manus tn ^pofto/os,& po- ^^ or . Chriftum pro nobis fe comprehendif- fuerunt eos in cuftodtapublica:S'\m\\\ter ^ fe,fe capiivafle , (eincarcerem mififle ifte Dominusexpofirus in carcerepubli- * affirmo. Iftacuftodheftcarcer , ifta co: claufusincarcere fecrero : fedfem- accidenria funt catens, iftud Saeramen- per incarceratusjfempei capttis : & fem- tum nVmum eft eigaftulum , in quo piif- per nofter captivus : captivus nofter eft. fimus Redempror fe captivari , (e alhga- Quia vero eo devenit £h riftus ut capere- xi,& incarcerari permilit : utnoftras a- tur,& proanimarum noftrarum remedio nimas liberaret. Chiiftusin die judicii captivusduceretur : gloriofos hofce a- fuos ad regnum coeltfte invitaturus, fin- moris ipfius paffuum Emulatores fimili- gularis fervitii loco , pro tantimeri- terproilliscaptivari , captivofque cir- Matth to l)raEmu recenfebit ; In carcere eram, cumduci oporcebat. Chriftus captivus i$v}6. &vemftuadme. Non eft necefle nos voluntarie\iIli captivi voiuntarie. Chri- dubiumponere, quod verba fecumve- ftus,proanimarumremedio:ilhfimihter. hunt : ipli quippeaccepto jamprsmio Chrittus,velut Redemptor : illi velut re- Jbid. beati illud ponent. Domtne y quando te~ demptores : illi concomitindoNola^- vidtmus tn carcere , & venimus ad te"> eum : Nolafcus imitando aflimilatus evolutis omnibus quatuor Evang* liftis, Chrifto: cui feaflimilaturushic magnus no'i invenietur Cbnftus aiiquando in- veneratPetrus,quando alcer, plusquam carceratus fuifle. Porrd li certum eft, magnus multum fecit illuai fequendo : Chriftum alicubi intarceratum fuifle Et fecutt fumus te. (cum illeipfehocdicat) d catmihi quif- piam.ubinam ) S.Bonaventura hoedixir, §■ V. &affirmat quod in fan&iflimo Sacra- T~" X hacfecundaS.PerriNolafci cir- SBonav mcmo •' Ecce^uem totns mundus capere I"""* ca S.Petrum Apoftolum praeroga- non poteft,capttvus nofter e(t ! Nonne — * tiva,alia non inferior , .SRdigioni videtis , quomodo illum claudunt, deMercede, non jam iecumipfa , led quomodo ineludunt ; quomodo lllum cum aliis religionibus collata: praeroga- de una parte ad alteram femper capti- tiva accedit. Etqusnamifta/qtiodob vumadmotum nutumque accidentium perfe&ionem , & quarti hujus voti dedueunt f li minus,dicite,quare facram praeftantiam ( ahquid adhuc amplius iftam pyramidem , in qua fanctiifi- dicere,praefumptionon eft) Religio lfta mum Sacramentum aflervatur , Eccle- religiolifiima caeteras omnes Ecclefix fia cuftodiam appellavit ? Quia cufto- Religioneslongopoftfeintervallorelin- dia idem quod carcer fignificat. Ita quat*. Qnam non meam,neque puvati ilhim non folum tam Giaxae , quam cujufdamopinionem, fedfupremi illius Latinae hnguae authores , fed ipli et- oraculi efle , quod folum omnium ve- iam Evangehftae nominant. S. Lucas ritatem authoritative quaiificat , pro- Evangelifta narrans quod Apoftolos pofitionis fiducia demonftrat. Quod coraprehenfos in carcerem pubhcum clarioribus fignificantioribufque veibis Ca- De S, Pei Calixtus V7II. affirmare nequivitquam his ; Rattone ejttartt voti^pro redimendis capttvis , quo fe pigntu ejfe capttvorum Fratres huim inftttuti promtttunt , meri- to poteft Orda ifte alus Ordimbus celftor & perfetlior judtcart, Patiencer £era~ mus , Religiones aliae : Itaenim dixit Pontifex fummus. Quando Calixtus illudfcripfu,quod fadcum eft anno 14^6. Societas Jeiu , aiiaque recentiora Reli- gioforuminftitutafuerunt excluia, Sed anno i6z8. UrbanusVill ldem elogi- um S. Religionis de Mercede» quando Religiofa omnia inftituta , nullo exce- pto,iifdem connumerabantur , repeten- do confirmavit. Et Papa MartinusV. propcer alciflimam voti iftius perfecho- nem, omnium aliarum Rehgionum pro- feffos ad illam de Mercede pofle tranfi- re , Profeflbs vero dicfae Religionis, ad alias tanquam minus rigidas tranfire non pofle declarar. Tantuin femper pon- dus hubuit in fumraonam Ponriricum judicio , notabilis illa obligatio : tan- tumque eft , ad folvendos alios ligare fe ipfum:& ad liberandos alios captivare feipfum, In hac vero pra;rogativa quam agnoverunt confirmaruntque Ponnfices , injuriam nullam aut grava- men aiiis Religiofis intulerunc mftitutis. Qiiid enim magnum , quod in ifto fuo voto nos excedat Religio fic aflimilata Chrifto? quod ipia ejufdem inftitutio innuk , quamvis gioriofa: humilitatis veibis.£xf mplo Domini ntftri feju Chrt- ftt , qm femetipfum dedit pro nobts^ »t nos a foteftate d&moms liberaret. Quia vero fummorum Pontificum veiba, funt voces de ore S. Petri , excellentias eafdem & praerogarivas,quas omnesag- nofcunt& huicinftituto fan&o conce» RO NoiASCO. UJ dunt,etiamS. Petrus concedit& confi- tetur. Concedit& confitetur Sandtus Petrus cxcellentiftiraum hoc inftirutum omnibus aiiis fupereminere inftitutis. Concedit & confitaur S.Petrus illuftnf- limum ejufdem initiatorem fuifle pri- mum maxunumque ilhus exemplar. Concedit & confitetur S. Petrus , fe no- mims ejus glorias non multiplicaias fo- lu/n, ied amplificatas etiam & au&as vi- dere. Deniqueconcedic & conficetur S. Petrus, fe ih materia fequendi , uti etiarh relinquendiabaiio Petro vi&um. Ab alio Perro : nam cum S. Petrus reliquiffet omnia , illeplusfecit,quamrelinquere. Ab alio Petro ; nam cum S. Perrus fecu- tus fuiflet Chriftum , illeplus fecit,quam lequi.Ecce nos reltqmmus omma & fecuti fumus te* % VI. ABfolvi fermonem fuccin&umre- fpe&u ejus quod dici potuiffet.* quamvis prohxum, refpe&u tem- poris quod ei determinaveram. Porro fi devotio &: patientia veftra nondum fati- gata deconfequentia feu confequentiis iotius meinterroget : concludendocum S.Petio,Qutdergo ertt nobis':con(eqaen~ tia fit totius. Ut congratulemur om- nes Beatiffima? Marias de Mercede , pro- pter gloriam, qusehinc ip(am,nobis ve- 16 iplis,proprer commoda & utilitates, quse nos omnes in hutus opcris, & hujus diei dedicatione expi&ant. Cum facrum illud inftitutum. tam excelleas fitinter omnia & pro tanta Deigloria , univerfalique mundi bono, & velutfecunda Redempcio : non fum- mopere miror, quod ipfa Angelorum Regina ( fingulari hujus infticuti pri- vilegio jfundatrix ejus cffe decreverit: 03 ■ & u6 S t K &ad idemrevelandum, animofqueeo- rum.quos p: t na opens tanti inft um;n- ta deftinaverar , excirandos, in propria perfona de ccelo defcenderir. Res notatu digna , eadem no Hzc ; qux contra Scribas & primameaconfiderariofuit,exqu* a arbi- ^Phanfeos olim into- tratusfum,EcclefiampropofitaexEvan ftuitChriftus.- fi vero funt eadem.diflb- gelio verba tantummodoquafiprateri num videtur illa pra;dicari nobis. Chri- ti jam temporis hiftoriam, & non veluti ftusiftisincufabat Judxos,quodfibinon neceflariam tempori moribufque nraj- crederent. Quare non credttu mth% 8c fentibusdoctrinamrecitare. nunquid incongruum,noftraeque credu- Vel unico tantum paffu in hac confi- htatiforetinjunofum, fi in auditorio # tnDeum,C$ 'inme J 0An ' tl ^ credite. Martham ; Qut credtt tn me,ett- v /t amfimortuns fnerit,vtvet. Mutatisver- J *n.n t bis dicit Samaritanae : Muher,credemi- Vtl t. ht.Et iptis~}adxis.Stmthinonvulttscre- 7 om ,^, dere,operii>us credite. Ita ut oporteat v , Vt credere inChriftum &credereChrifto. joan.io, Qui crcdendi modi multum inter fe diicrepant. Credere in Chnftum , eft credere ipfumefle,quod cft. Credere Chrift©,eftcredere illis.quas dicit. Cre- dere m Chriftum , eftcredere inillum; credere Chrifto,eft credere illi. Judxi neccredebantinChriftum, nec crede- bant Chrifto ; nec credebant in Chri- ftum, quia ejusDivinitatem noncrede- bant ; nec crcdebant Chrifto ; quia veri- tatem ejus non credebant. Et inhoc fe- cundo credendi modo , fides noilra & incredulitas fidem ipforum& incredu- ^itatem adaequare,imo turpiter excedere videtur. Judaeus nec in Chriftum.nec Chr.fto P«.o Dominica Qai: Chriftocredie ; & non credere Chrifto cum,qui non creditin ipfum; confequen- ter procedit. £ contranos credimus in Chriftum , &noncredimusChrifto;& non credere Chrifto,qui credit inChri- ftura,non credere ipfius veritatem,qui in iliius creditDiviniratem , tam eftaliena ab omni rationecontradi&io,utnonnifi de impote rationis& mentispoffitprje- fumi. Propterquod idemDomimusnos interrogat. Quare hm creditis tnih#q.d, ©b quam rationem mihi non creditis ? Quod jamdixi, declarandura&pro- bandu reftat.Chrifti Salvatoris noftri in- geminatam contra Scribas & Pharifasos querimoniam etiamprafens auditorium concernere demonftrabo : & fi partera ejus fiecularemconvincat, etiam Eccle- fiafticam veliicet.Verba habent.7W# , ^ f £ 7u es Cbrijius Fdius Dei vivt. Si igitur credebant Divinitatem Chrifti , ftcrede- bant Chriftum eife Fdism Dei, quomo- do noncrediderunt hoc, quod illis dice- batf Quia iftius temporis fides eracvefuc noftra ; &C omnes credebant tonc,ficuti nos credimus nuner credebant in Chri- Jtum,fednoncredebantChxifto.Apofto- !i£c Difcipuli necdum accepto Spiritu 1 km&o, veluti homines defe&ibus eranc obnoxii» & eofdemquandoq, pacicban- tur,quos nos ineurrimus. In pimeipio- &nneadmedietarem credebant : 8c'm utroquecafu fides eorum fuit dimidia- ta: diverfimode partka. In principio propter ruditatem & imperfe&ionem credebantCIuifto y &noncredebant in M Chriftunv,in fine propter fragilitatem Sc tentationem credebant in Chriftum.fed non credebant Chrifto v quia vero ifte credendi modus erat periculofns , prop- terea adjecit Chriftus,quod diabolus in- de fumptaoccafione illos foreccribratu- rus. Ecce Satbanas expetivit vos } ut cri- £ U£ , ^ braret fcut trtticum „ f Diabolus eodem dolo & aftufilios * Eva? tentat & decipit, quoillam circum- venit. Sicut fides fundamentum eft gra- tiar,ita contra fidcm ferpens primurn e- vomuir venenum..& in fide primae mulie- ri laqueum tetendit. Sed quemodo/ Zn» tenditne Forfan illi per(uadere,ut no cre- deret in Deumyvel de ejus Divinitate dli- bitaret.?' tantum hocabfuit adiaboIo,ut porius femel atque iterum credolicarem illam Evx aiTeverando confirmarix,fiip- ponendofemper,iIliTm, qui prxceperar, efieDeum, Cuv pnecepttvoSts Detetth- Gen.f. rmliter qui mortem illi fuerac interroi- %,- t ij& nacus,etiam elTe Deum. Sctt enim Deut, qmdin quosunqae dte comedertttsex eo* y &c. In quonam igirur tentatiocontra fidem connftit?n»n corfiftirin eo,ne Eva crederec hoc quoderat Deos j fed irt feoc coiififtir,ut Eva non crsderer , quod Deus dixerat. Deus Adamo & Eva? dixe- rat , eodem; momento- r quo de vetito vefcerentur ligno, ipfosmorituros : & hocipfum,quodDeus illis dixerac r ef- fecit Diabolus ne crederent J Nequa- Genj* quam mortemini, q. d. Deus vos montu- v, 4, ros efle dixit fi de ligno vefceremini s . fed talequid vos nolite eredere. Jlle eft Deusqui vos creavit ; ille eft Deus,qui Paradifi vos pcflefiores fecir ; ille tft Deus,qui vobis prascepir iftod , credite. Sed poftquam vos,tantamque frucluum diverfitatem vitx fuftentandce creavit,. candem PftO DOMINICA QuiNTA QuA. GBSiM^E, tgf eandem vobls velle tollere, nolite cre- obftri&!,tam excraordrnariam promeri- deve.JVequaejuam&c. Nullarenus fkni- ti ftfefiint pcenam , quare de fola incre- le quidcredatis,quamvis ilfe vobishoc ctulitate eos argtrit&increpae, His c/tti- efixetit, Crediteinillum,fed non cre- incrcdulifHerant. Neemelitts, necfor- datisilli. Iftuddiabolus intendit : iftud midolofius explanari poffet quod dici- eft confecutus" : & quo dolo primos no- mus, Primo, Chriftus prsdieavitin in- ftrosdecepitparentes,eodemdecipit Sc ferno,nonaddamnatas convettendos, nos tcarominus prerio dhnidium nobis fed magis confundendos ; ex majoribus ftdei offert , ut alterum dimidinm a no- enim inferni confuflonibus una eft tri- Ijislucretur.-credere inDeum , quan- ftisillacognitio.quamiferiiilidamnati- f% ^ t tumcunque voberimus , permittit ; fed onisfuse caufas vident ,quamquefacile ^di v credere Oeo, pr»hibet diabolus. Idcirco falvari potuiffent, fi voluiffent : & Chri- erecfimus in Ghriftum , & non credimus ftus exprefse & fpecific^ damnatos tem- QhnVco.Ncncreditismihfi pore diluvii,confundere voluit,quia Etutvideatis , quanti teferat , hanc homines erant quiin Deum credtde- eognofeere deegptionem , quamquedi- rant, Idolofatria , omnefqtie Dii falfl gna fit hazc do&rina , utpradicetur ; ortumhabueruntpoftdiIuvium,cujufce adiicrnem aliquant Cftrifti , nunquam csecitatis author &c inventor Nemrod fortaffe aVobig auditam aufcuTtate. S. exiftitit,atteftanteS.Chrono!ogia,quocf- ^ E* ^d™ P errus: P r i maE maeEpift.c.3.inquit,Chri- que coliigitur exhbro Sap. /^.cap, Ec v ^ ' ^itf * E ftum, quando ad infernum defcendit, quia ad id ufque temporis ornnesaccep- chmMcm i.S. Pet,j. aniraabus eorum , qui diluvio erantab- ramab Adamofidemretinendo,inunum Ub iBLeccg 1^(^2.0, forpti , praedicandojiiiaspopterincre- Deumcrecliderant i hinc Chriftus,om- duliratem increpuilfe ; quia Noe , dum nibus afiis hominibus^Sc aliis omnibus ^ ifa arcamfabricsrer»non crediderant , 0ei peccaroribus praererids , folas illos, rt f. ptfeendif patientiam in vanttmfperanres : . Hufltti qui dilnvioperierant increpitos defua CiriUifa. **fy*?- incarcere erant fptrittbtuvenienspr&di- incredulitate confudit. Mayima enim &h (eK ~ mdtnfer- Jr r .. . . . . . . tra lulta- msm A*m' faviti qm wcredishfuerant altqmndo? iniquitaSyqua-mterra commitntur , & m nstarum, qtsandff expeffabant Dei parienttam i& maxima confufio in inferno roIeranda a D^mafce. fententia. dtebmNoe',cmnfabricaretttrarca>'La- eft,quodhominesttoncredantDeo,qui init.lib.de cusifteexdifficillimis Scripturas fandtae credunt in Deum. Hominibus iftis hireftbus. Wulgentl locis unus,.tria magna d^ubia complec^i- Deusper Noeintimavir, fam arbitramini , cum dicente Chrifto, rendo fe fatigantes, & omnes illarn non illa fola vos in laboribus reficere queat ; inveniendofatigati.Hujusrationemde- voseaminquietam arbitramini, cumdi- dit S. Auguftinus libro quarto fuarum cente Chrifto , in illa fola requies confi- AutL confeffionum - Nonefireqmes ubiqttt- ftat ? veftra? ergoimaginationi, & non CtnfelT HtlS eam ' y mrite 1 md V"**** : f eti tbi affer tionibus Ch rifti creditis : creditis in •>■"' «^fyf^/^r/m.Ratioquarerequiem Chriftam&noncreditisChrifto. Ntn non inveniamuS,eft,quiaillam quairimus creditis mihi. ubi noneft. Nondicovobis(inquit S, A requie hujus vit» , ad alcerius vi- Auguft. ) utillamnonquauatis.-quaerite tae requiem tranfeamus. Omnes dici- illam.-folummodo vobis dico,quod non mus quod ad ccelum pervenire cupia- eft ibi.ubi iilam quaeritis. Si igitur bo* mus: nec dubico quin omnes cupiami»? numeftrequiemquaerere, illaver^non fedegonoro,ucividecur , quodvertice eft , ubieamquxriir.us , ubinamillam illuc pertingere velimus. Caftellaquae quajremus? ubiChriftas illamquaeren- in noftris capicibus conftruimus , funt dameftedixit: ibienim folummodoeft; velut pinnaculum Babylonicae rurris, & ibi tantum illam inveniemus,^««* ad cujtu ettlmen perttngat adccelum. Afcen- me omnes cjui laboratisC^ otterati eflis , ^ere&magisafcendere,creicere& ma- & e go reficiam vos : tollite jugum meum gis crefcere. Par vi nituntur efle magni, v *^* fuper vos , & invenietis requiem anima- & magni efle majores : majoresquid busvefiris, Haeccine verba Chrifti efle efleveiintipii nefciunt, nec ego tcio. creditisfoinnino. Age 5 refpondere mihi, Superbiaeorumafcenditfemper, Nemo certum eft vos omnes requiem defidera- determinatafibiaDeoftatunlcontentus P f alm * re ♦ certum eft vos iliam magno labore eft : nec eft homo aded pigmxus aut 7*?*** diverfifque viis qusrere, non tamen in- formica , qui non afpirat ut evadat gi- venire : fed quare eamnonqusericisin gas. Ad obcihendurn regnum caslorum obfetvanrialegisCftrifti-Chriftusinlege ecce quid dieit Chriftus ; Mfi efficia- Jifatth fuaomnislaborislevamen confifterein- mtntficutparvtt/t t nonintrabitts inreg- v g v i * op\\\Fentte adme omnes efut laboratis & numcdorum Notace bene verba ; Non ' oneran e{iis. Chriftusin fua,&tantum- intrabitts, Quae valde notanda 8c ti- modo in fua lege requiem in veniri afle- menda funr. Si dubium in eo ecmfifte- rit , Et tnvenietts recjuiem animabus ve- xet , utquss parvus fit vel magnus in re- ftns. Ergo fi non qua?ratis requiem in le- gno caelorum , de noftra devotione fa- ge Chrifti , «rtum eft vos non credere cUe credo , non fa&uros nes fcr upulum Riagnum, 1}' S E R M * magnum, quod parvuli fimus fururim cslo , fi interim magni^ fimusin terra. Magni dico ; quia veftra lingua loquor. Stncca. Q emi ij s< j U idam melius nobis magnitu- dines metiri fciens ajebat , indigni Alex- andro tributum fuifle nomen Magni, quamvis dominator foret orbis. Quia nemo in tam exiguo elemento magnus eflepoteft. In ccelo tantum inveniri pofluntmagni. Sed dubium£utidixi] ineonon confiftit, utquis parvus aut magnusfitinccelo : fedinintrando,feu innonintrandoinillud, confiftit. Non intrabitu. Occafionem huic do6tri- nceprasbuit Difcipulorum ambitio,qu& omnes&finguli eorum , quodfuerant pifcatores obliti , majores efle praetende- Zttc.lt fc> ant> Qmseorumvideretureffemajor. Tunc coeleftis Magifter hoc illis detexlt fecretum , docens archite&uram ccele- ftem non efTeadinftar terreftris, Civitas tanta , quantum eft coelum , fublimes valde& latas videtur exigere portas : & non eftita.S.Joannesin Apocalypfifua eandem contemplatus civitatem , An- geram vidit venientem cum aurea virga, ad metiendum totum , & muros & por- Apoca- fas jj f metiretnr civitatem tS portas ejus lypfu. t§ murum. Nihilominus Evangelifta, ^t 11, circuitum&latitudinem civitatis , nec non altitudinem murorum declarando, altitudinis portarum non facit mentio- nem. Si igitur Angelus etiamportas metirivenit, &eas menfns eft,quare S. Joannes menfuram earum non decla- rat / quia tanta portarum cceli eftan- guftia , ut nec fpatium nec nomen fit menfurarum, qaibus exprimi pofit. E- vangelifta hoc tantum de menfurapor- tarum aflerit, quod quaslibet earum (res magna admiratione digna) aperiebacur in fornu raargarita: : SmguU porte ex Apoc. jtngulis erant margaritis, Videte, qua- 21.V \% lisporta in margarita poifit aperiri* Hinc Chriftus alio loco,illam foramen, Marc t & non portam appellavit. Ego quidem iov,2f video margaritas coeleftes multo majo- res efle pofle illis marisErithisiipor- ta; veio quas in eis coeleftis Artifexape- ruit i quia juxta proporrfonem eorum, qui intraturi func , fabrcfa&a: funt, tali- tcr quoque delineatas funt, ut non parv* folum , fedparvulxeflent : quiafirni- liter decreverat , nt non nifi parvuli caelum intrarent. Nift efficiamimftcut parvnlinon intrabitis in Regnumcoelo- rum t SediftuddicitChriftus : iftud non una fed multis repetit vicibusj vide- ant nunc iili,qui omnem fuam curam, omnem luam induftriam , omnefuum fludium, conatus denique omnes eo coa- ferunt, utafcendendo& crefcendoma- gni evadantC quamvis magnos& par- vosannihiiando fianc) videant inquam, quam fiduciam feu fpemia coslumin- trandi fibi promittere pofllnr. Vel verbisiftis Chrifti eredunt , vel non cre- dunt. Siillis credunt, caelum intrare recufant ; & fi carlum intrare defideranr, ficuti fperant, quomodointrabuntiliac, qua Chriftus intrare pofle negat/eer- tum eft omnes iftos magnos Chnftianos, vel qui magni efle appetunt credere in Chriftum.fedacncredere Chrifto. Noa crednismiht} 5. IV. Verum enirs Vef e , quia , ambiti» ifta ut firaus magni, eft faftus, a. qiionatura& fortuna multosex- dufit : in raateria univerfah & qux om- nes PHO DOMINICA QjjlKTA QuADRAGESIM*. nes fangac » cafum ponarous. Chri- fi pecunianj furamini ftus univerfaliter,nemine excepto quit neminem duobus Dominis fervire jpoffetNemopotefi duobusDomints fervi- re. Quod intelligendum eft fimul &eo- dem tempore : diverfis enitn temporibus fieripoflenihil impedir. Chriftoautem * clarum valde horum duorum Domino- rum exemplumpofituro. quofnam iilos Dominosfuiffeputatis ? Deum& mun- dum ? Deum & djabolum? Deum& car- nempiVw.Deum & & peeuniam : Non potefits Deo fervire & Mammont, Si quiddareturinmundo, qundcumDeo concurrere poflet in dominio , eifet univerfale auri& argenti idolurru Mul- r* in mundo dantur nationes Dei igna- 'ra;,nulla verd, qua; idolum hoc non ve- neretur & adoret,illique obediat. Immo , perditisDeum, « iilam reftituitis, perditispecuniam : Si vultis fervireDeo , Deus&pecunia eidem templo non congruunt: fivuitis fervire pecunice , Deus &pecunianon conveniunt in eadem crumena : Aut u- num edio habebit & alterum diliget: aut unumfufiinebit & alterum contemnet. Vel renuntiandura eft pecunia:, fi amatis & laudaris Chriftum exemplo Zachau vel renuntiandum Chrifto, fi amatis& asftimatis pecuniam exemplo Juda;. O quot in mundo funt Judaj & quam pauci Zachaei / Si Deustot tamque induftriis gauderet fervis , quot& quahbus pe- cunia,quam grate ipfi ferv/retur / quot ver6 cffenfae ex pelTimi hujus Idoli fer- vitio in Deum redundant/Sacrilegiorum omnium maximum eft , quodhomines Matth, 6. V.lfo ex iplis , qm fe Deo fervue profitentur, Joco ejus,quod pecuni^ utendum iliis ef- quis eft , qui huic idolo non ferviat? fetad ferviendum Deo,homines abutan- Sicut igitur nemo alTerente Chrifto poteftduobusDominis fervire , ita ne- mo.eodem tefte , poteft fervipe Deo & iniuper pecuniae. Servire Deo pecunia facile,&fieri confultumeft • fervire ve- ro Deo & fimul pecunia; , impoiTibile eft, Zachams ad ferviendum Chrifto refo- lutus pecuniae nuncium remifit : vice veisa Judas jam pecuniae fervire paratus, abrenuntiavitChrifto : fedidemmojt pcenitentia duclus fuum vendidiffet projecit in templum Projeeit eos tntem plum. Miniftrivero templi,feeosin cor- bonam mictere non pofle refblverunt ♦ Nonlicet eos mittere in corb$nam, O abominanda & odiofa pecunia , quae nec furtoablata,neque reftituta , neque in templo , nequein corbona locum ha- buit cum Deo J & omnia fic fe habent, F*rs U, tur Deo,adferviendumpecunia;. Servi- jr remefectfiiinpeecatistuts, Quoties '?' bona Ecclefiaftica,qua: funt Dei , pro- ^** 4 ' phanis ufibus impenfa &infumptavi- demus? Etvafa templi Hierofolymitani vel illata in thefauros Nabuchodono- foris,vel ad fer viendum in menfa Baltha- faris? Quando unquamDeus concurrit ad commodum aut lucrum, in quo non defpedui haberetur?vel quisidola Jero- quod magiftrum boami fecutus terganon obvertit arc«e tnginta argenteos Teftamenti ? raptumexyEgvptoaurum Hebrasi adorarunt in deferto " idem faciunt mutata tantum figura ? quid refer t non adorare formam, fi ado- ratismateriam ? quid refert non adora- revitulumaureum, fi adoratisvituli au- rum ? Deum&idolum (velutifti Azo- tii ) fimul ara? eidem imponitis & hypo- crifi affe&ata creditis quod utrique § fimuj j^g S 1 *. M © fimul rervkepoffkis? Si Chriftusillud minidumvenio» Tantailludfidelitate, L»CA9 impoflibileefle aflerit , quomodovos induftria , &felicirate peregerant, ut v.if illud fieri pofleputatis l Sedhocinde uterque (inquittexcusj credicamfibi eftquiacredicisinChriftum& non cre- fummam duplicarit \ duobus talentis ditisChrifto. Noncredttismiht. Age, negociacus alia duo fuperlucracus efti cum loquamur in mareria de pecunia &qumquenegociacustalencisalia quin- &lucris,qua;hujusfeculi peccatumori- quefuperlucracuseft: felixRex ! hono- ginale exiftunt,ipfis vos lucris convin- rabilesfervi / quod fi fimilibus fervis cere& conftringere intendo ad faten- Regesbonaiuacradereur,bievicempo- dumiinerephca,quod nec veluc non ne- ris fparioilla valdeau&a viderent. Sed gotiantes,quales vos efle oporteret , nec jam nec Regibus , nec famulis , fed om- velut negociantes , quales eftis,Chrifto nibus loquor. Duobus talentis alia credith. Negociacionisinduftria&feli- duo, &quinquealia quinque lucrari, cicas in eo confiftic , ut modicis expenfis eft centuplum lucrari. Quis vero negoti- lucremini multum .• quantoque plus ac- ator adeo eric avarus, adeo lucris inhians quiricis& minus expendiris.tanco majus &infatiabilis , ut non contentus fir, veftrumeftlucrum majorque felicicas, nec maximas Deo gratiasreferacpro lu- Nunc ad rem. Omnes noftis, quid Chri- cro cam utili , & quod amplius eft fine _ ftus in Evangelio promittat, fcilicet, peticulo?Siigitur Chriftus nobisnon quodquialiquid propcer ipfum reli- eentuplum pro cenreno , fedcentu- querit , aut dederic, cenruplura & vicam plum pio iimplo promictit , quas faciunc AUtth. xternam recipiec Centuplum acctptettj decemmilliaprocenteno , quare cum , . y vttam tternam pojftdebtt. Circumftantia illo non negotiamur , nec conrra&um il- ' lucri& vits infuper quamvisnonster- lum acceptamus ? Ecficalem cumDeo n#,eftcondirio quam nec mercator, concractum nonaccepcamus, quarealios nec aflecuracor quifquam conrra&ibus cum hominibusinimus,de torminutiori- fuisinferereporeft. Nevero quifpiam buslucellis,& ira diverfisJ in excufacionem fui, fpem cardicacemque Pecuniam veftram ( loquamur clare alterius vitse , quamvis brevem adeo & famihariccr ) pecuniam inquamve- obtendac : Idem Chriftus per SS. Lu- ftramadannuum cenfum feu canonem cam&Marcum declarat vitam aerer- exponitis , & pro quanto f ut recipi- namalterius mundi , lucrum ¢u- atisannue quinque pro cenrum , aut Marc. plum veio hujusmundifore.-O'»^^»- minus :& li fex obcingant,eft difpenfatio 10.1/.30. tuminhoc , & mftculo futuro vttam legis,&exmagnagratia. Siigicurmer- Luc 18. Atemam. Ha?c func verba , hasc funt catori ahcui , qui cedendo foro vos de- Tt/.jo. promifla,hoc eftlucrumreale fecurum cipere poceft , pecuniam veftram datis Chrifti & plus quam reale quia divinum/ ad quinque pro cencum : quare Deo qui ucrumilludcredacisannon,veftricontra- profidejuflbre fuum habec verbum, &us&veftralucraidloquantur. & proaflecurarorefuam habet omni- Duoilli Regis fervi , quibus ad nego- potentiam , non dacis fimplum pro cen- tiandum talenca cradiderat : Negotta- tujalo i fi pecuniam veftram credicis homi- Pr.O DOMIKICA QUINTA QuADRAGESlMv©. ift homini , fa&o defuper inftrumento a dexteram maxillam tuam s prtibei1U& Notario , quare lilarn non creditis Deo alteram t Et cum nobilior fit patientia fub triplici Inftrumento , fub figno quam vindi&a , vindi&am nobis hono- gentilitio S.Matthaji, S.Marci, S.Lu- ri, patientiam verd dedecori ducimus. cx ? Nervoseargumemumhocurget Quare ? quia non credimus Chrifto. S.Petrus Chryfoiogus : Homo hommi Dicit Chriftus : Omms qui fe humi- Lua^ Petr. exigu& ehartuk obltgatione cmftrmgi- liatexaltabitur ' quife exaltatjmmi- V *U tur.Dem tot ac tantis •veiumtmbm ca- liabitur. Et nos putamus quod humi- vet, & tamen debitor non tenetur \ Si- liando nos dejiciamus , & exaltan- curi eftis , quod homo promiflum vo- do nos erigamus. Quare ? quia non bis lucrum aut cenfum fideliter folvet, credimus Chrifto. DicitChriftus: Si~ quia charta; folio fefe ad hoc conftrin- nite mortuos fepeltre mortuos fuos\ Et xic , & Deura non foiuturum timetis, nos ex fepulchriseruimusmortuos , ad qui tot facris libris , & tot fcripturis fepeliendum vivos. Dicit Chriftus: feobligavit ? Certum eft,fi crederetis Dtitgite inimkos veflros & tllisbenefa- centuplum illud,pro fimploquodChri- cite : Etquiseft,qui ver£ diligatfidem- ftuspromittit , pecuniamveftram vo- quefervet integramamicis.^DicitChri- Iuntate promptiflima daretis Deo, pro- ftus: Orate pre perfequenttbm & calum- Mttth, mifll cenfus medietate remiisa. Qua- Hianttbmvos,utfitisfiliiPatrtsveftriqut f»MJ« in ccelts eft : Et nos dicimus non ero filius Patrismei,nifiiniraicus meus mihi hoc Luc. 9t v.6o. Matth. Lue & luat. Dicit Chriftus : Qui aufert tib. veftimentum ( viafcilicet litis ) etiam v ' x ?* re vero pacifcimini & acceptaris potius quinque pro centum ab homine ? quia verbis Dei non creditis , quia Evange- liorum ipfius promiflionibus fidem ne- gatis.denique quia credimus in Chriftum tunicam t/lt noliprohibere : Et nos litem & noncredimus Chrifto. Non jredttis intentamus non ad defendendum mt hi- veftimentum proprium , fed ad rapien- Infinitahaecforetmateria , fidilatatis dumalienum. DicitChriftus : Vtgi- Mattk, eam ratiombus profequi vellemus, Sed late& eftoteparati^uianejcttisdiem ne~ */• V,». cumtantimomentifit , operae pretium quehoram. Scilicetmortis. Etquilibet erit, adhuc magis exiguam noftram c©n- vivit , & in ueramque aurem dormit , ita vincere fidem. Terminis igixur bre- folicitudine vacuus , acfi immortales viflimis illud agemus. Quid Chri- eflemus. Chriftus de Superioribus & ftusamplius dicit ( &c hoc eft primum Praslatis dicit : Qutves audit ,me audtt; Luc, 19, quoddixit) Beatipauperes fptrttu;quo- &yutvos fpermt , mefpermt ; Etnos V.l6. niam ipfornm eft regnum catlorum : Om- Superiorem & Praelatum ' etiam fupre- mum audire contemnimus , contem- ptores vero illius & irrifores audimus &adjuvamus, Chriftusinquit: FactU- Matth. useft camelumper foramen acits tran- lf>v,ifa r-i j i> — nes volumus effe beati & omnes intra- cumque tam fa- re regnum coelorum cile fit efle pauperem , & tam difficile efle divitem : nemo vult efle pauper, quare ? quia non credimus Chrifto, ftre ^uam dtvitem tranftre m regnum Chriftus dicit ; & quis te fercujferitw ctelorum ; Et nos pro eo , quod camelo S £ ti- *40 S i r m o timeamus , omni cura id agimus, ut grof- ciitur difficultates , quas in duobus po» fioremillumfaciamus. DicitChriftus. pulis, e quibustunc conftabatrnundus, Matth, j- e aatemfactente eleemofynam , nefciat S.Paulusexpertuseft , dicens. fr&di- i.C>M» (tntfira tua , qutdfactat dextera tua : &C camtu Chrtfium cructfixum^ fudaisqut* V •*/. nos volumus tubis publicari , quod am- dem fcandalum , Genttbus autem ftulti- babus manibus damus Sc accipi- ttam. Si igitur credere, uti oportetin Matth, mus , Dicit Chriftus Quod fi oculus Chriftum ,in quo tantam difficultatem, yv.if tuus dexter fcandaltz.atte , erue eum^3 immo horrorem humanus invenit in- c^jO. projiceabs te. Etquisanitnofic compa- telle&us, in quantum a Deo fupernatu- ratuseft, utab/cindere autafeprojicere raliter nonillummatur: nos, quitam fa- veiit rem quam araac ficut oculos , vel cile , & fine repugnantia omnes credi- foan.iA qusipfifervit ficut pedes & manus/ rausinChriftunv, quareetiam nonom- Chriftus denique dicit, Ego fumvut^ nescredimusChrifto ? Quarenoncre- veritas vita Et nos tali vivimus dttumtht? vita ,talibusambulamusviis,acfitotum Iniquitatis hujus ratio eft ; qtiia diffi- iftud mendacium fotet. Quare. ? quia cultates credendi in Chriftum fe tenent non credimus Chrifto. Maneatigi- ex parte obje&i: repugnantiae credendi turpro conclufione certa&infallibili, ChnftofetenenteXparte fubje&i : ill* licet cum magna confufione nortra, proculanobisabfuntjiftaenobis infunt. necnon nominis Chriftiani injuria, Fides, qua? non dolet , facilis eft ad ere- quodomnes,vel quafi onmes credimus dendum.- Fidesquarfinedolore exerceri in C hriftum , fed non credimus Chrifto. nequit , val de difficilis eft ad admirten- Noncredutsmtht? dum. Fides,qui credo in Chnftum, §• V. prarcipit mihi , ejus credei e laffionem: i Hriftus , cum fuprema llt veritas, Fides,qua credo Chrifto, pafliones mor- quare fibi non credamus , admira- tifkare meas mihi mandat ; & hic diffi- tus, incredulitatishujus a nobis eultas confiftit. Ad credendum in exigit rationem, petitque ut illud,Quare, Chriftum (ufficit , fupernaturalem fidei ipfi dicamus: Quare non credttts mihti a&um ehcere; ad credendum Chrifto, nihileft difficihus quam iniquitatisred- multos actus contra naturam exercere dererationem • & hoc tantum difcurfui opuseft: Scfacilius eft , illam excedere noftro fupereft, non ut refpondeamus femel,quam continuo contra illam pu- Chrifto , cui fatisfacere non polTumus; gnare, faepiufqueillam vincere. Idem fed pro inftructione & emendatione S.Paulusdefiniendo fidem , illam dicit jj ( y ll% tantummodo noftra , tantique maliut efle Argumentum non apparenttum. Et v x radicem intelligamus & cognofcamus. inter apparentia ,& ea quae non appe- Quxnamigitureft,aurqualiseffepoteft tuntur,magna eft differentia : adcre- ratio , quod , cum omnes cr«damus in dendailla , qu£Bnonapparent , poteft Chriftum,tam pauci fint, quiChrifto nonhabere difficultatem intelledus : ad credant ? Fides qua creditur in Chri- ampk&endaea , quae non appetuntur, ftum; fides qua creditur , Deum effe ho- femper repugnantiam habet voluntas. rainem crucifixum , omnes illas comple- Chri- c: PRO DOMINICA QuiNTA QuADRAGEStM./£. §|i Hhriftus voTimtatem eft allocutus, inDeos falfos: credere inDeum Crea- quando modo admirabili illam ipfam toremcceli & terra:; & non in trun- difFerentiatnfupponendodecIaravit. Si cos & perras , eft credulicas difficul- fdtsvultvemrepofi me, abnegetfemet- tate carens : lumen naturaleilludmon- iffnm , & tollat crucemfuam. Nocate, ftrar, rario diftar , inrelledus aflequi-. non dixir , qui me vulr fequi , conficeatur tur : Sed credere Deo (quod non eft fpe- me ; fed neget fe. Nec dicir.adorer cularive eredere , quod ille eft; fedpra- crucem meam ; ted rollat fuam. Chri- &ice\ quod ille prarcipir & confulicjmul- ftum confiteri,ejufque crucem adorare, ta nacuiaj conrraria, & volunrari repu- eftinillumcredere: abnegare femetip- gnantia praecipienti , & ma.i. firavero tibi, Er crederem mandanrimihi , commurare parriam cum exilio,requiem cum peregrinatione; domum propriam & amplam cum tugurio; eonfanguineorum meorum fa- miliare conforrium cum genre exrra- nea & peregrina in moribus & incognira lingua : & fuper omnia, quod nefciam quo vadam aut ducar ? Vidcte , num iftanonardua fuerir fidei probatio; & utrumin hocaftu mulra occurrerinc, quibus nacura reclamarer, Sed bic quare Fides , qua credidir in Deum , in non ftirir. Deus Abrahamo promirrit ipfo non laudarur.fed fides , quaDeo filium, dans illi Ifaacum : in hoc illi credidit ?CrediditAbrahamDeo. Quia longam promirrir neporum feriem fe- credere in unum Deum , & non in mul- liciratefque ftupendas : & in medio ex- tos.-Crederein Deum verum,& non fpe&ationum harum Deus, quafifolio S 3 ver- 14* Gen.it, «♦*4 verfo , promiflionum faarum oblitus, necfaturumeflet , nifi poft tot annos, aut dolore ta&us, Abrahamo gladium, quomodo fieri poteft?Pro folutioneno- ignem & ligna prajpatare mandat , ad vx hujus& fortiflimaiobjedionisgratias tollendam eidemltaaco vitam , ipfum- debeonotabilicuidamtextuiS.JacobiA- quein monte fibi monftrando facrifi- poftoli infuaCatholicaeap.z.^raW!» + candum. Tolle filtum tuum prtmogent- Pater nofter nonne ex opertbtu jufttfica- tuntytjuem dtligis , If«ac0 oferes tllttm tw eft, oferens Jfaac filtum futtm fuper t ^ in holocauftum fufer unttm monttum, ahare ? & fuppleta eft Scrtptura dtcens. * ' quemmonftraverottbt, Et unus Pater Crtdtdtt AbrahamDen. Notatebene il- credac Deo unicum filium , & unice lam ultimam claufulam , quae mirabilis dile&um immolare jubenti , cutn om- eft. S. Jacobus inquit in memorabili nibusmotivis horroris & compaflionis, illaoccafione,qua filium fuum immola- quod ipfeDeus non tacuit ; & idem vitAbraham, Scripturamfupplefle ce- ipfe Abraham facrificii fit executor; & lebre illud teftimonium , quod fidei non aliud facrificium , quam holocau- ipfius tribuerat dicens ; Abraham cre- ftum, exquonullapars alia feumemo- diditDeo ; tffuppleta eft Scrtpturadt- riale nifi dolor , defiderium 3c ci- eens\credtdtt AbrahamDeo. Ita.ut te- netes 'remanerent ? Hic quafi deli- ftimonium Scnpmra: praeceflerit ; fa- quium pafla defecit natura ; hic ani- crificium vero Ifaaci tot annis poft fue- mus&generofitas triumphavit; hic fi- rit fubfequutum s nihilo fecius tcftimo- des contra fidem pugnavit,& vicit feip- nium pi aeteritum ad facrificium refera- fam : propterea non ceiebratur in cuc futurum ; quamdiu enim facnfi- Abrahamo , quodcrediditinDeum.fed candi aftus r.berat, Scriptura fuit veluc quod credidit Deo. Credtdtt Abraham fufpema& impedita , maximamiilam j)eo. fidei Abrahami probationem per fup- Sedantequamdifcurfum concludam, plementum ejus , quod prxdixerat , obje&ioni notabili , quam i* htte- exfpeCtando. Quoufque Abraham non risfacrisverfati replicare poftunt, fatis- facrificavit , nec magnammitas ejus facere volo. Qiiando feriptura de A- nec praeftantia fufiicienter erat quali- brahamo dixit ; Credtdtt Abraham Deo\ ficata , nec Scnpturae reftimomum mte* f faac nondum erat natus , nedum immo- gre completum : quando vero ad fa- latus ; nam cafus facrificii viginti& fex crificiumperagendum fe accinxit $ & abhincannisaccidit,Ifaacovigintiquin- Scriptura & Abraham perfede fuum que setatis annos habente. Quonam fuppleverunt .« Abraham luam hdcm, igitur pafto,ad hunc a£tum,teftimonium Scriptura fuam veritatem : Etfuppletaeft &elogium fidei ipfius potuit referri ? Scrtptura dtce»s:Credtdit AbrahamDetr. quod idem teftimonium ad exilium pa- ut pateat , qndm certa fit affignata a no- ttix referatur,pofito quod ptiecefferar, bis ratio differenriae inter credere m ficut omnes Commentatores dicunr, Deum,& credereDeo: credere mChu- ti anfeat : (ed ad facrificium futurum,& ftum,& credere Chrifto : & quod tan- adffo cemotum,quod nec erat , nec effet, rummodo Deo & Chrifto credat , uti oportet. PRO DoMINlCA QlMNTA QUADR AGES lMJE t I4J bportet,qui contra natuta; repugnantias, qui ccelum tibi referatum promittit , & & fuper omnes proprii amons leges credis illi , qui tibi illud oecludit? non prompte & conftanter obedit : fed quia credis ilii,qui ex amore tibi minatur in- iftanobisdeeftreiolutio&ammus;& in fernum,&credisilli , qui fub dulcedine iis.qujE Chriftus auc pra-cipit aut confu- mentita, re ad illum adducit & prarcipi- lit infirmamur,timori & horrori & difE- tatjtalis eftnoftra ca?citas,talis noftia in- culcati fuccumbimusjidcirco credendo in fania, talis noftra infirmitas eft & vecor- Chriftum.non credimus Chrifto. Harc dia. vera eft refponfio ad iftam qusftionem; & hoc eft lftud verum quare,quare non creduis mihi} ' §. VI. Abraham credidit Deo necdum ho~ mini: credidit Deo , antequam incarna- retur,&proeo moreretur : &nospoft vitx ipfius exempla rebe!les,& poft mor- CUm jam facisfecerim themati, dif- tis ipfius excellentiam ingrati noncre- curfum meum abfolvi,&,ni fallor, dimus Chrifto? Poftquam Chriftus reli- probavi, quod promifi. Conclu- quit icelum , non mandat nobis relin- dendo,quemlibet Chriftianum interro- querepatriam, velut Abraham : Poft- garemallem.velut quilibet interrogaret quam Chriftus cruci fuit affixus , non feipfum : fuppofito,quod non credimus prazcipic nobis facrificare filios : & non Chrifto cuinatn credimus ? fi non credi- erubefcimus,quod homo legem non ha- musChriftoineo,quodnobisveluclegi- bens , nifi ilfam natune , contra vali- timus Dominus mandat ; ineo,quod ve- diffimas ejufdem naturce repugnantias lut verus Magifter nos docet ; & in eo, fidem & animum habuerit ad credendum quod tanquam verus amicus nobis con- Deo,tam duras fibi leges ponenti • Vi- fulit : cui crediraus,feu credere pofiu- vimus adeo falvationis fecuri non cre- nius,nifi alicui Tyranno,qui vi nos op- dendo Chrifto, folummodo quia credi- primat;alicuiprod'tori,qninosdedpiat; mus inChriftum. Ecce , quid textus alicui adulatori , qui nos perdirum eatf fidei Abrahami adjungat. Credidtt A- JVe credas inimico tuo tn aternum , in- braham Deo,& reputatum efl itti ad jtt- quit Spiritus fanctus. Et qui funt ifti; quibuscredimus, nifitres illianimaeno- ftrse hoftes ? Tyrannus vim nobis infe- rens,&in fervitutem redigens eft mun- ftitiam.Credidit Abraham Deo.Sc ex hoc juftuseft habirus, & quatalis canoniza- tus. Quia credidit Deo finquit) & non, quiaeredidit inDeum. Fides , quain dus : Proditormentiendonosdecipiens Deum&inChriftumcreditur, eftfides eftdiabolus : Adulator guftui &fenfui juftorum&peccatorum : fides.qua Deo grataiemper ioquendo , nos pracipi- & Chrifto ereditur Juftorum tantum eft tans&perdenseftcaro. O carojona- fides; hasc enim alteram tranfcendens tura corrupta » 6 appetitus deprava- juftificat & falvat. Multi,qui in Deum & tus ! 6 fragilitas & miferia humana Chriftum crediderunt,agunt in inferno; quam facile apparenti bono delecfcabi- &exiilis, quiadrationisufum perveni- li te fubdis ; & quam cxce & potemer untjlli foli falvantut,qui credunt Deo & honefto & utili refiftis? non credisilii, Chrifto, Enim 144 » « * Enim ver6 ne communi Chriftiano- rum&Catholicorum fiJe,qua abhxre- ticis di(cernimur,nob;s blandiamur • ve- ritates iftasuna veritate,quam nos Lufi- tani parvi pendimus,quae tamen anxios nos&follicitosvaidereddere deberet , abfolvam. Fiduciam magnam conci- pimus ex eo,quod fircniter tanquarn fide- les Catholici credimus inChriftum/Ego nunc ex parte ejufdemChrifti vobis lo- quor veritatem ; quod (1 defecerimus in fecundo credendimodo, etiam primus deerit nobis : & fi noncredimus Chrifto, timendum nobis , ne etiam credamus in Chriftum.Anglia,Hollarrdia,Dania,Sue- cia & tot aliae Provincix& nationes Eu- ropse,vel totaliter perditx,vel haerefiin- fedtae , eriamfiierimtCatholicoeiicut& nos; fimiljter floruerunt in fide,niultof- que &magnos Sandfcos protulerunt Ec- cleliae. Quare ver6 illos ab Ecclefia ea- dem & fana doctrina , quam llladocet, defecifle putamus ? Dicant hoc do&xina & Magiftri eoium, Lutherus, Calvi- nus&alii,qui illos m fnoserrores indu- xerunt,etiam credebant in Chriftum,(ed quianon credebant Chrifto , jam non credunt in illum, impugnant , negant Evangelium , quia non crediderunt Evangelio.Tradiderunt fe licenter vitiis & peccatis.qux quiaconfiteri noluerunt, Sacramentum Confeflionis ncgarunt : laxarunt frcena turpitudini & concu- pilcentiis;& quia noluerunt fervare con- tinentiam,abnegarunt caftitatem ; tradi- derunt fe ebrietatibus & gulx intem- perantiis,&quia fobrietatem colerede- trectarunt : jejunium & pcenitentiam ab- dicarunt. In omnibus inclinationem naturx & vitx libertatem funt fequuti : & quia noluerunt operari bene , neceffi- catem & meritum bonorum ©perum (vT ftulere. Reiicla denique lege Dei tan" quam rideies,& rationis tanquam honar- nes,aliara formarunt,quam Religionem vocant ; in qua tantum creditur commo- dis,&obeditur appetitibus. Ecce quac fides confervari poterat inter brutales mores ? Retinent Baptifmum & nomen Chriftianum,fed vers funt a r hei; & quia non crediderunt Chrifto,eo devenerunr, ut nec crederent in Chriftum. Hifce mediis& difpofitionibus invecla , tot . Regna corripuit peftis , quas dicitur hx- refis. Et faxit Deus,ne ex Septentrione etiam ad Qccidentem tranfeat : nondum hic appulit,(ed jameft in via ; & quo- niam vitia illi expediuntplateas , haud di fticilis erit tranfitus, §. VII. N> On erit illi (repeto) difficilis : rranfitus; nam ficut illi,qui cre- dunt Deo,facile tranfeunt ad cre- dendurm in Deum .• pari ratione denon credendo Chrifto,facile tranfitur ad non credendum in Chriftum.Ninive maxima eraturbiumtotiusmundi; inquilini in- finiti.omnes Gentiles fine fide & cogni- tione Dei,moribus corruptiflimi & abo- minabiles, Regique fuoper omniafimi- les , qui tunc erar infamis ille Sardana- palus ; nihilominuSjScriptura tefte,om- nesNinivitx uno eodemque die credi-^ derunt in Deum. Cospit fonas pradicare itinere unius diei , credidernnt viri f 0flt NimvitA in Deum. Si homines ifti erant v '$' gentiles,& tot milleni ; adeoque habi- tuari in vitiis, qux velmaximetenebras ofFundunt inrelle&ui , &indurant vo- luntatem ; quomodo tam facilecredide- ruat Pro Dominica Quwta Quadragesim^ runtinDeum ? Crediderunt in Deum; cum fide confcientiam quia crediderunt Deo Deus pradica- tione Jonas ipfis notificare voluit , qua- draginra dierum curriculo abfoluto civi- tatem ipjforum terra? hiatu fubverten- dam. Adhuc quadragmta dies , & JVi- nive fubvertetur, Et ex praedicatione perterriti ; &expunitione interminata timore perculfi , Rex & populus credidit W bonam , & cum confcientia bona fidem conjun- &am habeas • multi enim in hoc Ecclefi» primordio non facientes cafum de confcientia, naufragium feceruntin fide. Pr6 quantopere confpectis iftis nau- fragiis timendum , ne&hacc navis,ia quanavigamus , idem patiatur! Hxc in vexillis crucem & Chrifti vulnera pra?- 1 -II' ----- — »uvvimw\.1UHU V UUIUil JJltS— futurum.quodDeusperProphetamillis fert; fed quando confcientiarum futu- intimabat : & quoniam crediderunt raj adeo lacera? anmr^nr : n „oJ« intimabat : & quoniam crediderunt Deo,mox etiam crediderunt in Deum. ^trediderunt viri Ninivitt in Deum. Agnofcarous igitur veritatem. Quod fi de credendo Deo tam facile tranfitur ad credendum in Deum ; fimiliter de non credendo Chrifto , eadem facilitate tranficur ad non credeudumin Chri- fturmNon ego, fedS. Paulus hoc dicit. Loquebacur S. Paulus cum Tiraotheo, adeo lacera: apparent ; quando tamparum credimusChrifto, & do&ri- na; e;us , quid aliud fperandum reftar, quam quod tot aliis accidit ? peccata no- ftra non magis funt pri vilegiata , nec mi- nora peecatis eorum : & fi, peccatis eos demergentibus , naufragaverunt in fide; quarenon fimilem nobis timeremusin- feliciratem, &nefimiliter quandoque dicatur de Lufitanis (quod Divina mife- melioreChriftiano quam nos,& dc cujus ricordia avertet) circa fidem naufraga- fideiruinamemsminor fubefle poterat: verunt. Timotheus erat Apoftoli Difcipulus, a~ S. Paulus Timotheoin exemplum ob deoque in fide Chrifti proveaus; utin' oculos ponit binos in primitiva Ecclefia hujusejufdem Epiftokinfcriptioneip- valde nominatos , Hymenjeum fcili- fumdilecT:umin fide filium compellct; cet,& Alexandrum; qui ed , quod ftatu* adeo in fanftitate profecerat , grariis tis confiliifque Evangelicis fe nonac- cceleftibusitacumulacus , ut fublimifli- commodarenc;recepta jam fide.ab ea apo- masilluftrationes,divinafquerevelatio- ftatarunr.Ego verd,epilogiloco , aliud neshaberet : nihilominus magnus ille exemplum,ilIiscemporibusfimiliter vici» Magifter,GeaciumqueDocl;orinprimo num , magistamen terribile&horren- roox papitulo , illurn exhortando foilici tum efle cupit fus verbis. Commendo tibi fili Timothee fecundum pracedentes in te Prophetias.utmtlites m illis bonammi- litiam , hahens fidem & bonam confci- entiam , quam qmdam repellentes , circa fidemnaufragaverunt. q. d, Com- mendo tibi fili Timothee , netantum ' — dum memorix vcftrac imprimere volo. Anno Chrifti xto. in civitate Antio- Baren t chena(ubi prius fidei Cathedram fixit Spond*a\ PetrusquamRoma;) Sacerdos quidam Chnfit,' Sapriciusnomine,obChrifti confeflio- Anm nem fuit captus: carcere aliifquetor- i6q, mentisconftanter toleratis , adlocum tandem martyrii , eadem durante con- - *J? ' " " ..... .yiu) VHUVUJ ULiiailLb WWH- revelationibus ttus credas , ut vitam ne- ftantia deductus eft. Strui lignorum jam gligas ; in corde & operibus tuis femper impofito inftar Ifsaci , C um Tyrannus farj. f/ t X capid Matth. r 4 6 S i capitiamputandopararcr ic*tum, Nice- phorus , quo cum ipfi inimicitiae fue- rant, pedibus ejus advolutus petit , ut in illafaltem hora feingratiamrecipiat, fcenedictionemque impertiar. Quid putatis , Auditores , refponfidandum fuilfeaSapricio, &quid faciendum tali cafu?clarumeft, quod fi illumnonpof- fet ambobus amplexari brachiis , e6 quod manus haberet ligatas,omni fal- rem cordis arfe&u , 8c poffibili fuavitate /verborum ilhim recipere deberet in ani- mam,quae tam gloriose jam proficifce- batur inccelum, quam proChriftotra- debat. Sed , cafus inauditus, &c fupra cmneinaaginabile obftupefcendus. Sa- pricius indignabundus eumafaciefua recedere ju(fic,quod tali homini recon- ciliari nollet,tantufque adhuc perfevera- rec , quantus unquam inimicus ipfius fuiflet ; feque hac occafione mundo pa- lam fa&urum , quod ufquead mortem inimicus ipfius perfeveret. Hujiifmodi refponfum a tali perfona , & in tali hora omnem fidem humanam excedwe vi- detur : Divina vero Providentia voluit, ut acta totius fucceiTus, & teftimonia au- rhentica hodiedum adhucextent , tefte Baronio , ne tam horrendicafusvacil- laret fides,&: illius, quod adhuc gravius «ft. Sed,ancequam progrediar, aufcultet me Sapricius , cum jam audire dedigne- tur Nicephorum. Homo , Sacerdos, monftrum , vides ubi fis ? recordaris quid fis ? artendis quid efte velis? ftas fub gladio Tyranni, vis eiTe Martyr, &non reeordaris, quodfisChriftianus ? non meminiftiChriftumdicere ( 6c quidem graviter dicere) Ego autem dtco vobis R M O diltgtte mimicos veflrosl quomodo ergo non amas illum,qui fi inimicus tuus futr, jam non eft;&,quod plus eft,quando ille pedibustuisadvolutus, a teveniampre- catur. ? non recordariseundem Chriftum dicere : Si offersmunmtnum adaltare, jtf^y reltnque ibi munus tuum, (3 vade prtiis reconciltari fratri tuo^fifrater tuus ha~ bet altqutd adversttm te. Cum igitur Nicephorus veniacreconciliari ribi, tu- que ftes ad vitam fanguinemque tuum facrificandum pro Chrifto , quomodo non accepcas amicitiam ejus,& ficuti vfc xifti; ita mori inodio non times? Hk videbitis Chriftiani , quomodo certum eft,quod prrcdicavi, quod non omnes, qui credunc in Chiiftum , credant Chri- fto. Sapricius tam conftanter crede- bat in Chriftum,ut ad coufitendam iuarn fideiu,vium profundere eftet paratus &eodem tempore tam parum credebac Chtifto ; ut contra duo expreffa dottri- nx ipfius prascepra , nec amaret iuum inimicum,nec cum lllo in gratiam redire vellet. Et,ut etiam videatis in eodem cafu , quam certum fit,quod pro conclufione dicere cceperam, quod, qui non credit Chrifto , facile tranfear adnoncreden- duminChriftum ; majori cum ftupore audite,qmd ad iftud Sapricii refponfum fuerit fubfecutum. Mox utSapricius refponfum dedic Nicephorcqui quam- vis inimicus efTer^illi reconcihari detre- dxans, adcarnificem i&um jam vibran- tem converfus,enfem fufpendi precatur, Et quare ? quia jam ( inquir Sapricius ) non fumChriftianus, abnegato Chrifto idolis incenfum offerre pararus. Ira dixit & ica fecit verus & falfus Catholicus ; in momento Pro Domikica Quinta Quadragesim^*, momenro de Sacerdote in facrilegium -, eodem momento, eodemque continuan- deMartyre in apoftatam,& de Chriftia- te a&u tran/iit ad Nicephorum, Jara no in idololatram tranfeundo. Safricim carnifex male formidatum,fine fanguine ( condudit idem Baronius) Fttk jam op- in vaginam recondebat gladium , infir- pignorata, martyrio t c]Uod veteri odio fla- mitare &retra6tacione apoftaca: conten- graret m Nicephorumjpfumprope itlum tus : cum ecce apedibus ipiius , ubi ve~ niam petitam non obtinuerat , fefe eri- gens Nicephorus , & animose in locum Hliiis fe fubftituens , hic fum (alta voce dixit; fum Chriftianus; ifte locusmeus eft .• nec fidei Chrifti deeffe poterunt propugnatores, necalraribusems vidti- mx : ecce pe&us apertum & collum nu- .vj. Exod. 4 VI» W.v.z7< Jfai.ii. V.t: foU. f.z. Vit. Qan, 5. v.3.7. De B. Virg. Ma fceri teftaraenta illam fignificatam yide- raus ; fcilicet,in figura virga* & ftaterae, reprajfentata occurrit. Figura crucis fuit virga Jofeph a Jacob adorata ; jam tnac temporis enim facrum 3c benedi- ctum lignumadoratione latrias coeperat Venerari.Figura crucis fuit virga Aaro*|^ germinans ; Crux enim finaliter fortitura erat situlum , Nazarenum , id eft^flori- aurn. Figura crucis fuit virga,qux tan- gendo Gedeonis facrificium accendit : fu© enim contactu Redemptor nofter crucem fandtifka vit , iumraum in ea fa- crificium confummans. Figura crucis fuit virga AiTueri , qua: fuper Efther ex- tenfa,6<: illam &omnempopulum ejus _ tyrannide Amanij veluci crux nos omnes _ generalifententiamortisliberavir. Fi- gura-crucis fuit virga ex Sion emifTa ad dominandum omnibusGentibus, illaf- que viclias (ficuti crux Chrifti eas fuppo- fuit) pedibusChrifti fupponendas. L>e- niquefiguracrucis fuit prodigiofa virga Moyfis. Virga Jonatba: rnelle fluens fuperomnes virga Jeffe, decujus radice natus eft fructus coronatus & benedi- _ltis facratilTjmi ventris Marise. Enimvero fi Crux ere 6ba in Calvario, figutatafuit in virga;nonminuspropri_ extenfa brachiifque expanfis fimihter figurata fuit in ftatera. Figura fuit cru- cis ftateraJob,cujusuni lanci fuapecca- ta,a!teri vero fuatormenta imponiopta- vit,Redemptorem prarfigurando, Fi- gura crucis fuit ftatera jeremix , in qua Propheta pretium terrse authenticc ap- pendit in fidem ejus , quodDeusillama captivitate AfTyriorum foret reftitutu- rus. Figura crucis fuit ftatera Babylo- nica,in quaBalthaiarappenfusuna hora Monarchiamperdidit j quae tota tranfiic ria De Gratia. r4 ^ ad Cyrum per antonoraafiam Chriftum Domini vocatum. - Figura crucis fuit ftateralfaiae , (velut libra firmameiiti ; in /fa qua tribus Dei digitis tota terrxmoles appenfa,non nifi unura atomum ponde- ~ rar. Denique figura crucis Chrifti fuit Ez ec{t . w ftatera £zechielis,in qua iile fuos capillos v jf non junctos,fed divifos appendit ; Crux * enim indie judicii erit illa fidelis libra , in qua orruiium hominum meritafeude- naeritaappendentur, ita,utnec capillus remanfurus fit non appenfus. Et , ut omnia nobis ftabiiiat & confirmet eadem authoritasqua?nobisdedit textum: illa Ecclefias , pra: cxteris omnibus magis idonea,hocitacantat. Adfunt prodigia divina^ in vtrga Moyfis primitus figura- Eccle f m * ta, Ecce hic crucem in virga figura- tam. Statera fatta corporis prtdamque ttilit tartaris. Ecce hic eandem crucem inftatera figuratam. Cum igitur Crux virga fit & ftatera , magnum illud nuncdetegitur myfteriu, qttod in principio incongruentia videba- tur : & apparet,quanta elegantia & ener- gia Beatiflima Virgo Maria nobis often- datur juxta crucem;quando ad celebran- dam ejus gratiam motiva quxruntur J quafi eadem Ecclefia , qua: Evangelium applicavit, idem explicando nobis dice- ret. Vultiscognofceremagnitudinem) vultis comprehendere gratia? Maria: im- menfitatem ? Ecce hic virgam,qua illam meriri&menfurare : ecce hicftateram, in qua illam appendere oportet. Stabat juirta crucem, Menfurare & ponderare gratiamMaria^.erit hodiemeum aiTum- ptum.Quis vero immenfum menfurare; quis incomprehenfibile poterit ponde- rare? in crucis tantum ftipite,ubi Deus fuit extenfus.menfurari ; incrucistan- T i tum 1J6 * 1 *■ tumbrachiis,ubiDeus pependit, poteft ponderari. In menfurando fcio certo, vos fore attonitos : in ponderando optarem unice , nos manere confufos. - Ad omnia eadem gratia eft nobis ne- eeflaria, §; II. Stabat juxta crucemfefuMater ejus, Nlhil diximus. Et ecce , unde menfuranda Beatiflimae Virginis graria. Maternitate,&: non cruce metienda foret. Per ly , Mater ejpu^&c non per \yjuxtacrucem. Nam efle ma- trem Dei,eft menfura gratiae Mariae pro- portionata. S.Damaic. S.Epiphan. S. A ug.S. Bern. S.Bonav. Sed quid opus eft illos nominare ? Omnes Patres omnes Do&ores , quanto magis ponde- rant,quanto magis exaggerant; quanto magis ad cognofcendam gratiam Bea- tiffimae Virginis demonftrare nituntur s illam maternitate Deiparae metiuntur. Maria tanta decorata fuit gratia , quan- ta decoratam efle oportebat illam, quae digna fuit,utMater Dei exifteret. Hoc concorditer omnes Do&eres aflerunt , &: hic omnes exaggcrationes fiftunt. Sed pace omnium , eadem favente Virgine, pro majori gratiae ipfius gloria,hodie de illa dicere ftatui,quod hucufque non fuit di&urra. Dico,quod,cum Maria fnMater Dei, non fit illudmenfura fufficiens, exqua gratix ipfius magnirudinem cognofca- mus ; grati.i enim Mariae fuit major, quamgratia Matris Dei. Idem repe- to.&magis explico. Beatiflima Maria poflet efleMater Dei cum omni gratia M O neceflaria , & maternitati Dei Genitri- cis proportionata,nec tamentantam ha- beregratiara, quantam habuit. Erg6 gratia Maria: ma jor eft,quam gr atia Ma- trisDei. Ergo nraternitasDeiGenitricis abfokue conhderata non eft menfura aptiae Marise.Quoniam ifte dicendi mo- dustam novus hodieprimum prodit in pubiicum i utfuper fundamentafolida fundetur ; licentiam mihi utique dabitis, nonnihil fcholaftice difcurrendi. Argumentor ita. Quando Beatifli- ma Virgo Maria Verbum asternum fuo in uteroconcepir,tanta gratise abundan- ria eam Deus implevit , quantam con- gruum eiat habere eam,quaeab ipfo in- ftanti digna erat , ut Mater Dei eflet. Quod Angelus fignificare voluit,dicens. Avegratia plena. Illudque declarat S. Thomashocmodo.Dicitur^r^r/^/*/f*<«; ^ cjuta fciltcet habtttt gratiam fufficientem ad fis.tum illum^adcjHem eleilaefi aDeo, falicet , ut ejfet Mater Unigenttt ejfts. Sed fic eft,quod Beatiflima Virgo Maria poftmyfterium Incarnationis , & ad pedem crucis potiflimum meruit, &in- comparabiliter in gratia crevh. Ergo gratia Beatifsima: Virginis fuit major gratia, quamgratia MattisDeiabfoluic confiderata. Argumenti hujus eftica- cia adeoeftevidens, utilla utiquemoti fubtilifsimus Scotus, S. Joannes Damafc. Guerricus Abbas , & nonnulli aliiTP. ac Theologi iftius fuerint opinionis , quodBeatilsima Virgo ab inftanri con- ceptus Verbidiviniin gratia non crevc- rit. Eorum confequentia foret bona, fi fuppofitnrn eflet verum. Suppofue- runt Beatifsimam Virginem non plus ha- bere gratiae quara quae Matri Dei foret proportionata. Ergo fl Beatifsima Virgo Be B. Virg. Maria De Gratia. iji VirgoMariaia inftanti fncarnationis iHado&rinamagiseft conforrinVilliS, omnemhahuicgratiamiUidignitatipro- Pauli,quiait , peccatum Adami maio- : i bene fequebatur,quod riifuiffegraria^ccafionem.Wi^*^- adRem portionatam in gratia crefcere nonporerac. Nihi- Jominus cum fic certum ( prouceft com- nunis Theologorum fencentia s & do&eac large probat Suarez)quod Beatiffima Virgo femper in gratia crevir, /equitur , quod majorem habuerit grati- amgratiaMatrisDei. ^ Amplius. Cafu quo Adamnonpec- caflet ( poterat enimnon peccare jqus- runtTheoiogi, utrumDeus homofuif- fet fa&us y communiufque refolvunt, qWfic. Taii cafu Bcatiffima Virgo Mariahaberedebebar gratiam propor- tionacam gratias MatrisDei , & nihilo- minus non habuiflet magnam par- tem gloria: ejus , quam habet hodie. Probo: nam tali ftatu abfuiflencafpericas & abje&io prsfepii : perfecuciones He- rodis: exilium ^Egypti , gladius Simeo- nis ; peregrinationes in Judssa : non fuiffenc prasrorium Pilari, nec Calvariu*, nec Crux, nec fpinae , nec lancea , nec tiendi&merendr occafiones, quaipec- EcMater SpiritusSan&lquamvisRegi- ^ Adami confequentias fuerunr. na foret hominum & Angelorum , & fu- vit delittKm t fnperabxndavit&gratia t /,v..?©* SiAdamnon peccaffec , fuiffec Beacif- fima Virgo cum gracia abundante: & quia peccavit, ftrit Macer Dei cum gracia abundantiore ; SuperabuHdavtt &gra- tia. Magis. Sicuti, incarnaca eft fecunda San&iffima:TrinitatisPerfona ; ficin- carnari potuiffec eriam tertia, Suppo- namus itaque Spiritum fanctum homi- nem fa&um , hoc cafu dua? deber ent effe Marres Dei. Una Beatiffima Virgo Ma~ ria ; 8c altera Mater Spiritus San&i ; fed MaterSpiritus Sanclinon fuiffechabi- tura tantam gratiam , quantam habuic Beatiffima Virgo Maria. Ergo Beacifli- maV.MarialpIus habec gracis , quam fitilla, MatrisDei abfolute. Ec quod Macer Spiritus Sandti non tantam ha- buifletgraciam probatur : nam [ficuc SS. PP. Theologia & divinae Providentia; ratio docet]Deus convenientem ofli- ciis,adquae eliglt , gratiam largitur. Verumeft , quodhornm aeStuumloco Beariffima Virgo Mariafemper exer- cuifler aftus alios gratiS digniffimos,non tamen ita fuiffenrmerirorii ficurilli: Cicat necalii , quos Beatiffima Virgo tota vita fiia exercuir. Bene igiturinfertur; prema omnis creaturas Domina non aliismagnx dignitatis & meriti gaude- rerofriciis, quibusgavifa fuic Bcatiffi- ma Virgo Maria ; quia ficuc mundus jam erac redempcus , errorum Ev* non fuiffet corre&rix ; non fuiffer cor- Beat.ffimam Virgmem Mariam majori redempcrix,vel falcem Redemptionis cumulacam^fuifTegrana qudmfiAdam cooperacrix, non fuiffer Chrifto in fi- nonpeccaflec, NrMlofecius , fi Adam dei propagacione fuccedanea 5 ApX nonpeccaflec , Beanffima VirgoMaria lorum 4|iftra , prima & fuprema £c- vera urfferMaterDe, cum gratia digni- cleiklucema, nec aliis fimLuTgav - tatnlhpropomonata.Habuitigiturma- fatitulis. &c.exquorum exercitioTn- JoremgranamgranlDeiMatris. Tora gentia gratis incremcnta reSanc. Ne- adPbi- Upp.l, 1/2 Ser Neque inconveniens eft confiderare,fu- turam fuifle Matrem unam quae alteri gratiae abundantia cedere debuiflet.-nam fimiliter humanitas Verbi aliquam ha- betgloriae praerogativam , quaetali cafu Spiritus San&i humanitati non compe- tiiflet : ut minimum enim Chriftum fin- gularem efle oportebat , illa incompara- biligloria Redemptoris, de qua loqui- tur S.Paulus. Fattw obediens ufijue ad mortem , mortem autem Crttcis : propter quod & Detu exaltavit il/um£$ donavit tlU nemen cjuod efl fuper omne nomen. Si igitur duo homines eflent Dii : alter eo- i nmmajores gloriae praerogativas habere deberet; quid ergo mirum,fi duae eflent Matres, quod una earum gratia? praero- gativis excederet? Ukerius, Graves Dodores dicunt, Chriftum cruce onuftum Gilvarix mon- tem afcendentem , quando Beatiflima Virgo vidic,ipfo inftanti fpafmum fuifle paflam;addnntque hodiedum adhuc vi~ deriveftigia templi,eodem loco exftru- 6ti,fub nomine & titulo fpafmi. Hifto- riaehujus veritatemprobare non atten- to .• fed fupponamus ita accidiffcBeatif- iimamque Virg.Mariam vel in hoc p aflu, vcl quando filium quem intime Sc pluf- quam fe ipfam diligebat,acclavari , erigi Sc expirare in cruce vidit , non folum animi deliquium paflam , fed omnino prae dolore mortuam. Interrogo, num Beatiflima VirgoMaria in tali ftatu mo- riendo habitura eflet gi atiam,& gloriam >lattis Dei ? Clarum eft,quod fic, Ni- hilominus necdum habebat gratiam quam meritura erat ad pedem crucisuae- que illam,quam toto vitae fuae fpatio po- ftea promeruit , intenfiflimi amoris divi- nuomnium virtucum admirandis a&i- M • busdicata ♦ erg6 mcruce&confequen» tiis ejus ( quae omnia ftierunt confequen- tia ejus, prout rnox videbimus ) Beatifli- nu Virge crevit in majori gratia , quam gratia Matris Dei. Videmur probafle rationibus ; fed quid de Authoribus ? & quaenam mea cuipa,fi illihoc pun&um non traftarunt? fedjam cum defint Authores homines, fuccedanr Authores Angeli. Qtu efl tfta,ju£pro tiafupremxiili digmtati competente; vifum Adami peccatum decretum fuic ut ergo ampliorem non habuit gratiam, FmusDeifieret homo , finealiofine illa gratia Matris Dei. Quod Beatifsi- pro tunc , quam ilip gloria? divmar, & ut ma Virgo Maria aroplioresn non habu- fupreroum humanigeneris caput ' cau Rom % entgratiam , quam officii,adquodfu- fafinaliseflet ,omniumque prardeftina v 10 eratprsdeftinatacermmeft.-fedeodem torum exemplar , atteftanteS. ?m\o Cololti escapice amphorem habuit gratiam, Qmt frsfiim & Vr&defimavu eem- v it" P*rs U % v formes */4 S £ XI formesfieriimttgutifiltifui : utfit ipfe pnmogenitustnmulttsfratrtbus : ttt fit ipfe prtmatum tenens. Poft pt£evi- fum Ad-tmi peccatum, exrenfum eft de- cretum ; ut i3ei Filius fieret non tan- tum homo abfolute ; fed homo incar- ne paffibilis , utpati poffet & mori , & ut mediante morte crucis , fangui- nifquefui pretio , ejufdcm generis hu- rmnigloriofus eflet Redemptor , cu- jus jam Dominus erat , eodemteftante Heb i. Paulo • Decebat enim eum ,propter quem v.lO, omntct , (3 per quem omnta , qui multosfilios tn gkrtam adduxerat , au* thorem falutts eorum per Pajfionem con~ fummare. Bina haec decreta , Mtcharas Pro- pheta, proprietate hucufque non obfer- vata admirabiliter declaravit. Michaeas Chnftum in Bethlehem nafeitucum vati- cinatusmox addidit , ficut Chriftus cxiturus eflet in mundum , fic illum abaeternoementedivina fuifTe egref- Aftch. fum ; Egreffus ejus ab tnitto ,adtebus Maria praedeftinata fuit ut eflet Mater rumnarum fuarura focue a Chrifto, Deihominis»&ad totam illam gratiae & gloriae eminentiam non aequalem, fed proportionatam tam fublimi & fubli- miflimx dignitati debitam ; per merita fuiipfiusfilii in executione illicoufe- rendam. In lecundo decreto , poft praevifum peccatum , praedeftinata non faituteflet Mater Dei hominis (iftam cnim digaitatem , jam per decretum primum habebatjfed utMater efiet & iocia hujus Dei hominis mortalis& paflibilis:Et hinc omnes gratiai & gloriae exceflusilliaccreverunt , quos Beatifli- ma Virgo Maria omnibus vita: fua; a&i- bus promerita fuit , qui paflibilitatem & mortalitatem Chrifti , nec non pretiofif- fimamgeneris humani redernptionem, mediante morte crucis fuat fubfecmi, Revertantur Aiageli, qui hodie funtDo- c>ores-no%i« quamortali& paflibili,fuitcollata. Pri- magratiafuitMaternitatis, & illapro- meritaperobfequia feH facrificia incen- fi; Secunda fuit Crucis, & illaper tor- menta feu facrificia myrrha: prcmerita. In utra ver6 gratkrum harum Beatif. fimaV.Mariamagis crevit ?m Materni- tate,velinCruce?in thure, velinmyr- rha; Idem Canticorum Texrus hocin- nuit : Vadam ad montem myrrha & ad Canf.j. ' coUemthuris. Gratia myrrha: & cruois v copiam gra- Chriftus femel iilam alloeutus non vocat tiarum : unde diclum efi ; omma flumma marrem ? antequam refpondeamus ad intrant inmare, dum omnia charifmata hoc dubium de Matre, eundem procef- Santlorum intrant m Manam^ Gratia fum habemusin Pacre.Poft pauI6,quam Beatiflimx Virginis in matemitate fuit Chriftus dicere abfolviflet : Muherjcce rnare,adquodcucurrerunt&concurre- filinstuus> elevatisinccelum ocuIis'ait : runtomnes gratia:, quasDeus feorfim Deusmeus > DeHsmeHs,utquidderelic j ui- Mattk ommbus Sanctis diftribuit } fedficut /^Pomnesconfiderantly , Derehqui- ZJ.v.l* omnes ift«e gratiae non erant nifi flumina, /*,ego non confidero nifi Iy, Deus meus, adhuc mare manfit mare,neque gratia B. nunquid rationi magis fuiflet confonum, VirginislimitesgrarixMatrisDeiexcef- quod Chriftus dixifTet : Patermeus,Par fit; verumadpedemcrucis,quafiaperti termeus ? v/detur quodfic: faltem in tuiiient abyflorum fontes,& folufa? cce- aliis Paflionis fuse a&ibus Chriftus fic fe- lKatara&B , quafi ^ pluifletfuper- " dt,C^mmh6no.dmu^^fft^ Matth. marealterum; gratiaB.Virginistantum tfi. Orans pro inimicis ; Pater^nofce i 6 v.i 9 . crevitmfe ip a, ut marimatrisegrefla, iOu>\ & fpiritam fuura commendans, Luc II intumefcendohmitesmaternitatistranf- Pater^mmanus iuas. Si igiturChriftus v , A grefla grana , major fuerit qudm gratia in aliis oecafiombds Patrem fuum patrem v 46 MatnsDei. compellat,quare nomen Patris iUj raodo * O^nnes iftos gratias exce/Tus re vera negat ? numforfan atfatisfacerctMatri? B.V ir go ,ure opamo ad pedem crucis noneratopu S fatisfadione,ubinori€rant promermt i jufhim enim erat,ut ad pe- qaerete : fed factum efr,quia in Patre & demcrucispluseiretqu^rnmater ingra- Matre tx&m fuberant caufie.Attendite tia,quas ibidera plus qaam mater fait in hunc parallelam fonitudine& magnanimi conftantia. Ift Chriftus cruci acclavatus levatis in hoc Evangeho quod ordinaria m ag is ccelum ocuiis videbatquodPater ipium coniiderandom , quod niajorem movet ade6 derelidum morti rradidiflet acfi lcrupulum&affli — — • » effet. Utriufqueencomiumeftgrande Crux illi contulit ampliorem : non ergo fed,pace Patris, B. Virginis fuit grandius. retle gratia ejus menfuratur matcrnitate, Pater fe (i geflit, quafi non fuiffet Pater, ftd cruce non per Mater ejus, fed pec (t(\Dm$>DeH4metu ; Mater fefe geffit, juxta crueem^ §. v. MEnfurafle jamvidemiir : reftat aunc ut libs«mus. Dantuc quae ponderofa appanent , &parum appendunt. Vidimus jam magnitcjdinem gratiae B.V.Mariae;reftat nunc examinare qoantum appendat. Circa graviflimam, & loco huic congruentiflimam mate- riamverfamur : fcilicet ut gratiam Oei pooderemus. Quotiescor.fidero quatn leviter & facile hemines graqiam Dei perdant.-quotiesoblivioncm graciae con- ftdero, in quahomiaes vitant ; magis acfhuc quafi non fuiflet mater,fed Mulier , Mu her, Pater,contra fe narurara, & pro fe habebat aftedtum : Mater contrafeha- bebat naturam.infuper & aftcttnm; nam praeter teneritudincm nmlieris , pieta- tem & lenitatem habebat matris. O ar- ma inieqtialia ! aft qua,nam vittoria? Hu~ manitasB.Virginis , ad pedemcrucisin fefe efligiando quicquid ibiagebatur,fa- £ta fuit fpeculum divinitatis Patris.Pater, -vclutquinihilhabebac humani 1 Mater, quafi totafmfretdivinaiPaterimmobilis; immubilis Matet,Pater ftrmus ,• Matet Be B. Virc. Marja Db Gratia. t $ f adlhuc incuriam , qua moriuntur, non a- commodaverimtis judicio , prxponde- liam hujus ccecitatis invenid caufam, rat gratia Regum. Sic fentiant&dicant quam verai cognitioms & confideratio- illi,qui toties,utfatisfaci intPrincipibus, nis dcfe&um,quidfirgratiaDei. Gratia gratiam Dei conculcant Moyfes.utfer- Dei fpiritualis eft ; & nos fumus caro : viretDeo, Regis Pharaonis gratiam di- Gratia Dei eft f upernaturalis ; 8c nos in miiit.Sed ecce quid de hoc a&u S.Paalus omnibus obfequimur natura:. Gratia dicat : Magts eligens affligi cum poptdo u , mnn mA "">- ™ n >" w '' m " "™ '" ,n " " Det^ukm temporalu peccati habere jtt- non videtur,non auditur, non palpatur, nos nihil percipimus , nifi quod per fen- fus inttat. Hinc venit quod gratiam nec ponderemus,nec cognofcamus, neque percipiamus,nec illanf,ut par eft , cog- nofcere & ponderare iciamus. Iftud ego hodie a nobis fieri mallem. Enimvero quid in mundo tanti ponderis datur , quod cum gratia Dei in ftaterapofsit ap- ponipper omnes mundi ftatus difcurren- do.valde utilem, fed infinitamhabere- musmateriam : ut fuccindtis iliam ter- minis circumfcribamus , adquatuor fta- cunditatem. q. d. Moyfen,amore Dei, neglexiffe fatisfacere Regi,& temporalis peccati jucunditatem delpexiiTe. Didrum notabile ApoftoIus,gratiam Regis Pha- raonis vocat peccamm remporale. Cu- riofitateveredignum eft , aderuendam detegendamque rationem, quare Spiri- tus S. Pauli adeo eruditus & illuminatus gratia; Regum illud nomen & cogno- menimpofuerit. Peccatum,& Tempo- ralegratia Regum?Imm6. Vocatur tem- porale ? quia gratiaRegumnunquam V.lf. tus , qui hodie cum Chnfto ad pedem longotemporedurat: & vocatur pecca- crucis inveniuntur,illamreducam.B.V. tum; quiaficutpeccatumexanimaejicit gratiamDei ; itagratiaRegum, &Dei difficulter in ea firaul confiftere poffunt. Qualibus quibufve artibus plerumque utuntur,quilateribusRegum afliftnnt / adulatione.ambitionejcalumni^invidia: Maria : Stabat juxta crucem fefeiMater ejusiMarizCkophs:,Etforormatruejus Maria C/eoph &adqu I d/' a dob- ce? Eufebii Emifleni rationem audite : tmendam uniusofhcn ,loci, tituli, nomi- /n trutina crucis feipfum autbor falutu Eft M* nw,uniusapparenti*vanitatem: &eo- pajfus eft appends , utbommt,c l maft*tu E ™& demtempore : anicula Ecciefiam illam grati* 4e&*#*0#M; dimkltemfuam intrans,aqua benedi&a.pietateChriftia- oftenderetpretitmagmtudo. Noftis,in- na, leconfperg.tprotamlevireligionis quit EmuTenus , ad quid fe paflus eft ap- aau unutn gratiz gradum acquirit , qui pendi in ftatera crucis , m trutina crucil omnibuslocis,onicus,honoribus,titulis utpofitaabunapartegratia . quam ho- hujusmund, pracponderat , omnefque mo perdiderat , & ab altera toto Deo mundidigmtates, licet ipfius fitMatris qui vita: fanguinifque fui preno illam rSKK ^tT** 1 *- , Crdkifileit - ^m^rhzt , homointelbgeretquanti ludChnft.ani.veinoncredKis. Certum ponderisfttejusgratia. Tantieft ponde- elt, nobisautdeeflefidemautefleyalde ris ut cum toto Deo folummodd ap- innrmam - pendi poffit. Ponite in illa ftatera reg- na,coronas, fcepcra , ponite impet ia, mo- V IX " narchias, poniteomneidquoddarepo- x teft natura&fortuna,ponitemundum, hrUm emm vero quid nobisfa- lmmdmillemundos, ipfum ponite coe- ciendum, utconvenientempon- lum cum omni fua gloria : nihil horum derationi grati* Dei coronidem aequilibrium facitcum gratia appenfum, tmponamus? S. Joannes appofuit valo- quam tam leviter perdimus. Pofira in rem, Magdaiena delicias , Maria Cleo- ftatera gratia , folus Deus aequare fufficic phae nobihtatem, Mater Dei dignitates, lances. Et fi vobisnon ita ene videtur & mhd horum ftateram in a-quilibrio omne reliquum per oppofitionem ejui continuit, Quidfaciemus? adhucfu- quoconftatvideatur. pereft in Evangelio Jerfona quinta , Bonahujusmundi, velfunt bonana- qux lolum lcit & poteft gratiai darepon- rur*,vel fortun* , vel gloris, vel gratix dusquodhabet : Stabat juxta crucem Bonanatura: , Deo non nifi uno ver- f efu. Jefuseft, quinovit&poteft pon- bo conftiterunt fua: omnipotentije deraregratiamDei. Scitisquamumgra- quaillacreavit .• Bonafortuns illicon- tia Dei appendat t appendit Deum in ftiterunt una mica fux providentia: Cruce pofitum : Deus iu Guce pofi- quS illa diftribuit Bona gloris illi con-' tus eft pretium juftumque gratiae pon- ftant una vifione (wx eflencis: , qua fe dus : & nihil aliud. Quod Deus fe ap- communicat : Et bona gratia? quanti illa pendifiveritincruce, non aliofinefa- conftiterunt / Crux iliud lequatur • &ura efle , credendura cft f qnaro ut conftiterunt vita Dei , conftiterunc fan- i£8 S i s fattguincDei , eonftiterunt animaDei, conftiteruntdivinitate Dei , conftiterunt honoreDej, Appendit mukumgratia Dei/ fedadhucalia eft resiiunundo,qufaB plus illa appendit.Et quaenam illa ? Qui- libet veftrorum arTe&uum. In trutina crucis tantnm appendit gratia , quan- tum Deus ; in trutina humani judicii M ffalm. cumilla funt damnati. Et quis promint vobis.idem vobis non eventurum ? multi in inferno exiftenteipauciora, & ieviora veftrispeccatacomrrjiferunt , nihilomi- nus in gratiam non funt reftituti. Cura ergo peccata veftra plura fint & gravio- ra, quomodo vostamfacileimpetratu- rosfperatis , quodillinonobtinucruiu? quilibetappetitusplus appendit , quam Chriftiani, quos ex animadiligo, anim* Deus & gratia ejus. Edicite vos, quoties Chr ifti fanguine redempta: , ne ad unura Deum & gratiam ejus pro uno appetitu datis ; O mcndaces filiihominumtnft#- teris ! © homines ( inquit ProphetaDa- vid ) quam eftis fallaces in ftateris ve- ftris ! ftaterse non funtfallacesfeuini- quidem temporis momentum in hac ccc- cieate perfiftamus , ad infcrnum enira nos tendere video fine remedio. Si Dominade Gratia , veiut gratiae $c mifericordiae mater vobis hac hora unan* qux , fides enim 8c intelle&us optime di- bonam immittit irupirationem , abfquc Judicare novit , quantoplurisomnibus, dilatione arripite, Sieftis mancipiadia- aeftinunda fit gratia Dei : fed homines funt fallaces & mendaces in ftateris men- tiendo fibi,& decipiendo (e ipfos ad oeu- lum: Mendaces filti hominum inftaterts, Eftne poflibile , quod Deus donet feip- fum per gratiam,ut nos ducat in ccelum , ic nos Deum 8c gratiam ejus demus pxopter peccatum , quod nos ducat in infernum ? Cum jam non amemus gra- tiam propter gratiam , non timeamus peccatum propter peccatum ; non arrte - musgratiam propter gloriam,non timea- muspeccatum propter infernum? Scio equidem vos vobifcum interius boli per pecartum , frlios Matris Dei vos facite per gratiam 8c haceadem fiet ho- ra ficut fecit E vangelifta .• Et ex UU hom acceptt eam Dtfctpulus tn fuam. Hac horagenerose vos reiolvite •, hac hora peccata veftra deteftaminijhac hora pro- ponite relinquere , 8c cum efte&u om- nes occafiones eorundem relinquite. Repeto, utficfiatinhachora Gratia enim Dei habet horas , & mors fimiliter habet horam 8c nefcimus quando erit. Moveat nospulchritudo ejufdem gratiae; moveatflosbeatitudo gloria: , cjua: peril- lam nobis promittitur .• permoveat nos loqui : quamvis a&u non fitis in gracia, inferni anernitas , quo ibimus arfuri fi eam defpiciamus : moveat nos denique pretium quod pro illa Chriftus Jefus de- dit; Sangtiis Jefu , vita Jefu , anima Jefu,mors & crux ]c(u:Stai>at juxta crucem Jefu,. ARien, non tamen propterea vos- ituros in infer nuiu : quia poftmodum vosingratiam reftituetis. Ahcceeitas! ah mkeriaiah eentatio infernalis ! omnes Chriftiani quotquotaguntininferno , idemconfi- eWantes,eandem fibi fpem feceiunt , & SERMO ^9 $G* 4»H»- -*8Sfr»*i&* ^H*. S E R M O 1 N Feriam fextam pofl: Dominicam Paffionis. Habitus In CapellaRegia Anno 1661. Collegerunt Pontifces Tharifei Concilium. Joan. II. v. vjl §. I. Uidnam pptimum & peffimum eft in hoc mundo ? optimum& peflimum inhocmun- do, eftConcilium. Si eftbonum, bonumeft maximum J fi vero eft malum , malum eft peffimum. Malum maximum ab homi- numccecitate& pertinacia in hocmun- detammala vobisefle videatur fchola , velutiillaEvangelii : Eccetotum quod dixi 3 in concilio uniusPiincipis , optimis Pontificibus melioris , & in confilio unius confiliarii peflimis Pharifa;is pe- joris. Michajas Tropheta vidit DeUm in magnificentiflimo throno oonciliopiar- fidentem.Idem Propheta cafum lib.tertio Regumcap.2^. narrat in hunc modum. S.Reg. Afliftebant Deo ex utraque Concilii i2,r 4 io 4 parte omnes grandiores trium hierar- chia- Jn Teriam Sixtam Posr Bou. Passtonjs. jjjjjy chiarumperfonae , Throni, Poteftates, opinionesquadamfintangelic#,nonta~ DominationeSjCherubimjSerapbimj&c. men propterea minus angeiicas efle con- Et Propheta fe Sathanam quoque ibi- trarias.Poftrem61ocutus eftdiabolus,& demaftantem vidifle alTerit : SiiaCon- breviter,argute,nervose, &macT:erefol- cilium ccelefte, prsfidente Deo , & c©n- " vendo , Ego decipiam illum : egrediar& iiliariisAngelis , diabolus ingreditur t erofpiritusmendax in ore omntum Pro- in Goncilium terreftre, in quo praefiden- phetarum ejus. Suppofito,Domine,quod tes & confultantes funt homines , & Divina tua majeftas decreverit permit- quandoqueplusnimiocarni & fanguini tere,utAchab , concurrente deeeptio- deferentes , quot daemones intrabunt ? ne intereat,accommodatius ad decipien- Deusviva vocein Concilio propofitio- dum Achabum medium non extat, nem faciens ita pronunciat, Propter quamutomnescotjftlarii/iii , quosPro- injaftitiasAchabRegisIfrael , nec non phetarum loco veneratur & confulit, Reginxjezabelisuxorisejus , tumquas unoorementiendoipfumdecipiant.-Por- ipficommittunt, tumquibusipfiin reg- ro perfona,qua agente , indubitate men- nofuo connivendo confentiunt , vita tienturomnes(inquitdiabolusJ ero egoj ipfos &corona privare decrevi. Quia trar.sfiguratus enim in fpiritum menda- vero juftitiaj a:que ac mex providentiae cem linguis eorum loquar ; hucufque ftyIus,eftpunireReges,eosdecipipermit- diabolus. Audite nunc & obftupefcite. tendo, utficdecepti&illufipraecipites Vix diabolus fermonis fui periodum in ruinae & interitus fui vias ferantur, feeerat , & mox Deus confilium ipfius conceptus & molimina fua exequendo, approbans , non folum executionem illi quae non aliud quam neceflaria regni committit , fed fimul omnes deoptato ftatufve fui confer vandi media putant.ex fucceflu certiores reddir. Decipies , & praefenti meo concilio indagare cuperem pravalebis X egredere, &fac ita. Magis modum&mediadecipiendiAchab , ut adhuc obftupefco haerens attonitus, deceptus bellum in Ramoth aggrediatur, poftquani hoc legi. Quis , qusfo, huic in quo cadens moriatur , fimiliterque fidem accommodaflet , nifi Michaeas concjlium fuum mihi depromat arbi- ipfe tanquam teftis ocularis affeveraiTet? trium , cuinam aut quibufnam perfonis Eftne poffrbile , quodDeusin facratiffi- hoccenegotium videatur committendu. mi & fecretiffimi Concilii fui confor- Quii decipiet Achab Regem Jfrael^t af- tium diabolum admittat? Eftne poflibile, tendat,& cadat in Ramoth? quod non foliim ipfum admittat & auf- PropofftioneDeiaudita , refponde- cultet, fed etiam arbitrinm ejnfdem ap- runt Angeli fuam quifque aperiendo probando,tot Angelorum Principumque opinionem.- airquetextus,diverfimode cceleftiumopinionibusnegkdis , illife ).Reg. fuiflelocutos: Unus hujufmodiverba,& fe accommodet ? Immo vero. Quia Aa,vi/, <«//*J<«//> Quiz accep- tare voluittitulumregium de manu ho- minum,quiRegem illum aciualiter facie- bant ; & nondemanu hominum , qui illum Regem fa&uri erant. Notate quid fo*n.6 t textus dicat. fefus autem cum cognovtjfet t quiaventuri erant ut raperent eum , & facerent eum Regem,fugit. Et vos eftis mibi homines difponentes de futuro,ut facerent Chriftum Regem , nonutadhi faciant , &iterum Utfacerent. Ecce quareChriftus a talibus hominibus no- luerit Rex acclamari. Titulum Regis ab hominibus actu ipfum Regem facienti- busaceeptavit , & abillis , qui facere us ait , Jn pro confervatione reipublicx aifump- • l' trarmm ets vertit malttm conjtlium : ferunt , omnestres in timore, refpedtu, fttpofiderent,ecciderttnt:& qutaocctde- &c dependenria amicitiaque Romano- runt,perdiderunt. q.d. confilium malum rum fundatas. Prirnam notavitS.Grego- S.Gret. in caput ipforum eonfiliariorum fuit rius: Secufldam,S.Bafilius: Tertiam.S. SBUJU. Aai- $.Amb. Ambrofius : brevitatisftndio verbaeo- rundem omitto. Prima fuit refohitioT quod fi concurfus ille populi ad Chri- ftum , cumapplaufu&acciamarionibus Regis quibuseumhonorabant , conti- nuaret , Romanos Jerofolymam invafu- ros : Si dimittimus eum fic , venient Ro- tnant. Secunda refolurio fuit,Chriftum tradere militibusRomanis;qui euni com- prehenderuntin horto, 8c crucifixerunt inCalvario : fudas vero citm accepijfet cehortem • quae erat ex Romanis. Tertia refolutiofuit, perfuadere Pilatojuda?* PrsfidiaRomanisconftituto , quod ii Chriftum dimitteret, Gefaris amicitiam perditurus foret : Sthunc dimittis^non cs amtctts C&fitris. Eheu! itane? Quiaigi- tur Romanorum potius timetis poten- tiam,quam Dei juftitiam,Dei juftitia Ro- manorum vos caftigabit potentia» Vos Chriftura militibusRomanis capiendum &crucifigendum traditis : ergo&vos Chriftus iifdemineaptivitatem , in oc- cifionem & interitum ttader. Vos Im- peratorum Romanorum amicitiam gra- tiaj Dei anteponitis : permittenteigitur DeoImperatoresRomani tanquam ho- ftes infenfiffimi crudeliffime in vos de- faevient , venientque Titus & Vefpafia- nus ad vos debellandos locaque veftra expugnanda,& funditus evertenda. Ita ut omnes Pontificum Pharifxorumque politias in caput ipforum fuerint con- verfie ; conciliiquc refolutiones ruinx Sc interitus ipforum fa&ee fint inftru- jmenta. Ad hocce,tirnor,refpej£tus,de- pendentia & amicitia ipfis defervivit* Porro hie infelix hujus conciiii fuir exi- tus,nonaliofinedigni , quodtaliamedia clegit. Domineyverapoliticajeft timor Dei, IK FeRIAM SBXTAM PoST Dom. PASSIONrS. refpe&us Dei , dependentia &amieitia Dei;& vera ars regnandi , eft cuftodire legem & obfervare mandata. Antiqui Pohtic! Ariftotelis,&Xenephontis prs- ceptis operam navabant. Politici hujus temporis , addifcendis & pra&icandis Tacitialiorumquequorum nomina hoc Iocofuntindigna>malitiisftndent. Vc- • ra&unica politica.eft Lex Dei. Verfca nonnulla Dei ex cap. ij. Deuterono- mii aufcultate , quae merito Principes omnescordibus fuis infculpta oporteret habere .• Ciem federit Rex in folio regni fui y defcribet fibtDeuteronomium legishtt- Deut.i>j. jus,legctf, illud omnibut dtebtu vtt Egoadificator , dtjfipa- torregnorttm fum. In his duabus maxi- mis , Chriftusomnesrationesftatuscol- Iegit , quibus quemlibet Lufitania? Re- gem fefe accommodare volebat. Deus regnaconfert, &idemauffert omnis politia: fcopus , eft confervare regna & dilatare. Quo pa&o confervabuntur re- gna,adverfantefibiDeo,quiauffert ? & quo pa&o dilatabuntur , refiftente fibi Deo,qui confert ? non adverfante nobis Deo , tuta&fecuraeric confervacio protegente nos Deo , dilatacio certo cer- tius confequetur. Pone me juxta tt , & fob. i 7 . cujufvts manus pugnet contra me : in- z/.j. quiebat Job , qui etiam Rex erat. Adju- vante nos Deo , etfi totuscontra nos mundusconfurgat , in nullo tamen vel minimiim nosljedere prxvalebit : adver- fante autem nobis Deo , etfi totus pro nobis pugnet mundus, defendere tamen nos nullatenus fufficiet, Inito cum Deo ofF-&defenfivofaedere, erimus fecuri, Ecce fatalem hujus peflimi Pontificum & Pharifaeorum concilii errorem.ut con- fcederarentur Romanis , recefleruns a Deo .• & nonconfiderata Deija&ura,vi- ceejus , quod rempublicam conferva- rent, Scipfiusreipublicae , &Deifimul jacluramfecerunr. Jftehomo multaftgnx factt- Signadicebant, Chrifti miracula: & quamvisnumeium attigerint in mira- cuhs , errarunr quoad computum in fig- nis. Miracula erant multa , & figna non nifi duo. Si Chriftum fequerenrur , eflet fignum In Feriam Sextam Post Dom. Passionis, fignumconfervationis : fi averfarentur Rexquitalisnoneftconfcientia: , utto- iflum, fignumefletfuiinteritus. Quod- tum malit perdere mundum quam ve- libethorummiraculorum , eratcometa nialecommitterepeccatum , Chriftiani fatalis, ReipublicaeHebraica:incredu- Regisnomennonmeretur :' Ouid pro- Mattk t Iaj , & offendenti Chriftum , exitium mi- defi hommt , fiuniverfum mmdumlw i6,v.i6. nitans & portendens. Et ita fa&um eit. cretur , ammfiverofuxdetrimentumpa- Principes,Reges,orbifquemonarcha;, tiatur. Quid profuitcuicunquehomi- fi veftri ipfius , ftatuumque veftrorum ni, &quidprofuit Alexandro , mundi confervatiovobiscuraseft, firegnis ve- fuifle Dominum , fi fuam perdiditani- Itrisfeumonatchiisexui nolitis , fupre- mam ? pereat mundus , ne periclitetur nuimconfiliumveftrumexDeilegepen- anima ; pereat fceptrum & corona ne dear,eoquereIiquaomniaconfiliaveftra maculetur confcientia : pereatregnum reducantur , illique fubje con- quid fieri oportet > pun&umiftudChri- gruentiffimus aliis SS. Do&oribus eft ftusinEvangeliononrefolvit : fed refo- textus : fed proS.Antonionimiseftan- lutionem defuper , amagno noftro Lu- guftus. AliiSS.DocloresEcclefiae, fue- fitano S. Antonio , quem hodie celebra- runt fal terrae ; S. Antonius fuit fal terrac mus,habemus: &reveraheroica magis & fimul fal maris. Iftud eft aflumptum & gloriofa eft refolutio , quam ullus mihihodie pertra&andum. Sedamulto unquam San&orum fumpfit. S. Anto- temporeinnnentem mihi venit infeftis nius, in Italias civitate Ariminenfi contra Sanctorum melius efle prsedicare fi- Haereticospraedicabat, quorumibi fre- cut illi praedicarunt : quam praedicare quenseratnumerus » quia verd errores deillis. Qaanto magis cum fal dodtrinar intelle&us evelluntur difficilius : hinc mea:,qualecunqueilludfit , eandeniis San&us non folum non faciebat fru» hacterrahabueritfortunam,adeoqueli- &um fed e6 devenit,ut infurgentein fe milem illi S.Antonii Arimini. ut necefla- plebe, praefentifllmum vitae incurreret rium fitinomnibusillam fequi. Sfepius difcrimen. Quid in hoc cafu genero- vobis in hae Ecclefia & aliis , mane & ve- fus magni Arftonii animus capefleret fpere , dieacno&econcionatus fuido- confilii ? Exeuteretne pedum iuorum ^rinacumprimisclara/olidajverahuic- pulverem , ficutChriftus alibi juflit ? queterraemagisneceffaria pro vitiorum Sed S. Antonius nudxpes ita proteftari hanc corrumpentium corre&ione &c nonpoterat, Sc pedes, quibus terreum extirpatione. Quem ex hac do&rina nihil adhasierat , quod excuterent , collegerim fru&um , & utrum terra nonhabebant. Quid ergo faceret? rece- fal imbiberit , vel ex eo fumpferin : deret ? taceret? diflimularet ? tempori vos illud noftis , & ego pro vobis fic fcrviret/iftudfortaflisprudentia velve- fentio* cordiahumanafuaderet ; fed ardensin Hoc fuppofito , S. Antonium imitan- pedtore ejus gloriae Dei zelus , hujufce- do, a terra ad mare me convertere ftatui ? modi eonditiones repudiavit. Quid quia homines inde non proficiunt,pifci» igiturfecit? musato tantum pulpito& bus praidicaturus. Mare ita vicinum auditorio,non deftitit a dodtrina. Defer- eft,ut audire me poffint : reliqui dimiffo toforo adlittoraperrexit i_reli6ta tesra fennone, recedere poflunt :fnonenim Aa 3 eft i!5 S i k eftproillls, Maria fTgnificat Domina roaris : &quamvishocaflumptumade6 fit inufitatum , illam confueta mihi gra- tia non defuturam fpero. A ve Maria, $. II. PRadicandum tandem eft nobis ho- die pifcibus ? nunquam pejus au- ditorium, Non delunt faltem pif- cibus binaj qualitates laudabiles in au- ditoribus ; aufcultant, & non loquuntur. Id unum taatum Praedicatorem male haberepoflet, quodcum pifcesfintpo- pulus,quod non convertatur : aft dolor ifte tam eft ordinarius ut jam quafi per confuetudmem non fentiatur. Proinde hodienecdeccelo , necde infernolo- quar , & fic fermo praefens minus erit contriftativus , quamordinarie mei ho- minibuseffe videntur , ad jugemduo- rum finium horum memoriam incul- candam. Vbs eftis fal terrst. Scire vos oportet, fratres pifces , fali maris filio , uti Sc vos eftis, duasinefleproprietates , quasin vobisipfisexperimini .• fcilicetconfer- vare fanum , Sc a corruptione prasferva- re. Has eafdem proprietates Praedicato- ris veftri S. Antonii conciones habe- bant ; ficutiomniumPrxdicatorum fer- mones illas habere fas eft. Una eft lau- dare bonum ; altera reprehendere ma- lum laudare bonum ad confervandum; reprehendere malum , ad prasfervandum ab eo, Ne hoc ad homines tantum pertinereputetis , etiam in pifcibus, lo- cum habct. Quod magnus illc Eccle- $,BaJil, & x DoAor Sanctus Bafilius aflerit, Non capere folum reprehenderecjue poj]umus ftfces t fedfmt in illis , & qut profetjuen- M o da funt imitatione. Chriflus Eeclefiam fuam, retiad pifcandummiflb , Sacen* Matth. mtff&mmare , cornparandoinquir, pif- catores bonos collegifle pifces , Sc malos mififle foras ; Collegermt bonos in vafa, Matth. malos autemforks mtferunt'. &ubiboni /3. ^.47. funt&mali : ibi eft quod laudetur & reprehendatur. Hoc fuppofito,utproce- damus clare , veftrum , pifces, fermonem in duo dividam punda ; in primo veftias commendabo virtutes , in fecundo ve- ftra vitia reprehendam , 8c hoc modo obligationibus falis fatisfaciemus.-melius enimeftvobis , easaudire vivos, quam experirimortuos. Exordio igitur a Iaudibus veftris fa- Ao,fratres pifces , dicere vobis poflem, omniumcreaturamm viventium $c fen- fitivarum , vos primos a Deo fuifle erea- tos .* ante volucres coeli , anteanimalia terra? , ante ipfum hominem vos Deus' creavit. Deushominem mundi monar- cham conftituit , ejufque dominio ttium elementorum animalia fubjecit , trefque pracfidentias , quibus eum honoravit, conferendo pifccs primo nominavit t Ut prdfit pifctbus maru , & Volattltbus Gen.t 4 coeli>& beJltis,Hniverfetiue terrd ad carchefium brachium tranfeat pifcaroris. Non fine ufque onerata , & ex pondere jun&uris ratione fingulari, hanc laudem veftram, ^Horuns adfugiendumaequeatquead mecum invidia relaturum dixi. Quis «ierendendum fuerit inepta , inmanus noftri elementi pifcatoribus iftam ne- pyratarum.ncidiflent, cura jadturaom- mentemimmittecqualicatem,in omni eo nium,qus ferebant,«ut qusrebanc , nifi quod pifcantur in terraJMultum pifcan- S.Antonn hngua illos inftar Remors, tur.-fed multum iftudmirati menonfa- detinuilfet , donec ab injufto onere alle- cit : Tantum miror , quod pifcentur tan- viati,evadentespericulumporrumaccin- rum,& tam parum cremanc. Tantum ga-ent / Quoc in nave fenfualitatis,qu« pifcari,& tam parum tremere.?poflet fieri fcmpec in tenebns navigat, fine fole de problema,ubimm piures efTent pifcato- die,& fteila de no&e/yrenum canra efe- res,nec nbn plures pifcandi methodi & cept^&abimpetu finentes fe dncijcaece adinventiones,utrum inmari, aninter- in (cylla aut charybdi perii(fent,ubi nec ra ? & certum eft quod in terra Nolo navis nec navigansapparerec,nifi remo- defuper difcurrere,Iicer pifcibus magna: ra S. Antonu Ulos continui/Tet, donec il- f ret confolationi : fufficic facere com» lucefcente die , ad icer fe accinxiflenc / parationem cum virga & arundine e6 Ha-c eftLingua , Pifces , veftri magni quodneftri cafusfintinftrumentum. In Prsdicatons , qm fimduer fuitremora mari pifcantur arundines , in terra pif- veftra,inquancumiUumaudiviftis; & cantur virga;, (& tanta varietas virea- qma jarn obmucuic ( quamvis incegra rumj pifcancur fafces , pifcancur guber- adhuc aftervetur) coc videncurinrerra, nacula , imm6 pifcantur&fceptra, & &depIorantur naufragia. pluspifcantur omnibus ; pifcantur enim Verum utdeunius rantas virtutisad- civhates&incegra regna.Eftnepoflibi- miracioncad laudem feu invidiam alte- le.cum homines pifcentur res cants rac« rius nonmmons tranfeamus : fimiliter lis & ponderis,quod illismanusnon tre- & a-que mirabilis qualicas alii ifti ineft mant vel brachium ? Si prxdicarem ho- pifciculo } quemLatiniTorpedinemvo- minibus, neclinguamihi deeflec S.An- cant. Utrumque iftum pifcera hic magis tonii,ego illos tremere facerem. Viginri ex f ama,quam vifu novmms. Iftud vero & duo pifcatorum talium , cafu S Anto- magnisvirtutibuseftproprium^utquan- nii interfueruntfermoni , quos omnes to majores,tant6 fiucoccultiores. Pifca- fic tremere fecerunc verba S Anconii ut tor perticam manu tenens cum filo,arun- omnes ad ipfius fefe pedes dimittentes, dme & fubure fuper aquam , annexum trementes fua eonfeffi fuerinc furca.tre. hamumcumefcademktiEadfundum mentes reftituerint quod potuerunf &!dumefc 3E der l tes admovet Torpedo, (iftudeniminhocpeccatomagts, quam tpleinopittremerebrachio, tfunquid in aliis tremere facit ) omnes denique f ms *k Bb muta- T£4 S E R M O mutatavita fimul & officio fefe emenda- pifciculi ifti femper in aquae fuperficie rint. natantes , nonfolumamajeribusmaris DifcurfumhunCjdelaudibuspifcium, illiuspifcibus , verumetiamafrequenti abfolvere volo pifce uno , qui,utrum S. marinarum avium copia,quae in ons iftis Antonium audiverit,& ab eo praedicare vivunt,perfecutionem & infidias patiun- «Jidicerit,nefcio. Verumeftquod prae- tur : Quia vero in mari & aere hoftes dicaveritmihi : & Ct e(Tem alius etiam habent , natura illis duplicandocufto- me convertefem, Hinc navigaturus dias, duosillisdeditoculosdire&efur- verfus Para ( quam bonum eft , pifces fum refpicientes ad cavendum fibi ab a- non manere extra noftram oram ) vidi vibus .- & duos alios directe icfpicientes aliquando ingentem pifciculorum copi- deorfum ad cavendum fibi apikibus. O am in canali currere quos non noveram: quam bene quatuor ifti oculi animam quiaverdmihidicebatur, qued a Lufi- rationaleminrorraarent, &quambene tanis Quatuor oculi vocarencur, ocula- occuparetur inillis, mulco fane melius, riternominis hujus rationem inveftiga- quam inmnltishominibus i Hunc fer- turus , eos vere quatuor oculos unde- monem,feu inftruclionem mihi deditil- quaque perfe&os habere deprehen- Je pifciculus,me docens , fi fide uluque di. Da gratias Deo,dixi illi,divinaeque rationis prxditus fum , tantum mihi re- providentiaz ejus liberalitatem erga te fpiciendumeiTereclafurfumj&tantum prasdica. Aquilis,qua: lynces funtaeris, redti deorfum;furfum,confiderando ef- duosrancuindedk oculos : & lyncibus feccelum deorfum,confiderando efle qua: func lynces terrae, fimiliter tantum infernum,Nonadhoccemihitextumal- duosjTibi vero pifciculededitquatuor, legavitScripturae;fedprotuncmedocuit Magis adhuc admiratus fui circumftan- quid veJit dicere David in aliquo , quod tiam lociconiiderando. Tot inftrumen- noninielligzbzm : -Averte octilos meos ne Pfal.\\% ta visusuni animalculomaris? inoris& videant vamtatem, Nunquid David v.j?, earundem terrarum vaftiflimarum litto- oculos verterepoterat, quocunque vo- ribusDeus,atot{.xculismillia hominum lebatfmodo^auo ille volebac,non, llle in caecirate vivere permitrit/ oaltitudi- oculos verfos volebat,ne viderent vani- nem & incomprehenfibilitatem ratio- tatem,quod impodibileeftin hocmun- num Dei,& profundam judiciorum ejus do,in quamcunque demum partem illos abyflum J vertiflet : nam in hoc mundo omnia Philofophandoigitur , fupernacurali vanitas ; Vamtas vamtatum , \5 ' cnsma _ . - ifta providenria: hujus caufa , notavi, vanitas. Ne igitur oculiDavidis vide- ^ * quatuoriftosoculosnonnihil extraordi- rent vanitatem , a Deo vertendi eranr, ' nariumlocumpolitos, &quodlibet par ifa ut folum viderent & refpicerent a- eorii, velutiduoclepfydra: vitrafibi jun- Iium , mundum alium in ambobus fuis cta,tali fitu & forma,ut illi parris fuperio- hemilpharriis : vel furfum,dii eote tan- risdire&erefpiciant furfum ; &illipar- tum refpiciendo verfusccelum : vel de- »is inferioris directe refpiciant deorf um. orfum , direcre tantum refpiciendo ver- Novashujusarchiteclruracratioeft; quia fusinfernum. Et hanc gratiam magnus ille De Sanc Hle Prophera poftulavit a Deo ; & hanc do&rinam mihi tantillus ilie pifciculas praedicavit. Verum enim ver6 licer nec ccelum , necinfernuscrearafinrprovobis , fra- trespifces , finio coronidem veftris im- ponendo laudibus* & gratias referendo vobis , quod magno fitis adminiculo ad cceluro,&nongd infernum veniendi il- lis quos fuftentatis. Vos fuftenraris Car- tufias, &omnes facrasfamiliasrigidio* rem viras methodum profitentes : vos, omnes veros Chriftianos ad rite pera- gendam pcenirenriam quadragefimalem adjuvaris : vos illi eftis,quibufcum Chri- ftus i pfe fuum Pafcha ceIebravit,quando poft Refurre&ionem bina viee cum Dif- cipulis fuiscomedit.Glorientur volucres & terreftria animantia, quod opipara & fplendfda divitibusadornent convivia: vos gloriemini , jejunii &abftinenria: Juftorum vos focios efte. Vos,quotquot eftis , tantam cum virtutecognarionem &fympathiam hsbetis , urDeuspejo- rem & grofllorem in jejuniisprohiben- do carnem.meliorem&delicatiorem per- mittat pifcem. Et licet duo tantum in hebdomada vobis dicentur dies , nullus tamen vobis prohibetur. Unum tanmm inter figna cceleftia locum vobis affigna- rantAftrologi : fed qui vobis tamiim vefcuntur&vivunt inrerra, turioraha- benr loca in coslo.Illius dcnique elememi eftis incohe,cujus inrer omnia,foecundi- taspropriaeftSpirituifan^to : Spiritm Domini foecundabat aquas. Benedixit vobis Deus , ut crefceretis &intiltiplicaremini : & ut hanc fuam benedictionem vobis Deus confirmer , memenrore pauperu,ne illis defiris reme- dio. Scitot e quod alendo pauperes to Asroi, 10. iff cerraveftra haberisaugmenta." Exem» plovobisfinrSorores veftra? Sardina; ; quare ilhs frequenria ram innumerabili a Crearore mulriplicari puraris ? quia pauperes fuftenrant.Sruriones &SaImo- nes rariores funt numero, quia Regum & porentum menfis delerviunt : at pifcis , qui pauperum Chrifti famem fe- dar,i Chrifto augetur& multiplicarur. Biniilli pifces quinque panum focii irt deferro,in tantum aucti funr & multipli- cari, utquinquemiUibus hominum ci- bum prasbuerinr. Si ergo pifces mor- tui cibando pauperesfic multiplicantur, quanto magis &melius hoc vivis eve- niet/Cre/cire pifces,crefcite & multipli- camini : & Deus fuacn vobis benedi&i©= nemconfirmet, §• iv 4 SEd,heus,heus pifces, antequam re* cedatis,ficuri veftras audiviftis lau- des,eriam veftras , parienrer audire reprehenfiones. Sinr veftra confufio, cum jam non fit emendatio. Primum, quod in vobis me non £edificat,eft quod alrerurrum vos devoretis Magnum id eft fcandalum;aft circumftantia illudaggra- vat.Non folum vos devoratis alteruttum & unus alium : fed magni parvos,fi fie- ret conrrarium,minus efler malum. Si parvi comederenrmagnos , unus mag- nusmulris fufficerer parvis : fed quia magni devoranr parvos , nec centum , nec mille parvi uni fufhciunt magno. Ec- ce quomodo S. Auguftinus hoc admi- rztw 1 Homines pravisperverffjue cupi- S.Aag, dttatibns, faEit funt velutt pifces invicem fe devorantes. Tam aliena,non folum aratioa^ , fed ab ipfa etiam natura res Bb z eft, I$(T S E R. M eft , ut curaomnes ineodem elemento do ipfum deducunt ad fepulcbrtim ! rm* f^i-,,™ J — : j _i _._'__ _> creati,ejufdem patria. cives.omnes deni- quefitisfrarres,vivatis, eoquodvos in- vicem comedatis. S.Auguftmus pr_edi- canshominibus.ad exaggerandam fcan- dali hujus fcoditatem oftendebat illud in pifcibus .• & ego prasdicans pifcibus, utvidearis quam hoc fcedum fit & ab- ominabile.volo ut hoc videatis in homi- nibus. Re.picite,pifces,ibi de mari,ad terram. Non.non • non hoc vobis dico. Vos oculos ad montes&collesconver- titis? Huc.huc verfus civitatem afpicite : putatis quod foli fe invicem devorent hominesfylveftres :longe major hic la- fiiena eft ; multo magis fe devorant al- terutrum concives. Cernitis omnes iftos motus , cernitis omnes iftas deambula- tiones &rgreflfus,ccrnitis illos concurfus ad forum , cernitis illos curfus & recur- fus per piateas , cernitis illos graduum afcenfus & defcenfus.cernitis illos non interruptos ingretTus &c egrefli.s fine quietis intercapedine ? quorfum haec omnia , uifi ut homines quaerant quo- modo comedant & fe devorare pof- fint/ Si quis eorum moritur.mox videbitis tot irruere in miferum ad illum dila- niandum& devorandum. Comedunt illum ha_redes,Teftamentarii cum Lega ferum denique necdirm devoratum d rerra,jam comedit omnis terra. Age, fi hominesfe comederent , non niii jam •mortuos , minorquevidexetur horror. minorquefenfitiviratis materia. Sed ut cognofcatis > quo veftra de veniat crude- litas,pifces,confaderatehomines ■, quod etiamvivosfeinviceni devorent , ficuti & vos. Vivebatadhuc job dicens / °& J 9< re perfequimini me£§ carnibustoeu fk- wr amini f q. d. Quare tam inhumanc me perfequimini,&: ViVentem adhucco- medentes . carnibus vos meis fatiatis? num alterum & fimikm Job videre cu». pitis ? Ecce hominem aiiquem fatigatum proceflibus, feu accufatum de crimini- bus .• & videte quot comedant illum, Jam illumcomec.it Magiftratus.jamco* medit illum carcerUm pr_efe6tus,come* dit illum Secretarius feu fcriba , Solici* tator& Advocatus : comedir illum In- qulfitor.teftis & JudeX .• necdum fenten- tialiterjudicatus jam eftcomeftus. Ho- mines pejores funt corvis : fufpenfum aliquem non comedunt corvi nifi poft exeeutionem, &jam mortuum : &ille cujus caufa adhuc ventilatur in judicio, necdum lata & executioni dati fententiS jameftcomeftus, Et quo cognofcatis comeftos illosin • ~* > £> 1 & "■"» •"»"> « tariis , comedunt illumCreditores.Or- terra nonnifi parvo5efTe,iifdemquemo phanorum defunctorum & abfentium provi.ores.- ComeditillumMedicuS,qui medicando mortem ipfius promovitjco- medit illumChirurgus, qui fanguinem ipfi eduxitjcomedit illum ipfa uxor,qua_ pro amictu mortuali dettitum & vetu- ftumdomusipfi dat lintenm . comedit illum pollin£tor,faciensfoflam, pulfans dis quibus comeditis in marj , Deum fu- per hoc conquerentem audite : JVonne pp , cogmfcent omnes ejui operantur iniqui- '^* tatem^ui deVorantplebem rneam, ut ti? bum pams : putatis, inquit Oeus , non venturum tempus , quocogncfeant& fuum reatumfuent, qui iniquitatem c» perantur ? &qua-nam illaeftinjquj.tas. campanas sdituus,^: quifcrialia cantan- quam Dcus lpecifice iniquitatem appel- lat. B £ S, A N I O N I 0, V)J lat,quafinonaliaforetiniquitasinrerra? bare mihi videmini ; cVmutuisafpedti- Erquinam funt,qui iilam committunt & busbftendere quod miremini talem in- operanrurfiniquitaseftquod homode- terhomines iniquitatem & maliriam da- Vorethominem : & illam commirtenres ri. Idipfum vos facitis. Vos majores & operantes funt iili ma;ores , qui devo- commeditis parvos ; & illi valdc magni lant minores , qui devoraut p/ebem non folum illos comedunt unum poft meam.utcibumpanu In hifce verbis, airerumjfedingenremcopiam ; Sdllud eo quod vos tangant & eoncernanr, o- conrmuo fine temporis intercapedine , porter vos/pifees , diligenternotaretot non de die rantum fed 8c de nofte , in lu- alia myfteria,quot funt verba. Deus in- c6,Sc tenebris 3 more hominum. «juit > quodhomines nonfolumfuum Quodfi forte iniquitatem hancintcr comedant populum, fed fuamfpecifice vos impune tranfire'& tolerandam pu- p ebem : Plebem meam. Plebs enim & tatis,decipitis vos Sicut Deus illam punit plebas»,qui minores funt Bc infirmiores, in hominibus ita & eam fuo modo punit minorifq; aiftimantur in republica , funt in vobis. Vos feniore* qui me prxfentes llli , qui comeduntuf. Nec fimplicker auditis , plane vidiftis in hoc ftaru Ma- diot , quod illosquocunque comedant ragnano , vel iaitem audiftis Viatores in rnodo,fed deglutianr & devorent ; Qm fcaphis aftuariis murmurantes, & multo favorant. Magnorumenimiftotum,qui magisearum remigeslamentanres,quod civitatibus & Provinciis cum imperio majores huc miffi pro eo,quod ftatum przfunt/ames non comedendo parvos, eundem gubernarent & ex a ltarent,illum Unumpoftunum,&aliospoftalios, fed deftruxerint 8c deprefierint : quia om- integros degluriendo & devorando po- nem famem quam inde fecum tulerant, pulos fat.atttr i Qm devtrant plebem h*c exfatiabant parvos comedendo & ->»p^.Etquomodo.^c^^>;non devorando. Ita fa&um eft. Sedfiqui Ut cibos ahosjed uti panem. Difcrimen forte inter vos fulcos feu femiras fequen- inter panemaliofqueciboseft,quodpro tesnavium cum iis pergant in Lufita- carmbus certi dies funr carnium , pro niam.adnativamaria reverfuri» ibidem piicibuscemfuntdiespifcium , &pro forreaudirenrinTago, quod ipfi hdem tructibusdiverfimenfes anni; fcd panis majoresquihiccomedebanr parvos, il- cibus eft dierum omnium, qui femper & luc venientes ahos inventuri fint majo- continuo comeditur i & jftud par vi pa- res,a quibus comedantur. Hic divinae tiuntur. Sunt panisquotidianusmag- providentke eft ftylus taui anriquus & norum : & ficut panis cum omnibus co- clarus,ut ipfi etiam Gentiles eum cogno- meditur.-ficcum-&inomnibusparvuli, verinr & decanrarint. nonhabentes autexereentes officium } in quo illos non muldenr^gravencdefrau- ™ }c ] uibm ReBormarh atqne terr& denriinquoillosnon comedanr, dero- f mdeditwa g mm!iec ^^evit^ renr,& deglurianr : Qui deVormtpk- Pmtte m $«f m tumidofque vultm\ iem meam , *t tibum faxis. Iftudne, Q^ uid k mmor extimefcit, pifces,appr*&atis/motu capitum impro- ^ Ia P rhuc vobkDominusmmawr. Bb s No- t<}5 S c &. Notate,pifces , illam Dei definitionem : Rettor w*.ris atqne terra. Ne dubitetis cmineundem ftylum, quemDeuscum hominibusobfervat interra, etiamvo- bifcum obfervet in mari. Neceflarium fgitur eft,ut provideatis vobis , nec vili- pendatis dcwftrinam , quam magnus Ec- clefioe Dodor S. Ambrofius vobis imper- , tiit. Vobifcumloquendodicens: Cave, S,Am , dumalmm infequeris,ne incidas mvali- diorem.Caveat pifcis,qui infirmiorem fe ad devorandum infequitur , ne hicur- iat in os validioris a quo deglutiatur. Nos illud hic cernimus quotidie. Xarcus infequitur Eagrium,velut canis leporem, nec videt caecus fibi infidiari Tubarum quatuor ordinibus dentium,a quo unius inftar boli deglutietur. Idem elegantif- fime vobisdixit S. Auguftinus : Prtda mtnorisfit pr&da majoris. Sed eXempla ifta,pifces,nonfufficiunt , utceflemve- ftram defcribere gulam, ipfa emm ciu» delitas , quam exercetiscum parvulis, jam prasparatam habet in voracirate magnorum , punitionem &C vindi- &am, Age, cum illud tanto veftro damno expe iiamini,opus eft , ut deinceps magis zelufi fitis pro republica & oommuni bono : &zelus ifteparticulari uniufcu- jufque appetitui praevalear , ne acci- dat , ut ficuthodiemultos exvobis vi- demusimminutos , paulatimeonfuma- mini omnes. Nunquid fufficiunt vobis rothoftes extranei , Qc infidiatores tam callidi&infatigabiles , quotquot funt pifcatores,diu no&uque vos circumcin- gere, totquemodis impugnarenoncef- fantesfnon videtis,quod contra vos ex- pandant &complicent retia,naflas con- rra vosconficiant, fila funefque texant, m contra vos unci fnrcacqne hamarae cur- ventur 6c acuancur i nonvidetis arundi- nes et^itravos efle lanceas& fuber ar- maofFenfiva ? Non ergo fufficit tot 5c tantos armatos extraneos habere hoftes; fed etiam intra veftras portas vos ipfi in- vicem vobis inf enfiflimi &c crudebflimi hoftes perfequendo,& alter alterum de- vorando inteftinum &c plus quam civilc bellum foveatis?Ceflet nuflc,fiarxespif- ces, ceflethnemque accipiat, hsectam perniciofa difcordia : Et quia vos vocavi, &c eftis f ratres , mementote obligationis hujus nominis. Nonne omnes valde pacati&pacifici 6c amici eratis in invi- cem magni aeque ac parvi S.Antonio vo«. bisprsdicante ? ficergoperfeverateSc eritis felices. Verum enim ver6 dicetis mihi Cprour etiam homines loquuntur) non alium vobis efle vivendi modum. Aft, unde inter vos vivunt multi,alios nou come- dentes? Mare valde fpatiofum eft,fertile Sc fecundum, & folis illis quas in litora evomit,magnam partem eorum,qua: in fe continet viva fuftentarepoteft. Quod animantium aliqua comedantalia.vora- citas eft & fse vitia , &c non naturaj ftatu- tum. Eadem illa aeris &c terra: animantia quachocliefeinvicem devorant, inpri- mordiomuradinon fe devorabanr : ita conveniens erat &c neceffarium ut om- nium fpecies multiplicaxenturj Idem ad- huc clariuspatuitpoftdiluvium : poft- qnam enim bina tantum animalia de qua- libet fpecieperarcam evaferant,2egre fc confervare potuiflenr, fi alterutrum de- voraflent, Ejufdem denique diluvii tem- pore , quo omnia fimul conjuncra vive- bantin arca,lupus videbat agnum. Acci- piter Perdicem,Le9 Damalas,&: quodli- bet [De SancTO ANTONlO. jjf betilla,quibus fe faginare confueverac : to : five rubri qui vocatur habitns Chri- &fiforteibidehocfuereceucaca, refti- fti,&S.Jacobi: Eehomines, utparticu- cerunc communis efc* portione, a Noe lam iftam panni in pe<3us fuum rransfer- fibi mimftrara contenta. Si igkur cali- re queant, fenum devorare vel deglutire diorum elementorura animalia illius non formidant. Et quid poftmodura tanperanti* fuerunt capacia,quare non evenit?idem quod vobis Qui ferrum de- fimihter forencanimalia aqu*? Si deniq; glurivit vel ibi vel alia occ~afioneoccu- illamrotoccafionibus, naturali fecon- buit, eademque panni fragmina denucr, lervandi & multiplicandi defiderio , ex ad pifcandum al«w , hamo funt afhxa. neceffirate fecere virtutem,vos idem fa- Hoc exemplo vobis concedo pifces , ho- cite : vel facite virtutem fine neceffitate, mines idem facerequod vos ; quamvis eritquemajor virtus. hocmihi videaturnon fuifle refponfio- Alterum univerfaliiis multd , quod nis veftraj aut excufationis fundamen- mmultisveftriimmenontantum fcan- tum : nam licet hicMaragnanimuitus dalizat , quantum affligir,eftnorabiIis profundatur fanguis,non funt exercicus, adeoftoliditas&ftupiditas, quam om- rie<2 illa habicuum ambicio. nes ad hafce partes navigances in fuis Enimvero necpropcerea vobis nega- expenuntur itineribus. Pifcator aliquis bo,quod etiam hic homine s, minus ho- marmus accepto haraoparticulampan- norifice & magis ftolide fe capi financ. ni m duas trefve partes divifi alligat , QuisomnibusMaragnanis indigenis vi- quarri per funem immittit in aquam , taspifcatur,&quomodo/ Homo mari- quod ftolidus pifcis cernens irruit caece, nus,partibuspa«ni.Venit aliquis Capita- teneturque captivus , palpicans & ofci- neusnavis Lufitanica; cum mercium ob- tans,donec vel in aere fic fufpenfus , vel foletarum onere,panno & ferico , nimis in navigium projeftus tandem rapriatur : ferd ad nundinas; vendicio hfc non fuc- majorne ftupiditas aut ftoliditas dari po- cedit ex voro. Quid facit? Ex obfoletis teft quam ifta?Decepcum particula pan- iftis mercibus efcam adornat quam inco- ni perderevitam ? objicietis mihi,idem lis noftraj cerrs proponat ; femelatque etiamfacerehomines : quodetiamego icerum eas mangonizae audo femper non mficior. Exercitu contra alium exer- pretio & qui potiores funr,aut haberi atum certamen inituro incerhaftarum, volunr,obcscati aucapparentefplendo- fagittarum , .& enfium cufpides difpo- reoccupati, captivitenentur deannoin nuntur homines. Et quare?Quia fuit.qui annum,de cempore ad tempu«,& fic vica provocandonuabus partibus panni ef- eranfit. Non eft exaggeracio. Omni- cam obtulit. Vamtas,inter viria,caHidif- bus incumbit laborare.vel in agro vel in ftmuseftpifcatorhominesfaciUimede- arundine,vel inmola facchari * vel ta- A EtqUld facit vanitas? Ifi cu( P im ^rna tabaci.Et quinam hunc totius vir« dibushaftarum., fagittarum & enfium laborem fuftinent l Nonrhed*,nec ci- norumduoaffigitpannifragmenta,five fia,necequi , nec fcucarii, nec epha> albi quivocacurhabitusMelitenfisjfive bi,necpedifTequi,nac tapetes , nec pi- yu-ich^guivocaturhabitusde^Aiber- <3ur«, necnaves , necuniones&mo- nilia, iio S s * »Uia, Quibus igicur omnis vita im- Sc expenditur ? abje&is hifce mereibus, cum quibus in plateas prodeundo toto fefe occidunt anno. Nunquid iftud,mei pifces, magnaeft hominum ftoliditas , qua vos excufatis? negari non poteft : nec vosibitis infirias. Agedum, fi magna eftftultitiapro duo- bus panni fragminibus exponere vitam, qui veftituindigent : vobisaDeo a ca- pite ufque ad calcem congruis veftiti co- loribus : vel fquamis deargentatis aut deauratis, veftimentts attritioni & tem- porisconfumptioni non obnoxiis , nec novo modo variabilibus, Nonne pro maxima ftoliditatecx: caecitare imputan- dumeft, quod duabus pauni particulis vos capi &c illudi finatis ? Ecce quantd minus veftrum S.Antonium tuis vanita- tibus mundus decipere potuit , Adolef- cens adhuc , Scnobilis veftium fprevit cultum,dequoa:tas illavelmaxime glo- riatur , commutavit illas cura tunica de fargia , & Canonicorum Regularium cingulo, &ficindutum fe contempla- tus,cum nimis adhuc fplendidum repu- taretmortualem ami£tum , tunicam de fargia coramutavit cura fynthefi ; 6c cin- gulum cum chorda. Hac chorda Sc panno piicatuseft innumeros , qui non ruerunt decepti,fed fapientes. §. V. AD particularia nunc defcenden- dodicam , pifces , quid contra quofdam veftmm habeam, Et hic a noftris littoribus incipiam.Eodem diequo huc appuli audienjRonchiflan- tes eorundemque contemplatus magni- tudinem,non tantum ad rifum , quan- . M o tum ad iram fui commotus. Eftne pof- fibile,cum tantilli fitis pifciculi ; quod tantos vos oporteat edere ronchos in mari ? cum filo,& incurvata acu pifcari vospofllt claudus&mancu$,quare tan- tum ronchiflatis ? fed eodem ex capite hocfacitis. Edicite mihi quareXiphias feuenfisnon ronchiflac 2 Quia ordinarie longum habens gladium brevem habec linguam. Sed non eft haec regula ge- neralis : fed generaliseftregula , Dea difplicereRonchiftarores , dc quod fin- gulariter fatagacdeprimere 8c humiliare nimium ronchiflantes. S Petrusaueniv optime noverunt veftri Majores, talem habebat gladium , utfolusintegroRo- manorum miUtuin exercituiobviam ive- rix,5c nifi Chriftus gladium in vagtnam recondere jufliflet , pluribus profecto quamMalchoaures amputafler. Et ta- men quid eadem node illi accidit?ron- chiflaveratPetrus ja&ans , & (i omnes defererentChnftum , (e folum conftan- ter ipfi adha:furum,immo vitam pro ipfo protufurum, fi neceflltas exigeret ; & tam contrarium e diametro accidit , ut folus illeplus cajtcris omnibus defece- rit,& ancilLe unius vox ad illumtreme- faciendum fufFecerit , & ad negandum compulerit, Jam ante eadem defecerat hora,qui tanta dc fepromiferat. Jufle- ratChriftusin horto vigilare , &c poft pufillum veniens ipfum dormientemin- venit tanta incuria,ut non folum propter fomnum , fed propter tantam pr-xviam ja&antiam ipfum increpuerit : St nonpo- tmfti una bora vigtlare mecum} q. d. -Mai TuPetre tam animofumtejacl:as,utmo- ri pro me velis , & non potesuna hora vigihre mecum? paulo ante tantum ron- chiflare,& modd kft dormire ? Sed ita acci- D e S. A accidit. Ante occafionem ronchiflare, eft ipfa jam praefente dormire. Quid igitur vobis videtur fratres Ronchifla- tores ? fi iftud evenit maximo pifcatori, quid non tiraendum minimo pifci ? exa- minatevos& mox patebit, quaminfir- mum ja&andi vos, & ronchiflandi habe- atis fundamentum, Enimvero fi ronchos ederent Balaenae, arrogantia eorum excufationem habe- ret ex magnitudine.- fed &c in ipfis Balae- nis minus tuta foret haec arrogantia. Quod Balaena inter pifces, Gigas Goliath erat inter homines. Si Jordanis flavi- us&mare Tybcriadis communionem habent cum Oceano , uti habere fas eft, cum ab eo emanent maria : fcire vos volo, Ronchiflatorem Philifthaeorum iftum fuifle Gigantem. Quadraginta diebus continuis armatus ftetit in acie, Ifraeiitica caftra laceflens, nullo fingu- lare fecum certamen inire aufo : & quis tandem omnis iftius infultationis 8c arrogantiae finis ? unus paftorculus bacu- lo fuo paftoritio &c funda illum in ter- ram profternere potuit. Superbi 8c arrogantes lu&antur cum Deo; &qui cum Deo lu&atur femper fuccumbit, Ita ut ronchiflatoribus illis nihil conlul- tius , quam tacendo S. Antonium imi- tari. Duofuntinhominibus quaeron- chos& tumorem in illis excitant • fcien- tia & poteftas. Caiphas ronchiflabat lcientiaj Vos nefcitis quicc/uam: Pilatus poreftate : Nefcis quia poteflatem habeoi Uterque contra Chriftum. Scd fide- lis Chrifti fervus Antonius cum tanta polleret fcientia , prout vobis dixi:& tanta poteftate , ficut vos ipfi eftis exper- ti, nullus anquam ipfum de fcientia &c poteftate audivit loquentem , nedum fars 11+ n T o n i o. 10I illam ja&antem : & quia tantum tacuir, hinc tantum clamor em edidlt. Inifto itihere (cujus memini) 8c in omnibus quae peregi fub linea arquino- cliali , vidi fub illa, quod faepius videram 8c notaveram in hominibus, admiratus quodfeextendifletilleVifcus, ut etiara pifcibusadhaereret. Adhaefores vocan- turifti , dequibusmodo loquor&pro- prie valde .■ cum enim fint parvi, non fo- lum aliis magnis appropinquant , fed adeo lateribus eorum adhaerent , ut nunquam illos deferant. Deanimali- bus quibufdam narratur , quod , cum minoris fint roboris & induftriae, venan- tes leones eminus fequantur , ut eo fe fuftentent , quod illis fuperfluit. Idem adhaeforesifti faciunt tam fecuriprope, quam illa a longe : pifcis enim magnus & inflexibili capite , ad illos deVorandos osvertere nequit, quos in lateribus ve- hitjficquepondus eorumfimulcum fa- me fuftentat. Modus ifte callidus ma- gisquam generofus vivendi,"fi fortc ab uno elemento ad aliud tranfeundo ad- haefii , dubio proeul iftud didicerepifces ab alto, po-ftquam Lufitani noftri ad illud navigarunt ; Prorex enim feu Guberna- tor, ad conquifitiones feu regiones 8c Io- ca armis acquifitaiter non inftituit , quin multis comitatus feu circumdatuslateri fuo adhaerentibus , ut hicfamepereant, cui ibidem remedium non habebant. Magis gnari veritatem ab experientia docti, ab adhaefioneremittentesaliavii vita: neceflaria quxrunt : fixe vero 8c in- feparabiliter adhaerentibus majorum gratiae &c fortunae in fine accidit, quod mar inis adhaeforibus. Circuit navim Tuberanus pifcis, in li- ne* rnalacia,cum laterum fuorum adhae- € c foribus Matth. ffal.71. 101 S £ foribus , fic pelle atcenuata , uc magis videancur afllimentavel naturalesmacu- las quam hofpites & focii: miffo hamo de cacena cum portione , quatuor mi- Iicum,furioseinhians pra:dae inftarbo- lideglutitis omnibus captus tenetur ; currit extra&us palpitat, & moritur cum adharforibus. Videor mihi audire fan- (ftum Macchseum , quamvis non pifcato- rem Apoftolum , idem ipfum defcri- bentem in terra.Mortuo Herode , inquit Evangelifta,Angelus apparuit Jofeph in ^Egypto dicens , quod jam tuto in pacriam redire Iiceret , mortuos enim ef- fe jam omnes pueri vics infidiacos : Defunclifunt enim , qui cju&rebant ani- mam pueri. Vkae Chnfti infantis infidi- ances, eranc Herodes & fui omnes, toca ejusfamilia ,omnes ipfi adhxrentes, & quiab ejusforcuna pendebant.Age,fuit- nepoflibile, quodomnes ifti fimulmo- rerentur cum Herode ? omnino : mo- rienti enim Tuberano pifci , commori- tintur omnes ipfi adhau-entes. Defunclo Herode , defu,. Eli funt omnes qui qu&re- bant animampuen.Ecce. pifcicuiiinfeli- ces & ftupidi , quam erroneus & fallax eft ifte vivendi modus quem elegiftis.Ex- emplum accipireab hominibusquodilli nonaccipiunta vobis,neciIludS. Anto- nii,uti fas effec,fequuncur. Edam Deus habet fibi adhasrentes; quorum unus Duvid dicebac : mihi adht,- rere Deo bonum ejfc Idem eciam S. Anto- niusfecit. Quodfi non creditis , ipfum Sanctum afpicite , qualiter Chrifto , & Chriftus ipfi adhazreat. Profedo dubitari poteft,uter alteri adhsrens fue- rit ; videtiuquefuiifeChriftus.-minor fempetenim adhsretmajori , & Chri- ftus in caatum parvnlum minoremque fe M feck,ut Antonio adhsereret ; Sed Anto- nius ettam, facrus eft Minorka ut adhx- reret Deo. Hinc feqnitur , quod omnes Deo adhaerentesimmortali , mortisfinr, fecutitanquam alii adhxrences, tam- que fint fecuri,ut in cafu,quo Deus homo radtus eft mortuus , tantummodo mor- tuusfitnemorerentur illi alii qui adhae- rent fibi. Hoc apparuit in illis, jam ipfi adha»rentibus quando ajebat ; Si ergo me 3 qu&ritu yfmte hos abire. Et pofito, g quod hoc modo tantum adha;rere pol- fint homines,& non vos pifciculi: imitari faltem oporteret alia terrae aerifve ani- malia , qua: quando magnis appropiant, ttt fub umbra roboris eorum feprote- gant , nonfic adhsrent , utcnmillis moriantur. Scriprura facra meminit de arbore ifta celebri, qua: magnum Nabu- chodonoforem figurabat , quod omnes cceli volucresin ramis ejus requiefce- rent,&omnes beftias terrx fub umbram illius confugerent ; nec non utrarque fru&ibus ipfius alerentur : addit vero fi- militer quod arbore f uccisa , volucresa- volarinr, &animantia terrs auffugerinr. In nomine Domini appropiate magnis, fed nonitaadhxrere, utvitam exponatis pro illis,aut moriamini cum illis. Confiderare adha?rentes vivi, quomo- do mortui funt alii , qui adhsferunt illipifciMagno,& quare. Tuberanus eft' mortuus quia comedit : &illifunt mortui quia non comederunt. Num quid ftolidius quam mori fame & ore alie- no ? moriatur Tuberanus , quia come- dit, occidit enim eum gula: fed quod mo- riatur adha;rens,quia non comedit, nihil illoinfelicius dari poteft. Nec cogitavi, nec putavi,eriamin pifcibus locum habe- re peccatum originale. Nobis homini- bus Dfc Sanci-o Antoj«io. ^oj bas ea fupervenit infelicitas; ut quod ali- ftum elementum affe#et.Sed ecce,pifces, uscomedit.nobisfolvendumfit. Om- ambitionis pcenam. Volatorem Deus fe- nis mors noftra in Adami & Evas gula ha- citpifcem , & hic avis efle affe&a vit : & buitprincipium: &quodnobismorien- Deus idem, &avis &pifcis difcrimina dumfltexeoquod comedit alius,ma- illum fubire permittit. Omnia vela illi gna eft infelicitas/ fed nos modica aqua tanquam pifci funt retia , & funesomnes ab hacinfelicitate abluimur:& vos quan- illi tanquam avi , funt laquei, Ecce vola- tacunque maris unda a veftra vos ftupidi- tor qualiter tibi tua fupervenerit punitio. tateabluerenonpoteftis. Vivus paulo ante in mari natabas tuis Sed&vetbum mihi , ad vos Volato- pinnis,& jamjaces proftratustuisalisin res,&nonmodica querela.Edicitemihi, navi, Noncontentuseflepifcis, voluifti Nunquid Deus vos fecit pifces ; ut quid fimul effe avis : & jam nec avis es , neque igitur conamini effe aves ? pro vobis, pifcis: neque volare jam, neque natare mare; pro illis Deus aera fecit. Contenti vales.Natura tibi aquam affignavit 3 & tu mari, & quod natare poflitis ; volare no- aerem praelegifti .• & ego re jam igni ad- te:quiaeftispifces. Sifonevosnonro- motum cerno. Pifces , quilibetfuo fit ftis , pinnas veftras attendite & fquamas, elemento contentus.Nifi volator a fecun- & cognofcetis vos non effe aves.fed doadtertium tranfire tentaffet, non ver- pifces : & quidem non exmelioribus fareturin quarto. Tutusagebat ab ig- interillos. Dices mihi Volator , Deum ne natans in aqua, fed quia barbisfuis dedifle vobis ma jores barbas & pinnas & pinnis volare voluit in undis , alas quam caeterisejufdem vobifcum magni- combiifiit. tudinis. Erg6,quia majores habetis bar- Vifo hoc exemplo,pifces, hancomnes bas & pinnas , hinc vobis facere debetis memoria? mandate fententiam. Qui ul- alas?fed pr6 dolor|toties vobis punitio tra quam illi convenit , effedefiderat, veftra veritatem recantat. Voluiftis aliis perditquod habet, & quod affe&at. Na- pifcibus efle meliores,& ex hoc omnibus tare fciens, & volare volens,fuo tempore viiioreseftisreputati Caeterospifcesab nec volabit, nec natabit. DeVolarore altooccidit hamus & illicium : vos fine terreftri aufcultate cafum.Simon Magus hamo&iliicioveftraocciditpraefumptio cui ars magica , in qua famofiffimus & capritium. Navis pergit dormiente erat , cognomen impofuit , filium Dei fe Nauclero , & Volator offendendo ad effe ja&ans , defignavit diem , quo in velum feufunem cadit pulpitans. Alios oculis totius urbis Roma: in ccelum af- pifces occidit fames, & decipit efca. Vo- cenfurus foret , & a&u in fublime volare laroremoccidttvanitas, &ejusefcaeft ccepit .• fedorarioneS.Petripr c -efentis ventus. Quanto confultiusilliforetfub celeriuspravolante , Magus in terram mali fummitate merfum manere vivum, protinus collapfus e fublimi , nolente quamvolaretentantefnperantennas ca- Deo,utmox moreretur ,fedutfimiliter deremortuum'(Grandisfcftambitio,cum in oculis omnium collideretur, pedes maretamfitimmensu,quodtantillonon confregit. Nolo vosejus pcenam, fed fofficiatpifcimare totum , magifque va- genuspaenae confiderare. QuodSimon Cc t ceci- ZQ4 S l R M cecidit.valdecongtuc' acciditj &fimor- dendum valde fecurar : & talesill«S. tnus fuiffet , fimiliter congruentiffimum Antonii fuere. Datx funt animae S. An- fuiffet .- fiquidem ejus prxfumptio& ars tonii duatalx aquilx , quibus illi gemina diabolicamelius non meruerat. Sed naturalis& fupernaturalis fapientia.a- exramaltolapfu noncrepetmedius ,ne- de6 fublimis & profunda fuit collat* «me caput , aut brachia , fed tibias tan- prout novimus. Etillequidfecit?Non tumfrangat?fic eft,inquitS Maximus: expandit alas ad afccndendum, fedad nam qui habet pedes ad ambulandum, defcendendum contraxit : & in tan- affe&ansalasad volandnm , juftumeft, tum,ut cum effet arca teftamenti , pro utalasinfuper&pedesamittar. Quod laicoC ut ' dixi) &c idiota fuerit reputa- 'SALtx. c^ganter di&us S. Pater afleric : Ut tus, Volatoresmaris ( non loquorillis tptii pautb ante volare tentaverat , fubtto terrx ) San&um Prxdicarorem veftrum ambuUre non pojjet ♦ & qm penna* af- imitamini. Sivcftrx vobis pennxier,- fumpferat ,pUntas amitteret. Siroon vire poffe videntur pro alis,ad afcenden- habetpedes,&a!asdefiderat:poteftam- dum eas explicare nolite,ne ad velum feularc , & vult volare : frangantur ita- aliquod aut latus vos offendere contin- qneipfialx,nevolet:&fimiliterpedes, gat .• eis colle&is defcendendo lacunae ne ambulet. Ecce volatores maris cujufdamfundumperite,ubi teclimagis «juid illis terrx volatoribus eveniat ; ut eritis fecurl, quilibet fuo contentus elemento vivat. Sed cuminlatebris verfemur maris, Quod fimareexemplum acciperet a flu- antequamillisegrediamur , fratremhk minibus Icaro fubmetfo in Danubio, uon tot Icari forentin Oceano, O Antonii anima , tu fola habens alas volafti fiae periculo: deorfum enim, & non furfum volare fcivifti/Jam S. Joannes illam in Apocalypfi vidit mu- lierem, cujus ornacus omnemfirmamenti fplendorem abforbuit, cui duas alas habemus, nomine Polypum , contra quem fuas deponunr querelas graves SS. Ambsofius & Bafilius. Polypus capu- tio fuo videtur effeMonachus, illisfuis pedibus explicatis videtur effe ftclla ; cumque ofllbus careat& fpinis, ipfa videtur effe manfuetudo. Et fub tantx modeftix fchemate,vel hypocrifi tam j4pic,z. v.14. aquilx magnx datas aflerit: Daufunt fand~ta,duo illi magni Latin«& Grxcse multenduaaUa^uiUmagna;&c adquid? Ecclefix Doftoresconteftantur, didturn HtvoUretmdefertum, Notatu dignum, Polypum maximum efle maris prodiro- quod non fine caufa , idem Prophcta vo- reni. Hxc maris proditio confiftit in cavit lignum magnum \ Mulier eratin eo,quodomniumfibi adhxrentiumco- ccclo Stgnur/t magnum apparmt tn coslo, lores aflumat : color es , qui in chamxle- Mulicr amiUa fole. Age , fi mulier erat onte funt ornatus , in Polypo funt mali- an ccelo, & deferrnm erat in terra , quo- tia : ftgurx qux in Protheo font fabulx, modoilli dantur alcead volandumin de- in Polypo funt veritas &artificium. In fertum ? Quia funt alx ad afcendendum, eluvione fine limo,virefcit;in arenaal- & defcendendum. Alx ad afcendendum befcit ;inluco grifeus feu Ieucophxus : valde funt periculofx, alx ad defcen- in aliqua petra, ejufdem colorcminduit. Et D e S. Etquid hinc fequltur? aecidit pifcem alium cum tra&andaE finr ele#iones,cum con- fanguineis. ? cum amicis?cum fui ftudipfis? Nonj& Jta. Non cum confanguineis,fed cum maximo confanguineo : non cum amjcis , fed cum tnaximo amico * non cum fui ftudiofis , fed cum maximo fui ft udiofo,cum Deo : ln oratione Dei, In facro collegio Chriftus habebarconfan- guineos,habebat amicos,& fui commodi cupidos, Habebat cognatos, habebat enim Joannem & utrumquejacobum fuoscognatos } nihilominusnonillos confuluitcognatoSjfedDeum : quipro- ximus & maximus eft conlanguineus, quiaPater. Habebat amicos,& quidem irttimos fui pe&oris feeretarios, Petrum, Joannem,& Jacobum , quibus credebat omnia,non tamen illos eonfuluit amicos, fed Deum,quimaximuseftamicus.- ejus enim folius amor eft fidelis , & voluntas re&a. Habebat etiam fui ftudiofo$,& ifti Luc. ix, C more ufitato) erantomnes : Qms eorum v,i+. vidtretur ejfe major : nee iftos confuluit Pars II, proprii fui commodi ftudiofos ; fed Deum , quiinele&ioneiftavelmaxime fuaj rei erat intentus .• ab idoneisenim MiniftrisEcclefia; fua?, fervitium,honoi' &gloria ipfius;necnon bonum falufque mundi dependent. Quapropter huma- niflimus Dominus,qui aliis inoccafioni- bus,Difcipulos in confilium adhibuit,in hacillosrequirereaut audire neglexit , pro exemplo potius &inftru&ioneeo- rum,qui jameranteligendi, &eIeeT:ores poftmodum futuri (utoptimenotatBul- garia; Epifcopus Theophila&us) folus cum folo rractavitDeo in prolixa oratio- ne, Pofi orationem , inquit ille, elegit Difcifulos,ut doceat etiam nos , qu/indo Theo- quemfwm mffirituale mimfierium fu- fhtta, tnus ordmaturi,cum frecibus hocfacia- clus. muf^utdoEiu *Deo, &ab illo fetentibus reveletrfuisidoneus (ii, Hanc veritatem omnes circumftantice cafuspradjcant & confirmant. Primo, Exiit inmontem : id eft, Chriftus aicen- dit in montem* Hic politici dicent,ad fimiles faciendas eledltiones opeive pre- tium & neceflarium efte , excelfum valde cbnfcendere montem , ex quo totus uno intuitu videaturmundus, regna, ftatus, refpublica:,Principes, dependentia;,ho- rum potentia,aliorum declinatio , vici- num & remotum,quod eft& quod pof- fibile eft. Ifte vero in montem aicen- dendimodus plus tentationis quam ele- cT;ionishabet. ^Jfttmffit eum dmbolus M mmontem excelfum^ oftendit et omnia ' ttt M regnamundi, & gloriameorum ♦ Etin^'^' quem finem ? Si cadens adoraverisme. Afcendereinmontem , ad contemplan- dum exalto regna mundi eorumque in- tueri magnificentiam } & ubi minus ma- gifve gloriofae inveniuntur corona? , D d potius fiO S E B potiusfacitadpropofitum adorandi da> monem, quam eligcndi inftrumenra qua: illum deftruant. Chriftus,hae occafione, fubiit in montem ,non utmundum vide- ret , fedamundoremotior propius cce- !o oculos infigeret : hinc de nocte , & non de die afcendit : Erat pemottans. PhiloHebrxus difcerte notavit.diem dif- cooperire terram & operite ccelum.- no- ctem difcooperire ccelum,&operire ter- ram.Hxc optima eft eligendi hora,quan- dooculis terraeclaufis.aperiuntur cceli, Hinc Chriftus exiit dc nodte, & ad mon- tem.Deno&cnevideretterram fed cce- lum. ad montem , nt illud liberius & pro- pius intueretur • Extit inmontcm>& erat fernoffans t Iftud tempus iftumque locum felegit Chriftus ele&ioni faciends Iocofuo& rempore • utque rite fuccederet , folus cum folo Deo confilia tractavit \ln orati- vne Dei, Cum Deo propofuit finei , e6 ejuod unicus Finis eflet ipfc Deus : cum co communicabat media , ciim nihilin- cer ipfum & Deum intermediaret.- cum Deo meticbatur talenta,cum Deopon- «lerabat metita , & ubi illa erant majora, ille intcrcedebat , ille orabat : ln montem •rare, Orabat ut homo ; ut eligerct tan- an,quod faltem unam illieffetdaturus, utaltera arqualis dignitatis prxtendenti fatisfaceret?nuUatenus. Quod refpon- M O dit,fuit ; Non efl meumdarevohis ,fed j\4 At tb, qutbusparatumeft aPatremeo, Divinus jo.vzj. negandi modus fine offenfa.EIigat Deus, & non ofFendentur homines . Deus fit qui eligat , Deus fit qui nominet. No- minationem & e!e&ionem,omnia opor- tet effe Dei : Elegit duodecim , quos & A- poftolos normnavit. Precibus ad seternurn Patrem fufis Chriftus ad nominationem & ele&ionem proceflit: & priusadele- ctionem,quam ad nominationem : Elegtt t$ nominavit. Uno nominante dum a- lius eligit, non eligit eligens,fed eligit nominans. Sola ifta fufficiebat ratio , quod Deus eflet, & folus Deus , qui confuleretur in elecl:ionibus:fed aliamagisadhucin- trinfeca eft , & urgens ut quafi acu tan- gatur. Nihil difticilius eft,quam ut ho- moeligathominem ; vel enim lllum no- vit , vel non. Si illum non novit , eligit csce ,&fi novit , fimiliter : fi illum enimnovit, vel amat , vel illumaverfa- tur:& tam cxcus eft amor , quam odium. Sed certum eft , quod cum pafllone , &etiam fine illa homo hominemalium noncognofcit. Hominis cognitio foli Deo eft rcfervata,& adhuc mirabilis in \\\o: Mtrabdisfattaeft fcientiatuaexme, Pfalm. Necefle eft igitur ut petatur a Deo oran- i}8.*.£, do quod homo nec per fe , nec per alium obtinere poteft cognofcend©. Ita fece- runt illi ipfi.qui hodie fuerunt ele&i implere volentes evacuatum per Judam locum, S.Pctrus prepofuit • idemquenec non caneri Difcipuli , eminentiores fan- cfttatc,& in exercitiis & minifteriis Apo- ftclatus magis verfatos elegerunt,qui fuerunt Matthias, & Jofeph,cognomen- to Juftus. Quo facto ColJegium totum ad PRO Dl£ 5, BARTHOLOM^firi atf orationcm eft converfuro. Et quid AEtor^i, aDeopetierunt? Orantes dtxerunt ; 7« V. t +, Domine^ui corda nofti omnittm , oftende quem elegeris ex hts dmbm, Et hoc modo proceflit electio ; illi propofue- runt & orarunt : Deus elegit. Et ut o- ftenderet Deus,quam erronea {etiamfi- ne paffione) fint humana judicia , non illum elegit in Apoftolum, cui homines noraen Jufti per antonomafiam dede- rant, Ita Marthias fucceflit inlocum, in qnem hodie clectus fuit Judas. Re- peto in quem hodie ele&usfuit Judas.Si in duodecim a Chrifto & cum Deo ele- cl:is,inventuseft unusjudas, induode- cim fine Deo,& fine Chrifto cle&ts quot Luc.6. Deo. Diceds HUs cum magna confi- deratione efle faeiendas. Idem ego af- firmojcum confideratione ? Ita. Cum confiderationibus?Non : confiderationes enim devorant & confumunt tempus, NonaliumprohocAuthorem deiidero, quam magnum Pontificem S.Gregorium magnis faciendis ele&ionibus afTuetum, Samuel elegit Saulcm,& ele&io cumde- bitis caeremoniis rite pera£h eft. Inpri- mo fcrutinio ceciditfors TribusBenja- min.-In fecundo cecidit fors cognatio- nisMetri; in tertio,domus Cis.In quar- to perventum eft adPerfonam Saulis : Quidinhocfignificatnr ( inquit S. Gre- i.Reg.i^ gorius ) ntfi ejuia fantt* Eeclefi* Princi- £), Greg 4 invenientur? Utinamnonpluresforent ■ pesmnltA confideratione eUgendt fmt ? quamundecim/ Propterca tantum cum t.-c.a • • 6 Deofacienda: eflent ele&iones. Judi- ciodivinorelinquaturattingere , dum- modo eleiffcor fecerit quod fuum erat : nihil referc , fi ele&us non faciat fuum, Judas non fecit quod fuum erat : fed Chriftusfecit quoddebebat .• ele&ioni enim orationem pra_miut&prolixe cum Deoconfilium communicavit;^*./ per- noElans in oratione Dei. In una nocle pera&x funt & abfolu- tac ele&iones , & illucefcente die nomi- nati funt Apoftoli: Et cum dies fattus ejfet, Quam breviter concluditur.quod cum Deo folo communicatur ! ubi non intrant rationes temporales , tei-npus non confumitur. Chtiftus totam no- c*iem confumpfiffe videtur , prout tex- tus innuit :Erat pernottans, Sed fasis eft,duodecim elediones , horis duode- cim fieri, Quot dies , quot menfes, quot anni frequenter in unius hominis electione confumuntur ? Hoc inde fit, quod ele&iones non traclemur cum Itafa&um eftjfedomniain quatuor fcru- tiniis&unoeodemquedie fa&a funt ; quiacumDeotantum finealiis confide- rationibns & dependentiis faclum eft, Super eleclione Sacerdotii duodecim concurrerunt Tribus cimi totidem vir- gis,qua? ad tabernaculum delata.,in con- fpe&u Dei fuere pofita,,& eadem nocT;e Virga Aaronis veftita foliis,ornata flori- bus in fru&um turgefcentibus,quo fum- musSacerdos ele&us fuit &defignatus t Ut natura fimile quid operetur in radi- cibus , totus requiritur annus : fed quia virga; evulfie & eradicatx fuerunt a terra & in pra.fentia Dei pofitae , nox una fuf- fecit. Qua no&e Chriftus oravir, mi- raculum iftnd duodecies fuit mulripli. catum , floruerunt duodecim virg_e,& prodierunt in mundum ad eum refor- mandum ele&i duodecim Apoftoii: Erat pernoitans in «rattoneDet ; &cumdies fattus effet^elegit duodecif» ex ipfis. Dd S.B.fc M O i. III. Ai D fecundamtranfeamusqusftlo- nem : quales efle debeanc ele&i ? Malipclarum eft quod non. Boni? hocnondico. Neque mali,neque boni, fedoptimi. Adhuc male,& parum dixi : dico optimorum optimi , quales erant quos hodie elegit Chriftus Populi Ifrae- litici optimi erant,qui credebant inChri- ftura : optimi qui credebant in eum e- rant ejus Difcipuli;& Difcipulorum fuo- rumoptimi erant , quoshodie elegit& Apoftolos nominavit : Elegtt duodecim ex ipfis,<]UosZ$ Apoftolos xominavit.No- tetur bene , non folum quos & quales, fed exquibus & qualibus elegit : Extpfis, Ex Difcipulis erat Lucas , erac Marcus, eratStephanus,& tocalii eminencer bo- bi,& bonismeliores : ac CbriftusDomi- nus,quiaApoftolos eligebat pro eminen- tiflimis,non elegit meliores ex bonis, fed melioresex optimis. Hac decaufaChri- ftus convocavit Difcipulosomnej,quan- doelegit Apoftolos : Focavtt Dtfctpulos Luc.6, fuos , & elegit duodecim ex ipfis. Ut j„ refpe&u eorum quos praaeribac , melius dignofcerenttir ele&i ; voluit ut per fegregacionem cognofcerecurlufus. Sa- muele Davidem in Regexn un&uro or- dinavit Deus , ut prius omnes fiiii Jefle in confpe&uejus comparerent- Venic primogenitus Ehab: non eft ifte, inquit Deus. Venit Aminadab ; neque ifteeft. VenicSama , aliiquefepcem fracresper ordinem , & neminem ex hifce elegic Deus,donec ex agro venirec David. Age, fiDavid erat eledtus, quareomnes fep- tem filii Jefle in confpeclum Samuelis reniunt ? nt Samuel&Pater videntes quales eflent.qul rejicerentur a Deo,ma» gis cognofcerent qualitatem eledi./s». Chriftusdocet ipfum certum & determinatum, & non incertum aut arbitrarium efle debere, Duodecim Apoflxlorum numerus non folum determinatuserat , fed etiam prae» deftinatus. Defignatusin duodecim Pa- triarchis flliis Jacob j in duodecim ex* ploratoribus terrae promiflionis ; in duo* decim fontibus deferti : in duodeeim Ia* pidibus Rationalis, Prgdeftinarus in duodccim fundamentis , & duodecim portis civitatis Dei : induodecim ftellis Mulieris fole veftitcp : & in duodecim fe* dibusjudiciiuriiveriahs, Etflcut nume- rus canonicc erat decretus,& fan&e my- fteriofus,cum Chriftusfuper omnes eflet leges,earuraque Domintis, exacle obfer- vavit religionem myfterii , & numerum noluit immutare & variare. S,Pafchafius cafu profundius confiderato,#«fceo excludanu Evangelifta.tertius K & Mattyr ptimus.. Confideratiomajpr. S. Pctrusinter-. Mtitthj, rogat Chriftnm \ Ecce nos relicjttirnus *&%t% omniA,, & fecutifitmus te \ Quidergoerit ?refpondet Chriftus : Sedebitis fit- perfedes duodecim, : ide.ft , Yos , qui om-- nibuspropter mereli&is, rne eftis fecu-- ti ,, in die judicii mei fuper duodecim fedes faeiam federe. Mi Domine \ & Ci alii te fuerin.t fecuti ,& omnia,jmm6,mul- td pl.us quam.iilipropter te reliquerint, nnnquid & pro ipfijs erunt fedes? Non : $edes duodecim, Numerus fedium eft dupdccira : duodecim, & non plures fe- debunt^Nxm multiplicandus eft numecus locorum ; quanquam cfefcat, numerus benemerit.orurh,, Sarisfiat meritoj.fed aliis prasmijs; - fedesplures elTe non opoi> tet>quarri duodecim,, Non funt multipii- canda? dignitates , non multipiicanda lo- ca,non creandi Mimftti.fupern.umerarii.. Si funt duodecirn, Patriarcjba: , fjnt duodecim Apoftoli cVnon pliiresquam duodecim. Si funt feptuaginta Senio-- res, populi , fi.nt feptuaginta Difcipuli , & non plures quam. feptuaginta. Et. qua-. re l quia claufo, numero, cljauditur porta. incohvenientiis, ljnenumero., Vosde-- fuper difcurrite, qui illud, meliusnoftis., Attamen dicetis, quod Chriftus, quam,- vis tam exa&e cbfer vaverit numerum,, - mhilominus Miniftrum creaverit fuper- Kumerarium , qui fuit. S. Paulus,& AZi.i, non S. Matthias, quia anntmeratus efi cum undecim. S, Paulus. autem vere fuit fupernumerarius .■ neque enim fuitex numero prim£e,neque ex numero ele&i- onisfecundx : & fuit deciraus, tertius, Apoftolus. Magnum profecto S.Pauli , privilegiumlEt toties quoties,unusS. Tars II. PaulusefTet , facile admitterem extendi Ieges,uttalis focius faaro Collegio ad- deretur.Sed adverti.numerum non fuiiTe au&um propter metum fatalium lite- rarum ,.quas Jerofolyinis fecum ferebat contra Damafcum .• fed propter emi- nentia.mtaknti, fublimiftjmofque ma- > jorisgloriajDei & nominisejus flnes electione valde libera , fuprema , propria Chrifti 5 acproCJirifto;^^^ mihi ijfe , ut psrtet nomen meum. coram r y t i j, gentibus&Regibus. NonproRegum ; ' refpecl;u;,fed adillos fubjugandos&: iub-. jiciendos., Enim verofic a.dh.uc Paulum fuper- numerarium fuifte nego: neque peril-. l.um,nequecumiIlo numeiusfijitexcef- F . r fus.Qupd ita cantat Ecclefia : Quimer*. m W% it thronum duodectmum pojfidere ,. id eft,, fedesquam occupavit,qusque aftigna- ta fiiit S. Paulo,non fuit fupernumera- ria. , fed de numero duodecim duodeci- ma. Age , nunquid duodecima S. Matthia; obtigit ? Omnino , Matthia? <3c infuper Paulo , utrique eadem obtigit fedes : ut pateat quam jufta fueri.teledio Juda;,&qualeipfiHspraecipitium. Pru- denflus, Judam \ociyipMagnumPtfci~ pu/um: id eft , magnum Difcipulorum^ Non fuiflet tam malus , nifi fuilTet tam.magnus. Corruptio melioriseft pejor. Chriftusin Judaelegit hominem tammagnum , ut vacuum ipiluslocum folus non impleverit Matthias .• fedMat- thias 5c Paulus. Ubi etiam nocandum, iftam combinationem duorum fubjeclo- ruro pro loco unius, , non fuhTecontra numerum definitura , fed.iilivaide con- formem. Numerusduodecim Apoftolo- rum,defignatusfuir, numero duodecitn Patriarcharum. Hifunt ifti viginti qua- £ e tuor 1; g 5 E R. M O tuor Seniores, quos S.Joannes ante thro- enim loca decem : Decem Firginibiu, Ec num Aclamabanc locus,duobusfubftitutu$ ; (cilicet locus Virgines , vocesingeminabantacceniae Jofeph, in Manafle & Ephraim fubftitu- lampades : fliniliter expenfa pecunia e- tu*. Er quemadmodum locus Jofeph julabat.Ad hofceimpediendos clamores, venditi fubftitutus fuitduobus,Ephraira numerus eft claudendus. fcilicet & Manafle i ita locus juda: ven- Quam bene hoc ipfum , primus Chri- ditoris aliis duobus fuit fubftitutus , fti Vicarius intellexit ! primum quod Matthix & Paulo. Tam obfervans fuit ex officio fecit , fuit numerum comple- ChriftusnumericanonicedefinitijUtnec re duodecimum. De Juda loquens ad dandum aut aflignandum loeum S. confideravitnuraerum : Quiconnumera- ^ f Paulomumerumvolueritexcedere : Ele- ttu eratmnobU. Et eundem mox com- ^ ^ gitdmdecim. plevitMatthia: Et annumerattu eft cum ^ ^ Hxc eft ratio , quare Chriftus non undectm. Et quare tam cit6 & ftne plures quam duodecim elegerit. Re- more ? quiacongruumefle intellexit& ftat novifle quare non elegerit paucio- hinc dixit ; Qporte t e rgo. Apoftolorum res , & quare numerum compleverit : noneratinter le partin rnundum , flcut Quiainconvenienseft,utfintlocavacua. illum non funt pai titi , nifiduodecim e- Natura non admittit vacuum : neque laplis abhincannis.-nihilominusillumi- V>olitia,five facra, tiveprofana illudad- nationeSpiritusSan&i ( ante adventum mittere deber. Unns locus vacuus in ipdas) intellexit S.Petrus conveniens Republica eadem habet inconvenientia, protitius efle,ut ftatim & fine mora locus non ad implendum locum , fed feim- legit duodectm quost3 Afoftolosmmina- plendos ex ipfo- Omnibus inconve- vtt. nientiisiftisprxcluditur janua,dumclau- Non fufficit numerum rantum elige- diturnumerus. Melius eftclaudi nume- re,fedeiigere&declarare.Chnftusduo- rum,quam januam.lnparaboladedecem decim elegit , & duodecim declaravic, . Virginibus , daufa ell/anua : claufa cft Conftabat duodecimefle ele&os : eo- Malt,t > ^#*;fedclaufusnQneftnumerjjs,erant demqueinftanticonftabatfimiliter, Pe- V <}U trum Pft.0 DlB S. BA^THOtOM^r; rrum&'Andrearn , Joannem & Jaco- bum , & rejiquos efTe ele&os. Potuif- fec Chriftus perfonas eligere numerum- que complerenominibus fuppreffis ali- quorum falrem , & in mente reten- Certe fi quandoque locum habuit m tis fufpenfio hasc & fecretum , vel maxime hac habuit occafione. Exclufi remane- bant ab Apoftolatu Septuaginta Difci- puli,omnesdigni , & multi digniffimi. Bene igitur electorum faltem aliqui in mente poterant retineri,cum non confta- ret quinamele&ieflent J ut fufpenfibne hacomnium fpe fuftentata exclufis om- nibusquerulandi fubtraheretut materia, quod in numero fecreto eleelorum fe continer i fperare poflent, Ut quid er- goChriftusillamrefervacionem ron pra- 6fcicavit?raultis de caufis. Prima,quia pro hoc mentem animumque habebat. Ne- fcio utrum retinere in mente,fit quando- quementisdefe£tus. Secunda,quia fi- miles refervationes non fiunt fine juftis refpedibus; &meliuseft refpeclus non habere,etiam juftos. Chriftus denique elegit,nemine fuppreffb,fed ornnibus de- declaratis: electio enim adeo irreprehen- fifeilis erat , ut cenfuram non timeret. Chriftus nec eleGtioni , nec elec1:is,nec rejectis injuriam voluit irrogare. Non eleclioni, valde enim illi fuiffet in jurio- fum,fufpedam illam reddere,quafi fuif- fettalis , quaj publicamlucemformida- ret. Non eieclis , ipfos enim reticere, fuifletconfiteri,ipfos non fuifle dignio- res. Neque exclufis: fupponendo enim illos efle raale contentos , fuiffcr ipfos oftendere ambitiofos. Omnia declara- re,fuic omnes honorare : elettionem^ir- reprehenfibilitatisnotitia;eiecios,ac fi non carneus.fed lapideusfuifler, in iHo natu- raliter efflgiatum non videt ? Duodecitti fidei articuli Symbolo conteriti , duode- cimfimiliter Apoftolis partitim f uerunt attributi : finguiis fuum pronunciariti- bus.- &fextus,quiS. Bartholomaso ob- tigit -, fuit illeRefurreclionis fingulati congruentia' & proprietate: Cato etenim refufcitata viva & impaftibilis exiftit. Hoc ita S. Apoftoli caro probavit, ad ftu- porem Tyrannornm dum vivusexcoria- retur , Ctim talts in extremo & terribili hoc tormento patieritiaj illius apparuit conftantia,ut impaflibilitas potius, qoam patierttia videretur. Et hoc modo S. Bartholomasus inter duodecim Apofto 1 * lorum ftatuas, figura& exemplofingula- ris remanfic Exemplo , dic©, virtutum heroicarum, quibuseminerefasefteos, quiad prima Eccleiias Joca furit eligen- di 3c figura, quam intUeri^ficq; de iliis jtN dicium formare oporteteJigentes. Nil magis el(gentium decipit judr- f cium, Vro Die S. 'cium , magifque ele&ionum optatum & rectum invertit & confundit fucceflum, quampellis. Dignitas & capacitas ho- minunrnon exapparente extrinfeco., fed , 'curtoominiomnibus per- fe&ioriipfifque -Dei manibus plafmato idem noncontigit ? egi^gicrdpondetS. Ambrofitis; ■Ideo : homo non ante lauda- tnr : (juianoninforenfi.pelle^fedinnnte- ■fioreHiemine antejprobandus. q, d. Ho BAKTHOLOMiSt. ; 2 a$ 'bricatas. Ipfaj vero pelles quidnam te- gebant -, &quidnamfubfe habebant •? Arcam Teftamenti, tabul jslegis, Che- rubim,propitiatorium , Deum, Quando tale quid pelles operiunt , operimento purpureo dgna; funr. Enim veio fi mul- : ^Homo emmvtdet ea y qu&parent, .v„ys, iEe ~# jJDa- ii4 Sermo I DcminustiHtemintttetHr cor. Ica videre & judicare oporcet eligences , ut rice fiant &re&emccedantelecT::ones. Nonocu- lishominum , quiapparentias exterio- res attendunt Sc aeftimantlfedoculis Dei, qui interiora 6c cor penetrat , in quo efle , valor&dirferentia de hominead hominemconfiftit. Homines non folum ornamentis, quce fubornant etiam & de- cipiuntexuti, judicandi funt &aeftiman- df;fedipsainfuperpelle nudandi , quae frequenter fpecie robufti cor debile 8c pavidum , qualeilludEliaberat, tegit. * Sepuitura Eliabftaturaeproceritate Davidcm , at David cordis animique magnitudine excedebargigantem :& illudcor , quod latebat homines , vidit & elegit Deusr Dommus autem intuetur cor. Cum igitur exteriora fint , quae homines fa- ciunt & dijudicant , folufque Deus inte- riora videat & cognofcat : eleetiones ho- minum folicite&morose cum Deoper- tradtanda; funt , proutChriftushacdiej vel nodte fecit : EratfemoBnns in oratmte Dei. Amen. 3» S E R M O Sepultura Osfium Patibulatorum. Habitus inEcclefia de Miiericordia in Civitate Rahia, Anno 1 637. quo ftatus ille bello ardebat. Mifericotdia & ^tjeritas ob^uiarverunt fibi : jufiitiat$ 'pax ofcu- latxfunt. Pfalm. 84. v. n» §. I. Emina harc virtutum phajaroifencordiae. Ecce quam dirTeren- unio , quam David tibus procdlionibus diverfifque comi- promifit mundo, qua- ratibus, iili ipfi hpmines vivi , mediante do natura divina hu- juftitia,adinfamem fupplicii locum fue- manae in illo tam be- rededucti; &mortui J agenternifericor- be videretur unita , dia ,tantocum honore adillum fepultu- duplexillaparseft , e qua omnis ifte fu- rce Ecckfiafticaelocum funt delatn Ibi nebrisapparatus , quem horrorem inter luerunt quod merebantur delidla : bic &pietatempra;fentem habemus , reli- accipiuntquod debetur humanitati. Di- giose componitur. Spoliajuftitia::Tio- cititaqueDavid, quodoptatoiftotem- pore, OsssiiM Pattbuiatorum. 21$ pore , mifericordia&juftitiaad occur- in ramotulic olivar. Aquaj diluvii non G rendum fibi egrefsa : juftitiapacetn ,& evulferunt, necarefecerunr , fedpotius mifericordia amplexata fic veritatem : rigarunt olivam. Sub illis confervata Mifericordia & yeritas obviaveruntfibi, fuit incorrupta & vlrens: nam fubgravi- juftttta&paxofculaujunt. bus& exemplaribus poenis & punitio- Juftitia & pax fefe invicem funt am- nibus pax ciefcit & revirefcir. plexata? : & juftitia pnoi adamplexan- Admeumintentum, primuraejusin- - dum occ\xu\t:Juftitta& /^x.Quiajufti- dicium ,non fuirilludcolumba , fedil- tianon dependetapace/ veluti nonnul- ludcorvi. EmuTusexarca corvus fuftb- liinexcufationemfumunt ) fed paxaju- catis diluvio corporibus vefcendo fe ftitia. Juftitiibellumillud juftificet,cu- faginavit, &quandoc nocatuque & a-. nimadvetfionedignumapudeos, qui in. §. II.. illuftriftimahaccommunitate,, &re,& nominemifericordiam profitentur. Va-- MifencordiA & verttas obvtave^ ticinando cantatDavid tanquam. tnira- rmt fibt t , bile , propriamque legis gptiae excellenr- tiam,quodtemporeillius ( quale efthoc. EMaximeprodigiofiscafibus, qui- noftrum) mijfericordia & veritas. con- buSjfcclum tremefecit terram , & corditer mutuo fefe fcedere conftrinxe- terrasnoftras.fuitunus memorabi- rinc. Quod fignificare videtur ly Ob- lis ille terrae motus Infulae Tercer£,pau- vtaverunt fibi t Notabile di&um«. Vir-. cisabhincannis. Concuflir,evertit,fun- tutes non funt. velut vitia. Vitia, quam-- ditufqueoppidum , Praya didtum pro- visineodemconjun&afubjeclo > &ad. ftravic : multo ver6 nocabilius fuir,quod finem eundem femper colligaca, praepo- reliqueric inta&um , propter quod aha ftere. vulpium Samfonis adinftar ince- fubvertit Triatantum oppidi illiusloca dunt , femper fibicontraria&inimica. integra & ilhefa perfticerunt j Carcer Non fic virtutes. Virtutes taleminter (e publkus.domus mifericordiae, & Pulpi- obfervant fraternitatem & harmoniam, tum fummi templi. O providentiadi- ut femper unitse fint & concordes : & in- vina femper vigilans,etiamin cafibus.qui ter omnes,vLrtutes,nulli magis intrinfeca videntur&eflepoflunt naturales / illa; eft iftaunio, quam veritati; namviitus, tres exemptiones adeo notabiles magno quae fimul non eft veritas,non cft virtus. non vacat unt myfterio : quod omnes Quo igirurpa&o dicitDavid , & veluc quotquot viderunt , advertentes mox mirabilelegi Chnftipropiiumdecantar, quod Ossium Patibulatoruac. ilt quod mifericordia cum veritate, & veri- egreflus , cum omnia familia fua venit in tas cum mifericordia ar&iffimum fcedus ^gyptum • & vix paucis ibidem diebus ttciptocciniermt,Miftricor(iia&veri- commoratus, ditiflimis & potentiffimis tas obviaveruntfibi ? Unum Daviddi- terrailliuspoteratannumerari .• abun- cit,aItenimqueiupponit:utrumquecer- dabatagris,pecorum armentis , gre^i- tum. Dicit quod mifericordia & veri- bus , mancipiis , qu# omniaRegis & in- tas fibi mutuo occurrant & unianrur, colarum terrre liberalitares erant. Prima quia Chriftus fic mandat : & fupponit fronteidlegenstemporanoftraincrepa- mifericordiam & veritatem ex adverfo reccepidicen$:iftud veraeftcharitas,il- fibi incedere , & disjun&as efle pofle, Jud eft mifericordia , homini peregrino quod frequenter accidit. Nequeom- tanta alacricate providere, tand largitate ne quod mitericordia videtur , eft mife- exulantifamilia: fuccurrere ; non ille no- ricordiaatveritas:danturmifericordiaJ, bis mos eft cum iis , quideParnambuco qua; funt mifericordias & mendacia. adnosconfugiunt:perrexilegere,&ec- Videntur mifericordias, & funt refpe- cetotumilludquodaudjftis,nihiIminus ^usjvidenturmjfericordi^ac funtpro- erat,quamquodapparebat. Videbatur priacommoda:videnture(Iemifericor- pietas, & erant refpectus .• videbatur di$ , 8c funt alii aft~ e£us tam virtuti huic, mifericordia, & erant cemmoda.Loqua- quam omnibus Gontrarij, rnur pjanius ■„ videbatur charitas, & erat ' Qui Judam audiviflet dicent«m : tfjr mQVf Qmmsiftabeneficenti$&muni- quidperduio h&c$ pqtmt enim mgmn- ficentia? copia ad domum Abraha; , non tumiftud vennndarimnlto ,Z$ danpau- Abraha:,fed Sarsamoreconfluebant.-&: feribus. Qui audiflet , inquam , iftud non , quia Sara erat peregrjna , fed quia ab Apoftolo, bene operandi voluntatem, pulchitudo formjeque venuftas Sara? pe- charitatis di&amen, afteclrum & impul- regrina erat.- Scio^uodpulchrafsmulter. Gen.iil fum mifericordia; illud fuiflet interpre- Abrahambene uffunt propter illam. v.n Z$ Tatus:atS.JoannesEvangeliftaanimum Ita ut ( ficut dixi) nec omne hoc 16. ipfius penetrans , quajri difterente&- quod mifericordia videtur , mifericor^ contrario colore id nobi$ depinxerjt dia & veritas fic : fed frequenter mi- attende : Dmt autem hoc , non ejuia de fericordia & mendacium. In Juda se- egenis pertmebat ad eum , fedquiafur luspropauperibus videbatur mifericor- erattf loculoshabens. Verba videbantur dia,&eratcupiditas:in Pharaone muni- Apoftoli , fedintentjoeratfuris: erat ficentia& humanitas erga peregnnos, cupidusfubhabitupietatis:erat furtum videbatur mifericordia , & eratlaf- fublarvamifericordiae : Qutafitrew, civia:&fidcfeCbushiinmifeiicordiisinw t$ loculoshabens. Ego applicarenolo, veniuntur coronacis , velcumcorona quilibet hoc faciat fecum, fifimilequid Sacerdotah, ficut erat illa Juda? , vel invenerit. Ad exemplum gentis magis cum coronaRegia , ficut eratillaPha- celebrat* , periculofiorUque materix raoms;non tantopere mirandum eft, tranfeamus, quod jn mifericordiis aliorum inveniri Abraham e patria fua peregrinatum poffint, nbiilli minor:s majorifve condU ?«rs M F f cionis «^g Sermo In S^PUITllRA tionis,omnes inferiores funt. Verum bat. CumDeoloquens,mifericordia & cumhocirafehabeat , quodinmultis veritas. Mtfericordia&veritasprace- rfam, aftionibus & mifericordiat operibus,mi- dentfaciem tuam * Domme m coelo mife- %*Sf- l S' fericordia & veritas fibi non occurrant; ricordia tua, & veritas tua ufyue adnu- Pf*l™> contingere enimpoteftin hacipsaEc- ^j.Loquens deDeo,mifericordia& ve- J5 v > 6 r* clefia , & intrafanotoshoiceparietes, ritas: MtfertcordiamtSveritatemdthgit Pfdm. tam in eleCtionibus offiiciorum , quam Deus\untverftvu Dommimtfericerdia %yo&U eorundem adminiftratione , ut miniis tfverttas. AdcollaudandumDeumnos pj^^ antiqua , & magis palpabilia fint exem- exhortansmifericordia &veritas : Lau- z ^ v ^ pla ) relictis iilis examini & confcientiac dateDommum omnes gentes ^uomam p^ m ^ tribunalium ad quae fpectant ad &$Wm confirmataefi fupernosmifericordtaejus', u6v ^ prasfentemtanquamdiei huic proprium & verttas Domini manet tn aternum. accedendo,dico,Auditores,interomnia NonnobisDomme ,nonnobts ,fednomtni J* mifericordije opera , quar inftituto& tuodaglortam.-Etfupermifericordiatua ?• profeflioni veftra: incumbunt , illud & verttate tuk. Quare vero David totus IO ' fmgularitereftcenfendum,inquomife- laudando Deo intentus mifericordiae ricordia& veritasfibi jundfosinveniun- femper veritatemadjunxit? Quiaverita- «ur. In aliis mifericordiae operibus mife- tis cum mifericordia conjun&io, tam ex- ficordiam unam, & veritas alteram te- cellens,tam fublimiseft & divina , utde flere poteft viam .- in hoc ver6 fecus fe res nullo attributorum fuorum magis glo- >iabec,quantumcunqueenimopusquod- rietur,quam de hac unione. Quodi- damab alcero difcrepet , hic fibioccur stunc,hic fefe amplexancur, hic uniun' tur : Mtfertcordta & verttas obviave- vunt ftbi, Enimvero ut cognofcat Confrater dem Deus Davidi, & hic nobis revelavit; Super mifertcordta tua (3 verttate tua, quomam magntficafii fuper omne no- men fanilum tuum, Deus nomen fuum magnificaturus , Deus nomen omni- Pfalm. W3> Tfalm. tf.v.u Siitas de mifericordia , quantumcunque bus nominibus excellentiusflbiaftump- in hoc dico , abeodem audiamus Da- turus, nomen,quod ex omnibus attri- vide,non jam de humana fed divina butishbi elegit,fuic taifericordia & ve- Tniferkoidta loquente. Mavimus om- ritas, DeusFiliofuonomendeditfuper Mittfn Prophetarum , divir.s mifericor- omnenomen : Et dedttillt nomenfuper adPht- «lijeDecancacor fuitDavid. EtqHOties omnenomen, Sibiquefimilirer fnmpfit ltp.2,9. ipfe ( ficut ego modo ) in fiequenti fefe nomen fuper omne nomen : Magntficafit auditorio verfari confpexit , de miferi- fuper omne nomen fanclum tuum, Et cordiaDeifemperprxdicavir ,quod ve- quemadmodumChrifti nomen , fuper ritate comitata (emper incefTent : Non omne nomen eft Jefu , Vtin nominefefu ad.Phi- abfcondt mifertcordtam tuam , & vertta- omne genu fieliatur : ita Dei nomen , (u- li^ 2,v t temtuam * concthcmuhoM r elut Rex tan- per omne nomen , eft mifericordia & vc- tum mifericordix divina» obnoxius:& ritas. Jnmtfertcordiatua&verttatetu*. velut Propheta iHam cognofcens,eandem Non rnitericordia & julticia, non miferi- femper veritaci conjun&am ore fere- cordia & (apientia : non mifericordia & omnj- m omnipotentla; non hiifericordia , & im- nia Judae,fed ab orrmi prbrftis nae vo alie- menfitas.-fedmifericordia&veritas. Et num ? in ipfis Chrifti verbis veratn h unio veritatis cum mifericordia tam fu- rationem contineri opinabar ; Dominus perexcellens'& divina eft in mifericordia non folum dixit, opus bonumoferaia e/it Dei , ecce qualis & quanta erir in miferi-" fed addidit,w me. Et quia opusiftud fue- cordia humana ! Iftud itaque , auditores, rat pratftitum Chrifto , Chrifto, & prop- dehocce mifericordia? a&uaflero » eui terChriftum , alia non videtur indigere- nunc vacamus : Mifericordia & veritat ratione , aut probatione.ut opus bonum, «bviavermtftbi. &exomniparte bonum reputaretur ; §. III. Ofus bonum. Ita putabam ego, idemque QUodfiilliusadeogloriofar&qua- mecum putaturos omnes credo : led fidivinxproprietatis fundamen- harcnon fuit ratio /qusi Chriftus bonita* tum ex me fcire cupitis , duas efle tem & puritatem operis iHius probavit; rationes refpondeo j ambas etiam prx- fed alia arcana magis,quam nerno fibi fentes , generalem unam , fpecialem ai- imaginari potuiflet , vere admirabilis teram. Prima& generalis, quiaeftopus &profunda : Mittens hac unguentum miferkordis , hominibusmortuisexhi- hocincorfusmeum , adfepeliendum me bitum^ fecunda & fpecialis , quia exhibi- fecit.llh tempeftate pretiofis & aroma- tum eft mortuisa juftitiacondemnatis,& ticis utebanmr unguentis ad mortuos 8c exparibulo fublatis. vivos inungendos. Vivos pro oble&a- Incipkndo a primo : tunc veritati mento, mortuosprofepultura, Chriftus unitur mi(ericordia,quando opusmife- igitur Judasrefpondens,vides,inqmt,hoc ricordiae tam eft verum & pururn,ut nul- unguentum , quod Magdalena in corpus io alio afte<5fcuvitiante mifceatur , neque meum eftudit , ex quo tantopere fcanda- alio motivo vel refpe&u falfifioante lizaris/fciasvelim quodnon veluc vivum corrumpatur : & talia iunt opera miferi- me unxerir pro oblectarnento , fed velut cordia? mortuis exhibita. Judaundio- inorruurn pro fepulrura. Corpusme« nem Magdaleroe improbante,moxdivi- umjam mortuum Magdaleru in fepul- nus adfuit Magifter finiftram mali Difci- chro inungere volet, nec poterit „• & quia puiicenfuram correclurus,pronuncians ejus devotio meretur , ut extremum totamque fcholam fuam docens , o- hoc pietatis ejus ofticium non refpuam* pusilludfuiriebonum.O/)«/ &totumquod pro OsSIUM PATlBUtATORUM. - %lf proillofecitjfuitfilioipfiusaufFerre bo- rhaxima mortuorum eft miferia 5 quod na,& inmortcraejuscomponerelamen- necbonum, nec malum facere polTunt. , tumiDo/eo fttper te,Frater mt fonatha, Ecquiacura illis moriuntur &definunt decore ntmu,& amabilis fuper amoreni omnes refpecl:us&dependentiae,quibus mu/ierum , ftcut mater umcum amat ft- humani reguntur afFecVjhinc ficuti illud Itum fnum^tta ego te ddigekam. Notate inipfisffiaximaeftmiferia,itaproillish^c \&\x&,dihgebam t Ille ipiemet confitetur maximaeftmifericordia,mifericordia fi- dicens,non quod diligir,(ed quoddilige- rie refpe&u,mifericordia fine dependen- bat : mortdo enira Jonatha, eciam Davi- tia,mifericordia fine admixtione motivi, dHsamorexpiravit. Agedum confldete qUodnon fitpura mifericordia : & pro- tiUnc amicis,& quide ihtegerrimis/quod inde tandem jmiferieordia & veritas:^'- „ memoria feu mtelledu eorundem fpe- ferkordia & veritas, _areauce_pe_tarepoceftis , eftmediuni Authoritates fingulatiter non amo, charts folium cura quatuordecim verfi- f ard etenim congruunt aflerenti ea, quae busv Bulla defun-torum magis prcdef. non funtdiclfca.Nihilominus illam S.Am- fet, brofiiaufcuitemus, qui re&ius & fubti- Sed f evef tendo ad Herodem , f efpe- lius hocce punc-um attigit. ln celebri dluumque declarationem,quia illo mo- ilk> libro fuo , quem de Officiisinfcri- fiente * pariter mottuifuntomnes fui s plit .', de mortuorum fepultura loquens fciendum eft , fierodem ifturn cogno- ait;interomniabeneficia,qua- pieras hu- friento Afcalonitam fuifle hominera s mana praeftare fufricit , iftud efle excel- ©ltmibus artibus & modis hominura fibi lentiffimum .* mhdhoc efficiopreneficiis,aliiexmetu/moxipfomortuo timetui-qUeieia.Deniqu?eft,quodcom- rnonui funtomnes cum jllo J hi enim patiai ego &fubveniamil]i,quinonpa- nonhabebantquodfimerent 3 necillis titur mifetiaffi s nec fentit beneficium s fapefefaf-mpliasqaod/pefafent Haic quiaeftmortuus. Bonum quod praefta- ^ SermoIn tar vivis f utinorunt prsftantes, & non ignorant recipientes] fpeftarc poteft cominodutn , foUeitare poteft afTedtum, violcntiam inferre potcft refpeftui : quo- rum nihil expecWi ab offibus ficcis,ne- que a cineribus frigidis timeri poteft. Mortuorum igitur fepultura , juxta S. Ambrofium, cxcellentiffimum eftpieta- tis officium • fepulrura igitur mortuo- rum eft mifericordia & veritas.prout nos dicimus.quiaeftmifericordiapura , ab omnique refiexione alw defeeata,& tan- quam veritas , ab omnirefpettudenuda- ta, Aft cum S.Scriptura omniadicente concludamus. David confiderato mortuorum ftatu, admiratus quod dvina Providentia ad illosfe extenderet, exclamando lnterro- Pf*l K 7 eafc : Nunqttid mortms facies mirahiia) v u q.d.Domine , eftne poffibile,quod de mortuis,quijamefl~entmhabent , tanta PrQvidentiastUjK fit folkiiudo>utpro d- lismirabilia pattet ? nec exaggerari,nec depratdicari amplius poteft,quantum ht, bonum prarftare mortuis , eorumque re- minifci : Propheta enim plus omnibus de Deo fciens & intelligcns,eo devenit, ut opus illud divinz bonitatis miracu- lum nuncuparet , & non tantum illud ad- mirabundus veneraretur , fed velut in dubium vocare vidcretur: Nunqmdmor- tms faciej mirabiha ? Videamus nuuc, in quoftupor ille& perpletitas Davidis eonftkertt ; & quanto majorem mino- remvc in mortuis quam vivis rationem inveneiit,uc in eks Providentia & bonitas iiyina mirabilior appareret. Idem fe- Ibid. Ce David explkat ad interrogationem u- nam,altera refpondens, & unum Nun- ^«/Waltero Nunqmd amplificans: Nun- qutiHArrdii altqui* tnfepulchro mtfe- Sepult u r a ricordtam tuam veritatem tuam in perditione ? Eftne poffibile,quod miferi- cordia: tuxin fepulchro,&veritatis tuse exemplanarrentur in perditione? verfi- culum hunc deprafdicaturo Davidi con- gruentior non potuit occur rere figura, quam de qualoquimur^ Primo ad mi- fexicordiam revocat Veritatem , & ad fepulchrumperditionein: mifericordiam mox ponens in fepulchro , Aiifcncor- dtam m feputchro . & veritatem in per* ditk>ne,£f veritatem tn perdtttone :nam in eo,quod fepulchrum fit perditio , con- fiftit quodmifericordiafitveritas. Nunc attendite. Seneca fublimiffime philo- fophando afleruit , veritatem benefa- ciendi non confiftere in beneficio dan- do,illoque perdendo , fed in perden-i do,illoque dando : Beneficium efi non SetlC(Al dare , perdere ; fed perdere , & da- re. Beneficium dare & perdere,eftca- fus frequenter eveniens,vel impruden- tia dantis, vel impoffibilitate , avaritia, & ingratitudine accipientis : & hoc cafu opus bonum noneftbeneficium, eft ig- norantia vel infelicitas. Quando igi- turopusbonum vcrumeft beneficium ? Quandoilludtribuens, fe illud perdere fcieiis,nihilominus tnbuit • &hujufce- modi funt beneficia mortuis impenfa, Quia mortui nec fentiunt, neque praefti- tum fibi beneficium cognofcunt ; & quamvis cognofcercnt,illud tamen com- peniare,&gratias agere nequirent.Quid- quid mortuis impenditur,quafi perditur; hinc fepultura perditio indigitatur,/#/2- ptilchrs , inperditione. &t quamvisfe- pulchrumfit petditio,nihilominus mife- ricordiam , ab omni commcdoadeo de- purat & denudat, ut non folum fepultu- raw , fed fepulturam adeo celebrem & ho- i. OsS I U M P A honorificam impendat , qualis efl prae- fens,tam lmmerofo&illuftricomitatu , tanta luminum pompa , tanta infigniuni majeftate,tanto apparatu tumulorumque ornatu,tantS concordia 8c facrarum cse- remoniarum,MiniftrorHm,fuffragiorum & officiorum Ecclefiifticorum confo- nantia. , Ifta funt mifericordiae mira- bilia , de quibus David perplexus & attonitus fuifle videcur. Nunquid mor- tuis facies mirabdta ? Hjec eft ilia pu- ramifericbrdia , qux cumnullumalium admixtura habeat affe&um feu refpe- &um,in Deo & hominibus, mifericordia & veritas appellatur : Mifericordtam tuam tnfepulchro , & verttatemtuam m ferdttione, Mtfencordia & veritas ob- Vtaveruntfibi. §. IV. DAta jam eft prima Sc generalis ra- tio,fednonfufficit , habet enim fuam replicam, Tranfeamus ad fecundam &particularem,quae iflam nec habet,nec habere poteft, Sufficit abfolu- re,ut opus mifericordiae fa&um mormis, mifericordia fit & veritas , fi fiat mor- tuis,quamortuis .• fed frequenter exhi- benturofficia& honorantur mortui,nofi propterfe,fed vivorum refpe£ta{ &hoc noneft mifericordia & veritas, fedfimu- latio & mendacium fiue snifericordia. Nunquid in rnortibus & exequiis pr#- fertim Magnatorum, videtis concurfus, omniumque ftatuum ccnfluxus & affi- ftentias , quae fuffitis jam ante & conditis funeribus exhibentur,de quorumanima» bus minor fortaflis cura habetur ? Ne sgitur putare vob is videamur , quod hoc TIBUtATORUM. aji ex pietate & mifericordia erga mor'* tuos faciatis : novimus omnes , xque ac vos , meras efle cacremonias & adulatio- nes quibus viventibus litatis. Chriftus appropinquabat portisNaim, quando adolefcens filius unicus matris vidux , qua: etiam lacrymis infufa fere- tfum fequebatur , magno funebri appa- ratu, &frequentecivium comitanteco- ronaad fepeliendum efferebatur. S.E- vangelifta Lucas , occsfione celebris ibi- dempatrati miraculi , obviationem hanc defcribens,ita*inquit : Ecce defunilus ef Luc+J, ferebatur,filtus unicusmatrtsfua:& h&c tu*» viduaerat , multttudo plebis cum tUa. Nefcio utrum ad tetminos attendatis. Non aitEvangehfta , quodcomitaban- tur defun6tum,& ibant cum illo,fed cum illa : Cum /'//d,dicere debuifle videtur,co- mitatos i viffe cum fiiio , & non cum ma- trejfiquidem filius erat defunctus , & ma- ter viva : Sed eodem ex capite & caufa, dixit iviffe cum illa 3 & non cum illo , cum illa : Ordinarie" enira fit vivis,quod e*hi- berividetur defunclis. Matre defunct» comitatasiviffetcum filio ; ted qaia fi- liuserardefunclus , comitatusivitcum matre. Quantacunque funeralia fintob- fequia,vivis exhibefttur , & non mortuis. Auditisilla,corpore praefente, refponfo- ria tali tamqiie penetrante harmonia? non recitantur mortuo , fed cantantur vivis : proinde iili de Naim in exequiis filii viduae , ibant cum illa , & non cura illo. Filius erat defunctus , & mater ce- mitata, Qui comitabantur feretrum de- ducebantmortuum , ipfos comitantes deducebat viva. Ille pergebat ad fepul- chrum : &illicumpergentenonibanc, fed cum illa qu$ remancbantlCa?» Ula. a4 , Sermg In Sepuitura Verum enim vero , fi illud in parvis idemeciam illas filii nobis oftendat. Auf- civitatibus,velut illaNaimaccidit, quid cultate cumftuporequid dlczx.Mortuus ^ . in magnis fietaulis,ubinon minor adu- eftfofeph expletts centum & decemvtt* ^ ' latiovivorum , quam obKviomortuo- fu&annis , 6 ' conditus aromoitibusrepoji- * rumrConftituamus nos in ampla civitate tus eft in loculojn v£gypto. Nih.il am- Mempbis. Mortuuseft JacobPater Jo- pliusS hiftoriarefert;cumhaecfintulri- feph in ^Egypto : & poftmodum Jofeph ma verba totius quam Moyfes fcripHt, incademeftmortuusaula. Sed admi- Et quid deexequiis/Quid delamentis& rationem & ftnporem meretur modus , plan&u ? Quid depompa fepultura?? quo in utriufque obitu ^gyptii fe fe gef- Quid de funebri apparatu f Quid de ferunt. Jacob defunfto planitus & exe- Maufolaeis & Pyramidibus ^gyptiis ? quias ieptuaginta diebus decreverunt: Quid deauhsconcurfu? Qiiid de Prin- r Flevtteumpopulwfeptuagintadtes. Et cipum, MagnatorumSeniorumquedo* * quiaftatimfunusejus , juxtaquodman- musPharaonis , quorum Jofeph fueraE V ' 3 ' daverat,iu terram Chanaan fuit transla- primus , in maximoque honoie & vene- tum.omnes aul* ! J haraonisPrincipes5c rationehabkus,comicatu. ? nulliushorum Magnates , Magiftiatusprimiqueregni Moyfesmeminit,cumdubioprocul haee ^gypti ingenti numero , equitumque & deicribenda fuiffent, prout tam fpecifici curruum apparatu,eo ufque fuerunt co~ & minutim fepulturam & exequias de« lbidvj, mitati ; Jerunt cum eocuntltSemores fcripfit Jacob- Si igitur Jacob,e6tantum ' domus Tharaomsjwttique majores na- quodpater effet Jofeph, fineahomenta tu Mtfertcordia & veritas obviave- fepelire mortuos fufpenfos, qualeshje- rnntfibi. rant,& fine refpe&ualio, veldependen- Idem ipfe DavM qui jam diotorum tia a vivis fhi etenim cum Saule eriara omniura nobis obtulit fundamentum , occubuerant) non folum eft mifeticcr- altimam etiam dlaufulam & probatio- dia qualicunqueroodo.fed mifericordia nemnobisfuppeditabic : melior etenim &veritas : EtKunc retribuetvobisDo- textusinterpies elfe nequir , quam ejuf- mwusmifertcerdiam&veritatem^tzzcn- vivos quos refpicerent vel dcmereri fata- teros occifos.quatuor Principum cada- gerent,mortuosilios&fufpenfos.epati- vera,infolentesdevictoiia,eafublata in bulis fublatos honorifke rumularint „ muris civitatis Bethfan fufpenderunt , non folum fuitaAus mifeficordia , fed fufpenfa relinquentes. Sic & purpurx & mifericordia. & veritatis : & quidem rai- corona.,contradecretas incoelefticonfi- fericordiat & veritatis ab ipfo Spiritu ftorio poenas & vindi&as minusnihilo San6to,noftriquerextusauthorecanoni- pra?valent:necdatur orTenfa aut miferia zzxx:Retrtbuet vobis Dcmmus mtferi- tam in^igna quibus non fint fubjecti ho- cordiam , & verkatem ; Mifi/icardta & mtaes nati,qusntumciuique etiam fuper veritjts obvtavermt fibi. naturas fphacram,fa vente fortunifuerint Verura , utaelum unum miiericor- evedi. Hoc modo quatuor magna^, diat a commodo adeo alienum , cura famofs hujus tragoediae figura? oculis maximocoramodo , quod mifericordia mundi fuerunt expofitat,donec habitato- fperare poteft, afefblvamus : noverit harc resjabesGalaadmifericordiamoti } no- tota fancla communitas , quodin hac aifq;beneficioadjuti,exprobrofo fub- afcftradtione a commodo , maximum latalocolepulturas mandarunt. Quod commodum & utilkas, confiftar.. Non ad t*mm nuncintentum facit , eft illudfperarepoterantabhominibus,nam <|uodDavidGalaaditisiftis ? promiferi- fic mortui non habent vivos ; feda » Gg % Deoj, 'Matth. S'V.% Prov, /p.v.i?, Exod. 2.0. V,tl< Pfa!m 4 7.1'.;. Sermo In Sepuitura Deo, qui femper vivit , nullaque opera tate : Plenum gratU & veritatis \ In J oa n.i, magis ponderat & remunerat , qudm hacetenim vita folagratia Dei eftveri- v ^^ t qu*e vivi exhibent defun&is. Mifericor- tas , & qulcquid non eft gratia Dei , va- cUamDeusfempermifericordiacompen- nitas eft & mendacium. Mendacium fat , quae ex majoribus hujufce virtutis Sc vanitas , opes : mendacium & vani- exceUentiis una eft .- Beati mtfericordes^ tas,honorcs : mendacium & vanitas,quae qHomamip[imtfertcordtamconfequentur t falso vocantur voluptates : denique Sedquoniamhocopnsmitericardiaead- quidquid rnuadus laudaE , aeftimat , junctam habet veritatem , etiam Deus il- amat & ambit , mendacium eft & vani- lud mifericordia & veritate compenfat: tas : Vtquiddtligitisvanitatem^ qu ig. rit firim , exceliensamor fuit , fed de ea queri , fibique fuccurri velle amor fuifle nonvidetur \ fedaffeclus quidam natu- rali$,non amoroius, Qui , quod pati- tur,lamentabiliter manifeftat,doLoris le- nimen aliiscommunicando inquirit, re- mediumve alio fuccurrente exfpedtat • & certUm eft , non ansari dolorem cujus irnminutio Sc lenimen defideratur. Ne- que eum, qui doiori remedium qus?rir, velie pati.quod fuffert : proindehoc ipiumnolle pati,eft non arnare. Non igitur fuit acius amoris in Chrifto , dum fittm fijaiT» manifeftaret dicens i Sitto t Opponamus nunc a£tum hunc Chrifti in cruce , illi S.Pecri in monee Thabor : lile fancliPecriaCtus , amor excellens, hic vero Chrifti,nec amor quidem fuiile videcur. Eiicne ergo ita f Duo Evangelifta? duobus illud verhis deciararnnt | EvangeliftaS.Joannes per unum fciens\ S.Lucas,per unum nefci- em , declararunt, idquod inS.Pecro t4 S K R M 6 fervensvidebataramor nonfuifleamo- majorifque pcens poftulet eruciatum. rem ; quiaex ignorantiae radice natum Quod Chriftus dixerit , Sitio , nonerat r tc mv! Nefaensqmddiceret : &quodin praefenti proprix neceflicati petere fub- MC ' ^' Chriftoamornonvidebatur ipfamfuiffe levamen , fed ad memoriam revocare V 'M* amorisvehementiam , quia in fcientia aliamattrocitatem. Acfidixiflet : Sitio\ s Af( . n fundabatur .• Sciensfefus , quiaomnta 6 Homines recordemirii fellis , cujus vi- ^ * ' om '^' cmfitmmata Junt , ut confummaretur deminioblivifci .' Ecce, difcrimenfitis ' Scnptura, dixit : fitio. Idipfumutrique Chriftiabeo,quodefrepurabatur ! So- partiapplicemus. i J etrusdicens, Bonum latii cujufdam credebacur efle defide- eftnoshicejje , ignorabat quid diceret , rium , &infatiabilis erat fitis tormemo- Nefaens qmddtceret, erat enim excra (e: rum:Ita ut fcientia.qua operabatur Chri- atque ita omnis illc amoris ardor , quem ftus , £c ignorantia ; qua operabacur Pe* interceiTifleputabamus , merafuitigno- trus, ficbinosillos immutinntaffeaus, rantia : videbatur voluntatis fuifle affe- ut quod ia Petro videbatur ardor , utpo- dus & erat error intelle&us Quod fi illa tc ex ignorantia natum , nequidem fue- S. Petri refolutio in cognitioue confe- ritamor:&quodin Chnftoaonvideba- quentiarum,quasdiximus, fundata fuU- tura.mor,quiafundatum erac infcientia. fet,omni proculdubio, prsecipuusfuiflet ardentiflimus fuerit amor. Et fcienti* amorisadus : verumcuminignorantia autignorancia , efleconfertauttollita- illiufmec,quodPetrusdicebar,fundare- niori , ejufdemque auget aut immtquit tur hinc non amantis , fed ignorantis no- perfeccionem : Hinc S. Joannes Evange- menreportavif.namignorantemamaie, Iifta totus eit in demonftranda Chnfti non eft amare-.eftignorave. fcientia,ut ardentiflimum Chrifti , ex ea Nonita fe res habuit in Chrifto di- probecamorem : Saens qutavemt hora cente , Sitio ; quiafciebat omnibusjam ejus,mfincmdilexit eos, tormentisconfummatis , prophetiamde %an. 19. fdle implendam reftare : Saens quta om- §• 1 1 1. I, ,» ' niaconfummatafunt ,ut cenfnmmaretur . # , . Scrtuura^xn,Suio. Proinde quod nc* ✓^Uatuor .gnoranti* in amante teporem , & non amorem putabamus, I Jconcurrere poflunt, quibusamo- amo^eratardentiffimus : videbatur A- V^ris ejus mentum & perfedio mor efle defideriumque naturale : & erat multum immmuitur. Aut quia non no- flagrantifllmasamoriserTedus. Enim- vitfeipfum, autamatum, autamorem, vero fiChriftusdicendo, .SVf^aquam aut amons finem & fcopnm. Non cog- fibipropiuandamfperaflet.idipfamfuif- nofcens leipfum e6 quandoque fuasdi- feclevamenpecere Sc folarium : verum rigeccogitauones , quo non direxiflet,h diccndo , Sitjo , fciens fibi fel propinan- femetipf um noviffet. No.- cognofcens dum ,nova poftulabactormenta ; neque amatunfl , tenernmc nonnunquam ama. ultraprogredipoteft sftuantiflimus pa- bit.quem deteftari debuifler cogmcum. tiendiamor, quamutprofolamine tor- Non cognofcens amorem , caece non- menta, uniufque pcenx remedio alcerius nunquamiilo ardebit amore, quo cog- nito, D i M a N D A T O. *4* mto, necoccupanquidemoportui/ret. Enonem nomine deperifle , profan* Noncognofcensfinem 9 quo fuus amor narrant hiftoria; : verum incognitus fitfi tendit , tanta nonnunquam incommoda ipfiPrinceps, cognito fe PriamiTroja: iubire cogetur,aquibus immunis , illo R eg i s e fT e filium, uti mox Pateramdi- piaryifo, ruiflet. mi f lt cutJ1 ped0j mentem muCavit & z g Qm Omneshsignoranti«,qu£homini- &um. Abje&us amabat abjede^fed businfunt, mChuftofueruntfcientist notusfibidefpexit amatam, Quiaamor &incund 1 s,earumquefingulise«remi fundabatur in ignorantia fuf : notiti» & admirabihs amons ipfius sftimatio diflolvens ignorantiam etiam fiaitamo- crdc.t.Noveratfeipfum,noveratama- rem. Non amavit Princeps , quod tum,noverat amorem, amorifque fui no- amaverat Paftor : quia ficut euormisde- veratfinem. Totum illud Evangelifta fedfcus juckcii , proprizque cognitionis Joannesnotavit. Noyeratfeipfum.fcie- eft , dum abjeft* condmonis Lmine* batemmfenoneflealium.quamDeia;- cogitatione fe erigunt 5 ita fortunsin- termlamshlium ; fewpi^ juriaeft , dum Magnatesfefedejiciunr. exmt. Noverat amatum ; (ciebat enim O fuprem* Princeps gloria:. Ita de te homirmm ingratitudinem , quamque difcurrendum videbatur : fednonerat crudehter fecum forentaauri.-.fw^ ita. Audiens Evangeliftam dicentem, emm^mfnam effet , cjui tradereteum. quod Dei filius tanto nos amaverit affe- Noverat amorem , Sc qnidem cordis fui ftu , dubitare potuifle videbatur, num aeftimauone multorumque annorum ex- Chriftus noverit feipfum , & quis eflec per 1 entLa:cW^//T^> w .Noveratde- Neigiturinhifce amoris ipfius exceffi- mqueamonsfuifinematrocem,necaIi- bus fidei noftr* vacillaret veritas ; ne- umefle,qu 3 mmortem 3 &hancignomi- quemundus in hujufmodi labereturer- nioiiilimam : Sciensfefns, , afhr- mante ilia fe eum vehementer amare,non fine mione, utrum feipfam cognofce- ret , dubicabac : ac fi dicerer Sponfus : tu dicis quod me ames , Quem dihgit anima mea,: Dicoigicur tibi, quod teipiam non cognofcis : Stignoraste Pukherrtma. Sienim te cognovifles,quomedo foret poffibile ut me amares? Neceflario igno- rantii cui laboraveris,exquoh:ec bona in me redundaret fortuna. Tuus erga in- dignitatem meam amor,propriaj cuas cel- fitudinis ignorantia videtur : Stignoras <^?Quia,nifi dimifsa tui ipfius notitia, quo padcoad amandumme tepoterisin- clinare ? QuodolimSalomon iili j£gyptiae di- xit Principi,juftiore nos ratione vero Sa- lomoniChrifto,vifisamorisipfius excef- fibus , dicere poflumus ; St igneras te. Mi Deusleftne amor hic an ignorantiaramaf- ne nos; aut te ipfum ignoras? vere videris non recordari, quis h\tuique ipfiusobli- vifci,utnobis bene velis.G quamexcel- lenter , quamque profunde S. Petrus ho- die bina hasc confideravit exti ema,videns te, obftupefcente defuper coelo, genibus coram fe Hexis humi prollratuin ! Tu mi- hi ! Tu mihi.?tu Pecro ? Videris mihi non novifle ce, tk. faltem non novifle me:Cer- tum njhilominus eft, quod noveris te, Sc M O amesme , tantaque eft fcientia cua & fa- pientia ad hafce dignofcendas impropor- , tiones,quanta amoris tui potentia ad uni- enda diftancias iftas & excrema : In amo- re vero infinito diftanciae dari poftunt in- finitx:quod probant manus Deihomi- num pedibus jundtx: Scicns ,^uia omnia dedit ei Pater mmamtefLccQ manus Dei: Crnpu lavare pedes Difapulorum , Ecce Joan.ij, pedes hominum, Apparuit Deus Moyfi in Rubo, calce- osexuere mandansIoVw calceamentade Exod.3. pedtbm tuts. Legens hunc textuadmira- v ^ 1 barcogitans, quidnam Deus in Moyfis prcEviderit pedibusjqui vero oculos in rubum conjecerit , mox miran ceifabit. Rubus , in quo apparebat Deus , vivaci- busardebat flammis, quidigitur muum, fi Deus in igne ardens,hominum pedibus fe profternat.? nunqnam fe Doismelius ( fi ltaloqui fas eft) cognovit, nunquam le Deus majorem confeflus quam dum in rubo erat,quiaibidem fuam eirentiam d^x\nWn:Egofnm,qmfum. Quarehac jy^ definitioneDei ignis non extinguicur/' * * quare Deo eflentiam fuam profitente, flammx non decrefcunt , in quibusarde- bat ? 6 Amorem ineftabilem ! definire fe, &aflammis eripere fe ipfum , repiditas fuiflec:aft definirefe& ardere,eft amare, Non fuiflet Deus ille,quieft,nifiamaf- fet ficut amavir, definit e leipfum, fuit fu- am declarare eflentiam .- & ardere , fuit fuamprobaredefinitionem. Hoc ipfum hodie evenitChrifto : ' ctens^HiakDeo ^ extvit,pontt veftmentajua. Sciens fe fiii- ♦ umefleDei, veftibus fefe exuerecapit: v -3>&4> ponoquifefilium Deiefle fciebai , fe- metipfuin noverat .- qui veftibus fe exue- bat,utique ardebatin qua cognitione ar- dorequeamor confiftit: Infinemdilexit eo$ % %■ IV, D e MandAto. 14} §. IV. Ex hoc difcurfu tam cetta , quam IGnorantia fecunda merirum amo- mundoincognitafequiturconfequentia, ritollensjeftignorareamatum. ProV fcilicet, quod homines non amentid , quam mulra amanturinmundo, quse quodamarefe credunt,&hocidcirco , cqgnita amantes deteftarentur ! & hic quia quod amant non cogitant : aur a- error,non amor eft. Servivit JacobLa- mant , quod re ipfa non exiftir. JEfti- bano feptem annis pro Rachele , quibus mans vitra , & credens efle adamantes, expletis Liani obtinuit, Confideremus non virrafedadamantesaeftimat: Amans Jacobum illo tempore,& amorisipfius defe6tus,credensefteperfedliones, pef- deceptionem,imaginationifque errorem fediones amat non defe&us. Porro quia videamus.-Jacobamoris fui deeeptionem horainesresamant,prouteasconcipiunr, non fufpicatus , putabat fe fervire pro & non prout in fe ipfis exiftunt , hinc Rachele ; & Laban certus de futuro, fit , quod non amentid, quod fe ama- fciebar illum fervire pro Lia:Ita ut a^rum- re credunt. Putant fe amare adamantem nx & iabores Jacobi plus participarent conftantiae , fed amant vicrum fragile» deerrore,quamamore. Sciensetenimfe putant fe amare perfe&iones angelicas, fervire pro Lia, fervire abnuifTet, nedum &defectus amant humanos i amanq feptemannis , fed vel feptemdiebus. id quod ipfi efle credunt , & tamen nou Proindefervivit,non quiaamavit , fed eft id , quod ipfi fe amare credunt. Ex quia deceptus fuit : Amor quo in Rache- quo infero, quod nihii ament , non enim lem ferebatur,ipfiperfuaferar,quodpro amant id , quod amant,fed quod fibi Racheie ferviret,fed nonnifi pro Lia imaginantur : proinde nihil amant. fervivit. Servientem igitur pro Lia , eo Non eft hujufmodi amor Chrifti fine er- quofervivitmodo nonex amore,fedde- roi:e(ckm\s\Cxmdi/exijfetfuosguierane ceptum ferviifle,fequitur. O quoties inmundo. Notatetextum,ultimamquee- in humanicordis theatro haec hiftona jusclaufulam,quae fuperflua & otiofa vi- repraefentatur/fervimus cui fervimus, detur. Videoneminemadvertere, quod fed non cui nos fervne putamus. Nihil iuperflua videantur illa sttota,qmerant eft in mundo , quod non intra fe fuum in mundt , quod amaverit fuos , qui erant habeat Jacobum & Labanum j Jacob in mundo. Etubinamefledebebantpex- amor eft imaginarius , & Laban ignoran- tra mundum ? nequaquam. Sufficiebat tia nos decipiens. Hinc ignorantia aut ergo dixifle , cum dilexiflet fuos, cur ad- • amori tollit meritum,aut,adpoenam, didk,fuosquterantinmund&}Utex. hoc ejusmutatobjectum. Non ita fe res ha- intelligeremus cognitionem,qua Chri- bet in Redemptore noftro; amavit fuos ftusamavit homines, valde difterentem qualeserant, nonerrante imaginatione.- ab ea,qua homines amant, Homines Amavit inimicum fciens efle inimicum : amantmulta,quannmundononfunt,a- amavit ingratum, fciens efle talem ; ama- mant pro ut ea fibi imnginantur , eoque vittraditoi;emfuum,fciensillum cfle tra- modoquo illa concspiunt.-in imaginatio- Jean.i$. ditorem fuum .• Sciebat emm quifnam ef- nequidemexiftunt , (edira mundonon un, fetquitradertteum. funt. Econtrario Chriftus Dominus no- Hh j fter 244 R M V.IU &.tx ) Cumdtlexifetfuos^uierantinmun* dodak-.Amor Mouqudrit caufam, nec S£ern t do\ amavit homines prout vereerantin fruStum. Amorneccaufam,necfru<£tum mundo , non prout falso imaginatione habet.q. d. fi amo, quia amatus fum , a- concipi poterant. NonamavitChriftus morhabetcaufamjfiamoutamer, amof fuos.proutvosamatis veftros : Vos a- habet fru&um : verus igitur amor nec matis veftros, prout in veftra funt imagi- fr u£tum nec caufam habeat , necefle eft. natione, non quales funt in mundo. In Si amo , quia amatus fum , eft obligatio, mundo funt ingrati.in veftraimaginari- facio enim quod dcbeo : ft amo , ut onegrati : in mundo funt traditores , in amer,negotiatioeft,idenimlucror,quod imaginatione veftra fidi : in mundofunt defidero Qiiaiem igicut venmi eileo- inimici , in veftra verd imaginatione portet amorem ? Amo,quiaamo;ame,ut amici : amare vero inimicum , putando amem. Quiamar,quiaamatus,gratuseftj efle amicum ,ttaditorem amare, putan- amans, utametur,ambitiofus eft: Amans do efle fidum , amare ingratum, quem vero,nonquiaamatuseft,necutametur, crediseflegratum, noneltamor,eftig- hic verus eft amans, verufque amor: norantia: Proinckamor vefter caretme- Talifque fuitamor Cluifti, rei^eclu Ju- rito,neceft,nifierror.Chriftusamavitfu- da?, fuudatus in fcientia , qnanoverac os , abfque imaginationis errore , amore illum,reIiquofque Difcipulos omnes. vero;amavitenim fuos veluti erant,cog- Infermoneultimshujus ccenseDifci- nitioneque abfolutiflima quales erant : pulis fuis dixit Chriftus: fam non dtcam Q MH{ .- inimicum,gnaresodiijingratum,ingrati- vos fervosjedamtcos: hocfuppofitooni- ' ' tudinisipfius nonignarusjproditorem, neslegiteEvangehftas, & folum Judam proditionis ipfius omnino confcius : invenictiscompellatum amicum,quau- Sciebat enim , quifuam efet, tjm traderet do dixit % Amice ad quid veniftt^cc^xxA jtfattht eani , hoc Domine mi ? nunquid tibi adeft Pe- ^ v ^ Verumenimver6,fi ifta fcientiaChri- trus?nunquidtibi adeft Joannes?quiplu- fti erat univerfalis refpe&u omnium Dif- ribus titulis amici nomine digni. ? cur igi- cipulorum,qui erant fui,quos habebatin tur hocce titulo,neque Petrum.neq; J«- nwndo,quare fpecificeEvangelifta notat annem neq; ex Apoftolis quenquam ali- fcientia; ipfios cognitionem refpedu um,fedfolumJudamhonqras?Judasini- |ud£e,penfandoquod Chriftus fciret , micus, Judas perfidus , Judas preditor, quifnam eum tradirui us efet.Sctebat e nomen meretur amici , /i micelhodie Cic: mm,qmfnameumeffettraditurus? tam Hac etenim die ChriftuS non quatfivit plene &C perfedte Chriftus noverat& pc- motiva ad amandum,fed ad amandum te- Retrabat Judam,(icut Petrum^&reliquoS: nerius.circumftantias.Noverat Chriftus Evangelifta vetb fpecifice magis fcien- quodaliiDifcipulifeamarent,& ufque siamChrifti , refpedtu Juda:ob!ervavit: ad vita: profufionemprofe, amaturi ef- ki Juda enimluculentius , quam in quo- fent:C»uareamarent,amor ipforum habe- j>iam casterorum , amor Chrifti eJuxic. batcaufam,&quareamaturieflent,ha- Attendite. bebatamor fructum, Econtrario Judas, S.Bernaidiwamoremvmimdefioien- nec amabat Chriftum } quia illumerac M a venditurus ; nec amaturus , quia in odie itio obftinacus erat moriturus. Porro quodChriftuSamareteum,aquo fe non amari fciebat,eratamarelinecaufa , & fme fruc"tu,& hinc maximaamoris excel- lentia, Proinde Judam folum compel- lavit amicum , non quafi prae ca:teris il- lud promeritum,fed ut tenerioris in ip- fum amoris oftenderet afFe&um. In- gratitudines amarfinotas, frequentera- henum non eft ab amore ; nihilominus nemo ingratitudinem amavit cognicam, quin gratitudinem fimul expedraret : Chriftus verd aded amavit excellenter, utabfqtie reciproci ipeamoris amaret amavitenimeum quo fe nonamari fciebat;& fine reciproci fpe amoris,quia amabat eum,a quo fe non amatum iri no- verat. Propterea 4 titulo amici infignit Judam,non (prout jam di&um) quafi pra? caeteris amorem promeritum,fed ut tenerioris erga illum amoris oftenderet afFe&um. Ubi raotiva adfunt amoris, quilibetamat ubi ver6 horroris potius quam amoris caufa adeft , ibi folus amat Chriftus Ex ofFenfis debitum fecit & obligationem 3 & ex injuriis, amoris mo- tivum : amoris enim ipfius obligatio ad extremam fupremamque excellentiam pertingere compellebat. In finem di~ Jexic, §. V. TErtia fcientiscircumftantiaChri- fti amorem multum intendens fuit, quod amaverit cognofcens amorem. Chriftus fcientia tripiici fub- limiflima novitomnia. Qua Deus,fcien- tia divina;quaBeatus,beatifica.- C»ua ca- put generis huma-ni , Redemptorque N D A T Q. Z fy mundi/cientia infusa. Amorem infa- per cognovitaJia fcientia quarra, fcien- tia fcilicet experimentali & acquifita quemadmodum enim,cefte S.PauIo,obe- diredidicitpatiendo , ita amare didicit amando.Ec hoc eft.quod S.Joannes con- fideraflevidectir,notando , quodpoft- q aam amaiTer,amavit. Cum di/exifet, dilexit. In hac Philofophia curiofa occurric qua:ftio,ucer majoris jeftimandus fic,priy mus an fecundus amor. De amore primo nemo inficias ierit , quin fitcordispri- mogenitus,defideriorum flos,& primiti* volunratis:majeres glorias& excellentias ia amore deprehendo fecundo. PrimUS experientia vacat , fecundus experientia firmatus. Primus eft inftar difcipuli,fecun* dusMagiftrum refertjPrimusnatura for- tiri poteft impetus , fecundus non nifi a- moris propria. Denique fecundus amor, utpote fecundus,approbat confirmatque primum ; Hincque amor non fimplex, fedduplex;&amor fuper amorem, Ex- tra conrroverfiameft,quod primus amor primogenitus fit cordis , voluntasvero libera femper,ligata non habet fua bona: fit primus,ied non propterea amor ma- Prima vke Jonatha decernente amate Davidem,aic Scriptura , quod fefemper illum amaturum juraverit : Interum aute i 4 R e « gj fonathas & David fosdns 7 diligebat enim ^ ^ cum^uafi animam finam* Atque ita vo- luntatefirmara, quamvis variis fortuna? flatibus ja&atus, aliquanco cemporeex- indeamavit : & iterat cextus , Jonathan fecundo jurafleDavidi,fefemper ipfum amaturum : Et addidit fenathas dejerare I. Reg. David) ee yuod dihgeret illum, Cur iQ*v,fj. Hh % igitur t4c 6 S E R M © igitur qui jam amorem Davidi adjura- celando veritatem,voluntatem fubjicien- verat,denu6jurat ? violavitne juramen- do,arbitriumcaptivando , in femeripfo tumprimum , ut neceflariumfuerit fe- cumtormentismc*jendo,&in amicofuo cundum ? excra dubium eft,quod nihd a- vivendo,prae folicitudine mosftus , fem- mori contrarium egerit,cseieioquin Jo- per affli&us,femperfubditus,femperin- nathas non haberetur maximum amici- quietus.femper conftans invito parenre, i\x exemplum , nifi etiam firmitacis& & utriufquefonuna (ita enim fcriprura conftanciae fuiflet. Si igitur jam a pnn- amoris excellenriam Jonachan inter & cipio amorem ei juraverat,cur etiam ei- Davidem defcribit) quod,fic qualificatis dem nunc jurat ? Quaeriris quare ? quia cordis & amoris fui experientiis , denuo differencifiimum erat amorem jujare perpetuum refolvat, jurareamorem,hoc non cognitum, &eundem jurareexpe- fane &hoclohim amoreft. rientia jam notum. Jonathas prima vi« Idem de noftro amante Chrifto dico, cejurans, quideflet amare , nefciebat, cum ea tamen difFerentia , quae vere quianecdum idexpertuserat : Secunda inter Filium Dei , & Saulis filium inter- jurans vice, jam ex his quat Davidis cau- cedit. Enimvero nifi Chriftus amorem sa fuerat paflus, expertus jam erat quan- cognofcere potuiflet,aut experimentali- ti amor ille conftaret, tantamque Jona- ter noviflec,minus fuiflet, quod nos a- thas inter utrumque conceperat difte- maflet : fed amore experientia cognito, r'entiam,utobligacionem deprimo amo- fcienseum tam feverum ut filitim ape- re juramenticrederetceflarcquoobliga- dore avelleret paterno , tam inhuma- retur ad fecundum.Ne igitur ignorantia num,ut interramprsfepiumque dejice- prseterita meritum imminueret praelens, ret,tam crudelem,ut,elapfis o&o a nati- novum llli juravit amorem; non quidem vitate diebus,fanguinem e venisexigeret: novum ex eo , quod vel ad horam pri- tam invidum,ut poft duos actatismenles muminterrupiflec : led quia parum erar, in ^Cgyptum ad exulandum fugerecom- quod prius promiferat refpedtu amoiis pelleret, &tantumtyrannum, utdum tanti, quoipfumpoftmodumprofeque- vitam per manus Herodis non eripe- batur. Antc promiferat,prout noverat; rec,id propterea fac~l um , quod cam mo- nunc promittebat , proucexpertusfue- cUco profufo fanguine minus fibi foret rat, Quod Jonathas ance decieviflet fatisfa&um, QuodigiturChriftushoc amareDavidem , quam tyrannicihujus fuo cognito amore , nihilominus nos affectus noviflet pafliones , non erat a- amaret nec qu:.fi caedio vi&us,ar«are de- morexcellens : fedcognitis jamejus ri- fifteret,fed continuarec , excellenseft a- goubus.toleratis ejusinjuriis,experta e- mor. Excellens,quia nos amavit : fed jusfxvitia,tyrannidedeguftata, abfentia longe excellencior , quiapoftamorisex- probata , levericace deplorata,contradi- penmenta , feu poftquam nos amaflet a- dfcionibus retufis, difficultatibusfupera- mavic,0/w ddexijjet fnos^dilexit. tiSjimpoflibilibus deviolis.vitae fubeundo Jam video replicare Theologos, difcrimen,honorem defpiciendo, &au- Chrifti amorem a primo inftanti ad ul- thoritatem deprimendo , diffimulando, mum ufque (eniperfufleaequaiern , & nun- D E M A N D A T O. S\7 nunquam crevifTe : ita re&a ratio exige- ipfum diligere poftquam cWexifTet , non bat. Si imminui,amori praejudicat- fi- eftfolumpoftea diligere, fedmagisdi- militer etiam crefcere, prsjudicat. Di- ligere : non relationem temporis , fed cens fe amare amplius,amori fuo fidem exceiiumdenotatamons. Volens Evan- derogat : nam quamvis crefcere fit aug- gdifta hodiernum Chrifti exaggerare mentum , fupponit tamen imperfe&io- amorem , ad exaggerandum amorem nem .-arnor incrementum admiteens.non pra?(entem fufficere vfdit fupponere cenfetur amor perfed us. ProiHde fi per- praeteritum. fediffimus amorChrifti in eademfem- Deoprascipiente Abrahamo fuum fi- per intenfione perfeverans nunquam bi filium immolare , fecundmn phrafin crevit,qua rationeeundem hodie majo- Hebr.«/ Gen, quia venit hora ejus, Sichem,Samfo- nem , Amnonem , reliquofque mortuos quia amarunt,amor velut eondemnatos veLitis oculis deduxit ad mortem; Solum Chriftum velut triumphatorem oculis apertis ( optarem mihi quidem honori- ficas magis antithefes , fed Scriptura non alias fuggerit) nec Sichem amafletDi- nam,necSarafon Dalilam , nec Amnon amafietTharrar fi impendentemfibiin- de mortem praevidifienr. Sola fcientia Chrifti cognovit, amoremfuum fe de- ducere ad mortem, qua cognita & ap- propinquare visa , animose illi obviam perrexit : Sciens quia venit hora ejus. - Quam belle & poetice illud Regius cecinit Vates Pfalm 103, Sol cognovit Pfalm, occa[umfuum \ Pauca,fed intellecru dif- iO},v,if ficilia verba. Sol irrationalis & infen- fitiva eft creatura ( quamvis enim philo- fophorum quidam crediderint contra- rium , eft error condemnatus ) Sole ita- queratione fenfuque carente,quopa&o inquit Propheta,quod fol occafum fuum cognoverit, 1 Sb/ cegnovit occafum fuum? Certum efr ( inquit Sandus Auguftinus) Davidem fubmetaphora folis materialis * de de fole divino fuifle Iocuturn , qui fo- ius, fol eft, intelle tgnora- fonunciarimandat, quod libiamorce- verunt, Non de flagellis/ed de igno- juslanguenti, non tantum dolorem in- rantia queritur ; flagella quippeoffen- ' ' — ' -r-w D e Mandato. 151 «lunt perfonam , ignoranria fufpe&um ciunt. OamabilisCondonatorJEt tuus redditamorem: quodque tamexcefilve amor novit,quid te facere oporteat , ex amans,ut cumpropriae oflfenfaperfonae, allegatarationeJSi noftraignorantiami- fuum manifcftare veluerit amorem, cer- nus nos facit ingratos/ifiiiliter tu minus neret tandeni & fuam indigniffime tra- te facis amanrem.-incote enim ingrati- ftari perfonam,neo fuum cognofci amo- tudinis amor fagittas fuas acuit;& quan- rem,6 quam exceffivus dolor / Cum igi- t6 duritieseftmajor , tanto magis illas •ur cognirionis defectus fit illud , quod acuit, Quo igitur pa&oexcufationes, velmaxime fentit & fentire debetamansj pronoftrisformasingratirudinibus, ubi htnc Chriftus amorem fuum non fua tui motiva amoris augere poteras excel- fcientia, fed noftramenfuseft ignoran- ientiis 1 credebam jam Chriftum,fum- tiS Quod ego facio,tunefcis. Multo mamamorisfuiexpreffiireexcellenriam.* magisamoremChrifti exaltat & exagge- fedhxc fuit maxima,Chnftus eo deve-* rat iftud nefcis, quam illud, fciens SJo- nit , ut amoris fui imminueret & depri- v annis toties repetitum. Si enim magnse .meret excellentiam , ut diflimularet& fuerunt amoris circumftantia: , amare obregererdefe&usnoftriamoris ♦ ma- cognofcendo feipfum , cognofcendo a- luitque videriminusamans , tantumut matum,cognofcendo amorem , cogno- nos minus videremuringrati. Sicufus fcendodeniqueamorisfcopum&finem; eft ignorantia horninnm , cum noftrac omnes iftas confiderationes incompara- confideratio ignorantia?,maximum efletj biliterexcedit; omnes iftas cognitiones, (ux motivum excellentise* cmnemque illum amorem impendere Vertim proptereafecusevenit;&uba non cognituro. Tu nefcis* amor Chrifti fuam ftuduit imminuere gloriam,ibi majprem na&us eft aftima- §. IX, tionem : amans enim excellenrius amare nequit, quam fi plurisaeftimetamatum VEriun enim vero , cum ignoran- quam fuum amorem. Cujus rei exem- tiae hominum ex parte una fum- plum in folo Chrifto inveniri poteft.Na- ma efTent afflictio , &exaltera tuseftChriftusinftabulo, reclmatusin parte fumma amoris Chrifti aeftimatio, pra*fepio, aitq; Evangeliftahocfa&um, his ipfis ignorantiis idem amor adeo quod in Civitate omni fuerint exclufi dextre eftufus, uteaspro inftrumento hofpitio.- Quia non erat ei locus mdiver- j. adnoselevandos acceperit,abfquerefie- forio. Evangelifta Sacer,fimile quid,ne xione ad confequentiam, quod femetip- dtxeris; occafio id elfe potuiftet,(eduon ' 7 * fum deprimeret. Confcenfa Chriftus fuit caufa. Natuseft Chriftusinftabu- cruce,ideft,amoris fui throno,in editio- lo,ade6 enimamavit homines , ut hoc re Calvarii theatro, primumquod pro- pro illisfubire incommodum,talemque tulit verbum,fuit, Pater dimitte iUisinon voluerit perpeti dereli&ionem ; & natus enim fciunttfuidfaciunt. q. d Paterrs- eit extra civitatem , quia taminhumani terne,condona hominibus quia nefciunt, &ingrati fuerunthomines,ut mdomos faciunt, Quia nefaunt quid fa- fuas eum recipere noluerint inBethle- li | hem. S E R M O hem. Porro ft Chrifti amor hominum- fcitque femper utrum fefe amemus? quo- que ingratitudo hujus rei exiftit caufa, modo non amabimus impense eum,qui quare reticetur mentum Chr:fti , euipa nos amavit tancum,ut nunquam illud af- vero,qua? erat hommum , occahoni&: fequi&cogrrefcerepcflimtis.^heuquan- tempori imputatur ; Quta non erat et ra ncftraerit confuho , rice conhderata lecm tndtverjorio i Cettum eft,Chrif\.um hujus Sctens & Nefcts correfpondentia/ magis amantem fefe demonflraiie in toties incerrogatus a Chrifto Petrus a- cauia allegata, quam derelictione m fta- trumfeat!iaret,relpondit perplexus : 7# bulo tolerata Volebat id apparere ex ne- fiis Domine.quta amo te. Confertenur.c f oa ***H eeflitate fa&um , quod exeiedione tie- iliud, Tu fas , S.Petri,ad Chriftum di- VA S* bat4 & quod erat ingratitudo noftr?.,fieri ctum,cum iIio i 2#»f/«x,Chrifti ad S Pe- peraccidenstutperaccidensdiflimuiata crum. AmanteParum Chrifto , nefcit maneret ingratitudo , & in dereli&ione Petrus quantum fe amet Chnftus: 7u ne~ & neceflitate amor.Ingratitudo augebat fcis : amante Chriftum Petro,novitChri- excellentiam, neceflitasminuebat amo- ftus, quantum fe amet Petrus ; Tufcts. rem ; voluitqueChriftus videri minus O quum notabtlis amoris fcienria?que amans, uthomines viderenturminus in- improportio ! © amorem Petri cogni- grati.Hocmodoamavit vivereincipiens, tum ' 6 amorem Chrifti ignoratutn ! a- &itaconfummavitvivere definens. Id- morChriftinoftramfuftertignorantiam: ciicohominumingratitudinemfuaexcu- amor nofter amoris illius fuffert fcien- fat ignorantia j Nonentm fctunt , cjuod tiam: &uterquea?quaiicerconqueripof- factunt. Cum ipla hominum igncrantia, funt. Amor Chrifti conqueri.quia illum maxima amorisfuielTetexcelkntiai.^/W non cognofcunt homines , Tu nefcis : egofactojunefcts. amorhominum item conqueri, quia il- §, X, lumcognofcitChri(tus,7«y?/.r Enimve- CHriftiani , hic fuitamor Chrifli, ro fl Chriftus amcrem hominum non haec fcientia , & fcientia: quibus cognoviflet , hoc ipfum tepori noftro nos amavit : & haec ignorantia,& confolationi efle potuiifec ; & fi homines ignorantia? , quibus non obftantibus arr.orem Chrifticognoviflent , hancfa- fumusamati. Sempernobis verfetur ob tisfadtioneminfuisexceflibusamorChri- loan,\$. oculosiUud&7>«.r,&iftud Nefcts\ fem- ftihabuiflet. Verumcumamor Chrifti y.i, ^per memori recolamus mente illud tam fit exceflivus , utillum noncogno- Jbtd.v.i C q»od nobis Chriftus hodie tantopere fcant homines : & hominumamor tam tecommendavit) ipfius fcientiam no- ftt imperfectus , illum cognofcatChri- ftramqueignorantiam, Ejus fcientia ex- ftus,multum xqualis, &ina?qualis utri- citatoris fungatur officio,ne unquam il- ufque eft conditio.cujus remediumerar, lum diligere omittamus : noftra nobis Dcmine,ut tu, &noscordapermutare- lgnorantia fit inftar flimuli ad amplius mus. Si tu noftro nos amafles corde, ampliufque diligendum eum , qui tanto- proportionatus fuiifer amor & meritum, perenosamavit. Quo vero pacto non a- noftraque ignorantia ad illum cogno- mabimus eum«{emper,qui videt cogno- fcendum fuffeciflet, Ecfi nos tuo te ama- remus Pro Dominica Prima Adventuj, itf remus corde, protuo teamaremus me- &folvere&cognofcere poffis. Sic cre- rito ; & tua tantum fcientia noftrum co- dimus 3 fic confitemur , & ad pedes amo- gnofceret amorem. Verum ifto jam ris tui proftrati , aeternam illi ex hoc exiftenteimpoffibilijTu qui folusteno- Nefcts,&ci\\o, Sciens conttxtz.m ofteri- fti,amas : tu qui fcius tuum cognofcis mus coronam : Sciens c/uia venit amorem,iIlum folvis. Sitque unica glo- hora ejusjn finem dtlexit riatua,&ipfius,fciri,quod tufoluseum eos^ •«««*- -#BH*- -*Bw§- -mt»- S 11 11 P £ O Dominica Prima Adventus Di&us In Capella Regia UiyiTipone Anno i6j2. Amendico fvobis^non pr^teribit generatio ham Filii , aut Vul- nerum ejus meriturn & efficaciam ; Prx- conceflis aut praerogatis totannismife- ricordia? , ille toties praediclus & pra-di- catus PfcO DOMINICA P catus dies rotus erir juftitia?. Novimus denique , quod finali fetventia ore ilio facratiffimoprolata , quod toties nos ad pcpnitentiam fuit cohortaturo,tot annis rcoftramlonganimiter expe&avit emen- datipnem , & invitavit veniam ofteren* do : Novirous inquam,quod ad dextrum ipfiuslatuscollocati , eodem&majore tpparatu( beatis animabus jam glorioiis corpor&us fisis reunitis ) ineffabiliter tripudiastes abibunt in ccelurn miJIies fibi appiaudentesr & reprobi damqati a laterefusiftro dira fibi ipfjs imprecantes fine numero, videutes perditum fui cul- pa , quod recuperandimadium jam non iupereft , dehifcente mox terra>pra?cipi- ses ruent in infernum * in quo reclufo terras hiatu fepulti manentes ardebunt, donecDeus eritDeus, HajcfuntHlamulta&raagfta» intre» mendo ifto die oeulis noftris occurfura, emniacerta&infalhbilia ; omniaenim fine exaggeratione feu hyperboie , ex Scripturis facris,juxta naturalem , pro^ prium & iiteralem earundem fenfum fuqt dedu&a Sed inter omnia certa ade6, &hoc die pratdicata , funt alia duo,pro ut in exordio diximus , nobis omninp in- COgnita.Et quamam funt ifta?num etiam magna ? nunquid etiam talia,ex quibus felicitasfeu infelicitasaeterna.-falus few damnatio adhuc viventium dependet ? Agedum,jam illud videre licebit, Pri- mum, quod nos Iatet,eft,quando judicii dies adfuturus:fecundum , quinam ex nobis ad dcxteram iint coftocandi , feu (niiftram. Horum duorum adeo ina> gaitorum certam voshodie hinc referre volo notitiam. Hxcque duo difcurfus tnei erunt pun&a, Priroa certum vobis futuri judicii diem dclignabo \ fecundo II. RIMA AdvIKTUS^ fimiliter , quinam ad dcxtf a'm feu fini- ftram collocati videbuntur , pro certa declarabo. Materia tam gravis eft & praignans, ut femetipfam commendans, attentienem potiiis exigere pofte , quira petere debere videarur- Gratias deba, musDeo^&magnasquidem , fi anim* neftrae gemino hoc lucisradiopenetra- tae s hanc ultimam coiligant veritatem- cseeicati naftrae adeo aeceftaria», II. Amen dkavebis , mw fr&teribit gen?» ratto b^o-i donec &mnia, fiant, QUa-ftio de jadicrr die , &n*ri!s mundiduplicimodo&fenfu in- ftitui poteft j vel large magis» quantum ad annos ; vel ftricte magis &c determinate quoad diem. Quantum ad annos , multse , varia: difcrepantefque dantur opiniones, Opinantibus quibuf- dam mundum periturum anno magis aue maximc perfec^aj conjun&ion is , id eft # quando orbes caeleftes,*otaliter emenfo iuocirculo,eo fuerint revoluti,ubifucre creati, HaEC opinio eo nititur funda- mento : inconveniens enjm & difforme videtur Providentiae authoris natura? , magnam iftam fabricafte machinam tot, tamque diverfis motibus volubilem & in medio curfu fiftere,non permittenda unum falt^m circuitum plene peragere, in quo concordia & ixmetria admirabi- iis illius Architediurae pepcipereturjcum extra controveriiam ftt,totam ad Iaudera &gloriamfupremiartiiicis fuifte crea- tam. Juxta fententias hujus Aflertores, adhuc ulrra novem annorum millia vitas feuduratiorti mundi fuperfunt. Kk Secun» R M Secunda opinio probare fatagit,in- ter orcum mundi , & extremi Judicii diem octo annorum millia evolutum iri. Fundatur in textu illo Habacuc Pro- phetae , ubi dicit , quod Deus in medio annorum fefe manifeftabit hominibus: Mahac , J n tnedio mnornm notum factes. Et cum juxta veriorem & exa&iorem Chronolo- giam conftet , Myfterium Incarnatio- nisVerbi , quo Deus fcfe manifefta- vit hominibus , quater mille annis a con- dito mundo evolutis fuifle pera&um; fc- quitur, a nativirate Chrifti,ufque ad uni- verfalisjudiciidiem , alios quatermille annos evolvendos. Proindeque juxta hanc opinionemjmundi durationi adhuc feis mille , trecenti& quinquaginta anni reftant , quibus tranfa&is fic erit immu- tata ejus facies , ut ne veftigium quidem ©mnium , quae nunc in eo funt , fuperfir, cum breviore temporis fpatio refoiuta in arenam marnx>ra,&metalla videamus excrita. Tertia& communtflima opinio ha- bet , quod , quemadmodura mundus fex diebus fuit conditus , fic fex mille annis tantumfitduraturus ; conformiter illi legulx, qua mille anni apud Deum Tfalm. prc unodie computantur. Mille anni %g.v. 4 » ante oculos tuos tanqnam dies. Et quem- admodum fextum creationisdiem exce- pit feptimus,tn quo tefte Scriptura,Deus ab omni opere quievit quod patrarat, nulloaliodie fubfecuto :ira fextum du- rationis mundi millenarium excipiet feptimumfine finein arternitatis rcquie. Haec opinio xommuniter babetnr pro traditione antiquifllma,jam ab origine mundi continuata. Enimvero hoc evin- cere & demonftrare videtur concors illa docTaflimorurn hominum , Genti- lium, Hebratorum , Grascorom, & Lati- Hipfe- norum opinionuna confonantia. Stc o- iy tHS pinarividentur , ex Gentilibus , Hidaf- fafii» t pes,MercuriusTrifmcgiftus,& Sibyllae, / ren , Ex Hebraeis Rabbi Ifaac , Rabbi Elias, Cyrill. & Rabbi Moytes. Ex Graecis , S, Hip- Chryfofi, polytus, S.Juftinus,S. Irenaeus,S.Cy- Tertul. rillus, S, Chryfoftomus , E Latinis , Ter- Laltan. tullianus, Laotantius , S. Hieronymus ,S, Hieron* Auguftinus , S.Hilarius, Huictantae AHgu.fi. authoritatipondus&vim addit , quod Hrfar, numcrus ifte diftributioni naturali provi- dentis divinx refpondere videatur > fci- mus enim legem naturae bis mille annis viguuTe , totidemque annis aliis legem fcriptam duratfe: proportione igitur & Iegum correfpondsntja confiderata , le- gem graciae totidem fubfecuturis annis duraturam opinancur,Hisaliifve funda- mencis multi gravcfque a uthores moder- ni,videlicet BeIIanninus,Genebrardus, Bettar, Fe vardentius,Picus Mirandulanus, Bon- Geneb, gus, Cornelius,&aliiopinionemiftam 'fevar, canquam probabiliorem propugnant, & ut talem ample&untur. Hocfuppo- fito,& quod mundns nonnifi fex anno- rum miilibus perfiftet,apraefenti anno, Cerneh quem nunc agtmus , ufque ad uhimum, con nifi trecenti quinquaginra fuper- funt;ex quo inferre licebit illis,qui hodic in omnibusaulis, Romae , Parifiis ,& hic Ulyffipone tam magnificas ftru&u= ras engunt , omnia ifta qux faciunt,& in quibus tantopere defudant nihil efle ahud , quam extremi judiciiigniligoa conftruere. Cardinalis Cufanus Philolbphorum Card. aeque ac Theologorum non minimus, Chfan h in particuSari quodam tractatu , quern de traEl.de hac materia compofuic , muito ad- dnra* huc magis tcrminum iftum contrahit, tione Pro ntmdi. Pao Dominica Prima Advbntus Pro fundamento , illam 5. Pauli pro- phetiam aflumit , qua dicit , quod Eccle- fia-accrefcerad menfuram astatis Chri- fti; In menfuram Atatis flenitudink Chri- fii. Proinde fingulis vitas Chrifti annis unum aflignando annum remifllonis feu redemptionis,(qui in lege annas Jubilaei vocabantur, & omni annorum quinquagenario recurrebat ) arithme- ticc bene concIudit,mundum anno millc- fimo feptingentefimo expiraturum. Juxca hunc computum , multis nuncvi- ventium terribili diei judicii tragoedia: intereffe , harrendaque prseceffura figna contueri contingit. Utinam nunceflent, qui hoc fibi perfuaderent/quam ni- hili facereat alia futura , quje tam nul- lius funt momenti & quam parum fe occuparent&fatigarent , & Principes, in acquirendis beneficiis & reditibus pro muitis vitis I Veram snira ver6 ab anno tranfea- mus ad diem, veritas adhuc brevior, cer- tior, & gravior t omnium contemptum perfuaderepoterit. Chriftus Dominus nofter dieiiiliusfecretum nefle volenti- bus Difcipulis inquit,folum Patrem id fi- bi refervafle , neque Angelis in ccelo co- gnitum,neque fibiid mundo revelare ef- fe iickumj De die autem illo & hora nemo fcit^neejue Angeh in cq?Iq % neque fihus>ntfi Pater, Nihilofecius non me pcenitet nec retra&abo promiflum.Pollicitus fu m me cerrjtudinaiieer vobis diera judicii prae- di&urum. Enim vero quando eum adfo- reputatis? nolo vos relinquere fufpen- fos. Eft hodie > f uit heri , erit cras , nec oritur , necocciditdies, quincertusfit judiciidies. Quid rei eft diesjudicii? Eft dies, quo finietur mundus:Eft dies, qua Chriftus nos judicaturus adveniet,- m eft diesquo totius vitas noftrs ratio- nem reddemu$.-&quoboni in ccelum s &reprobi ibnnt in infernum. Nun- quid dies judicii in hoccc eflentsaliter &fubftantiaiiter confiftit ? Ita plane\ Iftud ergo fit hodie, fa&um eft heri 1 &: crasfaturum,& fingulis fit diebns.Omni die finitur mundusjmorienti enim,finirur mundus. Chriftusquotidiead judican- dura venk : eodera enim inftanre , quo homo expirat,ad judicium ftat, nonalius quamipfejudex Chriftus : quoridiede tota vita ftri&iflima ineatur ratio , in dic etenim mortis , ipfoque ejus inftanti, exi- gitur Sc redditur ratio.Quotidiedenique boniin cnec omniafis.nt. Itadixir, Sole,luna,&ftellispraeceiTura afTerue* & idem affirmavit veruas aeterna:& rat: erum figna,infole,luna,& ftellis: itaimpletum eftinfaecu!oifto,&imple- in magnifico throno fe ad judicaR- biturinfubfecut«ris :;iul!tis enimhomo dum venturum,ficque illos fe vifuros iftofaeculorixit, qui fuum judieii diem dixerat , Tanc vtdebunt filtum hommis ineodemnon fuerk exp ertus. Quem- vemextem cum pottfiate magna , & admcdum vits &.xras otdir.arie ceiate- majefiate • Et eodem faeculo , aliifque nariuinan«orumnor.cxce'Jir,miilusho- fubfecutis , nihil horum adhuc vifura »0 fxculo iftocotnprcher.fus eodem du- fuit: ergo non verihcatur , quod eodem lantevitam non finit, taullufque-in tri- faeculo omnia forent complenda , Non fcanali Chrifti judicatu* fuuro in codem pratertht generatss htf ? donec omma fiant» PRO DoMIMCA PRIM A ADVENTU*. Z6l fidnt. HJcmincpatebit, quidfit , ly Omne,fea Omnia , diei judicii, quidve Chriftus,Ow»/rf, vocet, Omnia diei judfcii,fun^ ratio^ite tranfada: aChri- fto exigenaa & excipienda 5 fentenriapro meritis ferendajcodum feu infernus, ad quemcunqiie horum locorum deveniet judicatus : reliqua omnia funt acciden- tia , circumftantiaj&judicii univerfalis apparatus,&nonde fubftantia ejufdem, a particularibus judiciis diftirida. De haefubftantia, illoque tiniverfaiis judi- tiijsmvi) Cbriftus concludendo fuit io- cutus j & quia ifta fubftantia , illudque dmneijudiciisparticularibus , quae in morte fingulorum exercentur , non di- ftinguitur ; Hinc omnia eodem farculo complenda afleruit, prout rever^ficta & completa fueruht. Et fi verbornm proprietatem expendere libet : dmec mtnia fiant;n\a)ot£m adhuc in illisener- giam & emphafim deprehendere Iicebit: riam indie judiciiextremi,novi nihil a- liud eveniet , nifi )am ante faccorum publica declaratio. Judicia particularia fingulorum,in morre facta funt eadem, quat in judicio univerfaii publicabuntur: & judicium peragitur } non quando pro- mulgatur fententia , led quando fertur. Ergo in die mortis judicium proprie exercetur , & omne iftud quod modo peragirur,&nonpoftea , Chriftus dixit quodeodem fsculo implendHm foret ; JVon pr&teribu generatie k&c^donec om- Hiafiant. Enimvero , ad tollendum omne du- bium, ipfumaufcultemusChriftum, in cafu magis implexo ilhidque aggravare valente. In Evangelio S.Joannis cap.j*. Chriftus de die judiciiexrremicum gra- vioribas magifque intrinfecis cireura» ftantiis loqnitur » de univerfali emni mortuorum refurre£tione,nec non uni- verfali fimiliter bonor-um malorumque, pro fingulorummeritis, fenteiitia men- tionem ingerit : Omnesquiin monumen- foan.f, tis funt audientvocem filii Dei ;&pro~ v.%y.& cedent qui bona feceruntjn rejurreftia- jo, nem vita : cfui Vero mala egeruntjn re- furretlimem judicii ; Et idem tempus, quando futurum fit dedarando.Chriftus inquit,quod veniet,& jam eft • Penit hs- ra,& nunc efi. Poteftne dari propofitio fibi magis contradictoria ? Erit judicii dies,& nunc efbfi judicii dies tam procul aberat>* fi mille fexcentiq; anni jamfunt evoluti,& nondum venit , & fi de tem* poreadventusdiei illius , ac horjenec- dumcerti quicquam conftat , quonam pacto divinum Chriftioraculum jam ad- efte pronunciat , fanii bora,(3 nunc efl* Admirabiliter ad literam refpondet S. Hieronymus , nec accommodatioribus propofito verbis , defuper commentari potuiflet amerogatus: Quiaqnodindie g ^ judiciifuturum efi omntbus , finguits in jfl ' die tmrtis compietur, Chriftus inquit, _ quod dies judicii venief,& nitnc eft:qnia quamvis dies judicii erit poftea,& longe* poft , dies nsorris jam nunc eft ; Et quotl ruturum eft omnibus in die judicii , fin- gulis comp)etur indie mottis,$inguiis m diemertts completftr. Notatcly compk" tur. Alia; Prophetis fuo complentuf tempore,ha2c diei judicii, complemen* tum ante tempus accipit } idem enim quod fit modo , tunc futurum effe dici» tan Tt>nc examinabuntur opera,tune pronunciabitur fententia , tunc alii exi*. bflncabfoIuti,alii condemnati : Et qaic« quid futurum eft in die judicii , jam it, aut facium eft in die niortis. Propterea Kk f Chri= i6l S e r. ChfiftiuinqttUiftum diem venuirum,& murc &c\V-cnithera& nunceft. Nunc. Ifta duo temporis adverbia.r*»* & umc» femperfuntconuadiftoria : fedindie judicii cum die motcis eoUatS , hcet dies mortisbismilleannis judicii diemante- cedat, nullam involvunc contradi&io- Illud tunC>& nunc i & hoc nunc, M © nem. eAtunc. InEvangelionoftrodicit idem Dominus : Tunc videbunt : & illud tunc, eft nmc ; tunc videbunt , *fi j- Necobftat, quod univerfahs judicu dies alias notabiliores habebit circum- ftantias , quam judicium particulare in diemortis. Idcirco Chriftus, poft com- memorataseafdemcircumftantiasinhoc textu,abfolure nihilominus affirmat,efie nunc quod futurum eft tunc. Chriftus enira ( prout dixi ) de judicii fubftantia loquitur , quae in univerfali & particu- lari eiat eadem : & non de accefforns, apparatibui & circumftantiis , ex quibus £naie judicium etit longe diverfum. E- nim ver6 authoritati S. Hieronymi ll- lamS.Auguftiniadjungamus, qui in in- terpretandis fcripturis primas fibi me- Hefych. r ito vendicant. Hefychius Epifcopus fyft-79-* Hierofolymitanus hifce circumftanuis, aliorumque tcxtuum Evaagelicorum,in quibus rcsfuturi judicii, cnmilhstem- poris prafentis contranari fibi aut ae- quivocarividentur , dimculcatemotus, cumS.Hieronymi folutionibus fibimi- nus fatisfa&umputaret, S.Auguftinum defuper confuluit. Et quid magnashic Ductor & Ecclefisoraailumrefponde- ret? veritas inter omnes illam alfequen- teseft eadem, Refpondit S.Augufti- hus idem quod dixerat S. Hieronymus, fcd verbis terminifque fibi valde pro- priisjllumChrifti tcxtum apttd S. Mar- cum allagat , Quad autem v«bts dtco,om- j^f^yc ntbus dico : interrogans,quareChriftus v 37* dicit &prsedicatomnibus , ^od folos in die jndicii victuros concernit ? Gtr itaqne onintbtu dtcit , quod ad eos folos fertmeat cjui tunc erunt t Hifque verbis divinis fibi refponder : Tunc enimuni- S.Aug. cniqne veniet dtcs tlle,cum venertt ei dtes, ut tiilts hinc exeat,qualis judtcandus efl itte die. Chriftus innuit ( inqtrit S. Au- guitmus)&quem!ibetmonendo , pro die judicii folicitum effe /uber ; quia om- nibus dies judicii veniet , quando cuili- bet il!e dies venericcum tahs exiturus eft de hoc mundo,qualis in die judicabicur ultimo. In die ultimo,qui eft Judicii, qiiilibet juaicabitur talis,qualis judica- tus fuerit in die mortis: ergo indie mor- tis cuilibet veniet dies Judicii, Eodem loco , terminis magis claris,nec minus fibi propriis fe fe explicat S. Auguftinus.- In quo quemque flattt tnvenertt fuus ne- vijjimusdtes , in hoc eum comfrehendet mundt novijfimus dtes : qwmam qualts in dte tfto qutfquemorttur y talisindte tlb fudtcabttur. Chriftus affirmat (repetit Auguftinus) id quod futurum eft in die Judicii,etiam futurum cffe nunc,&nunc jam efie : animadvertendum enim,quod noviffimus Judicii dies in duos noviffi- mos dividitur , fciUcer innoviffimum mundi,quieftdiesultimusmundi : & in diem noviffimum vits , qoi eft dies ulti- mus vitsc ; & quaUs fuerit ille noviffimu* primus,talis erit & fecundus : ergo jam eft,quoderit ; namnoneriraliud,quam quod eft, Si ultima: mundi diei judi- cium ab ultimse diei vitae judiciodeberet effe diverfum, binaproprie erunt judi- eia,unum futurum,alterum prxfens : fed itcuc, Pro Domimica Prima Advemtus. 2.6} ficut vere & realiter unum tantum eft ju- gifque rremendae erunt diei judiciipra> diciumdivifum, vel in duos dies multi- lentis&moderni circumftanrix , quam plicatum^n uno factum , & in nltero re- illas futur«e in die 1II0 , quem vulgariter ✓ petitum; propricmagis jamntinc eft in diem judjciiappellamus. die quo fic , quam crir poftea in die qua Primo , fingutarem in confideratione repetkur. Ex hoc capire fumma wentss judicii finalis horrorem incutit , quod affirmat,cjuod veniec,&jam eft. Venit illodie finistur munduscui rantum in~ hora^ nunceft. Proinde, Auditores, hanemusjneque cogitamus nec adver- conceptus quem ordinarie de die Judicii timus in die mortis mundum fimiliter fi- fbrmamus erroneus vaide & deccprivus niendum. Quid intereft,quod mundus eft 4 Co»fideramus diem Judicii tanquam mihi vel omnibus finiatur l Quid inrer- terrihile aliquid & cremendum,fed ion- eft,qnod niuadus finiatur mihi, vel ego ge abfens,ficut ferpentes in arenisLybia;, illi? S.PauIus mundum huncdefcribeos, & crocodilos in Nilo, hincmetum non ut nos a vanitatibus ipfius avellat , aic, incutic. Secusfereshabec.-nonlongius quod fic inftar theatri , que>d quilibet abeft quam craftina , &hodierna dies, c hartamfuamrepraefentaturusingredi- immohscipfa , in qua degimus hora: cur,& tranfit & abit .- Pratcrit emmfigu- i.Cor.f. Fenit bora,$ nunc eft. Valiis Jofaphat ra hujus mundi* Non rnundum,fed figu- ^-iL non folum Jerofoly mis eft , nequeinter rasejustranfireafferitApoftolus,nam fi- montem Sion & Oliveti; eft Ulyffipone, gara? tranfeunt,& theatrum maner, Al- eft hoc ipfo loco , &omnibus aliis mun - dit ad Spuitus fan&i oraculum ; Genera- Ecclef.i. di locis. Si morsvosaggrefiafueritin ttopratertt generatio adiemt , terraau- v^* mari,in campo,vel inle&Oi mare,cam- tem in&ternum ftat. Hi nafcuntur,ilii pus,veilerle<5tuseft VallisJofaphat * & mcriuntur.- hiin mundum inrrant.illi e* ifte eft quicunque demum fueric , vefter mrndoexeunc: Et mundus tanqua thea- judiciidieSjferiusautcitiuSjineodemfaj- trum horum reprasfentativum^immotus ailo,quonafcimur : Non pr&teribtt ge- femperin eodemlocoperfeverat. Nihi- neratto htc, eUnec omma fiant. lominus S. Joannes in prima fua Epifto- la,non folumnosmundiamatores , ye- §• IV. ruraetiameundernmundum tranfireaf- firmat.-£f mundustraxfitfj coneupifcen- '•J om ' v V" Idimtis quando Judicii dies cer- tia ejus. Age.fi mundus iemper eft,fbbi- v - 4* to fit futurus,& quomodo hodie, lifque permanet , & tranfeuntibusnobis cras"idie : quia judicium ille non movetur ; quomodo S.Joannes fjnod in die mortis peragitur , eft idem inquit , £3mundus tranfit ? Nunquid & non aliud,quam finale, Defcenden- fortaffis duorum Ecclefia Salomcnum do nunc ad utriufque judicii circum- Pauli & Joannis do&rina fihi con» ftantias ; cafu quo iftae finalismagis tradicit ? abfit. Ambo difFerentibuS vobis terribiles & tremenda? videntur, terminis , eandem docent veritatem, dico, vosetiaminhacimaginationede- Quemadmodum nos in hoc mundo vi~ cipi. Mulcorigidiores,terribiliores,rna» ventes tranfimus non permanentes % quam» quamvlsmundas permaneat,tamen tran- fit : Et mnndm tranp. Non fibi tranfit, fed nobis. Mox utabhac vitatranfimus, etiam ilie tranfiit.-nobisfinientibus,etiam ille moz rinit, Hic remanentibus ille durat & perfiftit j nobisegredientibus, ille fimultranfit nobifcum. Siminus, jammortuosinterrogate , num mundus vel aliquid de mundo ipfis fuperfit? fi navigabant, jam illis finiit mare:fi ter- ram colebant, finiit terra .- fi negotiabaa- tur, finitafuntilliscommercia : fimili- tabant.finita funt illis bella: fi ftudiis operam dabant,libri funt abfoluti ; fi fta- tum fscularem aut Ecclefiafticum gu- bernabant , tranfierunt Virgae,Tribuna- lia , Coronx , Mitra; , Purpufas ,Tiarae, omniaillo momento funt finita • nec pro Regibus , nec pro fummis Pontificibus, quondam mundi dominisjam eftmun- dus : ficutenim illi finiendotranfierunt, pari ratione etiam mundus finiendo tran- fiitiUis, ^ Copernicus infignis proxime pr«te- ritifxculi Mathematicus novummundi Sifthema adinvenit,quo demonftravit, feu potius demonftrare conatus eft (quamviserronee)non efle folem qui mobilis mundum circuiret , fed. iJlam ip- fam terram , in qua degimus , nobis non fenrientibus moveri,6c femper in rpta volvi : Ita ut terra dimidio curfus fui ab- foluto folem detegat , quod nos nafci vocatnus: & altero curfus fui dimidio ab- foluto eundem abfcondat , quodnos oc- cidere dicimus. Et mirabile in hoc novo ifivento apparet , quad illo fuppofito, totauniverfioeconomia, aftrorum pro- portiones , temporum dimenfiones , ea volvantur pun&ualitate &c certitudine, qua hucufque obfervatum , ftabilitum E. M fuit , &c confirmatum fuppofito contra» rio:Eademipfanonerronee , fedvera- citer tranfit in noftro&mundi tranfitu, eligice ex duabus opinionibus iftis u- trammavultis : fivefol moveatur -five nos non fiftamus ; vel fol occidatnobis, fivenosilli , iidem prorfus fequuntur effectus. Sive in die judicii occafus fk numdi ; five ia die mortis , occafus fit irieus j fivemundustuncfiniaturomnU bus , five ego nunc finiam mundo i in U dem recidit totum, quia finittotum, Quemadmodum mundus hodie nondum eft pro nafcituris nondum exiftentibus: pari ratione idem jam amplius non eft pro nobis mortuis, quia jam amplius non fumus» Ex jam dielis evidenter fequitur, 3uod fimiliter , hodie , cras, & quilibet ies finis fit mundi.Eadem nunc eviden* tia videte,quanto terribilior omnifque folatiimagis expers fit primus iftefinis mundi in die mortis 5 prse illo ultimo in die judicii. Dixit Seneca,magnac efle confolationis fimul cum mundofi- nire : Solatium eflgrande , cum ttmverfo Sfngi4* una rap* Seneca fupracaptumfuum lo- cutus efi : nam diei judicii notitiam nuU lam habuit. Enim Yero, in quo confola^ tio ifta confiftit ? confiftit in eo , quo^ quando mundus finitur mihi,in dieju- dicii etiam finitur omnibus, In malo, quodeft omnium, deficitcomparatio:& ubi deeft comparatio , non eft miferia ; netrtonttfer, ni/icowparatus. Inmortc praeienti & nunc , non eft ita. Definit mundusmihi,& non omnibus definit. Illimoriuntur , quandojara nemopote.ft vivere : ego moriens alios viventes re- Unquo, Iftudeftaftligimortepropria. &alkna infuper vita, Dies Judicii iftura Pro Dominica Prima AnvttirH?. iftum non inferet doIorem,nemini enim tunc conqueri licebit , fibi foli mundum finiri Sc vitam , quando arqualiter finie- turomnibus, etiam eodemdie nafcenti- bus.Tunc inquit S, Joannes Evangelifta, vox audietur Angeli dicentis ac prae- dicantis , Quia tempus non erit amplitu. Tempus nihileft aliud,quam mundi du- ratio. Sicut tempus cum mundo incepit, fic etiam cum illo finiet. Porrofifinit homo fuum mundum,finiente ipfo mun- do fi finit fuos dies,quando finitur tem- pus : quomodo materia doloris fupere- rit,quando jam ultranihil defiderandum reftabit ? & hoe eveniet illis qui vitam in die*udicii finient Mundus vero.tempus, &: dies fiuiantur mihi , dum adhucper- manent aliis ? hax grandiseft differenria doloris , qua mundus nunc finitur nobis, & nosillLAd aliam circumftantiampro- cedamus* Exmajoribus pcenis , quasDeusper Propheram Arnos divitibus& potenti- bus temporisiftius interminabatur ( pro ut etiam hodiedum iifdem interminari poflet jillafuit , quod magnificis pala- tiis,aliifve , quaj feu ad inhabitandum, (eu obleclandum confttuebant , non fo- rentfruituri:Do»2w qmdro lapideadfi- cabitis, & non habttabitis in eis : vineas plantabitis amantijfimas^ & non bibetis vinum earum. Ita ratio defettusaequa- liter in utroque fine mundicurrit; quia morienturtunc,& qui moriuntur nunc, aequaliter nullum percipient fru&um ex eisquaetanto nuncgaudio, tantisim- pendiis , nec non ram obhviofi finis vita? pro eadem congregant, adificant & ma- chinantur : Aft idem defectus in die judicii victuros multo minus affliget. Ad quid divitem illum Evangelicum, £ars II. 16$ ad vivendum multis annis , omnia fua difponentem , eademque nocte mortu- umvoxde cslo interrogavit,c^f#<£ pa- rafti,cujuserunt. ? finituroscum mundo in die judicii harc pcena ndh tanget , non enim ex eo doiorem fenrient , quod aliilaboreipforum fruentur; Non adifi cabunt,& alius habitabit : non planta- bunt£3 ahus metet.lnquit Ifaias Prophe- ta tanquam fauftum quid narrans Hoc tamen gaudere nequeunt i 11 ±-> qui mundo adhuc ftante moriuntur , tantoque minus,quantoplus in eo poffederunr, Interrogate domos ilias,villasillas,ha2re- ditatefqueopulentas; interrogate pala- tiailla , & peribolos deauratos, horcos iftos &r fontes , ftatuas iftas & fylvas ar- tificiales,quarum ufus nonnifi umbratilis eft ; interrogate inquam , cujus fuerunt, funt aut erunr ? Iftud accidit iis qui mundum finiunt , antequam finiatur mundus. Quid relinquant fcientes , cui relinquant,ignorant: Et ignoratjuicon- gregabit ea, Vel prodigo , qui diifipa- bit; velextraneo futuro ingrato ; vel potenti violenter occupaturo; vel inimi- co criftas & animos inde aflumpturo ; vel liri procefFuive infinito omnia abfump- turo. Qtianto potius prajoptaflent fic fi- nientes,ut fecumomnia pariterpofTelTa fepelirentur , ficut fepelientur cum ipfis omnes in die judicii morituri! am- plins. Unusexmajoribus mortis rigoribus, eft feparatio , avulfio& divortium uni- verfale ab omnibus amatis & amantl- bus. Acerbe hocaccepit Rex Agag vi- dens fea Samuele Propheta jam inftan- taneas morti deftinatum Siccine feparat amara morsi Mors illura ab uxore,a filiis, a fubditis , ab amicis & ab omni amato, Ll Sc Luc, v.10. IfaS^ f zz. Pfalm. i.Reg, lC6 S E R M O &reeiproceinhac vitaamantem violen- quam egrediatur. Omnia ifta&infi- ter feparavit: quam feparationem , ama- nitae aliae anxietates, afflictiones,mole- ritudinem mortis maximam rationa- ftia: , fcrupuli , talvationifque pericula bditer appellavit ; ama.ro, mors. Mors concurrentia , fibi invicem in hora mor- in die judicii illa amaritudine & dolore tis occurrunt. At nihil horum in judicii caret : licet enim fit mors , non tamen die erit timendum ,omnia enim finien- eft feparatio. Omnes tuncibuntfimul turcummundo,quitotaliter tuncdefinit jun&i fine mutua & reciproca confola- effe : & non ficut modo , cum dehnit rione. Diem Judicii Chriftus aflerit fimi- vitx , & non oneribus ejus, Ecce, lem futurum diluvio Noe. Sicutfmt tn nunquid non calamitofior rigidiorque diebus Noe. Et fubtiliter Sar.ctus Augu- eft dies ifte ! hinc dicebat David : Omnts Pf'"%* ftinus confideravit , quod in univerfali confummationisvidi finem Jatum man- V- ^' illa diluvii calamitate,morientes non mi- datum tuum mmis- q. d. Vidi Domine,in riimamex eo hauferint confolationem, quomundus finietur&hocipfomanda- quod neminem deploraturum in mun- twm tuum nimismihi dilatatumfuitvi- do relinquerentjde quo itidem gaude- fum i omnesenim anxiecates , preffu- bunt in die judicii morituri :Qui vero rar , & anguftia: , quas nobis nunclex nuncmoriunturnonfolum ifta confola- mandatumque Dei immittit , in hora tioneprivancur, verumoppofita&qui- mortisoccurrent: In dieJudicii,ubiom- dem gemina quandoque afflidtione dif- nia finem accipient cum mundo, etiam il- cruciantur. Separantur ab amicis & ini- lx finem accipicnt & ceflabunr. micisnon folumpoftferelinquentesde- §. V. ploracuros, fed etiaminfultaturos,quod 1 ' Nim ver6 fi acerbiore terribilio- non leviter affligit ; Deleblafti immicos reque modo mundus nuncfinitur meos fuperme. fingulis , quam in die Judicii finie- Deniquein die Judicii finietur vita turomnibus : etiam exparte modicir- cummundo , fed cum mundofinientur cumftantiarumquequibusChriftus/udi- oneravirx : Indie vero mortisfinitur caturusadvenier.roulto magis timendus mundus vitas , fed non oneribus. &tremendus eftdies mor&is, quamdies Onera vita: , qux maxiir.e angunt& judiciierit. cruciantinmone , finienturcummun- Pro intelligentia hujus tam liquidx do : :unc enim cefiabunt exadtiones cre- veritatis, qua; non male expenfa videtur, ditorum,ceifabitratisfadtioFamulorum, fciendum fupponendumque eft , Ad- accommodatiofiliorum , difpofitiodo- ventus Chrifti non efle tantum duos, mus, ceflabuntdebita , & reftitutiones, pro communi hominum exiftiraatione , noneritnominatiohxredum&legatari- ied tres. Primus adventus eft,quem orum,necteftamentum velconicilJi, nec hodie incipit celebrare Ecclefia , quo jufliones^necpetitionesfquotquotfunt ad redimendum genus humanura Dei daufulxjneciepulturx, neque funera- Fihusvenit , & in dielncarnatiur.isin- lia,neque tot aliar perturbationes & im- cepit. Secundns eft, quem fimiliter ho- pedimenta,qus ante pr«focant aniraara diernum Evangelium praedicac , quo ad ■judi- pR.0 DOMINICA i judicandum mundum veniet,qui erit dies judicii : & duorum horum adven- tuum tantum meminit Symbolum dicens, Et iterum venturus efi : funt enim gene- rales & vifibiles, Tertius adventus particularis eft , Sc iuvifibilis , quo Chriftus in hora mortis quemlibet no- ftnim judicaturus aderit , judiciumque iftudinftantieodem, quo anima de cor- pore egreditur,peragitur. Porro ne do- &rina ifta , vel nomen tertii adventus no- va & exotica vobis videantur (qualia jam vifa funt) Sacram Scripturam audiamus, S. Jacobus Apoftolus cap.5. Epifto- la;fuae,Chriftianos temporis iftiusex- hortando,uta jurgiis, litibus &conten- tionibus, quibus femper caritaskeditur •/. & ofFenditur,abftineant,inquitita.-^«(?- niam adventus Domini appropinquavtt, nolite ingemifcere , Fratres , in alteru- trum, ut judtcemini , ecce fudex anteja- nuamaffijlit, Nunquidconformiama- gis , textuiqaeS.Matthaei,ineademE- vangelii noftri hiftoria , magis con- fonavetbadari poflunt? uterque de ad- ventu Domini loquitur. S- Jacobus; Quoniam adventusDomini approptnqua- vtt. S. Marthaeus ; Et videhunt Ftlium ho- minis venientem. His illifve verbis illutn prae foribus efle aflerunt, S. Jacobus; ' Eccc Judex antejanuamajfifiit. S.Mat- *i* thaeus: Scitote quia prope efiinjanuis. Sed S. Matthaeustotum illud verifican- dum narrat , poft figna judicii diem prx- ce(Carz:Cum videritis hxc omnia t S.]zco- busvero nonde judicii die , fedeodem, quo ha?c (cribebat tempore loquitur: Ecce, Quis igicur adventus eft ifte non venturus , fed jam prafens, de quo S. Jacobus affirmat , Quoniam adventus Domini appropinquavttf eft tertius,quem Prima Advehtus igf dixi. DequoS.Mattha:u$ioquitur,ad- ventus eft generalis , in quo Chriftus in diejudicii omnes judicaturus adveniet; dequo S, Jacobus loquitur,adventus eft particularis , in quo idem Chriftus indie mortis venitjudicarefingulos. In adventu generali judicium jam adjanu- am aderit , poftquam homines praevia fi- gna confpexerint , Cum videritts h*c om- nia Jeitote , quta prspe efi in januis. In particulari vero adventu ( indies enim, &c omnibus horis moriuntur 8c mori poflunt homines ) indies , 8c omnibus horis judicium prae foribuseft, Eccefu- dexadjanuam ajfifiit. Deeodem jndicio eodemque adventu S. Paulus loquitur dicens : Tempus rejoluttoms me& infiat, id eft,tempus mortis meae appropinquat: Repofita efi mihi corona fufiitta , id eft, ****** praeparata meritis meis corona adeft: *r v ?• Quam reddet mthi Dominus in illa dte & jufitisfudexy ideft , quam illo rpfodie Chrifttis tanqfiam juftus Judex mihi da- bit. Enim vero, nunquid tibi foli, Paule, iftam in die mortis tuae ChriftusJudex ju- ftusdaturus eft . ? nequaquam Non fi" tum autem mihi t Jed & ii* , qui dihgunt adventum ejw> Ita ut praeter duos illos adventus,alterum quo ad redimendum mundum venit , akerum, quo ad judi- candum omnes venturus eft^Chriftus Je- fus Dominus nofter tertium habeat ad- ventum , quoin die mortis fuae fingulos venietjudicaturus. Adventus hujus modum gravestra- &ant authores , quos inrer P. Suarez Suaret. Chriftum ad judicandu nos in hora mor- tom.z. tis venire aflerit,nonpra:-fentiareali&^./. propriae &a> perfonae affiftentia, prout in dtfp.z. judiciofiet univerfali • fedmodotan-^.^. tumintelk&uali , eaqueforma, mmo-fa.t, Ll 2 riens Itb.t. de con- tempru mundt. 39* Luc,\9~ vif. sipoc.}. V.J. Joan. 14.Z/.J. 4^8 riens clarc fe judicatum , & a Chrifto judicatum cognofcat. Alii cum Innocen- tio Papa tertio opinionis contranac, cum in uniufcujulque morte,& eodem, quo moritur loco , perfonaliter przfen- temadfuturum ad judicandum affeve- rant. Hic fecundus dicendi modus veri- fimilior videtur,eo quod fcripturis fa- cris,quae in fenfu proprio& naturali juxtaveiborum fignihxationem intelli- gendaveniunt, conformior exiftat • Et venire proprie,eft venire perfonaliter.In hoc igitur fenfu accipiendae funt tot tam- que expreffae fcripturae Chriftumad- judicium particular.e perfonaliter venire concorditer afiirmantes.In folo cap.ii. S. Lucx.Chriftus ipfe quinis vicibus, fe venturum praedicat de hora mortis fermonem faciens : Ut cum venertt, & pulfavrrit : Bcati fervt Mi , e/ttos eum ve- nertt Domintts 1 Quodfi venertt tn fecttn- da vigilia:quodfi tn terttk vtgilta venerit: Et vos efiote paratt , tfttm qttk hora non putattsfihus homims veniet. Et fi Chri- ftus faepius illud affirmantem audire libet, dixitidfamuiis,a quibuscredito- ru:r>& txpenforum talentoium ratio- nem aecepit; Negotiamimdum venio. I- tem virginibus, quibus cceli januam ape- ruk & clanfir Eccefponfusventt. Item EpifcopoSardicenfi : Fentamadtetan- cjttamfur , & nefcies quk hork vemam, Denique Diicipulus valefa&urus: Sia- biero,& prtparavero vobis locum,Herum venio , & accipiam vos adme tpfum . U bi notandum , quod fi illud, abire,hoc cafu fa&um fuit realicer , quo padto , illud ve- nire , futurum eft lnteile&ualiter f I- ftud,ly iterumjWud, ire & vemre^odtm futurum modo declarat. Quanto potius, & venturus non eflet , dicere fufiiciebat, M O accipiam vos admc.Sc illud vento,(upei' vacaneum&improprium erat, fequitur ergoin diemords , dequaChriftusfer- mocinabatur , nonqualicunquemodo, fed proprie & realiter ipfum venturum; ficuti proprie & realiter abierat in cce- ium. Neque rationes authoris allegati, licettam eximii , contrarium evincunt. Primaeft,quiaadferendam fententiam,. neceffarium noneft, Chriftum in pro- pria venire perfona. Enimvero , fimili- terneceffariumnon eft , judiciumuni- verfale , omnes-enim jam funt judicatk nihilominus extra controverfiam eft, illudcerto futurum , Chriftumqueilli perfonaliter praefentem adfuturum , fo- lummodo quia ipfe hoc dixit. Ratio fecundaeft , quia fi ficforet, Chriftus quafiin perpetuo verfaretur motu, eo- demquetempore in locis diverlis:Ve- rumficut Chriftusfine inconvenienriil- lo & ineommodo , mediante fan&iffimo Sacramento tcties iteratis vicibus , lo- cifquediveifisfefe praefentem exhibetj & quemadmodum domos le&ofque fre- uuentatjUt tanquam viaticumillos con- fortet; quare eundem non accedetlo- cum, ut tanquam judex illos judicet ? de- nique certum eft,& de fide,quod ad judi- cium hoc peragendum fitventurus, ca- metfi modus fit indefinitus. Verum eaim ver6 , qaocunque modo veniat Chriftus , circurnftantiae, qui- bus in hora mortis judicaturus venit , in- dubie(prout dixi^terribiliores funt,quam illsindiejudicii.Circumftanriaediem ju- dicii horribilem fa<5turx, eiunt totalis f oHs obfcuratio, lunaj in ftnguinem con- verfio , ftellarum cafus e firmamento,fo- nitus rnarjs , totiufque naturac ftrages & diffo Pno DokiNicA Prisca Advbntus. 169 diiTolutio, qui orbisconfundetur uni- omnistftaelementorumperturbatiofunc verfus. Vetuntamenomniaifta vere ma- figna : £r«*/y^«^.Sig.na ; appropinquan- gna & ftupenda,& nunquam viia,quam- tis mundi finis ; figna appropiantis diei vis prima fronte apprehenfa , grandem judicii; figna,ut omnibusde eo conftet, incutienthorrorem , debite cameninfe, fefeque pra;pararepofl1nt,idcirco enim fuifque eftectibus , & fine confideraca, eafigna ponunturinccelo, ubiabomni- pacandis & confoiandis pocius aninsis * bus videri poflint. Porro ;udicium,quod quam iifdem angendis & perturbandis nobisanteAdventumDeusficintimat& _ erunt idonea. Propheta Regius de ju- inculcatnonadeoterribile exiftit. Mul- dicii finalis,non tanquam futuris,fed ve- to magis pertimefcendum eft judicium lut prsteritis efte&ibus veiba faciens , parriculare fine iftis terriculamentis , more prophetico , admirabile quid quamuniverfalecumillis ;nam horribi- Pfal.yf, aftruit, Terra tremuit,& qmevit, cum lia illa judicii univerfalis , funrfigna& exurgeret in judicium Deus. Quod ve- monitoriaprohominibus.-judiciumvero niente ad judicium Deo : quod concuflls particulare fine his pra:ambu!is,eft judi- & perturbatis omnibus aliis elementis , cium fine monitorio , judicium fine &ipfocceloacpIanetis ejus tam univer- figno. Propheta DavidDeum arcu& faliter difiolutis &diflipatis,terracom- fagittis inftrudum depingit ; &fagittis moveatur,non folum timore & tremore non fimpliciter arcui *mpoficis,fed vene- concutiatur, fed fub abyflo fe recondat no lerhiferoinfedis&ardentibus: Ar- pr ... ficuti quando condita fuit ) & femetipfam cum fuum tetendit t & paravit illum , & intra fe reforbeat , hoc pa&o facit quod in eo paravit vafa mortis , fagittas fuas debet, nam hic eft pro ea cafus. Cum ardentibus ejfecit j Qiiid vero Deus fic exurgeret in judicium Deus : fed fi terra armatus facst vel intendit,fagittis jam ar- hoccafutremuir 5 ?wvzm7W#/>,quomo- cui impofitis? Quandoque amicosfuos do mox quievit, & quievit ? confpe&is protegere , quandoque etiam inimicos primo intuitu judicii cerroribus contre- fuos dejicere & profternere parat. Ami- muit.&ftatim quievit : omniaenim ju- cosfuosliberaturus^arcufagitcis percuf- dicii univerfalis terriculamenta primo fodacfignum.- inimicos ver6 fnos pro- intuitu & apprehenfione horrorem & ftracurus,emiflafinefigno,fagitcaferic,& tremoremincmivmt,terratremuit : fed nondum fentiences ictum ante pedes confiderata ex fine & efte&ibus , ipfi mi- concidunt. Utrumque David admira- tigandocimori, animifquepacandispo- biliterafleruir : Dedafli metuenttbus te pr » tius , quim concutiendis & inquiecan- fignificationem,ut fugiant a facie arcus, ^ ' dis deferviunt : Terra tremuit& quie- & ' liberentur diletti tui.Sagitutuaacu- p r, vit. t 3 ♦ rtnt pax & fecuritas , repentinm eis fu- perveniet tnteritus , inqmt S. Vaulus. Omnes homines , vel quafi omnes (quamvis id nobis non imaginemur )re- pente moriuntur. Noftro tantum judi- cio repente moriuntur , qui fubitanee mortui concidunt, qui videlicet fulmine, glande,gladio , infortunio,apoftemate rupto,acuvel fplna Scc. faucibus tranf- verfiminh2rente,apoplexia,peft«,terr£e- motu , naufragio , feumillenisaliis ac- cidentibus , five naturalibus, five vio- lentis , five fortuitis, quibus vita fubja- cet , quajque merito continuum nobis tirriorem incutere deberent , e medio tolluntur : hos inquam felos repentina morte extingui arbitramur , feddecipi- mus : fecns ie res habet. Quotquot mo- riuntur inopinate , moriuntur repente. Via modoque naturali morientium rdi- qui fenio cogente , aliqui ex infirmitate rnoiiuntur,& quis fenex tam eft decrepi- tus.cjui non aliquot adhuc vitx annos fibi promittat ? Erquisinfirmusadeo eftde- fperatus qui non ab infirmitate quantum- cunquegravi , utialii convaluerunt, fe quoque convaliturum fperet ? majores potentiorefque , magis in hac parte funt infelices & vel maxime decipiun- M O tur,quia hanc veritatem non cognofcunt nifi in tempore , quando jamnonreftat tempus: qujeque difpofitiones effe opor- tebatad judicium, jamnonfuntprsepa- rationes pra:viae,judiciidefec~tu. O quan- t6 feliciores exiftunt , qui morientes finient cum mundo,in die judicii J Erunt Jigna, Illi longe ame mortem figna vi- debunt in ccelo : Hic etiam audiuntur figna campana; in parochia , fed non nifi vobis jam mortuis. Deusordinarepotuiffet utique uteo- demdie , eademque hora quaterribi- Iiaiftafigna apparebunt , etiam judicii ex£Cutio perageretur. Ejus vero mi- fericors providentia decrevit , ut inter fignajudiciiquediem , diesplures , & temporis plus intercederet , quo ho- minestunc viveutes, adrationema fefe exigendam prceparare fe pofllnt. Et ha:c altera magis ponderanda eft cir- cumftantia , qua: judicium particulare horrendum magis & formidabile nunc efficit fingulis , quam tunc judicium uni- verfaleerituniverfis. Injudicio univer- fali Deus exacturus rationem indulgebit tempus : in judicio particulari , Deus rationem excipiet , nullo tempore in- dulto : primo enim aceipit tempus , 8c poftearationem. Ex notabilioribus S, Seriptura: textibusunuseft , quo Deus priusaccepto tempore homines judica- turus, num jnfti velinjufti fint examina- turumfedicit; Cumaccepero tempus,ego Vfalm t jnfittias judicabo, Deus ad judicanduro 'jq.V.fr temporenonindiget , omniaenim ope- ra,cogitatus , & verba noftra , ab aeterno funr,& fueruntei prasfentia. Quodnam igitur tempus , vel quomodo illud acci- pit Deus homines judicaturus ? tempus quod Deusaccipit , illndipfumeft,quo ad Pro Dominica Prima Advektus. 271 ad componendas rationes luas homi- vos fimtleshomintbus expetlanttbus Do- r H( . tl nesindigerent ; modus verd accipiendi w«/z#^y##»Jdeft,expeclabitismefem- v 3ft eft,illud non prsjrogare , aut fubtt ahere per , lucernis & lampadibus in manibus juftomojudicio , quando veniet ratio- ardentibus, Domine,nunquidnon fuffi- nes exceprurus hora* non putata , Qua cietlucernasefle jam difpofitas &adac- horanon putatis.Sicin rextum hunccom- cendendum praiparatas , fedjam accen- Lorin. mentat ur Loiinus , potuifler citare S.Bo- hs^rdentes ? Non fufficiet , jam efle di- naventuram fic interpretantem non mi- fpofitas &c pra?paratas, fed jam jam in ma» uus fubtiliter,quam veraciter.Deoratio- nibus,inmantbus? non jinquir Chriftus. nes exadturo , & indulgente tempus, Accenfas jam &c ardentes efle oportet , quirationes habetmalas,eas redderepo- nonenim fpatium accendendis illis ne- teftbonas , exemploiftius VilliciEvan- cefiarium vobis polliceor : & manibus Luc.\6. g e "ci>cui Paterfamilias dixit : Redde ra- jam tenerioportet, quia nec momentum v.s t ttonemvillicationis. Etindultofibico- quidemillisarripiendis neceflarium vo- gitanditempore, computumfuumqua- bisaflecuto. Tantumillud venire,& hoc lifkandi modum invenit. Verum Deo venire ; illud judicium,& hocjudicium rationem fitnul accipiente & tempus , difcrepant. Ibi fufficienstempusconce- Citm accepero tempus : difficillimum eft detur , uc fru&usimmaturimaturefcant; re&amreddererationemjnemoquivixit hicnecmaturis , nec immaturis fru&i- male, eam reddet rite. Ethccmorienti- bus temporis quicquam datur , etiam busnuncevenitordinarieV flores necdum aperti avelluntur .• Flo- Cmt.s^ Enimveromoriturosin die Judicii , res apparuerunt : tempus putatiomsad- v - lu Chriftusin noftro Evangelio hoc pra> vemt, Matth. monet paradigmate^ : Vtdetisficutneam, Hzc difterentia fignorum tunc futura, t+,v. jz. & omnes arbores citm jam producunt ex nunc non data , difterentes producit ef- fefruttus ) fctttsqHiapropeeJtaftas:fic& fe&us , ex quibus timendum magis vos cum vtderttts h dicefis uti- que , ex fignis evidenribus illos vicinita- temdieijudiciiominaturos: & nunquid qiiifquamnoftiumeumlongius fcit ab- elfe ? nunquid omnes& finguli eadem cert tudine,diem judicii noftripropio- rem nobis efle pofle novimus : quodque cias , velhodie , & hacipsahora efle poflit , quaCliriftusmultos hominum milliones judicat ? Ninivitis Ethnicis, eo- rundemqueRegi Sardanapalo regum , immo hominum omnium totius mundi flagitiofiffimo , Deus quadraginta dies agenda: poenitentiae & converfioni in- Jontt l, A\A(\v.Adhuc quadraginta dtes. Proin- v. 4. de fi Rex & tota aula , nec non civitas ipfa,eodem momento , nulla interpofita mora , extraordinaria ade6 pcenitentia converfi funt ; quid , nec uno quidem ad refi pifcendum indulto die futurum fuif- fe putamus ? Hujufcemodi nofter eft ca- fus,&ftatus,& eventus,inquoomnes & finguliverfamur. Calvaria unius cujufdam inopinato mortui veracem audite fententiam Flercs , Jt fcires , unum tu*t tcmpora menfem : Rides , cum non Jit forfttan una dies. Qiiis Rcgi Balthafari tam feftive & hi- lariter idolis fuis illis ipfis vafis aureis& argenteis, quas Nabuchodonofor pater ejus ex HierofoLymitano templo rapue- rat,hbanti dixiflet , quis inquam dixiflet, eandem fatalis co-nss nocl;em,vitje & co- ronae ipfias ultjmam futuram ? In hoc convivio,ad quod mille fuerant invitati, quilibet (aflerente textu) bibebatjuxta aet.item fuam : morsnihilofecius ordi- nem iftum non obfervans , nec annos numeians,cumperpauci eflent aetatis,ac primus regni Balthafaris annus, fubito libram judicii,feu ftateram manu tenens a.ppzruit,appenfus es m fiatera Eadem- j) afl £ que nodtedata executioni fententia re- u.2~- % gnum fimul cum vica abftulit , Eadem notle jnttrfeclus ejl Balthafar. Hoc ifta contigit no6le,&accidir quotidie,quam- vis non fit qui recogitet corde, Incre- dulis fimiles fumus , dequibusChriftus Dominusnofterdicir, quod apparenti- busextremi judicii fignis, nonnificon- viviis,feftis,nuptiifquecelebrandis , fa- brici:,asdificiifque in fundamentis terrae tanquam fecuris conftruendis omnem curam folicitudinemque impendent, quando cceleftes jam fornices deciden- tes in frufta diflilient , ftelU de ccslo c*~ dent t S. Auguftinus totum illud,infen- fatorumiftorum , fidei defe&ui afcribit .• &ego,quid denoftra fide,ieu intelle&u quid dicam ignoro. Magis infenfati & increduli,quam ilii funt futuri, videmur habendi. Illi non credent hoc , quod femel tantam,& fine prarvio omni exem- plo & experientia eveniet : & nos abfo- lutefidemnegamus iis, qua?omni vide- mus&experimur hora, tot tamquefor- midabilibus exemplis. Ex hoc etiam ca- - prte, magis tremendae funt circumftan- tiae judicii praefentis , tanquam certum haben- PRO DoMlNICA habentibus, quodhodie fithis, crasaliis irapendet , quodque nart & viventes non evademus: Nonprateribitgencratio hdc, donec omma fiant. §. VI. X hoc primd prolixoque difcur- fu ejufque refolutione , erit facile coll^gere refolutionem fecundi,quo demonftraturum me vobis promifi , quinam ad dextram , feu finiftram fint ftatuendi, £t ut pun&um illud adeo prajgnans penitius cognofcatur , primo videamus quot,& poftea videbimus,qua- leserunt. Theologi , numerum falvandorum controvertentes duas faciunt euftindtio- nes; unam , omnes hujus mundi homines fideies & infideles confiderando, & acci- piendocolle&iro; alteram,fideles & Ca- tholicos confiderando feorfim. In priraa confideratione certum eft , damnando- rum numerum incomparabiliter fore tnajorem. Omnibus conftat, quod qua die roortuus eft S. Bernardus , fexaginta millia hominum mortua legantur,ex qui- bus quatuor tantum falvati. De Catholi- cismultifcriptura? facra; textus innuere videntur quod medietas fit falvanda j e Matth. duobus unus:C/»«j ajfumetur, & alter re- 14 v.40. hnquetur,. ex decem, quinque, Quincjue Matth, ex eis erant fatua, & quinque prudentes. if-v.i* Haec probabilior & melius fundata , nec nonexallegato immediate textu confir- matavideturopinio* In parabola,de de- cem virginibus Chriftus Dominus no- fter,proprie & ad Iiteram , de die judicii loquebatur ; & non de judicio omnium univerfaliter ; fedde judicio Catholico- rumparticulariter.Hincomnescumlam- Fars I/, PRIMA ADVENTUS £7$ padibus accenfis, quibus fldeilumen fuit fignificatum , exierunt. Porro quia fides fine operibus non fufficit ad falutem ; etiam ilhequibus oleum defuit i regno ccelorummanferunt exclufae , intromif- fisfolum illis, qua; illud praevieprapara- tum fecum ferebant. Verum enim vero, fi Chriftus nos tantum Catholicos , de diejudicii folicitos & anxios facere in- tendit,quod parabola innuit , quareex decem virginibus unam aut duas tanmm falvatas , rehquas vero novem aut o<2o damnatas non introducit , fed exprefse quinque falvatas , &quinquedamnatas 1 aflerit ? Vera ratio eft,quia Chriftus folus falvandorum numerum cognovit ; Cui folicognitus efinumerus eletlorum in fu- perna fehcitate locandus. Et quamvis ejusintentioni , & timori nobis incutien- doconvenientiusfuuTet , falvandornm numerum imminuere .• attamen juxta fuam praefcientiam.dodrinarqjfux vera- citatem illum non licuit variare , nec im- minuere. Proinde ex decem quinque fal- vatas, & alias quinque damnatas afleric: ex Catholicis enim , de quibus loquebal tur , communiter medietas falvatur, & altera medietas damnatur. Secundum hancdo6trinam s qu;e mul- torum San&orum eft& non nimis rigi- da , fed larga & favorabilis , fi hodie alii auditorio pratdicarem , mediam partera ad dexteram , aliam vero mediam partem ad finiftram pertinere dicerem. Con- fideratio fane triftitia; & horroris ple- niflima, quod Chriftianorum & Catho- licoium , fideimbutorum&illuminato- rum , lacleEcclefiajenutritorum , tot Sacramentis & auxiliis munitornm me- dietastantum falverur ! e decem hon ini- bus in Chriftum credenribus ejufque M m morte S 2 R *?+ morte rederaptis quinque damnen- tur ? Excentum,pereantquinquaginta? Sc ex mille in infernum defcendant ac- ternum arfuri quingenti ? Quis hoc rite expendens non concutietur tremore? ied attenta cam dirTormiorthodoxa: profef- fioni converfatione & vita , nec non tam modico Dei timore , quo pafilm yivitur, divinx ipfius mifericordiae potius refe- renda funt gratiaj ; quam juftitia harc ad- mkanda» Hlud dicerem , Ci in aiio ,ut dtxi, audi- torio praedicarem: fed quiadieseft veri- tatis prxdicandaj , praefenfq; audkorium adebdiverfum, ne, qucefo, exiftiment, fibique perfuadeant qui me audiunt , liancregulam pro omnibus efte univer- falern,quamvis finc , vel Carhalici nomi- nentur.Quemadmodum in hac vita mul- «umdirfemntMagnaxes &c potentes-, & quiinferiorisclauisfunt , fic erit indie iudicii. Illihodiemanum tenent dexce- xam -, verum quemadmodum mulmm in- ^erteturmundus , timendum valde ,ne snulfis eorum tranfeundum fit ad iinl- ftram. De aliis falvabitur medietas ,de Matmisvero&Potentibusquot ? nun- quid vel tertia pars falvabitur ? num pars decimafalvabitur/utinam divina? fic pla- ceatmifericordia? | Ego tantum dico (nec dicereauderem , nifi veritatis fuprema: &c infallibilisoraculum & fententiaccm- fentiret ) ego inquam dico , raros valde & paucos>& quaiimiraculose falvandos. AuicultentGrandes & hujus fsculi po- tentes non alium,quam ipium Dcum cap. „ , ^.Sapientiae perorantem: Vrsbete. aurem j£ 4 vos ^ m contmetis multitudmem.qMniam dataefivobis a Dommo potefias* Vos Principes,vos Miniftri,quorum potefta- ti.fubfuntpopuli: vosquibus. Dominus m o regendi gubernandique rempabiicam contulit poceftacem,pne^f aurem : 8c quidaudienta Deo, cam malc audientes homines ? proclamationem diei judicii terribilioremea , qua ad illura citabun- tur mortui. fndicium duriffimum his qui Jbid.v* prd.fuut.fiet'. exiguo entmconcediturmi- 6.7. fericordia : Votentes amempctenter tor- mentapatientur, Ecce ftnern poteftatum tantopere defideratarum quas tantum ambiuntur,tanti fiunt, adeoque inviden- tur» Potentesnullam jam poteftatern ve- rentur , nam ornnia poiTunt ; veniente vero judicio durifiimo apparebic ; utrum quisaliu* pluspofiir Potentes potentetr patientur. Verum enim vero , iiaDeo , Poren- tibmiila collataeft poteftas , Quoniam dataefi a Dommo potefias vobts : qno paclo eadem condemnationis- ipiorums Sc potentis punitionis caufa exiftic > Noneftcaufa., fedoccafio. Plerumque: totfuntpeccara , quot occafiones pec- candi : quanto plures Sc majoresfunt oecafiones , tanto plura 6c graviorafunc peccara .* nec frequentior fortiorveeft occaiio, quarn poteftas» Tenratio ,,& poteftas ? rentatus , & potens ? quantaw eunque diabolustentat &c intentatin ho- mihe potente , omnia ad eiFedum dedu- cit,five fic in peccatis,qna hominis , iive quaMiniftri. In peccatis hominis , qua horainis , eoncurrente poteftate cum. eoncupifcenria , non eft honor , non eft honeftas,non eft ftatus, fed nec profeifio quantumcunque facra , quae non invada^ cur,quie non vincatur ,quae non fubjicia- tur,quarnondifi^)lvarur : & in peccatis; Mimftri , qua Miniftri , accedentead poteftatemambirione,fuperbia, odio , vinciida,invidia , refpectu , adulatione ; noR PS.0 DOMINICA P sibn eft: lex humana , nec divina,quae nonvioletur, non eft meritum , quod non annihiletur;non eft incapacitas qua; non evehatur; non eft paupertas,nec mi- feria, neque lachryma: quae non augean- tur ; non eft injuftitia quae non approbe- tur ; non eft vk>lentia,nec crudelitas,nec tyrannis quae executioni non detur. Quia vero ifta funt abufus , exceflus& faevitias poteftatis ; juftiflinmm eft, ut Potentes { eo quod fic funt potentes ) duriflimo omnipotentis judicio potenter torqueantur, Potentes petenter tormenta fatientur, Non nego s etiam regulae huic fuas efle pofle exceptiones ; nec ipfa divina Sapientia hoc negat , immo concedit, denotat , valdeque praedicat exceptio- nem : fed hxc talis eft , quae eandem regulam magis confirmet: Denuo non alium,quamipfam divinam Sapienti- am , cap, y. Ecclefiafticidehoccafulo- quentem attendite : Qmpotutt tranfgre- di , & non efi tranfgrejfus : facere ma- la , £jf nonfecit : quis eft hic , lauda- htmus eum ? fecit enim mirabdia in vita fua ? Potens, quiimpune &c fine contra- dicente legem infringere poteft , & non infregit : Potens , qui pro arbitrio & libitu fuo male vivere & operari po- teft& non fecit; Qtm eft bic , & lau- dabimus eum ? Quis eft homo ifte , ut San&orum cathalogoeum adfcribamus? Fecit enim mirabilta in vita fua. Nonlo- quor hic de mirabilibus horum poten- tum ; nam deiis publica exftantteftimo- nia,vel mftrumenta jurata; & quod pejus eft, hiftoria: impreflle. Hazc , lar va non fublata , omnibus fuis numeris abfoluta videntur : non deprehenditur in eis paffio , nec priratum interefTe , nequc RIMA ADVENTUS. gfl vindi&a , autvoluntasdiftorta;feclze-' lus, juftitia,pietas, amor boni commu- nis , denique omnes Chriftiani perfe- &ique Miniftri virtutes. Verumtri- bunal divimim , quod non ex verbis , fed fa&iseorum dirigitur , & juxta illaju- dicium formabit , quid dicat , bene penfate. Quis eft hic ? nondicit, Qui fftnt hi? non de multis , vel aliquibus fal- tem ; fed uno tantum,& figillatim loqui- tur. Etquare/ quia potens,quiimpunc frangere poteft leges,& non frangit, Qui fotutt tranfgredi , nen eft tranfgref- fm : Potens , qui ad libitum male vivere & facere poteft , & hoc non facit , face- re mala, & non fecit \ fi quis talis in mun- do invenitur, eft unus, Quts eft hk ? Por- ro ille unus non ordinane , nec femper, fed quafi miraculose , Fecit enim mi- rabilta in vita fua, Ita illud afleverat 8c ponderat Deus , qui novit omnia .• & fuf- ficiebatfcire, quodfciuntoranes. Quia verd tam parvus & rarus grandium & potentumiftorumeft numerus , quiea quae fibi incunbunt rite prasftant , cum non folum de fuispropriis,verumetiam, & quidem ftri&iflimam, decreditorum &commiflbrum regiminifuo anirnabus & vitis rationem fint reddituri : videte nummulti eotam in diejudiciiadextris collocati invenientur ? §. VII. VErum,cum regulaifta, nonomni- bus ftatibus perfonifve quadret; regula univerfali omnes comple- ctente &ex quaomnesobventurfl fibiia die judicii locum colligere poflint , con- cludamus. Chriftus Dominus nofter ho- dic hgna nobis dedit ad prscogno- Mm 2, fcefl" 5 E R M fcendum judicii diem a longe : operae pretium igitur erit fcire etiam fignum, cx quo obventuri nobis loci qualitatem cognofcere liceat , & quidem hodie, quia judicium noftrumnobiseft propin- quius. Ad hoc demonftrandum , cele- brem nobis textum , ipfajam aliquoties in hac materia allegata Divina Sapientia fubminiftrat .• in maceria quippe tam gravi&folida inferior authoritasnon fufficit,necalleganda venit. Cap. n. EccleJ. Yxdehzfits, itainquit , Si cectdertt Itg- * l * v >$* num ad sfuflrum,aut Aqutlonem tn quo- cunejue loco cectderitjbi erit. Lignum iftud feu arbor , quihbet eft noftruxn, cadit aut cadet in hora mortis , & ubi- cunque ceciderit illo momento , ibi ma- nebit femper / ab illo etenim momento pendet aeternitas. Nihilominus , cum partes mundi fint quatuor univerfim, verfusquasarborcaderepoffit , videli- cet Aquilonaris, Auftralis , Orientalis Si Occidentalis : Textus , Auftralis , quse «ftdextra mnndi,& Aquilonaris partis, qusliniftrareputatur mundi , nientio- mem tantummodofarit :nam homo ad alterutram tantum harum partium cade- re poteft, vel ad dextram cum falvandis, vel ad iiniftram cum damnandis. Enimvero , quo pacto homo arcanum iftud poterit divinare? & quomodolo- cum fibi in die Judicii , vel X dextris, vel a fmiftris affignandum cognofcere pote- rit/Divina fimilirer Providentia & hu- jus evidens valde certumque fignum nobis noluitdeefTe.& ad hocce myfle- rium Spiritus S. fimilitudinem arboris cadentis tutaliter reduxit .• ln c>uocunque loco cecidcru hgnum. Arbur nondum excifain quam partem fitcafura,nonne facile Sc naturaliter cognofcitur ? pari r atione 6c quilibet hoc de fe in femetip f® cognofcere poterit. Quodfi nondum intelligitismodumex me fcire volentes; illum ex ore S. Bernardi audite , qui pro- prie cum primis & clare illum demon- ftrat his verbis Quo vero cafura Jit ar- S.Bem. bor ,fifcire voluerts'\ramos ejus attende'. unde major efl copia ramorum , (3 ponde- roJtor,tnde cafuramne dubites. Vuk dicere , pondere ramorum ad partem in- clinantedexteram, ad dexteram cadet : v ice versa , fi ad partem proper.deat fmi- ftram , ad liniftram quoque cafuram non dubites,utrumque certum habeto, Ne dubttes. Proinde quilibet animam fu- am,vitam fuam,& opera , quxarboris funr rami attente confideret. Quos fi fi- de,pietate , timore Dei , mandatorum ipfius obfervanna, religione,oratione, pi-opriarum mortificatione paffionum, Veritate, Juftitia, Charirate, puritace de- nique confcientiae , Sacramentorumfre- quentatione, necnon aliarum virtutum, & chriftiano homine dignorum exerci- tatione operum ponderoios Sc ornatos viderit, ficperfeverando , noneft quod dubitet,quin ad dexteram cifurus fit par- tem. Si veroecontra opera fua non nifi libertatem vicarque diffblutionem, ambitioneir.jcupiditatem^fuperbiamjin- vidiam , odia , vindi&am, fenfualitatem, Dei falutifque oblivionem,finegenerofa; vaidevitssemendandae ,lkque perfeve- randi refolutione , fapiant & fpirent , fi- militer arborem ad finiftram cafuram partem, omni venia: fpepratcisa , certum habeac Verum replicabitis mihi forfan , auc diabolusreplicabit vobis , incerhomi- nem & arborem magnam dari differen- tiamiarborem enim jam robuftiorem fa&am PRO DoMIKICA PftlM A AdVENTUS. VJ^ fa elellionemjumadgrattam, tentias : Quapropter fratres magtsfata- tum confequenter adgloriam: atqut qui gite , ut per bona opera certam veflram fatagtt ,ftudetque boms operibus , bic nox vecationem , & eiebltonemfaciattt \ H&c peccat \ ergo qm fatagit ,fludetque bonis entm factentes nonpeccabttis altquando', opertbus , certam facttfuamvocationem fic enim abundanter miniflrabitur vobis & eleEltonem , mtrottmtn 2- defttnationis effeftus certttudmaltter im- pletur. Dixeratinordme prxdefiinatio- nisdivinsetiam noftra bona opera con- tineri , quibus mediantibusfalusobtine- tur,& finequibusobtinerinequit : con- cluduque , quod orambus erficaciter Sc ftre- Pro Domihica Prima AdVen¥us ftrenue bonorum operum cxercicio in- fiftendum fit , iilorum enim vircute finem effe&umque praedeftinarionis confe- cucuri f orenr,& non dubie/ed certttudi- na/iter,cum omni certicudine. Dico,cum omni , namDo&or Angelicusnon li- mitar , auc gradum & qualitatem ejus di- Vafqtt. ftinguit. Atquianonnulliipfum inter- P retanc *° v °l unt > <\ u °d ^e certitudine tantummoraliloquatur , ideft,deeo, quodccmiTjuniter & quafi femperacci- dic : tanta faltem eft cerritudo, uc quili- bet hodie cognofcere poflit locum ma- nusdextra; velfiniftra; , quem in die ju- dicii forrirurus eft. Porro quia in nego- tio falvacionis feu damnacionis , hasc cer- ticudo cujufque timori & folicirtidini fufficit; illa fimilirer fufficeredebetom- nibus nt promiffis meis fatisfecifle vi- dear : Siquidem Ariftoteles libro primo Ethicorum aflerit,neminem fancementis ma jorem debere procurare , a.ut defide- rare certicudinem , quam cujus maceria, * >gL de qua tractatur, capax eft : Dtfciplwati kb i * $ en * m m tantum certitnAittem inqut- lEtMr *erefect(ndttmftnumc]uodquegenus , m quantumnaturaretrecifit t Noftra nunc inrereft , ut quilibet at- tentc & folicice vita: Inx arboremcon- fiderec- examinetque pofito omni decep- torii proprii amoris fuco,& videat utrum operum fuorum rami addexceram , vel finiftram inclinenc: Aet ' Auflrum.am *ad Aqutknem> Uc incuicus hic cam fic ela- nus& certus,veluti cominus &c[de prope, non vero eminus &ak>nge videntis ; fo- Jummodo ad memoriam omnibus re- vocarevolo , quodS. Joannes Baptifta omnibus praedicabat : fam fecurisad ra- Luc % $, dicem arboris pojtta efi. In quamcunque V -P« partemarborinclinet , &qualifcunque illa fic, fecurisjamad radicem pofica eft. Quilibecdies, & horaquaehbet eftunus i&usquemmorsimpingit witx. Porro , qui deliciis adeo dediram vitam agunt, confiderent , quod groffioribus fternen- dis arbotibus muki requirantur i&us , tenerioribus ver6 fufficiat unus. Chri- ftusDominus ac Redemptor nofter qui extanto falucis noftrae defiderio, tanta & taliafecit&pafTuseft s clare nobishodie adoculumdemonftravit , judiciumno- ftrum centum annos non transgreflu- rum : Non fr&teribit generatio hcec,donec omniafiant, Sed atcendendum fingula- riter,quod nobis centum iftos annos, aut nosadeos , nec ad nonaginta , nec ad octoginta,necaddecem , necadunum quidem , immo nec medium perventu- ros promittat ; fed admonitosnos po- tiusvelit , quod dies ifte poflir efle ho- diernus , & ifta praefens poffir efle hora, quam idem Dominus , per fuam miferi- cordiam , adeo nobis felicem etfe conce- dar,uc in illo die ,nosomnes ad dexteram fuam collocatos ad fruendum itfa gloria introdueat,quae non nifi operibus bo- nisgtatia ipfius ad jutis obtine- vtxu Araeru INDEX I N D E X Locorum Sacrae Scripturx Numeri figmficant pagmam, Ex Libro Gcnefis. Ctp. Vetf. P«?. I. i. J» prtncipio treavit Deus c&lum (3 terram. Pag.175.^ i^. 7, Tenebra erant fuper factem abyjfr.dtxtt- que Deus. 8$ j. Fiat lux,& fattaeft lux. Ibidem. /. SpintusDomtntfoecundabataquas, 1^5 4. Vidtt Deus quodeffet bonum. zzi 16. Fecit duo luminaria magna : lummare majus ut pr&efet dtei , lummaremtnus ut pr&effet notli, £g 2,1- Creavit Deus cete grandia. /88 2,6. Factamus hominem ad imaginem y & (tmtlttudinem noftram : £? prxftt pifci- bus maris , C? volatihbus ccelt , & befttis, Hntverftque terra, 6g. & 69. 2&> Ut prdft pifctbus maris , & volattltbus coeli, & befttis , untverfaque terr&. /&S /9. Omne quod vocavtt Adam antma vt- ventis, ipfum eft nomen ejw. 6 lf t Adduxtt eaadAdam , utvideret quid vocaret ea. 6 1. Curpr&cepttvobisDeus} 132, 4, Nequaquammortemtni, 134 /, Scttentm Deus , quodtnquocunque dte comederttts. &CC. 132 Ne forte fumat de ligno vit& & comedat, & vtvat m dternum. Collocavttante Paradifum Cherubin , ($ fiammeum gladium ad cuftodtendam vtam lignt vitdt. j bid. 9, Cum non tnvemjfet ubi rcquiefceret pes ejtts. i. 22 24. Cap.Vetf Pajj. 11, 4. CuiHsculmenpertingatadccelum,i}f.& 6. Caperunthoc facere , nec defiftent kco- gttatiombus fuis ,donec eas operecom- pleant. I/+ 7, Defcendamus igitur & confundamus linguas eorum. Ibid. I2 t I. Egredere de terra, &de cognatione tua y (3 de domo Patris tHi,&vemtnter- ram cjuam monftravero ttbi. St Z. Factamquete tngentemmagnam, 2t 12. Novtquedpulchrafismuiter, Z2f \6> Abraham bene ufi funtpropter iUam.lbid IJ*. 13. Ajfiigent eos quadringentts annts, 260 16. Generattone autem quarta re-vertetur huc. Ibidem. 1*],%, Quia feafti hanc rem , benedicentur m femine tuo omnes gentes , m Ifaac voca- bttur ttbtfemen. 2.6 I8.JJ- AbiitcjueDomtnus, j+ ZZ.u Tentavit Deus Abraham. 87 2. Tolle filtum tuum untgenitum quem di- hgis Ifaac , \3 offeres illum tn holocau- ftum fuper unum montmm , quem mon- ftravero ttbi 4 141 II. Nunc cognovi quodtimes Deum. z$t 16. Quta fecifttrem hanc , benedicam ttbi y 17. & multiplicabo femen tuum ftcut ftcllas crnlt. Ibidem. 18. Infemtne tuo benedicentur emnes gentes terrdt. 158 15. J4. Abiit parvi pendens , quod prtmogenita vendt- SACR^E 5CRIPTURi€. €a P . Verf, p a(t . Cip Vcrf p vendtdtfjet. 56. & irfj f. Fe//esrubr4catat, ; H *1<34' Jrrugut clamore magno ^ cenfierna- u, Faciefyue fupra coronam stureamper tusefi. > & circuitum, Zy. 2f. Nonnepro Rachelfervivitibi} 70 v T ... XT z<5, Nonefiin hco confuetudmis >m mino- Libro Numeri* r*/ * tradamut ad nuptias, lbid. ;»ttr mortuos , viventes deprg- catus efi pro populo plagacefjavit. pi. 4. Fugiebatfomnus ab oculismeis. 20$ }?. f, EcceDomtnus meus omnibus mthi tra- dttis , ignorat qnid leabeat i» domo fua: efuomode ergo poffum hgc malum facere ? 41. g. Cognoviteos ,&non efi cognitus ab ets, ?i li, Meriib hac patimur , qnia peccavtmus infratrem nofirum* y% 48. /9. Scio,fiItmi,fcfO' jf /o. 5 , Flevit eum populus feptuaginta dies. Q % 109 Ex Libro Deuteronomii. t7« 18. Poficjuam fedentin folio Regnifui, de fcribetfibt Deuteronomium Legtshujus, legetque illud omnibus dtebus vttafu*, ut dtfcat ttmere Deum , necjue decltnet tn partem dcxteram , velfimfiram, ut longo tempore regnet tpfe & filti eju*. \l3 7. 9. Jerunt cum eo cunclifeniores domus Pba- I&?JM*kM&Mt aDeo efl.quipendet a Ugno,2ft raonts,cun£iique majores natu<>/£gypti habuitque in comttatu currus,& cqui~ tes, Ibidem* IO. il, XJbt celebrantes exeejuias plantJu ma- gno , atcjuevehementiimp/everuntfep- temdies , cjtiodcum vtdiffent habitato- res terra Chanaan , vocatum efi nomen locitlltus PUntlus zsFgypti, Ibid. 16, Mertum efi Jofeph. , expletis centum Ex Libro Judicum. /.20. Stell* manentes i» ordme & curfufuo. 88 Ex Libro Regum. I. q, js,. JVon eratvir defilits Ifrael melioriUo. &decem vita fuA annis condttus iQ.2j, Stetit in medio poyu/t ,0 ' altior futtu- aromattbus repofitusefi inloculotn «x£- &ftb, Ibidem. Ex Libro Exodi, 5« f. Solve ca/ceamentumdepedibustuisx^.% 4. Ego fum Deus Patr-is tui. ?4 y. DeusPatrum veflrerum mifit me advos. Ibidem. 14. Egofum ejuifnm, 24.1 f, 1, Ccnflttui te Deum Pharaonis. 13 Ij,l8. Armatt afcenderunt filtt Ifraelde ter- ra iAzgyptt. %o lO.rz. Utfis longtvusfuperterram. mverfopopu/oab humeroy&furfum Ib.d. 2-f. Certe vtdetis cjuem elegtt Domtnus , (juon iam non fit fimdis tllt. 2 1 4 I/.i^' Scidtt Domtnus Regnum Jfraelate ho- dte , dfyradtdtt illud proximo tuo me- liorite, Z } 32, Stccmefeparat amaramors? 26 y 16. 6. Ne refptcias vultum ejus, neque alci~ titdinem fiatur* e)us , tjuontam abjeei eum 121 7. Nee jttxta intuitum hominis ego judico; homo entm vtdet ea,qu& parent, Domt- N a nrn ■ INDEX LOCORUM. Weti. nus autem tntuetur cer. H.2 % & 223 Elegtt (ibi qutnc/ue limpdiffimos lapdes de torrente. Si 18. 3- Interunt aute-m David& "Jonathasfwdus dtltgebat emm eum qtiajiamm.imfuam, zo 17. Et addidit fonatbas d.-jerare Dav.d, eo quoddiltgeret eum. Ibid. . C. Utvit Domtntts , ejuta rcElus es tu , & bonm tn confjeclu meo fed mn places Sa~ trapu.Scio quui bontts estmn oiuUsmeis. ficut Angelus D mmi, 71 Ex Libro Regum z. 26; Doleo fuperte fratrr mi Jonata , decore nimis, & amabilis fuper amorem multe~ rum: ficut matcr uni^um amat filt-%?rt fuum .fta & egote dtltgebam 2 2$ 2. 5, Benedicii vos a Domtrio quta fectftts mt - fericcrdtam hanc cum Domino veftro Saul &fepeltftis eum , & nunc retrtbuet vobts Domintu mifertcordiam , & veri~ tatem. 1^5 g. 17, Jofaphat k commentartts , & Saraiks fcnba nomiffatur. 17^ lf, ly lotocordc untverfus Ifraelfequitur Ab- folom. 177 3 2,. lnfatva,qu y Fneruntque ct v.xores quafi Regin.-efcp- tingentct. f 12,, 3. Reliqmt conft!iumfenum,quiajjiftebant coram Salomone patre ejus , cnm adhttc vtvcret, & adhibtttt adolefcentes qumu- tritt fuerant cum eo , & ajfiftebant et. V 1 4 . Pater mem cecidtt vosfiageUis , ego ati- tem cetdam vos fcorpt mibns. 7 5 2% 20. Quts dectpiet Ach.ib Regem Ifrael, ut ajiendat ,& eadat mRamath ? 171 XI . Et dtxtt unut Verbn h?j ujcemodi,\S 'altits ahter. Ibdcm. Ego dectpiam tllam : egred/.tr , & cro jptritus mendax tn ore emmttm Prophc- tarum, Ibideni. Ex Libro Tobia?» 6. 8« Cordtsejus parttcu/am,fifupercarbines ponas ,fumus e;us extricat omne genus ddtmontorum . (S fii valct ad unsendos oculos , inqiubus fuerit atbugo jana- buntur. I? • Ex Libro Efther. 7. 8« Necdumverbum de ore Rcgts exier.it, & ftatim operusruntfactem ejus, 2} 4 Uz SACR^ SCRIPTtlR^. % Ex Libmjob. 2 4-'®- Untverfie vU Domini mifericordia .& veritas, Zl g 17 5- Pone me juxta te , & cujufvis manus -%. 9 Ipfe dixtt&fatlafunt. pugnetcontrame. Ig4 3^/5, Congregatafunt fiuper me fiagel/a,& 19 11. Ouare perfequimini me , & carnibus ignoravi. z , a meisfiaturamtni, jpg j/. £ Dcmine in ccelo mijertcordia tua, & Jg .10. Circumdedi il/ud terminisfuis,& dixi veritas tuaufque adnubes. zn> hucvenies ,& non procedesampltus.no $8.7. Et tgnorat cutcongregabit ea. 2-6 4O.18. £> fiductam habet quodtnfiuatfordanis ?<> lg Non abfcondi mtferwordiam tuam& inose;us. ii verttatemtuamaconet/iomulto. 126 4Z.11. Veneruntadeum omnesamici& cogna- z$. Ego autem mendtcus fum & pauper. tiejus.qui cognoverant eum prius. t)% n ^ Ex LsbroPfalmcrum. Cap. Verf. p,(T, 2, 6. Egcautem confiitutusfum Rex abeofu- per Sion Montem fantlum e]us\Dominm dixit ad mefi/ms meus es tu. $0 «o. Et nttr.c Reges mtel/igtte , erudimint qut Afif.6. Sagitu tu£ acutsi ,Populi fub tecadem in arda inimtcorum Regts. %< 9 10. Afiittt Regma a dextrts tuisin vefittu deaurato circumdata varietate, y 14. Omnisglorta ejusfilia Regis abintus. 10 \6. Memores erunt nominis tui : profterea populi confitebuntur tibi, 2. 1 6 ifj. Propatribustuts natifiunt tibifllti. x\6 judicattsterram. ,6 59 , 6. Dedtfii metuenttbus te figmficattonem 3. Ut qutd dtligttu vamtatem , & quzntis m fugtant k facie arcus , £? Lberenmr mendactum. 39 dileblttui. Ut) Ftltihomtnumufquequo gravi corde , ut 6i.iq. Mendaces fi/u hominum tn fiateris ,ut qmddiligitisvanttatem. } 9 .&2tf dectfiant devamtate inidtpfum. \ 9 f. Sireddidiretrtbuentibusmthimaia,de- 10. Mendaces filii hominum in ftaterts. cidam merito ab inimtcts meisinanis. J( ^g jl- h Sufcipiant montcs pacem poputo,Z$ coi- \+. v4rcUmfuumtetendit,¶vitiUum, lesjufiittam. tlJ & m eo paravtt vafia mortts , fagittas 7. Ortetur in dsebus cjus \uftitta , '& abun- fuas ardentibus effectt. i(><) 10. 6. Pluetfuper peccatores laqueos. ic/ \y 4. Ncnne cognofcent omnes, quioperantur tniquttatem qui devorant plebem me- amjtt cibum pams ? 15. /4 Quoniam non dabis Sanclum tuum vi- ctcre corruvttonem . danttu pacis . 12 « S, Dominabitur amari ufijue ad mare , & ■ afiumine ufque cd ' terminoj orbts terra- rum. ~ gj, 71 Mihi awtem adhxrere Deo bonum e fi' ZC2 /7.12. Tenebrofa aqua innubibus aeris 22, f. Ftat menfa eorum in /aqueum. 1$ Superbia :cf '14-. 2,. Cmi?. tm accepcro temptis 10$ juiitabo. H n 2 ■ afcendit ficmper. ego /ufiittas 6 Terra INDEX LOCORUM. rialm. Verf. P J g« 7< t 6, Terra tremnit , & quievit dum exur- geret mjudictumDeus. 169 77.7 2. J» tntettetltbus marmum fuarumde- duxtteos. if6. in fine. ^j, \2. Mtfertcordiam , & Veritatem dihgit Deus. it6 Sy. ii. Nuncjuidmortuisfaciesmirabtlia 1 '? 230 12. Nunqutd na*rrabit altcjuis in fepulcbro mtfericerdiam tttam , C? Vcrttatem tuam m perdttione ? ] bidem. 88. If Mtjertcordia veritas prdcedcntfa- ciem tuam. 116 Quts eft homo qui vivet , & non Vtde" bttntortem^ 6^ 4. Mttle anni ante octtlos tues tanquam dtts. ti% soj. 19. Sdcognovtt-occafumjuum. 248 lc«). I. Dixtt Dommus Domtno meo , fede k dextrismcis. 254 lia, t. NonnoL-u Domtne^nonnobisfednomt- nituoda gtartam : fuper mtfertcordta tua, (3 verttate tua. 216 ies gentts ejtto* fjiam confti mata eft fuptr nos mijeri- cordtaejHt , (3 verttas Domtm rnanet in&ternum. 116 «8.14. Coffthum meum jufitftcattones tuA, 184 %y, Averte oculos meos ne videani Vani- tatem. 194 66. Quuimandatus tuis credidi, 154 96. Omnts confummatioms vidi finem, tatum mandatum tuum ntmis. 266 I7&. lntret poftutatio mea tn confytElu tuo.&t JjJ* 2, Supermtfericordtatua^ventatetuA Pfal. Vcrf. Pag' quoniam magniftcafti fuper omneno- mert4uHmfantlum. + ti6 13%. 6. Mtrabilts faila eft fctentia tuaexme. 210 14/. J. Noltle confidere i/t Principtbus in qui- bus non eft falus. W Ex Libro Proverbiorum. Cap. Vcrf. P*g- 17. FceneratUr Domino qut mifereturpau- peri. l\6 27. /o. Amtctifntuum,t3 amicum patrtstut ne dimtferis, 14- JI. /O. Muheremfortem quis inveniet> 2 14. Fatlaeft quaftnaVts inftttorts de tort- geportanspanemjuum. 1^6 £x Libro Ecdefiaftar. /. /. Perba Eccleftaft&fittiDavidRegis tfie- Yufalem . t^anttas vamtatum,& omxia Vanitai. j8 i. Famtas vanttatum , & cmniavamtai. 4. Generatio pr tfi 45. 1. ChrifiomeoCyro. 4 8.14. Fugedtle&emi, 104 tf. 2. Ftdtmuseum,& non erat afieUtts ,quafi abfconditus vultus ejus. 2 34 g. Quia abjcijftts efi de terra viventi.ttm.itf (. i Prabete aurem,Vosqui continetis mul- *• Generattonemejusquisenarrabit'*. ijj iitudtnem ,cjudniam data efi a Domtno ^.12, -^» adtficabunt ahus habttabit\non 26$ /. Surrexi,ut apehrem dtleBo,4t ipfede- clinaverat,ate[Ue tranfierat. 104. ?. Percujjerttnt me,&tulerunt pattium me- um eufiodesmttrorum. 10/ 8. Adjuro Vos filit Hierujalem,fiinvene- ritis dtteElum, ut HUntietis et , quia amo- relaneued. o Ex Libro Sapientia?. »5- 7. 3. 11 fotefiasvobts. fudictum dkrtjfimumjbis efui prafuntfiet ; exiguo entm conceditur mtjericordia 5 potentes autem potenter tormenta patientur. 2.74 Campus germmans de profundo maris. 1 4 Ex Libro Ecclefrcftic*. plantabunt ,& ahnsmetet. Ex Prophetiajeremia;. 6 . Et dixi, A, A, AJjomine Detts , quia puer egofum, g| ExThrenisJeremiar. X, fudicium Patris auditefihi,& ftcfaci- 1. 1$ Magnaefi velut mare contritio tua. itf te,utfalvifim 75 Ex ProphetiaDamelis. S, Saptenttahumthati exaltabit cafut il- } ,- 7 j. Benedtctte Cete , & omnia au& moven- lim, & tn medw magnatorum confedere tur tn aquis Domtno. a© 7 iUumfauet. - 1^9 *3t2® Peccatatua eleemofynisredtme v% a. Non iaudes vtrum in fiecie fua,nequi j, 2?. Appenfusestnfiatera. i7i fiernashomtnemtnvijujuo. Zlt z7 . Jtppenjusesinfiatera&mventus esmi- !2,io. Ntncredastnimico tuo instttrnum. ltf nushabens. 2.14- Nn -$ 30. in u. 3. '3-H- IMDEX LOCORUM Cap. Vrrf. Psg. |o. eadem nocle interfietltts efl Bahhafiar. 272. Quaf fle/U in perpetuas sternitates. g8 Ex Prophecia Qfcx. Ero mors ttta mers. 1 j" Ex Prophetia Amos. 5, 1 r. Domos quadro laptde adtficabitis, & non habital.tis tn eis :vmeas plantabitu a- manttffimas , non bibetts vmum ea- rum. i6f Ex Prophetia Jonar. — j.. Adhuc quadragintadies. zj\ j Ccepit fonas pradtcare itinere ttnw.s diei, & crediderttntvtri Ninivit. Ut quid perditio hscl potuit enim un* guentum tfiud venundart multo , (3 dari paupertbus. iij 10. Opus enimbonum operataefi inhie. Z':7 Mtttens h Similtter omnes Difcipult dixerunt. 1 3 2, \%* Paterfipoffibileefi. 137 50. Amictadquidventfti. ' 2,44- 50. fnjecerunt makus tn fefum tenue- runt eum. \ 7' h. Projeftps argenteis in templo. IJ7 Laqueofcfujpendtt. IC4 f> Non licct eos mittere in corbonam. tyj 7. Emerunt ex tllts agrumfiguit m fepultu - ram peregrtnorum. g f 25- Dmtfiruut fibtvefl.menta mea , (3 fa- per veficm meam miferunt fortem, 48 40, Salvatemetipfum (3 nes. 101 ^■2, yllrjs falvos fecit , feipfum . non potefi falvum facere. iq& 42- SiFtltus Dei efi, defcendat de cruce & credimns ei"> 52. Monumenta apertafuntfj multa corpo-* ra Sanclorum , qtti doimterant,furrexe- rmt. 120 %, 7. Eeati INDEX LOCORUM. C» P . Vetf, P 'S- Cap. Verf. Pag, /. 7. Beatimifericordes , efUoniam ifftmife- t} t Et cum dtesfat^uiejfet t m ricordmmeonfequenttir, 234, 16. Etfuda Ifcarioten,t}uifuitproditor.il$ Ex Divo Marco, !i ' ^ e< ffi n ^* e jF er eb4tHr0usmktt$ Matris fu&, & h&c vidua erat , 10.14. «Sww<* parvulos adme venire , f4/i«/« Ex Divo Luca. t ^o. Ave grattaplena. 1-fS 31, .Ecce conctptes , paries Fi/tum,Z$vo~ cabts nomen e']HiJefum\hic erit magnm Ft/itts Alttjfimt vocabttur : dabtt iUi Domtnus Detts fedem DavidPatrU ejus, & regnabtt tn domo facob, f$ regniejw non ertt finis. £t 31, Inventfttgratiam apudDeum, 1*8 1 7* K 0Merate ' s t° cus tndtverjorio, lf3 lA., Et tn terrapax homtntbus, 2iJ 9. famjecnrtsadradtcemarborispefitaeft. 4-. S- Oflendit ei emnia regnaorbis terrAtn momento, $9 6. Ttbt dabopoteflatem hanc univerfam, & gloriam eorum , cjuia mtht tradtta futit, & cui volo, do il/a. 46 IJ. Et confummata omni tentatiene , dtabo- /usrecefu abtUouf^adtempus. 44 6. /}. ElcpU duedecimcx tpjis ,qnes& /ipofto- Its mmtnavtt. 10% l%, Quinimo beati cjut audittnt verbum Det>& cuflodiunt tttud. Ibid, 11, to. 3; Quxautemparafti,cujttserunt} 16$ Ltticerna ardentes in manibus veflrts, vos fimiles homintbus exjpetlanttbus Domtnttmfuum, %'/\ 36. Ut citmvenertt^S pulfaverir.Beatifer* 37. viyuos citm venertt Dominus : tjuod fi 38 ■ venerit tn fecttnda vigilta\cjUodfi in ter- 39, tia vtgtlia venertt & vos eftote paratiy quta quahora nonputatis , Etlius homi- nisveniet. z6% 14. ii 4 QuURex iturus committre be/lumad- verjtts altttm Regem ? 4 Ij*. U. PgrerdamthtportioHemfubftantUrftn me contmgtt : 64 12, Divtfit tllisfubftantiam. Ibidem* \j, Paternonfum dtgnusvocarifiltus tuus. 87 Z RedderAtionemviUicattonUtUA, Zji 6. Scrtbe cjuinquagmta. \%i 7. Scrtbe oElogmta, Ibidem. 37. Ubtcunfe fuertt corpus iUic corgrega- buntur& aqtnU. 68 ' 8 • 3 1 . Tradeturgentibus , & tUudetur , & fia- ge/Ubttur conjpuetttr, & poftquam fLagel/avennt, occtdent eum. zf 4 Ecce dtmtdium benornm meorum dopau» peribus,Z5 ft (jHtdaliquem defraudavi, reddocjuacbuplHm. 61 Abut tn regtonem longinquam accipere 17. 19. 8. 12- fibtre^num. 4 Ne- !H SACR^E SCRIPTUR^:. C»p. V*rC Pag. Cap, Vctf. 13. Negotiamini dum venio. i&.&cis^ judiciumdeditFilio. 11,26. Arefcentibus hominibus pra timore & 4, 35. Videte Regiones quia albtfunt admef. ' r ' fcm. ' f, 2f. Ventt hora,& nuncefi. 2 ^ g t'j. Wmnes qui in monumentis funt , audt- 30. j ent vocemfilttDei&procedent,qut bo~ % nafecerunt,tn refurretlionemvita,que I vero mala egerunt , tnrefurrecltonent j - {judiciu z6s Intravtt fatanas mfudam,& 'fttkrefat 6 t & fESUS autem citm cognovtffet quta ven- opportunitatem ut traderet illum : venit turi erant, ut raperent iilum,(3 faeerent autcm dies azimorum ,tnquaoportebat eum Regem,fugtt . I 74< occidiPafcha. 45 8 $?. & $9. Nosfemen Abraha fum:ts> 2^4 19. Hoceficorpusmeum. 14 46. Stveritatemdicovobis,quarenoncredi- exjpetlatione , qua fuperventura funt untverfoorhi, z~\ S>8. Rejfcite& levate capita vefira quoni- am appropinquat redemptiovefira, 120 31. *Amen dtce vobis , non prateribtt genera- ti's h ( = 4 7 . Collegerunt Pontifices Pharifiicon- ctltum. 1 9 48. Si dimtttimus eum fic , venient Romani 9 & tqllentlocumnofirum, & gentem. \8z Sj. Ab tUo ergo dte cagitaverunt , ut interfi- cerent eum, j_ ^ 54. fefus ergo jam non palam ambulabaf apud Jud&os ^fedabtit tn regtonem juxta defertum , m Ctvttatem , quadtcitur Ephrem. ^ 12. 6. Dixitautem hoc,non qma de egenis pertmebat adeum , fedqutafur erat t & loculos habens. Z2f iy Eenedtttusqui venit innomineDommi Rex Ifraei , 74 26. Vbi egofumjllic & mmifiermeus erit.^% $2. Et ego citm exaltatus fuero a terra^ om~ niatraham ad metpjum. ^,4 \${ h Sciens fefus , quia venit hora ejus , ut e)us. ^4P 2^.34. P ater dimitte illis ,mn enimfciunt qutd faciunt. 43. Hodiemecum erisin Paradi/h. jg Ex Divo Joanne. r. 10. Pnmundoerat munclus peripfumfa- Eius efi , & mundus eum non cognovtt: in prepriavenity&fuieumnon receperunt. II. Dedit eis potefiatem filios Deifieri. 1 64 14. Plenumgratitt & verilatis. 236 14. Gloriam quaji untgenitt a Patre , ple~ numgrattA, 42. TuvocaberisCephas, ?p 4%. Ecee vere Ifraelita , in quo dolus non efi t IZO t, n. HocfecitinittumfignorumfefusinCana GalileJro,£5 paravero vobis locum ,tte- rum vemo % & recipiam vos adme ipfum. 16% 3j. 1. Patermetts agricohiefi. $2 15. fam non dtcam vos fervos fedamicos.\4-+ 15.16. Tu fcts Domtne cjuta amtrte. centumvtgintt. 24, VfquemodononpettftK qutdquam. U4 18. s* fudasergocumaccepijfetcohortem 185 4 $Z Corunum& antmauna, 4, Sciens omma cju£ ventura erant fuper 5. if. QuemcjuamtUorum eum procejfit & dtxtf.quem qu&ritis.z-f? Egofum, 59 8" Stergome quttritis ,finite hos abtre. Z02 19.10. Nefciscjutapotefiatemhabeol 201 II, Sthunc dtmtttis,nones amtcus Cafaris. i8j II,, St hunc dtmittis, voncsamicut Czfaris, omnts entm cj,mfe Regem factt^contradt cit Ctfari. jj, Quodfcrtpfi,fcrtpfi. Zj, Stab.it juxta crucem fESUMaterejtu. /-j3 *7* Quiconnumeratus erat innobii. 2.1$ 21, Oportet ergo. Ibidcm, 2^. Orantes dtxerunt : Tu Domine cjui corda nofit omnium t ofiende qugm elegerisex his duobtti, 2t\ X f« Oportet accipere hcum minifierii hujtts, Apofiolatus , de pro pravartcatus efi fudas, ut abiret tn locum fuum . 66 26. Et annumeratits cfl cum undecim. I17 £.41., Et appofitafunt in dx tlla animacirciter triamtUia, 66 Ibid. iog. Ita ut ivplateaiejicerent infirmos , (5 po- nerent tn leblulisac grabatts,ut veniente Petrt,&c, »o» 16, Concurrebat multttudo victnarumct- nitatum Hierufalem ojferenta & tnfervittttem redigo, ne citmaliit pr&dtcaverim ipfe reprobm efficiar^ xoi /7. Se Chrifius non refurrexit , vana efifi- dts vefira. la< j Ex Epiftola ad Corinthios 2. 4. /8. A T Um Deo. z - 7$>. Sed femetipfum exinanivit , formaw fervi acciptens^ tn fimiUtudtnem ho- winHmfattus , & habitu tnventtts ut homo , propttr ejuod& Detts exaltavit illum , donavttttttnomen , cfuodeft fuper omne nomeu^ lbidern. 7. £>ut citm in forma Dei ejfet, extnanivi^ femetipfumformam fervi acciptens. 6 FaHnsobeAtensHf^ ad mortent, mortem autem cructs : propter qttod& Detts ex~ altavit ittum , &d»navtt itti nomen,&exclufos & cjuomodo. 219, Chriftus quemliber in hora mortis,eodemq; - quo moricur loco judicacurus adeft. 263, Terribilicr eft modus, quo veniet inhora' inortis , quam quo veniet in die Judicii. zcg„ C/avis. Captum manere, vinculorum clavein manuretenta fortiffimum eftfacrifitium.ibo CogxoficereMajor eft infelicitas non eflecogni- tum, quarn efle damnatum. Amor rriagfs aeftimac cognofci quam compenfari E X. CorvHs. Carne damnatoram data corvis fecu- ra eft pax mundi. zij. Corvi comedunt Reos jam juftificatos : homines illos come- dunc necdum condemnatos , etiam quando- que inno:entes. ZZ4. Credere. Aliud eft credere Chrifto , aliudcre- derein Chrifturn. /p.iji. Difcipuli in princi- piocredebant Chrifto & non in Chnftum: poftmodum vice versa. 131. Quam grave peccatum fk non credere Deo, qm credit in Deum. 13$. 154. Nonlaudacurin Abrahamo cnedere in Deum, fed credere Deo.Et quaref 14-1. Nos Chriftiani ordinariecredimusirx Chriftum,fednon Chr fto. Hxc veritas mukis probaturcxemplis. IJ4.& y^.Ratio datur imprudentix hujus,quare Chnftiani credentesin Chriftnm, noncredant Chrifto ij/.&y^.Fides non dolens facile credit; do- Iens difficulter.T^o. Sinoncredimus Chri- ftojCuinam credimus? 14.3 Sicuta creden- do Deo facile tranfitur ad credendum in Deum.-fica non credendo Chrifto facile tranfitur ad non credenduin Chriftum.14/. Si non credimus fecundo modo , nec primo credimus ; & fi nor? credimus Chrifto,deve- nimusad nocredendu inChriftu.14/ &feqq. Exemplum rarumin quoChriftianus& Sa- cerdos,quia Chi ifto credere neluir,jam mar- tyrioproximus, deficicndo afide Chnftum negavit. 145. ufcjue ad 148- Crefccre. Crefcere iinecrefcere, quomodo po- tefteffe? 24,7. Crux. Crux in vereri Teftamento nguratafuit in virga &ftatera, 14$. Sola Cruce veluti virga rnenfurari poteftgratra Marix.-&ea- dem veluti ft.uera poteft ponderari. 14^. Quare Chriftusin Cruee Matremfuam vo-« cavic Mu!icrem;& Parrem fuum Deum? jj8, Parallelum Marix adpedem crncis.cam Pa- tre xterno,/57. i/8-Deus fe crncifigi permifit, us homines in ciuce ponderarent magnitu- dinem RERUM dinem & excellentiam gratia:, peccatis per- ditae. \6$. CruxChrifti conftabat recto & tranfverfo,nam exterius dabat vitam, interi- usfinebat mori. 102. Nullum Crucis fig- numfuitfirailius, magifque fignum , qiiam quoS.Rochusfanabatpefte infectos, Ibid, Facile eft Crucem adot are, dihtcile portare. 141. CruxChriftitantumeftftatera , inqua librari poteft anima & Dei gratia. 167. J^Are. Dare pauperibus , &non folverecre- ditoribus , eft ordo inverfus. 61. Chriftus non pra?cepit,fed confuluit dare qaod habc- mus:non tamen petere, quodnon habemus, adillud dandum,confuluitautpra;cepit. 1/% Multo plusfacitpetensaddandum , quam dansquod habet. Jbidem. Quare Reges &c Principes magis inciinentur ad dandum , quamadfolvendumjad praeftandas gratias, quam fatisfaciendum debitis. ^z.Accipere ab aliis violenter neceflarium , ad dandum aliis fuperfluum quam gravis fit injuftitia./j2. David David jatr» melior Saule eleftus fuit ad Regnum. zy. Magis extimuit unius homi- nis caput , quarri infinitorum hominum bra- chia. 177. Decretum, Myfterium Incarnationis fuit prae- deftinatumabauerno duobus decretis, uno ante, alteropoft prar-vifionem peccati. 15J. Principium negotiorum eft executio , & non Decretum 17^. Demetrius. Geuerofa Demetrii refponfio in refpuendo honorario Caji Imperatoris. $6. Deferere. Aflumenscontrarium ei , quodeft, definit efle quod eft,quamvis illud recineat.7. Veus, DeuscompenfavitB.V.Marise excefllnn gloriasquaillamexcellit, illam faciendo fu- am Matrem ^5. Deusfolus dando nomina etiam efle tribuit. 14. Non femel fed fa-pius, nec uno tancum ; fed variis modis feDeus deditpro una anima, 44, Noa contentus MEMORABILIUM. dare quod habebat, etiam mendicavit qiiod non habebat.ut in hominis pretium illud da- ret. \i6 t &fiff Remunerans opera miferi- cordia: bonistemporalibus,non illa remune- rat mifericordia & veritate ; fed remuneran- doboniszternisid facit. z^tf.Novacreando ofhcia , prius creat officiales. 62. Quoties concurrit proprium intertlfe cum Deo,Deus poftponitur. 137, Diabolus. Diabolus ex noftris remediis facit tentationes g. Nos de tentationibus dia- boliremediafacerepoflumus. Ibid. Eadem resa diabolo oblata 5 eft tentacio,a nobis pen- faca,eft remedium. y t Tentando Chriftum infipienteregit, oftendendo illi mundum&: gloriasejus: oportebat fucaremerces fi emi volebac. 40. Vrdens Chriftum non vinci totomundo, animabus eumtentavit. 45. Quod non obtinuit toto , parriculis illius af- fequitur. 47. Dimidium fidei vili nobis prc- tio vendit,ut alterum dimidium furetunper- mittitnoscredereinDeum , fed tentatnos necredamusDeo. /53. Pofito quod diabo- lus verus eflet mundi dominus , eumque no- biscumomnibus contentis in eo dare pof- fet : magnanihilominusforet ftultitia ani- mam illi dare pro ifto pretio. 47. Dies, Dies cooperit ccelum, & difcooperit no- ctem.210. Dies;udiciierit& jam eft. Eft hodie,fuit heri,erit cras. 259, Digmtas. Quam immenfa dignitas eftilla Ma- " isDei ; l6s ' Di g nitate MatrisDei,fepara- ta gratia, collata cum gracia non folum ejuf- dem Dominae, fed cujufcunque Jufti , plus ponderat hujus gracia,quam illa dignitas.#«f Quantainfipientia fideique defedlus fitjpetderegraciam Dei,ad obtinendas digni- tatesmundi. 1*8 Si pelhstegens hominem dignum fpiendeat,addit homini dignitatem. zji. Dignitas hominum exintrinfeco mc- ticndaeft. 2*1. Pp Z Biffcn- I N D Vijfenfiatio. Difpenfatio eft vulnuslegis. x. Mnl- ti funt amici fortunae , & non perfonae G. V dndium< Carere gaudis mundi , & illorum nihilo, majus eft gaudium ipfo giudio. 162. Glans. Cafus notabilis quo glans hoftiiis tor- mentiinos oppofiti tprmenci explofa, ma- jori viretona , priraum fui expioforem oc- cidit, 35, non cognofcicur , neque ponderatur. if 9. Gratia appenditur in ftatera cum rebus ae- ftimatiouehominum ponderofioribus. Ibid. Ponderatur graria Regum. Ibid. Ponde- ratur fanguinisnotabiiirate. 164 Pcndeta- turmundi gaudiis. Ibid. Ponderatur digni- tatib is,&illiomniummaxima,qus eft Ma- tris Dei. \£y Ponderarur ipfo Deohorai- nefacto. 167. Quare S.Joannes vocatus eftdile6tus,&noncogn3tusChrifti ? 16 \. Meiius eft effe cognat.im D.eo gratia , quam (anguine. Ibtd. Ponderatur ccecitas homi- nura in confideratione vilitatum, quia gra- tiam Dei perdtmt. \6%. Gratta ~A£iri&. Gratia Marine duas habuit con- fiderationes: unam velutgratiam Marris De-i hOminss: alteram velut Dei hominis paflibi- hs. 15;. Gratia Mariae fuit major, quam grariaMatris Deipraecise. 1/0. Inihftanti Incarnationis Verbi omnem 'illatngratiam habuit, quae dignirari Macris Deicompete- bat. Ibidem. Jamgratia plena inl-ncafnatio- one, adhuc in graria crevit. Ibidem, In ucroqtic ftacu Mater Dei compecettem ha- buic gratiam , in uno majorerr.,inalcero minoiem. 155. Quia "praedeftinata fuic ad aliquid ultra Matrem , & MatiemDei: P p 3 idcirco 1 N D idcircogratia ejusma-jorfuit, quam Matris Dei Kj. Si Adamnon peccaflet , etfi Ma- ret Dei efTet Maria,non habitura fuiflet tan- tair. giatiam,quantam nunchabet. /51. Si Spintusfan&tisfuiflet incarnatus , &duas eflent MatresDei,Mariamajorem habitura fniflet gratiam , quam Mater Spiritus fancCti. dbid. Gratia Maria? per maternitatem fuit mare percrucem diluvium i/6". Mater- nitate non meniuratut fufhcienter,fed cruce. tbid. Fet Maternitatem fuit inftar eollis , per Crucem,inftarmontis. ijo£. Crana Regnm. Viginti quatuor difFerentiae in- ter gratiam Dei & Regum. i<$o. Quarc S. Paulus grariam Regum vocat peccatum & tempoiale/7)9 dci6a. Gratia Regum & Dei drfhcuker fimul fubfiftunt /60. GrariaRe- gum non eft fecura , nili in gratia Dei funda- ta. \6\* Familiares Regum majoris facere de- bent gratiam Regis,quamomnes alios favo- res &c gratiasjeft enim major. 58. Familiares Regumgratiasimplere debentfervitiis , 8c non ex illa feimplere prsemiis, 5-9. Nulla res pejvis obfervatur in aulis quam difcrimen iRtergratiam&juftitiam. 6z t H. Y\iA'rcfis. Quomodo in tot Regna invecla fuerit peltis hserefis. 444. S. Antonius in di&is fuit malleus haerericorum , & non vi- tiorum Hijpania. Hifpania fuit magna mundi aquila , cujus duae ala; funt Lufitania & Aragonia 94. Homo Homines ftateris veris fallaciter pon- derant. i<5g. Quomodo homo falutem fu- am cectam reddere queat fi velif. 277. In homine,quod videtm,eft minus : quod non videtur , t ft totum, 221. Non ioltim extrin- itcus , fcdipsa etiam pellenudatusa;ftimari dcbet. J/jid. Homo duoium herrufphaerio- rum dupltx cft inimicus. 86 Decipiuntur quia decipi amant. 39, Qtianto repiotius E X. ab hominibu*, tantotutius. /90. Si media," qnibushomines fefe confervare conantur , funt co-ntra Deum , Deusillis utiturad ipfos perdcndos. 182. Homines deliberantes de faciendo,nihilunquam perficiunt. 17$. Ho- mines concludentes de praefenti , efhcienc quicquid demum machinati fuerint. 17/, lidem,omnes , etiam ad Deum ipfum anxios xeddunt. lbuiat*, I. ^Acobus. Si S. jacobus in Lufitania Epifccw patum prxtendetet , nominaretur Epifcopus in Meliapor. Et quar.e ^ 70. Idololatna. Idololatria exordium fumpflc a Nemrod Ignorantia, Ignorantise quatuor valde immi- nuentes amorem. Vtde Amorem. bnago. Imago S. Rochi prodigiofa magis iti danda fanitate,quamumbra S.Petri.ioS.lo?. Incarnatio. In Incarnatione Verbi voluit Deus ut Beatiflima Virgo Maria fuum daret con- fenfum.ut eflet Blius fuae ele&ionis. 30. Infehcitas Maxima Rcgum mfelicitas eft , quod , quiingratiaipiorum vivunt, extra gratiam Dei agant. ifp. tnfixe. Ingratitudo Chnftus dubium feu incognitum luurn fecit amorem, ut noftrae ingr atitudinis mLnueret reatum. 2/5.^4. Inflans. Diabolus in inftanti oftendit mundum, ininftanti enim non datnr motus , necconfi- deraripoteftquaninihilvaleat mundus. 3?. fonas. Jonas fub aquis tranfiit Promontorium Bona; Spei. 84. infine. fonatbas. Quare Jonathas renovavit juramen- tumamandi Davidem , cum primum non violavcrit? 24^. &CZ4.6. fxdas, Judas tantus erat homo, ut locum ipfius occupaverint SS. Matthias & Paulus. 217. Non folum diabolumincorpore circum fe- r>tbat, fedipfeduboluserat. tf, Quiapro- ditor RF.RUM MEMORABILIUM. ditor eratetiam morreprodiroriaperiit. io 4 . Roma vocabaturfednondumeratcaput.77 fudtcium. Defcriptio torius , quodnobisde judicio finsli conftat-. 255. Duo tantum de die judiciinoslatent.-primum, quando erit, fecundum, qiiinam ad dexteram , feu fini- ftramcollocandi.Docetur quomodo utrum- que fciri po/fit ^57. Quomodo verificentur verba Chrifti de judicio univerfaJi • Non prateribit generatto hc Potentum pauci falvantur hoc magno miraculo. 274. Abfquc exire nemo magnusefTepoteft 81. Malum.lti nialo quod eft omnium , deeft com- paiatioj&iibi non eft comparatio, noneft miferia, z6^. Murcus Porcins. a Marco Porcio nullus qufc- qua.nili quod juftu,aufusfuitpetere. 59.60. Muiui Mariain glorianon folum exceditom- nes electos feoifim , fed fimul fumptos. 17. Maria in AfTumptione fua vocatur Domina dePalma,um. 2'-. &2:8. Ms.ximdianus Maximilianus Imperator pati- bulisdetegebatcaput: 8c quare. 2Z4. Med'um. Media ne Princeps deveniat ad di- cendum AW. 5?. Sc6q, Mendicare, Redemptionisnoftras excellentia a S. Paulo confiderata fuit , quod pretio men- dicaroperadtafuerit. 11 6. Merces, Religiofi de Mercede majores funt rederaptores quam profitentui , &c feefie putant. 118. Non folum redempcores cor- porum captivorum,fed etiam animarum, cv harum primario. ui. Similes funt Ne- gotiatori Evangeiico,qui comparavit agrum araore thefaun.ijt.&i^. Non folufuncRe- demptores Capcivorum dc poceftateinfiJc- lium, fed eciam eorumaquibus mendicant eleemofyn.is ad illos liberandos. 119, Ca- rius illis conftat lytrum, quam redempti.116. Notabile difcrimen inter eos,& alios,qui circa animaru falvatione occupantur.u/.iz* Profienmr fe velle manere captivos, defi- ciente ly tro ad redimendos caprivos necefla- rio, qui in Apoftafiae periculo vertantur: & quam fublimis hic fit actus. I2I3. Inlnfula Maragnana fundarnw infignetempluraei- dem B. Virgini ipfimetadhucin tuguriis commorances ,quae optima templi iftiuseft correfpondentia. 126. Templum B. Virgi- nis de Mercede Maragnanae quomodo ibi- dem fint omnia templa 8>c Sacracia totius Chriftiaauatis, 3c excraillam. 128- Minifiri Non expedic miiuftros habere fuper- nuraerarios. 216. Mifrricordu. Non omne quod videtur efTe mifericordia,eft mifciicordia & vericas.^:^. Mignamifeiicordia: Dei excellencia eft,effe nufericordiam & vencacem. zz6. Miferi- cordiaeftfimu! ventas , ablquemixtura vi- tiante. Z2~f. Facla raOrtuis eftmifericordia 5c veritas. Jbid. Opus mirabileinDeo,re- cor- RERUM MEM cordari mortuorum , illifque mifericordiam cxhiberc. 2-30. Sepulrura paribularoruin eftpropriemifericordia & veriras. 11. Deus remunerat mifericordiam & verita- temvelut talem,quia praemiis seternis re- munerat. 2^6. Mori, Morifuffocatumalienoeft miferabile» 206. Mori fame & ore alieno , magna eft imprudentia 201. Mors. Mors viva occidit&corrumpitcorpo- ra,quodmors mortua facere nequir. 15» Mori nunc , eft morrem pati propriam & niagisvita aftligi aliena 2<5*. Ex rigori- busmortis unus eft , feparatio; mors finien- tium vkam in fine mundi erit mors,fed non feparatio. 2,65, In morte moriuntur vobifcum, qui in vita moriebantur pro vo- bis. 2ig. Mortuus, Cum mortuis omnes moriunturre- ipe&us. Ibid. Omnes homines , vel quafi omnes moiiunturrepente.^70. Mojfes. DeusMoyft impofuitnomen DeiPha- raonis , quia fubftantias in alias convertere debebat. ij 4 Mundus. Mundus eft forum univerfale pro omnibus hominibus privilegiatuma Deo, utomnesineoregnumcaelorum lucrifacere queant. r. & 2. In hoc mundo , qui eft rerra mendacii , fola veritas eft gratia: in altero, quieft terra veritatis,omnis veritas eftglo- ria. 236. In theatro mundi non folum tranf- eunt figurae , fed etiam ipfe mundus. $%. Mundusex multis conflarus regnis,eftva- nitas ex multis vanitatibusconflans. Ibid, Diabolus in momento cftendit mundum, quia tota duratio ejus non eft nifi momen- tum. jo. Omnes res mundi ,difcurren- do per illas . oftenduntur nullum habere pondus. Ibid. De mundiduratione variae Jars II, KABILWM. opiniones. 2,58. Idemeft utrurn egomo- riarm undo, autillemihi. ify. N; ^Avis. Nos noftras incipimus naves ab apIuftribus,DeusaNavarcho. 6?. Negare Concefium uni quia perir,negari non poreft aIteri,quamvisnon petenti. 64. Con- ceflifti alceri : ergo non debes negare mihi, eft argumentum maxima eriam rarionencm t folubile. Ibid Ubi viginti quatuormcdi negandi, eruntviginti quinque petendi.^9, DifFerentia inter negationem & privacio- nem; jj?. Privatio honorat fubjedium ; negatio confundit Ibidem. Difticiie eft abnegarefeipfum. 141. Negotiari. Tres bonse qualitates negotiantis, fuut fubftantia,induftria& fortuna. 1. Ad negotiandum caelum Deus omnibus pr#- rogatfubftantiam;oftert fortunam,& cxi- gic induftriam. z. Negligenti indufttiam etiam novercatur fortuna. Ibid. Mulier fortis negotiata fuit fubftantia,induftria& favente fortuna. 3. Nominatio. Nominatio & eleclio utraque^ Deoe(fe debet , & piius eledtio quam no- minatio; non enim eligens , fed nominans eligit. 210, Nok. Dete&ores India?inceperunta promon- torio AW,& fubftiterunt in promontorio Bonae Spei : praetendentese contrario. Non , fine re&o, fine tranfverio, quacunque parce acceptum (emper eft idem. Non> nec fucari , nec obliniri , nec deaurari poteft, in quocunque Sol Fa poficum femper malc fonat. Ibid. Eft durumaudienti, fimuleti- am durum efle debet pronuncianti. Ibid. Quamvis inftar aliarum mundi rerum nihil fit I N D fit,bona habet permixta malis. 56. Utriim Principem deceat dicerj Non : rationes pro &contra. Ibtd. Media quatuoradevitan- dum Non: primum, ut primis in gratia ne^entur petitat/W. Secundum ut Princeps jufti & re&iin omnibus fittenax , & quata- lis cognofcatur. ff. Tertium ,legum in- difpenfabilitas. Quartum, nun- quam relinquantur loca vacua.tJf. Chriftus unum Non dicendo intirpis fuis , fe liberavit ab eodem dicendo, o&oginta duobus. 57. Chiiftusobli Mvit iftud Non , dicendo, loca ifta aliis jam efle deftinata ji. Meliuseft Leges dicere Non quam Reges 62. Con- gruintiftimus Regibus modus dicendi Non t eft remitteie ad confilia. 71« Quando Reges dicunt Non, illud fuis excufando con- filiis , tali cautela faciendum eft , nelasdatur authoritasRegis,nec Conuliariorum in- tegritas , nequecxcufationisratio./^ mmertu. Numerus miniftrorum debet efleceitus , non arbitrarius. z>6. Cum Apoftoli fuerint duodecim, & S. Paulus tertius decimus , qnomodo non fuerit fu- pernumerarius. 2*7- Non fufhcit tantum eligere numcrum , fed ipfum declarare & nominare, pt, ctrca finem. o. r\Bedtentia. Obedientiflimi filii Sedis Apoftolicae,eft titulus , quo RegesLufita- nis gloriantur 87.&83. Infilioobed-en- tiflimo obedientia tentaii,nedum vincine- quir. ibid. Officium. Vtde Leca. Omnta Ad Omnta ttbi dabo, diaboli , rcfpon- dendum eft illud omnia Salomonis , Omnta VUnttas. 44. Non foltim auimae omnes, (ed una&quaeUbetearumeft Omnia ibtd. E X. P. ^Alatium. Dantur Veterani , qui In gradi- bus Palariorum cefpitando panetibus abfti- nerenequeunt. z4. Papyrus, Papyrus & atramentum funt duo non neceflaria in Concilio. /7?. In con- cilio de motte Chrifti poflibile fuittam va- ria & multa executioni dari tantillo tem- pore » quianec papyrus necatramentum adfuit. 180. Si in procefium & concili- um de morte Chrifti papyrus & atramen- tum inrrafiet,mundus necdumefletredem- ptus. ibid. Papyrusfemper fuit excoriandi inventio : & in principio excoriabantur arbores , deindeanimalia,deniquehomines. 181. Papyrus eft fur fignatus i8z. Pa- pyrus obfignata optime foret inventa li figilla folvere deberent Miniftri & non partes. 18 <* Parens. Parentes fuis potius filiis , quam fibi glorias volunt. 16. Major eft gloria Pa- rentum vincia filiis , quam Ulos vince- re. 2$. Pans. Ignarus fuae conditionis adamavifi tufticam puel!am,fed cognita ftemmatis fui fublimitate mox mutavitamorem. 211. fattbulum. Quam infame fupplicium fit patibulum. 2*3. ^atibula confervant re- gna 2,24. Imperator Maximilianus illis detegebatcaput. lbtd. Quid prodeftfor- talitia provifa efle de prarfidir, patibuK* negle&is ? 12|- & 224. Ofla patibulato- rumfunt femen, ex quo pix nafcitur. 22/. Patibulatorum fepultura eft proprie miferi- cordiaSc veritas. 125, Miiericordia Pati- bulatis exhibitaeft remota ab omni refpe&u. aj5. Patibubrus nullos habet aruicos Sc cognaccs, Jbtd. Patrte. RERUM MEM Patria. Infelicem eiTe in patria , eft fortu- naChrifti&S.Rochi. 99. Pax, Prius pacem annunciavit corvus , quamcolumba, n). Paxeft fiuctus jufti-. tix Ibtd. Pecunia. Putamus nos fervire pofle Deo & pecunia: , quia non credimus Chrifto Petere, Carifllmum pretium quo res aliqua acquiritur , eft petere. 1 15. & j 16. Qui caret mef iris , a petendo non fecus quama tentan- do abhorrere debet.6o. PenncJ Pennas faciunt , ut negotia volent. /80. &i8i.Penna cujufcunque volucristota ex carne& fanguine nata eft.179 Pefiis, Defcriptio Peftis qua malum univer- fale. tor. Inter omnesinfirmitatesfaivifli- maeft peftis; quiainfertmortem inftrumen- to vitae, ioj. Maxima peftis acerbitas eft, efle malum in quo vel maxime amantibus, aut amatis dicere opotet, ut nos fugiant. Petrttf. Tres negationes S. Petri Chriftus tribusdeamoredubiiscaftigavit. Q(. & 97. S. Petrus Apoftolns relidtis omnibus fecu- tus eft Chriftum : S, Petrus Nolafcus plus fecit quam relinquere omnia , & (equi Chriftus : & in iftis dnabus actionibus magna eft d.fFerentia de Petro ad Petrum. iy. & 114. S. Perrus Nolafcus plus fecit quam relinquere & fequi; qua profeflus eft mendicare,& affimilari, & quomodo./W. Excellentia Inftituti ipfius prajcarterisReli- gionibu a fummis Pontifieibus declarara. I2,r. Nomen accepita S. Paulino Archi- Epifcopo Nolano , qui ad redimendum cap- tivum Filium viduae, in locum ipfius fubi- vit lif. Pifcis. Pifces habentlaudmda& viruperan- da. iS8. PiiiOgativaPifcium inter omnia RABILIUM. animantia. lbid Quando homines habue- runt vifcera ad Jonam projicundum :n ma- re,pifcis habuk vifcera ad recipiend im illum & confervandum. jg^. Pjfcis To- bia? corde ejiciebat dasmonia, fellefanabat caecitatas. 19 r. Pifce tremefaciente ma- num pifcatoris,terra; pifcatores pifcantur multum&nonrremunt. i^. Pifcisqua- tuor praeditus oculis , duobus fuperius, & duobus inferius tutus eft a perfecutione avium & pifcmm, 194. Affinitas pifcis cum virrute. 19/. Pifces fuftentantespau- peres rnagis multiplicantur, ibid, Pifces quiafrigidi , & finealis.manferunt in a- qua. 81. Pifcium faevitia qua fe invicem comedunt,eft/icutiIla hominum. /95, Si pifces parvi comederent magnos, minus efles malum ; fed magnum eft malum, quod magni comedant parvos. Jbidem. Quia magni comedunt minores, illi incidunt in majoresaquibusdevorantur .• & idemac- cidit hominibus. ipy. Refpondentespif- ces fe alium vivendi modum nefcire convin- cuntur aliorum animalium exemplo, 198, Magna pifcium ftupid^ras, quod duabus panni particulis decipi fe finant: & idem accidit homiuibus, 19^. Pifces de nau- fraganrium bonis paraicipantes fuo inodo incurrunt pcenam excommunicationis. ^05. Pifces exclufi fuerunt a facriftcio , quia vivi eo petvenire nequeunt 106 Moti- vapifcium ad laudandum Deum. i 6. & 107 Quod homines non fervientes Deo pilcibus mvidere poflint. zc 6, & 107. Sunt pifces adharrentes feu adha:fores , & ad- hasfores homines , a quibus id pifces didicifle videntur. joi. Adharrentibus hominibus idem accidit qnod adhaefori- bus pifcibus 201, Moriente Tubera^o omnescumillo rnoriunturadhaeremes. Ibid. Qji 2 poly I N D E X Poljpus. Omnium quibusadhaerct rerum co- lores recipit. zo-f. Eft tnajor prbditor, quam Judas. ibtdem. PortttgaUta. Singularisgloria Porrugalliae eft, etle Regnum immediate&i; >ontaneeaE)eo fundacum 78. Finis Regni PprtugaUias non folumeft politicus , ted tciam Ap< fto- licus. 70. Inftuutio Regni Portugalliae fuuiimiliiilli Ecdefue. 78. Quini Por- tugilliae non loliim funt fymbola, fed vera atrrta, 30. Qu're trigmta argentei ,qui- bus Chriftus fiiit venditus , in tepul- turammorcuorum , & Infigoium Portu- galliae fplendorem fuere impenfi f 8/. & %2. Ncoue in Regno , neque irj tota Mo narchiaPortugaliiae velpalmum terrae pofti- detnon acq Miitumabii fidehbus. 8 ;. Quia Purtugalha utque fepties Romam venit fine ftella,a fex fteilis fuit recepta. 88. Pr Sule occidenteloca qnsdam obfcuranrur , & illo oriente quasdam illummantur : idem accidit in occa- fu & ortu Rcgnrn 71. Reges fuum etfe pu- tant d.ire, quod Chriftus de fe negar. 61. Re- ges oblivifci non oportetin protpensbene- ficiorum qu£t acceperunt in adverfis. Reges nomina dare potTiint , fed nur. ejfe 14, Sunr Domini vitt , non quia illam dare , fed anferre pc tTunt. 12$. Vera ars regnandieft LexDei. iS t . Rochtts, RERITM MEIV Rochus. S.Rochusbis beatusin Evangelio,& quatermfchxin vita $9 jo.Similisfuit Chri- fto nato,capto,crucihxo, mortuo. 90. In- felix confanguineis. 95 Infelix patria& patriotis. 95. Infelix infirmitatibus. 100. Infelix remediis Ibid. Salus a S. Rocho data fuitfalus contagiofa./ef.rof/ Fuitpeftispeftis I07.Liberavit Conftantiam a peftc,tempore ConciJii 5 ftupencomir;iculo.io7-ioS.Imago ipfiusindandafalute prodigiofior umbra S. Petri. /a#. Continuit peftem in Algarvia, netranfiretinLuhtaniam. 10 7. Ronchijfator. Ronchiffatores reprehenduntur. 200. Goliath erat ronchus Allophylorumj & paftorculus ad eum fternendum virga & funda fufficiebar. zoo. RonchifTare ante ©ccafionem , eft dormire ipsa ]am praefente, Zvi. tnprtnctpio. s. ^AcramentUm. Sacramentum Euchariftiaein- ftirutumeftin materiamendicata. n8. Sacrtfictum. Mehuseftnon accedere ad Sacri- ficium, quamaccederemortuum. 206. Sal. Quando fal non falit , nec terra faliri fe fi- nit,quid utriquefaciendum? 1S6 . & 187. Salus. Quomodohomo falutem fuam certam facere poifir. ij 7t Salusprototo mundo non eftindubium vocanda. 50. ' Sanbtttas. Sanctius coronata,etiam in grada aequaii,eftmajorfancl:itas, 7. Sanguis. Non eft ianguis quantumvis illuftris, qui non habeat multum deochra 3 fi habeat filiutnunumdepurpura. 1^4. Saptens. Sapxns majorem non deber defide- rare certimdinem, qusim cujus materia ca- paxeft. 279. Saul. Sauladhucmelior Davidc , fuitele&us zy. ORABILIUM. Scire. Scire & pofie intumefcere faciunt , quia utraque inflant. 201. Sepu/tura. Quare fepultura vocaturperditiof Simon. Magus. Qu Vita eft lampasaccenfa , viTjmouod fufflstu conficitur ,afflatudeftruHur .0. Vtvi, Vivi beneficiufn folvere pcflW, mortui non. 2?o. folator. Mds Volator reprehenfus , niagnw moral-tat bus. jo$. V num. Quiiibet det votiiin h riiaterus fu* profeffionis. 170, E.iam dufaoius,pco q-ia- Qj[ 3 licate I N D litare materiar,meIiusdarepoteft votum An« gelo 17^. & 17 .. Voti prarftanna eft, propor- tionare media fuo fini & inftrumenta me- dii«. t7i. fulnem. Vulnerum Chrifti propria virtus eiijjnfidclesconvcrcere. 80. z. ^jifh**** Ad amandum & laudandum Deum E X. renunctandum eft pecuniae exemplo. Zachzi. 137. Zelotypia, Non datur Zelotypia major,quarn Regnum coronamque concernens. ti. Zeltts. Ineledtiooeeorumquiplus prarftabunt, Screjectione eorum qui minus,hoc agere debetzelus boni pubhci,quod concupifcen- tiainbonoparticulari. 114. 8c nj. Finis Partis Secundrf. AB MODV M REVERENT) 1 PATRIS ANTONII VIEIRA E SO C IETATE JESU, Regii in Lufitania Praedicatoris* SERMONES SELECTISSIMl, Foecunditate Materiarum., Sublimitate, Subtilicate.&acumineConceptuum admirabilest Idiomare Lufitanico confcripti &C typis evulgati, Nunc in Cartufia Colonienfi latinitatcdonati. Cum triflici Indice , T hematum 3 LocorumSacr* Scriftur* - 9 t# rerum memtrabiltum. PARS T ERTIA. iMMMMMMMMMMMMMi REFEKENDISSIMO IN CHRISTO ET amPLISsimO dom/ao D. C O N R KOCH LI B I O. Percelcbris& AntiquiffimiMoiiafterii S. Pantaleonis Intra Coloniam Ordinis S.Benedicti, Congreo-utionis Bursfeldenfis Ahbati acPrdatodignifTimo, Fundi Dominoin SucbteJen, RerverendiJpmeyAmplijfimeque Domme. UM forre fortuna in peregrinam nuperincidiflcmus auri- todinam , noncontcmnendum inderquamvis non fmela- bore) eruimus rhefaurum ; neque fpernendas congregavi- : mus divitias. Quas cum publico magis,quam cellarum fe- ; creto,utiles fore vidcremus : ne fceleris argui poiTemus apud Deum,etiamreligioni nobisduximus,nobisprivarim refer- vare,qTiod Ibono communi,quia frutfuofum magis,etiam debitiim vidcba- tur. UndequodIabonosehucufquecomparatum,prompte&uJtronee iine invidia commune jam facere ca>pimus;idem de omni eo fatoi , quod deincepsfomonemcontinuandocolligemu«.£flaut e mcale,utnonnififub patrocmio & protedione fideli & valida cum eo in publicum prodire con- fultumputaverimus, propterZoilos&Momos , quinullomagis, quam dentem exacuere & alienis immictere delectantur, Ex Rc£* ° gitur DD. Cathcdrahbus duos, & quidem GermanosFratres, profecuritattma. JorcHypcrafpiftesprimisduabiis eju/demopcris parribus , Dedicationis t » via DEDICAflO. via procuravimus , memores iftius Sap. Frater quiddjuvafur aFrttre, &c % Quibusnunctertiumfimilimedio aflbciare nonomnino otiofumputavi- mus : fiquidem eodem Sap, tefte t Funiculus triplex dificile rumpitur. Pra« indeduplicia&i motivo Rcverendiflimam & Ampliffimam Dominatio- nem Tuam defuper requirere prajfum pfimus : Primd tanquam Patronum, fecundo velutbeneaffe&um Mecccnatcm,cuinoftrumreciproceteftatum faceremus arTe&umjfimulque fol veremus debitum. Et quidem ad inter- pellandum pro Opufculi prsefentis Patrocinio , Agalmatis,& vel maxime Cognominis nos induxit confideratio : de quibus obiter , &: tantum quod adrem pertinet , tangere fuadet Iibelli nrarfentis parvitas,utappareat pro- portio.Initiumfiatacoe!o,indeftellis AmplitudoTuaprotegitur:exurro- que latere Rege& R egina, Lcone & Aquila ftipatur ; mcdia incedit armata & ornara Pedo Paftorali &: Mitra , cognomento Naralitio KOCHH EN. Felicia fanepronobisomina ! Quidenim a cujufcunque demumZoili dentibus fibi metuat,tam valida,& facra &c profana prarmunitus panopiia? fienimStellasinvadcreprxfumat , iras&vindictas cceli metuat: fiAqui- lamirritet,abunguibus& rcftro fibitimeat: fi Leonem adoriatur,dentes ipfiusfuisrobuftiorcs , fuiquedilacerationemformidet: quodfinecMi- tram revercatur , Baculum attendat,qui vel ulcifci injuriam, vel vim vi re- pcllere poflit : denique fi adeo forct protervus & arrogans, ut nulla horum habita ratione , ad rodcndum feu mordcndum dentem mhilominus admo- vere rcntaret,mea faltem opinione , bruto erit infipientior, fi malit dentes fatigareaut deter rearidam fruftraarrodendo pcnnam , quameofdem occupare &ioblecT:arebeneco&amdifcerpendo& mafticandoGallinam, hoc fa£bo tuti evademus. Secundum noftrum motivum fuit,ut tanquam D.Meecenati noftru m teftaremurafFe£tum, &c exolveremusdebitum ; Mulieremiftamimitati Evangelicam,quac inventa drachma , ad congratulandum fibi amicas con- vocavit&vicinas» Enim voro, quifham, quxfo,amicitiaelegesci5mhac Carrufia fanclius colit quamReverendiffimaDominatioTua? Etquinam nobis propinquitate fpirituali magis vicini quam SS mi - Patriarcha; Bcnc- dicti&: refpe£tivequidcm,ad S.Pantaleonem AmpliiHmacDignitatisTuac prudentivigilantiqueregiminiPaftoralicommifli Alumni ? Quibus,pra% ter cam gcneralem, quam fub S.Benedicti regula ar<5tam fatis contrahimus fpiritualem cognationem, hoc fpeciale accedir pro debito, quod volunta- rio reciprocofcedere ad meritorum communicationem tcneamur coa- ftrifti. Camigituramicorumornniaoportcatefteoommunia , obliga- uoni - DEDlCATlO. tioni nosnoftrar defuturosputavimus , nifiaJiquam laboris noftripartem etiam Amplifiimae DrgmtatiTuae confecrarernus , & ea quapar eft devo- tioneprarfentaremus : quodnuncfacimus & eftLibeJlus prarfens querrt coram cernis , cui Titulus X Pars T '.rtia SermonumR. Patris Antonii Vteira. S.J. RegiiinLufitania Pr&dkAtorUy ex IdiomateLuJitaniconuncprimum a nobisinLatinumtranslata; quam eo quo©fferturanimo&affe£tudignan- tcracceptanpctimus, & vel oculisdignari,utTuamdefuper ptonunciarc pofiis iententiam ; &contra Zoilos&MomosGentilitiisTibi propugnare digneris armis. E ccelo Stellis,& Aquilis ; in terra Leonibus & Baculis : & fi necfacra timeatur Tiara,ex Co£h Gallina fiat offa, qua illis obftruan- tur ora,quod fortc efficaciflimum» Interim dum nos fic tuti obligationis noftra:fatagereconamur,infavorem> gratiam&affedtumfaepcfatar Am- pliflimar Dignitaris Tua: recipi mereamur ; Ipfaque vivat, valeaique pro voto,quodoptamus animitus. Reverendijim* Ampli£imd%ucDignitatit Tu4 „ . . . „ . , Humiles DeYoriqiie"eiienre# Datum Colonise in C«ryvufi« 1 ™ Jj. Augufti i69h Fr. JOANNES GRUTER. & Fr. GODEFRIDUS HERDIN6, Cartufis Colonienfis Alumni, AD AD LECTOHEM BENEVOLUM. LeSlorBencuole , Terttam inchoati anobis Ooeris partem , quam T>i fT vind nos adjuuantc comitante l gratid prtmis duabusjam typis euulgatis , fimihter im* ■ preffam juris communis facimus. Jzhi<2 cum in omnibus diEiis ]am partibus duabus refpondeat, hicahudprxfari nequi^vimus^quam qnodibi pr r &- CENSURA R. P. Do&oris Fr. Emmanudis De Gratia, OrdinisB.Virginis deMonteCarmelo,CHialificatorisS.Officii. ErTiam hanc Reverendi Patris ANTONII VIEIRA Societatis Jesw SermonumPattem,competenti Qualificatorisofficio, tantique Atitho- • ris fcriptis debita attcntione revidi.Nihil in eis,aut San&aefidei noftrx >offenfivum , autboniscontrariummoribusreperi: imdtan.fingulare opusilluddeprehendi ; utnonniliaiiud Authorisejufdemipfumada> ._J quare queat, Ita ut congruentiffime illud ipfi elogium quadret : Sola tna tuisAcfuare epera foflitnt, Omni acceptione digmilimum eft; omnibus enim utilif- /imafane,tampromorum refermatione, quam Gubernaculi politici direftionedpcu- mtnta fuppeditat.Neque fubtihtates & acumina,quibusfuosprobatConceptus;neque anagogise&allegoria?, quas fuis immifcet Difcurfibus, do&e &attentedifcufla yel mi- nimum poflunt movere fcrupulum. Tam quippe erudite & luculenter difricihora pun&a & loca.fublimiflimofque fuos eJucidat Ccnceptus ; ut palam fe omnium moder- norum Prsedicatoi um Solem facile demonftret, Nam fi radiis folaribus excellentia fin- gularidebetur fubtilitas maxima& claritas : in hocopere fubtile adeo eft copulatum cum claro;ut nulla ccnfura,fed eodem dignum fir applaufu ; quem reliqua maximi hujus Pwedicatoris Opcra femper retulerunt a cun&is, In Carmelo Ulyflipponenfi 15. Februarii i6ls Er. Emma>:uelde 6ratia. CENSURA ^»*««$s#-**8h*- -#*?o!**. -%%.m* *mm CENSvRA R. P. ir. Emmanuelis dc S.Jacoh^ Serapkici Qrdtnis S.Vrancifci, QufiltficatoruS.Qfficii. llluftripme bomine. LIbrum iftum Sermonum Reverendi P. VIEIRA Soc.JESU Celfitudinis Tux Pradicatoris vidi. Opus infcriprum,Tertia Parsjeft autem tam Prima, uc videa- tnrfine Prima.nechabere pofleSecundam. Quindecim continet Sermones in quibus fubtile copulatur claro ; elegantianaturalibusmaxime^materisqueSermonis appropriatis confociatur verbis. Porro omnes Sermones ejus applaufu magis, quam Cenfura funtdigni : fama etenimrei, Srresfarnae refpondet; cumdeeruditioneipfius maxima,ingenio ftupendo & fpiritu nemini dubirare fas fit. Difputat, commenratiir 5 interpretatur,comprehendit,pr£edicat & docet Theologias profiindiffimas,idiomatelu- culentiffimo ; Scripturasvelmaximemyfticas&myfteiioiasinfenfumagisliterali; ex vocibus fuis formans Conceptus,& ex Conceptibus fuis voces ; inftruendo & dirigen- dointellectus , &movendo&attrahendoaftedtus ; in quo maximam eloquentire vim Athenienfesconftituebant. Prxdicatoris hujus per emnia Regii Difcurfus abExtra- neis fuere accepti , &a?qualiteraConterraneis judicati : quodmaximum ipforum eft elogium. Cumque hi Libri nihil contineant , quod fan&je fidei noftrce , bonifve mo- ribus pnejudicet , petita ab Illuftiiffima Dominatione tua pro impreffione licentia funt digniflimi. In Conventu S.FrancifciCivitatisUlyffipponenfis, ^ t Februariii<5g/. Er. Enrmanuelde S.facobe. ■ -. t fe a^^f^^oa^ HHiiii^ ^q^* **b&*- CENSURA ILLUSTRISSIMI ET REVERENDISSIMI DOMINI ARGHIEPISCQPI DE BAHIA. SERENISSIJHE. Andat mihi Celfitudo Tua videreLibrum, cui Titulm : Tertia Pars Ser- monum R. P. Anronii Vieira S. j. tam dtgm Celfitudints Tua Prtdica* torts , ut inthronoSafienti&tanquamProftro proprto , aht tam proprte exprtmt nequeant : in tantum,ut fiquid tn Sermontbus tpfiits tnujitatum tnvcniatur,fiujficiat tanquam pro /ege, ut fuum,effe cognoficatur. In omnibus tam nervose perfuadet, tam fuavtter tnjtuit tn am- mts j ut nec adperfuadendumejficactortbut rattontbus & argumentu compom,nec adtn- ftuendum e/oquenttafoscundtore ornaripojftnt. Dentque totum eft tanquam fiuum\& tn hoc folitm dtcitur totum. Exquo approbattomea tantitm affeclus potertt effe demonftratto, c um eo perttngere nequeat,ut perfona authorttatem & glortamconciliet ; Inapplaujuqutp- fe genera/i , quo ubtque terrarum nomtnis tpfitts fama celebratur , quocunque notttta tpfitts fervenit,maximamJortiturvenerationem,tamveritattsfecuram ; utpro tllojidet arttcuh Jint exaggerationts,qu& pro altts funt lenoctnia affentattonts. Non fiolltm nthtl contmet t muod RegiumCelfitudiHU Tu* fervtttum veitn mintmo ojfendat,fedneficto quo paclofervo- rum qutfipiam majus tn hac materia , Prtnctpifuo pojfet pr&ftare obJequtum,quam fcriptis fuis ftc nobtiitare nattonem,cujus Celjitudo Tua Prtnceps £$f Domtnus eft. Et proixde opi- mone mea, , Licentia , qu& ad tmprimendos hofce Sermoncs a Ce/Jitudtne Ttta petttttr,eidem toncedenda vtdetur ex juftttia , qua petttur progratta : ut non tantitm pr&h beneficio, citm jam literis aureis injcu/pi nequeant duritu adamantis.nec fo/idttati &ris,immorta!es futu- roruminhareant memortis;veritm ettam utprafentes,quifehciteraudtremeruerunt,nunc fruanturtunc dejideratts ; ^nuncviventeslegendtfacu/tatedeftituti,fruanturtis,qu& tunc defiderare potutjfent. Hoc meum defiuper eftjudtcium Celfitudt tua fien mandabit t qHodopttmum fattu fibtfuertt vifutn.Ex Convetitu SFranctfciU/yJJippone j Martit i6lj. Fr. JOANNES DE MATRE DEf, LICEN- ■ LICENTU R. P. TKOVINCIALIS. ET <3o AntonlusdeOIiveyra S . J. ProvincI^BrafilienilsProvindalis^xfpecialicojss. * nnffione mihi fa<3a a Rev*°. P Joanne PauloOliva P^pcilto Generaie, concedo S Licentiam imprimendi huncLibrum cuiTituius, Pars lcrtia Sermonnm P. A%- tomi Vtetra , ejufdem Societatis in Provincia Brafilienfi , Pra-dicatoris Majeftatis fuae , per doclos & giaves ejufdem Societatis Religiofos revifum & apptopatum, In cujusrei fidem hafce literas patentes manu mei fub&riptas , & Oificii meiSigillo inunitas dedi Bahiauo. Julii /tfgj. Antonius de OBveyrs* APPROBATIONES RR. PP. PRvEDICATORUM. "\Onfine votuptafe Ugmus 7omumTertium Sermenumvere aureorum Admodum J ReverendtPatrisAntomi Vieka Societatis fESUquos, Jicut i3reli^uos Prim* SecundbqucJomis cw°i&- *#3$&-mm I N D E X SERMONUM ET THEMATUM Quiin hac TertiaParte continentur. Scrmo dc san&isfimo Sacramento. Pag. HiceftVanisquidecoelodefcen^it. Joan.6. i| Sermo dcB. V. MARlA clcMonteCarmelo. Beatusventer quitcfortavit^& 'ubera,qu& cnftodiunt illud. Luc. n. 14 Sermo in Feriam qaarcam poil Doniinicam fecundam Quadrageilma?. Dic ,ut fedeant hiduofilii mei , unus addexteram tuam, & unus ad finiftraminregno tuo. Matth.is. 39 Sermo deS. AUGUSTINO. Sicluceat lux veftra coram hominbbus,ut videant opera veftra bo- na, &glorijicent Patrem veftrum,qui tn ceelis eft. Matth. 5, 5 g Sermopro DommicaPrima Adventus. TuncvidebuntViliumhominUvenientem innubibus coeli , cumfa» teftate magna& majeftate. Luc.m, 87 Sermo pro Dominica quarta Quadragefimae. Tugit iterum in montem ipfe folut. Jo an , 6 . 1 04 Sermo dc S. AN IONIO dc PADUA. ££u& mulier habens drachmas decem , & fiperdiderit drachmam unam, nonneaccendtt lucernam,& everrit demum,& qu& qmnque prudentesMuth. 25, 148 Sermo J.KDEXSER MONVM ET TEIEM A7VM t IX. Scrmopro DominicainrariiislMrnarum. Fag* Alii autem ee SANCTISSIMO SACRAMfcNTO Habitus Ulylfippone in Convcntu rcgio , de Efpcranfa^iive de Spe, Anno 1669. Htc efi pAnis ,qui de ccelo defcendit. Joan.6* §. i. Cee, quamhodie fatis- fa&um eft fidei] Ecce, quam hodie fatisfa- c>um eft charitati ] foli fpeinec fatisfa&um ef- fe , nec fatisfieri pofle videtur. Fidei fatisfactum eftjquia fubli- matam fe videt , ad ctedendamaltiiEmi, profundiflimi & abdi tirlimi My fterii ve- ritatern .Caro mea vere efi cibtts. Cha- ritati fatisfa&um eft ; quia arctifllmo affeduofiflima:, amorofiuuna:,intim:e- que unionis mutux vinculo fe Deo videt illigatam; Inmemanet£3 egoinillo.Soli Spei in hoc diviniflimo Sacramento, nec latisfa&um efle , nec fatisfieri p®fle vide- tur ; negatur enim illi quod defiderat; abfconditur illi,ad quod fufpirat; fubdu- citurilU,quodfequitur: denique eodem Pars IIL prsefente ipfi fubtrahitur, quodfperat Deus ibi adeft pro fide; adeft ibidem pro charitate; Spei tantummodd ibidem de- efle videtur. Adeft ibidem pro fide; ob- jectum enim fidei eft Deus creditus* Adeft ibidem pro charitate ; objectum enim charitatis Deus eft amatus* Soli Speiibi videturdeefle ; objectum enim fpei , Deuseft vifus,atteftanteS.Paulo* Deununvifibilem , credere poteft fides, Deum invifibilem ample&ipoteft chari- tas » Deo invifibili nec frui nec gaudere fpes poteft.Porro (1 objectum fpei.Deus eft vifus : eflentia ver6 Sacramenti,Deus eft,necvifus,,nec vifibilis; idcircoenim Sacramentum dicitur: quopacto, quse- fo,fpei fatisfiet hac denegatione , illa fa- tisfiet abfconfione, illo deniqueimpofli- bilifpescontcfltaquiefcet ? fifpesfirma A " fir* t S E R fic , ficonftans , fi magnanimis& an- xia exiftat , ita protinus fe res habet : fi vcro fpei foret farisfa&um i fi conten- ta quiefceret , fpesnoneflerfpes Pro- fedto,Domine,non ufque adeo obliviofa ribi eftindoles , autcor tamparumhu- manum , quinilludfibidevinciantdefi- deria , invitent angores, penerrent gcmi- tus,fufpiriaemolliant& arFe&us. Proin- dc fiifta cfteflentiacontinuumqueexer- citium fpei , quomodo lllius , in hocce my fterio 3 tua adeo oblita videtur provi • dentia , ut nonnifi ad exercenda novis af- fh&ionibus defideria , martyriumque addendum angoribus,in Sacramento ad- efle videaris! Ad farisfaciendum hifce querimoniis, hodierni difcurfus materia deferviet: ut nomen loci & circumftantia , celebri- tati noviratem addat diei. Spes querula cxcellentix videbitextrema , quacDeo debet inSacramento : nofqne fineque- rela videbimus Sacramenti , pofito quod fideivocetur myfterium , quodmajora contineatfpei myfteria. Ave Maria. §. II. Htc efi pants y £jui de calo defcendtt. Joann 6.V.59. QUare hic panis dc ccelo defccndit ! ad exercendam tantum fidem ? ad augendara tantum charitatem ? Non : defcendifle tantum dico , ad Spei fatisfaciendum. Attendite. Quxrunt Theologi , utrum fpes dctur in ccelo: omnesque concorditer cum S. Thoma eam in ccelo,& inferno davi negant. Ra- tio cft ; quia Bonum , objettum fpei duas habcre debet conditiones : fcilicct cffe poflibile & futurum. Poflibile : impof- fibilis enim nullum eft defiderium. Fu- t ur um.quia prasfcns non fperatur. Quia M 3 ver6 furrmum bonurr,qucd fupernaru- ralisf| ei eftobjcftum,ininfcrnononeft poflibile, ncc in ccclo eft futurum : hinC neque in ccelo, ncque in inferno fpei lo- cus efle poteft. Anima ad ccelum pergens falvatur : ad infernum pergens damna- tur : Spes ver6 nec in crelo , nec in infer- no locuminvenit. In ccclo ; percla- ram Dei vifionem.-in inferno , pervi- fionis ejufdem defperationem perit. Idcm Spei evenit cum anima , quod Moyficum promiflionis terra , &pru- dentibus Virginibuscum fociabus.Moy- fes Ifraelitis ad terram promiflionisde- duxit , ipfemet introire non permiflus J prudentes Virgines ceelum funtingref- fa^fociabus,quanquam ad januam ufque progreflis,exclufis Fidiflimaanimae fo- cia , eftSpes; nihilominus eaanimas eft felicitas, eaque fpei fortuna,ut referata anims cceli janua, fpei claudatur : anima intromifsa,h£ec foris maneat exclufa. Et quoniam fpei afcendere , ccelumque in- trare non licet ; quidnam huic confolan- dac fecitDeus? defcendit,egrefTus e cffilo fub accidentibus panis : Htc efi panis, qutdc ccelo defcendtf.ut fpes illo ab intra frui nequiens,codem fruereturabextra. Ezechieli Prophetx in fpiritu,e Biby- lone,ubi attinebatur captivus,in Jerufa- lem rapto, adtemplum Angelusoften- dit fandtuarium janua dausa , dicens ex- tra illam fic claufam afTeflurum Princi- pem menfx , ad comedendum panem coram Domino : Et eonverttt me ad Bcecb. portamfanHuartt,(3 erat claufa : & dt- 44.1/.^ xit Domtnttf ad me : porta htc claufit j.^j. erit : Prtnceps tpfe fedebit tn ea,ut come- dat panem eoram Domtno, Hic nunc ad- funtExpofitores Sacri, ad acnigma illud dcclarandumdicentes, fanctuarium efle caclurK, De Ss, S a c r a m e n t o. coclum , PrincipemChriftum, & confc- quenter menfam,Altare: Panem Sanotif- limum Sacramentum. Quodomni diffi- cultatecaret. Verum,fi San&uarium eft coelum, &Princeps, cccliPrinceps,& Panis,paniscGeleftis ; quareportacceli eft claufa , diciturque femper fore clau- fam , Princepsque nec non menfa extra portam,& non intra oftenditur ? majore profeclo circumftantiarum proprietate depingi nequiret , quod probatum im us. Diviniflimi Sacramenti menfa,cui gloria: Princepsrealiterafliftit, hcminibus non in patria , fed Ipe confticutis fuit appara- ta : porro quia Spei ingreflus in ccelum interiusnegatwr : forisad portammenfa adornatur. Chriftus amorose aded cum fpefegeflit,ut, quiaabintroitu cceli,ad aflidendum Eeatitudinis menfx arceba- tur,menlamaliaminftruxerit : aliamque C/Xtra coelumBeatitudinem adinvenerit, qua fpesfola fruendo gaudcrer, David audiatur. Pfal. 3$. David fideles omnes ad men- fam panum propofitionis legis gratiae in- vitat fprout eodem loco PP. Grseci no- Pfalm. tatit) inquiens ita : Gufiate & vtdete^uo- M. v *9' niam fuavis efi Dommtts : Non dicit: gu- ftate & videte, quoniam fuavis eft panis, fed : Gxfiate £S? videte,cjuomam fuavis efi Dommus ; Dominttsenim panLseft,qui iliic comcditur. Q^uibus dictis,Prophera mox exclamat : Beatusvtr^cjuifperatin ibtdeni. t0 i Inhacexclamatione, &h^cconfe- quentia confidero. Suppofito,quod Da- vid ad guftandum Deum inSacramen- ' to, eiufdemque percipiendam ineofua- viuteminviret .• Gufiate &vtdete, quo- niam fuavts efi Domtntu : inferendo ex- clamare debuifle videtur .• O Beati qui il- iitm nunducant : & non , Beati qui in eo fper ant .• Beattu vir tjui fperat in eo ! In Beatitudine ccelefti , qu* in Dei vifione confiftit,Bcatifuntvidentes : ergo fimi- litcr , in Beatitudine terreftri, qu:e in gu- ftu manducationeque Dei confiftit, beati funtrnanducantes & guftantes. Sic cft. Utquid igitur David non dicit hic Beau manducantes & guftantes/ed.fperanrei? Quia Propheta: intentio erat non folum myfterium revelare : verum etiam moti- vum declarare. In primis verbis: Gufiate videtd quoniam fuavts efi Dommtu t revelavicmyfterium , quod eratSacra- mentam in fecundis .- Beattu vtrqutfpe- rat in eo , declara vit moti vum.quod erat fpes. Nec fine rationc exclamavit David» magisadmiratus motivum quainmyfte^ rium ; non enim exceflusmajore admira- tione dignus dari poteft,quam cumDeus univerfalem pro omnium virtutum prae- miocreaveritbeatitudmera , particula- rem aliam Spci adornarit. Pro omnibus reliqais Virtutibus Beatitudinem unam inccele; pro Spealteram feceritinterra. Pro omnibus una eft beatitudo in ccelo, quacconfiftitin Deovifo; proSpealte- ra, qux in Dco guftato & comefto confi- ftit. Pro omnibus una beatirudo futura : pro Spe altera prasfens, Pro omnibus unabeatitudo , qua gaudetur finefpc- pro Spe altera , qua foli gaudent & fru- untur fperantes : Beatttsvir qutfperat tneo. $. III. \7 Erum enim verd , ad quid Davidis T vaiiciniis, Ezechielifque vifionjbus immoror?cum ipfum SS.Sacramen- ti inftitutorem & authorem Doininum prsfentem habeam te#em?Cap./2,.S.Lu- c*. Chriftuscertos ferves fuos nominat A z beatc* S E R >if O Lntwx* v.*>%. beatos ; Beati fttnt fervi illtSx quafi bea- titudo promiffa foret incredibilis, ean- dem juramento confirmat,di.cens ; Ame « dteo vobts, quodpr&cmget fe& faciettUos difcumbere, & tranfiens mmiftrabtt dlis. Inquirendum nunc eft , qualis illa fit menfa: qualifvebeatkudofitifta. Inter- pretes cummuniter Chriftum de menfa beatitudineque ccelefti locutum expo- nunt. H«ec vero opinio ipfis textiis verbis valide" impugnatur : Prfee{tmm&tans;&tranfensminij?ra- que menfa eflet (prout multi volunt) btt illis* Sperabantne aut fperare pote- rantfore, ut femetipfumadmanduean- dum eis prasberet ? muftorninus. Tan- tvrrn fperabant & fperare poterant, quod videndum fe exhibituru* eflet inccelo; illeveio tempus praeveniens y prater fpem ad fpei fatisfaeiendum defideiio, ut manducare fe poflent in terra, defeendit e ecefo , panemque in corpus fuum tran- fubftantiavit s Hicefipanis y ^Hidec&h defcendit. §. PRobatis hoc modo meis, de Ezechie- lis viftone, Davidis vaticinio, ipfiuf- fuar(ancT:iffima:Matris,etiam ibi corpus fuumnon confecravit. Quibufnamigi- tur binortrm Difcipulorum iftorum in Emmaus tendenrium meritis , quave ma- jorerarionemotus, feillis, &nonrcli- quis , Chriftusin Sacramento dedit ? rc- cor demirii quid dixerinr , moxque pate- bif t obligarionem.fuifle,& non favorem t neceflitatem,& non exceflum.DIeebanrj allegatatriftitiasitx causa, quodfpera- bant difEdentes .- nesautem Jperabamus t Quiaverofpeseorumadeo erat infiima &quafiexanimis ; quonam slroChri- ftum fuccurrere oporte^at ,, qnamSpei queChriftiparabofa aflertis ; fiquis alimento,quod eft&cramenmm ifreme- forlan etiam ab experienria defiderat dium iraquefuit, &non favor rnecefli- exempIum,nequehocnobis deeft. AI- tas,& nonexcefliis; tera poftrefurre&ionemdie,, Chriftus, duobus in Emmaus tendentibus Difci- j)uIis,inhabituapparerPcregrini ; dif- «usnbenfqtie cumillis,utfe agnofcerenr, Etnotate,hacpri- ma vice panem> naturalem in Corpu* Chrifti fnifle confecratufn „ poftquaro irt Ccena ulrima .Sacramentum fuetat infti- tutum » ut ab iilo in ftanti printipiwrn da- A | - retur i S S *. M O retur inftirutionis fini. Qoemadmodum tur in terra , quo frui non dabitur in cae- particularis inftituti Jacramcnti finis lo , & DeusvirtutcSacramenti decselo fui;,noftram inhac vitaalere&fuftenta- defcendat , Hic efipants,ejutde cdode- re fpem: hincipfe Chriftus, quireme- Jcendit qu6 fpes ipfo in terra frui diuni inftituerat , primns etiamefTevo- poffit. luit, quiin piimaillo indigente infirmi- §. V. tate ejus nobis efticaciam dcmonftra- T TOcadeo inveritate fubfiftit funda- ref . L Atum : utnonnifi durante fpeiacra- Porro ne dubitetur quinSpei reme- mentum fit duraturum : illa finiente dium maxima differentiae hujus fuerit ra- hoc efle ceffabit. Conformitcr promif- tio,Evangeliuminquit,Chnftumeodem fioni Chrifti , altaris Jacramentum ad inftanri, quo confecravit & fregit , fe finem ufque mundi tantum durabit.£«-f Matth. oculis eoium fubtraxiffe invifibilem fa- egovobtfcufumuf^ adconfummationem t $ tVtl0 &um : Et tpfe evanutt ab ocults eorum. fccult Etquarenoufinitomundo. ? nonne Enimveio , fi confecrationis lftiusfinis Chriftus .Sacerdos eft arternus ? ficeft: fuit,ut bini ifti Difcipuli ipfum agnofce- & in «ternum , non fecundum ordinem rent,quare eodem momento difparendo Aaron , qui ofterebat agnos : tcd fecun- fe fe oculis eorutn fubduxit ? Velare fe, dum ordinc Melchifedech.qui panerr.& ad manifeftandum (e? abfconder e fe , ad vinum ofterebat:7» esSacerdos w Aternu Pfalm. notificandum fe?fic eft : aliierque efle ne- fecundu ordtnem Melchtfedech; Melchi- 109. f-4 quibat \ quia cum eflet myfterium «Sacra- fedech proferens panem & vtnum. Cum Gen.i^. menti, remediumque ipei.nec fpes con- igitur .Sacer dos fit auernus,quarc facrifi- v.i%. folata&adjutavidere,nequeChriftusin cium etiam , &Sacramentum non crit .Sacramento poterat vifibilis comparere. aeternum?quia facrificiumfuitinftitutum Quod fi in Sacramento vifibilis appare- ad propitiandum pro peccato : Sacra- ret , .Sacramentum effe defineret : fi ^pes mentum vero , ad fatisfaciendutn fpei. illumcerneretfpesefleceflaret:& quo- Proinde quemadmodum in fine mundi niamvere erat5acramentum, &.Sacra- ceffabit facrificium , quia finem hahcbit mentum pro «Spei remedio ; idcirco non pcccatum,pari ratione in fine mnndi ccf- conveniens folum , fed neccffarium fuit, fabit Sacramentum , quia finem fpes ha- ut Chriftus fe oculis eorum fubduceret: bebit. Jam nunc rhytteriurri maniue pa- Luc . 14. y t pf e evanutt ab ocults eorum. Iftud tebu,quando & quare cefsarit. magnohocdie accidit ; iftud hocoeti- Proficifcentibus filiis lfracl adterram duo prsefens habuimus : Chriftum pa- promifiionis , quotidic pluebat manna e fccntem & fuftentantem , non deliquia, cxlo. Delidci atae tandem terrae terminos fedfpeidefideria , quamvis non vifum ingreffifrucltusejufdemdelibare&man- aut vifibilem , oculifque abfconditum: ducare cceperunt : &Sacro atteftante Et tpfe evanutt ab ocults eorum. Neque Textu,mox manna pluere ceffavit : CeJJa- fofue. / cnimfpes foretfpes, neque Jacramen- vtt manna pofiquam comederunt defru- v.ti. tum foret iacramcntum , nifi ita effeL, gtbusterrx', nec ufijunt ultractbotlloFw Mediante itaque Sacramento , fpes frua- /" IJratl. Ita ut filii tliael pcregrinantes adhuc D e Ss. S A c S. A tdkucin deferto,defiderio & ipe ad ter- ram promiflam anhelantes fuftentaren- turmanna : Aft defiderii fpeique Cax fi- nemaflecutis, finientejamfpc, manna quoque fimiliter finem acccpit • Defec it manna. Quodnam verd iftud eft man- na,nifi divinillimum Sacramentum ? Io- Rnpert. quaturRupertus .• Nunc pafctmur ore bss. manducando panem viun ipfj fpescoilo- centur.omnemque homigem indignum, ut quis aliusfpem in eo ponat. l J rim6,rextus nofter Deum defcendif- feinquit,^. Et undedefcendit ? de cdo. Delcendic de cxlo,defcendit de gloria, defcendit dealctflimo immenfo- queMajeftaris fiiauhrono ; Nec folum defcendir femel in Incarnarione ad nos redimendos ; fed infinitis quotidie vicibus in Sacramento ad nos ci- bandos, adnos curandos, ditandos& deificandos. Quis, quaifo, hominum vel uno gradu ab authoritate & vanitate fua, alterius hominis ainore defcendit ? Deus ad vos exaltandosdefcendir?& homine.s ut afcendanc , vos conculcant, Quis ho- minum fuperiprem fenon conculcat, fi poceft , uc fortuna: fua; gradum ex eo fa- ciac? fi fueririsvelut Abner,arnicum ha- bebitisinftar Joab,quiatnplexu & oiculo vos interficiat , ut iocutn veftrum occu- pet : fi fueritis velut Miphibofeth, famu- lum habebitis fimilem Ciba; , qui falfo vos circumventos teftimonio,ha:redirate privet,ut eam in fe transferat. Si fueritis velutEfau , frarrem habeb tisinftar Ja- cob , qui dolose furrepta vohis benedi- ctione , in veftram primogenituram fefe infinuec. Sifueritis velurDavid, filius vobis non deerit velut Abialon, qui fub- ditorum contra vosanimos folicitet, ut veftramcapici fuo coronam imponat. Ee fi efle pofletis velut Chriftus , non defo- ret vobis difcipulus , fit ut Judas, qui vel pro niinimo lucello,inimicorum vos ma- B z nibus v 2.3. f lt S E R. M O nibus traditos,in cruccm ageret De hoc nuata,& devoratores adeo impleti & fa- homine ipfemet proteftatus eft Chriftus: ginati. TfalifO.Homof.xcisme^inejmjperavfy magntfi Humanapotentia &malitia , cumdi- VJB, cavitfupermefupplantattonem.Ag.dam vinaludhta vrdeturomnipotentia&bo- fperare & confidite nunc in hominibus, nitate , ad aliud co. ficiendum Sacra- penesquosnecobligatio 4 necamicitia, men.-um.illi. contrarium divino. Omni- nec faneuis, nec ipfafidesquicquam va- potens fubftantiam Panis,in fubftantiam let,uteamintegram vobisfervenr. Tam Carnis & Sanguinis convertit,utcorpus diu folum vobis parcunt ; quamdiuex ipfiuscomederemus. Illipotentesmun- ruina veftra commodum aliquod non di carnis fanguinisque populi fubftan- fperant. Primus &optimushomocum tiamin Panem convertunt , utjllumde- toto genere humano retrogreffus eft;fo- vorent. Qui iilud patiuntur Jobum lu.n quia afcendere nitrbatur, qu6 non aufcultent, ut fimilemillius patientiam, poterat ; &nosproftrati adhuc jacere- aDeo petant : Quare perfecjutmtnt me Job.l?. mus , nifi ad trigendos nos Deus defcen- ficut Deus , & earmbtu metsfaturamint ? v .iz. diflet: defiendtt. Job perfecucores fuos fe carnibus fuis Quomodo vero defcendit ? in Pane : faturafle , & in hoc Dco fe aflimilare vo- Paniscjutde c beatitudinem unam pro fpe; alteramad- hucrefervarit in vitafutura pro fperan- tibusin ie : ExpeEiantes beatam Jpem, & adventumgloru magni Dei, In qui- bus verbis S Paulusduomagna ponde- ratione digna exprimit , prusfens unum, futurum alterum. De praftnti fpem noftram afferit beatam , Beatam Jpem: Emm vero quaenam beatitudo ifta , nifi illa. quae, uti videmus,inclufa eft Sacra- mcnto , quar fpei prasfentique vita: eft R A M E N T O. IJ propria ? In futuro promifTam , ternaims majore penfatione digmsdeclaravit ,in- quiens venturam beatitudinem , effe gloriam magni Dei : Et adventnm glo- rtx magm Dei. Nunquid Deus femper eftasqualis , fempermagnus , femper idem? Ecquamamifta eftgloria Deima- gni / nunquid alia eft gloria Dei ma- gni,& alja Dei parvi ? Ita plane Gloria Dei,in 1 acramcnto eft gloria Dei parvi. In Sacramento quippe Deus contraxit, cohegit & compendiavit majeftatem fuam in tantilla fpha?ra,qualis eft ifta ho- ftix. GforiaDeiiu ccelo,eftgloria Dei magni > quia ibi majeftas ipfius & magni- flcentia in totaimmenfitatis fuae infinita latitudine exhibebitur nobis, Hfccolle- cla & compendiata, ut eam capere poffi- musjibi dilatata &extenfa, utcumeam capereneqneamus,nosintremusinillam: Matth. Intratn gaudtumDommitm. Quisigitur if.v.iu tam eritinfipiens,qui cum in hac,& ahe- ra vita beams effe po.ffii in Deo , & folo Deo fperando,in illo folo non fperet ? A- gedum Auditores,infoIo fperemus Deo, vanis omnium creaturarum fesiel acpro femper/pebus renunciantes. Et quoufq; ccelum afcendere noa datur ad fruenf dum ibidem beatitudine nos expe&ante, fpes noftra interim fruaturhic beatita- dine quam praefentem habet in pane, qui de ceelo defcendit; Hic efi fftnie qut de ccelo defttndit, Arnen* B 3 SERMO y u x -ta»- S E R M O T>c B. V. M A R I A de Monte Carmelo. HabitusiiiFeftocjus Ordinis a expofito Ss.Sacra- mento,in Ecclefia , & Conventu ejufdem Beatif- fimx Virginis,in civitace S.Ludcvici,Maragnana: Anno 16/9» Beatus venter qui te portavit,& ubera,qua fuxifti:qum irrio beatiyui audiunt Verburn Det, cuftodwnt tllud. Luc.u. v«i7.&i8. §. I. Ane obfervatu dignLffi- mum eft (id quod ani- mo in facris litteris a quopiam adverfumfu- ifle equidein ignoro) 5» quod ubicunqueChri- fto Domino de materna generatione quis quidpiam proponeret, ille femper de pa- terna generatione mentionem repofue- rit Itafupplicat mater filioiumZebe- dxi, atque, utfiliisilleipfiusfupremas regni fedes indulgeat,obteftatur ; ftatim vero Maris Filius objeda paterna gene- Aftttth. rac i one reTpondcc : Nonefl meumdare lO.v.ij. uobisfedtjtttbus paratumeflaPatremco. Alus quoquc ubi Chriftus inTcmplo Jerofolymitano vitae veibadifleminaret, infimutum ei fuit a nonnemine,a Matre ipfius forisft.mte ipftim avide exfpecta- ri .-illeillico paterna: gcnerationis mje- dtamentione lefyondiz i Qutfecerttvo- Mmh ^ luntatem Patrts mei , c/ut tn ccelts efl, tpfe n v f0t frater metts,& forer,& mater efl. Cum ctiam facrariflima Dei Genitrix ipfum Filium fuum poft triduanam amiffionem in templo in mcdio Legis Do&orum confidentem inveniflet ,atque illi amoris dolorifqucfolicitudinem , quaipium uc Mater filium requifierat,aperuiflet: Ft/t, inquiens,tjuidfecifltnobtsflcH^ rurfus Luc.t. paternapropofitagcneiationc, refpon- V .^S. dit : Nefcte batis , qutainhts,^u£ Patrts y.^j» metfutit.opertetmeeffe ? Exifta loqucndi mechodo , 8c hacftatusChnftiratione intelligere facillime porcrimus moircn- tum refponfi.quodipfe admuliensiftius Evaueelicae verba repofoit. Cum m- mirum Scribarum & Pharifaoium ca- lumniasvalidiflimis arteinx veritarisra- tionibus atque ai gunientis retudjflet Sc ccn- D E M O N T 1 COnfutaflet, in media audicntium turma aderat qfiaedam mulier , &c illaquidem plebeja , intelledlu tamen haud vulgari, atque animi generofitate non minori confpicua, quaevocem in medio mrba- ium extollens , in haec vwba prornpit, Beatus venter,qui te portavit , & ubera qu& fuxifti. Non ade6 equidem videba- tur conveniens,Verbi Dei ut diflemina- tor hujufcemodi verbis , maxime hujus generis hominum,prxferrim in publico ac propalam refponderet .• at quia ma- tema ipfius depra:dicabatur generatio , filere noluit,fed pro more adducti gene- ratione paterna refpondit : Quinimo , Be att qui audiunt Verbum Dei cufto- diunt tllud. U bi nimirum materna; ge- neracionis illius eimentio fiebat , ad pa- ternamillequafi confugit^palam omni- bus ut iafinuarec , ira quidem efle fefe Fi- liumMari£e,ucfimul eflet Verbum,adeo- que Filius Patris arterni. Sic enim Vc- nerabilis Eeda hocce Chrifti refponfum cxpendens , per Verbum Dei non tam intelhgitChrifti doclrinamjquamipfum Chriftum , qui fecundumDiviniratem aeterni Patris eft Veibum. Non autem, \r\c^Ax,tantummodo eam^uaP^rbumDei corporaliter generare meruerat ,fed om- nes,Gjui tdem verbum fptrttuahter audi- refide conctpere , bonaoperis cuftodia, vel in fuo,vel inalieno, vel tnpraximo- rum corde parere , & quafialere ftudue- ri»t,ajfent ejfe beatos. Quomodo te fa- cratiffima CarmelimentisReligiofibifi- milem confts,q'jia eadem vis , ut Mater e ccelefti Curia in terram eft Genitt ix ; fed ut de Fdio ad Filios ex- defcendens Scapulare detuierit ; Pater tendamus,quia diverfi funt Filii.quamvis veio adcoelum e ierra confcendenspal- fibi haud omnino abfimiles, prout dein- lium dimilerit ac reliquerit. ceps videbimus. Nulla datur Religio i etfi fandiifimat Dum Spiritiw fan&us de eodem utero omnes exiftant ) quae tale habuerit initi- virginali , de quo Evangelicum exclamat um,qnaevedetalibusqueat gloriariPro- prajcqnium.- Beatusventer,menuonem gemtoribus : & cum benedicta hxc pro- facei - t,Camicoium cap.7 inquit./^wrer genies dupliceui fonita fit originc\& du- tuus ficut acervus tritict vallatus hlits, plicigenerat;one utraque miraculosa , Prcetermiflis hic hliis&tritico.foliexpli- uuaquefingulari.turaque coelefti& di- cando acervo infifto. Lilia,ut inquit S. vini iit exorta.de votionis exceflui , aut Ambrofius , puntatem virginalem fan- laudum atque encomiorum exaggera- &iflimi ventris de(ignarit,triticum expri- tioni attribuiomnium minimedebet, fi mitFilium,qui inilio,autexillo natus eft, hodiernadie iifdem Sacri Evangelii ver- velutiChrifttis ipfemetait.- Nifigranum bisdup!ici:erbeator hujus Inftitutipto- frumenti cadens in terram,murtuum fue- clamemiis Alumnosjquia vere Beati,tan- rit,&c. Sed ex hociplo enafcirurdubiu txquod Mariis fint filii. Beatutventer, quia fi triticum fittantum granum fru- id Abfolonem. ? abfolutc ita futuru fuifle non videtur -, at quilibet iisprolibnsefle debet contentus,quas forteobtinuit,quia proks in hac pane borus fonuax adfcri- V. M A R I X buntur. Infiliis autemadoptivis contra- rium ufu venit.quiaiftiusalteriufve ele- QCxo a noftra voluntate,a noftropendet judicio.ac magno proinde voluntas & ju- dicium illius prcpediatur errore oporter, qui omnium cxcellentiorem digniorem- que non eligat. Non eft dtgnus adoptart, Cajfiod. ait Cafliodorus,»//? qut forttjfimus mere- turagnofct. Ac rationem lubjungens illa ipfam,quam obfervavimus, drfferennani infinuat in his verbis: m fobole frtquen- ttr falltmur : ignavt autem ejfe nejcmnt, quos judtcia pepererunt.filiiviatmalcs fae- pefxpius dcfiderio parentum non re- fpondeat.quia licet fintfilii natura, funt tamen & fortuna^in filiis veto adoptivis adoptansplerumquede fine intcnto vo- tiquc fui cffeftu confcquendo eft certus, quia funt filii elec"tionis ac partus judicii * quos judtciapepererunt. Talis aut pene talis ( cum perfbnarum -± diftantia fit infinitaj differentia eft,qux gloriosc inter naturalem Virginis Marix Filium,& hofce adoptivosreperitur. Et naturales& ad optivi ambo ejufdcMatris funt filiijfed Chiiftuseft vifcerum ipfo- rum facratiflimorum Virginei Corporis Yilius.Beattts venter,sjut te portavttfZtt- melitx autem funt filii judicii ipfius,7»w judtcia pepererunt. SuprcmaVirginis Marix excellentia, quam S.Anfelmus ftupendam vocat, eil , quod Maria &Deus ejufdem fint FiliilV rentes: fuprema autem prxrogati va,qmt huic facrx tribui poteft Religioni , eft, quod Carmelitx& Chriftus fintMatris ejufdem Filii. Nec Deus amplius quid prxftare potuit Marix,quam utUnige- nitum fuum ipfi daret in filium ; ncc Maria amplius quid exhibere potuitCar- mclicis , quam ut Filiumfuumdonaret ipiis in Fratrcm, Et quamvis Chriftus naturalis fit ejufdemGenirricis Filiusjipfi vero adoprivi ; naruralisautem filiatio fit partus corporis .Beatm z> *«^r;adopti- va autem filiatio partusfit jiidicii, Qtw judicia pepererunt i nefcio an ob iftam. difFerentiam dicere queam Qtummo Beatt. Verum animis advertite feliciflimi Parres,vos Filiosefle judicii , judicii in- quam,non Jacob , uti fuereManafles& Ephraim; neque Auguftiaut Traj.ini,ut illi,quos ipfi adoptalunt.fedSacratiflima: Dei Genitricis. V«s,<3c cogitariones Dei- pane Virginis ejufdem eftis judicii par- tus. Videre igitur cum fitis cogitationum ipfius germaniFratres,an vcflrri memoria in illa vobis deefle queat. Solum Ver- bumdivinumprieftantioris judicii Filius «ft,quam vo$,quia ex ceterni Patris mente genitum eft , vos autem ex ipfius Matris judicio produ&i cftis, f IV. ' Eium de judicio ad voluntatem, quae altera anima: pars eft,quai ad adoptionem, five adoptivoru ge- nerationem filiorumconcurrir, tranfea- mus, Jacobus Apoftolus ubi loquiturde adoptione&dignitatefiliorumDei , ad quam per merita Chrifti elevati fumus, difertc obfervat , ae tanquam fingulare quid ponderAt,quod in hocgenerationis facob.i m °doDeusnosgenerat voluntate : Vo- v c g * luntarie nosgenuit verbo veritatis. Hxc voluntareitatis,utfic dicam, circumftan- tia eft tranfcendeas & generalis in omni- " bus Dei operibus , atque in cunctis natu- ralibus, five fupernaturalibusbeneficiis, quas exinfinita illius hberalitate inhomi- nes proficifcunmr. Voluntarie nos crea- vit , voluntarie nos redemit, volunta- rie nos Confervat , fufteutat & guber- D 1 Mokte C a k k n o nat, &quidquid opmtur autnbn ope- v ratur,voluntariefacit, Cumergo volun- &asubi ait : Patergenuit filiumftne Quinimo beatt,qki audiuntverbumDei M*z.iav *ff?tt' H - In fecunda vero afFe&us uni- & cuftodwntillud. Quafi diceret, imo tuseft naturaj, & Pater,cuifatis non erat beatioresdico illos , qui concipiunt & diligere fi!ium,poitquam ilium genuiflet, pariunt in corde vel in anima , live alias voluitdenuo diligendogenerare* atque mea Mater fit,five alia, Ifteeft genuinus idcirco quia diligebat , generavit , ut iftorum verborumfenfus,utiSj\ugufti- quemadmodum ptiusPaterni vocabatur nus cae,terique facri Interpretes expo- Filius intelle&us,itaeuamfiliusdiIe<5tio- nunt.: Duobusergo modis facra Virgo Colojfli. nis ipfius vocaretur , Ftltum dtlebltonis Maria Chriftumconcepit&genuitjcon- v .15. y^inquit Apoftol, Hae funt veftrx prae- cepit in utero & concepit in corde , ge- rogativx,PartheniasCarmeliMatrisFilii, nuitin corpore& genuit inmente. Et videtur enira Mater cum Patre , utiRe- ifteconcipiendiacgenerandi modusfuit beccacum Jacob,competiifTehic indile- multo nobilior & praeftantior priori. c"Honefilii primogeniti , illa in amore fe- FeltciitsChriftummente , quamventre D^Aug* cundogenitorum. Vos eftisSacratifli- geftavit , de ipfa Deipara ait S + Augufti- msV.Mariaj Filiij fed qualesfilii? Filii nus: NuncipfoChrifto cumbona illius raentis, voluntatis,judicii&dileclionis. veniatantifperreh&o , de fecundo geni- Ipfius judicium vos caeteris prcetulit ; tis Matris ipflus etiam comparative ad amor ipfius voselegit; judiciumvoscon- encomium iftud Evangelicum Beatus cepir,amorver6genuit. Noneftis equi- venter, dicamus ,quinimb beati. Quia dem Virginei Mariasuteri filii; hoc enim cum Chriftus & Carmelitae fint ejufdem pn vilegium foii Dei & Virginis fitio de- cceli Regina: filii , Chriftus in hac confi- betur. Beatusventer , ejutteportavit; deratione eft Filius naturalis,& Carme- fedexquodamjurepraerogativo , quod litae adoptivi : ChriftusinuteroMariae non minus , fedaliquomodo fublimius conceptus,Carmelitas in corde,Chriftus videri cuipiam pofTet , eftis vifcerum ani- in corpore , Carmelitae autem in anima., maeipiiusfllii , inanimailliusconcepti, quiajudicii illius&amoris funtfilii, in mentegeniti , & ex mente prognati. Quis ifta praecise confiderans negabit, §. V, huncgenerationismodumlonge effeno- bihorem atque excellentiorem , concipi \ A Ultum dixifTe videri poflem non- nimirum & gem rari in anima,quam con- *VI n emini,nifi Pri vilegii iftiusgenera- cipi& generari in corpore ? Certeipfe litaspretit fingularitatem &pecu- Chriftus in hocce negotio comparatio- liarem tolleret exiftimationem. Video neminftituit,& quasftionem five difficul- enim & audio quofdam do&iores, atquc tatem hac ratione refolvit ac decidit. eosinprimis , quorum intereft,cftcentes Marcella beatum proclamabat facratifli- efTe adoptivum V, Marix filium non efle mum Beatiffimae Virginis uterum five fingularcm unius iftius Religionis prae- venrrem , quia concepcrat&gcnuerac rogativam,fed multis aliis Congregatio- Chriftum .• Beatusventer, ymteporta- nibus& Cororaunitatil>us,etiam aSacra C j SeJc f ' tZ Sermo Di Sede Apoftollta probatis comrnunem, qux fub eodcm nominc&vexillo merent ac militant,&fpcciali quoque cultu vene- rationis Deiparx Virgini funt addictx. Atque ifti primarii ac potiores funt imu- latores atqueoppofitores : fecundarii ve- ro funt omnes,quotquot fingulari funt in candem cceli Reginam pietate, quique fpeciali affe&u atq; obfequio ei feie con- fecrarunr.nemo enim illam inMatrem af- fumpfit, quin illa ipfum vicifllm in filium acceptarit.Quando Chriftus e cruce pen- I?. dens dixit S.]oanni:Ecce Mater tua;mox idem ipfe qui vidit& teftimonium perhi- buit Evangelifta,fubjungit;£f ex iUa hora ticcepit eam Difctpu/us in fua , vel,ut alii legunt,*«/«4W.Ubi ftudiofiiis obfervan- dum eft,quod de feipfo fan£tus ille Evan- geliographus ait , quod Mariam in ma- trem acceperit;at ex parte Marix non di- cit , quodillaipfumacceperit infilium. Curverd cumdicit eam a fe receptam, nonaitctiam abillafefuifle acceptum& ipfum > utique dilertis id verbis aflerere fupervacaneum videri potuiflct ; quam- primum enimMatremV.inmatrem no- ftram nos accipimus,mox ipfa omni fepo* fita mori in fllios nos quoq ; (xios aflumit. ExpreJfit,ejuodmagt4 dubtum ejfe poterat: tacuit ,quodmtntu erat dubtum : indi- 6tum Evang.locu ait Salmeron. Dubium enim , an ifiam in matrem accipiamus ex partenoftrafetenet,quin vero lpfabcni- gniflima Domina in filios nos fuos lubens volens accipiat , dubium efle nullum po- teft.O quanto pcccatoribus id folatio eftl fed plurcs funt nobis qui obfiftant , om- ncs nimirum cujufvis eonditionis fidcles-, omnes cnim Chriftiani Chrifti Matris funt filii. Ita afhrmant D. Aug. Origcnes, S,Anfclmus,Rupcrt. atquealiiex Patri- B V. Maria busnonpauci. Ratio*eft, quiapcr fidel unionem perque Baptifmi rcgeneratio- ncm cuncii fideles funt membra Chrifti, quieft corporishujus myftici caput , ad- eoque Matcr Chrifti omnium iftorum membrorum mater e&.fpfa umcaV.Ma- Guerr t ter^quA fe Patrts unicum genutjfe giorta- tur,eunde unicum fuum in omntbus mem- brii ejus ampleElitur^ommum^in cjutbui Chrtflum fuum formatum velformart co- gnofcitjnatrcm fe v$cartnon confundttur ait Gucrr. Abbas. Gilbertus vcro fi- militer Abbas paucioribus ac magis energicisverbisficinquir. MaterChriJit Gtlbtrt\ mater efi membrorum Chrtfii,unde ettam ab omntbus mater appellatur, ab omni- btu cultu debtto-utmater honoratur.Si er- go omnes Chriftiani,fi omnes Vhginis ter fanctx cultui devoti,fi omnesqui fpcciali vitx inftituto ejus fefe manciparuntobfe- quio,& fub ejuidem fan&iflimx DeiMa- tris Marix nomine & patrocinio Chrifto militant & mferviunt , hujus fereniflimx Reginx filii vocentur.quxna eft ifta Car- melitanx Religionis prxrogativa, quam tantis hucufqueencomiis celebravimus ? ctenimipfifoli,aliisexclufis,DeiparxVir* ginis filii fi cflenr,quxdam illa eximia di- gnitas foret atque emiaentia;led hxc ea- demgratiamultis communis cumfit,ad- concilla magna,adeone excellens,adeo- ne ccnfenda eft glariola ? imo vero : atc- niin nihil continere fingulare videtur: ex hoc ipfo capite fingulariflimam ego efle decerno. Eft enimprxrogativa hxc om- ninofingulatis , quxfimilcmnon habet. quod ipfi fublimiflimx hujus Dominx fi- liifpeGialiter nominentur , qux tot tamq; illuftribus foecunda eft liberis. Quod in Evangelica hiftoria in majorem me rapiat admirationcm nihil eft , quam ubi ama- De Monte amabilemillain pompam,ftylumque in- tueor fingularem , quo S. Joannes fup- preflb nomine proprio , quo tamen reli- quos indigitare Apoftolos folet , ubi de feloquitur , femper dileftum fefe Di- foan.ti. f c ip U ] um | nom i Ba r t Btfctpulus <$tiem 9 * i0, Mtgebat fefus. Quid ais divina aqui- Ia?ergone S.Petrus , S. Andreas , caeteri- que Apoftoliomnes non funtDifcipuli J h s u?funt utique , & ante te in Difcipu- los aflumpti, Nunquid Petrus & Andreas fiint dile&ipqninimo prius te ele<£K,prius tevocati. Cutn ergo caeteri Apoftoli acque fint Difcipuli , & Difcipuli dile&i, qusenam illa exceptio aut praerogativa eft,dequaitagIoriaris } amplior & fin- gularioreft.dariqua: poflit. Si aliinon darentur Difcipuli,&Difcipuli a Chrifto dile&i , tam eximianon eflet ha:cexcel- ientia : fedcumtot fint Difcipuli totque dile&i, fpccialiflima hcec Joannisgloria eft, quod fit Difcipulus Chrifto dile&us. Singularitas non confiftitin uritate , neq; fublimitas in magnitudine ; fed in eo, quod quis inter multos fit folus , & inter magnos magnus.in hoc conliftic fingnla- ritas. IdemdeMariae Filiis pronuntio, Verum utid percipiamusapertius, ipfe S. Joannes declarator accedat. Ulti- ma conditi a Chrifto agonizantcTefta- menti claufula fuir , quod Matrem fuam Joanni& Joannem Macri, ipfam in ma- trem , huncinfilium deftinarit & com- foan. 17, mendarit. Ecce Ftltm tuus, ecce Mater f- 2 7» tua. Quxro jam.an per hanc claufulam cceteriApoftoli fuerint exclufi?nullo me- do J fic enim ipfemet teftator Chriftus poft fuamrefurre&ionem , quandotres Marias ad Apoftolos legavit , declara- Matth. vitdicens : lte,nuntiatefratrtbus meis. Siergo poft dcnominatione acdc*figna- C A R M E L ». 2 | tionem Joannis in Filium Mariae, caeter* Apoftoli aequefuere fratresChrifti,adeo« que&Mariaj matris ipfius filii,quidChri- ftus plus contulit Joannir& fi pro Joanne fpeciale fuit privilegiu,quare illud ad ce.- teros extendit-ut magis ipfi foli proprium efletj&iingularitas fublimior redderetur; focietatem ei attribuit,ut iingularem efli- ceret, attribuiccomparationem,incorn- parabilemipfum utconftitueret.Alii qui- dem Apoftoli funt fratres Chrifti, aded- que & filii Mariae ; fed Joanncs ex omni- bus iftis flliis eft filius, Ecce Ftlius tuus.Et ficut Joannesrefpe&ive ad Chriftum in- ter Difcipulos eft Difcipulus, & inter di- lectos dile&usjfic ad V. Mariam quod at- tinet inter filios eft filius. Grteris Chri- ftus nomen contulit,Joanni ant onomafi- am. Cxteris filiationem conceflitjoanni filii tribuit fpecialitatem £f cfi7A*.r tutu, ecce Mater tua. Ja nunc indubie me per- cepiftis, &quamproprium ac peculiare fit facrz kuic Religioni Carmeliranae fin- gulare filiorumMariai privilegium,intel- lexiftis, Cum caeteris funt filii,fed non uc cxteriifpecialienimelectione, fpecialia- rqore.ipeciali nomine/peciali praerogari # va;fpeciali denique filiatione ex omnibus Mariae filiisFilii funr hujusSacrjeReligio- nis alumni. In tres particulares Hierar- chias coeli Reginae filios diftribuimus, quarii quaelibet aliam antecellit.In prima &infima omnes annumerantur fideles, In fecunda & media,omnes eidem Virgi- ni quodam pietatis affe&u fingulari addi- &i .• Intertiavero&fupremaomneSjqui, fpeciali Religionis Inftituto ejus obfe- quio mancipati & confecrati funt , com- prehenduntur, Sed ex omnibus his Hie- rarchiis vere Angelicis fpecialiter elecra» & Angeloru Regfn* dile&a eft Carmeli- V , tana *4 Sermo De B. V. Maria tana ipfius Familia. Ipfemec Chriftus lftius gratix 'licut omnium aliarum ) Au- thor id nobis aperte teftabitur & confir- mabit.- Salomonis cnim oraculo & figura Cant.6. c anti f ex to fic dicit : Sexagtnta fnnt Re- v 7 8- g tyu £f ottogtnta Concubm£& adolefcen- tularum non efi numertis \ una. eft colum~ ba mea,perfetJa mea^ : unaeftmatrifut, eletla Genttrtcifu£. Omnes Patres & Ex- pohtore* confentiunt , quodinhis tri- bus hujus divifionis differentiis, Regina- rumicilicec , Concubinarum & Adole- fcentularum,tres comprehendantur ani- marum ftatusfive ordincs ,qui in majori velminori perfe&ioms & unionis cum Chrifto grandu,omnes funt ipfius fpon- (s, & Matris ipfuis fihx. In hoc eriam optime difcriminatas arque expreflas tres a nobis jam propofiras filiorum Virgi- nis adoptivorum habemus hierarchias. Id vero quod magis excollit Salomon feu Spiritus S.eft,quod inter iftas hierarchias &ordines , & fuper omnes illas detur una,quae eft unica fingulariter ele&a Ma- 1 1 i fuae. Una eft Matrifu£, eletta Geni~ trtct fu£. Sed quaenam eft haec unica &fingulaiiterele&a ? Ponderate vcrba, & videbitis, quod fit Rcligio Carmelita- na. Una efl Matrifu£, elefta Genitrtci fu£. Non dicit folummodo quod fit uni- ca & elc&a Matrtfu£,(ed magis fignan- ter & appofite dicit , Matri fu£ , quae ipfamgenuit \Gemtricifu£ : diftinguens inipfamaternitate duo diverfa nomina, & duplicem maternitatis modum often- dcns. SacrariflimaVirgo omnium cae- terorumOrdinumMater eft;fed Carme- litani Ordinis & Mater & Genitrix, quia illunagenuit & produxit , utijamdixi- mus. Ipia produxit Ordinem dc Mon- teCarmelo , &quiaproduce:idi&iftos Fliosgencrandt moclus fult fpeciallse- le&io, quamde ipfisfecit, hancele&io- nem mox declarans ftatim fubjung t, EleclaGenitriu fu£. Caccerorum Mater eft qu aipliprupriadevotionemotiilla elegaunt : Carmelitarum autem Macer eft& Genicrix , quia Sacrariflima Virgo illos t\zQX.Elet~taGetiitrict /#<£.Propterea ex totfiliis unx; funtfihi , &extotinfti- tuns un ca eft Rel gio : Una eft Matrt fu£ } flecla Genttrictfu*. Haec mundi Domina in electioneCar- melitaniOrdinis , & ha:c gloriofiflima Mater in horum F.liorum fuorum ele- ctionehabuir fe ficutiDeus inelectione Matris fua: fe habuic. UtDeusVirgi- nem Mariam in matrem ehgeret , cres ui- primis infticuicelectiones, eafque melio- ris portionis earum in mundo reperiri qus poflenr. Ex omnibus Populiselegit &felegicunum , qui fuit PopulusHe- bra'sus in Abraham. Ex omnibus Tnbu- buspopuli iftius,ftacimelegicunam,qu* fuirjuda. ExomnibusfamiliisiftiusTri- bus elegic &fegregavitunam,quse fuit * Davidis. Deniquecxiftafamiliadignio- v * z '' rem alegit perfonam , quaefuitB. Virgo Maria. AdVtrginem de/fcnfatam Vtro de domo David. Idem Deipara Virgo in iflorum fecit electione filiorum , ut ex ommbus fu s filns ipfi unici eflent, &ele- dtorum pra:electi. Una eft Matri fu£, eletla Genitrici ftt£ Ex ommbus e*i m Populis&GenCibusorbis univerfi elegit Chriftunos,qui funt ipfius filii per fidem: " ex omnibus Chnftiams omnes fibi de- voroselegir, quifunc fili per afFectum: ex omnibus libi devocis facras elegic Congrcgacones , qui funtfiln illiusper inftitutum,qui fub ipfius facro nomine & patrocmio ci inferviunt. Den.que ex oiu- m^mmmmm D 2 MONTE C A R M E I oi ^ ommfcus jnft.tutis qus fuetunt/unr aut Csteri fcm FiJii VirgimVed CarmehW utharcReligio eflet unica eietfainter trkiftut. «w*.- «mnesilliusfilios, & fuperornnes illos § VI propriafua.^,y?^ m/ ^^^. A B fq Ue eo, ouodabhiftori* Tofe- ^/ r . Aliudjnim^refpecT-iv^ A plUcont^re«dam™^» eofdcmParenteseflefiHos, &aliudefle ^Lnticum inftrumentu regEl Mosfuos. Jacobpknmos,utinovimus, , que firmifllmam iftius differenti* pro- Jiabuitfilios, fedFdiusfuuserarJofeph. Xc^.Diatfacertexms, q uoLw2- ^-eFnebatut ^^/^^^yaffi f"^ ^i^TftT^'^ ^^^^^^erfamacdirTe^ntem *' Zelph^alyL^yfedJofeph quieratRa- parentisdikiUonemc^terosTofephifra- chael 1 spnmogemtus > eratfihusiuus.FI S c tscs tmm m i oirmium Imud ipfa fccra fmunhumanaallufio , quam invidifra- hiftoriafidcmfacit,ubi ait, /rJLr<£ tf^ tres tumcs fangmne eonfperi* exhibi- /m fmtr£s ejus^uodapatreplus cuntk €en. 3n . t m mn \ £ ! ^ouoque afpedum non minus fugit, qudm anima iuitenergadoloris^quoapfejacobagni- in qua nafcitur,& in qut vivit Sivero" dU.v, S3 J tumca ait lumca&Uimeteft, Csteri non videturamor,quomodoereo carteri /ilu ipfum fihum tuum appeliarunt } FiUi £U, Jacob araorem illiusadeo manifeftd ^:Patervocatipfum£liummeum^/« videbant,utabf q ueunajamambi g uitate ^LXS^^f^T^' C0 g" ofccrent J°%nu^pai-entiprl C un- iephtameneratfihusfuus Etadmajoi-em ^tisinamoribus ^i^i^ Poteft ) exprefEonem,congreg«usCinquit cfFe&usidcolorisagnoverunt ; f,«J * *>*$.. bcnx^OmnamJ^tps ^c^tmmnicampolymuam Fecit «^/^^mx, ip fere%ondit ; ^- a.mirumjacobjofephotunicamexvarhs Jcendamadfihummeum luge.ns insnfer- quirendum^videndum fihum meum, tentiznotitiamipfisindidit, Viderehm Omnesergo , quoshabesluc praaentes, vuItivquarationeCarmelitx fintBeatif- non funtfihi tm?ita,fihi mei funt^fed non WVirginis Marix Jofephi ? intuemini funtfihusmeus. :C^eriquoq;erantfilii, Scapulare quod ipfa in mazibus tener .&hoc noninfiaabaturjacob, fedfilius ^Jdqaeipla^rumRcgSS ^l^^^ P^toipfisMscontiuili ^ mt^^^^^^humMm. citeitunicampohmitam. Polymitain- H^ceftdifferentia, q ua.in ele£tionepu- terpretatur exvariegatiscoloribus Du* nfiW VuginisMariae.utaim tantus fit hx fafcix e coelefti veftiario deprom- numerus fihorum ipfius,, omnefque dile- pta>, quibus Virgo Sacratiffima albumE- ai^unusabahispluamuradifcriminctui-. !fc yeftimentum varuscoIoribusimU Fars III. D ce . ^ Sermo Db B. V. Maria texuit , fant characSeres ac figna fub fen- poft illam (f tmp«r enim conjnnclim in- fumcadentia, quibus,quodipfi prx cx- ceduntj Deiparar Virginis gratia adin- terisomnibusfiiufiliifui,aperrecompro- vidiam quempiam exftimulare debere batur. Non me later Jolephum fratri- videtur. Cur natu minorem frarrem busobveftisfmgularitatemduntaxatnon invidia non profequeretur prunogeni- faifle invifum. Plurimi fuere , qui lin- tus, cum videret eum prima veftii i ft^la : gua & calamo hanc gloriam impugna- citoprofertefiolamprtmam} Siergohxc Luc.ij. icatqueobfufcare , Carmelitafque ea, prima Dei matris fitftola , cur filiiifti v, zz. haud fecus atque invidi frarres Jofe- invidix non eiTent cxpofiti ? ipfienim phuratunicaexuerunr,fpoliarefuntcon- refpectu Chrifti funt filii natu mino- nifi Atmod6a:muliiftilatrareamplius res,& ipforum ftola refpedtu cxterorum nonqueunt ; quia Sancta MarerEccle- filiorum eft prima. Veftivit primoge- fiafummorumPontificumdiplomatibus nitum naturalem , veftivit&primoge- cis ora obturavit. Veritatem enim hanc nitos adoptivos , adeoque unum velut a- declaraiunt & confirmarunt Alexan- lios infignivit,&colorum varietatediftuV der V.ClemcnsVIl.Paulus V.Gregorius xit. Dumexpurifllma Virginequxrere- XM.&alii, acprxreliquis&anteillos tuf.Qualts eft dtlettus tuus ex dt/eftohpCa. Qant.%) JoannesXXlI.cui Sacratifllma Virgo ap- refpondit : Dt/eclusmeus candidw. t$ru- paruicacfore revelavit , ad fupremum bicundus eletlus ex mtl/tbut. Dile&iflj- Ecclefix folium ut ipfe fublimaretur, mum fuum prx omnibusexrubroalbi- cui tamen revelationi hanc conditio- cante(incarnatinominealiaidiomaracx- uem ac legem adjecit,ut ipfe facri fuiSca- primuntj humanitatis colore fuper divi- pulariscertitudinem firmaret&robora- nitatis candorem conveftivit,hliosautem ret privilegia , quod Scapulareipfemet fuper omnes dilectos pullo fuper Elix Pontifex habitus Santltfignum appellat, candoremcolorecooperuit. _ VoluitnimirumpuriflimaVirgo , poft- Tertiohb.Reg.cap.19. referrur.quod ?• e i 7' quam facrum hocce pignas Carmelitis Elias impofuerit pallium fuper Elifxum, v, v* impertiir,illudrurfus,iiiftar lacobi.velut qu« pa&o , uti percelebres iftius loci fuum agnofcere : Hec efi tunica filumei. hxpofitores affirmant, eum fux Religio- Hoc efthliorum meorum veftimentum. nishabitu donavir, atqueinillamiplum Quid igitur invidos reperiri miramini. ? cooptavit , veluti etiam comprobatur finiteillos, maximis enimimpelluntur ex eo , quod ftatim Elifxus , faetaom- rationibus. Bene natas non adeo im- nium reuunciatione bonorum fuorum, proboinvidias, etiam inrer ejufdem pa- reli&aque paterna domo , eriam fecu- rentis filios. In videbat Cainus jufto Abe- tus e~ft & obedivit ei. Deinde poft ali- li: & cur lpfum invidia non fuhTet per- quodtempusutilib 4-Reg. cap.II.habe- ^ <*' fecucus,invidebatenimipfi,quodDeoef- tur; EliasabElifxodigrdrurusilliair,ut fet acceptior , adeoque veluti cxreri ra- peteret quidquid "ellet , hic verd poftu- tioncminvidendinullamhabent, quires lavit , ut ipfius fpiritus n feduphcare- aliasinvidcntjitaillepermagnamhabuif- tur : obfecro utfiat tnme dnplex Ifirttut fc videtur» Sanc fi quid aliud,fola Dei,& tm£m refpondu Eliavcm efle pe rdif> ficilcrn De Monte ficilem quam poftulaffet , foretamen, ipmm, dumabeotolleretiir , intuerifi tbid.v. P *^' idquodpetieratutobtineret : fi 1 videris me^uando toUaf a te.Tunc igneus apparuit currus , quo Elias fnbvedtus per ibtd. v. ^ Iiyo ^ tit: ^xuswet6fi:iditvefiime»- iz> tafua , atqueilicolevavir, tulitquepal- lium Eliae , quod eo in aerem fublato de- v ciderat: levavitpalttum Elu, cjuodceci- derat ei. Innumerapropemodum funt/ in hoc percelebri eventuobfervari atque expendi quae poffent. Imprimis immo- deratum , imotemerarium fuiffe videtur defiderium iftud , quo Elifams poftulat fpiritum Elia: duplicatum, idque vel ma- xime , quod ille ipfum fpiriturr» fuum ( propofrtaque virga dc radice Jefle , qux cftSacratiflima Virgo MariacumScapu- lari fufco > omnes agnelli poftmodum lanea veftedlverfo colore refpersaarai- cliprodierunt, ac proptcrea Matris fux charactere maternoque figtao infigniti ab omnibusfiliis aliis,tanquam fpeciales acpropru filiifui r funt difcrirninatiac tlilcreu, S. vir, GLorioHe hujus flngularitaris ac dillerentise filiorum evidentiam faris jam fuperquecommonftrafle nobis videmur : folum igitur,ur ilhus ra- tionem ac fundamenta , quae gloria: mi- noris non erunt , cxhibeamus ,fupereft, C um enim filiatio adoptiva non fundetur in cafuautnaturarfortuna fedin judicii& voluntatis elec~tione, neceflario meritum lupponic; & quofublimiuseft judiciunv B. V, M A R I A vegetiorcnje voluntas , e6 majoramerits prarfupponit, Qualia ergo Sc quanta fine merira oporcet , quorum fingularitateac magnitudine Carmelitanar Religionis filii , cxterisomnibus in Deparae Virgi- nis electione praeferri ac prxponi me« ruerunr ? Fateor in argumento adeo gravi , inquo omnes facrae Religiones tantos , tamque illuftres meritorumjde- votionis & obfequii titulos , totqucac tam fingularia huic Virgini facratiflimac cxhibitaobfequia recenlere poflunt, ad- ed me haefifle ancipitem ,ut quam diutif- fime refoivere me ad aliquid peculiare dr eendum nonpotuerim , donecipfomee Evangelio duce , per viam adedpraerer ordinariam", uti modo videbitis , verarre fingularitatisillius,. mca quidem fcnten- tia^deprehendi rationem. Dieo igitur Carmelitas cxteris fuiflff praepofitos ob maximam y quam hasc fa- cra Religioafuis antiquiflimis principiis- habuit cumGhrifto fimilitudinem, Ec quidemrationi quam maxime confenta- neumerat , utilliin adoprivorum ele- £tionefiliorum csteris anteponerentuiv qui filio natural fimiliores conformio- reique cfle dignofcerentur Virgo fa- ne Deipara in hoc fuae ele&ionis decre- to ipfifmet efedtionum ac decretorum ideisdirigebatur divinorum. Quaquae- fo ratione Deus adoptivos fifios ab xtcr- no felegit ac decrevit?Hoc Di vinus Apo- ftolus in capite octavo Epiftolx ad Ro- manosnobisexpofuitubiait.- QuosprA- fcivit & prddefitnavit tonformcs fiert v iy„ imagtnis Ftlti fui, ut ftt iffe primogenttus in mulgufratrtbus, Id eft, quos Deus praedeftinavit , uteflentadopiivi jpfius filii, illosetiam antedeftinavir, urfilio aaturalifimiles & coaforrnes eYaderenr, ur D E M N T E C A R M E t oi 2f ©t filfos naturalis eflet primogenitus, ipfi ac ilngulares. Sed cur potius monti Car- veronatuminores, atqueita quidem,ut meio quam alteri ) videamus prius „ ftcuti omnes ejufdem parentis liberi quodnana & cujus capur quod compa- funt fratres , adeoque convenit , ut fibi ratur , & ftatim comparationis proprie- tnvicemhaud abfimifesiint , fed confor- tatem explouabimus. Sponfa , de quia mes, &ficutChriitusveIutieftiilioriim inCanticisagitur T Ecclefiaeft, Caput primogenitus » ita etiam eft omnium iftiusfponfae, eftChriftus, quem Dem Ephtfix. exemplar,forma&norma virtutum, ita deditcaputfuper omnemEcclefiam , tju&vj.z,& adoptivi ,quifuntminoresnatu y ipfjfint efi corpus ipfiun , inquic Apoftolus, Vo- Zj, fimiles necefle eft , ab ipfout eflingan- lensergo Salomon Chriftum cum ali- air , atque cum eo conformentur , quia qua re terrena comparare , nihil adeo alias effent quidem fratres , fed invicem ipii llmile reperit ac Montem Carme- fibi difllmiles, Ha:c eft eft decretorum lum , qui a Carmelitisincolebatur. Sic Deiin fuis electionibus forma. Tali Juftus Orgelicanus ,, in Carmelo Montt fufius quoque Virgo Mariain hac fua electio- inquit , fanUusElias & Elifitus fiepere- OrgeL ne ufa methodo fuit, Fiocunicoexcepto ceptaculum habuerunt : quaprofter m difcrimine , quodDeusillos,quosin fi« Capite Ecclefint Domino noftro fESU lios adoptare conftituit » illos filio fuo Chrifio^uofpiblimiusnihilefi , fufitha- flmifes erficiat , cceli vero Regina quos bitaculum recipiunt. Plurimi viri fan- jam iimiles invenir , in filios adoptat, cli& juftialiostamlfraelis, quamextra Similitudinem praebuit Elias, &purifli- Ifraelem , montespercelebres reddide- rna Virgo adoptionem „ fed adoptio- runtrfedSalomon Chriftum necmonti sem in fimilkuoine fundatam. Confor- Sinai ob Moyfis legem infigni , nec raon- ntes imagtnis Eiliifui ,utfit ipfeprtmoge- ti Moria Abrahami facrificio confecra- nitus inmultufratrtbus. to , nec monti Oliveti Davidis lacry- Quanta jam Carmelitarum a fuoex- misirrigato » necmonti Libaniajofua ©rdiocumChrifto , ideft primogenito- & Ezechia frequentato aflimilat , fed rum Deiparar Virginis aduptivorum fobmmodo ac fmgulariter monti Car- cum primogenito naturali fueiit fimili- melo, quianobilifllmum erat folum vitae tudo ; non minus diferte teftatus eft Salo- & inftituti ipfor um fanetitate confecra- mon , quam fi Carmelitas proprio no- tum , neque temporibus iftis fuitvita mine defignafter. Cceleftis videlicet autaliudinftitutumita Chrifto periimi- fponfus Canticorum capite feptimo ie j quodutperfpiciamus apertius , vi- Sponfam defcribit , acnativis nobisve*- deamus , cuihominesChriftum , poft- luti coloribus adumbrat ,unamqnamque quam apparuiflet in mundo compararint fllius figillatim in membris delineando ac fimilem efle dixerint. Chriftusipfe perfeelionem : Caput, inquiens, tuum, aliquandofuos ita interrogavit Apofto- utCarmelus. Non miror fponfa? caput los \ Quem dicunt homines effe Eihum Matth, a ; virorttm fapientiflimo comparari mon- Homims ? atque fi diceret, qualis in vul- \6 .v.jj* ri, quia comparationesilliusnonminus godeillo viget opinio , &quemnam efle funt, quamipfius fapientia , cx^uiiitac xllum exiftirnant ? at illi refponderunt: D 3 Alis 3» S £ K M O D E B. V. MARIAi v. 14. loan.\l. v.13- (3 Mattb. j.v. 21. Aln IoannemBs.pt iftam , aht B.ltam^alii Ccettu Propbetarum vocaretur. Et quia vero Ieremiam aut tinum ex Propbetis. Carmelitaejamaprima fua origine Chri- Magnil cetfinthominesilliusaetatis, in fto adeo fimiles fuere cY conformes, ubi qua nati funtacmuli , citius tamen cre- Sacratiflima VirgoDeip ra huicnaturali dunt.exillis^quiinfignesjamdeeeiTerunt, fuo Filio primogenito alios adoptivos, Heroibusaliquospoff: refufcitari.quam veluti,utficdicam, fecundogenitosdare fimilesillisdenuoenafci:Ufqueade6 vi- volebat , eofdemCarmelitas,utpoteilli ventium praefcntiumq;proprium vitium fimiliores & conformiores quafi eligere invidia eft. Quamobrem ipfe etiam debebat :Conformes imagims FiltifutyUt Deus poftquam nafcendi femet necefli- p.t ipfe primogenitui tn multis Fratrt' tati fubjecit , ab hac temporis iajuria nc- bttf. quaquamfuicimmunis. Veriim pofito §. VIII. quoaeumhominesjudicarent & afTcre- "1T J Erumhocunum hicadverto pof- rentelTeunum exantiquis, Regibuspo- \/ fe mihi validiffime objici, quod fi tius quam Prophetis ipfum comparare fimilitudocum Chrifto fuit hu- debuiffemihi videntur.quiaMeffiastan- jus praerogativs meritum,quamvisultro quamRex futurus exfpec1:abacur,&:Chri- vetuftis totum hoc concedamus Carme- ftusur Rcx proclamatus atque adorarus litis.quodefTencialiceradveram pertinet fuiraMagis , qui quidem titulus tanto Religionem,eamq;confticuic,dubiumta- conftititlnnoccntium cruore;quin & tur- men effe nemini poteft , quin legis gratiae bxipfaeRegemillumproclamare volue- Religiones multo majorem pcrfe&io- runt in deferto , ac reapse deniq; Hicro- remque cum Chrifto fimilitudinem ha- folymis publico Regis cum triumpho &c beanc ; vel igitur quaelibet ex iftis in hac applaufu receptus fuit ubi clamabant : filiatione praeferri debuiftet, vclcerte fi- BenediElm qm vemt in nomine Domtni militudo ifta illius non eric f undamentu ^Ar^eV.Veruntamentantaeratfimili- autmeritum. Quantumvisvero iftaeafc tudo , quamChriftus habebatcum Car- rarionehafcere videantur, a propofitata- melitis , & Carmelicae cum Chrifto , ut menmefencenciadimoverinonfinomeq-, nemini Carmelita non viderecur, Elias tamenhicutivolofcuto,quoiftumaliof- eratCarmelita,&primusparens acfun- q U e haud abfimiles i&us rccundere fa- dator Catmclicarum , uti cx tota facra cillime poftem , quod nempe leges 5c re- Scripturaconftat: Joannes Baptifta erat gulsamoris non fint y?r/#/ ntris. Licet Carmelita,utifanctusGregoriusNazian- enimamorisrationes quibufvis exrofitae zenus,Sanc"tus Macharius&San&usAn- fintobjectionibus, illistamen contrave- toniusaffeveranr: JeremiaseratCarme- ntatem & electionum ab illo factarum lica/i non habicacione , falcem vicaeinfti- certitudineomnino nihil evincicur, quin tuto , utiexSan&o Hieronymo dc vitae potius ob hanc ipfam illx caufam ipfi perfe&ionc iftius Prophetae fcribence funt propriae , mulroqueadillum fortius colligitur. Excaeterisquoque Prophetis qudmparencesad nlios,referuntur. Ra- plui imi eranr Carmelicae,ita ut Carmeli- tionem affignat Scriptura,cumJacob ma- tana Religio commuuiori appellatione jod profequebatur amore Jofephum quam I D E M N T E Gen.yj. fPffj? 1 cacteros filios,hancq; fui/Te ait Et Vt m dnon fit etfi- milis in terra>Ez cur hoc ? Sand us Augu- ftinijs inquit: Qttis tantum potuitprome- reri,cut tale tefitmonium Domintts perhi- beret,ttifihic,quinon imttator inVenttur, fed Author eorum qu&gejfit -. Non habuit Job fibi flmilemin muudo, quia nonfuk C A R M 1 t 9. p imitator fedauther, Caeterialium imitati funt , & ipfe non habuit quem imkare- tur , ipfefuitProcotypon , caeterivero E£typon,ipfe Magifter , csteri Difcipuli, ipfe Praeceptor , anrequa!m mundi ad^- veniftec Magifter. Mutate Job in Eliara, 8c S. A uguftinus pro me refpondet. Sed veftramihilargiaturdevotio , utaliquid ex multis explicem atque exponam , quaein hujusfimilicudinisdifterentia de- licefcunt. Dicit Chriftus : Beati , qui Lucra+ audiuntVerbum Det & cufiodtunt tllud. v 'l g * Sed quanto beatiores erunt, qui Verbum Deinonaudieruhc& tamen illud cijfto- diunt ? haecergopraeeminentiaeft, qua Carmelitana ReJigio caeterasEcclefiatRe ligiones antecellit CaeterxReligionesau- diverunt Verbum Dei & cuftodiverunt illud; Religio autemCarmelicanacufto- divitVerbum Deiantequam audiret il- lud. Caeterce Religiones audiverunt Verbum Dei & cuftodiverunt illud , quia Chriftus prius Evangelica confilia pras- dicavit in quibusReligiofa perfectio con- fiftit,& poftmodum caeterarum Religio- num Fundatorcs illa fecuri & amplexa- ti funt,fefeque fub hoc vitae mftituto Deo confecrarnnt .• fed Carmelitana Religio, & antiquiftimi ac fandiftimiilliusFunda- tores,antequa Chriftus mundi contemp- tum praedicaftet , antequam pauper- tatem comrnendafTet, jam ipftexpauper- tatis voto pauperes erant ; necdum ca- ftit ttem 8c obedientiam praedicaVerat,ck: jam ipfi ex voto cafti & ubedientes eranK denique necdum Chnftus Religiofum praedicaverat &c coafuluerat ftatum , 8c jam ipfi erant Religiofi. Sandus Pau- lus dici t neminem pofte opcrari , nifi cre- dat,neque credere nifi audiat , ne^ audire nulpradicetur i veruntamen Rehgioft Car- )l S £ R M Carmelitae hanc impoffibiHtatem glo- riosc devincentes Evangelio ante illius promulgationem crediderunt , &c nec- dumauditum illudadimpleverunt : E« ▼angelici fuerunt antcquam daretur Evangelium , Apoftolici,antequam ef- fenr Apoftoli , Chriftiani antequam Chriftus nafceretur. Non bene dixi: plus eft efle Religiofum quam effe Chri- ftianum,& quando in orbe univerfo nul- lus dabatur Chriftianus, jam omnes Car- melitae erant Religiofi. Marcella extol- lens vocem dixit 'j Beatns venter qui te portavtt. Chriftus ad hanc vocem al- tius intonuit & dixit : Quinimo Beati quiaudtuntVerbumDei , (3 cuflodiunt tllud. At Religiofi Carmelitae fympho- nice fono altero 8c acutiflimo ad Chrifti gloriam aliud quintmo addere & dicere pofliint : Qutnimo Beati cjuinonaudi- verunt & cuftodierunttQuizi^k verbum Dei etiam necdum auditum , fervave- runt. RegiusVates mirum vocati. AceeiTerunt ad eurnDifcipuliejus,& aperiensos fuum docebat eos. Ad hxc prsmium , quod ;pollicebacur,erat • Hic magntts vocabitkr m regno ccelorum , quae conditio folis confiliorum obfervatoribus tribuitur. .'Nomenpraiterea, quo illa expreflit fuit : demandatis tfiummimis .-Confilia enim vim praccepti non obtinent,nec praecepti neceffitatem habent , nee a regno cctlo- rum excludant. Mmimm vocabitur in regno cmlorum. Haec denique particula disjunciiva aut,Legemaut Prvphetas , e- videnter oftendit Prophetarum do6tri- tiam.de quaChriftus Ioquebatur,fuifle a lege diftindam ; quia fi Prophetas folum « legis interpretes accepiflet,dicere de- buifkt.-Legem £? Prophetas , ficutcunt dixit:Lex& Propheu uftjt; adfoannem. Luc 16. v. 6. Sed Propheta; de quibus in pra:fenti loquebatur,non erantlegis in- terpretes,fed qui inftitutum 8c vitara lege fuperioremfe6tabantur,quodinftitutHm Chriftus reveraprsedicabat: quia vero E- lia$.inium& promifllo , in qua afleiit legem , de qua loquebatur, cju(d;m aj>ices ufque ad finem mundi debere fervari Ufque ad finem mun- di?ergo Chriftus non loquebatur de lege ceremoniali , quae finem jam accepit, fed dc morali , quam re ipfa adjunCtis Evangelidsconfdiisad majorem redu- cebat perfettionem , quae confilia funt legisapiccs, ideft pactesejufdem&mi- nuciora , tenuiora&fubhmiorapun&a, quje mandata minima vocantur. Apex, tfl Evangehca perfetlto , aitGlo{Ia& fandtus Chryfoftomus non provetertbus legibtu hoc dictt,fed pro hu , qut. tp/e erat frncepturtu, <}Utt e/uidemmtntmavocat, itt et magna fint t E quo apertc confc- quicur Prophetas de quibns Chriftus d.xir,cum aif : Legem aut Prophetaf, fuiiTe dlosqui inftitutum confilhs Evan- gclicis fimile fcrvabant. Idc6inhocfc- cundo textu non diftinxit Prophetas a ltge,necdixit legem& Prophetas , fed folutn delegelocutPs eft;Ao» prttcrtbtt rf/ v.t. Pf.S- v.u.. f.J 36 $ I K M O poftmodum formatus eft Sol. Sic & Sol juftinx nil minus aut amplius habet, Namtempusquovenit in mundum , in medio fuil annorum : In medto anno- rtim notum factes, Locus irr quo natus fuice.at terne medium : Operatm eft filutem m medio terrt. Ut inrelligei e- musntirevera erat,quodLux , Sapien- tia,virtus,gtatia , exempla & vita: 5an- rtorum,tam Chriftum quocunque tem- pore , quovifque loco pratcedentium r quam ipfurn (ub.equentiunr virorum inftitnta ab illo prinnrio fonte cun&a dinianabant, omnes fuerunthujusradii folis,omnefqaepiimx hujuscauiae efte- &us. Omnes Rtligiones poft Girifti ad- venrum fumpferuntexoidium , Carme- litaxiautrumque complexa efttempus , jam enim pndem praeceflerat ,. & poftea permanfit , quando quem imitaretur obtinuir , & quando quem imkaretur non habcbar.quando fecuueft,& quan- do quem fequcreturno i erat , quan- do audivit & quando necdum audiverat &femper aChrift illuminata, permo- ta& prxvenrafuit fempcr iupra & iafira folem j lanetas habuit , dies ance & poft folis ortum pofledit, fed omnes ab eodem fole illuftraros.. O quanta cum gl ria &c propnetate de hac iacra dici potefl familia : Permanebtt cumfok (3 ante lunamJiemper cum fole,fed ante lunim,femper cum fote , quia utroque tempoie , in u roque ftatufemper a. Chnfto illuminata fuit , fed ante lunam, quia priori tempore & in ft itu priori facia ilhmam piaeccfln Vnginem. Ve- SBQtamen Iicct ifti Rd ;iofi puores fint Matrcilliustamen eflefiliinOn defiftunt. Quri moea i| fa de caufa magis proprii fii.gulariorcfque rluus filii Scmagis pri- D 1 B. V. M A K I A mogenito ipfius fimilcs exiftunt i bxe enim eft unica prxcellaitiflirrx hu.us Matris prxrogativa, quod illa torumfit Mater filioi um,qui antequam iUa eflet in mundo.jam exifubant Etgenttrix cjuan- do non,qux feculorum qeneravtt uiutho~ rem ? ruit horum lila genitrixfiliorum,. qui jam tempore ante lllam exrftebant , ficut Mater fuit Filii, qi i ab xterno jam erar; Beatus venter^ut te portavtt. VErum cnm ad finem mea dccur- rat oratio,erir fortafle ,. nec im- merito ■ qui dicat perperam ei finema me fuifle impofitum.. Etenim cum divimflSauirn Sacramentum fo- lemnitatcm frodiernam prarfenria fua honoraverit, & cumipfum folemnitatis hujus partem potiflimam conftituac , xquum efle non videtur , ut ipfum in didione hac mca locum nullum inve- niat. Audio,atque enm in fincm inta- cta hactenus reliqui llla mei thematis veiba.- £S? uberaqr.&fuxiftt , ifthic pio Lac.\x„ coronide Ula ut exponerem, cum fint a »«*7- fermonis hujus meicontentu nequaqu.m alienav Non ignoratis.Auditores, primoge- nitosadalimenta natuminoiibus , five, ut fic dicam , fecundogenitis prx- benda teneri.qus quidem alimcnta qua- litati cvconihtioni eoruu. fint conformia oporter. £t quemadniodum Carmeli- tac ex parte Deiparx Virginis fecundo- gcniti fratres funtChrifti , hicproinde ahmenta eis fuppedirare tenebarnr , &: talia quidem alimcnra qux Matris Dei Filiisdigna&convenientia eflent. Sed qux.iumhxc eflc debebat alimonia , nifi. ipfe Deus in cibum datus ? veriflimur» equidem eft Sacratiflimum Coipons Chri- De Monte Cakmilo. Chrifti Sacramentum pro omnibus cfle efTbrmatum fuit 37 Beattts vettterqttite jbffkutum, at poteft illud diverfis omni- fortavit Dedit fccundo & millenis vici- nomodisapplicari.Chnftusenimexgra- bus fangjainem oberumfuorum , quoil- ria ac pura puta liberalitarePanem cceli dedkcseteris hominibus, Carmelitis au- cem veluri ex dcbito atqne obligatione.. Gatterisfukgraria, fuitliberalitas, cpiia Chriftus, utRedemptor,hocillisSacra- menrum dare non ?enebatur:pro Carme- Irisautem fuit debirum , fukobligatio, quia uc primogenkus frater ad haecipfis fuppediunda. alknenta obHringebatur,. Sed dicer fortafle nonnemo,quod alimo» lliam quidem ipfis fuppedi tare tenebatur,. at noniftam, ad alimenta quidem fratri- hus fuis ac Matris fuae filiis fubminiftraa- da obligabarut atquanamrationehoee cdimoniaex propria ipfius fubftantiafiu> diverfis accidentibus,quale eft Sacrofan- £Eum Euchai .ftia; Saaamentum , depro- meuda:erax ? jam dicam^attendite. Chri- &us ut Frarer, primpgenkus propriaema- tris fihos & fratres fecundogenitos tnli- feisallknentis fuftentare tTebatur y qua- Hibus matei ipfum aluerat. At quaenam illa erant Jrefpondet EvangeliuiTk: Et tibera. qtt* fttx-.fi h Cibus quo Sacratiffima Virgo ftium enurrivit fiiin i n,fuk puriffimum lac uberum fuoram» Lac vero quodnam eft ahmerrturn Sc quxrram fubftantia . kiter- rogate Ariftote'em & Gaienum. Lac,in- qniunceft-fanguis albusySc aJialacinrer&r fanguine diftmrafo non eft r nifi quodlac fitfarrguis albns , &fanguislacrubrum,, Eademremm efl fubfta^tia, fed acckfenria fuut diverfa, Atque ita puriffima Virgo y Dbmina n oftra,duabus vkibirs ac dupl ici modo pinifllrfmm fanguinerafuumChri- fSo communicavk.- femelemm vilce um fuorumfanguinem ei dedir, equofacra- alfimum corpus iliius^pfum dum genuit,. lum fuftentavit atque enutrivk; Et ubera cjHA ftixtfit.Eximet unum & alterumfan- guinem, qui totuski Chrifii converteba- turfubftantiam , alia differentianon erat pra;reraccidenrium albedinem, Qiiem- adnodum ergo SancT:ifMn & quod emplius , binorum Miniftrorum primo- rum,ut per fimplicem petitionem fine de- liberarione prxvia, difcuifione &c confi- lio concedenda vidcatur?integro licct ca- le quid prxtcndcnte regno , nihilominus fufpendenda forerprxcenfio : Quidni confiderarent fubditi, quod fibi fociati ac individai pondus & energiam nec non vim refolutionihus fupremis addere pof- AM QjSARTAM fent Et hoce6magis,quodfimilialoc* ea ambieuubus non conieranuir .immo ambiendu , indigni viderimcipiant , 6c dum aclualiter petunt indignosleoften- dunt. Peteie &: cxpediri, in hifce cafi- bus correlativa efle oportet. Qjanto p'udenuus i^eliulque egiflcnt hi duo praetendeLtesfilii , liChuftofeligentefc exaliis,ut majori moment; negotia com- mii ceret, d .clinaflent, modsfteque & di- fcrete reluCtando fe excufaflent ! Moyfen primarium Dei minifterium recufantem in,£gypto,exaicatum Deuslaterifuo (o- ciavit, etiam nomcn fuum illi delegando cum_ poteftatc ; eonftituite Deum Phar E**^-7* raonts. v * u Scio equidem , 'breve illud vertum Dic , tribus literis omnem trium divina- rum perfonarum , .quarum Chriftus una eft,includere poceftacem. Hinc omnium Angelorum lapiencifllmui , utrum Chri- ftus Filiuscflet Dei , probaturus , eodem ufus eft verbo \fiF.ilius Dei e*,dic,ut lapt- Mattlt. .des tftipanes fiant. At quamvis Chriftus 4.V.3. velunico verbulo ^/c , lapides in panes convercet e,& ex lapidibus rilios Abrahx fufcicare poflec: adcreandos nihilominus homines , quibus cotius mundi guberna- culu.ncrederevelir , nunquamufuscft, nec folis ucetur verbis.Creacurxiftx non uno,dtc, 'fiunCjlicec Crearor ipfe fic Deus. Solem , lunam, ftellas, plantas, animalia aerisjterrce Sc maris , dicendo cre.ivjc Deus : ipfe dtxtt &faclafunt Creaturus l J fali+% % vero hominein , quem illis prxficerer, v. /. coufilio prxniiflo non dixic : dicamus', Gen. i # led : factamus : factamus htmmemad v.i6. imagtnem , & fimi/irudinem noftram,($ frafit. Nonfic fiunt Miniftritanti. Qiii illoscreat, facereeoldem debet: cViph- mec utfiant,fcdifponere debent. Re- cor- POST DoMINlCAM S Matth, JPfal.llj, V» 2. £xod,}2, : v.iz, Matth, tf.V.lj, cordare , Domina, fauftiffimi illius diei, quiunquamdomuitua: illuxit , quando Oiriftus eofdem filios tuos eiigendo in Minifterium fuum alTumf fit; & quidil- listuncdixit ? faciamvosfieripifcatores hominum.q. d, Ego faciam,ut vos pi£ca- tores hominum fiatis. SiChriftumin ipfis multum facere , ipfofque mukum infefacere oportet , urexpifcatoribus pifcatores evadant : quomodo adfub- eundalocaprima, qure proillis poftwlas, velverbulo tantum iuosadmittideiulc- Verum pofito,nonconce{ib cafu, quo Peus petito tuo annuendo diceret,quod petis : quid di&urum puusmundum? an ignorasChriftum illum efie Domiiuun, antmanus dicendo : ne quando dicmtgentes ; ubi efl Dem eo- rum \ne qu&fo dicstxtis£ayptti,&C \\,fantla fanflvrfim ingredi fuit permiiTum ? quid generofa omnium abdicatio dicet Phi- lippi , quifibi omnibufque fufficere pu- tabat & proteftabatur folam vifionem fart III, ECUNDAM QUADRAG.' ^| Patris?& quidem,fiiftud domefticosin- ter parietes dici poteft , exclufis etiam murmurationibusjuda^quidforisportis poteric dici ? nunquid confultum eft dici Sc audiri , apudjuftitia: veritatifquema- giftrum, plusvalereafFedbumquam roe- ritum, unumquelatus indalgerijoanni, quiaejusdiledtus ; alterumque Jacobo, quia ejus frater.^nunquid confukum eft, utfaroafticeMicatur, ciim Chriftusmira- culis fuamprobaveritdivinitatem,& ele- cTrione hac fuam demonftraverit huma- nitatem , quodhumanisagaturafFe&i- bus ? &quodexceditomnia,utdicatur quod in unius Monarchia* (quam exem- plar oportet efie omnium ) gubernationc, admulieris unkis interventionemdiftri- buantur officia 8c Ioca?ecce hoc eft,quod de Chrifto dici tacite defideras , dum tuu m dic pron ncias, Neque ab hujufcernodi di&eriJs ex- emptos & iramunes arbitreris futuros, proquibuspoftuIas.Proinde fi tuosamas «Iios, Domina,per eundemteamorera obfecro , neifto tuo dic illosfimilibus di&eriis exponas. Poriffimum i pfor um encomium hucufque fuit, quod Pctro & Andrea relinquentibus tantum retia, Joannes & Jacobus cum retibus fimut re- liquerintpatrem: reltBUretibus^ Pa- Matth. tre, Mod6dicetur,quamvisreliquerint a.v\iu retia&patpem.nonrehquifTeretia&rma- trem; quamediante, unico velut uaftu duo potiora regni Chriftiloca pifcari co- nantur , quodilli totixquivalet;fiqui- dem totum ejus regimen compledatur. Inpraefensufqucdicebatur , quodcum duoefientillotum trium, quiadcontem- plandam gloriam Thabor fuerant elecTri, tam fuerintprudentes, ut vident^s tacue- rint, quandofocius ipforumPctruspro F impru- "^t Sermo In Fem imprudentefuithabitus , eo quodfuiflec locutus : nunc vero ingracicudinis ar- gucnturergaPetrum ; uc, cumilleeof- dem fu* incluferit petitioni dicendo, Afatth. B° num *ft not hiC e ff e: ^* non *" ol " m ^ utn i vs fua petitione noncomprehenderint.fed exprefse , nec fine injuria pra:teritum excluierint ; cum foIumiftum,ne obicem poneret petito pcrtimefcere poflent. In prasfensufque , inter potiflimosfchola: Chrifti Dilcipulos fuerunt computaci, & hinc toties aliis praelati : jam ver6 imperfe&ioribus & r udioribus annume- rabuntur : mota enim quxftione , quis eorum major eflet , cum refolverec Chnftus , eum fore maximum qui hic ' fefe faceret minimum , tam perperam doctrinam iftam incellexerunc le&io- nemque ex ea tam erroneam afliimpfe- runt, ut vice ejus , quod ultima hbi mox loca eligerent , uterque locaambiveric prima. Similia de filiis Zebedati , Domina, fuper illo tuo Dic , difleminabuntur elo- quia : aquibusnec mater exempra ma- nebir. Quid Marias reliquas , necfine ratione &fundamento, dicturas opina- ris ? Devotionis pictatifque laude illae fnut illuftres ; veruin quemadmodum tuarum contemplationum fublimitas to- taliter in te non mortifieavii ambitio- nem contingerequoquepoteft,quodnec illx in fuarum cxercitio contemplatio- num debiteraorrificarintinvidiam. Ne- ?|ue illis defunt filii : & quae filiis carer, ratrem habct. Etfubticendo reliquas f in quibus conditionis cognationifque sequalitas fufficientifllme dHerenti* iftius admirationem moverc poteft) quid Magdalena , pro parte dicet La- ua \ & u illa ufiuto fibi mor e uc utnti AM QuARTAM quid dictc , auc dicere potecic Mir- tha , quam mulieremq ierclisafluetanii nofti ? nunquid nun dicct ( faltem in- tra fe) cftne poflibile , quod (ublimes adeo cogitationes , in Ibrorum Domini Bcthanice corda non afcendant , qua- les vilium Tyberiadis pifcatorum mater conceperit , & pioderenon erubefcat? Si Chriftusdiftantias illas , iifdem non metitur circinis, quibuseas mundus di- fcernit : modeftia faltcm ipfius inficias irenon poteiit , pro authoritateRegis, Miniftrorumque refpectu , nec non eorundem ofriciorum dignitate perfo- narum qualitatem & capaciratem pluri- niumconferre. Salome fiduciamfuam fundantein fui gratia Joann>s , noneft minor illa Lazari : quia fi unus tiiulo gaudet dilecti , Qnem dthgebat fefm. T oan >*t* Alcer titulo gaudet amati : Quem *mM. v Ante octiduum Chriftus illum quatri- duanum fufcitavit mortuum. Ec quod- t oan - ir * nam , quxfo , (ubjectum Principis la- v * h tere dignius , quamhomo munaialte- rius f quis omnes ipfius refolutiones pronis auribus venerabundus nonexci- peret , &fingula ipfiusveiba&decre- ta , velutoraculanonhabebit ? oranes Miniftrorum errores aliam non habenc origincm , quam quod dc prarfenci tan- tumvita tra&ent , alteriusimmemores: Aft homo expcrientia gnarus, quid vivc- refit, & mori,quidmachmabitur,quid molierur , quod non debirum aflequatur fcopum, vel quafi acu tangatur ? proin- de ex fola hac prxrogativa non unum, fed utrumqueChrifti latus Lazarus me- rebatur. Chiiftus in monte Thabor, prima regni fui majeftatis edens fpeci- minalateriuni Moylcn,alren vero junxir Eliam ; quiaalter adhuc vivebat, alter mor- Po*T DoMINlCAM S tnortuus erat .- qux utraque proprietas m uno rcfufcitato concurrir. Tanquam vivus, requirentium fe vivornm merita remunerabit : tanquam mortuus, re- fedendo alliftere licer. Horno fedeus pedibus nonconfiftit, fim 1 tcr ncca^is, fcdensinnititur lis, immoill iscolligir. At Chcrubiniftando j>ed,bus,iiumUon- AM QUARTAM fiftuntalis Chinc illas fcmper habente»- tcnfas) nequeenimab altantro laterum federc pcimittuntur , veluthommes,pe- dibus femper fimul 8calis infiftere quo- modocunque compulfi. Idemlfaiasin duobus Seraphinis thronoDei a latere af- fiftentibus obfervavit : FtdiDomtnum IQt,£, VtU fedentem fufer foltum excelfum, & eieva- ^ tum,Seraphmftabant ; & volabant. Sta- £/«A,qui pedibus : Polabant ; quia pcdi- busfimul&alis infiftebant. Sedensvcro lolus erat Deus ; VidiDomtnumfeden- tem. UnumfiIiorumtuorum,Domina, Cherubinum efle negare non poflum, Joannemfcilicet, hominem alis, & non quibufcunque , fed aquilarinftructum (fieenimillumEze h cl , in currus fui defcriptione dcpinxit) vcrum quamvi* ille fit, fimulque frater ejus Jacobus efler alisinftru&us, & Chriftusipfisfical.uii; indulgeret quodpctis , fcilicet loca ad latusdextrnm & finiftrum , nihilomi- nus nec fedebunr , nec federe poterunt i quodmemorialetuum praetendit :UtJe- deant. Ulterius notumtibicnpio , poftul ra loca , nec ad fedendum folurrmedo efle, nec <'d ftandum. In cujus rei pro- bationem filiis tuis vocationis fux tan- rum recordari fufliciebat. Chrifhtsillos vocandoquiddixit?^«//tf/>0y?wf. Non Matth. ergoadfedendurr\,necadftandum : fed ^.v.,j>. ad iequendum & ambulandum. Chri- ftufque eos vocavit , non fedens, neque ftans-.fedambulans : Ambulansjefaju- ibtd. xtamareGaltUA. Cum igitut exprcisc v.\%. vocati fiat adfequendum , &ambu:an- dum poft Chriftum, velle modo non am- bttlare , fed federe , neque poft Chnftum fedadlateraipfius, quis non dictt, hoc clTc vocationi contrahe, vel ab ca defice- re/ PoST DoMINICAM SeCUNDAM QuADRA^ te ? Ah quam vereor,ne non folum exe- poleos .- nunc ju Bethfaida,NaiH»,Betha- ant non heneexpediti, fed ftultorum in- ftar & malefanorum more hahiti ! Veiut mentis irnpos hahitus fuit Petrus in mon- te Thabor. £t -quare/ quia volebat,ut Chriftusfedem ibidem Sc tabernaculum figeret in monte. Ipfi folares radij e* facie Chrifti exeuntes,qui Petn perftrin * gebant ocuIos,in mentem illivotare de- bcbant , Chriftumnon venifle inmun- dum,ad fedendumaur ftandum,Iocuniq; tabernaculi ipfius non efle montem quie- fum ln fole pofuit tabernaculum fuum, ' inquirDavid q. d. Chriftum m fole ta- bernaculum fuum efle pofiturum , utnon folum habitator.fed domus , &non fb- lum dornus&pavimentumejus, fed ipfe fi tus & Iocus , in quo fundata erat , in perpetuoambularentmotu. De cireu- lo , quem fol inccflanter circumeundo peragit, & ad mundum circumeundum rcvertiturinquit Salomon ♦ Gyrat per medium,& fieftitur ad u4ejuilonem , Itt- Jlrans umverfa i» circuitu. Iftudque f acit & fecit femper Chriftus , poftquam ad illuminandum illumapparuit : cum ccrtoccrtius , fi vita ipfius aclionefque confcriberentur , frequentiffimeinhac hiftoria occurrerct : circmbatjerambu- labat. Optimi pafluum Chrifti teftes iidem efle pofluHt,qui modo petunt ut fedeanr, quomodo fme quietc , fine fcflione in vivaquafirota circuierir : nunc incivi- tatibus,nunc in defertis , nunc in littori- bus : nunc in Judaea, jam in Galilxa; modoin Samatia : nunc in Jerufalem, jam in Capharnaum,mod6 in Tyro jam in Sidonemnne in Cana,jam in Jericho: aunc in Cxfarea Philippi , jam in regio- ae Getafcnorum.modo in finibus Deca- nia,Nazareth,Ephrem ; ita ut necpatria, feuregioefletpopulofa , nec locusexi- guus aut pagus,quem Chriftus,ad omnes luce fua illuminandos, fuispaflibusnou fandrificaflet Denique in illisipfis fe- creris,qua? modo ChriftusDjfcipulis fuis revclat cla> iflirne aperuit, viam,qua ten- debat in }erufafcm,efle ut fufp»nfus mo- rereturin crucej ut hinc videatis,num aequo & decoro fit congruum, quod la- tera petant Regis ad mortem pedibus tendentis, qui eaprxtenduntadfeden- dum j Ut fedeant^ §. IV. JLTA Verbum valdebreve , fed non -* minoredignum confideratione.Tu djcis, Etquisnon dicet; qui funt hi. ? credibile eft , non paucos fcfe mox retibus & navi intricaturos; afttam Ionge ab fit a me, ut hoe abjecto f pofito quod tale fit) & vili offendai officio,quin pifcatorum exercitium optimus mihipo- tiusvideatur novitiatusj quihifceApo- ftehs, proprimorum Miniftrorumpro- feflione obtingerepoflet.Quid eftnavis, nifi parva refpublieapEt quid eft monar- chia,nifi navis magna ? exercitio unius, praxis addifcitur alrerius. Novifle cla- vum de una in alteram navis partem mit- tere,moxquefirmarc,ubi congruit jnofle explicare vela, quando progrediendum, eademquecon{rahere,quandcinflecl:en- dum,aut regrediendum,colligere remos, quanefo appellendum ♦ fluxum & reflu- xum expeCtaremaris,conjundtiones co- gnorcere,curfumque cceleftem obferva- re .- nofle vela ventis accommodarc/unes ccrum estendere & retrahete,pro ven- F § torurn jfc Sjrmo 1h Femam Qbartam tornm alternatione eofdem firmare in le , antequam confcenderet thronum? cempeftare, &intranquillitate rudentes &poftmodum , quid in ipfoapparuit? laxare. Tantam politiam ars pifcatoris, omnes iftac virtutes in vitia fuerunt im- narigandomare requirit , majoremque mutatot contraria,tamq; indigne e thro- adhuc pifcandi induftria. NolTe tcxcre no meruit deponi,quam digne antea ad- rcte & fuo loco facere nodum ; fcire eundem fuerat eve&us. Eve&us vero& plumbum & fnber ponderare .-mare cir- depofitus,proprie nonfuicidemSaul.jam cumcingere, folidamque extrahendat fa- enim alius erat.Nemo excelfam confcen- gens terram providere,novifle difponc- dit turrim : quin defpiciens deorfum ocu- re hamum,eundemque tegere, nepifcis lorum caliginem capitifque vertiginem aut pi .-Emoideat,aut videat.- fcire dimitte- incurrent.Has filiis timc calignes & vcr- re,vel retrahere , &retinere chordanv tigines,necpeniruscredas,eosmod6efle congruam afligere efcam & allicientia hoc quod funt , //<,pofteaenim erunt alimenta fpargerc. Unum tantum pro alii. Quoufquc Adam fuit privatus,in- locis laceralibus pifcatori deefle noto : nocentiam originalem confervavit in fcilicet exercitium attrahendi : &iftud, qua fuerat creatus ; fed de regimine & Domina . non folum non reprehenditur, pracfidentiis aliarum creaturarum jam fed commendatur in illo:hoc vero filii tui inveftito,ipfamox honoris fubtimitas ca- prxtendunt,&ipfumtupetis. pitis vertiginem , judiciique caliginem p „ Vecum dices mihi,eodem verbulo,///, induxk : Uomocumtnhonoreefet nonin- J * 4 • huic fcrupulo refponderi, Cum illi, tellexitStxaxXtm metamorphofim muta- v ' '* pro quibus intercedis, ab omni proprii tioftatus Adamoinduxit,utjamnoneflet commodi ftudio & amore tam fmt re- idem,fed dupliciteralius. Alius, quia moti,ut omnia reliquerint .-necdeillis voluit efle ficut Deus ; & alius quia re- minus,quam decem reliquis veraciter di- manfu velut brutum. Utramque hanc Mdttk K ericS!Pecrus 5 Ecr* nos re Itqutmus omnta. metamorphofin Deus declaravit ; illam i<}*v.ij. Pi-opofitio haecmagnamquandoquepa- hominisinDeumperintelle&um ; Ecce Gen.f. tietur replicam,in uno exduodecim iftis, Mam ^uafunm ex nobu fatttu efl : & v.ii. •uxta Pfalmi quadragefimiProphetiam, illamhominisin bzutxxm, comparatm efi ubidicitur , quod poftquam reliquit jumentts& fmtlufatltu efi *//*.Ne filio- ^.Ij, propria, exalieniconcupifcentiaeode- rum tuorum intellectui virtutive plus ▼eniet, ut proprium fuum vendat Domi- xquo fidas. Attende,quam vis tui fint fi- Fium. Quia vero ad propofitionem hanc lii,& Adami quoque filios efle. Quod fiihilreplicavitChriftus, necegoquic- moddin ipfis eft modcftia , poftea erit quamreplicabo. Solum tibi dico.Salo- fuperbia 5 quod jam videtui fcienna, me,quamvisfiliituimod6fint,///,ubiad Pofted erit infcitia : tantoque amphus, latera fe viderint Chnfti,contingere po- qranro ex humiliore cve&i fuemu tor- tcft,urev.idantalii. Num adhuc ignoras tuna.Illa verba Jobi confidera .■ deterra « , ^ qu6dofficia,&honoiesmutentmores;& furreElurnifum,^ vtdcboDeum egotpjc, JocanaturasrQuis innocentior.quis hu- ^nonahuu Uthomoeredus de terra milior,quismodeftior,qmsfanaiorSau- idemfit, &nonalius, ingrauaiimul& glo- PoST DOM. SECUNDAM QUt AD R. AGt S I UM. gloru coiafirmatus fit , necefTe videtur. ipfius , in filiorum tuorum naturam in- Eccenum fi'ii tuipericlitentur , ne fint e!ii& valdealii, quamvismodo fint ifti, Ht ! Verum enim vero,ego alios efle nolo, fed eofdem ipfos qui funt , neque ulla rarione ipfi latcribus , autlateraChrifti ipfis conveniant. Qjjando Chriftusil- los ad fequendum (e vocavit , ipfos torqueam , ipfi tibinarrenr,quidfibi in Samaria acciderit, Certa occafione Sa- maritani Chriftum recipere {ecumquc demorari noluerunt, Et ecce quanta moxintuis folis Joanne & Jacobo fero- cia 6c vindicta: zelus fe prodiditlDo»?^, vts dtcimus,ut ignts defcendat de cce/.o,& i> af ^. confumat illos ? Ecce.nunquid erant ful- Aiarc.j. £oanerges,ide(t,jilios tcnitrui , appella- mina; ut nonminus,quamtoram Sama^ V ij. tos nofti Nec te latet filios tonitrui riam,igneccelitus emii7b,unico momen- to deleturi cflent?cum calibus confiliis,& furiisne vel octidui quidem fpatiorotus confifteret mundus, quanrbminus Mo- narchia una ? Chriftus ad illosconver- fusdixirjA^/f/m cujus fpirttus eftis:H- Ibidtt lia? ifte eft fpiritus,non meus. Et quo- modolatusftipabitChrifti, quinon eft fpiritusChriftiffpiritus adeb prcecipites & vehementesnecPrincipes juxta fe to- leranr,neque ipfimet llli fui ipfius funt capaces&potentes. Et hi funt, Salo- me,illj,quibus non unum,fed utrumque latuspetis ; Hi. tos nbfti Nec te latet filios tonitrui in phrafiHebraica,idemefle, quodful- mina , fulmina enim tonitrui funt par- tus. Nunquid igitur confultum tibi videtur , ut Chriftus regio jara infidens throno a fulminibuscircumdetur ? con- fultiflimum fane foret, omnes ex palatio fugere , nec quenquam inauditorio comparere. Primam lcgem condente Deo , inter tonitrua & fulgura ( erat enimlex rigidaj inmonte Sina, omnes procul fugerunt a monte dicentes : non Exod.to. loquatur nobis Dominus : aft. in lege Chrifti quam fuavem ipfe vocat,omnef- que,ad fe ut veniant,in vitat: ventte ad me v.\j, Matt.n }<>• & omnesjugumenimmeumfuave eft\ non conveniuntfulmina manfuetudini, tara- que benigni Principis clementix. Opera: pretium foret , talibus a latere ftipari Miniftris , quorum quodlibet refpon- 4. V. » Ittudfduo , majorem adhuc X-^involvit diflbnantiam. Rrgisambis famUiaritatem,&hanc duobuspo- fum eflet tonitru , quilibet afpectus ful- ftulas : Duo ? utrum expediar Regibus vel men,& quxhbet relblutio fulgetrum. Si Joannes eft Aquila,&Jacobusambitefle ficutille , aquila cumfulgetroin manu, lateri quadrabic Jovis,at nen Chrifti. In fumma ifti tui filii valde ignei funt & ardentes , nec ad latera Regis tanta fero- ciatoleratur. Porro, ncimportunumil- lud noraen Boanerges five Filii tronitt ui, plus habere fonitus , quam realitatis exi- ftimis, vel quodego interpretationem famili rarem , an non, unum habere Probiema eft , interPoJiticos nondum decifum ? fed duos habere familiares, nemo affirmaret , id, aut cogitaret qui- dem. Enim vero, fi Filiitui hiftoriiS facras aut profanas legiflent , ab exor- dio mundi in prxfens nfque tempus «, nequidem tale quid in mentem admir- tendum foret. Deus fexto mundi die creavitAdam, utin gijbernatione illiuc tmagiS 4| StKU9 In Feri itnago fua appareret,&moxdie fequen- tiDeus requieviffe dicitur; fupremis e- nim Principibus confultumcftperfonam habere feciindam fui reprxfentativam , & cui innitendo quiefcant. Ifte vero homo ( qui in omnibus fupponitur efle primus) fingularis efle debet,&non ge- minus t proinde Deus non duos , fed unum condidit Adamum : inter primos Chaldxos primus Nabuchodonoforis Minifter fuitDaniel/edfolus: inter /£- gyptiosPharaonis, Jofeph , fcdjofeph folus-interGrxcos Alexandii^pheftion, fcd Epheftion folus : inter Pcrlas Aflue- rijAman &Mardochxus, fed non fuKul, fed fucceflive diverfo tempore.&femper unus folus. Si quodexemplumhabetur deduobus, non fuit nifi in exitium & ruinamRegis, &perditionern coronx. NullusRegummajorem feumelicrem a latere fuo habuit Miniftrum Abfolone , invafo & aufpicato jam iegno,fcilicet A- chitophelem, cujus confilia, atteftante fcripturafacra,nonerant alia, quamdi- vina oracula. Porro D*vid Abfploni yelut regni invafori,& tyranno coronam dcnuo abripere meditans,quid fecit f ve- lutadeoprudens nonalip medio fuit u- fus , quam quod alteri Abfolonis lateri fecundum aflbciaretMiniftrum, qui fuic Chufai ; & ita factura eft. Diflidebant fententiis hi duo Miniftri : negledto A- chitophelc , Chufai opinionem Abfolon Fuit fecutus proinde qui Achitophele folo ufus, fe confervaflec , quia adhibuit «luos.fe perdidit, Natur dis inconvenientix hujus ratio eftjquia ubi duo funt intellccl:us,dux vo- luntates dux naturx.dux deniq; difcor- dantesconcurrunt perfonx , non poteft eflc unio, Unio hypoftatica inChrifto KU QttAHTAW * (qux maximum divinx omnfpotentix & fapientix fuit miraculum ) duas univic naturas,duas voluntates, & duos intelle- ctus: fcd notate,quod ioadmirabili hoc compofito,non dux , feduna tantumfic perfona. In unaperfonaduointelle&us, dux voluntatcs : fed in duabus perfonis diflidentibus ( uti duobus hominibus, duo) hxc unio eftimraculumquodDeus nunquam fecit , aut faciet. In SS. Ttini- tacequoque hujufcemodi invenitur u« nio.alioadmirabiliore modo. Perfonx funt tres realiter diftinctx ? ejusdem om- nes intclligentix & voluntatis : quam- vis enim tres fint perfonx , non tamen tresfunt naturx, tresintelleclus, &tres voluntates,fed una natura, unusintelle- cumnonfiliirintfedextranei^U0s deaturpquoties quisgauderet idem dere gubernaredebe^entfintelleclus non ea aliquaferrefuffragiurn, quod de4it fo- iibertategaudcnt^ua v luntates,fed nec cins,&quia tantum eft aiienum & non ldeommuscuicrcpantjudkando etiam fnum.fufFragatur in contrarium ? Hoc quando informationes funt exdem, modo fiftct & impedietur negotiorum Moyfes&Jofue eodem temporede curfus ; & hxc opinionum difcordia monte Sinai defcendebant , quo Filii Regnieritremora, &ex hocfolum ca- Ifrad m caftris fufo recenter Idolo fefta pite,quod non unus,fed duoadmoti fint agebant uterque clamores applaufuf- gubernacuIo:Dw. que populi tripudianris auribus perci- i. VI. piebat/cd ecce,quam diverfumdeiuper utriufque judicium. Jofue tumultum Mxodgi. bellicum interpretaWur : VluUtm TfMimei. Dicendo,tuos eflefilios vi- *u.iy. fugmaudnur m caflrts : Moyfes non ^deo , Salome , te totumdifcurtum tympanorum & tubarum fonitum , fed nieum ; explodere , «lum velut mulier tnpudiantium voces fibi videbatur au- 3cmareroainesinconvenientias,difcor- dire : Vocem .cantantium ego audio. ita diaque metus diiiipari putas ex eo quoi .ut.cum-eatdem effent voccs. &*iterrgo fecura eftfemper- fecent,qui audiexint, utfinguli aiiud de- que erit i^fis animorum unio & con- iuperdiverfum formarentjudicium.U- cordia. Ah ! Domina,quimparumno- no d l cent e ,cantant J alter dixit, pugnant: fti, qU am inflrma fit fpeciofi hujus figni- .& pugBaiioneratincaftris, fedinjudi- ficationoiTunis^uod interhomines fra- cio autuentis. Nullatehus igitur auhe ternitas nuncupatur / in carne& fangui- Chrifti expedit ., prout tu ideam ipfius ne fundatum cfle fufficit : ut fubfiftemia concipis ., ut binos primarios Miniftros & firmitas illi defit. Longe aiia ambi- habeat : liQct enimMoyfi & Jofuepra:- tipnis J cupiditata,»nulationis , invidis itantia fotent patiles (quad rariffimum aliarumque human* focietatis concor- m ^^^m^^m^ws-. di*quepeftium,eftpotentia, qnafacra- tclIeetibusiTunus , quam vdluntatibus, tiflima naturac fcedera & vincula profa- femper, ; feuqu«fifemperdifaepent& nata diflblvuntur. Et quemadmodum ^iilentiant. Naturalem pmereo incli- pe ffi ma vitiorum horum fementis nafci- nationem , ( qua qnflibet luccre appetit, tur & communicatur inter a^quales ita ubx velut in duobusplanetis divrfam lu- inter iifdem Ortosparentibus naturalior cemefieoportet. UtLunafplendorem «ftdifcordia. De eodem paradifi fonte iuum impcrtiat , aSole fcgregari opus exeunt flumina,fineomnifocietateadin- eit ; fequendo enim Solem iifdem paih- vicera,quoiibet diverfam tenente viam* bus,non apparet. Et quis inteiiectus, non folum divifa ab invicem,fed fibioo* ^yo%^^t0mMM6^ pofita. Porrofiilludcomingat inaqua G po Sermo Tn Feriam Qjiartam umpidiflimi , quid fietincalorefangui- Apeftolos,itaduellando poftea flnus «- nis?dkac ipfum ille Abelis , a Caino,& cludetalterum | & a quocunque ftererir ille Remi a Romulo effufus. Si binos ra- vi6boria,te dolor excipiet & gemitus. U- wiofaj iftius civitatis.quam hodie non ca- tinam,Salome,eadem , qua: tam sftuanti pitmundus, fundatores frarres ipfanon nuncdefiderio & folicitudine procurare cepit civitas. • fi binos fratres naturae pri- fatagisloca, poftquamobtinueris , non mogenitos ad humanum propagandum graviorem tibi indueant poenitudinem genus, tota non fuftinuit terra jun&os, filiorumne credasamari: abambitione ubinonerantalii : quomodo binos tuos eorum tibi time. Inmentem tibiveniat fibi focios&concordes idem continebit Jacobi&Efauadhuc materno in utero confiftorium.ubi quodlibet Memoriale, lu flram, O quis mihi verbavirefque miniftrabit,utexponere t bi furficia, proutoportet,diferimma,prxcipitia,pce- narnmque& airumnarum labyrinthurn, quas verbis hifce involuta non vides J uni dexteram, alteri finiftram indeterminatc poftulas.Enim ve*6,quis tibi dixit,quem- libet eorum huicdiftributioni acquietu- rum ? perfuafum tibi habe , utrumque dextcram,cV neurrum praicise prasten de- rc finiftram. Jacobus dexreram deberi putatastatijoannes aflignandana confi- dit amori : cumqueneceflariumfit alter- utrum prffferri, quopadoambo erunt contenti/Si Chriftus duas haberet dexte- ras,necdum fecura eflet parilitas. Verum cum locafintin2equalia,&eadem utrique ambido, uter eorum prceferentiara , in aitero , vel in feipfo sequo feret animo ina;qualitatem?RacheI fecundo genitum enixafqui vitam illi fuftulit) nomen illi ^«o«/,quodfiliumdolorisfignificar,im- pofuk,quod Jacob pater ejus mox inBen- jamin quod filium dexteras fignificat,im- rnutavit.Sed in cafu vel contentione prse- fenti , in qua filiorum akeri obtinget dextera,& alteri fmiftra,non eftdubium, quin filius dextera; filius fit futurus dolo- r\ ■ c ■ r> • ^ . . . — c — r v/vuca uin f liKiciennam toie rum. Qui tuerit Benjamin Principis, erit rare fomniatam,quo pado quifpiam fra Benomframs.- nam graviffimo omnium trum fuffetet experimentaliter notam? Quadragisim JJ. |, confolari non poterat fratemiratisrefpe-v cT:us,ficin cujufcunque duorum fratrum horum prarferentia eveniet; five caufa il- lius fit stas in Jacobo, five amor in Joan- ne : fed in quocunque fratrum crit delor, idem etiam erit dolor matris. Imaginarctibi, Domina , te uaum jamhabereaddexteram , cValterumad fimftramrfed recordare fimul,quiddixe- wOitftwiNefiUtJiuiJfratua^uidfit- Mdtth. ciatdcxteratua. Porro fi Cbriftusboc 6>v.z iuuai m praxin redigendo conGlium fra- tn manus fua: dt xtrae communicaret& committeret fecreta, quorumconfcium nolletfratrem finiftr* ; qu is, qu;efo,hinc dolor , quis gemitus , quis mceror hunc occupabit , qualisiuvidiacorripiet , & non inodium & rancorem tranfeundo, in vindiclamtandcerumpat/' Quid,ama- bo, Aaronem & Mariamad murmuran- dumcontra fratrem fuum Moyfen con- citavir,nifi quod Deus huic fecreta com- municabat,qu«ipfisabfcoadebat? Qua- rc Cain fratrem fuum Abelcoecidir , nifi quod Deo gratiorern videtet.qui facrifi- cium ipfius majore favore profequeba-, tur ? non darut fraternitas atquoferens animo,aIium fibi inconfidentia &c favore efleprsdatu. Primo omniumhabitSgra- tia illum exturbare allaborat , licet uter- que eam perdat. Enim ver6,fi fratres Jo- fephi non potuerunt praeferentiam tole- dolore torquebitur , quod alter in loco, quo fe ehgnum exiftimabar, 3c quem am- biebat,fibi prarlatus fir tolei andus. Acer- be" rulit Rachel , Liam fibi , ob statem, fuilTepradatam ; fimiliterqueEfauJacob fibi pra?larumpropteramorem,Et quem yiolentiam & vim ambitionis human* ignorat,qui adverfus tantum dolorem fe fufficien ter in patientia folidatumprsefu- meret. \ . Verum adverte,quod fi fiaiftra his pe- nculiseftexpofita , nec dextera ab aliis i * r . ' ' jl : — »«'«j'oi«a, nec dextera ab aliis admoduminutroq;cafujuftumdolorem haud minoribus rimoribus fit fecura. G i Non V. xo. p Suuo In Feriam Quamam Non datar rcs fecura rninus quam Prin- migabancportus crat & anchorajpro ca- «ipum gratia , necquicquamiu fuprcma thedris quas ambiunt , ncclocus, nec poteftatefacil;us,quamcommutareraa- inftrumentum,eftquodilIas firmet. Qua nus. In materia juftitix , Regibus ad ratione mutationem in liberioribus & dexteram (eu finiftram declinare nonli- mutabilioribus non timebunt volunta- Deut i cetjitaenimprxcepitDeus : Neqttede- tibus , gnariquam facilc mutcntur vcn- 7 ' cltnet adpartemdexteram,velfimfiram. ti ? mox urvidetint Principem in alium In favorabilibut vero & gratuitis , ex ar- conjechTe oculos , ex hoc nec de die ci- bitrio, prxter, feucontra fpemmanns bum , nec de no&e fomnum capienc. commutare pofTunt. Quando Jofeph Ecce,f»mediahoiailIumloquivelaudire duos fratres filios fuos ManalTen &E- viderint,quodillin©naudierinr,jarncor- phraimparrifuojacobpro impertienda ruiflc , gratiaque exclufos autumanr, ipfis benedictione prxfentavic,Manaflen Quidquid benc fecerit , non illi attribu- pr;mogenitum ad dexteram , Ephraim ent ; & quicquid mali evenerit.ipfiau- vero natu minorem collocavit ad lini- thores exiftent. Confiderate in illis ftram; Jacobin formamcrucis commu- virtutcsquotquot voluericis, fedcarum tando 8c tranfponendo manus , ftanti nulkjneq^omnesfimul fumptx,ametu, ad dexteram fuam , impofuit finiftram fufpicione , zelotypia & smulatione ju- ftantt ver6 ad finiftramfuam , impofuit ftaquedifHdentiaillosIiberarc fufficitnr. dexteram. Hocmodo commutarc po- Nam abinvidia, necfacrarium.vcl locus teft manus, quiex aibitrio fuoimperrit facer immunis eft. /Emuii Danielis benedi&ionem. Porro Ulud ip(um,quod ipfum a larere Regis amovere geftientes, duobusfratnbus,licccfilusJol"ephevenit, occafionem aliquam &c prxtextum ad 6 . tuisfimiliterevenirepotv-ft; rotaquippe hocinquifierunt.^^r^wf occafionem, ^ * ade6volubilis,nonadpedesftatfortunx, ut invemrent Dameh ex latere Regu: uti pingitur , fed in matnbus Pnncipis a Cum vero eflet ea vitx innocentia , ofti- quodependct. ciique integritareconfpicuus,ut teftantc Ex hoc fupremo arbitrio fequitur, SacroTextu,neccaufam,necfufpicionem qu.idbinisiftis lateronibus,non folum a aliquam invcnire polTnt : NulUmejue lbuim 1ie invieem timendum fir , veium • tiam caufam &fufytcionem repenrepotuerunt: ab iis , quos ipfi pn >cul abarcere folent ; Tandcm ta.nen non folum ipfum a latue utcsfunt illi deforis ftantes. Dcfo- Regis amoverunt, fcd in lacuminfuper qu ris Sc eminus ftabat Mai dochxus, & re- penteinlocumintravit Araani, nonlo- kttru nihil tal« fufpicari, fed jam ad acce- lerandam ruinam ipfius m-gotiati. Quis fccur.im te reddet , quod nlii tui in ob- leonumconjecerunt , nonalia de eaufa, quam quod ter in dieDeum adciunt: Irtbmtemportbtu fictlebal genuafua,& Jl t J w ador«bat coramDeofuo. Num injuftior v.ic» danpoteft caufa ? numtrucnlentiorda- ccntislocis, qux prxtendunr, diu perfe- ri potert prxrextus ? talis nihibmmus vcrabunt ; velq ih illos a naturali feu caufanoncaufa, prxrexcusiftc,qui prx- ▼iolenta ipforum locorum inftabilitate tcxtus non poreratefTe, ftratagemare tali «xcmptos facict ? pronavigio.inquore- ab xmulis ^anielis luit adornatus , ut Rex POST ©OM1NICAM SECUNDAM QUABRAG. Rexeuhinon condemnare, alaterefuo peragrandoviderunrterras? quaslege- arcere , & in lacurn leonum non pof- ftt non mirtere. Ecce nunc , Domi- na,quo filios tuos ducas & dirigas Hoc runthiftorias , quibusnegotiisfueiunt occupati? necquid,necquomodoloqHi oporteat, fciunr,tracl:are cum hominibus «ibi tantum fme cxaggeratione dico ; ut amutis nonaddifcitur pifcibus. Sigu *t mi °ty 1Ciantlu ' ieonibus , nott ne- bernaculo & remo brne regebant na cclTarius eft lacus : fufficit eife la- tus. Thronus Salomonis , qui throni Chrifti fuir figura , ab utroque latere fepteni habebat Ieones ; 8c hxc funt vem •> inftrufnenta, quibusin minoribus cxercitiis dextere utimur , majoribus ad- hibita machinis inutilia^lane Sc inepta, experimur. Ab araneis didicere pifca- Satera , quar tupro filusprxtendis,ubi tores.retibus minores capere pifces ; edi- quatuordecim funt ieones pro ambo- fcerc nunc mihi,au etiam Balacnas ? dici- bus &feptempro fingulis. Quodfi tomihi, veldicillis^urrumfuper^ulas mik regeiTeris , throniSalomonicilco- confra&as, quibuslacum tranfeimtTy* nes fuifle eburneos \ ego tibi aflero , ex beriadis,oceani fe credant uadis > ubi ter- hocnonminusfuiflerimendos, Leones naturales tantum dentes habentin ore, eburneiilli ex omni partc 8c toti funt dentes : idcircoquotquotlocaillacon- fcendunt , arrofos adco & pracmorfos videmus. Quia vero confiderationibus ta non apparet, caelumque tempeftatibus obdu6tumlatet. ? hxc nihilominus felicia funtilla &fortunata, tammalcintelle- cta,quae filiis tuis procurare taruanxiefa- tagis. Cum jam ipfis vitam dederis,vi- vere illospermitte : cum illis jam ciTe de- veibo , feu claufulae nonnihil immpre-r mur» mcis te fatigare nolo , ad ultimum nunc deris,etiam efle fine, quod funt : cum jam tranfeamus , feu ultimo mcraorialis tibi magnisdoloribusconftiterint, eof- dem 8c ipfis , 8c infuper tibi augerenoli. Dolorespartus ipforum jam tranfierunt: porro dolores cx promorione ipforum nafciruri , totadurabuntvita (totadico vita,fi familiaritas ipfis procurata & pro- motio eam adazquaret durandonon diu durabilem ipfisfortunam defideras. E,- I \ VIII. 7V regno tuo. Statim pergemus ad, tuum ; primo adeamus regnum. Si i cires quid lit regnum, ejufque pondus nim vero , fi quoties lacui ifti fe con> penetrares,pracferrim quandocaufisin- mirtebant,nullusinipfos infurrexitven- cumbir fecundh ; protinus mihi perfua- ti flarus,qui non fimul cor quoqne tuum fiim haberem fore , nrvelacogitatuab- horrcrcs, nedumilludfiliistuis, quibus tam bene velle tibi videris , defiderares. Qualis, quae/o, Hereuleserit Joannes, qualis Athlas erit Jacubus , adimponen- dam humeris^fuis unius regni molem? quibufnam in aulis funt enutriti i quas concuteret ; quopa£o, quaeie,quicto & tranquillo eris animo , ubiimmenfo femperque turbido mari ipios videris immerfos , in quo tot naufragium funt paffi.? Jobum aufculta dicentem , Navar- ehum utique, in hiice maribns bene ver- G 3 faturn, f+ Sermo In Feriam Quarta» fuum,&utramque fortunam expertum; dis vivere & mori recufavit ; & fi illum ai]uanunquam,nilivcftibus&pellenu- adoptavitin filium , quod tudefideras lob 16 datus cvafic z&ttuvcn.Gigantesgemunt tuis, idfa&um eft,xque ut cudecepcus, ' aauit. Gigancens Iu ( de quibus quid hoc cflec ignorabar. Manifefte JobloquiturJ funr homines , quieopo- fane apparet , tcpiocul aula&in agris tentix , fami!iaritacis,dignicacis,&ho- ruralibus licronbufque maris Galilxx noris afcendunr, ucomnibusfuperemi- concigu senucricam. In Jerufalem ren- neanc • nullus vcro cam magnus eft, de, quomodo Chriftuseo vadit : fiper- tancufve Gigstf, ut vadum iliudillxfus rnilcrint excubix , fxculare intra pala- tranhre , autifto in fundo pcdcm fige- tium Herodis , vcl Ecclefiafticum Cai- repoiTic :hincomnesgemunc, Etnoca, phx Poncificis , & in canco famelico- quod non gemanc fupra aquam , velut rum prxrendencium tumultu & concur- nauta & pifcator cempore tempcfta- (omnesenim comedcre appetunc, & tis ; fed fub aqua ; fub aauis gemunt. & invicem comeduntj vide utrum in- O quam hoc verum , coufideratioueque ▼eniri poiTit quics , in tanta percurba- dignum t gemens exrra aquarn , refpi- tionc cranquilhcas , lncercocmucaciones rac : fub aqua gcmens refpirare prohi- ftabilicas , incer coc mendacia vericas, becur : gemicum fupprimerc cogicur, mter tot negociaciones juftitia , inter rc- Tfal f ne *g crru ^' Dus f urroc ctur:/^<>r*w/»^- fpc&us incegricas , inter totinvidiasfe- ' ntitu meo , inquiebat David Regis Sau- cur itas , incer cotadulationes &adora- lis latusftipansjquiaintcr alia difplicen- tiones modeftia, cemperancia, &fides, tiamulta , infamiliariracibus devoran- Super omnia confidera , numtantaam- da , gemitus neceflario eft reforbcn- bitionis , infatiabilifque cupiditatis fi- dus. Triftitia cordis a facie arcenda facisfacStione aliqua expleri feu tem- eft f nec in favoribus tancum , verum in p er ari qucat : & utrum filii cui id prx- ignominiis eciam&injuriisvulcuslxcicia ftarepoiiintcot, quotibicontendunt& & ferenitas prjeferenda eft. In hac con- decer tant fuper re una , aut neganda om- tinua corporisanimxque rorcura , ecce nibus,autnonnifiuniconcedenda? hinc quanta illis patientia neceflaria fit , quos oriuntur difplicencix, querelx,murrjju- familiares eflc defideras & ucrum prx- rationesderegimine, arroganrix &ela- cipuam hanc virtucem coufervarc pof- tionesMagnorum, lacrymx&lamcnra- finc , ubi virtutcs perduntur omnes. tiones pulillorum, diflenfiones,parriali- O Domina,qu»m decepcam tefilioium tates, odia, rancores,quaiumomn:um tuorum viitutibus videoj venenatatum fcopus & mcra funt, qui Aula neminem reddidit meliorem: piopius fupiemx poteftatis chrono multos bonos reddidit pcjores. Me- afliftunc , qui ejus vice relpondenr, mcntoMoyfenaulamdeferuifle Pharao- qui oraculaexcipiunc &declaranc , qui nis locofilii, & non Miniftri, habitum. decreta ejus diftribuunt ■ enim vero fi Jcfle, Davidem filiuni { uum ex aula Sau- hxc roleranda & fubeunda vcniunt , nou lis rcvocavir : Betzeliai in aula Davi- in Babylone , autNinive , tedinjeru- lalem * PoST DoMINlCAM Se"cUn»AM Q'uAD*,AG. ff falem : neque in imperio Aflyiiorum, moda procuranda &promovenda ? Ii« Pcrfarum, Grarcorum, aut Romanoruni ; quido conftat , quod vel non cognofcas fed in una Republica in tantum hodie tuosfilios , vel loca dignitatefque , ad devaftata, imminuta,adeafqueredacla quas eos evehere fatagis , non debirc anguftias.qualisilla Judatae ; quid in uni- fueris dimenfa. Jofeph &Danieltan- verfali Chriftieveniet Regno i Inregno tuo. ta: capacitatis fubjedta , totam illam fin- guli uni impenderunt regno Jofeph ^€gypti, DanielBabyloniK regno. Et IX. qux proportio Babylonias feu Babylo- , niarum centum ; unius^£gypri,vel mil- t7a:Tuo, inquisnonadvertensaut le^Egyptorum , cumregno &Monar- fciens , quantum breve hoc verbum chiaChnfti? intra ipfosparietesdome- incIudat-ProphetaDaviddilatandum fticos majus adhue fub oculis vcrfatur afreritregnumChriftiamari , ufquead exemplum. Moyfes ille homo , plus mare ; & a flumine Jordane ufque ad quamhemo titulo pra»ferensDeitare*v terminos & flnes terae .• Propheta & manibus omnipotentiam , quoties Ifaias , ex quatuor mundi partibus , ex Deo, de fua ad fuftinendum populi pen- Oriente, ex Occidente, ex Septentrio- dus infufficientia , & quidem populi ne & Meridte vcnturos vaticinatur, tanmm unius, fualege viventis, Natio- ut fe illi fubjiciant ipfumque ado- nis ejufdem & lingua: eft conqueftus ? rent. Propheta Daniel,omnesgentes, admifsa tandemexcufationeDeusfocios linguasomnes , & populos ipfi confeflii- regiminis ipfi adjunxit;fed quos & quan- ros , omnefque Reges & Monarchas tos? npn minus quam feptuaginta,ex fe- obedientiam & fervitia exhibituros ad- nioribus,majoribus, melioribufque ejuf- ftruit. Ha:c amplitudo & magnificen- dem populi ele&os. A ge , fi pro molc tiaeftRegni, Quanra proinde capaci- uniusregni,tuncnecdum regni , feptua- tas,& qualia Miniftrorum talentatibi vi- ginta tam fortes necefTaria: fuerunt co- denturneceflaria,adcongnie movendos lumnaj,qua ratione,tuduabustaminfir- &iuftentandosduostantacmachinaepo- mis , immenfamillammachinam, qux los ? fufficientne tui Joanees & Jacobus. omne quod firmamenri oonvexo conti- Circinononaflueti,<5cmappa nunquam nemr, infecolliget,credi&imponipo- infpeeta , adcognofcendas regiones& ftulas?noneftphrafispoetica,velmea/ed Gentes , adpercipicndasintelligendaf- DanielisProphet*: Etmagmtudoregni, n _ que linguas, adpenetrandaftatus, rot- qmefi fubter omne ctlum, deturpofulo 7 * que ftatuum negotia , ad expediendas Santlorum Altijfimi. V ' Z7 * legationes , recipiendas obediemias & Verum dices ad hoc, in regnoChri- homagia , qualificandaa & difponendas fti,hoc ipfo quod fit fuam , In regno tuo : ronditioncs ; ad conciliandas denique locum non habebunt perieula tanta & voluatates, omniumqne totius univerfi gravamina,velutinaliis:quantumRexille Regum & Principum imerc/Te & com- ab aliis Regibus difFert, Quoadpsrfo- Ram, 5< nam, juftitiam & bonitatem Regis ratio- nabiliter loqueris. Maxima privatorum, ieu Regum hujus mundi familiarium m- felicicas prxfentifllmumque ipfarum fa- lniUaritatum praecipitium eft , quod Mi- mrtri illi non tam Regno, quarn paflioni- busRegum deferviant, appecitibus eo- rum indulgeant, & vitia eoruadem pal- pent. Proinde gratiam Dei negligunt & pofthabent.ne de illaRegum pericliten- tur , vel ut magis in eam fe infinuent, & ftabiliant. Abrahainocura SaraUxorc fua , fub fororis nomine , ^Egyptumin- greflo,lateralesRegis,loconovorum,non rcculccuncRegi,quod homo fanctus ad- veniflec in aulam,fed mulier illis infignis & ornata nacurx doribu«,quas aeftimanc, & latria; quafi culcu yenerancur nonSan- £ti. SiRexHerodes amoreflagitiofo^le- perit Heroditdera ; fi DavidBethfabeeni ramiliariores expediunudulteria,iidem- queperfe vel fubornatos approbant & exequuncur homicidia. Rege avaro,in- ftar Koboamisvel vano,inftar Aflueri,illi imponunt tributa,illi laudantprodigali- rates & depraedicant pompas & oftenta- tioncs. Illi dcniqueNabuchodonofo- risftacuamadorant , quique ligna comr portare juvant ad accendendas feu in- flammandasfornacesBabylonicas, pro- curantes fine fcrupulo , aatiniiscombu- cantur innocentes.Similia longe aberunt a regno Chrifti>ex parrejenim Regis om- nia erunt aequitas , juftitia , moderatio, temperantia ; nequeaffiftentes lateribus ip(ius,facta fibi potcftate abuti , cjufqne limites excedereaudebunc , qux non niii juftum & neceflarium refplcier. Non vindicabit fe de Mardochaei injuriis & contumcliis Aman, manu regia ; ncque Sermo In Feriam Qjjartam Doeginvidix fe vindicabunrSaulis lan- ceajnec Joab odia, Davidis diflimulatio- ne. Verum,lice"t ex partt Regis,Laterales Chriftiab hispericulisfucuri fintimrau- nes .- ex parce (ubdirorum.graves non de- erunr.diihcultaces,quasfuperent,necnon repugriantix&concradi&iones, quibus fcopponant, De rcgno Chrifti prophetatum con- ftar,cundtaineoforenova : Ecce nova yi^tfL. factoomnia : nectelatcr quam difhcul- Vt j tcr oovitates intioducantur. Si nuvndus de novoeft fundendus , ipfum prius dif- folvi & liquefieri oportet-, quodnon nifi violenriflimo omnium elementorum ig- ne poflibil. eft. Prophetatum eft (quod hifcenoftris diebus, ipfiusChrifti prx- curforeciam praedicavir^) valles implen- das, montes & colles humiliandosjnec aliquos tantum , fcd omnino omnes..' Omnis vallts implebttur^ tmnu mons& Lhc. 5» collts humtliabttHr, Quis cam .cxcel.fi & P* ulans,xqualiter cum bove, cum damno hujusparticipet, quod tanto ipfi Iabore aratrum traheado Sc currum , nec non *iturando,conftitit. Porrocum iniquum hoc forum confuetudine introductum fenfimquefitcanonizatum ♦ cuinam Mi- niftrommtanruseritzelus', tanta virtus, tam intrepida 8c conftans magnanimitas, m contratantamadverfantium vim,illam in praxin .deducat , confirmet, atque de- fendat ? itaut,Domina,pr#termiflis,qux adhu.edjcere potuiflem , &refumendo .quo.d dixi,neque integritati Regis,neque jbono regni , neque tibi , nequc filiis tuis expediatconcediloca,quae peds; neque acceptare quamvis nonpererent, ultro- nee oblara. Quare,fi omnium rationum Jiarum pondus,aliquid apud te valeat,au- thor (uaforquetibi fum,utbrevifl3me,fa- .cillime„ & fecuriflime, non defiderando, non interpellando,neque petendo tcmec- ip(am expedias, it §. X. Hj£/unt, ClementifluneDomine confiderationes f&nondumom- nes)quas refpondendomatriZe- bedxorum, memorialiejufdem , prout occurrerunt, oppofui. Quod fi omnia memorialiafimiliter excuterentur, con- tingeretforte,quod rarior memorialium &prajtendentiumforet numerus ; Re- gefque & Miniftri importunitate care- rent. Haefitavi perplexus , utrum cum di&is confiderationibus in publicum prodirem, utinuncfactum, timens ne Ixfx majeftatisreus haberer , quod veri- tatibus iftis , fubditos a Regis minifterio retrahere & abfterrere viderer. Refol- vi tandem non reticere , quae dixi , fcru- pulo ifti dilemmate hoc 3 opinione mea , vero Sc infallibili fuccurrendo. Audituris me perfuadebo, vel non per- fuadebo : fi non perfuafero , ineodem perfeverabimus ftatu , & multi loca firpe fata praetendent ; fi perfuafero (quod non fpero) nulluseaappetet , autpro- curabit. Et quandolocaiftaminusfue- rimafFe&ata&procurata , Majeftas tua magis idoneis Miniftri» melius erit fti- pata. ?4rs 121, H SERMO )( 5« )( , ^mmmm- ...... »HU «-'It^ ,AMtU^ S E R M O De S AUGUSTINO Habitus in ejuidem Ecclefia,&: Conventu S. Vincentii Ulyflippone Anno 1648. Sic luceat lux veflra coram hommibus , ut videant ope- ra veftrabona£$ ' glorificent Patremveftrum, quimcoeliscft. Matth./. I. tioribus excellentiis ejufdem S. Augufti- ni,qux funt illae dux,a quibusSermonem fum exorfus Evangelium cum S. Augufti- no implicatum qua Doctore, iterumque implicatum cum S.Auguftino , qua San- Cto. State mecum. Chriftus toto hoc Evangelionihilin- rendit aliud,quamperfe£kam Ecclcfiafti- ci & Apoftolici cujufdam Praelari effor- mare ideam.Haec indifterenter ex duabus partibus eflentiahbus ; fcientia vidclicet, & virtute componitur.Exfcientia-,opor- tet enim efle do&um : ex virtuteioportet enim efle fantturn. Virtute prajditus fine do&rina,erit fan&us ; Scientia prsditus finevirture,eritdo£tus : fcdquacunque earum deficientc,verus non erit Przlatus. Et quid , utraque deficienre futurum? fufficictue igitur fola fcieutia erTe do- clum, Aximum intetDodores San&um,maximumque inter San&os Do&o- rem,in hocmagno thea- tro , vclut Patrem fami- liarum fuarum celebrat primogenita. Evangelium quod in hac folemnitatecantatEcclefia , nonfolum S. Auguftino apphcatum,fcdper eundera proponit explicatum. Ego vero utrum- que venerando pro debito, tam in appli- catione , quam cxplicatione , implicatio- nem non rninimam invenio. Ita ut Evan- gelium hodie S.Auguftinoapplicatuna,a S. Aiiguftino explicatum , 6c cum S.Au- guftmo implicatuin habeamus. Sed quo- modo, quaefo, & qua parte implicatum ? non minus quam duabus erfentiaJibus ipfiu* Evangchi paiubus; 3c duabus po- ftum,& fola virtute efle fan&um ? mini- mc gentium. Contingere quippe po- teft , PraelaturaquempiamdodfrimefTe fimul & (an&um , nihilofecius bonum non efle Praslatum ; poteft euim efle do- &us & fan&us fibi,& non aliis. Taliter ipfum dodtum efle oportet, ut do&us fit, «mul & DocTror : taliterque fan&us ,• ut fanctus fit , fimul & fanctificator. Hoc Matth. * nnuu: illud 4?«,' fecerit & docuerit DocTror docendo; & fan&ificator fackn- do. Ad docendum neceflaria eft fcientia, ut do&rina fit fana : ad faciendum,necef- faria eft ipfi virtus , utfintoperabona j porro iftaopera, tetaque fcientia occul- ta&abfconditaeflenondebet , utnon videantur , fed publica & manifefta omnibus apparere ; Neque accendunt lueernam,&ponunt eam fub modiofedfu- per candelabrum,ut luceat omnibus t qui in domofunt, Scientia publica & manifefta; ut luce do&rinae illumii \et:Sic luceat lux vefira coram homimbus : &9peramani- fefta&propatula, ut vitaeexemplo xdi- /icet ; Vt videant opera vefira bona. De- nique utraque non ad laudem aeftimatie- nemquepropriamreferenda funr, quod vanitatem &terram faperetjfedadhono- rera gloriamquepatris, qui in coelis eft : & glortficent patrem veftrum qui in ctxlis eft. Hic naturalis propofitorum verborura eft fenfus J ha:c fummaria totius E vange- lii,variisinpartibus a fancto Auguftino tam folide,tam proprie,ufitatoipfimore explicati iutentio : aft ubi idem ipfi S.Au- guftino applicaverimus , plane & totali- rer,ut dixi,cum ipfoimplicatuminvenie- mus. Apertis 5. Auguftini libris,primo praefixum titulum videbitis : Liber Re~ traSiatinnum Augufiini : In quibus idem Ibid. Ibid. E R M O D E S. AUGUSTINO, f£ San&us valde minutatim omnesdeclarae ertores 3 &ignorantias (utille vocat)quas minoris certitudinis,dubiarque veritatis fcripferat. Ad fecundum tranfeundoli- brum,eundem pari modo,rnfrontifpicio praeferre videbitistitulum ; Z^r Confef- fionum Augufiini 1 Quibus fimiliter totius vkx C\i3£ peccata accurate defcribit&ma- nifeftat. Si igitur Evangelium omnibus PnElatis fcientiam fuam & doctrinam, virtutem fuara & opera feona propalare mandat;quopadtoS,Auguftinus 3 fcientidt loco,fuasignorantias&errores ; &bo- norum operum fuor um loco, peccata fua in publicum producit?Ergo velEvange- lium incongrue applicatur Auguftino, vel Auguftinum cumEvangeiio habemus iraplicaturn, Ad binas hafce folvendas hodieimplicationei, duplicigratiaindi- geo, AveMaria. f. II. Sic luceat lux vefira coram hominibm s Ht videantopera vefira bona,&gk- rificent patrem vefirum, qui in ccelis efi, l nos illos , Retra&ationum & Con- feflionum fuarum a le compofitos libros,S Auguftinus in operum fuo- rum capite pofuit. Primo Jibrorum foho Typographi folent proponi errata : S. Auguftinus nova nunquam visa & ufita- ta methodo errata praemittit authoris. In hbro Confefljorxum, erratavitae : ia libro Retra&ationum, errata doclrinae. Ego utrumque , Indicem rerum r.ota- btlium , intitulabo. Cum enim omnia S. Auguftini libris contenta , tam fint H 2. . alta, 6o S 7 K M O D E S.Patt- iin. alta , tam profunda , tamque divina, nonconftitit tantum ; in noftram afru- hxc'duo prae cxteris funt notabilia. mendonaturam , quantum in noftram Suntmula , quinon contentifuumap- aflumendo fimilitudinem .• In fimili- ponere nomen ; imoipfvslibris , quos tudmem homtnum fatlus , &habttum- de famae conremptu infcribunt ( prout ventus ut homo. Non affumpfir Deus notavir Cicero ) votentes ut non foliim naturam humanam,qualem eam in Ada- legantur , fed & illi ipfi videamur , in mo condiderar,fedqualem ipfampoftea fonre libri effigiem fuam exprimi cu- invenit,a primofcilicet ftatu collapfam, rent & hoc , quodin tot aliisautho- tamque infinitis gravibufque miferiis&: rum nomine indignis fecit vanitas , in aerumnis fubje&am. Ad nafcendum, celebratifti.no Ecclefix authore mode- vivendum , moriendum (5c quod non ftiafecit & humilitas. Corpora peni- minus eft) adlabores , fatigationesfu- cilio,animadepingitur calamo : proin- dorefque fe dimifit • doloribus, nioe- de bini lfti libii, opinione mea , S.Au- roribus , lacrymifque fe fubjecit : per- guftini animx vera funt ejjSgier, Pe- fecutiones, contumelias,ipfamquecru- derunt nonnullia" S Paulino ut dipingi cifixionem pafTus. Verum toti illi mi- fe iineret : &ipfe , qui ficut primam feriarum defpe&uumque abyftb fe im- vitx partem dederat mundo , itafecun- mcrgens(namjuxtaS.Paulum dtbuttper Hebr.t^ dam confccraverat Chrifto , refpon- omntafratribns ftmilart)i duobusnihi- v, 17. dit : Vel cnpitis depmgere meum ve- lominus humanitas C hrifti immunis ttrem homtnem , vel novum : fivete- prorfus manfir& exempta. Etquxnam rem, dle deformts e(l,necpic~lurafedla- illa/ , peccatum,& ignorantia. Qjiacam tebrts dtgnns : fi novum , tlle nondum vilis&fceda rcseftpeccatum , tamque perfeiltts efi. Conciudens^nolo me de- deformis ignorantia; ut fi quo cafupofli- ningatis. Nihilofecius S Auguftinus, bile foret , nullo prorinus modoin hu- quamvis fingularis S.Paulini amicus, manitate divinitau unita , ea toleran- longe diverfo coufilio , quicquid m vi- da eflent. Cum igitur ea peccati fit f ce- lafuafcediftimum, & maximedeforme, ditas, ignoranricequeablmditas; S.Au- in fuaque dodtrina diftortum invnir, guftinus voluntate determinara pro- propria fua manu , non tantum certiori- prioque motu , duo ifta fibi feligens af- bus .• fed etiam vivacioribus coloribus fumpta , ad binos iftos hbros , unuiH depinxit, de fuis peccatis,alterum de luis ignoran- InlibrofuarumConfeffionum S. Au- tiis , ex propofito confcribendos fe guftinus fua propahvir peccata , &in accingat ; jamqi-e confcripros evul- Recractacionumfuarum Lbroiuas publi- get totique mundo publicc proponat? cavit ignorantias 6c qui tantiim pec- ad defendendas culpas , vel excufan- catorumfccditatem, ignoran iaetjuein- das ignorantias , multae apologix , & decorum comprclunderir , binas iftas mnnifefta extant confcripta :fedadcon- S. Aiiguftimactionespromcrito, pore- fitendas n queunrr Etiam • tantoq-,rwagisidoneum, Verumplusinnuit, plufque Evange- quanto rubjeftum quod obfcuratur.cla- liumintendit.Qualitatemlucis.ftiusde- rmsinftar folis fplendueru. Stella tefti- clarans, ftc /uceat /uxveffrainqm^ monium perhibuitlucendo-.So .obtene- accenfx inftar lucernx effe oportere,qux btefcendo : tantoque vahdrus rmt tefti- non accenduur.ut abfcondarur, fed lu- moniumfohs illo ftellx ; quod fteilalu- cememmbusimpertiat :»4^»^ cendotreshomincs , fol tenebrasindu- luccmam&ponunteamfubmodto , fed cendo , totum iUuminavent mundum. fupercandeUbrum^tluceatomntb^cim In cafu& quxftione quam tractamus , tn domofunt. Scd & in iimilitudine hac Auguftinus femel aecenfa , & ' «rlum exccdcns Evangeluim Auguftmus , non exrindta vidctur lucerna. In taentia lua folum lux.t, mundumque accensa , fcd & doclrina,in virtutibus fuis & exemplo 1 luccrna S. A a c l«cerna accenfa : in ignorantiarum fua- rum Manifefto, peccatorurnque fuorum propalatione, lucerna extin&a, Verum ita oportebat efle,ut fuae tefldmonio lu- cis, fuarumque teftimonio tencbrarum DeUm glorificaret : habuit teftimonium lucis,& teftimontum tenebrarum. Ad- vertendum nihilominus , quod in tefti- monio lucis, fcientiis lucendo &c virtuti- feus.Auguftinus illuminarit inftarftellae, aliorum more San£torum j In teftimonio vero tenebrarum , ignorantiispeccatif- que fe obfcurando,illuminarit inftar fo- lisjquoniam fingularis & extraordinarius S. Auguftini fuit a6tus. Alii fefe Evan- jelio adftrinxerunt : Auguftinus illud dilatavit. Reftat maxima validiflimaque ipfiuf- metEvangeliioppofitio : verum &huic amplificatione majore S. Auguftinus fa- tisfaciet. Evangelium,quales radios feu fplendores lucis efle oporteat,quos com- mendat , ftri&e &c indivifim determi- nans,inquit , oportere efle opera bona fic manifefta hominibus, ut ex eis Deum glorificent : Stc luceat luxveftra coram hominibm,ut videant opera veftra bona, 6c glorificent patrem veftrum qui m coz- lis eft. Ccelum nobis repetendum eft, ob textum a Davide prcdii*5tum,in quo grande &C abditum nobis eruendum re- manfit myfterium. Si cxli ad glorifi- candum Deum ipfius opera publicat .• C&li enarrant gloriam Dei, & opera ma- nuum ejus annunciat firmamentum:qao- modo operibus Dei noctem tenebrafque annumerat, quaslicet fintopera Deiim- proprie\proprie non funt bona? tenebrae negatio funt lucis ; porro negationibus receft,nec inefle poteft bonitas ; quia &ipfum efleipfisdceft»Eadem fcriptura u s t i h o. illudclare inutriufque creatione innuit. De luce loquens ait :fattaeftlux.& vidit g Iucemtfuodejfet bona. E contrario de te- v * nebrisloquens,quje lucemprajcedebanc, z\t:&tenebraerantjuperfaciem abyjfi: jy \^ noninqnitjDeum vidilfej&bonasdixifle f ' V ' 2 " tenebras 4 Et quare? quialux cumhabeat efle,& tamexcellens cfle , bonitatem ha- bet,eftquebona:tencbrae ver6,cum fint negatio.efle carent&bonitate , nequer bonx funt. Si igitur teiiebrae non funt bona;,quare ccelu illasinteroperaDeum glorificantia numerat ? Etiam calum,ad amplificandam gloriam Dei,Evangelium amplificare v«luifle videtur Verum non ea excellentia qua id praiftitit Au- guftinus.Evangelium Praelatis bona ope- ra prxcipit,quibus glorificetur Deus : JJt videant opera veftra bona, & glorificent patrem veftrum^ui in ccelis eft. Cce- lum uno paflii ulterius progrefliim , Deum operrbus glorificare volendo ; Et opera manuum ejus annunciat firmamen- tum : adjunxit opera,qu« proprie nor» funtbona, qualia funt tenebraefic nox» Et nox noEli indieat fcientiam. Verum Auguftinus praeter ha:c omnia , mo- dum infiiper adinvenit,quod impoflibi- le videtur, glorificandiDeumoperibus vere&propriemalis, qualia funt erro- res Sc peccata. ItautEvangeliumDeum glorificare praeceperit operibus bonis „° ccelum eo progreflum fit , ut glorifi- cet operibus non propric bonis .• 8c Auguftinus eoufque pervenerit,utnon folum operibus,non bonis, fed etiam o- peribus proprie malis.Et hocnovo inau- ditoque modoaflecutus eft,chm duobus iftis libris Confeflionum fuarum , & Re- tra&arionum in publicum prodeua- do, Qon comra , fedultraprcceprum, idcira 64 SlKU idem , quod fibi Ioquebatur dicens : Stc lueeat lux vefira coram homtnibut,ut vt- deant opera vefira bona,& glortficent Pd- trem vefirum tjHt in cdts efi. §. IV. Vldiraus feu diximus in geHerali , quomodo S. Auguftinus Evan- gelium amp' : ficando , non luce untum, verumtenebris etiamillumina- rit , ut &-ipfi fuo modo gloriosc accom- modari pofiit , quod foli Deo tribuitur : quodfcilicettenebr* ejus , inftar lucis ?f.m< ejusfint; Sicut tenebr* ejw ,ita & lu- V t V* menejm. Vidimus ipfum non folumil- luminaflelucerna accensa, fedetiameic- tin&a •, fimiliter Evangelium excedendo, inquo Virginescum kmpadibus accen- fisintraveruntadnuptias , reliquis cum lampadibus cxtindtis manentibus foris. Vidimus quomodo non folum illumi- naritoperibusbonis , fcd etiam malis,ea in lucem produccndo ; cum hoc fit cx- ceptio contra Evangelium dicens ♦ foan. J. Omnis , qnt male agtt odit Incem , nt non v.ZQ. argHantHroperaejni : fequirur, ut nunc videamus,quomodoilludfitfacl:um , vci fieri poflit , non enim dirricultate vidctur carere. Enim\er6,filiber Confeflionum vitia continct & peccata ; quo patto Augultinus vitiis & peccatis vitiofos& peccatores illumiturepoterit.^&fi liber Retradtationum errores ceminet & ignorantias,quo pa&o Auguftinus erro- nbus & ignoxantiis,errantes & ignoran- tes illuminarevalebit?Totum illud facc- te potuit,&fecit Auguftinus , &modo non quoeunque.fed illo ipfo, quoChri- ftus in Evangelio , homines illuminare prasccpit : Stc Imcat Ihx vefira coram D E homtnibfu. Modus.quo Chriftus & E" vangelium , hominihus prarlucere man~ davit,fuit,exemplo & do£trina;& codem ipfo Auguftinus illuminavit : In libro quippe Confefttonum, de peccaris fecit cxemplum : &mlibroRetrac"tationurn de ignorantiis fecit do&unam. Porrd de hoc nobis jam tra&andum eft • & quia Auguftinas bina hrcc aflumpta in duos divifir Iibros,nos quoque pro majore cla- ritate & diftindionc, in duas illa dividc- muspartes. Exordiamur a prima. Nihil xquc naturale eft homini , quam propria fua abfcondere & contegere peccata. |n tota illa famofa verborum difceptatione, a tribus amicis fuiscum Job inita,omnis eorum eo dirigebatur intcntio & con- tentio , ut Jobum convincerent adcre- dendum , quod in pcenampcccatorurn fuorum omnes iftas fuftineretzrumnasj Jobo e contrario fuam probante & pro- pugnante innocentiam. Hunc jn fi- nem magnum virtutum fuarum operum- que bonorum confecit fyllabum , con- cludens,quod fi peccata haberet,ca om- nino deberent efle publica,& notaiquod nunquameaoccultaflet : St abfcondt , J b.^ quafihomo , peccatum meum. In his v , }} , ycrbis magnum continetur arcanurn , magnaqae confiderationc digna eftifta exclufiva : Quffi homo. Non tantum pcccata fua fe abfcondiffe negat , fed non abfcondifiTe , quafiho.minem. Ut Job qualificarct innocentiam, furriciebat dicere , fe peccata non haberejutque teftimonioid probare&publico, fufficie- bat dicere , fe nunquam ea abfcondiflet Curigitur addit , quodcanon abfcon- derit vclut homo .-fiabfcondi , quafiho- mo^tccatum meum ? quia homini nihil S. AUGUSTINO. magis narurale , cjuam peccata fuaabf- condere & occultare Peccare,veleftma- lttia;,rel infirmitacis; peccatum abfcon- dere.eft naturae. Primuspeccans fuit A- dam.Et quis primus peccati primi fuit ef- fectus ? fefe abicondere. Non erant alii tuncinmundooculi, a quibus Adamfe abfeonderet nili Dei; & ad ipfos ufque o- culos Dei abfcondere fe voluit mox uc peccarat.Thamar in bivio itineris fedens, obviumhabuitjudam ; primumTribus Regia; fundatorem & caput , ex cnjus ccngreflu Phares&Zaramconcepit: de qua textus inquit , quod videns illam Ju dasjtt/picatus eft ejfe meretricem. Etquo ex motivo ? operuerat enim vultum fuum ne agnofceretur. Videant ibi obvelatas , J|uas confequentias detegant, quando uc e operiunt, Porr6 rationera quare ade6 naturale fit homini operire & abfcondere pec- catum.-deditQuintilianus , &haeceft : mn quifefuam tam maltts, ut maltts videri veltt.Et ab hoc principioTertullianus va- lidum formavit argumentum in defen- fionem Chriftianor um contra Tyrannos. Ite, inquitille , ad veftros carceres.ubi habetiscaptos fures, latrones, adulteros, &C(iriftianos;& abhis &aliisdeli&aeo- rum inquiritc. Chriftianus interroga- tusnum fitChriftianus , mox refponde- bitquodfie : fur , latro,adulter,etiarn in tortnentis negabic. Et qux cauIa,quod hi negent,& illi non ? quia quod malu eft & peccatum, nemo vult eflc fuum : nolunt entm fuum efe,e}Uodmalum efi. Sequitur ergo,efle Chriftianum , noti eflemalum, neq; peccatumjfi enim hoc malu eflet,illi hoc utiqiie operirent & negarent, Porro hoc concludit modo. Qmdhocmaliefl , quodnaturalia mahnonhabet? timerem, Pars /II pudorem,tergiverfationem y q.d. Quod malum , quodvepeccatumeft, inquo non invenitur naturale omnis peccati , cura fcilicct & arriftcium operiendi , nec non timor & verecundia confitendi ? proinde , quia tam naturale efthosnini, fua operire & abfcondere peccata.S, Au- guftmus confeflionum fuarum librum conicripfir,in quofua dctexit, manifefta- vit,&evulgavicpcccatatotimundo , ad tollendum de eo iftud falutisimpedimen- tum , fuoquc exemplo perfuadenduna hominibus, fua non operire , fed confi- teripeccata. Paulo ante dixerat Chri- ftus : omnis qutmale agit odit lucem : & Auguftinus velut ab omnibus hominibus exceptus , quicquidmaleegit,inlucem produxit ; ur fuo doceret exemplo , quid faciendum fit male agentibus. Ecce dif- ferentiam Auguftini ab aliorum impru- dentia hominum. Reliquihominesmalc agentes abhorrenr lucem,cum potius ab- horreredeberentrnalum , necnonillui operantem: verumloco iliius quod ab- horreant peccatum ,oderuntluccm,quas illud detegitj & quiaillifantmali,volunt videri boni.Ad corrigendamigitur iftam imprudentiam , illique fubftituendum iftum maleapplicatum horroremjAugu- ftinus cum omnibus anteacta: vitae fuas rnalisih publicum prodit:udhtelligerent homines , horrori efle oportere ipfum malum, &nonlucem;maiumque oper- tumefleinfirmitatem X lucemque illud retegentem,efie remedium. ] §. V. N remedium peccati Chriftus Do- minus nofter Confeflionis Sacramen- tuminftituit ; quod vei maximc ar^ l guit. <6 S E R M guit , ▼ehcmenrenoque natarae repug- nanriam fummc cxaggerat , qua homo peccata fua detegerehorrer; quia vero Deus ilbjuftepcenapuniretatterna, eo qpod infinitae majeftatis fint offenfae , idem omnes iftas pcenas benc commu- tandi modum adinvenit : fi horao homi- ci alteri fua peecata confitererur. Sed «x hoc ipfo elucefcir, quam admirabiliftu- pendaquerefolutioneS.Aiigiiftinuscon- fertionum fuarumlibrum confcripferit : quamque valido & copiofo exemplo peccatis fuis praeluxerir,ad fuperandam rcpugnantiam , adanimandum timorem, naturalemque expediendutn horrorem , quo fragiliras humana a peccarorum fuorum confeflione retinetur. Quod homo confitendo fua revelet peccata , ad eorundem veniam obtinendam , eft jufto &c compctenti pretio grariara Dei emere ac comparare. Verum Augufti- rius,antepeccaror,annerum jam triginta trium baptizatus , non ad gi atiam Dei recuperandam,qua jam gaudebat; neque adobrinendjm eorundcm vcniam, quia jam condonata eranr,pecca:a fua prupa- lavir. S.Paulus dc hac venia,& de hac lo- Pfalj*. quensgratia^um Davideinquit : Beati t/uorum remtjft Jttnt tnttjuitates & olvunrur vclut Thcologus di vmus , Apoftolus eft "V.I O D £ locutus ; nam in rcmiflione ,& abfolutio" ne peccatorutu duo concurrunt.remiflio culpae (aliis rermiHis dida condonatio ) & infufio gratiae : per reraiflionem cul- pae peccaraftinrcondonara: remtjfa funt intquttates : per gratiae infufionem , func tedta : tetla (unt peccata.Ez quod A ugu- ftinus condonatis jamte&ifquefuispec- catisjline omni obligatione,fine necefli- tate,ea denuo difcoopcriat , tantum ne alii fua cooperiant ; quantum peccatis fuis praebucrit exemplum judicatc. Amplius. Praeceptum , quo Deus Chriftiano omnia fua confiteri peccata mandatjpraeterquam , quod inviolabili figillo fit munitum, talicautela & cir- cumfpeftione , integritati & famae confi entis confulit , ut neminem , quamvis ob defe&um aliquem feu me- moriae labilitatem,omnia non confiterc- tur,ad fcribendum peccata obliger. Cu- juslimitarionisrnorivum , eft periculum, ne quo cafu charta perdira ad aliorum manus devenirer. Auguftinus ver6 exemplum cumulando exemplo?non fo- lum mifTo timore,fcd arftuanre defiderio, ut peccata fua in oculis manibufque ver- farentur omnium idco omnino illa con- lcripfit. Quomodo veroilla confcripfir ; idiomare magis univerfali & ufiraro to- tiusmundi; neque abbreviatc&per mc- taphoras;(ed diffuse& luculcnter : nec non vivaciore omnium circimiftanria- rum ponderatione,quamvis ab inrellecTra ipfius procedente : dolor enim ejus intel- ledum exccdebat, dolorique alienorum peccatorum zelus refpondebat. Con- fideraie Davidem plorantem 8c oran- tcm ; & Auguftinum flentem &c fci iben- temreodemque in cafu differenres harum duarum animarum videtc aric &us. Da vid S. A a g u s t i n o. 67 ia libris Dei peccata fna confcripta cer- talem cuique ifta peceatorum fiioruna Pfal.fo, nens.UladelerrpetebataDco.- delemi- manifeftati© } iniraracHfoiftotheatro,ubi v.$. quitatemmeam : & S. Auguftinus totus mundus erit colle&us horrorem iua,perBaptifmurn,inlibrisDei , deleta incutier.utpotius prjeele&uri fintinfer- peccata fciens,eadem de novo fcribebat: num,quam publicam iftam fuftinere eoa- aftDavidremediumpetebat pro fe , & fufionem,quoditadeclaravit Job diceus: Auguftinus remedium fcnbebat pro Quis mtht hoctnhuat, ut ininferno pro- fob.14.. ©mnibus. Chriftus ad liberandam pecca- tegas me,Z$ abfcondas me, donectranfeat v.tj. * criccm, peccata fetibebataccufantium; furor tuus ? rationem rnox fabjun^cns .- Auguftinus ad emendandos pcccato- 7u quidem grefm meos dmumerafii : Ibtdem res, non aliorum , fed propria accufa- fignaftiquafi m facculo delitla mea. In v.16. vit& exaravit peccata; Chriftus ea in- praefenti qiudem proceflus funt fignati, fcripfit pulveri ubi faeile poterantexteri &peccata feu deli&aobferata ; tunc vc- & deleri; Auguftinus fua mfcripfitlibris, ro pacebunt omnia. Harc vero publica quod plus fuit, quam fi aeri infculpfiflet: manifeftatio tam erit probrpfa & hor- Chriftus illa fcripfit fuppreiflb reorum roris plena.utquilibetfibi potiuspetitu- nomine : Auguftinus fuo fub nomine, rusficabfcondi,&abeaprotegiininfer- confcfliones pegcatorum Auguftini in- no:Ut ininfernoproteg** me&abfcondas x digitando. me. Notatc bene hoc verbum Protegas, . Ulterius.Prarceptumconfeflionisob- quoddefenfionem,pra:fidium,refugium- Iigat,ad confitendum alii homini , fed que fignificatjtam qurppeconfufione & duntaxat uni. Ut,cafu quo,Confeflarius pudore plena erit iftaignominia^tamque non intelligeret idiomaconfitentis, hic vivax illius apprehenfio , &veracogni- non tcneatur confiteri per interpretem, tio; utcumipfo infcrno collata,ignomi- nevcl duobus faltem peccata fua inno- niafutura fit rigor & fasvitia , infernus tefcant. Et quis hoc punctum rite pen- vero refugium:ignominia tormeutum,& fando.non dico exaggerare , fed vel ali- infernus prxfidium ignominia pccna,& quo modo , pro merito explicare fuf- infernus protecT:io:[/jf winferno protegas ficiet actum illum plus quam heroicum, me. Cujus rei fi rationem a me petientis, refolutioncmque humana capacitate quod magis exaggeratio videaturquam majorem , qua Auguftinus peccata fua veritas ; hancefledico,quiaininferno non omnibus folum fui ttmporis &aeta- quilibet fuasfuftinet pcenas,&in judicio, tis hominibus , fed quotquot hodie fu- omnes fuas confpicient culpas. Tantum mus,quotquota mille ducentis annis vi- malumculpac, quodhodienonagnofci- xeruuthucufque, quotquot denique ad mus,toturaexceditmalum pcena?,qttara- finem ufque mundi futuri funt,confeflus vis fit aeterna. Enim vero,cafu quo rc- cft & manifeftavit ? porro in die judicii fponfio harc nimiam adhuc cxaggeratio- duntaxat,aliquam cum hoc a&uparilita- nem vobis redolere nec a daequata vide- teminvenio, nontamenfinemagnodif- tur : ipfuminterrogate infernum, quoe crimine. In die judiciiomnibus homini- ibidem animae ardeant, ea folum causa, feusfingulorumpeccatapacebumjverurn quodpeccata fua Confeffario detegere I * & ■ & eonfiteri erubuerint Cum ergo dentur homines prrcligentes infer- num , quamvelunibomini fuarevelare peccata ; quid magnum , qudd tales malintfuas pcenas fuftinere in inferno , «juam in dic judicii,peccata fuaomnia to- tipidtinus mundo manifeftari ? Ah Auguftine tuorum tantummodo lux peccatorum , te illa in publicum producente, hanc invincibiliter coecita- temilluminavjt: tuarumqueliber Con- fellionum illam magis confutavit , con- vicit , & infuper ad nihilum redegit , qinm quicqnid hucufque dictum ftiit , aut dici , & fub imaginationem cadere potcft. Vahdiflluo hoc argumento , horror & repugnantia hominis peccata fua uni homini confiteri erubcfcentis , diiSpatur j quod eadem ipfa peccata , 3ux modo uni homini confiteri verecun- acur.in die judicii omnibus omnino ho- minibus patebunt. Verum quia judicii dies procul abeft , confeftio vcro prope eft i plusin nobis vabctprxfens, quara ifta veritas. Prodeat igitur Augufti- nus adhuc vivens , cum luarum Coafef- fionumlibro , anticipindo fibi (olijudi- cii diem : non rantum prxfcns fecit judi- cium univerfale futurum j fedcumillud propter publicarn peccatorum manife- ftationem , hoirore & rigoreipfumfu- peret infernum , ipfe rigidius adhucillo, in fcmetipfo judiciumexercuit.Attcndite parallelum, vifuri, quo pacto judrcium quodinlibroConfefGonum fuarumAu- guftinus de peccatis fuis inftituit , rigore fuoipuim univerfale Dei judieium exce- dar: necpioptcrunam, (edomninci fep- tem circumftantias. Si lubet,eas enu- merate. Judicium um vcrule crit rantum u- o D i num; &Auguftmu* duofmiunirerfalia judiciafecit : unum nunc inrer vivos,& alteruminter refufcitatos. judicium uni- verfaleciicin finemundi,quando finien- turomnia;& Auguftinus iuum fecit ju- diciumduranteadhuc mundo, tot fxcu- liiante,quot jamduravit hucufque , & durabic in pofterumjudicium univcrfale nnotantumdurabirdie, quo culpxpu- blicabuntur:& Auguftinus fecit Judieium fuarumomnibus continuare diebus ; fi quidem culpxAuguftini quotidie legun- tur & lcgenrur. In judicio univerfali.cu- juslibet ptrfonx opera mala pateficnt,led pariter ctiam opera bona : ut virtutes & peccataaltrinfecusponderentur: & Au« guftinus tali mcthodo , in fuo judicio iua patefccit peccata,ut virtutes fuasfepelie- rit filentio.In judicio univerfali , peccata publicabuntur aliquoi um , fimilirer ai- tem &aliorum:& quiaquilibet fatis ha- bet,quodadmiretur infe , exceflibusa- lienis.proprii magis excufabuntur excef- fus.-verum Auguftini peccara.in fuo judi- cio injuriam patiuntur manifeftationis , fiae levamine focietatis ; illo etenim tem- pore pacenc,quoaliorumlacent. In judi- cio univerfali peccata judicabuntur per Deum : fcd Auguftinus/uo in judicio, peccata fua judiciis fubjccit & cxpofuit hominum , quorum judiua velut adeo temeraria, longcampliusveniunt timen- da. Denique hi judiciounivcrfaliculpx patebuntfideliflimeconfcriptx, ut non imputetur ad peccatum, quod non fuit peccatum;n e cjueprogravi,quod fuitle- ve : in judicio veio Auguftini doloris ip- lius inu-iifioni culpx apparent commcn- furatx,& quandoq; fcedx magis&gra- viores,quamreipsafueie: Deusenim ia fuisl.brispcccauoonfcribic veiut juftus; Au- S. A U G U S T 1 ^ O. 6 9 Auguftinusfuis in lihris fua confcripfit ohetam non Ioqui dc /ubftantia peccati» velut fcrupuIofus.Tam rigidurh-fibi Au- led de accidcntibus , qualia funt colores.' guftinusjudicium^peccata fuapropalan- Nandicit , quod peccata efle definenc doinftituit, tamquenotabilibuscircum- peccata/cdquodcoloremmutabunt; ut ftantiis , judicii Dei,quo univerfum jadi- cum fint.vel fuerint inftar coccini rubra, caturus eft mundum.rigorcsexceffir : k ut nivisadinftar fint dcalbanda ? Stfuerint naturalis.in detegendis peccatis fuis rc- peecatavefirautcoccinum , quafinixde- pugnantia , tanto propofito fibi exemplo albabuntur. Eademque peccata colore verecundetur magis ca tegcrc quam con- mutnto, aliifqnc accidenribus veftita,fub fercri ; magifquc eademexcufare , & ipfisconrrarir s poflunt habere effe&us, cxtenuare , quam integre fe de il- quosneceflario producent , ubifuerint hs accufare erubefcat. Et hic modus vifa. Hujufeemofli fuerepcccara Augu* fubhmiflimus/olo fuo authore & inven- ftini. I n quantum perpetrata, alium^fic tore dignus, quo Auguftinus de ipfis fuis in quantum confelTa, alium referebant tenebns,proutdixi,lucem;& deipfisfuis colorem; proindequaperpetrata, pro- peccatis adornavit exemplum. $. VI. utipfedicit, prxbebant fcandalum : qua confefla,exhibebant exemplum, Augu- ftinuspeccata fuapublicando, exillisfe- Vcitexemplum ; quanquam naturalis pec- Erum enim vero>nemo mihidixe- catorum publicorum cfFe&us eft, produ- rit , peccata in cxemplum tranfire cerc fcandalum verum quemadmodum nonpofle,argumentando, quod hypocrita fcandalizat mundum oftenta- quocunque modo confide*ata , femper rione virtutum : ita Auguftinussdifica- fintpeccata : eadcm quippe peccatare- vitEcclefiam fuorum publicatione pcc- tenta fubftantia,mutare pofluntacciden- catorum. tia, & fub iilis , per modum Sacramcnti, p ace D.Gregorii, eadem & majorc ra- contranos operari effcdtus. Sifuermt tionc dicam de Augbftino, quod ipfe de peccata vefira ut coccinum , tjuafimx de- Jobo afferuit .• Vtdeatur vir ifie cuiltbet Greg. albabuntur : inquit Dens ore Ifaia?. q. d. magntu in virtutibtts fuis; mihicerte fub, tbitL quod \\ fuennt pcccata veftra inftar coc- limis apparet m peccatis futs. Videatur cini rubra;facite quod vobis praecipio,& itaque A uguftinus aliis magnus in virtu- lnftarnivis albefctnt. Textusifternul- tibusfuis; quoadme,mihimajorvidetur tum fatigavit Expofitores , omnefque in peccatis fuis. Invii tutibus fuis quai concorduerfentiunt , Propheram hic, exercuit,aliifquefuislibrisdepinxit,ma- perhguram , quamRhetores metony- gnusfuit Auguftinus : veruminfuarum miam vocant,fuifle locutum, accipiendo libro Confeffionum,quoomnia fua pee- qualitatem pro perfona,& peccatum pro cata toti manifeftavirmundo,omni pro- peccatore; Peccator enim definere poteft cul dubio,muIto major extitit. Proinde eflepeccator,&fierijuftus : peccaturn liberiftecollatuscxteris.coronafuirom- veronunquamdefinerep*teft eflcpec- nium. Ipfejob, S.Gregorii encomio catum. AftammadvertendBmeraf,Pro- laudatus, cdquodpeccatafuanontexe- I 5 rir, „_ S E R. M O 7° rir, prolixamvirturumfuarumnarracio- bilior ; illis enim,cum jam eflet Evange- nem confidenter his verbis conclufit : lium , ad perfedlius 6c pleuiusillud ob- Librc.mfcrib.it, ipfe yui judicat , ut m fervandum.ipfum amplificavit Evange- 3 \ humeromeoportemtilHm, quaftcoronam lium tamum conftrirgcbat lucere ope- mihi. Per ftngulos gradus meot ffa* ribusbonis;& iUe fplenduit.iliuminavit- i7, mtnciabo t/ium, d quafiPrtnctpt oferam que mundum etiam peccatis : quod nec e um quod didum Ipfe judexjuftus juflir,nequedixitEvangelium : Stcluceat omnesa6tionesmeas,inlibrounodefcri- luxvefiracoramhomintbus , utvtdeant bat , quem ego in humeris meis portabo, opera vefira borta. nec non capiti , quafi coronam impo- nam , fmgulaque ipfius contenta perle- §. VII, gens , illumDcotanquamPrincipipra:- fentabo.utmejuxtaillumexpediatMul- A Libro Confefllonum Auguftini, tum dicis , S.Job,& valdeconfidenter /\ad ejufdem Ret aftationum li- loquens, quia vis,utDeuJ,tanquam Ju- * °*brum, nonminus,imo magisad- dex , & non tu , virtutum tuarum librum mirabilem, tantoque nobiliorem, quanto confcribat , quem tantum evafurum pu- imelle&us voluntatcm nebilirate tran- tas.ut non manibus, fedhumeristantum f C cndit,tranfeamus.Quemadmodumna^ cum portare poflis , quem oblaturus fis, turale eft omni homini, fuum abfcondc- Ut ex eo cxpediaris , & necdum expedi- repeccatum;itanaturaleeftomnifapien- tus tibi coronam promittis. Verum, ti,fuumfuftinere,nullatenufqueretraaa- omneillud,quod tude virtutum tuarum reerrorcm: tantoquemagis,quantoma- libro dicis , quis non juftiore ratione , de jore fuerit fapientia praedirus.Creatorum libro peccatorum Auguftini aflerat ? ipfe a Deo' fpirituura fapientiflimus fuit Lu- librumillum , & fua in eo peccata con- cifer : porro cafus eft vere ftupendus, icripfit,quandojamDeuseainlibrisfuis creaturam ea intelleoftquamcor~ ron - ruit fi iftud Lucifer dixit in caelo, quo- modo dicit,*» c&lum confcendam? & fi di- xit, in cxlum confcendam ; afgumento, eft , quod jatnlapfus, e cxlo deciderat. Totum fuir,& ita fe haber. In caelo dixit : Similis ero Altiffmo ; Sc ideo eecidic: jam lapfus fimiliter dixit ♦ Similuere Altiffi- mo. Idipfumdicit, &inomnemxcer- niracem dicet : ifta enimeft fcientixejus pertinacia & fuperbia , Ut dicat in cxlo, dicat extra cxlum; dicatin cxlo, &inin- ferno ;idem,quaddixit femefipfumque retraccet nunqu2m. Ita ut illa fcientiae magnxfitcoRtumacia , quandoquisfe- mel ea fuit abufus,ut malit prxfumptuo- fedSera- phim fuifle ; nam inter Angelos primx fusfapienscadereecxlo , quamabopi- Hierarchix &primi fupremique chori nione fuarecedere: &p©tiusinhiferno primus & maximuserat.Si igitur fuit Se raphini,quare Propheta illum tam in cx- lo , quamininferno , non Seraphim, fed Cherubim vocat ? quia Cherubim idem fignificat , quodfapiens, &inter ardere , quam, quod dixir,rerra<5tare. Quod fi veritati confonaret illa Orige- nis imaginatio fuftinentis , animas no- ftrasefTe Angelos, qui noftris in corpo- ribus , procommiftis quibufdam culpis, fpiritus^ Angelicos ^ Cherubim fapien- pxnas luerenr,de multis fapiennbus ho minibus , qui erraruncrerra&are nolen- tes , affirmarem, ipfos effe Angelos Luci- feri fequaces, Hujufmodi idem f uit Origenes ; hu- jufmodi Terrullianus & Apollinaris, nec non alii famofiffimi in omni divinxhu- manxque eruditionis genere Doctores, qui cum infignes fuiffent Ecclefix Magi- ftri,& hodiedum adhuc in caallegencur, eo quoderrores quofdam in quos huma- nitus erant lapfi , noluerintretractare, cum perpetuo ipfiufmet Ecdefix gemi- «u , fucrunt anathcmatjzati *b ea^ue fe- Ua prxeminenr. Porro quia fapien tia Luciferum inflavit ut creparet , & in tam ftoliduraerroremincideret, ea- demque fapientia illum cxcxcando ob- ftinatum reddidit , uc non retracia- rec hinc illum Cherubim & fa- pientem , & non Seraphim compel- lat. In caelo Cherubim , qma cum tanta emineret fapientia , in cxlo er- ravit ; in infeino Cherubim ; quia eumtanta fapientia tumerct , crrorem fuum , ne in inferno quidem , voluit re- tracTrare, _ 4 SermoDe 19SJ.H ucati dequorumunoqucqueveraciter fundamentum pcrdercqiw.m quod dixe- moimnaanpotfer.quodFeUxdexPau- rant,rcrraftare. lodixit: Multtte htterxadtnjantam con- Verum , quemadmodum homimous ^ V ertunt. Origenes tanto Religionis do&is & fapientibus adeo ii fitum eft i V ' t+ ' doftrinxque Chriftianse propagandx natura, pertinaciterfuiserroribus inhx- zelo xftuavit , ucquotutiuslibenulque rere,fuperbequeeosfuftinerc & propu- fexum urrwnquc ea imbuere poiTct, lite- gnare cum falutis dtfcrimine ; ad hanc il- raliter illam Cluifti interpretando fcn- luminandamcxcitatemfecundam&ma- Matth. rentiam: Sunt Eunuchi , qutfitpfis ca- ximam.quxnonfuosfolumauthores/ed ftraverunt propter Regnum Dei, feipfum multos alios cum eis pcrdit : cum I uo Re- eviraverir. Tertullianus in vita &c con- tractationum libro Auguftinus in pu- vcrfatione* adeo fuit rigidus 8c aufterus, blicum prodit, inquoerroresfuoscon- rantufque virtutum heroicarum propu- feflus,ignorantias correxicdoaos omnes £nator,veluti ipfimec ejus errores teftan- 8c fapientes fuo animans exemplo (veluc rur ; negavitenimChnftianis fecundas fapientior&dcdioromnibus; ne quem nuptiasefrclicitas; neque licitam perfe- erraiTe , auterroremconfiteri puderet, cutionis tempore fugam.fed animo con- cum Auguftinus adeo luculenter id prx- ftantimaityriooccu rendum-.nequepec- ftiterit. Vcl fuis in fermonibus comi- catores publicos, quamvis pcenitences,in nuis , vel variis difpucationibus pubhcis Ecclefiatn recipicndos. Apollinarisnon Cquarum alicui Carthagine ducenti folum adeo fapientia 6c fcientia enituit, odtoginta fex interfueruni Epifcopi hx- ut ccleberrimus in fcripturis facris ipfe- retici; argumentorum fuorum vi & evi- mccDo&or, maximiqueininterpretan- dcntia , Auguftinusinnumeros Donati- dis & exponendis facns fcripturisDofto- ftas,Pclagianos,Manicharofque confuta- risHieronymifueritMagifter , verum vit atqueconvicit, qui fuosagnofcentes etiam tam prxclarx indolis & conditio- errores publice eofdem abjurarunt \ va- nis in multis,ut venerari, amari.d.fen- lidiflimum ramcn argumentum fine re- dique metuerit a duobus prxcipuis Ec- fponfione , quod prxlumptionem perti- clefixluminibusNazianzenoSc Bafilio, naciamque confuditomnium.iplorum- quoufque errores ipfius publici & mani- que non retraftare contendentium , fuit feftinoneranc. Sed hialiique illuftres fcriptus Sc evulgatus Retraftitionuiw viri , camforces&impcrrerncialiashu- ipfiusliber. Poruifler Auguftinus , cx manarum domitorcs paflionum , ubi ad ipfa.in qua docebat & prxdicabac cathe- punccum rerraftandi quod docueranc dra lefedepingere verbismecfinem.igna pcrventum eft, hic omnis eorum vigor & Doftorum Magiftmrumquc sdih\ ano- animusinfirmarusfuccubuit ; hicomnis ne : fcdmaluitilludpublicis faccrcfcri- ebrumfapientia&fdentiafubftitit ; & ptis, quiafcriptorum & publi. orum re- hic magna illa obtenebraw & excxcata tr iclatio in hominibusobftinatis majoris funt ingenia .- ut maluerintunionem di- eftmoliminis. mittere Ecclefix , fimulque faluus fux Ckrifto libi prxfentato Pilatus exce- pit S. A v g pit accufationes,examinavit teftes,cogni- tifque odio & invidia inimicorum,Chri- ftum innocentem pronunciavit, Por- f ro inftantibusaccufatoribus, obtenden- clo ; Sthunc dtmittis,non es amicusCa- faris ; omnis enim qui fe Regem facit, contradicit Ctfari * id eft. Abfolven- do iftum accufarum , cnmen IxCx Ma- jeftatis contra Cxfarem committeret, quod fuprema: imperiimajeftati praeju- dicaret , diffimulando confentire , ut •quis in imperio Regis fibi nomen ufiirparet cujusinftanti» metus , nec non refpedus , nomenque amicirias Caefaris tantum in Pilato prsevaluit , ut retra&ata, quam pronunciaverat , fen- tentia ut in Chrifto condemnando in- nocentiam , cum Chrifto in crucem egerk juftitiam. Chrifto demum cru- cifixo , caufam fupplicii confcriptam, promore , in cruce juffit prxfigi , his verbis : fefus Naz.arenns Rexfudto- yum : quibus accufatores denuo offen- fi,replicarunt, utcorrigi, &loco, Rex fud&orHm , quodfe regem Judxorum dixiflet, fcribi mandaret : Pilatusvero rsfpondit , cjuod fcnpfi,fcripfi : &ad fcriptum mutandum fruftra inducere attentatunt. Refponfum iftud quanta fitconfideratione dignum , omnibusli- quido patet. Pilatus Regis titulum Chrifto tdbuendo , multo gravius pec- cabatinCsfarem, quam eum condem- nandoad mortem; majoremque incur- rit reatum , illum adjudicando morti, quam ab illa liberando. Porro fi Pila- tus non attendit , quod propterCasfa- ris refpectum & fe & Chriftum morri ad/udicet , quare propterejufdem Cx- faris refpedum Regis titulum Chrifto non adimit ? quia ca jam forma Pars lll. U S T I N O. 7? fcriptum publicaverat ♦ qmd fcripft* fcripfu Qaod quis eruditus & tu- midus femel fcripfit , p ro nulliu* refpectu revocat & retractat. Ipfam innocentiam hoc faciet,condemnari pro- pterhumanumrefpe&um; dclere ver6, quodquisfemelfcripfit fuo nomine pu- blicatum , erudirus quis & inflatus ob nuilius,neque praefentis,neque futuri Cx~ euli refpectum volet. Illa intolerabilis eft intelle£tus csecitas, intolerabilis ra- tionis abufus,juftiticeque intolerabilis in- juriafimul & veriratis, ut, quod fcriben- dum non erat,fuftinendum fit foium quia fcriptum eft ; & quia femel fcriptum eft, neceflariaconfequenria,femperfcriptum fitrelinquendum : Quodfcripfi , fcripfi. Verurn ifta fententia , quafi Authoris optimi^ommuniter eft omnium fcriben- tium,fuaque fcripta publicantium.Libros fuos , illiPrxdeftinatiGnisLibroajquari voiunt,in quo quicqmd fcriptum, deleri nequitrchara&eres fuosilhs Sacranien- torum jequiparari volunt , qui femel im- prefli indelebiles exiftunt. Denique fcri- pta fua , prxfcripta eflTe volunt : Qttod fcripfi, fcripfi Centtim &octoderim librus, Authore Auguftino, hab„mus,ex- ceptis iis.qui ad noftras non pervenerunt manus.- &c quando calamum ponere,tem- ploque fapientix s veluti faentiai um om- nium trophoeum , applaudentefibi mun- do, celebrioreque fcriptorum omnium fama confecrare potuiffet; refumit,de- nuoque peunam aptat? quem in finem ? ut fingulari inlibro , omnes (uoscorr(- gatlibrosjutrevocetretradetquemulta, quarineis dixerat & fcripferat : omni- bufque fuo prailucendo exemplo venta- tcm oftenderet, quos fua fl c fcripta deci- piunt. f 4 SirmoDe opera & fcripta, ejus ver6 oculi rantum ^ yjjl, de divina participarunt perfpicacitate} ut cum eflent angelica & fua , imper- DEceptionis hujus rationem ele- fe&ionesineisinveacrit&errores : Jk eanter deditS. Ambrofius cui pius Angelisfuts reperitprAvttatem : non fibi prx cazteris Do&oribus ex hoc blanditus fit, quodanimaefuxeflenrpar- debetEcclefia, quia eidem S.deber Au- tus, fuiqueintelieftusfilu,utab iisdcci- r ^ L cuftinuin : Unum^uemque fattunt fua peretur. _ fcrtpta Authorem pratcrcunt i atejue Age , nunc propriam & fundamenta- utfilu etttmdeformesdeleEtantptrentcs, lem cognofcemus rationem , quarc ficetiam indecores m ne fermones f*l- inter quatuor myftica an.malia , vifum pant OmnesAuthoresinquit Ambro- abEzcchielegloriac Dei currum trahen- fius decipiunt fua fcripra,& tieet errores tia , & quatuor Ecclefia: Doftores figu- eonttneant , foli ilii eos non vident. rative exprimentia , Aquila Augufti- Cujus ccecitatis ratioeft , quod fuifint num denotarit. Num fotraffis , quia, fcetus intelle&us : & quemadmodum uti illa omnibus pennatxs & alatis aluus filiilicetfmtdcforme» , parentibus fuis volat : Auguftinus fic caereris altius v«- placent formofique videntur ; fic cujufq; lavit i Sit ita : fed aliud adhuc profundiu» fcripta quamvis nsevis erroribufque myfteriumfimihrudoindudit. Aquila, afperfa Scincondita, authoribus fuis dicente Ariftotele , & vulgan notitw, naturaliter arrident bonaque viden- pallos fuos,quosindifcrirn.natimeducat tur, quiaipfis funt fimilia. Hocdixit, cxploratura , utnrm fintfui luhlatosde docuitqueSanftusAmbrofiusMagiftcr nido unguibus fufpenfos lohs oppomc Aueuftinidigniffimusi &cumtamvera radiis ; quos fi irretoras & irrever- h.Tcfitdo6trina,tamqueuniverfalisejuf- beratis oculis folem intuenconfpexenr, dem ratio feu iniquiras , in omnibus tanquam genuinos fuos fihos agnofcir hominibus , excepto folo Auguftino, & cducare pcrgir &de/endit : hn vero fuit vcr ficata Trium Job amicorum oculis claufis , aut averusintuen fplen- fapientiffimus Eliphaz , juftitiam Dei, doremque totum excipere non pofle oculorumquc ejus pe.fpicac.rntem ram notat , tanquam adulte.mos praecipi- efle puram afleruit , ut etiam in Ange- tat. Idem Aquila noftra , omnibus fuls lis fiis imperfeaionem deprehende- libris,omnibusiuisrefolutioni D us,di<3is rif iHAngclisfuisreperitprAVttxtem. & conceptibus fecit Ad radios Sohs v.i8- Porro exaggerario non conf.ftit in eo, vcritatis ea rigidiflimiexaminavit ; ; qiw- quodDeusin Angelis imperfeccionem queconformia,(ohda,& irrctortadepre- invcncrit, eo quod eflent Angeli ; fed hendit, tanquam fua recognov* &ap- quodinAngeIis,quiefl"ent/«i:y»^e- probavir : qu.T ve.oahqiutenusi.ihr- hsfuus. SioculiDeifuiflenrvelutOLuli ma, diftorta, difformiaque notav.t, ve- hominumjicet Angeli nonfuiflent,(uffi- lutnonfua rerradhvit , improbavit ,& cieb.it quod eflenc/fci , ut fibi viderentur damnavir. Jam di£a ad propriammyft©. Angeli. AngeUcafuntomaiaAuguftiiu riihujus fecundi &maximi hgmhcatio- 5. A u o ocm intelligendam fufficerent. Aft ego interrogare pergo .• dum aquilapullos fuos examinat Sc probat , quinampro- batiores & (aniores reputantur oculi, illine matris , anpullorum aut filionun/ nullus dubitar,quin oculiparentLs : ocu- liquippe pullorum non ccecutierunt ad Iblem , oculi parentis non ccecutierunt in filiis ; quod pulli non coscutiant ad radios folis , iftud eft efle aquilas : quod ▼eroaquilanon cascutiat infiliis , iftud «ft efle parentem fine amore parentis, Talis fuit Auguftinus cum fuis libris. Erant judicii fui partus , erantingenii fui foetus , fed tali eos rigore examinavit, tali juftitia; feveritate eos eenfuravit , ac fi fui jnonfuifTent. Velamahat eosAugufti- nus, vei non amabat ♦ fi eos non amabat, cum fui eflent foetus i qu&lis excellentia J 4i vero amabat, & nihilominus fic tra&a- vit & retra&avir.quanta hoc admiratio- jnedignum/ Non eftamor adignafeendum,beid- gniorem in partem interpretandum, Siflimtftindumquc defe&us propenfior amore paterno. Enormes erant filii iftius prodigi excefliis, &ade&quidemenor- mes,ut & ipfe hoc agnofcens , talis patris Luc.if, filii nomine fe Judicaverit ind gnumiP^- ter-pon fum dignus vocariFilitu tutu; nee tamen propterea Pater eum pro filio ha- Jbere ceflavit, aut a fe repulit ; quin potius tenerrimi amoris amplexibus illum ex- cipiens, omni folicitudine &curaopti- mis eum veftibus indui exornarique ■dem rnan ^^ r ' t -" Ctto proferte fiolamfrimam. Illud paflim omnes acmulantur & imi- tantur Scnptores ,ngidiflimi defedtuum aiienoium cenfores , benigniflmiique propriorum palpatores inftar paren- tam. Aft non ita Auguftinus,quamvis Atft, PJA» U S T 1 N O. 7f juftius omnibus hoc facere potuiflet. Licet enim quaedam dicta ipfius , vd fcripta talibus elfent narvis afperfa , ut Authore Auguftino viderenturindigna, talifre Patris fcetus vocari non mere- rentur , nihilominus in amplexus ad- mittere, a fe non repeUere , talibus inter- pretationibus velarc, tahbus veftireco- loribus 6 , divinajque fu* Rethorices figu- ris & verborum phaleris exornare po- tuiflec , ut non folum viderentur fua, veriim etiam aliorum fibi invidiam con« ciliarent , quodmoxFiliusinfe fuitwc- pertus, Tantum vero abfuir, ut ca ve- laret.ut potius publicarit ; tam lonee ab- fuituteafucaretcoloribus,ut potiusfcc- darit ; tam longe denique abfuit , uc ea veftirct , diflimularet , velquomo- docunque larvam ipfii fuperinduceret, ab omni parentis aftedbu exutus & amo- re.feveriffimi inftar Judicis,aut inferfif- fiini inftar hoftis ea tra&aric 6c condem- narit. David, taraenormibusfilii fuiAbfo- lonis deli&is , cumipfe venia excufatio- nequeefletindignus , exaetatecolorcm excufationemque quasfi vit Scinvenir , ut falvaret : iervate mibipnerum Abfoloa. %>Reg, Sijoabtotomque regnum tunc venia i8.v t j, indignum judicavit , & totus hodie mun- duscondtmnat ; quo padoDavid illi condonat , ut falvet l Quia erat pater, inquit S Ambrofius. Et hxc unica & vera eft ratio. Non eft opinio tam erro- nea; noneftpropofitiotamtemeraria& impia , ficut illa Abfolonis fuit adtto, quam aothores , velut Patres, falvare,ex- cufare & defendere non fatagant ; quia li.it foetusfint tam monftruofi , funtni- hilominusiuipartusingenii. Hujus non firant gcneris enores Auguftini , fed tam & * fans y 6 S E R M fanseinterpretatioms , excafationifque capaces , utmulti jamreprobati , pro naturali fua elegantia , inftar illius Abfo- lonis , cum admiratione lint vifi, & cum applaufu recepti. Nihilotecius , tan- tus ipftinerat veritatis amor , tantaju- dicto Auguftini erat integritas , utcum venia. digni viderentur , ipfe, quam- vis foret Pater , nullatenus ipfis peper- cerir. Maxmum opus,quod quis hominum Deo praefticit,fuit Abrahs facrificium : maximumque quod Dcus hominibus exhibuit , fuit Incatnatio morfque Chiiftt,in quafimiliter ipfum facrifica- vit. Adutrumquehoc txaggerandum, his fcripruta utitur terminis, quod vide- licet,nec Abraham,necDeus,proprio fuo Gen.n. filio pepeiccrit : Quiafeciflt rem hanc, V.l6, & nonpeperafli umgemtofiliotuo , pro- ptermejnquii Deus Abrahamo loquens. RomS. Et S.Paulus de Deo loquens : proprto V.S Z - fihofuononpeperctt , jedpronobutradi- dttillum. Tam arduus & heroicus eft actus, quod pater eo ufque progrediatur, ut proprio fuo filio non parcat ; iicut Auguftinusiis, quorum Patererat, non pepercit Uttinam vero ficrificiorum horum duorum , fimilius fuitfe vide- tur illud Auguftini, num illi patris Abra- hami , anilli Patris aeterni filiofuonon parcentis facrificio f Sacnficium Abra- hamiillud arterni Patris praefiguravit. Porro collatione inter utrumque facta, noninter Deum Schominem (hxz enim impoffibilis eft ) fed prscise inter patrem & patrem : nulli dubium relinquitur, quin etiam ficacterni Patris (acrificium, illud Abrahami exceiTerit » filiusenira, cui non pepercic Abraham , erut fua: carnisj ocnuus, cuinonpepcrcitPater o D e aeternus , erat filius Cui intelle&us,tantcW que excellentiorcfta&us , filios facrifi- care fui intelledus , quantointervailo fpiritus & caro , animaque & corpus di- ftant. Sacrifictum igitur Auguftini fimi- liusfuit illiacterni Patris, nobilitatequ« illud Abrahami praeceffit : filiienim,qui- bus Auguftinusnon pepercit, erant fce- tus fua: animse , 6c intellecttis fui partus. F.lius Dei conceptus & genitus eft per intellecium , SchincVerbum Patrisap- pellatus : &iftudeftnomen,&genera- tio tiliorum, quibus Auguftinusnonpe* percit. §. IX. Llbrum R etraclationum Auguftini evolvendo,comperiemus erroresfic ignorantias(ut Auguftinus vocat) quafdamab aliis jam deprehenfas & cen- furatas , plurtmas vci 6 ib ipfomet pro- palatas, & caftigatas. In utrifnam ve- ro ingenium ipfius & judicium magis videarurobftupefcendum; an ir> nonde- fendendo primas . anmconando erue- te & detegere fecundas , dubitare me fareor. Enim vero,res erat notatu,admi- rationeque digna, e vulgatis j.im Auguftt- ni libris , tomm videremundum evol- vendisfcrutandifqiieAugufttni , immo hunc ipfum,propnis tuis libris perbgen- dis fimiliterincentnm ; finis ver6 & in- tentio uuiufquc ftudii valde difcrepa- bant : alii quippelegendo libmsAugu- ftini fapientiae ipfius thefauros fibi com- parare fatagebant ; iple ver6 Augufti- nus ex eiserrores fnos, adcondcinnan- dum inveftigabat. In EccMiafte cap. I. Salomon fe omnes antecclTores fuos fapientia prajcelluifle proteftatur i F r<- — U> , . W ,,..,M.,,U- ' mm ml V.ll. Ecclefi V.IJ. S. A U C U S~T I M ol ?J Ecclef.x. f r *cef[i omnes fapientia^ut fuerunt ante Salomontotoiftolibro admirabili, qu» v.i6. me mferufalem ; valde modefte locu- Ecciefiiftes,id eft, Doftorabialometin- tus eft; fiquidem ex tertio Regum libro fcribitur,egregie prxftat. conftat, non folum ipfum fapientiorem Verum enim vero , quemadmo- fuifle omnibus antecefToribus , verum dumDeus Ecclefia; veteri inSalomone gJleg. 3. etiam iubfecuturis : Dedt ttbicorfapiens, unum contulit Auguftinum ; fic Ecclefia; ut nullusante tefimilis tui fueritjiecpofi nova: in Auguftino alium contulit Salo- te furreBurus ft. Quibus di&is Salo- menem .• & deecrde,quod manibusprar- mon fubjunxit , quod non folum ad- fert Auguftinus , fine exaggeratione di- difcendae fcientia: , verum etiam cognof- ci poreft poft Apoftolos:ZW* ttbt corfa- cendis erroribus & ignorantiis operam piens , ut nullus antetefimilis tutfuerit, dederit : dedique cer meum , utfctrem necpofitefurreclurusftUze^ueiAeSn' prudentiam atque dotlnnam , errorefjue lomon ram profunda: fcientis thefauris atque fiultittam. Non confidero,cum jamdoratus 5 inveftigandiserroribus& Salomon fapientiam fcientiafque habue- ignoramiis deditoperam , utendo fcien- rit infufas a Deo , illis adhue addifcen- tia ad docendam fapientiam;& erroribuS dis & fciendis fe applicaverit,hoc etenim ac ignorantiis,ad non errandum. Sal@- de ordine ad praxin& exercitium venit monerroribus&ignorantiis.inlibrisftu- intelligendum. Quod ego confideroda debatalienis , ut errores & ignorantias borque videtur inutilis & fuperfluus,eft confutaret & corrigeret in aliis: at Augu- quod tanta fapientia prarditus , omne ftinusinlibrispropriis,utignorantiashas fuumftudium, aderroresftultitiamque & errores in propria perfona fua con- cognofcenda conferat,* rrerefque & ftul- funderet & emendaret. Alienorum fcien- ttttam. Certumeftmulroplures efleer- tiaerrorum, iequeftraroodio,proprio- rores&ignoranrias.quarnfcientias ; ad quecommodo,examinara,txpedira&fa- fciendum quippe & arringendum , unica cilis eft .: propriorum vero errorum,non fuppetit via,ad errandum vero infinirse. ita fiquidemeos proprio femper amo- Quare vero has ipfas erraticas &erro- re fubornatos judicamus.Alienoseriores neas vias, illos ipfoserrores& ignoran- judicio cognofcimus libero ; proprios tias Salomon fcire & penetrare fara- intelle&u taptivo: alienos videmus tan- git t nunquid illi fcientiae , adeoque quam judices , proprios vero ranquam numeris omnibus abfolutae fcientiae amantes. A^agis igitur admiranda fuit fufficiebant ? nulla ratione. Salomonem fcientiain Auguftino,quaminSalorr,cnei emm fecirDeus Ecclefis veteris Do&o- uterque enim errores tabuit & ignoran- rem : necfolasnoviflefufftckbar fcien- tias; admirabiliorque idem fuit Augufti- tias , verum& errores infuper & igno- nuslumine&cognitione,qua errores& rantias ipfum fcire oportebat : fci- ignorantias retradavit fuas,quam argu- entias,utdoceretfcire ; errores,utdoce- mentis invincibihbus , quibus confuta» ret non errare .• fcientias.ad eas compro- vit alienas. Enim ver6,qua-nam igno- bandas,&eonfirmandas;errores, adeos ranti*,quierrores, qua: ha:refesnonfo- confutandos & confundendos. Et hoc lum ante,feu tempore Auguitini,fed etia K 3 tem- \\\ 1 •}g SkrmoDs i. tempore fubfecuto , &noftro prarfen- revidit,quam eos fcripferat. Unirfts tan- t unquamexftitere , quae hbris dottri- tum fcripturae locus utrumque nobis ad naque Auguftim non confutentur & oculumdemonftrabit. Notabilis fanc, co rivincantiir?liber veroRetra&ationum omnique admiratione dignus fuit cafus, ipfius vinci. omnes, triumphumque agit quodnoftenuptiarum,Labanointrodu- de omnilnisetiamvi&oribus. Inlibris cente.locoRachelis, Liam.Jacobitade- alns ro hde & vericate , decertantem in ciperetur,ut omnino illam Rachelem eflo acie videmus Auguftinum contraFortu- flbi perfuadens, nonnifiillucefcentedie, natum; Auguftinum contra Fauftum, Au- dolum,& Liam efle cognoverit.Nunquid guftinum contra Arrium , Auguftinum JacobviditLiamillamaccipiens ? immo contraDonatum , Auguftinum contra vero. Quomodoigitur tuncnonefleRa- Pelagium.AuguftinumcontraJulianum; chelem,noncognovit,ficutpofteaillucef- fed in libro Retra&ationum , Augufti cente diecognovit ? quia de no&e vidc- num contra Auguftinum. Hoc accrri- bateamadlucemcandelaeidediecandem mum fuit duellum ; haec infigniflima vi- videbat ad fplendorem folis. Lia, & Ra- ftoria Auguftini ; vi&or cnim & vincens chel.veluti forores , fibi perquam fimiles omnes,nequc quem vinceret habens,vi- crant,oculis tantu,ut notat fcriptura, dif- cit feipfum De quatuor animalibus cur- ferentia aliqua inerat:ad difcernendas ve- rus ab Ezechiele vifi, inquit facer textus ro res vaUe limiles ( maxime ubi amor cuod ommbus quatuor alatis, aquila vo- fubintrat ) nifi luce valde clara,facile quis laritfuperomniaquatuor, defupenpfo- decipitur Idem Auguftino ufu venit.Ve- rum quttnor. Age,(l aquila quatuor ani- ritas & fimilitudo duae funt forores , in- maliumfuit unum.quomodo fuper om- ftarLia: &Rachelis,fibiperfimiles;hinc nia quatuor volavit? fx dixiflet,fuper alia vero fimile videtur verum,& verum,niii tria,obfcuritatecarerct; fed fuper omnia vero fit firaile, videtur falfum. Proindc cmatuor,cum eflet unum ex eis Mta fuit; quia ignorantia: Auguftini adeo erant nam aquila ( uti jam diximus) Auguftimi vero fimiles,ut viderentur fcientix,erro- denotabat , & Auguftinus in aliis fuis li- refqae adeo vero fimiles , ut viderentur bris fuper alios volavit Ecclcfiae DoCto • veritas,quid multum, quod Auguftinus res : in libro autem retractationum fua- minore adhuc luce , in erronbus fuis & rum,fuper omnes quaiuor volavit; cjufc ignorantiis fuerit deceptus , majorcquc volavit fuperfeipfum. poftmodum defuper lumine accepto , Porro fiquisiueinterrogaverit, quo- errores iftos & ignorantias agnofcem modo Auguftinuscrroribusiftis&igno- retra&arit? rantiis,ut illc vocat , fcribendo fit decep- tm,& quornodo poftmodu eognofcen- ^ doretraaarit refpondeo.deceptumeum I~V xi > "oneflemultum , necbene fui(Te amei, quia .gnorantiacerant tales, I J dixi;quia,licetnonfuentmulrum, utfcientiavideientur;&errorestales,ut quod Auguftinus rccognove.it vidcrcntnrefle vcriias.- veritntem poftea errores , quosiple folus deprehendit & agnovit.majoieemm & clarioreluceeos exfemetipfo detexit ; cenfurjtos tamea ab S. A u S T I K 9. 75>- abaliisnondefendere, fed recognofcere tibus ipforum contra feipfum acceffe- &retra<5rare, exeelientiffimus retra&a- rit : a quibus qualem fuftinebat cenfu- tionisfuita&us. In errore f ecreto, ubi ram , talem&ipfehbifimiliterinferens honor non heditur,opinio propria facile retraclavit.Quod fi S. Auguftinus acerri- veritati fe fubmittit ; in publico vero & me,hoc paflii fe defendiflet,meo quidem cenfurato , ubide cxiftmationis & fa- judicio,extraordinaria:fapientiae,magni- mas prajjudicio agitur , contra ipfammet queingenii fpecimen non edidiflet. Afi- veritatem , velhonorerrorem, vel er- na Baalam lsfa Jinguam habuit adre- ror propugnat honorem. Quodidem fpondendum,rationefq;adimpugnandu Auguftinusintelligens , in cafuafleruit convincendumquealiquemPropheram: alieno. In «afu correptionis fraternae verum quod offenfus cenfuratufqueab mandavitChriftus , ut correprio ea fiat aemulis fuis Auguftinus , inveniatquod cautela & fecreto , ut inter corripientem m ratione fundentur , parti eorum acce- &correptutantumipfacorreptio fiftat : dens,rerra&etquodfcripierat', plufque Matth. corripeeuminterte&ipfumfo/um.Qiiarc ponderis apud ipfum habeat veritas , l&v aj, vero tam fecrete, ut,nedum in publicum,. quam famas fua? prjejudicium ; hoc fuir, - fednecadtertiumquidemtranfeat? re- mn p/us ultra , quoufque fola cordis S.Au- fpondetS.Auguftinus ; corripe inter te t ipfius magnanimitas poterat pertin- guft^ & tpfum folum , intendens corretlioni, gere. tbtd. -farcenspuderi:forteemmpret Mimftros^ vir- v , 4, * fieri mandavit , ut inter corripientem & tutibusq;,quibusinftru£tos efleoportet, correptum tantumfiftat,utincorreptio- veritatem , fcientiam,fcienti*q; jun&arn ne artenderetur correftio , & in fecreto, longanimitatem annumerans, tn faentta, Ihid.v.6. correpti confuieretur honori ; honore tn /onganimttate,mverboveritatts , ad- enim proftiruto,quid foret fi error publi- dit , quomodo in pugnis fe gei ere debear, caretur ? emendationisloco naturaiiter his verbis: perarma juftiti&adextrts & jhid,v fequeretur contumacia , & correptus in- a fmftris , pergloriam & tgnobi/ttatem, , *J g famatum fe cernens,tantum abeft , ut ad- per mfamia & bonamfamam.Arwa jufti- mitteret correptionem, utin arenam po- tiae dextrorsum & finiftrorsum vibranda tius defcenderet ad defendendum error funt , tantiq; aeftimanda honot & gloria, rem. Iftudin omnibus hominibus diclat quanti ignobilitas, tantique fama s quanti natura; & haec maxima fuit vicloria , infamia. Armaa dextris & finiftris fcu- quam ab ea velut plus quam homo repor- tum & gladius funt; fcutum ad excipien- tayitAuguftinus. Cernens fe pubkea dum & retorquendum tela & i&usini- fuiscenfuratum, in fuifq; fcripfis errores mici ; gladiusad offendendum & terien- quofpiam ab ipfis notatos,tantum abfuit dum. Qua vero ratione,quove Myfterio ot arraa contra ipfos expediret, m in om- S.Paulus exhortando docet , fcutum in nibus,in quibus ratione du«bantur,par- finiftra,gladium \ero in dextra , efle de- bere . SlRMODl bcre arma juftitix ; per arma jttftitia a tis per librum fuarum Confeflionurn,if\ icxtenstf a yw//?w?optime dixit l J hilo quo de peccatis fuis fecit exemplum : & Hebrxus, Patriarcharum actiones& fa- alteram Doftoris revocantis,per librum cta opcima efle fctipturx commcntaria. fuarum Retractationum , in quo de fuis In nullo commentatorum textus iltius erroribus fecit dodtrinam. Ratio verba- conhderationem declarationemque ejus que S.Pauli nondum ponderaca,funt llla. r eperi : verum S. Augoftini actum difcu- Per gloriamtf tgnobditatem : per mfa- tiendo , textus hujus co: fiderationcm & miamfS bonam famam. Apoftolus vult, dcclarationem divinc in co explicatam utMiniftri Chrifti gloriam Domini fui invenio. Gladius Sc fcutum Auguftini, procurent.fine refpe&u Sc reflexione ad puriflima & validiiTima fuerunt arma , propriam fuam : five hoc fiat cum hono- quoram maxima excellentia fuit , quod, rc.five defpe£tu,five falva fama.fi ve cum femper arma fuerint jufticix quamvis co- infamia.& fi utroque fiat modo.non fo- tra ipfummetufurpata. Bello impetitus lummagna eftdifTerentia, verum etiam ab adverfariis,ficdextreopponebat fcu- ingens perfe&ionisexceflus. Procura- tum ut nullus id poflet penetrare.- gladio re & promovcre gloriam honoremque vero' tam validum intorquebat i6tum,ut Dei noftro honoii & glorix conjun- nullus poflet refiftere. Inimicis occa- ctum ; per glortam , & bonam famam : fionaliter bellum infercntibus juftum , omni difficulcate caret ; verum procura- velut incafU,de quotractamus , ea ar- re&promovere gloriamDei , quando morum Auguftini erat juftitia.^r arma C um noftro conjungitur vilipendio Sc iuftitia, uteanonfolumponeretverita- defpeciu,«r ignobihtatem : procurarc tique fubmitteret,fed ad adverfariorum honorem Dei,in famx proprix prxjudi- tranfeundo partcm,ea in fe converterer, dumper tnfamiam : hjc difficultas oc- ipfe feimpugnaret , fe convinceret, & currit naturx viribus non fuperabilis ; retractaret. Et iftud fecit in illo pluf- ic hinc clatitatem acceperuntprodigiofi quam humano , vereque ftupendo Rc- duo Auguftini actus , quibus in utroque tractationum fuarum libro. fuo libro gloriose Evangehum amplifi- Pcenitetme jam quodammodo,quod cavit Chrifti. Quod Chnftus mandat libroConfefllonum famofum illum li- inEvangelio, eft , ut Prxlati fuae Eccle- brum Tob adxquarim.quo ipfc fc coro- fixduce iUuminent fux dodtrin* bono- nare Deoque.ut fecundum eum remu- rumqueoperum prxluceant exempio : neraretur,offcrre & prxlentare volebat; Jtc luceat lux veftra coram homimbtujtt namlibroRetradtationumAuguftinide- videant operaveflra bona: &quamvis bcrividetur,utpropter ultimamtautum idemDominusdoceat, doctrinx exem- banc circumftantiam, corona fitomni- pliquefinemnonaliumeflcdcbercqium um Ratio vero & vciba S Pauli in utro- gloriam folius Dei ; ttt glortficentpatrem que libro aequalirer verificantur. Con- veftrum aui itt cdu eft : ambx hx aftio- cludamus itaque prxter laurcam Dodo- nes ex (eipfis tam gloriofx tunt & illu- ris.duas Augaftinum habuifle coionas, ftres.ut profolaetiam gloria Deiexeici- ambas primas : unam Dottoris conficeu- tix , connexam habcanc iemper glonam huma- S. A n g u s t i n o. g fcumanam. 1« peccacis & erroribuscon- illi dixfr Dixicilli ut daret elo- franumaccidiC : peccata enim , pofito mmDe.r^^^* quod exemplo finc pubhcata femperin- ^im^hsefi ,: fednondixit, uterrores famanc: &errores, pefico quod confef- iuosfif pccatapublicecenfitereturUcd^ honeper do&rinam fint dete&i (emper conci-ari^ucpublice fplenderer &ln Ce fidemperdunaporro^Ioriamhonorem- doa^bonorumqjeoperuinexeirplo queDei , P ro P n X fam f difpendio s h- i*uu*8c luccatlHxvefiracoramhom i- deique propri* pdura promovere , "^s,utvideantoperavefirakonaKiAn fer^gnokhtatem^infamtam 5 camar- guftinus duplici gaudensmocivo , , qui duareseft.ucfoIus^udAuguftiniincel- P«W , non confitendi peecaca qui ft^ U5 lf^ VenenC '? Un . qUeC f r l AugU - D ^ or ' non ^^enierrores:ut;aie itini illud excquendi ancmumhabuerir. nihilominusconficeri voluic,utduplicem En.mv^fi.pfe ^onnifiduobushif- Deogloriam d^t : DaghVtam D ? omZ ce , adeopropnsfuaf glor^concrariis tfconfitere. Egohoccafu Auguftinurn medus , glc^u mDeipromoverequivif- cum iftismi&sJo^anubiSd™ re^herotcafanefui/rec excellencia , fed ro.fdliceccumpalliococeineo, &SuU flus 1 llamextolhc,&adaugec 3 quod Au- aurea : valde bonum opumique cX k guftmusouiPrdacus,juftilfimasbabens fiabebac pallium ad ooop ri nda fua jeccaca&a occulcandi & qtra Dodor, peccaca confiderandofePrilarum.re g u! e ro^fuosdiaimulandicaufasj peccara lamquoque valdebonam exopcimome- fua & errores Pf nosa ade6 &ardua *llo "ad cleaurandos fuos errerLVecS reloluuone pocius maluerit publicare, derando fe Dodorem : fed aul Prslacus X^^"^^ nondumfuisvircuciba,, LeclwS ^ei amp.hricaret. Generofus qmdam peccatis, eadem conficendo voluic prae- .mdes nomine Achan , coram Jofue fcere exemplum < & qua" Do&or , non fo- Snib^" T^J^ ^ruifdeL,ve r umetiame"orte& U ^ eo conlecrat ^ P/ Ilium ^gnoranciis fuis eas retradando voluit coccineum , & auream regulam furtive docere,? ucomnibusmodis magismaeif- abfcoiadiftet , uc commiflum a fegrande que gloriamDeiamplificaret, Ut d£m tus^mdnvfihmi, dagloriam Domino,0 4 J V-i^. " con fi ter ? ' non folumilli dixicjofueut §. -XI. conficer € cnr,feducdare tg loriamDeo; y\ Efolvimus, nifaUor.impIfcacio- quiaincer virc H camadus,quibus homo W nera Auguftini cum Evangelio amnu fui magnitudinan exercere & *V de EvangeIium m ^ oftenderepoteft,obnaturalemfuaindif> perS.Auguftinum tamlibrofuarumCon^ hculcacem nullus tantum Deam glorifi. feilionum^quimfuarumlibroRetradca- cac , quantum propriorum errorum & tionum amplificatum demonftravimus peccacorumconfeifio,& ampiiusexhoc, Pro complemenco maceri^ reftat unum hpubhcafit,velutiftafuit. Chriftusdixit combinare cumaltero , ambobufqueiw Augultmo : Dagloriam Dommp ; fed non ftatera poficis,videre uter alteri prxpon* P * rs /2i > L f deret. a S E R. M derct. In arrbcbus U m^gHUm oftendit Au?;ufti.uv,;cd in uttonam majpreraJre- fpondeo inutroqne , fed diveifimode confidei atus. Auguftinus confideratus ut fauftus.major eft in fuarum hbro conref- fionum ; quia in illo fua peccaia pubtica- vit : confideratusuthomo, majoreftin fuarum libro Retradtationumjquia in illo fuas ignorantias evulgavir. David a Dto peecarorum juventutis fuas (qualia eti m Auguftini erant)re> miflionem petens,orationem hac compo- Pfalm, ^ Uit f° rm * : DehBajuventutts me* , & 2,4.1/ 7 t?noranuas meas ne memtneris Domtne. ' * Quas fecundo loco ignorantias vocat, primoloco peccata vocavit; peccatavc- loigno.antiasvocavit.quia extenuare,& ignorantiarum nomine voluit excufare* fed non ita fieri , ncc ita dici debere vide- tur. Ignoranriae funt defe&us in:elle£rus*, peccata defettus voluntatis : porro fi de- feftus excufandus foret defe&u nlio ,ille partcm ignobiliwrem,qualis eft voluntas, &non parremnobihorem, quahscftin- telle&us , magis gravaturus videretur. Hoc faciendum fuifletDavidi/i velur ho- mo locutusfuiflet,autintellexilTet. aft lo- qiiebatur,& intelhgebat ut San&uJ.Sau- 6ti,urpotc gravitatemmaliriamque pec- cati penetrantes , quantoque fcediores fint defedtus voluntatis,quam il!i intelle- £tus,magis dolenr fc malos,quam non in- ielligent.es.- potiufque ignorantcs,quam pcccatotes eligunt videri. Hmc David, velut lan&us, conhtendo peccata pro de- li&is,ignorantias allegat pto excufationi- bus : Delttl* inventutis me D E mac virtutem , qua"m fcieatia: gleriam, Maria Magdaiena Chriftum in domo Pharifaei inquirens , in mutati jam arcoris argumentum,fra£toalabaftro tffudir un- guenrtim, exofcularosChiifti pe ei.la- crymisrigavit , capillifque luiscxttrht, Pharif«cus admirans quodChriftus fimi- liaobfequia ab hnjufcemodi admitteret muliere ,ait intra (e : Hic fiejfet Propheta, Lhc. j t fciret cjUiH, & qualis ejfet muher^uAtan- v.jy. git eum. Suppoiitis Magdalenai obfe- quiis , fuppoiita Chrifti permifllone, 6c Pharifximah.ia , hic de virtute potius, quam de fcientia Chrifti dubirare potuif- fevidetur : quareigitur non de virtute, fcd fcientia iubitztfPficfieJfet Propheta, fctret. Quia pro tunc cogitationes murmuratoris fuberant ai bitrio murmu- rantis. ldcmque Chriftus.qui obfequia admihrMagdalcnXjCogitationes permi- fu 1'harifasi. 1111 vero tnale & temere dc fuafcienciajudicare,nonramen liniftrum de virtute fua conctptum formare per- mifit, Dc fapientia & fcientia fua Pha- rifseus cogitecurluber, ionorantiamque fibi impingat : Si effet Prepheta,fctret: de fua vero vii tuce dubitare.de (ua innocen- tiamale fufpicari , & quodveleflet, vel efle poflet obnoxius pcccaro,nec ipii,nec cuiquam alii Sanctus.San&oium cogita- re permifu. Proindc quia fancticatipro- prium e ft,pluris facere opinionem virtu- tis,quam ltientiae,pociufque contrafe to- lerare fufpicionemignorantiae , quam il- lam peccati : mulro plus Auguftinusin li- brofuarum prariUtir Confeftlonum fua publicandopcccata , quam in IibroRe- cradtationum fuarum , ignorantias fuas confircnde. Inquanrumhomo, contrarium acci- dit. Qui homQAuguftinusmultopius. ia Gen j. S. A u c u in confeflione fuarum prxftitic ignoran- tia urn , quam in fuorum publicacio- tic peccatorum. Peccavic homo pri- nuisdivinicacem aftedtando: ubi fingula- ricer co f fiderandum eft, cum roc& can- ta , camqueerninenciafincatcributa di- vina , ex omnibus , quo aggredererur homincm, ipium fcientix attributum fibi in tentacionis medium & infttumen- tumelegit : Eritis ftcutDii fcientes bo- HHm & malum. Scio equidem multa in Deo dari artributa , cencacion i adornan- ds non idonea. Deus infinita eft boni - tas,& nemo tentatur, ut fit bonus : Deus cft secernus , & homines de nullo minus, «juarn de asternitatetradant : Deuseft invifibilis , homines ver6 nihil aliud, «juam apparere, & vidcri appetunt. Ni- hilominus alia in Deo attributa dan- tur , quatmagnamgraviflima: tentatio- flis materiam hominibus miniftrare pof- fmt. Omnishomo, efle, habere, & pofle defiderat. Si defiderabat efle, quare diabolus illum immenfitatis mag- «uficentia?queartributononrentavic / fi MoyfcS lxdiputatminorequeinjuriaafriciexob- confilium Jethro convenientius depre- jectione peccati quam ignorantix; S. Au- hendens, fwo mox retra&ato, alicnum eft guftinus, quihomo, multo plus fecit ampkxus. Unde deilloPhiloHebrxus in rctradationum fuarum libro , igno- dixit,quodenaminAugufti«umquadrat: rantiasfuas confitendo , quamconfeflio- Intatlus a contenttontbut ventaitmcjudf p^-y num fuarum libro fua peccata publi- rebat\quippe cjuimhilpr&ter eam admit- j^^ r cando, tebat : /ongeahter,quam iftt,q*i femel ac- * cepta cjuahacuncjue dogmata , obfttns.te §, XII» ^/«■«^»f.NeeMoyfes,nec Auguftinus, illii crant fimiles , qui , quod femel dixe- ABfolvi difcui fum meum ; cumque runt , obfHnate detenduut , eo tantum prodebito mcum S. Auguftinum quod dixerint : fedquia folamamabanc 'quem in fpeciakm , ante Deum, & indagabant veritatem, ubicuuque eam mihi Patronum aflumpfij laudare ne- invenirent, vel ex cujufcunque ore eam quiverim.offandere falu m,ingratumque haurirent, illam ample&ebantur , feque- ■ncilli oftendcie formido y (ermonem bantur acontentione & coniroverfiain- nonaliquo do&rinx ipfun punclocon- tacti Nullustamamice fidem d.ctorum fignando. Farientilnu id,quod fedt ille, fuorum defendit velutS.Pctrus. Con- quafandus,noncritneceflarium non fuluitChrifto,nemorcretur,cum amor- facicntibusillud,quod ipfe fecit.quiho- teipfiusmundifalus dependeret : Abfit Matth, mo , omnino neccffari m crit : ncc mi- att Domtne,noneritttbihoc Etquare? i6 t v.it„ nus utihtatis vicinis Judicibui allaru- qiuaCisriftuinfiliumDcivivifueratcon- tum. fcffiis , pi oicde qui Chriftum mori vide- Quotdantur Judices^qiuvelinvoto, ret, cogitarepoflet, Pctrum deceptum velm fententiarcligionifibiducunt, re- fuiflcineo.quoddixerar. Quodficno- trai5taie,inhxrentcfl|ued: «juigeneris humani falutem non confi- qui nagis illam amar. Porro quid deraverat folum ne retractare cogere- nmilibus cafibus faciendum > idem f ur,qwod dixerat,eccequam promptere- quod S.Petru» fecit. Dixit illi S.Joan- tractaverit poftea in fcientia confumma- nes : Dominus efi. Qao audito,agno- foan ir. tus. Graviffima illa quceftione fuper fcens quod bene & veraciter loquere- v.y. rkus cazremoniales legis antiqua: , in rur , ntari fe mox commitrens natare primo Ecclefiie conciiio ventilata & ccepit , feqae ad pedes Chrifti pro- decisa vifurn fuit Petro ,. ut quantum ftravir. Ita facere oportet , qui ve- fcx nova nec dum fufiicienter promul- ritatetn «uuserit & indagat. Et fi non gata pateretur difliraulando tolera- ego, fed ahuseamd«texit,n©n propte-* rentur cum Gentilibus , ne Juda^saliif- reain dubium vocanda , neganda, aut que Neo-convetfisfcandalum inde na- impMgnanda venir : fed ubicunque de- fceretur. Contrarium vere effkaci- muna , & a qiiocunque fuerit invenra, ter probante S.Paulo , qualiter fe S.Pe- mox ad illam narands.>m eft. Natandurn trusrefolvit?nonobftante,qtrcdmGala- efFedlccyficutfecitS.Petrus ; hacenim tiaaliifqueKegionibusprxhabitamopi- locutione metaphorica mellus decla- nionem,velutDo#orprivatus s pracT:ica~ ratur , quid fit reenteia fentenriam- verat,illammoxretractans r velut Sum- que altenus fequi & arnpleciL Anri- rmis Pontifex, eodera inconcilioverita- qui ad hunc aclum (qui Konnunquam tem contrariaro definivir, Tantum arduus cft) exprimendum , hac phrafi in magno ilfo capite vis pr^valet ra- utebantur : Jn alterws fententiam pe- tionis j. quamvis Paulus de prarfenti,, dtbnstre \ vzXebviis ulnis eam ample- Sc non de fchola Chrifti in hoc mun- Sfr. Hoc fecic S Petrus quipedibu* do foret Apoftolus , ficutilliy &reli- manibufquc narando quxfivit veiita- «SPl» tem , ubiipfeeamnonviderat : fedS.Jo- Iftud fecit S.Petrus defcenfu Spi- anncs junior eam oftendeiat. Non eft ritns Sandtiinfe jam illuminatus ; icd annofa adeo fcientia , quam non la- |am ante exceltend quadam allego- tere poflit , quod alia minoris quan- ria , eandem fno nos docuerat exem- tumvis attatis , & amhoritatis , qua- plo docilitatem. S.Petras cum reli- Iis erat illa Joannis refpcftu Petri 1ri- quis Difcipalis in roari Tyberiadis pi- voiit. Vcrafcientia eft,fcire agnofce- icabatur , Domino apparente inlitto- re veritatem , quamvis alicnorum re : qui quamvis ab omnibuy videre- oculorum , & alieni intellectus filiam; tur , &illecum omnibus Icxjuerctur,^ & non cxccecari proprio inftar Luci» folo S.Joanne eft agaitus. Quod hic feri, acctdit Chrifto fommat veritati , idem O fi Lucifcr Angcicrum , qoos {nfc- cuicunque acddit verirari noa mani- riorci fe rcputabat , fentcntia acce- fefor. Aliqm eam vident , alii non dens , quod dixerat retraa^refiivifter, ?i4ent ; cxuamvis ordioarie (dcMt hk) ^uim optirne qualificata pcrmanfuTet L | cjuf 85 SiRmo T> t S. ejus fapientia ! verura fuftmoe illam to- lendo , &c plui nimio depet cundo, ja#u- ram iplras fccir : Perdtdftt fapientiam Ecclef tuam t* decore tuo. Neque exigua 28 perfevcrantis in Lucifcro cbftmauo- nis eft probario , quod edito jamRe- trac*ati©num Augultini hbro » tanto excmplo ncc ad pccnitcudum , ncc ad retraftandum fuerit motus. Hincego pro condufione infero : feu pro co- roaide omnium jam dittorum afle- ro , in eundem locum , quem Luci- fer retra<5tare nolendo , in caelo perdi- dit , S. Auguftinum fucceffifle , quia retra&avit, Porro aflerto meo fun- damentum, ex lege feu textu, piomif- fio illa Dei filiis lfrael terram promif- fam jamjam ingrefluris fafta , mini- ftiat : Omnem locttm , yuem calca- JoftH.l. ve ji^ mm f e d u V eftrt volfis tra- V '*' dam. Terra promiflionis figura erat cjeli , & ex hac promuTione Dei in- fert Origenes , quod , qui calcaverit foperbiam Luciferi , ipfe in coelo lo- Orig. cum ipfius obtinebit : Luctfer fedem tbtdm. bdehat m wtit , fft e* vtro ^am AUGUSTltt©, fatlM eft Angelm refuga , fl eum vincere potcro , & jubjicere pedibus meis , confequenter locum Luciftri merebor tn c vemte ad iudicium. Enimvero fi (ola vocis Tubx hujus confideratio fponde- rate, utoportet, confequentiam) fi fola vocisTubjehujus confideratio, fufTeeit ad fepeliendam vivos ; cuinam mirnm ▼idebitur, fi , ubi infonuerit,c fepulchris educat mortuos ? Non hoc miror,fed eft quod mccum mirentur ornnes • quod vi- delicetTuba ifta,ad(«fcitandum quidem fuificiat mortuos j noncameri ad excitan- 4um naortales. Creditifne mortales, jadicium fubfecuturum ? alterutrum ccr- tu«i eft: vel non creditisjvel non rite pen- fatis. Aderitextremi judicii dies, quan- do noftra fcnriet infenfitivirai fine reme- dio,quodmod6 fentire pofTet cum fru- €tu. Qaanto prorade fatiusforetflere & plorare mod6,poenitentiam agci e mo- do , qualem utriufque fexus poeniteate» egeruntin dcferto; quamfleve& plora- it,6c pccnitere poftca,qu*ndoncclacry- mis mifcricordia , nec poenitentiz fuper- erit venia? vivimus modo ut volumus,pv6 dolor! refurgeraufqucpoftea , ntinon vcllcmus. $. n. 1 N ifto tmiverfalis refurrecrionis a&tf I innumera occurrent oculis , 5c lacvy- ■*mis &confiderationc«ligniflima. In- ter quselocohaLcraagispropria, com- miferaiionequedigniora illudvere con- fendum videtur, Quod homines bene nati , tnilla dic male videbuntur refufci- tati .' Inter refurre&ionem naturalem dc fupernaturaiem magna intervenit diffe* rentiajcumin refurre£tione naturali qui- libet refurgar, qualis nafcitur,&: in refur- rc&ione fupcvnaturali quilibet refurgat, qualiter vkit. In refurrcorionenatura- li, natusPetnisrefurrexitPetrus: iure- furre&ionefupernatuvali , natusPetrus pifcator,refurrexitPetrusPrinceps : Se- nfyfth, debuis tn regenerattone \udicantes duode- \y y,i%, cim tribus IJrael, O quanta confolatio hinciftis , quibus fplendidioresnatales natura negavit ! in extremo judici.i die Deus hominibus natalium inxqualitatera compenfatarus videtur. Cum omnes ejufdem fint naturz, nulliinjuriofa vide- tur nafcendi ina-qualitas cuihberarelin- quitur refurgendi electio. Refurve&io fecuuda,eft nativitas ex avbitri». Quain nativitatc tantam Jobconfide^- ravit&conclufit pvoprietatem ; ut aliam nobismatrcm , aUumque infepulchro nobisaftevuevitpatrem ; Putredmtdtxt, patermetucs : matermta* &forormea VtX ^ ' vermtbus. Alium habemus patrem, aliamque matrem in fepulchro , inquo oflanoftra jacent ; quiaibiiumusrege- nerati.&indeeximusrenati. Age,jam ffcfom^ notate iliud ■ Statutum eft homintbus,fe- ^ melmort. Deus femel tantum nos vo- luitmeri, &bisnafci ; quiaenim.benc mpvi Dominica Vr iTiori ex noftro pendetarbitrio,mors una fufticiebac : fedquia benenafci, inno- iftta pofkum non erat poteftate , dux neceflari.-e erant nativitares , m defe- .ftuniprirna» fupplererfeeunda. JFacile- jO:nninofuicDeoasi]ualesomniumhomi- num facere nativitstes; ejufdem nibilo- minus providentia difpofuit,urillaa:gr.e tolerarain mundo efTetina:qualkas , :ut idem iple dobrnativitatis prima:,ad me- . liorationemnosilimuUretfecunda:. i.6 Plebei, abjecti, infimaequ&conditioni? ■h.omines.bonum nuncktmlfi ilfiberalisin yos,autnaturafuit ) autfort.una J utobfcu- *i nafceremini ; renafcituros vos,& qui- d&m fplendide pro vo.to,fcitote. Melio- a-ari cunc natura,uitionem fumetis de for- tuna. :Enimvero, quaenam.quarfb, major de fortuna fumi poteft vindi&a quam no- tCabiles adeo , quae in d e illo videbuntur rn.ucationes .? porr,6indieiila,tam divi- tis &potenus,quam pauperis mferiorif que conditionis anima adibit fepul- tchrum corpusfuuminquifltura. Etquid deinde .? tenuioris conditionis plebejus plerumque fua in fepitlchro reperietoi- ia,fine lapidcfine epitaphio,& ftellarum inftar corufcus refurget .• e" contrario ,dives & potens cprpus fuum balfamo aromatibufque pre.tiofisconditura , leo- num elephanttimquejaceras impoficum, magnificis fpkndkirfque conciecoratum epitaphiis reperiens,ipfis.obfcurior tene- ibns prodibit, Ah me amorphofin,tam Iu6tuofam,.quam veram J Ecce,unum Deus hominibus natalium jmparilkatem sfit compenfaturus J fpiendidi nataies ^uidiur.t ? tranfiroriacuniiviia vankas XjlosquklemDeus noftro non induifit ar- Jbkrio. Splendidi v^iorefuaex6Te,quid f«rj Ml. eft? nobiiitasin perpetuasdur.unra a-ter- iikates; &hanc Deus. cujufque arbitrio conceffir. In nativirate noftrorum fu- musfiliiparentum : in refurreetione ve- ro noftroriim erimus filii cperum.Quod vero male refurgat fad ncftram reverta- * mur .oonfiderationera ) quod obfcure fuarefurga.tcul f a, qui clarcfinefuc na- tus fuerat merko .• depioranda fane eft conditio. Poftobfurioresnatales , r&» furgere clarum , eft mehorare fortu- nam : fpiendidaertum,refurgereobfcu- rum ■; pejus effquam abipfa degenerare natura. Qaod clare refurgn t Da vid ex Jeffe natus,ma.gna eft gloria fiiii paftoris: quod obfcure refmgat Abfslon ex vide natus.mag/ia eftignominia fjIioKe- gis. Porro fi homines tanti aeftimant bene nafci , quare ram parvi pendunt hencrefufcitari/ Magnaris nihil inore frequentius.quam nataiium con Jirionii- que fux verfare obligationes:aft ego paa- ciffimosillorumconditionis fua- cbJiga- tionespenetrare^aufimaftirmarc. Naici hene.refurgendi melius obligaticrnem in- duck. Ifta; funt obiigationeSjCum quibus .natieftis. Optimenatushomo , qni fuit,aut eftc potuit , fuit C<.iiftus. Nemo mtliere patre.aut matre potuitgloriai i N^tavit Auguftinns ., fiChriftusbcneeftnatus, meiior refurrexit : Cloriojior efi tfia na.ti- S. vitas quam .tlU : covptu mortde getmit\ ifta.dedit immortale. Chiiftus, inqtait S.Auguftinus, natuseftnobiliosin nati- ■vitate ,ecunda,quam prima. Jnprima na- tus eft mortalis& paftibilis .- infecundrt, qu^E ejus refuiiec*iofuit,natuseft impaf- fibilis,& immortalis. Ecceconditiones i?ene natorum , ut fcilicet;, fecundo rena- fcaatur meiiores. £ itn vcrojfi D _us ho- M minis Sermo Pro nlisrcliquifl*ct arbitrio «afci : Ecquis, procedent: ibique un, verfum genus ho- qwntumcunqueboaus, fenonfecufei minum, pnmura fefe confpiciec aduna- meliorcm Age , hiceft cafus condi- tum ; quorquorenimtuerunt,funr,auc tioque dequaagimus. Siredeundum eruntin valie jofiphat colledi compa- tenafccndumque eft , quare ope.am rebunt. Nifi dies ille tantx foret fot- non damus , ut fplendide nafcamur? midinis & pavoris , prxclarum fane& fine fplendorenafci innativitate prima, magnificum qiud effer, omnes,quotquot inexcufatianemtrahic , quodDeusfe- peromnes extiteruntxtates.famofosat- vrvo ceritnos ; Ipfifectt nos , &non tftnos'. que pocences in unum cernerecolleaos. v / In nativitate (ecunda nafci cum honore, Veruminrerrogari mihi videor,quonam excufatione no« indiget . fed glor;am pacto poffibile fit , quod tam immen- fortirurexeo, quodnosipfifimus, qui fa&infinica honunum mulntudo , jam fecimus nos : Ipfi nos. Qudm glorio- inde aborigine mundi ad finem ulque fumerithomini, indieiUaveraciusfibi ejufdem auc nacorum,autnafc»tucorum, ufur pare pofle Elogium iftud , quod foli colleftim una poflic valle comprehendr. ' U*tth J oan *" Ba P rift£ contulit Chriftus •' Inter DubkatuI ^faxic Deus,utrefolvatur J A ' Katosmulierumno»fitrrexttma;or?Vt:C- recH. * VW# ' borumnotateproprietatem. Nondicit, Dico primo. In locorum matena quod inter natos non fuitmajor natus; magna datur deceptio : loca enim plus fedinternatos,y*rww/. Eflemajorem opinionenoftra contmenr. Pnmacrca- inter natos, qua natum , exijui momenti tionis die,creavit Deus cxlum , terrain , encomiumeft : eflemajorem incer na- &eleinenta. Porroreftcformata 1 hi- ips, quarefufcitatum, veracitereftefle lofophiaindubiratum habec , nonhufle maiorem ; quodinnoftroarbirtio& po- datum vacuura inmundo : flupfcrahul- teftate fitum eft. In hac vita feliciflime fe omnia. Quod cum ita fe haberet,vi- narus,Reeis eft filius : in altera vita,quot- dcretur que novs producendae creacur* quot voluerint , ipfius Dei filii nafci pof- capax deefle locus.tertia demum die pro- ^ . funt : DedtteupotefratemFtlwsDetfie- dieruntherba: , arbores& plantx .• & I Z rt. Hocnonfpcculationuda , fedeft quamvisnumero & quahtate tot fint& J veritas ip fa , fideiquc Catholic* dogma. unta locum & fpauum invencrunt om- BenediftusilleDominus, quieftrefur- nes. Quarta die prodnt fol , qui cum ?M „ U zc&ionotinacvititEgofumrefHrrfa» tam immenfusfitplaneta , utcenties& * fexa2iesmajorfitcerra,locumnihilomi- * J nus rcperic E.idem die tot mUIiones ad- ^ Ijj^ fucruntftellarum, qitar.um qna;iibetcot leucarum millia occupat : & locum Nimabus jam corporibus reuni- acceperunr. Quinta die produda vo- tis, hominibufquefuximegria- latiliainacrelocaobcinuerunt. Produ- ti refticutis,bene ie(ufcicari,jucun- £b funt animantia,tot & canca & a fligna- di & hUares : m.Uc vero rcdiviti,luridi,& ta fibi in tcrra occuparunt loca. Ex ma- criftcs , paiitei omucsadlQCumjudicii rienaufimtpUcfs,cuinquetoteorundem A DoMIWICA P«.IMA ADTENTUS, $i Hentur monftra, tamque ftupendje ma- mtumajorcscopiosedotatas,pr» fplen- gnitudinis , mari fuere comprehenfa. didioribusmiptiis .• natu minores defti- Sexto detmim die prodjit homo , & ho- natas Monafteriis ., cum magn« fumraa: -mo fuirprimus , qui noncomprehendi annuas aiftgnatione pro recreationibus : coepit : fed paradifoexclufus , forisep capirauhea, capitnaves.capitcomrileii- tnanfit. Proinde, utdixi, inlocorum das, capitbeneficia s capitredituum mo- tnateria , magna eftdeceptio : funtque dios, &fuperomnia capitmanusvalde opinione neftra capaciora. Quod fi mundas , confcientiamque valde puram, aninusvero confonum hoc vobis videtur, nec non infinira alia,qua: memoria intel- adexemplummoraktranfeamusjilludin leftufve capere nonfurEcit, Nunquid .qualicunquereipublicadoco vifuri. Dies hocitafe habet? In terris.quasego pera- cft judicii,locusfit alicujus Judicis. gravi rood6,ka plane fe res habet. Si igi- Quid oJim aliquis locus talis capie- tur omnia ifta locus capit tam exiguus, l>at ? capiebat Do&oremcumfuistexti- cur non tantum noftraedeferamusfidd,, i>us , gloffifque paucis, & valde ufitatis, ut credearous vallem Jofaphat cmnes nos ideoquecumprimishonoratis- Infuper capturam ? protinus capiet nos omnes,&; capiebat aliquam , reinotiorc ab horreo ii alteri tanti,& plures venerint,omnibus (domo , curatam negligentius rnulam. capiendis vallis fufficiet , &eritmiracn~ Capiebat filies decenter veftitos , fed 4um. yedeftres & cum artis fusc inftrumencis Praeter rationem hancgeneralem,quse iub axe. Capiebat uxorem paucis exof- fe tenet ex parte loci , alise reprobosfegregafeitab ele&is, Exibunt iraque Angeli eece qtulis ftu- por , qualistimor & frernor , in illa die.. ?th. hominum occupabit corda \ ExibumAn- ftnarahum maksde medt Illefeparabitur, quiaeieenjo/y- M f wa» ^ Jirmc Pro nasnondedit; hic, quiadeChrifti pa- quentia dixerit J fr#i*P*»rsMrf rrimonio parentes confanguineofque fero exdijjuafione Eptjcopattu ;namJetto, ditavit • ilfe, quia priore fponsa, ob te- tfttia nunc ejfem de numero damnatorum y nuiratemrepudiata, melius dotatam fibi fifuiffem de numero Eptfcoporum. Heu «rocuravit: ille , quiafpiricualcovibus quot , non fcientes quid faciant , fub fuispabulumnonminiftravit .• ille,quod fplcndido mitr* cujufdam nomine, fu- Ecclefias talibus commiierit Miniftris, amipfidamnationemprxtendunt. Huic, quinonalio,quampr2ftitorumfervitio- aliifque multis Epifcopalem dignita- rumtitulo, illudmerebantur :alius,quia tem recufantibus, revelavit Deus,quod tot anima: Sacramentorum defedu in damnationem incurrerent , fi Epilco- dicecefi fua perierunt : ille , quianon patum acceptarent. Etquis vosab hoc refedit •, alius propter fimonias; alius pro- conditionato exemit f Ex eo, quod radti pter irregularitates , fcientix rcquifit.c ficis Epifcepi.eflepoteft.quodanimarum defe&um. Deusbone,quanta confufio ! alienarum falus nondependeat : Exeo Ouanta vero lxtitia perfufi ftabunt ex ad- ver6,quod fafti non eftis,falus veftra de- v«fo aliquisBcrnardinusSentnfis,uBUS pendere poteft. Porro mhil fecimus Bonaventura , aliquis Dominicus , unus quam humcris contradtis regimen Deo Bernardus, & Bruno, innumeriquc alii refignare. fandtitate Sc prudentia confpicui viri, DelocoigiturEpifcoporum , tranli- oui oblatis fiki dignif atibus & mitris , fi- bunt ad lecum Rcligioforum,,nfin,tam- miliurri prxcipitiorum gnari , & anxii queillam Ordinum regulanum frequen- afcendere altius recusarunt 1 Oquoties tiamingreffis.nonobftante.quodinilhs, miferi illi jam damnati ingeminabunt, Solis adinftar , maximx refplendebunt maledifta dies elecVionis , maledidtus qui naundi fandtitates , multum occurret (e- elcKit-malediaadiesconfirmationiscum parandum. Incipiendoa ]ada,Separa- coquiconfirmavit. Enim ver6,fi homo bunt malos de medto fufiorum. Non «cxrc rationcm pro anima faa reddet, hocdicoquodme magishoc concernat; emam qu*fo,protaminnumerisredditu- fedquod lucWiffimum mihiundequa- ruseft ? porrofi pondus illudmaximos que videatur diei Judieu fpeftaculum. Eccleficinterram proftravit Atlantes, Trita a damnatis via tendcre ad inrer- rtiis non tremebundus.oc perterritus fu- num , infauftum quidem eft, aft non mi- ™. k eQ ^ rum i fed ducentead ccelum via pergere ^Grandis hodie Ecclefiarum Lufitanix ad infernum.miferiaru eft miferia. Quod eft defolatio , carcre Epifcopis, concin- dives ille veftitus by flo & : purpura quo- R ere nihilominus poteft ifl dic judicii , ut tidiequeepulacus fplend.de , fenultus ( t macno EpilcopisLufitanix tuncfitfola- ininferno,condignamopcnbus(uis mcr- tio nonobtinuifleEcclefias: S.Hierony- c^x^v.Receptfttbonatnvttatua. Luc.C. mu, de quodam Sacerdote Epifcopa- Sed Religiofus facco mvolutus & c,- v tJ , tum accepcarerecufantcnarrat: quod licio , cum fuis jejunus & j>ccnitent,,s, p ftmortcm,cuidam P atruofuoReligio- cum fua claumra.voluntatealter.lubd.ta, fo q U iac C cpta l ediu r uaf e rat,app.ucn S ic- coqu6dLazari.nftarmundi nucis ocu- DoMlNICA PRIMA ADVENTU3. ) los infixerit,ad fimilesdeveniarpaenas ! parent. Pro defiderio quidem meo& 6 cafum atrocem ! fscularis quifpiam fiducia,ita mihicredendumfo et * Sa.- kluris fua: incurius , cui nec in men- cram vero pervolvendo Sciipturam ob- tem quidem unquam venit reddenda fervo , qnodtimore& perplexitateple- Deoracio , quod redeeam non com- num eft. Quis Regum damnetur 9 ponat, ficque pereat, negligenrix ipfius quis ver6 falverur non conftat unatan- impurandum venit , quaefinealiocoro- tum quondam fuirGens & Natio , de nari non peterat. Sed Religiofus talis, qua ex Sacris Literisconftar , quot fue- qui pulpicum hoc de judicib vobis pra?- rinrfalvati,quotve damnari : horreo qui- dicaturus confcendit,diei lftius reproba- dem illud dicere, opers pretium nihilo- tis accenferi merearur .' deploranda fane minus eft feiri clare & diftin<3e. Hebrffi, eftnoftracondirio,nififalutem confequa- quo tempore populus erant Dei , rriplici mur. Hincveroinferrelicebit, fihoc fuccefllve regimine fuerunt gufkrnati. fiat in portu,quid fiet in via &difcrimine? Primum duodecim tribuum , fub tribus Audicores benevoli (de melioribus me Regibus centam & viginti aanis duravir; Ioquor)fi nospoft tot taatafque confide- Secundum fuitregnum Juda, &fubRe- rationes&folicirudines,inalterapeiTum gibusviginti , trecentis nonaginta qua- ibimus vitaj veftra vos incuria & oblivio ruor continuavit annis : Tertium fuit re- quo ducet ? Si Cartufiani, Benedidini & gnum Ifrae'i,& fub Regibus undeviginti, Capucini in illa tremenr die , quis aula- ducentis quadraginta duobus ftetit annis. rum , xdiumque fplendidarum erit fta- Sciaaius igitur , quot ex quolibet eorui» J »sJ lalvatifuerint&damnati. In regimineduodecim tribuum exRe- $» V. gibustribus, damnatuseft Saul ; falva- tus eft David j de Salomone certi nil con- TRanfiliamus ftatus ordinefqae re- ftat. In regno Juda,ex Regibus viginti, liquos, in quibus quilibet fibi pras- falvati funt quinque; damnati tredecim : dicare poteft, Venicnt tarwdem de duobus eft incertum. Porro in re- AngehadlocumRegum,nectbronusibi, gno Ifrael Reges fuere undeviginti, riecalius regix majeftatis invenieturap- omnefjue damnati,de quoindie judicii pararus ; fed omnes fuis ranrum operibus ver ificari non poterit .- Styrabum maios comitati , reor um inftar ftabunt pedites J de medio fuftorum. Venientes Angeli,& diftin&e cognefcetur , quis cui regno quodfeparentnoninvenientes , tollenc dominatus fuerit. Quis Ungariaeiquis omnes.O infelicitas fceptrorum '6 infeli- Gallis: ; quisHifpania: ; quisAnglise; cescorona; .'6infelicesRege^/6infelix,a quis Lufitaniar, Tranfibunt Angeli Jeroboamo ufque ad Oziam defcendens de qualibet corona malos feparaturi: Regum feries/ undevigintiRegescoro- Sefarabunt malos de medio Juftorum. nati,totidcmque damnatf, Confido in Domino , regnum noftrum Certum efUdnon eveniiTe defe&u me- fingularefuturumin illadie : nequein- dii; fiquidem omnes veri agnitione Dei ycnturofiAngelos, iniliof»lo,quodfe- iufficifiiterfBwurianilfuai ; templum, Sacer.- 5ermo?ro 5acerdoteshabueruntcVfacrificia ; Dei Sequ.ftrabunrurfratre? a fratribus ♦ a4 vidi.bantmuabilia,deccelogratias&:ne- illam partem ibir Jacob , ..doppofnajeo ceihuiarccipiebant flagella : ied infru- Zl?u. S.-qneftrabuntur uxores a rtiari- tfuofa fuerunt omnia. Prorfus peri- tis : ad lllam partemibici Either ,adop- cuhs plcnaoportet efle fcaprra;cum tan pohtam Afluei us Amici ieparabunmr to ternpoiu ip'»tio ex tot Regihus , aut ab anucis (feryiat viceexempii, cumtara pa.uci ( limi fuerint lalvati , aut nullus. rari hodiediim ve am amicinrjrt colar x) ProindereihujuscaufaminquirantPrin- ad lllam parttnrDavid , ad oppofttam cipe. in Deum non cacltc iniqmtas. jonathas ibit. Separabuntur m arcter- Confdentias fuas dihgenter diicurianr, num.qui feanubantin hac vitaiqui tanta beneconiiderantes,cuinam eascommit- motiva , rationelque tan.tf.s habebant tant. Obligauones fuas fusc excutianr, amandife.auanunun:vteia. Lnimve- quor ftrictioi es funt quam cogitent. In 16 /1 iepar.uk> aliquanti rcmporis , & dc jmblica iua & privata fubditorum fuo- patria ad p.uriam , cum cettiflima rev.et- rum damna inquirantfohcite , omnipo- tendi, fequemutuoreviicndifpeconjun- (uo aftedtu expendentes, aum actus ipfo- &a , tam acerba amant.bus accidit : fi fe> ru.u aut omifhones cauia exiftere poflint. parari cranjir.que ab hac ad alreram yi- Piorir us hbi per(uadeant,fe aflorum ad- tam , cum ipe probabihmiuuoafpeclu jnftar hominum ante jultitiae divinar tri- fruendj in auernum, adeo videtur amari- bun.»tiiftcndos,ub:ftriuo, cerat! Indurati protinus cordis cfle ne- coram uni verfahs judirii tribunali,fi port celfe eft,qui ex eo tantum,ne ad praef atas tantammaieftatem.exhibitamquefibiin miferias deveniat , Deum extotgcordc hacvitavencrationem, Angelusappie- non amat, hensa maau,a falvandorum eos fegrcget coafoicx) : Scparabunt malos de tnedio %. V.I.. ^ti/hrttm. Pari modo in omuibus Sc fingtilis \ /Alcrum bonorumque fepara- mundi ftatibus f.quefttatio mrdorum rionejamfacla; ceflantibtisjam cominuabitur. In quibus ratione far^ •* uitimxieparatienis hujus e/ula- guil is amorifciue natucalift magisarctior.- tibus , qui, tcfte S.textu, vehementirtnni ^ %(t ^ r iri omiflbrum rationem. Propter fa- cTra damnabuntur multi .• proprei omif- fa ver6,qu« fuerant facienda,damna- buntur omnes. Damnationis repro- borum cauJas ipfa innuunt fententia; verba promulgatioiiem ipfius le- gire : Difcedite mdediUi in ignem Matth tternum. Quare f npn dedtfiu mihi t , v ' manducare : y non dedifiu mihtpotum: no» collegiftu me : non opermfiu me • nott vtptafiume. Quinque peccata , & o- miflionis omnia. Ita ut peccata finali- ter hominem ad infernium deducentia, fint peccata omiflionls. Non miren- tur Literati propofitionem tam univer- falemficut iftam .• quia lecuadum rigo- rem Theologicum veritati confonat. Ul- timum peceatum , eft ultima difpofitio, qua mediante damnabunturprxfcitijSc hxc eft impoenitentia finalis , qua: eft peccacum omiflionis. Ecce quid fint omifllones, & mirari ceflare quod dico. Omifllone perditur infpiratio .• perdita infpiratione, perit auxilium,pereunte au- xilio perditur contritio .• perdita contri- tione perit anima. Reddite rarionem Deoprounaanimaper omiflionem per- eunte. Age ad exemplamagispublica,huic- que non infrequentia regno tranfeamus. Per omiflionem fluxus perditur maris, perdito marisfluxu perditur iter , defi- cienee itinere perit exercitus , pereun* teexercitu,integra perditur regio. Red- drte rationem Deo de India, deBrafilia per omiflionem perdita, Rurfum o- miflione perditur notitia;perdita notiria, peritoccafio; pcreunte occafione incaf- fum abit molimenjin caflum abeunte mo- limine,integrum perditur regnum. Red- dite rationem Deo de tot domibus , tot N vitis, 5>l 5 I K M O PRO tis , tot bonis pcr omiflionem & incu- votionis , qus vero reliquerat nece(Tari« riamperdiris. Eheu , quantis periculis erant obhgationis. Deus Eliam Ifrae- falusMiniftrorum&officiumexponun- litici populi Prophetam , publicum ipfi lur/PrmcepsquifpiamautMinifterincu- injungendoofficium^conftituerat : Elias rius agitautdefes , nihiletiammahopc- vero delitefcensindefertoquandocom- rans , loquens aut cogitans : eademque parendum erat in aula ; pofuusin fpelun- ipsahorafolaomiflionis culpa , majora ca,quandoagendumeratinforo ; con- infcrtdamna,majoreseditftrages,majo- templans caclum , quando corrigenda resinduritdepopulationes,quamomnes erat terra , enormem commifit rea- in mundo mal«fa&ores,multisannis. La- tum. Ratio patet; quiain eo, quodfa- tro in iylva una bombards: ex^lofione ciebat Elias, animx lux confukbat : Sc occidithominem : Princeps&Minifter in eo quod omittebat, anima: neglige- ©miflioneuna, totamperduntMonar- bantur multse. Non rc<5t£pronuncio; chiam. Hifuntfcrupuli,dequibusnullus planius loquar: inillo , quod faciebat, fit fcrupulus • & lunc omiflionis peccata animamfuam falvare videbatur ; &in omnium graviflima & periculofiflima eo, qucdomittebat,& fuam,& aliorum exiftunt. animas perdebat, Aliorum ; quia dire- Peccaturn omiflionis facilius commit- dionem neceflariam fubtrahebat. Suam; titur,quamdignofcitur quod verofa- quia obligationr fuaz & officio de- cilecommittitur,&:difficultercognofci- erat. Peroptime exemplum hoc aulis tur, raroemendatur Omiflioeftpec- & Miniftris quadrat , qui , quod fa- catum, quodnoofaciendocommittitur, luti fua- , non pro dcbito invigilent, quod nunquam opus eft nulum , fed occupationes obtendunt : quod falu- quandoqueepuseflepoteftbonum: Ve- ti fuae non , pro ut oporteret , inten- i um fcrupulofi multi,non fine msgno di- danr,quod fubducere fe nequeanr,inqui-, fcrimine in illo peccato vivunt. Elias unt. Eliasextraaulamdefalutepeiidi- in defeno lar-batin fpecu, cui Deusap- tabatur; adquam redire jubetur,utfalu- 3.^.19. parensajebat Qmd htc agtsElia? q d. tem confequatur. Minifter ea, qua: fui V. Hiccine agis Elia ? ita.Domine : nunquid funt muneris prxftare fatagat , & melius in fpecn iateo ? nutquid elongatus fum eum in hominum falvari corona , quam a mundo/nornevivus epulcusfun ?in- fpelunca , contingerc poteft. Aflii- ftatDeus; qmdhic AgtsEhal &Elias: matprodifciplina 5 caucelam , procilicio quid bieagerem ? nonnearpusmeum zelum; pro contcmplarione,aflumatfo- jejunando caftigo , contemplationi de- licicudinem;pro abftinentia,odiima &de ptecandoque Deo vacans ? ita omniii6 fpe&um munerumi&falutemcotileque- erat SiergoEhasiu fpeluntapoeniten- tur tix a&.bus jgitintentus , quonam,que- fo,|ac~to , aDeo (ubadmiiationerepre- henditur?quia quamvis buna torent,quae agcbat , meliora tamen trant, quaeieli- qucut ; qus agtbat aibiuarix ciant de- Vcrum enim vero , quare fe tot per- dunt ? minus mali pereunt ex ei»,quse fa- ciunt , quianiinusmalifunr.-pi.jores,eji eis,qua: omittunt : pejores enimfuntper omifliones,per negligcntias,per diflimu- latio» 9f Ecundum generant fcrupulum pec- cata confequentfa:. Peecata quasdam. Dominica Prima Adventus. lationes, Incnrias, excnfationes, dilatio- nes, 5cinfinitaces. Eccepeccatum, de §, VII, quo Miniftri nullum fibi faciunt fcru- pulum : & quo pereunt multi. Sed pereant tales , tranfeat ; quianonaliter -...» v JU1 u | , 1 u, l «.,, volunt : pejusvero eft, quod perdant ^ finiuntur & fiftunt in femetipfis: fe 8c omnes : omnes vero Deo ratio- alia in fais coatinuantur & perfeverant nemreddent. Peccatorum , dequibus efte&ibus & confequeatiis. Job Deo feaccufare , fcrupulumque fibi movere loquitur : refttgiapedum meorum con- f ^ v > Miniftrosoporteret , nonminimumeft ftderafti. Non paflus fuos , fed ve- £ 7* peccatum temporis; quia menfe fequente ftigia pedum fuorum confiderara dicit : facerunr, quod faciendumfueratpnEte- paflus quippe tranfeunt , vcftigia vero riro ; quia fecerunt poftridie.faciendum permanent. Refiduum peccatorum pridie;feceruntpoftea,quodfaciendum Deus parricularius examinat ; nequede fueratantea: fecerunt primo nunc,quod peccacis tancummodo , fed eorundem jamante fa&umfuifleoportebat, adeo etiam confequentiis rationem a nobis exiget. Eheu quam ternbilis erit ille computlis- Chriftus opulentum con- vertit Zachaeum,tel©narium,qui con ver- fusfic fe refolvit : Ecce dtmidiumbono- Luc.\g 4 rummeorum dopaupertbus : &fiqutda- v g. teneras in momentorum materia fas erat efTe praefedorum confcientias. Demo- mentis fibi non faciens fcrupulum Mi- nifter, inpeflimo verfaturftatu. Bona fortunx reftitui pofliint ; etiam fama ... r .„ T .. „ ; ^ (quamvisa:grius)reftituitur. Temporis liquem defraudavt , reddo quadruplum. jattura refarciri nequit. Hicconfidero. Ad quodnam ver6 mandatorura, hxc Jura legefque furem raptoremve alie- temporis peccata referenda videntur ? ni , non nifi ad arquivalens reftituen- adfeptimum ; namdamnis,quaeproxi- dumobligant; quorfumigiturZachceus mo & reipublica: inferuntur accenfen- triplum fuperaddit , &fiquemdefrau- da veniunt : majus vero nocumen- davi,reddo quadruplum? fi adreftituen- tum inft.iutium furreptione reipubli- dum fufficit fimplum , quem in finem fu- cae inferri nequit. Ah omifliones, lenti peraddit triplum ? dicam • fimplum red- temporis fures ! non erit tandem,qui len- ditur ad fatisfaciendum pro peccato i tri- tosilloscalainoexagitet ? nonerit,qui plum fuperadditur ad fatisfaciendum iftostemporisfures , iftos occafionum pro confequentiis. Zachxus fcrupulo- raptores, iftos rerumpublicarumeverfo- fumdefurtofuoconfcientijeinftituitexa- resinfurcamagat? fed quia in jure nulla men.ficratiocinatus fecum. Sinonde- ipfis decretalegitur poena, & fubindead fraudaflemNN. retinuiffetillebonafua, iocumfacrum confugiunt : hincdieiju- quibus retentis , talem non fecifletja- dicii ferttentia principaliter feriet omif- £uram,lucr um acquififler, nec, quod fu- fion «» ftinuit,paflus fuiflet, Si fi c ? ergo fa tisfa- ctio mea, meo rcfpondeat reatui, cuilibet N i redda* S l K M O PRO ihidtm, redd&tur quadruplum , quo illum de- fraudavi. Portio prima reftituat ab- latum ; fecunda refarciat jacturamj tertia cefTanscompenfet lucrum : quar- ta denique infli&urn confoletur dolo- re m Ecce quid Zachaeus fecerit 8c quo fru&u ! Hodie fdm hnic domfti fafia eft. Porro fi domus Zachaei, ad confequendam falutem , reftiruitin quadruplo . quod defraudavit •, in quonam falutis ftatu tot verfabuntur domus Lufitania: , ubi tantum de- betur , tantum confumitur & nihil folvitur ? Q^ia pauci folvunt in vi- ta , magi« fcrupuloli in articulo mor- tis furnmam taiitum capitalcm folvi mandant ; di confequentiis , nec vi- vens , nee moriens quifquam eorum reliqui bene meriti & digniores , nec amicitia , hec cognatione , nec re- commendatione adjuti excluduntur. Quod frcquenter nimis accidit : faxit Deus , ne contingat unquam. Hu- jufcemodi igitur confiliarum fic fuffra- gantem ', votumque fuum fignantem interrogatem , utrum remorfum fen- tiat confcientia: , vel fciverit quid fecerit. Homo casce , homo prae- ceps , fcifne quid egeris? quid figna- veris 2 fcifne , quod , licet peccatum contra officii tui juramentum perpe- tratum , in fe tantum fit unum , con- fecuturse ex ipfo fequelas fint infini- tac , iploque peccato majores ? fcilne, quod eadem ifta penna malorum om- nium , quje fadlurus eft ipfe , quae- vcl minimum cogitat aut ciirat. Por- que per ipfum , ufque ad mundi fi- ro fi hoc in juftitia accidit commutati- nem fubfequentur participem & reum va , ubi numero , pondere &c men- te rcddis ? hcu miferiam ! infelixom- nino refpublica , ubi talia vigentvo- ta •, inreliciores pupnli , quibu* fic creati dirigunrur Miniftri : infelteiffi- mi vero ornnium funr confiliarii , qui fua in rales vora contulerunr. Enim- vero , fi ille veftris defigmtus fufFra- gis furetur (omirtatur conditio, iplum enim furaturum certum eft ) furetur inquam a vob:s dcfignatus , furetur- que fibi , fuHque ommbus (ufuato Sc folenni talibus more) Deus a vobis exiget rationem , fiquidem omniuin furtoium iftorum caula veftrum fuffra- giura exiftit. Prcefideat , & provi- deat officio pacis & bclli vefter elc- dtus, fervos merentefque derelinquat: vos rationcm reddetis Deo , quia ele- ctio vcftra injuftitiis illis caufam prar- buit i opprimat ille paupcres , plo- reat fura peraguntur omnia : ecquid in di- ftributiva & vindicariva juftitia' fiet ? & fi )ftud juftitia: accidit manu tenen- ti iibram , quid , amabo , fiet te- neati gladium ? Quales , quxfo , ef- fe&us & confequentia: , partialis eu- jufdam paflionarique fuffragii cru lt in confilio ? divina mihi afliftente gra- tia , hoc nunc vobis ob oculos pone- re ftatui , cum adeo larebrofa , tanti- que ponderis fit materia. In confilio fed fauguines omnium ab eo non oecifo defcenfurorum, Ita ut Cain uniius quidem tantum hominisvi- deretur interfe&or , & mulearum ge- nerationum revera efTet interemptor : totid^m enim defcendere poterant ab Abele , quot nati funt ab Adamo. Pec- catum erat occifio unius , $t unum tan- tum in fe ; confequentia? vero ejns e- rant infinitae. Porro fi Deus peeca- tum punit \dc caftigat ad eenfequen- N | tias SeKmoPro LOl tiasufquc poflibiles j fi homines ppfli- ineodemfenfuChriftusDominusnoftec biles contra v>s apparebunt in dicjudi- dixit : Factttus eft Camelum per fora- c\\ nonqmafuerunt , aut futuri eiant men acuitranftre , (juam divttem wre- fed' quia contra vos e(Te pocuiflenc : li gnum cce/orum. Proinde Apoftoli fi- poflibilcs tantum homines habencfan- militer S.Clnyioftorao admiraci , ean- cuinem & voces in czlum clamantes, demimpoflibilicatem inculerunt : Audi- q uales fanguis verus , veris itidem ex ve- tk autem hts Dtfctpult mirabantur val ' nissffufusingeminabitlqualcslactymas de dicenm : quts ergo ptteft falvtueffe} veri oculi profundent 4 qualcs veri EtChriftusillorum approbando lllatio- doloris gemitus , vera pe&ora eru- nem , humanttus quidem illorumcon- &abuutj quales erunt viduicaces,erbi- formiter opinioni impoflibile, Deota- tates , 'derelidiones J quales erunt raen ©mnia poflibilia , replicabat : oppreffiones , vaftitates , tyranni- Apud homtnes hoc impoffibile eft : apud des 1 quales denique confequenciat ex Deum autem omma pofftbilta funt : his omnibus , in tot perionas , proge- quod fuicidem,acmoraliterimpoftibile nies , five futuras five poflibiles in fi- hominibus , ab impoffibili diftinguere nem ufque mundi multiplicata;. Eheu abfoluco,quod rtec omniporeiitix divina: quifnamfuper hifccfcrupulumllbifacit. poflibile exiftit. Ec quia Reftores, Age , jam intelligetis quam tationa- propter annexas fuis officiis obligatio- bilitcr S. Chryfoftomus aflerac : Mi- nes,&pcopceromifliones commiflas,& S ' J' ror , anfiert pojftt ,ut aliquis ex ReSlort- propceremergencia exeis damna , qufc busfit falvm. H«c ex notabiliori- non ibi fiftunt , fed infu sconfequentiis bus, quac in SS. PP.inveniuncur , fen- continuantur&:muItiplicantur,difficul- tentiis una eft : cam repeto : Miror, tatibus falutem fuam involvunt : hinc anfieripojfu , ut attquts ex Rettortbtts S. Chryfoftomus candide & moraliter fit falvus. Admiror , inquit magnus loquendo fine exaggeratione & hyper- Chryfoftomus , ftuporeque attonitus bole pronunciavit, mirarife,neccapere confideco , utrum Redorum quifpiam pofle, quomodo poflibile foret,Re<5to- falutem confequi poflit. Di&um illud rum quempiam falvari : Mtror, anfieri &c fuppofuio in quo fundatunhyperbole poffit, ut atiquis ex Retlonbtu fit falvus. & exaggeratio plerumque putabatur re- Ne vero miremur nos ; & Reftoies thorica : aft cgo talem efTe nego , verita- ipfi , & qui regimcn ambiunc , camutn temillam , in omni Thealogia: rigore, fibimetuantabofficns, quantumabeo- moi-aliter univerfalem aflerens. Mo- rundcm ambitu , fententiac hujusveri- raliterimpoflibilevocantTheologi,quod tatem,ad evidentiam rcducendo pradi- vcl nunquam , vel quafi nunquam ac- cam , argumentor iic. Omnis homo c idit. gravis alicujus damni caufa ctilpabihs „, 6 In hoc fenfu S. PaulusiDquit./w^/- exitcens, & hoc non refarciens , quan- ' fibtleefteos,c,utfemettltumtnati,^pr,- do poceft, non potcft falvari : omnes, UpfiftiHttrenovari.tdpcemttnuam, Ec vel quafi omncsRedtorcsgravium dam- O b * norun» DoMlNICA PRIMA ABVINTUS, IOJ nornmfuntcaufaculpabilis, nullus,Tel nes , quotquot hie prafentesfumus» quafi nullus eorum refarcit hoc quod illi efTe poffimus fi velimns, Quam poteft ; ergo nullus, vel quafinullus bene tunc nobisvitae hujus cedent x- Re&orurnpoteftfalvari. Beneconclu- rumnae J quam clarc tunc patebit, ju- ditconfequentia; & quamvis male,mi- gum Chrifti fuiGTe fuave , quod gra- norecoucefsa , etia«i probata eftexpe- ve minc intolerabileque putamus ! non rientia. Vidigube;naremult©s j vidi re&e fum locutus j multienimnoftrttm mori mukos: neniinem , quinon multo- bic prasfentium pro dolorf non audeo di- rum damnorumcaufaextiterit,guberna- cere, vos audite lc mtelligitej Mfiltifunt Mftth* re vidi;neminem,quodpoterat,reftitue- vocati ,paucivero elecli. ArBa efl via, 1AV ^4' revidi, proindeomnesininfernoluere qmducit advitam pauctintrantper Mattb. credere cogor. Ita credo demortuis .• eam, Converfus deinde Dominus ad l< v ' li \* idem timeo vivis. ln rifurn nunc verti- latusfiuiftrum (noa dico bene; non con- te peccata confequentias» verfys ad latus finiftrum : vultu terribili, omnis miferationisexperte fquod crede- §. VIII. re non auderem , nifi Scriptura Sacra at- tcftaretar ) pronunciabit : Ite maledifti Matth. EXa&ademnm &accepta ab uni- iHignem vero beati illi , quos fententia ilia ex- ternitatem,aeternitatem 4 *ter- «ipiet ? Bencdi&us De-us, quod omnes niuten% SERMO y /04 x S E R M O PRO Dominica quarta Quadragefimae, Dictus in Capclla regia Anno Occafione , qu* Author femel ex aula Misfioncm Maragna- nam aggreflus , & cx ea redux , ad candem fe mox dcnub accinxit. Fugit iterum in montem tffe folus. Joan. 6. §. L On una tanmm fugit vice , qui fagit ex corde, S.Joannes Evangelifta Chriftnm Dominam \ noftrum hominumquc Salvatorem, abeifdem jam femel fugiflc dixex at , fic iter atd nunc fugifle affirraat : fugtiiterum. Herode Chriftoneccm machinante , ne rcgnaret, fugit in ^€gyptum • modo aliis ipfum re- gem creaturi«,fugit in montetn : in mon- tem. Amicipariter &inimici , omncs fnomodo peEfequuntur , hoium vcro odium.illorumquc amorem non nifi per- fecutionem efle cognofcens t fugit ab u- trifque ; Chriftus hodie non folum a fc- quentibus fc tutbis , verum etiam a comi- tantibus f« fu^it Difcipulis ; ideoque fo- lus fugit : tpfe folnt. Apoftoli ex fuper- fluis convivio ciborum reliquiis , duode* cim colligendo implcvere cophinos fiu- gulifingulosjporro tredccim eflevidetur oportuifle , ut & ipfi tanti patratori mira- culifuus obveniret. Nihilo feciusplus difcipulis,Magifter ex convi vio collegit .- illicollegerunt panem, hic, ut fcfe recol- Mgcret , collegit. O fi mundus cogno- fceret quanti jit momenti abftiav&io una, &quantum colligat fe recolligens:/*^! Evangehfta , Difcipulospaniim myfte- rium non intellcxifle aflerit .• JVonentm Marc. intellexerunt de pambut. Multoque rf.xr.54, difficilior intellcdu eft fccefliis Chiifti, quammiraculum. Proinde cgo , qui alias nonnullos de aula,in hoclocoSer- mones habui,de deferto hodie aliquem dicere propofui Peifuadeo eqiiidemmi- hi, hocforcpisdicareindeierto j erit nihilo^ SERMO Pro DomINICA QUARTA QuADRAG. r0/ «ihilominus prsdicare. Tu Domine, tatum, lingua verfare oreque deprome- qui tentatus a Diabolo , ipfum vicifti in deferto , aggratuktionibus applaufibuf- que hominumexcep,tiis,abeifdem fugi*. ftiin aliud,ipsa tua folicudmemihiafli- .ftere dignens,in hoc aiTumpto, utiic,qui atab ipfis, qui dare volebant , quodipferecufabat, & quo non indigebat : &non verbi , fed operis dodrina., dum folus montis cujuf- dam defertum folitudinemquftpetiit.-i 7 »- " r o/tu. Publica loca me ffit in montem cum deferto , civitates comrnutate eum e<- ' " — ^** * ^ LiLa L.U montibus, ab hominum commcrcio fr .-... w ..„ llE1MU . iro . cognovilietquod esrreffaasfeabhnmi- quenciaquefefubducere, adconverfan- nibus, magi^Deo applinquet illl dumcumDeo, &fecumfolo, maximi ^Aw^SS ^?^ 1 ^^ l " Chrifto, mag- to, fedvelutGentilis, DiSS nsque pradentiajrefolutioin eo.qui fue rit imitatus. Scio equidem aularum propugnato *ibus, iifdemque alfuecis & addidis ufi- Pars III, debuiftet. Denique aul Jm ,l*rincipum- que fervitium, nec non ainicorum fami- haremdef rereconfuetudinem , fudicii mopia; extremacque imputant ftuititia,. O Quod jOf S E R M Quod cgo fic dico , quia fic illud dici au- divi. Verumceniurae huic,Medicos po- „ tius , quamTheologos concernentire- "W° C ' fpondebit Hypocrates. Celebris iile Phi- lofophus Democritus , qui omnia ridens, Vemoc. flere t - ec - r Alcxandrum magnum , plures cfle mundos allerendo , vana ipiius & inamamoliminaderidendolaflatus , Pa- tria , hominumque dereli&o confortio defertum petiit. Quo faclo mox fama increbruit Democritumad infaniam re- dadu n; porro populares ipfius qui crant Abdnitas commiferatione a£ti Legatos miferunt rogatum Hypocratem , utpro amore in Democr itum , & fcientiarum refpeotu , ad curandum tam nobile , de- quc fcientiis tam beuc meritum fubje- ctum venire dignaretur. Quid vero re- fpondiflevideturHypocrates ? refpon- dir,tefte Laertio,fiquidena alia foretinfir- mitas , adcurandumDenaociitum mox advolarem : verumdefeitis popularibus tui bis confugere ad eremum , ftupore & admiratione , quam cura dignius eile, quod ipii menns impuubant inopix : Democritum enimnunquam fanioris fu- iiTementis , prudentiacquemajus fpeci- men ediduTe , quam ciira ab hominibus fugit : Habere tn ee magts^uodfujptctat, Lacrt. 1««™ l^dfimet : & ^dfchema vtu ejfe fartam tcttamqut viufanttatem : nullo- tjue modomeltus fibt confult contra pefit- lentem homtnum auram^uam rectptenda fe w tuta felttudinum loca, Iftud faciebant,iftud docebant Philo- fophi (cumabillisjamexordiamur) ra- tionem fcurationes , quibusadidage- bantur, diverfis locis refertSenecafeli- cior futurus , fif uifletimitarus. Amico Difcipuloque iuoLucilio, aquibufnam, advitamquicte CctranquUle trauftgen- O P K. O dam , cavendum fibrputarer,fcifciranti fcribit,primumilu documentum didtans ut hominum frequenriam turbafque dcclinet : Quid ttbi vttandum maxtme S enec * extfitmem qu&ris ? Turbam, O quan- Eptjl 7 . tum magnusille Philoiophus unitotan- hb, l * tum verbo comprchendit .' Etratioeft, inquit ille ; quiaconfortiumfocietafque hominumfpecies eft eontagii , quoncc volentes , nec fentientes ncft: arn nobis invicem,cv quilibet fuamalteri infigit in- fiimitatem. Et qucmadmodum majo- ribusin locispeftislatimgraflauir.- itain civitatibus magis populofis majus peri- culum fubeft : Intmtca eft multorum con- $ efjec4 verfatio : nemonon attquod nobts vttium, iy t( fc mt aut semmodat, aut tmprimtt, aut nefcten- tibus alltntt. Itaque quo major efi poputus, cut commtfcemur,pertcuh plus efi. Unde infcrremilu licerer , quod quemadmo- dum tempore peftis,quipoflunt,civitati- bus defenis ad agros fugiunt ; pari planc modo,prudenti lane cautela,quocunque tempore,cumomne peftiferum exiftat,ad deferturuconfugitur. .Sed nofti um| fe- quamur Plulofophum,ere&umque falu- Seneca tisvexillum ; Sanabtmur ^jimodofepare- devtta mur e cotttt. bcata Seneca documcntum fuum proban- Ub.i. do , non alienum fed domefticum in fc- raetipfojLucilio.^llegatexemplum.- Ego certe confttcer tmbectUitatemmeam.nun- 1 em ' cjuam mores quos extuh,refero, Altqutd ex eo quod compofui turbatur : altcjutd exhis,qu*,fugavi,redut: q.d. fragilira- tem meam fateor .- nunquam ad traclan- dumcum hominibus exivi , quinpejor, quam ante fueram,reveilus fim ; femper tumultum quempiam paflionum , qtias jam compofueram,fenfi ; iemperque cumvitio aliquo, quodjamfugaveram, rcver- DoMINICA QUARTA Qu A CR A GE S IM A. t 0? rererfus fum. Dictumm me tibi forfan gere ab hominibus , ipfum efle homines exiftimas, quodavarus magis,arnbitio- confervaturos ? fus raagis incontinenfque redeo ? fcito Secunda Senecar, pro eodem,ratio eft; igitur(quodtibi non imaginaris; quod amultiseflefugiendum. Infadtionibus cru.dehor^tiam inhumai.uorque redeam, feu fe&is partialibus valde naturale eft, folum quia inter homines fui ; ln» vero & crudeltor & inhumanior^uontam inter hommesfui. Magis exaggerari nequi- viflet , tra&andi cam hominibus pericu- lum / Quod fi diceret, quod alias nobis infirmitatcs& aceidentia afTricareht,mi- feriae infirmi faeculi imputandum foret ; fed homines aliinere inhumanitatem ? nunquid humanitas ipfa efthominisef- fentia ? fera: converfando cum homine, nonne cicurantur & manfuefiunt ? fic eft, velerat: humana vero naturaeatenusa proprio fuo degeneravitefle,ut vice ejus, quod ex converiatione humana referen- daeflet humanitas, quod ex hifcehauri partem amplecti plurium : Factle tranfi- ., ., turadplures. Etquia multitudo homi- ibtdem ' num tota propendet ad vitia ; qusaam, qusfo,tam foJida robuftaque virtus,quK tot vitiorum impetui & torrenti refiftere val ea t ? So C ratt,Catont,& Lelto excutere mentem diffimtlis multttudo petmjfett adeo nemo nofirum , gm maxime conctn- namw ingentum , ferre tmpetum vttio- rum,tam magno comitatu vementtum po~ tmffet. id eft. Si Socrates, Cato,Lelius, qui inter Gracos & Romanos virtutis ruere Atlantes , vitiorum molem & im- ' ' petum fuftinere nequiverunt .- &fiifti, perditis proprias vitasmorumquecolori- ' i r r'"f"* ""tuiuruinqiiecoiori- tur ronnbus,iitinhumanitas. Humani ribus,indueruntconrrarios,quamvimm eratis antequam cum hominibus agere- Affimiles : quanto magis nos, quifraeili- tis, poftquam cumillisegiftis,nonfen. tatis imperfectionifque noftra* conlciii tientes , neque fcientes , inhumanos vos invenitls { Et inhumanior^uoniam inter bomtnesfm, Nunc non fufficit homi- nibus exercere inhumanitates , fed eo progrediuntur, ut ipfam exuant humani- tatem, quodpejuseft. Inhumanitates exercere crudelem eflearguit; inhuma- numefle , hominem non efle.immd ho- mini contrarium efle probat. Si vide- remus folem , cujus eft illuminare,tene- illamnonnifi obtinere fatagimus.-?violen- ter igitur ab exemplo communi , & quafl neceffitate compulfis , utconverfantium nobifcum hominum nos moribusinge- niifqueconformemus , quidremedii,in conditione tam inaequal i^eftat,nifi fuga/ Quod idem Seneca confono valde inge- nio fuo argumento refolvit : NeceJJe efi,autimtteris , aut oderis^utrumque au- teutvttandum efi : nevelfimilts multv . . i . ' .- "•—"*<*»m cjt . neveutmtlts multis brasinducere;.gnem,cu,useftcalefacere, fias, q uia multtfunt : neveintmtcmmul- frigusexcitare ; •homineraquegeneran <3o , loco hominum, tygrides, ierpentef- que procreare , nonne monftruofitas liorrenda videretur ? iftud faciunthomi- nesr, nonfolumfuampcopriam, verum etiam converfanrium fecum exuunthu- manitatem. Ecce,num prudentix fit,fu- tu,quta dtfimiles funt. Cum ha:c fit con- ditioeorum, quimundumimplent, Sc forte eorum etiam qui hoc prajcipiunt, quid homini tales inter homines agen- dumeft? vel , qui tales imitandifunt, velqua tales, odiohabendifunt : &i a dubioillosimitandi , autodio habendi, O z nes l0 y SbRMOPRO necimitatio , necodiura quicquamilli p« . & quod fnit applaufus,m ftragenr prodcffepoteft;quiaproimitatione,funt convertetur. Fottits nobts tnvtdeant^ mali • & pro inimicis funt multi : vel fi- ejuam compattantur ; fuit nata in Gentili- milismnlis,velinimicusmultis. Conve- tate fententia , poftmedum aGregorio nientiffinumigitureftfugere,&utinam Nazianzeno Chriftianitate donata ; in koc fufhceret ' eodem vero Nazianzeno oftenditexpe- Tertiamrationem , qua; prarcipuum rientia, compaffionis potius,quaminvi- fibi ineodemSeneca vendicar, 8c inaliis denria;ftatumefleeligendum:illaetenim vendicarepoceftlocum ipfemetdeclarat, jemulorura fuoruro tali eum exagiravit Senec. pnorem deplorando vitam : Omnem o- modo (autfinemodo)utinftar Jon*,in hb i. pcram dedt,ut memHltitudmtedHcerem, mare(epi2cipitarecompul(o,eadem .pfi Eptjl l. & ahctuam dotem notabt/em facerem. invidenua ruaitcompaffa. Hzcnifiet- Laboravi , inquit , omnibus vinbus, ut fecerit , ut fic ie exonerer, non quiefcir* mulroru.nmenumerofubducerem , & Hinc Seneca concludit ; quodanteaa* njtabilequidagerem, quod doiis inftar vitar poemtcns , poftquam idmundono- adlucrandamfamam, mundique-exifti- tumtecerat , conlilii loco ferecolhgere mationemmihideferviret. Quidvero iecum relolveret,ii(queammumexcole- lbtdem. r - ru a.ascxhocmeolaboreretuli? Qttid re exercmis , qus fclusi F fefenure y nec ahnd quam telts me oppofuttf malez olen- quifquam hominum videre poflet: Oum Ibidem. tu , quodmorderet , ofiendi. Hoc inde fotttts qmro ahqutd ufu bonum, quodfen- reportavi , ut contrame provocarem itam,nonquodoftendam. alios ptdufquetelisob)icerem,necnon Harcfuciemotiva&ratibnes , quare" malevulentia;materiamfuggeierem,cui magniifti Philofophi lecedendo in de- dentesinfigendo, haberetquodmoide- ferta, hominumturbasconfortiaquefu- ret Et quare. ? i ationem addit illam di- giebanc : quoium quidam interrogams,. Ibidtm. *ito monftrando: Vtdcstutftos .cjutelo- quemnam ex ommbus ftudiis fuis fru- auenttamlaud.int qutopesfequuntur^Ht &um colleguTet ; ref pondit, fcirc vivere Iratu adulantur , cjut potentiam extol- meeumfolo: quod ica narrat Eltubeus W~ lunt ? omnes au> funt hoftes aut ^aodm Idem confirmat Seneca,d 1C ens : Pnmum tctuoeft iefftpotfuvt. Profequitur Cer- argumentum bene compofiu menttsext- * e » ec - nis illos qui tloqmnti.:m depraedicant, fttmo , poffeconfiftere, & ' fecum moran.. ouidivitmfed ntur, ]ui g atfieadulan- Id eft,priim.m ratiomsnontmW pro- tur q-iipotentiam veneramur& ado- ui in pnncipio dkebatur , fed rite ddpo- rmc> fcitoomnesaureff^aureflepoiTe fttS indicium eft , quod homo iciat .... iuimicos,quodiciemeft.^^^«^ moiari fecum : fecum morart. Sedde lcidtm * mtrannum,tamma g nHstnv,d f nttumpo- Philofophia ad Chrrllnmtatem^ ado- pu/useft Qu.mt scemirantium.tantus cumentis mtionisfinehde,addocumenta tibnnvidentiumprpuluseft. Ad.m a- fidei Sc rationis , qu« fanttorum funt,. tioquandoqnelufpe fa &mutaerit, ut uanleamus. aflolec : aftinvidi ad ce trum reducta, ni.ijoreviokntia, quimcuniculuscrum- * - 0QM.IHICA QuAfcTA QUADRAGES IM.*, I0£ $feta;~- fhrafice dieij. fulu& in vtt.. III. Agnus ille vir 8c in cmni vitae genere clariflimus Arfenius, ab Imperatore Thecdofio poftula- rus,& a PapaDamafo, Arcadii fuccefloxis inlmpeiio jamdeclarati ,, Magifter no- minatus,tanti ab eodem Imperatore xfti- mabatur , ut vice quadam filii fui leclio- nem auditurus nmfamm ingreftus , curc Aifenium ftare ,, Arcadium verd federe vidiflet , utrumque indecenriae , qualem: ipfi non fubefle putabant , arguendoi Ar- fenium deinceps docere fedenrem,Arca- dium vero ftanrem 8c detecto vertice juflerit aufcultare, Cum hae tanfa fui a;ftimacione,tantique Monarchae favore,. nec non Palatii tockis,aulicorumque, qui femper vel pn> reverencia,vel pro adula- fione , affedtui Principum feaccommo- dant, vel fe accommodare vidcri volunc, applaufu, Arfenius agebarinquiecusma- leque contentus, neque prrefenn, neque futuris fortuna; promiffis ullatenus cre- debat. Anxius igjtur animo, refoiucio- nrfque capeflendae ignarus , non ab- ami- cis , quantumvis authoritaris maximas confllium petiir; multoc]ueminus fecum iuire confultumpurans,ad Deum,q.uifo fiabitationem fibi fpeluncam elegit , in qua,quia vivum fe fepelire novit , ca:le- fte ita oraculum verificavit,qu( efi , ne velttis ampltits eovemre. Hunc fermonem ad dignitati;» authoritatiique tants auditores habuit , quo nen minus O 3 aedi- «dincari,qoam eompun£ti,funt regreffi: dum cor meum^uifaciet omnesvolHHt*- & tanquam prudentes , quales erant ; & mm*. Et cum homo ifte fingularu ver.amic.Arfeniiqualesfuerant , pro- effet inter homines , &Rex omniexce- mifTa fua adimplendo, refolutioni fux fic ptione major.prx cunftis Regibus.quan- fe conformarunt, ut nec ullam deinceps do vkam eripi mandavic Urix , quando abcocorrefpondentiamexpeaarinc.nee fatalium fibi ipfum hterarum fecit lato- filentium ipfius interturbarint. rem , & quando in tragici ulius aftus ex- Vivebanc eodem in deferto non fimul ordio , uxorem ipfius iibi rapimandavit. fed feorfim, quilibetfuoirt antro.auttu- nonrecordatus heroici animi& hdehta- eurio^alii Anachoretx.quibufcum inter- tis, quo fibi Urias in bello aAuahcer ler- dum fermonesmi(cendo, illbs tanquam viebat,quis quxfo , adulandi atte Jiceru- difciplinxmonaftic*,vitxqueeremiticx ditus , quivoluntates^ftascumiUaUei Magiftros aufcultabat. Porr6 feni cui- conciliare poffot?*gre lgitur concihatio dam tam ftupendx fugx motivum fcifci- fimilis in animum adeo ventatis armcum, tanti refponait : Non pcfefe eum Deoft- adeo rectum & integrum, adeo, denique ntul,&cumbomtntbusvtvere. Hujus conftantem, quahs Arfemierat cadere vero impoffibilitatis rationem declaran- poterat. Expertum fe illud fciebat,Ko- do dicebat : quia voluntates hominum mx&Conftantinopoli m duabus maxi- raro -um voluntate Dei concordant : vo- mis mundi aulis : de quibus dicere con- luntafquc Dei una tantum eflet,& iemper fueverat , trium fortiffimorum hoftium eadem ; c contrario vero voluntas homi- qui fibi in illis bellum intulerant , unutrt num tam fit multiplex & varia,& contra- vocari, videre j alterum.audirejtertium, ria,quotdantur homines, necnoncom- loquiU quibus ; defertum ipfum hberai- modaeorum&appetitus: & quoniam fct, ubinecvifus, nec audituseflet.nec codem in homine , eadem voluntas infta- loquela : Qut fcdet tnfolttudtne f Ccrtum eft , magnum Antonium , ob lcyllx charybdifque uanfeundx metum, iter non recusafle : fed quia rimuitde- nuo converfari cum homimbus , quos tot jam fugerat annis propterea dixit,ti iret, reverfurus eflet Antomus , qualis ante fuerat ; & non Antonius Abbas,qua!is in prarfentierat. Nondignitatis jacturam; fed profeflionis fpiritum perdere time- bat. Anachoretarum profeflio, procul hominura confortio .degere cogebat; quod,ipfurn noraea,interprete Hierony- mo , quiipfadeferuper/onaliterfzpius invifit , fignificat : QuodprocnlAbhomi- nibmrecederent , slrmchorit&vgcaban- tur : Porrofi profeflio Antonii,procul ab hominibus mundiagerecompellebat, quomodo fux feprofeflioni conforma- re , autintegramfcinviolatam eandem confervare quiviflet , fi non folura adci- vitatem frequentisfimam ., fed ipfum mundi caput, quo omnes gentes eonflue- bant , rediifles. Si Antonius fuo homi- nesfugien«li exemplo.defertahominibus replerat, quopadto ea nuncfuo evacua- retexemplo.ad gentes redeundo ? ratio ead«m quare ab Imperatore erat vocatus, in nihilum fuiflet reda&a fi veniflet ; Sc non nifi ; nonveniendo .necdefertumre- linqucndo confiftebat. Noverat Anto- «ius,Baptiftae majorem contiiliffe nomi- nisfamam defertum finemiraculis,quam Chrifto fuamiracula,inpopulo. Quanto magisRomanam accedenti curiam plus tiracndum , quam fperandumoccurrerc potciar. Enim vero quidDavidi cum Satrapis Regis Aclusevenit?&quomo- do Danielem Nabuchodonoforis & Da- rii Regumconfiliarii trncHruut ? Con- it mcinoaufteriorem vivendi methodum in Amonio pcrtaefo , aflenutores aul* O P R. O utique in eandem irenr fenfentiam t &: Prxdicator fine authoritate «Stiefpcctu, quem fru<5turn fac;i ct docendo ? Vicc verfa , figiaua valerct apud Imperato- rem,q:tsei icrementu nfumeret, quales mon laqueosipfnenderetinvidia.ut de;i- ceret ? Deniqut fi ipfe Conftantinus tam inconftantis tuit md >\is&c genii.adeoquc fufpicionibus obnoxius , ut nepotem iuumLicinium , Cnfpuinqueproprium fuu-Ti filium necnon conjugem (uam Fauftamfinecaufa, vita priv.arit : quid non cuihbet homini,a tali homine timen- dum erat .? multum,velut homo,multum velat Policicus,mukumque denique ve- lut Sandtus , fecit Antonius in folitu- dine , & procul hominibus perfeve- .rando. Supereft tantummodo in hae materia i crupulus optime f undatus , fiquidem in virtute potentiaque cceli fundatur , qua idem c.celum magno huic vho afliftendo eum protegebat. Nemo majores ab inferno victorias referebat : nemcfic omnes dxmones fimul ad ludandum provocavit , in omnibus certaminibnts devicit velut Antonius. Leones , urfi, tygrides, ferpentes.aliaque Africx mon- ftra ,rnen (olum non lardebant. fe^ obe- diendo Antonium venerabantur. Age, fi ex dentibus venenoque ferarum , fi ex poteftate& aftutia cbemonum Antonius non habctquo.d timcat,quare timet,ho- minefque fugii ? quiahomines feritate ipfas fetas&maliria ipfosdx-mones (u- perant. Dxmones nec carne , necfan- guineconftanr,funt enmfpiritus : tet* intelle&u c aient,&: voluntace,folo enim aguntur inftinclu ; & homincs pejore* funt dxmonibus , funt quippe dxmones, cum carnc U languine : funiquc tens magis Dominica QuArta Quabrag^ V ; gnagis fersjfunt cnim fera cum in telie&u ominus , non in ftatu foluin innocemix, & :voluntate. Res admiratione proti- verumetfem poft diluvium , hoirinem Jiusdigna • Chriftus nnico verbo&in beftiis terrori fututum dixit : 7errw 6e "' ;momento-, legienemiexmillium&fex- vefler,ac tremor fitfupercunclaanima- .antorumCutiinGenczarcthaccidiOfifai Uaterra. Vidcntur animantia potius iubjecit,&Judamtotbeneiiciis,totexera. terrori elTe debuifte hornini , piopter phs, tocexhortadonifa.us,tocminis^ntc- naturalia fibi arma ; & non hominem gro anno ad famorem mentem non redu- inermem animantibus terrori. Ur quid m Sic ex hiftoria Evangclica conftat ; igitur Author legislatorque natur* in- integro enun anno , anteconfummatami ^quod omnia animantia , quantum- JudaprodmQnemChriftus deillodixe- cunque fera & ferocia coram homine foanjS. TjFn^ff*"^' & T ^^^^^i^ominiquantumvisir.crmi v 71. tlr .^ nftuS:t0tmilli f d * monura tamfa- ^onavit intelleclum quemferisnegavit: cilembegit, ^uarcdiabolum Judam re- &magistimendnsefthomo inermiscum ducere neqmc^iaalii duboiicrant intelletlu , qulm omnesbefWmata: pun Ipiatus rdmbalus Judas eratdia- .finefflo. Sivero intaiedtustranfeundo .bolus cumxarne& fanguine. Jnjuda Mh&m , fe ilhs uniret,auti>eftiarum conc U f r eb a t ) guodS^auIus.difcerncbat; ferocia inurlledui uniretur humano» Mfhef.6. ^onefl.nobucolluaatioMv^fus.carnem quis, qua:fo,beftiasillascumIntelle&u &J*ngMnemfedadverfusfr.mci$es_tene- domare,compefcere, aut evadere poftet > brarum^ontraffintmlmneqmtiA. Ad Utrumque S. laurentius Juftinianus reducendosvero diabolos cum carne& egregic notavit , Deferta funt cafira T (anguine.^on:fufficiuntrationcs,.neque .Det^refugiammtttfiimaabincurfibu* ¥T .cxemp^nexju^m^racuia,; immonectni- intellebljialium befliamm valde fecu* <* J * n^.necrterrQres ^neque induftdafhuma- ,ra. Scitis , inquitmagnus iftePatriar- 7 C ' Sl na , autplus quamhumana. Hinctot xhafqui veiutgregis hujus paftoripfum non (ufteceruntmodi, adinventiones & Wnoverat) fcitis quid communitec .lnduftnaJtotiesrepetita: , tantoiempore iint homines ? funt beftia: inteiieduales- continuat* , ut Judas ; a I faniora reducc- funt ferarinftar aliarum , fed cum intel- retur fed neque fuftecit quod pro- leftu : JnteUeclualium befliarum : & Pnamiuam carnem & fanguinem prse- unicum reli&uma^Deo „ illas evadendt :buerit ; eratemmdiabQlus.cumcarne,& refugium , eft defertum. Verum eft, Janguine.^ ^ . repoteft: Odiohabuermtcorrtpientem v.io. tnporta. , & Ucjuentemretle abomtnati 1$ 13. f* Mt ■' '^ eD prudens m tempore tllo tace- kit\autatempui malum eft, Corruptto morum fic invaluit (inquit Propheta ) ut potentes iniquitatura fuarum repre- henforcm ederinf ; tc veritatem \&» quentem abominentur : quid proin- de prudenti PraerUcau ri caltbus tahbus faciendum ? Tacere.quantumvisenim do<5trina fit bona , tenipus efl: malum. Trudens in tempore tllv tacebtt^uta tem- pm malum eft. Prudenter igitur ma- gnus egic Antonius, folitudinis fuae ftlen- tium continuare raaluit , quam capiti mundi praedicare; in mu*do cnim fru&i- ficare nequibat aliis , in deferto ver6 fibi fructificare valebat, Denique Antoniua pra&icavit tunc, quod Chriftus fecit ho- die :fcilicet,cum praedicarepotuiftet tur bis,fugit ab-eis \fugit. §. IV. 77 Vgit inmontem Evangelifta Chri- jTftum in montemfugiftc dicit, mon- tis nomenfubticendo. Vetum fu- gere in montem fine nomine, eft circum- ftantia fugam qualificans. Fugit tan- quam fecelTum, & non famam quxrens : fugit.veliitincogniruslacerecupiens. Ita Deus Moyfen fepelivit , nec, ubi, hucuf- que innotuit : & ita fefe fepelire & ab- lcondere oportet,qui deienum tanquam fepulchrum iub.t. Porro nefepulturae nomen horrorem incutiat vivis , & Echo deferti nefciencibus vivere folis : profun- diore adhuc myfteiio Evangelifta no- men montis fubtkuit, Dixerat defer- tum , & hincnomentacuit proprium \ omnesenimexcellentt.is.qusenominatos montcs fecere nominatiores , nomcn.dc- ferri,includit Age .iggrediamurexcellen- tiasillas concemplari demonte in mon- tem,& de defertoindefertum, ut horro- remillisadimamus. ApparuitDeus Moyfi indeferto Ma- dian. DoMINI«A QjJARTA Q UADR AGE S l'MM. j ls ihn , populum ex fervitute /Egyptiaca deiunt? nullatenus.- quia Gubernatores educeremaeidans, qui cum a tam arduo &propugnatorescivicacis , mox,audico fe negotio , de fucceflu dubitans,excufa- exercitus Chaldaici adventu,omni ftudio ret, inugnumoptacieveHCus dixicquod Eremicolas iilos ex latebris fub excitos, inmonte facrificium gratiarum actionis civitatemingredicompulerunt. Siigitur 'od f. Di-oforetoblaturus ; Cumeduxerts po- civitate fubacla , tocoque cum earegno, I*» pulum nteum de *s£gypto,tmmolabts Deo communisomnescaptiyitascomprehen- fuper montem tfium. Mons ifte erat mons dit,omnefq; pariter in Babyloniam abdu- Oreb,in interiori deferti ejus parte fttus : cfi captivi, quo pa&o fcriptura illes Ere- dem. Cumque minafiet gregem adintertorade- mico!as,pnmos appelhtciptivoSj/V/or» i, fertt,ventt admontem Horeb. Er,Horeb, capttvorum ? Rationem,dirferentiamve quidfigmficat? Horeb,in Hebraico idem eruditione judicioque fuo dignam reddit eftquod defertum ; porro in hocmon- S.Hieronymus ; Fdufonadai? , quiinta- te , deierti nomen prseferente , & in ia- bernacuhs femper habttabant s ad extre- terioribus deferti exurgente : Ad inte- mum fropter irrupttonemChaidatct exer- rtoradeferti; filii Ifraela captivitate JE- citusHierofoiymam mtrare compulfi,hanc gyptiaca fe jamliberatoscernentes, Deo prtmi capttvttatem fuftmutfie dtcuntur, gratias egerunt ; prima etenim praroga- qttodpofi filitudmis ltbertatem,urbe quafi tiva,quadefertiincolsgaudent,eftalo- carcere funt reclufi. Ratio (inquit dle corum publicorum captivisate fefeexpe- Do&orum maximusj quare in captivita- dire. In cujus confirmationem figurac tc hac & tranfmigratione univerfali filii loeum mirabilem aufcultate, Pfalmus Jonadab vocantur primi priorefve capti- fal. 70. Septuageiimus fic infcribitur :. Pfalmus vi.non fuic quod Chaldad eos prius cxtc- - Davtdfiitorumfonadab: Id eft Pfalmus riscaptivaiunt ; fedcumefTenrdefertiin- Davidis , quemcantaruntfiliijonadab, colae, ipfi Hebraeiillos civitatem intrare qui fuerecaptivi primi. Filii Jonadab, compuletunt : & videntes fe civitate aiio nomine Rechabitae vocati , erant ve- conclufos , vel uti deferris aflueti homi- lut Monachi , vel Anachoretae legis vece- nes primi iensere captivitatemj in defer- ris,indefertisHierofolymiticis degentes tis enim agentes repurabant fe hberos, . folitarii. Capcivicas vero , de qua hic in civitate ver6& populocaptivos. Alii loquitur Scriptura,eftilla,quandoeadem ex Jerufalem in B byloniam jam abducti Jerufalem ab exercitu Chaldsorum ob- jmmum captivi mntfacci ; illi vero ex fefla &fuba£ta, quotquotHebraeorum deferto excici civitacemque intrarecom- fueruntinventi , capcivi in Babyloniam pulii mox fuam experiri cceperunt Pa- fueruntabducUHoc fuppofito nunc du- byloniam & captivitatem .• Quodpofi fo- bium fsibit,quare filii Jonadab Eremico- litudmis libertatem , urbe cjuaficarcere Iae,priores vocanturcaprivi liv/wr^/»- funtreclufi, S. Hieronymus , tan- nadab,& prtorum captivorum ? An for- quam deferci quietem , civitatumque tu- . taffis, quodappropinquante Chaldxo- multus expertus fuit locutus. Vitam rum exercitu , quia in defertis lari- fuam alternative jam Roma: , jamin cabant , primi in manushoftiuminci- civitatibus Gixtix , jam in defertis P 2 The- llf SirwoPro TheWaidis & Palsftin* corrmorando litica , ipfofuonominecivitarern,coffl~ confumpferac : fcnbenfque Ruftico di- muniracem , rempublicam, ti ibunalia,. cebar ■ Mihi opptdum carcerefi Jolttudo Judices , parrefque dcfignabar. Proin- ParaJtfus. Proinde a cali fe libcrare defilegescondira>funrpropopulis,qua- carcere, irali feexpedireBabylonia,ta- reeasDeusin populononcondir&fcri' lcmevaderecipcivicatem,prima,utdixi, bic ? fipro civitatibus & rebufpublici*,. pnerog-tiva eft eorum qui civicaces po- quare lllasin monce ,. medioque deferci pulumque derelinqnc c decerncndo , fcribic ? quia in moncibus duntaxat & cumChrifto fngiuut in montem : ubi defercis, inquicPhiloHebraeus,hon ines proptereaDeo,laudis grariarumq. a<5fcio- ad praecepra divinarque fapientiac di&a- nis facrificium ipfis eft immolandum, miaa digne recipieuda capaces funt: DemonteHureb , ad montem Sinai Quodadfacras/eges reciptendas antmus xranfeamus : ambodeferti , &amboin purificatusrefutrtture/utismacu/ts.tjua Phtisr defeito. Rrsmirabilis , ¬atudi- ktrcnt ex MtfcclianeA turU tncivtta- Htk gmillma.quodDeus fcripturusdaturuf- tibusdegentucontagto ; id verortoneft que legem hominibus ,. huncinfinem fojfibtlealtter , ejuamtn deferfo efficere. montemfibi, & quidem firum in medio q.d.. Ad recipiendam percipitndam- defertimonrem , quifuir mens Sinainx que kn&icacem legumque divinarum delertis Arabixiitus,elegeric. Nonpro fpiricam , animos ab omni affectuunv moncibus, nequepro defertis funt con- curarumque rerrenarum quae eesclirbcc: dicsLeges/edpropopulis&civiracibus. & dilordinet ,, labcdefcecatos eiTeo- De Civicate Hierofolymirana Legem porrec ; iftavero defcecario , animique: exicuram inquit Prophera : DeSton extbit cranquillitas & fcreniras, popularesinref Lex , (jPtrbum Dommi de ferufalem. turbas &tumultus , civirarumquelaby- Oinnia&fingulale^isiiius , ex quibus rinthum haberi nequir, iedconfugiendo conftabat , mcmbraad populum, ad civi- ad monces ,. deferrjrumque quiete & fi- tacem hominumque congregetionem lenrio,. LegesDei vivendi funtmerho-- ordinabancur. Qu.uenus nioralis^fecun- diiSjanima: fpecula, confcientiaeque per- dum prims lihiAx pra-ceprum , &de- pendicula ; &in mediis impedimencis,. cem fe.unda: nbulje pra*cepta tem, & a populi frequentia remotum,uc &inmoute, jam confradte reftaurantur. ipfo nos primum exemplo pra&ice do- Denique Deus eandem; dando legem,, cerer, fuamtoslcftisSapientisefcholam, cum eflef uhiverfalis, & pro omnibusin vitam efle folitariam Sc defertum, Quod ji^ fmgulis ejus prseceptis uni timrum£& ita PetrusDamianus affirmat , qtii cum ^ octituS : ^**?^ nonmachabem: deferto commutavit Romam,&ctjm fa- ♦ ?» nonfHrtumfacies v utintelligeremuSjfo-- gopurpuram .• Solitana vita efi fchola s - P*t. lwfolitariosillas=venerari }folbsfolitarie. do8rm*ccelefiis , l§ divwarttm artium &am. vivenses illas o&fervare folbs degentes difitplina ; Me emm Detts efi totum^md folitarie- fruiStumiex ci&percipere.- Et difittur. O quis hujufcemodi cathe- ifti funt ,- qui legum ihfequehtes origi- dram eriget: cui fe non omnes mundi nem^expopulofugjunt ad defertum & univerfttaresopponerent / hicgraduati ex civitatibusi ad< montcm m mw funtnorninatiilliAntonii , Arfenii, hrc tem - v Pauli,Hilariones,& Pachomiijomnefque Verum ne i'n Eege tantum veteri,Deus. illi do&ifiimiin xtemitate Laureati Idio- idhos docuiffe videatur adhovam tranf- taE,quiexignorantibusfacti funtfapien- eamns, Chriftus Dbminus Redem- tes.velexfapientibusfadti ftulri prepter prorquenofternovam,propriequefuam ! Chriftum. legem ptomulgayic ♦ ubinamverbearn' Libriquibus vacabant fihe fpecula- promulgavit ? fimiliter in deferco & tione,& obllvione magis quam memoria; monte . • ^fcenditinmontem y &'eumfe~ erantilliaS.Bernardcrfic approbati, & dijfet, acceffefunt adeum Difctpult ejm- r aequeabomniinvidia acab omniimrau- & aperiensosfHUm eioce&at eos. Mons> nescenfura. S.Bernrrdus cuidamlite- ifte,juxtacommnnemomnium PP;Sen- ras nolTe defideranti , quem imgis ipfe: tentiam^uitmonsThabor.PlanitieiGa-; lkeratum , do&ioremque defiderabar,, hls;E trigintafupereminensftadiis,&ab> fcripfit in huncmodum ; Expertv crede, S.Zern. auk Hierofolymitana quadraginta mil- alicjftidamplmstnvemet infylvts , quam haabus , juxta ^.gefyppi dcfcisiptionem^ inhbris. Qu^nani quscfo , arbor eft in diftans ; & m hoc deferto undequaque fylVa five procera, five hum;lis,qus non ftiomeMagifter divinus cathedram fuam femper verfusccelum crdcat ? Etfi tan- collocavir .• cumfedijfet • hjc Difeipulos tum anh elanr ad ccelum qux radicem Iv»- foos congregavit^ : accefferttnt ad' eum Bent in terxa ;; quid faciendum illis,, qn« Difcipuh ejus : hic dfcnique primas do- radices non habent?ill« civitaturaSc cul- :t. }. viderunt : Qu&efttfta, qu& afiendttfcr V 6, dtfirtttm ? lccunda vice eam de defer- to afcendere confpexerunt : Qu& eft C.int.%, tfta^utafiendttdedefirto ? Quiafcon- v ^ dit , abuno recedendo locoadaltctum afcendit. Si igitur anima ifta , de defcrto afcendebat in coelum : Afien- dtt dedeferto , quo-nodo per defertum aicendeb.it j MJccnUn fcr dtfirtum ? Defertum crgo erat locus ubi & ufide afcendebat \ Immo veio ; iftud quip- pe eft efle defertum , montem Oliva* rum Chriftus primo in afcenfionc fua per muntem afcendit furium , & poftmodum afcendit demor.te : &hoc modo afccnditur etiam de defer- to. Hinc Angeli prius animamafcen- dentcm viderunt per delertum : Qu& eft tfta , cjutt aficndtt fer defirtum : & poftea illam de deierto afcendentem confpexerunt : Qu* eft tfta,<}U£ afien- dit de defirto ? lta ut defertum f;t , ubi & unde in ccelum afcenditur. ^ Porro fi ego , defertum efle non folum ubi & unde , fed etiam per quod in cce- lum afcenditur , aflererem nihil qui- dem novi , fed magnum quid dice- rem, Ipfe Chriftus in parabola Pafto- rem quempiam ovium centum gregem fuum pafeentcm , unam perdidifle di- xit , quam ut perditam inveniret , no- naginta novem dimififle in deferto. Nonnc dtmtttit nenagtnta novem mde- Luc.iC. firto t Paftor eft Chriftus,ovis perdi- v>4 , ta eft homo , nonaginta novem , no- vem funt Chori Angelorum , Defer- tum denique eft coclum. Verum fi ip- fum illud ca_lum , tot Hierarchiis An- gelorumque Chons Chriftus rcliquit infefliim , quonam pa&o illud vocat defertutn ; quia loquebatur per fimili- tudinem, &rerunuerrenarum compa- rationem : & i» terra nihil aut fimili- tudine , aut nomine cccli repcrituc dignura, practerquam delcrtum. De- feuumergoeft.ubi , Defcrtumeft,unde, defertum eft , quaafcendit,qui afcendit in ccclum. Porro fummae huic exaggerandae ve- litati , aliam adhuc .«ajjiem adjieia- mus. DoMlNICA QjJ AR.TA QjJ ADRAGES1Mj€. mus Dico, poftquam Beatoruraqui- nai > i"as montis 71iabor , ipfms de- fpiam afcendic in ccclum , Ci defcen- nique montis Obveti piserog.itivas ex- cum nullo loco alio, cedunt • graviflima ratione Evangeli- proprium montis , in dere daretur nifi cum defcrto , cceium commuta- ret. S. Joannes vidit in coelo illam fo- j4poc.ii, Je veftitam mulierem famofam Stg- V**- num magnum apparuit in coelo , mu~ lier amftla fole : Eidemque duas aqui- 1« alas magnicudini ipfius proportio- Ibtdem natas ^ u ' u ' e datas .confpexit : Et dat<& funt mulieri , aU due aquiU ma- ' l ^' gn&. Sed ad quid ? Mulier ifta in coelo jam conftitura foleque veftita, quamlibet animam fanctaro lumine glo- riae jam illuftrcrn, ideoque beatam de- fignat , ahe vero Aquilae , humanse fta motus quem Chriftus fugit,nomen fubticuit: & hinc dedarando defertum , mon- tem illum vocare fuit contentus. Inmon- tem, t v. TPfe filus. Hsec eft ultima fuperftes ^textui claufula : & quod tam fero hanc aggrediamur , doleo. Chriftus fugitin montem, & iliefolus : Ipfe fe- lus, In hoc Yerbo compilantur , fede- impropriae natune privilegium aliquod quedepinguncur omnes folitudinis hor- fpeciale & fupernaturale huic indul- tores &: metus. Et, quot, quxfo,me- tum mulieri denotant : fuppofito ve^ ticuloforum iftorum, apparente difcre- ro illam jam beatam degere in coelo cionis apparentia , metus fu©s & hor- cuinam ufui alx ipfi deferviunt ? ipfe rores palliabunt, allegato Salomone di- hoc textus innuit. Datm funt multe- &uri : ^ foh ? Hoc fapientiflimi Re- p cc T e r. ri a/a du& aquiU m4m& , ut volaret gis iftius effatum ; quietiam non rosatus ■ mm _ magn& , ut volaret gis uuusenatunr; qmetiam non rog... indefertum. Ergone animajarn incoe- rationem ipfius adjunxit : Quta cum lo beatirudine fruens volabit in deier- cecideritjionhabetfublevantemfe. Huie jfajW- tum ? Quinimo : nulla quippe anima vero inconvenienti confutando , non jam in coelo beatitudine fruitur , quae Salomon quifpiam neceflarius eft. Si, licentia accepta , divinoque coelum folus , nonhabet fwblevantem fe , fimili- ad tempus deferendi privilegio , pror- tei nechabet,quiip{umprofternat & de- pria fua fponte non quandoque de- jiciat. Majorque eft felicitas dejecfto- fcenderet in defertum. Status ccele- niscarerepericulo,quamerec~tionisindi« ftis incolarurn defertum excedit in eo, gereadjutorio, Quant6magis,dumiU quod anima ibidem clariore Dei frua- li s qui profternere & dejicere aflolen» tur intuitione ; Defertum vero exce- numeropotentiaque praevalenc , &c pro- dit hic codum , quod anima hic ma- ftrati facilius adulatorem reperient , qui jore , Deo fruatur meriro , cui ibi lo- jacentibus pedem fuperimponat ; quarn cus non eft. Proinde fine injuria 9 amicum ade6 conftantem & cordatum immo cum araoris divini applaufu, cce- qui erigendis manum auxiliatricem lum cum deferto commutari poteft. porrigat. Deflciente ver6 manu ho- Porro ficut iftx praerogativa: deler- minis , maiwsDeiillinon deerir Cum ti, illas montis Horeb, illas-montisSi- cecidem , noHcollidetftr,^aUDomt'tu * fuppo- 110 r*pp,»it manum fuam. David Patet Salomone filio fuo meUus fuit locu- tus : Salomon coinpatitur loh, quod, cum ceciderit , fublevantem non ha- be.u : David ver6 congratulatur iUi, nam fi ceciderit , Deus manum.fuppo- nit, ne quid ex.cafu mali eveniat. So- litarius ille folum fe deprehendet , quia homines deficient j .Idem ver» folus nunquamerit , .fccum enim femper , 6c in auxUium fuum pracfentem fentiet Deum. Solitariusille., etiamnulloim- pellentefemetipfo caderepoteft : Soli- tarius ifte , xjuantumcunque in ruinam impulfus , cadere ; non poterit , xadens enimfuper raanus;Dei , hoc ipfo crigi- turcafu : Cum cecidtrit , non collide- tur , quia Domtnttt fupponit maunm fuam, Hincfequitur , in folitudinepropter Deum arrepta > fohtarium ,nunquam efTe folum. Solitatius eft adinftar Chrifti , quando hodie fugit inmon- tem : ipfe folus. Chriftus fugam de- reli&ionemque fui« Difcipulis prardi- foan.rS. cens , inquit : Venit hora, ut mefo- V.jt. lum relmquatis ; non fum folus. Quare vero ab omnibus dereli&us Chriftus folus,non manfitfolus ? Quia Chriftus eft Deus fimul & homo : qua Deus , non eft folus , quia adeftho- mini : nequequa homo > eft folus, quia eft cum Deo % Et hoc , quod in Chrifto unio facit perfonx t in folitu- dine facit unio loci. Solitarius in fo- litudine nunquam eft folus ., Deus enim iUi , & hic Dco adeft. Profun- de de hac materia S.Joannes Chryfo- ftomus difc urri t Hic Scriptorum om- nium facilc facundiflimus , cum inte- grum inlaudem foliiudinislibrumcom- S-RMO PRO pofuiffet , fic proteftai.do fuum con- cludit difcurlum : Aie etiam tmp.irem Sfihrf" tu£ laudi fateor , fed unum procer- f ft(ff»m< to fcio , 6 vtta beneditta , auoditdub.tr' tahter c.ff.rmo. E. quid _it , aut erit iliud ? p.ofeqmtur. Qtna quifauis in amoru tut defiderio perftvcrar- fiudue- ytt , tpfe auidem habnator efltui, fed .ejus tnhabttator efi .Deus. Proinde, quia Deus inhabitac folitarium , iblita- jrius vcro inhabitat ioluudinem , fe- quitur folitarium nunquair, effe , aut cffe poffe folum ; plus enim eft , in- quilinum rubere Deurn , quam ha- .birate cum Deo. Hinc S. Bernardet. ajebat : Nunquam minus folus , quam cum folus quando etenim non fum _blus , ago cum .hominibus : quando ver6 fum folus,ago cum Deo, jDemon- fharutqucevidencer , quodcumfolo agensDeominusfitfolus , quatnquia- git cum hominibus ; focietas quippe hu- ,mana quantomvis;fit:frequens , iimitata tamen exiftit • focietas ver6 Dei quam- vis unius ft^lius , nihilominus eft im- menfa. Utinam homines intelligerent.quan- torum in fe & in omnibus jucturam faciant , e6 quod foU cum Deo j&fe- cum morari nefciant. Quoufque A- .dam fuit folus , ,fefe in Paradifo , : in gratia Dci , ^c monarchia mundi con- Jervavit ■■, accepta vero focia , perdidit Paradifum ., >perdidit gratiam , per- didit Imperium, perdidit fc , pcrdidit nos , perdidit omnia. Hanc autem Adami, t de folo ad folum differenriam, non .Eremita .quifpiam , aut Anacho- reta defcrti , fed Aulicusquidam Pari- fienfis magnus Cancellarius Gerfon .in- finuat ; Adam tam dtu falvus fnanjit, Gerfm. J i ' I I n fffi fnl Marcf» v.4.7* DOMINICA QUAR.TA QtMDR AGES IM^. /z j quamdiufolus. Solusex domo paren- Veriim enim ver6 , ne Alitudini* tum fuorum cxivit Jacob , gloriatus beatitudinem in seternis revelationi- poftmodum, quodcumfolus.nonalio bus, qua: fenfus effugiunt, conftituere comite , quampaftoritio baculo Jor- .videar : alias Solitarii habent vifionet danem tranfiflet; reduxjamad patriam, manireftas,omnibufque cognitas: bea- eundem fluvium fknriM ade6 au&us tiores vero funr caeteris, quiailiasemi- tranfiret, utfilii, famuli, currus& ar- nus,& in loco vident fecuro. Hae Cenjz, menta conftituerent turmas : Jn bacu- ipfa occafione , qua Chriftus fugit in v t io, lomeotranfivtfordanem iftum, & nunc montem , Difcipuli navem ingreffi, cum duabus turmis regredior. Profi- horrenda ja&ati funt tempeftate , pa- cianttibi , Jacob,omnes iftae profperae rumque abfuit_quin remedio jam de- fortuna_,&omniaiftamagnabonorum fperato , maris undis abforberentur: domufque tua: incrementa. Verum, Eodem vero loco Chriftum folum in rogo , in meigratiam.notabilem adeo terra remanfifle Ev.ingelifta teftatur : differentiam , alteri conjungas , quam Et ipje folus in terra. Idem folitario nonconfiderastu , aft ego valdepen- in terra agenti accidit. Qui in mun- fo» Pergensfolusvidifti fcalam : tan- do verfantur , cum ventis ludtantur & to vero comitatu redux illam non vi- undis .• quidam abforpti pereunt • alii difti, Stipatus a latere duabus turmis, natando emergunt , omnes vero dif- a timofe Efau non fuifti fecurus : inla- crimen incurrunt : Soius vero agens in pidetanquam pulvinari requiefcensfo- terra , omnia ilta fecurus eminus afpi- lus, a Deo &Angelis dormiens, fuifti cit : Et ipfe folm m terra. Mundus cuftoditus. Solitariis tantum deeft ter- bellisardet, vincuntalii, fuccumbunt ra ; folitariis tantum aperitur coc- alii , expugnantur civitates , lubigun- lum. Solus agebat Abraham , folus tur regna , multa hominum millia oc- itemagebatMoyfes apparente illisDeo; cumbunt , & folus Solitarius perve- niente ad fe Echo , omnia percipit finetimore ; quia pacefruitur fecura: Et ipfe folus in terra. In perpetua lis thronum Seraphinis eircumdatum raundus gyrarur rota , hos d jicit , il- contemplatus \ folufque Ezechiel ejuf- l os erigit ; nonnulli ad rtubes ufque demtriumphalemgloriarumcurrumin- proficiunt crefcendo , alii defcendunt tuitus. Solitarius fimiliter erat S.Pe- a d abyflos , & folus Solitarius,a legi- trus,quandototaGentilitasadfidemcon- bus & jurifdi&ione fortunir, exemptus, verfainLinteoipfifuitoftenfa.inccelnm- nec ex profpera invidiam , nec ex ad- que recepta Solitarius denique erat verfa timet affli&ionem ; quia folu* S.Joannes, illeChrifti diledtus, in A- ipfius ftatus & conditio mutationem pocalypfi fua feptem fignacula ape-rta non admittunt .• Et ipfe foius in ter- videns , futurorumque temporum ra. Hinc egregie dixit S. Cypdanus: fecretifiima myfteria revelatione do- JJna placida & fida tranquiUttat , una S - C f' &us, o folaf naKtu Pars W. folus erat Jofue, folus Gedeon, &fo.- lusElias, quandoiliisfuccurrerunt An- geli : folus agebar Ifaias-Divina. majefta- 111 Sermo P r. o fola (i ptrpetus feeuritas efl , fi quit ab inqutetantts jttcult turbmtbm extra- % t V I. II tu . Dc» fuo mente proxtmus , quic- qtttd apy.d ctteros m rebus humanufub- TT-^Ifcurfum meumabfolvi , proll- hme ac magnum vtdetur , tntra fuam I Ixum &C longum pro tcmpore , jacere confctenttam gloriatttr. q. d. In ^T,.. brevem veio &c contra&um pro hac hacvita , nontfifi unica ctl verao-' materix merito, Nihilominus nonde- fcdelis tranquiilitas, & una fola perpe- futurum video , qui materiam velus rua fecuritas • qua foi is i!le gaudet, loco auditorioque impropriam admi- qui a turbidi femper miuidi tumul- retur , magifque Buflaci deiertis, ycl tibus extraclus , foli Deo unitus ; monribus & collibus Arrabida: , quam dum ea , qua: alii magni aeftimant, Capellae regiae &c Ulydipoitenfi Au- fibi fubftrata confpicit : & quia om- \x accommodatam judicet. Sic judi- «ia illi fubfunt , nullo eorum immu- cant parum in mundo , Chriftiani- tatur,aut cara aliqua & foUcitudine an- tate , &c hiftoriis verfati : ac fi nori girur. fuiflcnt Aulae Catholicae in omnibus Verum , »t omnia aliorum fan&o- fjeculis , quae eremos &c deferta illu- rum , de folitudinisexcellenciis , nec ftriora reddiderint , venerat* fint SC non incomparabili illam incolentium condecorarint , ideoque melioribus bcatitudine aflerta fummatim perftrin- qnalificatifquc magis exemplis, Sub- gamus : Defertorum incolac funt illi, tus feu tupra tabulatum iftud , prif- quos Deus prie caeteris elegit homini- mi ordinis , &utiiufque£cclefiaftici& •bus , & in folitudinem duxit ubi vi- politici ftatus , multas cerno animas, tam tolitarii rranfigerent ; non quod a b hifce adhuc catenis liberas , qnx mundum illuminare non fotent digni; confringi nequeunr , quae fi vanitacem fed , quia, tefte Spiritu fandro, mun- cum vcritate , Aulamcumdeferto, pa> Heb.u. dusipfis non erat dignus ; Jn folitudi- Iatiumcumclaufura, pompamcum cili- v.ft. nibut trrantes , qutbus dtgnus non cio,mundiqnecarcerem cum fuavi jugo trat mundus. Porr6 folitudo cft ta- Chrifti commutarent , de eodem mun- !is , utfimilem non habens in terra, dotriumphanresfide, & de fe ipfis,intcf- fimilirudinem cum beatitudine habeat Iectu, nonfolum copiofamhabiturifo- cxlefti t cum utraque fibi rcciproce rentmareriaminalreragloriandivita.ve- adeo fit fimilis , ut per beatirudinerrt rumetiamnon pauca, quorum ipfos noff vetut archerypon folitudo poflitdepin- pceniteretinprsfenti. gi : &c beatitudo in folitudine tantum Sed infpeciedefcendo adeos , qui relutin fuofpcculo poflitvideri. Pro- pro conditione ftatus , piotetlionis& •ndc trita illa & celcbri exclamaticme officii, fefrequentiamturbafquepopu- concIudo,quam urinam omnesmemoria li fugere , mulcitudini(que negoriade- retinereris ;6be4tafolitucJp; ©folabea- /erere non pofTe obtendant .■ nove- titudo l xint , qui hajufmodi funt, quod ad ftatus, f to Z DOMINICA C*UA profeflionis , officiique ejufdcm obli- gationibus fatisfaciendum rire , fimiii- ter ipfis cumfuga alternandum fitexer- cnium .• nec non dies vitaquecumde- ferto partienda. Non fcmper (hoc e- aim, a/eernare, innuit)fed fuistempo- ribus. Omnes iftae, fcu ftatus,£eu officii obligationes, vei Ecclcfiafticaj funt, vel poIitica:,feufxcuIares : &nemoquan- tamcuoque idoneum &c eapacemte flbi «maginetur,eas pro debito prarftare pore- xit , vel in Ecclefiafticis vel politicis , iiifi priusinfchola folitudinis , redte , ju- iteque excrcendi methodum didice- fir, Quoad Ecclefiafticos , quifnam ovi- fcus magis eft obligatus, quamPaftor? &quinamPaftorum magis, ad redden- datn Deo rationem a fe exigendam.quam fupremi / at ifti , nifi adDeumcon- fugerintin defertum , fequerecolligen- 4um , nifi i feipfis eandem exegerint wtionem , nunquam reddent bonam. Quinam Paftorum zelo ferventiores , & .vigilantiores , quinam Epi/copo- xum .& Archiepifcoporum eruditione & lanclitare Chryfoftomo Conftantino- politano , BafilioGefareenfi, Ambro- iio Mediolanenfi , Athanafio Alexan- .drino ., >\uguftino FJypponenfi ceie- briores ? porro omnium horum pcr- legendo vitas , nunc eos in Cathe- dris , nune in defertis , nunc Ana- choretas & folitarios , nimc nume- rofo circumdatos popuio , convertcn- dis Gentilibus , confutandis hauefi- bus , Chriftianifque perficiendis in- tentos & occupatos videbitis , & hoc modo fuas excolentes Ecclefias &dice- sefes , ut domus viderentur Mona- RTA QUADRAC. ri j ftcna , & civitates Paradifi. Etunde tam admirandi nafcebantur eftedus, mfi , quia ipfiPrxlatiindefertolucest recipiebant & gratiam , &info!itudi- ne fpintum & fervorem , quo in po- pulo accendebant animas , eradicabant viaa, virtutefque infeiehant ? Sauliia ftamarha Samuelem inquirenti , re- fponderunt cives opportuno ipfum ad- efle rempore; eodem quippe dieillum, ad immolandum facrificium , in civi- tatem adventurum : Hodie emm ve- l R . nn $ H eivitktem , facrtficium efi v /*' 9 ' hodte p+uh m exce/fi. Et quare ilium * eo die in civitatem efle venrarum dke- rant ? quia Samuei Sacerdos popuii- que Pcdatus fic fibi dies diftribuerat, m partem eorum foiiruJini confecraf- ier ad agendum cum Deo , & alte- ram ad agendum cum hominibas in ci- vitate, Quibus foper vcrbis S. Gre- gorms Papanotat , in hactemporisdi- itnbunone , maximam mel oremque partem converfationi cum Deo folo fuifle deputatam ; mox etenim expe- dms illis , qua: facrificium & fpiri- tuale animarum regimen concerne- bant , ne ad momentum quidem tem- poris cum populo , yelin civiratecom- moratus , ad recolligendum fe in de- iertum repedabat : Qui A rarh videba- tftr m chitate , tarde veaitns , # cito recedens. Et fi iftud , ante ad. ventum, dodtrinam, Chdftique exem- plum , hocfecitSamuei , fucceflores Vicsriique Chrifti videant quid fibi faciendum incumbat , quidque pof- flnt. Inftatu fxculari &poIitico,fugah2ec feceflufquein defertum,-propter nego- Q^a tio- SermoPro tiorum frequentiam U multirudincm fiigii remediique etufa . in hifce cafi- rec non propter maxime neceflariam bus , nonaludmihi fumpfi , quant publicarum pcrfonarum , in tot tan- quod longilTune rugiendo i civuatibus Lue momenti ncgotiis , qualia or- lol tudi::em fnb rem defem , ubi foluc dinaric in Monarchiae gubcrnatione cumDeo folo,lumenabeo peterem& ex- iccuKUnt , realem affiftentiam , mul- pecTarem , quiabillismetempeftatibus 16 ninus locum habere videtur. Quod velut ei iperet.a qu.busNavarchus in are- ita humana , vel potius gentUis Poli- na,&cumnaviquafi perdita,expedireme ria fupponit ; ac fi bona veraque ne- neque fcieb-m neque poteram. Porr6 jrotiorum , quantumcunque praegnan- fi hoc fac:ebat-cor adeo generofum & fium &multorum direclio Piovi- impavidum , judiciumque adeo ia- aentil divina minus indigeret , rerum- num , prudens & expertum velunllud que terreftrium intuitus vel in lucido, Davidis ; cur aliiPrincipes (8c quidem vel in obfcuro , non totus £ lumine toterrorum experientia dodli; fibiper- cocli dependeret. Rex erat David', & fuadebunt , quodiinc certi temporis, reeni quidem fatis populofi : gravif- ab aulis receflu , folirariSque cumDeo fntaque ftatus negotia , quadraginta confiliorum commumcatione,per fe\ii- annoium curriculo , quibus prsfuir, niftroique fuos re&am bonum publicum tumin pace , tum m bello, nunc do- promovendinormamfmthabituri,quod mi & m Aula , nunc foris & extra quandoque defiderare , ncdum aflequi palatium variis tk ipfum , & coro- ignorant. nam difcrimimbus objecerunt : quo- Quod fitempus, proiftis intervallis, nam vero luminisconfiliique causacon- iftifque refilgiis fibi deeiTe dixennt: fugiebat , nifi in defertum ? pro- nemo profe&d mihi negabit, cfledies, pno illud ore atteftantem audiamus : feptimanas &meniespro aliis refugiis, tfiU^ Cor meHm contur batum efl tn me , & pro aliis defertis , aliis fylvis & mon- *-5- G?6 * formido mortis ctcidit fuper me : timor tibus & non intra , feu juxta, aulas, fed & tremor venerunt fuper me , & com- remotillimis : cum certum fitquodlaboi texerunt me tenebr*. Eheu , inqiut fqu recreatio dicitur) vel uni infequen- David , quoties cor meum confufum do & configendoapro , impenius , ut & conturbatum , in mediif ucpcri- occifus ducaturin tiiumphum ; multo culis 8c timoribus mortis palpitare & fane utilius aliis venandis & perfequen- contrimifcere fenfi : & infuper tene- dis infumeretur feris > qux de vena- bris oppreflum , fine minimo luas ra- tione ita redeunt vivaces , ficut eo dio , qui viam evadendi monftraret 1 in fuerantductac. Vitia coronata , vocat talivcroftatuanguftiifquecomprehen- Ecclefia , Vittorum monflr* , nonviti» Ibidem f,iS « qu6 confug-ebam l Ecccelongavi qualicunquemodo,fcdmonftra ; Ho- • i tfo f u g ,ens & man fi in fifoudin* : *xpe~ rum veromonftrorum , horumquevo- £i«bAm tnm ^mfalvum mefecit, *}*- latilium infecutio , aSoIita aocumfolo jHlMirmucefttrttuf&temteJtate. Re- Dco , inftituitur & peragitur m de- DoMfHtCA QUA-XTA QUABftAGESlMJi, ll$ fertis. Ibi confringuntur alce vanifati, femre poflint. Regum non paupi ve* ibi in terram profteinitur & calcatur nando infehciter pefierunt : ilfe veio» fuperbia ; ibi pailus^ conftringuntur quem non fine myfterio feriptura vena- concupifcentiae , ibimanusprarfcindun- torem nuncupat «orarn Domino , non tur vindi&ae, ibi moritur (pumandoque folum fexaginta regnavit annis , fed dirumpitur ira , ibiin fecorruitiniqui- novamerexit Monarchiam , quaemille tas&injuftitia , ibi deniqueomnia alia ducentis fubftitit annis , pra; reliquis infrainis impotentifqus intemperantias omnibus in miindo florentibus confer- aut occiduntur , aut fugantur , aut do- vata. mantur monftra. De primo mundi Re- Denique (ut exemplo omnium maxi- geaflerir Scriptura : ErAtrobnfim ve- mo.tamEcclefiafticum, quam politicum ntitor cortm Domino : & venationes coram Domino, funt competerites Prin- cipibus recreationes , nec non gene- rofitatisa&us , de quibusmaximeglo- riandum , quia vent funtgenerofita- tes. Et , fi tempore , quoddeferendo Aulam i venarioniinfumunt,benedidfcio- nem primatumque perdere non veren- tur,inftar Efau .- multo fane minus ja&u,- s am banc , feu quodcunque aliud regno timendum eft detrimentum tempore illo, quoad Deum , foli cumeo folotra&a- turi > confugiunt ; ut lucem ab eo re- cipiant , qua illud gubernare Sc co» ftarum convincamus ) Chriftus Domi- nus , Redemptorquenofter,Rex fimul & fummus Sacerdos,non folum triennio ifto, quoinmundoutraque fuit digni- tateperfanctus , omnemvitam, inter civitates feu populum & defertum fuit partitus eodemver^ die, quQiquid eflet, declaravit, & quatalis abomni- feus agnitus fuit , diei ejufdem partem dedit turmis Sc populo , partem ve- 16 deferto & monti. Fugtt in montem folus, Amen. '5* 51 1 QJ SERMO -*BHt- ^H*- -««H*- S E R M O S. A N T O N I O. Di&usin Dominica infra o&avam ejufdem. Maragnanse Anno 16/7. Qu&mulier habens drachmas decem,& fiperdide- ritdrachmamunam , nonne accendit lucernam , everrit domum , (fqu&rit diligenter 9 donecinveniat? Luc.ij. ItemThcma. iV^«f accendunt lucernam, ponunt eam fub mo- 'diofid fupercandelabrum^utluceatomnibusquiin do- mofunt, Matth.j'. §. I. ifflflkMtorfllf UandoEccIefiaduono- catiovideatur. InprimoEvangelioChri- ^SSShL- bisproponitEvangelia; ftusD9minusf1cinquif.fi mulierhabens obligatorium potius , drachmas dcccm (drachmx erant exigui 4Rvj|lg&' quamotiofumeft, duo ponderis moneta argenteatemporeHc- aftumerethemata. Pri- prXGlum ufualesjf» muher,inquit Chri- S 1 ?*^*^ mum Dorainicara ; fe- ftus, decemhabensdrachmas unamea- rundum.Ftftumconcetnit.Utruraq; tam rundem pcrdiderif, quid agit? (attendite tccommodatum Sanfto, cujus feftu cele- vos,qui Prxdicatores obfervatls , quant bramus,utunumTextus,alteru c omfneia- accommodatam divinus Prxdicator conv S E R M O D E S. A K T O K I ©: n j tfomparatlonem addueat) accendit, in- celebreturinterris? qiwnamluceraaeft cjuit, lucernam,everritdomum,drach- inmundo ; cujus benefiaores perdit* mamomnidiligentiainquirit : quamubi invenerif exit foras gaudens , cenvocat amicas& vicinas,adcoIl3etandii congra- Culandumque fibi > deinvenra dracnma invirat. Cernirisillud fefram ? cerniris illad gaudium? idem in ca:lo fieri fubjun- gir Chriftus. Grandis ibi celebrarur fe- ftiyi.as - f appfaudunr Angeli,congraru- lanetfr Beari , ubi.impiuspoenicentiam agendo , ad Deumfe cenverterit .• /ta gaudtum erit coram Angelit Dei, fuper uwpeccatore pcenitentiam agente. Ha?cParobo.a.Chrifti eft fuDftanria, inveniuntur& reteganrur ? quorquor eftis,uno ore S. Antonium efT« affirmaris. Ifte igitur eft lucerna , quatin Evangelio primo memuratur aecenfa,cr.iEvange- liiroi fecundum concordat: Nequeaccen- jf at tk dunt lucernam , & ponunt eam fub modio, fedjuper candelabrum,ut luceat ommbw, Luc i f qttiin domofunt. Primum Evangelium v o lacernam adilluminandam domum ac- cenfam alTerit , accendtt lucernam , & everrit domum. Secundum Evangelium Iucernam ad illuminsndum domum accenfam , efTe , - , - — uvriiiuui _.c<.emajn , eilc •n tnbuspa-rncularibuspunaisrefumpta. San&um , cujushodie folenmaaeimns. Pun&a fant : Mufier,MoneEa,Lucerfta. Mulier perditam inveftiens nionetam , feftumque famtice propterea peragens. ipfa Moneta primo perdita,poftea inven- ra i Lucerna ad qnxrendam invenien- damqus monetam accenfa. Ex hifce tribus pim&is Chriftus explicavit duo; tertium fine explicatione inta&um reli- quit. Muher,inquit,per quam defignatnr Ecclefla , quamiliransinrerra,perdir& ffiVenirpeccatores 5 qua triamphans , in caelocelebrat feftumque peragit eonm- dem coiwerfionis Drachma pern S parmonem non ediderunt,fed poftquam perdita , perditur homo : cumque pcidi- inlerufalemperdita, oculis corum fub- tiones hx fint maxjmx , quxevenirc & trafta , e*reflis Jei ofolyma denu6 appa- excogicari pommt , quia Uhicum ilhs rU it,nullis verbisEvan^ehftx , gaudium perditur Deus; deliquium quodammcdo ipforuin cxprimere^ exaggeiaic poi- intelkaus, imo&fidcicft,iammodico doloris fenfu , obejufmodiperditfones • a ngi > tantamqueearundem vilipenfio- nem recuperandicjue negJigenriam cer- nere, cum res alia? tanti a nobis adtimen- turquas tamen ob fuam vilitatem &nihil- «itatem , neperditarurh quidemrerum nomen merentur. Quod fi res vel mini- mi pretii & valoris , fi vel minutiflima •quxque domtis veftra; perdantur , aut evanefcant exoculis , moxS.Antonium iinplorareaudimini i & fohim,S, Antoni, iine alia precandi formula ifigeminando, jam&vos , &illeintelligit, prorecu- peranda reperdita opem fuamimplo- xari, Profe&o in nullo alio exemplo , cum tot firtt &tamxara,San&i hujus humilita- •tem &charitatemmagisadmiror, quam quod hujufcemodi interpellationibus nonofFendatur : fedconfuetofibi more feraper & continuo fuccurrat. Illud fieri «on prohibeo, quodminushonorincum id tanto Sancto, aut injuriofum illi exifti - tnem , tam futilibus minutifque rebus ipfum occupare ; Providentia quippe divina non minus in formica , quam Elephante , neque minusin hyflbpo cre- fcente in pariete , quam Cedro Libani magnificentiam (uam dermonftrat. Hoc tantum vobis fuggero , ipfiufque fandi Antonii vice & nomine a vobis peto,Ser- monifque meun quo ipfi pJacere defide- ro, fcopus & intentio e6 colJimat, utejus favorem ad hocce occupetis , poteftacem ejufdem in idimpendatis , ut vetas vobis refarciat perditionex,tam mifereperditas reftituendo animas.Proinde attentionem a vobis efflagito. S. A n t o n i o. 1*9 §• III, Part 111, wUemadmodum /n omnibuspec- ^catisperditurDeus; ficinomni- busfimiliter vitiisperdunturani- ma: i & quoniam materia in ihfinitum excrefceret,fi difcurrendo per fingula, in quohbet eorum afiumptum meumpro- barevellem ; ficutidrachmainHnosan- tum i domus loco fuirperdita ,eum inalio perdj potuiftet; fic mihi fufficiet,demon- itrare S.Antoniurareftitutorem efleani- maru.n induobus potiflimum univerfa- lionbus viriisperditarum,inqus ordina- m ma S is labunturhomines, animseque perduntur. Quawiam vero & qualia ifta funt viria ? credo, quodmenecdumea fpecificante vos ea jam cognoveritis. Ve- rurn Evangelium binas nobis figuraspro- ponit , quxnonmutatohabituproprio /uo nomine ea nobis prodent. Evange- lium inquit , quod mulier quxfierit drachmam ; & binae ha%funt illa duo,per qux magisperduntur animae, Drachma fcilicet feu pecunia; & Mulier. Alii per drachmam , alii perduntur per mulierem. Hos cnpiditas , iftos concu- pifcentiacarnisexcjecat .• utraque fimul quafi omnes. Et hxc vitia totum pro- pemodum ad fe attrahunc mundum & pcrduno. InDominicaj prarterita; Evan- gelioChriftus paradigma introduxit de convivio,gloriae beatitudinifquecceleftis iigurativo. Ad hoc mulci invitati fue- rant & vocati , triplicique excufationum ^genere fe fe excusarunt. Primus obten- dit, quodemptamafe villam infpeftum abiret.- Secundus, quodquinque bo m jugaemuTet , quaj probatumpergeretj Tertius quod eadem die uxorem duxifTer, R ideo- S E R M ideoque venire nequiret. Ita ut duo primi m fui excufationem obtendennt bona ; Ultimus , uxorers : Mulier etemm Sc bona temporalia funt duo,qux homi- nem magis retrahunt &C elongant a coelo; duo funt dacmonis laquei , quibus plures irretitx perduntur anims. Enimvero notate , quodduobonis fe excusatint » Lhc \4. fed bonis emptis ; VilUm emiyuga boum 9.i^(3 emtqmn^e. Tertius fe excutavitmu- a0< * liere : fed tnuliere , quam duxerat ♦ Uxo- rem duxt. Siigitur k-na empta viam vo- bis obftruunt ad ccelum , quidfacienc bona furto ablata?fi uxor propi ia iter im- nedit ad nuptias gloriae , quid ux«i faciet aliena ? alienum,& mulier? Deus vos hbe- r et ab utroque ; & iftud eft , quod omnes qusrunt. Nullum in mundo Deus condidit ho- minem paradifi fecuriorem , quam Ada- mum •, condirusenim fuit finepeccato, quo paradifo exdudimunin iplo quoque creat 9 fuit paradifo, ut llluc peigere opus tion eflct. Qu*nam vero funt Ula duo, tamvalida,utAdamumepaiadir extur- barepotuerintjduojamdicta: Mulier,& Alienum. Mulierjquia Eva Adamo veti- tum comedere pomii periuafit; Aiienum; quiaomnib 9 mundircbusdominioiphus fubje&is , folum pomum prohibitum, r,on erat fuum.Si Alienum pei didit Ada- mum,cum tamen omnia ad ipfum fpe&a- rent quid fiet illi , qui tam parum habet, & a fuo?fi muUer perdidk Adamum,nul- la atia muliere adhuc cxiftente in mundo, quid fiet exittentibus jam tot & talibus ? boc luctuofum illud eft patrimonium, quodsiprimohomine haereditarunt ho- niines .• pcrdi fcilicet per muhercm , &: flhenum : perdiper camis concupifcen- tiam cupidiuccrn. O P E Age.jam nunc intelligetis 5 quare Deuff •ha vitia unofimplici tantumprohiben- do prsecepto exj rcflo , lllud concupi- fcentiae , Sc cup ditatis prohibeat duo- bus Illudconcuj.ifcentiac cainalis.itxco & nono : illud vcrocupiditatis, feptimo &c decimo. Multa e peceatis,vel caetc- raomnia , generaliter fur.t iftis duobus graviora , quiavelmagis virtutioppo- nuncur contrai iz,vel qvria majorem in ju- ftitiamcontinenr 1 : ut quidigitur cupidi- tatem duobus, concupifcentiamque car- nis itidem duobus aliis alligar & aftriagic prarceptis , alia vero vitia illis quaiwvis graviora,tantum uno ? quia inter omnia naturxcorruptce vitia , duo ifta magis luntrebcllia 8c indomabilia •■, hinc du- plici illa catenaligavit. Alia prarcepta facihora funt obfervatu , rariufque violantur : hifce duobus rara 8c diffi- cilis ineft obfervantia , Sc vaga eftrcenif- que diflolutio. Ita ut confiderata alio- rum piscepcorum violatione , non nifi cupiditate aut concupifcentia violari inveniamus. Falfa proferunrur tefti- monia , fed , vel pioptercupidiratem, velutiilud centraNaboth .• velpropter concupifcentiam carnis , velut illud contia Sufannam ; occidunt fe homi- nes , fed, vel concupifcentia a&i, ficu8 DavidUriam ; vel cupiditate impulfi, ficut Abimelech fuos fratres. Et fi ratio ad eam deveniat ccecitatem , uc ctiam contra primurn prsceptum enor- mifllmum committat Idololatrix pec- catum , vel agente accidit capiditate, . velutin Jesob.oamo , qui Idola ere- xit : vel concupifcenria , veJutinSalo- mone , qui illa adoravit. Deniquefi quis breviorem evidentioremque mife- labilishujus veiicacis probacionera defi- , dcrer, J S. A n «Seret , propriarr! quifque confcientiam infpiciat Sc examiner , facileque depre- hendet , iieamperdiderit, alterutrum horum , vel utrumque limul hujufce caufatn efle : qua: eriam proprerea lex i. conjunxit: Nonmozchaberis>nonfurtum . factes. Cum igitur duo ifta vitia univerfales fint radices, unde reliqua omnia vitia nafcunrur & pullulant ; duo humana: fragilitacis finc offendicula & /candala, adqu* magis impingunt , caduntper- dunturqu* mimx : ficuc primi E vangelii mulierad perditam inquirendam drach- mam acccnditlucernam;ita& fecundum Evangelium eandem nobis in altariifto oftendic accenfam : uc videamus,quam efficax lux fit S, Antonius animabus il- luminandis , qua: iftisperdunturvitiis, quamque praefens & certa recuperandis jam perditis : Accendit lucernam , donec inveniat \ accendunt luC4rnam-,ut luceat smntbut. §. IV. INcipiendo igitur ab animabus con- cupifcentiae carnalis vicio perdicis ( de quo , uti etiam de altero , non nifi exemplum unum proferam , utin illo penfare poftimus energiam , admi- rabilemque Sancti Reftauratoris con- cemplari virtucem ) Monachus quidam carnis rentaraenris valde fuit infefta- tus , cui nec jejunia , nec afperirates, nec poenirenti» rigores quicquam re- medii atrulerant , ne in luiJtis iftis eo peri- culonoribus , qu6 magis domefticae funr, vel vacillarer , vel confenriendo palam (quodjudiciofinguIa- ri,fuperverbaiila : Caro autemmfirma, Matt ^' Tertullianus pronunciavit) infirmitatem l6< v '* u iftam fortem efte vioIenciam 5 Monachura magnaaufcultavitbenignicate: quonam veroremedio adipfum curandum vobis ufus videtiu?interne fe recoIIigens,5c ad interioracella: ferecipiens, runicam,qua erar inducus , exuens eam Monacho culk uc eam indueret , certusquodnunquam anaplius a fua foret concupifcentia ten- tandus ; & ita accidit. Ah li quis digne iftum nunquam vifum ftupendumque cafum ponderare fclret ! Hierofolymitanis fan&um Srepha- numlapidantibus , inquirrexrus, vefti- menra ad pedes adolefcenris fuifTe depo- lita , cui nomen erat Saulus, qui poftmo- dum mutata vita & nomine vocatus eft Paulus. S. Bernardus non lapidanci- um , fed illaejufdem S, Scephani vefti- menta ad pedesSauli poiira fuiliefufti- ner. Erfiincerrogaverimus , inquem finem ? refpondet,ex parte hominum,in hunc ; ex parre vei 6 Dei,in alium finem. Ex parte hominum , eo fine, ur illa cufto- direr : cx parre Dei , ut veftimenrorum S. Stephani virtuce Saulus convertere- tur ■: Depofttemnt vefitmentafecus fedes R % ads- 1}2 S E R. X O D £ Jiernjn adolefctntit , qm ad taclam Sanclarum cft tranquillus : fuerathomo , 6c valde hnnclo- vefimm erat convertendm. SubtilisS. homo,5c evafit Angelus. Tanta efficacia, cnm Bernardi confideratio , fublimifque de tamque fingularis Reparatori noftro in- Allor,-j. veftimentorum S.Scephanivirtutefenfus eft virtus pro animabus hoc vitio per- v.57, &conceptus; fiideventusconfirmalTet: ditis. Si veio dodtusquifpiam fcrupu- aftcontrarium evenit. Pofitis enimad lofus circa parallelos hofce fcrupulum pedes fuos veftimentis pro cuftodia , ran- moveret, eo quod veftimenta S.Stephani tum abfuit,ut Saulus (econverteret ; ut tantumin opinione , pofito,in opinione dicendumfit potius,quodlapidesS.Ste- DodrorisrantifuilTefundetur : ad alio- phanifutiamatqueduriciem,quam vefti* rum exemplorum comparationem tran- mentafidem& fanttitatem ipfi affiicue- feamus, qux omni dubio & controver- rinrjhocenim cafu jam peracl;o,nihiI non fia vacant : & eruntiftafamofiilliusHe- egic Saulus , ut poteftate ad id obtenta, rois,qui prx omnibus veteris inftrumen- Chriftianos in Damafco , exterifque na- ti , nomine Cafti fuit infignitus &c fubli- tionibus agentes, vinculisirretiie,poenis matus. Jofeph captivus abdu&us irt fubjicere.ncci tradere,Chriftique nomen j£gyptura,tam flagitiose ab uxorc Domi- & fiJememundo tolleie poflet .• &hoc ni fui Putipharisfuitadamatus , ut nor» modo,non fecus acleo,iras,minas,cxdef- fufficicmibus minoribus amoris lcnoci- que in Domini Difcipulos fpirabat : do- niis,eo proceflcrit } ut manifefta eum vio- nec tandem Cluiftus ipfe alterna vicee lentia. ad confentiendum fibi inducere ccelo defcendens , ipfum profternendo attentaret. Fugit jofeph pallium iili convertit. O divine Antoni, quantum rclinquens .• manfic illud libidinis moit- te Deus , non folum prx magnis, verum ftrum , manu retinens caftitatis fpolium. prx maximis Ecclefix Sanctis glorificare Et quid fubfecutumpnunquid evafit cafti- decrevit! admartyrhimanhelafti,&non or.' nunquidminuscoeca remanfir? per- obrinuifti.- Quid vero referr, quod Deus venitne admajorem agnitionem ? ad idtibineg rit, vel iftamlaureolam com- agniuonem viliratis,fceditatis,cuifordi- mutarit , quandonon fuperalios folum da cam concup:fcentiafubjcccrat?magis Marryres,veium eriam fuper ipfum Pro- potius fiibdica,majorferva,magis illuf», tomartyrem tefublimavit ? Veftimenta magis exccecata , magis infatuata, magis StephanitetigeruntSaulum , fedS>ulus dcnique furiofa remanfit quam ante. manfit , ut antefuit. Eratlegis novs Scripturanon innuit,exqua pannifpecie hxreticus,& manfit : erat Ecdefix perfe- palhum Jofcph fuerit confedtum : quod cutor.ralifqu-' manfit: hoftis erat Chrifti, fi ex S.Antonii habiru fuilTet defumptum, talifque manfit : erat denique Saulus, nullus dubitoquin, ut primum impudica manhcque Saulus. Tua veio veftimen- & perverfiffimailla/Egypria , manibus ta , moxuttentatum lapfumque Mona- illudconrrcnfeftim ad ciucem convolaturum ad Chnflum inde lolven- duro,ubi illum acclavarat • vel fahem Je- rufalem ingreflurum , ad prasdicandurn c^nfitendumque publice &]elari vocc, hominemillumcrucifixum , verumefle Mefliam.verumque Deifilium,& Jacob : eademque fanguinolenta tunicavelma- nibusgeftata , velLanceaecufpidi affixa praedicaturum,coccumque Ifrael interro- C0H.\1» gaturum : Ptde,utrum tuntca filti tuifit, ah non ? iftud cgo quidem futurum opi- nabar;aft nihil horum fecit miles : manfit railes^talis^tam Centilis, tam infidelis,tarn barbarus , & inhumanus executor ut ante. Nos vero ad iftius Tunicse , & hujus S.Antonii eonfpe&um fufpenfi & attoniti, quid dicemus ? non aliud dicen- dum aut exclamandum quim illud Davi- Pjdln, Sis : Mtrabtlis Dem tn SanElts fuu.Dens (j. v.36. nihil mirabilium iftorum,mediante tuni- ca illa , a Matre fua contexta, & a filio in- cluta operari volens , tantaai Tunicaj S. Antonii contulit gratiam, indiditque ef- ficaciam,ut codem inftanti.quo eam Mo- nachus induit , acfi virtutum omnium in ea continerentur habitus,luxuria in puri- tatem,rebellio in fubje&ionem.diflolutio inmodeftiam, intemperancia in fobrie- tatem , tentario in tranquillitatem,imbe- cillitas in conftantiam , caro in fpiritum, ignis inferni inliliaparadifi , &natura humana,non in natura*i(quod minus fo- rct) fed in grariam Angelioam fuerint immucata: ina]us cnim cft,cfle Angelum in carne,quam fine ea. §. V. ANgcli ex propria fua natura luiic vitio ttequeunt fubjacerc , neque o D 1 ab eodem tentari , aut efl"e teatati • & ifi hoc (ecundo maxima confiftit prseroga- tiva , quam S Antonii runica Mona- cho fimul impertivit , qui ab eodem momcnto , quoillam induit.quafi dia- boluseam reveritusfugiflet , nunquam deinceps a l bidine fuit tentatus. Ve- rum,6 Domine , quo pacto tantum mira- bile , tantamquehujusgratia: magnifi- centiam, quaSanctum tuum fublimafti, potero declaiare nifi denuo in Santt* Santtorum , divinorumtuorum arcano- rum ingrediendo ? altiflimum fandtiflimi Sacramenti altaris myfterium mirabi- liumDeieft memoria: Memortam fectt pfiuo. mtrabtliumfuorum. Potiflimufquemi- ^.^. rabilium facri hujusmyfteriierTe&useft, homines reddere caftos; Frumentum eh" Zach.p. ftorumCS 'vtnum germtnans Vtrgintt . Et n t \j, quo pacto fan<5tifllmum Sacramentum nos caftes facit'eo pac"to,ut vitio refifta- mus , non tamen caftos abfolute, a tenta- mentis nos eximendo. Communione fa- cra percepta frequenter maximi etiam San&i , & cafti adhuc a Venere funt ten- tati. Quod cum ita fe habear,quam ftu- pcnda rcs eft.qualifve virtutis incantatio, quod visa &contadta S.Antonii tunica, homo peccator &aclualiter tenrarus& victus , derepente a tali non folum vitio liber , fed abomniejus tentatione exem- ptusevadat ! nonpoflum non hoc cafu meminifle,quomodo in alio idem fe Do- minus, proprix fux tunica: refpedtu gef- ferit, Mulier quaspiam infirma vifis Chrifti miraculis , tantam in cum fiduciam con- Cepic , uc dixeric : Si tettgero tantum Matth, vefiimentum ejfU . f.lvaero. q. d. Si y.v.u. permittentetuiba, ad conringendatan- tum veftimenta ejus acccdere daretur, mc rr.i.r ijg S. A N T N I t Ijj me fanandam putarena. Quod ipera- Corpus ver6 Chrifti ia San&iflimoSa- vit,illievenit. Mox vero,uttunicxfim- cramento non tangit coipus hominum briam tetigit, Chnftus converfusdixic: illud recipientium. Extra dubium eft, Lhc.% Quismetetigit ? namegonovivirtutem nosvere & resliter Corpus Chriftireci- v.4.6. demeexijfe. Utrum exceptionem, re- pere : fed ficutcorpus Chriftirin Sacra- fervationemque verborum horum note- rnento exiftitper modum indivifibiliijfic tisagnoro. Inrirma ex atcaclu tanrum ts- quemadmodum fenfus visfis illud non nics fanitatem fibi promktebat; atChri- videt, itanecfenfus tadus illud tangit: ftus ad declarandum occurrir, virtutem & iicut hoc quod tantummodo videmus, ■miraculofam quas fanaverat, non efle tu- funt fpecies , quantum ad colorem,ita nicx , fed fuicorporis ♦ utfuo corpqri, illud,quodtangimtts,esdemfuntfpecies, &non fuae tunica: tribueretur , licetea quantum ad quanticatem. Veruminipfa efTetindurus. Siigiturcorporis fui mi- hacdifFerentia,majoreadhucconvenien- racula Chriftus parciri non vultcumfua tia,S.Anconiigloriaconfirmatur, Spe- propriatunica ; quomodopermittir.ur cies Sacramenralesfunttunica alba, qua. S. Antonii tunica tam extraordinariurri Chrifti corpus in Sacramentoveftitur; operetur miraculum , cuifimileincor- «Scgratiara, quam Chriftus corporis fui pore ipiius non experimur ? Domine, veftibusindulgerenoluitinSacramento, fufficicne cxcerius rantiim induca S.An- illam S, Anconii veftibus conceflit. Tu- conri tunicailludoperari, quodinnobis nica illa candida caftitaris centamenta fan&iflimum corpus timm interius re- nontollit: cunicaveroillaSanctiAntonii ceptum non opcratur ? novi equidem grifea easfuftulit. S.Antonium de hoc divimflimo «Sacra- Videtur hinc ulterius non pofle pro- mento opcime mericum , ipfumquepro cedi exaggerationemque excedere alta- ventatis fideique ejufdem defeniione, ria; verummultiadhucpaflus emetien- graviflimacontraHajreticosillamimpu- di reftanr. Chriftus Dominus ac Re- gnantes, fubiifle cer tamina, glorio/afque demptor nofter, difcefliirus ex hoc mua- reportafle vidorias , necnoninnumera doDifcipulisfutspr£ecepir,nede Jerufa- aliain fan&iflimi hujus Sacramentiobfe- lem egrederemur, ufque dumvirtuteab «juium prarftitifle : fed tale quid prome- alto veftircntur \~Done c wdunmimVirtu- £ we< ^ ricumimaginarimihinonpotui. Deni- teex a/to* Defcendence in eos Spiricu Vdemendandum & convertendum eum merito , opinionemeavendicarepoflet. racit , cui praedicatur : Hominesveio Viginti &duo fnres & latrones uno die furtisafTueti,adeo funtobftinati.&emen- eadcm hora converfilEft maximum uod dationis quafi incapaces , ut nunquam, dicereautimaginaiiquispoflet; none aut quafi nunquam convertantur.Quin- nimfuntanirrxmagisiMfenfitar.&adre- to , poft hunc, die ipfaillud experien- ducendumdifficiliores,quamill2 furum tia , talibufque circumftantiis proba- & latronum. vit , qus omnem admirationem exce- Rescft obfervata, obfervatuque dig- dant. niflima , quod Chrifttts Dominns ncfter Maximus mundi dies fuit, quo Filius contra vitia quaxunque prxdicando, Dei , pro redemptione genens humani nunquam furibus &latronibusexptefse vitamin monteCalvarioprofudit. Eo- prxdicarit. Omnes quatuor legite E- demverodie, tresfures & latrones,duo vangeliftas ; quodinSermone debono adlatera Chrifti,& unus , (quodcft ma- Paftore , inParabola,de.fimaritano,in jus)de l tere ipiiusfuntmortui. Mor- illo,dc vnilantibus fcrris,multiiquc ajiis tuus eft latro bon 9 ,mortuus eft latro ma- lus, S. A n lus , raortuus eft & Judas. Quis ver6 trium horum furum & latronum fuic exitus.'? bonuslatrofuit converfusv latro malus cum Juda fuit damnatus. Ita ut raaximo die mundi, quo Redemptor ejus cjuinque gratine mifericordiaequefontes patentes prsferebat, ex tribus furibus Sc latronibus condemnarenrur duo,& con- verteretur unus. Et certa quadam die S. Antonium ex pulpito dicentem audi- tum venientesvigintiduofures &latro- nes convertuntur omnes. Si S. Anto- nius e viginti duobus convertiflet fe- ptem , hocfeciflet.quodfecitChriftus, ruifletque mirabile, fi tertia furum latro- numque pars fuiflet converfa : fed cum tot fuerint, &omnes,repeto,furesfue- rinr & latrones,omnes fuerintconverfi ? Cafus hic tam admirabilis fuit & fingu- laris, utnecinfeipfo, neque in die Re- demptionis Chriftusillum voluerithabe- re exemplum. Confiderate, quarfo,mecumcujufque trium horum furum & latronUm in die paflionis Chriftifalvationem feudamna- tionem, & mox patebir,quamadmira- bile fuerit illud fandti Anronii. Quis malo latroni , «d convertendum ipfum pra?dicavit?pra:dicavit illiad converten- dum patientia & innocentia Chrifti; prxdicavit illifuus in fcelere quondam, nunc in fupplicio focius , corripiendo & magis exemplo : praedicavit illi Sol obfcuratus : prxdicarunt fciflapetne: prajdicavit ipfi denique omniummundi Praedicatorum maximus , fcilicet Mors .• neque una fola ipfi mors praedicavit i fed omnin6rresmortes:mors Chrifti,rnois 1 ltronis locii/uaque mors propria. Por- r6 quandonecinnocentia,nec patienria Filii Dei, neque exhortatio,conveifio & t o n r o. m exemplum focii , neqneSoIis tothoris obfcurati portentum , neque fciflarum petrarum noviras , fednec ipfe mortis horror, rrefque (nb oculis mortesadu- num latronem conveitendum fuffece- runt ; unicus rantum S.Antonii fermo, ad viginti duos fures latronefque conver- tendos fufrecir. Ad Judam rranfeamus. Jud*s uti & reliqui Apoftoli omnes , prxdicatones Chrifti auribusexcipiebat s &poftremo Chriftus ad ipfum fpecifice Judam fe- ptem fermones direxit : Primum, pri- diepaflionis,quandoeledisa fe Apofto- lis dixit, quodunus eorum Diabolusef- fetfa&us : Secundum,quinto prseceden- tedie , murmuranre Judade unguento Magdalense quafi inutiliter & prodigc profufo , praetexendo pauperum fubf!- dium , quando Chriftusmodefte illum corripiendo , omnesreprehendic- Ter- tium,in CcenaAgni, quandoproteftatus eft , quod manum fecum mittens in pa- rapfiden fe traditurus eflet : Quartum, in lorione pedum , poftquam dixit Pe- tro, ipfum,a!iofque Difcipuloseff: mun- dos,fed non omnes. Quintum,quando confecrando Panem dixit : Hoc efi Luc.it. corpw mettm , quodprovobistradetur: v ''9> .Sextum , finita cocna dicens exclamando ♦ Pk homini illi , per quem Fihut hominis Mattb. tradeturKmeliui illifuijjetjiunquamna- *Af.*4* tum fuijfe : «ftptimum, quando,Jud« ad exequendam venditionem 3c tiaditio- nem egreflo,Chriftusironice dixit(quod illiambo foli intellexerunt) Quodfacu, foan.if. faccitius. Omnesfermones ifti fagit- v.i2» tae erant , quarum unam fuper alteram Chriftus in pe&us Judx intorquebat, tanto validiores, quant6 breviores 3 tanto nervofiores,quant6fecretiores,rant6que S £ decen- t4° S ■ R M O D I deccntius direftiin illum , quanto magis indifVjrenter di&i videbantur ad omnes. Quid vero profuit tanta , tamque cxadt^ compofi:a, diftributrt Ruecorica , in qiu amabilia Magifter omnem divin* fapientis fuae artem exercuerat ? morcuua eft Judas obftinatus in malo,morte, folu- tioneque condigna,quod vendidit vitam. Ecqunndo omnesChrifti praedicationes fi mul junfbe, feptemquc ejufdem fermo- n;s fpecifice&: in particulari ad unum furem &c latronem reducendum & con- vertendum dire&i, eundem non conver- tunt nec reducunt-Unica S. Antonii prae- dicatio , nonin particulari,fedincom- muni , adillampeccatifpeciemnonex propofito dire&a, fed cafualiter tantum ditta &c audita una vice duos fupra vigin- ti fures &c latrones convertit &c redueit, penfate num quippiam mirabiliusexco- gitari queat' necdum fatisadhucponde» ratum eft. Ponderate pretii fummam , quod Chriftus ad con vertendum Judam expo- fuit; &c illud quid SvAntonius ad conver- tendos viginti duos fures & latrones expendit , & fic mirabilc clarius patc- bit. S. Antonius ad convertendos fures & latrones jam dictos , nOn nifi cceptam jam praedicationemcontinuavit, &c con- vertit Chriftus ad convertcndum Ju- dam,quem nonconvertit,totin particu- lari &c communi , prout jam vidimus, adornavit exhortationes, fefeadpedes ipfius proftravit; facdsrnanibusfuisipfi Eedeslavit,quae lotionismagnam exocu- sfuis exihentis aquae lacrymarum par- tem admifcuic , qua fimiliter eoslavit.* (umendum (cin pane Sccahce prxbuiti denique ad prodicorium ofcnlum infi- gendum facieui ei yrsbuit: aniicum Ug lum compellavie , talem ipfum ex animo efle defiderans. Et quando Chiiftus (jam notate ) quando Chriftus ore exhor- tando , genua fle&endo, manibus lavan- do , ocuhs plorando , faciem off erer.do, corde condonando , & toto fuo corpore &c fanguine , nec non totafuaanima& divinitate,in pe£tus Juda: immi(lis,unum non poteft convertere furem &c latro- ncm ; S.Antonius fola fualingua, duo« fupra viginti fures &c latrones conver- tir. Voluit utique Deus in binis hifce exemplis oftendere , quoufque pervenire poffit cordis humani duritia;quidve ope- rari valeat gratiae divinae efhcacia. Iftud vero mirabile eft , quod feparato feorfim utroque effe&u , durities humana contra prsdicationem,omnefque Chriftipro- baretur labores .* divince vero gratix cf- ficacia,fine alio labore,fola AnconiipraM dicatione monftraretur. §. vm. VErum , ad converfum con verfi la- tronem,interhunc aliofque con- verfos latrones difcriminis ma- qnitudinem vickbimus. Convertir fc latro bonus , omnibus illis heroicis adi- bus , praeclariflimnrumque Virtutum concurfu, quas San&i celebrant, nec ego in comparationem adduco: fcdin furi- bus&lattonibuspr.xdicationeS.Antonii converfis , pra*tei numeri exceffum,cir- cumftantia fuppofitiove fuit valde di- verfa, qux, quemadmedum converfio- nem rcddebacmiucodifficiliorem, ean- dcm hac ex parte reddidit admirabilio- rem. Non loquor de prarrogativi* hujofce magns diei , de Chi ifti vifi &c audici vicinitate & prxfenti»,nec de afti- S. A n fteatiaB.Virgines , aut umbraCrucis, de fupphcii fimilitudine , aut caeli terrae- queprodigiis , neque de ipfa terrare- centi fanguine divinis ex venis emanante rigata , cjui adhuc in cxiccato jam trunco fmelius quam in Aaroais virga ) eodem tempore flores fru&ufque producere ceflare non pocSrat. Omnes, conftel- lationis diei iocoque illi propriar& fin- gularis, influentiae concurrerunt effica- ciffime operatae , ad fidem pcenitenriam- que latroms boniexpediendam : cumque nihil hor um adeflet , aut fperari pofTet in converfione furum & latronum ab An- tonio converforum , practer nuda,aullo- que aJio exteriore influxu , qui vim adde- re poflet,adjucs Antonii verba : plane ap- parec tam fcelix ex patre latronis boni, quam adrairabilis ex parte horum con- verforum difterenria. Verum non eft ifta, quam dixi,circumftantia & fuppofitioin- terillum unum , & hos valdediverfa, quam ponderare & penfare velim. Abftrahendo igitur ab omni alio,com- parationemque de homineadhomines, &delatronead latrones faciendo, dico, Converforum aS. Antonio converfionem longe fuifle difficifiorem , & hinc magis ftupendam Bonus latro erat homo capti- vus,cuftodibus ftipatus.hi vcr6 vagaban- tur liberi & foluti , Judicura officio nec- dum traditi : illenon folum jam condem- natus,fed a&uahter jam fent«ntiae execu- tioncra patiens in fupplicio conftitutus eratjmorcera tranfverfam habebat in gut- ture,utviverenon poflet,manus acclava- tas habebar cruci, ut furari jam aut latro- cinariampliusnon liceret .• hi vero tunc, ut ante, fartis vacare,& vivere libere po- tcrant.Ex quo fequitur,converfos ab An- toaio furesproprie mutafle vitam,& de- T O N I O, feruifle exercitium quod fur & Iarro ilie Calvarii non potuit : vita enim & exerci- tium,potiusdeferuitillum. Quod etiam, quantumcunque durus &©bftinatus con- vertatur larro, dete&is jam & propalatis flagitiis & fraudibus, quaeextrema con- verfionis funt impedimenta , &quanco magisfurcae jam proximus, & in eam jam actus , omnidifliculrate vacac ,• verum quod convercantur tot, & a vita tam dif- foluca &effrceni,ad moderationem ratio- nifque di&amen & Chriftilegem vitam deinceps tranfigereproponant: quod in- tegra cohors, fine omni contradidione, virendi inftitutum immutare , laboreque manuum propriaram, alienis fefe labori- bus implere afluetarum , vitae necelfaria acquirere refolvanc , plenum difficulta- te, omniquc admiratione dignum fuit opus. Vitas fuftencandae erg6,labori femaft- cipare , alii vivendi methodo aflueturo, tantam difficulcacem involvic, uceadem ipfa arrem arrefque furandi adinvene- rir. Villicus illeEvangelicus, privan- dum fe ofEcio , quo vivebac , cernens, nec licirumhonefte vivendi mediumam- plefti paratus , quidnam cepit confiliij Sacer Textus , ipfum debitorum Domini fui lireras viciafte afleric , caliveromodo & arce uc herus induftriae ipfius condo- naverit fraudem &furcum 1 Harcdia- bolieftaftutia, qua providenciara aemu- latur divinam, NedifKdatisproviden- tiae divinae ♦ Refpwte volattlia cceli, Afatth» inquit Chriftus. Volatiliaaratrorerram 6.V.16* non profcindunt,nec femcntem mittunt, neque colligunt meflem, nihilominus fu- ftenrantur: idem afturiadiaboliavesiftae faciunt rapaces. Alii fodiunt , five arant, alii laborant, alii fudarit : &quod s 5 m - Oen. v,\9. Trovj. I 4 t S B R M illicollcgcruntinhorrea , autvendide- runt in foro , hi hifque ftmiles in riis, compitifve inmarfupia fua& crumenas congrcgant. Primus in mundo fur, ptimusruit homo(tam invercrata&in- olita eft furandi confuetudo , utpumi hominesfuerintfuresj primumhuncfu- rem condemnavitDeus.ur in fudorevul- tus fui , fuumcomederet panem : In fudore vultus tut , vefceris pane tuo. Succedentes vero fures iddidicerunt& practicare fciverunt ; ut mutatl fenten- tia, loco fudore vultusfui , panemnon luum comederent , cum fudore vtiltus alieni Et homines huie vivendi me- thodo afliieri , unanimi confenfu illam immutatint feque folis& nudisS.Anto- nii verbis , irretiri, capi,fpoliarique five- rint ? Scio vos defiderare motivum vobis a me declarari,quoS.Antoniusilludipfis perfuafit .- fed quamvis idipfum htfto- ria nonreferat, cumseneisilludlaminis infculptum extar* mereretur , cafus hujus mirabile , majote difhcultatis ejufdem confideratione ftatui conti- nuare. Parumeffet , fialieno vefci,arandi,fu- dandique tantum allcviaret laborem: led ideo magis fapidum palatoque gratius aflerunt , mirumque & infolitum ha- hendum , fi quis eo abftineret ipfis furi- bushoc aflerenribus , tanquam ex mala praxi &exercitioparrialibus, &propria pervcrfa inclinatione deordinatis non crederem : nifi Spiritus Santtus fuailli fententia (itbfcriberet : Aqut. furttv* dulciores fumt , & panis abfcondttus fua- vtor. Hoctantumin veibisiftis miror, quod ad probandam declarandamque faporis cxcellentiam , alieni & furto ab>- lati.in pane & aqua , comparatio confti- o D e tuatur. Aqua fapore caret , & fifapo- rem habet,aqua non valet. Panis fapor itidem tameftmodicus , ut,nift fapidus illi adjungatur efculenti cujufdam focius, magna tantum fames illum cosneftibilem faciat» Deniquehominerntolopanc& aqua Yivere,noneftfereficere : ledje- jumo, &quidem rigidiflimo &ftri6bif- fimo fe macerare. Quomodo igitur Spiritus fanctus , non (aporemtantum alieni , fed & dulcedinem & fuavitatem ejufdem in panc & aqua declarat : Aqua furttva dulctores funt : (3 panis abfcon- dttus fuavior} Melius declarari aut cxag- gerari nequivifler. AcfiOraculumdivi- numdixiflet , tantustamqueextraordi- narius eft fapor alieni , talifque dulcedo & fuavitasfurto ablatis ineft.ut ad panem ufque&aquam, fifurto ablata funr, fa- pidiffimus cibus,fit alienum. Ex propria vivere in pane&aqua, maximaeft pce- nitentia ; vivere ex alieno,quamvis in pa- ne & aqua , deliciae fint opiparumque convivium, Sicfapiduseft bolus , ille alienus ! MagnoequidemruborefufFundor, a Rege muruandum efle exemplum , quo veriratem hanc confirmaredebeam. Vc- rum non fruftra dixit S, Auguftinus: Quidfuntmagnaregna , nijimagnala- -^ H t % troctma Rex Achab rapiendi Tibi vi- neam Naboth.defiderio a:ftuabat : cum- que difhcultatem in defiderii fui execu- rione invenuet (ita etiam Reges mali temporis iftius , in furripiendis fubdito- rum fuorumbonis difficulcacem & ob- ftaculum experiebantut j voti fui repul- fam feu retardationem ita pet fenlir, ut ad menfam vocatus comedere recusarit: Nolutt comedere panem fuum : Inquir j.tog xt teuus feptuaginta Incerpretum. Ec v.4.70. S.Am- /nterp. S.Amb. S. Ambrofius addit : Qui* cupiebat alie- num, Extraordinaiius igitur faporeft alieni , adguftum ufque&palatum eo- runa, qainon nifiexquifitiflimiscibis af- fueverunt / Ita ut apparataiilinc menfa regia , & hinc pauperis Naboth appofito pane; quia Achab comedere prohibeba- turpanem alienum.omnem erga menfara regiam perdiderit appetitum. Accum- b.bat quadam viceLufitaniae Rexjoan- nes, nominisilliustertius , magnacibo- rum naufea affe&us. Porro aliosinter afliltentes ipfi nobiles , quidam notaj dexteritatisaderat ; cui Rex,nominatim S. A N T 0*N I O, j^j relinquitur locus,quin ex parfeipforum» admiranda plane & prodigiofa fueri r converfio .• Ex parte yero S. Antonii excellentiffimus fuerit adus, clariffima vicloria , gloriofiffimufqnetriumphus, quem Prsdicatorum aliquis nunquam obtinuir. $. IX. Cce denuo quam admirandus ani« " marum perditarum reftaurator, tam inhocfecundo , quamprimo vitiofitnofter fandlus Antonius. Quod lllum vocandojinquit ; quidnam remedii fi ego exhortari vos prasfumerem , ut ex mihi fuggeris provocaudo appetitui, hocexemplo, velvigintiduobus exem- quia omnia faftidio ? refpondit ille, plis proficerefatageretis, injuriam vobis Majeftastuadealienocomedat.ficutego inferre forte putarer. Bene novi in facio, &moxfentietquambenefapiat. hac terra non dari fures ex ©fficio ; fed Irarefpondensilleaulicus , ridendo ve- dantur officiafurandi exercitio obnoxia, ritatem dixit. Vultin', veritatem hanc & totum illudaccipere, velretinere,aut vobis exaggerare abfolvam ? Audite igitur quam fapidum fit alienum. Alie- num , eft pillula infernalis , exterius au- rum,inrus infernus ; nemo quippe come- ditalienum, quinfimul deglutiatinfer- num. Etcibustotomixtusinferno , fi tantocomeditur appetitu,penfate annon fingulare quid fapere videatur. Cum igitur talis & tantus alieni fit fapor & ap- petitus,ut fublimis adeo conditionis per- fonas capiat , occuper, & extreme exca> non falvere alienum , quantumcunque fpeciofo illud coloretis titulo , aequaliter ad leptimum fpeetat pratceptum. Pro- inde vobisdico, fubquocunquedemum titulojamperditam, aut cupiditatis vitio ad perditionem tendentem geritis ani- mam,ut adS.Antonii recurratis patroci- nium , utin tempore vobij illam reftituat & reftauret. Rogate eum ut vos audiat, &vos aufcultate ipfum , cumtantafit verborum ejusefficacia. Superomnia cet ; quod vigmn duo hommes rapien- nolite opinionibus decipi , qua: laxant di atrocmandiq.ieexercitioairueti, qui perduntque coiifcientias : ante omnia «ullo aho fuppetentepatrimonio , non hoc certum habctote , quod ubi lu- mfiraptovitamtRmfigerefciebant , non crum opefque acquirercfperatis , ibi- confideratamutationisdifferentia, fola dem animaro perdatis ; & ubi certo per- cujufdamfagoveftiti , &funefuccin«ai didiftis , a quzrendo ceffare nelite s homimsvocepermoti , eandemfubire donec illam inveniatis Vonee inveni** tanj cordatc reiolverint , nullusdubio *«w. Deni- S e r m o D e »44 Denique ficut unam robis' fuggefli cau- reftitutione emori , domum opiuus ple- telamneceflariam, & fmequaconcupi- nam relinquentem , & falutem aeternam fcentia: carnalis vitium curari nequit: adipifci t TheologiamiftamlexDeinon ita, qujelo,audite & alteram.a qua non docet. Ab ommbus aranearum telis minus , imo plus adhuc dependet pro & pulveribus domus everrenda eft (id cupiditate, Sc adexpediendam alaqueis enim pulvis eft comparatione animar) rei alienae animam. Mulier Evangelica, domo flc expurgata, Dominus fibi (alu- iftflUMntecextu, ad perditaminvenicn- tem promutere potcft. dam drachraatn , accensa lucerna evertit Intravit Chriftus Dominus nofter do- domum : Aecendtt lucernam , & ever- mum Zachaei , caufafque intrandi mani- nt domum. Omnes falutis seternascu- fefte declaravit effe&us : Eccedimidtum Lue.19, pidi, faltem in hora roortis rcftituere funt bonorum meorum,DomiHe,dofauperibiu'. v . 8» parati ; fed domum everrere recufant. & 'fi ' cjuid aliquem defraudavi,reddo qna- Multa fane lacrymis digna videntur in druplum. Iftud dixit Zachaeus : quid terranoftia-.quomodomorianturparcn- vero refpondit Chriftus ? Hodte falut tes.-de quadraginta,fexaginta,imm6cen- huie domm fatla efi. Hic notate mul- tum Cruciacoram debitorum milhbus ta,&quantimomentifuntomnia, tanti teftantur : teftamentum condunt , quo quoque ponderatione funtdigna. Pri- Hsredes ad ca folvenda obligant , eo- mo Clu iftus falutem huic domui fa&am demque tempore domum pretiofiffimis dixit; aft quando ? non quandodomum quibufque varii generis eymmeliis op- intravit , fedquando Zacharusad refti- pletam relinquunt, exclufis aliis non gra- tuendum fe refolvit. Non intravit fa- vatis quocunquc modo bonis , quibus lusdomum,intranteChrifto;fedexeunte ftatim debita folvere poflent : Teftamen- inde alieno. Zacha-us fic domum ever- to confedto, Crucifixum araplettuntur, rir.atnihil inearemanferit.-medietatem ac propinqui 6c amici confolat one ac- dedit pauperibus ; &medientemcredi- cepta ipfum , inftar S. Pauli mortuum toribus ; omnibus foras ejedtis. Et quan- efle dicunr. Hoc ftylo fe fe declarant dohocmodoeverritfeipfum,domufque & confol intnr , 6c fortaflls ad morien- fcopis mundata remanfit , tunc in venta dum limiliter animantur. Auditores fuudrachma perdita-, falulqueingrefla. aufcu't3teme,quamvisproculhinc. S. Amplius. Zacharws biFariam bona fua Paulus nullius quicquam concupivit aut di viut , primum dimidium deputavit pr« accepit,ncquedebitorciijufquamextitit, deemofyms : fecundum ad fatisfacicn - de quo' publi-e , & fuiptoproteftatus dumcreditoribus&debitis ponoChn- jUIlo cftdicens • Argentim & akrttm , dttt ftusquamvistantus panperumPatronus, vU * vcftemnulUHtcoKCuptv^ficuttpKfcttts. iplode eleeraofynismentionemingeren- EtquamvU S.Paulus parum debu.flet, teneveibulumrclpondit : ubi vero pro- autmu^iim.quemadmodumnihil pofli- greflus te debitis fatisfadturura fpopon- dcb.it velui liram , a reftituendi onere fJit', tunccertam domui falutem aflcve- taoflttnuaeumexcufabat. Veturafine ravir. Prompte folvite quod dcbetis. 1 neque S. A N T K I ueque eleeinafynas neque legatapiare- Jinqucndo : totMiu^arumrailliajtot de- fun&orum officia , tot funebria , tantae pompx > totqueexequiaequid profunt, dum his cantantibus,creditores gemunt? leftituite, &finihil fuperfit.necMiflam ijuidem pro anhnalegi curare,facriricium enim oblatum fine reftiturione vos non falvabit, qnodfinefacrificioipfa reftitu- tiofaciet. Verutn illis , quainonnifi vanitati 8c pompje deferviunt,nov* fiunt expenfa: , 6c nova contrahuntur debi- ta, peccatoirremillibilinovam addentia drcumftantiam , , abfumpferar, eomi- teat. Non eft perendura ab hoe San- feriarum reda€tus eft.uc Herum inquifie- tto , ficut ab aUis , ncque ficut quis gra- rif, cuitam fordidum pafcendo pecus tiam petit autfavorem , febH elur qui inferv.ret, iicut piopria ipfius vira fordi- petit juft:tiam, Petens juftitiam ab eo daprcevirfuerar.l/f pafceretporets. No- cui illam adminiftrare incumbit , pctit tate quod textus adjungit : Cupiebat ven- requirendo ; perens debitum ab eo,qui irtmtmflert deftltcjuis . . tjuas psrctman- obligatur folvere. petitpoftulando : Sc ducabant^ nemotHtdabat. Si filiquae, hoc modo petendum eft a San&o Anto- comniifll ad pafceudum gregis , erant ni© : non (olum pecendo &: obfecran- efca , & confequenter ipfiusdifpenfatio- do; fed requirendo & poftulando- ; re- m&cur«traditae,quareindenonfume- quirendo euin , ficur eui ex officio in- bat etiamfibi, quamvis-alii non darent? quiaram fcrupulofuserat in aheno,quam piod gur in proprio : uretiam tamgra- vi urgence necefliure , nihil finc Heri fuiindulgentia fibi lumere auderer. Et hornoiu materiaalieni ram faupuiofos, in reftituendo & rcftaurando , quod qui ad trarfigendam & fufteniandam petitis, vobis rard.ire videtur? quia re- mif re &c arfle vita'u,nec adpaucasex- ftituereomne perditum , inS Anronio- cuiTisfiliquas lylveftresaudear exrendc- noneftgratia , fed debitum : & quem- icmanus , quiuivis in luxurus matcria admodum dsbitum non folventcm capci- cunibir reftitueresmne perditum ; po- ftulando , ficut qui adreftituendum& reftaurandum obligatur. Si minus » edicite mihi : quare Sandtum Anto- nium captivum quah ligatis , qaando S. A N T O N ! O, captivum ecnetis , ita illum capti- vatis. Ego nec audeo nec prajfumo violentiam hancabfoiuce approbareaut damoare : fiquidem ex pietate proce- <3it. Scd alium vobis fuggero modum, quo validius ar&iusque S, Antoniumli- g«is. Puerulus Jefus , velut ille , cui ■tam car6* conftiterunt animaj ,- fimi- lifer San&um iigavit Antonium , ut fuas Cibi anirhas recuperaret perdi- tas. Primo S. Auguftini ipfum alli- gavit cingulo , po^rVddum S. Fian- cifci chorda , ultimo , uti videtis, fuis braehiolis : ligat amplexu , in- S.Pet. q U ] t s t Petrus Chryfologus : hicque Cbrjfo/. decentior, nobilior, «jevbtior, ardtior- que eft ftringendi modus. Ad niidos ilios S., Antonii proftrati pedes , illos ftricTuflime amplecten tes, dicite, cum Gen.ll. Jacob : JVon dimittam te , nifi bene~ v. i6, dixerU mthi. Hic ad pedes tuos con- fifto , Gloriofiflirne Sanote , nec di- I4T mittam te , neque ab eis recedam.nili benedictionis illius particeps, quapne omnibus Sanctis , pro tot animarum remedio , te Dcus dotavit. Mea tot annis fuir perdita , ut nec illa de me , nec ego de ipfa quicquam fci- rem. Quemadmodum illas tot alio- rum peccatoruna recupeiafti , dkebMur r exercitibufque imperare, aciesoidinare, vidtorias tri- buere auteriperegloriofum fibiputabarr collocats fubtriumphilibusarcubus fta- tuai , non de Cherubinis fapicntibu j , (ed de famofis Capitaneis & Ducibus ficri debuifle. S. C A T H A K I N A> X49 &&uine videntur*. Nonne decentiiTime non Pater,fed Filius ; non David genero- primo quadrafTet arcui ftatua Abraha- fus,fed Salbmon fapiens. mi , enfeftricl:oproprium fuumfilium; Suppofita veritare ifta , qu* abfolute, facrificantis v & quatuor Reges» atmatis. & vel pociffimum itr hacliterarum pala> tantumdbmusfux Vernaculis^giegum- ftra,finecontroTerfiavenitfupponenda, que fuorumi paftoribus. vi&oriose pro- accommodandame profeffioni Audico- Sigamis ? nonne canvenkntiflinie fuh, rii, necnoncejebriratidiei^deSXatha- arcu fecundb collocatai fuiflet ftatua* rinanonnifii , qua DoArice & fapiente Moyfis,, prodigiorum operatricem Wst- hodie loquar, Ezechiei Propheta ro- gammanu tenentis, &fub*ncrfb in mari tam fe vidifleafTerit,juxta unum Cherub.- rubro Ptaraone.de coca^gypcoglorio- Rota mxta Cberub unttm. Q^is ver6 secriumphancis i nonnefubarcucercio Cherub ifte,.ad latusracamhabens ,nifi *o>V-9« ©pcime produflet Jefue Jolem & Lunam S 4 Carharina?in fapientia donw uilibec fiftens,pro confcederarisGabaonitis pug- palmae Cherubim unus refpondebac- in imidbhoftilemexercitumadintcrnecio- dbmo hac qua; fimiliter eft fapienti* nemca?dens ■ nonnequartumarcum domus , unum videbimus Cherubim condSecoraflet ftatua GeOeonis facem cum palmis multis, Aflumptum igi- finiftra, tubamveradextera tesendo.in- turfermonis ,. eruurviftoriaeS.Cacha- nuraerabiiemMadianitarum & Amale- rinx ; &ttculus, fa^iens Vi&rix. Ave citarumexercitumturbatumiiifugam& Mariaw interitum pratcipitantis? nonnequintum fplendide exornaflet arcum ftatua; Sam- §.. II., fonis, leoneprocumbence ad.pedes„& maxilla afinx Phyliftatorum milie inter- Plendidiflirnum rheatrum , quodu»- ficientis?denique,nonne quam efegancif- ^quam in terra vifum , graviflima & fimc ordinem hunc illuftriflTmumclau- ^fublimiflimadifputatioin Academii» fifletftatuaDavidisfund4& lapidepro- unquam audira, rariftima&velmaximc ftcrnencisGjganrem , proprioque enfe ohftupefcenda , qiiamunquamabigno- spfi ampmanEis.caput l fngirur fex iftai rantialirerata&inftata , vera retulitfa- ftacuar infignes aulam Domjni Exerci- pientia , vi&oria, eft flla, qu«e hodie pro tuum pompatice ornaflenc - y ut quidcri- dtfendente habuit , unum Cherubim in airiphaiespalmarumarcus ftatua&potius muliebriamittu : velfpeciem rnulieris fapientum operiunt Cherubinorum , cum intelledu & alis Cherubim S.Ca- «jtiam generoiiirimorum Ducum, ? q U ia tharinam. Celeberrimi hujus fpecla- exrra eontioverfiam eft , judicio ajftima- cali cheatrum , Imperiale fuit palatium : tioneque divina (quamviscontraria quo- Auditores& afliftentesImpcratorMaxi- fundam opinione) in tantum fapientiaj minus,SenatusAlexandrinus,& totaCit- vidtorias illas armofumjgroriaexcedere^ ria&Nobilitas Orientis t Quxftio ven- quantiim manusa capice diftanr. Idcir- tilata , de unius pluriumve Deorum vera cayoluitDeus,,utdomumfy>ixdificaret fuitDivinitate,neciiondefide&religio- T $ nc 3 t p S t R M O Dt ne abhominibus ampleftenda t Defen- ftratara cernens, qmbusmhilominusim- dentcsexunaparte , erat paucoruman- perium iuum tnbuebat ; vice ejus , ut UOrumfomiBCJ ex altera,quinquaginta lucem rationalemque Philolophorum Philofophi , exomnibusfe&is &Uni- eorundemlequereturdocihtaiem ; bar- verfitatibus felefti : difputationis deft- baroimpioque decreto raandat , ut vel dcrium , & controverfi* fucceflus, tam ftatim idolis facrificarent , veligmbus •bauditi cet taminis magnitudini xquali- omnes mterirent. Quo fado moxcm- tcrinomniumanimisrefpondebat. Pri- nes , fine hxfitatione&tergiverlauone mo loco Philofophi argumenta fua tumi- ulla,non ccnftanti folum , fed alacn gau- dipropofuerunt,applaudentetotothea- dentique animo mortem pro Chnfto tro de viftoria certa , qux ab intrepida fubicruntfeademquehora, &eodeme* defendente tacito rifu funt excepta. theatro, inquod Philofophifuerant m- Poftquam vero omnes fcientix fux vi- greffi,exieruntTheologi;ubuntraveraot res in defenfionem mortuorum muto- Gentiles,inde exierunt ChrUhamc & ubi rumque Deorum fuorum , quos ipfi im- intraverant Idololatrx , inde extrttmt mortales appellabant.exeruiftent; Catha- Martyres. O Fidei vifcoriam lUuftfto» rina de veri Dei scternicate.principii ex- rem & magis obftupefccndam, qium perte, ccelo terraqueabipfocreatis,nec quotquotante& poftea, Chriftiamtatis non de humanitate Verbi , pro remedio celebrarunt fxcula ! o Cathaunx tnun> mundi in tempore afTumpta, diffierere m- pJium , non cum duabus palm.s in mam- />//>". Prudens &z magnanimus Horatius, eoidem tres , quos fimul provocare non prxfumpfu , adorfus hoc modo de filo in filum, funem rupit,qui alias totusrumpi nonpoterat. Verumnon ficCatharina. Deceruntes fecum non divifit , neque cum fingulis feorfim 3c fucceffive confli- xit:fed cum non duo,neque tres,fed quin- quagintaeflent, omnesiimul adcongre- dicndum adniiflbs , etiam fimnlomnes devicir. Ponb ram fuLlimis & plus quam humanuseft ille vincendi modus, utipfa omnipotenria,nifi extraordinarie opere- tur .dividatad vincendum, vel vincatdi- videndo, Maximum bellum.quod hu- manapracfumptiointentavitDeo , fuit Gen l ^ U '^ nnxiS Babylonicai a:dificatorum, en ' n * <:a:lumea6ondngerepra;fumebant.-C«/Mf •t" culmen pertmgat adctlum. Etdixiteos illud confecuturos,nifi tempeftive temc- rariis eorum cogitationibus obexpone- retur: Coeperu»thocfacere,necdeJtfienta cogitmtiontbuifuis , donec eas operecom~ pleant. Ipfe tandem Deus perfonalirer occurrir,neque alio modo hominum ifto- rum, qui foli degebant in mundo.cogira- tiouesconatufqae diflipavit &confudit quamillos dividendo. Simuljun&itur- rim adcarlum ufquea:dificabant ; jam di- vilis , nulius crat qui coeptum opus conti- nuaret j eademque machina quseincepit in turri,finiitinconfufione; &hinc!3a- bilon vocata. HocpactoDeusvicittunc .- aftaliter hodie vicitCatharina, licetconatus utei- Pars JJl, H A R I N A. *S3 ibid, v.6. que valde fibi fuerit (Tmilis. Philoftr phorumconcorsincenrioerat, non ardi" ficareturrim novam , quse pertingeret> fed fuftentare eam , qux jamcxlum conringebat • in ca:lo enim «cin ca^Iis collocabant divinitates falfas, quaspro- pugnabant. In uno crelo Jovem , in altero Saturnum , in alio Mercuriumj in alio Veneiem,in alioMartem,in alio Dia- nam , in alio denique Apollinem. Eo quid Catharina fecit ? Deus xdificatori- busrurrisconfuditlinguas : Fenitecon- Ibidem fundamm Itnguant eorum. ErCatharina v.j, fimiliterPhilofophoruconfuditlinguas, fedmodo diverfo. Deus aedificatorum confuditlinguas, ne fe invicem intellige- rent : & Catharina linguas Philolb- phorum confudir, ficeas ligando,ut nec loqui poflent , nec haberent quod re- fponderent. Utrique confufi , utriquc vi£ti ; fed Deus adverfarios fuos vicit di- videndo .• &Catharina fuosabfquedi- vifione. Ad hocipfumDei artificium fimili in cafu alludens David dicebat.- Practpita Domtne,divtde hnguas eorum , PfaltA, (jwniam vidi tniquitatem & contradtciioo v%xo ' * nemtncivttate, q d. Inimicimei,Domi- ne, Abfoloni aflbciati , jam in Jerufalem diflenrirecoeperunt , aliis Achitophelis, aliisChufai (ententiam arapledentibus, id nunc tantum te rogo, ut eos omnes to- talker dividas , quemadmodum in turris Babilonica:conftrucl:ione fecifti ; quos enim vinccrenequeo unitos , vincam di- vifos ODavid! 6Catharina!G)avidiIlam Dei vi&oriam imkando, ad vincendufn manus cum inimicis diviiis conferere pa- rat; & Catharina nulliusimitando exem- plum, non fingulos feorfim & fucceffive, nec divifos, fed jundtosfimul prodireirc aciem deliderat : non enim fingulos V repe- jj^ S 1 R. M repetitis vicWns,fed unica vidoria fupe- taic vukomncs. i. iv. Dlfficultatishujus,& differentix in vincendo eofdem fimul, vel feor- fim,ratioeft ,quia licetmultitudo «xunitatibuscomponacur , unitateseae- dem,qu* divifa: funt infnmae, unit* funt fortiffimae. Hinc acnigma illud Thco- logicum patebit , quod cum veritas fit deunica , cumnovitate femper explicatur 6c declaratur , nec unquam penetratur. Certum eft quod folisauxiliisordinariis nemoomne* tentationes in materia levi -vincere poteft ; &fimiliter certumeft, -quod iifdem auxiliis folis quamlibet ea- xundem vincere poftit. Siigitur quar- Jibet tentationumin fingulari illamcol- Jec"Uonem omniuirque muhirudincm iorniat,cV onmes exqnalibet earum com- ponuntur fine confortio alteriusjego qui vpofluui vincere finguhis,quare non pol- ium viucere omnes ? quia ifta eft vis my- (lcriumque multitndinis. AdverUiii iidem, qui vinct poflunt divififmelabo- re, omnes fimulque luroptijticut & int a- ;nbusaliis> ita&inhoc, veldiftieuliate jTiaxima, vetmftte prorfu* ratione fupe- .rari qoeunt. Et nor. te, vel mementote ^ficut noftis) non toqui concilia , de col- Jccl;ionefimuItanea,ied fuccelliva :uc ap- parentquam ftupenda & exceftivaadmi- lationetitdignnm , qnod Catharina fa- pcret convertatque quinquaginta Pfnlo- iophos fimulomncs, eum pluscmim ad- mirabilisvittoriavideripofTer, vincere, &fucceffiveconvincercfingulos , com tffenttotdc tanti. Dixi vincere ic convincere , & parum o D E dixi-,potui(TctentmCatF)arina vincere& convincere omnes illos Philofophos, quamvis eos non reduriflet Sc conver- tiffet : quod ficut victoriamroagis reddit arduam,ita quoque gloiioftorem. Non fuittheatmm Alexandrino, dequoagi- mus,fimilius,quam illud famofum Mem- pheos iu /Egypto.tnquoBarbarusPha- rao Maximino praelufir. Ex una parte folus ftabat Movfes , ex akcra omnes itgypti totiusMagi, praefente RegeSc aula tota omnes fuccefsus expeclatione fufpenfi. Moyfes^qui hiftoriac author eftlquotfuerintMagi , nonrefert; ea enim erat fidncia animiquegenerofitate, ut nnmeio limitem non pofuerir. Et quamvis S. Paulus duo5 tantummodo *• Jannem Sc Mambrem nominet , fufHcie- '• bnt iftos duos efTe ficnt diieentos. Ec ahera notabiliscft circumftantiannme- rique txcellentia, quem Catharina vicit ; nam quinquaginta non ab illa determi- nati,fed a Maximino fuerunt eleft i : unde fequitur quod tanrundem fueric vincerc quinquaginca,ac fi fiiiflent quinquemi!- lii,'Moyfesigitur Virgam fuam convettit in ierpentem , Sc Magi fimilirer fuas in ferpentes magnitudine ferocuque arqua- les, finifqueconcertarionre fatt, quod fcrpens Moyfis omncs aiios devorarir. Dcvwavtt Itrgas eirum. Jam nonc incerrogo. Nunquid fuffccifTct a fer- v pcnte Moyfis, Magorum ferpenres fuilTe pcremptos ? hoc folum non fuftecifle videtur , fed utfuperioritasclarius elu- cefceret , vi&oria prodigiofior appare- ret , cheatrum foneftius & trucuienrins oftenderetur , necnon ipfe Pharao ma- gis eonfufus compungetetnr. Qiia igi- tur de caufa ^Cgyptiorum ferpcntes non tautiwn occifi,vet um etum devoraci fue- rurn? S. C A T H runt? quia in hac ferpentis Mofayci.cum fcrpentibus Magorumpugna, praefigu- rabantur pugna Sc vi&oriae quas fapien- tia Chriftiana, ab omnibus Gentilium fe- <£tis, ;eqiiephantafticis,apparentibus,ac falfis, ac i£gyptiorum Magorum fcrpen- tes erant,obtentura foret; inqubusfidei eligionifquepugnis &ceitaminibus dif- A fc I N A, omnes,&hionuies f nullo prorfusin fu<» ficilior gloriofiorque vi&oria eft , fi ad- verfarii&hoftes fimul devorentur,quam fi tantum occidantur, Quare ? quia oc- cifumefletantummodo , eft vi&um efle & convictum , viribus, animo, voceque deftitutum ad perfiftendum in eo , quod defendebat : devorari ver6 a comeden- te, nontantnm eft victumefle &convi- £tum,fed etiam con verfum , quemadmo- dumcomeftum in (nbftantiam converti- ,tur comedentis. Profundiflimum hoc arcanum, non ab inferiore , quamipfo Ita Greg. Deo S p etro fuic re ve l amm . quando Chryjojt. omnis Gentilitatis converfio,in variis be- ™ a n ftiarum ferpentumque fpeciebus fuit o- ftenfa adje&o mandato , utnont&ntum iila occideret , fed etiam manducaret, id eft , uteosconv^rfosfibiincorpararet: ASltio. Occtde,& mmdstca. v.i/. Hujufeemodi fuit Catharina: vi&o- ria , utnontantumviceritScconvicerir Philofophos^eorumque fe&as.fed vicTroj &convi&os , a falfa fe&arum fuarnm fuperftiticne ad veram converterit fi- dem , quamimpugnareintendebant,ex membris diaboli f aciendo membraChri- fti , fibique cos incorporando, quemad- modum ferpens Moyfis Magorum fer- pentibus fecit. Serpens Moyfis umis eratj & Catharina una : ferpentes Mago- rum multi , & Philofophi multi .• illi non folum fuperatijVcrumetiam devorati : hi «on folura vi&i,fed etiam converfi ; iiii errore perfeverante. De cafu ad cafum, 8c de vi&oria ad vi&oriam, hxc notabilis fuit differentia : quod Moyfis lcrpens Magorum ferpentes, fucceflivealterum poft alterum dcvorarit , Prmt tllttpfostn Extefcj, fpecieformarant : projeccru»tJtitgttltvir- v ' gat fitas , qtta verfk fitnt m draeottes, Catharina vero convcrtit Philofophos non unum poft a!ium,& quemlibet fcor- fim inparticularicertamine, &difputa- tione,fedunavice&£muIomnes. De ferpente Mofayco inquit Textus , quod Magorum ferpentesdevorando degluti» vit,ad oftendendum omni ipfos refiften- di virtutccaruifle,quemadmodum lubri- ca Sc mollia facile deglutiuntur. Vcrum fi idcmipfe fcrpens alios non lucceflive, fedfimul omnesadinftar uniusbolide- glutiftet , nunquid prodigio majori fimi- lius vlfum fuifleCclarSeft quod fic.Quod igitur non fecit mitaculoseJMoyfis fer» pens, hocfine miraculoCatharina fecit, eonvincendo cV convertendo tot Philo- fophos famofos,noR quemJibetparticu- lariter iteratis difputationibus,fed omnes fimul difputatiene tantum una : mirabile rarum,& fine exemplo. Quatuor vicibus , temporibus diver fi* S.Auguftinus difputationem publicam, in oculis totius Africae , fuit aggrefius. Cum quot ver6 congreflus .? prima vice eum Fortunato Manichxo, fecunda vice cum Felice fimiliter Manichaco ; tertia cum Fortunio Donatifta , quarta, cur» Emerito itidem Donatifta : quodvi&or femperfuerit regreflus, fuperfluum eft, dicere : quod ver6 vi&orias illas rcddidk gloriofiores, fuit,quodipfimet vicbi eas confefli , ad fidem, quam negabant, fue- rint redu&i, Porro fi clarifllmo Eccle- V ^ tim ij£ S i n. m o D i fue Athletx in tantam laudem vertitur denjrem , ncque Concilio Tridenrino quod de perfona in perfonam, dc Do&o- ccdentein videbitis Lutherum. Cartha- re in Do&orem , quarernis difputationi- gine Cceleftinum fatis conviclum , ad- bas, quatuorfeftarumfuaruminfignio- huc refractarium. Roikx Macedoni- res vicerit, Quam incomparabilis illa um,C©ncilioRomanofenonfubmitten- Catharinx eritgloria, unic difputatio- tem, Nicex Arrium ConcilioNiceno nc quinquaginta fimul fe&arum fua- pertinaciter coturadicentem. Conftan- rum Antefignanos vincere& convince- tinopoliDiofcorum Concilio Conftan- rc! deS. GiegorioMagnoconftat.quod tinopolitano fefe opponentem. Dc- «hfputatione fmgulari Eutychen vi&um nique Hierofolymis Cerinthum Con- reduxerit. Verumquamrarxinomni- cilio Hierololymitano , cai S Petrus bus fxculis fimiles Ecclefix referuntur prxlidebat , impudenter refiftenrem, victorix , cumexempla contrariaextent iuis difhnitionibus illud impugnantem, BAron* tam frequentia. PrxfentePapaZephe- nec non primam fe&arn ipfius doetri- SpondAn- r ^ n0j Cajus Prochum Montaniftam con- nx contrariam introducentem. Tan- vicit,fednonreduxit. InConcilio An- ta eft intellectus humani rebellio&per- tiocheno , Melchior Paulum Sumofate- tinacia , quando prxfumptione tumida, numconvicit , aftPanlusredu&usnon fuperbia excx catur. Eademnunccon- fuit. Corammultisomniumfaeultatum lideratione Alexandriam verfus con- judicibus , Archelaus Manetem Mani- verfi , in rnagna illaChriftianitatis thea- chxum con vicit , at Manetcs non fuit re- tra,& in hoccc oculos ccnjiciamus. Ibi ductus. In multorum Epifcoporum con- tot, ramque eminentes viri,quamviscla- feffii , cui etiamipfeRexGallixinterruit re convincant , adreducendum unum S.Bernardus Perrum Albailardumconvi- hominem baptizatum & Chnftianum cit,fed Pctius non fuit reduclus. Eodem omnes fimul non fufficiunt : & in hoccc raodo S.Cyrillus AlexandrinusNeftori- folaCatharinaconvincit, fubigit,Chri- um, Maximus AbbasPyrrhum,S.Cxfa- ftoque fubjicit tot tamqueeminentes vi- riusJulianum,S.HieronymusHelvidium, ros,ldolola6ras&Gentiles.Ibi tor& tan- Jovinianum,Vigilantium convicir.& ne- ti non pracvalent contra unum : hic una mohorum veritatis victoriam agnovit, prxvaietconrra tot&ranros. Refultan- imd videntcs fe convictus, evaferunt t»b- tem ex paralleli hujus combinatione con- ftinatiorcs. ceptnm quilibet formet fibi , fi forre il- Verum , «d quid recenfere exempla lumcomprehendat,mequippe,ad dedu- dehomineadhominem, cumipfis totis ccndumillum , nedum cxaggerandum, Conciliis acciderit idem ? Hierofolymis, verba deficiunt. Nicex,Conftantinopol!,Romx,Cartha- gine, vcl Tridcnti vos prxfenres agcre §. V. cogitate : quid ibi videbitis ? Tiidenti majeftati,authoritati,Synodi Oecumeni- T"^ Nimvero , fi numerum confidc- cx, univerialiqueEcclefixtoriusCnrho- I""* rando, S.Catharina prudenresvir- !icaefcicntix& fapientix ©bgannircau- gines Evangelicas vicit lola redu- ccndo S. C A T 1 cendo quinquaginta , qusndo ipfa*,cum efTent quinque, nonpotuerunt, ncque fciverunr rcdneere vel unam ; nonmi- nusilluftris ejns vietoria extitit , in confi- derationc fexus. IIIje cum effent vir- gines, ne vei unam docuerunt virginem : S. Catharina quinquaginra doaiic vi- ros. S. Paulus Apoftolus ram modi- cura fcemineo crediditfexui, utmulie- ribus univerfaliter docere inhibuerit: Docere autem mulieri non permttto. Qiiodnam veid S.Pauiotamuniverfalis tamque odiofr humani generis dimidio, & inparteipfius magis fenfitiva , inhi- bitionisfutmotivum i Monvuin ipfius f uit motivorum omnium maxiinum , fci- licet experientia : Adam non efi fedu- ilus , multer autem feduila tnpr&varica- ttone futt In Adamo & Eva (inquir Apo- ftolus) innotuit virilis foemineique in- telle&us difFerentia : E va quippe decepta fuit & feducta, Adam vero minime. Do- ceat igitur Adam,doceat vir ; Eva,& mu- lier non doceat. Quod ipfi expedit , & ego pra?cipio,eft,ur taceat & difcar.- Mu- Iter tnfilentiodijcat. Huic coiiformi- vter prarcepto , quod naturale magis quampofirivum videtur , fiquidemab Adamo& Eva Apoftolus illud deducit, Catha-rinaj tacendum & difcendum e- rar tanquam mulieri , Philofophos velut viros , velutinfcientiisfuisgraduatos, velutceleberrimos earundemProfeflbrcs docereoportebat. Verum quod dicen- tem Catharinam Philofophi aufcultent : Catharina docente , Philofophi difcant.- tharina non difputante folurn, fed defi- eiente ; non argumentante tantum , fed Concludcnte;non oppugnante, fed vin- £ ente, rot tantique viri , victos fe agno- i cant & confiteantur ; fuit vi&oria , qu* i A R I N A. ,jy de fexu*ad fexum excmplum habuit u- num; & deimelleauad inKiledum nul- lum. Dcus Jabim Crrananarorum Regis potentiam humiiiare decreveraf , quia Populum Ilfaeliticum vellementer op- pteflerat Humtliavh r Detts in dte tllo f*An. 4, fabim Regem Chanaan corttm filits lfraeh Et| Textus inquit,quo«i Deus hic fiib cxe- quendo decreto novum bellandi mo- dura elegerit : Nova bella elegit Domi- ^W&ijV nus In bello , quod Deus cfegit, novus v - 9 *\ &nunquamvi(ns agminura turmarum* que ordo 5 nova & uunquam ufitata arma, novajmachinar , novaftratagemaraefle debuifie videntur : fed nihil horum fuif. In quonam igitur,hasc adeo famofa &de- cantatanovitasconfiftit ? ineo, quoda Chanansorum parte,plurin)is proftratis viris,in parre Ifraclirarum,una mulier fu- crit vi&rix. Quod ita Debbora,ad Barac Ifrachrici exercitiis Ducem proteftata f tfit : In hac vice, vitlo-ria no.n reputabitur Jftdic. 4,. ttbt, cjuiainmanumulieristradetur Stfa- »«9» ra. Id eft , in hac vice,vi6toria non erit tua,fiquidem Sifara ChananaeorumDux cum toto fuo exercitu , abunamuliere vincstur. Notate haec vei ba:/« hacvice : mulieremeuim vincere, virofque vinci, cafus eft , qui nou faepe,fed femel & una vice omnibusretro fasculis contigit : fe- melin armatorumeonfli&u, utiinDeb- bota : & femel in litterarum ftadio, ficut in Cath arina. Porr6 11 adeo gloriofa & decaritata fuit illa Debbor* vi&oria , f«- lum quod mulieris eflet unius contra vi- ros , licet quadraginta millia virorum i partefuanumeraverit : quantoadmira- biiior.admiratiotieque dignior cenfenda illa Catharina: , quam nullo comite fola, necin bello de gladio ad gladium , fe«l y % & f/ g S E K. M © D E de intelle&u ad intclle£tum rcporta- locuta, dubio tanttim & quarftioni fubje- . cit,quod certo fciebat ? V SamaritftnaUlaEvangelica,excellemis S.Auguftinus , S.Chryfoftomus, & fublimifque ingcnii & intelle&us crat omnes PP.Samaritanara prudentiflima mulier prout habituscumChrifto often- operatam efle aflerunr , non confifam ditdifcurfus : cum fcientia illa quam ex quodconcivesfuiinretamgravi, fidem puteo Sichar haufit , tam profunde la, fibi habituii forent . Sed qui ejufdem dif- piens&imelligensevafit,utdcoreChri- fidenti* rationem , energia & emphafi fti audire mcruerit altiffimum U lud,ad id ftupenda declaravit , idem fuit Evange- ufquetempoVis mundonondumrevela- lifta S. Joannes cafutn reterens. No- - tumdeMcffiafecretum : Egofum. banrmiJla fides tribuitur ? fiPetruseft f» VI, Difcipulus , illxparicer&nrDifcipula:* fiPetrus eft fanctus , ilhe qnoqtiefunt fan&s : fi Petruseft verax , iils fimiliter funt veraces i fi Chriftus apparuit Petro, illis fimiliter apparuit Chriftus,infuper6c Angeli,quosPetrusnonvidic ; quodfu- peratomnia , Petruseftunus,iII dtffe/fui dtcunt eum vivere. Dlud ipfum igitur teftimoniumXhriftum vivura effe, Sc a morte refurrexiffe , tertia die, nonnc magnum fufricienfque motivum erac credendi potius,quamdefperandi ? ita pbne,nifi mulierumfuifFet teftimamum, Vernm,quia teftimonium erat mulierum, quamvis fcholae ejufdem mulierum.vfcfo- Ueres qu&dam ex nofiris ; tantumabfnit utinfide illos confirmarent , urpotiu* fpemillisfiiftalerint : Nosautemfiera- bamus: & mulieres tjuadamterruerunt nos. Agejamcafum noftrumaggrediamur vifuri, qaid non perfuaferuntMari;e,&: quidperfuafit CatharinaSquaJefquefue- rint viri quitrosnon perfuaferuntMariat: quakfque fuerint quibus perfuant Ca- tharina. Viri, quious non petfuaferwnf Maria: erant Apoftoli : viri , quibus per~ fraafit GatJurinajerant Philofophi. Ap#« ftoJi erant Chriftiani , Philofophi Genti- les: ApoftoJi erarrt Difcipufi ChriftVjuf- demfcclae- bant •, aliqua definere non pofle,quod ita queac fcholxadeodiverfae fibiquecon- hocfatadecrcviflent, aliaelTe mutabilia tiarix, velutilla Pythagoricorum.Cyni- & contingentia , & non nifi a rortunx corum,Peripateticorum,Stoicorum,Aca- arbicrio dependentia: & Catharina , nec demicorum & reliqux. Infuper Apo- fortunam efle nec fatum , nec quicquam ftoli Chriftum araabant,refurre£tionem- cafu accidere , fed omnia fumnu guber- queipfius deflderabant , quamnoncre- nari & difpeiifaritapientia , divinaque «lebant : Ipfaque f uti Theologi vocant) providentia ea regi & otdinar i perfuafit. tu, ajfeElio optima eft ad credendumdi- Philofophi peccatum clfe originalc,eiuf- fpofitio. Vice vcrsa Philofophi crant que remedium ignoratunr;&Catharina, hoftes Chriftilep ifque ipfius Adverfarii ; omneshomines , in homine primo pec- & eadem ipfa malevolenua erat difpoii- cafle uondum exifterces, & in remedium tiovel maximi retinens & a fide creden- ejus, necnon aliorum peccatorum.Ver- doque deterrens > nam : Inmalevolama- bum fecundam in Trinitate perfonam, V ' * " ntmam non mtroibit Safientta. Et utrif- abfque quod , Deuseffe definerec,homi- queade6difpofitis,Apoftohsadcreden- nemeflefa&tmvpfis perfuaiir. Philo- dum , Philofophis veroadnoncreden- (ophinaturam unaminal-eriushypoftafi dum: Marix,e6 quod eflent mulieres,ne fubGftere pofleignoiabant;& Catharina unum quidem fideiMyfterium , fcilicet illisperfuafit, quodin ine/Fabili compo- refurredionisperfuaferunt Apoftolis:& fito Chrifti,e*deminhypoftau dux lub- Catharina fimiliter Mulier, omniafidei fifterentnaturjereaUterdiliin6Le;cV:cum ejuldem Myfteria, propriis ipforum opi- idem Chriftuseflet fimul Deus &homo, nionibus e diametro contraria peritu- fimulinfinituseflet&finitus, immenfijs £ c , fimul& limiratus , impaiftbdis fimul& Philofophorum quidam multos cre- pafsibilis , immortalis fimul & mor- «lebantDeos,alhextoto divinitatem ne- tftlis. Philofophorum quidatu ani- gabant: &Cathariuaperfuafitomnibus mx immortalitatera negabant •, quidam elfe Deum , illumque unum efle eflentift, eam in dubium vocabant : & Catharina, trinumque perfonis , cumque quxUbet animara non folum efle iramortalem 4 ve- efletDeus, non tamen tresDeos , fed r um &corpora quoque,poft reiurrc&io- unumtantumefleDeum. Philofopho- n em immortalia futuraperfuaiit , qux tum quidam credebant mundum fuifle omnia judicaturus foretChdftus , alia abxterno •, alii Deum illum condiditTe miirurusininfernum , &aluiecumde- neceftari6&nonlibtreafnrmabant; alii ducturusincxlum , ad fruendum Deo, incrcatum & fe ipfo fubfiftentem aflere- gaudenduraque in xternum •, & quod in bant ; & Cathai ina, eum habuifle princi- hac clara vifione Dei hominis beacitudo pium,finem quoquc habiturum,&Deum confifteret,fupcr qua tot & tam diverfas iplum crciflein tempore, nec exatomis ipfi Philofophi formabanr opimones, compofuum, proutquidam fuftmebant ; Denique PhUofophi explodebant tan- q-uam S. C A T « A R I N a; *£or.x. tanquamindipuquid,homine S judicfo nus non omifit Mcm \ mlgen fuo' 1 j ra t ionir q ueufupr X d 1 tos,p 1 oD,eo,unum ^W*,^, &pefcl t Z' l ? ' ador&re acuciiixumGentdHsautemftul- nefortedir^ „„.j?r P ? y ••'4- adorare cruciftxum Gentibus autemflul titiam: & Catharina non folumadoran- dum crucifixum, fed ipfam etiam crucem quamvis tam infamis fupplicii inftru- imentum , & nonfolum ipfam crucem, ied quamcunque illius imaginem ado- randam efle perfuafit, Etquodomnia .hafcfidei Myfteria , humanam in tantum (excedentia xationera , ;ut nm3ta ipii vi- deantur etiam contraria , nna mulier nefortedscatuK, quodkfoemtnamterfe- llusfum. l am ignominioium eft viris praefettimiUuftribus&famofis , quahs erat A bimelecM muliere victum audirc ut prxekgerint&mandafintfibi necem potius, quam talem ignominiam inferri. & iufhnere. (Quinquaginta veroPhi- iofophi a Catharina docli& inftructi, taImiodo& animomundum , &cuncta ejufdcm dicteriariferunt, utnonfolum n- i r i. t V ui^cnariierunt , Ut -qutnquagmta Mofoprus perfuaderet ignomimzfibi non verterint , Inmfe Gentihbus , quandorres Sana^tantz- fe vicWonfiteri, fed invictoriae fidel qt confumpti ; dicerelkeret, quodin hocactu , illi p! us quam virosfe' oftenderint : & Catharina plus quarn muherem : fed fufficithancmaneremu- herem , & illos vjros, ne aflumpcum no= ftrumexcedamus. 4. vn. bufque confiderarionibus excufsa, de numero ad numerum , & de fext^ adfexum ; fi fuit admirabilis &illuftris, quod eftet deuna ad quinquaginta , &' de muliere ad viros.- tertia & ultima con- fideratio, magis eam pro admirabdi qua- lificans, eft,eife defapienteadfapientes* Quod quinqueprudentes virgines non reducerent velunam fatuam ., ratioeft, quia ftultiplerumque incorrigibiiesexi- ftunt.: fed quod prudens una & docta,tot prudentes & doclos reduxericifuifte dico circumftantiam , qux victoriam prcdi- giofam , & fapientts prudentirque vidri- cisnoftr« trephxum illuftrius reddidic. X Vul- priameoufquePhi^rophisincognitam, T^OnderatiCatharina. vidoria, dua- &addtlcendumdithciiltmam fcilicet, " " ' Humilitatem. Roftquam enim fpeda bileillud theatrum fcientiis fuis tumidi .& iim m atcenderant , nemoeorumfa- pienciaj do6trina?que unius mulierisfefe :fubmitt:re &fubderediibitavir,necmo- ratus, neca-ftimans, quod ab omnibus .circumftanttbus , totoque mundo ab una : muliere victi viderentur. Abimeiech armata manu oppidum Thebes ingref- fusjC-um nihil, prster turrim, expugnan- dum reftaret, oftioipfiusignem appone- bat; Eteece mpilier : unafragmenmoU de- fuper jaciens ,'iUifitcafiti ^Abimelech , & confregit cerebrum ejus : qui nihilomi- Pars III. S I R M O D E Vulgatum illud Philofophorum afler- rant Philofophi , omnes erant fapientes» tum, quodfimilenon agat contra fimile : omnes dotfti : nec difficilior eft viv natuiali & /upernaturah fapientia & bum? uno,V<^r adorabant,noririam prxdicavit : Ouod majore nomine,exiftimati©ne,graduque ergo tgnorantes colitk , hoc egoannuncto claruere do£fci. Nixodemus doftrinarm vobts. q.d. Nonvobispraedicomeado- Chrifti ftmul cummiraculorum magni- rctiseum,quem jam adoratis, fedtantiim tudineprardicavit,eamquefolam vcram,, utcognofcatiseum „ quem non noviftis., reliquas vereomnesf Ifaseflecognovuv Cui aram erexiftis , Deumefle creditis, Scimusquta aDeoventfii Magtfier • : ne- Joan.f,- & eundem vos huqufque ignorare con- meenim potefi httcjignafacere , cjua tu fa~ v.i. fitemini .■ Ignoto Deo. Idem lgitur ille cis. Divinum relolvitinquueie Magi- j Deus,quem jamprotah«cognofcitis,eft ftrum , adcujus procumbenspedes do- ille , quem ego vobis praedico : & idem ftrinam haui iat: &: quomodo / Erat ho- ille , quem vos ignorare conficemini, eft. mo ex Phartfkts^ Ntcodemtts nomtne \ hic ille,cii!USVobis;notitiamannuncio. Tam venit adfefum uotte. Toga dottorali urbane& fuaviter , tantaque faptentiae. exutus , menti oque habitu affumpto,. Athenienfis reverentia & decore^S.Pau- Chriftum Dominum dc nocte arceffit.. lus veriDei fidem introducere fatagif> EccequomodoS JoannesChryfoftomus fed non praevalet. Inde S PaulusCo- ipfum perftringit: Sctmus , inquir, e/uta rinthumabnavigat,noncum ahoAthe- kDcoventfit Magtfier^ Qutdergb no~ J J'- honf » nienfl fpolio,quam uno Philofopho : Ca- LlHveni£,& cUncnlum.ad eum^ejuidivina 2 i» tharina vero nc pedem quideraimperia- docet , qut aDeovenit \ ejutdnonaperte li efFcrenstheatro longeilluftriori , illo ^r*yf/ ; & iti fe d-bcbi.t;fed ad canfitendum fe vi&um tertio , facies Leonis, tk in quarto facies liullaraiionc potcrit adduci. Deeruat Aquilaf. Et unde Bovi notabilis ha:c illis rationes & motiva , deeruntargu- meiioritasadvenit? ex focictate & fami- menta , confufos fe confpicicnt & elm- liaritate, quam eodem in curru, cum Ho- gues: &non(uppetentealiodcfenfionis mine& Aquilahabuitcommunem. Ut generc ad hpidcs confugient : quod intelhgant addflcere & fcire cupicntes, et:amfa£kumeft. Pro eo , utStepha- quantuniadiiucrudioribusprofit , cum nusexiretVidtordifputationis,exivitla- prudentibus fapientibufque tra&are. pidatus ; & ilhtamobftinati, & duriut Cherubim humanam facicm praeferunt lapides ; fed non convi&i. Omnes quin- cum alis; & Bos Currui jun&us,homini- quaginta Philofophos Alexandrino in que&aquilae fociatus,faciemfibi affum- theatro hodie repeitos , Alexandrinos pfitabhomine, & alas ab AquFla.ided- fuifle dicere oportet: omnts vero tam fc- que, cum Bos eflet , Che rubim prodiic. €tis fcholifque difcrepantes.ficut jam no- " Idem dequinque faruis fperari potuiflcr, minatse,fpiiitus & fapientia exore S.Ca- quantumcunque rudibus.verum tam pa- tharinx , adtalescos adduxitterminos, rumillisprud^ntumprofuit confortium, quibus refiftere non valebant ; Non pote- ut omnes perfeverarint fatua?,quales fuc- ra>it reftfiere ftptentta & jptntui , (jut lo- ranc ante. Transformationis ver6 prodi- queb*tur, Maximutn veio vidtoriae ejuf- giurn,cumlongemajore prodigio, quam queapexfuit, quod vi&os feconvi&of- quodEzechiclvidcrat , Triumphali Ca- que confiterentur , noncontra piopriam tharinae curiui manfit refervatum. folum rcligionem , opinionumque fua- Siminus;interrogo:quare Bosibidem, rumfidem, fedcontrafuperbiam , pro- &nonleo,fuerittransformarus? ruditas priarumquc fcholarumfuarumprssfum- brutalitafque lconis , ficut& illaBovis ptionem. utraquede quatuor eftpedibus : fiigi- Hoc modo fapiens noftra vi&rix, turlcofimiliterambulat hoinini&aqui- «komnibusceleberrimis GentilisPhilo- U jun£his , quarenon etiam inCheiu- fophise fchohs triumphavit ; paucarum- bim fuit transformatus f quia Bos animal que horarum fpatio, ab omnibusquin- efthumile &fubditum,Leo veio infla- quaginta obtinuit fhilofophis , qiod tus &fuperbus: & quantacunqueratio- prudenies Evangelicx rriulti temporis ne pixditas fit intellectus hominis , & famdiari convertationc &convictu non quanturacunque lublime Aquilat htacu- obtinuerunt a fatua vel una» Quando man ; ubiadeft inflatio& fuperbia, nec prima viccEzechielTiiumphalemillum, homo,necaqui>a foirnam fuamintrodu- '* vocatum glori* Deicurrum v dit ; ab cere poflunt. H.ec famofi allcgoria a:nigm.uicisquatuoi animalibus,Homi- cft currus,quipiomajoregloriaCatha- ne, Leone, Aquil.i,& Bovcttahebatur. rinx , etum hodie transfornuvit Leo- nes. S. CatharjnA; t6 y nes. Quid quaefo >, qumquaginta iiJi conftantiam. Docilitat«n,qu4aenitje erantPIuIofophi.nifitotidemlconesfu- per S. Catharinam veritati fe fubmife- perbifcientiarumfuarumarrogantil in- runt.-& conftantiam ad mortera ufque flati, quosMaximinusImperatorinam- firmam, quaeandem veritatem.in con- phithearroAlexandrinoinS.Catharinam refeptum defpe&umque Imperatoris de- . immihtjiicutolim fiebat m Romano ? ra- fenderunt. tioaum ver6 momenta Catharina;,in tan- Indocilis , Auditores, do&us evadere tumomnmmhominumrationesexcede- nequit .• irnoipfa docilitas, fcientiseeft banr,orationifq } ipfiusacumen,©mnium fynonimum. DeusSalomoni,quicquid aqu.Iarum P erfpicacitatemfuperabat > ut ▼elleftpgftulare.prsccepitiomniapctitafe necfuperbiailindvincere,necinflati 01 lli illi conceflurum appromittens Quod refifterepouet. Proftratosigitur&hu- ver6hicperik s fuitdocilitas: Dabisfervo 3>&g3 mihatoshocmodoqiiinquagintaleones, tuocor doct/e. Quod illi dedit fuitfa» jubwdemiffis, oribufqueclaufis 5 e a dem pientiatanta, utfimil em nullus unquam ipfa humihtas & fubje&io Cherubino- homoalius habueritinterra • Deltibi mmreapienckformxreddiditcapaces; corf^ens^^ntelU.enstntmtHm utnul- & hac no va transformati figura , pompa lm ante tefimilis tmfneru.necpofi tefur- nunquam ahas m mundo audita aut visa, reStums fit. Si igitur Deus Salomoni triumphalemCatharu^currum totaliis promiferat fe daturum illi quicquid po- jam palmis laureifqueilluftrem deduxc- ftularet.&ipfej >etiitdocilitatem,quomo- rant in ccebm. 111, jam antc tanquam doilUdat fcientiam.^ex eodemmotivofc fapientesviai : Hxcverovelut fapiens capite , docilitas enim & fcientia funt V !f " X - J ? X ' r tCt & idem ' ne< 5 U£ (a£ c °»fo m i^ promiflio- Am ' $i &fa f iensfa P ien - poterat non illi dare Icientiam, Vl tlX * cum petiiflet docilitatem. Quod ita idem Ceusaffirmat^inquiens. Eccefecittbife- Ibid.ll, §• IX « cundumfermonestuos. Scientianihileft O w . .... almd » quamclaraveritatummultarum Rationem abfolvi , nefcms utrum cognitio ; quaruada in fe,qaa fuut prin- promiuo fecenm fatis : fubjun- cipia : & quarundam.qusex eis fequun- genda videbatur pcrorati» cum tur, qm funt conclufiones. Etindoci- exhortatione Auduorum ad S Cathari, les (ucm proprii judicii fun tenaces & m —andam : fed prudenuflima no- opinioneUbilinati quanli pfifd ! ftrav^AX tam m iapiei.tu , quimin monftretur, illiusrecipScmfctfumincL vi6rorus S mulum & .mu.toremnon ad- pces. Proinde tale. femper fciuntmi- «nittit. Hoctantumpcrfuadcrc&fug- nus , & quoticfcunquc opinio eSk gcrerevolo, ut omncs ftudiofi & dofti, errorem, incodemperfcverant Idem cumjamvmcentemnnitarinequeantCa- Phikfophis S Cathaiinje in (cLhuZ tharinam viclos imitentur Fhilofophos. fuarum quashTqueb ^lSSSS Duo infignes ilhDodores habuerunt abiueunte«ate crantenutrit, criori- xmitauouedignai docikatem fuUcet,& busperfifteuabus&obftiuatiscvcuifiet, aft JUI 1 ffl (& S a R M aft docilitas (quam folam de fapientibus habebant ) velamen caecitatis ab oculis coiumfubmov-r , & fic veritatem clare corrnoverunt, & cognitam iceutifunt,&: dcfenderunt. In hac defenfione admirabilis ipforum conftantia egituit , dum firmi ftabilefque perftiterunt in maximo periculo , &in maxicna ■tentsxione invincibiles , in qua vaciflate,& labi folent Literati. Quae- nam vobis graviflima videtur tcntatio, in quarn homo do&us & literatus cade- re poteft ? maxima rentatio , in quam homo literatus & do&us incidere po- teft, hzc eft : inclinationem , volunta- tem , & intentum Regis cognofcere, & a veritate non recedere , neque poftula- tis ipfius fctentiam accommodare. £t in hoc tam arduo ac difficili pun&o probata fuit quinquaginta Philofopho- rum vere fapientiim & do&orum con- ftantia; poftquamin fchola SCatharinae ignotam fibi antea veritatem didice- runt. Intentio & voluntaslmperatoris Maximini erat, ut falforuna deorum di- vinitatem propugnarent , adorationem- que corundem defenderent : quem in fincm cumelefti eflent & vocati , vqlun- tatem fcopumque Imperatoris penetran- tes, quin eriam periculum ipfius offen- famincurrendiA inefferataecrudelitaris manus incidendi prsevidentes,maluerunt potius perdere vitam , tradique ad lanie- nam,pro ut etiam evenir : quam retra&a- re , & velinminimo agnitam veritatem dctorquere. O quam felices forent Refpublics, qnamvener.ibilesUinve' fitates,& qudm be.iti Profeflbres earum tv Do&ores , fi veritatem, animum, «S: conftantiam Pbi- lofophorum honun knitatentnr ! Bea- o D 1 t hs vir cjtti K6tt ahitt in concilio impiorttm, PJaf. tl (3 tnviapeccatorumnonftettt y &mca- v.l. thedra ptfttlentit non fedit. Haec pri- ma-funt verba , aquibus DavidRex& Propheta librum Pfalmorum profundif- fimis myfteriisplenirmexorditur: por- ro notatu digniflimum eft , .quodetiani viri primarii „ de quibus locutus eft.Do- «Stores fuerint & Cathedrales. Beari, inquit , qui votum fuum non dederint in concilio impiorum»qui non defenderint, nec ftcterint in via peccatorum , .neque in peftilentise cathedra federint. Et/i illi qui hoc nonfecerunt ceputanturibea- ti , quid erunt facientes contrarium ? Univerfitatum cathedrae, five Theologi- caefint ; fiveLegum , five Canonum, omnes medicinales funtj quia ad falutem publicam ordinantur. Et quid eflet , fi Cathedrales falutis , fefe converterent & immutarent in Cathedrales peftis? I* cathedra peftdentU Sciant igitur tales feefle, quiabambitione,adulauo- ne, vel timore tentati, pro eo,quod Prin- cipibus veritatem dctegant confulti , a fuistliorumve refpectibus decepti,quic- quid illi defiderant aut prstcndunt, tanquam juftum approbant. Leges ve- lutvela mutantes .flanti accommodare vento,dicerem ego : ar Davidcompara- tione viliore.ideoque magis propria illud declaravir,dicens,quodab eodem vento, velut pulverem terra; fe .ciicurragi G- nant: Tkncjuam pu/vu ,n*U*m ^ tationempra.tendunt autpra,fumuntEt aZffbZfl, per ha nc k & Iir era r orurn fcu ubi l4rarum ProfeC—nu Doaorum perverfionem ip&metCa- habent inadulatione fecura, & inv er ! A^&Umverfitate^undcCduspubli- tatepericulisobnoxia^ecc annonmaS rem Liceue non uunus, quim Reg 1S naque infigniores : c concrario autcm W M ,co,. K „ fei aMsamiftionem, quirationem defendunt , Tp ofide' ^rr^ t h f lbmOCm - P"guanc > rndes & ,dro,a ; , ucinXS ZZ, V T V mm &Cnm Io< °P hi in "Puiono Maximini & Af- nonn.fipaueiffim^vKxhora^Balchafari fencatorum efu S . Ifta, u.Z te.ua ,™ f j fo, <™»™ exphcavrt, neroforumque pedorum fe„f us pef. K r, "T ? £ " ita ; Mtiva - °™ commodum dila ab prx mi alLT 1 d™' . H T'T ho »°"- V«u.n, nedoauaquifquam pixmiocaiemdohdecepcomfquedete- Chriftianus opinionum harum etiatn v1X K 7eSTfta'R qUia t 0d r ePtUS C ° r °™ ' bm M p^^taKs "etrteZr a i- mo T revo i . hde Apoftatam rmican praceligen- uem i„ Regom conceptu Cui 7Z rl haufiue > illos ,JS3u ^^^fcL^ /V/ ///. S ffftimant , &prorenulla , tampads, Y quam 17° Sermo De S. Cathamna. voluntatem , fed voluntatisvelleitarerri! lam ut Keges oene oe k icnuam, Noli velle : qui enim non vult , longe quare prudemes &c fapientes id negli- abefti defideno : qui non vnlt , nec vel- quam belR tcmpore magis laborant, cuam ut Rcges bene de fe fentianr, gtint rati > eft , quia Reges (com- muniter) do^os prudentefque non ae- ftimant , nifi eus, qui in omnibus di- ftamina ipforum approbant , illis fe- fe conformarrt, quoad commcda, po- litieam , rationes & motiva quibus (uos juftificare laborant ; proinde qnia hoc multoties fine legum divinarum or- fenfa , humanarumque violentia fie- ri nequit , (imihbus occunentibusca- fibus confultius eft , minus doftum re- putari, fapientifque opinione apudRe- ges carcre. Penes Regem , noh velle videri fipiens. Et notate , Spiritum San&um non folum dicere , ut non velis ralem opinionem apud Regem habere : fed, ut illam velis non habe- NoltveUe : ita utnonfolum pro- re hibeat dtfiderium ipfum , fed defide- lium dcfiderii ; neque folum prohibeat le vult adhuc longius recedit, Et tam longe abeffe debet fapiens & prudens onmis,nbeo,quod videri velit coranRe- gibus fapiens; Penes Regem, noltvelU vt~ dtrtfapiens. Iftud eft, quod cmnis fapiens non vcl- le velle debet ; & utinam omnes non vellent , ficut non voluerunt , quos S. Catharina , non folum vere , fed conftanrcr fapientes fecit. Eadem fa- piens & prudens vi«5trix , per arftima- tionem graiiamque fuam , qu& valet apudDeum , omnibus hic prsfentibus, iftam fortitudinem cx conftantiam obti- neat : uttam gravis tentationisvi&ores, ad mortem ufque in eadem vicloria per- feveiantes , cum iisquos illa docuit in focietatem , glotiamque trium- phi admitti mercantur. Amen. SERMO y w x -*b^ ^ism **bss#- S E R M O PRO Dominica in Ramis Palmarum. Dictus in CathedraliEcclefiaMaragnana Anno i6/6. Jlliiautem c&dehantramos de arhoribus 0* jlernebant invia. JMatth. 11. §. I. ^Sfoi^&W^ ^Jandoquidem non fu- ftationes veluti quofdam reverentijc ad- ^r^^^^E hitaneis, fed expraspa- orationifquegradus , uadifpcfitos, ut ^P*Sii§aH^' ratis debite cordibus paulatimmagismagifqueanguftarentur, j^\i||||5^ prodeuntibusDeus gau- tsndem a&Santta Sankorum , pervenie- ^^^^^^ det&dele&aturafte&i- batur. Similibus difpofitionibus pra;- ^^^^^^ bus ; miris femperque riis vult, ordinavitqueEcclefia,utHeb- efllcacioribus&ardioribusdifpofitioni- domadam famStam intraremus .• quem- bus,San<5ta mater noftra Ecclefia a S.Spi- admodum enim £&**#*r*j»,facerrimus ritu gubernata , ernimis nos praeparare eranttempli Iocus,pari modoHebdoma- ccepic , foliciteque-prceparavir , ut condi- da fanita^eft fandh Sandfrmim temporis. gneadhancdiemdevenientes,hebdoma- Stationum trium tantd anguftiorum dam hanc fan&am quam decentiffimein- quanto interiorum quasprsvias iam e- grederemur. Ad SanBa Santtorum, menfifumus prima, tempusaSepruage- facratiflimum templi Hierofolymitani fimaufqueadQuadragefimam ; fecunda locum ut perveniretur,tali Deus artificio i capite Quadragefima: ufque ad Domi- inrroirumdifpofuir, ut tres primum fta- nicam Paffionis : tertia,ab eadem Domi- tiones , tam fituquam fpatio myfteriofas nica Paflionis , ad pr«efentem ufque diem tranfireoporteref,qua«toenim erantin- Dominicam Palmarum includit. Inci- teriores , tantd magis in anguftum coi- piente Septuagefima ludbum induerunt bant. Prima & fecunda , dicebantur Altaria, cantuique Ecclefiafticus dimifit atriaitertia,proprietemplum. Per iftas Alleluja}& haEccaeremonia eweriorpra- Y % limi- Sirmo Pao Domi V tCA ltminatiter poinitentiam denunciat, ut tusexeoquodquandoqueaccidit.qtiam dirTolucione reftri&a , fanelum Qiu- zelo acTrus illius , quodhifce fan&isdie- dt agefims tempus compuncti aufpica t e- bus videri & agnolci optimum foret ; af- mur. Quadrageiima, a cuierum pulve- fumptilocotantum prxdicare vobisfta- rifque fqui fumus ) exordium fumpfit; tui .• quidnamcuiqueChriftianofacien- concionum frequentatione , conformi- dum incumbat , utHcbdomadahxcuti bufqtie modeftix,compun£tionis,devo- nomine,ita&: refit fan&a. Materianec tionifque Chriftianx fupplicationtbus, pia magis , nec utilis, neque occafioni tot fecretis publicifque caftigationibus, congrua magis efle poteft ; fi ille Donoi- nec non violenta ade6 fanguinis proprii nus,qui hodie fuper civitatem Jerufalem efTufione continuavit : & Ecclefia om- flevit , divinos fuos oculos in noftram nibus iftis pcenitentix argument s non- conjiciens , fua nobis gratia aftire- dumconrcnta, juftumdolorem fuum &c rit. Peramus illam per R. Virginis in- lu&um evidentiiis conteftandi caufa, Al- terceflionem , tam devoto cordium no- tarium alas prxterita Dominica penitus ftrorum affe&u, ut eam obrinere merea- claufit, &ipfas San&iflimas Jefu Chri- mur* fti ctucifixi imagines , illo velo nigro no- bis obtexit&: abfcondit , ut divinoani- $. II. marum noftrarum (ponfo fic obvelato, majore cum ftupore , 6c fandto horrore, Auguftinus, Eafilius', & Pe- ad diesdeveniremus , quos jaraintravi- ^ ^ rrusChryfoIogus quadragin- mus . ^-'•ra illos Quadrageftmae dics, Antiqui fpro ut in S.Bernardo legi- quadraginta dtluvii univerfalis compa- tur) Hcbdomadam hanc , obrormcnta, tant diebus. In diluvio illo univerfa- pcenas& cruciatus , qux ChriftusRe- li Deus quadraginta diebus pluit pct- demptornofterineafuftinuit.&compaf- nas: hifce quadragintadiebusaliispluit fionem , dolorifque fenfum,quo nos illis mifericotdias. Ea ver6 noftra eft pro- refpondere fas eft, Hebdomadam pceno- tervia, ut nec bonis, ncc maJis quicquara fam appellant. Porro Ecdefia univer- nobifcum efhcere pofllt. Poeniscafti- falis Hebdomadam majorem eam nun- garionibufquenonemendamur: mifcri- cupat, quod potiflimaredemptionisno- cordiis non delinimur & mollefcimus. fttx Myfteria in ea finr pera&a ; maxima Tandem argilla. Quemadmodum Ar- amoris extrema oftenfa , dc mifericordix gilla radiis folaribus indurefcit; ita & noa juftitizquedivinxevidentifllmumficob- favoribus cxleftibus non tantum non ftupefcendum exhibitum fit exemplum. emollimur , fed duriores evadimus. Nos univerfa hxc fimul commtmoran- Qiiod illius temporis hominibus accidit do eandem vulgari nomine Hebdoma- in diluvioprimo , nobis ufuvenit, ia dam San&am compellamus : fed ne- fecundo. fcio utrutn opera noftra , 8c exercitia Pluerecxpit diluvium Noe : hcbdo- in eatamSanfti nominis obhgationi re- mada prima impletx func valles, imif- fpondcanr. Egor.unc tamfcandaJomo- que xdiumpartibusjamaqiumerfis, in- quilioi quilim ad altiora afcenclerunc ♦ conti- nuavitpluvia hebdomada fecunda, prse- valentibufque aquis , ipfa petierimt do- morum tecta.-perfeveravit pluvia hebdo- mada tertia,&ipfa jam tranfcenditcect.a : hominefque confngerunt ad turres: hebdomada qtiarta necdum ceffansplu- via , turrium alticudinem ad medieta- tem ufque intumefcendo exceffic ; & .cenfugerunrhomines admontes : plu- via continuante etiam hebdomada quin- ta , montium verricibusjameciamaqua. abforpris, ad arbores tandem confugien- tes ex cacuminum ramis quafi fufpenfi pendebant. Hoc rersim ftacu alius ef- Fugiilocusnon fupererar, fcd unumtan- tum e duobus reftabat, fcilicet,aut natan- do ad arcatn fe recipere, autaquis fuffo- catum in diluvio perire. Utinam nos bene in hoc magno contemplaremur fpe- culo J & eheu quct noftrum hodie in eo- demverfantur ftatu! acapiteQuadrage- fimx in prajfens ufque , Deus animas no- ftras occupare caspit ; nos ver6 retrogre- di femper , &aDeode hebdomadain hebdomadam eiongari & fugerepergi- »us. TxanfiithebdomadaprimaQua- dragefimaj, expedhmusfecundam; qua fimiliter praererita , tertiam venire per- rniccimus:hac diffimulaca fperamus quar- tam : eadem diffimulacione tranfmifsA quarta , in quintam differimus negoti- um ; hac quoque rranfeuntead fextam tandem appellamus. In fexta & ul- tima fpirituaiis hujus diluvii hebdoma- da/am verfamur, Vclut illiprimiduiuvii homines.cum manibusinramis arborum velcum ramis arborumin manibus : Ce- debant ramos de arboribtu. Stantes nunc indieRamorum,adiftum 4ere*imus diem , & ad ifta» ptxcisi In Ramis Paimahum. ^ devenimus hebdomadam , ih qua ;am nullus amplius effugio relictus eft lo- cus. Quid igitur nobis reftat > vel fufto- catos perire , vel refolutione capta ad arcam enatare. Hli diluvif akeriusna- tare & Noetica in arca falvare fe non va- lebant; quidam^quiaiongiffime abcrant: alii,quianihilde ea fciebant • &omnes, quia unum tantum oftium arca habe- bat>, & hoc , claufum , De© habente cla- vem, ut textus inquit. In noftro hoc di- luvio aliter fe res habet. Noe,eft Chri- ftus Salvator mundique reparator: Arca vero , eft crux ipfius, tudmemmaris0 temfefias demerjttme: A v ,' Utomneshominesevaderentfalvi. Qui * in diiuvioilloperierunt , funtilli,qui fibi perfuaderi non peraritcentes, ufque dum remedium fubtraheretur , differebant. Nunquid etia i re noftra , qui hunc diem attigimus,eric diutius differre ut cum illis pereamus ; nullatenus, Chriftiani, ob a- mancisChrifti mcrita,&facratiffima ejuf- ^em Vulnera.Hospaucos faltemHebdo- madaefan&sdiesbeneimpendamus , ut fru&um ex eis referamus ; omnibusreli- quis Quadragefima diebus tam infru- &uo«ee jam wanfa&is. Y | SBa- , ■ Sermo Pao Domintc A S. Baf.liusma ? nusinquit , cujusl.bec fpecialem nobis proponit Evangclii for- «ivfcrisAngeloapri c.pioQuadr.rge- maa, , cui vclut exeniplarr& aAonum fi ix ie,un,ntiiim&non jejunantium noftcarum idea: noscontormnre , & re- no nmVin libro defcnbere. Quermd- formare debemus-.hU en.m facn tempo- modum Pa ochi eodem tempore omni- ris hujus fcopus eft & inte. r.o. £, quia um parocliianorom (uorum nomina an- nemo fe rerormar^equcE vangehco d.ea noc Tnt ur confettionis & communionis illius propofn» (e contormat.hinc I ro- rat.o.em.neant , ita&Angeli, jejuniL pKetadiesformari, nemmem vero m e.s Sed prartei binos iftos Ubros adhuc adeft inven.ri inquit : Di«fbrm*buntur& ne- tert.us de q ■ .0 multo nos adhuc d.fhcilius mo m tu. Ita ut Ly Mm, referatur ad exonerarevalemus. Etquisifte? eftil- formtbuntur: q.d Dtm formabuntur le.queminalcar.videus. Primusliber &nemomeu t .deft,formacucur. D.es eftParochii fecundus Angel. : tertius dan formam, &nemof e i lli accomn.o- Cl.r.fti Sineuhs Quadragefimae die- dat ; nam cum cujUsUbec rorma bvange- bus ( contra uf.tatum reliquis anni die- liiqual.berordinataur d.e, prov.n.cu- busmoremlnommnobisChnftusprse- jusl.be: reformatione, loco e,us , quod cinit lezere E vangelium;& ex illo doftri- emendatio & r efnrmat.o apparere debe- Z Chrifti diarioexaminabimur omnes, ret,exdem,& forte majorcsadhucconti- «nnruuotChriftiano nomine cenfemut. nnanturdeformrtates. t)" videmde Ubroifto.univerfalis nomi- Onliber.ftef.cappaieret.ut.confcr.- «EccSi qua: ex hoc alcari,* hac c a- ptus & notatus eft , & in meme coUatus tnedra camm.lefdrasnobUrecinibttle. divina • £ f.l.broifto inocuUsommum £tione< loquenrem aud.te Im ? erfeBum apertopi.bl.ee recica.l mcperet , qu.c- mZ.Zuntcculstu^&LlZtuo quidfi.guli.nhacQuadragef.maautfe- t/A omKes rcrtbe»turMf°rmab tt ntur&»e- cerunt.aut racere neglexerunc •, quanto Zoneu Ocul.tui , Domme (inquit fuffunderentur rnbore Sc verecuadia Ecclef.aiomnesmeasimperfed.ones i- multi, fidedie ind.cr^cumEvangeUo- dent ideft imperfe£t»oneseorum,ex qui- r«n fo. ma v.tae ipforum def orm.us con- bu eto confto & formor.qui funr Chri- fe. retur ! adven.t pr.mus Quadragei.m« ftia^ omnes fcribenturin tuolibrc: d.es , lublecuca quartaFer.aC.nerum formabuntur dies , & nemo in eis. Lo- nec memor.am tantum mort.s , fcd .pfam ^ffirifedadmitabm.. Quod nobis ob oculos pofuit mortem ;, & q-c- Dcuslbrumhabear. inquodefedu & nam correxerunr vitam» mf P ic,atur hbe pe^a a ornnium & nomina peccatorum, prohac d»e , ^^&Z^Z necnond.es, quibus funt co.nmuTa, fi- Tranfn td.es , & uullusinveni SS^iA^g.tbffl.ftioSc* turmea , eandem cont.nuamus vuam S Qmnamver6funtiftid.es, qui quafinunquamfimeudam.reddendxque &vcW,in qu.busnemo.nve- rat.on.sade6obl.t. >/// lDcuScam """ nuur ' DvformabntHrtinemomeu. forer exadurus. Ad uu pt.ma fe .a Velmaxim C ptopned.esU,uQuadrage- fexra Quadragefim. , ledlum m ea fuu fcmales .n quorum quol.betCh.iftus admirabUe iUudde .nun.cmun. diled.o- In Ramis ne Evangelium , &qaot, quajfo^odia & rancopcs ex ammodimiferunt,& de vin- didr.ae propofitis contriti Sc pcenitences ia gratiam redirecurarunt? Dicsformabun- tur , (3 nemo w eis. Tranfiit dies, nec odia tranfierunt : adhuc tafis adverfatur tali, «ecdum fibi mutuo loquuntur, nec- dtim mutuamfibifaltitern impertiuntur; adhuc iuimici ad invicem perfeverant, adhucfcandalofi , &nondumChriitiani, ut antea. Advenit Dominica deTen- eationibus.- quopadto Chriftus illasnos vincere fuo docueritexemplo,cumsanto vidimus contemptu, cum fint tam natu- rales ; tamque generofo & refoluto ani- mo , cumfint tam vaiidat ;verumquot quantafve, eo viio, vidtorias reportamus a diabolo / DwformahuntHrJ* f nemo tn eis : diabolus femper vi&or,& vict-or fine coafh&u ; ubi enim peccatur ex habitu, ibinulla refiftentia.. Toties vicl^quo- tiestentati; & quodpejuseft,antevi£ti, quam tentati j cum diabolo , multos ten- tarenon fit opus,ilIi enim ipfi tentationes peflimofque quaerunt tentatores. iub- fecuta adfuit Dominiea fecunda de GIo- ria.- Vidimus Chnftum gioriose rrans- figuratum,& S.Petrumin monte Thabor extaticum: & quotus quisprae caleftium defiderio , vel parumper a terrenis abfti- nuiflfet'; Diesformahuntur,^ nemotn eis\ In taii limmter die Charta Blanca. Tan- tum terra? affixi , tam c*ci,tam fepulti,ta- les talpa? in ea , ac fi cceium creatum non efTet pro nobis , neque nos proillo: & quafiFilius Dei id nobis prop rio fangui- nefuonon comparalTet/ Appropinqua- vitDominica tertia , de dcemonio muto • & quot efle puramus , qui aliena filentio premcie, propria vero fuapeccata , ur ©portec,con£teaeuramint i Dtesfor- Palmarvm? - & mahuntur^ nemoin eis. Adhuc mifer dle, ;idhacmiieraiIla,tantojam tempore occnltum gerenspeccatum illudeonfite- ri non refolvit ; in quahbet proinde con- feflTone novumfacrilegium addens,noa confiderando quod jufto Dei judiaa mufeisexemplisprobatojlequela & con- feflio deficiat in morte , qui eam , prout oportet , neglexerunr peragere in vita. Adf uit tandem aliqua feria fexta,de Laza- ro refufcitato , quatriduano j^m mortuo; & quifnam aut j u ven um, a ut fenum ejuf- dem incitai us excmplo , e fuo fe fe erexit fepulchro.in quo tot menfibus,imm6 tot fertejamannis in vitioruir fuorumfor- dibus putridus jacuit? advenece dies,qui- bus Samaritana , & Maria Magdalena memorantur eonverfe,quarum nna con- ditione vilior , alteranobilior:&quai- nam\quaefo,muher aut |am perditajautin perditionjs difcrimine conftituta, pro- priae fuaj falutis difpendium confideraas, apmis oculisfuam confpexit ca?citatem? Dtcs formabuntur,& 'nemoineis. Eae- dem adhuc perfeverant cogitationes & maledicta: folicitudines ; esdemadhue foventur correfpondentiaj , familiarita- tes,& occafiones ; ea;dera adhwc vigent turpitudines & fcandalajidem adhucnu- tritur & ardet ignis.non nifi cum ignein- fernali flniturus. EcceChriftiani , quomedo multt ve- ftrum^tranftgerunt Quadrag.fimam tot infru&uose perdendo dies,qnibus,aper- tis oculis vos in tus potuiftetit confpic ei g/ femper auresvocibus obturaftis ccelefti- bus : & corda divimi occlufiftis i »fpira- tionibus. TraufaAi jamdies /untirre- cupeiabilesfine rcmedio.- abhinc ufque- ad fenam quirtam prex^mam (quara iibi vei maxinie incuriae refervamnt eon- fciec- 17* Sermo Pro Dominica Jomt }• v.+, Jfid.Pc luf fcientix) non n!ft tres fluent dies : nun- quid Sc hofce infruftuose tranfmittere conftiltum eft? Evomitus a Balena (uti faepius audiftis) inlutasNinive Propheta Jonas vaftifli- mam 6c populofiflimam illam civitatem ingrefliis , praedicando elata voceinto- nuit : Adhuc quadragtnta dtes, & Ntmve fubvertetur. Sic habet textus vulgatus Bibliorum , quibus hodie Ecclefia utitur. Septuaginta vero interpretes , etiam Ca- nonici,loco quadraginta dieruna, ponunt tantum tres, & Jonam dixifle inquiunt: Adbttc tres dtes^ ' Ntnivefubvertetur. Omnes textuum horum diflbnanciam Sc difficultatem cernitis ; nam fi certum eft, Jonam dixifle : Adhuc quadraginta dtes : quomodo huic concordare poterit.quod dixerit : Adhuc dtes tres? S.IfidorusPe- lufiotadubium admitabiliterfolvit, di- cens : utrumque dixifle Prophetam , non eodem,fed temporibus diverfis. Exor- diendo prxdicationemdixit:^/7«c qua- dragintadtes \ concludendo vero ait.-^- huc dtes tres. Cafus hoc modo fe ha- buit. Ingreflus Jonas die prima prxdi- cavit,dicens : Adhuc ejuadraginta dtes,& Ntntvefubvertetur : & plurimiNinivi- tarum verba peregrini rifibus excepe- tunt. lllucefcente altero die.Propheta prxdicationem candem continuavit , fed unum detrahendo diem , fcilicet jara pi xteritum , dixit fic : adhuc triginta no- vem dies , & Ninive fubvertetur : verum qui riferanr primam , fimilirer prsedica- tionem exploferuntfecundam. Illuce- fccntc die tcrtio aflumptum idcm Jonas intpnareperrcxit : adhuc triginta. & octo dies, & Ninive fubvertctur, «s5 cjucuctui cienzque dies characrerc&p^etateChriftianaindigna, ad participandum ex roeritis fanguinis fulh^uiGentilesimuat^funtindirferen- Chrifti magis conveniunt , quam ilh' do, eofdemnonaemularentur.quamvis quibusidem fanguisprofufuseft > p r *-* ks,inquk fens,prajfens.& non futurum tempus ac- ceptum dtDeo:Ecce»MMttmp M 4cc*- ptabtU. Dies hi>dies hi,& non fecuturt incert, &deceptorii , dies funt&lutis. Eccenmc dmfalutis. tarde fe convertendo J Ninivkae ChriftuSjin die judiciiconfurgentescon- demnabunt populi iftius duritiam&in- credulkatem, cuiChriftus, nonfubfe- quente converfione infructuose praedi- cabat. Reverentiae ergo in Chriftum,eos contra nos eonfurgere non patiamur. Si Ninivitse fine fide,fine Baptifbo,fi fla- gitiofiflimusomniumhominumRexeo- rum Sardanapalus,tam angufto fe termi» no videndoconftriclos, cognita pericuii propinquitate mediis tam extraordina- riis remedium quaefierunt : quare nos, quibusexpanfis Deus brachiisilludtam prompte & expedite", a tot jam diebusof- fert illud refpuamus ? Condudamus veritatem agnofcere, antequam indukum nobis tranfeat tem- pns ; Ecce nunc temfus acceptabtle, Re- folvamus ferio tradrare de falute , ante- quam portae occludantur mifericordiae : Ecce nunc dtes falutis. Vel decre vimus quandoquenosconverteread Deum,vel non.-finon , quare Chriftianifumus? Pars III. §. 1% Uppofito igirur, Chrfftiani,hocce eftetempus , & hofce eflepraecise dies , quibus elapfis nulli ad appd- landum reftant 1 noftra nunc intereft, deperditum reftaurare , illofque nohis dies verae conrritionis aftibus devotio- nifque exercidis addere friictuofos 3 quo Hebdomada haec Sancta , qualisin fe e#, innobis quoque Sandta exiftar. Pra:- cifos ab arboribus ramos , quibufcum occurfum eft Chrifto , c&debant ramos de arboribus, quamvisS.Matthzusnoa" fpecificarit,S.Joannesexpalmis,S Lucas dedivis fuifle aflerir. Proinde feinis hafce , per ramosiftos fignificatis afFecli- bus Chriftum fequi j omnibuCrae Z paflibus , 7 g Sermo Pro Dominica paffibusipfrasinhxrentes , humiltatis bus iftis fenftbus quinque primi noftri hxc ©fficia facratiffimis pedibus ipfius peccavere parentes ; & nos tam mifena- cxhibere nos oportet • hoc enim verba rum , quam culparum hxredes in omni- iftainnuunt: & fiernebtnt invia. Pal- bus peccamus infinities. Et quoniam mapatientiseftfymbolum ; ficutoliva Chriftus pro peccato Adami noftrif- compaffionis & mifericordiz : & duo que omnibus fatisfadturus advenerat, hxcmyfteria ramorum illorum appara- in omnibus quinque fenfibus pati vo- tus & difterentia includehat. Pati & luit. ^ compati. Hoc modo benigniffimum PafluseftinfenfuVisus,ommumDi- Reeem Redemptoremque noftrum lon- fcipulorum fuorum fugam , & unius eo- «fancgtattus comitabimur &«cipie- rum tam proditoriam fui traditionem, mus.quamingrarailla&inconftansje- alteriufque eorum temam negationcm tufalem fecit ; fi non tantum hoc,verum videns ; fe capi , ligari,captivumque pcr omni diealiquidcumipfofuerimus paffi, plareas publicas,& detribunaliad tnbu- &compaffi. QuodtotumS.Paulusuno nal indigniffime raprari porius , quam tantum verbo comprehendit,diccns : Si duci Cernens ; oculos flbi velari,veftibus Rom -*' tamencomfattmur. Unumeftcompan, fein Prxtorio nudari , exutumque in V '' 7 ' alterum cum co pati : compari eft illi ocuhstotiusmundi,&interduoslatrones compati. Simrliter pati , eft cum eo medium conftitutum confpiciens : fuper pati : paffioncm a nobis merenturejus omnia dcfolaram fuam Matrem adpe- poenx&xrumnc ; ficut compaffionem dem crucis ftantem afpiciens , incu;us eiusamor. Totafacracorporisanimx- corde&oculisterdenuo crucifixuserar. que Chrifti humanitas mukum nobis Denique mea veftraque coram intuens lemper promeruir/ednunquam tantum, pcccata, quibus non minus,atqueillos, quantumhifccdiebusipatienduimitan- qui prxfentes aderant illa hoia , tanto tcs e)us tormenta & cruciatus , facratiffi- nos amori fuo ingratos futuros prxvide- mumipfius comitabimurcorpus : com- bat. patiendo devota mediratione ipfius reco- Paffius eft in fenfu Audinis , prodito- lentes dolores, fan&iffimam ipfiuscomi- rium illud ^wcxore Judx audiens, cn,. tabimur animam. minafalfaque cont-a feallegatateftimo- Dicoig : tur, quantumadcorpus,ali- niaaudicns; vocesclamorefque,quibus qucm hachebdomadadolorem& mo- iidcm, qui hodieRegemillum acclama- leftiam quinque fenfibus inferendam, runt.mortisineumfenrenrfamextorque- quemadmodura Chriftus in oranibus eft bant,ipfamque morris fententiam,qua ab paffiis. Adam & Eva in unico tanrum iniquiffimo judice lata , hoftmm fuorum peccato omnibus quinque peccarunt voluntati tradebatur ; malefa affignatahint je- bis • n oratione loquimUt Deo.Fro quot junia in pane & aqun : faltem deliciis eos & qualia (qus non audivuTemelius fuif- dedicarenefascft. Deus agr.um pafcha* fct) toto anno audivimus ab hominibus ! lem cum laftucis manducari prxcepit a- Ituiue hifce fcltem dicbus «confultiffi- gieftibusjagrefte enin &iiffipidumop- murn erit audire Deum. time difponnnt homuum ad d.gni co- In 1'enfuOlfaclusperparumvirisin medendumin Sacramento, fenaquinta hacterra mortificandum videtUr , non Agnum Divinnm. enim hoc in | a vitium deprehendo. Si Senfus T&&BS tanquam vilior , & in quain Mulieribus lupeifluitas & abufus peccando frequentior cxreris ommbus reperitur, meminciint Mariam Magda- juftc & meriro hifce diebusmajoribus lenam aromata lua & unguenta ad pcdes mortificariotubus exercenduseft. Quan- ChnftiefFudirTtEtcfficaciuseadeinceps do Urias ex caftris nuncius ad Regem deteftentur & abhorrcant fcmper , haec 1 )avid venerar, mandavit Uli Rex,ut abi- ipfa unguenta, ultimam ejuldem Domini ret in domum fuam & quiefceret • at ipfe difpofitionem ad mortem fuiife norint. quidrefpondir ? quxfoDomine, Dux QuiaMariaMagdalenaefTudit unguen- meusJoabfubdiodormir,&egoinle h rancum devotio, illudque geftandi voluntas non defit. Fratrem habuit Societas noftraLudovi- cum Gonzaga nomine, hasredemMar. chionumdeCaftillioneinltalia : porrd quia aedes pacernaeplura continebantin- ftrumenra equiracutae , quam agendai pceoirenciae;devotus adolefcensacceptas calcarium rotulas vice cilicii , utrique lateri fuo applicabat.Ec hoc modo admo- eis lateribus fuis cakaribus , tama ala- Palmarum, i$t eritate viam virtutis perfe&ionifque decurrit, utviginti tresvitacannosnec- dum aflecutus. meruerir (uti jam cfk) an- namerari Beatis • proinde pro cihciis ne- eeflariinon funcearaeli, nequecexcurae, ii devocio tantum , & bona non deiit vo- luncas. ■< Hifce morcificationis exercitiis, quin- quefenfus noftrQS,hachebdomadapce- nis Chrifti conformari oportec. De alio- rumcontinentia vitiorum non ioquor : fcioquippequod in Chriftianorum ter- ra verfemur. Aft quoniam fimul in terradegimusmilitum, in dieRamorum eciam ludorum domos , & cabernas claudi , orHcialefque nihil horum vel perditiflimo etiam militi indulgere de- bere adverco. Conqueritur Chriftus per Prophetam,quod in die paflionis fuae mili&esfuper veftinaentis fuis lufumalea- corium habuerinc : Et Juperveftemme- Pfu, am mifemnt fortem , & ita fa&um tft j v,i$. Crucifixores enim,Chrifto jam cruciac- clavafo , fumptisSc jacfts aleisluferunr, cuinam facrutr; ipfius veftimentumforti- to obtingeret.Et moxEvangelifta adjun- gic .• Et mtlites quidem h Attnonfuntiftje creaturx , pro quibus reant. Quis,Quid , & pro Quibus pa- patitur Deus , quamvis omnes fuum titur Deveftrofpero pio aftedhi, fore cwnfireantur pati creatorem : & cum ut non hifce Hebdomadas (andat tan- itrationales&infenfitivae exiftant,cum tummodo , fed omnibus vitae veftr* eodem voluerunt finire, quando ille diebushancaffumatisdevotionem ,adeo mortem voluit fubire. Proquibufnam debitam illi , qui noftrum promeritus igitur patitur author natura:, & pro qui- eft amorem , amore noftri foam expo- bufnammoriturauthor vitac i pro me, nendovitam.Porronemofe excufetob- vobis , & omnibus horainibus. Pro tendendoqnod meditari aut difcurrere nobis , & foliim pro nobis patitur Deus : ignoret ; non enim difcurfus.fed volun- »ro nobis , & folum pro nobis patitur , tatem & aftedtus defiderat Deus : immo quicqnid patirur. Pro nobis , quia poft- ne noftras quidem exigit voluntates folis quam nos creavit , illum non reveremur: memoriis comtnt\iS:Hocfache tn me*m Lttc pro nobis , quia poftqaum nos redemir, comme moratio»em;Fdii,inquit Chriftus, '9- ilii nonobedimus: pro nobis , quia dedivitam,dedifanguinem,meipfuma- poftqaumnosfuftentavit, ei non fer- more veftrideditotum,necaliamavobis vimus : pro nobis , quia poftquam pro exigo merccdem , quam ut mei reminif- nobism©rtemoppetiit,illum non ama- camini. Exomnibus , qua: Filius Dei mus:pronobis,eo quodipfum femelin invitafua&morteaut dixit aut fecit, crucem a&um millies denu6 crucifigi- nihilaequc valetad emolliendum quod- rnus: pro nobis , quia expanfis nos in- libetcor hominis, acultimailla reeom- vitando brachiis vocantem audire con- mendatio , quando difcefllt a nobis ternnimus • pro nobis denique ; feientes Quodamore hominnm Deus fadus eft enim , quod iudicaturus nos adveniet, homo , & amore hominum mortuus , ccelumq; non oftendentibus promittat : ab eifdem exigit , ut reminifcar tur ip- przclegimus infeinum fine illo , quam fius. O Amor , 6 pietas divina f 6 du- ccelum cum ipfo. Hoc homo quihbet ritia , 6 ingratitudo humana i ufque mortaliter peccando facit; & facere adeo amabilis & benignus eft Deus, ut pergit, quoufquea peccando non de- nos fuimemores efle velit ;& nos ram fiftitjutclaripateat, utrum non folum fumusduri&ingrati,utDeo idipfuma 4 ma;orem admirandi , verum judicium nobis petere fit neceflarium.^non me fic etum fuum capdvani habeat ratio- emollit,nonmeficadcompafllonemn-i/ ncuu vet totum illud quodChriftus tuir paflus, uti ttti illud quod incorde ipfius,& in cordi- bus nollris dolorofa hec recommendatio prodit. Et qu^m,qu«ro Chriftiani,indi- gmum&probroium fbtet,aut jam eft cor- dibus noftris, tam bonoruemoriam tan- tum noftram petenti Domino , illam adhuc denegare Eja . profanguinis, mortfc , omnium- «jue Jefu Chrifti rormentorum quse fu- ftinuitreverentia , falrem hifce fan&is, hoc necfir, necfiat diebus. Cruciatu- um& dplorum ipfius recordemurjpoe- narum recordemur & vulnerum , & fuperomnia , ejus recordemur amoris. Cum hac memoria furgamus mane # cum hac memoria incumbamus vefpere, no&ifque parrem ei confecremus. Et (pccialirer iftam vobis memoriam re- commendo in Ecclefiis , aurdum Eccle- fias vifiratis. Magna eft illa hominum niiferia & infirmiras, nec minor diaboli aftutia, qui inhacquoqueHebdomada Gm£fca , fuos nobistendit laqueos, ex propria noftra devorione contextos. Ecclefix non ad oftentationem , vel ex curioficate, autad videndum, quisva- dar, quomodo vadat, autquocumfo- cio vadat frequentandas funt : verum defixishumi oculis,menreque~follicite in fe colle&a , confiderando, quod eodem die.fimilibufque paflibus, Deusbajulans crucem admoriendumprome , neego morerer anernuin, tantaque tormenta, utmeabillw inferni liberaret, patien- dum perrexerit. O quam praxlara & effieax eft memoriaifta,ad eliminandum omnia aliajnoxiacogirationum phanraf- mara ! denique ad Ecclefiam venientes imaginari fibioporrer,ad Montem fe ve- nire Cal variae ( quod fola non eft imagi- natio; fed de fide veritas,ibienim realiter Pars lil. Tn Ramis Paimarum: Chriftus adeft ; idque reipfa & pra&ice facere,quod facerenr,fi Chriftus efTer af- nxuscruri, & idipfumcoram oculis cer- nerent. Cum talimodeftia, & confideratione frequentandaj & vifirand* funt Eccle- fix,& cum taIi,imm61ongemajoremo- deftia & confiderationeofficiisaffiften- dum eft divinis : non circumfpicien- dum , fabulandum, negotiandum,quod non nifi maledidum redolet abufnm,qui cum in aliis Chriftianis ignoretur regio- nibus , inHifpaniatanrum&Lufirania (ubi tantiim nos gloriamur Catholicos) non finc maximo Haireticorumfcandalo & deteftatione in valuit. Ucinam in Ec- clefiis noftris fic aflifteremus divinis, ficut illi in fuis, tam facro indigriis nomi- ne afliftunt,ubi nequealtare,neque crux, neque Chriftus eft ! EmfdcmChriftia- more , Chriftiani &Chriftiana:,tantum ne commirtamusdedecus, ne q ; fidei tam pubhcam 8c manifeftam inferamus inju- riam & fcandalum , dum eundem illum Dominum,quem in Sacramenro p/sfen- tem habemus.in Calvario pro nobis cru- cifixum indubitanter credimus. In Cal- vario aftirerunr Chrifto B. V. Maria Do- minanoftra,S.Joannes,S Maria A4agda- lena,& alias Maria::& eft noraru dignum, juod nulla earum, apud omnes quatuor Evangeliftas , vel verbum locutafmfTe legatur. Omnes videntes, confidera- banr quod agebarur,at nemo loquebarur. Paffionis quippe myfteria fummafunt arcentione recolenda , & fummo filentio meditanda. Omnesigirur, diebushifce.exiguura hocce (a quonemo fe excufare poteftj ofteramus faci ificium .- & in qualemcun- ^uefatisfaclionem protantis , quibus A * Deunt lU Sirmo Pro D*om. Deumnoftrisoffendirouslinguis,offera- nus Bli non loqui aliis, nifi ipii fob ; fal- tem dum prarfens nobis adeft. In csteris ommbus hucufque di&is , qmhbet fui fe fervoris devotionisq; didrammiaccom- modet ; ab h ac vero modeftia,filenno & i -cvercntia in Ecclefia Chriftus neminem excepit. Chriftianos nos efle memineri- mns, & in ahquo nosralesefteapparere opo ref, fcquoddefermonchoc , & cmnibus aliis acceptis a me moniiis ftri- &zm a vobis Deus exiget rationem. Ad mentem & memoriam revocemus, quot ncbisinfru&uose tranfierint hebdoma- dr: contingere quoque poteft hanc prae- fentCquibufdam noftrumfore ulnmam. Qiot hebdomadam viderunt praeceri- tam, qiri non videruntiftam ? &c quot vi- debunr prxfentem^non vifuri fccuturam? certi hartc hebdomadam, nobis vrtse fore ultinum.quid faceremus ? eja faciamus illudigitur , nectimoremortis,fedJefu Chnfti amorefaciamus! Ah,Doa inejefu,verbameaglaciefunt gehdiora,e\'corda ifta,fine rua gratia,*re funt duriora l expiransin ci uce,capur m In Ramis Palmar.. peftus indinafti fignificatiirus quod oculos tuos in te tk nos; irt cor tuum Sc peccatanoftraeflesconje&urus. Ex hoc ipfocorde tuolancea transfoflu duo ex- iereliquores, quibustuam formaftiEc*" clefiam : egrediebanturque fimul fpiriew vitales,vitx & gratiae,quibus ilhim refor- mafti.-8cquemadn.odum vifum contuh- fti te percutienti : fic licct eodem a nobis modo fis vulneratus &c orfenfus (curn femper in cordetuo noftri vivat amor) lucis ex eo prodeat radius noftras illumi- nanscccfiitates. Fruftifi ct,Domine Jefu Chrifte, ffle fanguis,animafquc»oftras egrefla ex pe&ore tuo irrigct aqua : qu* oinnes amore tuo vi&ae , & ad crucis tu* pedcm proftratae, contritae & humiliatae, omnium culparum fuarum &oft~enfarum hucufque commiflarum veniam deprc- cantur. Nunquam te oftendemus am- plius,nunquam amplius , eo quod es,qui es. Ita promitrimus,firmiflimeque prore- ftamur : & ita , clementiffime Jefu Chri- fte,de infinita tua mifericordia,de Paflio- nis tuae meritis, Gratixque cike auxir- liis fperamus. Amen. SERMO T HftH*- -«Hlfe* «tsi^ -*&$£th *4tif*ft~ S E R M O BONO LATRONE. Habitus UlyiTippone in Ecclefia dc Muericordia, feu HolpitaliRegio Armo Domine 3 memento mei 3 cum veneris in regnum tuum : Hodie mecum eris in paradifi. Luc. % §. I. m £rmo prafens , qui hodie in Hofpitali Re- gto alias Mifericordia, { & non inCapella prx- dicaturRegia,ibfporras, quam hic prasdicandus videtur : illi potius , qisamhuic accom- modandus&commenfuraiiduseflet. Et quare ? Texrus quippe,in quo fundatur, ad Majeftatem illius & nullatenus ad hujus pertinetpietatem.Quorum Textus meminit, unumeft,quodduo ktrones Jerofolymis judiciali proceflui fubje<5H, juftitia exigente , fententia Judicismorte fuerint condemnati , ambo in crucem acti , nulloqtte patrocinante aut interve- nienteambo mortui. Nunquidtalequid Mifericordia Ulyilipponenfis fieri per- mtttet? nulla ratione. Prima ejufcleni cura eft, per carcerum Procurat©res,au- thoritate, potentia, & requifita qualirate infignem eligere Fratrem, cujus intenrio fit , omnempoflibiJem inidimpendere folickudinem,ne maleficorum quifpiam, fuo tempore, juftttias rigorem experia- tur, Proinde punclum illud ad miferi- cordiamUiyflipponeufem non fpe&at, Parsque altera , quam afliimpfi pro rhe- mate , tota ad Palatium Sacellumque Regium fpe&at. In hac allocutio ad Regem dirigitur : Demiaex m hac de Re- gno tractatur : Cumveneris in Regnum Lnc.z j, tuum ♦ inhacmemorialia & fupplicsei v, 41. praefentantur : Memento mei \ in hac Rex & 4/. ipfe , ad alia non remittendo tribunalia perfemetipfumimmediate raox expedit .• Aa : hodie Igg S I R W Hodte mecum eris in Paradifir. Quod Die ab hujus pradicacionemaceri* reci- , nere poflet,eft,do&rinam n on convenire ioco. Ab hoc vero fcrupula . quem Concionatorum plurimi non confide- unt Jonae inc puedicatio liberavit.Jonas nonin PalatioRegis.fedin plateis civita- tis Ninive, & fpatii araplitudine,&: inco- larum frequentia hanc noftram longc ex-cedencis prsdicavic : & Textu tefte. prtedicatk^ ipfius ad Regis mox aures '^oKd.i. pervenic : Pervemt verbum adRegem. Utinam, quodhodie pra;dicareconfti- cui,adRegesomnes,&adexcraneos po- cius , quam ad noftros Reges pervenirec. Regibus cunctis Rex Regum exempla- risadinftar eftimicandus , ex cujus vitac epilogo , ultimaque a&ione , omnibus multa difcenda. Bonus latro pctiic a Chrifto , ucfuoin regno fuirecordare- cur : Domtne,mementomet,'cumvenerts ui regnum tuum. Memoriaque Chri- ftiid fuic operata , quod ambo eodem adhuc die fefe mutuo iu Paraoifo forenc vifuri : Hodte mecum eris tn Paradtfb. Hcec memoria Regibus maxime con- gruit , quamque ego iliis inculcari opta- rcm ab eis , quibus aurcs regix propius patent. Ut mcminerint nonfolumla- trones deducere ad Paradifum,fed dedu- cere fecum : Mecum. Neque enim Re- gibuspareft incrareParadifurn finedu- catu latronum ; ncquclatronespergere poflunt ad infernura fine comicatu Re- gum. Iftud hoeUe prardicaturus adfum. AveMaria. R S. IL Eges iecum ad Paradvfum dedu- ccre Latrones . laon iolum focie- o D c cas non infamis , fed gloriofa a quecondgna actio, utei Chriftusipfe regni fui probarit coronaritque verita- tem.mox utin cruceRegis tixulum admi- fit» Verum in omnibus mundi regnis huic adeo contrariam exptrimur praxin, utloeoiftius, quod Regcs fecum ad Pa- radifum deducant latroncs , hi ad infer- num fecum deducanc Reges. Quod fi ica fe habcc y prouc evidcnter moxde- nionftrabo,nemo,me tam clare&apcrtc loqui mirari debec : fedobftupcfcere potiiisde fiIencio,incuriamque damnare Pratdicatorum , qua neceflariam adec* doctrinam diflimulant , cum eam vel maxime cx pulpitis audiri 3c declamari oporterer. AiTumpttrm fir igitur no- vum , quod anriquum & frequensefle deberet ; quod eo majore frudtus alicu- jus producendi fpc profequar , quanto auditorium prxfens , tanc4Miniftrorurri omnium majorurw & praecipuorumrri- bunalium , inquorum confilia &c con- fcientias , illae Rcgumexonerarifolenr» authoricace nobilius condecoratur» cerno. $. Ul UT difcurfus cam utilis 8c grav.y folidis irrefragilibufque iniiira- tur fundamcnris: fuppono primd, fine reftitutione alieni neminem pcfle falvari. Quodica refolvunt S.Thomas & Theologi omnes : & fic dcfinitum extat in Capitulo; St resaliena,fk vei bis exS.Auguftino dedu underefthueret , hoc no„dum P perafto ^^.^^^^ falutem ipfi Chriftusaftecurare neqm- putaret > fednec . aum ft hic ; u ^ h ^" vitideoieptomifilonemdiftulit. Ea- Zachxus , quod poftea te Chriftus. d m^ Dominejefu ^J^g^ ferentix hujus probatio. ventas tot.es , tib. ipfi fier ZachxusexWamaChriftumno- quod fi: pauper.bus , &hic homotu* V erat, 8 undemvidendidefideri M xftuans. perf.nx tot tantaque ferviua exhibe^ Tranfiit Chriftus terram ipfius , & quo- & eam pauper.bus curam & _hbe a ita niamftaturS pufiUus.concurfus ver6 tem impendit : fi temer.pfi.m ( uus hominum erat multus , nulli feu per- ejuscausiad«des ipfius.nvi ^ : ^ p( fonxfeua«thoritatis,& officiihabita quetefalus ad hoc mduxit , fi vocato ratione : /Wr/f f nbtic*n*r*m : ad vi- eum,& .pfe tam prompte & exjediic ac dendum , arborem confcendit , 5c non currir : n fcftinare jurtift. , M^ff' tanrum v'idit,fed vifus ett ipfa, & falu- /c„* , & ipfc ™«» ^£ berrimevifus. Chriftus divinis fuisin tempor.smoratus ^ 1 ^^ 1 '* ipfumconjeeWuhs , nomine ipfum ^^^ mml y^^ n /omnellans proprio.aftutum defcendere re non abfolvis , quare (alutis iplum non EZS maximo bono , fc reddisfecurum* H uiaidem.fteZach««. rum nihil dixit Chriftus. Recepto jam ra , T^T T ^lcl ftus in domum Chrifto , Zachxus omn.bus rum pic difpenderet necipfe Chr ,ftus Ixtiti.&gaydiiar^mcntis feftumegit: eum ^V^^^S^ Exctp J ttmga ±s : Salvatote adhuc joft ^^/«gn^ ^Mb conticc(ccntc,accubuitmenfxlautifhmc dem rae.ebatur . ieu noi frcopiofiffimcinftnift*,* vel maxi- reft,tuuone fahms mcapax parfevei*. Bono Latronk. i^,' feat. Reftituat tc mox falvus eiit : & ita Terrarum Principes multa k fubditis [uu D 7 L fa&umeft. AdjunxirZachaeus, fe de- vtolenterextorquent^uodvtdeiuradra- ' ' fraudatum reddere quadruplum .• Etfi tionemrapm&pertinere-.graveautemvt- * «Hquem defraudavi reddo quadruplum. detur dtcere,quodtn hocpeccent : qutafic Et eodem momento,rupto,Chriftus Do- fere omnes Pnncipesdamnarentur. Ergo minus, filenrio,referatisgratiarfua:the- rapinainaltquocafu efi lictttt. q. d Ra- fauns falutem ipfi annuncia vit: Hodtefa- pina , five fur tum eft,accipere alienum lusdomuthutcfaEiaefi. Ita utingreflb violenter invito Domino ; Principes quamvis domum Zachxi Domino, falus multa violenter &c invitis ipfis , a fubdi- mhilominusmanferirforis ; qucufque tis fuis accipiunt: erg6 furtum quibuf- enim domonon egrederetur reftitutio, dam in cafibus licitum efle videtur .• & lalus intrare nequibat. Salus fine peccari enimPrincipes in hoc peccare dixerimus, rcimffioneincrarenequit, &peccatum illi omneslcuquafiomnesdamnarentur: remitn neq uit fine reftirutione abiati; Fere omnes Pnnctpes damnaremur. O NondmtttiturfeccAtum,mfirefiituamr terribilis & tremeuda confequenria ! 8c abiatum, quanidigna , ut eara anxie confiderent Principes, quique cum illis in confiliis &C §. IV. refuhjfcionibus participant] argumento S t r , fuo,idemDoctot Angelicus refpondct: PPP ^ veriratehacprimacertl8c & quamvis prolixionbus textibus lati- mfalhbili : feeundum aeque cer- nis Auditoresmeosfatigarenonfokam, tum fuppono , reftitutionem alie- ipfius nihilominus propria verba refe- m , fub poena non obtinends falutis,non ram .• Dicendum , quodfi ' Principes a fub- £>. Jho. lubditos tantura & privatos , fed ipfa dtttsextgunt , quodeis fecundumjufii- *tiam lceptra conftringere & Coronas. ttam debetur propter bonum commune Imaginanturfibi , veJ imaginari fibi vi- confervandHm,ettamftvtolentiaadhibea- dencur 1 nncipum n onnuili , quemad- tur , non efirapma : fi vero Princtpes a/i- modum digmtace antecellunt omnes, qmd tndebtte extorquent,raptnaefificut omnmm quoque rerum e (Te fe Dominos; & Utroctmum. Unde adrefittutionem fed enornuter errant. Praeceptum re- tenenturficuttf latrones. Ettantogra- ftuutionis legiseftnaturaUs: Jegiseftdi- vtus peccant quam latrones , quantoperi- ymx. Quatinuslegiseftnaturalis^bli^ culofius & communms contra publtcam gatKeges ; natura emm omnes fecir x- jufitttam agunt , cu/us cufioaes iunt quales: etiam,quatenuslegiscftdivina:, pefm fim«hterill s O bIigat,Deusenimquima- Uique hucdePrincipibus, Theolo- ,ore S illosfec.t,eft ra a,oriIiis. Hancveri- goium Princeps Aftquia verba.rapi- tatemfolapraxis&ufusimpugnar. Pro na & htrocinium , fup\ emx fub.ecL tifus ejufdemparte , S.Thomas, quem fphsr* accommodat,m tam Jonge ab hodie mihnnDodcorem elegi, cuique adulationibus^quibusairuev^eaudien- meritoplurimum , inmateriahac, au- dis,diftat,ut diffbnum quid lonare videa- thonuas debetut , fic nrgumeatatur: tur , fuumtaatcexsulatloquendi o- d-im fuama;duobiis textibus aliunde Magno occinuit. Navigabat mafe ciratis.unodivinoEzechielisProphetjB} Erythracum Alexandcr Magnus nume- alteropaulo minusquam dirino,S. Au- rofo & validoexercitulndiam fuam in cuftini S Do&or probat doftrinam, poteftatemreda&urustcafu ofFertur illi TextusEzechielisinde eft defumptus , pirata quidam, qui pifcantibus ibidem ubi recenfentur peccata, propter quae infeftuserat? quem ille dure & acriter Deustam fevere duo illa regna.Ifrael, & detamindecentiarguebat exercitio .qui Tuda,alterum captivitate Aflyriorum, cmnipofito ruboreSc metu, refpondit alterum captivitateBabyloniorum cafti- hocmodo Utego dicar latro,navicuhe gaiit; cujus rationem aflignat & valde cujufdamfufficit fpoliatio : &tu , cum uondcrat , & cft, quod Principes eorum, non nifi fpoliis integro jinhies exeicitu , loco ejus quod populum cuftodire & fis Imperator / itaprotinus reseft. _ Fu- confervate dcbuerant, illos fpoliirint,& rari parum, reputatur culpa: furari mul- Ezjech. luporuminftarfuerint depracdati-.Pr/»- tum,cenfetut magnificentia: fpoliare Sc tivil' ctpescjustn medio tUtus , quaftluftra- furari poteftate exigna , facu piratas : ' pientes pradam.Daos tantum Reges per magno fpoliare & turari exercitu , facit YemetipfuraelegitDeus,Saulemvideli- Alexandros. At Seneca probe fcieus cet Sc Davidem,utrumque ex paftoribus difcetnere qualitates,& interpretari fig- aflumptum.uo per experientia gregum nificationesutraqueeodemdefinivirno- quos pafcebaut , exercitiique praxin , mine : Eodem loco pone latronem (3 pt- Seneca, fcirentquomodo fibifnbjectos tra&are ratam,quo Regem antmum latroms & deberent • fuccefTores vero eoruni ambi- ptrata habentem. Si Rex Macedonix.vel rione & cupiditate a&i ab hoc tantum quilibet alius hoc fccerir, quod latro degeneraruntamore,& ab hac defece- facit&pirata;Latro , Pirata, & Rex e- runc cura & folieitudine , ut pafcendi, undem tenenteslocum,eodem funt no- eofqitamquamoves cuftodiendi loco , minedigni. quicquid habebant violenter rapercnt , Quan do iftad in Seneca legi, non a- & bporurn inftar velutoves devora- deoadmiratusfui , Philolophum Stoi- rcnf Quaftlupt rapientes prxdam. cum ,Romae, regnaure ibidem Nerone, CitatusexS.Auguftinotextus , de talem aufnm fuifle confcribere fenten- omnibus generaliter loquitur regais , in tiam : Verum hoc roajorem mihi ftupo- quibusfimilesordinarie oppreffione$& rem, fimulcum rubore invexit , quod injuftiti* vigent , & inter ejufmodi reg- Oratores noftri Evangelbi Orthodoxo- na , & fpeluncas latronumf quas Sanctus rum tempore Principum , eandem doc- latiocinia vocat>mam tantum differen- trinam ,vclpro emendatione , vel pro tiam cfle dicit. Et quxnam ifta ? Quod cautela& praefervarione non praedicenr, regnafintlatrocinia magna, & latroci- Noverintiftieloquentes& muri.lcma- SAuf. maregnafmtparva; Sublata iufiitiA, gis offendere Regeseo quod tacent , ejuidfunt rcgna , ntf magna latroctnta? quameo quod dicerent : fiducia cuim duia & latrocinia cjmefund, mft parva few confidentia , qua illud dicitur, argu- rcna? Idcm rirata quidam Alexandro mcntoeft hoc illos non tangerc , nec ° pofle Bono Latrons, 19s poffc offendere ; & caatela qua racetur, alii furtorum convi&J fufpenduntur • hi argumento eft quod offendentur ; quia furantm-&infurcasagimandant Dioge illos tangere poteft. Verum breviter nesomniaacutiorepenetransoculo jfe ad tertiam & ultimam fuppofitionem c*terishominibus,frequenremouan'dam tranfeamus; omnes enim tres funt necef- praefectorum^&juftitia; miniftrorum ca fanae , utadfcopum &fmem pervenia- tervamfures ad fufpendiudeducentium mus * confpicatus alta coepit voce claroaee: Ec- D §• V «magniibifuresad fufpendendum va- tnique fuppono , fures de quibus dunt parvos. Felix tali prxdicatore Grae- loquor , non eiTemiferos illos, ciarlFeliciores vero ali;Enationes,a fimili- quospaupertas, conditionifque busibideinjuriis vindicad juftitiai Quo- fux vilitas ad infame iftud vita? genus tiesRomsinfureamagieiHifusnonnifi condemnavit ipfa etenim eorum mife- vervecem furatus , eodemque die trium- ria vel excufat , vel extenuat peccatum phocondecorari & evehi Conful vel ipforum,atteftante Salomone.-yVW gran- Dic"Utor,integram provinciam depopu- diseficulpa cumquisfuratusfuertf.fu- latus feu depnedatus .' ."fures fu- frov.6. ratur entm ut efurientem tmpleat ani- fpenderantipfi triumphantes I dequo- v.so. mam. Fut vi&ustantum , vksqueiu- dam nomine^Seronato, prudenri oppofi- ftentanda? eausafuratusnon pergit, ne- tione dixit Sidonius Apollinaris % Non quedefertfurtaad infernum ; quicen- ceffatfimulfurta, velpunire , velfacere. dunt,&deferuntadinfernum ablata.ma- Id eft,*>eronatusduobusfemper, aut pa- joris funt conditioni* altiorifque ordinis, trandis , aut puniendis f urtis cft occupa- quos eodem iub nomine & eodem fwb tus. Zelum hoc fapiebat,non juftitix,fed praedicamento optime diftinguit S.Bafi- invidiae. Fures emundo tollere volebar, liusMagnus/ Nonefitntelltgendumfurcs utfolus ipfe furari pofTet. effefolumburfarumincifores,vellatroci- §. VI. nantesinbalnets \ fcd& cjutDuces legw- * \ Eclaratoigitumon meis,fedgra- numfiatui,veLquicoimmifbfibtregimtne I Iviffimorum authorum verbis , civitatum,aut Gentium^hoc qutdemfur- ^^quantx fmt exittimationis &au- timtollunt, hocverovi, &publtceexi- thorttatisfures, de quibusloquor;iidem gunt. q.d. Noniftifolum funt fures, fitnr,quos, utdixi,& dico,Reges fecuni quicrumenasprsfcindunt,velbalnean- ducuntad infernum. Quod ilhibidem tes veftibus fpoliant : fures proprie, illo- aganr.&diabolus eos illuc deducar,tranf- quedignioresnominefuHt, quosReges eaf; abeantinperditionem,quomamiic exercitibus prarficiunt, aut quibus civita- volunt: verum quod Reges fecum eo de- tum regimen , aut provinciarum guber- ducant,dolor eft intolerabilis,&hinc dif- naculum committunt , qui jam aftu, jam fimulari nequit. Aft fi Reges tam ibn^e violentia admota furantur populofque abfintarapinaaIieni,utipfimetpotiusra- fpoliant. Alii fures unum fpoliant homi- pina fint pafli , ac cateris omnibus magis nem;hi civitates fpoliant & regna:alii fudispluribus,qui ledtos&creatos , ut Principes luant, mfenfibilesvidentur&occulti,&cupri- quodilli patrarunt Ponamus exemplum mis palpabiles funt & manifefti Primus culpa; , ubi ea dari non poteft. Deus in modus eft , quiaReges conferunt illis paradifo polu t Adamum , cum juiifdi- officia& prxfe&uras quibus furantur; <3ione& poteftate fuper omnia viven- Secunduseft,quiaaRegibusineiscon- tia,& cum imperio abfolutoq; doiri- fervantur ; Teitius modus eft , quia ad nio fuper omnes res creatas fub ccelo, majora officiatales evehuntur. Deniq; una tantum arbore excepta. Paucacji- cumReges fubpcenanon obtinendae fa- terae deerant Adamo pro furei&ad fru- lutis,ad damnaifta refarcienda fintob- ftum profurto ,deerat ei nulla. Tan- ligati.eademnecin vita , nec morte demipfe ,ejufque mulier ( qux faepefx- reltituunt.Etquishoc dicit:jamS,Tho- piusfunt lenaejid quod folum erat in mas ifte futurus fcitur. QnaefHonem mundo ,&non erat fuum , tapuerunr. proponit hic San&us, utrum perfona JamAdamum habemusele£him,jam ha- necfurata , necde furto participans ad bemus otficialem , jam habemus furem. reftitutionem teneatutfnecfolum refol- EtquifnamfurturK folvit? cafus fuper vit , quod fic ; fed promajore aflertimei omnesadmirabilis / folvit furtum qui declaratione & exprefllone exemplum elegit,quifuri officium dedit.Qtii e!e- inRegibusponit. Ecce textum: Temtur git Adamum eique ofhcium dedit ,fuit V.lho ^ re jfcf Here f q m non bftat c } tm yfla,. Deus : & Deus fuit , qui illud tam caro re teneatur Sicut Prmctpes^ut tenentur folvit pro ut novimus. Idem Deus hoc cuftodtre jufttttam m terra , fi pereorum affirmat , referens quanti fibi conftiteric giefetlum latrones increfcant ,adreftitu- fatisfa&io pro furto ejufque damnis: tionem tenentur • quia redditus , quos ha- Qui,quammodusJocufque immiflionis. Homincm deoifam per tegulas intrantera, quis non e caclo puta- ret delapfum ? lertim e ca/o cecidit Cato. Et talis erat ille paralyticus , pedum, ma- nuum , fenfuumque ufu & officio defti- turus: fedhabuir unde quatuor folveret hominibiu , qui huineris ftvis exceptum illum evexerunr in altum. Et quoniam humeris fuis talia fubvehentes fubjecta, beneremunerantur , quidmirum,quod dicant & informent (quamvis tamfinr incapacia} quod ultra te&a meritis abun- dcnt? &quoniam faclra allegare neque- unt , eo quod manuum ufu careant, vir- tutcs quahtatefque narrant. Dextero fuoagcndi modoomnes fibi lucraturos afluum ; & iiuonudonuu lucurentur, o D i i quos jamfibi compararunt ? obligation 1 fux eos farisfacturos dicunt , omncfquc ipfis pecuniam debere: &c quidni debe- rent eam fi jam anteaccepeYunr ? practe- reo illos qui ad altiora afcendunt loca per cincinnoSi& non viribus Sampfonis, fcd Dalilar favoribus fubvecti. Nihil deeisloquor , quicognita vocejacob, benedictionem furripiuntEfau.- &non manibusfuperinductis, feddatis&pro- miflis, Miflbs hic facio i!Ios,qui magis quam Nahaman Syrus lepra infecli; mundati funt a leprS non Jordanis undis, fed ex flumine argenteo hanftis. Nun- quid iftud , & quod amplius dicipoflet, eftintrareper oftium ? clarumeftquod non. Si igirur mhil horum fit : Sicnt l-TeJfal. fur innotle : nififplendentefole,&me- S' v l * ridiana luce : qua rarione excufari poreft, qui (altem promoriones illis confert & confiimat , quos non noverat iftos fures, quibus hifce mediis fuitprovifum ? de- nique vel noverat illos, vel non novcrat-- fi non noverat , quomodo illos promovit ignoros ? & firllosnovcrat, qaomodo promovit notos ? fedadpromotos cum exprefla qualitatum fuarum notitiapro- cedamus. $• VIII. DOmints N. finquitpietas bene intendens^) panper &indiguseft nebilis , conferacur illi Guberna- culutale Erquotirapietatesvel animad- verfx , Yellatentesinpietate hacconri- nentur! fieft pauper,detur illieleemofy- na titulo rediriis decorata ,&habear r undevivar. Sedquia pauper , ideoei commirtatur prxfc&ura ? ut fubditos fibi depauperct ? ipfe pauperes faciat nrnl- B o n © L tnultos , m folus dives evadat? hoc in- tendit,qui hoc felum motivo calem eli git. Progrediamur ulterius, adpromotos prsemii, &etiam pcEna; intuitu. Certus qnidamDux belli veteranus mukis fervi- vitannis : traditur illi fortalitium quod- daminiocis acquiiitis. Verum li ille,qui tot fervivitannisjfit talis,ut potiffimaip- iiiis ex bello reportata fpolia,propriorum fuorum miU;um nudkare & fame extinctorum portiones fuerint 5c fti- pendia ; quidtalisin Sofala & Mafcare facies? Talis N.N, Graduatus in legi- bus , applaudentibus cuncTris praelegit in palatio:induabusvero judicaturis& re- vifione quadam in reddenda ratione non fubftitit .• degradatus ergo pergat in Indiam cum collari. Porro fi in Pro- vincia de Beyra, & ultra Tagum ubi ada- mantes nondantur, nec carbunculi,ni- feilo tamen minus manibus talis inhaere- rent Docloris , quid erit Judicatura Goae ? Rex Lufitaniaz tertius S Francifco Xavenb mandavit , ut fe delndia? ftatu per focium fuum Principis Magiftrum informaret : quod vero Sandtus inde fcripflc , perfom\soffiJifquefuppreffis, fuit,quodverbum , i?tf/w,inlndiaper omnes conjugaretur modos. Phrafis quidem jocofa videtur in negotio tam fe- rio.* fervus vero Deilocutuseft, uti lo- quiturDeusunico verbo dicensomnia. Nicolaus de Lyra in haec verba Danielis : Nabuehodonofor Rex mifit ad congregan- dos Satrapas>Magiftratus,& fudicesi Sa- trapamm, qui Gubernatores erantPro- vinciarum etymologiam declarando , nomen iftud^ex Sat & Rapio compofitum inquit : Dicuntur Satrap& quafifatu raptentes^uia Jolent bena wferiorum ra~ fere, Etiftud Sttit eft , quodmelius A T R. © N E, - j^? fpecificavitS.FrancifcusXaveriuSidicens quod in India verbum, Ratio, peiorn nes conjugarent modos. Cui es*o ex experientiaaddere poflum , quodnon folum a promontorio Bonse Spei ufque illuc , verum etiamindeufque huccon- jugatio iila aequaliter vigeat. Per omnes modosverbum , ^/wconjugant; fu- rantur quippe omnibus artis modis , non loquendo de modis aliis novis & exqui- fuis , quos Donatus , & Defpauterius ignoravir. Mox ut illuc pervenerint per modum indicativum furari incipi- unt.-pro prima eniminformationeapra- cticis viam fibi monftrari petunt, & mo- dos fuggeri,quibus omniaapprehendere poffint, Per modum furantur imperati- vumjquia enim mero mixtoquegaudent imperio, totu illud exequendis applicant rapinis. Per modum furantar mandati- vum ; tantum enim accipinnt, quantum ommbus afterre feu mittere mandant» non mictentes oftenfam incurrunr. Per modumfurantur optativum ; quia,quan- tum erefuafuturum videtur,defiderantj & defiderata Domfnis fuisbona per auli- cifmum fibi appropriant. Per modum furantur conjun&ivum ; mcdicum enim capicale fuum,maximocujufdam ingrof- fioribus negotiantis conjungunt, & gra- tiamfuamadjungerefufficit,ut lucri fal- tem dimidum acquirant. Per medum furanturpotenriaejabfolure enim fine obtentu alio $c ceremonia abutuntur po- tentia. Modo furantur permiffivo;ali- os enim furari permittunt,& ipfi permif- fiones dirigunr. Per modum furantur infinitivum ; furtum enim a:m regimi- ne non finltur , fempercpe radiees re* linquunt , quibus fnrta cominuentur, Hos itidem modos conjugam per per- Bb $ fonas fjffc S I R M fonas ; prima enim pcrfona verbi,eft eo- rumpropria; fecundxperfonx fum ta- muli , pcrfonx tertix funt.quotquot in- duftria & fsienria ad hoc prxpollent o D t furandum. InHoIlandia.ubitorador- nantur piraticx,& armantar piratx,Orx Africx, Afix,& Americx limitace diftri- buuntur tempore , nec quifquam fine duitru oc imciiu* — - r — r- . ... *. « , - Similiter criamperomniafuranturtem- hcentia pubhca, illorum hngua, charta po • a ' nam de prxfenti (quod proprium fignata, ad exercendam piraticam excur- ipforum eft) colligunt , quantum ex fe rere audet. Idem promociones & pro- triennium importat:&utprx(entiprx- vifionesvalenttahbusindulta:, &colla- teritum & futurumincludant;ex prsete- tx , qui digni potius erant notiquam ritoeruuntculpas , quibus vendunt ve- charta fignata. In man acquifitorum nias,& negleita debita, quibus fibi inte- locorum incolx , extraneorum patiuntur cre folvunt : & de futuro impendunt re- invafiones piratarum , quod non nifi ca- dicus , anticipantque contradcus, atque fualeeft-.interra , eandem fuftinencna- ita quicquid jam folucum auc nonfolu- cionales& concerranei,cerram&infalh- tum eft in manus iphs incidir. Denique bilem. Et fi quis dubitec,ucra fit major, otiosc fibi elabi non finunt imperfe&a, utriufque differentiam attendat. Pira- perfeda , & plufquam perfecl:a,& qua- ca maris illos fux reipublicx non fpohar, liacunque cempora alia: quia furanrur, prasdones iUi terreftres ejufdem Regis furabantur,furati funt,& plus furati fue- fpoliant fubditos, in cujus manibus pcx- ranc,&plusfurarentur,fiquid(uperc(Tet. ftiterunt homagium : contra piraram Infummacociushujusmalignxconjuga- oceanipoflumme defender*, hifceter- tionis refumptum devenit ad ejufdem reftribus non poflum refiftere : piratas verbifupinumifurariadfurandum. Et marinos fugiendo poflum evadere , ab quandoillihocmodototamconjugirunc hifce terrtftribus non poflum me vocemadtivam , & infelices Provinciae abfcondere: piratx illi dependent a experimentaliter fuftinuerunc vocem ventis , hi fempcr venro fecundo velifi- paflivam ; ilU tanquam magnum quid cant. Denique piratae ultra viresmhd prxftitiffenr ferviendo , fpoliis onufti & inferre valcnt;hi terreftres poflunt quod divites reverruntur : & hx emua#x re- volunt. & hinc nulla illis prxda elabitur. manent &exhauftx. Q^ du &\ 1 uif P iam forec «nmpotens, CertumeftRegum.hosnon refpon- quid cupiditas ommpotentix copulata dcreintentioni&placito , fiquidem in vobisaccentaturavideretur? iftudigitur omnibus fubjedis fibi Gubernaculis prxdones hi cfficnmr. contrariummandanf,fed quoniam litte- rx patcntes adeoperitisconjugationum harum commutuntur Grammaticis, qui- nam , quxfo , aliiex regimine eorum fperaii pofluntetfettus/ litterarumha- t um patentium quxliber vi fux figni- ncationis.cftliccntia publica& genera- lis in foriptis , fcu lalvus conduftus ad *. IX. Ontrarium operantium fingulari juftitix integritate piopriiquc commodi labe non infe&orum cxcmpla quxdam,licetrariflima ,,Iuppc- runc. C B O N o Latrone* Aft ego nunc fcire averem.quot- derec tanc. ■ - — • »» v.tlJUUV/% nam fintexcmplaeorum , non, quicon- digna tam infignibus furibus fententia fintplexi ; fedquifitniliaobfurta,fuis fintofficiis & prsfedurisprivati. Porro fi hi fuis furantur in officiis,aliiquc ipfos toleiando autprotegendoin officiis con- lentiunt , quonampactonondeducent fceum ad infernum confentientesjmeus S.Thomasallegando S.Pauli textumid Xcm. t. a ffi fma t : Digntfuntmorte^non folum qui V. sz,, f act »"t -.fedetiam qui confenttunt facten- ttbus. Et quoniam texrus hujusrigor non de qualicunqueintelligitur confen- ticnte/ed de iis, qui pro ratione ftatus & officiiimpediretenentur ; hinceandem mox limitationem facit S Do£tor,exem- 9. 7ho, plum ponendo in Principibus .• Sed fo- lum quando ineumbit alicui ex ojjjcio, ftcut Prtnctpibus terr*. Revera non capio,quomodo Principes tanti momen- timateriamnon confiderenr; velcofdem ad coniiderandum id nonurgeant , qui feuin foro exteriorefeuinterioreaniirja; (fConfiliarii fcilicet , aut Confe/Tarii; fuam defuper exonerare tenentur con- fcientiam. Attendant hi & alii , q UO - rnodo omnes docueritChriftus , quod nimirum fur furatus ex officio , nec momenti quidem fpario in eo tolerandus fit. Homo quidam erat dives, ait di vinus Magifter,^»/ habebat villicum , cui,fub noraine ceconomi , f eu difpenfatoris, omnium bonorum fuorum adminiftra- tionem & curam commiferat ('tale no- men textus habet Origiaale Grzcum, mox hac fuper ri eertiorfnftus Dominus ad fe vocato praecepit, rationes xedderet, in credito offido non amplius tolerandus. Immo vero rigidius quid refolvir, non enim dixit, tolerandum non efie , fed tolerari non pofle in officio : fam entm non poterts vtlltcare. Hax Luc.\6. Parabola nec verbulum non gravidum f.i.^z,, documentispropofitonoftro congruen- tiffimis continet. Primo Dominum iftumdivitemfuiffeafferit : Hemoqui- dam erat dtves. Non enim erit homo, qui non refolverit, nequc dives quantif- cunque affluens opibus , quinonomni modo caverit , ne bonorum fuorum ad- miniftrationem furi committat. Adjun- git , adhuncfurem abofficioamoven- dum , folam fuffeeiffe famam , nulla alia adhoc inquifitione fada : Ethtcdtfa- matus efi apud tllum Si enim fimilibug incafibus, pro informationibuscapien- dismittendum eflet inlndiam fcuBrafl- ham , priufquamilkeadveniant , &ibi adhibeatur remedium , Brafilia & India peribit. Verum Authores & delatores famas iftins ignorantur : talibus euim Dominus inviolabiliter fervare tenetur fecretum , fub pcena, ut nullus illum ob- fervare aut notar eaufit , quin juftam in- currat indignationem & offenfam po- tentum : ulteriusdicit , quod diffamatum coram fe vocari juflerit : Et vocavtt eumi fi enim in fimilibus examen veritatifque inveftigatio committitur aliis Scnonper- foiialiter id exequitur Dominus furti parte furi affignata innocentem iilurn probat. Denique ipfi intimat , quod — c j •11- ? "'^ 1 ""' puuac. ivenique lpn inumat , qu( quod ref P ondecvdheo,in vulgata) dif- deincepsofficioillonulIatenusfuneTde- ^tSS^flT^i^^T ^ lk f re N^enimnotoriusfurinof- Iicitom O dofiusIucns&. 0m modi S ftu- ficio,inquo?urtacommifit, P erfeverar a S 1 R M O D I &Lleraridebet : nequeDominus,q«nm- & fimilium exemplorum fiduciaperdun- visvellet inilludconfenwre.velinofficio tur. ■ SJSSi, nifidamnationem to- Suppofito hoc pnmum oppofir» mei conierv..icy , membrum lrntum corruifle , adaliud " oTxomnia , quamvis ita fe habeant, tranfeamus Hominis hujus furta tam J&ZLi mlhVte adhuc habeo quod in videntur foifleminuta, & quanntas adeo f IvoremfurwcoramDominoipfius, & limitata Utuecipfe textus ea abfo u c punbolx autkoreDominoCmlo ob- furta , fed quaf, furra nominareaufit : ZT^ Probareconabor.nequeob Quffi Jiffipf* b*n* Ergone M*L Euantitatem, neque ob perfon» Domine, eodem inmundo&rtempore, auaUtltem uftam videriperpetuam of- quo tot in officns fms tolerantur fures, ES em. Iftehomo.Domine, fcquodpluseft, dhqiuplus fumquam qSdeUaumhoc commiferit, fub- fures,pr ; miantur,xquumeftothciofuo kZmeft nfigne, induftri. fingularis, privari femperquepnvatum manere,eo udTciin en ip udentixnonvulgaris, tantumdeUnquendoprogre(rum,utnon u pmTlr ^onfefllone; fcquolplu. mfi,quafi furhabeatur?uaplan e5 refpon- m cft ipteun audafti : LancUvit Dom, det iterum Chriftus , pro temporum eo- ***** , ,•*> ™ ndem corredrone, & ut cognofcat ip- fecZ Siigiturantxhomo eft capaci- fe,idemquemundusquamerrone e pio- (a f& excellentis.ut ad ferviendum tibi cedat. Qrremadmodum ,n marerus pr*- ceptifextiTheolog.cenondanturmmH iomperpetuump rivabis,^»r«*«« ma ; itapohnce toleran n°ndeb*K* ^XL^abofncioipsuadaliqUot materiisprscepti feptim, ; qui eten m n, nCoreaiasufitato,fuf P ende.p 1 oft- furandofe infamavit .nmoico, muko modumreftitucurus,neillumperdas,& mngis hoc factet ,n mapo. Quod iedperpetuopuva.u , r . nfficio, p us am turaturus, quamante iUudregrediendi fpepneasa ° thC1 ° ' fu ^ tu Convocaris aclutum nonfoteru. h " B £ ^n nitdbitonbus^lacernrisdebi- feu A^™^ forum fingraphis novas conficit falfasj videaturpietans *"»*^g£lZ Sbitorlm^dimidium , diiouintan, um, utplusfuraretur. Nonfuntift* fT^^teSSfc refti tutiones , H ,x remifllonem me- ^^f^fXt^A^J^ rcntur peccati . \d qu.bus ft reftitu, - QP ^ £52£53 & reftituentes incurrunt damnatio- far. Hic ene g.a J nem Pereathomounus jam perd»tus, dixft ,n Cantic s . ime r u / &nonpereaumul t i,quiperdi P olTu I ,t, ^ ^ PaUiu« W ■*« v .. N O L A T K O N l: alicul poteft , abfque eo quod immediate ipfi aufferatur , fed,dum abaliotollitur, Talis furis hujus fuit calliditas, qui pecu- niam fuo abftulit Domino , non eamipfi perfonahterfurripiendo , fedadebenti- bnsillam accipiendo. Proindequian- tea furfuerat unus, pofteafuresfeceric plures , noncontentus fefolumeffefu- rem , nifi etiam fui fimiles faceret alios. Sed pergatille id infernum cum fuis fo- ciis : Principes reio Herum hunc, & Do- minum imitentur,qui tam prompte illura privando ofh*cio>a tamfuneftofeprjefer- vavic itinere. >o» HJEc do&rina univerfalis cum fit- Chrifti , nullus Chriftianorum ratione praeditus illam non vene- rabitur. Nondeerit nihilominuspoli- ticorum quifpjam adeo fpecujativus , qui adcertum fubje&orum genus illamre- ftrjngere attencct,fuas in textu eodem ex- ceptioties fundans. Subje&um in quo hxc fadafuit executio, textus villicum yocatjin yilibus ergo feu abjectioris con- ditionis perfonis rigores hi locum inre- niant , & non in aliis longe diff erentis conditionis , quibufcum proprer quali- tates eorum,aliarumye dependentiarum refpe&u Reges diffimulare fas eft. Pr6 quam repletas eft infernus illis , qui adu- landi magnatibus & fupremis ergo , non confideranc , quodhujufcemodiinter- pretamentis illos in damnationem pra:- cipitent J fednecredant adulancibiis,fi- demhabeancDeo &aufculcenc. Deus Jofue revelavit in Jerichuntinis fpoliis furturn fuiffe commiffiim , poftquamin- felici militarisexpeditionis fu< ceiTuillud Fars III. prodiderat , furemquc dete&um & con. vidtum comburi juffit. Diiigenti invo ftigatione fa&a deprehenfum cft, quem- piam nomine Achan pallium coccineum, regulam auream , & ducentos argenti ficios , qua; fimui fumpta centum dalero- rum valorern non adxquabanc , f u tff e furatum. Qualisvero fuit ifte Acham? an f orre homo vilis vel gregarius aliquis miles & ignotus ? non erat inferior con- ditione , quam exregio fangnine Juda,& per lineam mafcuJinam in quarto gradu ejufdem nepos. Perfona igitur tam fan- guine nobilis piemo enim in omni Ifrael - illuftriserat.nifi affinitate Jofuejun&us^ furis adinftar igne comburetur ? &ex furto , quod hodiedum non nifi pro ve- niali imputaretur , domui tam illuftri perpetuainfami* notainurerur ? dicitis forfan diffimulandum fuiffe contrarium ver6 Deus ranquam melius rei indigni- tatem penetrans judicavit. In materia furti locum non habet perfonarum ex- ceptio 5 & qui ad abje&a adeo fefe demi- fit, omnium furorum beneficia perdidit. Lex efficaciter executioni fuitmandara y Achan vivicomburiocum fuis punitus, popalusexemplo manfit inftru&us , & iplefuapcena& punitione felix Gra- vium etenim authorum opinione & af- ferto.Deus ignem illum temporalemipfi cummuta vit, pro eo quem «eternum de- buifTet luere in inferno : qna: eft felici- tas,qua furesprivant, quicumillis diffi- mulant. Porro quantum diffimulationem, quam cum magna? authoritatisperfonis, & a quibus quandoque boni publici confervatio dependet,quique ipfius Mi- nifterio neceffiuia: fint,Regibus decoram & convenieticem afTerunt , cumdiftin- Ce &ione aione refpondeo. Quando dclidtum e ft morte dignum,diflimulata pcena,vira perfonis talibus concedi poteft ; at quan- idoneis fubjectis eorum curam admini- ftrationemquecommendentEvangelium nobisindicet. Rcx quidanynquic Chriftus,in regio- ■CW, nemlonginquam l ad acquirendum fibi regnum aliud profecturus , bonorum fuorum ac reddituum adminiftrationem tribus fervis commendavit. Horum primus tara induftrie & feliciter crediri fibi fumma fuit negotiatus , uteadecu- plumacquifierir : Rex quoque laudarifi- delitate ipfius & induftria, decem civita- tum regimen ipfius poteftati fubdiderit : £*ge Serve bone , cjHta in modico fuifiifi- v,l f* delts , e ru foteftatem habens fuper decem c m/4/er.SecundusmniIiter creditam fibi quatam ad quintuplum ufqtieauxit r ea- demque proporrjone fervataRex illum quinque civitatum Gubernatorem con- Ibidem ftituit .• Et tu efiofuper cjuwcfue Civitates. v.i% Itautilli,quibusRexaugetofficia& gu- bernacula , fint , qui Regis & non fua augent bona. Sed ad tertium fervum progrediamur. Hic reverfus creditam fibi pecuniam in fua natura fine decre- mento &incremento Regi redhibebat: & eodem mox inftanti , fine ulteriore re- plicatione fua fuit adminiftrarione pri- Ibidem vnn$ : ^ M ff ert e <*b illo Mnam. Oquam v z+. feIicia . noftrar oi"cntfa;cula, ficnlpae.ob quasbic fervus officio fuo fuit exutus,ef- fent fervitia &merita , ob qua: illi ufque hucaudifunt &promoti / porro fiille quinemedium quidem Imperialisqua- drantem fibi accepit , rebus aliis, in ftatu quo fibi traditae fuerant , reli&is, officio privari meretur,qui illas adeo deftroaas, perditas , imminutas, confufafque relin- quunt , utnefpeciemqHidemprimifui ftatus retineant,quid merentur ? meren- tur expediri , promoveri , rcbus majori- busadminiftrandis praefici , utetiameas dillipent,& fimul omnia intereant. Ego putabam,ficut Chriftus in Parabola duos ifltroduxjt fervos qui Regis bona auxe- ono L A t n d n f %6f runt,& unumqui minimc ea aHxit J parf modo introdu&urum quoque fuifTe a- v lium, qui ea furaretur,& fic divifio man- fiftet integra. Divinus vero Magifter hujufmodi fervum non introduxit ; lo- quebatur enim deRege prudente&ju- fto : & qui tales funt fquales ipfos , fub poena regni amittendi efTe oportet) nec infervidum admittunt, nequebonafua illorum fidei committunt,quiea furaturi eflent : quod alicui , qui au&urus non fir, quandoque ea credant contingere po- teft.fed non nifi uni foli : fed qui vel ma, velfuorum bona (quae a fuisdifcernere non debetj furetur , tali ea tradi.nec ju- ftus ncc Rex efle poteft , qui confentiat. Enira vero quid futurum putamus,fi una jam civitate fpoliati , ad quinque civita- tum gubernaeulum promoverentur j & hisfimilirerfpoliatis, decem civitatibus praficcrentur ? Quid ultra Piincipi Chriftiano fa-* ciendum , fiforetinftarillorumPrinci- pum infidehum , de quibusdicitlfaias: Principestuiinfidelesfocitfuruml ideft, /frfcfi Principesjerufalemnonfuntfideles, fed v.13, infideles.quiafuntfociifurum. Nove- rit igitur Prophera efTe Principes fide- les & Chriftianos multo iftis miferio- res & infeliciores ; quiaPrincepsfuri- buslefeaflocjans : Socttfurum , etiam portionem fuam in furto habere debe- ret j at ifti,tam longe ab hac participatio- ne abfnnr , ur primi & maxtme omn um fpoliattexiftanc. Qtiopa&o igitur Prin- cipes ficfpcdiati funt aut efle pofliintfocii furum; Prtncipcstuifocttfurum? num fortaflis , quia quandoque comitantes & ftipantes Principem funtfures? fiquidem ita eflet,nihiIforetnovi. Olimftipantes Iftus Principum Latrones vocabaH- Ce; tur; S E R M 9 D E 4 / tur:pofteavetocorrupto vocabuloifto, ideft, tu cnnjufte, inquitDeus,metibi tiones &fures funt vocati. Et quid fimilem fore arbitraris , &quemadmo- cflet , fiquemadmodum vocabulumefli dum tucumfuribus iftisdifljmulas , fic conuptum, eriamconumpereturillius me quoque tecum difllmulaturum opi- fignificatumi Ego vero tale quid necdi- naris? deciperis : jirguamte , (Sfta- Ibtdcm. co,uec opinor Hoctantumdico,&fcio, tuam contrafactem tuam. Exipfisla- e6quodTheologiacertadoceat,inemni trociaiis& furtis quaeoculisintueris,& fcilicet mundi parte verificari illud Ifaise in quce confentis , fpeculum tibi confi- de principibus Jei ufalem efFatum : Prm- ciam , in quo re contempleris : & fi in ctpes tmfocu furum. Quare? funt fo- omnibus iftis non minus te rcumqrt.m ciifurum,quiacumillisdiflimulant:funt omnes iftos fures , quia non impedis, fociifurumquoniamofficia, dignitates, imo ipfis furibus nocentiorem viderisj poteftates illis conferunt : funtfociifu- tunc cognofces, quod tanto te juftius rum, quiaquandoqueipfosdefendunt: ad infernum condemnem. Quod ita funtdeniquefoeifurum, quia illosco- Paraphrafis Chaldaica texrus ejufdem mitantureriam comiraturi adinfernum, ultima & tremenda fentenria declarat: quoipfifureseosfecumdeducent. Arguam te tn boc ftccu/o , & ordmabo p ar ap. Divinamcontratalescomminatoviam judtctum Gehenns, infuturo coram te: cbuld, aufcultate fentenriam : St vtdebat fu- In hoc mundo tuam arguam conlcien- Pf.4.5. rem,currebas cum eo. Textus Hebrai- tiam.ficut illatenuncarguit: cVinaltero v.tS % cus ait; concurrebas; & utrumque verum mundo animam tuam condemnabo ad -eft. Dantur enim Principes cumfuri- infernum , prout in judicii die expe- busciiirentes , & cura iifdem concur- rieris, rentes Cum illis currunt,quia ad iuam illos familiariratem gratiamquc admit- §, XII, tunr : cum illis concurrunt, authoritatem & poteftatem illis conferendo ad fui ta "V # Agnum excitabit dolorem & ipforum concurrunt. Et maxime cul- l\/ 1 commifeiationem Audirorcs.in -pam hanc aggravans circumfrantiacon- X ^ ** illa die videre , quomodo fures iilYuin: Stvtdebae. Quodfifuresiftifo- fecum multos ad infernum deducem rentocculti J &cutrensfeu concurrens Reges : verum ut versa alta fors ifta cumilliseosquaraIes,noncognofcerct, in titiifque in melius immutetur , agite, «liquam excufationem mereretur : fed nune videamus, quomodoReges,dum- cum ifti fures notorii fiht & publici, moJ6 voluerint , fecum in Paradifum cum apertafrontefurentur,cumomnes \ale2ntdeducerefures. Videbiturfors illos furaricernunt , & illcipfe iiscon- cuipiam.obea quae dixi,magnihocefle fenticns , eofdem fufTulciens & fufti- moliminis& quid difficile , nequcfine nens hoc videt i Si vtdcbas furem ■ mngnis poflibile expenfis : aft cgo vo- quam , quifo , coram Deo , totoque bis affirmo , paucifque demonftrabo mundoexcufationcmobtendere valebit? efleidipfum quid ad prxftandum , Re- Exiftmafttmtqut , quodero tutftmtlts: gibus expcditiflimum , & cum nullo pror* Bono Latrone. , fed maximo bono 'em. prorfus difpendio rum eorundem kicremento conjun- dhim. Er quo medio ? unico verbo, fcd Regio & Rege digno. Mandan- do,ut fures non reftituere foliti , effe&i- ve feuprafticereftituant, quicquidfu- ratifuerantjquoditaexequendo, falva- buntur fures .- falvabuntur®es. Sal- vabuntur fures, quia reftitucrunt quod furati funt i falvabuntur & Reges ; quia reftiruencibus fic furibus , ad reftituen- dum ipfi non obligabuntur. Num quid juftitias conforroius , utjle magis, omni- bufque necetfarium dari poteft ? folus fide.confcientia judicioque carensidne- gare audebit. Verum enim vero , ne& ipfi fures hac via induftriarum fuarum aut frait- dum fe fructum perditutos fentiant: confiderent , quod , quamvis malum furem & latronem malitia adacquarent, non tantum executionem iftam fubire tuit : reftitutionem igitur majeftas tua mandet , 8c hoc modo & medio,quam- vis violento nobis , &fe 8c nos maje- ftas tua falvabit. Salvumfac temetipfum & nos t Nullum confcientiaj alicujus Chriftianum, id nonapprobaturum cre- do. Ne verd in generalibus id termi- nisreli_him in aerem abeat , adpraxin defcendendo , qnanam idmethodo fa- ciendum fit videamus. Faxit Deus ut ita fiat. Quas furari folent iftis in officiis Sc gubernaculis fures , de quibus loqui- mur, velfuntbona regia, vel particu- larium » utraque jam furto ablata refti- tuere tenentur ram Reges , quam ipfi fures : yel quia diffimulando iivipfa confenserefurta , quande patratafunt, vel folum (quod etiam ad inducendum reftituendi onus fufEcit)quando jam fa- £h efle fciunt. Et hic notanda venic difterentia notabilis , (quae non confi- Ax I A' r J I - ''"'"""'^ » V«JU* 11911 LUUW ec ampietti (ed abipfiseam Regibus deratur) inter bona Resum , 8c bona poftuiare deberent. Bonus latro petiit a Chrifto velut Rege , ut fui memi- nifle dignaretur in fuo Regno .- Do- mme , mementomei , cumveneris in regnum tuttm : Latro vero malus quid petiit ? SituesChrtftus . falvumfac te~ metipfum ,& ' nos. Id e ft, fi tu es Rex 8t Meflias promiflus , prout focius meus credit.falva teipfum & nos. Iftud latro malus petiit iiChrifto , idemque furi- bus & latronibus a fuispetendum eft Re- gibus , Jicet malo fim Iatroni nequitia pares. Nec tua , Domine, majeftas fal- vare fe poteft , neque nos fine reftitu- tione falvari poflumus ♦ nobis refti- tuendi animus 8c intentio decft , ficut «emo nec in vita , ncc in mojFte refti- particularium. Particulares fuis fibi bonis furto ablatis reftituerenonfolum non tenentur , fedmagnumfibiexhoc meritum acquirere peflunr , fi patienter ferant ; 8c furiabJata donare poflunt. Reges in hoc pun&o Ionge pejoris conditionis funt , quamvis fpoliari, ad propriorum bonorura furto abla- torum reftitutionem urgendam obli- gantur , nec eam raptoribus remitte- re poflunt. Ratio differentiaj eft , quia bona cujufdam particularis feu privati funt propriaipfius : iJIa veroRegishon funt ipfius fed Reipublicar. Et quem- admodum Depofirarius,&rutorcredita fibialienare prohibetur , adreftitutio- nem obli^ams4 ad idcraRex tanquam Cc 3 turor, Mt S«RMODt rutor,bonorum,* arrarii reipublic* dc- poficarius tenetur , qui fi ordmanos re- dirus alienari aut interverci 5c penrc fmeret, novis eam iribuiw gravare coge- Modum , quo regia boaa expeditiiTu erc reftitui poflint, quid am Reges docuic Monachus , qui qua aree furari , cadem reftiruere novit. Crantzius,Majolus & aliicafum refemnt.Monachusvocabatur Frater Theodoricus , & quia magnx crat prudenciae,induftriaeque vir fingula- ris, Carolus Imperator quarius,qu3cdam magni moraenti negotia ipfi commifir, ^uibus exequendis in tanrum fuum fagi- navitmarfupium , ut modico tempons fpatio divitiis Magnates aequaret. Quo cognitolmperator ad fe vocatum ratro- nes 1'ubducere juffit. Quid hic pauper &divesMonachusfaccret ? refpondet intrepide , fe eodem mox momentoad computum reddendum efle paratum,in- quiens, Ego,Imperator,Majeftatis tuae fubiviMimfterium hocindutus habitu, cum duobus impcrialibus in marfupio cxfacnficiorummcoiuniftipendio : Ma- jeftastuameummihi relinqaat habitum cum duobus imperialibus , reliquarnto- tam fubftantiamquam acquifm, jubeat Adferecipi , quiafuaeft,&ab(olutuscft computus. Tam expeditc Monachus ille reftituit : & ipfe fua obfervavit vota, tc Imperator fua retinuit bona. Reges & Principes dc fervis malc provifi,fi animas falvare , & bona rccuperare cupitis,fine petfonarunuxceptione , modumrefti- tuendi Fratris Theodorici introducite. rSciatnr cum quanto quihbet intravit, re- Jiquum revertaiui unde teuic>falv«ntur- quc omncs. XIII. REftittttio pariicularibus facienda non aeque videtur expedita &fa- cilis,fiquidem multis integrifquc Provinciis bona funt furrepta, Sed quemadmodum pifcatores ifti deauracis lunt viigis pifcatijfimihter virgisiifdem pleftancur deauraris Si trahunt mul- tum, prout ordinarietrahunt, jamk;- turcontraDeilegem , velcontra lcges regulafque Regisfuifle acquiiitum , & hinc ex alterutro , feu utroquo capite injufte. Hoc modo ex India ualiuncur quingeata cruciatorum millia , ex An- goladucentamillia , ex Brsfiliatrecen- ta , 8c ex paupere Infula Maragnana plus quam illa valet. Et de his bonis quidfaciendum ? Rex pro fua,& eorura qui furati funt , animabus ea applicet,ut utrorumque falvae fiant. Dc Gubetnato- ribusaddivcrfas provincias a Maximino Imperatore dire£tis,pereleganti Sc aptif- fima (imilitudine dicebatur , quod fpon- gia: eflent. Adinventionis hujus non alius erat fcopus, quamuthifceinftrunientis inexplebilem cupiditatis fuae fuimfacia- ret aut fedaret : Illi crenim ex pro vinciis fugebantquancumcunque potcrant : cV: Imperator jam reverfis, fpongias iftas ex- primcndo, quicquid furati fuerant Fifco regio con(ignabat,hoc modo ille ditefce- bat,& illi caftigabantur. Unum Impc- jacor agebatmalc , alterumbenc. opti- mumvero illi deerai. Hominesdefti- nando adprovineias qui fpongiar eflent, operabatur male" : poft redUum fpongi >s cxprimcndo , & corrafa addicendoFU jfcooperibaturbenc&juftc ; optimum, vcro Bono Latrone, veio velut iniquo'& tyranno , qualis erat,ipfi deerat : totum enimexfpongiis exprefTum , nonfibi ufurpare,fed pro- vinciis , unde fublatum fuerat, reftituere oportebat, lllud Regibus falvari cu- pientibus facere incumbit, neque exifti- mare fezelo juftkiac-queobligarionifaris- fimpliim pro fimplo reflituere non fuf- ficit, fedmultoplus quamaWatum eft ; vel fi fufHcit , prour refblutum eft , quo- modo lexillaintelligenda venit? intel- ligenda eft , inquit Sanctus , ipfam bifa- riam diftinguendo legem , femel eam accipiendo quatenus eft lex naturalis. tacere, fnn aliquofortaffiscaftellocapi & fic fpedat ad reftitutionem : fecun- lncarceranque mandent , qui ci vitatem, do quatenus eft pofitiva, & fic fpe&at ad provinciam , feu rempublicam quam piam fpoliavit. Qirid enim prodeft ali- qnot dies aut menlcs hanc umbratieam taii inj.ingi pcenirentiam, fi hac tranfacU libere fuicis fuis frui finitur,damnumque paffis nihilreftituitur ? Huic apparenti & umbratili juftitix graviffimafubeft deceptio , quanecfic punitus & caftigatus , nec caftigans hoc modo aut puniens aeternam damnatio- nem evadit ; porro ut intelligatur, aut in- telligentem fortiatur haecdeceptio , de- claratione indiget. Ufurpator alieni ge- miuie farisfictioni obnox us teneturjpce- 1 nx leg s , & reftitutioni ablati. In pce- na Rex tanquam legislator difpenfare poteft: inreftitutionever6minime, eft enim indifpenfabilis. Et rantum adhuc in contrarium agitur quando fit, vel jufKuV fatisfieri putatur;utpornatantum vel ali- qua pars pcenx inferanir, de reftitutione nec meniione nec cura aliqua habita, CumS.ThomaabfoIvamus.Quxftionem moves S.Do&or ; Utrttm fuffiaat'refii- tuere fimpittm, quodinjufie ablatum efi} Erpoftquam refolvir fufficere ; quiare- ftirutio eftadtusjuftiri«,& juftiria eonfi- ftit inxqualitate, conrraeam refohitio- nem argumentatur ex lege Exodi cap.21 pccnam. Lex naturalis ad fervandam damni arqualitatera , fimplum tanturtf pro fimplo reftitui mandac : Lex po- fitiva ad puniendum chmen furti , in. pornam addk quadruplum fimplo ; hinc quinque reddi jubet pro uno. Nihi- lominus advertendum inquit Sandtus Do&or , inrer reftitutionem & pcenara magnam intercedere differentiam : ad folutionem enim poense criminofusnon obligatur ante lententiam latam ; ad reftitutionem ver6 furti , etiam non lata fenrentia obligatus maner. Un- de manifefta apparet modic« iftiuspce- j na-injuftiria, quairaraeftin ufu, Ca- pitur fur & cuftoditur in falvo. Sed quid hinc fequitur ? captus fic pur- gatus a crimine , oprimc eontentus agit : Rex fu* fe obligationi & juftitia; fatisfeciffeputat, & minusadhucnihilo fa&umeft .• proindeadinregram urer- que reftirurionem furrorum ©bligatiper- feverant fub reatu damnationis aster- nae. Reus,quianon reftituit : &Rexquia illudfleri non mandat. Rex igiturvia executiva a furibus & raptoribus auffer- ri faciat bona illicite acquifita & per fe reftitutionesexequatur , quasilli necfa- ciunt , necfa&uri funt ; &hocmedjo ubi Deus mandavK,ut qui bo vem furatus (aliud en im ncc eft , nee efTe poteft ) loco tuifletunum,reftitucretquinque ; ergo t fa 5 i R. m o D e citChnftus: Hodtemecumerutn Para- raento fuas exonerant animas. Ipfo- ir rum deaique furum vel maxime in ea ' res agicur , 6c quibus potiftimum prx- XIV, judicare videtur , raaximurp ex ea com- modum reportant. Vel furati fnnc ABfolvidifcurfummeum, Audiro- animo & intentione reftituendi , vel res.videorquemmi demonftrafte non : Ci Cic ; hoceftquod fuadeo, & quod pxomiit , cujufce me non in tempore fieri opto. Sin vero , m poenitec Si cui videor dicere aufus, ftatu & difpoficione ad infernum dc- quod fubticere , majoris fuifiet reve- veniendi verfantur ; nuliufque eoium S.HiUr. rentixjcumS HUariorefpondeo: Qu* adeo cxcutire poteft , quinxftimar.e loqtttnonattdemtu 9 JtlerenonpojfMmus. queat melius elTe devenire in Paradi- q. d. Salva confcientia hoc taceri non fum. Hoc tantum ipfos decerrere poteft , quamvis rnt cum repugnatia, potsft , quod reftituendo , fpoliis fe dicitamen necefTe cft. Auditor coro- exuere & carere debeant ; fed quem- nams eratillecui JoannesBaptiftadixit; admodum fpoliati patientiam habue- Mar.6. Non Itcet tibi. Similiterque corona- runc neceftariq • ita ipfi eandem exer- v. \S. tus , licet non auditor , cui Chriftus ceant cum merito. Si Eleemofyna- L»c '.i3. dici'ju ffit : Dtate vul P l lllu Idem riic:Elurni " lbi acquiramproprio , qqa- v /t. cordate adeo fecit Jeremias a Deo prx- re fures non acquielcant lllud fibi com- ferem.h dicator deftinatus : Regibtts fuda & parare alieno ? bona propria & alie- v./8« Frwcipibus ejus. Quod idem C\ Ifaias na tempeftate fecviente projiciuntur in fuilTet xmulatus , non poftea poeni- mare. Et quis natando de naufragio tentii dudusingemuiiTet:^^/,^ falvatus , quamvis exutus , fortun* MfwlmediciRegum, tanta,immoraa- fux feliciratem depidam , gratiasagen- .ore libertate ilhs vitx fanicatifque con- do non confecrat altaribus f omnia fervandxneceiTariaprxfcriberedebent; fua bona homo libenter confcrvandx quaminnofocomiis fub fua cura confti- impendit vitx , inquit Spintus San- tutis. Inparticularibus&privatishomo 6tus : & quanro promptiote voluuta- curatur unus ; inRegibus, rcfpublica te , bona onuua non fua ad viram tora npn temporalem , fed arternam eum Refumendoigitur qux dixi , neque expendere oportet ! ad vivicombu- Regibus , neque furibus , neque ipfis rium condemnatus nonne relicem rum confifcacione pcenam hanc &fup- muinter enirn concernit oranes. Fa- plicium tale redimere Sc cvadere pof- vorabilis cft fpoliatis ; recipicnt cnim fet ? quilibet fe m agone mortis con- ftitu- B o n o L conftitucum , ignemque infernalem «culis fuis oppofitum eonfiderec , Sc ▼idebic annoa conducibile fic quod fuadeo, Si manus veftrae , pedefque veftri damnationis vobis finc occa- Cw , abfcindice eos ; fi oculi veftri, «uice illos , inquit Chriftus : melius eft enim claudum , -debilem Sc coscum intrare ccelum , quam cum mulcis fanis membris defcendere in infer- num, Iftudne eft verum, an non ? cre- damuseflefidem ; credamus effe infer- num } conficeamur neminem fine re- fticucione falucem confequipofle» £c- ce , ecce homines dum aidhuc vivi- tis, quklperdatis, & quare/' In refti- tutione hac neceflaria & praecepta, quam omnino non , aut a^gre admo- «lum exequimini, quid , quajfo , red- Domincinfirmitatem&nonprodigali- miae eft ultimum paupertatis refugium, tatem ad hunc te locum deduxiiTe in- Sc univerfale intirmoriim remedium : quit ; infirmumte.&tamgravitertein- Quifquis, inquam, tein ea vifitatum fue- firmum inquit , ut propria tua fcientu rit ingreflus f prout totus hic pietatis nonnifi paucas tibi refiduas vitae horas Chriftianx facis ccetus ) rationabili fane promittat ; atq; adeo ultima per momen- J SAn . t /, motivoduhitarepotclt,uttum velutpro- ta fingula gradum acceleret • Sctensfe- VJ . digus huc venexis , an velu» infirmus, fm (juta ventt hora ejus. Qualitatem Dcdifti ccelum , dedifti terram , de- quoque feuinfirmitatisfpeciemidemfi- difti temetipfum ; &quitamprodigc militer Evangelifta declarat. Amoris o&difpendit , totum ouod erat , 6c eamcfle,&araorUeamnoftri,amorifque incu- S E R M O D E incurabilis eam efTe inquit .• amoris, Cum dtlextjfet : amoris noftri^»w quierant in rmuffdo: &amori$incurabilis & irreme- diabilis, lnfinemdtlexit eos. Ifte,Do- mine, eftinfirmus ; &noftrarumfalus animarum , eft malum/eu bonum,cujus tu causa langues & infirmaris ; quodque vitam tibi eripiet. Ego proinde Audi- toribus meis demonftraturus , quod quamvis adomnia obftrictitibi tenean- rur propter mortem , plus tamen tibi de- beant propter infirmitatem;de ea tantum verba faciam. Diei igiturdoco & Evan- geliome accommodans, fuper allegatis exeodem verbisquatuor, & unumtan- tum pertradtabo. Remedia amoris .* amorem fine remedio. Hoc, Amans & Amator divine,pace tui cordis,difcur- fusmeiprajfentiseritargumentum. Ad- huc dubitamusaliquatenus, utrumatua gratiaamor tuus diftinguaEur. Sinon diftinguatur , tuum a te amorem ef- flagitOjfine quo deeo diflerinon poteft: & fi funtres diftinclae , amoris ejufdem amore , tuam ate petogratiam. Ave Maria. §. II. REmedia amoris , & fine remedio amor, funt quatuor , & unum tan- tum, dequome locuturumpro- mifi ; cum enim infirniitas fuerir amoris, qux vitam authori eripuit vitaj, demon- ftrari nequit , amorem fine remedio fuif- fe , nifi (imul amoris remedia defcriban- tur. JHac fuper materia diferte fcripfit Galenus de amore humano , in libris, quos de remedio amoris, infcripfit : quo- rum Aphorifmi , quia funtconfutandi, fine textu & nomine adducentur , ficut, qui non ad authoritatem conciliandam, M A N D A T ©; jfl icd ad ferviendum venit. Remedia igitur amoris validiflima & efficaciflima , qua; natura hucufque detexit , &experientia approbavit , &arspraefcripfit,funtifta quatuor : Tempus, abfentia,ingraritudo, & fuper omnia,obje6ti melioratio. Siu- gula verbis Thematis loco allegatis com- prehenduntur , tamque exprefla.utcom- mentatore nonegeant : Cum dt/exifet; ecce tempus ; fuos qui erant tn mundo ; ecce ingratitudo ; uttranfeat,ecceab- fentiam .- ex hoc wundo ad Patrem ,ecce ©bjecti meliorationem. Omnibushifce remediis infirmitati,omnibusiftis defen- fivis cordi,omnibus iftis antidotis Divini amantis applicatis amori .- nec terapus illum imminuit , nec ingratitudo tepe- fecit,neque objecTri meiioratio vel in api- <:e eum immutavit , m finem dilexit eos. Ifta? difcurfus mei quatuor funtpartes.- procedamus approbando amorem,& re- mediarefutando. Primum remedium diximus efleTem- pus. Tempusmedeturomnibus,obli- vioneomniafepelit, omnia corrumpit, omnia digerit , omnia finit. Tempus columnis opponere fefe audet marmo- reis , &quant6magiscordibuscereis.? aftectiones funt inftar vitae , non enim certius eft fignnm durandi parum,quam durafle multum. Sunt velut linea; de centro ad peripheriam tendentes, quae quanto longiusextenduntur, eolongius ab invicem feparantur. Hinc antiqui Amorem in fpecie depingebantinfantis; non enim ade6 validus & robuftus eft amor , qui admultos perveniatannos. Omnibus , quibus illum armavirnatura, tempus illum exuit inftrumentis. Tem- pusipfiexcutitarcum, quojam non/a- culatur ; invertit illi {agittas, quibus jam Dd % non $ E R. M O D E non ferit ; & crefcere ipfi facit alas,qui- evellere poffet, quo tantopereoccupatus: bas volat & fugit. Naturaiis totiusdif- erat : committatur crgo Tempori, quod ferentiahuju.ratioeft quiaTempus fenfim ipfum ad hoc difponet.- & ita fa- rebusnovitatemtollit, defe&us detcgit, dfcum eft.Initio Davidnon confiderabar, ruftuifaftidiiiminducir,&fufficitfuine quidfibi,quidvafallo > neqiq.uid Deode- inufu.utnonfinteaedem. Uluconfu- bebar ; ncciexponebat& proftituebat ex- mitur ferrum,quant6 magis amor * Idera ercitus,occidebat homines,famara negli- amoreft caufa non amandi ;; &amafle gebat,& confcientia, tamuenim in prih- multura , amandi minus. Unum inftar cipio indomitu illud pratvalcbat ceftru.fed omnium illud Davidis, fufficiat cxera- die protrudentedie,& hebdomada heb- 1 .„ domada,menfe evolutopoft menfem,& David amore illo ardentifllmo ada- appropinquante jam anni penodo 5 quii- mavit Bethfabee , de quo omnibuscon- nam,quafo-. Davidis fuit ftacus araoris? ftat • & cumcor ipfius cordi Dei confor- vulnus fic fenfim fuerat difpofitum, cor meforet,Deufquezelotypusadeo,utide ade6 temperatum.ardor aded remiflus, femetipfo £atetur,£^ Dem &&tes&em- ut unicum tantum ipfi perfefte fanando,. tu nuid dianiflimum eft ,. quod Deus Prophetae fuffecerit verbum. Quodfu- ipfum in amore tali perfeverare permi- etat defiderium,, fubito converfum eft in ferit.nullo ipfi fuccurrendo remedio,mfi doloiera & txdiumjcaeeitas iu lucemivo- finienteanno,quandoadfaniorem ipfum luptasin lacrymas : &quod fuerat amor, mentem minifterio Nathani Propheta: incompundionem & pcenitentiam. Et reduxit. Quanto dolore cxiguum Da- fi hoc unus tantum valet annus , quid £a» vidisamorem ,. iramo odium fuiDeus ciencmuldg- perfenferit,ex circumftantiafolkitudinis Ifta eft Temporis in amorem potentia;. ipfiusplaniinnotefcit : cum enim ipfe SedquaJem in amorem ?in amorerahu- fuifletoffenfus,idemnihilominusadre- manum impotentem; humanum in amo- concihationem invitavit , non expeftan- rem inconftantemjhumanum in amorem do donec David pro eadem interpella- nontationis/edappetitustantum fequa- ret. Siigitur Dem ab imraederato Da- cem, humanum in amorem,etiam,ubi te- videmBechlabee amote defiftere , tam nerriraus&perfedus videtur,groflum & avidedefiderabat, quare folicitudinem imperfe&um. Remediabilistempore a- candemtantodiftulittempore , &non mor.infirmitaseffe poteftjaft amor non nifi exeunte anno adhibuitremedium? eft. Amor perfe&us&foiusamorisno- quia ipfe annus.fc idem tempus primum mine dignus, fupra rautabihtatis fphae- fuit remedium, quo ipfum curare ccepit. ram, .quoufqne temporis junfdicho non Inhrmitates alis ex dilatione incurrunt pertingit.immorraUs agic. Illumnecan- periculum : ipfa vero amoris optimum niimminuunt,neefaecula debihtant r ne- iplaindilatlone habec remedium. llle que acternitates fatigant; Owm tempore P rov . felus hominumCordiagnoftes videbar, Mligit ^mamicweft-.inyiit Salctnonin v. 17. qnoddurante in Davide illo aff ectionum Legis antiquas Gnomis:&Legis no vae Sa- oeftro, difhculterecordeipfiusamorem lomon S. Auguftinus in eundem.com.- mentan- M A N D A T 9 . i/| Sui*t„ mKA ^° texmm , hac admirabili fun- luntate divina amavit , fimul & humana» dum ejus fententia penerravit : Mani- A principio vitae triginta & quatuor fefte declarans amictttam €ternamejfe,fi tranfier unt anni : a principio mundi, ul- vera eji.-fiautem de/iertt t nunquam vera tra quatuor annor um tranfier unr millia ; ftttK Significare nobis voluit Salo- tot vero annorum , , irnmo & frculorum mon, inquitS. Auguftinus ,. amorem curriculis, Tempus nullam in eum ha- verum efle debere aeternum, nam ali- buit poteftatem. O amor foius verus! quo interruptum tempore verum nun- 6 amor folus. conftans .' 6 araor folus quam fui&e : Jiautem defierit, vera nun- amor ! Quid non diflblvit, quid nonab- ejuamfutt. Notatyile di&um! omnibus folvit , continua totannorumvolutio; aliis in rebus,.deftnere eflTe,fignum eft fu- quorquot ab exordi© mundi tranfierunt ifle,in am*re vero , defmereefle, argu- ufqueadepilogum vitz Chrifti ? qu«- mento eft nunquam fuifle. Defut efle,er- nam civitas tam firma & munita , quam go nunquam fuit : defiiftis amare,ergo non demoliretur ? quodnam marmor, nuriquarn amiftis. Arnor , non omnis quodin pulverem redigeret ? non pul- temporis „ & omnium temporum , non verizaret ? quodnam a:s,quod non com- eft, neque fuitamor : fi enim finem ac- minueret & infavillamredigeret .? hu- cipiar,principiofempercaruit. Eftve- mana omnia tam longa temporis con- liit sternitas , quacii per impoflibile tinuario , ipfam etiam eorum memoiiam finiretur , aerernitas nunquam fuiflet: tempus abolevit : Solus amor Jefu ad Beclarans amicttiam tternam effe , Ji infultandum annis Sc fxculis ,, integer veraefi. femper fine decremento, femperfirmus Tam exemptusa temporls imperio & inviolabilis,, conftans femper & idem verusagit amor. Verum ubinam hu- perfevreravit ; ficut enim amaverat ia jufiTiodiamorinvenietur?intefoloPhce- principio : Cum dilexijfetx Ita, eadem- nix divine,in te folo. Iftud fignificat .•■ que amoris intenfione amavit- ufque in Cum dtjexijfet. Porro quando amavit „ finem : In finem dilextt eos^ & aquanto tempore amavit? primo, a Tantum abfuitutTempus (ecce quidi principio sternitatis principii expertis; dico)tantum abfuit,. utTempus Chrifti quia ex tunc Verbum srernum capit pofletimminuereamorem , utamorpo- amare homines „ feu porius illos tunc tius Chiifti imminuerit Tempus. In amavitnonincipiendo,, ficuti ipfemet ipfoEyangeliinoftri texm id habemus.- dixit: Deltcz* me& ejfe cum filtis homt- Sctensfefm qutaventt hora ejm , M num. Proindeamorinsternitateradi- tranfeat exhoc mundo ad P atrem hoc catus , quo padoremedium inveniret in Evangelifta de ultim^ Ccens myfteriis tempore ? Tempus cum creatione ince- loquens afleruit , in qua prodigiofo hu- pitmundi; fiquidem Tempus anre non militati^fuas exemplo, &obftupefcendo erat. Iftud ver6 in Chrifto in duas di- omnipotentiaj fuae miraculo hominibus viditur partes:in Tempus„quoab ortu manifeftavit, quam extremeillosadama- mundi voluntate amavit divina ; 8c in ret. Hcra vero , qua Chriftus de mun- Tempns,q^uo> ab exordio vitae vo- do tranfflt ad Patrem , non hac fuit D d 5 die, V. 10. ^ SihmoDe * e feddieAfcenfioniJ.qaadragefimo proprie imminuiflet Tempus. Verurn fecundo ab hoc die. Siigitur Chrifto in hac ,pfa ^mminutione ammo neceue adhucquadraginta& duo manfionisin eftadvercere quodann. non mfipauci lEetan dies antcquam ad diesjacob vifi, nontantumfuenntfep- Patrem Seret , qua ratione Evan- tem • fed mulco p ures & bngiores. Eff&J- Awfi ^verat? Quemadmodum voluptas Sc delicia : Am fcThoracJ toterantdies , fcuna abbreviant,ficlabor&«rumn*eofdem tantLerathora? Sic. Quiaomnesifti prolongant. Deus Abrahamopraed.xir, dics quibusChriftusadhucmanfurus progeniem ipfius quadnngentis annu erat in mundo , erant dies , quibus cum ^gyptiis fervituram cum centum tan- f t s ommoraturus eratdiledis orama- tum fervierint anms^labor enimduphcat TamSUxiM"»' Proindequam- & quadruplicat tempus, fccentnm an- vi, coZutatione 'remporis dies forent nis fervire eft quadnngentis an- muki Seau tamen & sftimatione fui nis pati. Eodem modo numerandi funt S% tantumerathora: Hora annijacob: Jacob dm noftuque tanto Z r AgS.notaronuncbeneeoruri- labore & fatigatione fervmt Labano demcomLu dierum, expendite quod prout ipfemeti lim faciem prnbc exag- ^Sm advertiftis. Ab hora cmn* gerarefcivit cum doh & fraudes Laban, 3e ad horam , qua Chriftus afcendit non minime aggravarent laborem. Ergo SSnmprfuaUter & prxdsemiMe ficutamor Jacobexunaimminuebat,f,c fluxTrumhora:,nevel unjut deficiente laborexaltera parte annos angebat : & Sperflaente. Omnes v«r6 ifti dies concurrente fimul ad imminuendum £ffin«a^ , ^femtmuim amore , &adeofdemaugendumannos co Xbanthoras,n;merativer6juxu labore, cumjam non m tantun, multi- WWium amori; , quod Chtiftus in plicarentur uteflent tnphcati , mtegros peSeftabat, non nifiunam horam ut minimum permanere erar necefse. Snndefc. Hinc vocatur,^^: Qiionam iguurmodojacobo nonanm, Mundo qn ppe & Tempori miUen* fed dies pauci poterant videri nullum etant horf Cbrifto verofc amori ejus eft dubium , quin , quod imphcatio efle Tn h ica erat hora Et fi amor videtur , maximaamons Jacobi exagge- ^SSfeS^ ratioexiftat. Jernpuscon^an- ^mveraciterdixi,quodlocoeju^ ouod Tempus lmmmueret amorem, pus, leaamor jatuu i u r ?XtZ imminueritamor. ™jor nott folum imminueba anno, ^Te CbamrmatScriptura, quod, quosfaciebattempus, verum et,am illos C^fSiotrvifletprJRacue^es quos labor * «umna ^«phca^ Xiu fuerint pauci , quia ardentieam Amor ferviendogaudens, anno dimm,- T ? l abatamer^ : Vi^Untur iiUfauci nuebat quofdam ; \°-P*^; prtamorisnUgmtudin^ NuUa- densdimminnebatahos : & h nn quan renu Tacob tam glodose prsfiguraflet tumvisannieflentanm & mulnan mult , Chdftum nifienam amoripLtam omnesipfivi ebanturdiesAdiespa^c / fM A H t A T 9. llt Magni facerem fi dies iftos amoris batur: vemm illas etiam paffionishoras, Jacob, quosScripturavocatpaucos.ea- cum tam exceflivorum effent dol©rum| dcm nobis , quoad numerum determi- fimiliter ejus abbreviaret amor ? etiam: iiatet. Sed dato (per impoffibile) quem- & eodem ex motivo. A\\x breves erant Iibet annum unum tantum ipfi fuiffe "orae , quiaillis manebat nobifcum : & dicm ; amor adhuc figurati infinite amo- ifttffi militer breves erant, quia patieba- rem excedit figurae : & ill e Jefu , illum tur pro nobis. Amor non eft paffiis, ut Jacobi. Tempus quo Chrifti imminu- minus contra tempus poffet gaudium tuseftamor , etiam tempus Paffionis paffionis , quam illud prafentije • ide6 ejuidemincludir;& fi miferia & afflidio «equahter imminuit horas tam gaudium augct & multiplicat tempiu ad menfu- pro hominibus patiendi, quam gaudium ram ejus quod quis patitur , quis hoc cum illis manendi, cafumenfurare iufficiet tempus , cum Utrumque complexus declaravit S. tormentis,temponfque durationem,quo Paulus unico tantum verbo , «uando lo- Chriftuspatiebatur, cum exceffu crucia- quensde morteChriftidixit: Utproom- Heb.u tuum.quosperpefTuseftpChriftusinfua ntbusgHfiaretmortem. Non dicit Chri- v.f. c T^l ^ uod ^WTheologic«m ftumproncbispaffiun/edguftaffemor- oandto Thoma probant, plura fuftinuit, tem : Utgufiaret. Verbum iftud^L quam paiii iunt , & patientur omnes ho- ret , iibare&probare fignificat * hinc rninesa pnncipio ufquead mundi finem. energ»afi ngu Iari Chriftum guftaffemor- Tormentafeipfiserant acerbiffima,quG- temaflerit; guftusenim,q;uoillampaffus rum mhilominus acerbitatcm incompa- eft,taliter eam abbreviavit, acfi eara tan- rabihter aggravabat fubjecti t.enerrima#tumdelibaffet, Egregi£ S.Anfelmusin complexio,apprehenfionisvivacitay,tri- eademcommentans verbadixit : Utm- S.Anfi. ftitiaextremafefolavitameripercfuffi- fiaret , idefi , horanam^ ' nonlongam^h* aens | & luperomnia infinita: contra f«afi atiqmd gufimdo tranfiret. Apo- L>eum in hoc alufque omnibus humani ftolus vult dicere,inquirAnfelmus,Chri- genens peccatis injuriae comprehenfiva ftum tanto paffum fuiffe gaudio & guftu, cogmtio. Proinde quot vobis patiendi ac fi mortem realiter non obiiflet , fed fscula longiffimis ill is horis videntur delibando rantum eam t ranfiiffet • Qu*. comprehenia ? ad.ee ^fuerunt Iongce, ut fi al^md gufiardo tranfiret. ProhJde earundem durauo ad fatisfaciendum pro quamvis mo r S tot tantarumq ue effet ho- artermtate pcenarum inferni fuffecerit, rarum, illiuniustantum vifafuithorav quEdurationeeadem folvebantur. Et Horartam Qjj longam. Novum notate horasadeo longas vel tamsternas quod adjetfivum , hcranamje, hcraejus^- amorChnftiadunamreduxerithoram: que formatum , S. Joannis. Et ccce Hora ejHs: o amorem verc immenfum \ quodnam divino ncftre infii mo curan- quod alue hor*, cxterique dies amantif- doi tempore /perari poterat remedium, fimojefuvififuermthreves, noneftuf- fi tam fortis & acuta fui mali, feufui,no- queadeomirum , erant quippe dies & ftriquebonieratvis&efficacia, utloco aerar, qmbuscum charisfibiconvcrfa- eju6,quodTempusiraminuer«amorcm; mot Si? S E R M O D E amorpotiusimminuenttempus ; Cum «i«aentiisfeamantesmagnisafF^j« , ., Vr- / areumentis.tandem abinvicem divuiu : dUeXlUSt jUOS, h , r- \ i r rC cl- - * J quod fi mox a difcefluar&ms amantis, , jy^ graviufque ablentiam ferentis arteriam contre&arelibuent, in corde palpitare -Eeundum amoris remedium eftab- falutationes.fluereexoculislacrymas ex L L" ia Infirmitatesmult« fola ae- orenonnullosgemitus& fufpina ulti- > ismutationecurantur.-amor, illi mas amoris refpirationes exire depre- terr * Amor eft inftar luns,cui fiter- hendetis. Verum ofhcns hrfce pntfena ra e opponat intermediam caliginem antei exhibins jam ceiTannbus , quid in- nnofSit. Sepulchrum, Daviddi- venietis ? oculos ficcos os mutum, cor prm k e vocavit , IrrtmobUvioms. Et ^uietum omn l aobhv l onemfp 1 ra.e& Ff V' ouLnlm terra non eft terraoblivionis, frigus.Abfentiainftar moms,fuo defun- **! CrSs adaliam? quodfimortui aaoffidofe P aravit >& feparatione fafta tamaltafuntoblivionefepulti.quodtam fngerecit. rTdicum terr* inter i P L Sc vivosin- Audicc — J^"»^ Ai* „„;d nu^fo iofisfperandum matione veritatis hujus haben potelt -«**■■ ■?* tTcts r , \. rL r * mlmi rales operanrur dalena mane diluculo adChnttiperre xit fepulchru,introfpe X it,facrumcorpu S ettec us,tot leu • 4 f b _ invenituterum iterumque introfpi- ?rnrvif es ^& PeTrusfecutuTeftChriftumiW > &l harum tamanxiarumfohctudmumcau- Petrus ecutus e t^un | f amp utatis?Originesnotatudignacon- ^Sc^^S^ fider P ationehocfkumfu^ed lxl t non quem P r * le ""^. p hi l f - quia Magdalena tantum amabatChri- ^^«J^I^^Mil ftum,fedquiafibitimebat : Metuebat, 0ng , 'kTTi ? rtlZZtZre. Et neamorM^Jlrtfutwptaorefuofn-H^ Mors eflabfentm mm* ae^f^ .efceretAcorvmejmnontnvemret, cjho de M . abfentia K«1}L*. ' Nove.at Maria velutex- Magd . da venu,hcet mors fit d qua requ abfentiam effe6tus habere m0 rcis, feparare, k &poftmodumfrigefacere : & bus ™f^^™^™to*&- qL i fuofeparatum fevidebat amure, morcis ^ 5 ^^ f e a qui efteftus eft primusitirnebarne amor *tft ad cangendum reverft , corpus jam ret. ^ 6 U " & rnm KfefadhimconReUt«nque ftatuamm- tis.tammagnammus , tam conftans , tam S iS p^ operatur vicaria sftuans . canonizatns t.nquam magnus, Sfentia. Wecuntfibimu- magn.ficacusvelutmuicus:^^ M A hxitmultHm* Tam parum fibi fidic , & tammodicum de fepriefumif, utfrigef- ceremetuac ?Iraplane; ea enim viseft ab- fentiae , eciam contra quemcunque vel maxime' qualificacum amorem. Proin- deficutcor mediantibus incalefcrt ocu- lis , tanca folicitudme & anxietate corpus avebat invenire fui Domini.uc ejus afpe- auamor recalefcetet , vefillo negato, nefngcfceret : Stcorpusnoninventret, >^uo vifo recalefceret. Hi ordinarie folent effe effectus afc- fentix,etiam in cordibus renerrimis,qua- le lllud Magdalenaeerat.-cor denique.hu- ■manum. Cor vero Chrifti Irumanu fimul & divinunTquamvis veluthumanufe fe- parat .- velut divinum non frigefcit jFgnis feparaii quidem poteft,aft fngefcere ne- fcic. eminus feucominus , prajfensvel abiens^qualiter femper ardet s quia fem- per eft ignis. Dari poreft abfentia tam aiftans , qua; eum fubrrahat vifui ; fed nulla quas murare poffit illi naturam, j ahs eft amor Chrifti(inqTiitS " S tonsTiberii vigefrmo , & fecundopoft ' afcenfionem Chrifti in c^lum anno con- tigit. Si Chriftus igitur erat in poelo fquamtS.Auguftinus) fi erat in coelo, s.Am quo Saulo furiae pertingere non pote- ' g * rant , neque Synagoga: diplomata qus lecumferebat , quomodo conquentur Chnftus, quod fe perfequeretur ? fi fuos eumperfequiDifcipulos dixiffet , idem textus refert : Saulm mtem ftirans mt- . narum , & c&dtsm DifcipulosDommi. Sed dicere,SauIem agenrem in terra per- fequi jamexiftentem inccelo? fic eft :re- fpondet idem S.Auguftinus. Nam li- cet Chriftusrantum diftaretaDifcipulis, quantumccelumaterra,eratnihilominus ltaconjunauseifdem , utillos a^enon dxfcerneret. Qiiod fi illos i (e difcre- vuTet, 1 2,i8 S E R M vhfet , dixiflet, quare perfequeris Difci- pulos meos,fed quia illos a fe non difcer- nebat , hinc inquit : Quare me perfecjUe- ris ? Optime textus iile ad hoc tendebat concludendum , qaod ego probatum eo, nifi magnam contra fepatereturre- plicam. Quando Principum Sacerdo- turnque miniftri & Satellites venerunt in Hortum comprehenfuri Chriftum, fe Jef um Nazarenum quasrere dicentes, Chrftus digiro Difcipulos fe comita- foan.-% t tos demonftra«s,ait : $i ergo me cjU&rttis, v '%* fimte hos abvre. Hic mea nunc con- fiderano intrat. Si C hnftus in Horto lantum inter fe &c Difcipulos fuos di- fcernir,quare jamagensin ccelo, fefe ab illis non diftinguitpquiain Hoi to adhuc eratpra:fens,in ccelo jam erat abfens : 8c primus abfenti«e in Chrifto effe&us , fuit ar£tius fe fe unire eifdem i quibus fe jam abfentavetat. Chriftus adhuc prccfens, & Di fcipuli,erant Ego, & Hi fime cjue,- ritisfinite Hos abire : poftquam vcro fuit abfens jam nonerat Ego,£V Hi;fed Ego -• jam non erat,quare peifcquerisiilos,fed me: Quid meperfequeris. Erfi abfen- tia tam contrario fibi ipfi efte&ujoco di- vifionis perfonas univit ; etiam loco fri- gefactionis amorem accendir. Abfoluta jam hujus diei coena , D vi- nusMagifter amorofiffimc eifd mvale- fecit Difcipulis , videnfque illos ob difcefliam fuum contriftatos , his eos fean.lG, verbis confolatus eft .■ Expedit vebisut 7,£? 8, ego vadam ; fi enim non abiero,Paracle- tus non veniet ad vos : fi autem abiera, mittam eum advos : Theologi omnes concorditer fentiunt.omnique dubio va- cat ita venire potuiffe Spiritum San- 6fcum Chrifto in terra praefente. qusim ab etderafeabfencaMc ; quomodo igitur O P E fequitur , Spiritus fanclus veniet Chri- fto fe abfentante , & non veniecChrifto in rerra praefente ? Spiritum Sanctum eflentialiter efleamorem nemoignorat; in quonam vero amore talis unquam vifa fuit confequenria?recedente aman- te etiam recedere amorem eft confe- quentia ordinaria , quam nos brc voca- musamorisifedrecedenduimefleamanti, ut veniat amor,&non venturum amo- rem,nfiabeunreamante. ? in fola abfen- tia,foloqneamore Chrifti hujufmodiin- venicurconfequentia, Sic iftud Chri- ftus promifit,& fic implevit, Receftlt, in ccelum abiit , & paucorum intervallo dierum ibider* remanente perfona a- mai?tis,Hucperforialiter euisvenitamor. Sed quomodo venit? non intenfus mi- nus,non ardens minus,non igneus mi- nus,quamin forma ignis. Bene igittir dicebam ego , quod loeo ejus,quodab- fentia amorem frigefaceret , eundem m.igis accenderit. Chiiftusipfe jamdudumante , idem pnedixerat, Befui amorisigneloquens dicebat .• Ignem vem mittere m terram, ^ uc ^' quidvolofitfiut accendaturf fiigitur v '+?" amoris fui ignem adco defiderabat ac- cendiintetra, quare adhuc pra:fens,& qua praffens illum non accendit in ea? quta prodigiofa ignis hujus divini pio- prietas eft,abfentiam expectare ut accen- da ur. EademverbabeneexpenfiiHud in finuant : Jgnem veni mittere tu terram: Non dicit ,. quod venit ad ferendum aut ferre ignem in terram fed ad mittendum feu mittererargumentum ergo erar,quod abfentando , primo redeundum eflct ad ccelum,unde eum mitteret. Quodetiam difcipulis fuis terminis loquendo pro- priisdixic : StAUtemabtero/mttameum foan. \6 t *d v.% t M A N D A T O. *dvos. q. d. Si ego abiero , fi i vobis re- omuihus ejufdem influenriis deftitueren- ceflero,tuncamoris mei vobisignem,vel tur.Aftita non er,t,inquit Chdllus am- amorem meum in igne mittam j ut videa- libct veftrum nou folin eadem qui an- tisquamutihs&expediensvobisiftamea tea, necfolum meisfimilia , fedlonse . abientia : & non rimeatis, ne illa folito arfhuc majora faciet opera , neque aliam fibimoreamorennnmefrigefcerefaciar, ob rationem, quam mzod me abfento: b^mirr poaus&irflarama " ^wA.WMi, W. «uarapuus. ™*jv*hmmfaciet:qHtae(, «dP«tremviA. k AmorMagdalen* , quiaadhucerat «A, Ulrima h TO daufiSa, imperfedus remedium qu^rebatavi- *d Patrem vado , fiimme confidSanda fu ne refngefceret ; r^/ww. eft. Eja Domine,quia vadis ad ,'atrem, Verun, amor perfechffimua quahs erat &quiaatuisteDitipulisabfentasJdcir- iUq cordis Chrifh , a vifu non dependet co illi majora facienr opera fuis, & ec- adamandum; imrno abfentia & diftan- iamtuisPnumfottdpotentiorerisinc»- tiaimpedaentevifum reunitur,adcen- lo,qnam eras in terra ? mkime: divuus miinreduatur.magifqaeardct Oculi refpondct amans. Difcipuli mei non cancelh(untcord,s , per quos refpirat : i^mexperienturdiftrenriam.eAquod & . hmcfit, ut cor oculoshabensapertos, ibimajores mea potentia habiturafit ju- L cnn vo V r aP ° ret ^r eXha u t , t^'' d(d ^s> qmamajoresibideJa- abfentivoro ocuhfque obdiftanuam morismeierunteftetfus Qutavado ideo clanfis , quidacadit.» Quemadmodum videbunt, quidmeaabfer^poffit . & ollafeu vasclaulunygm impofuumfine quiatamlonge,**/^*» ; hinc v'ide~ ^fculo . «ajor^fecaloie.^0 bunt quid in me operentuc diftanti*. magis «ardefat , totumque colhgens Longa tantum ad magis iUos fovendos, quandoqucrumpitur > ua cor abfens ad mag ls illos honorandos, majoremque negatafib, visus refpiratione , &non ilhs a.ftimationem conciliandam defer- nabensquamcendmmemittat , totam vient : amor enimmeus atfimationeeft amons nm&impetumintra fecolligit; digmffimus , cujufce prerium funt illa qm naturahterincrctc^acccnditurAin lungcremota: Procufe dc ulumtsfim- Prov. S u tantum(ubaiefat;utcumcoridemeum busfretium ejm v 10 capere & cominere nequear in majorcs Ex rationc Chriftum hac occafione magiique excraordmanos difrumpatur folem vocavi. Propheta illum folem Tvmm tD .AA- ^ l-i vocavit j uft ^« = Ego ver6 folem eum Tvtumquodd 1C o nonmeaeftphilo- appelloabfenti*. Lunafulioppofirain fophia fedrpfius Chnft, !;ac ipia hora occafu,ma}or & pleniorillo abfente,no- ufdem Difapuhs fuis futuros abfenris vum alium faat diem. Unde vero Luna: fu* edeftus declaranos. Prafente fu- ifta lucis fplendorifque plenitudo? difer- premo fuo Magiftro prodigmlla ope- te^c prudenter inquit Apulejus : Ouanto Anul rabancurD 1 (c, p u! l5 qu,bus,nadmiratio- longuts abu afole\ JtuLhslUuml tuftaametuebant, nc abfeme iibifole ms. Et fi ifta. folis fele abfentantis Ee z excel- 110 S * R M excellenriae funt & eff edtas, quales,qux- (o, erunt iftius Doraini , qui folem crea- •vit?|am ipfe hoc de fe dixerat , ex ore Je- remix Prophet» Putafne Deus e vicin$- tgofum, (3 non Detts de longei £rras:e vicino fum Deus,& dc longe fum Deus s imm6,fi quo modo poflibile foret,magis Deus delonge, quame vicLno&prope.- Prope enim mea oftendo praefentiam,& dejlongc meara immenfitatem. TaBs eft amor noftri Dei : veltaliseftnofterDeus amoris» Recedendo fe abfentat anobis bac hora : ut tranfeat. Diftantia tanta, Jerem. quanca de terra ad ccelum : Ex hoc mun- IS.v ij* do adPatrem; fed praefenciae ipfiuspi- gnora nonimminuuntur , pari irineris luminifque incremento potius auge- fcunt. Quia quanto abfentice fuae di- ftantix funtmajores, tancomajoresin- tenfiorelque fui funt aff- & effectus amo- ris Uttranfeatexhocmundo: tnfinem dtlextt eos. §. V. Ertium Amcw ;is remedium, eft In- gratitudo. Quemadmodum re- media efficaciora , magisplerum- que funrviolenta; parimodo ingratitu- do remedium eft amoris feufibile magis & operativum. Vis tfHcaciam illi con- feiens, maturiorejudicio & confidera- tione , eft , quod parti fuae favorabilem habeat rationem. Quod tempus amo- rem imminuat , quod abfentiaeundem frigefaciat , iniquitas eft,de qua conque- runtur omnes .■ fedquodingratitudoa- morem mutans eum in horrorem con- vertat,ratio approbat,perfuadet,& man- dare videtur. Quaenam juftior fenten- tia , quamingrato amoremfubtrahcre? o D g Tempuseft naturi» abfentia poreftefle violentia, ingratitudo femper eft vitium^ Confideratis fingulorum horum contra- riorum erre£tibus 3 ingratitudinis fortifli- mum efleinveniemus. Tempus amori tollit novirarem ; abfenciatollicillicom- municacionem: Ingraritudo illi tollit mo* tivum. ' Ita utamicus propter antiqui- tatem, & abfentiam non petclac meritum amons ► proinde fi ab amando eo cefla- mus , non ipfius demerito ,, fed noftrar iniquirati; venitimputandum : fi vero> fuit ingratus , non folum vel cepidiflimo etiani amore eft indignus , fed etiam omne odium promeritus. Dtnique tempus& abfentia impugnant amorena per memonam : ingratitudo perintelle- ftum & voluntatem. Etamorlaefus in cerebro , & lsefus in corde , quomodo poteft vivere/|exemplum quod huic con- firmandae rationi fuppetit, prxmiflis ad» huc majus eft. Primus poft Adamum ingratus ,. fuit Cain ; ingratusDto,ingratus parentibuSj, ingratus fracri , & toti ingratus naturx. Occidit Abelum, quo mortuo, jam fecu- rafifeividtbatui ingracicudo 3 vindidia, quamincorde merebatur cffenfo fecl ecce quid ad ipfum Cainum dicit :: Vox fangutnisfratris tut clamat adme de Gen. 4 t . terra : q-d. Voxfanguinis tui fratiis v. 10. de terra , ubi eum profudifH , ad me cla- mat , vindidtamque petif. Calus nota- bihsj triain Abeloinvenio motiva , ex quibusvocesillas quiddamvalde imper- fectum auribus meis infonare videntur, 5 cilicet , efle fratrem , efle Sanc"tum,efle mortuum. Si erat mortuus , quomodo clamat? ubinaminfenfi r ivitasmortis? fi eratSanctus , quomodo non ignofcit? ubinamtolerantja vircutis.ffi eiatfrater,, quo- J>. > ■ - • /" M A K D A T o; 4i j fuofHoJo vindidampeTit? ubinameft etiam prattcritos & f uturos ; omnibus ar&clrus naturae ? hic viderelicet, quam enim illis fanguinis fui pretium impen- potensfitingTatitudo,oprimxfundatum, dit. Evangelifta veroprxfentiumtan- inodium convertere amorem. Ubi tum,qui tunc erantinmundo,meminit.- amorera mvenietingratus,finecin frarre Suos^ut erant in mftndo;quhiAi vel ma- mifericordiam,necinSancl:oveniam^iec xime fuerunt ingrati. Futurinondum in mortuo filentlum in venit $ odium tam erant ,. prsteriti maxima ex parte Chri- jufta &c certa ingratinidinis. eft compen- ftura non cogno verunt : prjefentes illum facio ; utquiaunusfuitingrarus homici- cognoverunt , doctrinamiphusaudie- da , moxunum fuertt odium fufcicatum. runt,miracnla viderunr,& beneficia per- Et ftingratirudo odium fufcitac etiam in eeperunt : Sc quomodo remunerarunt ? mortuis , quo paclo araorem invenietin ipfum perfequendo,negando,vendendo, vivis - & ipfum crucifigendo. Nunquid dari Natura & ars contrariis curantcon- poflunt retributiones magis ina:quales, traria. Cum igitur ingntitudo maxi- contrariae magis & ingratx I nequa- mum fit amoris contrarium i quisdubi- quam. Verum cum ingratitudines efle tat, quinremediumilludrertium eriara nequirent atrociores, tam parum pneva- eiTetultimum, nec non praefcntiflimura lucrunr eontra amorcm Chrifti;ut(ficuc & potentiflimum , finonad rotaliterex- decaeteris jam di&um eftremediisj loco tinguendum faltem ad tepefaciendum cjus quod ingratitudines eum imminue- Chriftiamorem? itahocdocent Apho- rent,potius auxerint ; & loco ejus quod riftniartismeduca? i fkillodconfirmant averfionem &odium fufcitarent, adma- natnrae experientiaffr fed m non fuit. In- gis diligendum & amandura fuerint mo- graritudofehabetcumainore, ficut ven- tivum. tus cum igne.- ignis exiguus vento excin- Proficifcentes per deferr m ad pro- guitur;magmismagisaccendirur. Abe- miflionis rerramFiliosIfrael miraculosd Iomagisorren^us fuitChriftus, majori- comirabarui Perra, unde exibant flumma busingraritudinibus.quam flla Caini,ab aquae etiam fuccefliva?,qua Populus fitim hominibtjj fuit exagitatus : fed necfin- extinguebar. Dehocmiraeuloloquitur gula; . nec limul omnes ad hoc fufFece- Sancrus Paulus,dicens : Btbebant de con» x Cor.m. runr, utfivevivus,fivemorruus velpun- fequente eos Petra , Petra autem erat v ,+ t cTlum.de amore remicceret : Cum dilexif- Chnjius Si fuufet in eafu , in quo fta- fetfuos,quierant m mundo, m finern dile- mus, mirum non fuifler, quod Chriftus xu eos .. Verbailla ♦ tjtti erant m mu??- in Petram convertererur ; nihil euim ae- do : Oriofa videnrur , quasqueamorem que exiccat & indurar ac ingraritudo. rmgis reftringanr , quam exaggerenr. Aftquid S.Paulus in hacmiraculofain- ChnftusDominus&Redemptornoller, venir petra , unde diceret ipfam fu fle velutomniumDominus, &Redemptor Chriftum ? ipfeTextus hiftoriam refe- hominum ,. nonfolum eosquierant in rensidncbis dicer; Percutiensvirgabts Num t mundo , fed etiam qui non erant ama- fiUcemsgreflk funt aqu*. lannffim*. Pe- iO,t/.ir. *it+ Non.Iolum amavitpraifentes,fed traillaerat filex ; Percuneusvtrg* bis Ee j fdtcemi ff g S E R M O D E fthcem 5 & quod ernifit, magna fuit aqux in particularibus excellentiorem" favo- copia: EgreJJtfunt acjUdiUrgtffimdi :\ozo ribus , quibus amor tuus binos iftos ignis (qui propria infidelibus eft paenaj maximeingratosinteromnesfecitfingu- quo eosconfumeret ,exivit aqua , qua lares. propriismanibusipfispedeslavit : Milit Amoreante &poft mortem Chrifti aquami»felvim i & cceptt lavare pedes bene confiderato , invenimus , dile- Dtfctpulorum. ctum maxime in ccena fuiffe Judam: & in Animo nuncadvertite&bene notate Refurre&ione maxime diledtum fuifle quod Chrifti lavantrs DTcipulis omni- Petrum. In ccena omnes Difcipuli co- bus pedes , a&um Evangelifta defcri- mederunt aequaliter , & Judae foli bens,folrusJud£&PetrimeminitJudae: Chriftus gratiam prsftitic particula- Cum diabolus jam mijijfet m corjtt trade- xem:Et cum intinxtffetpanem , dedit fuda. foan. reteumfudas:furgttacoena,(3ponttve- In Refurre&ione aequaliter omnibus f , .26. fitmentafua. Petrr : mtjit aquam in nuncios mifit , folum vero Petrum no- felvtm , & c&ptt lavare pedes Dtfctpulo- minatim expreilit : Dtctte Dtfctpults e- rum \vemt ergo ad Stmonem Petrum. jus , & Petro Et quare Judae foli , Domine,tuquifcis& vides omnia ; ta & Petro foli favores hi particulares ? adpedes Jirdas.?tu ad pedes Petri? nun- quia folus Judas , & folus Petrus ingra- quid ped s Petri funt rlli pedes pigri,qui titudine fuerunt fingulares. In ccena te fequentur a longc? nunquid pedes magis illum offendit Judas .• in paffione Petri,illi funtpedes infideles , quirllum magisillumoftendit Petrus. Etquiaa- ferent in atrium , ubi tribus te vicibus mor Chrifti ex majoribus ingratitudini- negabit ? nunquid pedes Judae infideles bus , magis amandi facit motiva : funtifti pedes,qui ab hoc ipfo loco ad idcirco iftiduo magis fuere amati , quia vendendum te exibunt? nunquid pedes magis fuerunt ingrati. Qiiod fi amor Judaeproditoriiiuntifti pedes , qui ini- Chriftifimilisforetnoftro , ingratitudi- micostuos ad capiendum te in horto, nes forent motiva odjendi ; quia verd ducent?igiturad tamindignorum pedes amor erat fuus , ingratitudines magis genua fle&is? iftos pedes propriis lavas diligendifuerunt incentiva,& excellen- manibusetiamaquailla, quam oculi tui tilTimae benefaciendi rationes. prxtcr aliam , iarge infuderunt? ita. Inveftigando nunc omnium con- QuiatunonerTesDeus&Dominusmeus, trariorum horum erTecTuum caufam quies,nequeamortuus elTet amor,nec (quamomnes nolTe defrderare credo) tuus erTet: li ingratitudines illum mutare, & fuper eorundem dirrerentia philofo- & mjuriae imminuere polTent Quoni- phando,non aliam invenio, quam fingu- aininduobushifcehomiuibus ingratitu- larem , ex quaprocedebat tota , cor- magis exorbitavif,hinc tuus amorex- dis Chrifti qualrcatem. Drvini hujus celle.itioiemfeergaillos oftendit. Nec cordis eaerat qualitas , ut immilTae illi folum excellentiorem in actu lotionis hominum ingratirudines, igne amoris pedum , quas omnibus fuit com- fui decoclrae non aliud quam favotes & munis DTripuIis ; verum etiam beneficia diftillarent. Ipfe Domi- nus M A H P A T O. lz j nfls ore Davidis conqueritur, quod in & aquamSacramentumBaptifmi, £ qui- cordibus hominum beneficia feminan- bus formatafuitEcclefia, deJatere Chri- do , ex beneficiis magnis , ingratitudi- fti, ficut Evade latere Adnmi egrefla, nescoiligeietmajores : verum ems a- Miflas facio authoritates , funt°enim mor C quod modo dico ) eafdem ingra- trita. Si igitur fanguis ifte,& aqua ifta titudinesin fuocorde diftillando ex in- gratitudinibus m;iximis,majora educebat beneficia. Illudjam vidimus in exem- ploChrifti vivi , & refukitati .• idem pect-usintrando Chrifti gemina fuerunt mortis fuaeinftrutnenta : quomm pa&o de eodem nunc exeuntia , geminavi- tae noftrse funtelementa/ quiahsc excel- majorenuncftupore in mortui Chrifti lentiflima cordis Chrifti eft qualitas , & videamusexemplo. ficimmutanturin eo , & convertuntur Mortuoin Cruce Redemptorilan- hominum ingracitudines. Contume- cea peausaperuerun:,exquo,teftefcrip- liae commutantur in beneficia , injuria foMi% at&ftxivit fanguis & aqua. Sedqnis in mifericordias, facrilegiainSacramen- iftefanguisincorpore,quodjam effiide- ta , ingratitudines fummaj diftillantur rat totum ; & quamam ifta aqua in mor- in amorem .- Conmmelia invertttur , in- tuo,pra;fitimortuo?necaqua,necfan- quit Theophila&us. guiseranthocquodfuerant. S.Cyril- Quonam veromotivo , amor idem lus Hierofolymitanusinquit , fanguinem tam prodigiose prodit ? num fortaffis ob illum fuiiTe, quem fuper fe induxerunt , Centurionis converfionem , qui Cruci- quimortem Chrifti procurarunt ; San- fixi agnofcens Divinitatem , publice il- .guiseimfupernos:8c aquam illam fuif- lumDeiFilium fuit confeflus : Vere Matth. Iheoph. Matt. 3-7*V.lf ibidem t V.2\. S. Cyrill Hieren. €en.6. v % &. TertuU. S.Chry r ofi. feaquam , qua Pilatus manus lavit quando condemnatum morti tradidit, ae/ua lavit manus coram populo. Ver- ba San&i fum brevia fed chra.-Erant h&c duo de latere , judicanti aqua , clamanti~ bus vero fanguis. Et quoniam injuria illa tam impia fuit & barbara,nec non in- gratitudo tam atrox & inhumana, quid Filius Det erat ifte ? Num forfan ob compunctionem & paenitentiam eorum, qui de Calvario revertebantur pe&ora tundentes .• Percutientes petlcra fua revextebantur ? Non. Motivum amoris in duo maxima beneficia , toti- dem maximas convertendi ingratitudi- nes , fuit alia adhuc omnibus major mirumqtlod Chriftusillam pro meriro ingratitudo. Omnium ingratitudinum fentiret;& quodfficut de aqua dicitur maxima, quam in Chriftum exercue- diluvii, taElus dolore cerdis tntrinfecus) runthomines , fine controverfia fuit eademaqua& fanguis idem ad cor uf illa lateris e|uslancea faclra percuflio : que penetrantes , ibidem ad mortem aliaeenimomnesin Chriftum coramifTx ufque cenfervarentur ? iftud fanguis ille fuerunt vivum , & lancea; percufllo non & aqua in cor Chrifti mtrantes fue- folum contra Chriftum mortuum , ve- rant. Exeuntes verd quid fuernnt ? rumetiamproeorundemhominumfalu- Tertullianus, S. Chryfcftomus, S Augu- te mortuum , qui hoc modo toleratam ftinus , & communirer PP. fentiunc, fan- pro fe mortem remunerarunr. Hinci- gmaem fuifle SacramentumEuchariftia;, dem Dominus in pfslmo,quo omma Paf- fionii 17.V-S. Luc.ts' v.+$. rrr Sumo Di fionis rormenta referunrur,aframex feu lancex tanriim i&u&percuffione Ube- PCal ii rari P etiit • Erfte "f rameA DeHS a *** mam * tneam. Nonpropterdoloremahascor- pon fubeundum , quod jam erat moreu- um ; fed propter horrorem,qui jam ejus fenebar& penerrabaranirnam ,tamfi.M — r _ --- x - Divinus Magifter Difcipulos luos meoscontnftandos,quammeasmeliora- vidittriftes, &quidemfatisjuftetalini- tiones ad iplos laetificandos , ratioeit. foan.XAfi v 4 ^g. mirum cafu; eorumquetriftitiamadmi- rans,ait : St dtltgerettsme,gauderettsutt- tjue^ qutaadPatremvado, tfuta Pater majormeeft i Ex triftitia hoc cafu non congrue fatisinferrividetur , quafiillum non amarent. Imo Domine, quia te a- mant , difceiTum tuum tam tenere fen- tiunt , & tua eos abfentia ade6 contriftac. *Non fic inquit Magifter divinus. jam illis dki, rationem & motivura allegaviPa- quia illi aniant fe : meliorationes ver6 measminus valere ad me laetirkandum, quam abfentiam eorum ad me contri- ftandum, ratioeft, quia egoamoillos, Hoc quodillos contriftat , ut in amorem tranfiret , laciitiam efle oporteret: Quodque rae lxtificare debere videtur, quia amor eft , mecontriftat, Porro cura duo hi afFeaus laetitiae & triftitiac adeo contra fe invice pugnens, & utriuf- oue M A N 9 A T O. que objecta ta infinite difcrepenr, quan- tum Pacer difFcrt ab hominibus ; quod tam immenfie laniciae confiderata ratione adhuc locum & pondus habeat triftitia : Ec quod ingaudio & jitMo eundi ad Pa- trem,veluc ia mari auc dilu vio non fufFo- cecurfeifus dereiinquendihomines? in foloHominis-Deiimmutabilicordetalis inveoiii poterat conftantia;& in folo ejus amore talfs firmitas. Agedum pun&umhoc , &texcum in omni Theologia; rigore rire^ urgea- mus. Anima Chrifti Domini in hac vi- ta.ab incarnacionis fuae inftanci , femper Deum vidic/emperque beaca fuit,abfque ullius momenti incercapedine. Quo- modo igitur eadem anima , eodem tem- pore, tamexcreme poterat contnftari? Irifiis eji anima mea ttfque ad mortem ? Theologicum S Thoma , declarando quomodoid efle poterar,inanimapar- tes diftinguunt , quamvis non habeat unam , velucparcemfuperiorem, quae eft intelle&ualis ; & alteram inferiorem, quae eft fenfitiva, Ec hoc modo divifa de fe ad fe eadem anima Chrifti , eodem tempore efle poterat(& erac ) Ueta & triftis finaul; laetainpartefuperiore, & fumme laeta veluti beata • & cdftis in par- te inferiore, &fummecriftis,velucicam defolata,& arfli&a. Vidiftime aerem nu- bibus groflls & denfisobdu6tum & clau- fum.qua; omnes folis radios repellendo locumluci non relinquunc , ucfenobis communicec ? hoccaiuparsaerisfupe- rior refpiciens ccelum coca ferena eft &kra ; &parsinferior , qua? cerram refpicir, coca obfcura & criftis,neque di- verfo,fed eodem cempore. Eodem igi- turmedo , &cemporeanimaChriftiex parte fuperiere , veluc gloriofa erat fum- zi7 mekca;5cex parte inferiore veluti af- fMa,&in tantura affliaa, erat fumme triftis. HzarTeclus& effeclus centrarii ani- mam occuparuntChrifti , in quantura comprehenfor fimul & viatorerat;eof- demquein animaChriftiViatoriscantura copulavit amor , utrum miraculo majore nefcio. Reditus ad Patrem , & receflus ab hominibus , ambo fuerunt Viatoris actus.- & cumobjecta caminfinite diver- faeflenr& ina?qualia , quaremelioritas primi non obfcuraret effectus fecundi, quos fecit amor ? vel divifit animam a- mantis, quas dividebatur, una parte data Pacri,alcera hominibus: vel eam totam dedit hominibus,& totam Patri fine ejus divifione, totam hilarem, quia ibat ad ii- lum; vel totam rriftem, quia deferebat nos. Affe*fer. E t £. , vangeliftascribuseumvicibus orafleno- C * tant,cotidemque vicibusDifcipnbsinvi- l ^" v **' fifle : Iteru abittf$ oravit terttkm q m cS. MattiW..E> vemt tertw&ait ///«.dicit Matth ' Ff 2' S.Mar- ' 4 V M Mare. Lttc iz. 2z g S E R M S.Marcus. Itauteodemorationiscem- pore a. i atre rediret ad Difcipulos , & a Difcipulis iret ad Patrera : & toties a Di- fcipulis ad Patrem,quoties a Patre ad Di- fcipulos. Nunc cognofco Amms Di- vinequam jufte dubitaverim,urrum tuus- tibi amor animam inter Patrem & homi- nes divifuTet} velutrum ilk &homini- bus totamillamdedilTec. Quandotertio te ad Patrem ire , totiefque ad homines redire video, non tancura divifa mihi vi- detur cuaanima;fed,quod plus eft,in par- tes divifa aequales. Defiderium vero au- dienti quod oftendis in una , & dolorem ejusquem fentisin parte altera dubitare mihinonlicet , quin tota loquaris anima, & totam illam tuus tollat amor quando vadis,& totam ferat quando redis. Sed quo pacto fieri poreft.ut tota fit & eadem, viistam diverfis, & terministam oppofi- tis.?quando feceftifti aDifcipulis ad oran- dum Patrem, incerftitiumilludS.Lucas defcribic fuiffe , Quantumjatlus efl lapi- dts: porro lapidem videi.res afemetipfo jam tendere furfum, jam redire deorfum, quid diceremus ? non fine fundamenro diceremus , lapidem iftum duo habeie centra. Num igitur , Divine Amans te volente , aut permittente idem nohis de re 6c cogitare & dicere licet? quando va- dib ad Pacrem,eemrum tuum unum.dice- niusLfTc Patrem Ut trahfeat exhoc mun- doadPatrem: Ec quando vemsadho- mines, alrerum centrum fimihtertuum hominesefTediceinus .' ln fnem dilextt eos. Utrum tantum affirmare aufim,nefcio. Hoc folum dico xque parum objecti me- liorationem operatam fuifle , aut ad tnut.indum , 6cimminuendumamorem Chrifti poffe, Et uc difcurlum hunc,ficut o D t & cazteros! contrario concludamus effe- 6tu,addo, non obftante,quod Pater infi- nite majus meliuique exiftat objedtum, tantumabfuir,utobje£tum vincendo ad fe inclinaret&rraherecamoremutt amor potius vincendo ad fe attraxerit obje&u. Etquopacto ? Efficiendo,utidem ipfe Pacer , quiobjedtumdebebaceiTe aman- cis,eciam amator elTet hominum.Etquan. do hominesfibi videbanturdifcedentis Filii petdituri amorem , non folum inte- grum confervarunc amorem Filii fed in- ruper de novo amorem fibi acquifierunt Patris.Audice,&:obftupefcire.Amor,quo Parer&Filiusfeamant , efttalis,utficut funtidem per naturam , fimiliter idena fint per amorem. Et Filio ad Patrem re- verfoquidaccidir ? eademamoris unio fic crevir, & rali fuitmodo multiplicata, ut non folum Chriftus & Parer inter fe;, fed Chriftus , Pacer , & omnes homines manferincidem Ecfidem <3c imaginacio- nem effugeret tale unionis extremum,niri Chriftus ipfe hoc declararer , prout ea- dem hoi a declaravir. Chriftus Difcipulis fuis valediceUs abfoIura ccena facra , ad- huc raenfa? accumbens hanc adParrenT fuum fecit orationem : Nonproeisrogo f oan 'i7* tantttm , fed& proeis^ut crediturifunt v *2-°-& per verbum eorum tn me , ut omnes unitm », Jint,ficut tu Pater in me y & ego tn te, ut & ip/i in nobisunum fint. q.d, Non foium te rogo,Pacer mi,pro paueis iftisDifcipu- lis prsfencibus/ed pro omnibus, qui eo- rum mediance doctrina,in me func credi- ruriCquiomnes IuncChriftiani)& quod te rogo, eft,ut fieutnosper unionem a- moris unnm fumus-,7« tn me,&Ego in 7 gi((\ue amandosiUt tranfeat ex hocmun<* egoclaritatem quam dedifiimihi^dedi ets 9 doadPatrem\mfinemdilexit eos.. Kt unum ftntficut nosunum fkmut,Ego i» eus , & tuinme ,utfintconfummatiin | VII» unum. Uterque Textus ram eft clarus uttommentatione non indigeat : verum Y— Cce fideles , quomodo nullum re- pro majore latisfactieneomnium , do- j™? mediorum.quxfinire&imminuere Ctiifinmm,qu£fo>MaIdonarum aufculta- A — folent amorem : nullum contrario- te , cujus quam fingularis fit authoritas, rum quse illum impugnare folent & vin- quotquotScripturamlegunr, noverunt; cere, efiicerepotuerit, utintenfiffimus Mald, Senfm efi (inquit ille) ea rattone fieri , ut amor , quo Jefus nos amavit & amat,ne- cum Pater tn Chnfio unumfiu,$3 Chnfim dutn frigefceret , aut imminueretur, fed unumcum Dtfcipulis ; £■> Dtfctpult nnum ne pundto quidem unico remitteret : re- tum Patre , tdefi cum Deofint, qua uni- medierum potentia folum ferviente ad tate nullaptteft cffe major. Oficompie- illum raagis accendendum, &conrra- hendere nobis daretur , quam altu 5 quam riorum violentia deferviente ad fortius divinum, quam inacftimabile fuerit iftud de ipfis triumphandum. Amor ipfius vi- ultimum & fnpremum amorisChrifti in- eit Tempus , vicit abfentiam,vicit ingra- ventum quodantequam operarecur om- titudinem , & abipfaetiam jamtamin- nem cxcedebat imaginationem; &poft- ccmparabilis melioritate objecti non quam operatum eft omnem humanum potuit vinci.Nofiranuncobligatiojudi- excedit capcum.Paterin Fiho, & Filiusin cet, quandoquidem eidem cedunt amori Pacre,Paur &Filius in homine;& Homo omnia concraria,mrum fas & ffquum fit, inPatre&Filio cum perfonarumtrinita- millireflftant fmVEtinhora, quaarsoie ee,&amorisade6perfectiunirate,utipfe finetemedio,ipfe morituramanSjUtrnm Chriftus eam vocaverit confummatam : deceat ipfi negari corda eorum,pro qui- Egomets^tutnme.utfint ccnfummMi bus moritur?/\memusillum quinosama- m unum. 5cd nec ipfi Apoftoli tale tunc vit tantum; nwllumq; tam potens fir con- comprehendere poterant unionis&a- tiarium , quednos a perfeverandoin ip- • mons extremum:& hinc illisChriftus di- fi us amore reti ahar. Si ille nos per unam xit, quoda Spintu S. illuminati hocfo- tot£mamavitaw,itarem,quomodonos • renrccgnicun: Jmllo dtevos ccgnoficetts y ipfnm non paucis & tam bievibusficut fttia egofummPatremeo , tfvosmme, ncftra: funt vita^maremusdiebus? Vir- &egomvcfos. ConclufiomVigiturloco tutisncftrarinfirmitasavitiorum noftro- manear , quod obje&i melioritasXhrifti rum faltem ccnftamia difcat:& cum tem- erga homines mutare ncqoiverit amo- pusnonfufficiat adnos convertendos a* rem,proeoenim ut illummuraictin hoc peccatis,nontamfacileprsvaleatadmu- iplo ad Patrem diiaflu , illum eater.u* tandum deeis dolorem.Nonhabetamor 5 ncfter SiRMoDeMan&at», nofter abfentiae contrarium vincendum; didic : & deeenserit & confultum.ut no$ cuia eundem Chriftum,& qua Deum,& iUum contumeliofius commutemus , 4c «ua Hominem/emper habcmus praefen- viliore pretio vendamus ? tem : & fi praefenria ipfius non fe viden- Ah Domme,folus amor tuus , qui re- dam exhibeat &culis,non fiat amorem im- medium non habuit, amoris noftri infa- minuendi motivum , quod augendi dcfi- n ii s mederi poteft, Medere tot caexitati- deria fuit inventum. Singulisrecorde- bus,medererotftultitiis&inconftantiis, itjurhorisillius , quihodiehachorafe- mtderetotpcrditionibus. Etperamo- metipfum totum dedit nobis>& cras ante rem f q U o nos amafti in finem, finem om- hanc horam pro nobis morietur in Cru- n j s aC cipiat atnor qui n©n eft tuus. Hxc ce. Illedetotingratitudinibus nosmag s e ft }am abilisJefu,hfcfolaeftgratia,quam amandifecitmotiva , &quaredetot& provale , inhactuaultinuatepetimus tamimmenfis beneficiis ipftus nos non hora.Memento,infiimeDomine,quodin faceremus idem?nunquid tam bonusDo- u l t imis agas vitas anguftiis ; ne in ruo no- minusadfeoffendendumnosfecit ? O ft r i oblivifcaris Teftamento. Legatum qualisingratitudo,taminhumaiia!6qua- q UOC J a^ua liberalitate fperamus , velut lis ingratitudo tam indigna f eris, nedum f erv j } & eleemofyna,quf m a rua petimus hominibusration.s ufu prarditis I Qui te mifericordia, velutpauperes &raendici, creavit , quiredemit,quitantumte ama- e ft 5 utnobisrelinquas,dumnosi-elinquis, vit,ipfum non amascQui (anguine fuo ti- a liq U amamoristuipamm Crastibi cor bi acquifivitcflelum,& quoticsipfum of- divident;ex eonunc partirenobHcum ut fendifti,toties te extraxit ex inferno,uun- toto te corde amemus. Eheu quantum in quidanimus tibi&cor eftadipfumde- hacdolemushora,&femper,quodrenon nu6 offendendum » Quid amamus,Chri- amaverimus, ptout debuimus ! nunquam ftiani, finonamamusjefum? quodnam a mplius,Domine,nunquamamplius. Te «Jignius amons eft objeitum ? quodnam folum hodie & deinceps amabimus : & objeftum non dicojxquari , fed velaffi- quamvis tot & tam fuprema concurrant milari illi poteft/ nonne omne pulchrum amoris motiva/olummodo Te,& quiaes ipficomparatumeftfcedum ? quicquid quies, amabimus. Ita hoc firmier tuo magmficum,cum illo collatum vile eft & promittimusamori, & ita de tua confidi- abjeCtum Quodcunquealiudbonuin, musgratia, & tantum , ut te ster- lionmfieft mendacium.nndignamur illis, num amemusin Gloria, qui Chriftum pro malefico commuta- Amea. t unt,& ei, qui tam vili ipium pretio ven- SERMO -«8H* Hft&k Hft m¥ #» S E R M O SPIRITU SANCTO. Di<5his inCivitateS.LudoviciMaragnana^in Ecclefia Soc. jESU^occafione qua ingenseorundemReli- gioforum Miffio in Amazoniam pro- ficifcebatur, lUe vos docebit omnta } qu&cunque dixero vobis. Joan. 14. §. I. Odie jam fexta vice an- no pra:fenti , & duobus practeritis idem iftud myfterium me praedi- careaudiftis ; fed non tantum fexrae erunt vi- ees , quibus ScVos &Ego experirnur, quod hasc terranon refpondfntem tam continuatae cultura? reddat fru&um. Si feminata in ea do&rina foret noftra , in- fitmitatirationumneftraiHm , affeclu- umque noftrorum tepori,rec-non femi- moituae veiborum noftrorum efficaciae caufa imputari poflecfed aliter (e res ha- bet. Chriftus in Evangelio hoc dicit, foan. \+> Sermonem qnsm wdiftu non efi mettt,Jed v.14. ejus qttl mijit me Tatris. Idem Pr«di- catovibus ©mnibus , faltem ex hoc pul- pito auditis , dkere licebit : Sermones, Veritates , DocTrinaquampraedicaraus non eft noftra,eft Chrifti. Ille eam dixit % Evangeliftaj illam fcripferunt : noseam recitamus. Si igitur toties recitatione* continuantur ; cVprxdieataanobisdo- dtnnanen eft noftra, fedChrifti,quare tam par um tx ea prcficiunt & addiicunC eam audientes ? propolitis in verbit hujus tam novi ftuporis refponfurn ha- bemus. Ille vos docebit omnia,qu&cunquc dixe* ro vobts.Sp-.titm S. ( inquii Chnftu> ) vos docebu omnia quaecuoque duu vobis. Ter- S E R M O Dl .. n Tcrminorum rotate dirferentiam , & fecus, Spiritas S. illuminat inmnfecus * q uantum dicere , aut 'docerc &lfe$atjvi- fi vocibus tcndentibus ad aures , r.idulu- *J* iebit s NondicitChiiftus.SpiritusS. cis lpfiuscordapenenant, mox conver- f X hucvobisdicetquoddixi:neque dicit, titurmundus. ItahocipfodieHierofo- betC/ A. £^ ntus s,vos docetwf 'hoc qao&X&p lymis evenit. S.PetrusexHierofolymi- cumO- v p r ^dicator quippe quamvisfit tanoegreflusccenaculo,divino hoc in- rtgtna- t d ic it; Docens eft Spnitus San- flammatus igne , quendam ex Joele Pro- <5tus. OuAasdicit-.^udcun^uedtxe- phetaaflumptura locum cxphcat & de- rovobis: SpiritusS. docet, z>« Mce- cIaratpopulo:cumqitePopulus,cuipra> btt «wwa.Magifter inCathediaomnibus dicabat, idem illeefletobftinatus & cce- dicit.fed non omnes docet. Dicit om- cus , qui paucos ante dies Chriftum m nibus mam omnes audiunt: fed non om- crucemcgerat, ejufdem ad tria milha nes do*cet ? aliqui enim difcunt , alii non. pradicauonemoti , ipfum verum Dei Ej- Quamam vero diverfitat:s hujus eft ratio, lium eonfeffi. ad fidem funt eonverfi. O fiMaeifter eft idem , & eadem do&rina? admirabilem Lucis Spirirus S. effuaci- Quiaad difcendum non fufficit andire amlonotabilem&veftram&meamcon- tantumforinfecus,necefleettpercipere fufionem 1 Pifcator aliquis pratdica- interius.Luceinteriorimagna, multum; tionetantumuna, & Scripturae loco modica parum : nulla , difcetur nihil. tantumuno , hodiema die in fldelium Idem nobis evenit ; dicimus , (ed non triamillia converrit:&ego eodem die docemus , quialoquimur exterius | folus qunque&fex pnedicationibus, tor Scn- Spidtus S. docet , quia illnminat interi- pturis , tot argumentis,tot rationibus , • us ;Miniftertafortnfecusadjutoriafunt, tot evidentiis , ne vel uni perfuadere cathedraminccclobabet^mcordadocct: polfum Chriftiano. Hujusautem ratra inquic S. Auguftinus. Idcirco Chriftus eft , quia ego verba facio , & Spiritus S. S.Aug, p^aicaRdotantumiconvertit tam pa- noftrx defe&u difpofitionis , illumi- rum.SpiritusS. non illuminante intrin- nando non conctirrit. Divine Spiri- fecus , totum dicere , quantumcunque tus , ne quifo , indignitas mea , anima- fic divinum.eft dicere; Qtucuncjuedtxe- bus iftis , quarum amore de ccelo in ter- rovobis: vocibusver6exterioribus P in- ramdefcendifti,fru61tn Ian6ti!hmi ad- teriore luce ipfius adjucis,mox dicere cu- ventits tui obicem ponat ! Vent S. Sptrt- iufcunquedemum,ttftdocerejquia fo- /*/ , tfemttte ccchtus Ittcutud radtum. LsSpirttusSYeft qut docet , lilevts VeniDomine.&ecoeloefficacem lucis j oCe [ lt tuseradiumnobis immitte, non propter " Quarc SpiritusS.hodiefuper Apofto- noftramerita, qnorum indignitatan ag- losnon mliuguistantum , fed in linguis nolcimus; (ed proptcr infinitam boni- igneis vobisapparuifle videtut ? Quia tatemtuam, & Sancliflimaz Sponf* tua; lingu2loquuntur,igmsilluminat. Ad interceflionem. AveMaria. convertendasanimasnon fufficiunt tan- Jf. II. tum vei ba , fed cum verbis lux eft necef- fLle voS doccbtt omma. Chtiftus di- fana. Si Praedicacore loqtisnte forin- i cicApoftolis,quod SpiritusS.eos doce- bit. Spiritu Sancto. i^l bic. Ec quod fic Ch.riftus , & quod & difpertiu UnpiricuiS,quieft cercia , fonam diwnam .cuinon amor.fedfapi- Amor, Quo fuppolito perfona Spi- entia attribuicur : & ad fecundam , alre- ncus Sanfti docendi officium perfonae ram fimilicer divinam venire perfonam, Fihjcommendaredebuifleviderur;&non cui non fapiencia fed attribuicur amor. Fihus Spiiicui Sando. Quod Amor Addocendoshominesdoclos&policicos docendi officium commendec Sapiencia?, modieus fufficic amor , mulra requiritur bonum eft;fed quod Sapiencia idem cem- fciencia : ad docendos vero hotmines bar- mendet Amori : ille vos docebttl hoc cafu bares & incultos , modica quamvis fuf- nc:quiaaddocendos infideles&barba- ficiacfdencia,multusmagnufque requi- ros, iicetcumprimisnecelTaria fit Sapi- rituramor* emia', multo nihilominus magis neeefla- Spirims San&us hodie defceudic ia rius eft Amor. Ad docendum necefla- linguis, ad formandos Apoftolos in Ma- rium femper eft anare & fcire; giflros &Prcedicatores; fed quorum ? qmaquinonarnat , non vuk ; &qui IpfeChriitus,quipi-sdicare illos rnifir, . nonfcit, nonpoteft.-iftavero fcientiae idexpreffit ; luntes m mioidum um- &amorisnecefEtasnonasquali femper verfumpr&dicate EvangelwmommCre- l6, paflu ambulat. Ad docendasnationes atura, Domine ,omnicreaturar?(con- Fidejes & Polickas, majore fem per fci- fideratio eft Beaci Gregorij Papje ,)frio e- entia quam amore opus eft ad docendas quidem creaturas effe homines ; fed & a- vcronationesbatbaras&incultas,major nimaliabruta r arbores & lapides funt iemper amor,quam fcientia vel fapientia creaturac. Si igitur Apoftolis omnibus requintur Perfona fecunda Filius, & praedicandum eft creatuns, nunquideti- tercia SpiritusS. utraque ad docendas amprsdicandumeft brutis ? nunquid ialvandafque animasin mundum venit ; praedicandum eft truncis?nunquid etiam Fihj veromiflioad Gentem fidelem&po- praedicandum faxis Vetiam, inquit Chri- hticam; & Spmtus Sancti miffio ad om- ftus, Omm Creatur&: non quia Apoftolis nesNationes barbaras&inculcas prima- pracdicandum erar Iapidibus,rrunci S) & no fmt dire&a. Fihus ad unam cancum brucis; fed quia pwdicandum erac om- Nationem fidelem& politicam fuit mif- nibus nationibus, & linguis barbaris & fus, adloios nimirumFihosIlrael.ficut inailtis mundi , quas inter inventurie- iplemet Chnftus de fe dixit: Non fum ranttamirrationales velut bruta,tamin- . mifjus , mfiadoves^utperierunt, domus fenfitivos velut truncos, nec non tam in- /fruet SpiricusS.principaliceradNa- duracos&ftupidos ficuc lapides Ec tionesmcultas&barbaras,quiaad om- quod Apoftolus erformare & emollire nes omnmo Nariones mundi fuic miflus; aggrediatur lapidem , erudire & fieurare proptereaemmintantadelcendit& ap- truncum,,nftruere & racionis ufu im- paruu diverhrace hnguaru; dpparuermt G g buere Pars JJI h ■ Ioan,%l. m S 1 R M O D E buerebrutum,ecceannon fmgularisad PafeendaeS Petro oves,erant uni- hoc Dei amor requiratur | in aliquo eo- verfi mundi Nationes , quas Chnftus ex i u ^„;^ P Nimiis omnimundoeratcolle&urus.ut exom- rundemhoc videDimus. ■.-.., c ., , ac , Paucis ante diebus, quam Chriftus A- mbus unum faceret ovile,quod e ft Lccle- poftolosad prxdicaudum mittetet in fia.-f U bunotanturBP a ftore,quieftS.Pe- mundum , hanc S. Petro propofuit quar- altas oves habeoqut non funt ex • ° ftionem- Stmon loannis ddigts me plus hts} hoc ovt/t, (gtttas oportet me adducere >& • • refpondit Petrus Domtne,tu fcis vocemmeam audtent,&fiet ttnnm ovtte, Jaamote. Quo audito,eandem Chri- ^unmPaflor. Ita utGrex.quemChti- Ls repetit quxftionem : Simon Ioannts, ftuscommendavit Petro, nondum efiet WeademPetrusfubmif- formatus, fed adhuc forec formandus , fxoicrdpondivTufcts^utaamotc.Qno ovefque nondnm manfuets, fed adhuc refponfo fecunda vice audito eandem manfuefaciendae: erant Lupi,erant Uih, Chriftusterti6iteratqua:ftionern,&af- erantTygrides , erant Leones , eranr ferenreTextu, Contrtflatm eft Petrus, ferpenres, erant diacones, erant afpi- autaMxttetterttoamasme} verc hxc des.eraut bafilifci mediante Prardica- miteria&inftantianonvulgaremindu- tionein oves convcrtendi,Eranr Natio- eerepoterant anxiccatem. Prima mihi nes barbars & incultar; erant Nacio- frontcverbaiftalegenti,iftaamotisto- nesrersfc indomitar ; erant Nationes tiesrepetitaexploratio id refpicere fuit crudcles & truculenw ; erant Natio- tifa quafiChriftus Petro Hierofoly- nes fine humanuate , iine ratione •, & rnampergere,Caiph* intrarepal.uinm, plurim» earumfinelege , quas mediante ineodemque ubi negaverat loco, retra- Fide & Bapuunoreddi debebant Chn- tk,ismeSt8id,li*is rem& moleftiam , Ievem rolerabiiem- ^^^,ideft,quamomne S /ica,Agite f que reddideric amons vehementia : SrlRTTt! Gen,2$. Amoris magnitudim* Porro fi ad v.2o t pafcendasoves manfuetasneceflariuseft amor,& amor ingens; quid non require- tur ad educendas oves feras e dumetis adeas cicutandas & attemperandasao- ftrisalimenris , afluefaciendas vociPa- ftoris,ad obedicndum Pedo paftorali; 8c fuper omnia animosc fe exponendum fascibus earum & dentibus, quoufque adhucferx ftint& nonoves ? Sirequi- ritur amor, utquis Paftons fungatur of- ficio , erga oves qua? pafcuntur in pratis, & bibunt de flumine ; quis quxfo necef- larius critamor , ut quis Paftorisfubeat orricium , ergaovesquajfuumquando- que devorant Paftorem , ejufque fangui- nempotant ? Hinc tertia viceChriftus de amore incerrogat Pecrum: hincSpi- ntus S.Deus amoris hodieiftos Paftores, iftofqueMagiftros formaturus advenit; & hinc Magifter divinus , fuos hodie Difcipulos de fapientias fchola , ad amoris fcholam traducit .• llle vosdoce- bit. k. III. AGedum , do£trinamiftara univer- lalem ad particularem Terram , in qua vivimus applicando. Dtco ; quod li aliis in Terris , Apoftolis eorum- que in minifteno fucceflbribus , magnus amorDeieft neceflarius ad docendum; in hac Terra , & in his Terris multo ad- hucmajor , quam inullaaliaamor Dei requiritur. Etquare ? obduoprinci- pia : Prim6,ob Gentis qualitatem.feu in- dolem : fecundoob linguaruradifficul- tatem. Primopropter indolem Gentis ; ha- rum enim Terrarum natio magis eft bru- } $anct®„ ta , magis eft ingrata , inftabilis ac refra- <5fcaria , diffialioriique eruditionispra; cjeteris mundi nationibus. In hujufce probarionem fufficiebac quidem expe- rieatia:fed infuper (quis hoc cogitaflei.'j atteftacum habemu', Evangelicum. Mo- dum & formam quaChnftus Difcipulos in mundummifit, EvangeliftaS.Marcus defciibens,inquit : Exprobravtt incredu- Ma.rc. htatem , & durttiamcordis^uiaiis^ui 16 v.14. vtderant eum refurrexiffe non credide- & runt : & dixtt tllis : euntesinmundum untverfum pr femper inftrendum, Sakcto. pfl quod jam eftnatum ,fubpcena, quodo- leum perdetur &opera. Stella,qu«E Ma- gismOriente apparuit,ad praefepium jam dedudis difparuir. Quare ? quia Genti- lium plurimi ex Orien te , aliifque mundi pai tibus,annunciato fibi feu demonftra- to a Prajdicatoribus Chrifto jam idonei funt illmc difcedere,illofque lelinquere. Hoc pa&o S.Philippus,Can in il- lis utiquequadns, inillisatique hoico- rum poitiabus bina viderscis effigiata- rum ftatuarum diverfa valdegenerajalias exmariinore,aliasexmyrto. i fformaca ex marmore fbcua operofi eft laboris, magnique rnoliminis , ob materiae *,8 duritiem &refiftentiam;femel vet 6 per- fetta , ad figurse fuae eonfervationem.ne raanusquidemindigetadminiculo : fta- tua vero exmyrto , ob ramorum fleKibi- Kta«em,fiuelabore conficirur ; continua ver6 reformatione,& labore.ad fui con- feivationeni indiget. Si hortulanus cultricemmanura fubtraxerit.vel quatri- dui tantum fpatio , ramuspullulatqui oculostransfigit; pullulac alius ; qui au- res deformat;duo pullulant.qui quinque digitosin feptemmultiplicant;& quian- re apparebatUomo, viridemmyrti con- fufionem refert. Ecce differentiam in- ter has aliafquenationes in dffl&rina Fi- dei occurrentem'. nonnullae danturna- tionesnaturaliterdurx,obftinatae,& im- mobiles.qus difficulter fidem recipiunt, prsedecerTorum fuorum erroribusmor- dicusinhserentes : armisrefiftunt.intel- te&u dubitant, voluntate repugnant: di- fputant , argumentantur,opponunt,nec nifi fummo labore adfubmittendumfe cedendumque adiguntur : femel veto vi- &i,receptafemelfide,ftabiles & immo- biles marmorearum adinftar ftatuarum in eadem perfeverantes,nulhus amplius laborisindigent fuccurfu. Vice ver6 versa aliz dantur Nationesfquales & hc funrBranlicseJqu* docilitate & facili- tate magna propofitam fibi do&rinam. nihilopponendo , non argumentando contra , nihil dubitando.nedum refiften- do promptiflime recipiunt; fed my rtina- rum funt adinftar itatuarum, quss hortu- lano fubtrahente manum & forficem, artificiose indu&am fibi amittentes figu- ram , fylveftrem fibique nativam rein- duunt fermam. Hat ftatuae non inter- mifsa Magiftri fui indigent afliftentiS; nuncutabfcindat quod oculos impedit, o D f ut non vifa credant : nunc circumquaque amputet,quod aures t bftruit.ne prssde- ceflorum fuorum fabulas atidiant : nunc folicitepraefcindat , quod manus pedef- que feducebat , ut demceps ab a&ibus, confuetudinibufque barbarisabftineanr, Et hoc tantum pa&o, costra naturarn la- borandotrunci , humoremque radicum, rudibus & fylveftribu? ilhs inplantis non naturalis,fedinfititiaforma ramo- rumque compofitio confervari poteft.^ Ecce rationem , quare dico, difhcilius efle Gentilitacem hanc , qnam aliar» quamcunque excolere mundi : nifupii adftiteritis , perit labor, ficut ille S.Tho- mae : utque fructum afFerat labor,majore efficiendu eft labore,qui eft,illis afliftere: afliftendu eft illis femper,& infiftendura, enndem iterando laborem,planr.indoque jam plantatum, eandemq; repetendo do- drinam ; & nunquam ab opere relevan- do manura,quia operi etiam jam perafto femperapplicandavenit. Prxdicatores Evangelici in hac formai.da mundi parte gerere fe debent, ficuc in creatione con- fervationeque Univerfi fe D.us geflit & gerit. Dcus creata omnia (extidui fpa- tiocondidit : illifque jamcondms quid fecit , &inpraefentemufquediemquid facit?Chriftus id dixit : Patermem ufque J oan . f . modo operatur, tfegooperor A mundi v , 7 , exordio in praefentem ufque horani , ne admomentumquidemtemporis , Deus manum ab operc fubtraxit • eodemque quo Deus mundum condidit adtu, ipfum femperconfervavir,confervar,conferva- bitque ufque in finem. Er nifi Deus hoc fecerit , fi deftiterit , fi vei ad momentum manum ab opere amoverir,eodemmun- dus momenro peribit, in nihilumqnere- digentur omnia tot annis peife&a. Par omni- cmnino novce hujus mnndi partis in ipi- ritualibns eft conditio; firoilemque labo- rem & induftriam huie impendereopor- tet eos, quicunqueconverfienemrefor- mationemque ejus in fe receperunt, Ad creandum , paucisfufficir Iaborare die- bus ; adconfervandum veidnonmultis felum dkbus,& annis,fed femper aflifte- re Inboremque continuare oporter. Et i ortafle fub hoc myfterio Chriftus Apo- ftolisdixit ♦ Pr&dicate omniCreAtttrx, Non dixit,ite,pra;dicate ameredemptis, ftd prredicate arae creatis ; redemptio enim diei unius fuitopus , creariovero , dierum omnium opus exiftit. Chriftus tantum femel redemit , &nonredimit femper; De-us cieavitfemel , creatque femper. Ica nationesifta?tractanda:&: excolends lunt : redemptionispretium non eo, quo rcdtmpta: , fed quo creatae funr,modo ipfis applicandura eft; quem- admodumDeusinmper crear crearum, fic Magiftri Pra:dicatorefque gentisil- lius (emper deceie debent dc<5rum,con- vertere convei fum,& perficeie fa&um : factum , nedeftruatur ; converfumne pervertatur; doctum.neememoria ela- batur .- denique non incredulam adjuva- re incredulitatem , utfidesfitfides, non infidelitas ;Credo, Dcmme^adjuvainrre- dulitatem meam. Pon 6 c um tantopere fitneceflanum nationibus iftis sfliftere, & in ecrum climate , & in eorundcm commeicio,necnon miferiis,totquealiis diicriminibus& defolationibus, viise fa- Jutilque nectflariis fubfidiis, & quibuf- cunque natura: humsnae requifitis: pen- fate annon pro tanto molimine fingula- ris requiratur amoris diviniseftus , & Chuftus graviflimo ex rr.otivo mag fte- riam doeendique officium alicui com- Sancto, , iJJ mittat Deo , qui arTeclu & efTecti- bustotus amor exiftat : llle vosdocebit omnia ? §. IV. Clrcumftantia fecunda magnum amoris divini ralencum exigens, linguarum eft difficultas. Si Spi- ritnsfandtushodiedum, utelim ,inlin- guis miraculofis defcenderet , prazdicare Gentilibus difficultate careret : iftud ve- roldioma ftudio &exercitio addifcere, operofus labor eft, quem nonnifi ingens amor Dei devorare poteft. Apparuif in vifione Ezecbieli Prophera^Deus li- brnmtradensaddevorandum , praedi- candumqucFiliisKraehquicquideocon- rinebattu : Comede vulnmen tftud£3 n a- Ez.ech.$ dens loquere adFtltos Ifraei. Aperiens v.g* os (uuinPropheta,pi at re verenria hbrum rangere non aufusjcomedi tiIlum,optime fibi fiipuifle , melleque fibi dulciorem fuifte proteftatus:C^f di tllud,£3 ' f&blum Ibidem eft tn ore meo ficut mel dulce. Quodfi v. homines hbrum quempiam adinftar boli deglurire pcflenr, quam facilinegotio/ addifcerenrur lcientia? &lingu£c,'6quam facilis addifcendi mcdus / 6 qjua^m expe- dira ftudendi roethocus • hocmodo& methodo Dens in mcmento doctbat Propheras ; & hcdie Spiritns fanctus al- tero momento erudivir Apoftolos,dere- pente fcientiis feinvenienres inftiuiros, inScripturiseruditos , expeditosinlin- guis ; totumenim illud infufum ipfis fuit iMvRepente, quo Spiiitu* fanclus fuper ipfes delcendit: Fatlus eftrefentede cce- ^4c7er,& lofonus , tanquatk advemer.tis Sftrttm , v.z, C©n tdtie vero l.brcs de ftlio ad fo_ Jiurn,haurii t lcientiat dc boload bclum & Mrt S E R. M O D i i49 bolum,* ingentiqnandoque faftidio, P^care: ndeaafihoslfiaeh arduun» nvtfticwe idiomatalut linguas, de verbo eft, differenm natioms & hngu* populo l j verbu m de uomine ad nomen,de fyl- prsedicare: adpopulumprofundtfermoms, hbaadfylbbam,imm6delitera ad hte- & iguota Imgu*. Dimcjlhmum veto non rlm?profed6dtuumquideft,&val.de unius tantum.fed multarum natiormm infi P idum5cam.uimdinepleiuim;quod d^ei-farumgennbu^necunatantum fed fohisDeus in duleedinem convertere po- multis diverhs, mcognins. obfcuns bar- teft Hoc modo Deus eidem Ezechieli baufquehnguis inteiledtu mpoffibffibus PrODher* fupracitatoloco,terminisfpe- differentibus popuhs pr*dfcare:^/> ;«- ciahbus notatuque digniffimis abblan- los.multos^rofundifirmonts^ignouhn- j gua^uorumnonpojjlsaudircjermones. r u ^dfaddomumlfiaemiociunUver. , Ad primigener lS opus (ahcec facile **" h ' bameaadcosnonenmadpopulumpro- &cxpeditum,Deus Ezechielemomnef- B .v A , $ . ™ m ! A * ™L e^anouhnzLtumme- quealios veteres mifit. Prophetas, qui *'* ^l^f^^fi^fi^ excepus Jona ac Jeremia)fus I^^ftf«^~f* Gentis linguxque populo prsdicarunt. r^~m.q dVadeEzechiel,prx* Secundi termque generis negotium & ^SSTqltibi dixi,neque mif- moiimen Apoftohs legifque grat^Pr,- 7 cl Li redes quafiadarduum dicatoribus,6chosmter, Lufitams fpea- fl ° n r^? ra cueT mitt * q putes , attende ahter fuit refervatum: & inte f Przdica- qU1 v^s & quo non vadas. toresLufitanos aehuc ffieciahusiilishu- ^S^^^^ 1-8- i-onquifinonis, qu* tot tam alienas, « r Xiumtedeftinariconfidera,quem tambarbara S> nunquam aud.tas, incog- ^2.1 quiaue te intelhgit ; Ad do- nitas, &c ne imaginatas qu.dern comple- SS Sdi^— , ditur hnguas. Lufitania Miffionarios KnTufrueperegrinx ScdifFerentis gen- deftinat :in Japoniam quinquagmra ma, • ,em Xe ad^diveriarum nationum, vel utalnknbunt fexaginta regna con- ^mmque&differentiumhnguarum tinentemiafthngua.quamvisiguoni ,tan- multaiumquc . • Ui , tumutunrurunS: adpopulum profuudt ^^^^Zc^ni^St firmonts, Giguou Lgu«. Luhtania KeC t~n Miffionarios LgitinCbinam imperi- catumpergeieadverte 1 vaftiflimum ,in quindeam provin- ^^^^^ZTmnUostr^ cias divifum , quarum quslibec multa f L f Z7XlVrZl Itaut/fibene liter,quamvisignota tantum uuturuna in^fficiopr*diarionis adpopulumprofim* Jermomstf *gn«* *tyq uam non WV erat audwu^o.v.6, Pars 111. Hfc * 4 X S E R M M SilaboreftaudireUnguam,quamnonin- teiligmsiquantomajor labor erit, mtel- liaere debere linguam quam non audms? Primnslabor eft illam audire; (ecundus Illam percipere,tertius ad grammaticam illam reducere & prscepta : quartus ilii intelligendx infudare : quintus ( & non minimus,qui etiam S. Hierony- mum dentes deterere coegit ) illam pro- nunciare. Etomnibus hifce laboiibus jaindevoratis,necdum laborare ccepi- ftis,(unt etenim difpofitiones tantum raodo ad laborandum. S. Auguftinus Gixcx addilcendre linguae operam na- vaturus, ubiad declinationem fecun- dam pervenit,fub qua declinatur Ophu, id eft, ferpens,progredi ceflavit lcite dicens: Ophis me terruit. Si igitur S. Au- guftinustanquam Auguftinus , Si hu- manorumingeniorum aquila,tantam in addifcenda lingua Graeca dirhcultatera fenfit,qu£eLatinosinter tam eft vulgaris, &.fuppetentibus Magiftris , libos , arti- bus, vocabulariis > requifitifque aliis dif- cendi inftruraentis tam expedi;a reddi- tur &racilis;quid,quxfo, fentiendum de barbaris & barbarifltmis nonnullarum gentium linguis , ubi nunquam vi us, qui autlegere aut fcnbere noiTet? Quid cnt difcere , Nheengaiba , Juruuna, Tapaiu, Teremembe , Mamayana , qua- rumhteiarum vel fonus tantum incutit horrorrem f Literae Chinenfium & Japonenfium magnam continent difhcultatem ; funt e- nim Hieroglyphicae,velutillae ^gyp«o- rurn: fed tandem non eft aliud, quam ad- difcere linguam Gentis politicae,operam- que illis navare mediantibus literis & pa- pyro. Verum brutali brutorumque fe k implicare lingu*,4ine libro,fine Magi- D E ftro, fine duce , inaue mediis illis eh^ fcuritatibus & difionantiiis prima ejus fodere fundamenta , & prima ejuf- dem rudimenta retegere , diftinguere nomen,verbum, adverbium , propofi- rionem ,numerum, cafum , tempus , mo- dum, &raodosnunquam vifosnec ima- ginatos , velut ab hominibus, quitan- tumab aliis&moribus & linguis diffe- runt; non eft dubium , quin , cujufcum- quedemum,ingeniof;:uintelleftui,mul« soquemagis voluntati arduum videatur opus,quaenonfuerit Deo jam protinus immolata eidemq; intime cojundta. Lin- guas repeateprodigiose accipere e ccelo, ficut illas acceperunt Apoftoli , maxima fmtfelkitas .illasvero acquirere addif- cendo,de verboadverbum,de voc bulo ad vocabulum,mediante ftudio, continu- anteque labore & diligentia ; quem admodura majorisid eft meriti, ita difte- rentem quoque iraplicat laborem : & pro utroque magna requiritur gratiaSpi- ritusfanc1;i,ingenfque amoris divini ar- dor.Majore amor Dei,hoc cafu cumPrae- dicatonbus Evangelicis rigore utirur, qua^m ejufdem juftitia cum turris Btby- lonicas fuit ufa conftru&oribus. Turris illiuscedificatoresdiviha juftitia non ad difcend.is,fedad deprornendas variss lin- guas condemnavic fidem vero Gentili- bus prsedicaturos Dei condemnavit a- mor,nou ad linguas eorum exprimendas, fed ad difcendas,quod nifi urgeret amor, majorem inferret poenam. Qualis vero requiretur vis amoris, ut homo quifpi- am,vel tot homines, voluntarie fe offe- rant,&nonfolum finguli ad fingulas ( velut illi turris Babylonicae ) fcd mul- ti ad multas addifccndas fe quafi de vo- veane, Verur» Spiritu Sancto, Verum enim vere , interrogari me & Vobisvideo:SiDeotam facile eft Jing- Uaram fcientiam in momento inf undere, &fi quondam Apoftolis ad prssdicandam fidempermundum, licguarum donum impertiicjquareidemnunc donum ejuf- dem fidei Praedieatoribus , in Chriftia- nitatibus,feuGentilitatibus novis, ficut sftisnoftrisnon prserogat? dubiumiftud jam eftantiquumj & a S. Gregorio Papa, & a S„ Auguftino Epifcopo, quamvis diverfimodc cnodatum. Ratio Jitera- liseft,quiaDensordinarie, fine necefli- ratemiraculosenoncperatur : dehcien- tibus viribus humanis , defeclrum hunc fupplentdivinae. Porro quia Chriftus duodecim taatiim hominibus mundurn convciterevolebat ; tanto convertendo mundo,tot civitasibus , tot regnis , tot provinciis tam paucorum opera Prsedi- catorum fideifubjugandis, omniurn lin- guarum fcientiam ipfis infundi protinus aieceflarium eratjfiquidem ad difcendum nec ternpus, nec oportunitas fuppetebat : verumjamficdilatata&propagata , uu hodiedumeft,fide, miniftrifque multi- plicatis, qui fingularum nationum addif- cendolinguasprsediGareporTent, Iingus miraailofe ceflatunt: quia fupervacanea erat miraculi continuatio. Ecce iJlud in Ihguis Spkirus Sancti. jipparuerunt illi* dtfpertiu lwgu quae drachmam quatfivit& inveait in pa- rabola fecunda, Miniftri funt Evangeli- ci,qui animasiftasreducuntj&reportant adDeum.Siigirur in utraque parabola duaeiftas pcrfonae Miniftros fignificant Evangelicos^qaianimas ad Deum addu- cunt , quare Chnftusin primaintroduxit virum,&in fecunda mulicrem, quae ac- cendit lucernatn? nt doceret, uti viros,ita & muiieres. omnes ad animarum procu- raudam falutem cooperari poffe.-virosin ' campopaftorali baculo; mulieres in do- mocandela&Iucernfi:viros in campo armis fuis penetrando vepres& diameta, mulieres illuminando & do-endo in do- mo. Ecce quomodo id if.fum Joel Pro- pheta eodem cap 2. dtcttur,tdefi,apecca- toeos,(jm vtvunt,tnterfice,(S> afetpfis tllos in tua membra converte Deus volens ut Gentiles illos fide imbueret S.Petrus,eos madtari &manduc«rimandat;nara quod maclatur definiteflequoderat: &quod comeditur infubftantiam comedenthq; merabraconvertitur : ambofque hosef- fe&usdo&rinam San&iPetri in Gentili- bus feris & baibaris fore operaturam fignificavit. Primo mori oportere,quia definere deberent efle Gentiles, moxqtte comedi&in membta S Petriconvetti, quia fieri debebant ChriftianiEcclcfia:- que membra, cujus caput erat S.Petrus. Ita, ut quemadmodum natura feras facit homines occidendo & manducando ; ita etiam gratia feras corrvertat in homines erudiendo & docendo.Docuiftis barba- rum & Gentilem ; & quid do&rinam il- lam operari putatis? oceiditineo ferita- tem,& introducit humanitatem : occidit ignorantiam & introducitcognitionem : occidit brutalitatem & introducit ratio- nem : occidit infidelitatcm , & introdu- citfidem ; & hoc modo convetfione ad- mirabili , evadit homo , qui fuerat fera; evadit Chriftianus , qui fuerat Gentilis : qui ftterat fpolium peccati , membrum manetChrifti & S.Petri.Ow«fc & man- duca. Et quoniam SpiritusSan&i gratia artemexcedit aenaturam adfaciendum de lapidtbus & brutis homines : licet illi conquifitionum harum eflent ferx , vel brutorum inftar irrationales , vel lapi- dum Smritu «!um inftar infcnfitivi , difltculras ifta ad excufar.dam foeordiam feu ad tollendam docendi obligacionem omnino foret in- fui£ciens;/// eratdefererebnnum, (edin melius iilud commutare; erat enim bonum magnum meiiorare pro alio majore : e- rat (ervirium Dei pro aho dimittere fer- vicio majore, placitum Dei pro altero placitomajore,gloriam Dei,pro aliac- jufdemgloria majore. Contemplario- pus eft divinum, animas vero ad Deum adducereopus eft divimflimumrficillud appeliante S, Dionyfio Areopagita : opus Det dtvintjfimum. Apoftolorum autem &virorum Apoftolicorum obliga- tio requirit, non divinum tantum,fed di- viniflimum fectari: divinumque pro di- viniflimoderelinquere Propterea Ange- li ipfos fixis in caelum oculis in monte ftantes contuiti, attoniti increpanr,dicen- tes.-Qutdftatts-.q.d quid hic agitis fac fi, quod agebant, nullam cutn eo , quod fa- ciendum incumbebat, haberer corref- pondentiam. Occupatio eorum ibjdem nonerat,nifi conremplationes, admira- tiones , extaies , raptus ♦ quod facere incumhebai ,erat prardicare,catechiza- Ii re, S. Dion Artop. i *fO S E R. 1 re docere,baptizare,convertere ani- mas : omniaveroilla horum refpe&u & comparatione , Angelorummeiiusno- bis intelligentium judicio , quid funt ? ynam t £htut ? aliquid dequo'dubitari poteft, utrumfit : aliquid niinus,quam efledeberet. Unum fubfiftere , ftare non progredi ; Quidftatis ? ecce,ecce, vos , & vos (cum omnibus cvfingulis utriufque fexusvins & fceminisloquor) quantum obfequium pra^ftatis Deo fer- vos veftros feumancipia docendo,quan- doeum infixemaddiicitis hngua?,quan- do (cribitis , catechifmo ftudetis,inter- pretem inquintis , Sc eo tantum fine quandoque alitis lalariumque affignatis* O fortunatum difpendiumlo felixftudi- «m!o fauftum & incomparabile coram Deo menrum / in fumma penfate Chri- ftiani, quantomajusfit bonum,&fervi- tium pro Deo qufque gloriaunumhu- jus terrce docere yEthiopem , quam rap- tum efle in cadum : Qmdfiatts ajpicienta m cdum ? Enim ver6 fi tantum Deo obfequi- um praeftant,qui fulieite id curant \ illud negligentes, tanti incuria, oblivioneque doctunac , fidei ChriItian«e,famulorum- que fuorum faluns laborantes , quam rigidam putatisDeo reddere debcrera- rionem ? terrent Apoftolos Angeli die judicii, temporiiquemomenta, quibus in monte morabantur Oliveti penfire volunt. Quare ? quia eratithomines, quibus pro animabus alienis rarionem reddereincumbebat ; Qc cuiproanima- bus alienis reddere incumbit rationem, ad momentum ufque , quo folicitam ea- rundem curam agere neglexeris, ftri&if- fimam Deo reddere cogetur. O quim 10 D B terribilem Deus in dte judicii , ab omni* busqui in regienehacdegimus, exiget rationem , quiaomnescommifFasnobis habemusanimas ! Praedicatores,animas omnes .- Paftores,fuarumEcclefurum : faecularesduarum familiarum. Pori 6 fi difficileeft deuna tanrum animabonam reddere rationem , quid erit de ram mul- tis?S.Hieronymusfine tanta? folitudinis» tantarum pcenitentiarum , toleratorum- que in Dei Ecclefiatqne fervitio labo- rum refpeclu ad divini judicii Angeli- cseque tubae memoriam tremebat ob reddendam de fua tantum anima ratio- nem, Anima fan&i Hiiarionis Ab- batis , emenfls ©dtoginta eremitica* vitae annis , & tor tamque inflgni- bus reportatis a diabolo vicloriis , pro- pter eandem ita tremebat , utexcor- pbre egredi trepidaret , Sc a Santto ex- piraturo adexeundum animanda efler. Si igitur Hieronymi , fi Hifariones, fi maximae Ecclefiae columnar puft tam fandte tranfa&um vitam de reddenda pro anima una ratione contremifcunt ; quam vos, poft vitam veftram, non adee» ut illorum , conformiter legi Dei per- actam ; non de una,(ed tot animabus ra- tionem redditurosfperatis ? quidam der quinquaginta , nonnullidecentum.alii de ducentis,alii treceutis,alii de quadrin- gentis , aliqui de animabusmilleratio- nem rcddent, Multi veftrum hodie habent paucas , fed illo die habebunt multas : quotquotobierttntpro fervitio ad dandam refurgentrarionem. Quot- quot habuiftis&habetis,omnesillo die fimul apparebunt ante tribunal fingu- lac pro fe rationem redditurae , 8c vos pro omnibus. Ego profecto pro par te po- Spiritu potius ipfarum \ quam veftra rationem reddere mallem. Famulus fuo fe ex- cufabit Domino : fisd Dominus quo- modo ? famulus exiguo fuo excufabit fe ingenio 6c infcitia .• fed Dominus quo qualive modo ? nimia fua cupiditate? crafsa fua caecitace ? pieratis ftue ino- pia ? humanitatis defe&u ? Chriftiana: religionis tepore ? fideique modulo? ©Deusjuftej, 6 Deus mifericors , nec injuftitiatua , nequein tuamifericor- dia animabus iftis ex intricato ifto k- byrintho cvadendi viam mediumque invenio fi divina jufticia invenitunde damnet Gentilem , quia iioh fuit ba- ptizatus , quomodo mifericordia divina medium inveniet falvandiChriftianum, cujus culpa ille non fuit baptizatus ? Pro qualesinilla die devobis petenc vindi&as tot infelices anima?,q«arum in- felicitatis setern.x vos caufa fuiftis ! Abel a Deo petebat vindi&am , & falvatus agir in cx\o„ Si Abel frater vindiclam a Deo petit de fratre , qui vitam fibi eri- puit temporalem ; mancipiumaliquod, feu mancipia tot feu famuli,qualem aDeo pstent vindictam de Domino , qui vitam ipfis lurripuit aternam ? fi Abel,fi anima fal vata,hodieque vifione Dei fruens vin- dictam petiit ; anima& anima: damnata: & ardentes in inferno,ibidemque aerer- num manfuras ; quales vindi<5tas petent, quales vindidtas inclamabunt , quales vindi&as ingeminabunt ad celum,ad ter- ram,adinfernum, ad diabolos,ad Ange- los,ad Deum!6quamtrifte &horrendum erit fpedtaculum Lufitanum quempiam fmultoque magis grandes Sc potentio- res) conquifitionum harum in illa die tanta Indorum , liberorum quorundam, Sancto. 9e ,. z 'i aliomm manciplorum , nonnullorum bene, aliorum male captivorum multitu- dinecircurndatos videre ; hosgennies, illoscum Chriftianorum nomine ad in- fernum condemnatos , omnes in igne ardences, omnesjuftitiam Dei inclamaii- tes, Sc de infeliciifto homine,quihoc in mundoDominus fuitappellatus vin- diclam poftulantes/ahjingeminabit unus, quod ob non acceptum Baptifmum fim damnatus ] vindi&a ingrato meo fuper- veniacDomino , qui toc annorummihi fervitianonfolvit , nec modico quidern Hio , quod mn pluris ipfi conftiiiffet quam aqua Baptifmiiah , ejulabitalius/ quodob Deifideique myfteriorum igno- rantiam fuerimcondertmatus J Juftiria Dei 6c vindi&a infideli meo fuperve- aiatDomino, qui informari me curans de omnibus , qua; fervitiumipfiuscon- cernebanc, de necefiariis ad meam falu- tem folicitudinem ©mnem poftpofuit! ahingemifcetaiius, quodob vitamom- nem turpiter cum concubina contra le- gem Dei tranfa&am damnationem in- curri ! fuperveniat juftitia inhumano meoDomino, quiob commoda priva- ra peecatum hoc diilimulando in ma- trimonium noluitcomentire/ ahlacry- mabitur alius,quod ob omifTam Quadra- gefimalem Confeflionem , feu non intel- ligenti , ut dirigerer,fa<3ain condemna- tusfim [ fuperveniat ;ufta Dei vindin illo judicii die eertiflime immutabi- tis judicium & judicia ! hodie beatos iilos dicitis, qui magna mancipiorum, famulorum & famularum ftipantur ca- terva , minufque beatos , qui horum habent paucos : in illa die , qui ma~ gnum illorum habuerint numerum , exunt infelices , & felices , qui ha- buerint paucos , feliciores vera , qui kabueiint null um, Habete eos, Chri- IRITU SANCTO; ftiani , habete eos 8c habetote mul-' tos ; verurn tali eos habetote modo ut ipfi animas veftras promoveant , 8c vos eorum animas promoveatis in cor- lum. Iftud defidero , id vobis op- to , iftud vobis confolo , iftud vo- bis procurare fatago •, iftud i vobis & Dei & veftri amore efflagite : iftud denique ex hoc fermone cordibus 5c animabus veftris i vobis inferi opta- rem. Spiritus Sandus qui hodie defcen- dens fupcr Apoftolos illos mundum docere docuit , in vos defcendat, om- nes vos inftruens , ut vel ipfi docere vel doceri permittere velitis eos, qui- bus do&rinam debetis : ut illi per vos , ic vos cum illis in hac vita gra- tiam ( quai tam car6 nobis conftar) confequentes , magnis cum incremcn- tis in altera ^fempiterna gaudere & friri mereamini Gloria^ Amen. SERMO y m X S £ R M O Dominica decima nona poft Pente- coften. Jncidente in diem , qua fmgulis menfibus Feftum de Venerabili Sacramento celebratur. Habitus in Cathcdrali Bahia: Anno 1639. Mifit fervos Juos vocare invitatos ad nuptias. Matth. 22. §. I. Imile efi fegnum ccelo- rum bomini Regi. Ite- rum repeto , textumque Evarigelii de verbo t ad verbum conftruo* ^Advertite animum,me«* tKorias mandantcs verba omnia J fi r- gula quippe fuo gravida myfteio, u~ firitatcm nobis non minimam affe- rent, Simile efi regnUm ccelorum (in- quit Cfiriftus Pvedemptor nofter) homi- tti Regi , cjUi fectt nupttas filto fuo t Nu- ptiarum prasfente jam die , fervosfuos ad con vivium invitatos vocatum mifit,ut venirent, qui venire noluertmt, Nihi- Iominus alios fervos cum tenoris hujus mandato iteratomifie : Picite invitatu, eccepfdndium meum pafdi/i , taufimei & altilia occtfafunt££ omniaparata.Vt- rum invitati & hanc fecundam vocandi fprevere inftantiam ♦ Et neglexerunt, j^i^ eff ^ & abierunt^unusin Villamfnam , alius v j t g '' vero ad negotiationem fuam ; reliqui verb ^„ ' tenuerurit fefvos ejtu , & contumeliis ajfe- ttos occidefunt. ReX aUtem cum hocau- dtjjet iratus efi : fi£ mijjis exercittbiis fuis^, pefdtdit homicidas illos , & cwitatem il* lorumfuccendtt. 7unc ait fefvis fuis 4 nuptia quidem parata Juntfed ouo ap . d U t ut ad f.grafi- ^asinip oconfito.anobrfoue confi- V*> W ^ tutio, *i m » p ater DoMIN ICAM XIX. PoST Pk NT! CO S TJE K. ttf Pater quippe atternns,quanrumvis homi- quod Deus amat , eft hoc quotf nosama- ^em fecencFilium fuum,ncc fe hominem mus , eft idem quo fruitur & dele&atur, fecit,nec homo fa&us eft.Dicatigitur pa- eft quo nosgaudemus & fruimur inGIo- rabola: Simile efi regnum coelorum Regi j ria ; eadem enim & ipfi & nobis eft men- & non : Regi hommt\ cum non fir homo, fa,in Gloria , & iftud Rex ifte Deus fecit, Rex de quo Ioquirur;&fiRegem hunc ab aliis intendit difcernere,dicar:Regi-Deo, & non , Regi-homini : Homtni Regi. Sic quidem oporteret eife ; fi parabola de convivio non ageret Glorix:Verum,quia de convivio eft Gloria? ; cum arternus Pa- ter, Deus fir & non homo , nihildfecius homo vocatur & non Deus; nam in con- vivii huj 9 magnificenria,pro majore ejuf- demfplendore &gloria , Deusnonut Deus,fed velut homoeft opcratus. Age- dum,Videte 4 Homo fuam oftentaturus magriificentiam &gloriam,extremum fa- cultatis &viriufuarumexerit &impen- dit;Deus ver6 quamvis oftendere veller, quantum poflet , id non poteft. Ratio nobis fufriciens , caeteris mifris valde eft quafi Rex homo fuhfet: Homtni Regt^m fecit Nihilominus opponet aIiquis,non fu£. ficere tantum.quodDeus ut homo inGlo- ris magnificenria opereturifiquidem ho- mines magnificentiam fuam oftentaturii nofl tantum faciuntquodpoiTunt.verura & ultra vires aliquid facere attentant. Videmus Reges-homines , qui profufis thefauris , velminoresillosfuamagnifi- centii cognofcenres , tributis gravant fubje&os, ucficoftentationem fuajma- gnificentiae adasquenc. Eihominesnon Reges idem asmulantur ,& ideo in feftis unius diei fefe pro tota oppignorant vita, exhasredanres & depauperantes omnem fuam progeniem. UtergoDeusinma- 1 — O w V * V»tv «rvu^iu ma- clara. Quemadmodum enim Deus eft gnificentia convivii glori«e operetur uc omnipptens , quantumcunque fecerit, homo,nonfolumqiiodpoifer,federiam potentia illi fcmper ad plus faeiendutn nlrraquodpofTer.operarideberet. Ita reftar.Er fi faceret quantum poteft,exina- planc fe res habet , & ita re bene confi nitafua omnipotencia,non exiftensom nipocens,definerec elTe Deus. Ifto igitur modo&methodoillaDeusfemper ina- liis operatur rebus,in quibus minus fem- per facit quam poteft;plufq; poteftquam facit.-in Gloria? vero convivio,extremum potentite fuae exerit operans tanquam homo,nequeplus praeftare poreft.Quare? quiaadguftandum , percipiendumque praeber feipfum. Immenfa e juidem Dei gloria,qua fola comprehenditur , in quo confiftit ? in fui ipfius vifione,amore,de- lectarioneque confiftit. Ipfe idem igitur deraca , Deus facit. Tanrum ut homo in gloriasconvivio Deus operatur.non folum totum quod poteft , fed etiam nltra quod poteft , facit ; facit enitn utillain gloria fruamur eo , quodille facere nequit. Deus creaturas , hasque magis magifque perfe&as in infinitnm producere poteft : plures & meliores poteft condere raundos ; pluresme- Iiorefque poteft create ccelos : fed fa- cere feipfum , vel alium fibi asqualem fa- cerenequit; quianecipfefefecit. Et iftud quod Deus non fecit , necfacere Deus fummumquc bonum,eft quodDeus poteft , facit u» nos in con vi vio gloria; videt,nofquevilurifumus : illudipfum fruamux ; cum Deus ipfe pr*cipuum UI > Kk menfs menfsilliusdivina: beliarium eiriftat.ln cextu noftro id habemue- Quatido Rex fecunda vice fcrvos fuos vocatura invkatos mifit,hac invitatio- nis ufus eft forma,ut venirent ad nupti- as , quia convivium eflet praepara- twm:Ecceprandinm meum faravt, ve- niteadnufttas. Et fuppofua hac nuptia- rum diftia&ione, in quantum nuptiae, & in quantam prandium, feu convivi- um vocantur, valde confiderandum eft, textum dicere,Rcgem feciffe nuptias : Qutfecit nufttas filto fm : de pr andio ve- rofeu convivio non inquit Rex, quod illud fecic,fed quod praeparavit:£«*/>r*»- dtummeum faravt.Quwe ergo non eti- am dicir, quod prandium (lye convivium fecit,ficut dicit, quod nuptias fece- rit ? quia nuptias Deus fecit , convivi- umveronon fecir,fed tantum praepa- ravit. NuptiaeVerbi fignificant incar- nationem : convivium vero gioriam fignificat Beatorum : Incarnationem VerbifecitDeus, fecitenim Humani- tatemhypoftaticamqueunionem : glo- riam autem Beatorum non fecit; ob- je&umcnimgloriae, & id , quoBeati ineafruuntur , eftipfeDeus, & Deus nec fe fecit, nec facere poteft. Idem autemconvivium , quod non fe fecifle dicit.ahiflime fe praeparaffe afhrmat: fupernaturalitcr enim elevando intelle- €tum,quoillud videmus: ifto fic lumine, gloriaeluminevocato, illud prxparat eapaces& idoneosnos reddensadfruen- «lumillo& gaudendum. Itautconvi- viumgloiiae totnm, quod poflibile, & plusquam poffibileeft Deo contineat. Exparteobte6ti,quodeft Deus vifus & guftatus feu perceptus, plus continet , quamDeus facere poteft;nam feipfum fa- Fart I//. 1 K cere nequit: ex parte fubjecli, qucd efi BeatusDeum videns eoque fruens,to- tumcontinet quod Deus faeere poteft: Deusquippeplus facere nequit, quam elevare creaturam.ut ipfum videat,eoque fruatur , utieft: proindehoc veriricatur modoin convivio Gloriae, Deum operari quafi eflet homo non folum totum quod poteftjfed plus quam poteft. Enim vero quid amplius faciunt ho- miucs magnificentiam fuam oftenta- turi? non fufliciente ad hoc proprio fuo, mutuum accipiunt quod non habent,& partim fuoproprio,partim commodato, operis magnificentiamconfirmant. Jftud ultimate faciunt homines , idemque It- mihter facitDeusoperans quafi homo, homtmtXtgu Homofp/kitualtbus animae ocnlis elevatis vicfere pcteft Deum ; cor- poreisvcrooculis,elevarionistafis inca- pacibus illumvidere nequit. Quid vero fecit Deus , ut homo non anima folum, fedetiamcorpore,integre ipfo fruere- turin convivio Gloriae.^Hoc fecit,quod a natura humana commodatoacciperet corpus, quod non habebat, & inettabili hoc modo divinitatem uniendo hnma- nitati; idem convivium Gloriae ,pro obje- dohabensDeum:non rantum evaferit diviwum;feddivinum fimul & huiua- num; divinum.ad beacificandum homi- nem in anima: & humanum,ad beatifi- candum illumin corpore. Profundifllma S. Cyprianieftconfideratio: Detuhomo fatlus efi, ut homo haberet in Deo mdefi- eret flene beattu'. i» antma , vtdendo dt- S. vinttatem; in corforefjtdendo humanita- fr tewXum homo ex anima&corpore con- ftct; fi tantam Deum videret oculis ani- mae cx dimidia tantum partc , & non ex totoforetbeatus:& quafi Deus hanc Epi- DbMivrc am XIX. EpiB* Epi&eticonfideraretfententiam^oc' /#- ter epulandum conjidera, dmstibtexcifi- exdos ctnvtvas, corpus & antmam. Vi- densquodinquolibethomine, fuae affi- dere debeant menfse invitati,unus , fcili- cetanima;altci ,fcilicet corpusjut u- terque gaudio guftnqae percepto , pro- portionatam capacitaiifua? haberet fatis- fa&ionem. Hunc in finem,inquitCypri- anus, Deus humana aflumpta natura, corpore fe veftivitquod non habebat, hominem fe faciens, ut homo oculis a- nimse in ip(o Deo divinitatis , oculifque corporis humanitatis vifione fruendo, integreforer beatus.- Vthomo haberet tn De$ unde fieret plene heatus t Ange- lis, qui puri funt fpiritus ad beatimdi- nem plenam fufficit, Dei videre divinita- tem;homini veroex corpore fpirituque compofito idipfum non fufficitiHinc eti- am hoc non fufficiente Deo;ut nos plene faeeret beatos in convivio Gloriae natura Divina.quam habebatj a natura mutua- tum alTumpfit humana quod Jlli deerat; &hocpaJitantafolatiainhac die lachry- marum^uanta conferes m die nuptiarum} quiddabtt\eisquos pr&defiwavit ad vi* tamrffti hac dedit,etiameu, quos prs.de- fitnavitadmortelq.A.SiDeus tantas para- vit delitias pro exilio&carcere,quid eritin patria& palatio? fi fic nos pafeit & tra&at intemporelachrymarum,quid erit in die nuptiarum? fi omnia ifta condidit, etiam proinimicisininfernoarfuris,quid erit pro amicis,ipfo femper gavifuris & frui- turisinccelo^differentiam hanc expen- dit,&huncinraodum argumentatur & conje&urat S, Auguftinus.Verum fubli- Kk * mis %6e S B R M mis ipfius judicii ingemiq-, pace , feu fine illa;exceflus,quem nofter Textus evincit, infinite major eft. Non de loco ad locum, jiecdetempore adtempus,nequedefta- tuadftatum,velde perfonisad peifonas comparationem format , licct nonnuliae tam fintindignae.velutiprxfciti : Quos prtdefttnavtt admortem : aliaeverdtam dignse, veluti praedeftinati ; Quos pr£- deftiuavit advttam.Scd ab omni abftra- hendo comparatione (quia non eft , nec daturydicit, quodnam futurum fit con- vivium , qualeillud nuptiarumFiliifui eric : Qutfecit nupttasfihofu». Penfet hoc , qui fupremam ma|eftatem digni- tatemque Filii,cujus nuptiae celebrantur, qui tam eft infinitus , tam immenfus,di- vinitate Patri fuo xqualis, rite pondera- tc noverit;& Kinc qualitatem futuri con- vivii concipiat : omnisenim aliaconfe- quentia, ieu conjeetura , deliominibus quibuidam ad hominesalios fac"h,quan- lumcunque amici , quantumcunque cha- ri.quantumeunque grati,&in gratia con- ftituti , quantumeunque fan&i, cV digni fint/upernae ifti menfas afiefluri;ne vel m minimo magnificentiam ejus attingunt, nedum adaequanr. Verum enim vero , erit fors quifpiam exiftimans (motivo aliquo ex ipfo noftro Evangelio perfuafus) magnitudinem magnificentiamque convivii glorissnon Filii , fed invitatorum dignitate efle me- tiendum. Quod Rex ipfe infmuafle vi- detur , quando illi venire noluerunt : Matth, Se 4 q H i mvtt ati erant , ntn fuerttnt dtgni. Xl'V.%. Nonillos ingratos,inurbanospromeri- toappellavit,fed tantum dignosno fuifle inquit Et quinam digni iunt feu indigni glorixconvivio ? Digni funt illi,qui bo- noruri operum mericis ornantur;indigni O I K vero,qui illis carent. Neque hinc feqni- tur , indignos illos ut venirent *d convi- vium,etiam invitatione ad idem fuiflein- dignos ; qualitas enim dignificans ad vo- cationemin excellentiafundatur naturae rationalis , ad videndum Deum elevari capacis : qualitafque dignificans ad eum videndum, eoquefruendumin gloriai in voluntatis difpofitione , bonorumque operum mcrito fundatur. Et hincvenit, ut cum eonvivium fit idem , aliiminus eo fruantur , promajore minorevecujuf- que dignitate , id eft , pro majore mi- noreve mcrito, quo fe dignos faciunt. Si igitur portio graduive glorias (quem non nifi titulo praemii nobis obtingere Deus voluit,) fiinquam poitio haecfeu gradus meticur,vel metietur in ccelo me- ritishujusvitae ; &mericumhumanum, quantumcunque magnum & heroicum, exiguum femper eft&limitarum ; ipfa Regis fentenria, qua invitatosindignos fuifle pronunciat, non lolum dignitatem ipfisdenegat , fedillam etiam convivio imminuic : commenfuratum enim meri- tis qu.unvis dignorum & valde digno- ium,fernpereritlimitatum, Be»e fic inferreturjfiDeus nobis amo- re noftri convivium apparafletjfedEvan- gelium negata confequentiacontrarium probat: dicit quippe,Regem illndinvita- tis non ipiorum.iedFilii amore praeparaf- fe: Feett nttptias Fthofuo. Edicitemihi, Nato feu defponfato Principe primoge- nito , nunquid lnftituuntur agunturqj fe- fta regalia,magnificentia, gloria,& pom- pi maxima,apparatuq; poflibili /Ita pla- ne. Omnis lfte laboif,cura, & apparatus cuinam comraenfurarur^populine ea fpe- craruri.iifque gavifuri meriro,anPrinci- pis dignitate & excellentia , pro quo fiunt ? DoMINICAM XIX. POST PtNTICOSTIN. x6i fiunt ? extraomnem controverfiameft, quod dignitate magnificentiaque Princi- pis. Eadem res eft cum convi vio ccelefti. Glorix beatitudinifcjue magnitudo qua gaudebimus,non meritorum noftrorum, quae limitata funt , anguftiis,fed merito- rum dignitatifquePrincipis immenfitate metitur. Merita noftra in meritis tan- tum ipfiusfundata,ad habendum ( in con- vivioipfius locum melierenr nostantum rum cum pro Filio Regis fit faCtum ,' ei- demque cumeomenfs vobis fitaccum- bendum, quomodo vos excufare pote- ftis? hocmodo, fublimiore primifque magis adxquata confideratione idem S. Auguftinus concludit ; Ubi erit Unicus S.Aug„ ejusyibi erunt (3 illi : httredes c/mdemDet t cohdtredts autem Chrifii, Non jam Augu- ftinus de terra argumentatur ad ccelum, necinipfoccrlo cummerito dignitateq; Jiabilitant,veluti hic in feftis aliis dignio- ele&orum pro gloria : neque cum gratia rem , alii inferiorem locum occupant, & amore.quo illos elegit : non dicit invi- Verum vifio fruitioque abfoluta,magni- tatos accubituros cum Patriarchis, Apo- tudove vifi aut fruiti , non noftris fed ftolis, & Martyribus tanta paflionc tan- Chriftimeritisme'titur:deficientibuse- tum promeritis .• neque cumAngelis& nim meritis Chrifti,qui pratdeftinationis Archangelis,aliifque fupremis beatorum noftrx caufa exiftit , nemini gloria con- %frimum Hierarchiis ; nec deniq; quod cederetur. cum ipfa Dei Matre locum tenebunt, fed Agite, nuncconfiderarevobislibeat cumFilio: UbieritUnicusejus,ibierunt infimtam Principis in nuptiis defponfa- & iMi : Iftudenim primariumeftargu ti magnificentiam , & hincargumentan- do inferre licebit convivii pro eis infti- mentum,& haec adsequata magnificentiae convivii menfura : idcirco fub novacon- tutiexcellentiam. SicilludRegedigna firmationeCanonicaadjungit, quodeo Rex ipfe declaravit energia. Mandando gaudebimus & ftuemur non tantum ficut fervis fecundis dixit • Ecce prandium hsredesDei, fed ficuthceredesChrifti : mexmparavi , venite stdnupttas. No- H&redes quidem Det , coh&redes autem tace,non dixit.-paratum eft prandium,ve- Chrtfii. S. Auguftinus difterentiam ex- nite ad prandium;(ed ; Trandium meum aggerat,pra2iogativamque a:ftimat,quod paratumefi ,vemte adnuptias.Mto^^ ad convivium gloriae intremus potius quia ipfx nuptix , e6 qu6d eflent , cujus ficut cohsredes Chrifti , quam ficut hae- erant , qualitatem piandii conviviique redesDei. Quamver6obcaufam?non magis extollebant, Quafi diceret, eum obaliarn Caliaenim eflenequit) quam femel nolueritis venire ad prandium,fine toto hoc confideramus difcurfu J intra- dubio,qtiia,quale eflet 5 non intellexiftis : re enim ad convivium tanquam Dei hae- ut vos noluifle venire poeniteat ; tan- redes,declarataDeotantumeiTefa6tum< toque veniatis defiderio , quanta prom- intrare autem tanquam cohaeredes Chri- ptitudine,advertite & confiderate,quale fti , prserogativam adauget ,non folum t fn prandium & con vivium,quoniam pro Deo , fed a Deo, & fimul pro Filio ipfius nuptiis Filiimeieftadornatum : Venite fartumcfleinimendo; Quifeeitnuptiat stdnuptias.Si pro vobis fadtum eflet con- Ftliofut. vivium, vilipendereilludpofletis ; ve- Kk $ S. V* £ t SermoIn ^ y # plus valet,quaminfiniti]t«undi,& fica- ENimvcr6fibinaift*confidcratio- liquo modo incemprehenfibilem illius nesnecdum fufficiant ad perfua- poteritis invefttgare : valorem , quod dendum nobis ex toto, ad tertiam & eo comparatum eft.Mundus hic ita ncbis «Irimam qmeprxteriri nequit tranfea- oculos cordaque furnpiens, tot tanta- musInprimavidimusauthorem,in ie- que authoris fui potentia & liberalitate rundamotivunninhacvidimuspretium. digna continens obieftamenta, nonm- Inorimaauthor omnipotens qm con- fivoluntatisipuconftitit acino. Porro viviumfecit:infecunda motivum im- h pretiofioremmulto mundum condete menfum cur&quarefadtain hac ter- vellet,in quoterraforetaurum mana & tiaoretiuminfinitum,quoilliusinftitutio flumina,argentum; rupes, adamantes; ronftitit. Porrc.fi confideratioprima ex aiena-.uniones^plantx/mangdi.flores, Lfuitmaenitudineincomprehenfibilis, faphiri;f.uausfapoie{qae lufce divitus fcfecunda incomprehenfibilis magis : & delitiis attemperati, altero voluntatis hzcadmirationemSc exaggerationemin fua: acino , minoreque : tempore quam tantum fuperat, ut quafi fidem excedat, momento unico ex nihilo creare poflet. Dicetf & cuidem rationi convenien- Quis valer dhusfuem boni, vel bono- tifiimeSfides quod omnipotenti, nihili rumomniumcompendn.quod Deotam conftetoperari,quodpoteft.Qaantiigi- juftoqudmpotentinonminonsconftmt turomnipotenti conftarepoterat iftud qudm Filii fm morte& fangmne ? fed apparare convivium? ipfe omnipotens, verbaPamsprofundisgravida mvfteri- quiRex eft convivii inftitutor id dixit.Vi- is , quibus iftud magis declaratur , pon- densinvitatosfeexcufare,miflofecundo deremus. nuncio expenfas fadas voluit invitatis Tauri mei& ahihaoccifajunt: I rimd iwimari: Taun meitf duhaocafafunt, aflmtRex Tauros & alrilia convivio Matth. &omHiapar ata, ventte ad nuft.as. przparando fuifle occifa Enirn vero, W Nunquid igitur pro gloris convivio quinamtauri velqus alaha funt ifta? ouippiamoccifumeftP.mmiver^nec jam notum eft quod in parabola funt, alKuidminus,quamFilius Dei t Nifi quod fonarn,6Wenfu ems,quod fignt- ChnftusfuiiTetoccifus.nemo Filiorum ficant.Cumieitututraq;Chtiftum mor- Adam in eloriam intrare potuiflet, tuumfigmncent^proutomnesloquuntur cuiaterteftrim paradifo jus perdidi- interpretes :Teuri, qu.a anima.a funt musquodhabebamusinccelum, & per terreftria, humamtatem,& ■ altilia ccr- eulamuniusboliaeonvivioremaufimus leftia, divimtatem ChnTh defignant. exclufi MorruusigiturChnftusinfini- Etquamvisdivinitasfit immortahs , de tumfaneuinis fui pretium profudit, utnfquenihiloroinusdic.tur, quod fint quod fui? impenfum, ut denuo compara- occifa; laurt met & aluha ocuf* funt. mur&prsparareturquodprotam vili Quia ficut natura humana & divina m f uerat perditum. Agite, ponderare fi po- una eft hypoftafi unita, non tantum mor- teftis mortis iftius pretium, fanguinis tU us eftChriftus qua homo,(ed euam ve- iftiusnumerate guttas,quarum qua:libet raciterDeusmortuus dicitur. Neque liwe CMJNlCAM XlXPoST PenTECOSTSN". iine confideratione cranfmitcendus eft modus , &c exprefTa diftindtio , qua Rexhoc cafulocutus eft: tauros quippe vocat fuos , fed non aves : Taurimei,& altilia. Si igitur Rex eft Deus , Domi- nus omnium, quare fuos vocat rauros, a- ves vero minime? ob eandem quam dixi- musrationera.Deus dominium in huma- nitatem habet, non vero in Divinitatem Chrifti dominium habec , nec habere 0f dernnt illos,qui contumelia afFeceruiu & occiderunt, nullum eft dubium , quin civitatis jerofolymitana? incolac fuerinr, qui non cancum quibufdam eoruui vitam eripuerunc, verum etiam ipfi Apo- ftolorum ApoftoloChrifto, dequo fpe- cialirer Textus loquitur. Ex multis hoc probatur principiis. Primo, quia Chri- ftus proprie&fpecialicerlfraelirico popu- lo veriitApoftolus,quodipfemetafleruit 4 poceft , quia idem eft Deusi&ficut tauri, Secundo , quia Rex , qui mandata dire- uiinerrabili compofito Chrifti, fignifi- xic, eracPacerarternus,&Chriftusimme- cantidquodhabethumanum,&avesfeu diacemifTusaPatre;ficur&aIii Apofto- akilia, id quodhabecdivinum jpropce- li immediaceaChrifto.Terri6,quoniam de Chrifto proprierace omnifnoda verifi- carur, fuifle comprehenfum,concumeliis affe&um, crudeliflimeque occifum: 7e- nueruntfervosejm , contumehis affe- Bos ecciderunt. Nihilobftar ribmen Ser- w.fervos ejus: quianon obftante quod Theologorum nonnulii fibi prajferva- runt, quod Chriftus qua Deus non potu- reaRexqui Deum refert & defignar, tauros vocat fuos,aves ver6 minime 7au~ rt met& altilia Qnafinobisdicerec ; humanum quod eft in Chrifto meum eft.- divinum non eft meum.- Ego fum, llla denique vztbn.Oectfa fuut , quae non quamcunque,fed violentam , quamvis tauris&altilibus convivii propriam mor tem fignificanr; Rex illam quoque fingu- erit dici iervusjcerturri eft,quod,qua ho larimyfterio&energiadixit; quia talis mo, veraciter& proprie fuic fervus Dei, Filii fui mors extitit; qua nobisDeus con- vivium gloria: praiparavit: non mors na- turalis( quce fuffeciflet ) fed omnino vio- lenta;&nonfanguine in venis concreto, fed ex eis prof ufo.In ipfo Textu cafum totamque ipfius hiftoriam fingulariter defcripcam habetnus. Quando Rex raiflis fervis fecundd invitatos venire mandavit, quidam eo- rum eo infolentiae&infaniae funtprogrcf- fi, ut non folum venire abnuerinr, verum regios fervos apprehenfos magnis afFe- cerintinjuriis,tandemque occiderint : Reliqni verbtenueruntfervos ejtu,&con- tumeltis affeBos ecciderunt. Servos man- dati fecundi bajulos , jam diximus defig nafle Apoftolos. InYitati, qui apprehen- &ficpoteft vocariqucdebetiquemadmo- dum poftS.Thomam,docl:e fuseque pro- bat Suarez, Denique ut evidentiflime conftet, xjuod Textus nofter ad literam de morre loquacur Chrifti; progreditur hiftoria dicens, quod Rex cognito , quod homi- cida» illi patraranr , mifit exercitus ad puniendum, quinon tantumillos oc- ciderunt & deleverunt .• fed fpiam infu- per civitatem eorum demoliri flammis exuflerunt: Mijfis exerctttbus perdidit ho- Matth. micidas tllos , & civttatem eorumfuc- l2,.V.f. cendtt, Qiunam ver6 llli a Deo ( qui Rex erat ) mifli fuere exercitus, & qux- nam ab ers igni tradita civitas ? San&us Hieronymusinquit}jP ta mveram )Ci uamadmirabiIem,huic- Vangelram feinettpfo magmficen- ; que dieitampropiiam^u^mveramejus tiam nobisconvivnGloria; demon- nobisdarepoflitfolutionem. Refpon- ftravit,per authorem,per motivum, deo eandem menfam in principio conti- &pretiumejus.-Omniainfinita, Infini- nuationequeparaboIa:,convivium fuiiTe tus qui feciynfinitus pro quo fa&um eft, Glori* : aft in ejufdem parabok flne, ad &infinitumquo-ipfumfiericonftitit.Sed quemjampervemmus^eft conviviumSa- ad pundum devenimus, in quoipfumE- eramenti £t quoniam ad San&iflimi Sa- vangelium totum nobis evertere&de- cramenti menfam magna prsfumptione Aruere videtur , quodexillohucufque &cu peccati mortalisconfeientiafquod peregimus, Invitatis ad primum fecun- folus Deus, aiiis ignorantibus,novit) fa- dumque, iTuncium venire renuentibus, crilege quidam aecedere pollunt ; hinc JuflicRex vocarialio 1 ;, quibus jammen- Rex,quieftDeus,quempiam aflidentium fa: acaumbentibus,uteamRexmajeftatis uti reliquos., vefte gratia: non indutum fuajprarfentia honorareti/^^^ w- vidit: Btviditibthominemmnveftitum deretdifcumbentes. Nihilfeftivurafine vefte nuptialt. Denolentibus veniread det * aliquoincongruo.-&itahicaccidic."Rex convivium, quaGlorix conviviumnon V '' U inter alios, hominem convi vH majeftati, , dignos fuilTe Rex aiTerit : Qui tuvttatt • non convenienter facis veftitum vidit: erant nonfuemnt digni: zd cckefte quip- prx/umptionem & inurbanitatem admi- pe convivium nullus nifi dignus intrare ratus,miniftrisfuismandavit,utmanibus permircicur. Adconviviumverorerre- ped bufq ; ligatum earcerimanciparent. ftre , quodeft San&iflimum Sacramen- VerbaRegisfueruntifta: Quomodohuc tum,etiam indignusadmittitur. Proinde mfrafti nou habens \veftem nuptialem ? Rex , cu/us folius oculi vident pene- Veftisnuptialis,juxtaomniumPP.Expo- trantque confcientias aflidentium , fitorumque Catholicorum fententiam, quendam menfa: , non indutum ve- eft gratia Dei. Sine gratia Dei (eft de fte nuptiali vidit.-^* veftitum vefte m- ndejnemo regnumcoeloruraintrarepo- ptiali. teihergoconvivium, dequo hucufque Difcrimen differentiamque omnes locuti fumus,non eft,nec eflepoteft con- videre confpicio propriam valde & ac- vivium gloriat. Ulterius. Gloria & cccle- commodatam. Verum dubitare fimul ftis beatitudo ex fua propria natura per- de fuppofKioneejufdem,meque interro- petua eft & xterna , alias enim non eflec gare, quafi intueor, quomodo efie poceft beatitudo;& femelingreiTusingloriam, autpoterat,quodeodem die, eademque egredi , eaque privari nequir. Homo in parabola Chrifti, eadem menfa,idem- Pars III. L1 tfg 5 E K M O I N fl uccoBvIviBin,quodinconvivioGlorix nofte ; unum cumluce {olis,almd cum \pit inSacramenticonviviumdefine- lumine caudelav,unumcumluminego- re&nhocdifficillimu verfacurpunclum. ris.quod eftciarumjalcerum cumluun-- Sedecce quomodo nacurdite. ficfuit: ne fidei.quodeft obfcurum : unumcurn aliterc; effe non potuit Convivium illud fruitione & vifione , alterum cum tmi- nrandiumefledebuitificenimilludRex tione fine vifione. Nonne certumeft atmelhvit : Ecce prandiummeHmpara- eund.mDeum,quogaudemusfrunnur- $\ Etquiamvitatiadprimumnuncium queincalo efleetiaiumSacramentor V enii-erecu S arunt,fecundofquemittine- Sic. Nonne firriliter , certum eft , eun- ceftarium fuit, ubi plus refponfum, ap- demDeum ibi viden hic vero non?euam: prehenfiones vocantium , injuriae ac ho- ifta igitur fol* eft difterentia inter convi- micidiamvenerun* ; cumrftis tergiver- vium Glonas mccrlo,& hoe Sacramemi, fationibus , non inipfaRegis aula, fed in terra.Glon.,eft Sacraincntum cortmis alia , quam textusinnuit , civitate facte, remocis ; Sacramentuni,eft Gloria.com- horiprand,itranfierunt.Qi 10 facloRex nis oppanfis Ibi Deuscomeditur expofi- exeicL fuos exped.vrt atque ad pumen- tus & detedus ; hic comedmir tedus ft dos invitatos, rebellemquefu.cenden- mclufus. Sr hodremenGeaccumbentium dam civitatem mifit , in quo multo plus eidem,quidam fuiflent cxa, quidam vi- temporis fuit confumptum Alii de- dentes, qi^namdifferenuafurfTtnnter mum funt vocati , qui invicacorum loca utrofque? videntes comediffent videndo occuparent : nec hi fimul ad palatmm quid , mederent ; caeu veronon viderent Reeis funt dedufti , fed eodem mandan- quid comederent^ed eadem cum cxteris ce Reee , in extremis civitans viaiumque comtdeient bellaria. Idem nobiseve- feuplatearum exitibusfuntquxfiti : Ite nit in comparatione cceleftium beato- ad exitHs viartm j Hifce folicitudinibus, rum. Illi comedunt & videntjquia come- curifquemorofis,quamviscelerrimeper- dumded,e.moscomedimus&nonvide- aa\ er- ri ambasfaciebar renebras ? carceris te- bi, alixq; divins perfona:, plns in fe con- neOraslocifac ebatohfcuritas. conviv-i vivumgloriae , quam iilcdSacramentt tenebras oblcuntas faciebat fidei. Ifta contmeret : & tamen cemim eft &defi- V,r6fidei obfcuritasidhabet excellen- de,quodtantum tominearSac.amentura^ tia? , ut tam fecuros nos reddatde verita- quantum omnium gloria Bearorom &' tenonviis.hcutvifiocertificatbearosde illaipfiusDei : JNonviverborum utlo- veruare illms quod inruentur. Textus quunrur Theologi ) fed concomitM. Abnlen- inc L mt > Re g em MttMe ut vjderet invi- Quamv.s vi verl>onim conlecrationisfo- f iSt tatos ; ImravitRex.utvtderet dtfcum- lu.nmodo fit in Sacramento corpus& bentts; norarque Abulcnfis,finemmten- fanguisChrifti; quiacorpusdlud&fan- tionemquemtrandrfuifle .• Utkttficaret gmsdivinitatiruntunitaj&divinitasnoH epuLantes,cum eu prtfenttamfuam exbi- per unionem ied identitatem a perfonis beret. Id ell, ut con vi vantes pr^fentia divinis dl in(eparabilis;omnes etiam per- fua exhilauret. Dixit,pra:fentia fua,non fon* divinaifunt in Sacraracnto^non ve- vifione,& redte dixit ; quod enim nos lae- lut partes eflentiales Sacraroenti eonfti- tificat , nobifque (atisfacit in convivio turiva:,fedvelutpartes, (Ci italoquifas Sacramenti, non eft vifionisevidentia, eftjillud necelTario comitantes , &in- fed prasfentis certitudo. Hinc exprefse trantes : & hoc vere ac propne fignificar &fignanterTextL} S dicit , intrafleRe- quodRex,quieftPater,conviviumdici* gem , nonutvidereturfed videret : Ut tur intrafle. ; lntravit Rex vtderet dtfcumbentes. In convivio ca> Et quemadmodurn Sacramentum , leftidifcumbemes videntur a Deo , vi- quantum ad fubftantiam , eftidemcum dsntqsue Deura :in convivio Sacramenti illo gioria- quantnm ad magnificentiam, non eft viiio reciproo/ed unius tantum q U a communicatur invitatis , per omnia partis : Deus videt nos,& non videtur a eft fimile- In con vivio gloria? diftribu- nobis : quemadmodum fidescertos nos untur bellaria fine divifione ; Deus enim facitde prxfe.itia,eadeninobisoperit vi- eftindivifibilis;&idemfirinSacramento: li o n e N m confrailus, non divifus mteger acci- D 7h» Verum k Rex , utidiximus,sternus pttur. ln con vi vio gloi ia; Deustotusda- ' * eft P uer , & qued comedimus in Sacra- tur omnibus ,& totus fingul s ; & i n Sa- mentoeoipuseft Chrifti , quomodo di- cramento tantum ;quia mandHcareDetmuapnerqU emncs vocare ad utrumque, non negli- um habet videre De B m j indigrWerd gamusmodoconvivium frequentare ter- manducatioms reatus, in pctnam h be' reftie , midem nosdeducat ad calefte, vificne Dei privan insternum. THfei S. Albertus Magnus , tantus fcientiS, Hlius indigne ccnvdtrri^ culpa inore ^uantuspietate.inquedam excellenhf- fuitcaft.gaja , &a erniim n«m v.dtndi ,U } jaxa, S E R M O pcena, m oculis executioni fuit data : fle- ant sternum oculi,quia Deum nonv.de- bunt quamdiuDeuseritDeus , Ibterit fetus Et quia os Deum contingere indi- K nequemanducarepraefiimput,proprio- rum fuorum denrium morfibus prae rabie &deiperationeaeternumfimiliterccrto- datur : Et ftridor aentmm Hinc Chriftus Dominus nofter tre- Ibidem mendaintulitco.clunonem.-^r^^ «/.14, funtvocaii^auctveroeleEit. Verumh eledi funtilli , qui cum vefte nuptiali m- grefliin convivio permanferunt , & non eledus ille indecenter veftitus ingreflbs, fuit tantum anusj quo pafto Chnftus di- cit,& ex parabolx ejuldem eventu inrert, quod vocati finr multi & eledti pauci?du- bium illud quomcdo fit intelligendum negociimultum faceflivit Interpretibus, fed facilem habet lolutionem : vocati quippefuerunt , noncantum quivene- runtad convivium , \ erumeriam,qui ve- ntre noluerunt : Et quia omnes quotquot venerunt & non venerunt fuerunr voca- ti , & ex illis, qui venerunt,unus non frrit eleausbenemfertur , quod vocatifint niulti, elcdtiveropauci: pauci.omntum vocarorum refpectu.& pauciores adhuc, refpedu defiderii Chrifti, & precii quod falvandisomnibusimpcndic. Verum ap- tiflime ex omnibus noftro defervic incen- to.quod omnes vocari,qui cum vefte nu- priali ad convtyium venerunt Sacramen- ti,omnesfueriinreleai:/ ? ^^/^- iau - ci quidem ; fedomnes eletUQuam v :ro ob caufam.?quia finisvocarorum eft Glo- riaipanis eledorum,eft Sacrariientum:& quotquot beneutuntur pane electorum, erii onleqtumtur vocatorum. Non aatur 'finis fiiie mediis: & quotquot hoc {tipicmo &tam facili& txpeditoprofi- I N cere norunt medio ; quotquot decenter riteque difpofiti SandtiflimiSacrameati men'am frequentant quorquot vefcun- iur,& pane electorum fe fuftentanr,quod eftconviviumDei in rerra ; omnesilli finem Vocarorum coafequuntur , qui cft in ccelo. $. VIII. GRandis proft :&6, Chriftiani,con- (olacio omnibus illis qui ita fa- ciuiit : fed& aequalis defolatio, infeliciras & confufio illis , qui pro com- modis,& tam v,morum,prout omnia hu- jufmodi funt , defiderio divimim Sacra- menti relinquentes convivium,illuoGlo- ris perdunc De inurbanis iftis & inlen- faris, qui ad convivium vocari venhe re- cufarunt,inquit textus,quodiverit , alm mvillamfuam: alttu verbadnegotiatio- V, 5. nemfuam Ecce quid perdiderunt : & quar?Quid,qua>fo,nt gotiatione unus lu- crari pocerat , & alius fua vill^quod ali- quatenus faltem comparari poflet cum eo quoddefpexerunr&ne^lexerunt://^ autemneglexerunt, Dcus nos ad quietem menfseque fuoe alTidendum vocat : & nos portus laborare & fatigari malumus cum mundo, quam quieicere &delieiaricum DeOiTantu|innobis pravalccapparentia p 3?fencis,& tam modicu fides & fpes fu- turi. De nullisminusifta pocetac ctmeri inattentio & incuria, quam deiis,cjuos Rex vocari |uflit. Vocari luflicagricolas, illosvidelicet quiad agriciilture.exerciti- nm exieranr;&mercatores,illos videlicet, quiadfuamexierantnegotiationem : & quare magis agricolas potius & merca- tores, quamaltenus exercicii hommes vocavit / quia cam agricol*,quam mer- cato- DoMINICAM XIX POST PenTECOSTEN. I^j tores funt homines , quorum exercitium finibus viarum. Principia viarum qUae &profeffioeft. capirale augere. Agri- quilibec pro fua fibiaftumk vita,earum- coia lemmat parum ., ad colligendum quemedia fimiliter valde funtdceepto- multurn ; mercator pretio coftnit mi- ria ; fines , & quo fubftituri pergunt.ve- nore,quas vendat majore. Eandemque ritatem detegunt. Omnes civitates , & ob eaulam tam agricolas , quam mer- auk quoque (ficuti hsc erat,J tres ha- catores, proprn commodi & lucridefi- bentplareas,feuviasregiasperquasho- dernimadRegismenfam attrahereopor- minescommuniter ambuiant & ubiom- teret. Quaenam melior agricultura , nes concurrunt : illam videlicet divitia- quamiemmareinterra, &colligerein rum,honorum&-voluptatum, Sedejuf- ccelo I &quamam felicior. mei catura, dem vise eventum , viarumqucconfide* quamvenderetempus , &^ternitatem yantes finem & eattm.- j» 's&eMusvuu comparare? O .xtermtas ludificatalo glo- nw»,Deus quxrit 6c invenit; & qwfcun- nanegiecta! oarIumnecvohtum,nec quetnvenenttsvocate. cre : itum ! . Etiamaliaadhucratioultimovenien- . ^ redinlne » qu» vos Chtiftianps dici- tium voluntates efficaciter movit &im- tis, creditifneefle : coelum ? ereditifne efle pulit Primis femel atque iterum voca- glonamPcredmfne efieaeternitatemPre- tis, Rexnondum eratiratus : iratm efi ^tdem lpondetis quod ficj de quo ego valde du- Rex > juftitias fna: rigore nondum often- v. J. mto. ied k veraciter creditis omnia quz derat : Perdidit homtcid** tllos, &xw& ' dia,quomodo il a non yultis? Ita noluif- tatem tllorum fuccendtt : & ideo convi- rr j ' eil ^ ult f; an g e5lum ««.quos imkami- vium nrglexerunt.invitationemrefpue- Jbtdem tiixttnolebmtvemre. Quodfirantum runcneque Regem funtreveriti Refiqui ViS . Z. \ ia » dimenra P liErends ; L & verovidentesRegisbenignirateminiram tam paiumfides fut«n;cur vos non fub* con verfam, rebelles peiditos & in frufta coniideratiodep^fenu, ubinamilJud concifos, civitatem fuccenfam,indifTe- quandoque defiturum fit ? Eft fingulari renter domos hum.les ardere fimul cum admirationedignum quodprimi 5 fecun- fuperbispalatiis, turribufquealtiffimii, diquevocauomnesfeexcufantesabnue- quumodo ncn iftis Ufuminad fiammis nnt venire ; & ulum^ullo eorum fe ex- aperirenr oculos & corda,licet*nea,rale cuiante,omnesvenerint Nunquidinvi- non emollirerincendium? nonnulhab- miones & famuli ejufdem erantRegis, ftrahendo ab hiftoria , fumentes culpam &nu P n £e2 dem>Qualesigitur iftitan- & F oenam generali , i„ hoc Int t^prudcntiaeeranthomine^voluntatif- ignem agnofcunt inferni , quiultimus que tam diverfie, m nemine repugnante, finis eft & exitus eorum , qui defpiciunt omnesvoluennt venue? Advemte,ubi- ccelum. Nunquid erecu>quamerir nameosRexjulTenrquxrii&ubifue.inr, ut tam exiguimomenticommoda, gau- quando venerunt i/te adexitm vtarum, diaque tam exiha & tranfitoria ,ficur illa & r >ofcun C} »etnvenerttuvocate. Noftis funt vitac hujus , seternum luiturusabeat quarevoeafttinon occunimu,G.rifto? ininfernum. Iftudigitur voluntnolen- eausaeft , quancnftamus in exkufeu do, qui taetifaciunt priefens , &tam parvi S E R. M •arvifuturum: &quo fruanrar decep- fione&fallacia iUius quodeft(vel non cfty noa penfant quid erit & futurura Dixi, quod volunr,nolendo ; video e- mmvosincus incordibus vobisloqui; quodfi non vchtis modo, velisispoftea ; & fieut modo eftis fimiles vocatisprimis, quivenire noluerunt; eritis poftca velut ultimi , qui venerunt. Ifte eft dol us & deceptio communis , qua diabolus nos exccecat,fovet,&laaat,donecjamperdi- tos in darrmationem abripiat. Exigit a nobis voluntatera modo , & illam no- bis promittiipro poftea. Deus nos li- beret a voluntate habicuata ad non vo- lendum,quianunquamvult / eccequid Textus dicat: Et ndebant ventre. _ Non dicit: noluerunt,{ed,noleb*nt. Sidiceret, mherunt, fignificaret aclum volumatis ; atdicendo, nolebant, r\on adura fedha- bitum fignificat , voluntatemque habi- tuatamad non volendum unquam velle. Hinc prima vice & fecunda iterumvoca- ti noluerunt ; & tertia vocati vice fimui- ter noluiflent. Verum fi Rex adeo bo- nus & benignusfuit , ut non obftante, quod prima nolueriot vice-venire , eos vocarit fecunda, cur etiam tertia eos vice voearijuflit ? hoc vel maxime tremen- dum hu|us materiae eftpunftura. Ne- mo ad Deum converti poteft.nifi infpira- tioneipfius vocatus , gratiacque ipfius auxilio prsventus. Et qnamvis Deus nosfemelatque iterumvocet, fi nosvo- cationem negligimus & contemnimus; etiamille fuas nobis iufpirationes fiibtra- hit,gratixque auxilia denegat. Et qmd miferafietanimaDei auxiihis deftitutaj S Greg. S.Gregori um Papam audite ; Nemo con- O In temnat,me,dum vocatus excufet , mm w s luerit,tntrare nonvaleat.q.d. Nullu - vo* cationcm & infpirationem dmnam con- temnat , ne , quando vocatus venire non vult , poftmodum, quamvis velit,venire non poflit. Porro ut cognofcamusr©mnes , nos ad eum devenire pofle ftatum,in quorralla- tenus poflimus , litet vellemus : inftiu- ctionis hujus S Gregorii veritatem, wl- timaEvangelii noftiiclaufula confirme- mus , quae iola nobis confideranda reftat. JuflitRexut quifine veftenuptialicon- vivii iocum fueratingreflus,manibus pe- dibuique ligatis , tenebricofumin car- cerem mitteretur : Ligatis mambus& jifattb. fedtbus, mitttueum in tenebras exterio- lt v „ res. Et Textusinquit quod auditi hac fententia mifer obmutelcens ne velver- bum reddiderit .* At tlle obmututt . II- Ibidem lud obmuteicere me magis facit obftu- v.n. pefcere Hornomifer, homopufilla- nimis , homotui ipfius inimiceA iine ju- dicio , quare a (ententia ad eundem non appellasRegem.'' nonne adeo dementem & benignum eum efle vides,ut etiam of- fenfus te vocet amicum ? Amice quomodo huc intrafti ? non cernis eundem tantai celebritatis diem ad veniam optirae ac- commodatum , fi dee'ft,quo reatum tuum excufes? quareeundem non confiteris ? quare ad pedes Patris non procumbis mifericordiam petiturus per Filii amo- xera, eandsmque humanitatem cui fe de- fponfavit 1 nihilhorum mifer illefecit, aut facere poterat licet volniflet , ipfa cnim fententia in culps luae pccnam il- Jum ad omniainhabihtavit. Videre ne- quibat , quia ad tenebras condemnatus erat ad pedesRegis procumbere non pote- DOMINICAM XIXP poterat, quiafuosligatoshabebat; pe- clrustunderenon vaiebat , qaiamanus ipfi ligata: erant ; reatum fuum confi- teri , veniamque petere nequibat , Jin- gua enim obmutuerat : & iftud eve- nit ilii qui ficut ifte gratia Dei deftiturus intravit , ab ea eje&us fuit & repul- fus» Pedes & manus aniroae , aflerto- re Auguftino, intellectus funt & volun- tas,quibus arbiuium conftat ; quoddi- vina deficiente gratia tam, ligatum ma- net&obicuratum , utneclucemhabeat ad videndum , nec manus ad operan- dum , nec pedes ad movendum , nec linguamad dicendum, Peccavi. Ecce uerum infelicior lu&uofiorque dari poflltftatus , fed juftitia exigentepro- meritus, Utinam vel animabus noftris, pro ultimo documento , fortiter im- prefla inhasreret culpa , ob quam ille mifer potentiarum motuumque fuorum omniumufum , ad ipfam ufque loque- lamperdidit , quafe abomnibus libe- rare potuufet J qua: ver6 ifta fuit cul- pa? nonalia, quamquodadconvivium ost Pentecostin, 2*j B finevefteintraveritnuptiali , ideft, ad SS. Sacramenti menfam accefterit extra gratiam Dei conftitutus. Jdcirco fic obmutuit , ut culpam fuam confiteri non poffet : jufto etenim Dei judicio punkur m confelEonibus,quodpcccatur in com- mumonibus, Proinde quiore communi- care prafumpfitin peccato , linguara jam non habebat ad fuapeccata confitenda: At tlle obmutuit. Obmutuit pro condigna pcena: nobis obmutefcendum eft prss horrore & ftu- pore : obmutuit Evangelium , jam enim non excuflum & confideratum non fupereft verbum .• & ego pariter obmu- tefco,non enim habeo,quod ultra dicam. Si ftupiditas mea Sc tepor vos vocare nefcivit ad convivium ut debebam,fpe- ro hoc interius divinam operatam efle gratiam &i fpirationes, eaque efHcacia, m in hac vita San&iflimi Sacramenti sonvivium frequentando, in altera convivium Gloria: confe- quimereamur* Amen. Mm SERMO y *74 H -er**- -4«»- S E R M O PRO FelicifucceiTu armorum Portugalliae Concra Hollandos. Di&usinEcclefia Beatiff. Virginis Mariae de Auxilio, Bahiar.Expofito SS.Sacramento,ultima Quindenarum dic,quibusin omnibuscjufdemCivitatis Ecclefiis eiedem preces fuccelTive fuerant inftituta:. Anno 1640. Exurge.quarcobdormis, Dominel exurgetf nerepel- las mfinem. Quare faciem tuam avertis , oblivifcerts inopu noftrt, & tribulationis noftr& ? exurge, Domine 3 adjuva nos : & redime nos propt er nomentuum. Pialm.43. §. L Implicibus hifce ver- resj>falmumhuncdequocunqueregno, bis proteftando ma- vel provincia aFidei inimicis devaftata gis,quamorandoVates adliteramintelligendumamrmant. Sed Regius Pfalmum qua- inteE omnia mundi Regna nulli melms, dragefimumterriucon- quam noftro Portugalliae Regno qua- Jcludit. Pfalmum in- drat,& interomnesPortugalliaeprovm- quamquiacapiteadcalcemufquehifce cia: nulli magis quam Brafiliae con- lemporibus pracfentique occafioni qua- gruit. Aggrediamur totum perlegere drare videtur. Dodlorum maximusS. Pfalmum , & in omnibus ejus verlicu- Hieronymus , & alu poft Uium expofuo- lis . fortunae noftrae fortem videm- ArMORUM PORTUGAILI^ CoNTRA HoiIANDOS. „ f ' «m» «pre/Tam : quid fuimus,& quid fu- «^*. q . d . Nunc autem Domine Z m fvodoperatusestnd^useorum.&te nequenoftros, utanteSeveSs £ dtebus mnqms. Audivimus (incipit cislxercitus:^W/«^r/ ^ VatesjdPatrmusnoftris.&innoftrisle- gimus hiftorns , immo feniores noftri ^«fr llllZfZZ^ ^ partimadhuc furs viderunr oculis,opera &trium P his non c u:urgeDomme,adjHva nos & redtme nos , Et ad magis conftnngendum.non ob no- ftrumconteftatur commodum acreme- dium s fed honoris fai & gloria: causa : Propter nomen tuum. Hoc (omnipotens & mifericordif- fime Deus ) Hoc inquam mediotuam Non ^dicat Dav'id P opulo, attentavit inclinare &com P elieremife- Sumexhor P tatur,velincre P a P t;inve- ncordiam,ade6 tibiconformis ; quoet- divis quamvis meritis abftinet .• fed totus novo & extraordinario fpiritu abreptus, non folum ad Deum , fed pr-efump r io- ne pia contra eum fe convertit Quem- admodum Martha dixit ad Chriftum : Ijhc, j 0> DomtnejtQ» tftttbt curt? ita David reve- „m egc utar hodie, quia ftat 9 in quo ver- famuivpotius idem eft.quam fimilis, Non prsetlicabc hodie popuhs , neque loquar hcmimbus , vocesmta. feu verbafubli- miorapeteuc ; ad peftus tuum divinum Sermoprsfens dirigecur, Quindecim dierum Armorum PorTugallt.* Contra Hollandos. 177 dierum continuorum hiceftnltimus,qui- quo,de te conqueri, tuaeque juftiti;e rer- businomnibushujusM.tropoIis Eccle- giverfationes , tuasquemifericordis in- fiis, adeundem huncexpofitar majeftaris curias &obliviones perftringere conti- tux thronum fupplicationes iuas^precef- gerit;^«p- tamin perpemumdereli&urum , &ad * t internscionem deleturum : Dtmttte me , Exod %U Enimver6,ficaufcenoftrxrationes& uttrafcaturfurormem,contraeos,6 de v IU areumenta, in propriis vellemus fundare leam eos. Verum optimi cordis Moy- llt meritis • grandis foret temeritas , immo fes de popuh fui perditione & deletione manifeftaforetimpietas, te velle argue, non fuftinuit audire loquentem ; pro- re Verum nos,Domine,ficut Prophe- diensinarenam, dmnaefeindrgnattoru Van 9 ta'tuus Daniel proteftabatur ; Neyue opponit.hocratiocinariincipiensmodo: V li tnjufitficattontbus noflns profter- Cur, Domtne , irafcitnr furor tttus contr* mmuspreces antefaciem tuam , fedtn populum tuum ? Eja Moytes ,tuinquis, miferattombus tuts multts. Suppliea- Cur ? juftioremne adhuc a Dco exig.s ra- tiones, earumquerationesquashumilli- tionem ? Illetibidicet.-populumidolo- medivinotuoconfpecMofferimus,ap- latriam exerc-re , brutum inlenfatum pellationes & gravamina quae continuae adorare; negatam fibi divinitatem,mani- punitionum executioni , & flagellis.quae bus propriis i fe fa£te imagini murae tn- patimur , opponimus,non in juftitiae no- buere.liberationem ex £gy ptiaca capti- ftr* pracfumptiene,tedin fola mifericor- vitate , celebrat® defuper trmmpruvpu diarum tuarum multitudine fundamus : in acceptisferre : & luiceita fe habenti- In mtferattontbus tuts multts. Argu- bus,adhuc Deuminterrogas , curtraft- mentammquidem;feddete,adte. Ap- t»rfurmms\ Omnino. Et^loqui- pellamus-.fedalDeoadDeum: aDeoju- demyalde prudenti. Quamv IS emm cx fto adDeummifericordem. Porrd partepopuli graviiW (ubeflentratio- quia ex corde omnes ad te exibunt fa- nespuniendij ex partenihilominusDei gittae ; bonitatem tuam vix laedere vale- major iuberat ratio parcendi : Ne qu&jo ^ n bunt. Sedquoniamdolorintenfuspoft (ratiocinawr Moyfes) dtcant ^gjptn, fetrahit affedlum ; verborutnquecon- callide eduxit eos,ut tnterficeret tn mon- gruentia*grecumdoloreconcordat;ne ttbus,& deteret eterra q.d. EcceDo- iuftuspraefentium malorum dolor ficros mine,^gyptii effentiae autfalte^ veraci- tranfeatlimites in eo , quj coram, & cum tati & bonitatitux notanumirent.dicent nnni Armorum Portugalli^ Contra Hollandos, Xyp qu^dolosenosindefertumhocaddu- anfam prebere debeant nomen tuum xerc,mhicnosoccifosiepetires. Qu* bla^hemandi ? Quod dicat hxreticus concepta&divuIgataapHdipfosopinio- ( pr 6 quam hoclingua pronunciaretre- ne^u^quxfo.noministuifandifubfe. m , t j ; ; quod hsrericus Hollandum te quetur defpe&us , cui eadem in ^Egypto e ffe dicatfne qusfo Deus meus.tale quid tot tanafque portentis, potcncia^ue tus permittas : ne permirtas e6 quod fis, qui prodigns, tantamvenerationemterro. es . Non propter nos hoc dico, parum remque concmafo ? ad confervandam enimeffetquod nospunires nequeil- igitur fidem cjnvenic diffimulare pce- luddicopropterBrafiliam, parumenim nam , necillaGenulibusaut alusin ha C eiTetfiillamperderes. propter te,propter terrapr 2 bereoccafionemdicendi: Ne t fandhfllmi tui nominis honorem , quod f^foMcaKt: Hocmodo latiocinatuseft tam impu d en tibus hoc ipfo blafphemiis Moyfesm favoretn popub , & Deusar- exponitur , dico fro / ermme V „ tUHm% gument. hujus efhcaaa vidus eodem C um perfidus nunc Calvinifta de fuis niox momento fentencam revocavit; fucceflibus , q Uo s non nifi noftra meren- conformu C rquetextmGra,cononfolum tur peccata, religionis faciat argumenta : ****** o,W tdee r XeCtmone ' f ^ decramdeco- feque jadetinfolens&blafphemus.quod v., 4t ex f imione j Et Dmmnmm m*- fua ht vera ; ineademfortuns videatro- text. r ' **r ce &««» qujdinfta- bilis iSo Sermo P[r© S bilislndus , cuipius ergafidemnoftram deeftaffeaus? quid ,£thiops ehnguis, fine alia inftruftioBe vixbaptifmatis aqua lin£tus.?Non eft dubium,quin omnes itti, cum judiciorum tuorum nequeant pene- uare abyflum , utrifque apertis ocuhs erroremhunc imbibituri fint. Exmani- feftis effe<2ibus fidem noftram falfam, illam Hoilandorum veram efle dicent, feque magisChriftianos efle&nosfabi fimiles credent. Foedabrutalifque Haere- ticommfecla , ad brutalitatem Baibau propiusaccedit ; hbertas diflolutiaque vitse fcaturigo fomefque haerefis, depra- vatis moribus corruptionique Gentihl- mifaciliuscopulatur : fcquisPaganus convertetur ad fidem quatmlh praedica- mus i vei quis Catechumenus , ieu Neo- phitusnonrefilietafide , intelligens& hxc &alia fibi perfuadens,quodm hxre- tico lex fua&religio remuneretur,noftra veroinCatholiciscaftigetur ? Sugitur hi rigoris tui , quamvis non praetenh fant effeftus, cceptaque jufte in nobis punttio cum tanto damno tranfit ad eos , quun noftrisnonfunt complicesculpis ; Cur irafctturfurortms : Quare contmuatur his confideratis,quod tu >pfe furorem vo- cafti } & quare jam irac tuae gladium non recondis in vaginam ? m Sipopulo Hebraico tam graviterot- fenfus prouno tantum, Qutddtcent u£gyptii.6Atra mox condonatti,nonne hocquodnuncdicuntHaeretici , &di- £turi funt Gentiles, fufficiens erit.ut ngi- da manus tuapcenam fufpendat , pecca- tifque noftris,quae quamvis in fe fint ma- gna,minora tamen lllorum funt peccatis, veniam indulgeat ? Hebraei adorarunt idolum,afide defecerunt,veriDei dereli- ftocuUA, DcumDeofque appcliarunt EtlCI SUCCESSU vitulum .• &nosinfinitaeMajeftatistua adjuvante & praefervame gratia tam longe abfumus abfuimufque femper a minimodefeau, velfideifcrupulo, ex parte noftra,ut multi patria,domo,facul- tatibus, imm6 uxore & hberis dcrelicta, infummamiferia vita exules tranfigant, tanturn ne cum hominibus abEcdefia tua fegregatis & apoftatis communicare& commotfari cogantur. Si igitur,Domine raeus,& Deus meus, fitui,fideiquetux amore , necdum urgente eandem per- dendi,autin difcrimen vocandi periculo, extrema talia Lufitani fubeunt & tole- rant : Ouare obltvtfceris tnopta noftr Ec qtud Pars III, CONTRA HotlANDOS 4 2*j facies fmquiebat Jofue) quidve tante affli ftionis , ignominiarque cafu tuo no- minefiet/ Similiter tolJis Brafiliam Lufitanis.qui iftas tam vaftiftimas qaarn remotiffimaS" Orienris regiones tot vitarum difpendio tanro qu t profufo fanguine acquifierunt, magis ad propagandum tuum nomen 8c .fidemf hoc enim zelo Chriftianiftimi Re- • ges ifti agebantur ) quam ad dilatandum & amplificanckim fuum imperium, Sic tibi in huuc novum cum tantohonore &• gloria nosintroducere placuitmundum; & cum tanto nos dedecore & ignominia Cquisfimile quid de tua fibi imaginaretur bonitatejnos inde expelli perouttis.Eheu/ quomodo timeo ne non defit , qui cum ^£gyptiis dicat : Callide eduxit ees , ut m- terficeret, & deleret e terra : Manus tuaj Jargitatem,qua tot nobk dominia tradidi- fti®na , non fuifTe liberalitatis tus gratias & dona; fed eautara jra: tua: diffi- mulationem.ut hk extraneos & remotos a patria nosinterficeres&ex toto deleres. Si hscfuturaeratmerces, laborumque noftrorum frucl:us;ad quid tanta fervitia? qua; in tam copiofo & illuft-ri profufo in hifceconquificionibus fanguine utilitasf ad quid 1 egienes & climata ignota dete- ximuspad quid cum vencis & tempeftati- bus,tantis noftris exitiis pugnaraus,ut vix navis in oceano vagetur , adquamnon miierabilium naufragiorum Lufitano- ram fama pervenerit?& poft totporieu- Ia,poft tot infortunia ; & tot jam mifera- biliter mortuis , vel fub dio in agris fine fepultura, vel inferarum fpeJ«is,vel pi- fcium vifceribus fepultis , regiones fic acquifitas deferere , aliifquecedereco- gamur > 6 quanto nobis melius fuifTet N a taaa 2g4 Se&mo Pko Filici Successu tam ardua & pcdculis plena aggreflbs & rmt,easpofndere ad perdendum,irs tu* «cutosnon fin& molimina! Domine,fuitpunitio,& nonhberahtatis SaXnobisJofue, P adentia imper- tuz favor & gratia. Gaodfi «rras iflas fc&or, occafione fimiii, tecum loquens, date decreveras Piratis Hollandicis, qua- «on dSeientelinguafc fetmonc eft ufns. re eafdemnon tradidift» ipfis adhac agre- mSSS&^\^^^ ftesfcincultas,fednW6?Nunquidtan- fto Tordane ingrems.ua&nos hafce jam ta tibi exhibnit fervitia gens perverfa & intravimusiExercims partemad obfiden- apoftatica, ut nos praemitteres ad prepa- £™Xqu P e urbem Hay mi- rUillis hoipitia.proillis excolevemus S,quJ Pipfo nominis echo infelicem agros, conftiueremus civitates.quas ,am FiLlfiaele P ventum P ortendere videba- cultas&opulentas ^fX^ turfiierroiteninicxfi & profligati,mi- hxreticos fideiquetushoftcs lab ,i bus 2 «quamvismortuorum&vulnetatp. Lufitanorum, Tumnumcro, quam nobis hicevenirefo- rum frui ac gaudcre fas eft/Sfi^ Lc Sjolefaceret, inopinata hac /**«**rt Verumquiatu Domine auaUcmTqui clade confpefta? Ducali ficrdinas,u«abenep acitumtuum hat. ShaShumi proftratus clamare in- Trade Hollandis Brafiliatn, trade ilhs In- c Heu Dmine De^uid fetradeilhs HUpaniasC qu« non perr ^L?qd.Deus&Domine m, quid ^-abem«.,&po^u^fi^ efthoc?quarenos Jordanem tranfue tam ,am partem tradidifti) manibus eo iurMi nobifqueterrashns pomdendas rum trademundum:& nos, Lufitanos* adidifti,fino q sinmanusAmorrha:orum Hijanos, dcfere & derehnque «*£ cerdendos tradere voluifti?^*^ pud.a nos, defttue nos & dele. Veium ^ZZsIordanern ! utinam fluvtum hoc tantum dico , & majeftatem , tuam Wnunquatranfvadaftemusl hocmo- meminiflc cupio , fi.tur.im quandoqu rjofueeVftulabatcumDeo, nobif- uteerundem, quos modo fperms&ate queVimilitefmult^^uftiore ratione Ucct dimittis , operauti velis , & ca tunc Ca N^pr«fumeremhoc modo loqui, terrisexpeftabant:^ *u»M<~*< Ut^amaffltdus,^^^^ trtns JoLner» ! utinam divinz tu| pla- inuxt,nemo miretur. Patient^ exc^ cuiflet Majeftati, quod nunquam Portu- plar «^Y^SJImZ J£ calliafuiflemus egreffi 5 necvitam 110- patientes nos, fed non infenutivos dei Irarn difcriminiefpofuiVemus,in undis ^M^P*^^^ fcventisjnec cognovihW quidem, dionum expoftulabat ^f^lTl nedumpedemterris intuliffemus pere- C ^ n ^^^^j!^^ grinis! easacquitere, nec frui ant gaude- cerbitatem nonn.hil Fcpermitti,inf.rtunium & nonfeta queadomncspreces&inftauuasDom^ R7- v. io. Armorum Portugaui>£ Comtra Hollandos. m numinexorabilemexperiretur, nonha- dique iilius infarni coloniis fir bens quid ultra diceret,conclufit itr.Ecce tidie, Htinc m pulvere dormiam , & fimane me §. IV. / Quidem,Domine,video t« mihi re- gerere pofle, Fidei tuae propagatio- nern, gloriajque tuae opera non de- qtitfieris mnfubfifiam. Nunc Domine curn nec ab afligendo me defiftere , ne- que flagella tua& cruciatus mitigare, fed cosptum jam procedendi mecum rigo- rem continuare & abfolvere velis , placi- tum tuumexequere, occide me, in pulr pendere cTnobis/nec i quoquatn alioi veremmeredige& fepeli.-£r^ nuncm defkientibufque hominibus, de laoidi- />«/^dW/^:attamenhujusteadiMo- buste hlios AbrahcefufcicarepoiTe Sed nitum&menioremvelim, quodfi mane &Sapientiatua,omniumquefecuIorum me q U £fieris,non mvemes.-Etfimaneme experienria nos docuit,quod creaeo Ada- qutfieru, nenfubfifiam. Habebis Sabarcs, mo, nullos de novo creatfi homines iif- habebis Ch.ildasos, deprajdatores & fla- que ucaris quos habes in mundo, & nun- gella domus tua;: fed non invenies in ea q Ua!11 mmus Donos a dmittas, nifi melio- Jobumaliquem, qui tibi in ea ferviatmon rum defetftu. . Ita in ccena: parabola fe mvemesJobum,quieam venereturmon cifti. Invitatos,quoselegeias vocari invenies Jobum aliquem, qui propriis e- j u ffifti 5 qui q Uoniam f e exciifando venirc mmviilneribushonoremejus tueatur. renuerunt, ccecos& daudos admiflbs Idemegodico,Domine, non mirumiif- locaipforumoccuparefeciftl: ccecos & r dem di(rumpi aftedibus , qui in eodem daudos introduehuc. Enim ver6 fi hsc * verfmtur ftata. Exure nos, deftrue nos e ft ordinaria divins tux Providentia: dif- &delenos; contingere quandoque po- pofitio,quomodoiilam nunc in nobis teft, quod Hifpanos defideres & Lufita- aded inverfam& contrariam videmus ? nos, &illosnoninvenies. Hollandia Qyales ifti fueremvitati , & qualesifti tibi conquifaores dabit Apoftolicos , qai f un t caeci& claudi ? In vitati & ele&i fui- per mundum vexilla erueis circuraferent; mus nos, ad hafce regiones primoa te vo- Hollandia tibi Praedicatores miniftrabit cati,tamquelargam&abundanterinftru- Evangehcos,qUiCatholicam do&rinam dam in eis nobis appofuifti menfam, quam de magnifieentia tua fperari pote- in barbarornm terra feminent , fuoque prcprio fanguine rigent : Hollandia Sa- cramentorum tuorUm veritatem,Roma- naeque Ecclefia: veritatcm defendet.Hol- landia tibi templa exftnjet; Hollandia al- taria eri"et j Hollandia confecrabitSacer- rat:Coeci& claudi funt Lutherani Sc Calvinift(E;ccecifiaeride,claudi finc o- penbus,in quorum reprobationeprima- rius hxrefis eotum error confiftir. Porro h" nosinvitatinos non excufavimus , fi dotes, & fanaiffimum corporis tui facri- venire non dubitavimu vmQ mulca mag- hciumofteret; demque Hollandia tibi naqueinconvenientia& aL dua penetra- femet, taraque pie te venerabitur ficur yimus, de quibus defperare poteramus- Ambftelodam 1 ,Virgin poli : &Fliffing,, fi venimus,menfequeac CU m£nS quo- onuubu^ue m ahis ftigtdi prefurv- nam pado nobis exclufis forafque eje- Nu t dis, Matth. Ibidem v./i. Ibidem 2g< j Sermo Pfco Felici Successu ftis, cceeos fcclaudos violenter introdu- aoriofaipforuni arma nobis appropin- cis noftraque loca Hwericis adig- quent , propcd.em ad porras & ,anuas «J.Quodfiincseteris omnibus , iUi hujustu*civiranspnl(arara. Da> hujus nobis&nitate.autnosillis maUtiapares fec dvif atis ; at ignoto i utrum Salvaro- eSuius,quare faltem priviiegium&pr^ ns nomen quo eam honora lh,eam de- fiS^W^ * fendct&ialvabit, proutahaseamnon nLbus,Domitu 7 ° cont nusead divinumtuum conlpectum mutare viclens, . v . • DecemUhe Evangelu tui Virgines, aditum ;nvemaur;cum totjam annis ela- omnesfomno& fopore oppreffi , dor- pfo,juftusdolor noftcr inccelumolamet, n^aver~e S /incur& & negi lg en- nihilominus divina tua clementia non tiafibifueruntaquales.-D^/M^r*^ exaudiat. ^^^^L^NihUommusqiun. Cafu quo forte(qu dabfit y inoccul- leharum fponfus diflimulavit defe- toraentis tu* confiftono decrerumeft, L Prulue quia lampades habe- u r hsrerici Bahiam intrent,Hoc te humi- ban^ce fa r?d n^s vemre & inna- Hter & (erio momtum cup.o ur anre r me^em U qu bus reliqmc fuerunt fcntenti* executionem , matmeconhde- a^S^habet^n^ res Domme , quid ex hoc evemrenk StU^fienl* il!e divinus es quear, ipiumquer tcpenfes& conferas P^q^e^c^uoap^eft, incordetuo^tquedifcut^asdnmtem^ n^^uabete^eiifaSL, quxin efc, p.ccftatemm pceniteremodc > c j m hSeticis ade&mortu^fum&exriuftx? ubi malum pretcritum ,am nonhabet Soflibile , ur januam iis aperias qui remedium AdverusHt,que,qua intenv to^^idh^^^^ tione&allufionehocd.cam^necnonra- iampades e.u.n , g d D tioneminte mndatam.quaad dicendum mm nt S d vinituimbunahs movear. itiam anrc diluvium prono mine, non eamci uexeo dux choleram,commotoqueadiram m homi' auihontatemiu : cod e* ^g^^ nes videbans animo ? ka ut q U antumcun- SrM^Pf *» centcnis illis annis deprecaretus ^ unsquseiampa» fi-UUs N6e,adp!acandamiramruamminusni- mift^diaume^^ .ofuent.Rupns undem cahcata- claufaeftjanua:*^ £^ x '^ em0 m d , ufqueadmonriumcacuminain- nam, qu^rett^^ocex^ H ^ _ eft audire mereonnr, _ mundus: jam e j^fti^ tux fatisfadum cus tenon agoofcen s ? Et cmn. J Sedeccetcrtiadreemer- ciudenda^anuaobocu os , n^ ^ nda , narare ,&taultrtudineinftnitaap- co.eostamoccacatosh^benu ° arere cos ., e runt corpora , palientes Video.neqnecceciurcmha^ parerccmf. &fu . igaorantiam meren u t ,u§i ^ ifl i la 4 ibka f uper u^dastragceaia ^ ^ "Angea, homi- Gen. 6. v, 6. Cen. 8. V2l. ARMORUM PoRTUfiAlir-f COKTKA HoirANBO& 2$J nesenimqui viderent, non erant, Tu nullam haberi. Lacrymabuntur Re- qucqueDomine vidifti (ac fividifllsde ligiofi venerabilefqae Sacerdotes fen- novo ; fpeclaculum illud.lugubre , & tientesquodnecipfWfacrsipfosimmu- quanquamnonfleveris ; lacrymis enim nesfauant& defendantcororue. De- adhucidoneideerant oculijinreriora ni- niquein lacrymasejularomquerefolven- hiiominus tua interno funcdblorecbm- tur omnes,onmiumquei;naxime,majore- mmta,7d&m dehm cordts intrmfecus : uc que commiferatione di^ni innocentes i eo,quiintecadir, modomundumfecifle necenimiilisfproucolira nonpepercie) te pcenituerit : tamqueintenfus & exten- hajreticaparcetinhumanitas, Scio equi- fus tuus fuerit dolor , utnon folum ce dem, Domine, te Innocencumtantum pcenituerit pmeriti; verum etiam firmi- amorequandoque dixifle.non onortere, cer propofuerisinfuturuilludnunquam neque confultum aut bomim efteNini- amphusfacere: Nequaquamultra male- venpuniri j fed, quiEnefeionuncfini 4tcamterr*frofter bommes. Ifte es Do- tempora,aut oftenfa & infelicitasilla no- mine , ifte es cumque Ih ifte cum tuo ftra , ut ipfaetiam innocentia te non fle- cordecontenderenoli. Ut quid violen- cfot, Eigo &parspcenjE inte, Domi- dam ei in&rs, fi ejus fenfus,& tuus eam ne,redundabit (& hoc vel maximeChri- poftmodumiiiet. Age , eum juftitise ftiana pietas fentit ) ad te pcenacportio executiones dolore tibi & pcenitentia. perveniet, conftent,quidagas,prxmeditare : nefi- Irruentes sn Ecclefiam hanc & aiias milequidtibi eveniat, Porro uthocfub furiose Haeretici,invoIabuntin hanc cu- colovibus videas humanis tibi jamnon ftodiam,in quaab Angelismodb adora- peregrinis, permitteutfuturi hujas di- tuses .• arrepta facra vafa &caiices fuis luvii affiicliones & miferias ad vivum deputabunc iceleribus & comporationi- depingam ; iique repr*fentatio hscad bus deje&as ab altaribus San&orum compaffionem te non moveat, & vifcera imagines & ftatuas,gladiis cultrifque fuis tibifuerint &animus ad videndumfine deformatasinignere conjicient : neque dolorcage.decretumqueexequere furiofe facrilegseque manus ipfis Chnfti Fingsmui. igitur (figmentum etiam & crucifixi tremendis & vel maxime vene- imago horrorem incufit) fingamus ,Ba- randis , neque B Virginis parcent imagi- hiam reliquumque Brafiiias in manus nibus. Nontamen adebmiror, Domi- Hoilandorum deventurum. Quidhoc ne , in taisdifljmulare teimaginibus,in- contingentecafuaccidet ? in civitatem jurias&inhonorationeSjquas jamtuofa- hanccum fiu-iavictorum inftar&h£ere- cratiflimo corpori irrogari permififtir ticorum irmmpent ; necftatui,nec fe- verum quod easin RVirginisMark- , in xui,nec aetati parcent : iifdem gladiarum illis fanclifiima; Matristua? iconibusdif- aciebusmetienturomnes. Mulieres fle- fimules feupermitras , quo pa&oiilud buntcernentespudorifuohonorem non cum amore & pietate filii ftare poffic, haberi: plcrabunt fene^canisfuis-reve- ignoro. InMonteCalvarireB.Virgo ad xentia; mhiltribui : ingemifcentmobites pedem Crucis conflanter tibi aftitit , & videsues , condkior>;s fuae rationem quamvis carnifices eflent inhumauifli- Niii mL 1 WA f% Sirmo P«-o Fetici Successu «11 au tf¥> v.io nonappro, nullustameneamcontingere fuit rana^neccelebrakinturPaffioms tu* V ^dSmnegare honorem. myfteria". Lugebunt y« , ficut lUas Fftb & tat&X , fiquidem devaftat* Jerufalem J<*emias torfe n ulhocpromiferas:HWto teftatur : VuSionlugent , eo tjuod non qhren. wnapprcpinqttM* ii* ^^knnmr & (o tanx . ut eas non ^SS&fitfcan^nc laca: videbumur & loluarix ,»t :«» non :1 fu honS rever ntiaque Matris, calcet Fidelium dcvouo,more finuite culs fuithonor e r ^ ^ erun c alcam, ^rftE^ neaueM,(T,facrificia,„e q ueSacerdotes E P bif U1 !le P e fonam, quiea ofFerant ; Catholici monentur Saeii^r EiufdemVirU ima- fine confeffione fc Sacrament,, hxre- ^SS^Teftuuttiti ; quam fes in hi(ceipl» P «dicabnntur pulpiw: ^^tt^P^fiwpft vitam fclocoS.Hieronymifc S Auguftim, quia Oza tangere pr f ^ te eis re f nabunt nomwaLuthe- ^uS&iSZti^ nU Calvmi : faHam imbibent docM- S^uS^loft^moI . namlnnocentesqui remanfermc LuU- cuSibe auncfufficiebar erga res facras tanornm rehquis : adeumque devenie- Srev ren ia , ut ad ftuporem ufque U mus ftatum. ut prtffcnnur» Fdu fc nepo- meveientia Vindicare* Si tes interrogatij uvems, feuPater,cujuf- ^rcS^rr^ * . *. jeroDoam «rodiffiosc cxa- Lntheranumferefponlurus Ut. tigone SSmfT^^" hoctolerandumn P iDeus!oves tuas S oln S andos nhonorare aufis, proali- Petro commimnus trma eundem v ce ] 2 Xleribus exercendis brachio- dcamoreinterrogafti: Ddgume , ddi- isadhucfcel ribu exerce ™ Et hoc nunc modo hm.zi. "odtcdrd T a dl, eis abufus lon PaftorLs eas 5 fedlupistradis ? efne V . , f . T t in oK corpns tuum non idem,analius> harrencis tuum gregemf fitvafis , m quious co p h *rerieis antmas tradk? cum ammas «onfecrabami ji« . pn vaft 8. legno ^ m ^ tihi dicam. ^nSSSSS^^ I NuncfcioDomme compatiendumpc- cratc* m olos converrun } P nitendumque tibi efle , & cor ammum- Mn ^ W '^ fit£ quetibideelTe,adtalesvidendasmiferi- trafacriiegcs mortis (untennam i &ftrageSt Ecfif ficenim pnfTima tua ^Denioue Domine , cxpilatistem- vifcerapromittunt ) fi _inqnam dolor & 3&tt^£2? ennn,ftumvidetur r odotedeleaet, Xtuusmnenacivitatistu, memoria : creationemund, proprns tuiseurr i fc , - ZZ -^adrageftna * bebdomada mans mambus, ammamque ilU habitu Armorum Portugalli^ Contra Hollandos. il$ proprib infufflans , fimiliterque imagi- fecuturam • poeniteat te dum cempuc nis tiiae & fimilitudinis characterem illi eft, Deus mifericors> divinas pietatis imprimens. Sed eodem mox creationis & mifericordiae tuae oculis nos refpice} dienonpleneeocontentusfuifTevideris; irritatam contine &cohibe juftitiam; fiquidem deomnibus aliis creatis tefta- iracundiae tuae fagittas , tuus amor tur Scriptura quod bona tibi fuerint vifa; confringat , & tot tamque irreparabilia Gen.l. Wdu Deus,quodejJet bonum. Quodde damna avertas, Hoc fupplices,&toties v IQi foio homine jam cteato fubticuit.Myfte- in confpettu tuo divino proitratae tam riofamhanc adrnirando fubticentiam fuf- Cathoiicae, & fuo& omnium ftatiis hujus penfura hucufque vaciliavit humanum nomine, petuntanimae. Nequeobtem- judicium, caufam penetrare nequiens, poralium,quibus cedunt, jacturaun hu- quodtam publice^n omnibus aliis crea- millimc tibi fupplicant, neque alia tibi tis- complacentiam proteftatus fueris, media aut viae iram exequendi defunt; infolover6homine,quiopus erat per- fed propter fpiritalem & aeternam tot fe6ti(Iimum,benepiacitum omnino nul- animarum jadturam , propter templo- lum oftenderis. Elapfis tandem mille rum,altajriumque tuorum injurias , fan- feptingentis&ultraannh, Scriptura ea^ cTiiilu-nicorporis&fanguinis tui facrifi- dem,quae myfterium hoc fuppreflera»,i- cii exterminium, & intolerabilem abfen- Gen.6. ^ em no ^ is a P eruitl " c ^ icet poenituifTe te tiam , & fan&ifllmi hujus Sactamentt 6 ' hominem fecifle: Ptenitmt eum, quodho- abfentis defideria , quod quanto adhuc Ibidem m ™emfeciffetw terraicyao&cpxz tu ipfe tempore fua nos confolaturum fit pras- ^ dixeris: P&nitetmefecijfeeos. Et fic oc- fenti» ignoramus. eukum tanto tempore,tanVm ad iftud devenerimus pun- txdere te dicis creafle Kominenr, harc igi- f nonenim qualia- fuerit fcripturarum tuarum mrerpres, re. imlH Peecat mea ncn en m qu ffc ^endens, vidt us tandem con- ""^oSSCe- feiTaseft ;J ob|ullam 0; umratione,ean- r/dS^^^-^ demat.exegiiTe: Cr^s „ ^ S C r *. tnuat^umm^pofiu eireviolenea ! ut fu fib nmuuer^turpeccaca, allegavit AmtS inquir S.Cynllm , Alexandnnus. S 2 & magna. Sic eft : & q.d.Sufucitne Job.qnod Dcum cnm.ne- ^^^Tc^cJ^ fedipfius n S ^re P rehendas,quodpeccataruapu- ^e KngtoriieampreiquiqV i*" eiidem verbis,fc peccatacnmma- peccata remitt,t,tan- que te commififfe confitens , «fdemquc 6 r or umotefcit , fandifilmumque verbisranonem aDeoexigis quar eea 1 • -c„. vpvilrat • Pro- puniat . ? lftud eft rationem dare ; & ma- L.*-»«, mubum efiemm kfem Da- mamfeftas cauia iunt paauc , l nguu ra v d^ m fericord I aDeimagnitudinem& rionemdas, quare eam petis ? Quiali- ! • "d^diftin.uum^gnimdinem, cet ad punienda peccata , Deus ratio- multitudmem UUtmgu >J. habe« fux juftitiae;ad ea tamen con- SSTW^^^ donanda pccnamquefeupuninonem v 'i- multitudinem, "7 • EtQUOKia m remittendam rationem hnbet majorem, StSS^ - fcdicetiilam fu*g«ori* ^ i^n 1 n Uerationuin fnus multitudo ren emfuevb non vulgarem m eoglo- S^fcimmenfnmmetirinequit, nm^^^^^ v nume: iriinfinUunv.ututraquepro- >w«r / Joba Deo rationem peut & SS aiiquatenus glorii tWiri- magnam petendi rauonem habet(>dem Za"namjidemmi^icord.,n i a- refpondet ^jj^ emitudini eonffuenter peccata oportet fi enim Dei eft mdoles , mikncor 2^1 iul,itud,niver6 ej ufdem dia uci , remi«ndoque Pe«atanon Sfe atLum convenienter muka fint vulgarem fibi glonam conaliat qaam oportet : mltm efi enm. Merit.6 igitur qu«fo , habet aut fufticientem rattonem Armohum Portugalll* Contra Hollandos, 2 ?t dare poteftea non eondonandi ? idem clalTem noftram disjicere ; fed quaa Job hujus fui argumenti vim nervo- fis valde contra Deum verbis antece- denter declaraverat Peccavi , quid faciam tibi ? q. d. Si ego feci , ut homo peccando , quajnam tibi ratio ad non operandum inftar Dei , mihi condonando ? plus adhuc dixit , & dicere intendit i Peccavi, quidfaciam tibi} q d. Peccavi, quidribi plusfa- cere poflum > Et quid , 6 Job , Deo fecifti peccando .? non modicum illi prsftiti obfequiura ; occafionem illi praebui ignofcendo mihi& condonan- do magnamfibigioriam lucrandi. Ego illi tanquam caufae , prreftitam mihide- beo grariam ; & ille mihi tanquam occafioni , acquifitam fibi gloriam de- bet, Efifiita £e reshabet, Domine, fine tum hoc omnipotentiam tuam giorifi- cat', pofTe hoc, quodventusetiampo- „ teft ? Contrafolmm , qmd vento ra- l ob '^> fttur , oflendis fotenttam, Evellere& V ' l $' deftruere natfonem unam , prouc nQ s evellis & deftruis ; eft poteftas fimi- hs illi , quam homuncioni de Anathot contulifti • Ecce conftitm te fufer gen-t erem ' t« , &fuper regna , ut evellas , j e - firuas , & dtfterd* , & dtflipes , & *dfces , & plantes. ln condonando & miferando vel maxime Majeftas tua & omnipotentuB tuae gloria patefcir.- Qui cmnipotentiam tuam , parcend* maxime & miferando manifeftas. Pu~ niendo , nos fuperas , infirm» eniiti lumus creaturae ; parsendo vero , fu- peras temetipfum , qui omnipotens es Sc infinitus ; ifta tantum vicTforia eil habct , nufcncor, D»; iH e porifque U exercitum feuclaffem ^nSv^JT' ^ noftram diffipari & disjici permififti, DeL M* , T% qua major «qmno&alem lineam nun- tiens m n Jid irafctul » ' 7 f T quam tranfivit : potuifti , Domine Ji* > ™"% Uld t ™M»r per fwgulos Pars lil umivi% 4i« l Sj lg ,rur tua velut jufti judicis FJai Oo ira 5ermo Pro Felici Succes SU uanonomnium , neque raulcoium eft ret : Soltacecontra Gabaon . Tacere dierum • quare tot annorum feveri- folem )U ffic Dux magnanimus. Semr y ^ taribus ipfi non erit fatisfadum f ftio mortui jam radii & fpendores quibuf- «nuidem Leeislator fupreme , in cUffl fepulturus fe pergebat ad occa- Su iti quamvis jufts , legem fum , mutc erant lingux , quibus tuam nobis prccipere , ne intcgro fol ipfe nimis eum vindicanvum mur- miidem die eontinuari , fed ance folis murabac : erant alciffim* voces, qui- „ , , occafutri deponi debere : Sol non oc- bus de ccelo legis divinc cum com- E ! hef 'K t dat (wr tracundtam vefi-am. Si monebac , przdicans, quod vmdi- V ' iaitur i Wilicate humana tam fenfi- dam profequi non pofTet ; eo quod tfva talem in commotion-bus exi- ilie ad oceafum vergerer ; Sol non oe- git moderationem , terminoque cam adat fvper iracundiam vefiram. b- grevi & prxcifo , dimitci condona- nim vero , fi Deo velut legis e|uf- ri Me mandac ; Tu , qui Deus es in- de.n auchore , difponente fol ftetit, fimcus tanta es cordis latitudine , Sc dies ille fquo longiorem mundus quanta'immenfitate i & in condonan- nonvidicj natur* terminos mulu; ex- Imateriatemctipfumhominibuspro- cedendo horis longiffimus hur , id tonU l «empL 5 quomodo eft fadtum eft , ut juft^lege cum ,ufta poffibile , tot annorum rigoribusiram coneiliata vindida , nec una ex par- tuam non placari , cotiefque occiden- ce execucio omitcerecur fcvercpumr»- "umque orlencem llem vindi- nis ; neque ex altera «P»*W> U cuc gladium evaginatum femper, ngore prccepu. Pumatur Gabaom- „ , & fancuL manantenf videre l Ego ta : pumri emm mftom eft ; fed lol Labam fcripturas te juftiric tolem fubfiftat , ufque dum pumtio finia- Shl&U r«ncu P ar / quia etiam qnando ex- tur : ne , quamvis jufta vincentis ita- V - U Xac & a r det brevi temporis , duo- cundia , unius diei hnutes «tanfgrc- tZ fciLt horarurn fpatio radio- diatur. Si igitur , Domine , ter- ™ tuo um rigor tranfirct : Verum minus ifte i lege cua eft prcfcnpms: ir nonloc aueftabitur foi ille materia- prodigia operaris . fc taha quidem s^inoto &s£2tisrx %t £££ t^S^l^ Ls altafqne cont/a iracuudi, ipfius SSS; fempe P rteiratumcontue- tUr M rinmine alle«o , quid tum nec mucum vis dicere f quid dic« cer a ci homTe ' ; e^qmd^- lunam «c ftellas noftras videndo mife- bm Se^Sr/ Jome iolem rias jam ^*^*"»^* ftarejubens taUbns lingux Hebraic^ mum omnes iftos v,s dicer ^ 5 »™ verbi illum eft allocutus , qiur figni- ad tuam promulga.da.u ^ ficabant , non ut ^ftaet leduttace- tuam decancandam 5c ^riauci.m^ Armorum Portugalli^ Contra Hollanbos. ipj riam cenditos : Ceeh enarrant gloriam mitre rigores ru@s, Fgredere ex im- Det - A pM Leonis figno , tk iftud Vir£i- DeniqueoBenigniflime Jefu , vere nis fignum ingredcre , fignum propi- Jofue , Sc Solvere , omnium ratio tium & beneficum. Humanas recipe in- numnoftrarum Epilogus & conclufio fluentias s aquahumanitatemafTumpfifti ipfum tuum fit Nomen : Propter no- Ignofce & condona nobis , Domine* men tuum. Si fol^ reptehendit Jofue per merita Virginis fancTriflime. Igno- ob rigores ultra diem extenfos , & fce&dimittenobis per ejas interceflio- Jofue iolem tacere niandat ne eoscor- nem& preces , veiper ejusimperium, ripiat .- qoomodo Diyinae tuae juftitrce Nam fi veIutcreatura,atepronobispe« reprehenfibile videri poteft , erga nos tit veniam , qud Mater imperare tibi po- mifericordia uti , tantis jam& tam a- teft , -utnobis dimittas & indulgeas, cerbis irrogatis nobis caftigationibus, Denique dimitte nobis , ut tuo di- non per diem unum , autmultosdito- mittamus exemplo : etiam noftro di- decimhorarum dies , fed per tottam- mitte nobis exemplo ; ut omnes ab que longos annos , ut ad duodecim hac hora dimittamus omnibus amore ferme accedant ? Si es Jefus , id eft, tui ; Dimitte nobis debita, noflra , Jk~ Salvator , efto Jefus & Salvatorno- nos dimittimm debi-' fter, Si es fol , & fol juftitis , an- tmbm noflrit. tequam ille hujus diei occidat , di- Amen. O9S SERMO y m X m&h -4*SH*« -Vtfrfr S E R M O S. THERESIA. ETDE SANCTISSIMO SACRAMENTO, Di&us Ulyffipponc in Ecclefia de Incarnationc: concurrentibus duobus Feftis in Domi- nica 19. Poft Pentccoften Anno 1644. Simile faffum eflregnum ccelorum homini Regi 9 quifecit nuptias Filto fuo,Et mifit feruos fuos uocare muitatos^ Matth.22. Caro mea njere e(i cibus : t£ fanguis meus njere efl potw» Joan. Similee/I regnum eoelorum decem Virginibus , qua accipientes lampades fuas exierunt obnjiam fponfo fponfa* Matth. 25. §. I. IE, quotrianobispro- viniffimoeftSacramento, obparticula- ponuntur Evangelia, remhujusEeclefiae devotionem, Tes- mirandum non eft, tium de Communi Virginum, in memo- quod fuper tria praedi- riam Gloriofa: Virginis rantarum tam- cemusThemata Evan- que Sanctarum Marris , Sandfcx Matris gelium priiKum de cur- Therefix ajefu, cujus folennitasetiam jente eft Dominica , quod univerfafis hodieoocurrir,&hiccelebratur. iiodie cawatEcclefia. Secundurn de di- Ineipiendoigitur ab Evangelioprimo (quQcl Matth. 1Z.V2. TetaE- vangelii expl/ca- tio allu- ditad caftu qut ifits dtebiu accide- rtint. Ibidem V.Z. lhtdem Si&Aio Di S. Theresia. 3 jf (qucdveJutumverfalemagis&dicihuic cundum ; fed nonpereofdem,fedaIios magis proprmm introicum nobis pandit, ferros ; Mtfcaltosfervos. Non eft nova & rundamentum ad omnia fuppedirat) ratio ftatusin Regibus , ad meiiorandas m eo Magifler divinus dicit 6c dccetin voluntates , mutare Miniftros Ratio parabola , Regnum ccelomm fimile eife verd , qua 1 hlc Rex eft ufus , med judicio, hominiRcgi ; SmtlefaElumefiregnum expedita magis , & adinventa videtur. codorHmhomtmRegi. Nondanturduo Mifitaliosfervosfecundavice ; bonum libi tam firmlia inmundo, qu 4m Rex& eft utlabore partito vadantomnes, Si regnum. Regesfuntfpecuia , adqua; fecundi quieverunt euntibns primis- componuntur fubditi ; talefque regni bonumeft quiefcereprimos , euntibus erunt a&iones quales Regis fuerint in- modo fecundis. Ica ut Rege mutante chnationes. Nonloquitiu Chriftusde fervos , idnonfitreprobaretalenta fed quohbetregno ; neqnedequoJibetlo- dividere laborem. Si primis ex voto quitur Rege ; fed de regno c«lefti,& de non fucceffic , lecundi meliorem non ha- Kege liomme ; Rege enim humano,bea- buere fuccefTum ; quia nenue mutatio- . tumerit regnum;& Rege homine , tam nem melioritas femper confequitur iecurum eritregnnm rerrx,ficut regnum Primi , malas invenere voluntates ; No- cccli. Rex »fte,inquitDeminus.magni- /ebantvenire: Secundi , mala opera funt ftcentimme Pnncipis fui Filii nuptias exptni-.occtderunteos. Quodoftendit, celebravit : Out fectt nufttas Ftliofm. invitatorum nonnullos eo infolemi* m*n hoc quoque f e Regem hominem fuilTe progreflos, ucnoninfuriofisfolum eliemonftravit ; memoria enim fuccef- verbisRegisfervos aggrefli fuerint ; fed iionismortalitatemagnofcir. Prsfente mambus iniuper injedis necem intule- jam nuptiarumdie, fervorum fnorum rint. Daturneingraritudomajor/nun- quoldam,vocatuminvitatosmifir,utad quid inurbanitas invenietur maior? prandiumvemrenr. Porrofacer textus Quamam major fubditorum ingraritu- quiddamquafimcredibiledicit , quod do elTe poteft?quid Rexhoccafufacerer? mmirum venire noluerinc : Etnolebant Textusait, ipfummoxmiffisexerciribus ventre. MRexiliosvodfTetadbellum, exemplarem punitionem exequendam cxaufaaonon habuiffet eorum inurbani- imperlfTe, non in folas rebellium perfo- ^sin fragilitate & pavore naturali : fed nas & corpora ,fedin ipfam eorum civi- l\Zi 1! ' * ad P rM *™/«convi- tateminquadegebant, dequanihilre- viumnoilevenirejpaul^ inferiusidem manfit >P neter cineresinperpetuamau- inquitEvangelium.quodRexfuosmifit daei* tajis memeriam vel oblivionem. SvS g T rUnt: modAf »°«vocavit SicRex illefecit, & fic Regibus facien- . nvitat« S i &nonvenerunt. Egohanc dumeft. HodieaufusinvaWervum, ! r r^?^ r Pr0f ?r CX - c ™ a ^^invadereDominum, *«- •mplum. Quodfi fubditi * vafalli fuo Iites /uos in radendis & evertendis civi. oennt i rmcipi , hat hocpetmsin convi- tatibuspropriis occupavit.ubi proprium vio,quamincampo Rexinvitatos nolle magis videtur fuifle acquirere alienas; yenirecernens, mandatum mtimavitfe- nonenira l&mdamnof* (unt hoftilitates Qo $ in S & K U O ininimicis, {icutaudacis infobditts& vafallis. P«ftat pauuores habere Ci- virates,&plosobediences HmcEvan- oeliumcivitatemvocavit fuam, eorum, & non Regis : CiVttatem xUurum. Uvi- osrcriisrcfiftercaufaMiaiftris noneft civit JrCgia , fed Ubera : eoromfque fas non eftlibertates tolerare. Quodfi (er- viorrenderuntinvitaros , querelasiuas deponanc : ad hoc enim Regi funt aur«, fed violentias attentare & exequi ? non eft , nec eri» bonum tolerari a Regibus i AUtth. fed iram ignesque meretur J Irattu ejt,0 ctvttatem eorumfuccendit. Timngt- dum fe foris oftendit , ut Rex > dolor ta- men & (enfus intus refedit uchonnni: PerdiJithomiciddfMos. Notatetermi- nos. Yeibum^erdidh, ftgmficat occi- dere& perdere : taliterenim pumebat, ut fe perdere confideraret. Occide- rehomicidam , eft perdere hominem : Ferdtdtt homicubuilUs. Punmone ic pera&a^exadfervosconverfusait : £«; tH vitatiermt,noHfnerunt dtgnu Age, Domine. Nunquidanteeoscognolce- re , quim invitare prsftitiffet, quam nec- dumcognitosinvitare ? eccemaximum Wc malum,&maximam pro mundo con- folationem ! indignos efle invitatos,ma- ximum eft malum bene meritos effe exclufos, maximaeftconfolatio. Kex videns nolle venire invitatos , ad exclu- fosfeconvercit.quieafuerunundohs honeftace.utvenerintomnes. Cruiitus utique in parabola fua hancnenintro- duxiffecdifferentiam ; nifi idem fuis in eleftionibus experirentur Principes, Ele&i ipforum dati occafione vcmre re- cufant : eorundemveroexclufioccaho- ne data veniuntomnes. Servi , afle- renteTextn, vocarunt omncs, quosin Jhidem v.S. D t viiscompitifqueinvenerunt; Et imfle- ^tdem t*. fttnt nuftia dtfcumbentinm, Id eft, repietje fuere m^nfae, Quod hafce perambulantvias&plateas, fme giath, quivocati fuum optimc occuparent lo- cum ! demqueRex conviviilocumin- greffus invicatos eft arbitratus \ &hoc optimum fuit ferculum in menfa appo- fitum; fcilicet oculiRegis. Interreli- quos , quempiam non veftitum nuptiali vefte contemplacus , non fohim ipfum ejici , fedmanibus pedibufqueligatum obfcuriflimo carceri manciparimanda- vit. Tam grande piaculumeft,non fe- ftive agere , quod Principes celebrant. Verum dato , quod hicnon feceritquod faierat officii ; hoc folum cgo fingulari- ter confidero,quodexomnibus invitatis nullus fuer 1 1 bouus,& ex omnibus exclu- fisunicusfuerit malus. Antequam ad nupcias intrarent boni erant & raali.-Gw- lbidem gregaverunt omnes , quos invenerunt ho- nos e> malos. ]am ingrefli,excepto uno, omnes fuerunt bonijoptima enim praxis faeiendi bonos,eft dlos admittere • de- fpc&us neminem melioravit ; honor multos, Hsec parabola eft Evangelii , noftro- rum temporum hiftoriae adeo confona ; ut congruam propterea illis doctrinam adjunxerim, Interim ad fefti,feu fefto- rum noftrorum procedendo intentum, duo Evaagelio huic deefle invenio, E- vangelium de defponfatione Principis, nuptialique convivio Regis loquitur 5 fed neque in def ponfatione fponfam no- bis nominat: neque in convivio ferculo- rura nobis qualitaccm declarat Huic fuc- currendo defc&ui,alia duo Evangelia af- fumpfi. Evangelsum de Virgixibusno- bisinnutt , quodfponfafitSTherefia: Exie- S. THZ R.ESIA. x traverunt cum eo. Pari planc* rationcnec manfit Therefia Jefu. Poftmodumdi- plus nec minus in defponfatione divina fta Sara , antea vocabatur Sarayiimmi- Jefu cum S Therefia accidit j juoftu ; nec- nuitque illi Deus nomen ; ut augeret di- dummanibus Jefu & Therefi*. ducreti gnitatem Jdem Thetefi* de Jefuevenit. etant,&duo,nuptiisverojameelebratis, luftulit illijy.^.quod Jefum de There- jam ambo eranr unum tantum : fam am- fudiftinguebat; &manfittantumThe- hoeruntunum. Jamnon Thereiia,& Je- tefiajefu u Quia JefuinTherefiam trans- fusjfed Jefus tamum : lntraveruntcum formaro,&TherefiainJefum j jamnec eo. duoerant nominamequeduo fuppofita; Quts nobis vim & veritatem hujus fedunumtantum&idem. AdEvange- unionisdeclarabit, nifiillaquseandem liumtranfeamus. infeexperta eft , fcdicet S Therefia? In ptincipio Evangelii de decem Vir- tam individuc fe cum Jefu fponfo fuo ginibus inquit facer rextus , omnes unitam affirmabat Therefia , utilludb, decem exnTe ad excipiendum fpon- Paulifibiufurparepoffet : Kvo egojam , (nm&c( ? on(z.m:Exieruntobviamfponfi non ego;vivit veroinmeChriftws. Oin- MAttht &/hoHf* : EtinfineejufdemEvaneelu nexionem divinam : Ego non ego J Si es Zf.vio. Jr J Tui S, T h i Tu; quornodo non es Tu; fum Ego con- iideratainChrifto non fum Ego confi- derata in tne. Confiderata in Chrifto, fum Ego ; quia Chriftus vi vit in me : & eonfideratainme,non fum Egoj quia vivoin Chrifto. Alia vice cum Chrifto loquens,aitilli:Domine, quidmihi eft de rae,fine te ? nam Ego fme te non fum Ego; & de me, qua: non fum Ego , quid m;hi eftf ka utifta duo corda adeo eitent transformara,ut reciprocando vitas, u- num viveret in altero:&eadern in trans- formatione fic unitajut quodlibet defi- nenselTealiud.unumtantumefleE Sc i- dem: ambounum, De anima farrdta fponfus inquit divi- nus,quodcor fibi vulneralTet & furri- puiftet; quod vulnerafiet: Pklnerafti cor meum: pro ut textus habet Latinus;quod cor fibi abftuliffet : abftultfttmiht cer: ut Cant.4. inqnittextus Hebraicus. IdemThere- v*J. fia?cumc©rdefuo accidit. Raptx in ecftafinjSeraphim cum fagitta ignita au- reaapparuit. Erquidfecit? intortain pe&us ejus cufpide, cor illi vulneravir : Vhlnerafti cor mcuiu\ fagitramque denuo extrahendo exrremitatibus fagittatcor ipfi iu^u\\v. abftuliftt mtln tw.Habemus ergo Therefiam fine corde:& fine corde quomodovivet? finecordequomodo a- mabit/ imo ad vivendum, amandumque melius fponfus fuus ipficor abftulit Cor principiumeftvitce.-&ubi ambo eadem yivebant vit3, cor unurafuperar hinc illud Chriftus abftuKt. Similiterque ut melitis amaret, illud abftulit ; ambobus fe mutuo non duobuscordibus , fed uno amantibus. Nondaturreihujusexem- plum in terra; in ccelovero datur: & qui- dem perfe&ifnmum. Perfediffimus amor qui eft auteflTe potcft, eft ille trium Pars m t R. E S I A. diviaarum perfonarum. Parer amat Filinm, Filius amar Parrem, Parer&Filius amant Spirirum fanclum; Spiritus S.a- mat Patrem & Filinmt & cum amanrmm jfinttresjvoluntas^uafeamanr, eft tan- tum ima:&ficur ibi tres funtamantes cum una tantum voluntate , ita hic duo funt amantescum uno tanrum corde. O per- fe&um,© di vinum, 6 felicem amandi mo- duml^qualiamaieamore! idem enira cor eft quod amat.-&amarc fecura&cerri correfpondenria^ idem enirn cor corref- pondet.-imo idem amor unkate recipro- ca eft idem amor & correfpondentta fi- mulj nonenim amorespoterantefTe duo, amantibuj transformatis in unum; &j*m «runtambounum, Nonne magnum vobis videtur amo- ris gratia?isvidetur ifte Chrifti erga Therefi- am favoris excefTusf eundem amorem & favorem,eandemque gratiam Chriftus digne' communicantibus confett. Iti Evangelio de Sacramento probationem illius habemus. Nam quemadmodum Evangelio de Virginibus probavimus omnia quffi diximusj &: probabimusom- nia quse di&urifumus de Chrifto refpe- Qiu S. Thereli£E; pari plane modo Evan- gelio de Sacramento probabimus, quan- tumcunquede eodemChrifto didturi fu- mus refpedtu noftri , & digne communi- cantium. Caro mea vere eft cibm&fanguis me- loan,0, usvere eftpsttu.Primum ,de quo Chri- f.jtf. ftus Dominus nofter certos nos reddit in hoc Evangelio, eft^uod Corpus fuum vere fit cibus,&:fanguisfuusvere fir po* tus.Ubifingulariter notandum , quoi vimnon ponatineo, quod perfuadere velit.effeverefuumcorpus, quod nobis P p fnb i. , S E R M O D |0O -f/- • i «',J^,ir • &veree(Te di*ne' ? communicani tafi modo Qmtur 3±X£ Er quamob caufam? quia que per.onarum lancliffims Tnn,,at, S eli aUmentum. «4 | e d t q. exempb , quo unionem feu umtionem ^^rSStibb- co.icbr,VomS.Tl,eref,adecla,avi: Ztiara Tf,cu,Chr.,tusi,,hocSacra- ^«m./r^z^/W . ■ « T™' ?'«»'■ "cnto realitet & pe,fo„auter pnfa» ^P*^.tf,»«^«»J-*»t,./#. c ft &noninaliis i hincetiamiueo.an.um ,pfiv>v,t propxrme^ Ideft , ficutego &;,oSorm;m m o ( lutn q ueabmen.i Vhopervittmme.Paw.mermfit.p u. fic quouue mfti- mundum ,iu qui me d.gne funut non mt onis finc mtclligeremus qu, non fuit, per fuam.fed per meam v,.am vm . Ca- Xo rX tan»m gratLcommu- fus grandrs 1 r" d '— £eTol „icaretfic"ti,,Sacrarner„isal.is:fedet- cxemploq„op,amd,aamadec.ara.evo watetjMCOiie nullumadxquatummag.s&pro- SflmS«ScSft.u» pt,um,quaraillud,.„..a.,svi.,quer=ci ; ~ „ f m?ibii>itmeumfmzt*inemjnmtm*- mvenent. yivitergoyer i ' l *«* Ztfeto »l. Wnequarecorpus meBUturS.Hilanu,)^^^^ ^ netuegot Anaubem me- tremviviti codemmodo nosfercarncm m e lira) veramc l b ^^.™ v Sicutiuiter Patrem & um verum potum appelienV quia quem XdnmLmentu^mfubftantiamaUti FiU«*, ^^.^ W^ convercicur 5 fic ego me in vos, & vos in quu Pacer vm m Filie ? & Fihus m U metn^ormarevob.-itautvosmeman- tre , & alter alterms vita vmt 5 fi m- metransro.marc te.Chnftum , & commumcantem hcet fintduo , eft&efledcbecviuuntum catusmvobismaneam ; manei^j > r / . ft[ , 21 i» « Quia vero in hacunione& una^necahaquamrrlmsChaft.. Etifje 2 nTf rtrtta* ex duobusunu rantum *«* W *r Promde vrdeanc nunc iranstormatione _ex u C ommunicances,num vita,qua Vivunt fua fienoportetiQuiinamunusiiteentr voi > fl-./..;kncr-,*. uc T . ?7| ^.;™„;rChnftus fitanChnfti ; & indeex cttcciibusco- rS^^SS^ gnofce„t,„umdebuaani„deb..ecom- Chrifti,hocmodo.- Ncc tumc mutabts mumcent. inteJcutcibHmCarmstutifedtnmuta- bcrisinme. Itaut,ficutin deiponfatione §. ChrifticumTherefia s exducbus,quales . f . «ant,inunum t ranfierunt,&tranfitufcu £ Ecunda gwtia, fivefavor, cVma- "ansformationejamfaaa, unumillud f% ^f^',^ non erat prinapahterTherefia.fedChri- ^ «nOa Therefia a dmno fuo fponto lw " t. — . x w • — Att nnr.HinrpriehauaamorLS non erat prmcipanter j.nciciidjicut-uii- - ft/ a. LsvivensinUla: ^erWCfe*- recepit, fmt, quodmter rehquaa^ns Zm. Jtmi'*** transformiUoneSadamcnci, curena, hscilh diwmvaba . S. Theresia. refia,fi coelumnoncreaflem, amoreran- pro Therefiaoptimum fadendo ? vertim tum tm illud crearem. De nulio Sandto- nunquid hoc optimum jam eft fadum ? rum aho firaihs lcguur favor & graria, notum fit ergo Therefia: de me , quodfi GeffitfeChnftnsergaSTherefiam.ficut «EiumnonfccifTem.ejus folum amore id SJ.ug. Sanclus Auguftmus erga Deum , ad exag- facerem. Cum vero Chriftus omnium gerandum fuum amorem. Si ego elTem amore praedeftinatorum ccelum fe-cit fo- Deus, &tunon(inquit Auguftinus) ego iius Therefiae amor tanturn in conceptu defi.nerem efleDeus , ut tu eflesDeus* aeftimationeque Chrifti vaiere videtur Grandem exceflum habet hicamor, qui quantum omnium prxdeftinatorum amor ad te declarandum fuppofitiones impof- fimul fumptus % fibiles fingit Sedfflas fecitcor , quam- Ex notafeiliorifeus S.PauIi fcriptis, Mt Vistam mteihgens , humanum. Verurn iftud: Chrifim ■ fefus vemt in hunc mun- hTim , Chnftusommpotens, qmtamfingulari- dumpeccatoresfalvosfacere,auorumpri- ' bus & exquifins amorem fuum Therefi* mtuegofitm. S.Paulus peccatorum non ' manifeftaratargumentis , cenditionatos fuitprimusordine feu antiquitate ; nam adinveniatcafus , jamque fa&um fuppo- iftefuitAdam : nequeprimus fuitpecca- nat, quafinonefletj&quodjam eflenon torum magnitudine autmultitudine ; fi- . poterat,quafi poflibile foret : ad fic decla- quidem alii majores fuere peccacores : & rapdumamorisfuimagnitndinem/Chtifti ipfe eodem locoper ignorantiam fe pec- fapientia omnipotentisipfius,&omnipo- eaflefaretur.- Qttiaigmrans feci Un- ji -j tentiaipfius , ejufdemSapientiaraequalis de ergo S.Paulus , feprimum maximum- eft;&ejufdem Chrifti amor Therefiae fi- quepeccatorem infert : Quorum primm * ' i% gnificet,quodplusfciatdefiderare,quam ego fum} Verbis antecederTtibus illatio- poflitpr£eftare;necdicat,quodproillafa- nishujusratib continetur: Chnfiusfefus ctet, fed quod proilla faeerer. Confi- venit in hunc mundum peccatores falvos deransnunccafumiftum,quemfupponit/^^ ; Idemquejefus etiamadfalvan- Chriftus,&votum,quodSan(aaTherefia dumme folum deccelo venit : iniudicio fecit,intelligo,quodChriftusfeinvenerit igitur xftimationequeChrifti 5 tanti pon victiim & quod ab hoc fefe expedire deris fueruntmea , quirn mundi toti&f nonpoflit, nifihacfuppofitione. - Eraif- peccata. Eodem ego modo infero fumaS.Therefiavotum, fuit.femper fa- SicutS.PauIusadexaggerandam peccato- cere quod optimum eflet : & quoniam rum fuorum gravitarem , confideravit optimum, quodDeusfacere poteft, eft Deum tanrum feciffc pro fe , quodpro ccelum ) & beatitudo quae jam facta erant, toto fecerat mundo fic Chriftus ad ex- . dixit , quodfi ccelum nondum feciflet, aggerandarn amoris fui maenitudinem asnore tantum Therefiae illud faclurus dixit ; fefacturum fuifle pro Therefia eflet. Si amor Therefiae voto fe ob- hoc , quod pro omnibus fecerat prxde- ftringit ad faciendum pro me femper, ftinatis, Et quemadmodum Chriftus quodeftoptimum , quopa&o amorem amore tantumPauii defcendit de coeio hunccompenfarepoflum , nifi fimilite r ficut totius mundi defcenderat amo' Pp i re;fic JOi S E R M O D 1 ir fic Chriftus amore tantfcra Therefi* himas defignant falvanda $ ,& ccelum ut- ^S^P^ Caurquoverouna tantum rumamoreak dnoncreaa-et Oamo- p^«tce^MjW« erat, nec E exaggerationis exceflum! verofimileeflc poterat.Chnftum pro a- auo^dinChriftHfiadulantisJeu pal- na tantum anima cclum fiaffc ereatu- panT.udicio, tanufit pondensfolius rum. Idarcohdtor^ammmusredden- CefiL,^ o«Wtoa«ioelEwn:- dover.fimdem^utfign.ftcatumverofimr- i , «« liusfieret,nonunam tantnm in e* intro- §d Serft egnum ccelorum decem duxitprudentem, fedmuI*s.-2T« Vi.gimbus^uaTumqnmqueerant pru- Ye^^obakk denLquiniue feruk inquit Chriftus, videaturjuxtamentempaiabols, quod inhac parabola. Et cumiit parabola, Chriftus prouna rantum amma crearet non exiguamdicultatem numeri hujus c^lurn^tahsTherefix erat amma,tamque facitaJualitas. Author inveniens feu excemvus Domuu m eam amor,ut cafu a ao nar P arabotam,ficutieam cfifpo- ^W^^^TT^i nendi hiftoriceque defcribendi conve- aftet, .veruUnum&infaUibile eftet quod > tSk S memioni.libertate gaudet: folumamoreipfius, lud crearet. Porro ^quoqueintermnuseamprobnbiUbus, fiean^ am^Chf.&feu^ 5c v l erifima l bus& communiter fieri foli- derat.s v;derede pi 6tam,ad Apocaiypfin. tisdeduceretenetur. Hocfuppoficonon tranfeamus. oportuinev.detur tot efle prudentes. ^rmcsm^c^^z^ quotfaruz.Mundusnonforettam fatus,. mofam vidit muherem, ftelhs cc**£ nequetammale gubernaretur,fidefin- tam, fole vefhtam lunamque fupplan- gulisdecemmuUedbus,decima pruden- tanrem Etjuxta S.Bonaventur^ Ru- LfoLveretur. Decemiftileprofi.quos perti.Vi^rin^^nis.Albem^ Chriftusfanavit erantviri, quia verou- aKorumqueexpofino jnem mu ^per hanc nus tantum eratias acto venit,ubi no- mulierem animam a Deo de( upeullum - rmlefleltinterrogavit: ***** ^t^^T^^ ^ W?Enim vero,fiindecem viris no- tamintelhguntjcuinam, quano ,. anime Zm *** £2«, quomodo non ratione jnftiore aceommodanpoteft po~ m '' 7 ' quodi^decem mulie- ^t^^f^^^ ribusnovem invemrencur fWnon eft Therefi^m cujus ^J^* dubiumqumhumanx conformiter con- ncu,hberaiitas drvma dc e pixroyu ditioninume B u S hicmagisfuerit propri- vasque perfeaionisdepofuit v pro u m us.intentionique Chrifti congtuentior, vitaipfinsleguntm;&tot «denn^* quc etat damnandorum confiderare fre- lucisf P lendores,ficut m fcupw e,mcu| «Lntianu CurigiturMagiftcr divinus admkatione percipiuntur ? ^ Franc U inkaeparaboianonnovem Virginesfa^ cusBorgiaseumfit unus ex fpmtus tuas&unamprudentem introducitJquia Therefia» exammatonbus , ficurfatua^eacluf* anhnas fignificant talede ea teihmonium dedi quodeliet damnandarificprudentesintromiu^a^ muliermagna, Dico iguur Sanctm S, Th Therefiam illam fuiffe mulierero mag- nam, quam Sanctusjoannesin Apoca- Iypfi defcribit; quod eadem vifion- grobo. Textus air,mulierem iftam filium con- eepiffefexusanimique mafculini , qui nuindumvirgaferrearegerer, & incoe- lum raperetur : par-tam hujus filii magnis illi conftitifle doIoribus& aerumnis: exi- ifle illi obviam mutriscaplribus coronatis elraconem , eum devoraturum. Prophe- ticae Catmelitana? hiftoriae Authorin- quit, iftum filium futurum Eliam Pro- phetamin fine mundi. Etego diversa valde confideratione, & expofitione, eci- am in hoc filio Eliam agnofco; fed non quod erir auc futur us & ; fed quod jam fuerit;&non ranquam filium univerfa- lisEcclefiae; fed tanqnam partum fingu- laremSan&as Therefia?» Agedumau- dite. E!iam&fe$us & animi fuifle • 01 mafculini.- FeperitFtlmm mafcufam:Ex * * eorcfito cum omnibus. feu parvis feu rA ' '•* magnis agendi modo,&vel maxirae exa- nimi, contra magnos conftantia , plus fa- tisinnotuit. Num virga ferrea rexerit Gentes,Ioquatur Rex Achab ,. Regina Jezabel, Rex Ochozias,& quadringenti & quinquaginta Pfeudoprophetas Baal, quos uuo decollavic die: teftentur idem quinquagenarii duo,cum fuis finguli quinquagiuta militibus Duces,quos ig- nis de ccelo confumpfir, Atteftetur idip— fura claufum ab eotribusannisfine plu- via , quafi aeneum ccelum.Confirmet de- Bid ™^ e %^ r *P ta ?»l^um \Ztraptusefi ' em * adDeum^ ad th.ronu.mSic illum ftibito rapi,fuifque oaihs eripi^ Difeipulus fuus Elifjeusvidit. In monte Carmelo EKas tam rigidam Religionemi fundaverat,ut fuo rigpre Fundatorem rcferret, Octin- £ R 1 S I joy. genti ante Chriftum rranfiertint anni • ic poft incarnatum Chriftumplures quam mIllequingenti,quorum Iabentc fpatio, vel tempus , vei e/ufce vicifiitudines, vel obfervantiam diflolverant, vel primitivi illius inftituti rigorem relaxarant ; quan- do Therefia duplici ejufdem Eliae Ipiritu induta, eundem intra fe concepit ,non ut excitaretar, quiamortuus non eratjfed utrenafcereturr&non folum in mulieri- bus, qualis ipfa erat- verum etiam in vi- ris* Mundus conatum hunc& moli^ men impoflibilia judicando, dicebat cum Nicodemo,Eliam jam annis magis efle gravem, quamutin uterum matris fuae revertendo renafceretur? Qnwiodopo- loan.$ tefihomonafcicumfit-fenex^.nunqmdpo- v. -f. tefi inventremmatrisfu& iterato introi- reJ0renafci? Verum fancla Mater( quae ex runc taiis effe ccepit ) quemadmodum fecundoconceperat Eliam,fic illum fe- cundo peperit, mundo monftravit incre- dulo feliciter renatum : Peperit fi/mm ntafculum. Etquantisilli doloribus prodigiofus illepartus,ejufque novitas conftiterir, altisexprimit verbis ipfe textus .• CU- Apoc.i. mabat parmriens, & cruciabatur Ht pa- v. %, reret. Quot labores, quot contradiclio- nes,quot perfecutiones,quot obmurmu- rationes, quotinfidelitates, & falfatefti- monia,fublimisilIe& conftans devora- vit fpiritus? Oranium motor exiftebat dracoinfernalis, magna textus proprie- tate,multiscapltibusiifque coronatisad- jutus: vix enimfuitcorona,non folum profana > fed& facra (immomHltae etiam Religiofir&Regulares) quatnon fortiter oppugnaret, &gloriofum hunc partum adoriri & opprimere curaret, Vicit tan- dcns Thercfis, & ad difcretioneranovi Fp $ " pri- s t r. m o r> t primique inftituti excalceavit fe inftar Therefiainfeipfa ; fcx(UmationcChrtfti 1 1 «; & hocpa£toap P aruit, f.bene ad- eft tanta , uullaiola totumcoehimads- veruftis , ineadem figura cceleftiquam quet. Eamobreinnon,ampoffibih,(ed reDrsfentabat. S.Therefix calcei erant certa fuppofitione aflent ; quod h ca um de iurcis prout ccelitus inventum; ta- non creSflet, propter iplam folam ll ud liter excalceant pedes , ne quid illis creaturus foret. Hocfirmnus itafeha- oulveris terreni adhserefcat : eft certame- bet,ipfum ccelum empy reum inrremus,de Siicalcei fpecies , nonad calceandos& quo proprie magis Chnftus loquebatur, teeendos pedes ; fed ut ipfis calcentur pe- & videbimus,quod fi in ccelo hoc exterio- dibus Ad hoc mulieri deferviebat revifibiU, S.Therefiaommalocafua oc- Luna'quam S.Joannesvidit. Comtnu- cupabatfigurL-inco^lointerioreinvihbi- mter dicimus (utfuperius innui)Luni li eadem perfona li fuaoccupetpr*fentia. fuiueealceatam,&nonbenedicimus. Si Humana natura beanficata in ccelo , ic- fuifTet luna caiceata , oportuiflet pedes ptem habetloca: Patnarcharum.l rophc- lunafuitfe coopertos , verum illapedes tarum, ApoftoIorum,Do o^l iftum favorem .eandemiftamgratiatnin n*^ fa ^L^. Sacramento cudrbet communicanti exhi- fecundA: 4* £S 2 bear SiChnftusfaccretpro Therefia, mmdu^ m famm . t Si ig ^dX quodproomn.busfcatpra.deftinatisan cramenao >qU od eftcar^ ChrSchrl Sacramento non folum faceret, fed facit ftus totus,fub fpeciebus panis loquen pro quohbet coaununfcantium , hnc femper variavifphrafin \ comTnl iacramentofetotumdatomnibus^qua. vuautmuitiplicavitnumerun^imoper- ter fe totum dat fingulis. Verum eft,Sa- ftitit&perfeveravit ft mper £ CX: aamentum fc^ e0e pro omnibusjfed qui manducat iq uimandLt quiSu ^«fe ^^A^ cat^mand^t ? ratiohupS,^ - tum uni.Habemus illud mEvan g ,h 0j nec cet amor Chrifti Sacramei tum inftituit in una e jUS tantum parte/ed m toto: y^mm^^^^^Z Q.*>m«.Juc M me*mc«rnem ,(S Mit S uod Salviannm vivaciter magis iatreseotum quibufcum loquebamr, & P rofundahancfinguiariratem expen- «m,edennt Manna , &mortui fi>U dentem aufcultate ^cuttotumJ L ccfc ouenti S *S « r P£r quentia.r, &ad oppefitum magis decla- Id e ft , in Sacramento tantum randu m diceredebuifte videtur, quod Chrifto debent omnes, qu nmm quT- corpusfuummanducandesviclurieirent hbet ; san tum enim .LS^ffllS Pluiali,llh;f ec linfing u lan,,ile , diXit; tur?confiderationis nuncprofunditasin- , ^n^STfT^^^ ***** Id eft, nam quand; unus ia«^m P ^ lo ? UUur?&cum ^cipit, quantum omnes , licet ^aamentummftitutum fit pro omm- mauurafir «quafc,ihvidia eft major. Sermo D * MaltoscuiaemfupcrhaecUufulacom- Dcus^ima«onc Q oftrapo(tponatUr& «SSSSto^^*-^ mmonsfiatommbus. niones fuper hocSalviani xmgrmte ic- gi/ednullamquxfatisfaciat. Namut . * locum inveniat invidia , inxquahtateni f f ^ yalde fm . efTeopc.net ; ubiver* XgSS^Chriftu,fuu»S.The. menfura.quomodopoteftefTcinvdia? f " f declaravit amorem, faic iite. menfuraemm, Gomorappellata, tam o nov imus. Etvice ergo hic quoque fcndtranfiens adfuturum S.Therefiadh i^^- , quomodo mapr mwta £\ am or,Dor*ine,quod*- eflepoteft ? ^"J^SK S ^Majeftai Magdalenam dilc*. manna tantum accipiebatunus.quantum v n > feC undaquxdaminten» aUus , W™™™,^ ^^^^*pr«% omncs : vemm m S " ra ^^S- uTet. Unae* majoribus amonsdivim tumaccipuunus, ^«^^J e p"« rog .dvis 1 eft, elle amorem finew- quidem mvidi* g! L£ AmanS bfwwta ab omni- poteft : .^W f 2SK^ buLmlri^omnefque viaflimabipfoa- «^^ii^^ftif^SrSi maridefiderat,ideoqueamoreft. Amor riin.quahtatem, ^™^^ KumanusCcuifals6idnomentribuimus) danpoteft. Quando £ nec r ociet \ tem in amando admto, uee ^^l^mn^modo^ quempiamplusfeamaripatitur.ideoqu: f^r^^^SSP ^amoip/opnus.velpropr.emag.m- locusefletinvidix ibiqueiciietur q LocitaigitureftThcrefia.non ccclum o^^-^SS-i Lomparando Magdakn* , fcdquafi &um Chnftus ^J^^Zlt fecretum illud fui cord.s ex Ch- iftoin- efletfafturus ^q md ^SL da^.tura; refponditqueiUiChriftusho; ^^^^^hSSn mSdo. Therefa, ego amavi Magdaie- dem res eft « Sacramentcx J~ nam in terra , * vero am0 ^ftens yodfi.^^^^^^ mir f £celo> Icaui amoremdiftinxerk du ?**dc™i&»>fc«?™™ > , excellentiamqueuniusper refpeftu omnmm .^iteflefupeibnu £ ke D«ustantumhcutpro me , quantum me ™ e Oet ficut cxteri homi- pioomnibus-illemefuaregatn^ne ^^^^Lekcd^ tantusmefavorinfuperbiamer^at.Hi^ ^^^^^fc,,^^ & nhocveri hononspundo, iupeibi rem. »*• ff mWalocis, q*am ift terra. Frofperitates nullepror- confidenti* & familiaritatis cifcumftan- «usamorefiintdigme, necmajoreftamo- tiis;non enimunguentaexpretiofiffimis ris mimicus , quam felkitas. Pradica- fpeciebus confe&a fuper pedes fed fuper toresoltm iftud exemploprobabant Jo- caput effudk , Supercaput ipfiusrecum- «ephi,m ingratitudme Pharaonis Pincer- bentis. Et utroque cafu, tantum abfuit Mktth. : hodiedum vero verirateshae fic pro- ut Chriftus Magdalenam a fe repellerer ^ "7* foanturcxperientiis, utnec fide,nec?crt- Telillud obfequii genus tanquam amo- ptunsadhocopusfit, Certum eft,amo- deftia fuae fanailiaritatis alienum repre- rem,£ortunaefubjacereimperio:/ieftad- henderet, utiiiamlaudando publice de- verfa,nemo vos amat > fi eft profpera,vos fenderit : prima vice contra temerarium nermnemamatis. Hoc in canrum vero Phaiiiau judicium : fecunda contramm- r*. con ^t utvelatnovumquid&fingu-. murationes indebkas Difcipulorum. Ephef. A . JareS.PauIusdeChrifto ztetzv.Qui.de- Qurbusomnibus ita fehabentibus,iefur- v.io. iffeefl&e^HiafceHdit. Ideft, gensidem Dominus, reiurreclionis dilu- Clmftusquiafcenditin ccelum,eft idem culo eidem apparuit Magdalena: • hxci quidefcenditintcrram. Aliiquippeho- fi» refpirare triftitia , faas exhilararola, mmes quando afcendunt , communiter chrymas.fua confolari defideria o e ftiens, unt ndem; quando defcendunt funtaiii : vkamque fuam refufcitatura , proftrata nmc totallaoorantuteosdefcenderefa- pedes ampiexariparatfacros, undeeara aant. SngiturChnftusinccelo, &in mfiusanimaacceperat.- &ecce novkate rerrafempereftidem ; quo pa&o ratio- reprehenfioneque inopinata a Chrifto nem djfterentije feugloriarnon aliam af- repeilitur contingere vetita : Nolim* figuar,quamquodMagdalenamamave- tangere. Repulfehujusratiodatafquam % a « ntadhucagensinterra: Therefiam vero mox confiderabimus) nontollit, feddu- ' jamextftensincoeloPratio.eftj quialicet biumanget. Si Chriftus ante mortem ^ 1 * m Umfto mutatio loci non fack diffe- fuam , in qua Magdalena tam conftanter lentiammvoluntate ; mehonras ftatus ipfiaftitit,admittebatgrataquefibioften- magnamaddkqualkatemamori. Inipfa debatipfius fervitia; quo pa&o poft re- illud Magdalena habemus. furre&ioaem eadem refutat,im6 ipfam a • Ch ™°*™uifxomvMta, domum fe repellk ; num fortaffis minus nunc ejus Magdalena fuit ingreffa ad pedes Magdalenamerebatur ! clarum eftquod Uuiih proftrata, confueto tum tcmporis non;immd multo plus .; amorem enim vi- morcprenofiffimis illos unguentis unxk, tx , cum mortuo folkum finire , & cum copiofislachrymisirrigatos , fi„s terfit fepulto fepeliri , vivus , mortuus, & capilhs , ^ekdans eos & dele- fepultus, &quod P Iuseft, jam jamexpi, ftata ex iplw ; donec dolons amorif- raturusChriftusineaconibntemfemper quefuifmmreftingueret. ■ Alia fubfe- fuerat expertus. Si igitur amor erat riZf?r r.^^T^T i^m;exceIlentia,clariores,meritumque diebus XhnftomBethania mdomoSi- majus ; quareChriftus illigratiamante S- M m J Ma S dalena n^"emconcelfam,poftrefurreclionem exhibmt obieftamenta , majomramen negatf 3*8 SUM idem Un g erei% a d junxit s nondum enim afcendi v ' l8 ' ad Patrem meum ; vade autem adfratres meos , & dic eis : afcendo adPatrem meumfS Patremvefirum.q.d. Quam- vis,me adhuc in terra v des , & in ccelum nondum afcendi; nihilominus tibi dico, noli me tangere } deinceps enirn me tra- ftabis , quafi piA in ccelo fuiifem, & non in terra Et vade di&um Fratribus meis, me afcendei e ad Pasrem } Dtc ets : afcen- do ad Patrem meum. Nutabiie nnnaum tali die Idieserat Refurre&ionis,& rrun- ciumeft fcenfionis ! nunci-rr effede- buiffe videtur : dicito Difcipulis meis, quod refunexi , quod tibi app >r iu,quod me vidifti ,,quod vivo ; fed ad ccelum ab- to\AfcendeadPatrem\ & non quod abi- turus fim/ed quod jam afcendo : Afcen- A?Ita pUne. Ut inteliigerent Apofto- li , ftatus novitarem, ?d quem refurrexe- rat , eiufdemu.ffcreatiamapiaeterito: quodque jam non agendum effet tan- quamcumfocioir.terra , fed tanqUam cum Domino in ccelo. Quodque nun- O D ! ciari juffit Apoftolis, eratidem ; qtjod Magdalens refpondcrac } uc ex nuncio quod deferebac,rationem faclrae fibi pro- hibitioniscognofceret : quodetiamhoc modo intellexit, Chriftus iterum Mag- dalens aliifqueMariis eodera die appa- ruh\ Ethaequidfecerunt. 7 Tenuerunt ' pedes ejus Z$ adoraverunt eum, o\\^\- • turChriftus ifta fecunda admifit oble- quia, quae cumcaecerisMagdalenaexhi- bebat , quareprimaejufdemrefutavitg quia prima amoris tantum;& tamiiiari- tatiserant : fecundahonoris tancumre- verenriae: illaeranc amplexiis, haec ado- racionis : Et adoraverunt tum. Tanta jam erat Maieftas Chrifti, qui jam sra&a- batur,tanraque fc veneratione voluit tra- &ari: non quod jam non amplius effet idem 5 fed quia ftatus ipfius jara non erat ter reftris fed cceleftis, Proinde fi ad re- pudiandos Magdalena; aff ectus , fine fo- litis favoris gratixque argumentis, djce- re fuffecit, quod jam ad Patrem aicende- ret : penfatc UtrUm diftinxerit , Vaidequc exaggeraverit amoris fui excellentiam, cx ftatus fui diffcrentia , cumamando Magd ilcnam,&amandoTherefiam ; de Magdalena d^cit , quod eam amavent m terra exiftensj &Therefw,quodipfam amec agens in ccelo. Jara certio repetatur Evangelium. Virgines fatua; , paucis illis horis, qtu- bas prxftolata; funt Sponfi adventum, noa iunt infatuatae. Extra dubium eft, iufficientia non defuifTe motiva, ad ever- tendum iilis judicium. Videbant emm lampades fibi in occafione maximae fo- lemnitatis extinctas j nec focias experie- bantur conceptae de fe opinioni refpon- deutes, de quarum amicitia majorem hbi a • huma- S. T K B humanitatem prottiferant. Verurn an- te hxc ornnia , necdum ad nuptiarum apparatum admiflas , praevie jam tum fa- tuasiHas fuuTe Evangelium infinuat: Quincjue autem ex eis erum fatm. Si igitur Sponfus Chriftus , non obftante defe&us illius notitia,ad primum nuptia- rum aclrum illasadmifit,quareab ukimo excludit/ quiaprimoina&u adhucage- batinterra , quo Sponfam quiefirurus advenir; in ultimo jamerat in ccelo,quo illam fuftulit : & quoniam ftatus Ciarifti in ccelo adeo tranfcenditillum^quemha- buit in tcrrajin terra , ubi omnia funtim- perfe&a.cum prudentibus admifit & fa- cuas : In codum vero , quod eft patria & regio perfe&ionis , nonmfi prudentes admifir. Quod v ero de prudentibus ad fatuas , Chriftustantam faciat differen- tiara , quanta coelum inter & terram in- tervenit reprehenfione vacat : verum de prudente adprudcnrem , Sdnterduas prudentes , quales erant Magdaiena & Therefia , amorejus difcernat, amando unamquandoeratinterra , &alteram quando jam eft in coelo ? irnmo vero.pa- tientiam pro nuric Magdalena habeat; amor enim plus refpondere non poterit in favorem Therefiae. Pro clariore hujus differentise , decla- raijvehujus prarrogativac Sc gloria: in- teiligentia,eonfiderareoportet,quomo- do Chriftus eft in coelo , & quocum. Status quem Chrifius habet in ccelo.tam diverfus eft ab eo, quem habuit in terra, ut illuc abiturus fuis Difcipulis dkerit » Qui credit m me , opera qm egofaciotf ipfefactet, (3 majorahorumfaciet 1 ama egoadPatremvado. q.d. Vos qui in we creditis nonfolum mirabilia patra- bitis opera quajego ntmcparro, fedma- /ora. Etquare ? Qui a eg6 «dPatrem vad* , ideft, quiaegoadcatlumabeo. ErgoquiaChriftus abir adcslum, idcir- coDifcipuh fuimaiorapatrabunt mira- cula quamipfeChriftns patrabat adhue agens in terra ? Chrifto adhuc degente in terra etiam Difcipuji ejus operabantur mirabtha 3 minora ramen quam ipfe Chri- ftus faciebat,&qua?dam operarinonpo- terant ; Quxnamigitureftratio ? quod poft afcenfionem in ccelum , non folum eademfacient miraeula quajfecitChri- ftus,fed majora? quia fic fupr emo dignif- fimoqueftatui quemChriftus habiturus erat inccelo , congruebat. Magnifi- centia majeftafque dominorum,ex pote- ftate& authoritate Miniftrorum cogno- fcitur. Porro tanta eft differentia fta- tus , quem habiturusfum in ccelo (inquit Chriftus^ab iilp quem habebam in terra, ut vos,omnefq; flli,.«■: Super haec omnia C Hk benti me* occurrit propofito ille non agnitus te agnofcit, ille tam in- «•ftrofervienscelebrisillaquxfluo co- digne habitug.adte vifirandam redu.ille ram Dario Rege agitata.fc ab Efdra libio no vis grarus favoribufque id agit.ut eum tertio literis confignata. Quxftio agnotcas,in tuamque gratiam recipias. intertres RegiiPalatii Sapientes venti- Ad Evangehum accedamus. lataerat:quod«am fortiflimum eflet in Nrhilprofuumale prsventis V irgi - reundo. Unusrefpondic , vinunv.al- mbus, conlihum prudentum t uifle tecu- ter Resenv tertius mulierem .• & hic o- tas [hac excufatione,in inculpatis iftis in- ninionemfuamhoc probavit exemplo. prns,confcientiamfuam&obedienmm Videbam inquit, mulierem nomine Iherehatolabatur]mhiUnquam, pro- Apeminem mirabilis Regis Amaftam, fuit rlhs qumque Virgmibus nihilquc ad Reeisfederedexteram : Sedentem confihumilladprxvaluit, ne fponlus ja- mxt t Reeem ad dexteram. H*c aurTc- nuam clauderet:£f claufa efijanualKtz- renscoronamacapiteRcgis.eamimpo- to mhilommus , incuria emendaca, nebac&Petrusn l h 1 leorum adhuc^ u J umfui$evenU vilioniblls , velChnfto eflecredens, imaginationes tantum Onid veroChnftushoccafu phancaftieaselTepurabat:^^ St^SS^OaD^ , , l T efi , ^tce elrrfotnt &rf*«£ ^ " ,,^^^^^-^ e m> Enimverorul afuccurrendumibar,-48. *° fW er ™ cSft f &quidem modo tam extraordmano & ventates, doU& decepaon«,c«kft^U J q ^ vultdefcrete? que vifiones , lUultones quia ratio ipfihoc d^abat videmi ^ QuidverofeatAngelus, utventatern ■ phantafma^pparkionfim fuam agnofcere, Petrus , «^fj^ Xce^^ veramq^am pr^ennam crederenonpoterat ? illuUonem di.bohcamrepucan. Verum . «. Eodemque ^ iam nayi iUafua nud uabatcura,tuus PetrusAngelum vere elTe Anglum, e J ^ , lllis luceurren do quevercex carcere egreffum & hbera P Je f u!o Therefia/mukum tum efTe : Nunc fao ^l^nme eftet fi Chnftus tantum faceret pro The- mmuiAngelpmfHum , refia , qU antum pro Petro Joanne,«>to- kaut quamdiu apparentem vidjt Ange 4^ fecltcol l eglo : lum , ^^ nonc °S n T n ;Zov e rh ?erumincomparabiliterplusfecit.Non utexoculisevanmt, .«P^f" ^ f eme J tantum,necunotantumdie,fedan- Hocremedio, Domme Theieha^ nisintegrisphant afmafuit P utarus.-amor g «pfc« « fi re non novi fibi appa en m ad judicia : vl fi on es & dilpare, &tecognofcet. y«uiBjUilW 1 • d jus , ve lprotinusreproba- i P Lconfilium,quodtumeliusno^ti- app ™^ h ^ nm ^ ip fe .ineovalde , netuusnonpatiatui amor, ^"^^ nor ; aCTriitus , fed injuriis afFe- c uamvi s fe tl tiat, S uodtotie S nonagmtu S ^^^^f^fr» videndebear . " . cer&con ftans ; utnunquamdeeadici Majorenottis parte ex.guamnavi- ' ' ^ Incogni cus culaPttri , cum tempeftate magna lu- P° iiet • r ° redi _ H E R, E S I A t $lf redibat qua:ficilrils& inviumtsTherefi- Cbriftus verbisilli^qu* fola nobjse- am ; injurns contumehifque afFe£us, no- Evangelio confideranda fuperfunt • M» r vos xlli exhibebat fa vores& gratias ; nul- ftcut mauducavermt Patres vefirt mm *' lumquemundijudicium, aut diffidentia »*&morturfunt.mnmm docens difFe- 6 ' VJf ' ipfms, feu utriufque perfecutio eflicere rentiam, quam Manna ad divinum habet potmt^utunquamillamdefeieret, aut Wmentummonalioaausftutmotivo derehnqueret , j quim quod «scus ille populus Manna fciquisinnurabih hacimagme, veri- prarferebatPani ccelefti, queun Chriftus tatem conftantiam , patientiam, iUipromiferatj&Moyfenipfi. Chrifto,Et invincibilemque amoris Chrifti in uos quandoffioriturosillosdixit,iiifi carn-m perfeverantiam in Sacrofando ifto My- fuam c»mederent,&fanguiuem fuum bi- ftenononvidet?nos ilium ibi prxien- ^cnt.-MfmanducavertttscarnemRIn temcrectirnus & adoramus: nos vi- homims&brberitts ejus fnaurnem , mn tam (angumemque profundere fumus habebituvitammvobis. Nonfolumex v 54 parati pro coufeftione & defenfione, plebe,verum ex Difcipulis infius multi qued m ifta confecrata hoftia, noftris U- tergum obvertendo,;bchola ipfius recef- cetmvuibmsoculisadeft, aderitquein ferunt,fimilia&auditui tnolefta & fide* hnemufqaemundi, tota FiiiiDei Ma- impoflibiliacreditu videri. Zta ut Sacra- jeftas t Humana&Divina,tamintegra, mentifides,nontantum nata, verurn eti- rcaiis & vera, ficut ad dexteram Patns. am in tali contradidionis fieno concepta Quot ver6 Hxretici totum ilkd, videatur:/^ num,cuicentradrcetur M- r quodCathohcacredit & docet Eccle- cramenrumenimnecduminftituium,jam ^ ha , blafpheme vocarunt, aut adhuc negabatur; necdum datum perfecutio voeantphantafmaca ? dicunt (tam ig- nem patiebatur:& promiflum tantum norantes iunt & ftolidi ) Chriftumdicen- jamblafphemiisimpetebatur.Itaque Do- tenv.Hoc efl corpus meum-.nec dicere,nec m ine,fi hoc eftmodd,&expenmentapra: %nrficareintendifle, quod verbafiigm- fentiaprxfigurantfutura jfihominesifti hcabant: nonahudibiadefle dicunt,nir tamfuntcoeci.tamingrari.tamqueindig- fiquodvidetur,panisfcilicet, & non ni;exhibitaqueiUi S ategratia,n neorum Chriftus.-gamunt omnia qux nosCatho- tancum demerit H m,verum etiam capaci- liacredimus,meras eflechimeras, dolos tatemcxcedic:define,define,novumiftud fciUufiones. Et non obftantibus in- inftitueremyfterium. Profalutequippe creduhtateifta, hac perfidia, hifce blaf- mundiiIludCrucisf U fficit:&quanaoho- phimiis,omnibufq^ealiisinjuriis, qui- inines funt tales.ut te dimittant- &dere busexccecatointelleaufacrilegiefleper- linquarrt;quiatu visftare&eflecumill-s feyerant:tam immenfa fuit amoris divi- no n maneas,ne te derelinquant Ita fieret' nibonitas&benigmtas,ut hxc omnia nifiChriftiinnosamortamexcellens & prxvemensmanfent nobifcum ; tan- conftans elTet in Sacramento ficut taqueamonsflhus conftantia , uthxc cum S. Therefia fuit extra Sacra omnia expenendo luftetens, a nobis non «entum. nxedat. ^ Pars 111. n _ „ Dnrante f t 6 S E R M O Durante vifionumS. Therefiae tam #y»i*veritate, idemipfi npparensChri* ftus,eratillere.il ter,& non idemin opi- nione, quarali< (quslis revera crat) amabarnr , aeftimabatur & adorabatur: «jua alius putatus [qualis non erat] ©dio habebatur & defpe&ui, & injuriis afficiebatur : porro omnem iftum amo- rem & odium , omnem iftam aeftimatio- nem & def pedtum, omnes iftas adoratio- nes & in jurias Thercfia eodem exercebat »empore,cum una tantum cflet. Quem- admodum enim mundus , cum conftet ex mulris, nonnullis Fidelibus,aliis Infideli- bus; hisCatholicis,illisHxrcticisj his prob^Chriftianis,aliis improbis.-hi Chri- ftum in Sacramento credunt, alii negant; hi iilum adorant,alii blafphemanf, hi il- lum veneranrarobfequiis, aliilaceflunt injuriis : verum quemadmudum jacob Rachelis amore, digerebat difj licentias L>ae, multoquemag sinjunas Labani,& hocforris&eonftamis illius amorisex- cellenriflimum erat argumentura : fic maximaChrifti inSacramento excellen- tiafuir,injuriis fefe expenere &inhono- rationibusorTendentium , neamantium deeflet communioni, illifque femper ad- eflet, §. VI. VEriim enim vero.quonam pafto, orfenfae iftae,in juriae ifta^jufto ani- marumdevotarum&:piarum do- lorceompenfari pcflunt, quaeillashaud aliter , immoplus quam fuas proprias fentiunt & deploranr,eo quod illatas fint Dorr ino quem plasquam feipfas amant? hxc fuit illa optimeinventaconipenfa- •io, reiigiofiflimuiquepraeientis fblem- nitatis fcopus, reftituerehuic Ecclefiar, furtum faerilegum commiflvtm in altera; repetitifque menftruc obfequiis , illius diei vindicare injuriam : utidem Chriftus prouno facrilegio multa recipiat Sacri- ficia;pro una injuria multas adorationes : & pro uno occultoinfidclitatis adtu.mul- tas publicas fidei proteftationes , novafq; illiusexaltationes. Magdalena audito, landiflimum Chrifti Corpus (ublatum defcpulchro,dieebat : lulerunt Domi- p*n.zsin harutn ancillarum cordibasinve- neris fpiritus tam fimiles illieorundem purifTimorum vifcerum , de quibus ean- dem ipfamearnem.eundemq; aflumpfifti fanguinem, quibusanimas noftras,altif- fitndtn Incarnationis myfterium , cura il- lo DiviniflTimi Saeramenti conjungendo, pafcir; ut immenfo hoc amore noftra ac- cendatur Charitas , infinitoquepignoris hujus pretio Spesnoftra confirmetur.Fi- dei tuas myfterio, vivam ferventium Ca- S.T H t K E S I A, tholicorum Fidem adauge, mortuamin- devotorum &c tepidorum rcfufcita; ejuf- demque Fidei, peifidiatr,obftinationifquc Hsreuca; cognitioncm omnibus infan- de , ut omnes in te credant,te confitean- tur,te venerentur & adorent ; prout nos per tuam gratiamcredimus , confitemur , & ante fupremxMajeftatis tuaeThronum proftrati , profundifiima reverentia te a- doramus Et cum generofa hxc corda tara fint heroica,ut amore tui par ietibus hifce induia , adFidei tuasdefenhonem,inju- riarum tuarum ukionem prodeant in campum,ex ii fque multiplicatas adeo no- mini tuo glorias acquirere norint in ter- ra: Eadem confiderent corda (ciimego hoc declarare non poflim) quam condi- gna prxmia Di vina tua libcralitas 6c mu- nificentia huic excellentix prae- paraverit in coelo. «•Hts* *mm* -mwh -*%%**<*%&*-**%ox*- I N D E X Locorum Sacrx Scriptura. Trimus Numerus Jt^mficat Caput. Secundus Verf^Tertim Vaginam, Ex Libro Genefls. Csp.Vcrf Psg. I. z. "¥""* T tenebrA erant fuper fasiem l~' abyjfu 63 4.. " Jkf/z? , & vidit Mem quod efetbona. ibidem. I©. Vtdtt Deus quodejfet bonum . z %p 26, Factamus homtnem ad imaginem (3 (imihtudinem nifiram£3 pra/it. 40.1^5 Z, 17. In cjuocunque die cemederis, morte mo- rieris. Z4-. Eruntdnoin carneuna. 48 f 4 /. Eritisficut Dti,Jctentes bon%m& ma~ lum. 8$ /9. In fudore vultus tui vefceris pane tuo t ■ v ' ' t 14-2 22. Neforte mittatmanumfuamj^ fumat etiam de hgno vittt. 202. 21. Ecce Adam quafittnus ex nobis failus efi. ' 46 4. 10. Voxfanguinisfratris tutclamat adme deterra, 220 f, 2. Mafculum^ ' fosminam creavit eos vocavitnomeneorum Adam. 125 6. 6. Taiius dolore cordis tntrinfecus xzx.xSj 6. Foenituit eum quod bominem fectjfet in terr*. ^8p 7. Posnitet mefecijfeeos. ibid. 5. 21. Nequaquam ultra maledicam terr<& propter homines. z%j jj X. Terrer vefieuae tremor ftfuper cunSt*. animaliaterm, 1x3 r «. j. Eratrebufiusvenatoreoralhmiiu.tz') Cap V?rf Pag» II, 4. Cujusculmenpertingatadcoelum. if/ 6. Coeperunt hoc facere, nec defiflent a co- gttattonibus^donee eas opere csmpleant. ibid. f. Venite , confundamus linguameorum. ibid, 14^ iS. Melchifedech proferens panem& vi- num. 6 22. tG. Quiafectftirem hanc£5 nonpepercifii ' , untgenitofiliotuopropterme. 76 25. Sific mthtfuturum erat , quidnecejfe fuit conctpere ? /O 27« 4/. Curutreque orbabor filij tnuno diel ibid, 29. 20. Vtdebantur illi pauci dies pra, amoris magnitud.me, z 1 4- /©„ 39. FacJumefiutparerentmacuIoJa, & diverfe coiore refperfa. 28 $2. IO, In baculo meo tranfivi fordanem ifium & nunc cum duabus turmis regredior, «o iufin.- 2 6. Noh dimittam te,ni(i benedixeris mihi 147 37. Eo quod infeneElute genuiffet eum. p Ifraeldtltgebat fofeph fuper omnesfilios fuos. zs 3. Fecit ei tunicam polymitam . ibid . 4. Videntes autemfratres ejus qued a pa- tre plus cuntlis filtis antaretur. ibid« ■ 32. ftiU utrum tunkafilii futfit , an non ? ibid, & 1^4 14. Et paeuitutt Dommutn mali, quod co- gitaveratfacere populo fuo. 279 Ex ttxtkffiebratco, /7 . Vlulatuspugnt auditurincafiru. 49 18 Pocem cantanttum ego audto. ibid. 44 INDEX LOCORUM „ I P«e. Cap.Verf. «. T»m*P***** , . , r * V • Congregatis cunttts hberts ejus , mfent- rtntdolorempttrts. ibid. 55. Defcendam adfihum meum lugenstn tnfernum. . lbld ' .: , /5 SujptcatusefieJfemeretrteem,operuerat }?. f. Extendentes alas. ;' ' enmvultumfuHm.K» agnofceretur Fx Libro Numeri. 6 5 FrAtervefierUHUshgeturtncarcere. 9 »4 $• Stcutpanem eos pojfumus devorare. I* iO n, Percuncns vtrgabufiltcemegreff&funt ExLibroExodi. *yu*Urgi§m*. iti ... Ex Libr. Deuterotaomii, * Cumaue minaffet gregem ad tntertora '* deferttventt Jmontem DetHoreb. „ * Ne,*e dubmet in ftrtem dexter«m t S jjj »j/ / (uarJftritm. f2 I. IZ J C«w eduxerispopulum meum dets£- pypto , tmmolabtsDeofupermontem J a ~ lbid. ConfittutteDeumPharaonts. 4® ,. Devoravit vtrgas eorum, 154 II. Projectruntftnguh vtrgas fuai ,aue. ver- ftfuntindracones. x f 5" II. VhAfeMefi-franfitus Domini. 4- t. EgoDeuszelotes. tT * jy Non occtdes,nonmoechaberts,nonfur- tumfactu. il 7 u Nonmcechabens , mn furtum factes. y ijt !• NonloquaturnohisDominus. 47 X2. J. Stnonhabuerttauodpro furte reddat, tpjevenundabttur. li 9 _ SoltacecentraGabaon 10 ZW «' trafcatur furer metu ♦ ^ ^ 3. 14. 5* yufeM m*. z 7* II. CHrDomwetrafctturfHror tuus contra populumtuHmi ""d. I*. Ne «uefo dicant v£gyptii t . 4 1 j^. Neau&fo dtcant tAZgypttt , ca/lide edu- xtt ees , ut mterficeret in mentibus, & dekreteterr*. V f t7 fmiftram. S2 Ex Libro Jofue. Omnes locum , auem calcaveritvejii- gmm pedn veftri,vobis tradam. %6 11. Vefecit manna poftquamcomederunt de frugtbus terra, necufifunt ultractbo illo fiht lfrael. & y . Heu Domme Deus, qutd voluifit tradtt- cere populum iftumferdanem fiuvium, ut traderes nos tn manus Amorrhs.t. Zf4 Uttnam manfjfemus transfordanem. ibid. Etauidfactesmagnomminituo. 2%\ Fthmida glertam Domtno , confite- re. ** Ex Lib. Judicum. a . In hac vtce vttlona non reputabitur tibt, auia tn manu muheris tradetur Stfa- ra. W tj, HumiltavitDeus indie tllo JabinRe- gemChanaan coramfihts Ifrael. ibid. /. NovabeHaelegttDomtnuS. ibid. Evaqi- 19 $ A C R & Cap. Vctf. 9'JS- S+.Evaginag/adiumtuum, tfpercuteme neforte dteatur , qmd afmmtnamter- fetlus fnm. 161 ExLibroRegum I. f t ii, Hedie ent-mvenit in civitatem,ejuiafa~ crtfictum efthodtepopuhtn excelfo. 123 l 7* 4* Mtttudinisfex eubttorum,($ ' palmt. lji f. Eiigite ex vobis virum , & defcendat ad Jingulare certamen. 1/1 l|; 7. PercufitDaviddecemmillia. tfj 20,4/. Fleverunt pariter , David autemam- fliuH. ilr £x Libro Regum 2. J. is. 16. Mifit ergo fsbofeth , & tulit eam a viro fuo Phaltiekfecjuebaturc^ eam vtr futtt, plorans ufque Bahurim* ibid. Ig. 5. ServatemthipuerumAbfolm t 31 SCRIPTURi. Pag. CVp. Vfrf. p ag> + t iS. InAngelisfuisreferitfrnviMUM. 74 7. 20. Peccavi,efuidfaciamttbi\ 2^1 21« Cur mntollispeccatummeum, t$ quare nonauferstniqUitatemmeam? 290 ■tt. Ecce nunc in pulvere dormiam , & fi maueme qu 2 %o 13, lt. Contrafoltum cjuodventordpitur^often- dispotenttam. %fi 27. Feftigtapednm meorum conftderaftt. 99 I-f . /3. Qj*is mthi hoc trtbuat^ut tn tnferno pro- l 9^ /2. 21. 2. tegas me , & abfcondas me,donec per- tranfeatfnror tuus. 67 17 TucjuidefHgreffusmeosdinumerafttfi- gnafii quafim ftcculo dehEla mea. ibid. 17. 12.1'ofttenebrasfperolucem. 8 14. Putredtnt dixi: Pater meus es tu \ mater mea£3 foror mea,vermtbus. 88 19. 22. Quare perfecjuimmime JicutDfus ,& " carntbus meis faturan/im} 11 2t: 27. Deterra Jurretlurus fum , (Jvidebo Deum ego >pfe,& non ahus, 4^ , 2.6. s. EcceGtgantesgemutftfubacjuis. /4 31. 31. Dixerunt virt tabernacultmei-.quis det de carnibus ejus ut faturemuri \z 3?. St abjcondtcjuafihumopeccatumme^.i^. 36. Ltbrumf ribat ipfe,. Guftate &vtdete quontam fuavis eft Dominus. 3 Beatwvir c/uijferatineo. ibid. 36. 14.. Citm cecidertt, non colhdetur,ejuia Do- mtnus fuffonit manum fuam. HO 40. 10. Homofactsme*,tnquo@eravi:magni- ftcavit fuper me fupflantationem. 1 1 4 J.I.C^ *< Dem aunbus noftrts audivtmus , Pa- trts nejfri annnnttaverunt nobts , ofus gjuodoyerattu es in dtebus e jrum , & OCORUM Pfai.Vcrf. P*g- i« diebus antifuis, 27 f Manus tuagentes dtjferdit , flanta- ftieos t afflixiftifofulos,& expuhftteos. ibidem, 4 , Nec enim ingladw fuo foffederunt ter- ram , & brachtum eorum non falvavit eos,fed dextera tua & brachium tuum (3 tlluminattovultus tui,quoniam com- placutftt tn ets. ibid, 5. Tues tpfe Rex meus & Deus meus , aui mandasfalutvs Jacob. 276 10. Nunc autem repuhfti & confudtfti nos, & non egredterts Deus tn virtuttbus noftris 27$ 11. Avertfti nos retrorfum poft inimtcos noftros,& qutoderunt nos, dtrtpiebant fibt. &id. 12. Dedifttnostancjuamovcsefcarum& tn genttbus difjerfijitnos. ibid. 14. Pofuiftinos offrobrtum vtcinis noftris fubfannattonem,&dertfum his qutfunt tn circttitunoftro. ibid, 11, Exurge, cjuare obdormis Domine,ex- nrge,(S ne repellas m finem. 176 14. Quarefaciem tuam avertts , obhvtfce- rts tnopt* nofira,& iribulattonts noftrai * ibid. t6. Exurge , Domine % adjuva nos,& libera nospropter nomentuum. lbid, 4g. I}. Homocum tnhonore effet , nonmtelle- xit, 4^ I j. Comparatus efi jumentis , &ftmtltsfa- clusefl illts. ibid. 4?. l8. Stv/debasfurem,currebascumeo.io4. Z 1. Exifitmafit tmcjue, quodero tuifimths, arguamte , £5 ftatuam contrafaciem tuam. ibid ' fO. SecundummagnammifericordiamtH- am &ftcundum multitudtnem mife- ratimum tuarum. 2.9Q $.Dele S A C R & S C Pfai.VrtC p a a. Dele iniejuitatemmeam. 67 /4. |£ Cor meum conturb&turtfefi inme 9 formido mortts ceciciitfuperme :.ttmor (3 tremorvenerunf fuper me,& conte- xerunt me tenebra. 4 Sj, Eceeelongavtfiugiens, & manfiin foli- fudine\ exfipetlabam eum^ui falvum mefeeita pufi/tammttate fptritus , & tempefiate. ibid. lO.PracipitaDomine , divide lingiias eo- rum,yuoniam vidi miquitatem£3 cen- tradtSiionem in civitate. i/j £7. )6,.Mirabilts PeusmSantlisfuis. 1J4 £S. 3. .ttniinaititudinemfnarisj^tempeftas demirfitme. l7 j 6.Q& culo tUO. ^gQ 99- h Jpfefecitms. 9 $ 102,12,, Quantum dtfiat crtus ^ab occidente, longefecitanobis iniquitates noftras. ty? 10, Facientesverbum illius tidaudiendam vscemfermonumejus. » 32. 109. 4. Tues Sacerdos in aternum fecundum er- dtnemMclchtfedech. omnesfcrtbentur » dtes formabuntur,^ ' nemoin eis. 774 145, Z J. ^ohte cohfideretnPrincipibusJnfiliis hominum,inquibusnmeftfal%s. ir *48- /♦ ■ipfidtxit^fatlafunt. + £x Lib, Proverbiorum. c>?v«Q P'i»**f {endit t erdc f ertHm : /18 j.Vulnerafticormettm. *99 7. Jklerhnt palltum menm mihu ZOO i). QuahseftdilettHstuttsexdtleBa. i& \o.Ddettus meus eandtdus&rHbtcHndus, 17- elettusexmtllibns, ibid, 7 t.Sexagmta funtRegm*. , & ottogmt* soncubtne0 adolefcentularum non eft numerus : uha eft columba mea+ptrfe- 2\ ila mea: unaefi matrifu£,e/ettAgeni- irpsifua. _ 2 + l Venter tuus ficut ACervns trtttct VOUattu * i i ••- i& ituis. 5. CAput tHum,HtCarmelui. s . Qu& eft tfta^ua afcendtt de defertf. 1 18 " Ex Lib. Sapientia:. In mAlevolAm AntmAm non tntrotbtt fA- pientiA. Ex L?b. Ecclefiaftici. c, ?eues Segem noli ve/levidertfApiens.ijO L Qttis credidtt audttuinoftrol Ex Prophetiajercmiar. jo. Eccecmftttuttefuper gentes , tffuper regjiA ut evellas & defiruas , & dtfper~ das,(gr dtffipes£3 *difices& plantes 291 lS. Regtbus fuda,(3 Prmctpibus ejus. toS 5 7- h 4 10. ?• Ex Prophetia Ifaiar, s *g. Stfuermtpeccata veftra ut coccmum, qnafimxdealbabuntur.. X S . Princtpes tut mfide/es^ociifurttm. XOjf a, 3, De Sion extbit lex , & verbum Domint deferufalem. ,/<5 £.h&l. VtdtDommum jedentem fuper foltum exceifum & elevatum : Seraphtnfta- ZZ. bant & volabant* 44 VkmthieptiatacHil **| ».£.7 He.bttAbitfMpHscumagnQ, &letquafi bos somedetpaleas. 1/. btstelumconfcendam. V i4,Stmtluero4lttfim«, 7° Maledittus homo qut comfidtt in homt- ne. '* Benedittus vtr, qui confidit in Domino. lhMem. Putafne Dem e vtcino egofum , & nm Deus delonge^ 2ZO Thren,l,4 . Vu Ston lugent , eo quod nonfint qm ventant adfelemnttatem. *tf8 ExProphetia Ezechielis. I. 10. Defuper tpforumquatHor. 7* Z> Comedevolumeniftud^vadenslecjue- re adfihos Ifrael. W Comedttllud, (jfattumeftmoremeo ' ficutmeldulce. »hid. 4 . Vade addomum Ifrael,(3 ' loquere verba meaadeos. 2-4° f. Non entm ad populum profundiferma- nis£$ ignottt hngua tumttteris» ibid. Neque ad popuhs multos profundtfer- monis , & tgnot Dominus ad tne :porta hac claufa erit: Vrinceps ipfe fedebtt in ea,ut comedat panem eoram Domino t 2. Ex Prophack Danielis* Nabuchedonofor Rex mifit mt ad aon- gregandos fatrapas , Magtfiraius, & judtCfiS. ipj Benedtcite necles & dies Domimjbene- dtcitelux& tenebra D^mtno. 62. 3. Inventus efiminushabens. m 10, Tribus temportbusin dtefiecJebatgenua fua£3 aderabat coram Deo fuo. S2 4» Qu* re bant occafionem ^ ttt invenirent Danielt ex latere Regis \Hullamck causa &fufi>tctonemreperirepotuerunt. ft lj, Etmagnttudoregni, cju&efi fubterom- ne ccelum , detur populofan&orum AU ttffimi. ig, Neejue emmin jufiifitationibus nofiru profternimuspreces antefactemtuam e fed m miferattontbus tuis multis. 378 ExProphetiaJoelis. 9. Perfenefiras intrabunt quafifur, igy 29. Sed '& ' fuperfervosmeos , & anctJlasm diebus illis ejfundam fiiritum meum& prophetabunt. 2.44. 4-6 Ex Prophetia Amos. 10. I}. Odto habuerunt corriptentem inporta, &loquentem perfetle abommattfunt : tdeo prudens in tempore illo tacebit, quta temptts malum ejfi. u% Ex Prophetia Jona?. 4 , Adhuc quadragmta dies,& Ninive fub- vertetur. 6. PervemtverhumadRegemt T U R i, m Cap. Verf frtg* Ex ProphetiaHabacuc^. 3* 2. InjsSedio annorumnetum facies. Ex Prophcoa Zachana:. ?, 17* Frumentum ele£borum£$vinum germi- nans virgines. 1 } 4 , 12, Famtlta,&familiafeorfum. Ex Pivo M.utha-o. J. Sifi/ius Deifif , dic , ut lapidss ifitpanes fia nt, 4J1 10, Gavififuntgaudiomagno valde. ii# 1% . Ambulans fefits jnxta mareGcdtU&> 44 19. Penitepofime 44-^ Factam vos fieripsfcatores hommum.4.1 2.2 ' RelMisrettbus ' patre, ibid. ty Ctrcutbat,perambuUbat. 4/ /, Accefferunt ad eumDifctpuli ejus , & apertens os fuum docebat eoe, 5^ 3;, Beasipauperes jpirttu. j§ X» Afcendit m montem, cum fcdiffet ac- cefferunt adeumDifctpidi ejtu,^ ' ape- riens osfuum^docebat eos. 117 l6,Sicluce£t luxvsflra coram hvmtmbus, stt vtdeant opera vefira bena , & glort- ficent patrem vejirum qut tn ccslis efi. » f$ 17. Nokteputare, quoniam venifolvere le- gem y aut Prophetas ; nonventfolvere t fed adtmplere. y If.Nec ac-cendunt lucernam&ponunt eam fub modto , fedfuper candelabrttm ,ut luceat omnibus,cjUitndomofunt. (j iS, Donec tranfeat coelum & terra , jota, unum, aut unus apex non pratertbtt a lege,donec omnia fiant. §i ly. Qutfecerit & docuerit. iS. Hicmagnus vocabttur in regno coetoru j£ 22, Quidtxerit fratrifue Racha (hoc e fi tmptus) reus erit€mcilto: H um entm meum fnave eft. 47 <0. Qmcunqueftcertt volunUtem Patrts mei qm in ccehs eft,tpfe meusfrater, (3 firor&matereft. *f j s , 49 . ExtbuntAngeh,&fiparabuntmalosde medw juftorum. 93 lf 4 24. Nonfum mtjfus ntft adovesqmperte- runt domuslfrael. 16. 13. Quem dtcunt homtnes effe fihumhomt- KtSl — /4 Ahtloannem Baptiftam, alnautem t- ham,aht vtri jeremtam, aht unum ex Prophetis. \ H . Quemdtcunt homwes ejfe fhumhomt- nis"> .jf 1 } 15, Vq S aHtemquemmeejfedtctttsl tt»d. 1* tz AbfitateDomtne,nonerttttbthoc 84. 2x. luesChrtfttuFthusDetvtvt, xbid. 17. 4. Bonumeftnos hic ejfe 4 Z I*. 1/. Corripeeum mtcrtetS ipfumfolum ?9 19. 11. SuntEunucht qutfitpfoscaftraverunt propterregnumceelorum. 7 2 »1 Vende quthabes & dapauperibus 109 FaetltHseft, camelum perforamen actts 11. 8, ORUM Verf. 1/. tranftre > quamdivitemtntrareinre- iC, gnumccelorum. ioz «7. Ecce nos rehquimus omnia. 4^ Sedebttis in regeneratione judicantts duodectm tribus Ifrael. 88 21, Dic tttfideant hiduofilii.mei j unus ad dexteram tuamfSunHi adadfimftram inregnotuo. 39 Zt. Dic. -*o.& feqq. 2\, Utfedeant. 43 21. Ht. 4J-& £#0. 47-^ rcc l- 21. Ftltimei, 49 li, Xlnus ad dexteramfS unus adfiniftranr f I & feqq. 11,Jnregno. ^q. />&feq. 2. ?, Noneji meum d.tre vobis , fidqttibus paratum eft * P x atre meo, /4 Aht autem ctdebant ramosde arboru- bu4,($ jiernebant tn via. l?l 9«, Beuediclus qut ventt tn nomineDomtni Rex Ifrael P 9. Hofanna Filto DaVtd. 34 ij. Vbs autem fectftis tllamfieluncam la- tronum, l & X. Stmtle eft regnum ccelorum homini Regi t cjHi fectt nupttas fiho fuo. 2 f$ 3. Mtfit firvos fuos vocare tnvttatos ad nu~ pttaf, ibid.&}8z 3. Nolebant ventre. fj» jf. Taurt mei , (3 altthaoccifa funt,& om- nta parata : venite ad nuptias. 262 4. Ecceprandium weumparavi,venitead nupttas. 4 . Dictte tpvitatis. *Jf 4. Mtfitaltos firvos. W S.Illtautemneglexerunt. ^ j, AhHS m vtllam fiam : alttts vero ad ne- gotta- S A C R M S CR IPTURi. Cap. Verf. Pag, gotiationem fuam, ZS3 6. Reliejut vero tewuerunt fervos ejus , & contumehis affeclos occtderunt, z6i 7* Miffis eXercitihusfuis perdidit homicip das tllos l & civtfatem tllorum fuccendit Ibideria. Iratus e(l ReX, i r j Sedquiinvitatierant, nenfuerunfdt- Ite adexitusviarum&quofcuniiue m- veneritisyvocate adnuptias, ibid. Congregaverunt smnes,quos invenerunt malvs (3 bonos. %6% Et impleufunt nuptig, difcumbentium. ibid, XI,- Intravit t£ex ut videret difcumbeMes a 2.67 Et vidit ibi hominent nonvefiitum vefie nuptiali 2.6$ Atille obmutuif,- xjz Qmmodohucintrafti s nonhabens ve- fiem nupeialem ? z 6 1 Ih erit fietuf s (ffiridor dentium, 270 Ligafismanibus & pedthtfejpts , mtt- ttse eum in tenebras exteriores. 7* to. 10 11. II. 27% 13, Mittite eum in tenebras exteriores. z66 14, Multi emmfuntvocati tpattci veto ele- c~ti. 2,70 1 4, tfi, SfelU cadeni de cr/o. yz 2 7 Sicut fuit in dtebus Noe. 9 2, Exierunt obviam ffonfo (3 fponfie. 150 Quincfueautem exeis erantfatua 5 & qutnejue prudentes. i/O Dormttaverunf omnes , (3 dormitfnnt. Moram autem faeiente, Sponfe. t st 1/, /. 2. Cep. Verf. p a g f 10. Et qu*,parat& erant^intfaverunt cum eo ad nuptias^ claufa efi janua. ibid* 10. Claufa efi janua. jgg 11. Demtne,Domme t aperinobts, 312 IX. JNefciovot. ^S6 2\ t IntraingaudiumDomiHttm, jj /4. Fentte Beneditlt+ \y j-f , Venite BenedtUt Patris mei,pofidetepa- ratum vobis regnum a conftttutione mundi. joj 41. Dtjcedite a me malediUi tn ignem ctter- num. ibid. 4 5, Non dedifiis mihimanducare s non dedi- fiis mihi potum \ noncollegtftisme\ non cooperifttsm e\uonvifitafttsme. 9% 26, 7. Supercaput tpfms recumbentis. isp 12. Mtttens h» quipetit acctptt , pulfanu aperietur. f • 1 i/. venter qm te portavit, & ubera qHAfuxiftt : qumtmo beatt qutaudi- nnt verbfitm Dei , ~f$ cuftodmnt tllud. Zj. Et ubera qua fuxtfti. 1 4 j^. Et vos fimtles hominthus exfpeElanttbm Dominumfuum 4*^5 ^6. Ou.-indorevertaturanuptits. 4 57. sfmendicovobii , quodprxcmget fe£3 factet tttos dtfcumbere& tranfiens mi- mftrabittllts. 4^5 $*/fr meusufque modooperatur,Z$ ' ego operor, tterttm in montem ipfefo/fts . 1 04 j^. Mfimanducavtritis carnemfilii homt- nis£3 biberitts ejus fangumem^tonha- hebttisvitamtnvobis. ?'/ jtf. Caromeavereefictbm. I.29*.2?7 rtf. EtfanguismeHsvereefijpotus. » Z97 j7, manducatmeam carnem , btbtt ' mettmfangutnem, inme manet tfego _ in W, M<*>4*$ fi. StcutmifitmeVFvens Pater , &eg»vt- J4, propter Patrem , qut mandueat me.&tpfevivetproptsrme. 300 &C 305 -9 Hicefipants quidecoelo defcendtt. .2- ' 310 j9, ? manducaverunt manna, mortui funt. J°5-* V tjl Exvobis ttnus diabolut efi . VI 10. I. * Quixon tntratper ofitum ,fur efi &.U- tro, y' Etaliasoveshabeo , qu&nonfuntfixhoc * oV m , tllas opprtet me adducere , vocem meam audteut,&fiet unum *vi- i/'/ /di^rr pedes DifapuUrum 2ix £. Pentt ergo adSimonem Petrum. ibidem» j/. Fhsvocatisme Magiftcr&Domme. 40 .2^. EtcttmintinxijfetpA/tem , deditfud*, ibiJ. >5#, Quodfactsfaccitiits. \\9 li. Operaqn&egofucio , £2 "tpfefaciet majora ho/iimfactet : quia egoadPa- tremyado. Zi9'l°1 £0. /« *// Mulu teltttera admfaniam conver* 1* Tt Ex /7. INDEX L O C C.p.Verf. Pa S- C 'P' Ex Epiftola D*Pftuli ad Romanos. h \2. Dignifmtmorte , & mnfolum quieA factunt fed etmmqut confenttHHsfa- ^ ctenttbus. l 99 8. 17. Sttamen compatimur. 178 ^ 2.4- Spes qu& vtdetur,non eft ftes'. nam quvd vtdet qtiistfmd (perat ? 7 Quosprajcivit & ptmdeftinavtt , con- formes fiert imagtnis filttfututfit tpfe primogenitusinmultisfratrtbus. 2S f $Z.Proprto Ftlto fuononpeperctt , fedpro nobts tradtdtt tllum, 7^ f. 10. Ohomo,tu^uisescjuirefpondeai Deo} nunquid dictt figmentum eiqutfefin- xtt : cjutdmefecifttftcl *77 /4. Quomodo credent et , quem non audte- runt\ quomodo autem audicntfine pr* - dicante? 3 r - 29. Stne pasnttentia enim fun donat Det Ad Corinthios 1. 22, Genttbus autem ftultitiam. '6° jf. Btbebant de confequente eosp etra,petra autemeratChrtftus. 2X1 . n /o. 1/. o;r u m Verf. P«g. 9. Ut inhabitet in me virtns Chrtfti. €1 Ad Galatas. ZO. Pivo ego jam non ego\ vivit vero in me Chrtftus. 29% f. Ut adopttonem filtorum recuperemus, tntfit Deus fpirttum Ftlit fut tn corda veftra. l l AdEphefios. f. 20. Ettpfumdedtt caputfupra omnem Ec- clefiam ^uaefi corpus tpfius, 29 4.. 10. Qutdefcendit , tpfe eft& quiafcendit. Zf9 16. Sol non occidat fuper iracundiam ve- ftram. 292, 5. Ji, Sacramentum hoc magnum eft. Ego autcm dtco tn Chrtfto , & m Ecclefia. 29% 6. II, Non eftnobis celluBatio adverfus car- nem & ftngutnem,fed adverfus prin- ctpes tenebrarum , contra fptritualia nequitts.. 113 Ad Philippenfes. Hoc entm fenttte in vobis , quod & in Chrtftofefu. 179 7, In fimtlitudtnem hominum fatlus > & ha- bttu tnventus ut homo, 60 AdCololTenfes. \g. FiltidileUionis fuiS,. n p, Quta in ipfo inhabitat omnts plenttudo 2. f l, 2. dtvmitatts corporaltter, AdThcflalonicenfes /. Sicutfurin notle, AdTimotheum. Xj, Quiatgnoransfeci. 10 l?6 3« IJ Chri 2. Cap.VerH I/. Chrifius fefus venit in hunc mundum peccatoresfalvosfacere , quorum ego frimusfum. ibid. li. Multer in/tlentiodifcat. \ S7 il-.Docereautem muheri nonpermitto.i S7 14. Adam non efi feduElm , Mulier autem fedstSlatn pr&vartcatione fuit. Ad Titum. 13. Exjpeflantes beatamfpem, & adven- tumglorid magni Det, 13 Ad Hebr^os. * A C R 2E SCRIPTURi, T*:. Ctp.VctC. 11. 't. m SS. QMbusdignusnoneratmundHtjHfd, tudtnibm errantes 4 Ex EpnWaD.Jacobi. iS. niuntarie genuk ms verbo veripatis,. Ex Epift. D. Petri, % V* JJt fequaminivefiigia ejus. Ex Apocalypfi. 9. Utproomntbusgufiaretmortem. \ llf **. id Signum magnum apparuit in cceh , Mu- 17. Debuit per omnia fratrtbm fimulari. 60 4. Impojfibile efi eos , quifemelilluminati f. funt & prolapfifunt , renavari adpoeni- 6 tentiam^ iO£ /2- Adtenendampropofitamfpem , quam ficut ancharam habemus animntutam ac firmam. g 27, Statutum efi hominibus femelmori, SS. circafiu. lier amtEta fole, x . ^ I* Et lunafubpedibus ejut. j C ^. 2. Clamabatparturtens,&cruciabatur ut pareret. /, Peperit filtum majculum , & raptus efi ad Deum & ad Thionnm. S94^ 14. Et dau funtMulieri aU du. Amor nonlocornm.fed voluntatum cft uoio, 117. Anthorn. Quarefpes fitaochota. 8. Angtlus. Qiiomodo ftugeliobcdiautDeo.ji. Inip/js etiim Angelis Deus imperfeaiones invenir. 74. Qjomodfj Aogdi in die Aieenfionis Chnfti obftu - pefecerurit& reprchcadefunt Apeftolos in ctelum SUgiCicotcs. i*9» Animd. Qu*d animaeaceidat cum fpe.2.SpesfiJc!if- finiafociacftammse .ibid. Iu quot animje potentus fpesfundetur.8. Plus cftconceptum eflr in anima, quam in corpore. 21. In qualibus vitiis msgis per- dantur anims. 1x9. Anima perdita quonu.do quzrenda. 1)7- A ninl » Chrifti in ab ' cnt ; a fiominum crat triftts fimul & lstta. 217- •<*«»- ma Chrifti in duas tunc videbatut partcs d>vifa. ibid. k .., Anftlmus. Anfdmi fcntentia dc amore Chriftt. X20. Antonius. S. Antonius pcrditarum eft recuperator animarum.128. & duobus potilfimum vttii»,con- cupifcentiafcihcetcarnis&cupiditatcpercuiitium n^.Monachus quidam virtute runica: S.Atvtdt»", quaminduit,abimpugnationecarnishbere vaiuSc manfir. m. Ejufdem Tunicac virrus profeatura fi- milibus ibid.&Jcqq. Fama miraculorum S.Anto- niiadipfaslatronumfpeluncaspervcnit.i)8.Vigin- tiduolatronesunicarpfiuseoncioneconvertuntur. ibid. Concionnm ipfius efficacia fimilibus-exaggc- ratur.140 .&Jeqq. Plura inlaudcm ipfiuscum mo- talitatein totiusScimonis ejsifdcm inveniesdecur- fu,&c. Apcftoli. Qjstnam Apoftolis obtigeiint terras ad do- «enduro &~pratdicandum. 135. Quare S.Thorox obtipu Brs filia. 13;- Qua rationc ijlls diftum rft : Itcpradicaturo omni crcaturif. Z33. LeusApofto- lisdeditlingEas igneaj ,* 'eorumque fuccefionbus jgnein linguanun. Quomodo rtiaro Laici poftuct tffc Apoftch Chrifti. Et qucmodo etiam mnlieics poffunt cffcApoftola. Inobcuctibus officium A- poftolorum admiratione digcura cft , r.on deidin- qucrc bonum pro mcliorc. Etiam milites pot funt exrrccre officium Apoftolorum. t4l&J^f> Quare Chriftus Apoftolos fuos vocavit fratrcs i 317, AquiU. Quomodo a^uila fuos explorct pullos ad ra- diosfolis,74. Arifio. -«r a. "T JHJ' 1 RERUM Arlftottlts. Arirtot&leserraric diceodo , fblitudini» amanevm oporcere etfe vel Dcnm , vel beftiat». iqj. Avts. Quaenamares feu sitilia mortuaconfideran- curtnmortuoChrjfto. itfi & feqq. Auguftinu*. S. Auguftinus binos Retraciationum & Confeffionum fuarurnIibrosii< capiteopcrum fuo- rum praemiititjSc quara hoc lpii glonofuni.i^.IMoa folum fcicntfis,fedctiam ignoraDtris; noo folum virtuc.bus, verum ctiam vitiis mcndum illuminat. rfi.Exignorantiisfccit do&rinam , &expeccatis cxemplum. ibidem. Ex ignorantiis & pecearis tan- «juamex tcnebris facit iucem : & quam gloriose. ibid. &feqq. Condonata fibi jam pcccata propa- Jando egregium prabetexemplurii.^e.Peccata fua hominum cxpoiuit jadicio,quam licroice.gg.Plura inJaudem ipfius cum rooraJitate invcnies ni toto Sermoniscjufdcm decurfu, Auth->res. Authores errantcs funt.quifuos non agno- icuntcrrores. 84. NOTABILIUM. liebri B. T>Arharut. Quornodo Praedieatores fe gerere de- - L, | i canr cumBarbaris. ttf.&feq. Addoecndum Biibarosamor magis neceflanus eft quarn fcsen- tia. aj?. Ad initru&ioncm corum msgnus rcquiri- turamor. 134. Beatitudo. Quid fapientibus faciendum ut beati fianf, 159 QtiomodofecitDeus,ut honrnnes fc p!e- nebcatosviderent.258. &feqq. Undc be*tirudinis roagnificenria mcnfuranda.2 feu fpecies mulieris intelleflu Chernfef" co, t+j. Catfe arinaein difputandofacundia &efE* cacia, rco. Qaam gloriofa ipfius exdifputatione vidoriadedueitur&pr©batnrfimilibus& exemplis l S z - &f*qq- Plura in /pfo eodem Scrmone in laudem ipfiuscum morslitetc. Coslum. SolisSacaisapcriturceclum.120. Quoeum & quomodoChriituscftinccElo. 305. Quocloca ia coelo habeat netura humana. 304, Gleria,qua frui- mur in ccelo,nonnoftris,fed Chrifti meritisnietitur 2#i. Quomodo fcicinus nos intraturos in coclum, & quofnedoibi reeipiendi fimus. 16$. Cberubim. Quare Cherubim in figura pinguntur hu- mana,& cumalis, 44, Ckriftttf. Quaenam potiora mundi cefsarunt.quando moncnsc Chr;ftofc:iTum eft vclum tcmp!i.8.Chri- ftut non folum qua Dcus , fod ctiatn qua homo,eft filiusnaturalisDci.iQ . Multas ncbis przfentias Chr.i.iisfidei relsquit.pro una.qmm nobis fubrra- xu Sacramentum ex fe conficicndo. 7. Quotief- cunquelocutifuDtChrifto denativitate exMatre, ipfc femper nativit»tcm ex Pstrc rcgeffir, ij, Et quztc, ibid. Chriftus aliquam habet proprietatcm adoptivi. io. Quomodo intclligendum didtum Chnfti, quod non venit folvere legem. 33. Quarc Chnfius !ol juftitiar venit in mundum annorum mcdio. 36. Cbriftusfemper attendit, quid defc diccrct. 41. Ad illuminatidum Chr.ftus nun P quam quicvit.44.4j. Chriftuscibatis corporibus, mox iempeirde anima tradtavit. 105. Cht iftusNoe comparatus, 17J. Chnftus Iibxum habctfpecialem? cui rcfpondendum, in Qjjadragcfima. 174 .Chri- ftes in omnibus fuis quiiiqiie fcnfibus cit paffus, ficut Adam & Era in ommbus itidcm pcccaverunt. 178. &feqq- Daabus fimilitudinibus repraefenta- vitChnftus.quodpronobispaiTus fit. 183. Chrifti amorem tempns non imraiBuir, uj. Ipfeamor Chrifti imminuit tempas. ibid. Etmagisadhue imminuit ttmporc fua pailienis. ibid. Chrifti ab- femianon produx'ti» ipfo fuos crFeclus, fcd con- trarios.ai7. ChriftoabiesKr non miRm,fcdmagis mirabilia Difciptili ipfius funt opcrati. 1^7, Ex objcdti inclioransne Chr^ftus non rautit amorem Hj. Aff«clus coatrarii apparuerunc in anima Chrifti , quanco fe abfentavit ab homin bus. xit Cemmun'.&. Vlus D~t*sconferr fnminicommunican- ti,quamfe m carh> vuknti 5 lo.Quomodo coan- mor.ioans comptchendit Deum. 10. Qualitcr Tt 3 Detts I N D E X DeusfaCommunionefpeinoftraefatisfacerepoieft tbid. Eafdemgrauas, quas DeusS.Therefiacon- tulitextraSacramentum.digoecommunicantibus Conftlfio.Viopxiiium culparum confcffio maxima elt Klorta Dei.gr. Pluscft confiter. ignoranuas quam peccata.8i. iDConfeffionibuspuniiDeas, quod peccaturincommunionibus 273. CouSlium. Confilii malidamna. lOO.&feqq Contentio Qualcs contentioncs fuerint in htcns mter fubjedka cminentia.156. , Converfio. Nullusn.fi a Deo vocatus convcrt. P oteK. «71. M*)oris vircuus eft non folum v.nccic.led et- iain convertcrcijf. Convivium. Quomcdoomnes adconvivium glorise invitatifimus. 254. Pr.roaconvivu.lluiscireum- ftantijeft.qu.silludinftituerit. ic<. Qjareinfc- vangelioconviviumilludnon RexDeus, (cd ^ ex homoinfttu.iTcdicitur.^^.Conv.Tium.h^Glo. ri^conitatexeo, quod Deuspoteit facerc.&ultr» cuod potcft facere. Z J7 . Sccunda ilhus c.rcumftan. tiaeftfadqu.dinft.tucumf.t 15* Uade. ludco- C nolc. potCii.iHd. Tciuacucumftant.a.ll.useft, fmpenfst-.a*. ttl. Ccnvivium Glor.ar & Sacra- mencluntf.b.fim.lia. z66. Quomodoconvivium glori.pomtciTceonviv.umSacramcnu.ltfj.Inquo ifta duo difFerant.i(o6 • Cor Cor Chr.fti ex ingratitudinibus d.ft.llabatbcne- ficis &f*vores:&quaie?lii. CmPidit* Dcusduob .s pneccptis prohibet cup.di- T«T: &quare!uo. D.fide eft . cup.d.tatem e m endaren8.Rcmediamconcracup.d.tatem.r+4. D mc.Uuscontcrticureupidus. quam iropud.cus. CjrtL. Cyrillieommentatioin Job.Zj». M/irtW». Etiam in deferto invenitur ratio ftattts 2>;/ t fert.slolumcon(ervaturfan6t.tas>^ Unieum medium cv.dendi homines , funt deferca m Om" . cncomia & pr*rogat.v*celebr.orum ^S«cladantatnpmme^e&rth» 4 . ^na E r em.col»rum prarogativa eft I populorum e.pu- ^lfehberare.nj.l^sindefert.sdifc.curquam i; l.bns. n 7 . Secutifl-im.adccelumvucftdefer- tnmi »»• Dcfertum promeru.t nomcn coelu 1I9 "r>uoties , &quibusmod.sDeusdefcenditde De ri S A»™ > v i fubftantiam alie - nam convettunt in pronriam.12. Alia eft gloria De l maoni.&ai.a De. parvi.13. Deus alum fecicbeaci- tud.ncmprofpe. ). Quomodo Deasinrifibilis ia Sacramento, tpci fatisfacere polfir. 8 Dcusunum tantum filium naturalem , n.ultos vctogcncrarc poteftadoptivos.ij)- Dcusad cligeadam Murem V. Mariam tres pramufu cle&ioncs. 1+ Deus ab seterno filiosfuos adopt.vos dccrcv.t. 28. Quare folcmcreav.tDeusquartodie.jj. Qiiomodo Dcus nos generat voluntane. 19. Deus b.s uoigrnicum fuum gencravit.&quarc.io. MaximaDei excel- lcntianoQ tantum conf.ftit innoftram affame.ido naturam, quaiuum in nrftram alTumendo fimili- tud.nem. 60. Taatum Dcik laudari poteft teac- bris , quautum iuce. 61. Q^omodo in pugn.s le ge- rcrcdcbcant Miniftri Dc. 79 - Dcus div.dc.ido vio- cit. /5$. Deus folis inemor.is eft contencus.184. Deus aou eligit al.quem cx eo quod fucurus cft, fed quod in praefe&ci eit. i.NoncclcbraturfcftumfineaIiquo ineongruo. i6 5 . Filite*. Major eft exccllentia cfTc filium adoptivum quam naturalem.18 Filii adoptivi funtpartusju- dicii.ij» Etiam voluntatis. ibid. In trcsHicrar- chiasdividunturfihiadoptiviB. V. Marise.13. A- Jiudcft cffefilium.aliudeifeinum.ij, Nullusac- cipit Virginera Mariam in Matrcm , qucm llla non fufcipiat infilium.ti. Qualcs fint VirginisMariae filii, ibid. Non fidendum cft filiorumamori. 46» Majusfacrificium fecitDcus non parccndo filio, quam Abraham fccit parcendofiliofuo.76. Fratres. InterFratresnaturalcs valde cft difcoidia. 49 Fratcrfratris pracferentiam in familiaritatc & eonfidcntiatelerarenequit ci, Fugere. Silomonfapientifiimusfuit , quia fcivit fu- gereignorantias^y.Erranrdiccntcs.ftultitiamef- fe fegere abaulis hq. Fugicndi funthomines ut fugiantui ritia.f^/rf. j Furari & Quid non adinvenerit ars furandi. 142. Furtum Quem fapiantfurta.r^j. In regnis magriis «lagnisomnia furmfuutmsgna. i^.Furans in of- ficio in co non cft tolcraadus, 1 9 9, Pcena furti non fimulari potcft pcena mortis,fed non furci in perfo. nisctiam magnis.zQ2.Furqui non habet utide re» ftituat,nonhabetitnpcdimentumfaluti$ t iS^. vide infraLitre. Qfgantts. Gfgantesetiam fubaquisgemunr.j 4 .N«c G*. Pc ccat> fiualitet ad mfcrnum duccnt.a fuut pccca- taomitfionis.97- . . . f pJM r*»««. Pluscftconnteri .gnorant.asquampec ca:a 81. Sapicnsfaciliusagoofcitfuaro .gnotan- tiamqv amcoufitetur. 16J. i„gratttudorcmcdiunicft.mons, fcd Cn inChrifto Qu«nam max.ma m- -rMitudohominumergaChr.ftum.itl. f„S. Qu-am majores aularum ftot m.m.c lnt2au*. Liectintellcausnonfinttaml.beti. ftcut "o unutns, non tamen .dcrco -n.nus d, fcrcpant m iud.cando. 4 5>- Quantum deop.antur hommes in- eSsfu, fotibu-. 74- Agnofcere vcr.cate,» !.. ce alter.usintelledusfiliam.eftvercfcue.g; In- ulleaus&toluut«funtpcdc S &manusan.m«.t 7 J. -quintut aud.rccxtcr.us,& .ntel- , ^r^StXidU» nondamtafylum. 4 ,- * Q* „.o.« umetus nosadmirantium , tancus S 7nv.dent.um. it- Quomodo m Sacrameoco daripoteftinv.dia.joi. .' *| Ira De.fuos compcllit vcnitc vocatos.t 7 t. utrnm ilii quos ad officia promovent fures fint fu- turi ncenc.ljf. Quomodo fures futantur per om- nes modo vcrbi Rapio. Ijr. Quomodo Pr.ncipcS focii func latrotiiim. zQ3 QuoroodoRcgcs fecutn HucerepoiTuotlatroriesad par.;d fum. to8. Latus. Qui cft a la:erc Pnncipum non lub?t (edem ad qateiccndum. 4*. A latenbusRcgum non cxpcd.t Miniftt^,- ;iTcfulmineos.4 7 . Ltx. Quomodointcll.gendum ficdidtumChriftijnon »en.folvcrclegcm?4i. Quaic Deuslegcm dcdicin defcrto.M7.LcxChiift1tjuarcpublicacafu1t.ndc. fecto & muncc. i&i^. Lingu». M^gnus ad hoc amor Dei requiricur.ut quis addifcat lmguas d. verfasad doccndos mfidcles fa- lutis neccffaria. 15?. Quarc hodicdum Deus non infundit lirguarum fc.enciam? 14J. Locu*. A nbicnccs loca prima hoc ipfo illis indignt fiunt.40. Locamagna non funt ad quicfccndum &ftmdum.4? Locanaturas mutani.46. Judicium cvcrtunt i£i4. Locs mzqualia quamvisfiat magna, intolerabiletneaufaBtdolorcm.fU.Loco multoplus opiDionenoftfacapiunc.,1. InValle Jo&phattuf- ficiens cric locus pro boms & malis ibtd. Nih.l mi- nusoccupat loci.quam qui lapfuseft.<>}.Quot loca incoclo habcatnaturahu.nan1.504 Ludm, Qu.busd.ebus . maximc mhibcndusludui. Lux Nihillucimagiscontr«rium,quam lux major. tus i 4 r. Mcmotiafucccmonismortahtatemagno- fc "'^' Michd. M. XyfAgdalena. Magdalena ad pedes Chrifti fuaun- "^guencaprofudic 157 Fftit* Chrilto adhuca- gcntcin terraamata. 300. Aj«ri« InSonc,tiffim«V.rgiiusMari«uccrocompre- henfusfuitincomptchenfibilis inccelo.10 Habct filium primogcnitum.&filiosfecundogen.cos. 17. Eft ldea Dei. ibid. Concepit Chtiftum in ucero & corde-ti Adcl.gendamBcat.iTimam Virg.nemMa- riam in Matrcm Dcus cres pr«mifit clect.ones. tj. NcmoaccipitMatiaminMatrcm.queinilla hon W eipiatinfilium.ia.F.liiadoptiviMar:« mtrcsd.ru & f*r,t « .eq H . ' bi fpoliaruralic nimbonosRcges. l 9 4- Quomodolcicnt Rcgc, RERUM NOTABILIUM, Miehol. Michola marito (uo dcftendcns uoa flct, Onnjlto Pcccataororffionis ultimato ducuntadmfei;. quia obje&um mcliorar amot is. 12$* Minifter. Magnos Mmiftros faeere dcbcr , quieog facu y &hiad;IIudqualificar« fedebent.40. Pro Miniftrorum refpectu muitumfacitqualttaspcr. fonarunM 1 * M niftrorum errores cx oblivione »Iteriu»ftat^sna(cuntur /^/rf.Quomodo inpugnis gerere te debcantMiniftn Dc;?7$.Debent promo- T ere GloriimDeifinercipeclupropriae. 8t, Noo tantum Epifcopi & Clerici,fcd ciiamlaicifuntMi- nittriDei. 91. tiiracutum. Deusnon facit miracula finencceffitarev num.j7.Quaotumomiffione ana pcrdUur.^«/»» Omiffionis pcccatum facillime commutuur» 9*. O/inh, Opinionesfcriptaiobftinatidifficiliusretra- ctant,quam di&is.yi, Optniones corrigerc non efl: argameniurainfciua;. 8c. JpAlatium. Pafatiumnullum fccit meliorem,& mui- tos bonosfccirmalos.f4> 2.4?. Muacula S. Aotonii contra concupifcentiam Pal ma . Palma cft fymbolum patientix. 178. earnis. 6/*??-E} u *demcomracupiditatisvitium. P*ois. Qaomado Sacramcntum dicitur panis efle 173- &f e 1$- Q2odaarnmaximummjrabile,Scob- Angelorum »311 Pstter. Patcr «tcrnus quomodo intret inconvivium Sacramenti. 167. Peccxta, Quatnam fitdiftincliointer peccat* remifl» &tccla, 66* Qralem horrorem incuticnt homini ftupefeendum in die judtcii? $2, Montes, Montesin fcriptura facra celcbres. 117, & Jeqq. Mors. Mors per abfentiam dcfinitur , & vice vcr- fa. il- Mulitr. Quare mulicres incapaces fint ad docendum. jfj. Ratomuiiera viro vicloriamrcportat. ibict. Quamvismagnae fit fcicntiat, dubias tamen habetur fidei.i; j.Magnum eft dedecus virum amulicre vin- ci. 161. Mulieresetiam eaerccrc pofluntofEcium Apoftolicum, 24J. Munduf, Inmundodaturdosfubtilitatis.24;. Qaii fortiffimum fiein mundo? tii t />"- N. Utivittts. RefurrecJio eft nativltaa tecunda. ! Noneftinnoftra fitnm mtnu benenafci , fcdre- buspeccata fua jo die judicii. Psccata polTuntfer* vire pro exemplo.tf7. Cuiparum noftratum fenten- tia adprocurandam vcniam nos inhabilitat. 271. Pcccara r.oftra Dcum adparcendum movcrepof- funr, 2^0. Quare potiffimum Deusnoftra nobis pcccara condonet. Syr. Sunt pcccata Omiffionis & Cunfeqiientiz.57, Miniftii (cde peccatistcinpons accufarc debenr. f?. Sunt pcccata quae patrata in fuis efFcdtihus duraut.*i;"^.Talia fant pcccata con- fequentia;.<£/W. Verditi». Ma jus cft gaudiom de re perdita &inventa, quamanrequam perderetur.uS. Periculum, Majoreitfelicitaspericulo carcre.quam iuccurfu indigere. 115. furkere.8^.Deusinfccundanathritatc nobiscom- Petitia. Petitiones diverfo ftylo adornanturafami. pepiat.quodinprimanegaYtt.jjo. liaiibus&abaliis. 4 o. Katura. Natnra dcbrutiifacercpoteft homines, & P$tentia. Potentia humana videtur jemulati Divi- quomodo? 24S. Kavis. Navisrepr«fentatrempublicarr) <4 j. Hovitas, Novitates ctiamfi utilcs difficuJtcr intro. ducuntur,j(». o O. B}e&um. Gb-jec^i meliotatio imrnutat arriorem. "f- 9cuIhs. Ocuhdao habcntorHcia.i/tf. Amorcalefit per aculos.zir. Qfficitim. V«de ioMiS.&c. Oliva. Oliva fymbolum cftmiiiricordia. ny, rnrtf m. nam , adfaciendumSacramentum aliud.contra- liumtlli. 12. Inquot animae potentiis fandctur fpes. 8. Fr^/Va^rM.Pracdicatores ie fe gerere debent iacon- verfione, ficutDeus ic ejnfdem crcwione ie gef- fitajf? Quare Dcus d xit Apoftolis : Itepracdi«ate Evangelium omni crcaturae.iij Tria gcncra moli- minum funtin officio Prsedicatsonis. 24O, Qaare Deus hodie non infunditPratdicatoribus »*' Quadr.gefimac comparacio eum di- V luTio i 7I ..InQu»drsgefimsEtemporc duo luntli- briaouibusnosexoneraredebemu$.i74- dragcfima , & »cl maximc in hebdomad^ fanUa «JuaTnam circa paffioncm Chrifti Unt meditanda. 83, &Mi» R. itn YerbumRapioinlndiaperomnes declina- tut modos.1,7. ARapioderivatur Jatrapa . quafi «'^"Q^am^rigidaDeo reddcnda ratio profubdi- torumanimabusillis qui falucem ootum negligunr. .m ritio ad CO nYiTicun2loria:excitarenosdebeat.i68. • n.onum. Regnum Chrifti,& ejusmagn.ficentia. SS . &emd,ffi*nlras ibid. Iu r.gnis magn.s magna funtfurta.i4t.Nonfuntrc S mag.sfib,fim,les.quam n»x &reenum. . «2»*» Remediaarnorisfnntquatuor.Tempus. iuenti.. l7 «. Ingratitudo. i84 . Objeaime- lioratio.ipi. , _ T U UU*. Refpublicareprafentaturnav..*,. «tSoiomodofien^ ^uantumVbligetaUeni reft.tudo. ,4* S.oe.ll. Svari eftitnpoffibile.188. Ufque ad vend.nonem fui obligat. 188. Etiam feeptra & coronas obligat. .SoUtPrindpesadreftirutionemobl-genturfuffi- I*. officia conf.cre funbus I99 . Quomodo fien de- wreftitutiobonorumreg.orum.iotJ.Ecquomo- h« bonorum particulariura. 107. Jp£,m Diffci«ati»in»«rcfurrcaioncmnatura- lem & fupernaturalem.88.1n noftro eft atbitrio be» uc refurgcre.8?. Rex- Quotnam Reges Judaici populi fucrint falvati Quam laudabile in Regibi,s/»udire confilia fa« piencum.168. Quam periculofum opinione Rcgum (apientcmhabcn.169. Quamdiffic.lis Regumfal- vario.pc. Non expedit iliis haberef»miliarei 47- Duo fi fuerunt in ruinam ecffic Rcgis. 48. Miniftri laceralesgemitus& fingulcus devorarc debenr. 53. Quamtm maxima infelicitas famil.arium regiorum ;6 Regum vitialuncmonftruofa. 114. Quomodo Regesfcieorutrum perfc ad officia promoct fufu,- rifintfurcsnccnc, 19J. S. CAcrnmtntum. InSicramcnto non videtur farisfa- " (ftum fpei.i. Sacramentum pro fpc eft inftitutum.t. Inlticutum fuit pro homimbus in ftatu fpei, &non patriae. 3. Spcranc.bus menfa Jacramrnti promit- ticur.meririsfpei. 4. Sacrameotumeftconfjrtati- vum f p e infTrmant.um.6. Mcd.ance Sacramento fpesfruicurincerra , quo fru. non potcft inccrlo ibid. Fidei &Charitar. in Sacramenco eft fatisfa- &um.i. Quaiisracnfa.quslifquebeatitudocft illa Sacramenti? 4. Correfpondentia Sacramenti & fpei-7. Majus eft bonum levaminis in Sacramento. quamipfumbonumdefideratum 10 QuomodoSa- eramentum nos faciat caftos. Chnltusin Sacra- menro amoris fui exccllcntiam exaggerat per dif- ferentiamftnus.jiO.Mag sobligamurChnfto per Sacramenti contiouaiionem.quam per ejuldem in- ftirutionem ibid. Sic Chriltus Sacramentum infti- tuit,UCcumeiTetprGomnibus.volueritinftitutum vidcriprouno.iSi. Quomodo invidiadari potcft inSacramento.j(J6.PacicnriaamorisChrifti inSa- cramcuto. 31/. Stlomon. Salomon fuit fapientiffimus , nonlolum quia novi t literas & fcicntias , fed ctiam quia novit ignorancias, 77- S^^r/fl.Salvaticupiensfugeredebethomines.109. Snncli. EtiamSandis vcqffima videripoiluntillufio- ncs. 114. . . Sapienti* Qualiserat ornatusdoraus Iipientiae 148. & Quam d.fficilefic vinceredodu&fapiente.itfz. Swwn^TFacil.usefthomini dofto & fapientngno- rantiam fuam agnofcere, qukm confiten. 16+. 16 $. Quam difflcilc eft doctis & fapicntibus vidos lc ^ — eon- RERUMNOTABILIU* M. confiteri.*5»V. &16u~ia. «m.vera cftfapicnua. 8j. Similitttdo, Quomodo fimiiitudo omnes vincitfimi- Jitudincjr, 31 In quonam mclius verificarur.fimile in fimilc nihil opcrari poflc? i6l. Duabus fimilitu- dwibus Chriftus nobis declarat , quid pro nobis fit paflus Paflionis fux tcmpore. 181. Similitudo intcr glortam & Sacramentum. 166. Non funt fibi fimi- liora in mundo,quam Rcx & rcgnnm. zoj. Sol. Soircprchendit Jofue obnimiam vindi&am.zai Quare Deusfolem creavitdicquarto. et, Anima debet effcinftar folis, fi jam pcrdita reinvcniri dc- fideret.12,7. Chriftusfijleftabientiac. 158. Solitudo. In foJitudinepro Deo aflumpta folus nun- quam eft folus. 110. Quantam hommesfui pdtu- ram faciant, nefcientescum folo Deo agcrc. ibid. Solitariorum fcIicitas.ni.Tancum folis dceft tcr- ra,&apcricur ccelum. nr. Mundus non eftdi- gnusiis,quosDeusprofolitudiBeelegit,in.Inom- ai ftatuexcreitiacumfolicudincaltcrnarioportcc. IZ1.&12). Spes. Spcsnonvidendovivit,&moriturvifo. 8. Spes ykWts. Vallij Jofaphar totum cipiergenus huma- cftanchora./^V. Spes inSacramentafccuramha- num. 91. bet fiduciam.y.Eciamhabctdcfidcriilcvamen.i^W. Vtritat, Recognofcere veriracemquamvis intefle£us alteriusfiliam cft vcre fcire. 8/, Patentcsabomi- mofeTherefe Chriftus «eaflcccoeluin finendura fuiflct creacum. }oi,&/eqq. Excaiceacaapparuit inccclo. ^04. Scptcm mcGelooccupttJoca ibid: ExccJientia amoris Chrifti agencisin ccelo erga S. Thcrcfiam prat amore quo S.Mariam MagdaJo- namamavitin terra.jio. Quomodo appateacem. fibi tradarit Clsriftum cx CoufciT»riorum confilio jri. Chnftusabipfa materi.Jiter injuriis affcftus cam invifcre non ccflat.ncvofque exhibetfavoresi m.&}'S. Matcrialcs tantummChriftoinjurias cor Thcrciiatcompcnfabat.jrtf. Ex humiiitatere- nuit efle Priorifia Religiofaram de Inearnacione Avila. ibid. & 317. PJura ia iaudem ipfius vidc in totolermonisilliusdecurfu, Trinitas. Quomodocum Pacrca:terno > Chrifto,& ho- minefacrafituna Trinitas. zzy Tuba. In die Judicii magis ftupeudum erit quod rc- furgcnt mortui ad fonuin tubje. 88. V. In nullohominitm fperandum.ir. In hacvitafpes unam habet bcatitudinem,& in aJiaaJceram.r/.Spei correfpondentiacum Jacramento. r. SpintttsS SpirirusS.cftdocens.&prjcdicatortantum dicensquandoauditurdoctrinaChnfti.Z32.Quarc Spiritus 5, apparuit in lingnis igneis. itid, Et quare in linguis.233, S/af««.Doctrin«hauriendaexftatuis lapideis&myr nanturTcritatem fibi dicentes. 114.. Veritas&ia- tellectus funtpedes & manus »nimae, zj{. Etiam 5an£tis veritatesvidenturiUufioncs.sij. NonaccutrimusvocantiDeo, qiiia non ftamus infinibusviarum, z?l Quainam fccurior via ad ccclum. n8. Magna infelicitas pcr viam cceli, ten- dere in infcrnum. 54. ».»».uuuim. ii.uiiii.u«vAiiJiuu i*piaci5oc mjr- ucic jn uircrnum. 54. thinis.inhoctis, confiderataearunderadirTercncia, ^'//«w.UcfugiaBturVitia^fugiendifuntho-mines.io^ 2-J 8 " VlliaRcPum funrmnnftra.i , a Onalik... Sttccurjm, Felicias cft pcriculo carerc quacn fuccurfu indigcrc. iiy, T. >jn\urus. QualesTauIi &altilia inChriftomortuo ccnfidcrancur.i6i, z6\. TetxptM- Tempus omniumoblivioneminducit.nl. Scd non amor perfectus. s.rj. Sant pcccata tempo- iis,n8.Ad quodmandatum pertinentpeccata tcio- pons. ibid. VitiaRce um funt monftra. 1 i4,Quaiibas vitiis ma- ximepcreantanima: 119. Quemadmodura vieiaita &virtutcsfuntcontagiofe.ij3. Vitium cupidiratis difficultcr emendatur. ij8. Contra cupiditatis vitium remedium» 144. Vnio. Ubiduaefuntvoluntatesjduointellejius^&dux naturaenonpotcfteflcunio. g^.Quaatumpoflit u- niomulcorumquamvisdebiliura. 153. Amornon cftuniolocorumfed voluntatum 117. Quomodo Chriftus,acternusPatcr,& homo idera fiut pcr unio- nem.ny. Vffttm I N D E & RERUM fW*/»V, QuomodointclIigendum.BiuItos eflcvoca- tos.patrosverdele&^xjo- Pro quam viliievo- canti Dco tt'm patemus. tbid. Quaierocationi ipfiusnon obrdiamus. 171« IraDei facii utvocaVi ftaiim accurr»mus,«'£irf. Nemo convcrti poteft »i(ivoc»tus a D;o. 17Z. Quando vocatus aDeo non vadit , poftea ubi ire voluerit noa poterir. ibidtm. VolttntM. Voluntatesduareoneili«nturagre i quam- tis moiiva fint eadcm, 48. Etiam Deo dif- ficile ell hominum voluntates conformarc fuar- »10. Voluntas ad nolcudum habituata nunquam velt.27». NOTA3ILIUM, x. "IfAvtrittt. S. Xaverius ex India fcripfit de furtij» •^quod ibidcm veibumRaplo,pcromncjconj jga« recurmodos» Z. r 7heht,ut. Zachausquiafur eratdives,finere/titu- tionefalvarmonpotuiflet 190. Nullum epusbo- num in obfequium Chnfti praeftitum mcruit vc« jiiam antcfa&am rcftitucioncm. ibid. r t i i i < l fe* (> ii ' 4 * -* —