H 




Brevis &admirandadefcriptiV 

REGNI GVIAN^E, AVRI 

ABV N DANTI SSIM I, 1N AMERICA, 

SEVNOVO ORBE, SVB LINEA ^QVINOCTILIA 

fiti : Quod nuper admodum , Annis nimirum 

tffjfcl S *> ><>&is 96, 
PerGeneroFumDominum, 

£v: qVALTHEKVM%ALEqn r E OFI- 
fem Anglumdetetium c&: ' pmlbpoBjufuejm 

du 0 bmlibellu eomfrehenfet ; 
Ex quibus- 

IODOCVS HOTipIVS TABVLAM GEO- 
grafhicam adornavity addita explicatione 
JBe/gicofermoneferipta ; 
Nunc vcro in Latinum ftrmonem tranflata, & ex variis 
authoribus hincinde declarata. , 




, K.V ZIZ E R G AE> 
fffipnfo X>£ V2N^ HlilSlfy V f U f XCIX. 



msm 




JOM G.AKi T ERBUOWH 
H< Benevolo Leclori 

iKABlTVT^fortafe quii^ 
piam , quare opufculum hoc , de 
cuitisnarratorum^jeritatenon 
immertto dubitari poffet , inlu- 
cem noVtro idiomate daws vo- 
luerim. lllireffondeo, me hac zffamet caufa ad 
idpermotum effe, qitia mird W inaudita con- 
tinet: atfy id eo magu,quoniam confiatjd non 
folum induabm aliu linguis , <verum etiam 
iufju (fmandatovirorum prdfiant/fimorum 
publicatum effe, qui iffi navtgationi huic prrf- 
fuerunt. Atque adeo qualia funt qm quotidie 
mirari folemm ? mlianimirum qminfuem in- 
fblituff nobis haBenmfnerunt : fiatim autem 
ntob oculosnoUros afidue njerfari incipunt, 
adfniratio quoque mslradefinit, ntut res iffa 

A z 



per fifi admiratione dignifiima fuerit. QuU 
crederet tam atros vivere homines utAethio- 
pes funt, nifinos fide digm authores obteflarcn- 
tur,quiin illis regionibus peregrinatifunt,aut 
ipfihifce nojiris oculis vidiffemus ? Quis crede- 
ret per rerum naturamferi poffe , uthomoto- 
tum feptennium fine cibo (f potu viveret ? at- 
qui experientia docuit, Anno i ^S^-in pago 
quodam Schmidvveiler difio ,prope lautram 
C&fark, vixijfe virgirie quandam nomine Ca- 
tharinam,circiter vigtnti feptem annos nata, 
filiam cuiufdam ConradiBinders, & Catha- 
rina VV tldmert&uxoris eius,qmintegro ac 
continuo feptennio ne tantillum cibiaut potus 
pergulam immittere potuit : nec quicquaex- 
crementorumautfudorisemifit: & nthdomi- 
nits tamen rofea 3 vivida,bene coHituta ac for- 
mofafacie fuit, vividis^S vigentibus oculis,ut 
ii, quireffavalitudinefuntpr&diti : vocem 
quoque placidamfonoram^fatis emifit,&ar- 
ticulate, ut ab omnib. intettigi poffetjocuta eU : 
pro ut illufirifimi Principis acDomim, T>o- 
mini lohannu Cafimiri, Comitis Talatini 

Mhe m 



ad^Rjoenum , DucisHojoari^&c. lcgatiai 
cam rcm cxplorandammifi,Celftudinicjus & 
domum rcvcrfi,retulerunt. Hujus generis in- 
crcdibdia & miranda excmpla magno numc- 
ro cumularcpojfcm , quodtamcn hocinloco fu- 
pervacancum judico ., fcd noHrammatcriam 
aggrediar. 

Duoauteminprimismirabilia inhoc opu^ 
fculo commcmorantur,Vnumcfi: In Amcrica 
Rcgionem fcu Provinciam ejfe, qmafccminis, 
vulgo Ama&onesdiffisadminifiretur, qu&fy 
nullos viros fccum habitarcpatiantur.Dequi- 
* hmnos teUimotiiis anttquorum fcriptorumdo- 
cebimus antc multa fcculain Afia quo^ & A- 
frica ejufinodifceminas vixtjfc , ut cx alligatis 
firiptis dottorum authorum manifcHum fiet. 

^Altcrum admirationc dignifimum cfi ho» 
minis iHis in locis inveniri, oculos & os inpc- 
(toregerentes. 3\Qec decrunt nobis fde digni 
*uthores,quibus fimili modo docerc queamus, 
ejusmodt homincs olim quocj in Afia (f oA- 
frica vifos cjfc. Non autcm hac co animo afer- 

A 3 r*> 



n,quod r quenquam adaffentiedum cogere <ve- 
lim , (edhoc tnntum ofiendere volo, in prSan- 
tifiimorum&fidc dignorum authorum fcriptu 
taliarcperirhquos confentaneum non eB, mlta 
fcripturos fuijle , nifi res in rei veritate itu ft 
haberet. 

ln hoc autcm opufculo authoris narrationcm 
integram pofuitficubivero ingratiamfludiofi 
Lefforu aliquorum authorum feUimoma alle- 
gavi,id dtfferetcareliquis Jcriptura imprimi 
curavi. Opufculum cnim hoc recreationu cau- 
fa (duminaliogravioriopere elaborando oc- 
cupatm effem ) in manm fumfi : %enevolum 
Lcttorem etiam atque etiam rogans , ut hunc 
meum tenuem licetlaborem tqui boniquc fa* 
ciat, Fale- 



Caput 





Caput Primum» 
OBILISac generofus Baro GVALTfiE- 
RVS RALEGH, Eques auratusexpeditio- 
nifeunavigationt huic tnbus continuis an^ 
nis,nemfei S9 4 is$<$&i59f propria 
fuk perfona prtfuit, & peritos induflrhsque 
^„ . ~-J "nautas aliosque drtifices fecum habuit : qui 
ptum huius regionis , quam a fluvio Ama\onio , vulgo de las 
^ma^onasdicJo , ufque dd Promontorium de la vela circum 
navigarunt, artificiosedcdiligenter deumbrarunt *c defcrt* 
pferunt t ita ut cuimque loci anfratftss , juxta veram ejw £on~ 
gitudinem&latitudinem,feuelcvationem?olitabulisgeogra' 
fhicisexprefiifint. Jhtinetiam permediamiftamterram.ex 
fiuvio Capuridittofwfluvium Oreno^vltra centum milia- 
ria Germanica navigiis vemfunt : atque indefilium Regis Mo- 
requitenfts.quodregnumddfiuvium Orenoquemertdtem ver- 
fitsfitumeflfecuminAngliamduxerunt* s ' 

Multum intercft nautarum tabulas Geographicas , (ab lpus 
Chartas compaflus di&as) earum regionum quas velis pecere im 
ftituerunt,exacT:adiiigentiaconfeaaseire : adeasenim tanquam 
td amufsim curfus fuos cxaminare , atque animadvertere folcnt 
quibus ventis ad curfuminftitutum uti pofsint , ubi urbs aut 
locuspetendus iaveniripofsit, & quantum unuslocus abalte' 
ro diftet. Quo facilius autem fingula loca eorumque fitus m 
defcriptione hacallegatain Charta Geographicaadiun&a^inve* 
liiri pofsint,ad calcem huius opufculi indicem adjeci, quo iingu* 
ialoca cum fuisgradibuslongitudinis&latitudinis, juxtaordi' 
nem Alphabeticontinentur. Exempli gratia: SiVrbemMore- 
quito di&am in tabula hac quaerere volueris *. vide in indicehte- 
cam M.ubi invenicseam fub i*£ GradulongitudinisfitamdFei 
Numcrttm hunc qu*re in scquatore in chartjc mcdio,& regulam 



s 

feufilumfupereum ducito. Rurfus ex IndiceJ pcrPpicis Vrbem 
hanc fitam efTe fub 4»Gradu laticudinis fcu clcvationis Poli: qua* 
re iimili modo filum fuper hunc numerum, quem ad dextram £c 
finiftram charta? invenies: & interfc&io filorum tibi locum feu 
urbem qu^fitam oftendec. Atque confimilicer fac m aliis locis 
quaerendis.- 

Cap. I l 

De fitu 8C proprietatibus huius 
regni. 

TyR O FI1S(CIA htcfeuregnum Guiana,fubipfa<zquinoclU* 
* lilineain \_s4mericafeu novo orbe fita eft,intra Braftiliam 
ejr Peru 3 multis magnis, & ftlendidis urbibus , ^nmtnibusque 
navigabilibus ornatd aurique ditiftima eft,& omnis generis 
animalibus abundat : Fertur^ in ea habitare homines tnaudi- 
taatque monflroftform£,utpoftea diffurifumus* Etquam- 
uisfrigusin regione ifta calorem aeris nunquam vincitlhyc- 
mem tamenhabent intra Maium & Septembrem: at% eo tem- 
pore impoftibile eft navem ibi perdurare proptcrimmanes pvo» 
celUs 3 impetumvetorutn>continuarum imbrium,ac fulminum, 
unde omnia flumina mirum in modum inflantur , adeo ut ftu* 
vius Orenoquc(qui alias maximus & latifiimus eH,at^verfus 
Septentrionem aut potius intrafeptentrionem& Ortum,prope 
Jnfulam S.Trinitatis,fefe in mare exonerat ) ultra triginta pe- 
des fefe exiollat,ita ut omnes intra eius otfia fitd InfuU\ (nam 
qcIo aut decem oftiis in marelabitur ) aquis eius tegantur* | 
Tempore itto incoU in temporefibiprofpiciunt , namq^ tn colies 
ejrarbores, qmbuscafts fuas in&dificantfefe recipiunt, ubifefe 
cumuxoribus ejr liberis,donec fiuviusdecrefcat fefcfuftentant^ 

Tn fua d,C' Mcminit huius rei etiam Cornelius de Iudaeis hisce verkis: 
(criptione * n ^ a ^'^ a ^il ^ro ^ nco ^ x arboribus inaedificanc , quas magna 
J . cbpiaibiproveniunt, ut abinundationibus fluruinum cutifint,* 
Amtric&. ^ uot j 0 b { oea paiuitria ibi valde ufitatum cflv 

Arborcs' 



i. u *»* 

crfus 



3 

Arbores in hac rfgione multo proceriorrs fiint noftris ar- Frdncifctti 
boribus. Natn Vincentius Yanes Pmzonius, & agnatus ejus A - LoPez,par. 
rias,qai Anno 1499 regionem hanc ab Angia S. Luca?, ad o - 2 Ca p'g f * 
ftiafiuvii Amasonij Gtx , ad Pariam ufque vchs fuis vifitarunt, * 
hoctanquamrem mirandam prardicanr, fe arbores iilis in locis 
vidifle, quasfcdecim viri amplexu ulharum fuarum metirihon 
•potuerinc. 

Regnum hoc Guiana ditifimum efl Auro , Gemmis , Mar- 
gAritis,Balfamo, oleo,Ptpere longo,Gingibere,Sacharo, Thure* 
her bis pr&ciofifiimis, medicina infervientibu* : Itemgummi, 
me lle, ferico,xilino, Itguis Brafilicis* Ha merces omnes ab in- 
colis permutatis aliis mercibtts acquirunt : Defiderant autem 
potifimum fecures , cultros omnisgeneris s & hujusmodi aliat 
ferreas merces, qu<t H^oribergaparari folent. 

LMulta ea regio animaliaalitnobis nota,utpote Leones , Ty- 
gres,Leopardos,Cervos, vulpes, Canes,forcos, lepores,teftudi- 
nes, lutarias,gaUinas, perdicesfafanos,grues, coturnices ,ar- 
deas,&aliaplura. s 

RegioParia animal quadrupes habet,quod generis /emivuJ, 
pem, hoceft,exflmia& vulpe compofitam appellat^quandoqui, Be%6lib**\ 
dem priore parte vulpem (exccpto folo,quod aures vefpertilio' cap\4 
nifimiles habet ) pofteriore Simiamrefert, Pedes habct hiima» * 
nis non abfimiles : atqui in ventre faccum, quem crumense inftar 
laxare & conftringere potcft,atque in eum pullos recipere, & la- 
ctandos rurfus emittere. 

Lopez in hiftoria novarum Indiarum fcribit Vincemium Varte zc.Sf 
Yanem Pinzonium Anno 14 9 9 cx regione Humos dic~ta,cutem 
hujus animalis in Hifpaniam attiriifle, 

In Guiana aliud eft mirabile animalculum, ab Hifpanis Ar- _ 
madiliodidum : quod porcello non abfimile, corporetamen ry y 
multo eft rotundiore, cV acuminatam caudam habet : Per totum trmci J CHS 
autem corpus , te&a , feu cortice quodam durifsimo munitum Gomara * 
& armatum eft r habitatque in locis fubterraneis ut talpa.Omnis 
ejus virtus in exiguo cauda? ofsiculo confiftit: quod contufum 
<5dn pulveremredac^um&in auresimmiirumdoloribus earum 
medetur. 

B Verfus 



4 

Cofmogr* • Verfus Brafiliam allud gcnus animalis non minus m irabite vivi t 
fh,Tl)eu+ quod aliqui Hame, Brahliani vero Hay appeliant, Animalhoc 
lib 21 cap ncmounquamhominumcdereaut bibcre vidit, Vndeopiniocft 
,„ ' ' animai hocnnllocibo & notu/ed acretanturn vivere. Theretus 
qui longo tcmpore talcanimal vivum habuit, Gefneroundcra 
id (quemadmodum utei que teftatur) ciuemeius auiu. 



Cap. I I h 

Dc vrbibus huius rcgni* 

METROPO LIS hujm regni Guiana nomen eH Manoa,ah 
alitsvero ElDoradoappellaturx ca%maximaat%poten. 
tifiima urbstotwAmericAeffe fcrturx qmmmo lodocmHon- 
dim innova fuaTabula Geographica vult,eamtottm orb/sef 
fe maximam* Sita esi autem ad Lacum Parime , quiab aliis nd- 
tionibm Toponi VVtnidicitur: ejmlongttudo ad 20omtliarU 
txcurrit,& aquam falfam continet \ Pluttmaque in eofunt In* 
fiU, ac lintresfeu navigia Indica 3 quibm & omnibm adjacen- 
tib.regionibm, qutauro & omms gencris animaltbm abun- 
dant, Vaziaad vttamneceflariaadvehuntur. multa entm in- 
gentiaflumina inhunc lacumfefe exonerant, &aliaex eodem 
fcaturiunt. Solent ettam tncoU linmbmjuu, feu Indtcts na- 
'vigi/s ex magno hoc Ucu,per fiuvium VVaUbegumJeu Wtapa ■ 
vum ( quiverfmfeptentrionemjiiXtapromontoriumdela Cor- 
da,alhsCondedcao>fubv3 Gr long.&j.Gr. Ut.inmare 
feexonerat)Jpacio viginti dierummOceanum navigare. /n~ 
coUrecnoms qu&Capervvacca dicitur, ubtfluvtm Cajtant, 
feu Cafancjub Grdong.& 4. Gr> lat.marctnfutt,qutval' 
dchumam&affabtlescommerciorumquoqueafluettefledicun~ 
tur,ftquidem omnibm advitam degendam neceffartu abunda* 
redicuntur : exjamdttto fluvioinmagnumhunclacum, at$ 
adeoadtpfamvtbemManea.utindubitata opwio e&,navtgar, 
V fofjunt 



fojfunt, Vlumen hdc v&lie swotnnm efl, &ndvigiuphrimt}'4- 
fttfimum - qnod ubt ma *c tnfiutt miliare germamcu iatum eih 
in etm oBiotres faopult ingentesjittfant , quttriplicem Eu- 
fipum caufwtur. 

Jguimtem ad fluvium Ejfekeben , feu Dovoritiam ,ad Vr* 
hem Primierefab 32^ gr longit % & 4*gr lat: inmare labentem 
habitant ; qua extrem<e fines funt, qub Hijpani pertingunti na- 
vigiisfiishoc flumine intrd vigintidies tamprope ad lacum 
hunc venire pojfunt , ut inde unim diei itinere lintres faasque 
merces curribm in lacum fupra diffum tranfeortarefoleant ,un~ 
derufm qaocun^ libet navtgant , ejr cuminccltsncgociantw, 
ejr expeditts fitsnegocits domum revertuntur. 

I» rtpa fluviiMacavvini, qut fub 324.gr. long.& s*grjat 
titud* in mare labitur , aurum magna copia ex arena effoditur. 

Caput IV* 

Vlterior defcriptio qualitatum hw 
ius tfegionis* 

QlVPRA mentio facltdeB magni fluvii t Qreno^ , qui ofiodut 
^decem oBiis in mare fefe exonerat y quorum unum ojliumver- 
fmorientem fitum , nomen peculiarisfluvti Capuri dic7i farti- 
tum eHiqui tamen fiuvim valde arenofm & vadofm eB, ita ut 
aqua decrefcente mare ultra quin^ pedum altitudinem non ha- 
beat.Propeinfluxum huim fluvttinmare,cavitas qu&dam es% 
litorts } verfm orientem vergentis,in quam venti tanto impe- 
tu feruntur } ut impopbile appareat ex hoc fluvio in mare navi- 

x^tAvvaca locm eB prope fluvium Oreno% verjm occi- 
deniem fttm* EjmlociincoU foedi u vagabundi,fed Hifpam- 
rumamictfunt* 

S 2 Topw 



Populus Taosad fuvium Ejfekebe,pofens & belltcofus.ftd 
Hijpanis valde hoBilts : hicorpora fuacolortbus dtfcriminare 
folent , ut ab Aravvacis vicinis ac hofitbus tpforum digncfcant 
tur. 

Caflipa lacus cB , ftve fiagnum in quod fluvius Orenoque 
fefe effundit , in latttudtne habens is*wtltarta , ejr tetidem fere 
inhtitudine : i-Arena huius jiagm aurieB abundanttfltma, 
magntsfy montibus & rupibus circumfeptum eB>abincoLis Caf 
fipagotos diffis>qudi ex folido auro effe dicuntur* 

CMacureguarai urbs non procala ftagno hoc ftta* prima eft 
exi/taparte, adregnum Guianapertinens* 

^Anapaia Provincia esi regni Guian* ea^ auro dttifima. 
K^fquaiBts in locts circa meridtem faluberrima , mane autem 
& inprimisnoctu, venenumeB. 

Prope Capervvackafluvius Campaufe pr&terlabttur > fub 
$$2 t grad. long> ejr4.gradu latitud. ejrmare influit* Lignd 
Brajilica ibi magna copia provcniunt, & quia locus iBc incolds 
mllas habet, cuivis ex iBis quantum vult fumcre ltcet> 

Caput V» 
De Foeminis Amazones dictis* 

CO T^TE RMINI habitateres huius regni Guiand verfm 
ortum Ama&onesjuntik quibus proximus ille fluvius^A- 
ma&onas nomenfuum fortitus ejll^tfefcemin* tantum funt 
nulltus maris interfefe ferentes confortium , fed abeuntea- 
tate bello cui mox affuefiuntfefe exercentes,quodcum hoBtbus 
ipfbrum indeftnenter gerunt & adverfus tllos crudeliter ad* 
modumfefegerunt. guotannis autemunum menfem } qui A- 
frilis effe exiftimatur , maribusfe affociant, ne profafia ipforum 
intereat. ^Atque hocmenfe cmnesfinitimi Reges conveniunt\ 
quibus ^dmazoniM fcemirM, quMun%<etatisratione adcen. 



7 

tipienios libetos idones funt affocunt 't tumfibiezrumrcgin* 
unumex regibm fibipro tompareelcgit > relif^deindeforte 
viros inier je dividunK ^tque ttatotum bunc menjem c on 
viviu> (altatiombtu , aliis^ modis hilariter , pro ipforumcon- 
faetudtne,& moribtu tranftgunt V Menfe autem exacloqutlh 
bttregionem&domumfuamrepetit* 

Foemin&autemexvirorum congrejfu gravtddfacf<t> & 
mafculosparientes hos patribuseorummittunt, foernellas aw 
tem retinent>eas% more ipforum edueanf.patri veroinfignum' 
gratitudinisdona mittunt. ^Auro abundant h*famtn£,quod 
permutatione quorundamviridium lapillorum h vicinufuu 
mercantur» 

De Amazonibus hifce, & fluvio de las Ama^onas dictcin 
hunc modum fcribic Fr. Lopez (quamvis ut apparet de ventate Hiftorid ln 
ipfedubitct) Anno i f4L Francifcus Orellana fluvium Mara, ^ p ar . 2t . 
gnon alias Amazonas di&um , quique ab ipfo novum nomen - 
fluvii Orellani fortitus eft,a regione Peru in mare ufque Septen, n 
trionale di6*um, emenfis proptcrejusantractus ultra 6000. mi# 
liaribus Italicis, primtis navigavit : Qui reverfus fenatui Indico 
rctulit , fe in fluvio ifto bellicofas fceminas Amazones diclas vi- 
xifle, & cum illis confl ixHlc. 

AndrcasThevetusinfuaCofmopraphia, mcminit huius rei , 
huncinmodum: hb.22.cap.. 

Ad fluvium Amazonium di&um.nunc vero FrancifcoOrel- ** &S* 
lansehomonymum, quieum tribusfere mennbus pernavigavir, 
roeminaehabitaredicuntur,quacmajoreanni parte finc viris de- 
gunt ; ccrto tamen tempore mares in Infulas fuas reeipiunt: un- 
dcvuigari & antiquo nomine Amazones appellantur. HccoIjt 
hujus fluvii funt Canibales, humanas carnes vorantes, exceptis- 
iis qui in montib. habitant, quas fceminas efle exiftimant, Fran* 
cifcus Orellana & ejusmodi Comites multas ejusmodi fceminas 
arcubus & fagittis armatas in ripa hujus fiuvii. vidciunt»qua? ipfis 
obfiftere 6c praeternavigationem impedire voluerunt; Narranc 
quoque fe vidifle fceminasiftas quofdam viros inlittore captos 

15 3 pedibus 



s 

In tfdfiU* fcdibas» arborecapice interram ver(» fufpedifre.eoscineDoft 
U VUtA ,lilsaccen ^ cos concremaiie. 6 

Vlricus Scnmidci i„ dcfcriptione f u * navigationis, quam 
«.anufcnptam pcncs mc habeo/& quam primum D e o ol n£ 
pubiicaremftuui , harum feminarum hunc ferc in modum J. 
m mt. Circa annum lUx, Cum Capitineus ntbis Aflum. 
ptio difla.m Brafihae.fct Albermunzo Capelfa De Pocha,ceo 
r 9 a *« m '° -"ando Rieffere, & aJus odogmta cx focus no, 
f/ ;! U 7p m P *"S ua >;* P ^ bo1 ^rlum navTgavi ; Venimus 
• tademad Regcm quendam.oofnine. Scoerves, non procula tro! 
pico Capncornihabitamem: is Capitaneo noftro donabat Co, 
•■r >namargenteam, quamexbeIlocum Amazomcis fmminiioe- 
itoreportairefc ajeoat. Cumitaquedc Amazonibus & earum 
divitiis mentionem fecilfet , capitaneus nofter interro^bat • an 
navibuseopertmgerepoffemus, quod Rex ifte negabat:fed ter- 
reltriitinerc duorum menhum fpacioalias e6 petvenirepoffeaf, 
>"eoat:jamvcroidnerinon poffe;quandoquidcm terne facics 
Jioc anm tempore aquarum inundacionc appleta cffet. Capita* 
neusautemnollerei fidem adhibsre nolebat. Itaque Indianis 
quibusdamComitatiin-inftituto itinercpcrreximus,& emenfo 
feptendecim dicrum itinere pcrvenimusad populum quendam 
Orthnden di<aum:priufquam autem buc perti^femus multos 
lnterdum dies nunc ad popiites.ounc ad pubem inque,peraquas 
quar calidar admodum erant,ambulaTcnmus. 

Orthueforum autem reguius a Capiuneo noftro de Ama- 
Aombus imerrogatus.refpondcbat.integro nos menftruo itinere 
ctiamnumabillis abeiic : & ipfe quoquc ardebat, terram hoc 
temporelaquis appletam cifc ; Quarenospcr eaodem viam qua 
*eneramusicvedi fumus 

Foemina? iitx Amazonia? in magna Infula,omni cx parte a- 
quis Cin&ahabitancitautbelluniipiis infcrentibus navigiis re- 
gionem earum adoriri neceffe fit.Nullum autemin Infuiahacau- 
rum uro venic fed tantu m in regione a viris habitata,penes quos 
magna auri visinvenittir : potcnsquc iftis in locis K,ex cft qui 
legnas cognominatur, 

FcemL 



Fcerninxifla? unam tarrtum mamillam haHcntr V;fi certis 
anni vicibus adeas veniunt, atque fi ©x iliH mafcufart. atit foemcK 
las concipuint, agunc de iliis ut fupra di&um: Arma earlimjtunt ]uftd'tb,& 
arcus: Brlia autem acerbacum hoftlbus fur> gerunt. Hadenus J^Curt, 
ViiicusSchmidel. 

., ' ... „. r . , • Diodor.Sk 

De Amazonibus fcemims bcllicohs m gencre multi prar- , . , 

ftantes & fide digni authores fcripfcrunt : ita ut dubium non fit * 

talcsaliquandofuiirefcemmas,quamvis Strabo earum mentio, 

ncmfaciens videatur fubdnbitarc. Nomen avuem Amazonum PauI Orot^ 

compofitum eft ex ? privativa particula ol & /uet^®-' » cjucd mam- lib* is* 

mam fignificat.quafi quodmammis careant. In juvcntuteenim Herodot* 

a matribus dextra mammacandenti ferro exuritur , ne inbello fob^ 

arcum intendentes impcdiantur, Habitarunt autem olim ejuf' ^ 

modifoeminaetamin Africaquim in Afia. Primae Amazonesor- \ ' * 

tum duxerunt ex Lybia re'gione Africa? , idque fa&um tcmpori- ■** 

bus Abrahae • haeenim viros , qui feipfis fubjicere noluerunt,d- ?om pon, 

jnnes interfccerunt : habitaue feruntur inlnfula quadam Hefpc- McUlib*U 

riadidit nomen Reginze earum fuit Myrina.Thoraces reiiqna* Martian, 

queeorum arma,defenfiva paratafueruntexcutibus feu exuviis c^pJtb 4 pi 

ferpentunv.affenfiva vero fueruntgladii,lanceae &arcus. Hae Plutareh* 

£rmin« Amazon^scxpugnarunt uibes, Cherzonem & Atlanti- ^ita 

dem , profbgarunt Garginitas, inde peiLybiam in ^Egyptum ^ , 

penetrarunt : inde Arabiam,Syriam, Ciliciam,Phrygiam prrva v 

ferunt & in Europam pervenerunt : Epcirodeinde pociti funt, " Gm p € * 

&pcr tra&um Ifthriin Sueviam ufquc pcrtingerunt: ubi profli» 

gatar& difperfar funt, Exiftis Scytnias feu Afiarica» Amazones, HcvodoU 

adMeotidem paludem origincm duxifte cxiftimantur. 

Pomponius Mela Propertius & Claudianus icribunt , Scy Mela? 
thas olim patria pulfos, in ^fia Minoreprope Cappadociam ad Propertifr 
fluviumTherrnadoontem, quiin pontumEuxinum lahitur, fe* Claudtan** 
demfixiflTe, & ibiomncs incolas ad internecionem ufqae con- 
cidilTe, fcejnmasautem mortem maritorum ultura?,& arma ce- 
pine,& Cappadocia* habitatoresprofligafle, ac tota ifta regione 
ejecifle. Aliquo deinde tempore intcrjrclo du&tice Marpefta 
Regina Armeniam, Sjrriam,Ciliciam, Pifidiam, Perfiam s & Gala> 

tiam 



1° 

Pktarch. tiampervaferuntarmis, amcenam urbem Ephefum, &celeber- 
in V$U nmiirn P J ^« templum, cuius m a&is Apoftolorum cap 19. 
rheunu.g-T^ " fun ^runc & uitra ^ooannosiftis in locis dominata. 
Paufan./tb. ranc:done ^ H ^^es&Thefcus feminas ihafce invafcrunt 11!« 
u uUib autcm P au ^P° ft «P«gnar unt Athenis puifis cx eaGrxcis, ac- 
u iu u LW> que caftra faa media in urbc mccacs func 

o 

us.Salufti? Paulo P o(l cumTroja a Gra-cis obfc(rac(Tet,harum fctmi- 
Liv % 7 .cap. narum Regma PethefiJea obfefsis magno exercitu fcemineo fub- 

Sf. ud V? vcm V^ a * camc ^ 

chilleoccifaeft. r 

Penthehleaifta,tefte Plinio prima fccures invenhTe cradi- 

cur. 

M.^hL • ^Z 1 M^anteChriftum nacum,quadragintaannis poft: 
mnemm, excidiumTroj^fccrninarum iftarum Regina Amar,urbem Ephe- 
Avettnm. fum depraedata eft, .& ccleberrimum tempium Diana? incendit 
&exu(sit. 

Tcmporibtis Alexandri Magni rcginaharum fccminarum, 
nomineThaleftris, hve ut Iuftimanus vultMinithiaad eum vc 
Suppleme- nit ' Cum cxercitu trecenrarum miliium fceminarum fcutis, ca:' 
tum 3 ftlt>us q u? armatirum,concubitum Aiexandri appetens ac qua, 
.~ dragintafcn ut ilii volunt $0 dies cum ipfo cornoratafe gravida 
Curtttltb, f en ii c> Paulo poft tamcn.omnes Amazonica? fcemina: mteriitfc 
darcs* dicuntur, 

Pluurchusin vita Pompei magni narrat. Amazones in Afia 
Ttym. 10, propcpopuluro Leieges dicTrum (Cuius Anftoteles,Strabo } PiL 
fagJ6* nius,& Vitgiiius meminerunt) habitaife, non procul \ monte 
Caucafo,*c Mari Hircano, &ibiprope fiuvium Thcrmodoon- 
tembisin anno fupra di&is Lelegibus fe aflbciafte, cxtra lllud 
tempus autern pepetuo /incmmbus vivere confvevifle. 

*linitu6* Piinius fcribit, in Afia olim fuifle regionem, nonprocul k 

Cap, 20, Caramanis,Pandidi£hm, \ fceminis gubernatam , qua: ultra 

500 habuerit vrbes , & in expeditionem producere potuerit 
eap.p. Dio* ifoooo hominum,pedeftrium } ac f 00 Elephantcs. 
nyfilibt4* Edouard Lopcz in defcriptione Regni Congonarrat, in 

,Rcgno Mono"motapa,in Afdca,fub 60, gradu lorigitud. & 19. 

grad. latitud, mcridional. fico, eiufmodi fccminas bclllicofas, teu 

Amazo* 



A m&zoncs -habitart , <j«* a teneris. annisin bello exerceantur, 
«tquemore Antiquarum Amazonum levam mammami&xurere 
fttautt,ne arcum intendeutes ea impcdiantur: Armaeniraea# 
rum efle arcum & ftgittas : Gertisquoque temporibus feie vi- 
risatfbciare. 

Qui plura de foeminis hifce belijeofis legene def?der#*vi4££f 
*afias le&iones P.Melsiac ,pafte & qap, 10.& M, Cyriaq Span- 
genbergii Spcculum nobilitaus lib. g^» cap, j y t per tpsunfy 



Csiput VI. 



in regno Guhm iwmit 



untm* 

DE Trovincid ivvdipdnomdtegni Guiand>ftdintraU- 
cnm Caftipa ,& ftagnum Parime, teHdtur Dominus Rd* 
leghiusjn fuprd dllegato libello(ut Xodocm Hondiusm pepeme* 
mordtatdbuld Geogrdphicd diligcnter refert ) ittis in l$cu vi- 
'vercgenushominum ftntcottoe^capiUiCculos & reiiquasfa - 
cieipdrtcs inpcclore gcrentesy quj tamcn 4ias robusli, fcedi- 
& Barbdricifint homines. 

Quamvis hoca multisfabul* qt&m v*ritati fimilius exi fti* 
inaripoflet: multitamen prieftantes fidedigni acdocYi virifcri- 
ptis fuis memoriae prodidecunt , tales homines olim in Afia quo 
que invcntoscfle, 

Pliniusfecundus, quivixittempore ImpcratorisVefpafia* #•/ 
ni, fcribit inHiftoria naturali, verfus occidentem ad montem '* 
Milo in Afia,vivercgenushominum,fine capitibus,habenteso- 
culosinpe&orcintraaxillas, ^ 

Divus Auguftinusquoque ita deillis fcribit : Homines /v ciwitJ 
tf^etuntur oculosinhumerisgerentes,&accphali,proutCar- „ . VY 
Oiagine in Vico Maris Mofaica pi&ura detineati vifuntur. h hW * 

Q Ifido- 



ti 

Ifidorus Epifcopus Hifpalenfis, in libro de portentis fcriKitr 
quardamportentanafcuntur, ex parte tantum confuetam for- 
Jn CodtCt rnam mutantes : quo ex genere funt homines, Capita canina aut 
Etyrntlo- Lconina habentes : quaedam confuctam fonnara prorfus mu- 
um tant:putafi focmina vitulum pariat: Quasdam vero formam non 
V A . ^ mutant fed tranfponunt : euiusgenerisfunt, qui oculosinpe* 
Wt»*/* T **& orC g Crun t. InLibiaenimdegere creduntdr hujufmodiho- 
mines,qui fine capitibus nati fu nt,oculosque & os in pectore ha# 
bent. 

Atqueitabenevole le&or breviter habes mirabilem hanc 
nauticam expeditionem , cum aitqua declaratione. Ego autcm 
narrationem hiftoricam,abanno 1491 quo terra ifta novafcil 
Amenica, prim.6 inventa cft,incoantem , ac quicquid vcrfus mc* 
ridicmabeotemporc memorabilcgcftumefi^continentem, cx 

yariis authoribus in pcculiarem libcllamcollcgi ,qao 
Lc£fcorcm>fi quid prartcrea defiderat,rcmiuo. 




TABV- 



TABVLA WCORVM>QV(fI(VM 

Jl^LlBELLO HOC CMENTIO FlTi 2(j7* 
tandum autem literam S Septentrionem fignijicare &\ab £- 
fuinocliali linea furfumtn Tabula Geographica qu&rendum ef 
fe: litcram vero M Meridiem, atqueabaquatore 
deerfumefe quarendum* 





G,lon.G.lar, 




GJon.GJat 


Amapaia 


5*5 


•* 
*» 


s 


Iaos 


2 2.% 


5 


S 


Amazones Flu. 


0 


M 


Ivvaiponoma 


3*1 


j 


s 


Amazon; regio 




II 


Macavvini 


2 2,A 




s • 


Augla S. Luca 


ZAO 

7 Tr 


I 


M 


Macuregnarai 






s- 


Aravvaca 


5*8| 




s 


Manoa 


2 1 C> 


j 


s 


Aflhmption 


557 


*5 


M 


Moriquito 


JI7 


4 


s 


Brafilia 


54° 


9 


M 


OreilanaFl. 




0 




CaianeFIu, 


mi 


4 


S 


Orenoque Fl, 


116 


f 


s 


Cap.de vela. 


$io 


iz 


s 


Orthuefi 






Cap.de corda 


554 




s 


Parabel Fl # 


550 


25 


M 


Caperwacka 


55*1 


4 


s 


Paragna 


55 * 


20 


M 


Capuri Fi 




7 


s 


Parta 


519 


8 


S 


Cafsipa - 




5 


s 


Parimelacus 


$20 


0 




Ca&ipagotes 




ii 




Peru 


2?6 


7 


m 


CaftiliadelOro 




f! 


s 


Rio de iasdnu' 






Dorado 


$zo 


1 


s 


zoncs 


*58 


o~ 




DcmoraryFl. 




f 


s 


Scherves 






Eflebe*cFl # 




5 


s 


Toponovvini 








Guiana 


310 


1 


s 


Trinidado 


52,1 


9 




HumoS 




6 


M 


VVaiabego 


4*9 


z 


10 



F I N I S. 



NORIB ER Gj£ 

Mxcudthat Chrifto^horm Lochner, sAnnp 

ffHhdChrifiund tU J>, xCix* 



■T 

/4Jsi<AS 

pV- s 

«2 

6<rj>