^^^^^^^^^^^^^^^^^^^ 4 The John Carter Brown Library 4 •is* Brown University «5|» Purchased from the ^ ^ Louisa D. Sharpe Metealf Fund ^ # €^ EXCERPENDI RATIO NOVA, 2Bte tu (mmmU '^§m^ 3ni«l>«n SBfffenfc^afften/Difciplinen, imO FacBltäten, In Theölogiä Homileticäj LOGOS COMMUNES gur S){frmf{|>afft fceft^erf&er Scribenten, fo jutn Exccrpire^ Umü^/ unb t)kfmvtgm in grofer 2(nja|I angc^ fübrct fi^erDen/ SorDerlis&j! gelangen fontie* 5)fr jii €nDe eine Sdagraphia Exemplorum, urtö iftJfy* ®Dte aß qvandoqj- etiam iniqvi^imis judicii^ expofiti culpentur ab his,;laudibus extollantur ab iliis. Perinde vero fägacis ingeniji architefius, qvo majorem ftru«flurx foae eoncüiet venufratem, con* ipe^lioremqj fplendorem , illam ipfam afFabre fa^^is, apteq; va^ riegatis Atlantibüs paraftadibus ¶fl:atis fuffuleit juxta & or« nat,ut prsetereuntiumoculisnon fefe ingerat modo^ verum etiam^ tantis columnis atq^ tibieinibus fuf?urtam adverfus^ tempeftates & ruinamfiet munitam, atq; eo felicius percnnet : Ira qvoq^amul- tis rctro annis publico fcriptum qvoddam daturi, & fic literariä in RepubL qvodammodo^edificaturi, eö femper curse ac diligen- tia procelserc, ut operibus fliis Patronos qvxrerent , qvi (liä in- terpofitä autoritate cum autorem ab obtre^latoribus, tum opus ab interitu, defendcrent. Qvpniam icaqsj iiimmc Venerabiiis Domine Abbas! ut & Perqam Reverende Domine Superintendens ! et €go,pro fum- mo, qvö flagrojuventütem, remq, literariam juvandi defiderio, atq; hunc meum Tradlatüm publica lud dare conftituerimvvetc- rem illam obfervare volui conivctudinem, & iiuicipfi de Patro- nis, qvorum fub tutela tutus prodeat^ prolpicere, E6 igitür no- tnine cogitanti mihi e refore, lüb Autoritatis Veftr je umbra> hunc qvalemcunqi ingenij mei fatum, lücem felidter adlpe^lurum rebar, Nec ut firmiter ^ero mea haec opinio me faller. Qvantam ^ J' ^« cnim Tuapictas & sar£us,prudentia, fingularis, cxa^aqj rcnim,lingua- mmq; variarum notkkcoxKtlkvcrfcarffimaüonern,glonori{Tima5 memoriac Princcps ac Dominus nofter JOH AN FKIDERJCUS ^el hocipß) fedtteftatum, qvod ex illufbri, qyx RmthcKj eft Aca- demiaErneftiaä, accerfito Tibidivcrfa fatis arduamunia, qvoxurn Ungülatotum propemodüm rcqvirunt hominem, dcmandarit, ca- GCfnq) rummä cum admiradone, nec non haud intermorkura laude cfiamnumadminiftras. Ejusceraodiy ut animküs volum^s, Divm» licanfiuentc dementia, adminiftrabis qväm diudffimc. Ncc mukura infolidor Tu,admodum Reverende Dominc Superintendens Gen. ! felidffimo TtiQqvondam Doramo Pxac- ceptore. Aft, qvod vcre dixerim , OptiiBi Prsceptoris opömus Difdpulusi taneam eqvidem apud omnes confeqvucus es admka- tionera, q vaitf am pauciffimi« conleqvi datum, Peragratk cnimi)«« be-multis Germania:, Angjiac, Gallise, aliarumqirei^oniQm Acade- •miis, eo indaruiftivUt modo iaudatus Princcps nofter, cui xternum benc ßt» Te Lufieüis PariOorum evocatum ad fanc ardtium-, qva fungerls, munus Ecclefiafticum extollere nulius dubitaverit. Hanc qvoq^Spartam, divda© auxiUö adjutus, infl^iM Tuaprudeniiä, eru- ditione minus proletariä, necaon vigilantia mirificaomas, ornatu- rusillam, Mumen Codeftc preces noftras exaudiens,ut longiilimc. Agite proinde Duumviri Eminentffimi , Ecdefiaram noftra- rum AtIantcsPr«ftantiflimi,Pacroni mei humillime Venerandi! ignofcite hi(ce meis conatibus, 6c hancqvam Vobis inprsefentiarum de\^ota mentc ofFero, Excerpcndi Rationcm Novam fercnis vuki- bu$ acdpitc. Lcviden(c,bgenue fateor,nec Veßra dignumeftEmi* ncntiä opufculum; Verum enim ver6,( qva fummaVcftraeft pietas fingulari Humanitatc conjundla) illud qvicqyideft, non tarn exdi- gnitace, pra5ftandave,qvamoffercnUsanimoadprimerogo penfi^ eabitis. Hacjgitur ipc confifus huju^ Rpiftolfc filum abrumpo, zc Vos, Patronos meos maxumos, Divina: prote^oni, mc vcro benc- volcntiac Vcftrar perpetuas^commendo. Scribobam Herzbergsp die S. Michaelis Archang. hc LXXX. ©Or^ ^ «5« s cjb C$0 5 ^.j« *^ cjlen^ ift f em dnH-, &>mmum mitmü)mmpm P|f$«!3cr 3«t rc#t unb töcW gef^i* m(^Zmt^lmbmbmätti tuk mit Vanimo put gcuer/ ale auf J»ie wat-cftc |u Mn^mmMigfinh t)ornef)me ^)anibuEgj|<|)« Thcologus, jperr johan SiJ^uüer @€f. in ber ^ori'd)e fein^ö Athcifmi Dtvhai, anführet/ unö öafur bjeuiit)orft(|fi^e ^ugmt» treultd^ tt)awe(. 2ßarlic&/fon?ol&ie0W9feital$Typographi, foer&m m jöngjlen ©aridste f(|tt)er/fürt>em!>{i(|* toftue! ^^tifti/ ecrantföortentotjcn/ttjeim (k fol^c abfdjeuit^e ?3üd^er/&te fo mltaü\tnt>(Bt(knaüfft)m breiten SBeg &er?3ert)amnjö jte^>en/5um 6ftentlte|sen2(&* l»rudf befoi'öem/ ober bo^ jum mentaften benfeiben Hic^t t>er|>interrt. t beffo mentger/mcrbeit &od^ t>ielfru(^t* brtngen&e Xraaatus an bte (Sonnen gebracht / weld^c I>tßtg t»te eitefen SBelt^^mber mit t>ef]erm ©andEe er* lenncn; no(^) mrt berJungen/nurfeJo^auö afieaen,ba (te titemalö fol(^ fcriptum 9eje^>cn/^>urd^f»cd)eln foltcn. W>tt tuaöfoü mönbasufagen? ©iefe^ ©pWterricI)tfnun& Momifteret) ft>irb »ermuf ^(id) fo lange n?e^rcn/bi0 ^«n* mel unt» €rben »ergeben, ©ie UMänbigt ^imlif(^c SSßetpfjeit 0er ^€rr ^(xiftu^/f^atfic^/ feiner eigenen SSefanbniffe nad)/ Matth, xi. v 19, \>on bm 2Be(t*^in* bernmulfenmeifiernlaffen. @ol(^e@p!itterric|)ternun fonenföiHen/fcenn |te|tcf> erf#nen biefeö mein ttjofjige* memteö SBercfiein au(^anju^apffen/bapi(|>biefe Excer- pcndi Rationem Novam nic^t für l^oc^gelarte unb s?iei a-fa|)rne geufe/fonbern nur ber lieben einfältigen^ugenb jum be|len/tt>el(^e/i(^/foft)ol auflr Academicn,ate in mei# nmi74'^vi§m ^rebigamte begierigft unterri<^tef / in öffentlichen JDru(f (äffen aui§9e^>en. erinnere mic^ je^o ber §83ort(@trac^$ c.2o.. 0,32, gtri ^?er0ra&c^ ner t Joh LomeUri Hb. de Bibliotln, cap 9, Tii^. }♦ p,m. 2Jj- ,/ ■ ■■iii.iilH. I II „I - --»^-.^...^^ itcr (5(f)<^l^ Wmt nix^mt) ju. SBaö tc^ nun öcrmalö t)on f)od)btQahtm mUbtxnf)tntm Bannern erlernet/ mU(tbal)xm ^uä)Mm mb gro jTen Bibliotl^c^ Uti/fo tDola«ffüme^menuniveifitäten/atö tnni^mtt)ßi^^ m\ ©Oft wKe^enen ^d)au/bmMtxf)6d)ikn ju €t)rm/ memem iltä^ftm J^mbkbxum bknm müm; Unbm6folä)m Coiieaands gegenwärtige Exccrpcndi Rationetp Novam mo^Imdnentlt^/ tit^t oi)M mtim 9voj|e ^nl)tl entmorffem SBaöfür fromenuni)mercf^ {((^en'J^U^enCÖern^edf e Locos Communes und Exccrpta in SBiffenfc^aften/ Difcipiinenan^Facukäten/ökcm je^ i)eri^meerft)e^lef/ machen/ unb auf fce9ebeni)en^aD[ fiel teren »erniinfj^ig bedienet/ i(t alkn ®ek|rten n\(i)t iinbefant 9^immermef)r merePHnius iLdus m bixEm^ aicionfo^O^geffkgen/nOC^fomel Volumina Qt\(i)Xi(^ hm/ baferne er ntci)t fo embftg cxcerpirct. ^mn man fc^reibef t)on!^me/ baper o$txe mtxbtx^la^)^tit in ^öc^ern gelefen/ unb er nüßüd) im £efen angcfr^ fen/ feinen Exccrpicr-55ucl)ern emwrleibet Ser furtrefi^^ lic^e gemtflen^aftte Jurift johan vvoiffius fc^reibet in prxfat. tom. i. Lca/mcmou t)on ftc^ jflbften/ba|erm ^di)jerljc^en/ ^omglic^en/ görflhc^en/berer ^lofter/ Coiiegicn utib Univerfitäfen/ ber @tdbte unb gelehrter WUmtt Bibiiot^efen/ w4)t o^ne Unfopen/ pfammeit P getrau m H$ Zd^dUd^t Qtlmt fBttmmnbtxt fiiS) njct>t UbCf OCÖ Tneodori Zwingen Tbcatrum Vi« Human«, fo in IX. övojfm Voiuminibus be|!e^>etl Unt)'tt)cll er im 58. '^^i)n fdneö 2((tefö p^aiilmftoxbtmnh bmnoä) to öiel Scripta ^intevlaffeti/ mu$xt not^mnbiQ fyabm ex- ccrpiret. (Btf>t tm^ mb ß^ti^ ift ba$ menfcf^üd^e geben ; trümeinwritönpgcr studiofus bergeif/aB btß aller* f6rtlic()rten©ol£!eö/rt)o^l toaf^rnel^mentnu^/uni» bemc m$ Cicero in Orar., pro Arehia fd^mkV tiae^fofgeti: 993ae?anöm (für Bett) men&en aujf ©aftf*» rcien/ (Spick un&Kttrßmetlc/ m ^at mn^ CCtC^iJUff^ Studiren. ^Der?9^enfc^emu^öon einem je^lid^en unnö^en SBorte/ bü$ er gereöef / am jüngften ©erid)te©Otf fKe^enfc^aftt geben; tt>ieei§&er 50?un& berSBar^cft ^l)vi(m felbftenauöfprtd)f/ Matth, xii, v. 36. @on)!rt»aud)unf£|)Ibar öeraün)iffenbe©£)ttt)Oii Oer 5eit/ft)tet)!e nd)tmßmmb(t/Vicö)mf^ajft fordern, ©effer aber f an fie ni^t gebra ucf)cf werben/ üle mnn fit (lifo beobac^tet/öa^ babmä) bi( €^re b($ Sllfmac^tigeit £iebffen®£)(teö unböieler Mct^^m *iütlid)t unb emige ©lücf feligf eit beforbert ft)irb. ©iefeö gefc^t^et nun mn berstudiofus ffeiffjgaa^ nu^lie^en ^ue&ern coliigiret; fiii) felbft mi> bk mb^ontm^mf^m jur unöefd(fcl)f c« &ott(üigfüt anfmmmum. ^D■aö'3a^)r begreifet in ftc^ 36$.taQt ; fo g/So.igtün&e imdpi SBan nun jemattö ane©tunbenniir3/SeilenExcerpirte/tt)urbe cremen um öleublic^en@d^a^ unt) etIi4)eVoiumina jufamen tragen; aue^ befto mef)r/ jo er lo.m 20. 3a^r fol^eö continuirtct 5)je©ria)enfagtent)ormaIö: ^AtynA^Vr^T^v «wau^« öaö tft/ t)ie3eittfti)erailerfoftt)a^refte 53erluj!. (Soll t^mnad^ berftubirenbeSünglmg feinen ^ag/ nod^ 9Jlonat/ml mentger ein gan^eg 3a!;r/öergcbenö(tt)ie lei&er mel^rmaln möer ^i1tgefci)ie^et) mb ol^ne cx- ccrpiren nu|!i^^er5)inge : ^m|lr^ic|en faffcm Smxid) mupfelbcrge|!e^en/t)apfm9(nfangebaö Excerpiren eine fe^r mül>fame unb fcbft)ere 3(rbett/ mb t)ie{Studiofimirbefant/biefreiibigl)a6SBercf angetret^ - ten ; aber tt)egen toielen 9Ja4)fmncn6 / unb/ ba if^nen bte Manududion gefel^!et/nac^gel)enö auöUnmutl)i^re Ex- ccrpir^ Volumina Jcrreifyen.SedDiivenduntfuaIabori- busjautctbcrS({ten©p!d)tt)ort;Änun|eben^)a^ mxdefd)nkxn bmd)t m 21nfange/aB ob fle ba$S)anb^^ mxd ober biejf unft unmogHc^ lernen fönten: SSSann fieaber|td)em gcitlangbarirmengeubet/ mirbl^nen ah kß ki(M I mb bcfommen \i iiiel)r unb mef;r £uft ^u beut ^anbikrrfunbber 2(rbdt Slifo foßfeinen studiofum bk anfangltdjc groffe Mnljt beö Excerpiren^ abfebte^ cfem cFetT."^t btt 3ett tt>ixb t^maffeöletc^t ; btmab/mnn tnimn afa^mmmbdtkf)ttm ^am/ umgefd^trfftc^e Titulos auöjufinnert/ bepm tinQamtbiß Exccrpirenö confaliren mag* ^o(i)Utt>mfä)mba^mixbit^E%ccu pcndi Ratio im i2. ^a^re t)eö ^Iterö n)ercfuntnögett)ei= fm/ molteid^ mi^ glucffeltg fc^agcm 50Jan^er/ öer m officio Pubiico jigef / gtfcendfet/ e«J fct^ nutt^u fpdfe/ mmn er anfange cxccrpiren; ttxre erno($>em3üngImg/tt)olte erfte^ ntd)t lange beöencfem JDem^ gebe ^ur Slntmort/ ba$ er be&enrf e/ ft)ie Accur* ßustm37.unt>Zafiustm 2v3al>re i^reöSflterö erfl bit Jura ju tradtiren angefangen ; Unb öennoc^y üortrepc^^ J uriften moröen. D. Daniel Cramcms in bit ^OmmCtU jp^en Ätrc^fenSt>ri>ntc/Jib. u c 45, p 107. mb bmn chM, Crufius de iadic, pare. i* g> 56* melden Wn Sueno,^l^j fc^often ju 2(r^aufen in ^üormegen/bap er anfangt beö ^onigeö baßbft ^riefter mb fef>r ungelci>rt gemefen fep. iDaf;ero feine Leiber in bm gafeinifcl^en ©ebetlein: Deus. Regem, famulum tuum ptotegc, bk fyltb fa auöge^^ fra|et/&a5t)ie|er ungele^rte Ztop^^ alk^titbtttit mb lafe : Regem> mulum tüum,protcge ; mb a!fo bttt ^6mgunmt|Ten& fiir (BOm$ ?l)?aul€fel (an (tatt bt$ iDienerö) aitöruflte. 5(ber / aU er folc^e^ erfaf>ren / ift e$ii^me/nac& Berie(>tobangei5ogener geute/berogetlalt t<€ ju^er$en gatigen/öap er i^on Oer 3eit an cifcrig ange^ ms^mm^^ ftudiren/ mb in fur^er griff fo gelel^tf mxbtniba^txti^aümfmm^tibm unt) ©efe^fen m jum ^tfc^ofte ertoc^let morgen, ipat ftd^ ttun sucno, er ^^6nj9ltd)e tyo^pxti>mx/md)t gej^dmct/no^ pj0 crfparetm fdnem 5tmpte/no4) embftgltd^p ftudiren/ imööa&urc^ möU^ jufjo^m S^ren gelanget: SBaö foüen bennmol ni^^^tjunge m^t^mbt ^xtUm t^un? SBert»oltee6 litten mipbeuten/ bajTelbeanno^ ju erlern nen/ mojufie mc^tm iprerblü^ent)cn3uäcn&öurc^ Str^^ mut^ uttt^ gertnge 9}^ittel/ no^ ^ure^^acl>ldiTt#tt t^rer Pr^cepcorenfornmenfonnen? ^tmah/Hi>a§ Excerpiren t)eö lkb(Un &OtU^ mfUxUi^^x €^re ^ifoxt>mnQt/bmMmtttxa\itm dnlpxm^ jur @elig^ fdtunb jut()itmfelbjie<öenem ^f>rlftH^ett ^ad^ruf^me gebetet SBieie^ bmn felbften noc|) faft alle Zmt mtp um mUxfd)kbmm Excaprr-Voiuminibos ttm$/ mit guff!/ bt^txagt mb baxobf &Ottftp ^M)l\ä}^mä ge^ faget/ metcfli(^en ^ui^ett empftnbe. ^^tt^ "Anfange m SBißfen &fefe Excerp K^u Novam (ft)elc|fe t(|> öormaf^ fiing. 3af;rcnauftetrTer&e^ iiH)mfett Aeademt memen Commiiironibus gatf ur|m gateniifc^er @pracf>e m Die ge&er diain) 2af einifc^ tn fcen ©rucf ükrgcben; mikn aber in TheoioguHo- miicüca (i)a&m Jiefer Traaat ergcnö{ic& mkt) i)k(tlb(t «euff# ^orKte^ Zmtf bef^fütrlic^e Wmnot^ arjumnbm l)at/ auc^ t)aö ^e^tfter in £>cn Exccrpir-55ü# d^cw Theoi. Homiieticx Uütf^ einsuric^fcn/ unt> att unfer 5;eutj4>cn ?9Jutfer ©pmde nic^ffDcntg gelegen/ al$ l)at man mit gutem S8o^!bet>a(9t4)tefeit Traaac teutfc^ ediren mujfen. ^eplaufttg fan nic|)t ungemein fcef la|fen/,tt)aö tym Martin zeiiler (Oer Ulm / njte mir ein öome^>mer «ÖJamt t« einet benamfen fHeid^ö^ iBtabt erje^let/öffjterögroffe J:6rt>e »oHer 5^ud^erauö i)en ^uc^laben unb Bibiiot^efen^olenlaffen/URD (tlbU gein gefc^fDinbev €ilet)urc|>9elefen/un{) t)a$ notf>tt)en* öiglle in öie Excerpta gebracht) fc^reibet in ber 337. e- piftci, unb flauet über bie ^»^acDlaiTigfett mit ber teut* feen©prac^ealfo: präJar/rpric^t er/(0tft |u cv=* ßarmm/Daß »traue? unöcOac^tfamcr ^rcm^ gtcri^f cif / mit Erlernung t>cr ©rtc^M fc^en / £afcimfc§m unt> m^cxn (Sprachen »on Sugcn^ auff plagen / unt> unferc ©ÖU^ fommme/§enltc|c/t>mfhc^e/ftJolIaufm&e/ tjcrmmitcßc / fraffe^unt) fafffmc|c / wun^ ^«fc§tff U^e^tcutfcß« ©prac^c ju&cgreiffeti/ nimifll^ g(t»cn(f m / Mn$> «ne? ourc^ faule ^n&ancf 0arf / folc^cr l^o^c^ ©aßm gan| mwüvtiQ machen > t^a «ton t»pcl| tctmittclft ^cfcrtm©c(rtltc^mimö 95Pc(f(unfer geft)ijTen Tituln, tt)teneniKc^ Enchymemata, ScntenriacyExcmpla, Alleg, TropoL Anagogia?, See. Mxmä) cruiren/ fol^e tm ptraöen/mrt^et)p{fe btegütigm ©£)tte^/ ju edi- rem ©eme mit t5er3eit andere unter ber ^anb pabem be Tradaten me^/ nebcnft ^oc^niJ§li(^en Erinnerungen an t)ie 3'^Jöcnb folgen merbcn. ©enften Wirt) t)erf;od>un& mo^l affcaionirfe£e^ fer in biefem TraaafeAutorcs, in ungemeiner ^engean^ Qtfül)xit/ antrefitm ©enn nie^f wenig Oaran gelegen guter 93omJ*. guter nö|(tc^cr ^ö(^er lunbig fe^n. Zctiot>crf;et)t)nt* .fc|)£pytofopiius fragte etn^dfe öo^Oracuium: 9!Bic f r ttl&#rc gelehrt tt>mmi ttauffkUm er tx'eft Bnfföort : Confule mortuos. ^Icfij^tt föflnfc^cn/ tap berto aller bcftettuttt) SumExcrpirennöeiKfcffen Böc|er öonratr^iermne« citirtfuorkn; boÄaberft'n«) «nteröengerwgfc^äligen etliche fe^r erbaulicfecAmores miLmtfä^m, Unb ^abt nur mein eintgeö Stbfehett ^ajf weExccroendiRatiooem gehabt; mföelc^e/folteb i'er grc^gonfttge gefer fa» richten/ bin ic^ (mm ^naget 3m übrigen tmht ten flreßgonffjaen Befer »er beMn, ^^mtlbmmtaäc^meedmb ßeib SiÄmÄ tm^tfo tt ttm& nmmiejn mm S5ucöe anriÄ Ä *«/ B(*t metnem mmbvopnm mfft/ ito« meinem in- gemo, ^nDern emtg tinö aöemc Der immerftje&retiDen «off* I»*en ©fife/fn welcher f»(ir Mirfffigcanmfc&en feSen/ »e6eii unbPerben/it.f*ref6en; ^itfSt'I^mmmmtSfRH ßon ÄinbeöjSemen auff erwiefene ®uff&afVn ß WSla„a ©eit/t>Mr*&a« &e»;irame »oUgölf^e $öfrw(„(j " f * JE- JESUM Et me Totirni^ iP/. Rewrendo (f ClarisßmOj DOMINO UDENIOr Viro indefefli Studij, multas aGeuratseq; leäionkj jAmko AcademicOy Confratrihonoratisßmo. DEckrafti,im6 monftrafti iTiihl ftipenorL & qvod excu^- rlt, anno Tuum defiderlum erga Excetperidi Studium. Rarum> ka mc Deus, (Sc fere in(peratum. Qvi^ faris per* pendit e difcentium caterva, in forum properabit & aä aureamiftam meflemfeftinabit. Qypd fi hocifiitio tsedium altqvod habet, poftea vöiuptatem, cum crefcunt opes , & mirabituripife foas mefles,. Et Confilium Tuum eo iibentius qvisq,- feqyatur, qv6 ma- gis conftat memoriam cße m.axim e delkatam & fragilenu. Lau- dandus fane raedicus, qvi ei laiiclandam adhibet medieinam. Scd nolo inos. Nec enim vino vendibili opus eft fufpenfahedcra. Ve- ni, Ledlor , Vide , Lege, Liter e, gratias Autori &Manudu(5io« ri age. Paucis. Non funt de Nihih y qvx J^^rgit dogm^taßripü * Udinim. Foveo ^ nt mtäs cedat o^m. * Udenm mimmh "Int er medHät, fmb, M. Michael Chriftianus %\m^/ P. S. Nicol. &R, Min. North. Primär. Caiend. Odobr. x6§o. //? Ad Ai Studiofumhujm LihtUi Leßorem^ ftLoriferk, a^es ,> in fahilbas optnTYa 1^ Uiibus uc. nöftris, dulcia: mslh ferantia :; Sic etiam juv^nes^mdlorom. feripta Icgentcs;,, Naviter excerpant „ ufibiis. apta fiiiR,. InqvejLücis cauti Comimmibus: ifta repönantj ,, Qvci&, qvQvis: uti tempore rite- qveantj.. Labiiis. 6c fallax meraoraiidi eft noftra facultas. Hanc Exccrpendi" cura, laborqve juvat_j,. Qv€m > qvi fofcipias re6l:e,? peragasqve laborerru U D EN 1 1 monftrat pagina doc5i:a tibi., SedwJiis; hunc igitur volve atqve revolve Libellünu, Base tibi (furn Iponfor) lecflio. profüerit-».. Mmorihm Ferq'txam Rev. Ff^acK Dni Auiom- pomhat Chrißophorus gicd^f Ctt/ M üiidcnßs, ScliolasL Patrice Conredlor. 'mmmmm Mm Excerpirens. f^^^Jff^^^'ä l^n^un^e^]dnD^^ fcD/bqeuäfntnif Der att« r^S^^^ä^Hdim SifaT;ruttgc/ utijaf)ltö Diel ßxempef^ ^ w.gj^ Ij^j^^^ man mol jcmanO/ Der mit eimr 0 Parcfm ®cDM)tnif Don ©D'^X tee^bcf/taganeig/ fraget? (vel)ct/ licfa/ Wit m'^meditirt, fcfnfm 2(iitettcfm fo fefl.ettr« get)nicfef/&amirnicr)t ein einiger ^iftti t^me entfaWe?i8oti Charmide einem ®ned)en n^iro ^m^r pcfd)rieben/ er {)abe fo^n^ nen aUe unD jebe Siicber/foer ermn in iS/M"ö/-ßffen gdefen/ ölfofort auf menMg f)erfögen> ©er ^erfer i^^nig/Gofroes» |)af atte S5ü(6er be0 fc()arifftoigen Ariflotelü Den 5Bürt |tt Korten |)er/'mV/ren fonnen. S5efflntirt^flu^Den®ef({)ic&^* föüct^ern/ DagCyrus eingrpfFe^^riegee^eer ge^^ölfen; nicfet^ ^ejloweniger |)flt er / auff erfpt'evn/ einen jeglfd)cti$5olbflfen bei) feinem eigenen tflnmen genanf . (S^ 6e;eugef Crußm 'm S(nf)ange fetner ©d&mnbifcben ßfcronic, t>i%, f.vLi. Daf D. Conrad ^olffgang I Evmgeli\^^ix 9>rfCiger S&ibrö*/ fo Anm Cknßi if95' gcjlorHn'afler feinereinge* ^^forrefen Sßurger/ aucb Der Knaben Dörnen/ unanfge^eicfenci iu fagengre.rn angehört 1 5>t'ebj^ten eben mit für«» ^cbriiclKen K?orfen,bergefage(,. ®eme.beiicbet tiK^r Merglet« mx ÜxcxcXiipart, i. c, 2; fuelctier im excerpim iX^Xk^i CA^ ©i^ ^cbrocben imb Nr bjubenöen ^wä^«'^ pee^^nleitun.(ie gegeben». Oocbmer^en?ietDcm.qfl(nln^er lÖeU Don dct)fni^begöb^f*, Unö DiffelSegabte iiiüffin.mit Plimö Lik 2. Hifli Nat^ c, 24. fra;fvintg b(«» fenncn/baf jbre Memoria, f(i)/Bpnumg^^^ bonum fragile, & ad omnis obliviönis injiirias expofitum , fan >ielmalf eine fo. berrl!cl)e (§5eDrtc()em^ enefueDer Durct) eine lefewere^rancfbeit /, ober aber. bei)^crannaf)cnben 2U(er fjin« lüieberum mrfcömlnDen/nacJ) ^eri(6t{e(Iic^^ HZ/^^vien-rSc^reiber^ ©0 mol Ravifius ifficinaiaHmi^ fuvtreffiicl)en; geklärten 2Kanmö Grcgorii. Trapezuntii ®0dt&eötg, bei; berannabenoem^ a fo febr ab^ienommen/ ^agun*= jjavtbeifcöen h'tflmco, begegnee/ n)el(J)er au* feiner 'i$;ccl)(e? STlnmen jule^t nic^t bebalfen fotinen. Meffila Corvinus tat / nacft SSericfee FUnt/nh,-]. in einer Krandbeit feinegud ®ebW)eniß üer|obren/ Daß er feine nebeflen ^xiwx(t^t nicl)t iticbvfenn^a/ nodiibrer 'Sanffnamen fl(()erinnern finnen, SDlebr HtßonHn i^on Diefcr Materia (tnb bin nnb mieber in furnebmer (eu(e 58ücl)ern \w fin^en. Unter anDern befube Nmleum Hißor, Sam. Meigerij, y?/y(nt§ fo l?aI^g^fc6e* fien/ fo li(gct biKkö dnem jluDircntJcn iHrniiRffri^m Jwnö* lingeoB/ b ©cnn nic^t njcnig icute/ fo bey Der gcU^rccn löelf in f)o{)em Slnfcf^m gewcfm / Dielmal^ 6oä)be(raur( / t>a^ fu m m 3ugenD Riebt ödc^ %(\^\^ 'excefphiU >Oi'ihll auci) Tullius Cicero «uflp Den CceliHtn CurUntm ii\)X unget)aiecn/ Daf et ivemg exctrpka ^el;abf> Ser in Diflcn ©prac^m T)ocbcrfaf)rnc iJKann Cafaubonus bcf (iiga febt in dncm ©cnDfcbnibcn/ tmnr nic&e t»a^ jfn{.^£ ^ucb/ fo ibrtt« wcßnialg ab|»anDen fommen/ in fdne Mverjana '^ilota^t, JnßIcicfKn Augu- ftinus //^ 10. Confeß]t, ii. übcc t)ie J^infäfiigfdt fdmc ®c« t>dct)tni§» Johannes Sturmius Ith. '2. f. 11 /rcnbcfanf|:|eme}1. 0?/ ix\)i\\i\}ii folcbcg ^ie mic ^a* 3nnen; 3elt|)e aber mcft ®elcgen|).eie i)on,önöern niogm geli* feen merken/ t>a0.nDtl^jDetit>iöf!e toauj^u excerpixtn, {^0 ^jc ftfW/^/ eimö aSuc^eö., 2)enn offtet'^ ein ßSucfe ntcüC me^r in Den ^uc()jaöen (jnju(rcjfen / noc() fonilm^u fauffe furfadee. Äet' nun MC 2|vf jti f.v^w/«n wer^/ Der ittag leic6e Dm^crn auf fold)em /y^rfVSBuc^e flaubea «nö in feine Locof Comwunes in bringen^ (4O S^ivO Da6 £xffr^#i'en npil;ft)enDia Georg Saufei'ßfcf/ //^. 2. f. g. feim^ 95c* t*e^ Ädtjfcr^ Julij, eine .^/^//ö/i^ef gefücfcn/ Die vtmnöl' %i\mxx (öufinD ^üci)er in fi^ tje^riffciTf ® fod/nac&^Sc* riebe Macrroblj //^. 3i .SW^///4/, Q^Jerenus Sammoniciisi: Gordimi Cßn sbooo; ^ilcftern ■ Dermad)et / Middendorp; de Acad, Ork Chriß, Uh^ 4; ^xi BihUothit $11 ^olffenbilteel (!De!(l)e Der DlDenöDrff"' fc^en an ^er Bcjcv vonßuDolff t)OniÖi0fini#aufefifeU Aufv^et'iel)tf(m/imD ^»^^öiö^o. tn Slu^cnfcbcin^enotnmttten an icbon^uni) tJficlheitti)! t^f nr ) un^ berJ£)0c6v^t:jldn%e * XapflF?re Jilril/ S^tx^t^ Augußm, ^ocDloMi e^en unö |)6c6jli?^ feltgpn Sln^enefcnW uon neuen ongele^ec / i|i n5o|)l fe^en/ «nO Oftiiiir/ alf cimiu nm^wnD lebrbegialgeiw ^W^^^ SJ irj? fiiir 6 ©ottfeerOTof&ivettWgWf uttö &tM in fi(& mtbalten, löic fdbige wcftleufftri^ Btfcfjrdbc« ^otSB^lar« Herrn. Gonnnglus /V7>^^.^ BibliothecA |U vO^nnoWt / xm ffiU^jßimam Etbimhetam, \)on t>cn adt« tianft 5(lbrec6t jU ISwcrn an Dir •lSie ®(t)d(6(ntö fe^r abjunebmen pUcgct/ mit ebangejDgene Exempel unD nnDere mebr bezeugen ► 1S,ntct)toßeöfo obenan lefetu 3[mglcirf)en!fan ^aö gelefene. Der ®et>de6tm§ U^t fejler /»- primi 'U merDen ;;%eüorab ta ctne offtere/ffiiDerfeolwnge ge* UbUUt ©ann tineein guter Siefer/ mejin (r nitötfleiffig ge* tauet no6 öftere umgenjTm tDirD/ ttiüiTen /fen/unbtt)aferguteö WrefM'efct Jtici meditirty feinen £ör»Cßww»w^i«f(?rgfdltig beitraget* SBaö al^ier bur^ baö Exccrpiren ju ücrffe^en/ mh fOtCmaüen Difclpllnis, t)ret)enFaculratibus, Occonomiä, ^cLociCommunesfonnCII 9ema4)et merben? ^(^?C?^^^c{)t \>cr|lef)en mir albier imii^H^Excerfi'» f^rjKi<[^ ofle jenige/ maö l)in unH mieDer in mGsW^^^ yfusorilfM aufgejeicfintt/ t>^ne UnrerfcbeiD ^5Jt>\^i)on iv^ort ^n Stetten in ein Polumtm brin* ^^^^^ ^en. Senn Dö^ mere eigentltcb ouffcfeteibeti iitiD nicb^ excerfitixi, ©onDem (Dir nebmen e5 on l'iefem Orte ßrim.m i war in t)•> etlicfte unD jft)ar Die t)orrtf()mften ©acben/ fo einem gei'pc&en t)ieönev (n dfffnrlicber Kircf>^93erramlun^ " gt oDer anderer Facultäten unb Scientien Studiofo 3' Dfcnftcfe/au^ tenbenjerfeftcn Scnbentenmit betacW in ein gen?ig ^ucb/ sterile^ fd^reibet* ®obin Lipfms ynHil mm ix ^m Bxcerpim fctrcibet : Non colHgo^fed fcljgo. ^u$^mm aber ftnt* ,5fi3ei)erie» tnt>ic ßxw/^/fr-SSu*» t{)^v ^ti fragen : /^r^^ /^r/. ^on t>mVerbis tDoflcn tt)ir jcfjO un|vrc2(b^anl)clungc^x ^/'o/e-/« m{)t anflcn. n ; UnD geben Dk» fclbe unb ^crm iSeDeutungcCW^/V^iinö 2hilofQpbü anteim,. S^uvmonen »irAi^j betrac&tcn> Res öbcr ftnD mancbetici) / ttnt) erflrecfm ff* auf afit Sciennsf, Di/äplmas mX^Facul- iäus, XXvi^ mx cxprofefo yon a(Un t>icfin vovbernbvt en 5U coSigim ifcme in £>en (Binn nehmen m\ii\ Det tnüfle Un^dblig üld Excerfier-'iB^x^it miiXtigiXij M( failtti iunbert ^^^bi'^n nicbt fönten angefilHef fucrten* Sin iebet; Studiofus aber/ t»er excerpim n)iR/ nm§ öHemal Unfinem studiorum fuorum bcobotfeten/ tt)ie btcuon !)0£l)i>ernünff(ig »Oevi* A Hüiremann,i. i» MUt Bpißel in aHcn ^)aupffv>racl)cn \\\ mtmerffcn : 3«ö^"<:^^tt (in flut<5 Judicium Dou allen m^x^iXiAutoribut u«D@e{>rtifs ÖUc^ beupfl'Cl)(ec Cafaubonus in Exercii, ad Baron. Ana, infroleg. Ad Cricici officium fpedlarc veteres putarunC, uc de Au(51:oribus veris aut falfis polict pronunciarc. Ot^ (bm in Pkilologicü ^£ßionibm mt h*reßs anzutreffen/ peflc an feinen Ott» ;Oenn fo fcbreibct ^)i£Don geoacbtec Ca- fauhonm: Alioqvm H^redcus fuent B. Chryfbftomus, Hieronymus, Eufeb. &c. ia exe^cit, 14. ad annaL Baro« nij p.zi^. Jn Der Pä/V^/ö^/ä traben viel fürtrepclK £D?dn* nsr groffen ^Ux^ angtmmDet/ unö fnKl)tbr{n.^enDe 2(nmer* cfungen öer .(^cleljrten lödc blnfcrlaffen» 5nfonI>er{)eir : Ba- ftlius Zanchus in Vsrhorum Latin, epitome. ©cffen Ordi^ nemAndrcasSchokusTsiäian.,^aflJiif. t.adprobixii. Bar- Chifius Hb. 50* Advsrfar, Gerhardus Joh. Voffius/» '^r/- ßarcho Fhilologi^ Itbtü. aU(t) 55orC&Cr6 Oz-^J- ifö« PÄi/ö%/^ÄW JufÜLiprii OperaCriticaAntvverp itW in 4. Val€ntiniSchindlen£.^xif<7»F^';?/r^/e//tf»,iF:/^»ßv.i6i2. hUxtmiLexicen PhilologicuminfoL ferner ftnD füol lUiefen: Laurembcrgius in Thefauro, inq^ejus Antiq'varit, Chriftianus Becmannus inOrig Lat^Lmg.in g. JanusGru. terus in ^hefauro Critico, 6* Tsm, FrancofA6X9* in 4. Gol- daftus in Eptflolis Fhilohgicü in g. 3wm Criticivm ftnt) tüntiK Dkniid) : Philip. Par^i Lexicon Criticoncum Man- tija, Ncrimb. 164.$. in 8. Magiri eponywoL Criticum Ni- colai Perotti Cornu Coplx. Job. Mich. Diiherri Adpara^ tus Fhil. B. Brillbnij Hb. g. de fermulis (f fohmn. Fep. Rom, verbü, Frantof. 1592. in fol, Aufon. Popma de nf» SS Anü(i. 10 f5a6 al&Jer iUt^ »ad Excerpire« Antlq, locut Thom^K^mt^xylib,' var, Leäim: Aiunb, 1^40. i> 4. GvtlielmiBuditi deFh 'tlologialthri dm, Joh. Wovverij P. mit DiCfctl ^^0rti//Vöj- fö;^!!?;^fW/>^/-Galpai'us Scioppiüs dijfertatione de sriticü (f Fhildlogü n>etetihm recefftioribmi f ramißo de Arte Critiea Commentariolo. Sdper Lin- ^mixi^ tm wm m Da* ?f uffcöen ©pröc&c ml^fZ' ^M}iMMm\mx^l Dcurliej^ «nO JVP^HaurcnO 5« machen/ Ex- strpta ju m^ibtn. : - ^ m m^li^iß gif^xltUn uMh ^Kieglicöer Der I;o(?^I6bIicben fuuc&rbnngenDm ®efcßftöafff. $Scfic^e ^iit>{Hi : Jpjarf«» tbv^cv^/ Mintnmam/ Riflhij , ififonocr^itt ^)ett Joh. >G. Schottelij ©cbriffccn. Ö5eDora!? oeffen %mif^t@^xü(!b* gmn^^e ©pract^^^ofautie an Die «nareige '5m(rd[)e uerDtvlw ^»Äij 1648. 8. "IBie ^o^Die Hel)e l;ec{)l5Hic6€ ^mefc&e @|)rnd)e (Die i^^n Dan Ich D. Luthero Datttßl^ mie«' Icbtlicf) gefealten luirD) fc|)i4^n/ Dat>oii f otinentJCg @cf* Martini Zdileri IBoi'fC in fdmv . Epißel p,m. iiJ^o ifi^q. nßcC) Da* l^nge ^e-kf^n luerDen. ®4ites? finD m anD^'n J^au^t * ©in'a^en feine /V/?/*« Ibf^^^"^' in cdigixm I iDie Dai?on gcftfei'ieben Gafparus Landifman &S»cwb hs Cenßlio de L'mgvk eneticü adSfcendü, ■mvaMm Lemmgväphis gefc^e^en/ M R. David Kimchi in Mkhlel. R, Mardachai Nathan /» Q/^f tis, Joh. Avenarij Le^, Ebramn^ UiiD Joii. Förfteri Bionarium Ehrahum jünD Da' ftUDil'iilD^n 3«gmD ^^)X W UnD t^ann Hcßrici Stephan! unDErafmi Smidij mrämtiit Graca. JSÜ^iX Studhßis arm imD nici)i bc^ ®dDmt(teIn/fattfur^er|lei^iti(fö;^/jmm: Cmmdantiai Timothei Kirchneri 4. fß Dö finD Uftfvdm Ccmpa^dium Cmcordantmrum tarn Ehnncarum q^vam Gracartm in u* Tefidwento, ^ix in Lmgvü Orkntalibm^^^)iX^^X^ . m freunDlicfee 0J?ann Joh. Henrich Hottinger 1h, D» föij 6taM 11 ® aö al^Ut biir* 6^6 Exccrplrcn ©taOe SRlirenhc^ Jlerf)e#n in m Orucf geben Bi- hliothecam Orient alem, fo Dfl f)ant>eln foUe DOn Den ChaU daicAf, Syrü unD Arabicü Scriptoribus , b/ Gramm, Arabicam. ^IC\r€/i&/(?/>i}Cben ©pra({>e aber mi Grammaticam S^iXt Ludolphi, fo jego SürilU StatHu^lltenburg/untJDemmr^ laut nad)/ m\ ®elD/ geit unDgrofTenJlei^ in CTTlertiunge man^terlet) @pra(6en/ oniüenDeö fofle. De I^mgva Mgj. ptica befiele Ath. Kircherum. Andreas de Rujer ßripßt de Lingva Tuycica. gw miinfcjeti ivivs i^l Dß^ Der/ fo nnt tan f on((/ ffl^t Thomas Bartliolinus diprt. 3. ä/^ iiif. legendi p. 74. /« Peeß, Hißona Philofiphtd Arahica j)abcn Codices ^XiiiXld^m: Alpstlfaraii Lothmunnm^ Ales^ X>e Lingvo Punica lieft Th. Rcinefi] <9t)^'vjtt«m Lin^v^ Funica, AUenb. 1637. 4. j^/ö/ö,ro er etnabfonoedicl)SSuci)ma(l)Ct) unO l»at)inmintvö« ,^s.%t flct t>ie Philologica Biblica, ©aju fonnctt ifemß flhr t»ienen feHerum, ttacK<>iä^nDe Autores : Flacij Illyrici C/ätät S. Scripiurx^ fliv fiir|ep 3de uon Jp^rr D. Job. Mußeo Proß p. Je^. uberfef)en unD in Dm Si'uclge^ekn» P, Ravaneäi BMo" iheea» Sixtini Amamse Bibliotheea SanSla, ejtdsdemj^ Ah" tlbarb. Biblicum, gin ^crriicb ^Ucft t|i^/ H. Hottingeri *rhejaurm Philologe Waltoni Dißertat, de Ling, OrientaL Wouvverij Syntagma* Riveti. ifagog. ad S, Script, Epißo* U ///♦ Salmafij ad^h, Bartholinum iö46, Lug, Bat. in g. de Hyfßtp, in Crme Chrißi. Nihußus de Cruce Cbrißi sd Thom, Bartholinum CqL ub» i6^j. in g. Philippi Caroii Cußus PhiloL ßair. Dialog. Hugonis Grotij ^om. Critici Sacr, Reufdenij PhiL Ebr. Marlorati Thefaurw, Juni) Paralleli, Pifcatoris Biblicijudices. Buxtorfhj Lex^ Talmud. Petri Caninij lib. de voc. Ebr, N. 9'eß. Sdiind- \ leri Lex. Pen tag/, Partit, Codicü Ehrai M. Laur. Fabridj U^ittteh. 1616 in Salom. Giaffij Philol, Sacra, Johan. a Leufden PhiloL Sacer, Schikardi de jur* Reg. Ebr. Ri- veti Exercit, Biblica. D.Th. Berckelmanni Differt, Bi" hlica, Mayeri PhiloL Sacra, B. Job. Sauberti Prodromm Phlhl Sacr4t, Dn. D. Gl ilenij Exercit, Sacra. D. Job. LightfootiHer^e HfM (fT4mudicdin ^.Bva/tgeLemU" Söll) fe» ^4 SSaÖ al&fcr 6ur* t^Excei^iren {e^ Job. Bcncd. Carpzevij L 'tfߣ 1675. Arise Montani Apf^fittmBihlicm, Vcühli] Mverfiriafitcra* BäicLWa- Ixi eonfmenL per^tum ad Bvangelid, ^t{U%tm^ XüiXH^ •D. Joh. Dorfcheura itf Tunica Chrißii mconfutili, Cafp. SagitCärimn fmk. Vtt, Arth^ologum? aßonßUm Dß. M. Henningij , 1676. in 8- ,UnÖ mü mUXi m^tl fo ftU« m m^kr lS3df 8. Calpari Scioppi] Obßrvat, QUri^. Dfi^ Ga^ari Sagittari) IJheSmde Imltatiotte öt* £f mol kfcn l.af f^/>^ J^err Jphan. Petrus Titius Pr^/e/«»/iS%» i'^^'^ jU ©ßn* 1660. 12. Döllen ^itul\ Manuduäh ad emer* ftndumparsi. Siüci'Iei) FormuU Eplflolarum, aU ", M^fürdiefidh dd- IN IPI- hortitndi) Svadendi dißhjadeyidi>,accußndi Itierarumm-' ^'^^^^S . fh€qvenn»m, liiudandi/finiendh ö^f. ©int) 6o4)tl^{f)t3 »nnotitm. 'Mn miiX anDertI Johan. Buchlems in fhe- fauro confcn Epifl&L Ghriüopii, Adamus Rupertiis i»« Mercurio EpißoUri ßve Inßimtione' Epißolica ^ ^e. 9[i|| Ciceronü yiiD Aldi Manuty Eptfiolü eeßigixiL 10iU jimaiiDtim lictlicbtunD atiirau^)i^(|c OranoHem i^oKh" mfcvtigtn' ift nht^ig/ iX imVoiumen Formular^mi '^^ ^^{^ B^Qrdlendii Benev^lenriam Caplmdi f affedfus müveffdiy (Xaggerandi.amplificandi, (fc: lu^mxwm Cra^?> 5Ulff ^Ui*" %Xi \)Oki D. Mayfartus Meüipdum Oratorium^ und G* Beckerus Oratoref» ExtemjH)ransum ^i\i\)mhtXi* (Sin< Cratienem CivlUm ti^iV Sckolaßicam \\x mflUX^iti ^Üm\m-i\i : Petrus Laurcnbergius inEuphrodia, Wolft gang @d)&ri§!icbfr /V Adpuratu Elos^wntU Thilo Exertttits QraUYiü, Dn. Ghrif^oph. Schraderüs i» £)i-> fpoßt.Orat: Daniel V i«^/(;s/äi5^rö0r»i/mp. ^iftefe« ^W^AMeäuääm ö^vi/w^»^? Juari Petri Adolphi. ^n,i6sg, Mafenij i6 QBacJ al{)(er tUVdb Exccrpiren Malen!] FaUßram Oratoriam, M. Balth. ÄinÖCrttlUn^ Xeuffcben fKc£>na*n/ li^iaeb, 1666, in g. 'Qmit aber einem angct)eni>tR Studisfo mc6t an t)cr Mateytafd)Uni (cctiti fDcrcin vOaa§ bauen mill- t)c^tlltl^^a• j« JOoW ©fein/ Kalcf t)aben)foNcT!C(iI;mcP5>f^ Jofephi Langij, Franca/, läoj. Darinnen SententU^ Exempla, Canifcl)er/ ^unifcb^r/ unö atn^ern ©pvacften etmag ^ur famlea fonne. 0]tir fotl fur|ltd) gefaga mxm donbix iatmid)in unO 'Xeucfc&m ^^.idxerci^^i u- 3« latdnifcöen mSgcn feine F/>/V>&^/j jufammen m tiaae» elii SS ucß gcfc^vicben ft>€r^en* i^MebierinnenungfiaVjati^ert Johan. Buccellinus i» Officina Epithetoram Adpell^tt. mm. prophr. An. 1650. in 12. 2luff eine anDere 2lrC &at tti Pö^ coiigitii Weinrichius in Mrario Feetko, iäixtit f onnen t)on Der Latin^ gdefen fDcrDen J. C^f ScaK- geri Poetices Hb. 7. Joh Petri Lotichij Bibliothecd Poe* tica qvadripartita. Barthius//'^. 50, Adver frr. c, g, ^Otl ntanc(>iTlep Birten Carmmum fucf)c in Profidia Giflcnfium in 8. hem^ Inflituti§ Poisticd M. Joh. Buchleri, in 12.. UnD bann Mafenij PaUflra in Ligata OraL '® te auc6 Fla- vijpe poeticei* ^raiidntfcfecn / gran^Sifcfien unD ^)irpanfrcben @prac()e «tmaö ItmDtg i^/ imö Doti 0iatiir cme guneiijung t)aiu t)at / f an Dcfio (ir einen Xeiitfc&tn Poeten gcbm* l^aß' anlanget Da^ eük unD fücrrefTHc^e Studium Aa- in aktl l>fl^ (iiXiHumanarumärUümSiudhß ^CiX'\\\iti%i\^\^excerptr^ Un. '^x[\mHx\)i\t fonfm |)ie etliche vornr{;me imu aujf ^• 3^cna/ tc. ®ie aucb im ^. ^W^x^mUl groffet; J^errti iOoffen unl) bci'ü{)mfen ©taOfen anncrd) kbenöe/ tücgm il&m iDft^crba&ren '2öijTenfc()a|fe tcrrlj(l)e trallatus ftetbcn* ®fe Denn Der bcrü&mte ^mtfcbe Prof. p. jr^m Calparus Sagktarius in CoüegioM.S* de Conßituendü 'Exurf tü rap, i f. % 6. folc()c^ ju t|)un \)ct|prüc()m. 3«^' Jmqvitatg(i^itii m\ Qxm^. vct'ncmlicfe aßerlctaUf ©ct)riff(en / '^laffcln/SKun* %{l Epitaphiay (fc, 53on DÜfcr UtlD atlDcrn Materi» ftni> Jtt 5(fcn: Laurentius Pignorius //^» i. Sjmb. ep, ^j.fiqq.To-r biaj Fendij monumentaßpuUhralia, Francifci Svveertij ßleBte Orhu Chrißiani delifia ^ monumenta SepuUhrtt- Hai Brahanti^t Darinnen iK Epiuphia , Inßriptiones (fc^ Sluö Den ©tdDcen/ Ki'rcb^n/ BihHothelixi unD an^ir|]a^c lol" iigiXiU 3m^letd)en DcfTm Jocoferia unD Epitaphia vetera^ nova, Lamaj Gaäicai Hifpanica^ (^c. iS3er(l)ei' 2)J?e iDungC tt)Ut Valerius Andreas, ©jefmfinö tepjufuam Nathanis 6 Chy. lä 5Ba« a^itV tltr* baö Excerpirc» Chytraei Delitia variorum Mnerwn ö* G. Fabricij //^ri Antiqvitatum. Roma ^a^/w^^**« Antoni} Bofij >. Pauli Annghi,&c rfiacf) Diercn|)attimlic|l^err Philippus Labbe Thefiurum Epithaphiorum veter um ßT retentium feleBo- rum \)mm %i0^ibir[^ Söcfüf)C auc() Joh. H. Hottingcri Cippos Ebraicos im z» «SSie aitc&^cvvn Mardni Geieri gc* U^Vi i n Batum de LuBu Ebr^eorum. Kirchm^ nnum de funerüim Romanorum : E). Qvenftedt de SepulL vet, He^ ligiofas Kijovenßs Cryptas Joh»Herbinij,.J^Ä 9Stai ftur* Excerpiren tiq, Sigonü ^^»//^i jf ur, Civ, Rom, Stuckü Hb, Antiq. Convivi, Speidelii .y/'f Juridko-Folhko-Philot, Hh fibr, Ohfervßt. N9ribeygös \6s^6, in, fol. "^mi Nicii Pi/zö- thetA. jfoh., Baptiftse Gramaye Brabanti Colon, i» 4,. J. J. Draco^e- öy/^/^f J»^^ Patri- ciprum,Ba(tieim Studio Antiqvitatis traget / ^cr f(^n t>auo.n in feinen peregrinationibus $errltc6e Locos Communesswmlm*. ^^fonöei'^dc ivenn erbefu()(iä«t tiie PinaCQtbecasMt%m^tmmiXX^ yiy^^ Sie fc{)5nen Sm/ DaDon gefc^rieten Lucas Holftenius, ® ien/ Deren ge* J^encfc Petrus Lambecius, J^ifpanien/Claudius Clemens & Job. Mariana , ^arif in Sri^ncfreicö Philippus Labbcus, S^urenber^/ Joli. Saubertus^'JßPlffenfciitUl/D. Coringius aSerlin/ ^ I , — ... _ felbj! je^D De V ©urcfeUS'Wfl^ einendem aüiv mm Bihlmhe-^ fenjufammenbringee/K.. ;üic9latM;aura' in Denen Öveic&g« iinD anDet'ni>ornel)UKn.@taDten :. ©tra^bur^/ lübecl/ 2lug« fpuv^i '^rcmen:/©an^ia/u.. Oe fuvtcc jf Iicl)cn fcl)onen PaU- tia in 3tölien / A^^^^o/ät ,.9^ om //grancfreirf)/ ©pnnien/ gn* flelanD / unD önDer jlmo: nu|)r.. lieft unter andern 6tei>on Joh. Marco-novse JbcundrYeronenfis&c.. //f«> Mart. Xcilcri hi/ierariai Europa in (tlk\)in Folumimbus "KJil jcmdnMfeUK mFhiloßphiALecüs CommunesmCi'' In PHILO- (i&en/fo feater furftcl)einn>etceä5elD. 5}Drnemlicbi|lDiefe0 sophu, crfprieglicö einem siudhßmH gcDencfet fünfff ig t^ fhilo^ fofhkü aViS ^cademiens-^\\ froßmti^^ ®ie W\ Dtfciplmn in Ditfeni gefunDen ;; |o viel Volumina- f orinen Oar^w an^ geWaffet »no anqefüßetrnjeröen; dneg 5ouc6eö Drei; a/i^/rtiftcben» 5n Die ( c/^^ifwfele er%^ö»i TOoperDa^^ nenUrfpruflgHbe*^ ( ^. ) Amphiboliam UVi^ j^qvivocath^ ftjtC itiflncberlei SÖeDeutunge ein in füb begreiffe.. ©arjtt ti)me fonnen Dienlid) feyn Die L^-xif^F^i/oy^^^/Vii/M Burchardi, Hackfpans &c. Commentaria fhilofiphicerumi ac Scripta Scholaßicoruwu. ^nDie ( 3. ) Claßem^ yarias Do^erumepimenesßve placiia, Oöcr / wie man in @cl;ulen rcDet / Antitheßn ,ßve OppoßtioHem^, Die ( 4. ) mag f|ebracf)C merDen Arißotelis.AliQrume^ Vera nec mn genmnaßntenÜA , ßve Theßs^ UnO mi ( we l» hcijrum ju ^elan^ien gei^eticfc f / Der \\m mh Vmtxg FMkfiphiam cum Phihiogia conjungir^n. ©Cfrn tx^ ßt0|m Munüeremcbc moHbcilebcnlan/ tuu bodmcnimfftia M. Scheuricus JV^//;^^ Mercurijp^m. 1 1. fcl>rcihU DeP;hiIüfiphorumvUü,feaü, -uurm^pUM, babc« fi^imricbm Diogenes Laertius unD Suidas. i^iütU mwtm :Bim!thetam Philofiphorim Jotonis Jacobi unö FnUi. Eunapius bat in eimm S&iicfet begriffen f'i^/Vö- ßphorum unD Sophiflamm vitas.. De Seäü Phila/ophorum ^lae Hornium. ®U /« Philofophuis }U txcerpiren , oMcß^lic ^e-zj^. r^W/^^gCle|)rf / PL R^v. Dn. D, Cafparus Sagittarius , P. F. fen, tn MS. Coücgio de Conßituendk Exurptk an, i^i-iM^ kitß. CAp, 9. mmi) ximf^ mPolincu\\x excerpixmi mt m\ü\i\)mM^ ni#«cö/ 5'wt*fl^nt{iuiniinD ^xQ^.RepuhUqve milm^mx» «tinffttg regieren / «no Hmm UxO)>x\^ti\i fo tvobl ^t^ Utttere^anen ^mv^ Uihxnm; in ^rjege^^unbSrteDm^* Seiten aUegnc&tju HM)Hn^'\m^\i\^i^mmd)i «ebrau*» #eein^,ufubren fei)iT. F/^ ^w.ChnftiamgB^(feti 6 miff e Id. Profef m4nudum(^adLuos CammunesinreP^* measdermndi^,an;i67§. Junge 4eiir< ^abeaft^abcrfut: m Sil mvfi(^m. m Machiavelli Iciaff{ifcf)ei: Polüic mU füi'^ufe^cn / ^ÜC allemal üflUtatem Hcneßati mit fiirgejogcn unD ftcb üh«? Idnem ©Inge ein (SjcmiiTcn gemacfect. 'S3ctm nur Mc Sicue^ famm^r Diel Intradm mMxi^ii *r €^ mo^ foidK0 ^u^cft e(;rmiid)e oDev UncDrijllkbe dJlxiHM Da^ ^^araonifc^m Itm pi uv4> ii>?tnftn bringen anD tt)ren ?Sf4itcl ju füücn» ©i« fpinnen ifcnen aber Durc^ ^iefe ABionenrnti gaC).!)/ momif fü jur ^Scrjmeiff^lunge tn ibrem legten / ja^ gor 5wr J^olten gejogen merken. ®k e^v^irl fa)röcliiii)er Exem- fUan groffir .^miw J^offtn »nö in 3^etcl>^@edDfen b^eugen. llnD Knte man^^rm Ulkbt anfü&ren/ fuenn man nic^t ttt mxithnm' ®ef*Jd)tir ^bontfe. 58ief jutragHcfier iff^ tini? beruhiget Dal:^nvf e ® emiffen/ menn ficb ein P(?//>/V-f ^/ä^. ^iüfus l>Ut an Die ^i6el'/fot)a bißig mu# fe\?n omnium ¥oü^ iM)i allen ♦O^i^^n^Atibtern/ .^a^fcrn / Königen/ giirjle« Unt» Otitttern ^um fidffigllen commendiret, Deut.vj. 'y, rg* 19» 2. Ckron\ ip. ö./^^f ©obu battcfl unb t^ue^ afler Dmg^ na*t>eni/ Da^börinncii ijepiie&^n (Ici^ Icr : 2ll^t)enn mir&DIrgelmgeti in o^üetii/öae Mi t|)ii|f/ unt) tt>üft Nnoeln fönntn / ipraa)^JOtt feifeji $u '^ofua c. I. 'y. 8. IMoS}in amb jt^kt De^^fiktrtff Heben statiflm s^ixtn Tiieod. 5ifinfinflö -Sibüfcbe ^Pdicei/ g-vancefurt ö!icc,]^ ««Dfumcmlicbijon nu^ltc^cr (tu ^//»^ ChrißianiPoUticiä Didaco Saavedra,Cö/ö/;.i6öo //; 12. Lathen Tractatus ide Cenßt, ^Gerhard Feltraan de He»e» tum Titulis, 'JlS3ag \mW^i^)^^vciStudhTolUkA in ju tiefemen/ liatjon i|l |)rt)i cnfam^gtitctiiiDt?crü|)«iue Scriptores \\\ HJtjTen ,* tieren tenn viele na1)m^ajftmöcf)efj6r/D/GTheodiO?e^ i» dtJfertatione.de :SmptQrt6us€iviiü Prudentia, mi aticf) Qt)enfIeDt/^«^^A .«Ä- ^Scriptorttus Juridico-Polttko' H'ifloricü. Uide ^vo^ Gabrielis Naud^i Bihliographiam foliticam, unM?ann ^^Yckm^Cn^ udicia de nsvißim^ Pru^ dentU Civilis Scriptonbus, ^IScfie&e ferner Dt^befantetivorfl nehmen PoHtid D. H. Conrlngii Scripta, \m an(t Bof cleri. Siefen i(l beyjufu^en Reinh.^onigö Theatrum Politilumy ^ena 1612. in 4. Item Johan. Cafeiii , qvomodo primär ius sdolefcens mature educetur ad rewpubLHelrKfl. 1607. ®ie utiD auff mXAM ®eife jemanD in PoHticttadRe* fumpuhL variarum cognitionem ^elan^enitlOge/ f $ef ob^e* tiac()ter Hermannus Conringius inCoäegio MSc, de Rebus^ fuhl Principaliht4s, folgenden {)eilftmen h mtire Drawff einer itUnRepublic^mtn; Darnacb fcl)reib< wandle »ö/ä/;5^ dignmujuslihet Rcipubliid. J(l OCl' fSügetl ^ t>oti/ Mtt man mm andern jmtft^en ein/ «nbne^me dnm öuiTcr Der Or&nun^e/ mi\ ^ion aJ^etatt / au^ Der S3?aure nafee bei; Der Stiegen am ©cbmibbogcn ^erfür fpringe : 3'*"B^^^^^^^" felbjl beniff^ne ©cbfDar^funjller Apele tjon ©alle mitfette nem ^PferDe fiir Der Kdpferlicben §Surg «ber Den ®rabeft gefpningen/ imD Die dKiViV^nim Deg Jj)uffeifeng noc& in Der ä>?auer/menn man in Der ©(aD jum ©(^loffe |)innauffge* 5et/ |mv redeten jule^en» > !t>eU|>em Klofter i?ormaI^ eine ©pinm/ ot)er .Kantferfilrm O-öW/l^Ä an^cfc^cn momn*. ^tapimn Kunigunda i^rcn S'tttB^^inä gtmv^m!. M fte ^e* ®loctcn fiinam Wtt. Wt ©efdn^nl^ f)e)cm m fBamberg ixbamt Sag in D^r a)tilnperj?ira)sni:)iv©ta^e Jameln jur lincf^n ©dem i>on Der SBrürtm menntnöti hinein ge^ef / ein nflctocö 9J?anenHlD ^uOJ^en, ^axunut ein fUincr SR^ncf) / einen S5n(l auff Der Olafen ^aleenO/ fie» ^ec/ unD t)ie MarUm m^ hi\i^i\giu Item, baß f lu^qcan* |e6nli({)e£D?dnner in CRurentera, (5*onfreunMicfeeSlS3ei* l)eg^^53Dlcf in9(u»]f^)ara/^etp^t^ unb ^n^eßant), »Ooffdrtta« jlBei&er.in @f rag^unD ►Oßwturg ; «©aß Me 'Ä^eiber in Sil* ringen unt) Der @c6mei|fau(len^en/Die Scanner ahr arhi* fen rnüflen; üie (S5enffer oDer Pi/^/i ©ee untDittcre/ faufTe iinD Brauffe ^an^er 14» "^^age/ ftjcnn nurein©eeinlcin %mm ^emprffen ober Deg Ponti/ Filan uU\) gcDac^t fverDe tc* Si.fe unD Dergletcben 5lnment«ngen Deuten jwaran eine« CuriefinMiXiWm unD fan man DaDurc^ eine i^xM)i Com- pagni a1u!lf.^cn; beftefjce aber Darinnen lange no* ni4)C Civilis Prudentia^ ©OttDetn ein Pe////V^« mU§/ tüie Con- ftantinus Gcvm^mCus in EpifisU Politica de peregrinat, German, p.m. i^.feqq, erinnere/ aujf feiner Steife Dreierlei; inacl)tmt)nKn: (u) ffiie in einem jeglid)en .^onigreiffce/ %m^mli\mf ot'cr ^)errfdyaffe Me ©fdbte oDcr Locorumfim befc&affcn; Ob f(ni>ct)l gcbrttieri @({)6tte brdfe (S5ail(n 5 £)b Die ©faDre oi^a* öcf)l6)tcr mangel an ® affer/ oDer a^te folcbeö otne gro)T<::^o|ren ibnen ^ugefiibret merDf; -^M Die 'I£^o&n{;du* fcr/ Die Kirc(;^n/ 3{at{)^«nD 3aii(;^du|ir/ Die |)J?0rcfpI% jc, l>ef([;af'' (^.) Sie bic ^\mt\)m einer ©M^e^tifib Orfe^ ge^ gmDarinn«nfa;n5 2fy4t5^öDiirc()^k imcejumSlacl^ttum \%x fdbih ißiejtcf) Die Unf^vtf}anm gegen ttn-e Obern/ unö lU Ohm ^i%iXi \%xi Untcrt|?ancn besagen* Ob fie Jrißo- watiu, oDcr öllgarchka für (55efe^c unD Co«« fiitutiones Die ^otaDt {)abc X^Ci^Mimßerium EtcUßa- fiicf^m bcfd^^ffer. 5 Und mddK^ itte !]U|iivr«n : Sc 28 Cä^Ut &Ut?(& iCi$ Excerpiren tottt ein mkffmt SWinmc^/ ^c. ®k er nun juffierfc ge« ^et/ f ommen ajlitternac^c SSR^nnic^c mit Seuvffam*» tnenöen ?lugen/ jie&eni&naug öem aSettc/unD pm^eln if)n febt grausam / unb laffen i&n auf ber Srben liegen* doth \>on ©cbmjaaelt ermannee ü^von ber Srben/ba^ er witbcr tna SSetee fommCf Srmiff laffen ftcf) ble bei^ben SRonnic^e $um anbernmal fe^en/ imb fielen t^n «beretnlt au^ bem SSette nocft graufamer i^n prügelnbe* Qtmff er aber auf ber grben lüfte liegen bli^benbiß aitben SD? orgen* Sa r^n fdne Qiener aufgegeben / in^ S5c(fe geUget/ einen ^ar^ lierer ^)o^en laffen / Der if)n mtSffen ft&mieren* Db er nun ml nac6 etlichen '^agen ein wenig mieber ftdfe erholet / ba^ ernacö bem eiofter^ftfelbgejogm/bie 3;ag^ bafelbilen ^u |)alfen5 3Ji^er bei> ber9Jiabljeit umgefaftenunb mia^tn^ ^0beg üerbti(6en> SRac^ fernem "XoU t(! ber ßorper pec6* fc^warl foorbenv ®clc&e H//?m' mir ein iJorne^merSKann tmWt / bajmital im (Slojler ein ©cl)ul;Knabe gemefen«. Siefe ®efcf)icbte fan uneer ben Tml gebracße merben : S3f rf?or6ene/fö felig/foll man nlc^f fcfednDen/ Ot^^n 93erfiorbene/Derett Safterer praffef ^ieDon finbafterlanb Hodoferica unb mercftöilrbfge ?Xeife*^efc6reibungen in offentli(l)cn övurf Aufgängen/ ba* rau0 ein reifenber Jüngling uiel nü(ilic{)e^ mercfen unb nacf)^ ge^en^ aufffdnen 9leifm in 2iugen|cl)ein bc(lo beffer ne^uieti fan. J£)i^jW ftKö bienfamClaudijSeflelij^i^toleinfi^etcber faß afte RespuMkof mim Euro^öt befcferieben tn i6. i6z6,mmE^f^evH'in in^0«anö äe^rM(?e(/Mn5> mmaU von iutjerfie&cm %^ t)ün (tncm filrne|)nun Canceäarh m Slir(llic^en 5Sraunfc()wcj^ pct^aiiff Steifen mit h^fubacfu^mtvmtett. \)Cii niKÖ MartinusZeilerus @cK fcf)5ncniercfmurt>%e föefttnthingcn aller Konigveicl)c «nt» ianöcr Eä^-ö/»^ Inffm t>rucfen/ irovlnnen \?tcl na(l)Oen(lli*c ©a(l)cn evj${)Ict iDcr«* J>cn* 'S3cnie beliebet vom jefet^en gran|5ifc6en Statu nm^ jti tviiTen/ tuot^urd) Die Sinßn^fXdt^e uornemlicl) Monf; Col- bcrt. Die f6ni.qlicl)e Ovcntfmtinuv bereic{)ei;en/ m\iM man ßUer^anD Exerdtw lernt / bep weuie Die aycam Status in \t\ ^/^/öw^u birubren/ nio* fleti aber lim 5öeitUufftißfeit ^u vevl^iiten / m\)i aefe^ee iverDetT* ®ag in Italien nuglicft ju fef)en/i>ii. i?/'//^. Joh. Ca- fcHj 1618. in 8. 'iöaö fonjlen betr Denen Peregrinathnibus in acftt 5u nebmen/ befiebe Danielis Gruberij TraBat.dt Veregrimtionibus Studio forum, 0]ocl) einen anDern iD(/^»r- fum HißoricO'Politicum de peregrimtime Studioforum. ^03el(t)c ^crfonen am fü^licbilen fonnen reifen / Davon W ii(ef)e M. ©crla^ßJ nh^ 3. Eutrapei.. Q.^ blicket v^^ieluial^ einen firtfamcn Studiofum f«^ ^clrunDe ®Iücfe an / Da^ ibme an S6nialHl)cn/ 5uir}}li(()en oDer (S3rdiTIic{)en .O^^ff^« Öien(ie angerra^en. ^)te beDarff ix warlicfe nü^licl)er iebren unD gueer ^tnmeifunge/ n?ie fu& «in J^offmann gegen feine gnaDigfte ^)errfd)atft in aaefeinetn S;bttn unO 3öefen ff.iflig/ getreu/ verfclwiejen/ mannl;aff(/ ^ tajüd al&f er blirc& bClÖ ExcerpJren ■fittfam tmt fliietitö/ mtWun fcße» Samie rv nicirt «nO ttfeaUcii ; fmiDcvn nucb mit ßUen nnDetn fcim^ gUi« JßrienitiBm finM man in bcm retf)(tüo!)Sgc^iert(?n .Ooffmßr.tt€ Ijtn' Jj)offfd[)Ule Antonij de Guevara 3. f. 22. y^^f . />. m ^5. in Franc. Baconis F^^rö Fc^^-/^/^*« ; Unö t?önn in:^e^ futti'effilcbm ^falimier^ Maglmo Biflaecioni ^oWüithm ®l!lif ^/ gcM-mtt iu ^flarbiirg 16Ö9, in ^a^arLCinlleiKC^fBucfeUin/ öbcr feinem IBerfb nad) fet>r gi'cf ? ittib tcgreiffet !n fut eine fcnWU^vt Pe/r^iHn ll^d#etf. "föic fi* ein J£)offniann 5tei'li(l)^moliflaufent'er Ö^c^m an^C(D(|nen/ utiD bcym jettmct^ern jii J^offc tur^l) fon JÖ5ffHgf«it* ^on tiefer Maieria ftnO j?icl anoa^ Tra^at- lein mebr ^i« imb micbrr ^ebmcfef. Jener ^)ojfmann mnr unverh^ef ^eDt>rn)m3raMfattten XVtOnncn : CdUgUUy^laudh un^ Nerone, tJiet»0(6 \)iel J^ofa fcDienev umbringen iaffer/ Da\)on fommen» 2llö er nun i>om guten Ureunbe gefroget marö) mie er fiel) to Jwol JC)offe |e((e fdncfenf^Snnen / gab er jur Slnfmcrr: Injurias acd- piendo & infüpcr gratias agendo. ®el(bir »OoffmflntI I iLi Ii »■»«■iiiMi/ ftd) abflxilet/ Deren. I. Jtl ^heologia 4cadcmkaßv€ feholaflica, litlD füell i/ THE- ttefclk i>icl ©treiC''®a(&en öb&anDeU/ twivD f(e genant i^^^i^ FöUmitM. 5n i^elcfeem fvegen Der fonDetbö^rm mica.' 2öciCleM|ffi^feit etHcbs Pohmina fönten an^^efaftec fw^rDen. compre- Balth. Meifnerus brevi IhflmBione de Locis Cm- fe«ndit, mmibm c. 2. @e^e(gar arti^/ mie man tifermnen thmt Ex* cerpim. ©eine ® orte lauten alfo : i. ^5T;«(J^ff propo- natur Status Corrtroverfi^, iibi fententia noftra de clä- - randa* & antithefis ipforum Adverfariorum verbis anno- tanda eft. 2.. Ex autoribus illis colligantur praecipuc ' Confirmationis argumenta. Argumenta autem ipfa di- Ipefci poflunt in didla S. Scriptura?. Rationes ab analo^ gia fidei, et aiitiqvitatis teftimonia, fimulqvadponl de- bent exceptiones, Ti qvas adVcrürius protulerit. 3. Ac« cedatur ad ^vriS-smy & fi fieri poteft, pr^mktantur ge- • nerales di(Hn6iiones &=re{blutionespro IblutiDneargu- mentorum & abjedtionurä. Deinde in {pecie refpori'* deatur ad ipforum argumenta ex S. Scriptura &rätione. 2öeld)^r Studiofm auif Diefe 'K3eife fteifftM e^ccerpiret^ ti:aa qar letc{)f in nflm MaUfien^^hieologi<£ Academica eine Vifputaüonm \\x Rapier trin^en^ Jt 2Ba^ alöleir burcß Excerplren I. H^refco- 0]ac(^i>enJCniC& fd)f Cibef S. Paulus I. Cor. II. V, 19. logiara. infifien Of?otfen unter cuc& fet;n/w«» exnecepatcabf$^ luta, fid hypothetica, mi^iXi UX |)J? C«|c()m ^o^^Ctt unD DC^ ^cutfdi ^r^ltlltgfdt. (Solchen xm^wm mVjeologusßri" 1. V. 9, 10. (^i\)hxii alfo ad Thcologiarn Academicam i certaminum ac rituum primitive Ecclefise enarratio, fc« ßet D, Joh. Hennicliius in fm Comfendio *TheoL Ub. i. c, i.qß. n. Sarum mugerumimsdngli(:b/«H^r4ry?ö%/^^x- f mfi:lben ab in \>'\ix Clafes : (u) geicbnc evtn^ ^U({) fvanh Da H^r^j mtftanDcn. (2) ®ic lan^e cr^emc^vef. (3.) ^elc()C Umt jemals t^nu b«;g^pf[id)(ct unb fic für^/-- gumenta bn)t)i'ad)(/ t&ten Jrrt|)mn bebaubtm. (4Ö Wlii welchen ^rgumentis hitOythodoxi bül Hä>reticU Ugi^XMU (Sö tan Der Stud'wfus m\\ Völumini ein Ötegijler für« fc^en/ uni)nad) Dem Alf haha Die ff^amcn H^terodoxorum ncn/ mit beigefügten ntmeris.m er Den H^r^« Volumine tDicDer jtnDc. ^uff folcl)e 5lre tfl fö}l etngcncOfee HißorU Eccleßaflica S^ixx D. Seb. Niemanni, fo et* an. 1658- publice in Acad. Jenenß Den Studioßf ad Calamum äiäirts UnO wol tücvrl) Da^ ftc geDnicfec SSeftebc oucß^ Centuriatores Magdeburgicos in unterfcbieDencn Foliantitl^ UnD Dann Epitomen Hiß. Ecdef. VAppi>editum Bohemum five Kippingtum, VlnD Dann Syntagma de Hareßbus Joli, Micr^li). D. Joh. 550f tigetÖ Ißigogen H'ißoriarum, Da«» rinnen Diel menfmürDigeö ^u|tnDeti/joh. Hornbecksy^w- ^4;« Controverßstrum Religionü , Trajekt ad Rhenum, ^ Unter anoevn ftnD auftwfrf^lagm : Dansci Uber in Augu^ jfugußinumdc Hdrsßbm, Aubertus Mirseus//^ Statu Re* iigionü Chrißiana per Eurüpam , ^ßam» Africanfi (f A/tf- *vum Orhemt Cohn, i6i$, in g. ^ c, Volumen tr*Biren gcDcncfU / foW)en Errorihm mxi argumentis in ThVo'irgi» ® Ot(c^ :^ore ,qegrl'm^<^ / njol bcgcgmn mifftm SKacbe ««öm- ^imnttcl)t)a\sW/ty«y mVoltmenm !tnDne|)mcju einem jc^lic^en Low TheologU ixM)i ^ogcn ^apicu fan ein neologU Compcndium en(Wet'er D. HafcnrefFeri , Calixti DlxrHenmchij, &c. |urJ^anD nehmen/ «nC>na4)Di:ffen DrD* «ttn^ejeicbncn: (i.) bei; einem jcDenZ-öc^rtDorinnen Mefe o^eü jene particular'%\Vii)t ilW^ (^0 Uh^ Adverfirij Oh* jeBioncs bi^^ (3,) fo fe^e er ^miW Orthodoxorum reJponßeneSi fo H Adver [ariorum Oh jeBiones infr 'mgirtn, unD |ofDc|)I au^ öec Jj. ©cbi ijft/ Patrum, Conciliorumy (f doBijpmtrum Virorum fir'iptüt (kU fanaratlone ii)iöcrle.qen f onnen«. QinJvrvinf^iuEccIeß^eRomano.Catkolica jubf^e^ne« Contft tlt5qen XamStudiefo Dienen nacbfclgenl^e Autores: Etatmen Roraaro- Cö»f//^- Tridentim D. Mart. Chemnitij. D. Joh. Glfenij Vapipntu, Gieffit 1618. 4. Joh. Qcxh?iXd\ LoU7he9^ log. Confe^o Catholiea, Darinnen Der &t\, Autor Der £Kö» wtfcben 6;att)olif(ben Üixdm DoBores mit iferen mmn aSorten unD @ef)rifften febla.qt. D. Baldi. Ccllari) XVII. Dißutat. Contra Porttificios juxtaduBtm Coneilif Briden* tini.Helmfladi iösy. in 4. D. Chrift. Dreien Dißut, con- tra Pontificioj, Reglern, 1Ö61. /» 4. D. {)CilbrUttt1Cr^ UUCatb0li|(<>eÖ ^a^ltam* D. H. Hopfneri Saxonia Evan- 14 al^fef ^ur(5 iM EKCerpiren gelka, D. Horneji Di/pur. Th^al, D. Reinboth /^ntiked- dius, Job. a gilietl ülyfes Brandeburgkus. ;Oi«fc obba'Ubret fitppeditiren Aug. ^(^^frff^ MiBm miC^tt^ije argumenta. '^iSiiX fltlD \\X Ufen: AnthropoUgia Sacrn D. Meifneri, Decad 3. 1679 Enchtridion Cmtroverfiarum keltg, Luc. Ofi^^ndri. Prteleciiones Academide in Auguß.ConjejJ". AI« berti Grauen, f rancifci Albani ^pdprtifci)£ Anatomia, J^ilDepbcim Miracula Auguß, Confeff'. unD Cafi.m- der Evangelicus Joh, Sauberti, Oiüverbci'g 1631. /z» 4. 6^ Theo/ogi an. 162&. m einer r.ott)n)«nt)tgen ^^rtfeeirfgungi t>£V '2lurpurgif<(>cn Confeßim Dartfcun / mu t>cr Religions- gmDi (Ulf Du 91u^fpur5ifc{)e Confeßlon ^t^xmMl Xcipji^ in 4. J?mt^t? TraBat Darinnen eargtt&an rtJirD/ ^(^# fein €&ri|le in Der ö:uangciif(()en Sircß^n erlogen/ m\i gucctn «Diffen^r ^apftifcfe^n Ktrcbm treten fotine: J^erfikge^^tbcti Don Denen »O^^**« ^heohgU ?rofeßoribm Der Univcrßtat Dlinteln an,i6$%. m\. ^efie^e ferner D. G. Caiixti, Job. Gerhardi, D. Job. Dorfcbei, D. Abr. Calovij > Theod. Thummii, D. Job, Mußei, D. G. Titij, 0. Joach. Hildebrandi, D. H. Rixneri, Mait. ©rcrenö iV. A/ön^i SSitferriaC&t ^//ö^ÄÄ^^/fy//^^ Z/^'a« Bakli. Gvakberi//^. de Conflant. M, hapt. Donat. adlSlk. Oecum. Legatime iontra Baron, ßifcklam» Jena D. Kunadi Cöä- ßant'mum Evangelkum^ f^kteb. TiiQtQXici Brev. Fontifi Brafck L^il)//. Apoft. Wolfg. Mayer de vulne- vibm Eat. Rom, B^ßiei^ iütW rifc()en Rdigion forme fdi^ werben ? i?er R^firmirm it» tcn @c6ri|tf cn CöÄ/r^ Romam-Catholkos Hefe : Chamieri Panßratiam Cafholicami^\\\], Mornsei Ith, de Eukßa ^ Euchar. (fc. Petri Molinici Z)^>2/r ^t^^"/ Cathcliu, Nc- vitat. ?^pifmi (f c. Gvilh V exkinii froi/ema de ementita Catholktfmo Eccleßdt Roman if., Joli. H. Hottingeri f/^p^äÄ?- get. Chrifliunum, Marc. Antoii. de Dominis Ith, de Re- ^uhL Ecclejtaßica. Ricli, Montacutij Analecba &c. ailc^ C>aa ^uc{) ^cr Theologorum Neoburgenfiura, IDitXrlCg^f e>c 'verho Dei, ComiUüi ?atrihus Jure Canr^ m(9, Anderae Riveti Suwmam Centroverfiarum inter Or- thodo^eos (f FontfficiGs, Genevx 1644. in fol, oba' fldc ErroresRo^mm-CAthoUmum un^ ^m;.^ttff ritbtiä gegebene ^Infmort julannmn für^Iid) fcöbcn mW Der ftaDi't fie in Ludovici Crocij tota Theologie Fohmicay Bre- mge 1632. in 12. in Gvilheimi Amefij BelUrmino E' nervAto, AwßeUdami i6^%J» ii, £'0 traget ftcl) aucl) mU \m\^ 511/ ta^^oie D^6mifd)^at|)oiifd)en m\)Yin m^tgmU* tm dJiimmm ^^rho Dei libermiefen/ utiD nidxä m^t fcabcn jii repliciren ; ^llguenn metiDen fie fiel) ^. Lutheri vi- um imö D^il^ii rij£tm Ißifcr/ benamet : Lmherus Defenßis, ^i%ßmto 16 si- i» 8= ®ag anlangen Die Jiriingen ^fc/^/«« Refirmau öDer Caivinia'n^, ^0 iDtrD nofblg fet)n annotimi mit Detiftlben J^tos» ^. Scriptura IS Qrthodoxomm Fairum Serif tü iVi W }d oHbttt intA iM Excerpiren ^egtten* Un^ (Ernten ^em(?n^e pelefcn mtr^cn'untcr ar.^(tn : Hunnij Scripts de Fer/ins Chnßi, dt Sacyame»tü tf de Pradeßinäthne y D. Joh. Gifenij Cahifti/mm ^ Gijfe Hajf, i6\j. in^^ Enshtridiot^ Controverf^ M. Lucas Ü- fiandri. Faßiculm, ControverßArum D. Eckhardi, in 8» Alberti Graueii AbfrrdA ahjurdijjtms Caivim ahß Jen^e i6iz. Difputat. TliÄoL. Gifenfiujn, tow. i. 6. 7. 1Ö17. /» a.. D. Balth. Gellariji Difputat, E •dverfm Re^ formstos^ Helmßadi 1659. 4- ^<^iut)t aucbti CÜCr : D. Calixti, MulajTi CJarül* Chcranitij, G* Titij, Joh^ Hül- fcmanni, Ahr. Calovijt unl^ atti5irc»?i?ßrtictm(ntcut(yfi'^^* Volumen ;» ^xxgüfimutm U^u fcfonut fimU Ut ©cbnjft jumi* ^ViaT t^t: lauift/oDctmcl; aatbu^O^Sd^nfftt^crmcrffm/jumiDer« Drccbcn «aö öo^ ilRauljulJopfftti/ Tit. i. lu €»c f Innen exierfirel mci'Dslt^ t AAtiimi Unter aöm ^rri^cijTcr« fdpref / letzet I f)cue ju '^afle &cn 9lcibtn/Du^oni@omnaii^4cl^mc^ ^^^«ilact* Senn xf. 2Q.. Unö tief ^ tD^lT^•g ein Dernijnfft\9ec äJ^mjcfee einer Religion be?viiiU)«3 niu^: @ß box DoiT Dfc Hfi'febc ®eii^/ Dir frdfftig tn rc« Ktn^c^n öeö Ungicmbeng/ etlicber frccbiö fmtc ^üfnbtftf* ftn/ r« enrmtDct leugnen/ fcp cin®Ött/ oNrahT i^rr* ünnen DefRn f>an>qro<^l'f(>f imti aflcRnd)fgLtali^^(n Ölti* |^IIut& Uber Die ganilcU^dtcröoflin. UnDwirö fart fem J£>oil)i€i(mal/ ®ft(^crci unD UDrm|)mc gufammm* funfft/ mtfcbcf ein (^^dman/ Studiofm ober ^fefferiflcl cff(/ ©Der Dircn /yc»//nn fcmlbm/almfcit f?cifür/tt)iftt)on falfd) cin^ebilDucr ^bJcißWtt hrfim «nb bnr et tvo^ nii^ t»erti : Dt trihus ImpofioriBm Petri A- recini,Vanini j dmphitheatroy Thomse' Campanelise ^thei^ fmo Triumph jto » Thomx StUtlg de religitm Medici^ Marlani cffmtn ^)cr§crg*55fctU/ Prsetorij 6cc. crfcfcnop* |)o(ft»lRorbigfeyn n>irt>/ miDer folefce^- #Äw^^n wn^* CoüeBanea \\\ macl)eti* Un& faner fÜ^Ud> 6»r VoluwenirtHi/i ncbenp Der Refponfion Der Onhodoxorum'tiM}* |dcönm^ UnD Dienet Dem Öbnfllic&cn Wir DrtjuD. Joh. Müileri ^/^^-i/Äi^ÄSf j^amK 16^2.. in 4» ein !t|)C tlüglicbeö UJlD ö<^(tf'^li3^^^WCJ>» ^^^^ Pr^firvativ \x»^iX Ui Mei^in Theoph. ©VO^^ffcaUcrg ^ranttf* i66j^ in 8. Joli, LafTenij beftc^tigt^ /^/^«ri Urei/ Jjjamburg i673,. 8f Gisbert! Voetij DifputAt. de Atheifmo, ®iß jetiianD juiff^n/ mie mati(l)erlet Der Mheifwus» licmKc6 O-^/ftsf unD i'^to» (melcfter le^fere jefeo bvi; yklcn ^ingeniRcIO m unD in ft>eld)en idnDa'n er feinen Urfptung hitmmnl ®o^er e^ ent|le|)C/ Da^ Die äRenfcbm in Den 4theifmum gCraCbcn ? ©0 lefc er Daö erudite TraBäMxi Jjcrrn Thepph. Spizelij, anno it6%^ in 3. ßcDruc^Ct/ Un& l).Snö{)W1CC : Scrutinium Athe fmi, ©icfctt ^ücb.ern fem n!cl)t unDienltcfc/^ulSetobfung t^r 6()riOItc6in 4:4^re/ bnx^cfug^f ü^crDen: Jheodoreti E. fifiopi Lih. XII, adperfus gmtes. Fpißola Leonis Sapien- tü Imperat, Orie»/, ad Omar. Sriracen Re^. de Relig. Chri- fliarzdß ventate^ luw^ Minutij Fdicis Dialogm cemwent. Leide nßum An. jßjz.Athenagor^ /^pokgia pro Chrißtanü 0* de ReJurreUlonc moriftornm i^^j* %. Hiramelij ^^^^ in t)^r (feiern p Dijertatio de prtncipio Kdigimis ChrifliaKe anD <^Om laflerlkber ^rrgeiil. llnD |n£ Mefen ^rrt^um Photinus , fe/^c. IE a \hrifli Nstiv. iiUti m'^^tMiii^ Unö nacl) t^m Dcrfdbe ein Zeitlang t>er^ lorgen eii«bea /lmf cnMicfe Deffen ®0ecc^ IdHerliclie 9J?ei^ tiuu^e m^e^rl^ul|erfur geföcbet iiw»ö 1^94, Faufttis Sod- fiusv ®eld?i:m ^n)fafi[ gegeben Chriftcphorus Oftero* dus unt* Valendniis Schmaldus-. l^iDev ^eren lofe ©cferijf*^ tmi\ 'v5 m^^U\gtm ^iiefeer ^ulefoi/uni^ Darauf nfr^Itclv \il e-A^i'fz/'iti'n : Sibrand Liibbertus deJEju chriß(^ contra Farn ßum Sacinum, FramL an. 16 11. in 4. Octonis C^fiTiänni Anti-Sonnm , Arnberg. i6iz« Aiberd Graoen Exameiv Sif^hißicationum vewtmum Fhotimamrumj ^en f ein SÄenfcbe bei) je^tcieiii 3u^(iir{)uni fanöie c* fDtije ©elfgfcirerlan^en. ©infernal Die jenigen mrflocften gjüDen iiu|>c a«(f ibrer ^Öatcr t6ri(l)te ©agun^e (malten/ al^ duff Die ©clKifff. örum Der ©otn (3oDtte3 ibneo aUfcbon unlft Stufen ötföset in Den Ao,^en feiner (^rnieDrt« gimge A^rf//Ä. 15, p. ^cri^eblid) Dienen fte «mV Meweil fte lebren folcb« i^bre/ Die oiclU^ Denn ^Wenfcben ®ebot ItnD* Sie ötcfe A/^y?/ nun fiir ibrcn ^llugen wcgjunebnun/ unb ibnen Da^ b^H^ li^*f EvangaUj |u ^etgctV fo ftnD n ! - ■ 'h II ■ — ' . i ^i ' y * /" >■ » ^d£of. Ym» If^ üijpum. TheoL Gi^nliiD^i , in 8^ illeronymi länc5ia f?de diMi^ ex f tidai^ C^^ßifm ttth f 4X2. Lih^ tmtra perfidm^ Hhalmuth ^ud^um» F/* ^udaos^ G?/. i$i6, Raymundi Martini f^ofdeiadvfr^ pM Judaotf, Fayißa aa. i6$u SamuelMarochiani de ae^ ■ve?ituMsßi< ^ö«^ff trieft» ^f^^)^n ©cbriifun tDiDcrfprc- ^tn. tl iM;'er^ii pnn Theol. Studio/o Dtenlici) fcynMicliac- Iis Hueminnl ©e^ekuJxc tvtccr^k ^tti^ij^c 5m|Ur# niffv/ Jsfi^ 1661. in g. ^f. «.Mafios ©icfm feien wir ba^^er Makametmt ober ^ihcfm fÄ/x^A^i nail) öbriilt (S^ebure/ IciDcr! ^Jjnn Urftn-ungerlan* gct, UnD iii6»jcn/ nach pbangefilt?rten Methodo m\ m%Uß ö)e Singe / \\)Xi ^rrfbumsr jumiUerIcg:n/fö%ire/fücrDen,. 3u ^n^e Mnn JU lefm : Widmanfiadij dnmtationes in Akoranum. Joh. Andrej Confufio Secf^e Mahometan^ Ultrajeäi 1646. SSUC&ftirÖüer ^Z«' irruptione Gog Ma^ gog in 4. Pliiiippi Guadagnoti ccö aRubammeDö ^errk* g^r in 4. Theodoras Hackfpan /« fide L. L. Moha^ med, hinerarif^rn jolmn. Cotovki. Wallkhij Alcoranm Confutatus^ (fc, Henningij in Muhamedano precsnte \ogT\' . Sie /A SpeuejTheoIogi^ ifiExegcnci(}\^i\:Ecd&^^'' EXEGB. ftica Un5 findet bierißnen tiV excerpinnti Sutdiofm ^Iheelagjst ttttfcf^nDtttsögelDfiirftd). ©rnnt^iefilbejiclctcfgentlicl) ^a• 3tl" ' ^.'^ -C^^^^- ©grifft vectf ß^undtm fi^Jum iitteralem interpreth'ii merDC* D. Job. Gerhardus fclirobtt i>W/7 neoieg.part. 3. y^if?. i. f. j. £^ ^.p. 155. Dßß DiC LedioBibltorum \\\yi)iix\i\} fciV CurforiAViXixi Mcurata^ In Accurata Leäione thmi ein 3^ ud> güiia ^cr lüerbffl / Daf)tn» lin britirtcn aik^maö man nn^licbeö in anDerer Iheokgo' tum ftriptjs an(reife. UnD mkl){i ein jei>£0 Ci/>;// in füren Äfm^r^ ab^etJ^ciUrtvevDcn» S^amiUgefe^cctverDai: (i.) Summa & Scopus cujufqve Capitis, (i.) Ejufdem generalis partido. (3.) Singiüaresvocum&phrafmmcmphaßjs, C4.) DiverßBvcterura& recentiorum Ecekfi« Dodlorum intcrpretadones, (5.) Adparentium contradlcSliIontitn (bltitiones. (ö.) Singulares Do6tnnx ßc obfervationes, qvae fcii. nonoccurruntprimoftatimmtmtu, fed reco^dkaoa qvandamindagationem Ipirant. (7.) Nervofa Patrum di<5b. ^ct) laffc mfm iitl unt) «m Oi« ^ire^e €^i|!t mo^tw* iieneen ä^ann« feine ^mm^i ; mUht fe^f ptunt> ch» nicbt^uwriverffcn. ©ocbrat^cicbfctr/iicljer^ittigtingl tim rtc|)Ci^er Drt'min^« mütn f \>m mctffcn Rapier ttlk^i Volu^ mna pfammcn p tiefen / unD DavmnenNe Capha unö f^^- tHCjC l()^n infirihiren : Volumina Tcxtualia, C iif^ (Iii tiwn yobmiu s feßü iKlXhxiU O^ff öbcr Den tx AnücjvhAte fudaiea^ - RalfUmcJy Chronologia oöev Hiftoria gintilium^ ^\%Hedtyt^ doto,Jußi»o, £f f»bdeud}fee/fo jcttefolcfjel für^U//^i?/5na(tfolöente^itdxr: BihiUmmx%vi%\tm'^9ß' D. Luc« Ofiandri, iun^t. i6$q, Dt« ®ctnar#^ ^^1^«« 8 « ©^^ 44 gSOtf Olgfer t ttf^ Exc gfpim»^ eottf(^e fSibtU ivt MvtVihm^im SaL aafifornit fcbStim ®Otefa^Ctt iäußrimh Toffini ein nillli >t SS«*. 2^mc Vatabl^ Jum|;unD Trc- mellij^i^//i:ii Pauli Crcffij ncmlStblifcbt C^/?cÄ«i#/ii^ ^ms in S. Smftmam. Brenrij, Sandlij;» Dänifi) rtm^plurlum Anmmioms m Skriptur mm. Ludovici Capeiii r/i/zfÄ Sacra, Parißi i6jo* i»J^i^ Dn; D. Ca- löJ^ij -ßiM IHußr. Fridlibi} ^itfm obanBefü^rlen Auteribus \\ti\> rcUc6< mit fec^t^ffisn/fo mit gutem SScDacfje unD ©crßance inuffm D«r4>8cUfm mxmys SamiC man nic&t contra Or- earn. ©ic Theolügia Ex'egcfica atct b^i^reifftt fiinmt^öriim cana > Ca i -Tum contU r« bcfrviffci'äU/wnO trfafirfle fromme €|in(l«i wi«*ef^^ 3U Ötr ThcologiaMorali f onnm^füe!) VolumlnAm^l er fel^ft^tii mi^fwmt / fönnm I5fl|)indn att>racl}C w^rDm» Jafi auff Di^ 2lr(/ft)ie D-Dan*. Gramerusrin fcintrSßiHif^tn 2(u^UgM«a^^ ©ei?a§6r i^^7* in 4* 3^ meiern' crauö cintm ?»il)ltW)(n Sßucö« unö <&$jf ml Om^tflii^en / afö : lc|)re / ^StiTerun^« / ^ro§ unO ISornunä« g^jOg««* ® enn jemand ^icfc^ a5u# f würbe V)cr(t(ö«vHcö f«c Die flngc|)cnDe ^veDigcr «n unfcbal^ l)ar<:0 frucftffcrin^mocd ®ace ton. D. Samuel ©atfler l&a t liber om ^faltcv Sawoö fa|] cbm folcfcc Moralim laf (IflDrucfmiu BoIffenbi5ttcr smdloß» ^in unt» miibcr auf Autor ihm Meräi^m^iU^i \U in fcine^/^vw/Vi* eerptorum. \\x^ fonnen ibme Da^u crf^vißlic^ fci;n : M?^^ /i*e D. Brentij in Miiverßm S. Scripturam^ 'm ttWi^m Fo" iUnUn UiitUn^^ Laurent!] SSrifrlttlgÖ promtmr 'mmMifk rak frpet E'v^imgdta^ ColonU \6\Af. ißm u, in Staple- toni Promtuarium Montte fuper Evangeiia Domims^tlim Antvv, i6i^, Pauli Laymanni Ike^Jogm Maral^^ Anu 46 al&kl? imd) baö txcerplren vvfrf,i6s^, infol, Ludovici Granatenfis OpußuU Mo^ ralia, Cühn, \6i6. in foL Leonhard! Lauredani vcneti Syha rerum moralium^ Antw, 164 8» Samuelis Bolilij EthUa Sacra, Rofloch, 1640. in 4. Francilci Labatae ^ .See . ^ef ^efaurm Moralü^ Antvv, 1651. tom 11. in fol. M. Loren Concionatorü Londinenßs TheoL Pra^ica in fol, W J^ofldnDifc()cr @pracl)e. aWiC jliftfcßiDdßen iil mc()t fiirbei)5Ugel)en/ fük ^cm j/»^*bmt;cpOa* mit jietm fan* Vlnt) fveilen in O^c/V EctUfiaftko ftcf) mancherlei be^» &cncllic()e cafm zutragen/ fo miß einem ^?>&fö/e^o^o(b(]not^» t^enOig feyn ein Volumen Cafualium |]et^ \wx jOanö t)a* tKn* Srum mcfcr^ige er ifcme folcbf^.bei; Reifen in 4. Uno ixoi^i m\tU\)^tfn^tinDecißomlfus Da{)ineinaWeclep Conßien^ tU Cafus. ® r ricbte folcf)cg ein/ent tveDei* nach Dm filnff^O^wt^t* ©tiiiienöe^ CAtechifini Lutheri. 'IBic urtir anDcrn ein foldf) Mgiic&^Ö gefcforicben D. Georg König, infcrlp tum: Cafus CateiheticißveCafm Confüenti ^aRtl D. Hutterum/» L, L. T:^*?^/. Dicmars Syßem^Fo" iit, O. M. Lutherj 7bmos D. ^Sfitn^eVitlg^ Scrutinium Conßcicntlf.. Fajciiulum qvaflion. 'Iheoloj^. M. Lucse BaC'^ meifteri IciPj'g 1663» tn 12. Benedicli Carpzovij Jurüm frud. Etclißaflica^ l ipfi^ 1649. in foL Tolctl fimmam Ca/uum Cofißieutia, Colon, ^grip, 1609. in g. BartolPi- fani Summa Ca/. Confc ga' Sintragun^ Der Caßmm Conßientia irre/ nocl) am (an* anliefe uni> nac{>ftnne / iDic er Dicft^ Volumen ctnrk^rc / fan (t/ Docl) ttAcö feiner ®efallißfeit/ Dci^ Folumen Caßua" lium auff Die ^rt einricbter/ mie fonjlcn ^ßö Manuale Mtäg qvaßionum läußr. Tfseol. M. Andr. Prückneri ^eniacl)ct mxm. ©0 qei>rucfct iV^W^. 166g. in ix, UiiDange|)enC< £«/^# ein ^eologu Studiofm mw immXtt mi) ferref ffcö IfeWvttmcrn miufe/ mieer mniltch einen Cafum Matrim«" niakm iui\Ayi\^m ttnl> in Cafu Tragno fiel) .^ehri>en (bttf* ^ct^^^g ijl i^0cö notKij. ^'^nn er ein Conßorij Ad- ifeßrtw ^^ixM^ ^m"mniglett in ^wte rgneme iiM jß WM dl&iet? tmi) t ExcerpÜrcn vöiutuen 5SJa0 nun Die Caiis Matrimoniales betreff en/ fb wirb *m^nff" wt(f)f wcniaiuerdglid) Demi*^/öri Efc/^«, Mcfer me^m «c- XihmT '^^^ptit' in l)an^en \\x ^aben. UnD jmflv mcicbe gradus in ma' mmom pöhi^älj ®ie 5>^tfonen im ©t^eOonDe / n^cnn SRiß&ediafete jmifcfien t^nen en^(lan^en/ fugli^ ju ii^>^»i SO?tC w^l^^^»^^^ive«^ev bdciDi^e ^1)dl \\\ bm^en1 IXnD {)ei)De 'X^eilefricDlicbinlfunfffißetnit cinant^et Ickn ISefU^C Dai^ Ict^rlicbe SÖUCÖ Caroli Regij Oratorj^m Bich* faßcßim, Ariftotelis Rbet^r, M. z. c. j. /Är Delinitione. 3mglet(6cn Die Conftitutiones EccIcfiafticaSitk^JoftCf^J* 0ir^nungtn item. Carpzovij CanfiflsrialU ifc. gitr.e» (KhD milrDi^ SU lefen: TraBam de fure Cmnuhmimti^ Cmßs mMrimomdihui : Joh. KitzcUj, Pauli Cypraeit Beuftij, Hemniingi], Bidenbachij unDt^iel (inDetiC lTiel;r* Volumen Cafus 1 ragicos bdangcnD / Deren viel eitiem £ß* rerum^ra- ckß^ Mimßro, t>^i \\mxm\xi%iil ^^miti fottimet« • jgicarußi. ^^^^ j DaiuteeiCen/ Damit er Den jmigen Die Der Una^ faUx6etri|fe/mttf raffeigen 'Xrjofle/^eraenommeniiug ^^DtteJ 3Söree/ Der ^efunDen 2J ernunfft unD 5etateic()cr ieuf eg=* et)i; r=« ten/ vergnüglich tege^ncn moc^yce^ ^Jeifertige DemnaÄ) et» Miumen DDu i)Der 6. 95ud> a>et(feö Rapier* ©eße vorari Dag 9legi|?er nach Dem Alphabet i UnD tröge |)inein/ tuie mit f(!6mermutl;igen / aReIancl)oiif(l«n urD nuff vnancberlct öngefocötenenieuten/imgleic&enMrf/e^^/&-!perfonen/ föifilTc* ficn / SBejauberten ic. ©n Dcmünfit'ger unD trea1?er|igti? ©eelenforger umjugefcen unD it)nen ^roR juju Vreden. ^Jiöfs fen e0einf0nDerli4^e0 to(l(luctktnDef äBenfctcnö ®iXiwU jur 3dc Der 2lnfd)funa jubifrieMgen/auc&bemfdben frd(f# tigcn 'Svoft nug ®Dfrc^ Ijeili^em "Bmi unb oug Der qc« fcti. övum ein OubtnnDer 3^wngling bti) S^^f^^^ aujf cinfol* t()gg Volumen f(d) fil)icfen|^a^ UnD tm er fo]cl)e^ ött« j^ufüllcn mi\)^i\i^ii Tutores '^miMni)i\M D. Hier. 5Bcl* \iX6 Antidotum adverfw tentattones omnis gener üy Norih, 1554. in%. M. Efaf. ®infCl*Ö Thefaurum ConfoUt, in cafihus tra^kis. ^\\^ü\Xi ®iflen6 Ifl^enfigm'clrßfi in al* icrt^anö ^Infcclytungcm^pu inia. D.Saiora. Glaffij^eifl« Iicbe 5(nfccl)timgg ©duile/ 9]ürcnb. in I^/^eilfa^K ^^ufe SR{iitvid)tö^^^«f"«»*2)reIincurD in feinen !leh'dc{)m?Se* fucbungm oDcr v^voflrcDen/ in filnff tkilen/ ^)anöu 167^. in 8. ':?roflbü'i)Idn filr gefangene/ fSc^ren^te unö !iotJ)IdDcnDe^l)vi|icn/Durd) Siglfm. Scherertz, iöa.5'. inis.,. ^ui^leicbcn ül fel)c nfpti^Hcb bin unt) iDic^er aug t^omt)* liifv iixMi ©d)t{ffccn p coäighmi fuie ein ^rct^rgcr mit SÖIutarmcn/ Krancfcn/ ia\^mmj Sfuffdli^m/ ©efatocn/ ®tbdl)vmi)£n/Uf?dgt*fcliIagerien ^crfcnen/ Exulanten (f c. unr^uacbm unD il)mn trojllicj) Ju^urc^»en/^flg fte nidu inde^ fperat'ton gcracf)en. fBefiebe Johan. ©cf)r(lbfr6 Fer«?«- /^r-fSud) in 4. M. Erafmi ®tnfcr6 Ihefaurum Confi* Ut, pari. 2. IBuDriön^ ercu^fd)iiie/ UMe tnfon^crtcie mic Söefsffmm utiijuqe|)cn/ bcfu^C t)ag eruditum Scriptum JP)err Mag. ©Cl'll[)f 1*6 l)On Dcrlüf)!'* ncn unD tDieöcvgcfunDenen @d)dfflein/ in Dramen u cö%n'm unO feimn Locü Communjl?m ein« ^iKra^^tn*. ©iiin tkn ^igipein^^acnebiiKg Stüclifevi^ Jlm* ti^v. @öftmTuüNrifercr ant?ectrauteö©cl)affe S^knttO'^ d)en imöC)lec(Knfcfea.fftDafui' geben; ©o i|l eö fvarlic^ l;ocb t)ßntwi|eti bet) Den. Krancfen unö ©tertKnDm. Senn fo e^ afttine mit Dem Seic()t (t^cn/ 2luöfi.HnDttng.^)..2lbenDm£j(g/ tauffin/f-ö^Ä/iren m^md)iii mni batte Den lieben Sllten öic(>tfo febr fuc Derr@efknfrv.3e Die v^^nu^ .qefcfcaMCert. ®tt ^uBxemfelti^ S^^ AugußiniyChryfoflomh AmhroßjM\iyx^ ^etti ^Ribm^ Demnad) jiir ^anD unD icfe Wühelmi Alardi Athmußam, Joh. Heermanni©terbiflin(l» Enchiridian CenfoUtorium contra te/iiattems mortü D, Joh. Gerhardi.. JEJriI(nau'&^5Xro(l einer qlaulMgen ©eele miDerDag ©cfere* CtoiDA^,%De^/in 8* Gedicd Mdlkri &c.. @eerbefim(l; mP. VjefeM anDjrn geijlrei^ten leute @(t>vifften me|^r» ti?arii^|j mei Daran gelegen/ Dat ein ©eelforgev m caßbus Tra- gisü vcefjt Den leiiten meig beijegnen. UnD ijl Dag \?ornel)m* pe. ©tucfe mit eineö gcmucn ©eelenfcirten^. 91ad)Denditc5 f^fjreibee SiracöfK y. 39vau^Der Srfa^ninA^: Sefcftnjere bieft nicbt^ie Ärancfen 511 befiicfeen : Smn fim Dee^ njjOen n^irfili gdkfeet ftiert^n. ^iclmel;r fi^trD ein^re* ^iger gOiefet/ menn er \>crnnnfcig Dan Krancfjen uiiD btilD*. flerbmDen SRmfclKn auff f^lKe. fcfemcrämitfjjgc ®cDancfen ttiif er<|t)icl^nDm "^.rile be,viegnen fan; DaiiMtDie ©cDufe feep'i^me eriDeifcf/ai#Dcg Krancfüi ©lOiilK unD.Ooffnun'' 31 ja Der f«nlfngen>Oirtimel0grmDt gejldrcfa merD.e> 5« 91tc6f mmßtv ift nti^licfc ^« tvfffm/ ivic Den jenigen Jö^ jufpncfjm/ Denen Mc ü)i%tn in fvnU tJtt^ ^bte ötgef)en/ aiiff ^ ^^m fBeffc |lrrW^/o^et auff ant^ere ^ktim Raffet:/ Sßran^/ nun. 95ef(e|?i unter ont>ern |)iti?on Aug. Euchneri ^füO 'i^röflfcbnfFfm/ ®jtrcnkr^ 1644. //f^^ ffj^r» 1?{I6vc4)t^ Meircfeens^ Xro|lftf)nfft/ ^ram'lf. 1070. in 8. xu vlrojl* ftbnfftfin; bitvnbtt&tixtiD. dlhUv^/ '-Bitteb.1649. in i^^ iKi?o«(fj-, unt) 4äcb^^1lbC'aRcfungen tc. mannen offterg f(()6ne l?er^3^rquicfm^c '^rojlreben iicfuui>en mert^m» ^efte{;e miiS In 12.^ gti milnfcibtn wm WU^ t\n crf#rner / fäifm^v un^ fgci{ltcicf)cr Theoh^us Don Mefcr nnt> Dirgkic^m Mauris m mn DcßjIdnMgcn TraBatum oeiii öffentlichen Srucle üht* geBe; ^S^Dmit ön3C^;en^enmf4^^läen |^ret'täern4fiic|>twnia ii^örDe ßi^mU fem Unf er theohgiam f0h)am fc§en mir fernerifn -^/^^^ voimneft y»/'^'?' Vecalogum., \\>\i \vm ncmlid) atleg/ möß Don fcb&^ fuperOeca. nm tcbicilicben (^letd)ntffen/ /^%w>«, Tr^^/ö/ö^/V^, logui», gogkfiVLW'^ Eisempeln £f t. in ,qek^rter 4ieufe .S'f^?/'.^*^ intviffC III cinfö je(:)lid)en (Gebote \)irtm nnl Vitio H^cr Unt» ^a* rObcr Excerpta xoüigiret, gail fttiff öic 5lrt / tpie l^ointfll^ Manlius in coütBaneü fuper üeam Praecepta gct|)tJn» Ull'O Dann für tvenit? ^abren ^iXKjohan ^tifrUt* tn bcm ^lu. Dergletcben Excerpfa id) pcp einem furnebmen ige» le|/rcai ä)?anm inamr ^^ämvl^n^mUMßQt^^^^ft* ft SBaö albUt tmd) b.t) begabt« D. Hulfeiran in Orat. Eccleßaflico C.^.p, m. $6ßqorn(^nUT Jure-ConfultiSi crfflln'mn A^c^/i./^ unö njelrfliivjin Oeconomü i>£r(lani> ^viet/ Da^ m öiefcn 5VW/Af Mit^ 91tl|^n (onne excerphet unO /.oii Communes ^mu\)ii injuRiDi- 21nfangIicf)i|17£//?/Z)/OF/^Ct^Lr/^5', fo ncc() öit T^^^^- CAFA- /in cAtxSaxomcoyCanomco-^ Conßitutiombus (f l>0lfci1)t, ^X[t f^nDer^de absr mii§ Studiofrs luoi beDemtcn in fmi* (bem yär<7 er gemiflit i\\ pra^iciren, unö Dabin feine Excer- pta rieft en. e, ® ie ^ (f Cod. Die Z-/-. jU conci/üre», in ABionibui excipire», dupliciren^ tripliciren, Leute- rirert, Adpeüireny (fc* ÄMe Jurü studiumm\)t an^^ufauiieji / I;ß( iinfer ' ft|it>cm Müllerus einen Tra^atum in 4, gefd)riehn5 flUC& Zepperus de ratione Studendi Jura in g? 53 LL» Studioß Calvini Brederodi Leakon Juridicum^ infoL ©cbufOcncJ/P.M. Wehneri O^/fz-i;.^. /»/-.!^. Speidelij Spcculum Juridico-FoUiicum ^c, ßefoldi, Ru- dingen (See. Tracfatm, UnD m\\ M Studium Juris y fvie O&^CbacfX/ X^i\U »-Volumen JU tituliren : Volumen Juris Theoreticum. "jßcr abCf in Theoria ^cDcncfcf excerpixini Der nc?)mc juv ^anD? D. Hahnij Obßrvat, ad irefenb, in ii. t^Cilm/ gCDnutC üÄ. 1559. in 4, Helmßad, D. G. Adami Struvij ^'^r/är Civilis j fena an, i66?. f»«? tripUce Jndice, *:ÖL5£>|)in flUC^ gc{)6l'Cil DilT^n Evolutiones Contreverßarum in Syn^ tagma Juris Jentt 16 5p. ftJOVinncn Autor LL, oppoßtas ff. reßlviret, IteWj D. Frid. Schroten Reßolutiones diffi- ül. LL. in Ocio Li br OS Codi eis i an. i66i. ilCfcn fDtrD fü^* Ild) bstJ^cfÜgCt ^hefaurus Loc, Comm. Juris Frudenti^ßvf Axiomata Barbofe Joh. Ott, Taboris, i66z, in 4. ^xxt» glcid)en JaCobi Ravardi. Tra^atus de variorum ßve Juris smbiß^uitatibus, lib. K Prancsf, i6\0» in foL Item Holo- andri, UnD fonmn fu folcfe^ö^ucl) mrmcn: Volumen juris FraBtcuwt in twelcbsä a(U Da0 \i\ ixa^n fo Poro Ci^ vili OCU' Saxonico, unD Dann injudiciis t?ürUutft/ liacl) CCtll naci) gefeite ^llifcer : Thefaurus jmk Lotupletif Arnoldi de Reygeri, a^^eicDm f^ixx Fricfchius 166-7. Framofi hßL mm\%.m ^, t|)dU Dmitn laiT^n«. 'JKJt&n; mtlv 54 al&{er barc5 baö Excerplren angcfut)fct mercen atle Autores, fo yen üevgUicöcn Mater ta iamf imnmM) mo tat fea Saxommm im fcbtvati^ie gciief» § :tmec fÜnC« Pr^Afi Crf^n'i^licl) : Adverßtria de Aßionibus omnibm tarn civilthm ä^vam crimlndibm kxr\(!A^\2k>\^ ibld, an. 16^5. g JoJ^. Oldendorp]] G//«^/ hus AB'iomhm cum Exceptionihus Francef. 1661. in g. Z^i- letti Index omnium Librorum in jure tarn Pontificio qvam X^afareo ediioruwt in qvo non folum textus , ßd etiam interm fretationeSy praxesy ßngularia , deoißones^ canßliayomnia^ itd yurü^prudenUam ^ertinentia , froponuntur. Vmetids, 183iÄ jewanö a lheoria ad Praxin ''^}Vf\tmf ft) tlct^rtU ' geri, Nicol. Everhardi , Flamiiii de Rubels^ Kircliovf Schurpfi,,AlexandnabJraola,Bertran4i) Rirainaldi, Vul- tm-, Mayni, Dd. Argentincnfium aJioyum^ plurium^Com- ßliat mii)tix[ihi<\^ infolio», Emefti Cothmarxni "^Mrisy, 1 6 13. in fol. Amati vari/e.refilutiones furis firen*- fis^ fruäicabiUs^ Lugdun, 1658. in fol ©a JjeCi'Ucfeeg^ Jjakn^ben öbcr. au* f^^ba|)re^ ^uc& i|l / Johan. Wolff. gangi Freymoni j, y^4^^/^, fo in a8» gxt^iX\f^olumimbus: feej]ct>enD/|Wr3}cmöia ö^^^wcEc ä». 1584., "iöorinnen »tekr 3uri|]m Opern in^mmm getm^jen unD BibUothei^'- ftpn fan. ÜnD pflegen utro^jure Gentiiis utlD Frey« Hier.. Drexeiius in ftmcr MrifoMns part: z. cap. lOi. m. 170. Riebet Den 5?^m tyronihm \^\i\iX<^QX\) ) i>a& ffC' i^r l^olumtn Excerptorum in Dm>. Joflcn abtj)dlm:: (i*) /» Regulas Materiaks. ( 2. yMoralesi ( 5. ) ^^;'Äf ^1?- Bie ki^jt ClaßisaUx (bireiii ficbb^gniffcn: ccä/^^ä^ ^Ä»; ultima^ 1^0 luntates im£) f Jidic wk um Regulas * ^Otl- 0^rnac6 folget mmicA VACuBl^Si: iSotinnitt me0?ca efcenfalö Den Medkin^ Smdiofis lix^ ^xr^rj^iVin jtia'aglicl) / ifagul- t€UPva& in ©arnJun^i; Oav Svauuv, Sann iwc (^ols^* '^^'^^ fe(;miO 5* 5Ba^5 al^iev Uitd) baö Exccrpircn %)\mt> oke ©ilbtr fdnm f(Ib(rnen 95ed)ei7imt»ol;ne(^dD Medicus Dottfomnune j53iffenfc()aift t)cr ^raurcr/ w?/- neralien unö MetaU, mimih ^natom'h Die Srancfcn tlicl)( curiren, ^Oci'obalbcn t)Cnt1 ein Medicina* t)tnein* Kan er Diefdben öe^ gruling^ ober ©cmmer^ in na^ ^uray mm ftein l()rem DoHforniTienen ®a(()§tkvii (lcl)cn/ f)aben/ fo flebe ertrag Krauf/tiebenfl DcnföliimennnttSra* id)ant) an. S^i(l öt^er fa|] fein Ort \)%xmBotamcü ami ju erfahren/ Itaiia} ©afelbll fcbotie ^cilfame .trauter ^efunben mevben. ®lescf) tDti Die fintrcff licbjlen Anatomid In vg)0l!ant) jtnDei?. 'Ißie mol inDen vOnr^geHraen/Sü* rin^er^inD §Se&nier*"253a]De ttiannicbÄ'rdutldn anzutreffen/ t>a§ an |onDerbaI;r<:r Kraff t Den 3^talidnifdKn iveit Dorgc|)et. Se«u Wcten Die ^ar^Ieute im 5'rülin.ge nid)t Daj? Kraut/ fcii ftnen 3lamfen genant/ fo ffe unter ibre mifd)en/ unD cffen/ muffe tjontbnen manc^ev De0 foIgenDcn ©ommerö falC werDen unD (lerben. ® enn Demnach bei' Studiofm tn fein Herharlum VU i>Mm Die Kräuter gebrad)f. ©o fe|e er unter jeDe^ Kraut tirei; cUßes, £>ic (i.) CUfßs fott in ficö begreiffen Herb^ propriecatcm. (2..) Specieiillius Herbse ufum, gebraud) t^efTelbfgen Krautet. (3O Experimenta, tra^ Daffclbige ^raut ftii; äSircfunaen jeDerjeit aef)abt/ «nO ivorinnen er* flu ■ I 'i I iTil fl u - | - - , - *■ '■'Hi*'H- III* gut J^efunOicn^ SHn fo inacl;? mt m im 55Ui^C 40. fSIdttev antV jUm l^dlce Kerum ^ FedßrmTt, H\mt tx ein I fo cingrfragen / bfllö löicDcr ftnöen f onnc. Un?) t»amit ev ^tj^o fdn Hxc^^'/'/Vy^lSucl) mit Dienlichen O^y^f« -vatiQnibus flnfußc/ fo fonnen i^mc ju erlangenden Qttscit tia(i)foIgmt'e ^/i^/'örfj Dienen: D. RolfinckiiCöi§e^ Jutor Herharium Vivum, 19t5t Herbarlos Horti Liigdanenfis & Lipfienfis, Adami Loniceri^raiJtCtJ?K(&/ granrff. an. 1^78/ €an1ct)ferc^ nnt) Pancovij ^raneerbnctur in 4. ©n ((l)öneöi?Dlli]dnoige0KiautertMc$ ^flf D. Jac. Theod. Taberaamontanus gefcferieben/ linnen übet' 3000. .frduter, llnD !(1 ^»»0 1664. mitp* JXegiftern in folh p fB^fel D^n Hier. Bauhlno ge^ru^fcC lDOiten> fSeficl)e Ölic!) Kibedj LexicQ^rei herharU trilm" gve,/^rgentif2(e^iSS3. 8- Diolcoridis & Mattliioli Simonis Pauli Cmpend'mm re herhariJ, Vi^öpi- nax Cafpari Baiihini. Leonhard! Fuchfi] Hißortam s'tir-' fium^Lugd, 15 81. in 8. Caroli Clufij kh' QhdXis rar ior um aliqvot Sttrplum Hiflariami /Intvv, 1583. m g, Joh. G»; Scaliger in libros Arißotelis de i' Units ^ 1598. in %. UnJ5 Dtel andere mefcr unter n3eUtfn,a>rI \\x lefm Nemenclatura plant arum omnlum , qvarum hodie apud Fharmacepotas ufm eß freqvens Remacli Fufchij & Schröderi. De A- natomia ba^en l>crnemlict) gefcbiicben: Veralius,<«»«öi55y. Baßlea konibus edita^ LaurentiusaHofFniannus,Spigelius, Biolanus, vpvncmlicl) Thomas Bartliolinus Rhodius &c. »0 ©mii 58 (Jl&Jer CUrc6 Excerpiren &ntn furercfflic^en unt> nu^licften Traäaf \)at laft:n vcn fclc&er Materia m^i^iXi Joh. Anton. Lindenus Batavm. COon Hippocrate nKI^^^ Anton, de Gvevara ^«»r/. t. £- f 'ifl. €. 4.1. p.m, I2L er D0n?ltl>n ab in«n(£rfct>i(MicDe ju^ai^tiiclK unD laaNr ^creifce/ Cafelbjt öu^^uforfcbcn bei) öUcn SRdnmrn unO ÖJeibern/ ma^ fu müjlm »on Den 3:nfc()affeen Der Kräuter unD two^ ftefiir groben Damit ge* f f)an» Öaffelbe {>abe er adtö auf^cfcbrttbcn tinO tR DaMit (5 in öcr Medicm fc^r ba^übrnt unö erfabren tDDvDsn» Obiter itk nota : Hippocratis fcrtptat ad cenfuram vacarttnt Me» dici fxercitan Mercuriaiis 6c Lemariius. Sine folcbe S^it gier^e nacbjufoi'fcfecn / fort aud) H\} einem jcDen Meditfeit nianc()e vOoffmd(lmn/ ^offeDamcn/ alte aDclict)e ^wn^ffer/ Cloilerjungffer/ cDer auc&Smirinnen/ Deren ib« ^^.in^7^(r« §rneyoff(e i^iel frdfftigcr/ al^ Der Deüore^ v^tO ^potheket liberplDcfe aneDer gefunt> tDorben* ;5n aSnirtfi'anctbeiten Der Kiii^a^ ii^ tikbtg beffc^/ al^ tie fedtcn unD Jjata^wfclein t)a' fraiuf en J^inöer mit 3ieaen* fcutCec^ufe()mtiretlK. Frobatum, Inmarbü Scorbutic^i^td» «c bemcc(l)ere ^lutrdnigungc/ al^ mcnn Die ©c^leenblüfjf jur grulin^^gdr tn Stegen SO^olcfen ot^er 'B^etn gefpxfect/ t)ur^ etn rein 'Smbletn gefielet unD frnb äRDr^cn^aetrun* cten mtrt». ^iefc^ Uxim aS[^ma\)\\^ &en ietb unD erfrt^ fcbet Dag ®eMute/ In Dißhu de BibL ineendio \i%i{ Th. BarthsUnm^'^Ci^ itm\ Scorbuticos cuytret mit Dem trtfolh aq^atito in alten SSier gefoct}ef* ffben Diefcr Autor fe|ct in Cent. I. Hiß. Anatom^Hifl, zp. Sageine 2lmmct^re0 Kin*» t>eg Singen/ foin Der Sßlatter jRvancffeeit ^uaifc&ipofleö/ 01^. lecfet/ unD Drauff balD mieDer gefiinD fvorDen. 2)?an fan mi) ferner berrltc^e unD fraffftge %x^ixax}^ SJl\ttil ffieparire» i)on J^irfc&en/ unD €1enDgf|nercn/ tjcn Mogeln/ Dongifcfeen/ unD önDern uni^ernünffrigen mebr. 3e|D twoßen mv nur einem Jj)aiif vafer utiD ^^auß* mufter i?on gifcßen etliche bemel^rte ©tucfletn bepft^^en; J£)ec()(^a^ne fleingellDffen/ftnDmoW 5« gebrauchen mtter Die Seiten < unD f8rii|l|lt(J)e. ^arv^nReine uivD 3(ngen / nebcnil Kreb§*?(ugen Dienen tuiDei? Den ©tein. ;^reb#brub mM m iungenfue^t unO ©arre. Gaffer m %uWn pikant/ ^ ij Dien«! '€ö 5^aöaI^ktrl)ltr(6&a^LxcerpIren tlrnt t>en ®lkö(rn/ fo @c{)min^m un&2(bne|)mcnfpiU 5 im^leicbcn macbet in bm ® unbcn frifcl) S'Uif* iv^Jcfc* ßnD* 3^ erinnere mic()/ ft)ieicf) einen i>ornc^nKiii^on.5tecl ge* tönt/ Cer^u mir gefagef/ er Hiti aKemal nnd) ber SKabl^tit feine mit gai§ ^eriefcen/ unb babunt) m\H alleine gute/ feile/ «wattdnbe Säbne bi^ in fc.inbobefi^^i:ter bebal* tin-i fonbern; mid) niemals tim(^m (Bxijmtt'm bnvan f funken/ SSKan thnu WgUiihtnml ar fuhren/ tDcnn ti?cl}l ju beforgen/ bap bie SBldtta' bc0. Ttt^aätMm^ m fv|;i' i?;r* lieferet njüvben,. Uiib meilen ber inenfc()Iic6e 65r)^er Diel unb niönefKrlc^ (Sc6ma4)*unD Krancfbeiteniintcrtvorffen/utib fad noct) alU 3a|)r Reue Krancfbeitcn imW entfteben / io mü bie töd)(U wtfjmmbigfeit erbciftben/ Da^ber Slr^mepbeftiffcne ein Vo- kVblümen fernen de varforum morborum Cnrationibus iHvfiVii^tf de varipr. Ml, Ds Febribus Hydrope^ Mama^ Melanchölia,V htyßt (f ^''Jrado"^ ^üge auci) c^em Fölumml Dorne nn ein O^e^ipcr / um aKe^ bijie clxmjeDerjuliaben. €rUfe : Joh. Zepatse ©c{)iüf» fei bcr ^2lr|eneiV l,£ip,5i,v| 16^5. in 8* MUu'mam FraBlcam Grüiingij in 4. Pvolfinkij Conßlia Medica in 4. Jonfto- liij 14eam. univerfe Medtc'm^ i^raBhte , Jmße/od, i6s2, Faliopkim de curmdü vulnerihmy Direcforium FraBicum Moroni a Sebaßiano Scheffero autlum.feu Index omnlum Ohfervat. Medkarum fpar/meditarum. "H^eivl^tr Medici' mt Studiofus ibme bep ^^eiftn füld)e Locvs Commums. ma* c^ef/bcmc i(i!)£rnicl) imfci)mer Don einer Kra^ cti)cif ein Co;/- filium' jii ikdcil 5 Sie oifrev^ üornebviu irobil^egüta-rc ieuter ten ba^fibfn fü)Te i|]/inl|)rm @cbivac|)l;äun mrlonsen lia^cn Mnb feöei)r?n» lit{) ein Corpus in calchsiren tUV JU cx^yakire*i, fo ititm^^^ tiiV per adßenßonem^X^iX. t)eßef!ß?»em^^f(in\)itim\\f^ tlnö^ njaVcn Die Medicwa Studioß Oif jev Dißplm mxitx m^\\x^ ftnncn miiTciu Jn^mifc^cn finö pkfcn: Hermamii Pr^f^iä^ ChymiaU tn s. Ofvvaldi Caroüj BaßJha Chyrrma Vran- (of. 1620. 8» ^Bier Nn&Cit C^j^jd t Reglern/ iSfva|biirg 163^. in 3. Operaßhjmka Glau- ben iii 4. Martini Rulandi- & •Gvillielmi Jonfoiiij L^- jsf/r^ ChymiCii, ftemyQci^ Yjovn^ClavüPlQilofophUChf- mtflic^g, j^dk m$ dnem }eßlic()cn ©feint (S5'olD otJrahi- Ii ; oaijon H'brcibct Job.. R. Giaubcrus in mve- Lumtne ChymicQy Jmfiet. 1665 in 8» murDc abciv llKtneitl SÖi* t)üiutn navl)/ ftbr |)0d) 5ii iid;>cn fommtn/ un^ Die 9J?ü6c njoi wcnt.,) bdobnee mei^Dta / Da^ auig iegiic|)en @fei*= tien extrahiren, Stgmrum Chymuorum cxplicafiomm iradideranit- Grollius (Sc Scljröderus., vi Iii Alchymia, mie ein Metall \u an^ei' tlmimM' ^' ^"^^^ Ux K'tipifa' g5?ciTin,q 'un^ am (fifftn ©ml)!/ ic. ®t« calcimreHy reverheriren, ttmentiYen^Jiihhmirenjüsireni f utreßciren , circuliren y. afcrudtren , lavtrcn , imbUiren-, tranfmutirenjammirensßratipcirm^^ c, //^w, i>£nJ(\6n*^/ l>a^ l)h Den Lapidem Vhihfophwum W^iVi UälD /'f^' ö^^s-j-- f^ec'tej ^radiren (fc, \\\ cttt^aß excerpiren. Zvveiferus x\\ Hmx Mantifja SpagmtA ix^iWn mi an Kaijfcr^ Ferdi- nand! HL .ijlDrmJViNgm 'i/inDcPcfiiiÖ^Ooffe eine \d\iUprde für ithiUn Jabven foß ^efcbetitn [eyn. 3^> iHraciiu uiiö ^iOerfpvecb« e^ eben mct)t/ Daß nnö j^wpffev ©fihr nnD an^ J& iii ©Uber ©ilba f öfim gcmacbec mevNn; maffen Arnoldus de Nova Villa Mediän^ DoBer ju gIorm| t^UVcl) Srfafev^«" i}i\imAlcbymU gcfotnct ®oIt'|)at f onncn /»f-^^/^r/Vf^ imD iwmgi bringen; melcfec^ ®dIö in aHcn groben bcpdnDiöiflfc ^cmefen unt> g^bltcben^ äKan W (»nP fcr Srfal^tutige/i^ag mal itaan Stfen m lau^^n gcUgct / fi'cß tinghet, mxi |lun^ an rofl)cSarbeanffc6mme/ unönac&Dergat juguum Kupffet? fPorDen* löie Denn gipfen in Ungarn dn ferunn/ Di« SSaurcn Sifm ctnmcrffen/ melc^c^ Durcbt>en SXof! umgebe» iinDitMeDer »mgefcftmollen/ gue/vein/ befldnt>ig j^uvffer giebf. TJieophraftus fd)reibef / er babe Durcb ®otieg (i^nabe OaS Arcmum AUhymU \\XK psrfeäion gebracht / baturcl) ein fSaner f onne ^um SrDelmanne tDcrDen. ObgeDac&ter Arnol- dus de Nova Villa ^at uon Der AlchjmU ein Kucfe ge* fctrieben/ melcßeö nact) S5ert(()t Johan Andrese töufcnD §Kenfc6en jur Sfnuutb gebracbf . ^>ietteic|)f / Daf er He ^unjt ni(|t re(^)(t)or fi(fe gefc^rieben/ oberpon Den iefernunrecbt ijer^ flanDetI* ^d) fage aber mif Johan Olorino in Ethographia MmditfiL 114. ®enn|a t^ieAlchynrianOCÖ J)futi'gcö S:a9cdrofte3ef rieben n^er^en/fo mocbfeman^gör^ flen und J&errcn mt%hmm/hit e men groffen SScuff I fta&mi Und J^örgegmfmganiKnßanDratknan&erti ^l^diinö UnaDcl folcbeö mhiti^^tn, Dtefem Studiommgensre Excerpt4\\X X\MX^tXi f geben t)em 'ß?.^i?''^^/V«' ein ^Infefeen, bringen abtrDflrg«genDen Fr^- #it^?aiuma(kDa0 0eintge j UnDm^nnatte^ im Ölöiicbe auf* gaiigiE/ flur^el fie t!)n offter^ in 53erjn>eiffelußge. ^Sefiebe IfCPün Befoldi thefaumm PraB. l. A. ft)ie aud) Joh. J/Speidelij Speculum fundico-Follnco-Fhihh in verho Jichjmipw^,w^j^]^ llpi ■ — " ^r ■ - II ■■■III [ „■« ■■III, I I I III V nif w i n I iiiMii fc- I i _ fc6f ect)tcn l ol;n/ wie jener U\) J^crßOfl €r(c& ccm dlrern gtJr* Pen ja fSrannttbm. unD l ilneburg. öiefer frcme unt) Bblid&e »Ocriöa mar ingroiT^ ©Bulben geratlj^n. SRim gab fid) tei? ^brgurill. (^xi'^.mmAlchymißj fur^ehnD/ ermolfeau^ ^upffer ©ilbcr «nt> ®dId nmcben/ unt» alfo &em frommett £^crrn mi^ nUerScbulb ^cljfen.S^r fapffcrcgiirjlc fraaf e i^r : Ob imw ba^ r / fo er maä^U Immer gut ©übe c bliebe? Da antttJOrf ete er : e6 bliebe gut big ind neunte gfuer/^ariiac&nebmee^aagemd()Iic()ab* bulo* j^r Scfccim/ fprad) Der ^t\%t9^ ( id) babe meinen grauen Äopff mjf ff&ren getragen för aöeti görflen ^e^ !Hel^e0/unD^un)Oltef! micb no* in meinem bebeti S([fer SU einem Sanbbetrfeger macben* J^ebje Oicß rn^au^ meinem ßanc>e/ oDer i(S) la|]e C^ir DieSiugesi aulftect^en» l/'/W. SStmtingö Svaunfd)m. ^mn\(partSo f. siyfeqQ' ^?m' feicb (^i'i^ iinD 3ct( unnu^ltd) an^^umenDcn liiiUx SPudioß^ vOerr Jacob MafTenij iCunH rdcb5Ufs>eröcn ü^neSmiDc/ ^oün 1666. in 12.. Un^ gebe foicb d5clD / fo in Oie Akhymrim) mrmen^ef / ^en Firmen / fo ft)irf? Du/ fa^^jf Da\0Ä'r^inn|lu^A/iS/'^Ä. i5>.%'^'r/72i. einen ©c^ag , lm^)immc{b^6en, Oeconomia,(je|amiet mx^m j Diefelbeti fallen S^DDerf/Srnbrn ^^^^ iint».^eflir/«nt)mac&en/ ^af Dt Jvamuiern f^nnen berfür>^e* noml^ ben einen ^orratb vai) andern. VlnD iR Diefc für cXUn ^n^ern ditefcenS / tue lebe \?ormal^ Furius Crefmus m cMcr ?imDn ftmen menigen %iihxn mM^tH)ti al^ anbere von i|)f£n Dielen abgeernrrtf.^m f^^e^/ «rfcp in aHlc^cm 6tanO« er tpift/ ^at Oiefcr^xr^r/zenpi* 64 'SBaeall^fflfbUVC&fcaöExccrpirea wltji^ Völmen m unter andern nad)folgcnbe^ tenDa^Xanö juh jleilm/ SU Minsen uni)frucbtNrpttiacl)etii ta^öieSiume wd^ni^tt iva^im fDU^upfroffen/impffm/ fdtn/ pflanzen/ ic. i?on mancfelcp guten ®en5acl)fm; tag Die gefotecn'r2(f£l)e kffer IrJ imt^ f aU auf tu tSaffewnMnten S5ac6 Diene. S5eftef;e|)ier)on Ditffiefc6mto De^J2)efTifct)Ctt ® attea^ nafie bei; 0erin^eti> 5Sie Dir W für Slaupen ja mma^xm s £F»a|en unD S)?au{c Qtäfim/ @cl)cuuen unö j^ammetn ^u i^ertrdkn; iöieunDmatin^oIg ^tifdften/^a^ egmd)tleid)tmurmlti(:{)ifd)ii)eit)e> ^^^w^^^n^f^^'*^^«/ |en / Sc&memm / ^ilmrn / ®Ärfen/ otjnegroffe Unfojien p (galten/ |u Möllens c. gik Ktancf feeitenunD Sterben D00 ^ie^ juyerfya^ten./.:c* Saäfur ein .%aut fönf!bei;Den Mc £c^^n laMn genant / Mors Diaboii , Detii Jelje^ten^iebe/ SijmmmfPfivhmrMUnnc^^n^vm^m* ®ie t^H aKoiil miirjf e mBi>tn ® iefen/ ® arten unD ?tecf ern ju mrtrei* ten; tDO))on gar»ard| geftl>riehn J^erv Cafparus Ingelius ߣa Oeummia, 167$. m 4. iS>/z??^<«,tDie einer »Oau§|)altung mdi)l unD iKrnünfff i|j f ur$u(le^en/ W mm nhtUg et ma^ / fo m\ am ?&M)ivnal§ Der tdglti;l)i*n£'rfa6ren^eif/ ju cüHigire^. ;j^n^mif(6en ftnDiDoMju Icfen: M. Joh. Coieri J£)au^buc& itl^XWUtii^ 4- /ö/. Petri CrefcentienOs L/^W 12. de emm^us Jgrhukur^ Partihus» (fe^ Eaßleen@peirefl/ftKnn unO i^jie Diegef^et merDeti fp«en/ foKcn/ s.yJ'w w^ä/ö/-? {f ama. Item, encfen t|)r C^augo^cfcn p fiiten / eine ^cidang aufhalfen» UnD »n\KrDi*offen fo m\ bei; ?f cterkueen ßlö ^ie5*Jp)jmn «m afteö IM) er fündigen / unt) W mtahilm \\xm J^aw^biic^g fleiffi,^ eintraßm. Srei^erlei^^ber bringen einem ^awfDafec metifli(l)en 53or(|)dl: i, ®cnn ev^ucfcen iint) Keller trc^l mm\)xiH\'(x% Denfdben mir ^ie 9]cti)Mirffe %iXi\A)ii iDerDe/ utiD xi\i)i Der rcid)^ i9?ann offeerg bei; i|bme :öem ®ef(nDe In ^er 21rbeie zugegen / je yin peitert öucö fdber mic l;anD anleget iinD arbeitet / tvie König M- fhonfm gefftan. 3. ©e^ önfd;rcibeng in Der SinnaJ)me iin^ ausgäbe nid)Ci)ergejTf* J^tcbei; aba foll Der (^rüfgüül^tge iefer errnneri fei)n/ füie icb obera>£l)nfeg \ym Excerphen in aUen Suentiüi Fa- cultatihm unD Orcofiomia md)c Dem EnDe angefübrct / Da^ lu exprofejfo Dauon albier banDeln n^oKe; CRod) etfr« Dirncö.iii nur Darum gefcljet n/ vcml;men/ |)C«|)Belarten 3 «r;^ 66 S53a^ albfer imdb M$ Excerplrea tin^ wti ® Ott ^ßcbbcgßtecn imtm Sn'nmrwtig ^^u (|)un/ Da* itiitfteöcy blübenöen Ic^it^gkri^en ^u^enb jttmbt(!en Mefeg tcffir imt» fontilic&er/ pt i|)rcm unpciHkl)en5lut>me niocbfctt AMgfli&rm. a^ir ^ai^en unter anoern &a*ju ?(nlag ,(?egcbsn t>le $trbdtfflm^ ua^ 3ekf)iten äRanmv Hier. Drexelras in /iu- rißdina pnrt. 2. ff. 10. f. m. i6o^feqq, Uni? Gisbertus Voe:ius in Bibhotheea Stud. VneoL an. 1644. '2^* ^..inc^-ri {>r[) Da!)hi/ iDii mt mit'ctlicf)£ii 0]u|m m^o '^^o^ogia Lo- W^i Fraciici. §:5vy^i: finD einem ^f«>^^ö*yUfraqlici% Th€orctici j^^^i Theoixtkls f«i)reiKC D. Meifncrus in InßruBiane de Lot, Cemmmibm Hum. ^. Sa0 mcuianö l>an Den StudiQ" ßs tbrne fDllednlnlDtn/tpre er in einem cDcr 2/. 5al>ren folcfee Loc OS Commune sthmi ahfilviren. fDCren foUUI 5* 0* ^er ^abrgtvug. ^a/ fie mx^m m AcademiU mxm^i» fangen unD muilen ixh> Officio Ecdeßaßico Qrnce gebracfte tDCrDen* ''Si^DiCfe Löci Communis iheoretiü rctl>t fln^U« fanaen/ DaDon fan gelefen meroen CenßUum D. Joh. För- fteri Studio TheoL rite inflituendo (f abfolvendo cap. 3. UnD l)wlbcn hoc in gener e DDrtiCt)mC iiUii Locos Com- munes Der gclel;iten ®ele ^inf erlaffen / al^ : Martimis ChemniriuSi Joh. Gerliardus, Brochmandus, Polanus, Drufius, Menochius , &c. ^eiPfaaici Samad) finD commmes Pra<5lici s mcicfte ci^icnt* lief) p Dem gnDe coäigmt tuerDcn/ Damit ein ^PrcDfger gute Moratia m ^mm\)i feine ön^ntr^ute 3tibk«r in €f)nrt* iui)ct Kint -'^"Bcrfammlunq/ fo mol 5ur u,aenDanpi|>reni^en/ all fiiv Den l;cc|?fcf)4Dlic^cii4ailerr»iinOiiln^lic|)en fScgierDen 5U |ii tt)araen» UnD im t^'uHn Loeis ncmlicfc fraButs foüfoi* ^en^ in öKfcm ^löenfi mit CSäOiC abgcfean^cU mcrDtn* tos Communes laiT«n in offmrltclim 25vucf g4ca/al^: Vo- gelius Mc (Bcbfl^fammcivfo in Te^^i hilel^ct/ unbfi ^attnnen ni(6f^ mebr/alö nja^jnDa'Söibci jiiftnMVfee^^tif» ftn. Theod. Zvvingenis f)at acfcbriit^en *rhe£^trum vit^ humaniC^ ^i'^X\\diannoi^%6. in IX. Volumimbus i 2lnfvd* trai^eti» 57 och f^n^ mxiixad praxin etnqeticbfet : ^heatrum Diaboiorum (f td^nit)^ /f/. Thefaurm Univerfalk Laiirentij pierl(n0€^» i:ixM\frmwa Virtutum (f Vi- tiorumj Colon, /^gyipp. in 4. Sylva Locerum Communium Granatenfis, Antvv, K97. in g. Job. GerHardi ^thoU Fietatü in 4. Jac. Adami j^ciTnf*fniD0 @url^a.rcK/ CRiitMibü'a iö;9* in 4. 'l^ünnrcu Autor ^Irfang^ iiac& ■,j)cm Alphabet ein jegücbc^ toller hfcl)vdhc / ^ar!1aä tra^ filr ©traffe c^avauff üfel.^n h'vfugcf^ Ur.D trtnn anc £ii« m\\M) inciDiin* §^cft?|e aucl) ManuduBiomm ad Ccelum D. Joan, Bon^, ^olffmb* idö^, in 8. Öa'.^leiclKn miß* licl)':^^utC^«v in ^'ngflanD/grancitcKl)/ ^lUtfctknD tint^ßn* tcrn Orten mthMn0ffmtl!cl)cn :örucf nn^gi^ng^t?* ©it fisiö ßtfr miff Dii 9lrt iinö "Kcif^ / mi g:gi-nfv4rt?gci ^raBam dt Excerpendi ratlone fofl üngtTjd)ta a^ri^^n/ nicbf Cntirorf* f^n» Sliiff L^a^ flba" Da* neoksU Studiofm in ^2)üftr(i« 5Unge Ibicbcr Lomum Commumum t'ra^icorumm^i IX'Xif Rod) cfmafdncö ^^orpabins üba'DrütT?g imtc/|c mi\ icl)/ t Mvd;® andoiaen 5Sa;jianD/in rißC&foI^cnOm 9. ßapt* 3 i u\n S?Ött bem Mcthodo Excerpendi ^aß III. ^a)?. ^Ött Öfttt MethodoExcerpendi ia Theologia HomileEicam^gCmdn*. ^^^^^^©Utcb Me Locos;Commuiies ycr(Te^mft3iröI* *' sr^i^ 1^'^^ CtaC!ltliC& / mm iJCr IheologU Studio/im ijy, %>ff/,.0aßi6mc feinerin ^a• ej)ci(ll;jc6en .^ir* 95 (feai fe(jlreiit>en ^rcM^f unb OtAtiom Dienlich f^pn fan. ^Si't »mi fokße Loci: commttnes tii\)i atijtrfangcn/ «nb fna^ taju ein Ä/a einem j^bmcbcn feiccuntev umt ^rpf(t>reil)(n. i^r* fidnbige iet?t< ^alcm Dafür / ein jeber muffe l)tenni]en fernem ttgenem .^opff t unD ©iiine fdgen. emm fm qvem^ ^ö/#/'/^,,fagt man ©prucftmortö^®^^ tlnb f^i; fwenig ^aran gelegen / ^1^0 r ein je^Ite^er ferne Commu- ms. cfnriclte.. <^Ieid)Jt?ol aber ifl. in einem le3li(()(n Sin^e |e^r evftwi^Hcfe af emal «^f/^ö^if^^it ge^cn j h(rad)C nicbe nßeange^enbe studicß dne^fc6arff(tnniöen/^'2gf«^v^agl^eei« tjen im exxerfirem l'i^ff^en Methodum öU^finttSn thmin^ ©«nu; offtevmal^ bcD (leranna&cnben 3<*^ren Den studloßs ein foI(l)ec Metkodm Excer^endiy Den (le filr fi'd) in ^(t; 3^«* gcnD angcfängi'n/ nacfe^eljen^ nic&t teliefeet; UnD Drang" ei^ «m anDern au^Dencfen/ Deffen ftc ebenfal^ mi( Der g.if uhrs trufft^mrDi'n/ imD enDlicbgarau^Un^eDuItfoIcßeö i^r£^- mpomm Volumtn |errieD. Hülfe- man in Methoda Stud. IheoL aff^r^Crf^ DTlfHahr ij] ^fcrgchn^ atia^ft^etibet Htfe* macf) fdmuj groß^ön^lt^ien bdieber. ankim geheftet / naclfola ^enöc E^cerpendi Rat'mem pOCC Meihodum* UbI) ^le ^e)$ Exccrpir.Bu#c0 5?e$iltUx^\aita iiift-r/ öuff erforDei'ni>en gcid/ f ontien ti'n^u gctt^an fDerDen* fep awcfc t)cv Studjofiis üacö t?em Olaft) D. Leonh. Hutten f(?»/^7/ö de Ss^d, reBe mchoardo ,fd'u'mrc^ahßlvmdo «hßrv, 6. Jerem^Drexclij in 71 in Aurifodiriiti DiiXhriftoph. Schräderi in Manußr. Ms" th^do Excerpertdi reg. 7. ge/2ey^/fj tXiU\Ut) ^(\})mit/ ^f^^^' laScem nicl)t mit Dciu ^iiiiK i)ernnf4)en/ «od) Durci)^ giin^e WixXy iw((> ^em Alph/ \\\ ^irtva>]ltc()/ fo bcr Inde?^ verum Dem f^olumini Exccrptorum S^\xx^%\^ii \X>iK'^U UnÖ^ ob ee m% gkub »t^l ci;un fan / maci)e Der Excerptorum Coäeüor feine ColleBaneain ®nc^jfd>er/ lateimicfeer/ gt'an* ^0 fcbciv oDct' ancerec @prad)c ; fotrid c^ ibme ttocb ^utvag* luber feiin/ ivenn £;(?<:(fr/'/>-?S!{d) tn^eu(fd)er @prad)e ijerfictigef merDe. SlllDtcmcil in '^euth&er ©pra^^e al|}ie^ in 'Xeutfd)IanD gept;eDißee föirD* ^mgletdKn ift bierdtdW öa^ er nocf> fdc t?em S^e*^ ,aiiler8. Di?a' 10. si^lafter mcij^ !a(Te / ßifff fpdd)^ &tc /l^to- resj t*arau^ Die B^cerpta ßenomme?!/ nacö Deni^Bor unö gunamen/ aui:h in ftKiibeiii ^abre i!tiDatimeId)emDtfteDo# ?^Uvi) qecr liefet/ unö ob e^ in fotioiqnjarmt'^ix 8>- D^cr i^e^ fti)/ be^etd)ne» Denn e^ iiui)t'crtmflien- fid> ^mra^et/ tßf öti ?Sud}ev nad) cclidjen Jafjren in aniJ(rn/i>m/»Aiimgei?nutt; (£iu )^orne|mct gele^recr SKann jet^ete mir für ^a^ren «nü^v feinen Manufcriptü dn fonbcrlic{)cg ArxAnum^ fo mii* tiatf) t)sv geie unD tioc^ i^^ö trol^u jl^itten fommcn; földK^ ccmmunjcirs ic() mm ter leljrbc^fatgcn ^"d^«^ l?^«* iDiM'um/unö filgc jcgo fcei;: <£*t(;arec ctlklietSo^en vcin ^apiec in4» feimn ^A^^r^^/^Vr-^Sucßcrn hPäefilget. (SKöti lan ^^cf^:rmej|en/ fo Nffcv/ ein al)fo^l^cr^id) ^iicl) tDacbcnO @D Diel Sonit^itnD S'^I^^B^^ Evan^eiU unt^ iF/'i/?^/^? im Jafer/fo i)i£l ?Sogen Rapier Ijom er Da5U(;iinou «kr* Shiff einem, je^ltcbm ^o^en fllln^ Dicfcr l'uuh. g, aujf Dan cr(hn fBiJ^^tt: Super Evangelium Domin. 1. Adventus. U(f &«m 5Z3c()foIgenNn S5e^m: Super Epflolam Domin* I. Adventus. Unt) alfo ferner r^mi)^ ^m%i ^flbr» Sie (i^)fag. Jjafte Da^ a^ort Introltus niif groben Xtfcrn ctcn ßngefc()ncl5en» Unt> tDnrö auff folclKöffilaf enrroorffen/ tüaö (tc6 e^ma jiim introitu Deö Evmgdij oter FpißoU ßn ©pruc&ea unb ®letci)ttifFen fcfcicffe* (2..) flunD oben on Daö ®orc EXORDIuM, mt> fa^e man unter DielcmTi- //^/, (Die Sentcntia^ Hißoriat Slmilit. Typo, Allcgoria i a Froverbio, d Temporet d variarum verum occaßonc, ab uti- iitate, d Contrario» ^ c. Der Special- (Eingang UliD Exordium fonne ber,qenommen merDen» (3.) f^lat l^arre cbm tiefe /^»^maeft&neben EVANGELll EXPLICaTIO. UnD ma^ er Davon geboret unD gclefen/ oDer felb|^ au^gefon* nen/ fuarD bierunter ^0;:?/^/^ ae|cicbnef. Uff Dem (4.) ^laC (lunD Da0 l^orf: MORALIA, ^ßaö nemlicb von guten er* tauHcften Mor alten au^ Dem ffieffen moäjren/DictDuri ?> mic fonöerNbrem ^ubelgefcferep ein5e!)olet mx^ hin, Siefe ®efcfetitte fan all ein annrtttbi^cl Exordium über ^{10 Evangelium Dom. L Adventm angefü^ret linD mi ^em einfüge Deö JjSrrn ßbriflt in Me ©toDt J^Teru* falem l^erglicben fwerOen : {i,) qvoad Nativitatem. Sahmo ein ©obn Oame^: 5U!o ßuct) ^(Sfu^ von SRajarefb/ P/T 110. Matth. 22. ^'. 42. (2.) ^t^ö^^^^ Comltaium, Sa- loino fuarö begleitet DonSaDocf 'ccm ^rtefter unCDem^ro* pbettn Nathan, mieflu(l) Don Crecbi unD ^Ictbi ui D olKnt ^Mi. 211^ Der^<£rr ^ijfu^/ fo mebr i(l ^er.n ^^/f;^<7, Matth, 11, ©einen .^oniglicben (ginrtft bielfc in Die ©caoe 5erufaletn//(e|)e Da marD Der .^ont.q Der Sbren begleitet Dcn ^inen "^mgixtii al^ Slpofleln unD Jjäuptern Derg^ripcfeen J^!r(()en unD febr Dielen ree^fgldiibi^en* ^a/ ßKerDin^ö Vit ÄinDcr unD Diel faufenD S??enfcben begleiteten ^bn biß in Den Tempel/ Matth, 21, 15. ( 3. ) qvoadexuhationewM^ O' C? fo ^ont|j i'^/o^s^^? beal^j^«^^ ^Htf mit 'Pf^iff^n unD tror febr $, fvmDia I 74 aB(efee^Excerpir-58uc6eö :f{<0tt fnutifl/ Daß ^i'De i>on ifcvm 5reuDen*(53«fcbwu crfcbnCf^ •Jm^Uicßcti mann Dir 2(po(leI,unt) ml SRcnfcften in M t)iD/ gelobet fcp/ Da fommf m tcm Flamen Johannes Xav^ix megcn fcina idjrein ^a0®efanäntß gc)c|ct; Unö ^Ctttioc^ t)on fdmr befantm i^^re m(l)t abgc* tDtcfecn/ fonöTO Hg m l^n^oö fcefIdnOtg Micbcm ©rwm ijme auc6 Der ©o^n®Otteö Wbcr t^a^ 9eu*mß 6ff^ntlu& gubcC / Daß nic^t ftu gm\iu m ^t^ti Daß D(r ®iiiD lin unD ber ge we^ct» @o man nun liefet Joh. Sleidani//^. ie ßAtu Religiom^ Da fvirD/i^. 20./>. ?5i. ein Exempel hit fonDerbafrren ©tanDbajftigfetf Deö ©lauben^ an Dem MW^iXi 6b«rSurften Johan. griDfilc&en ju©acbfen/ angetroffen, ©ann/ ob Diefer gleicb 5» Jabr i?on J?m;fer Ca- rolo V. in Der Cußodl umb^r .qefubnf / unD treten Der er* fanten 9(u^f)>urgi!d)en Confeßiott wmm &obnifc6e0 löorf iofen müifen ; @o bat er ti<^ Dennotß ^on Der Evmgeli- fcbcn®arbiif nicfet abtrennen laffe« 5 ob er gleicl) Dtubtrfdn 6&urSmllentbum verlieren niüffm. UnD f an Diefe ® eicl)ic()te 4dventtis ijcbrauc^et tDcrDen, gjeom Val. Max. lih. i.c\ 6. füirD gelefeneinefDUtt* Derbabre (53efc^i*(e/ mie D^m Soni^e in PhrygU^Midashtc tta.bniel/Daer nod) wnmunDiöfcl)laffenD gelegen Die OmeifTen 55Jei|cnKrnIeiß in Den aj?unD getragen* ©eine Altern frag* (tn Diefermegen Die ®abrfager / Do* Diefeö beDenfen mk^iil ;Drefe gaben i«r?ln(n)crt: Midas ipürDe fiinff tig iiiiD TMiumfaiistn* 75 W (»Uemi([)e(]e in Der ^an$m ®clc nxibftu ^fficlc^eö öM£& Otti ))on Piatone gcmdW Döf Die Lienen /Da er tioc^ in t>tr 'S3ieaenfd[)IafenDgekgm/i(|nK ^Dm^,in D^n§)J?unDge« fjfenf, iBeldK^ Die 'Ißa^vfciaer Dß|)^in^eDciifct/ tDÜrDe F/ä/^ ein fürtrefflict)^r ^elebiter ISUmimUni unD eine lU beraub lieHicfee St^Dc nijg feinem ^RiinDe ffisjTen laffen. Sieft bei)Den ®eftbic&te fonnen nicbe «nfugHd) einem anmut^i» gern Exordio aujf Dö!^ Evangelium De^ evjlen JetjerfiJ^^fö iti DeK .0^ tlBetnßc|>fen gebrnucfeet \mU\u Sa tienn Diefi H^ö- mn f lUtiict) i^iWtl ünD Darauf eine iM)taiipricanm gt* xm^ii mx^m fan : ^]ocl) weUin grolTer "^unDer tuir in je|( verlefenem ^t^-Evangelk, Darinnen hixi^Ut i lüte Dem/ )>Dn Dtr reinen feuf(f>en Jungfrauen Tloxmgils^m 3£f««^ t>on 9]a^aref& / Der tu eintr armrcligen QdtHM in ^ii\)klmx in Da* jsrippen ,^elegen/nicf)e e^ma Dle Omeif* fen ^löei|enf6vnIeiH/no4) Die Lienen %t>m^m Den£ö?iinDge* fraßen : S^nDern ©ngdfcmmen Dom J^inaiielunO verfunDigen Diefe^ Jvonta,i'0 Der S^ren feine ®eburt Den ar* nicn -Otiten awff Dem fBetf)lc{)emttifdKn gelDe unD fprtcb^ einer Don iken. ©i'efte / td) Derf findige eu^ groffe \u *Ta/fie fingen 63£)dfe Sentmtias , ^vel Hlflorim ■ f ^ Valerio Maximoj Corneiio Nepote , Plutarcho, Li- vio unD anDern l)ei)Dntfc{)en ©cribenten me{)r adfacra ad' pliciren mhgii bak id) Dmnalö hiXi lheolog. Studioßs in 4ca4emi^ ; UnDla« Dai)oti ju aaDer^cit tpeitleuff^ tiä«vae|)anDeU merDm* Crttcßt atteine anmut^i^e Evangeliorum (f EpifloU^ tum Domin. £ArWi^, fonOevn auc() feine 2lnincrcCun^cn/ fo |u De^ 'iJlejctcö SrUutcrungc Menm/ (onmn jufauien aug man* cftctlei; ^Ä/öW^Äi i^efra^en wertem g.ln Evangelh Fer. l Nativ.Domim^ESU CHRISTI i^ViiUt Lucas, t^a^ Ma- ria ijt? Kintiletn in "JölnDiln getvicfcU/unD in eine .^tippen gele^et |)abe» 5öaö biefeä filc eine Krippen/ ob e^ eine j^ole in Oen gel^ genauen a«fT«r Der (Stadt SSet|)le^em/ mtmt (ie ^efc^affen ? Öapon fint» manct)erleu SD? einun^en ^er ® e* lehrten ]n fttlben. Juftlnus Martyr in Dialog, cum Trjphene .Euükb. Iii;. 7. Dom. Evang. Bafilius, Theodo- retus, Hieronymus, Item C^f. Baronij AnnaL Tom. i. Brocardus Monachus de PaUflina. 25flntftl9 in Itin. S, S. NoVt, Teßam. pari. 2. />♦ m. 4, 3n ^^ttl. Evangelio auif 0 Sejl Epiphania njitt) t>e^ H^- rö^« ße^ac()f.. UnD fueilen imterfc&ieDene ^erfonen gm^tn flleitbe^ 9]amen0A(ö wirO t)em aufmercffamen Swl^orec yixx ' Srjac6ric^t dienen/ Dag er mi(Te/ mie im Oleuen 'Sieflamenf Seit öe^ J^grrn 6&ri|li unt> Der 2lpo|lelDrep Herodesnac^ cinanDer^elebcf. 2)er (lO I^at öeI;ei(Ten Herodes Afco- lahita, mit Dem gunamen Magnus, unter Deffen fXe^ieriin^e ifl Joh.Baptifla unD unfcr {)er^geliebter ^epbnD gebo&ren. UnD Diefcr ^at Die KinDer Sei|)Ie{?em laffen toDtcn* 2)er (2.0 marD genant Archelaus, bep DefTen SRe^iernn^e i(^ Der »OSrr mieDer au^ ^mmExHio m Egypten \w% j'uDtfcöe ianD fommen» ©er C3O ti^^f Herodes Antipas, fu 3^öi&. ^^/A kffen ermür^en/ unD Dm ^)(£rrn ß^rifium Derfpottet/ Da ibn \\x ibme fante* /.»r. 25. v. w. vid. Abrah. ScuIted^;r^mV^A EvangeliQ^Uh. \. p.m.ß.ßqq. unb Tituijtiüerferffgew» 77 Sicfc ^ifrcnfc|)afft Düna nicOC wcm^ jur Srflarun^e Del aWfln fön auci) flU0 bcn 55uc6an/ fo i^ornc^me ieufe taffcn in 6ff^nelid)m Srucf äc^m/cDcr fonftcn M Denare* ©onta^^ Evangelia unD Epißetn ceäigiren, e. g. Die Fhu lipfi (f Jacobi Joh. 14. ©rt^^^ J^^t' ^>^'l'^' ebriOu^. S(& bin X>tt 2ör3;/ Die QBarJeir unb taö ßeben* ^icrauö iu^ fci; DevlBeg mtfmr ©eligWe«. Sö^ev nun fermv Nifet? @cl)Iu^ ju möc{)m: 2(uiTer ^WRoifl feine &i\\^U\t iw boifen^ ^ieüon ^ae tt)etdeuflF(i^ öefcl)tie{)en ^err D. Mül- ler Atheifrio DeviBö part, i. c. i6. m. zg6, fiqq, gu ^en Moraühus fan gebrac&c fveiijen/ wenn in ^)epöf iiifc{)en Autonht4s dne ^i/^^^r/^an^efroffen fDirD/^arau^elne Comparatio mag ön^elleHct ft)CrDen ^. ^. Juftinus //^. r. fc!)nibef/ luieCyrus Dei* ^erfcr ^oni^eine fonberlicfee ii(l |)öj?e gebrauchet Dm Sofcn Der Königin Tamyris, unD De^ ten J?rtege^2)oIrf übermunDen. Senn Cyrus freßeteftcb üb er Die S'Iucbt nef)me5 ^inferlig abertn feinem Inge^ 25?ein unD foflliite 'Xrncfamenfen. nun T^^^/^är ©obn Dem na^jagfe f unD m Cyri ia^ix Mm I lieg er ftc& tiieDer unD fing an fiel) init feinem Kriege^(;eer in aller Si* (berf)eit toü unH^olljufatiflpen. überfiel ftefur^Drauff mit feinem ganzen Kriege^bcer unD enviirgefc tuScyUft mit letcf)teraj?übe* iökfi Comparatio» fan enttDeDer ^um£"xi?r* W/ö oDer Der i^ei' iVjtei kfen fan/ fo net-ttu für fi* 25uc() 5n' Statur/ Darauf er |)errl!d5c f(S>5ne ®Ict4)ni(Tnin£'Ci'?»pÄr«//d?;?e'j ncf)* Oct'^ mit ^er gele^rfen gun^^n» Oi^fct f)DlDfdi'gdi£b«»Öa'* lanö gebrauche fic6 m feinen ^rcDigtcn amiuut>iga®Icic{)* x(\^ix>mMixk\) @ßcf)(n/,alg : vOmnncI/ SrDc/ äRcer/ iuffe/ ^Segeln/ ^erUn/ ©cnff f orn/Sifc()(n/ 2lt)Ur/ ^lunun/^dus mm K al(o f an nmn awc&/ nacfe Da* £cf>re Dcö gelicb* een S^iX)\mmi Steifen unö im ©pa^tren gc^cn i?on SRcnfc&en/ imv^criiirnffdgen "Jfeimn/Icbicfm Srcarui'cti/ i^on Slcuienten/ ©onn/ üKonD/ ©fernen/ JDijiimelac> mnmW^iComparMipKes uni5 ® IdcbtiifT^ öu^fitiricn, .©cm i crüi)mten PJ?a|)ler Zeuxldi i%ai^ m\}i ^af mm für fdner liinf^lict) gebilDcein Helena fiirilkr gicng imo jokbi tiiitf iüDf)I/ Da Nicoftratiis fttben Hicb/iini> ftd) in 2lnfd)auunge ,üba' i0?fibkr^ fon^ct-kh'jr Kunfl yernjun* fcbopffe Dan S^ißcrf^öc^ilm mpl/ mmn fic& jcmanöühr feine €i'eaturen üernninDcrt/ wnt) Darauf in ^)cmiitl)Diftn bocl^llc ^ei^bcit un(5 2inmac&c erf aun' t ')SM um aUx bm s/ud. im geb^n / fahren mv vi\tiühn)fäUl iDöff^Ibe er alfc* fort in fdne ©cbceiHaffcIn tm%M) mixaßm/m^'^ni^auft iü) miifftger Seit mdf Icuffri^cr au^fiibren» e. g, Ser S/u- diofm ßi\)%i Wmw 'iöetcer au^ in^ JdD oDer in icR iajigarccn» Sluff i:>em iSca« Comt ii?m iw ®cftc()fe Xixi f;c(leuc{)tence ©ontie; ^^iel^ctr f on er fttb alfoforr erin* ^« soit ßcrn ©onnen Der (^mchtigfdc einifil j;Sfii/ njdc()l^ ©onneDcr, ®cred)ti5fcie m ber gW^llklven Kirclxn bi^ an Den U\^i% A/*«//^. 28. -v. 20. 3ci) bi'rt bf^ eucf) äffe Sage 6tg m ^er ®e(t (SnDe* Öie (Sonne erfragt/ i()rer9'latur nßcl)/ e)Jlmfc(Kn/ giebct ato ^rca(Uten Das i^hn/ uiiD crqm*» tfct fte; ScrgUtcöen f^utöud) Dcv©p|)n ®Dt(cg/ M^i/^v II. -ü. 28. Öie ©onnc i|i ein mdibtige^ ^qroffe^ l^unDer* £ic(^)t ; iSev ffe xm anfte^ef mug fiel) Drubet? \)ermunDertt r Ser ^giT i(l in allen feinem ^t)un ^i'cf unb fDunDerbaf)» 4^ 9^ Da^ mec Da J^n anfid;ef «nD betrachtet / mu^ f(# ubev J&n^um l)oc{)jlen mrmunDern* ÄJieDie ©onneeinUeb*^ it4)cg befiel lierbt : ?Jiro meiDen aüd) t»ie 9^ecl)tglauHgennacf>; i|)cer ^lufenlebmiqe/ mit i^ren cianßarfir» itibm febr ^eä leuchten ftjlc Die ©onne in il^reö^ZJatf r63?ejc()f/'W^//^* 13. if. 43, c^ie!d)iüie-Die ©^nm: Dan Sieben am H^ein|]ocl« ©äfft Riebet 5 ®enn er aber abgerijlen mirD muf ec i?ei;«^ Herren: ^Don ®Dtt Ddti .O^'i't'n l>aben mix Da^ iefeen / ^ä. 17. l<öit nun in Der ^bm^iki^m Kinlyin nkU m Dem ffiv'inlbcf Si)rj|lD;^©u aB dn. Sieben bleibet/ Der fan fein« grucbt brinf^en/ fonDern mirD ii^ea^emorffen unD uerDcmt / f;^rid)t Der ^O^f rv^^fu^ felber Jok 15. i«: 5. ö, ^uff Dieffe $ü't unD 'Ü^eife tan man unjclnig Diel ®ldcf)nifTe au^ftn* nen. SÖe^^tr.net Der .la^ ftd) ju nsigm/ fo ge|}et Dag fUberne SL^onDe^iiecbc auff/ fo fan er anef>- Da^on feint gcif!Hd)e ^e- culatmes Rathen; "Qix S0?onft ii^Oae, nicDrjg(le äec&l wnf e.^i ae Luna, Dm iß 5Bl'ei^0£xcerpir.85ltCÖC6!Heäif!ci? m iß Deffcn/ö^«^^ gan^ unbcRant)!^: Süm fo unbcflanDia attc^ in Dtefcm |ergdnßIic(Km icben. Sa* SRonD mivcfct bofcß imD guteg/ fi)ie fiel) dn 5)?cnfc&e ^cbdrDcf / nacb Nmc flirrtet au* Nt? SKonD l)ei/i|)im; ®ic ftc6 bcc SRenf*« mt>crebn(lltct)cii Kirchen h$eiac(/ fo W a aucl) ® lucf / oijec @f raffe jocn ® ot t ju^ewartm ic. ©icbee ein liebfeaber ^e^ jE^cer/'ireriö mit de^Hirun^ iH Der lufft Datier fliegen eine ©c{)tt)albe/ fo mögen ibmc Dabei; Diefe ®eDancfcn einfaßen: eine ©cfjiDalbe m 5ßinferg in Den loc&ern Der SrDen gan^ toDe unD erjlorret lieget/ bei; beranna|)enDem grülinge aber / Da Die ©onne be* ginnet marm ju fcfca'nen mieDrum lebenDig a^irD unD Dai^on bieget: S/e aRenfc&en jlerbcn ^^mar amb; So* tDcnn Die ©onne Der®ered)eigfeie am luUn iüngf!en'5.age erfcC)cinen mirD/merDen fiealiDcnn ffoli* au§ Der SrDen binn?ieDrum aufer|]ef)en/ Da^. n, Job, $. v.%%. 2p. ISenDet er feine tilgen tiacb m SrDen/ fo fommen ibme ®eftd)te man* de Arbo- ^)ix\i\) ^hmt gtof unD flcin^ Sie "^mi^t ftbicffen ade Uhus, i^^i^^ yp^^ i^^j^^ jjjji^^i . 2|{j*j j-jj(Kg^ öucl) dlir ® laiis bigen ®emuc^er me|)r mic{)Dnn vOiiJ^n^el al^ D£rgrD(nfic& ivenDen. Smn unfer ©asiDc I ifi im J&fmmel f*^^/. 3, 20. ®eb^t unD fpa^iref er in Den ^u|tgar(en unD ftebe( de fiorlbus Dafelbil aßcrlei; f*one SSIumen; Sie aber gar balD fon* nen jermten oDcruon einem ^agelmeeter auff einmal ^ermaU mee werDen: ©0 gefc()tvinDe \\\ e0 mi^ um Dag menfc()Iicl)e £ebm gefd>eben. S^nn Der ?)D?enfcf) in feinem ßeben m ©rap/ertlfldet n^ieedirSIumc auff Dem gelDe/ tventt fuenn Der ?Öaä .qcf*^t>'ne einnti 'Sraume d|)nHd). faffeft pe M&in fahren wit iin ©from / iinb fmb wit m ©cbiaff / ölei* tvk tin ©rag / Daö l^ed) halt tvM ftJU'D/ iatjct M^y?/ F/, 90. V. 6. ®irb|uai?cni>^ ein ik^t Deiucern« in Die ©rubm gebrac&f / imt» |TcI)ct folcl)e0 ml \m Daffdfcc attäcmd()l(3 Dcvjebrec (0 fan n* fid) erinnern \i\m ©Citbligf cit/ mic an cfe Dcrmaldng fein iehn^ £iecf)^ alfo mxU m\h\i\)iti. £)rum er fiel) iioff)cy^nbiö iinltTe an Da^ ^ßorC ©Offe^ I;alten/ mdcfec^ t'a i(l cme ;lmcl)fe feinet g-yffe^iinö dn itccfet aiiff feinem 'I^ccje/ F/Ti^. v. 105. (Sr muß feie* l)a) ®Dtt füiffjcn/i^a^ a^cmi ßlcid) U$ iuCijt itmx 2(u* gCii i>crI5fd)c/ a* Da|)ingegm ea^ iuiji D^r Sttdnrni^/ ©lauknö unb ©t^^nDf^aiTtigfcie In feinem ^er|cn ati^un* t^n möge/ öaf^ er an feinem legfen/ im Stephmm, g^njltim jur recü'ren ® Dfteg febn m6d)(e/ gaR auff Dicfe 2lr( |ae gefctiiif ilc&e menteurDige ©aa^en laffcn in Den Srucf ge*» t)en ^)err M. Chrifb. Scriver, ®oftfcIfCagel / t)a aöe ?Sdmiie aiitf Dem gdDe |ufjrac6. 5ln Uwx SSaume/ f0 t>cv^6nig ATf^/W^e-Ä^ir im ^raum ^cfcfeen/ linö t?0n eimm^. ^ngel abge|)aum ft?i^rbtn/ W man jti lernen/ t^ie ®DtC He artigen ftf)roifltcl)5iiftraffen pfle* ^^ üte ^Ä«me erinnern asS/njie®Oce Curcb ein getingi ä)^i((el bre Sie^fgldiibigen m$Hm Sreu^ fonne emffen/ nac6 &em E^iempel Exod. 15. 'jy, 25, 2)a ®0(( et* «enISßum ^eigefc/oenevtn tJa^ Wutt^i^ü\ltviiiMaratUi/ Da0 '®ftf?er einen fuffen ®«fc{>macf l?efaf)m GrHi* cfet bet 0?eiRnbe ^ie ^a*gf/fo mager ficö Dabei) Der ©unl5* fut^ evinnern/ Daf Diefelbe 15» Sien ^ocfe tiber Die hhWtn 5Berge gangin/ Ge/s. 7. ©ie{;etei' in Der tejft einen Siegen* bogen/ fogeDencfet er an Den ®naDeiil)unD' Den ®Ötenac6 tiv Sm^fluil) mit Den 3}?enf4)en gmadjtt c;?«. -y. 13. 2l«ff Dem JelDe iinD an m IBfefen fd)ßtiet Der ^an* ^»ergmann iDonicn ©ifleln 5 Diefe fu&rett ifcme ju ®emuf^e Denf£&rocEl*^i)en §iucl)/Den(^9ctuber Die2BeIf/ md) Dem gafl unferer erpen Aitern / ergeben laffen / Gen, j. V. 18. Sin 3?eifenDer Ijatgemcintgll* einen ©föbinijdn* teil/ |)!ekp fan ibme 511 ®emm^e gefiif)ree wereen ®D(fe^ SÜImacbt «nD ©egenan facel^, Ucnn Gef^^^iy 10. fpracft «r: 3d>|)affe ni(t)t mtl)V wtbcv Diefen etab/ ba i'c& fibf r Diefen 3«^^'^^" ß^^i^S/ J^^t) ^^^^ WOVHn, J\ny]kidHn Die groffen ^^IMmDer/ lo M^y^/ cmcb fernen ©taHn ^gjpte^ muUU 2ßie aiul; De^ tci)vecfenD£n tmbTitul juMferffgem % m^Uwx BtaUl&i^if Zach. II. Kx'mhii mi Q^laxi^t fiiv tbtm auif Oer (SrDeit/ fo erinnere er ftc& Der {jottifcben ©cblan^en/ Ne ba6 gan^e üRmfcf)Hc()e ®cfc()lc*ee atinocft im 9>araDii:{c in fcbvocfltcöeö UnghUf ^ebracfef/ft^f». g/ UnD lüie niüiianö ol)ne @(|)aDen Dk ©cljiönaen lcic()t itiög aß*» grdifcn; alfo bn'ni^e nucbDie üeril^jec ©ünOc Dm üKcnfct)en in Un^lticf $ mi) Der mu6er|i'^cn Barnun^ ©ira^l e. 21. 2. @ic&et er gefpaffm JP)Olg Hegen/ faltifcme Dabep mi/ mie Der eiDerige ® Di t feft unD lleiff liier ^er ©on^ rt»g^'S*<'f^&<^ife; ©internal ein dMm in Der ®#4tt Ufi^ (er Dem ^fraelttifiten ^oltt«/ Der \M)iS> öufgelefcn / gejlei* ntgee mxuxil IKb. Mof 15. v.M.fiq. äRßn lontiauff tJiefrSeifi: ediere Folianten ^ufammen tragen/ menn Der ^z^- diofm Ifeiffigef nöcf)ftnrKn anmenDen m\u^ er|cyee mir Der fDei/lanD ^^-ocb^Delgebrne JjocS^ ftega!){e «nD ^Drtffgebene hixt ®eorg9^|)iIip^arfD^« fer Fatncim Noriberg, (Dem id) in Dielen |u Danrfen) fpll i|)me 0if£er^ m ^a^)te0/ menn er era^ac&et/ m\ eriVripUcfeef bei^gefaflen/ fo er nlfrfore f ilr^lic^ im ttn(!ern aufge^eic&«ee % ftcl) miDrum|um ©(felaffc f^egebtn/ iitiD De0 Morgcnl i>al (mfgeietdbnefe iDeitleufftigtr anlgearhitef* ^elcfeer studiofm obberüfrrten ^Srinnertinget? üöcIs fomf/unD in Die 4. oDer5'>5at'r folcbe £'xcey/>/Äf{eiff«g tinmret, flucfe Die Mediiata forgfakfg ein|etcl)nel/ Der mt^ ibme einen foWKn Bcl)a^ famUn/ t^en er mit feinem ®i)lDe nod) ^Pcriin/ noc& mit Den ©d}d|cn ^gypti, oDer De^ grof fen äBogel^/ (in Dcjfen ©cfea^e/ mth btrtcbte D10 Jjii. tjoti SDlanDeillt)^/ fic^ tejtnDen 1500. Miiihnm ®J@lDe^) staefe^ 4 i| gclenDl gt^tnH mmfdtHUy unO mirö feinet ^um^ ^u|cn tn fd^ !O0tt bm Memoriai-Setfuf/ «nö &en Tituien mfonöcrf;eit 2(nn nun t>fl^ Volumen Excerpmum W^iXiX^ <^iii fa muß man Damacl) &ei?ac{)t fcyn/ mie jcDen eineragetiDen Singen / Der Titul rccfet «ni) (t'^tcflic^ n)ert»e ^cfe^ee ; niaffm nicbe menfg baran^elcgen.. Senn gldc^mk ein 2l<» IH>(5efer Iejc{)t tmn unD nicbt fo fort dn /^^'^^f// ijaferdgcti tw m^nn er ntt&ednerje^cn^ucCjfen gernffc Ölaitien Det? •%t^nci;-£/^>^/s, furgejeic&nif: (£f3enfal^ Dienen ßuc^ nie* mdnbMe ExterptayiQ nic^t ein Titul, mk\)ix mit bcr A^^- ^mViBerdiifotue/ Denauf'^e^eicbneten ©ad)^ fiir flefc{)r{e* fem mIrDv ©o Dcmtiadl), ein ^^^Z. Studiofm entweDer öit^ ^er S5if)d aöec nug einem /^mö^^ etm«^/ fo \\\x ^nflarunge tine^ §8ibjifc{)en Xi'pm oDcr i\m ^ur ^crme?)run,qe/ %hm\0\Q^U\{ einer icf)re titnli#/ exierpiren gtfonnen, UxiiM \m^: immer ^ur J54n^ fcabcn ein fchedlon Me- moriale, in mU)i^ er fcin^ «^/^ fdr^lid) DorfeerobejeicönC/ «nb balD lln^cr^ief^^/ balD unter jenen Titul txa^u 3(uff triefe l^tifc mcrDen öie ©et'ancfcn unter Dem lefen nic|f jernU* f£f/ nocf) Der lefcr DonDem 5'f'M'%? fold)C Memorial -^^^iiwlni fo im\ 5int)fnclett ^k^1Cn/ ofne -OrDnunge/ ßuff^etn jefdan^ atte^ / a^jji excerfiret mirD/ }ti cr|l gcfei^et; fo &€rnad)mal^ ijon ^em Memorial -Qi-m^ in DU gcinttTe ^^^r^/'/'^vr -fflilcbei' einge tragen mirD. Senn ? «nta'önt)ern Menec Der Memmal-'^ittul ba^u/ Damit Devte fcr D^aum unt) gdt gmfnne/ einen recljf beqtjcnilicfcen y'/'/^^/ niiv^juDcncf^n. fan gefcöebin/ Dn^ Der studiofus,. Der De^ Excerpirens nocf) ntd)C giti3of)iief/ etti^H T/V/^/ feiticm f ir-}^\\^,i eini^edeil^ce/ Dev if)mt r.a(l)ä^'&^n^ ö^^>^ gefd^Ie^ / «OCÖ SW^^^ Maieria {\^\^Mii. %:i\i\)iXiTitul ix i)(rnac& mii^ micDemS^t'ctnneffer ßu^fra^en/üDcrabev edicbe^Iaf* (er Drilber tiii^U(l)e önmiffen^ UnDalfoDaDurc()Da^S5uc& DerDorben mirD ; aud) a^Dl gar Hx Studiofm einen (Scfel cB tem*rr^6Yr//>erftc|)ert / lieber 3'ilngling ! f0tl;anc ^trbeit tiietimnD lettre önfomtne ; fcnDern «in red)f W)meveö ^Ißcrcf/ einen Der M/^/mV;? fcbufiidjenunt) teqinmeti Titul au^^uitnnen. Sa'ofcalben fi>if( büd}tict^# fl3Cni?ig fern/ l>a§ Derjenige/ Da* Dö^ Excerpendt Studium er* greiffen iinD nii|Iic6-e LiJfff/ Cowmunes maclKti antt/ ftc& iit titw Tituln ^ufcf^reibcn unD fluf^ti^ci(l)nen ode "Söge fTeiffig. iibe iinD Deg ^fcllis dK^a^»wti\)\ )sitibai!^Ui Nuik dies^ finelinea. . ®?gen ^i^ Tituli i(I nodbbicfe^mo^I inad)f^iincl)men/ Döf Uv Thul t\id)tan§ ^od)pr«d)rige!i/ fonDern geringen A fd)1ecf)rcn unD jeDa'man' bifanten ®Dr(en ^fifammen gefe^et' fDcrbe 5 Daiiitf Die eingetragene Mat-eria ßlfofcrt fönne JDie* t»«' g^fiinOm merDeHf S^afjcro e^fid)garnic|ie fd^icfcn fuilK/ i tij meta- $6 ^Ott bem Memorial-getf ui/ Sie Tituli nmiT^naud) ni($f Univerfaks oöfv Ge- üerales, fonDCrn fo l>id iimnei: moglicf) rpecialiflimi fti>n/ ^. ^. mirD in ^tbc}/ Kivdm HnßorieH, ^T.glU ^itctJcr^inDcr^eßm ifereSiern gcIefen/mvDtftDtc Matena fo iamnhf Da# Darauf endDcDci; ein Enthymema, E>:empd cDa* ^c&icllicl)e ®lcic(>niffen fönten in Die £xct';'^/>r.S5iid)er ge* fcvacbt wet'bm* @i) ift t^tmiinffrig nacb|uDencfen / iirüc ivej4)eu 2ßii(l>fta;b Alf kahets daenflict) t>er Titui ihmi %iii%iimxUnh mi) ba^ Die Fropoßth ni(()t umverfal^ nod) mrnianö Deutlt Un* ,gereimi tigere t^/ fo jemßni) to Den ^m()ilaD einen foldun ^i/W fi|(e t jvini^e£4euen Die &im. DDerunrei ^cn fSuc6* (lab uon Den SIfetn oDer Sintern iKvireinet cDec fünft hmM mlr^. llnD fehlet Alfo in Dielen Gtntrd-Tttul» vocahulum ®el^erfo{^i/fD fonDetlidi fieziem exprimirt, SBeflJvöMr unD fu|}liclKr iiKi^ MTittil in l>e«i tXe^tO^^; jiim S6ud)rtab.&» gebrctdK nHTDen ; in .Detii.Dte Frepoßth mx TmidXf^ \mitt\ ^Iterw foOr« We^inDerge* f orfaitl feiert» ©od) fan Da- Titul nubf Hnfüglid) in» lainmen/ pemltd) : Äinber f^D^n t)engltern gct^orfam iff^ß* 2)enn in j)en ^//^/«^ mu^ aflemai Daö vocahulum^ R)eld>eö m oDeiY iDie Die Z.ö|/«n ; iinO Oavf md;t m Fradicaf^m\i^,<.g- ©o mi t>m Tituien infonUfb^it &r ml fpr ©cbrjfft flB au* 1^f>^mvUn^WV imU SSii» cbcr bc^eii^cn / f in SRetifcbcn Daö» Sreu^ nnb Die "Srübs fyal crfpni^ltff) fe). Qicft Propoßio oHv Titulm fan ^ar mcl ad titteram C. tHX T. ^ibvaiH mt^m: Smi? (O* Der Xrftbraal) ift Unmtnfim gut. bc^tcbecficfe flucl) mcbi'iim&Un; ^a& ein Tifulusratime materU jutjr^pen §8u(J)ll(Jt'« n Dl ^ Alphabets ft(l) g£fct)ictef ♦ f. ^. Lff'y. 1 9- '2^- n- fitlef : 3(>r folt euc6 nt*t ftjm^en ui Den ^a&rfa^ gern/unD forr*er ni*f toon geicbenDeufcm/ t&r ntcf}f an ifcnen DerunnifjiäcttverDff : ©enti tcö bin Dci- ^€rt* eucir ©Ott* »0?« a^melDc^/ Daf ^'^ i(t xm gUicbe uiel/ ob Dicfc propoßtiom S. ober ^ oDcr H ^^ibtßcbe aH't'^e, ®ldc()e ?8aDätitntffe fcaf mit Dicfci? profoßtion: ?0?an fofl 4ßeinc ®Dtt Heben. ^Oie (lieble «nt^ l'fbcti. llnD frtn Hiii Propoßm m \\X)i\M aSutbltabc» t^ee Alphabeis qebrad)ttDeitcn. ^'ntif «t^er Dem^ucbflab ®. ©Dtf foü man aBeine Heben. ODer \x\ m\ t^mh* (^abinDcr^KtHMicrö -LmiHlicb au|f }old)etDeifc: gkben föß man aßttne®Otf* Öoc^ fan mati K^unS^itm/ Die M*- ^frW Diiip du luieDi'um p jtnDin iinD öuf^ufcbln^en/ Dß^ Fraidic^tum wM an in '^iX propoßtim fe^cn* (I5ehbc mit Da- ^ia^cr|ul)fliclKn vOoitnwn,(ic/ mcrDc Der ^ropgcti* fttge (efer au^ i>Drang€;;oi]cmn Exempeh m\m SKeimingC ©olfc aber öuff aUe« fad/ Dem £;*'ffr/>/''cnDfn Ijurtge* Imqe cfma^ fmfaKen/ mDran etpeiffdic melcbm ^bwh^ Pabm Die fr$pßtion bringen s fb jerreiffe er eben t>ien!^ m 53t)n bm ciaffibus, 1>^) gki^. öcrfelbe eben nidyt fo gmn nnt bcr Mauna in a{« lern übet'u'tiflimmee* Staffen iDcni^ ^ara^ gikgai/ un((i* 2öantt a* nur &en T/V/!^/ unD Die prop@ßtion fo fc^ee / >a§ er wieDa ffnD^n fan. S^nn Vn Eyccerpta nicbt ettiem atiDerit «nö ba^ ffe aflemal in offentUcbm Shit:! gegeben 5 fcnDern nur einem jci>cnS:lbii,mmbcllcßitnD giUa' 9](it|)ricbc ^ufam* ©er lieben 3'u^erii) prüften ^lufemfcliaffenDeunt^inScbriff«» (en fanfftmiubt^e Mam Jerem. Drexellus, bemercftt in feiner Amifodina part. 2. c. 3. Sra;? Clajfes. Dic i. C7^j' y?;^ fe^Ct er Lemmata. ^te 2.^ Adverfaria. ^\\ Dic 3* Wnget er t>ii Hifloriaswi^r^ ExempU. \\\ imx Dicfc Orö* Dun^e an ibm feibfr nid)t \)n'tr>affcn; öocb mn unnoibtrt« ^Bcitfcuffti^fdc \\\ mHitxif fonnen Die Lemmata imD verfaria in mi Ciafem ^iUfßmttien geira^cn tverDm* "^153^1^ Jjemnact) ^ix Tttul mg IXegijler gebracbt morDen/ fo fc|et r^rs iiacb Der Studiofm ^ ( mie in Der S*nD angewendeten ox/ä- y^A^U iw erfei?en) pben am S:nDe Dej^ 5SIat^ in fein ^^w- aCfer t5omeWm|le«nDnDtI)it>enDig(Te abevtfl/ imenn TheohgU Studioß it;re Exceypta linD »ö- fA«^ in get'Diffe c/^g/e-j- brmgen. Senn foIc!)e OrD* jtmnge mu^ moi in ac()t genommen averD(n/üiu afleg ric^)^i,^:| unD gefcfeminDe mteDer ju ftHDen^ Mt iUftlht e{ti2uf gellem if pier'?6\liel flauere un^ flele^r* (ere Ifuce in Der ® elt (tnden/ ^e^^en t»elcl)e tuir gerinfle acbren. @o bebunctet un^ t>ocö/ eö m6ct)te feine fiij^licßcr« Drcnun^c erdacbt iDer^en/ alö tuenn tuir otteg/ fo ftir lefen/ |)ör«nimD inercftDurbi^eg meditiren, unter r>ier cAi/r/ brtn* flin. ©eee dcmnocb der Studiofm unter i>enin^^u(bgefe|* tcn T/VW Oie /. Claßem, und füße im Flamen ®Dtteöun* tir öufdben Enthymemata, löo^ aber ein Enthymerna te^^ unb unter bemjeibigen begriffen mert>e/ fcR nac^fcl^ ^enDeö Caput mettlmjTttger |)an&eln.. //. CUffis foa in ftcfe baken Excmpla, bie Auäitorts in Eccleßa \i\)x moviret jveröen' un^ SffterÄ ta# burd> Der Or^/ör fcinm nOifwerf erretd)en f an* gftjei) ©l'n^ %t fei)» / fcftreibet Z«/*?«« r^»/. 2. r^. 57. fo jur tJoUfornrnrnen ®e(g&eit crforbeit Wirben/ nmXvS^ red)r rftiwn unbiDOl reDrn* ©aö rccftt f&uen Iffjrm fcte Hiftorid, unb iDoIre^en Oie Oratores. Q5on ^ftl Hiftorids baben Die Sllrm afle ®iffenr*affr inflcifl^ linb ipfltlicften ©acftcn genommen f^mSchuppim in Orat.inepto tiieiDef : (gfij iflfein 2t&f ilt)0n rfd)tf*af# fciKrr ©^rcftWHctfdf / |0 b(C Hiftorid niC^f tradiret. 95öti benCIaflibusy unb tu man ßfuffged Zaqt^ in\f)vtn SSflc&crn nm foUe &aben f annen* t;/W. Lathems ^ Cen/u uk 3. 15, (£ö wi«| fiel) aber ein 'PreDi.i^er ffdffia Wten/ öaf er f »en ©aalbftt)cr agire / nnt> m Hißoriam je{)en-unl> me^r* maltt in einem ^^i^jre eqe"bk/ DaDuro) bey i>en 8ui;6rern ein Scfel/ja iDoI^arein^eidt^tcvermectet unbbei>mit gaiut* nen aj?anne ein ®efp5tfe pittvkbtn mv^. Senn bie ^re* fefgfeti/ fcöretbef chryfoßomm mfiflTen alfo elngciicöfet fei;n/ njcftt bag DaDur* ein ®cldcbtei' f rtvecfcr/ fon^ t^ern Die 3:5ra"eti auö Den Siugcnädocf^tttJcrben» Sie ///. cUfftr be^rdff C in fiel) : Comparationes, Si- militudines, Typos> Aliegorias, Tropologias^ Anago- gias, &e. '3öa0 triefe fci;n/ mi fte au^juarbcicen/ unD fvo&er ffeju nehmen? Döijon fcKim f£)I.genOcn7* CapituUxprofeßb, Qxi IF. Clajßs mwiya fiel) Contraria un^anbm^«^ fa/ meBr/ fo ein Orator ex topkü fan / 0\% \ Locum Genem 3 Speciei^ Definitionü , Totim , Fartium > Cenjuga' torum (fc, övt @ei.D. BaltKMelfncrusiflem fon^erlic{)er (icb* JjaberD^g Excerpirens genufen/Drum fe^ct ei* in fctriem fdicüien Tra^tatWXilhtMXMi Brevü Infiru^iodeLacü Communihta y/V^ /«/?i/»^';2i//är,M?fe nad)folgenDe ft)oKer methodus brc^^ h^c efie poten:,utri ad fidem,vel qvamvis aliam virtutem hortari,aut ^ vido dehortari volumtis, colligatur : (i.) Ger« manic^ formulse ioq-^/endi emphadc^e& ad movendiirn accoinmodatse. (2.) Didabibiica efficaciflima. (3.) Di6ia Patrum. (4.) Di<5^:a prophanorum. (5.) Exempla. (6.) Allegorie. (7.) Similitudines. (8.) Mirceiianea per- fvaHönls argumentaj id eft> Eiithymemata. ©itfc ice^an* gcfu&Tte i^I II, Menhra t)e0 @eU Meifnm rfduciren «nÖ bringen mir nic^t unfilglicO in DorgeDaclKe wcr Ciaßh; f)in itnferm ^ke aber jemant^n bieftr Methodus fließt bei&d^Itc() f^yn/ iinD er \>m ®Dft wie fd)arlfn'cn ^erjlanOe begöbcf/ ein« a^cit beiT<^rc ?(r( excerpiren au^^uftnncn/fo moftmn)ir Dem* felben gerne folgen/ wnD ^crficbalicfe fiir \M)m gcjc^icf H*erti Unterricht !&oc{)li Inne4:n^e: Fadllus eft rcprehendere, qvam imitaEi. "^va tibrigen ifl annocl) |u mercfen/ I'ö^ tirann eiise Colum- ma oöerfBlat mit Den eingetragenen ^xc^^/'^»- gcm^ dngc* füttvt / unD fein Övflum t>eö ^larg me{;r t?or|)iinDcn/i(iIeiJ|)» lüol aber Dem studio me^r fürf omt im lefen oDer medUiren, er gerni: unter Den Titui hxh{)Ul fo fan er öufF Dog ao^ ^^Der 40» nacbfoIgenDc kere ^lat eben jolcben Ti/^/ fcferet* hn unD Darunter Die Exterpta, bringen» 2lujf Da^angefilftefe f^Lif aber fün unten üDit oben De^^jat^gefc|et merDenDet? Vagina, DatMuff erDag ilbrige^u fe|en gcDencfet» traget ft(6 au:ö iiKbrmalcn^u/DagDer ß^cfr/ircnDe cin^ucb/foerinfet* ncr Bibliothek bat/oDer aber er fan Deffen/mie offter^ er nur be* ge!;ret/baabl)afft tuerDen ; auci) Die MaterUfy er geDetirfet ein?, jutragen/fcf)rm£tCleuffttg/foifl^ nicbf n6tbig/ umgett^ugei minen/\?on IBorten julSorten afleö einjutiagen : Seu DaDurcö tvikDe Da^ $Bu(& balD DoU merDen/unD im ßbfd)retben cinScM etitl}d)en. SonDnn man fan nur mit 3. oDer 4.®ortett berii^* rm in töeUbtm F^ud)e/ Capiu, §, mhpa^wa Dauon fvdtleuff^ ftget lefen fep. l^oferne man aber einlud) geliehen funDfati ftlc|)e0 nic&t/nacf> brael;ren ^«emal mm Ufmmw öud fcjr fär: QU Materis abav fo man antrifft / it,%x nui|lid& tinö gut/ fo t\)Vit Hx Studiofrs njol/ mann er t)mÄernyna(8 Umt i% ftcft fugen xMim:s> Dem r^ire» aSuc^e^erauöfcbrci- he/ ttn^ fernem ^^fffT^w-Sötte^/ft) mel immer mJfllic^/ ein* Derleiter» ©aß- viLgTai). 2Bcnn&t^en fei)«/ Dag jeni^e/ wag in Dem mi^m 6, Captte angefu&ref / meit leufftiaer wnD ^tuc* lieber attgjMfii^ren ; unD alfo Den rechten mr(tanD n?ol be* feuchten* De Emijy- Ote /. C/^j^;wl>e(reffenD/ fo ,qe^6ren Dahinein Enthy- jsiejÄatihu* nietmta, Sg ijl aber eigentlicb Enthymcma Syüogiimm " Cfypticmßve mutilusttn qva u»a FraMsffkrum deejL UnÖ eineg foUben Sßagifmi geDraudben ftcb oftterö Die Oratorei C/vtUs, Da (te Majorem fropoßüonemy meiere enefüeoer aug Dem ®efetc Der Slatur hfant nic^t beibringen/ nocft <(• tüa urgireny 'vid, Rhetoricam Ariftot. Hb. i. c. 2. i« f. 2m m Der Inteät^us m\)t ciaflcs r(ttjiifraflm. 9j Didfg mit raüomhus tcfricM^ce njtrD / fo mag HxVolmtiti Hiebe bcmcgcf mxun Mcfc^ cb^r jenc^ el)H(n* Oer JD^grr 3SfH^ unfcr bcr^gdicbferJPxy lanD fvar t>i'e felbfldnOige® !)rtf / fr prr bfgre gctt^alttgfW;/ («V »^*en«r i^^^o a^*^^^^ 7. 'Z'» 29. UnD D0rmtnh(ö/ m\\ it mNofl Dm aunmetii'aeti It(t»m Jug fplc&c^ für Slugm 1« (l<ß<ß a füoKeti fuii* Dmit ificlußve ixii^i D j foKe nicOf aftem^erge&unae fetner ©wn&en erlangenA fonDern twig fellg mixm. ^Setter j^^af manfoffe tarmber^tg fci;n. ^arifrn ? ^xxii.movens rath unö thymems folget öarattff/ seilen friede leute ?8arm^er$tgfeiC für unb Den aD?enfct^en erlangeten. 3^ 9, -ve^cul pe{)e(/Dagein e&rifie Der jrteDfertigfeif ftcfe ftBe f^efteiffigen/ «nD ni(()e J^af noc& ® rofi miDer feinen £Re6ef!en (ragen. 1ln& folgee Drauf Diefeg Enthymema: ©mt» (Je ftjer^f fl ®0^^ ff ö Äi'nDcr J>f(fff«* iöer mm ein gewiffcnf^affter €l;nflf i|i/Dcr®Omg2ßore fürtuö^r WU/Dergtebetnicbtaöemf folc&em Enthymemaü SgeyföK; fonDern MU e^aucfe fwrfeis iie b5cl)(Ie gnuDe Derne nacO^ufommen. S6evm/l»f^ ^. 'i'. I. - 5. füf)ret Der Jg)(Jtr ^^Jfu^ an ein geDoppelfeg thymema. Die guborer jiir 9&u(Te ttmegen. S'neiveDer/ fpvi(&c (Jr/ ffe fDÜrDen ümgebracbt/ mie Die ®altleer \>m Herode } oDer fotten füie Die 18. ieuee/fown'i^burminQi* lol>a erfcblagen/ fi^roctiicb derben, ©n bemeglicbr^ Enthy. mema jiebe^ Die {)iftlilcl}e '2?ei§bett an/ Luc. 14. 1;. 14. De« SU? Iii arme« f4 Sa^ f ilrrtf mlf* in (bl*e Strmen gum iu t^mmmtfbi^ guten %a^tn mt^ ftMtcöen tvetl e0 (^Dtt mic^er mctDc mrgeltcn iv. ttx 2!uffcrjlc|)urö« feil sU metDeti/fc^et beinii 21. 1;, 34. 55. ein idyhwi^ E^ ^thymema. QiX Mpoßel DiC Ocm ®emut^eiiad)/ bt^ in Den drittln ^)iuntKl encjuctct/ gebrauchet fid) infetnm Mpißdn na<)Dencflic6er Enthymematum. Ksm. 13. -p. i. 1>£V* tna(;net er Die JXouier ifercr Dbrtgteit untrrtfcßn \vi ilnö ift i)iefeg fein Enthymema : ®c{J ffftic Dbrigfett Enthymema iöetl Die UngeborfanK« ilba' fic^ ein Ut* i^iil ctnpfaben merben. Dö^ 7,, Enthymema s meil t)ie®<* J)0rramen£ob Don l>er Obrigfeic Dieferangen baben tüur^ett» 3^n Der i. Cor, 6. marnet ä?. Faulm für Der J£)urere9 nnö liebet ati etliche Enthymemata v. 15. Daf Der ®?enfd)en(et'» fecr €bri(li ®lieDer |ei;n. ^. 19. Dag Der 4fib ^ine^ €btifl(ti m Xm^X De^ ®ei(le^ fei;, ©er 0. ®cifl aber fei) eiii ® eif^ Der Kmfcbbeit t^nD iXcimgf cit / iinD fftel^c Don Denen / tveld^e Der Un,^ud)f fid) ergeben. ©kicötDteein^^^^^«'«- jfÄ/^Ä!? UnD €atif€ Advoctttm in feinen ©d^OlUnD BroAuBen^ füwol ex Codice aiö Digeßü feine SKetnunge mit Xe^i^ft» ttiiilJ beb^Jubten; ein Medkm feinen Patienten fräffttg« 2k* |«nei) lö^iftel gebrauchen: 211^ mng aucö ein ^üeDtger in Den MoraBbm fdne Enthymemata anfnbren, ® orpi Dam ^fcUd) ernplicC) yetniabnet Da^ Corpus DoSkrinx Julmnii« iLöfö ^(f B<^pifmof, m. 30. Die 'ii^orte lauten an (icl) aifo: Clafles cittjiifragm^ 95 ßaife au0 r^^I(ftem ©runb Damabmt mogin meroen^ Unrer Ditfe C/afDtt Enthymematum fotin^n gcf>rac6i ft^crocn ailr Dicfla Bibllca unD Sententice. löie tWälCfCbm» Diela Patrum 5 un& Jfufl^v Dil wenigen ^'»tresy fo in &eti 500. ^o^m i nad) unfei'^ SdißmßtlKrg Geburt gtUNt 7 Al^Da j^tiD Die §Büc6cr: Dionyfij, Areopagit^> Ignatl]-,, Iren-cei. TeraiHiani, Cypriani, Ladhntij, Atlianalij, Ba- filij, Hiiarij, Arabrorij, Hieronymi, J. Cliryfoftoim, Au-- guftini, Cyriili , Theodorcti utJD mtiX% mi\)t, '^kfn fan mint bcogcfü^ct tDevDin p kfcn Bernhardi Ahham Clarevalenßs^ Haymoms Halberftad. Bpißopifcyipta^ ^ c„ Sin 5/W/ö/i5^at?Ct/i)(ffcn 'Judicium m^vX^Honfirmutumy tnuf in lefiina Da 25atcv ©c^vifftcn fc^r befeutfam gcfecn*. ©annanbico erf^ürtflicft i p Dür|)crß i|)me btf^vnt ju macbtnr Fdtrokgium Johan. GerhardiyWii mi) D. Georgij CalixH A4par£ttum 'TkeoUg. de Dd. Eceleßa ^. i2^hß^f' '^^^ S0 mr#n aUv foici)£ ^/V"?^ Fatmm mt naff /^f«/^- «2/V»i. in grolTin Gemeinen Dcv ©idt^te aber /^i^rf^,, unD: auf S^rffern"gar nicftf 0t> unD Coiloqvm tAenßalihm \\\X\V^^XX^^iK\ ; mcilCfl ttf ©ilf äJtann Pici. cOitigC^ firvore mimi C< ;^/V//^ 5)5 förnemltc5 {n falc^e roico ^efcbvicbcn» ©a^cro Die DifiuSat. ^heolog, Gtjfenff/ ^om, 5. cä». 22. ^!cf{ Rej^uUm fc^en : Fa<5la heroica & Opera, qvac funt tJ^i^ ViU«ff inirnitadoncm trahihaud de- bcnc "aßdcbeö Denn @. c?f ;7fy: f« Ud tDtDcn'atb. iJ]t*t6/t»idtn nr4^crn wcbr gewatbet ©Oft tjcridfiit W ©einen njcfef* Unter folgen ^itui tofff fn ©Off unb Dem t)erfrauf/bern?frb nimmci: g@*anben : ©enn tver ouff biefen gelfen bauf / xu m Diefc Gelänge t)abcn hm tsm gemeinen ^Mmtl alJ^ l»el(ö< Uberman befanC (inb/gt'o1Ten91ad)Dtuct: UnDfcflcn «a* fSefc^affenfecif mmaferien cjftcvöniiff öoi*ffern^r# condone angefuf^re( fDcrDen^ guDteftr crftenC/tf^ maq ntanaucfe bringen bte Diöa 5oc6})ernünfF(iga ßele&ffer J£)epben/ al^ nemlicft: Ho- meri, Ifbcratis, Plucarchi, Dcmofthenis, Cornelij Ncpo- cis, 6cc. @ie mülfen aber j>on einem vn bvmmttt>k'§am/ unh Megelfcti 5iUlpi1ngen ffir 3ßme/ m^^ä^. ^. i. -y. 6. ®Dtt fan bald alfo ibmig n)er&in/ßlö gndDtgSr i(f ; unD fein Sorn über ^ic &ottlofm bat tcin Slufboren/ Abreibet ©iracl) c 5. "z^. 7. «©icfc^ bejcu.i^maiid} ml Exempel ©cbriift/ im Dt'r gmcWe (S30ü Dm ©unDü'n im^ lange ^ugtfcbeti; ahr l)a'tißcl}mol^ fcbrocllid) noc^ in Dev ®clt geftraffet, Sie liufeDercr|]en^eU|)atfeniao»^att; röum ^uc ^uffii aber euDltcb nmjleti fte unucniiu(|)cf mUt ©ünDfiiuf|) mufornmen/G'^'^^. y^-y. 21. juSoDom Iei?fen lange 3eie ftd)er; at)ev cnDlid) fftiD fte vom ^)itt(mel Owrd; einen ©c^mcffelCXegen wiilgui Gen, 19. o». 21. 0^ SScpm pt SSa»ffirnemMinforc^e Nullte fiint Hominum adverfus Deos Vires. Qic fc^ tli 0(6* cff(eriiialm fo teü unt) (öi'tcl)t |)flnDeIn / Daf fic ®Ott Dem 2t«mdc6ägen miD0 HiftoriasEc- clefiafticas, Auguftas {Dicmtur iliAy qvx Imperator um ac Ca/arum-, tum gentilium tum Chrißianorum vitas ^ res geßas recenfent.) Prophanas. ü^a^ Dicfe ftUn UiiD mi^ a>ek()m Autorlhm folc()eju toüigirm, Da))on mtrD m tißc^* foIgenDemg. ^(x^.num. 9. meitleufftig ^^e^nnDdf. . ;öer IIL Ordo begreifff in tu() Echnicas Hiftorlas, Df( ®efc()trf)fe D£r\OeyDen unD Ungläubigen; mmlic^Dcrper* [\mt\ %\\x^mi Mexicami ?lmcricaner/ ^iiDiÄner/ ^binefer «nD uieler anDern \m\)i\ örö mögen aud) Dtcfaii Om«i bei;* gefiigee merDtn Der je^gen &vtdnx\f SJln^cmitivi XqvuyiM ^ilDmpvC. H}ßorien. -)Süm nun föbltcfie Sitten/ gebrau* unD (»geni^|)öjfte ^t;aeen mn DorgemeKcn; gefcj^rteben ivev* 99 t>mnf Dieltlben ade Vmiti fü^licö «nur f ic Rui^nc Oer tiifcf)en Hiflorien ^ihxai^i tvcrDen. fSü; Dlcfem Otiten imD Ickten Or^/«/ jj! noc& Mefeö ml "ten/ er ^reMger entmeber«>2w«r^/i^/^fein ^Borbringen mit «n* ticrn mDlbefmiteniDingen Dergleicl)ee/ ®enns5erJ5^rr 6I;ri(]u^ mit Moß^fofuat David , mx Salomo^ (f c. ))iv* ^Mm mirD. UnD fan je Jim3^i^«n/0a fi*g fc&icfef/ tie CompAratio in etitcbe />jr/a0 ^xtU^c^mtl fo ra tn (Sbnftlicber Sirc{)cn ittu^ iKrforgcf fverben/' I. Or. g. v. 9. Item Exod. 54. v. 2p. |lct)£e/ Dag Moßs 2(ngcftci)te gdeticlxec/ unD ev eine 'üidii tom ennitDenKmDern^Jfraelrebentponen/ubsrDag J^aupe jjiingcn tllliiTcnf (Solc^CÖ adpUciret wmSt, Vaulusz.Cor, 3. '^i 7- 13. 14- «uff .^lav^eit 2n(eö '5^e(lauunteö unb ^je S5IfnD{)eif Der ^üDcn/Dnf fie Die Jj). ©c(n'ifftnic()t n)oii>er* «lata f^^^gji^ (2.0 ©0 tft AlIegoriaIIiata.meIc()cHe^. Scbriffe iiij)e anwetj^^/ fonDan Don Oen %\xütgixn J^> ©c()rif>r er* Dacbf unD au0.i:iefonnen iDirD. 'L'/W. Sah Giaffius in PhiloL Sacr^ UL 2, part. u tr, i.fiB. 3. art. 2. UnDfokl)er --^i!^^- ;^(?;7>>« fan ein txitx\ nuff Daö tt?ar&afffe Sfrcbt/ öÜc iSienfcfeen rrleucfjter/Dieln t)lere2BfIffommen/?^'Ä, I. V, 9. unD t|l ei^endicl) yiä^goria, wenn ein ^ent oDer Qdi\m)U auff Den JDgrrn Q.m\\m oDer DefTenKircfeeunD ^^^f^T j^re ÄlieDmaiTm adpUdret mirD* ^^^/^ aber muffen ja mDl,^ufeben/ Damit (i.) WM- kgorien gc!cl)icfltcf) unD Dem ©löuben abnlicl) fei;n/ unD ei* comparat» gentiicl) auff Den J^ffrrn 6bri(]um / Der Da i|l Der Kern unD i- örnD^wccf Der ganzen f^. ©cbrjfff/ Deffen 3(mc/15?okb^«(en «nD Oteid)/ sx>m aucb Deffcn Icibeg gei(lIicJ)e ®iieDmafF^n/Di« £Rcd)f^ldubf,qcn/unD Diefelbe an.qe^orer/ ,^teRn. J^ieber geKH'et Die ® arnunge D. Gerhardi in Jßg. L, ^eol. Lou 7. de Ferfona Chrifli, p. 321, Cavendum ne in Alle- goriis tradlandis contra fidei Anologiam qvidproferaai]: 9] Iii ^ iic a<: infirmisfcandalum , Adverfariis ridendi Materia exhi- rbeatur, &c ^iv^(i^*^ta0 (Jf^rifiue^ för wn0 !♦ (3O ©t? tiiug eine Megma f ur|/ afccv t oe[) Dct^är^b* M) im^ihui)i met•^cn» Öenn fo fdHge Mincfel ift/ utiD un* Mverfarios ebcu tliC^t lan conrnmire-fis fo ftnO :(te Doc^ nu|licfe/iDenn fü auff DcrSanfeel angeWvet mcrDm^ .5>itri^on #teibct Glaffius PhUcl/acra Ith. i.f, i. /r. t^ feM^ l. (tri, 3. Ulis utamur,non ,m Adverfariis Verka- iis convincendis, fed inPppölo de ßiggeftu erudlendo, ' feu in Concionibus , in qvibus decenter ac moderate ,adhibit£e, deiedant, ,excitant,Taedium auferUAt. linde etiam Exardiis maxime converiiunt. Ufi/ moljfr Dtefcih jti «aend^? Keimen/ al0 mii^ er aiiif nacbfoIgen^eM^«^/:^ a^al^cfecla* chriftum 9>erfonm/ Da mir mifFen/ Da^ fic g&mjli 5^)tbiföev gerne* f^n/ ßl0 : mm 1 ^mi mn } %hx(^mi ^faac / 3:acob / S'ofe^I)/ Jofua/ Bimfon/ ©at)it>/ ^ev^W«/ ^v^. \)on 2(ä» i6ra|am mriOi( Die @cf;nfft / oap cv aii^ feimm abgoc* ■ rn rfiiwii iiHitiiiiii-mfi Cfafles dnpmim^ rof (IM)i:iT '®accrl(int>e gangen m^ &Otm^StUUf<^^»' i^^^ 5üf0 tniifRn öu4) ade d^ubi^nUgt Meie ^$?eU vm (i\U& m§ i|nen Darinnen lieb i(l i. Jok 2. 'v. 15. jjet^affen/ m\ ganzen Krte^e^eer ilm hk &taH Jak^o : ©er J^Srr l^vffu^ g4^2f mit t)eme(;rift^nH«ffI"n DcrlXecfetglö«* Eigen in groffer 2tngP limfeer Den jiingflen "«Jag,: So^ tJii^ ^3!?e6anN JOtmniefö tmö Der &Den fDtrO liber einen Jjaufen faden/ 1»^. tu 31. unO alfo mit gretit^en t)ie> etaDt ®D(te^/ i^a gmii^e Die Su«^ ftyn tDirD / tvfdgm Iii ®etrDen Die Mfgßp^ie^'^it^ttiommm m Den J^e^ ».ä Paair foifc^en^ ^f)af en furft:effltct)et?^perfpnen ?lUe0 Xeilamente^ / Hwoids*. unD DonD^nenÖingen jb (M) vormals angetragen !;ab^n ®0(f i>er(ut&te ein^mal^ afBra^am/ Da^ er feinen einigen lieben- @ot)n ^faac folte opffern unD felljien il>me JjanD an*^ legen, öa nun ^Itofram folcßcö miUlg ef)ir?n mltti ^lon*^ gete er i)on®Dcf groffi ®naDe unD einen fcerrli<()eniSegenf Gf», 22. i;.. CÖIeicljer ge}Mt miniytt Der^aerH(()ile no# tnanc&en ghriiien in Der ©eltrunD j^tUet ficßalö weite ^ri^^^^^^ HK Da0 2{ilerlieb|le ent|teben 5 J\l aber ein(5f)rijle Dabeirgt«^ Dulfig unD ergtebet ficb in Den feiß^n ®Dtte^/ fo gefdflt e^^ ibine mol ' unt) erfolget DröufFgroffe &mw i. O?/. 10. -ö. 15.- 3ofep& marD yon leinen ^riloern um eflic&e Silbalinge: Dia Midiamtem mtm^tl Gen. ^7. W^o \^ miif X)^ €&ri|]»g !Mircb feinen Jünger Den JuDam ^^IcfeariDf& Den Ju^ Denverfaufft unDna^i^rem ®i(ien #ergebem ®g fonnen^ au* au^ Dm ®efcbi(l)ten Danielis, Eff her >^ Judith f#5ne z^/^^^mV»' verfertiget jvaDcn*. 104 2Ba^ ffirtiemlf* in fol^e 3. i Benefi- gy^j^ ///. \Qm m \)mM)in %^tUWini fo ® Dtf tTopaHo »^^^ 3;iVacIi(tfc()en ^okt^ erliefen/ ßl^ ^a ftnt): exhibicis. ®ie ®.D -^^ f 3fraelitifct)c 93clcf aug Hx ^g^püfdm B'Hn^MxUit Mofetl tsuvcl} Dtegeuerldale bef(t)i1^a«nC) Cc^ ff^at^Cc^ i&tien geleucfetee ; mit bem SRnnna ganzer 40. ^a^r mi'forget 5 mitjer Die %mMiUv/ ©yrer »nD anbcvc §cint>e mc|)r t^mn i?erlktcn ic. e.^. SRan liefet/ Da^ ® Ott Der 2inmd(t)%i5ie KinNr ^fracl «ni^rle^ef mit al* len Den ^l)rigen Duvcb tci^xtt\)t^Mvgt\)(t\ laffin ; ihn ^mU aUvt>k Sg]ipner miißen.ane darinnen untergeben unDerfduf* fcn : Sie ilkenfcfem $aben öitcl) in Deu ebri|l!id)en Kirc{)m i)iel Seint>e unD fDibemerti^e ; aber ©Dtt führet fu Durcö öa^ rot^e SJluviM^ ifi/iiQmt tl;nen Daö rof|)e 53ert)ienll «ttb Slut e^rijli ,^a/ n^enn fie e^ ntic mit mal?i'em ® lauben crgveiffen. 3l^re geintseabet' müfTen inöcn graufamen 3ovn* flutben ®Otfe^ mtiv^iUn/m^ ein (?ni)e nehmen mit fcbrc* cten/ Pf 73. Z/^'« .* 2tlg i>or^citen 5; ^oniße Der 9{mmo* tiiter [tc^ l^atten i)erfamlet tuiber Die ©faDt ®ibeon jlreiten , Darum Dߧ fte etnen S5uni) mit Den .^inDern gemacbet. Sa fam il;nen ^i^f«^» ^M^^ UnD fiebe Die ©onne am J2)tmmel (iiinD ftiftc einen mW "Xagf hl^ ffcft Die KttiDic 3frael an i{;rm geinDen rdc()en fontem ®Df( lie^ amh einen grollen JS)a^el auff Die geinDe faflen/ Dafi^rej? Xfiil taufenDparben/^ofuci f. 10. 7^. n.ßq^, 2ilfoaucfeft3CiT ftcf) jemanD mit &Ott t)erfo|)nen/unD einen ?SunD mit 3^ memacl>en miüf fo ^erDrenj^ eg Den jvonig Der Stolgen Den ©atan/ unD reiget miDer i{;n Die ISelt/unDDag f\am boöi* fc6e O^ix, 2lt?er Jofim/ Der ein 5DorbilD Deö .Oö:rrn &mi Der vOergoa ^eg lebend fomt feinen ®ldubi^en ^)iilffe> €ir tvirt) fi&cs: i&ncn regnen laflen/ Jöliö/geuerunö Claffes tiniiitvaqm* 105 bm/p\alm n. 7. UnD mtiu^u \H) Dcr^grr^Sfu^ ©ötine Der ®tvul)üf^Uii mi)t chitti^ Ucft^ aüiß tvfnU ' Ut, mü t)i(S) nid)t laffm/ U$ M$ id) t^m a0e^ was W gmM &a&e / Gm. 28. v, 15. fcigen ßifMnn'aU im t>m ©urcfegan^e bc^ rotten SÄat^/ g^n/^on t>evmunt>ctM;rm©pciT^t^c^ S)?aiinß/fo einem jegs liitern md) feinem ©d)macfaHii/i'^/>. 16. 1^.20. cfccg. Bxod. 14, «i;. 22»y?^. {]ei>e(/ Inc KinDei' ^frael nicfec f on* tun Den ^anDen il)rer gefnDe entgcfjen/ mofcrnc fie nlcl)( mercit ^urcly^ r0tf)e 9J?cer gangen :c. gten aif^ tm im 3Jlm\^t Dem IjollifcCjen geiiiDe curlauSfeti ; eg ia)i=anti/Da|}crDijrcf)D!t 43. ^aiiffe/ ß!d Die röt!)e gitif^ Mitcf) Öbrifii fSluf gefarkC / hem,Exod:is,^.zi, 91acl) Draic Die JfrßcWcti au^ e\qi)pteri pgetiimD in Hc'-löufter» &m famen/ ,^ogen fte 3. *]?ai^e umiietve!)^ ile IBafferfunDcn* llnD fte&e Mö_y%/mu({e fluff ® Orceö 35efi|)l einen ^aum tilg Kaffcr t{)uen/ Da mar!)' i% Mi : ?lifü fcfcnDcC mancher mItSamD $>f. 42.. nacl) ffiaf* fer. SilJer menn er gleid) in Der S(f)riffc f;crtiic{)en "Srojl öntrifft/fD fdieinec ev il)me bit(cr/fDie %^iX\vMi)i Ihren, ?. -z^. iß^ ®Dfernenun Der SfevijleDßlinein fandet in n^abrem ®raiiBen Den ?Sflum De^ LtUn^i nemlic^ Da^ t|)eure ^25er* Dienfl ^hx\^\i fo mirD Ibm aftcg ÜeHid) miD fuffe/ Oilerldmlein/ Die ©cbaubrot^/ Der gülöene ieuc^rer/ Der ^««"^ ^c. Öiocf 2(wonif miCDen giilDenen®!oclff In/ Die ?8unDe0!aDe/ * VJir to6 2Ba^ ffimetti«<6 in fo!*e tcj)i(H(()< Ceremoma/ifdbt ®cfc^ fan JU -^%mf(bev Slu^lc* mit bitteren ©^lfmn ^iraeiiter Die ^«rorönete rotjje Kul; opifertett/ fcmuO^l^^t lOo^cjnrieper wn Der Stfcfeen ein ©prengmaffer uiacfeen/ unD D^mtt Die ÄinDer J^ml befprengen/unD fitölfo reinigen \>m jf^ren ©linDtn/ i^. 2, fiqq. 9tl{b reiniget awc6 Da0 !bluti^t|)e ^erDi^nfl 6&riflt Die SWenfcßen \>tx\ iftren ©unDen# ®ie |tc6i'iefer^%ör/>«gebrauc6et FW;w £^.p. 13. 14. ©öDer Dibfen unb t)er Socf e !©hif tinöDie Stfcbc üott ^ct Jtub b^lprengff (jeiligrt D{e unreimn ui Der Ictb^ Heben a?ffnif|f elf : ffijc vielmehr tt)ijpi) r^aö JBIui fförf^ fiV Der felbfl o&ne aüm 3Banl>el durcö Den J£>* @el j! ® 0f re geopff ert &öt / unfere ® etvifiSn rclnj^ gen ti5on Den t^t)ten ©errfen / ju Dienen Dem leben* Digen ©Dtt>. Ittmi Qk ^^SunDeölaDe Ntte jmeene c^f rÄ^/V, fDeIcbe DieXaDe®DctunD Die menfc6lic{)e ^aim\ ®eltbe U\)U nunim^r mit Der. ^I^erfen. ef)ri(lt »crfmipffet- finD / Döf feine Siatur o^ne Die anDer i(!/ re* dExvrfiä-. F/i Slu^ weltnunD nianeCeriii) Oflfen!)ii|)riingm unD phulul^ (SJ(tft<*tem/ fo Die ?>rop^eten Eg^echhl, Damel unD anDere gc* ; SJitaMd) au0 Den gottliebcn ^rmimcn/ al« : ^f^pb^/ P^momß/ 3acof?0/ Deffcn im Xmm frf)öuenD<^ittimel6* hiuv/ ^ibncmtiavßl tc^ ®ir Icfen 3» 2. yff. - &Ott m J^Srr Maß iv\(f}\mn in tinm feurigen §Su* fc^e ; t»a ?r aUv Itn^u ge|)£n molee/ unb Den 5Sefc|)I (S5 D«e§ önbonn/rieif tbmc (S50ft auöDcmSeur: Ziitt trl(&f ber* 8u/icuc5 jutjor Deine @*iic au0 t)on Demen Sfiffen/ ^ftiH m Ort/ Da Du auf fte&efi i|l ein &e«ig SanD; Sllfo aii(6/ mm mi ®Dc£ Der ^)Scr raffet Dere&riil* He&en Kirct)^^a-famlunäe/ feine SSefe^k anjuf>oren/ fo muffen ißir Die ©Cime unfere0^)er^eng afc!eaen/ Daö tfl/DtmutfeigunD m ft'alH'it SSu^f.^rf igfeif feinen Crerten : Senn ©Df f rfl e(tl i^erje^renD Steuer/ Dmt. 4. 1^. 14. a^^ä. i. v. 6, fiqq, (f c. .hem : \?or]eit£n Dsr^orntgc ®Dtt Die .^inDcr ^iraclmc*» gm SaiMt»^ Ul?n'mu(&mit^ertikn§(lraffce/erft()uneSayiö Der €na^i ^^^^ ,OSrrn/ Setutib jmifcöen Gimmel unD Der ^x* Den mit mm Sleffen ©c^merie ilbei; 3'erufoUm töIfenD/ 1. chroit.ii.v.i6. 2(lfo reitet jiocf) tmce^uXage®Ote fem §orn^@d[)mert lihr ein ianD unb ©taDt/ a^enn e^ ft(t)i>er« funDigec/ P/T 7. 1/. 13. h- Z^^»?-* <^^'«»4i- 18-19^20.21. ^i\)iH D»if Der Konig f>barat5 im ^^raume gefefien 7* fette ^^ü6e aurDem 'JSaffer (Zeigen/ unDDarna* i^nenna(l)f0lgenD 7» magere unD betlid)e Kil&e» Siefc magere fraffen Die 7. f(^5m fetten ^Sii&e aüff^ man fcnic aber Doift nicfet mercCen/ D4g Die Mageren feift worDen: 2l!fo qe|)ef Den ®&fflDfen/ (^b Die gleich mel berrltcf^e gri)ffe ®wtcr ein^(()arren/unDfeic6 n^a-Dcn Durcfc mancherlei; Ungerec|)ttgfeit/ unD §»e§|)ett / ff t)ilfftlil,)nett Dorf) flid)t: ©etin ebe n'e ftc()0 ^)ermuf^en/ ver* fc^?tDin&e(ö unter if)rcn ^dnDen/ ^c, jP/ 17. i6> fen 17. m Söaö ßmmli^ in folcfje nianufadis ©ctcfm/fo vou ^J^difc^en ^)anbe berciuf im Siken tiv ^nltim Uix^üvi Der '^{)unn ^abel/Dag f o Wid)e Jjciuf? Sa/omofiüy m^ b#n 'Scttipcl/ Dct* fcl)6ne Omas unt) CXocf DC^ jDo^etipneilet'^. Summa flflcö mag l>on Bezaieel lu Da* gorlen Dienen/ ^. g* ?ln Der /^/f^f';^ mar eine '^lüetv a^et? tiicöt Daf)inetn ^icng/ Der muile in Der ©linDffutl? unifomwieti/ Cen, 6. i;. £)er vOCrr ^Sfu^ i|l Die einige '(v crleu£()te(^um mi^tn Ubtnf Efa. 24- i. ^/w- yo^ mar mNaßr, (fc, 2(Ifo ßucb S&iiRu^ ein \>alobcct'® D(* (e^ Z./^c, 1.1'. 32. Samuel ^ii\\tt fo vidal^: ©dn9]a« mt \{i (S3DCt5 iino ijl ein ^crbilD t^e^ |^irnlifd)m ©aferö/ bev Den lieben Qmi^ feinen @o!)n 6f}nilum mit Um g^^^uDenoel ^tWktf P/T 45. A^^#^. 2. @oI* c!)e ^eiilitcbe ^ii^Deudin^e Der 5ßot'ter/ fef)i' uielDev @CU M. SSfmfl'ng inhinerario S. Scrijitur^iSi'^mW^ fol* Cl)t thmtXi excerpiret im^itif ÖUfge^CicljnCf. -Üurd)^vranlaiTiingafterIei;6reafurenunbna^ür* 9.Abinfit4 liebet' Sin^e/^ man Iiefcr i>on bem £6tt?en/ baf tvenn fie crTaturtm Me jungen gibdnrai/fo foßen Ne jimges liegen/ al^cb fie f£)D^ lücren, menn al)er Die a/fcn 45men ^arcf über il^nen anfan* waiuraiium ^11 hxMml fo mirD DaD«rc& !)ei; if;nenba^£eK^n nn'eberer* /f/>öi:,5, 5, finrb Dcrmalein^ an jenem gvoffenSet'iclit^ Xnge mxi jdnei' 'Mc^iWimmi anM)rei;en alle Die in: ben (53rdbern fsiib/unb fieatifemeifm/yö^. 5. i'. is-fiqq- ^(^^f Domm, L Advent, m?rD ^iwvMii Daf; Die "junger m ^(fiTn ti>rc bleibet' Dem Me(ßen/ Dem tam/öev ^perlen/eitiem äräuci^am/K. licfec Sircöc uub t^re ®lie&ma(Tcn : Sen Adamen/ eDprif m '^m^Ww m Sögeln Oer 4ufff/ ocn Seemen tieö Jgüivn* gtnfusMy» Äinewt 6elefenem T^^^/. jji rwiffettb/ fwie hv fticu's eft° ^tf/«/'^ Mjißim oDa sßrituM Di!ei;eri£\j fei;,: (i.) Allego- ß^ff OSn'ii g&rlftum iinD Defen Kir(ben.^4?//c/>fif iiD£i> &en. (^0 Tropologkus, fotite ^ffiom Ä^^ ^ giSs!" ©griffe gqopen merDen auff DU ^cDetitKn^e giuet* Sif^ t« fan manlerne&nten i^on Der KlciDun^e unD Sferat^ ij^eg Jöo^envrieileria ton "leSaminf eilunD^^*^^ äugenDen unD ©iteen eine^ gemuen iclu'er^ 6()riftlt« mu xm fcf)oner @eiDe ; ©onDern 0 eni^iJu^Dte i^.^err^ 4iif>en ©Ceine/ All D^l iierf;tünD m Q^ccfetöiiff feiner ?Sru|l 5 Clafles rilliuttaaem m poU mwfautb ein ')>m'^t^eri)oii auffen ntcbt flßiim einen «ti* tai>di*ettßufm®anDU fil&rcn: @cn^c^lcr nmfan^aüv git>md(vif Sir, 3^.v.j,w^ t^mm^n^MÖiQttml* Item: ^ix ^t^ix^f\t^ix Wi^ m^m fdü^en 9^Mi^ gfitoene ®(6icfle fönten/ Daß je^erman/ mmn eifeimd ?lmteö pfl^git/ gwe^ wn> if)me^^re m^ m feinen ^reDigten (53efflßen trage/ k»> Sxtf/f. 25. ^. 1$. fDitD gilefea/ i^a^ Afö/^igcec&tfcftlWU^«^^ (Jen oDer ieft&n^pffe \>«tt feimni ® J>l0e ma(()en ni üffen^. Sis^ ' \itadpliciret Antonius d^G\?€\i^ara 2. Der guiDenen> ©enDf^reib'en f. 21. auff Die S^iebttr ml Fr^iafm^^a^^ gegen t^re Unm^^m mU p (Brenge foiten. Unö^^ me maa ei« liecl>t/ Daß e^ fcbdnlict» l^retine/ offte abplcri^ tm^\ 2lifo foß itran (t* nacft Der SunD« balD biteDrem. iieffeef(^re - m#e t^on tatiterm &ü\^i im : 5ilfo foö-^ fluc^ einlXicl)ier uflD gan| fretn/ gan^ gerecfet^/nnl^/ gan^i^i'{)afff UflD:befc&eiDenfei>R.> (£?\)^rglei£&ttmcitesDem t eudxev Die ^tti iiec^e Die Sü-nDerv Die ^ irnUinvi oemJXic&f er/ Dem Di^ ©lifiDe/ M ^tne Ahagoga öber ifl f i^^fEva unfern 3w^ ^ttie @toe in Dir !K3eU gebrailytffM) il^D^^a^^^ tnsnDer^ fc^onen önmiit|)tä^n^ ^^arafili^gefeia/ m^Ufm^m%m tefewff^ m ^ SBa^ fumemM) in fold&e iebcn^ m'lu\l\ß ^tmadytt: 9üfo |)acfein^eg£n He ^liiigfvau Maria Die &nm burcl) Me ©ebmt tl;rc0 ©o^nldn^ getti* get unD un^ aUe fanuiicö I)inft)iet)rum in Da0 |)h!tli)c!)e pa^^ fC0 E^empel fü^lic^^cr Clafjem Ccntrariorum gch'aci)^ J/f;??: Ahafverus tim^t^ee aflen femcH S»tfm iinb Än(c()tcn ein pvacf)rig a)?afel i§o. ;öa mx ato I;erc* licC) anjufe{)en/^u lefen tiac^ t^^r lange im Eflher.c 1. 1;.. 3.y?^^. Siifo mirb öucl) hix grofTc Sontg £)imRie®Ieic()m(Te ni(l)f pucfe^unbldiler* flöff ti.q feon : SOenn £> ie eDigen/ fd)reiht chryfaßomus, mx «"i» oberwelinee; in Öf)vi(lli(öev ©cmeine nicbf öel)altcn werDen/ ^ag ein ®eldc()(er be^ DenSu|)6m'n crmcrfet/ foncern Daß i^nen Die 'Xbfdnen wclme^r m Den Stufen a^jtvungen tt)er^ Den. 2)onnalö W einer auff Der 6(in|el Daö "löorc ®Dt» U% DerSüfftäfüf De545ü^.eliDöiTcr^ i>ev5ltd)em ©n anDer/ tüte mir m\) in fnfc()em 2lnDencfen ift / fagCe ; ©er »OSri? 6f)ri(luö n)£re nul Der ^üDen ibren »OdnDen aefcfclupffert/ wie ein gaunfoniölein* Üntveit Jena preDigte ein nnge^enDec Studtofm aiiff einem .©orife Domhka Invocavit unDfagfe : 23er cieuffel gieng ^on Dem .0®vrn gf)ri|1o/ mie ein naffe^ »Oabn> Siefe unD DergUid)en ©leicfcmffe ycr|)i«Dern aUc S(nDac^t/unDittad)en bei; mdnniglid)en ein ®eldd)ter. man Dotf) bey fold)em f)Dd)n)ic6tigen IBerile/ unfere eiDige ©eligfeit betreffcnD / unD ein jeDer Don einem jcglicfcen un^ nü|e« ®crfe/Da^ er fn Der ®e!e gcreDet ^at/ muß re(|)en« fdjflfft gebend nod) ein ®efpö(fe treiben fett* . 3um ///. miliTm Die ® Ieid)ni(Te niefet gar j« lang fepn/ 3.necmmiu ÄnDerg yeilleren fi*e ade Slnmutbigfeit, proux«, 3um //^ ijl füol mcrcfcn/ fyietie ®Icid)niiTeinöHen ^.„ecmo- Stiufm nicbfaü^unau i\\ exammre/t; fonDcrn eg i|l gnng 'mnibus menn res (f ßmiie in uno tmtum tertio überetnfommenf «^embris e. g, Oer J^^rr ßbrtfluig n^irD Dem MmgiDavid, Sahrnnt unD im 5]» "^epam* Lm, 12.1;. 39. einem ;Oiebe unD jwar conveniant 114 mv in etlichen/ nicöt m aßen Sciicfm mr5lic(>cn.- £Reir.Iic& ^J^-ü/V in Dem Siy^r ^cr (lyDftfdigfeir/ Salomoni in i)tc ^d^f)eit/ cimm ;Oicbe/t)^r unmcmncfece inö vOau^ triebe : Stlfo mct^e aucb t!^ ^(StT ^(Jfii^/ e^« manö Derfc^c/ sum jiungllen Verlebte l)eninbrecl)en/ k> suman- 3"^^ ^ müffen t^ie ® IctcbmlTc Don Sin^^n/Ne jebct?* tur vero "fi^is°"^ J)e ®lei£l)nifFc «uff Der Sandel »orgebracbt meitin/ Daf fit «ine (Sac{)e/ Den3«l)^^rern beutltc^cr utiDmrnemli£rfuncfcU/ ßl^Me ©a* m\t Dein ®lcicbnifTe cdauterf. Sa|)eri> liefet man in Den Evangdi^iiiiXi Hiflorien, t>i( l;i»iltfc6e IBeij^l^eit ^(;nf]u^ in Dm -ifl^cn feiner <2:rm£Dn\^unäe ®kici)niffemmti)ün @ci1 «nD ©ternen/ von^o^eln/ gifa)en/ @cbaffen/©al6/2lcfer/ ©dcman/ ©^nff fornlein/ perlen/ Bdnberge/unD auDern f antenöingen meI)T.©olcbe un^D£r.(^ leie&en® Icicbniffi f eft 'n fluff Dtn öorffern lHi>einrdI(igen®em«nen5cbrauc{)vefDer* öen, mic Dai>on meitleufffiqer mit CS5Dtt fßfl .qf banDelf trer* öen / InßrucHone mea Comionum m Eccleßa hadend^' rum cap, 5. de movendü /^ffeBibm. § 11. fub Ruhrica de Fagü. FL üie arterh(]en ®ktc()nifTe fttiD in Jj; ©ct)rifft/ f's!"s'crip- entms-Dn- oDtr imptlute ix\i\)^\mi ml iiacf^gctcnö tara cotn- mtt citier fciniT. biiibenDeti DUOe er^^cbkf frerDenrSlKo fttiDl^icl fpricbt ^/Ws»« u% l^orc lern iti gticDe fa-l^ren ßife m<^ : ^vH^y dimittü, äheraf,.mUl)t^ %niaf giiht jii einem fnnen ®(ei4)n#/ f g. \mm&itßi^miv\i^)Hi^0: (©nbaMin* ^ ^efdt)r^t mvbin f an HißorJa Feubif am Da* h lUs nbtv, zo^ 'yci\)v gefangen .qejifTen/ vi^. Drexelius V*? ^tem,^ 5Ciro^a( f?cb aucb ein Sf;ri|tc h^in cifuuen/ menno? itierclee/ t>fl§ W ©ecle auö t^m Gorpcr/ mt mm (S3^* fangnilTe crlofef/unD in cidi^^ l;iitilifcfce gra;|)a't üerfc^e^ jüir^ ^8ic jene f(()om ® ottfdi^qe S't^tJn/Die niit D(m5(ufra|e \([n^Uii uxi eine folcfee adplkation jiiacl)^t/ Ufcni^« Speiulo Exemplorum, Item, Eph. 6. -y. i5. ,qfbrauc|)et p^///«f Die l^orre^nOT^^^^Ef« iSiAt^> faivige ^)ff(Ie/ g. &U\iJbw\( ml Mvan üd^geny Smmoljnet' bela« gern« @caDt/ Don Den 5'dnOen m öiefclt?e ^cfd)4)jTene geuer« kugeln f onnen Ihfdm : Senn fo fcicfec nic{)t ajfofort selofcfiet/ tan Die ,^an^e Bt^b Im ^mtvmf^tUn unö j^erbrennen.: ö:^ ben fi)DcrI)rtlt f(d)g and) mit Denfcf)cocflicj5en9lnfecb(ungeri m &atü\]^i mm Oer ^J!enft{) in ber SInfecbtntiß nic^yC alfofort Da^ ^SirDien(l &)vi?A er^reiffef/fo tan er DaDurcö m Die eulTerRe &tiUn^\tfahv/ ja in Die cmige ^erDamn?^ gera^ tl)en. hem: £in anön*^: 103. v. 13. tuirt) ®Dft üer^ ^lic&en einem im'Difd)en ^ateiv F/W adplsc "Sia^ aber ei^ gendid) SimpUx fermo^ Metaphora^ Aüegoria Itnb SimtU" tudo aucf) eiuö oonanDern anc^fc^ieDenV Da^nfan nac6* ^^efcfelagen uitD gelifen merDen D. G. CaKxti Cmcord. JK Evang. lib. 11^, €. 7. p>. m. 182. Die IP^. unDle^te c/^/^j;, Deren oben O/. //^ WiiMng Detoc» gefcfee^en/ belanga/fo mögen in Diefelbe |)inein getragen iDer* tien: Conü-aria unö anOece Li?«' T^/iiiK^r. UnD^^^ liefe Contram, menn sin ^reDiger Die gu^ker einer %v^^ genD Derma^netj ^a|)ingegefl auc& beffen Contrmum oDet? öppQßtum anfut)ret/ unö alfo für einem fe{)r fcfcSDHcbenun? ^a'Danilicfem iajier mtm l melc&e0 unfi|)ll>ar ti6 SBae ffirHemli* (n folc^c r(c6te©ft;affcnac() (khl^^Ut^ ^-g- ^it ^xm^tutamrei t>a^ Thema Don Oer iiiU Deö ?R<^eftcn. ©olcbcg awpUfici^ ren führet VC an : Enthymema, Epcempla, Allegor 'nu unD militudines, ®i(l«r Die Materiam nocl) n)«iCcr dilatiren, fpfii&rur ineimr iD/gron finDef mön I. i8. if. 10. ii. t»a Saul Otn il)^W f)ciftigflnftnOct» UKStudiofustra- Biret pro Concione Mefc^ mrale : %\r(ttt foßetl Öje &Uxn nxiit htiXtxbiW, fanilU in Die C/#w Contrariorum fc^en Dag Exempel ^fau^/ Der feinen Sit cm //»^c unD Rebecca ixtiX »OergeletD wurfac^efe/ C7^». 26.1^. »//. hem: ^tn Epccerpier-f^olumine (le^et tiefe ÄÄ^r/t. C[reUg fOÜ Itiatt ge^öKlg fragen* JO'm ^iiV^tu in Die iF,cuffem, m Exem- pel ux tfraeUter^ fo miber ®Dtt gemumt/ ^aW. i^. v. 2, me&r Exempel fan ein Dernünifttäct' Studiofi^s bei; lefung« t)lcincraria,gclefetimert)m? ©1/ fuie oben ivmtWtf ^(^^ Excerplren iu Aimribus ((mag antiicrcfen; fomiß Derof)al* n) Tr^^^/letn in De« ©rucf f ommen/ Daraui^ jum^retsigen wenig gut e^ geft;65pf* fct meröüi fan 5 unO tüivDbei; 2)ut:c?)lefttnge Derfelbcn nutDf« et)Ie 3a'f /fD|)ö{)er ol^ ®olD ju öd)fen/ uect^erbet. g, 3;üDif(feen JXabinen f;abeii in einem föucbe/ benamet Crkka Maforetica aufgejeic&net/ fvie Diel •z^^'/^f»/ unO SßusMa* 6m/ 2C. •i-'\2N ia öei' sgibci 'iieftam. ju flnöen» hem^ mW% Der mitedRe f8u*jlab Pentateucha fci;. Slntwe |)aben i>on gcrinfien Sac&cn^temltc&e groffe löercfe gefcbrie* ben/ M Marcion Don Dem JXettig/ Cato )>m Dem Ä'oWA Phanias S)on Der 9JeiTel/ Juba Xim Euphorhio , (fc. man ftnDcc auch g^'tH^ unnü^e ©cl^rijften/ Darauf Det* ^heoL S^u^ äiofm nic()tg in feine Excerpier-^Vi^vc eititragm fan? fvn^ öii :h tiiefet einmal DeS lefen^ mürDig/ al^ : Favorinus labet Da0 viertägige gi^ber^Mirandula Die ®rob{) iij «nö Iii 9S>dc6e Autorcs föttnm mn tinb Fabricius Campanus t)rt^ Podagram, Erafmus Rote- Todamus tk "S^ov^dt/ Archippus Dc0 S'felö ©c{)af(cn / Giaucus Unger^^tig^^tf/ Caroliis Libhardus Secret 0t)et; iicimlife ®anöcl)/ Gallus Calcagninus Hxi |)jnC'itn tc» btPiia Snnentvit; i^on folcfem fiigm/ Palbgenius I. fcönibeC: ^ , — . — « o ftulta» 6 putida certe Scriptorum turba. ®ann nun aba nü|ltc6e Autores^ "^oxm^ iim^ \\x ^►^ftfA'/'/W» jjl/ filrfaßm/ fo fftiöbü) l^futiA t^trfelben bvct) 3(ninercfungen/ Dcven Hier. Drexeliiis i» AurifUinafm. i. (T. ^./^. 27z, qeDenrtül / m\ ju beobacbten : (i,) Le- '^lonem vagam vita, (2..} Audloresa capite ad caicem •cvolve. (3.) Non curfim nec perfund^orie , Ted medi- tate & conftantcr lege. S^\i\>i\) ift DiijCÖ nicftC JU UCr^Qcffm/ tta^ tmc Autorem ^)xxA)\\\\i\i\\ .qeb^ncfec/ öie Dedka^ Icn Dorjfee. Qfttn b^üDerfdfg bünm fb Die PJ?dnun^(iC öe^ Amorü, al0Dc^ $Su(l)eö Doßi(^enf8er(]önt»/jube5rdffcn^ /)iiT D, Voglerus , in IntroduBione umverfali in mtitiam cujuscunpi. generü bonorum Scriptorum> Itiit Dre- xelio in Aurtfodina DernÜiiffCtg CVinttUt* Jpiebep f an id) ungcmclDec tiicbt laffen/ in dnctDor* m^mcn Kdyferltcö^i] gre^m 9lejd)g@eaDt mir/ Der td) fc^i? fccgimg mar fißerUi) neue ^lieber lefen/ cinöelcbi?ter !0?ann ^cnJKatb errbeiUß/ nur um Die^de jttgemtnncn/MeS^egtjlcp j^erneue^//>/4r»?Sufl)crt)urcT)^iiblattsrn/ fi) fönte icf) öße^fvtf*. ftn/ wa^ in Dem-^/^/ör^f begriffen, ^cbbtdee 2tnfangö t^iifeö arcanum fo bocl)/ alä menn e^ j^^Apoüinü iripde erfd)oßen 5 lafe u^g^m Im ffittc& / tonl)erö nur Oi^ fXe^idetv jum Excerpiren gebrd fticbe t* iip^ ^wrc6. 2lbei'id)befanbmic{)fct)r betrogen, ©enn iclybrfalm in meinem Cö^i-e ^^^'^f^Ärnf e bey ber ^ucbM'iicferej; öic Slßclr* riefet/ 8^ag me&rmßl^ bic Tutores OvJ^i(^er nlcfitfelber/ foncern Die jenigen / fb feinen foncerlie&en Sirjiani) l)aben/ Detfertigf en* Sa Doeb/ meinem S5e^^incfen nacl)/ Diegr^fRflr Kimil m»i?an Dem SKegiRerermicfcn/aiicfj billig i^on Den ßes- U|)i:rellen unö \)crjldnt5lg)]en leuten mu|]e gcmacbet sterDen,. "Ißa^nun anlangen Die nu^!tcl)fien wnDbeften-^^^^^w, Excerpta^^ fr^af unfer aficn Den 5Jorgang: cou.gantur^ /. Sie&od>mertf)e @c6rrfff/b^^^^ d)ern?(lte^ unD ölvueö Xejiamentö* '■^elc()e Da ifl eine un* feblba'&re unD 9licbcld)nar affer (S!5iatiben^-^^//Wv D>Miit afle U))mi mie Daö (BolD imD ©über wff Dem ^Ptv^ huv^mt fonmn erforf({>ee fverDen. ©iefe ^O. ©cbrifft be* fielet ® Ott ernWicb lefen im ^iS* M^/^r c. v, 6. 7.- unD imi^. Jo^. f. f. 'J^* 8. fi'i fan Den ^ffimfd)in mUmü^^ fen ^itr ©eiigfeit/D^^ er^u aßem gufm 19crcfegefc{)!ifc(et^i- 2. 7/»», 3. -y. 15. 17. 5luö fölit)em geojfenbatt^n® M'te(S^{K*^ teö mag nun Der Studiofus xxi feine Dßrerft5e|)nre Ciaffes fragen : Endiymemacai Sententias, Exempla, Compai-^-^ tiones, AnagogLas , Similitudin///rÄ'Uufd)mer fonne emiren^r fDiü icb fünjftig in einem obfonDerlicto %a3jitu^{\i) nur Der 9(fterböc()tte ®na&e Dß|u ^eriei|)ct) ertüeifcn/ unt» Dem gemei^^ nen feilen mitfbnlen. UnD ob gleicö Der 21rme ©tuDenfi fcineanDere m%x (nkfe/al^ nur tieJSibel/ fo fei) er w|ut)erf / Daf?/ mm er imi^rDroffen excerpiren i^irD / \%\m, (inen groffen ©ita^Cmie Vogelius' in funer @(()a^fammev/ in etlj(l)en Folimtem bej]e|)enD/ eincn^lnfang gemacher) fam^ len fan/ womit er o^ne siitl;i*cn anDem' ?SM;er / etliefee ml HO aselc^e Autores f5ttnm nun ^a^v nac^etnanOer/ mmb^U fetne ^preM^ecn dnDcvti. Ma- rc eft S. Scriptura» cujus profunditas a nobis jn hacvica non poteft exploran, multo minus exhaurin, fagct Job. Gerhardus inmeth.Studif^eohc.i.p.m.i^i, Ocntl Öie bene-eße, im man in ©cl)uUn p nUvi vfle^cf, ©ocft weilen an^efcorne mcnfAli^e ©cfetua^eit immer t>ctt EXcc^f^ldubiam anfkbct/«nD mit Dem 2(pflel Rem, 7, t/. 18. off(a'^öaru^afeaff^m muffen* 2)a^ero/ a* leiDer ! menfd)lic()e Unart / Di^ 3u|)erer in €f)ri|lli*er .^ircft* ^Qerfamlunge/ tvenn fu Ca^/ fo fie Dielmal^ a^Ufen/ uni) ij mft tefane i|l/ Lorenz at^ leider I einen 5Derbri| «in^pnren; fo ft)irD not^i^ fet;n/ l>a^ man je jiin Seiten aug antern scriben- ten etma^ auff t>er gan^el anfüf?re/Die2iufmcrcffamf£if hi^ Den 3ul)6rern juer^alten. S^foflaber Der Excerpirendie ,H er auö Der ^ibel itwa§ in fein P^olumen eintraget/ ftd) niclX tjerDrieffenlaffen/ Daö ^uc&/ Ci/>ä/, unD Ferficuliixy^mxi^^ nen/ «m alfoforf Den Locum mieDer^uftnDen. ' E^cdtr 3"^ f*^ ffeiffiger fefun^e Der mU\l scriptis! Der J^. P^az/'Ä»? unD leerer 6t)ri|^K ^ircben^Scferifften jur »OanD genommen merDen. UnD ^mx fo wol Der ®n(|i* fcßen al0 iaceinifcfi^ri P^/f-»^ 5'^/-//'/^. '^m Die ®ri(l)if(()en UnD ing iafein yerfe|te Patres^ ftnD unter anDern nachfolgen* Graeci De : Dionyfij Areopagitas opera omnia grACe Latinc cum mnotationibm Bahhaftm Cordcri, Lutetia Parißor. an, i6^^-in foL Jgnatius. Juftini Martyris fuccinBaan" not, Friderici Sylburgij ^ Parü, 16^6, Irenaeus. Clemens Alcxandrinus cum anno t, PridericiSylburgijy?arißiSi\6^i, Chryfoftomus an, 1613. Parißü Tomü FL excufa ftudia frontonis Du€ Auguftinum , Damafcenum & Bernhardum. Die^n Docgcmelfeti ©cl)riffecn bCF 5Ödter f an fic& anfangt ein ^heoL Studio/m bcpugcn laffm. ^6mt er in^ ^^rcMgamt/fafc&fageer al^Denn incufct^nPÄ- #w nacf). 'SJie aber unD iijann folclx Patrumxm iitltm Studiofi \i\ lefen? bauon mÜM Leonh. Huttevus in ConßL de Stud. Theol, reBe inchoando ^ finiendo ehferv» 6. Non prius fcfcreibef Der g|)ri{lltc()e ®o(tfclt^e SÖUnn/ S. Patres legendi, qvam in Studio Theolagia?, vclpotius in miniftro verhi judicium prasclare fit confir»matum , & omnium articulorum tarn qvoad thefinj qväm qvoad antitheOn, notitia folidior fit comparata, Keilen aber DiC grommenjtir(l&en''^8aeer/tl;{ilgau0ntertfcblicl)er©d)a>ß(l)i' f|>eil^ au^ UnnjijTenleit Der ®nmD*©prad)cn ifeien ©itrifffen ctlicöe Segler mit eitimrlcibet j fo mi\ je b6d)(l* %ik\)'\g\i\)Xi einem Studioßiw miflfeny morinnen Decb Die from* men Kircbeii'-'-Bafcr geirret unD Don Dem rechten ^SafanDc i)er J^. ©eintrifft ab gemieden. ©erobalHn er nad^folgcnDe ®c()rifftcn p\)or Dm^cblefen nöt|)tg ^af / ßl^: Sixti Senen- fis Bihl'ioihecckm Jeleclam tum addit. foh. Hayi, Antonij Voßhvmi -^dparatum Sacr um, Erafrni Frafatio»es inpiu* ftmerum Patrum fcripta, Bellarmini tiheüus de Scriptori^ hm Eccleßaßküi unö i|l Die Editio- anno 1663. Lutetiae Pa- ris, mra Pkilippi Lahhei am attcrbeflcn» Riveti Criticum Sacrum, MeduHam TheoL Patrum Abrahami Scuked. Joh. Jöh. Gerhardi Patrohgiam. Margarini Bignaei Bihlhthi. Fatr, in tÜxtkinTomü \\x^r|kb*:n; n)ie Pairm t^o« Den ©cferifff^n Dei ^(VD.(iel^ Pauli 2. P^/. 3. t/. 16. unt» 'i)ielitia!g U% ■Slnfe^cn gcmtiimt/ wt^ in Den Librü CanomckyMxm^vciV^ imfern ®i'aukn gtuiiDentnütT• i.^. fe B.I.Ar tic, can. i.) rec()t i?m>^», ftc{) f)M|lmuf ßn^fle^en fepn laffen^ Senn fornol bei; einem je^^Ijto ®i)r^ ^r^ nur ein Senfus üttgraUs ^ mie Alftedius i^/^. 2. pmtogn, TheoL #. 100. fcf)reibef^ 23er.o(;alben nua tiüfelic()e ^üc^a/ Diejur Explicaüon\^i^%i^im\m\\^\i%)U im ^anD ^'^nouinun trerDen inilden* ^cb irinnere tntcl) liebei; / n)te i?miiöB mix stadloß ein 3elet)mr SÄann nac&f^)IgenDe^ iirc^»/^ in feiner ^Äfr ^eigete: Sc {)atte ein flan^JXeigmdß|>a^)ierin^wei;e« Vdumimhfss ein^e^ejftÄf/ einem jegltcöen Lihro Bihlm etli^ fj&e ^HÖldttcr jugeei^net/ tinb Daneben Die Capitamf Den ?8lde» tern ßbge(J)etlgc> ®ann er nunwntir Dem iefen einen t^orne^*» tnen /^»/e/^'wjur J^anDna^m/ Der Düfen oDer jenen ©fprucft fein €xpjkirt^, fo jeic^nete er s>e^ Jmrt^ äÄetnnn^elnr^Kcft tnit3f 4»3«lmelfli unD-fiie^e alfofxnt De^^/öi^arJ^om^ti/ Ö I j Mi wMtt SBelcö^ Autofes f6n«en nun fweifc Wii '^i^ iIRflnn einen frlcßcn ©c^a^/ öev i^)mefo njol w TheelogU Homiletics alö Folemica m\ JU (lattcn fom* tuen/ dcfamlcf«. Unter Dielen S5ü(|>ern fan er ffcft foI^ent>er beNentn : B. Lutheri VIIL Tom. Don meieren Leonhardus Hutfc- rus m Conßlio de Stttd, ^eoL reBe imhoando finiendo ehßrv, \o,, ^iefeö erinnere: In Ledlione Tomorum Lu- tlieri plurimiim profuerkrfi juniores Theologi pofte- riora ejusjfcripta primüm legant, qvippe qva; exa<5^:i{Ii- mo judicio ab ipfb fiint edita. In prioribus vero fcriptls ipfe Lutherus plunma defideravit, ut patet ex pr^fa- tione Tomis Wittebergicis pr^mifla. 2)arnö(b Joh. Brentij Homilien in univerfam S. Scripturam, in e(Iid)en Voiumtntbus bejle'&enö«. Paulus Fagius ein ^oc()^eIa|)rfer 9)?önn In Lingvü Orientalibusy fo anm Chrißi 1550. in Sn^eßanÖ gCftorNn/ {)at Paraphrafin Onkeli Chaldaicam in qvinq; Libros Mofis au^ Dem €l)alDeifcben tnöiaed* fiifc{)e mWt ; unD liber ein jet>e^ gapif eel f ur|e jeDceb gele^ree kmotationes bet)gefü^e( 5 fwelcfee Da m\ fvurHg \\\ Itftn. gu fi)unfc{>en mere e^/ Daß er alfo liBer Die gange ^ibd Commen- dinii in Dem Der @el. 2J?ann in 4ntiqvitateJudaica\i\)K m\ erfaken. ^möleicfem Der SBeimarifcben ot^er ® ctbi^ fcben 25ibel/^u SRilrenberg gcDrücft. Lucas Ofiandri 23ibf l* Philologla Sacra D. Salom. Glaffij, anno 16^'^. ?Sud)eg Der Iheol, studioß^s nicfce füol entrat^m fan 5 UUD fo fDOl in folemicü ßve Controvevßis decidendü, al^ Hominis l)ocb]inoCbmenDt.a^ D. Hülfemann unD D. Walther commendiren D^efe Fi&/7. X fc^r 6ocl). ^^tier fcfirei« Ui tn Mahtd» Stud, TheoL m, zs6. Liber Studiofis jttm Exccrpi ren ^iiv i:heoU f. m, zB6. fie ben studhßs fcWblicl) fei^/ m^il t'arinneß :öie Ift&rta' in ti)it»rigm ^erjiant) mxm^iU x\raandl Po- lamä Polcnsdorf de ratione legendi cum fruQu Aütores^ tnpr'mif facros Tra&atm y Baßka 1603. in g. Marlorati ^hefaurm. PaKaHeJfyJnniy Heinfiitsi» J^£f N.T. EKerci" ta^./kcrdy (tcceßt Arißarchus facer ^ Lugduni 163p. Dru- ftus Striptur ^iJ?. I?. 1^. 27. auflegen. 3n ji^i^m l]«&se : @ie l^afef n Mofen unöDie ^i'opt)f f etir^ti t^Hi^mahiv t 2)te ©rimm? J)rr ^vop^üm/ mli^t atiff öHe@a&* wie i^ovmal^ Die 0^rjf t ^udaorum ^ymgogü gele*^ HC paraßha oDer ^i^r^ in Dtti 3w&ifc()m @cl)i*I^/ \U ^ ni hißorU au^ ^€n ^üc()c^/ tDelc(>e Da in 53^ ab^eft tilcl n)uri)2n/ Damit aUe 3^a^r (mie snnnin Dtr ß^rifllieben^ir^^ uii( tteö EvmgsUüy folcfee ahfohiret merDeti mkbfe«/' gckfen anii'De. ^iebev miivDm au4) mit »^deftn Die M^/>^^ iii et ma0 mit Dm abgelcfetien paraßhü m:^ ßdm vAttm fa^*- nun. Öcrot)albcnjubefferem^i:rjlanDeDie Studiofixxi^'^^ cbcvn nacl)fucben müfftn / m% eige!itlic& Parafckce.» Sidr^,, Haphtar«, m% Keri unD Ketiv, &c. fa;n. 'SBoDon fein ^qeffbrteben M. Laurentius Fabricius Bantifeanm m partit, Codicü HebrL Autors s ßtm frM cap, 2. in ruhrka de Antiqvitan, pag, Äic Viel an t>en fSiHtf^cn y 5u»^ift6m unb ^trcßen Annqvitdten gelegen fcßfeibet l>auon Joh. Andr. Bo- fms weilanö y^^xm^nUxHißoricus in IntroduB, m mtit'mm Script or* Ecclefc. 3. />. 55. ajfot Non eft oujusvis Eccle- fiafticas Antiqvitates rite traöliarc, nec tironum labor eflr, fed fiibacSllo ingenio , judicioq, & multorum annorum ftudio, nec vulgari eruditione ad camrem opus eft. f Ex Mo. ?(ngsf)ent)en 'PreDtgern pflcgef^ me^rmat^len an erbau* Miiftis. ii^^^jj testen/ t)ie ati^ Dem Xi^ü ^erflijTen/ |u crmangeln» UnD Dafte gIei(f)foIc{)eau^ftnnen/fDtiTen f(e fclbigeni({)( alfo* foit \\X amplificireny mWt propoßtion^W dtlatiren, ©rüm muffen ffe i|)nen gute MoraUfim, mie ic^ alfo uDen mag/6e* imi mac&en/ unö Darauf excerpiren. ^c^ Imbe für 2.0. Ja^ö ren einen vornehmen gelebtrfen SRam gefane/ tvdcl^er ft'cö in Fhihfiphicü^ ItnD Iheelogia Polemica, Denn wi/ef//V(? Sfudta aufge&aUen 5 Da iv nun In eine hru^wt« ©eaDt }um PreDiget? vodref, unD e^i^me anDenM^rnZ/V«, steilen er offeer^ tn Dev 5ßjpc()en iu prcDigen J^aete/ fef)lei fpoUe/ ^errn Collegen mmüxi :if;n Neffen/ mitiSitte folcftcg nicfc vju t^«n/ oDa^'Dot() nur in ctm^ö p ^iJeranDcrn* .Tktin er m iPoliticü mühnM giUW^ %uf^infetnen^^^«^//ör/ö fjatr«,. gr mii%u : 5* fvet'tie micöt^&cffer xt^m Vomixu'^m jjcrr Z)ö^£?r Gerhard @cL äeum^{)et |)at^ ÄaT)r i^ t§i. Siöeim Riebet bct) Ut^<^u^itorthus mmgwrejfpe^ unO #'r(&f man^sr: >^r fonm Die ^P^i^i^ mioUu*Oö«ft 4tnD D5rff(c folcßc tiicöt in Der Jirc^m l;orm wnDerSan^cI lefen» Uni) ^dKfunfcvcSReinunge eben nicf)t Dat)inyt)ßf man vornehmer ima 5lrbdC unD ©xljnfffen öiiff i>er ean^el üon -5Sort ^irlBortcn/ allein ^apagci |)£rf(bnatecre ; wüThee' dorus G^ilfinck \tiii\m ?^oflilUnp0(liibet folcfee imii Ha* ju feinem 3iDa'fc mafftg gebraucfe^ Sll^ öa finö: Tauleri, Job. 5^rcn^^/ ©onfom^/ BajiH, goffiJlb^aöö-/ Cfcnö / 2)re!tnf lirrö / Amerij , Drexeiij , D. Job. ©c^miDe?/ ©il&errnö (tnfDn^crbcitim ISegc Der ©eligs feto D. Äorr&olfö (Deffen ^ucb \>on ter^orberei* ümge $nr (^mtgfetf/ S^rancff. i6^iAx[ix. %\Mi moraHemxi ficö begrejjfef) D. g)?ei)farf6 (nemli* treffen !)niiltfa)cö Jerufalem^ Sedoma \\r\^]mg^i^(^iX\iUC) fyXW^ fct)miDö (©ünDenroU/ uO unb \>icl «nöere ©cbrifften niebr* 3mgUtc&en ftnö Die Poflillen gele|)rfer Icufe niefet ver^^ jDerffen/ Dag ftcb Deren junge ^cute unD Studhfi gcbröucf)eni. S. Auguftinus Hb. 4. de üoBr. Chrifliana c. 26, fcl)reibet \\U von aifo : Qvod fi ab alüs fumant eloqventer fapicntcrqj dicflum, raemoriseq, commendent, atq; ad populum pro- ferant» fi eam perfonam gerunt , non improbe fadunt, 91 1^ 95TeI<$e Äütores t^ttin ttUn|ttöl Excerpi'ren '5©emit Datin Äba'dnftnnmct D. Bal^^bus i> /«/^M Af*^ 3«f/?n ^ri&r Tii/fri iz^p, m i2U Doiliprum Coi^nmejntaici:??^ Paftillasq! conßilant, praeförtim minus^ exercitad, ^ ex^ ibde, qv^: ex ufii fuö funt> cum judigb <;onqykant, iisqa^ taaqvam famuUs utanturvnanutMagiftn?> Wq; neqva-? q\?am vida vertendum eft novitiis & inexerck^tis , qvi > fua induMa melius qvi4 afleqvi non poflunt, 2luö t anbat nullute ©acfeen m f^xeer^ir^ f^QlHminMx%m^ &[^^^mx Oer ^ofiillm fp vid in 5ffent!? lic&cn.ötacf.auöaana^n/ Oag aiijf c(It<;t)en ^agcn DiifclN tiic&t fi)t)j fontm fore^^^jo^en mcrD^n,. ^encr SRönn fagtey crmolfc fall fein groffc^ vOaug anffate Dfv gieaelnitt Iau«r Evangelien. 5^t)mnoc() moHen fDir etliche 4ume^ an^cro fegen / fo in i|)ren PoßiHen gufe ^^^//f», Daö i(l / aRmutl)jge Hißorie^, jtevlicöe ^ieic^ynifTen unD^%0nV/?,fo^veC'tätcn tiitbt meniq gieren/ ^aben. Unter (int>ern : Mhif. ©ajrfenö / $trigmtf/y MaptheßjrS^ixU^giKßl D, S^cci P.Jtißi Gefenif (melcbev nicbt aOeme Den m\ erf Idret y fonDern aticft fc^tcf iicfie J^^/^^-ww/^ in Den Moraißusanfübvit: ^nfon« DevfxieftnD fDol^iiIefenfdtic €pijlel ^reDl^fenO g^eebRDie* itn ü(atU tcb 5U Den Hemiliü D. Hunnij, Balduini, Meif«. tieri. Jol-u Gerhardi, Backij, gtfc^er^/ Joh. 3(rentÖ/ Weinrichij, ©CbmUCf Ö/Rivanders Joh, Drofchki,Sam. Butzfchki, Joh. Strackij,^flac5frd/@c()e(^amer^/ic* UnhrDen;«fo/mV^f{HD ^u^elH\nic|)£nHöwi//>. Georg, ©eierö/ Olearij, Calovij, mMm/'3\hfm/%xn^\W J^iC. D«enÖ/, ac, S&l'lfJof Jenichij .Jli^enDröiliU / ®Uim f 1642^ in 4^ Mich^ Emmmm idea nt^n Chr4^ ßmifmii Francof, i66z. i» ßl. Item^ \$i^n ^CtwjTcnl» , Dn. Daumij, &c. m\ Foßiäatorts \\u\}X mxUxi ^(fun^^eu/ mUlyi Der Ij^bin 3«^^«^ n»l^jllc()4 ©acfecn ^fcbrkben/ ^ixi l Doc^ aber gmi^ iT)ncn \\\ mgUi^n. ©0 fu aUe/ 0« id^ fu in mcinm Colletianek benurcfct/ folt^n atigerut)W< mevDcn/ muft^ man i?iciS5idem* niif ömn 9]«nim Aufu^l^tw Ex Con- iwen/ Damuö Die J^^enD in i&re i5:vf^'y/'/>r-?Sü(j(>a; Mikdr Itmn^J/ b. Hülfemans, D, CaIovij, EmdenijvJ£>lfIfrö.K» ^ang^ Strignicij «nD D. ©cfemiDö ®en)jiTreDi^* M. Scrivers , &c, S^UberÖ Ccnc, Meteor, ij. 9iecf)enbacb^ %m^i^^^u^'\gm. M. Mekb. Voldj 9>i-ct?fgfen D0n ^er "Jtiiurung. D. Ofiandri Sßö«renpo(]jß. |ii OlocnDoi'ff nftix bei) J£)anKln in Der Mrnc^men BiKh- thu Dei cOctvn Autorü ^efrben» SaP^n-c^/^'c^iy^^^- 51»« triffg-©ancf^5Su^'^ttnD fltiDern^^rcDiäfenutff)!', tüel^c afU ^^ecifidnn \>iel 3«it mc5nc{)in«ni SfudiafiU% ^iefmrum Conc. SatYttrum 9mmg&mrum D. Joli. vGsoi- (lySaßL Bafloris , BaßL i6i6. m ^, DicfemiSucJ^ he* fimt iv mm^ |u €ptuii:f ii^en, Doefe nbi^ Snlatmiöe |u Ü^r^ 5a3elc6e Autores fbmtn nm iimt: ExcSsrpircn i^ai Item : öaiicCfagunöö*^)oc6jcitö * ^c^rd6nt^*a5u^=' /»/rcnt>m 3'ugcnD $u fegen./ 6{)tij]li'((3cn3«^onvncrfDe«» cf.e(g eine foni>a*batre. 2}«fmercf iinge/ tvenn ein unt) önüere Ans mnt^ißi Bißoria, mit flu§ ^er Gän^el angefuBvet mirD» Sriim aucfe Der 1)o.clKt^fal)rne ft)cl(f luge SD^ann ©iracö c 39. 'Z'. I. fcl)rei6e(: 2Ber taö ©eff §e M ^bf)tiim Ier# nmfoH — 6ft mug t)fe, ®erc6i^&fe öer bcrß&mfm fieufe mercten/ unD Denifelben nact^encfen/ttjaö jle feeöeuten unMfftren*. ©i'e Hiftorien, fcbreibee D. Lu- ther im ö.^enifeöenröwö/?; 531. ftn^n^c6fc5an^el*(J betiti anäei3"»äf«/®fW\c SSenf^en er^dft/ regieret/ l&mDaf/fDtrbert/ftraffft duue, Unö obgldc^ \)k\ ftnb/bk (SOtf nicbterfen^ nm nod^ acfeten/ noc(> mfiffenfif -^cö an Exempcl «nl> Kidorien fiofTcn/un^ förc&ten/ Dag ibnen auc& fieje/njfe bföiim^ttCttiK* momic übmtn(limmcfMar- finus Zcillerus cenf. 3, £/>i/?. £/>i^. 68 - />. 230. Hiftorien, föget er/ mac&en aud ÄitiDern finge g)?dnner / iinb ttvfdbm Untt)if[mf)üt am dMnmvn t^eUö junge ^inben 3063^^^^^^" fetjn Die Miftorien ©iegcl Der SfOrndeö^igfeit/ ©pi'egel Der ©ericfiten/ unD ein ^(haufpid Der ©evecbtigfnt ©jDtted. 3* c6 ffir fe{>r erbaiiÜc&'Cfcfcrejbct Oer ®0tC€^fara;(iaf Dißer cft f. ©«^ei'o Gicero Oy-»/; /»ro ' fc&rcibet/ J)nf al* le^/ mag er in Dm ^nc&ifcßen : unD^ 4ii(cinifc6cn Exempdn ' ru^mlid) gefunden/ bdö {)46ieriftcblu ^u^egtmacßef ♦ S)?i'C l mecn bcmei'cff n lltib mett tii*t «ll^^cn^td)/ toctin nicpt öfie in oagvoiT^r^errn »Ooffmcin Hifiomo^chromlogicus ^efun^en * lüüröe ; fonb^rn au^ unf er eme^ jeljen SuperMtenUxiiiXi ober Epißopi InfpeSiton Öte Fäßßres ^Eccleßa befe|) li^et tü Ür Den/ ' Dag fje Die ba;. i^ncn fic& begebenDe (S3 efc6i(l)te fl[ei fftg öufteicl)^ ■ liefen/ iinD ibrcn Obern jdbrlic&einWtiDi^en müften. !)J?an n>«rDe DaDur* bet) WWu'^yx^imm^^wim^^ tuele/ fo iDol (£E)tV alö SRu^en erajerben^ (56 be^reiffet aber Diefe anDere ciajjts in ftefe Drej^erlet; Hiftorie»ym : {lO 55t6I(fc&e ©cf^Jicfefe / fo Drt in Den SÖikbern Mofis, Jofu^, Samuelis, DerÄÖn!g'Äf tHufiMus, uaö uni^ C/&r//^i 496. jeflorben. Ru^^i^us>i^cr^u^tlDe'^e^/^/c^gekh^> Sulpitius Severus cum [cühhnüauone Chriß. Schotdnk Evagriu& üheoddruis Le<5^6r. Unb Gaffiodorös, Ux ^eodorki Di0 «in ^^rfaffccy mirobgcoa^t Der HißorU Tripartita, 2lul <^efen aßen fo ti?x)l ®ric^tW)en UuM^m Hißarien. le^reiberh / fo in t>cm F/..y^r. nad) De^ ^OStrn ®f* iure 3el«t)bcncflic|^c Exem}la g^joflCö Siitig t>en tieum Siv^tnMiporie»^^xi\bm dht ^aUn tüir Adamum Rremeafemv^i^/ de ^eßü propagaterant«)orllicl)C Un» ittiffeiibift Dtr ©praeben^» Chrißiana getDClen / 1b mmx'^mmt-^i^i l^iWoff öctenl^atte mm Prdlafen i\u\%m'CkrkMm cmmendir^tyU^ er tüolteDcnfrl» teti ijuitt gei Widmen 3lmti ijerWffcn / iiiif Mcf« ©ct>»ifff: Ot^Dei gratia rogat vcftram 'Clemenöam,4it veUtis iftum Sbm Clericum condiicere ad veff rq^i^ piacan\i.m. SSlfifcoff / mi\ Die Himt aUrevJr.e4\^, U^tUt t^m Clem f alfo : Otto D ei gram, rogatyeftratn Clam^ ut velitiftum dineum Glancum^ conv&rtere in vivum Diaboliim. St^<^ f< Ul Nicephoro finD J^c |) Jllf ll^^e n Roberti Montenfis C^rmi^r crn^^k Gcnturise Hiftorise EcclefiafBcx Mad^burgen*' fes, fo in eMicfecn belle Jjcn / wn^ y4)niv4atthia Fiaciöj^, Matth. Judico, JohvWigando unO Bafiiio Fabr fDOV^rrr er 3^!t gcarht(et; unt> inrnt 30: 3aJ)rcn flcbetijtgmal' Mc Hißa^iam Eceleßaßicam,ahßlvirft, i^teminig^abct^^*?- fö>»?/V öamit auf^end)(eti bezeugen :: Tliuanus, Danliaij^ anüchriß, p. 72. Dorfchcusy^y^^. y^//^. p* ^jg^ Cafaubon. proleg. Exercitat: Earon, UtlD fl'nD fdbigC Annale j( Earon^ Uon Jphaii. Gabriele. Bifciolaj.Hfenrico Spondano , iinö AurelioPerufino in mEpitemen^^xrfe Ifaacus Cafaubo-- nus fanc Exercitationes de rebus facrü (^^ EaUßafikwX^i^^ Sonflen babai vs>n Den Kir^fecn Hißorun gefcl)rieFrt| % Theodoricus in Chromco sh' ös Q ad Ai C 1420. f^s?M ifflelc&eAucöfes.tSnttmttUtt'äumEx^^ foh^ Mader h Abrajiam Bzovms, Jacobus Solianus, O- doricus Raynäldus, Matthias Ghefnevius , Johan. :Mi- crselius I» SyntagmateMißoriie Eccleßaflicds, Hottingerus ;in Hißeria Ecclef ITimannus GefTeliu^ in hiflorU -fäcra Ecf/eßaßka. ?6t(u^t mittV 'Cof^pfn^^ Eccle^ fiafli^c^ Gothanumt Kromayeri ^Wflor, tEcclef in 4. He- dionis $\x^vO>Wßonen^ Uaymon. Halberftad. Hiflor. EccL 16^9. in 12. ©er Rul>irmt>m 5u3^t]^) ti^ au* Wt' ju* :tetko'Pra5Hcum, AwßeL i6^Z* i» ^- ätemy Johan. For- befij InßruSiiones Hifiorico - ^rheologica ^ ^Amßer, a6^i, in foL Dn, }r[aa]i^^Ex€tafaf,iHiflor, ^avmi) iint} Auforis fo mv üM^i ficula berü&wn algiD.Conradiis Hornejus W ill, crimen SecuU a NatjChrifli, ;D. Danhaueri Drdma /acrum Hißor, lEulefidß,Y>, Joh. ;H:enichi j Die CVjlßtl fix Je- cula, Ej^^Amigcri^voadXl^fic, 'Resm EccIeßa(fPo^ litia Chrißtana geßtt ab anno isZs» 1600» D. Jufti ©OfflngÖ/^Wö^y^^^/iÖ/o. 8. 13anielis&^ mcnlcbc %m{fiXi^Hifloriai6oi. in Siefen ftnOan^iifü^cn: .Lexicon /intiqvitdtum EccL JöTux Arndij, Dorinnen i>otl •^Cn iJOrnetinifien Scri^toribus Ecdeßaßicü ad Bernhardum us^ ^e^ötlDclt mirD* UnD Dann Antiqvitates Eccleßaßica D. Balth, Bebelij. Henrici Canifij antiqvitat, LeBiones. D. Thomafiij Scheda Hißsr, J. Fr. Gronov. Obfirv. Ec- ileß Script. ®cl(6e SSucßcr ci^entlic^ unter Me Scriptores EccU- ßAßicos\\x rechnen/ t>ni>on fan man nöcl)f(()Ia(icn: Schedtat- ma Joh. Andn Bofi] de comparanda notitia Scriptorum Bccleßaßicorum , Jena I673, in 4, Ghriftophori Sandij •TmäafU'm de veterihta ScriptQribus Ecdeßaßicü^ 166g, A.Mi. Ä. Mirsei Bihliothecam Ecckßaßicamj mt^MX^ BihlMcr' c^m, Stt^ilti(h beifügen D. Joh. ¥'6r{\:eYiverba inC&fß/io de Studio TheoL rite inßitmndo (f abßolvendo cap^ 6* In Le^ione Hiftoriarum Ecclefiafticarum, fel)t:eibet er/ h^c capita attendi debent: (i.) Ecdcüx propagatio. (^.) © ejus 1± »10 ?©eIc5eÄutorcsf6ttmtt tttittjum Excerpirea ejus pcrfecutio. (3. ) Ejusdcra Inter tot Satana: fororiet confcrvatio. 4» Doötores Ecclefiaftid, qvi fmgulis flo* ruerunt feculis. (^.) Sophifmata & haercfes in Ecclcfia ortx, (6. ) Concilia, q vibus haerefes illag fiicrunt lublatapi gu merctm irt aber feieb^p/ n^ie yorttialg Pontifici/^m^ B. Huf heri Sil 9lbUbtfl/ÖfCl Scripta Patrum, ibw unaC^rim» Xiiit ilÄ^imingCn jU bcbaupe^n / caflrirt unö ^orrumf irt. 5ScIef) (tfprif üc^ auff Der gan$el an^ufüt)«^ J^iew fi^t^iibetCocccjus »Nr tfü^^capMioHv, 14* ^.28» Nön alio fine potiorcs profanas & Ecclefiaftkse Hiftorias coirfervatae fimtvqvam ut hocDer Judicium & jnirabllem ejus potentiam & SapientiarrÄnde cHfcamus. 'JSir ^?fr(]t&cn aber ^«rc6foIc^e Profi»- Hißoritff , smpiores Hifioria Juguß^. "Ißeltje börtutt alfo gmmt UXrDenA ft>cil tu Aitgußorumßvelmpnati)rum^ Ctefartm ■a^^V^befcbricben» VlnD ftnbun(eranbetn : Svetonius, yElias Spartianus, Julius Gapitolinus^ i^lius Lampridius^Tre- belHüsiinbuicI anberemebr. ^eii(^« "i^nge ftnb: BuxlTor- jiius Sleidanus dt IE ßmmis Imperiis, D. Joh; ^ittXgtX mlfagoge Hiflorica 1650, 4- welcfee^ ^HC6 gute rf/ in lief) bcflreifftc / un^ pon vkUa ©mgcn SRa^rid^r (vcf)(ilee. ®er yon öeri^Idcbm Materien m^vt^ mdyUUacitnmti/U^ 1cm Joh. Gruteri Irs^aium de Scriptorthf^s HißorU Au- g^fl^y Hanov, in fol leftn. (ii f6nncn WUv ^t\^* gen tiHi'Dm aß« btc jcni^en/ meid)^ von bcm .y^Wö J^/, ^oy?, N, Chr. w %ixiSdiVrHißorie» fcbtctbcn il)mn wgitiom* mtn |)öbcn^ Senn t)on Der S"^ *n/t]t«ne^tDifftnö/ nimtan^ iX prttfefTo Hifioriam Eccleßaflicam h((6rjeben. @Ö f6«* ue« Ocinnacfe au0 Dcnfdbm Amorihm Studioß am^ ne^« kn tDir nur etliche beifügen unO ftno fol^i^cnöc : Barlseus dere* hmgeflü fuh Mauritto : Paulus Diäconus oOtt Paulus n^ttt« llC?) Warnefrid^@0^>n/^ ReginoPrumienfis. HermannusContra< 6bs.LambertusSchafnaburgenris,MafianusScotus.Sige* bertus Gcmblaceiifis. Compilatio Chronologica in certi AHtom, Otto Frifingenfis Sifcftüjf in SSaicrn» Conradu» AbbasLlrsbergenfis. Albertus Abbas Stadenfis. Albertus Cranz^us,^em OomCaptCtd^ J^ambur^ Decmm. David Chytrseus. JohannSleidanus deStätuReligionü (fRefpuhL Commentxrij^ Öcr mit fontXVbal&rem %\i%lX\d)i\%iX\. Cir^ cumßintiü «nö 5öarf)etf ^ ®runöe ^<\^t\iUxH mf^ iÜ) im 9v6imjcl)m £^c«ct)eDon anno^i'j. Hß ^n. i^^^;^ ingttu^it. löeltbeö ^uc^ unter anoern müHi üon Luthero^ im J»^ ierifa , i>€r ^U^}^XLX0\^in€o»feffloni (f i. ft)flg ficfe tamit lugaxaßtri 1 «nt einem Wjeshgix studiofi ^« fütffen bocbft* Thuaims, {itiiX Efitame > gitM ^uanut ©Ii I^»« tiJß 5Selc6e Äutorcs tbmm nun jum Excerpiren Tnucleatus (Qmf^^ DOH ©tccfett/ K* J£)teba' f6nn f(r0*. 1S?o auf'fcöVCC/ t>a |)(Jt Nicephorus Grcgo- ras rnfttnim anacfßtißcn/ unc bi^ C6r//?/ 1203. ^i* f(t)riebcn» 50en Den Smptoribm Ecckßaßicü f)flt Robertus Bellai'mmus (in n«|Ii(|)eg SÖu^ laffen au^^cien/ fo ö«C>p«* iXii amö 1613» 8« dSotl Andrea Du Sau^no aber ^W/>^/ /a^^ 41». 1^00* Johan. Schopfius /^^^^ ^»^/r»- hrgtcus a tempore Apofioiorum ui^ ad Lutherum i ^ßct (l^eö ^uc& D. Johan. Hiinmeiius i)erttiet)tet/ unö i|l ge* Dlmft Spda* 1616* Aubertus Mirseus in AuBario de Scriptoribus Eccleßaßicü, 5mglCtc()(n Rationarium ^eotog. de Scriptorihus Eccleßaflixü D. Aug. Varenij, kößö'ch, 166p. unD öatth Ab acm Patrum Cf Script, Ec- ii^ Aiphabeiim D. J, Gotffridi Olearij ^ foan.j^^ yina un0 ®2ra geDrurff. Jolian. Molani Lsvame^ßs Bibiiöjheta fheöiogsca ifnt) Cornelij Schultingij Biblioihe^ sa Ecckßaßic^, Gisb. Voetij Ejcercit. (f Bibliotheca Stud. ^theoLlib, 2,feH, 2. Gerhardüs Meicms Iib. 2, Biblioth, TheoL ConträBk. HötCingerus BibliothecarrJ qvadripar- ifii parte iK Theoph. Spizdi] ßtcra Btbliothecarttm iUu- ftrium Air c and reteaa^ an. 1668. in S- Auguß^ IJindeL 30.Ejt Vi- Unter Dj^fc das tfl nucö \\x bringen/ \m% man liefet in *fi«timr ^^^^^tmhu5, \^ de vicis Poncificum gefc&rieben/ alö Da finO: ftnö: Abbo, Ce»Ct' .^roffcö 9)tarf i)r*S5tic& / Hanovice 1606, in foL ©eorg 2Bc(ttrclc66 MArtpolo^ gtum SanSlorum-, Lifß^ löoj. /» 4« J^^^B^^^*^^*^ Martyro- logia Melbini, Bedze, Ufiiardi, Rivij, Rmunum cum notts in ea Molani^ ^ntwerpi^ey 1583. Baronij infol. VXnÖ fßt* ttcr Aloyfius Lipomanus , Laureutius Surius, Heribert tus Rofvveidiis vitü SanBortim Martyrum, Item» Hugonis Turonenfis lik de Gloria Mariyrum, Utlö \>ün igeti Job. Bollandus uilö Gottfr. HenfGhenius. 9ikbt iinMenlfcb ffnö aucb Die Lexicographi öba' Di- ^^^^^^J^J' Bion^riornm ScriptonJiOX%\ Henrici Onxi Nomenclater^^^^^^^^ Martini Zeilleri Index Hißoricus multovum SmBorum^ Per um Romanum Hl, tom, in fol. ^c, Wolffgangi Cru- geri Onomaßicum Chronehgicum Urorum Ittterüt digni* i&te 0* virtm iättfirium. Caroli Stephani Di^ionarium 6»! ^^ß^- 9Brt*e Autorcfi rönitm «im gum Excerpfrc» WHtritumr'^s, rctettßttm * Nieolao Loydio. D. de I- vlgfte DiBienaritm Theeb^» HiJimcum y (^c, Biblio^ th€C0 U'tJfAn. A. Schotti. füsViroru ftjct^C^Ä Vitas 6c Elogiahominum faCrorum^c iUuilrium Miuftrium. |}(|-e{)j:i^f,en* ^ovR^mltct) ^/ö^/^ Pauli JovijvPapi^^^ m, JFratf. Sanmarthanoruiii, Julij :Qefans Capacci},Jac Phil. Tomafini, Leonis Allatij, Laur. ^b^^Mx^Qfi f ^^o- han. Imperiaiis, Jam Nicij ^z^^rcT^y^-inii'CQtheLa. Imagi- rnum v'trorum iUußrium, Pontani Imptratorum belli ^uQum illuHriomm imagines ^ vitje Exemplä Ethnica bringen. UnD niag iitiD r)ornrf)mfle unter Uxi J^c!>D ©mn mo ^ri^p^ttf fßrema^ auf&oHf / Da fdn^jcf Herodotus njjci'et' an* Unö tiCnnCt llJlK T/Vfri» I. Ltgibm Fairem HiflorU, 3af felH,(j?n bat aucl^ aeU^ct Thucydicles, Hrr/ 1?;^^ d/yulus. Socrates. Euripides. Ifocrates. Xenopham Otf Platö Ariftoteles, Bcrofius. Livius; GaCo.^ Gicero. Sal^ luftius. Dlodorus Siculus. Gornclius- Nq)os* Dionyfius^ Halycaroaflkus. PolybiiK, YellcjusPatcFCute Valeria Maximus. QX^urdis. Pfinms. Gorneims Ta:citus.^ Epi^ 6i:etüs. Plutardmst Juftmus-. A. Gellms.- Diogenes Laer«, tius. Athenseus^ Solinuff. Pauianks: Lampridius. Yopiß» - tnif 5Wm ffim VoIumH^^taxi elnfea^^en He ExempU mt B'iBa es€ Eihnicorstm 5'^W/>/Är/tlfci( £;if- ta* UBnrien jui* j£^änb nimt / mu^ er nöi |rmen&i'ä toif^ ^ fen/ \m bie Autorcj nu^lic^ nac|)' 0er Ov^nunge p leTen fem 5BfetöolMmn eben fjietinnen niemand Z>^fjmfteibfn fan/ «ad) öev COtcinunge Hugonü Grotjj Epiß: 16, ad Gallhi In legendis Hiftoriis malim te dudiim ammi, qvamail- xias^ legcs feqvi. UnD ferner d, L Nön indpere abanti- qviflifnis^ fed ab his qv« nofiris temporibus ^ nofttaeqs t^S 2BeIc8e Aueores fgttum Wim JUm Exccrpiren noütix propius cohasrent, ac paulatim deindc in remo- tjjiora cniti, magis c re arbitror. Jöocb meme ba U\uUt/ fan etltcfee /^mres fcjjpnDte^» iixmaterien ^efc^ciebm t|)me i?or|)cro (ri^ A. N. C 223. amü ^elebet/ on^efatigen / uif Freinshei- lief) (?nb öue^ \Vi Icfen vf>errn Bernhardi aMallinckrots para- lipom, de Hißcricü Gracü CentUrias qvin^. UnD böit Biblio-* theca Geßieri cum continHatione Simleriana, ^Clcf)C öhv m^^ibm vm Antonio Verderio^*inv.c^r(t *::v:^iv.t ®<* flcl^e au c6 Philippum Labbeum i« Bibliotheca UniverßU Itn^ beffcn BiblhthetMm BiWtothecarumy fo tifuli^ i>crmf 6" ron anno 1605. (^c. jo, jeq^. Friderici Nitzfchij , Lipßcn 5 ftmmatim DarinrnR enf balten / «nö roag von folc^etl ^ucba*n \yx ^mUdren fcp* Mijloriam univerfalem facram profanam Mmci 7jutn] i £ ugd^ 1616. in /^^ Herraannum Laiherum ih 'CenfuM.. Georg. Draudiutti in Biblhiheca Claßica Germanorum if exotica, Bibüothe^ tarn univerfalem NaudseL PetriLambecii BihHofhecarif Prodrcmum fcilicet Hiflorix Litierarix vaflum opus de Bihliothecn C^farea Vindobonenß} U^m f^I. tomm UiU* Ii* geDnicfC. ®unf*e Daj^ übrigen XIX. Tomi, fo m ^in /lutor promittiret, aud) bal^) itiod)tm mrfa'Ct^ctftxr* ^» unDan* ««um m- twttt&ige Exempel0xmi \\x lefen/ Der tilafrcre nac6fo(> ^'^^ gent»e Aßtorcf Oureft/ aW : Fromtumum Bfefmplerum An- toribus. ^ dre« 148 SSekfte Autorcs tbmm ttim jum Exccrpirc« dreac JP^onÖOrffd/tf»/*« 1572- '» fii* havinm \>Ul ©pi'tt* 4)i unt) Htflorie» aber jefcen ®ef»ofe angcfilferef mcr* iofurtenßs m z. ■5;b»Un/ granctf» /^/ö/. i587r unD fübvct tarinmn Der ^ä/öt an ^cufftl fdblt/ imö feint graufanic ^prannci)/ ua* melöieercfHrfjc ^veultcbtVfc6v5cfIiebi ,laoa töcitlicbcr Obctafck j ^Bcm €{)c(lan^e unO ^au§fa4)m5 Don flßtrkp feööiien Xugcnöcn unD abfebCHlieben iajlcrn; ®o.ttlic6en ©Straffen ; t^on mcnftfilWen icben^ ^Wcfli* licßcc Htßorien' Sih(^%l Jent 1669. m 4. Darinnen Übet? 4100» fe^jj crbatslicbc Exempely öie Cit« J^ctr /Äi/ci? aug Dm Foßiäanum m'^ HißorieurfSüdymf tiebetlR UxAdpUcatlon ad res ficras jufamm^n ijejoqen. Theodori Zwingen ^heatrup» viM Humane /« /^il grojfin Foluminihm bcjlC* l^cnb» .O efenfonncntimsu^cic^ccmerDen: M. Tirij gifcbt^ ^xfWyö^A^Su^in 4» Andrese Eborenfis ExempU mermrahilia,, Pam,} 5 dp. /» 8. Michaeiis ®rubf rgci'Ö £Ä'^jw/> Moguai. 1617, in 4. Mar- tini 0mn?jmanöa c|)Ut bemnacl) ein Äö"- rrr^/venöcr Studiofm \t\)x wol)!/ metm er t)tt f ur^ Dorberübr^ ecn ^Ä/ör^/ Durcfofte&ee/ unD na* unferm angefüf)rren Me^ thodo Öig MäUriam mtiX gefviffe Sfecid- Titulos «'U* S^rner mSgen nuef) nu^Iici&e Singe/ tnfi?n^frWe ^Klc6* 16. Ex Atio tencflic()e Exem^U^ m% Den Annalibus unD Cluronicis f j«;- «i^ibus «e //»/Vif/ mer&en* ® ir iDoKen nNr Deren mii? et lic&e/ Oer 3^»» chromcw, genD jum fcejlen/ n* unD ßöneb» ei^ronk M Henrki ssuV ttngöy in ///. X^iWtxii mit ^ernieferun^e M. H. aWfly» bömti^ biß öuff^^a^r Ö&riHt 162.0. €itibecffc6e unD ©afTelfcfee €l&rom'c Lezneri; •€rffurf/ 1596. /« /ö/. i5§7. in 4. Genealogia unb Chronica UX gfufleil J U Sflt^aft/ 1» ajrangfetoifcfje Strome QW^f/ Spanacnbergf/ lyjö^ infol. ^^flritiflir*e €&rDnk S5atia<«g In 4^ , fobm S5(ct)cf er^ in 4» 150 aSel cfte Aueor es timtn nun jum Extcrpircn lum, (5(bocl)0 in 8^ S^nifcbe ff5ronfc a^. ^Söi^rö in 8.^ Portcnfe Chronicon Pertuchi/, De rebus Mifnicis C?e(?r^. FMbricim, Ziticenfe ChrDtiicon Pauli Langy Marienthalenfe Chronicon in 4. Walckenredcnfe Chronicon Mag, Etkßhrmtj In 4,» Chronicon Montis-Sereni five Lauterbergenfe, Joach, Joh. Maderit Helmßadi 166^. in 4« fyM,.^Parfß/ i(5o3. infil, @pc(rifd)e ffbronic.^bnrroff 4tbmanö i6i^. /»/i/. Annales de rebus geftis Friderid II. Elc<5l. Palatim,yÄÄ' finden i6x8» in 4;^ Argentoratenfe ChxomcQn Jjohan. StUTKpffij, Helmoldi CViXomcon Slavorum-. Vandaliaslibri Cranzi/. Stumphen in foL, Annales Svevki Martini Ctußj 1595. 1« foL Svevorum Hiftoria FeUci$ Fäbri I(?Ö5. in 4. JBto'lcbeeJ €bromcon/ ^lurcnhrin foL vid, Zeiücri epißüU .Cent, |. ejf^ 58« p- m. 267. Cermanicarum rerura üb. tres, Argent i6ft>^ Germania AntiqvaP^f/. Quverij \6\^. tn foL De viris illuftribus Gemiania; Ä>r. Zieglerus. Catalogus iiluftriura Cermani^ Scriptorum Com. Loth feifive CAÜidij, infoL De Germanico BcHo Hiftoria Ludovki de AviU i^zo. . P0tl»gMrkü Re^m DeCAdes Bonßni/ is%h in fd. Ungarifc|>e Hiflorien Hiermymi Qrtdij. Hung^rU DeßrlptU Martmi Zeläen. 53on mefemn Ungcctfetytn ^f//?»fcbt:d^erti «nb ®(fcl)t^ ien kde^e t«^ bhg^taiWxi ^im ZeiUem epifl. ©kt^nWrgjfcfee 3cj(>JXic6nungi t^amnißroman^ S&6|mif<6e &tmt Martini 1587» '^»ßl' Sohemi*.. ft)it aucb f^nteslm Hifgeci, i$<^6. in foi. Mn* Sylvij Hißons Bokern* * * * C^arij Üefriptionts> Poio»i£4Ci . Centuria Scriptort^m Polonicorum Simonis Star avolftijy K^es Polonic^e Joh: LudovidÜeify 152t. in foL Polöhl», Polonorum Regum vita Janitijyin iz. De origine tS' rehmgfßü Polonorum Manini CramriM» jo. 1555. Inf dl Res Pshmca Mex. Gvagnimy Framof, \^%£^.in g.. Res Polonicreu(tfc5e gferomc Cafparl 3tXl\^mttHXim^tt^%Mtti^\^^^ MfcfcoTiar. Jt}ix\>m^ i^9^' »« 4f Olearijy 1647. in fof» 154 gpeTcfte A üCorcs Rn itm nun pmExccrpIren . Alhirti Kojahvvitt. iHißirU LitUMHte, titutni«. * ' ^ -£«PM ^594* ♦ « • @tefin i639» in 4. Chronicon Sttt'wenfi Pauli JricNterflf^ . ... Srecic 6c&C15ebifc6< "Mtporien Johan. Gothi. Hißoria Svecia i< genuttm Se^untrimalium OUi Msgmlr BaßU^ 1567. i»/ö/. Hißoria rerum Danicaruw Juh, Ifaacii AmfleUd. i6}l. in fot Hiftoria Danica Sax. Grammaiiciciim notüJoh.Stefhamj, Sora \6^^,infoL Aittiq. Danit, J^ohan, Ljfcandri Serm. Deßriftio Dania ZeiUri. Alherm Bartholinus de Script oribus Damcu cum prafat* Thorn. BarthoUni, Hafn, 16Ö7. in g. Alber ti Kranz^ij Chronica regmrum Aqvilonarium Dani^t Svecia^Morvvegtj . Argentorati i>48. in foL Huitfeldi (f P§ntani Hißoria. * * * turg i67j» in 4^ *♦* Icliadhe» tt^ rehut IslonAieü Arngrimmm J^mas» J^ttttUfg/ #if 4. /ffMT^ üithmarm Blefkanim, Gvih ■ . * GvU. Malmesbu)^. de geßls Anglic, UtßorU Anglhana PolyäorL Kerum Anglicarum Annale s Gvilhelmi CamSdeni i6ij, ^ 8- ^Utatimes i)arix Rerum Regniy rerurn^ AnglU, ofüs Hfßam rico-Poltncuw,i6s3» in 12» fohan BaUi centurU Scriptorum AngUc. Jc'ha^. Pitßks de Scriptor 'ibm Anglicü. Hiß. Monaflerhrüm An'^L ab anno 66^, ad 1067. Autore Ingulfi. Rogerij de Ho- veäen urinales Angl. Henrid Huntingdonenßs. Hißor, Angl, Kerum Scotlcarum Htßoria Hb, 20. Georg. Buihnanh Fran- S<:oti^ eof. i$g^. in 8. Thomas Demflerus in Hißor. EecL Sco forum, J-ac. JP^ä'r^m de Scriptorihm Hibernia, Heßoris Bo'ährj Hb* 10. Htßoria Smic^. "^oh. Major it Hißor ia majorü Britannia^ h»e, tarn Scofla^ qvafn Anglice^ Parißis, 1521. Slic^cvlanbeö ^efc^rcihmg? Ludov. Gvicctardim, granrff* ^ . 1582.. '^'^^ tflicNvldnMicbe Üißorlen Petri Cornelij, Unt> bann Mete- ' ranil\\x\^('\\\i\6z0.in fol, 0tieöCi:idnMfc()e SÖcfcbvetbungC Michaelis Eyzingeri, 65In7 1^84. tn 4. Urbü Amßelodami Hifloria Johan. Ifaci Pontant, Amfie^ lod. 1611. in fol. Valerij Andrea Dejfelij Biblictheca Belgica^ famianus de Sfr^ida Hb, Beä. Belgic^ fjö Autores f innen nun^ium Exc€»p3ren fetri Borrif Hißovia Bilgica. Faßt Belgic't ^ Burgttnäiu Anhtrti Mi rat j Bruxel: 1612 > in %. f?ifi«» Frißcarfifn rerum Ubhnü Bmmij > Ludg, Battav. i6ii6, iftfil. Uinersrium Frißt --Ho ßandicum Gotof, Hegeneti, Lugd. 1630. in Z2* *** »laadri«. FUndriturum r^rum Annales f ac^ Mkyeri, Franc, 1580. ittfol, Anton» Sander f4s dt Siriftffriift^ FlandriciSi Gandav» * * * BjabatttJ« ^^^^^^^^"^ Dutum Chronica (f rertm Belgicarum Adrians BarUndi, 15 So« //. Tom. in fpl. Brahantiiarum rerum Fem Divai lih, ig. i5io. 4. €aUi«. De Gallicürebut Fhilip. Cominittus» Rerum GaUicarum Annales Kok Gagvini^ Francof. i 61 in in foU Gramondi Lih, Hifior, GaUi '[huani Hifior, Gaäic, Burgundtcarum rerum PeJri Eeuteri lik ö. Antvverp, 1584» in foli De rebus Gallige Kegum Offlciü C/aud, Se/el^, Francof, 157 8 . in /oL Steife 10 Srancfrctc&/ anonymiy Sr^incff» 1674. in 12.» Anton» Verderij Bibiiotheca Galttcai Andrew ^ercetani BibliQtheca Hißaricorum GaüiA^f er Ludov, Jncobum a S. Carolo locupletata. De De tllHflribus/iqvitanUVirü a ConflantimM. us^ adnoßra tempora Gabriel Lurbeus, * ** QfMgiiU &)m\C Melarif Eriohij, Xdp|i^ I6ii. infoL 5BalDcnfcv6i)rontc Ji'^^« Jacob ®rafcr^. SSafcI 1623, * * * t>e Hifpanitis rebus fohan, Mariana Hb, yo, Moguni, Hifpa»Kg, 1605. 4. tye Kegis Hi(pati. Kegnü ^ ofthus Johande Lact } Leida RoHerici Toletani üb, de rebus Hijpamie, Lucij Mariftai Uhr. de rebus Hifpmiit, Jrjh. Vißei Brugenßs Chromeon rerum Hifpamu Andr. Ta?candri catahgus LlarorumHiJpamoe Scriptorsim. Mphonfi Garßd: Metamori Hb. de Academiü (f ilarü Scri» ptoribus Hifpania, Andr. Schotti BibH^lheca Hißamca^ * ^ * Foftugalke l64I> In 1^* * t * Monumertta ItaHcöKomsr 1 6 47 • ^» 1 2. Buellius CatA lonm de navigatione in novum Mmdum» Hißorid IndiCiS Maffeji. löO 2Bel(W Aucurcs f^nnen mm 5«m E^sreerplren ©c&lffarcen Hugonü a linfc&oUcn^m ^«»^ 1534. bi^ 54. Americam gCt^aWf iHornius de Orig. getit. Amerk. Petrt Martyris tih, de novü Inßnlü, Beriih. Ginnarm de IndUo Itinere, an. 16 mßoria Antipodum oOec 9"icue IS^elt / ft) ■'i53e1l<3Jl^^^« nene twivD / 30|)an £ ii^owis ®o«ftiD^/ grar.Ctf. 1655. mit fd)5ttm Kupff^t(lucfcn> Differtatio de origine Gentium Amruanarum Bugonü Grottj^ 164z. in 8« *** Chitt»» tliß, Sinenf Matth^i Ritcij Hißer. Sinarum. ^ohan, Nicuhof, deßript» Regn, Sinenf - itheopb. Spzxlij Comm» de Re Liter, Sin, Kircheri Chin, «isfivcPa- g|,;uei» ^e(lamtnt0 eine ©taö o^cr Ort ön3efuf)re(/ 5» ifftm». j^^^j^ jj^ji^pj^ yj^^ t)mtli(()crn 2(«ölegun^e niefet füenjatJicnef/ tvenn man ((d) He Dteiftbücfeic tjon Dem gelolJten ianc>e ^e* lant luac^ef «n& Dm:c^)liefet. Smn darinnen viel nflcljtenct* licfte ©acben gefunden wecöen. Serot)aften föir jc^ c-erfeU ten ediere nam^^afe niacßen tDotieii , iinD ftnt> nacfefolaen^e4 Chrift. Adrichomij Iheatrum terra fanBia» M. Henr. 95flnting6 Itinerarlum S, Scriptura, 2)tflgti(* turg i59y* /ff/. 3n Diefem i. S^ucfee tie^ Mnerary tvet* t>en nßö^ De« 'SeMtfc^en S)^eilen/ Die Steifen Der 9>atriar(l)en/ 9li(6fer/^ro))&cten unD Km^ixu öu^gcvee^mt; Die S^u ijreifc^enfUnD ®ii(6ifc{)en SRamen müwiWi / mit Sinken* ÖUttge f ur^er Allegorien. Sag i/. ffiiic^ öef)ec auff^ 3]eu< ^^i^ftment/ DArinnen 3eietäet/.e?i4^ie öic Seilen öurajJ(^rgenIan&c/ Ux J£)S'rr 6{?rillu« y unt) t>U toben 2(i>ofieJ genifet (jöben* Secfen ift ferner bep^efilgct ein f44r|er Tra^at fie Monetis^ Menfurü in S. ScriptUraiM^: ^u^enö febr nu'^l»a>* Pj/^y?/«j QirifVophori H«icfmaftni'm 8. Joh. Biilelij e. S, Pakßm. rjr^^)U(Ter tien ^ßronicfen/ Annalibtamt^ ltinera^ y^JßwQ^^^^^^^ ffnt» nocK v>i4 nu^ltcbcr «nt) gntet? /C^jj^V m^ Wictjev / melden ca^aö juni excerptrem ^^If^^^^^^ genotnm^n unö in Die Fol/tmina gnva^in mxt)iiiii mMx1S^i\U /«^(^nulius über eft tarn malus malus, ut non aliqvä ex parte profit, fcj^rcib^t PliKtus lib. 3. epifl. y. ad Marcum. &miti Diel) groi^gcneigtcv lefcv l juae D^c in ?8ücb<:rii «rfabrnc fDeUmctfe ©iracb c. 39. 1;. i. fa^cf : ®fr ftc5 Draujf geben foö/ bag er Da6 ©efc^e teö J&öbcften lerne / Der mug Die 2öcigJ)fit gfler ten erforfcften/unö In Den ^rop&efmftuDiren* 10.2* €r mug Die ©tcniit/ nad) Dem Alphabet i{M)i Autoref^ Docb tpic fu im Ufen fiirf ommcn/ bcpfii^qm. !li?c{)* 18. Ex Va- V^^^ DCt flCmtgee icfa f^injU fegen / ODcr ^argine bcv^ fibus* Johan. PhiKppi Äbelini Iheatrum Europaum, ^xmi^U 167,^, in foL mit fcboncn Kupffcrn / mancba-Id) @*Iacb(cn unD ®«f(l)icj)(e wflcKcnD / in «tlicfern Folianten, Ulyris Aldrovandi Ornithologia, i. e. de Avibw^ Francof, i6\o. in foL iEliani Hifi, de Animaltbus ßve Animalium natura^ Didaci Apolephtis *Oiftorif(i)C £*t'qt>irtj]unDm» Arnobij lib. adver fus gentes, Agricola de Animalibm fubterraneü^ tn g. M. 55Äbe6orneJ Armmuri^ Davt^^ca^ Hnt> tiotin U^tn Thomas Bartholinus ^(? CruceChrißi. Ejusdemi^ EpifiaU Medizit, Na mn de Monflris in Natura Ms diän», BaßUnc i^4f. in 4. Bellarmini Ub. de Ima^tne Chrißi, Ejusdem% Tomi Them Vit. Hum. in fol. M; Domin. SJcernsf ® Of(c3 ©*a|fa{ien. Johan. Bodini Mo^orum Damommmi^^, Sam. Bocharti HierozMCon ßve Uparfmm opu^de AnU malihm S. Scriptur^i Franc, ad Mmum 16 j f, in foh Johan, BoCxTii vmnium gentium M&re/, Leges (f ritm Wiehurg, 1536. in §. Joli. Baccatius d^ Caßhm iilußrium Virorum^ in 4., Ejm^ dem de mu'ilerilus darü in fol, Boderi Archite^ura Curiofai in 4. Bofms de Triumpho Chrißi. David ßramer m iU?cnfc6en91afenrcBttJdff'e* Johan Bunonis Hißoria univerfalü tarn ficra qv^m pro^ phanaus^ ad an. lö-jo» Joh. Boten 1XHlCkf4)tcib«n.qe* Wolffgangi Bütneri K/»//. Hißor, is^ö infoi Bufaci Panar. Loc. de Luxur, Fefilns. Samuel Butzfchky bocJ)tüie!t:|}C ^an^cl. Richardi de Buri Philobihlmi f.mßkti^oQ, Chaf- CUMni CatalbgmghrhmuHdi. Abn Galovij iVö/. ^»// - Crrö^. Tliom« Carve S^cifcbud). CmCmns de Regno ChrißL ^ Barth. ChalTan^i Ci/^/^^ Glona Mandh iSfS. '»ß^- ClafTeni E)Serdtat. S- ad Psf Natlian. Chytraei ^f////* variorum in Europa limer um » 1594. //^ 8. Philippi Camerarij Böra Succißva in 4. — j£)ijlorifc^e erqvjcfffünöem D. Chytrsei H//2örM von t>a 2luafprgtf(()(n €enfe§on Lipß ©effctl Triumphata Incontmentia, i6ji, ^i^l^its^^&^t^ Ccclam Beatomm 1636. Jöh. Mich. 2)iO&efil0 Be^i ^ur Buli^Uitl in m Unt) Dann t)e!Tm ?>rop&.ften ©d>ule.. Cyriad Edeni Mifloriüt Defiriptio Jfitt^Hfie fjmltl^ ab Alvenslehen, SWagOcbUV^ ijSu F. Joh. Faes EpnercitAt, de Vulmr> ChriML Jac. Fincelius üoö 3SlinDcrsci(&?fi» Baptift« Fulgofij res meworahiles^ Antw. 15^5. 8. WolfFg. Franzi] i'rÄÄ^/j SamjimrumfmiarfiL 1654.. 4. 3ea <^sor- Georgii Fourniers Hydrographia. jolian. §if<^arf^ 'de DaihonmoHÜ Magorum^ ©(raf* bürg 15^1. in 8. Francifci ©cf^aubune, Davidis groKcfe^ Meduäa Ge>)gfdphka. Jacobi Philippi Forefti Uber de praclarü Mulierlbu» Chrißiani, G, Petr. Gallatinus de Artanü CatholUa Veritaiis, Gaufridus V^ vita Divi Bernhardte Francifci Gvicciardini EpißoUtßve hora relaxat^, Antonij de Gvevarae opera cmnia Hißcriso-Folifica, gul* MliUtl, Horologiüm Pr 'mcipüm , (fc, gvanrff» 1644. in 4^ Cafpari ©oIt>n)urme5 Sic6ctveaknöer. Thoma: Garzoms allgemeiner ©cbauplfl^/grativf f. i62.7* in fol, Ejuidem Morej t Leges (f rltus omnium gen^ thitn 1604. in 11, Jani Gruteri Bihl. ExuL M. Jacobi Gilberti Speculum Viduarum, Jacobi Gretleri Lib, 'variarum rerum. Simonis Goulardj ^heßnrus Hißoricm* G. Groffij Hißori'\d)iv '^Injet^er^ Mag. ©Clia^Ö /ib. EüirapeL Jufti Gefenij TraB. de qvatmr Novijßmü : Gval- Gronovij Ohßrvah In Sm^t, Mceeß G. Pha. ^aVßhbV^M MercuriMHlßorim. 3fltJ^l(ic0m La'mbertus Horten lus de Beffo Germamco. Joach. Hildebrandi Ltb.de precibm Veter um, Abraham! \Ao{'V(\v^n\ L acrim D. Petri MüIIeri Ofculum Srnrumi Joh. Molani lih. dep^^ Sam NaudcriO&rö»/Vo« ah initio Mt^. mfi^i m*i%00, (klpß, Michael Neander im SKcnfcfcmSpiegel, Neftoris ä'&. ScUvon, Tmit^Kev diSfus, ^yi Lihcr §d An- :tfqvitat(is Eccleßaßicas referendus. Nierembergiuß de mim mraculoßs Raturü in Europa, O. D. Gottfrid Olearij Halygraph» I>. Joh. Olearij Manuale de nemnibm ominoßs^ ^u^dm Uhr Dom ® Pttftliflm 211«^ P. Fan$roU faßkulm Anan, Plinij Natur Htßor. Far^m de mtnßris, Lugd, i^jj. in foL Sara. Petiti var. LeSiionum. Timothei Poli S(t)ai*plag* Antonij Berez EpißoU, Pancirolli comment. in müt^ Imper. Orient, (f ^eßkurw variarum Leilt 1646. in ,4^ Johan. Bitlci 5f AnglU. iäußr, Pontani Atüc. BeHar, Bjmdem rts mem&räh'tles in foL ;Lucas ? oliio is Enfremo fneii cio» Ejmdm dt yiiA tiHrm^ rrocopij Hißar.mafta^ mf4. M Brmo ^vims m dtßt MBri Pari t (f II Ex^i^^ ThomajRamrij gilif en epieact Reinen iKcmwiyAnnaks CaroTiMif ieCaflafti^^uf'^ cam Cmfiant 'tnop^ tn 4. Bjusdem Hißerm f uüa tri- husV^lum. Heimfladi 1594. in fol nt Sj)niagma Hermerum, H^lmßadi 15^7« infoL Qiriftophori Rkhteri centttr. Sfe^amU mflorici. BjHßm dem Axi-omata. Nieoki Rem^gij Vamondatriaj fjrancof, 1596, in 12. ^ 9 B. Hcn- D. Hefinci Rixneri Lib, de VcicrumChri^lianorumriilbm elf CM EuchariflUm. M. ^HflDm ©«Un-^pof^ecfe. €(fs Triumph atsrfimu S. Fratrum SanSarthänomm Toml GttU, Chrißtm. D. Saccus wm mx^ixi ithixi* Joh» Saubeitus de Sacrificiü Peterum^ Ca^anis Sagittarius de CrutUt. martjt, Michael ©a^en^ 3ttcfeC'@^)!C5ci Atter ^nffftcgen ^urK MrD i?ßnn &etT«f ^rtMgtcn über Dag %}x^ T06U , 1504, m 4. Mm an»mtl?iat MiBoriett fttlDltf* Ctedi} Salmafij EfißoU de Cruce. Job. Scaligcr de EmendtU. temporum 0#(iin>la§ Dc^ %xH^i^ i<^7^, in 4. Äne« Syhl]LikEpißolarum, Ejmdem de geßü Alphonß^ Cuftavi Sileni (A, Senmjf Brunfvic. Dum dugußi, glor. m,) Syßema CryptographU an. 1614* |ohan. ©ftprö eeßlen?:^roil, |ohan @frau^ foif et? ^c« fEki&er^enffcl. Scliickhardi Mijpath Hammel. Alex, ^dxdMsdemor'dm ritlhm gentium^ Laurentius Schröderus l>0m ick &OtUi^ D. Georg @cfeeHcf uott 1BunC>irgc|jiir^m. Ceorgij Stengeli 7rai^» de monfirü 0 moj^roßs, ht0» Joh. SclileraiTiij Florej TaßonaL Stapletonis Fromtuar.wm Morale, Sturmi] Promtf/a rium* M. Abr. @aiUi'0 Iheafrum Urbium h^., Nicolius Serpetro in lih. de Mirabit. Natura. Simonis Schardij oper^ Hißorkai BaßL isj^* infoL Schopüus y^cad. Chriß. Spizeii] Acad. Chnfti» Johan. Ädami Sä^&xz^ri CGMigiumBihikthetArium^^ Bomrum Autorum Scrutm'mm. ®eOrg @f eltl&art)!^ Epiuwe Htfloriamm, Xyriaci @pängcnberg0 9lDdfpi^gel 1^9^, mßL ,M. Chrlftoph. goOimei:^ E^emfiari\^iBXixU^B^n* \Ußnnoi6'j6*mh Talentonius de rebus ^variü reconditü Adriaxii Turnebi Adver farior um Lib. 30. Farif 157?^ iOxli)on Conradus Gefrerm in fra Bibliotheca jpfdici- Vttl Oö^ C0 fco opits^mnigma eruditione refcrtum. Antoni] Torqvemadje @cd)0 ^agcjcitcn/ üU^ OiinSpa* M. Thylonis. ^Jloi^^abr S6ucl)kinw " ^ Georgius Turon eiiis ^ adwiranda vindiiiai. _ m ?lnrentij Sfiiulum Bißomtim & naturale. ürfini Jterra BloiloL Bjmdem Arhoretum Bihluum^ ^ tontinuatio SylvA TheoL Spnbolh* , nec mn Advcr^ ßrm ßtcra. htm Lih. de ßntu nnim, Polydorus Vergilius de verum Inventoribm in la, Jacobi de Voragine Sermonej Aureu Baconis Verulämi} Operai üifilk Vkremj ^eograghia geverMh D. Tobias ®tlgb unf cti flncti andern S5uc()crn \^kUh\i teilen unD Dpi'ftelimjien mmf ofer öar^ii^ aKciti excerplren fei;* ©mern e^ .<5efc(>ic|;itDarum/ Da^it u*6 Oev Üebm ^ugenö etvlic&c tei)fu^ti7 leeren ftrficb olfof^rt/ &0c6 «acbibmn^6tt* p^en belli^cn ,qct ramt)eii möcöf en* \Xm nacfigt^enö ^^^f€^« CXea*(^^^.it^«l^w MflO Wfliri /^»/^w bepf^en f54]ten^, %m Un ^uc^ern/ t)ammtt simiUtudinfis, Allegorien, p|ini)Cm Studiofm m W Öriffi Clas'iiliiw fbntil ^Comparafionfs^Smllitudines, Allegorien, Tr$^ ^Condom foUsn a.ngefü|)W{ merDmy muffen jt:« mx)m (vcitlcuffti^ w^. 7» .3. /. - - - - ,anö^fii|)r^ Ugenits U^cAit f bei) tl-nr Silvfftigfeit gcie übrig/ lange na(|^ju(^rubdny gcf(^;clli*c iinjö anmut{)tge tiiffcn unö AUegomn \]x cvDmcfen* ©0 gebm#tim Dcrotve* gen ®leicbrntiTcn «nD ferißm myflicHm nadbfölgente y^/; cum Methodo SimHlum 'The 6 d Zwingen ispS' i» 8. X^orinnen nu^ m Mxdmi^hmßaßliQ, chrj/-- feßomoy AugußinOi (fc» ^i\)W\\^iX[ ScribentenmWi\i\\m* Autoribus \i\)K nu^l!c{)C^/wi//W/>^e'/angc^og^nft^ert)m^ Loci Commmes Similium (f DijpwHium prophanü facrü Hiflori^ Joh. Cadrsei, Colon, Agripp. i6oh i» 8* Hugonis de S. Vi&orc Allegoriarum in utrum^ Tefiaffien- tum Lib. X. Farifiü 1517, in foU Parabolarum Liber e>c V atrihm excerptus ^ß'r Johan. Gd-itium-, cum Epißoja ßrcn* tij, Baßlee 1540. infol, Diefe0 ^ttcb I)flbc ntrgcnD gcfcben/ Älö nuv in OCV Jcnifc^m BibMsth^c, Alardi Amftelrodami Allegorien, &e Boriacd Vromtuatmm Aüeg«* riartm. ^ohmGvtSkx\Liber de StwitituSnibm, Jöhan* Möllen Alvearmm, Mag. Tirfj ®Ui C&mf'Ka|lUmttt4» Ejmsdem^ Loa Theologut AEegöricu Öt« fl«gm ^absn votmafö |tcrlf*<' lv»^Ä^/ec i^f/'/^enfcn mbt^Uxi* ©öitxrtien ö6r ijr.y^f.SamuelisMet- gerij. 17.8 53oit öeti SdMm/Utinmn Simiiitudmes, iticn «nD im ati^^mommemti ^U\kU für Ne filnbige iDlm^ f#cn gdtttcn/ ^aNn Me ()e^)^nffdKt1 Oracula nufq Hnt unö ftnö VSVf(()munt'Ctl*> Plutarchus Hb. de DefeBu Oraculernm ge^entfcC dncc n)uu^crli(bcn Hißoria. Epithcrfes, f(l^rei(^c6 er/ n)0!fe irt ©elfdl^lant) fcöi|fen/ iinD ald er Ritt fei? ncm ®efertctt ad EGhmodas infuhs fooimen/ na&c U\) Paxas, ^at man eine ©timme au6 Dff 3"|fl l?^r mit \m ®d)jffe aett?cffti/er!i*e um! mic9]oitt;ea ätruffen/ unD i{)me of foWf n/ivenn eyan ten pomim Paipdcs f Dmttien n>irrDe/ fOffe tVXn^mX Magnus Pati eft mortuusl nun W ©ffertefi tm jmifffl |lan^in/ ob ttian fi^ t^iirn feite oDfi- nicbf/ ijatTha. mus öafftr öfNIten/ ft>enn füfle mer^ /unö ®c&flagen tn der ^^f^^ erj!)aben* %\^W{t ®etl)icbte för Den ^dijfer jii Ö?om liberium. fom^ iturn/ l&abe er feine ^tie^fr anD ®abrfager fi-agcti laffen^ SBif ^0* groffe ©Ott Pan mre? ^4 taben fle ibme auff i)e9ömf<;()e ^eife geaptn^ottet/ er n)eret>DnMercuno unD Pendope gebobren. aber Dicfc (^JifcbiclHc ßknung€fafe aM(f i^i« ^m/ roelcfecv baDon (i'aD mUKi:W^iu dJ^mumm. ^tWihimmm crfe^ thologh Allegorien, 8cc, Jü fltiU% i^tj thoIögU Natalis Coraids//^. f gelsfai TJCr^cm Hl)vm'Sl0citigmant mm mitv ar\Utn flfpil Poßii& Eeslcßoflicü D. Ltlcheri,UnD in DCffcn 'Cmmemario in Ctncßft^ Frophetas Minore/, Santcs Po^ninus |)aC fajl^ic gan|C föiK'l J?»/^ AÜegmcQ m%^{\i^iU ^Bcil Hieronymo Lau rctto ifl aiid) ?isigro# ßcfil)rteBeii/fr geiianf njir^ : S)Iva ■ Jikgsriarum Saene Sctiptßf^. Ribera l^at in lu f kfr.Cfl^ Pro» p!>Üin/ JiV^rez. in Efainm «n'Ö Corneliiis i Lapidelnt))*^ ■gar4e Jö» ©cbriffc commemirti ü!iD pf!.\qcn |Te nacß öcc ■m^l)ß GrMmm*tica expoßtionem /1ßegoricamlU.\t;^i\\\ %i« \u\)i ßücf) t)t^\5ßn MaKimlliani Sandsei Iheologiayn Sjimlo" ikam ßvs Myßa&my Mogunu i6%6. in 4. Jinglsis-fien JohJ Geihardi FcßiSam S&hmomsam. %\{\ I^om if Exempla S. Scriptur.^ ^jaC Antonius de Gvevara In ftfnen ^ülDcticn tligedr/aii^sefea^r. Siefen fJnmn mit i\\gi\i^M ^itlm t Hißma Animslium Wolffgangi Franzi] l?0n Auguflo Buchnero &iXiili\M an. idsp. IP^ttteh. Item, UfitixWiUU Apophtegmata xxx(^ Adagia, ^U: Martini Ruland i Ada* gia facra,H€hßMdi,\s6^.in g-fonlr^^nt» angetroffm/ t^m in Xax Billiothec Ux fulim Umv^rßtdt S^dm^Ci^U Eraf. mi Weidneri iirö Zinckgrevij Apephtegmata. Ars A^ pDphtegmatica Qvirini Pcggij ODa ?>f)il-0ööt§D6tp» f«rl/i)lur(r^bera 1656. in 8. Jo^^. Agrlcok ©priefefccv* g ifo Q5ötl UV itlt^mn Siif it9 Excerpircns, *- Forßium in^r^tf.Virke Eitef, ^i\^^^iXil XiiX \>m\(^m Theo- kgm Lipfienßs A Job. Adamus Sckffzerus fuh ßtttmTrU folij fii Örientaiif f. 155. ßjq» Sott &er ädegenw Seit i)eg Excerpirens, reift ©(^reteung/unfe Menfamer 2Brt>er^olunge. ^(tt jtgHc&ce^ ^jat feine geie/ un^ afle^ fflmelbmm unter ijem i^lm«iel bat fei* ne ©tunbe. ?Ufo mu# au4> oicfc bcpm Exur^ren n)olina($fg(nomminmte^rum bringen» Unö meil ble ©(ferift tfi eme Ärafft ©Oftee/ bie fcUg macl)ct öUe/tiic Daran oidiikn/^««». i. v. i6. fD ti^iß eifiem Jmiglinge/t^or* uniilic^ Der fem @emiUt)i)er tr^F^i^^^i ergtbtn/ obliegen/ Diif ir jmti mcnigrt^n aHe^agc Capit* m t^er ?6il?cHefe/ »nO mß0 fliit^t t^arlnmen ang^troffe»/ 5>i^«ir ferttg itiadjte/ W fi^lTm. M/Lmir hahen mit Bmttt / tiidyt bell jciten jur@«(?cna)c&r |!cGen/fc möge »tr.ld4)f t»on ®off öfrjlcfTsa wer- ^n^«r^etttüo iöir«nS erfl WDll^'n tnfcetlc^fejt ^oöe^ftunöeoaju bereifen. Compar Imparium» Strftec^t fdiSeibtt/ ftaf wenn eröaö ifecft au^getefi^ef unt |ur 9lu^>e begeben/ fo rege er b«i) jlcf; äbf r tpaö er be« gangen, tag hUv^tt^an— mffH§i(i} (a^intuni ^Uf}e §11/ tn mcl)t m(i)t t^utit 1 Dicf mai getban;' fein @«murbeJUi«ecfucf)cf/ dlle ZcLQt betn Or^e unfetd ©rabe« ber finftern Cammer n(5ber/b«rum mufjcrt mtr un^baju bereifen ic. CONTRARIA. jlcfö in ßiufbwtötg«" @««ben lebte/ pflegte ju fagen } Öb er gleich ;e^ ntdjt ^)tei gutt'ö tbafe/ fo «»^ boc& no(^ n?ol einmal fdig ff erben. QSenn er nur öre^ bloffe ® örte fer gnai) ig. ^tf begab JTt^ aber/baf bie* fer Bpotta öber eine jerbroc^ene^röcf e retten mlu unb i)C,$ af wettRHtnanbjumÄ^Ofet t>ct|?«bef ? worin öa|l» biet) s«bcf' fm* ©owirb bUbofe^SegicrbeaUge' webUg ntf »ielme^r wiO ung (Ebrtffe« obliegen / ta$ toiv ta^Uc^ unöfelber ri^^ten u Ctr, II. ». ji, ^nb jiim tobe bereifen, Simil. <3Ben temanb auf ber Dletfe immer fort gebet/ fo fomf er balb jur ©teQe je flarcf er ergebet ic me^r er j^c^ bereitet/ fauber unb mit «Uten bebacfef in bic ©tab c;efr6«ef rooreen/ fo fort ein '5)^a«rer miC aflcrbanb gfDfen ©feinen für öen erb«* benen X\fton tretf en/tmb ben ncugefron« ten Äa^fer fragen muffen/ ßuö welchem ©feine er ibm moitt fein tobfeuärab JH« bereiten laffen, un&iuneb. lie§ ibme ju g)?ßnben 1494« eiti*:^egröbniö jttrtd)tfn/fo er oUe Za^t b«t)tt>obncfe/un öaö folgeabe ^A^r ÜÄrb» ^^nnttgöqjrannf. ^brontc^^ipo, '35om.^anfer Carolo V, '^td, Manltj L* ^mu im miA(\y ' ENTHTMEMATA. Enth. ^ft Umt et» dm 5" fceraner* stnt^ Sur frl&tgm gdr fv^er&en liCvÖcrs^ mif fu|T, 17U^ z EGCL£:.IASTICA. AUGU-.TA ET P^.OFANA, Monica tfö vi*^^«^'»' ^Kf^<*'f?«»^ oeara tenfur uni> fa^e i>tet>eßs(ä»^eniie @öl)n/ njie if! ©cnne fc ein fdion \)mm'^m i^^i^^ S. Au^uftinus Ut z^Ux^^toxxn^Citt/- h€n|i:cifd) fer)cn ni6rf)fe. Macariusitnmi^mcfßrincrKdien^age» «itd?tg su.reöen <3l^ t)om «rcifletri^f^etTv prumsrfjd^tntem^flem J^uUkm »er»- Vaiixtm^x^n feine ßU eO)7uff f er j o^t5cnnw^r^a"^u ^, 382, 2Ci}o trenn m^u '^ui A'nagogta, t5a ine ^osnc^iü Dleiö^ Zx&i'im <»fR clfiti jum j^cntge loy?,s>3r fisra/Drac, 0e tn t-tcfe ©ortf Ijzt für : 9 i}j n^ör ti^a^id) in maiK r l>m/ tif IC u i"-/. 5 0 ^.0.7. 8. t-M\ xa-\\cui-ta>tv, tririms ubcrfctt; lifKi. j^crrltcfaf nw'öt »«t^ufiNrn ic;. ' Simii/aOie man oit bemOne gerne tfi/ 6« man ecrcaS licb«s hat. 'SP.an frniü /'/i-f. ®«!5 ;)ab€n nf^r h^i< aitrüm (?st?n n?olfc/n?f nn er fof* ix\(sxi(^in Um ? öd) fpr^cb m iinb ^etn fe aße "^fHlfcI/ (t< ferner «ij fo Uxx^M xu ^td.Cretdius m t)cri4. i?jcljpr. iinb cuö temfelbcn 194 XoWDat^sti fic6 aßejcif I miiU Umutibfdfi^m* ' ENTHTMEMATA, r ^cricrdenn tseteer f emmen i>i(gei(l(t(l^e 2(nfett auffpetm/ Kr ©afan feinen legten teerfuc^ t^ut / nnb fld^ bemä|»e( i^en ©terbenDen tn Söerjroeiffelwng« jtt j^ör^cn. ©a gebet >€ö toörUd) fc^roer ber/ au« fo ntafiigfdCf i» «ir2(ng|t un& ©efabr fe forf In ber €(Ie |uf(^(ibco° CONTRATIIA. refern wtiam f9teß adCtmfar^ imfn^ . ^.n u.m h\iu Qt^ t?DdbDcrnünff(igm saUmonü Sorfe fcyn/ D«^ ein i ^imWiax Studioßu tmet" ftren^oüt} "ütitmxt: Ob mUmm\imv^to^tnmJ\\t\p geltg^i tUruntcr (eine 3dt nocfe &imU ffirjufcfcrcibm: 2)mn er jtnHt fa{l ade ©tunken etfvaf/ fo lum txcerpircH ImMfy^ ©0 miß öocb noebiq feyn (mcilen ein "^UäcnMie* tinUX Studioßfi ad eruditionis amnv JUgelan^t^Cnl^^me IttUf BifcipliHiU Phihßphnas tam Inßrumentales qvam Prmcs* ^ales bitant maien : SUicfe nanefealci; ©pvacöen/ e/ ©i)f ifcbtunö onDere nubr ibmi ind OBeDacbfm^ bringen uno erlernen 5 un^^ann mitgdebr* Un wmhnm ituttn in aöerlcy Bpr(}d)en ^neffe mecbftUi HnD Deren CenßUü (licl)öcbrautf)en) einegewilTe 3eie jum ^ä- cer^ire» ae^bmen^ Oenn i^orgemeltcr lStffenfcSaffe Jttge* langen mel Seit un^ meile geboret» äReinen Demnaxb etlicße gekbrfe ^Ranncr/ menn jemanb mcße aug Per ©cbriffi und f^ibel £in:n Autor em in Homikütis, Hißoricts, Chr§H^ kg, (fc. Duri> excerpireniH^ \o\^ti horü ßccißvümiX^i gefcöeben^ unö \mx m aßet beq^emlicbflen u oi>er ©tun» ^e f Ir Oer ^acbr rube» -Denama^ man auff Daö Schedion Me^ mrii^le mmx^iXi I fonne öctlo beiTer/ menn fcld^ö Dt0 an* Ua-n Sl^orgenöDOn Dem M^monal-'^tttiii in^ai Excerpier' V&lumen eingcfragin/ im (^vDacbtni^ beflebin bleiben ; aueft nacbgcbin6/ Weg nocbtg/ bepm einf4)reiben Der Tuul ^im» ]Dertmir4>en> mag aber Der anqtbenDe Bxcerpens mTtfui atlemal erft ouff feine Coduiüds fd)rfiben/ ebe er Denfeibcn in t)i( Excerpier folumlna txh^ii : ©enn DaDurcl) fDirD er im ^ur(i)UfcnDegi^Ä/ör«f nidUgcbinDert; unD fanDej]$ gefcbtüin» terDa^fürflenommene mit 9]«|en ^uu^laufen^ Ob nun mol Oie Escarftorum Pslumma nur Ü dn • cnim amant Olentium & muiidkiem 5 (aUtf( Da§ g0lTiCniIic6 ^'^ Theologica Uomiktica (\UK tmiay^ctiptct ^em gmdßtmüfer fiii? ?tugen (Icilm. Samfe evcigmciicl;f<|)e/in meiert ClapiaUi^ fugUc& fknc afbrad)C merb^n. Unecr&cfimfadenn)iri:*an aCtdn-'tDdfcn ®Oti für feine m$ \)id9^a^m sufc&ajfen; imb ®Df(c0 m MnniHig^tn i\n e 3??oiT^ &äu unD IBimoer tn c»^c e^dillicfeen .Kirchen au$* jutvciecnlcrm; 6i§ivirctiMtif) langen Die t'urcö bi\]f;>(im Hilter fübmUt cap. nnb % m^m Xraaatus •*erfi&rre Giaiies gefe^ef / um Dem genefgfen 2tf(t ildrii* t?er praxisunt er Sfiige n gefiettef frlvD/ mt .0fe Excerpier- Volumina rrclir em|tirf€&feil/ m ®Ott foff matt &n'0Kc6 Ikbtn. tUv ENTHYMEMATA. Sententia ßve DicSum Biblicum Deut, 6, Y. f . folf J^ijrrn J)cmm(3of f fK& 5a&m »on gärigen «am ^amogm. Scnt. Deut. lo. v. 12. QBa^ föbc« tiit S^^xt tm ©Dff i>on i)ix ? Dm Daß &u3f)nlK0^(f :c. Stnu Deuten, v.g, Q[B^r feinem J^dndf^aben mid) gearb. aB. ly. 3n 36m Ubmi w# in t». r. Ci?/«, ^. V. 7. «S^a^ jja^u t>aß tu Enth. 23et(®o«unö!te&ef/i. Jok. 4. U«be» Enth. J^af utt^feinen Uehen ^otjti fk§ejicf cf/i)a§ roir burc^ Üben folieri/ ). jFfÄ. 4. 9. 9. Enth. t>e'c ®Iau5i<|?n 25a(er/ . i. »om tt)ab= ren (£&nf?ent5nm if. />' 915. t»«" ^« für ferne mUi ttm far fdn« acljfr ?Rof J der 3)?cnfc0 e£)ffc^ ^23olf[ja«n scnieffcn mu^/er f^nf< fonfl nicfetein 2lutjen&ucf kb^/tar* UC|)C Obligation. :Snd UJCU nut ©Off Jjc^n CÖJ^nfltjrn Oa^ ^ebeti 3c- b^n fan V )o i\l aud) Der <)3?mr4) (B£)tt iiNc aUe 2)m3c öafur veö £»/'/&>»z«>fflr<<» wtnii f^bte tfr ferne« etnfgeii i(e&eii©obn f<3)iac^fen rooife/ 1?*-». 22, Calcb, fo ©Off trettlicl? na4J3efotgct / Num. 14 Ö4 24# Mofes, erweblte öiel ftebe r arm ju ffj^ta mtf bem^olcfe OOrfe^/ alsein ©ob» Der ^toc^fer Pharae»ist Ehr. \\, ^. 24. David rß 73> J^^i'^ O^^tt^J ic5> nur ttci) jc. Daniel iDoUe fttber in ben i 6»cnc;ni&«tf ^eWDrffcn n)crt)en/af6 nJd)rgii©Üff bci ten/ ^. //f »» : Sadr^ Meß ^(r. Da». J, Hiskils. Eßi. 38. 3, Hieb «■»i.^. 8. Kuth 1. 0. itf. Apoftoli Pauhis, J. ^. Sg« 3^0 3free£? COMP- ALLEGOR. TROPOL ANAGOG. %ttu nehmen om €tn()cwefoc unb auffm affare öRjöntitt ^amn 14. 2(iro feS t>er "»Unfeine &äö tnnerfte nemUel) 6a« j^er^^Otf ge&in } ob glet^ feöbetj J5 er leib Diir4)^ g«"«^ ber^röbföal Simile <©wci» Kinö «ofbfl5em eö »erforgef »ir6; 2(Ifo cu^ unfern ^tdiltfc^en 53atcr. Sim» ^tc unter 2. gufen ^reunbm et» Oer^. tvaö einer fötü/fcöniit if? öer an&er frieljUdls jc. 2ilfb öutfe unter ^Otf mi> ien5)tesifc&ett eni^Spcrf, unöfBtÖefsijR ic, Simile. ^-ff/w«-/ ö« tm IKo^ren Tregiodtt^» ^9,% f!e nic^fö öfi D?citS)f&i!m unb jeftUt^cn ©ßfecn/ 6(ö nur J?en©teJn f-Jexetenthaiiton^UX fetS* jtgctlct? garbcn &af usib fcf;on önjufe^e» be<\e&r2n. ©0 Afttmtrt ein Sdriflc ö«d) (gJDtf im J^mmtel/ iier ntc&t «fleta ^■cl-on / fonöcrn auc^ fcer ßßerf^j^nfleif Dt«9Ä 2)5et|?er, Campar. Impar. S'mfon Uebf< WPel'tU unb üerißlr eaburcö feine 2(u9en. 2lber ©Ott ItYbfn/tHC afajren ie retteten ibn jyr 2fbg©f terei^ CONTRARIA. Pharao ^0Ri(| »» egJ^pte« iBOirt iJOtt Dem »ß^ren ©Oftnfc^jfötotjfen. iCortg Sanherib j^eröc^ffte 6en ©Off julianus ^peft^tA trieb ©pof t mit©ofJ i}r,& fdnem J^. ^orte* gr bi«0 ben J^rii. Sbrtflum Sitnmermönö ©ebn. Exempel utiti fo fetncnScftgeglaubeJ oc^ geUcbet/ «ngefii^rff werben» 0 €reu6 ffl un mnfd[)m ENTHYMEMATA. Semcntia Italorom : ^öon Einern fj/oi^ t, 5, 9. 17 ftnt. 2, c#>'. 1, 9. 6. <;®ir&a6tn'^rü& EXEMPLA. I. BIBLICA. Abraham« tö§ er »0« ©Off tJt^x\,im f(te^€rt unb greff« P/" ^xi^l 'n. fff mit ff^&/ 5{lß bu' '^^'^^^ ^'^^^^^ Va^tdfs,Pf.io,7.Achal,,i,Reg. 21,27. geworfTm/ iittö tfi feiffe 3:rubf.9 /^f. Dentn^ mdjnc. Somg Manaffes. warö turc^^emn Enthym. l^ret&ef |um ®c6?f/ i6. «äib ®an^c^5u <3abclbef87 }. ETHNICA. Simil. 'Bitititii^omttmtMtfAximt/ Apellej ut funihd^s ^aWt Uttt\fo t^erDomn Iii ^xaiiUvi ^cnnaUt ^Mbvud)/m-:^HifUfnntvmttvi>on &al& Steges bal&^onntnfc^efniff / g«* btti^seväubexn beraubet/ werfe inbm n(/ mtt> am f^oi^n ^sntUum ■^»offjun.- fe dt^cnf itcö «&/ öaf i^n Utmuan f cnneti fonff. ©aturc^ gctuan i()n öcr Äonfg fe^r lUb/mb &ef«öcncf t^« sUt viel tau. eOMPAR, ALLEG,TROPOL. ANAG. 81MIL. Klomp tr. Maxi ttt L, C.tem 3, f^ra ^25 erj?M?f/öai? D{s Spanier ungc&al feranin&erf ftd^ über &er tkis^itn^itu/tuhtK^n t&nen «r njDße tbncß tfsrer ^itte geiuebren. fcutfaien ©?Hü?(r. ^olan fo toimi öäp ttJir ö^n @??o«. tDic ©panier f. '[jo für bm Ädrfer nieöer/ giiffen öem ^fcr&e ttt ^f n 3(!um/u^^ & ^idpltt, Die (Jrcu^fiager Dfö .^grrn (Sbnfll »sf« et« rtcfcfe it!!cfc(e(n*cr^(mUfd)f5i ®Iucf* benncR/ Matt-h,ix. ^. 57. ete werben t)on ^er@o^!1erl ber 3:iubfao! göit^ fc^jroar^/ ®otf fint! fiefüffeunö fciraccfcn J)ie §ar» rentier it|?p<:n mubr jc; ren unb ^/a^j fuficjje bittere ^erpacöfe öte^ürme ttn,^■B1al>en »ertreiben/ be* i^rabcii: TClfo t|f bä^ liebe ^retiQ aucft tt)o( bitter/ eöDertretbet «ber bie ®t|fi -Burme/ eänö/ ^ob unb 'leuffd/ bi« uiiSin^Ptüfgreitfreffen mib naff«tt ^cr unb Dtfter if?/ fo fi€mjr<\cfunbmÄ*l@nab«nunbfe. igr.T^f . 1S6. hem ^osr&clt^ EXEMPLA. i.BIBLICA. Abraiism erföngfe nö£|) im ^e^eß 3iltcr; einen @o^«/ 15. ö. 6. Daniel au3 bem io»mgra&eii tmUtU Va»^ 6, jofaa , mäc&fc fturc^ bett @I^«tirj|t0>r{f?i baJ^/ fd)lcf ff0 ®ctt fo/£a3 er mit ben ©eiKeti Sieg er^teUe. ^^raunft^»» (E^ronif Q^uncitfö ^. /», 60. ^tfÄ^» CApi^rattM ein granclpcaner 'äJJöni<^/ ivar 145+. in ©ric^tfc^ 'HJer5bef/ ^/?« 2 , ^te Jf>epben ft»re^eH : »* i# »uh t^r® ef tl j^üi:5iip^|f~®0ftbtn 9Jnsern«tiö »ntbe» bie^-arcfen in lierj/ u^^ fi«g«m fei« 3f?«ehten x&iux We 2(mulf^ Anagog. ® te 7»/'/'^ 6«r4> &en@IrfW«^ mm Cif f^r^en |u §cf* Öj fijrwerffen Hn5 ^aufe laffcn/ z/^, 4. öt? erfahren/ t)Ä?vgrjr#uIi<^ Jatr/ und Djc fr. f. IC. 6'^/.3.9,9. CONTRARIA. fac,«: Ea, obpervcrfitatem fidei tuae XIV. tibi Vit« annosdclco, ^id.Zetm' rat, ^fR Diaconus fti- m®r/ au fei|rt(ft miO) Nnn. :J)«»;fTsrben/ un^i>jd^nfrsogfne^^n^erHn* »er iDer&m : ^Ifo mufT«» '«»f 0««^) ^« ^er *''^mtnm%t feigen nicrfi fr/ i?orjn fe/f tn feinen 5}?rl?,'i|[unafnl^alfen unb er fanflfdroern^, «ug g)Ttr aUf^ erfangfn «Bl> »irDmiÄ m^tö Deiieö @lu^0 ^r. €^r. G. %%Mip, «nmlglid^ f<^n/ //^/rA, 17« ^. 170, ipo gobe bdj^ü fl($ ^ TnTHTMEM ATA iEnthym. (S^fiai taüftnb^lti$i^\mW Enchyra. m^iü «Ü« Stcftnd^üm/ blthahuvtSt feö ©«mötbc rtn<5 5)?eoiai^f4)teb bcmfeKran» QSi« mit (tiatn ^ettU*cn ©uurn ncu^ sir. 7. 40. ^Ba^Dilf^Uf!/ fob^dcn* 2Btf t6tt ®«kjigeii^(er mb darinnen EXEMPLA. I. BIBLICA. Jofeph. f7£>«. jo.^. 15. MofcStZJ^wr, 3, 1, Jofua.r, 23,^. z 14, Davids ^/,44. 9 23. <^ii'mtbit\\m ijcinci i^ia^n fa^Hclj evtvür^jf f unf) Tobias ^. 4.^.1./-.^^« (d^J«*' Paulus, I. Or, 15, 31- 3^ |!irk x.ECGLESIASTiCA. AUGUSTA ET PROFANA. Die €f^t^(}(t«n :3orfn{)r^n ^öBm ocrmeSö t^re S??frr.imlun§«rt cuff fte« fareeufgcrii^f «f. 5ag{tc{) t «rcf? i«ffuti* vO??«ifdie?2/ fcertanöcSeif tinrutfelofc^ hfcciigefu^m. ©üfirn?flrD f rancf iögeuu göR^c ©tttitbffur fotf, 9Jöi| öem er 6&er tt>t«fterju|14> feibftfommm. j^ak er gebeten tte oniDefenbe t^en i|» weichen an^ fic^ Im feiben ff(t uer<» fi^jJoffeti Kidjfö gercb?t unb i^me ns« ® öffer imb ^robf rcjdbe n laffen, »lö nun o.^a^r mf^lc^eöiB«f?^nf f ß'^'t'f^/ «02« er »iefcer in ^r«Rcfbetr gefflße»» Sent, Marc, M.^ i^.fetjf S« / ivadKf uitt> 6cf«/ denn r6r twjfcf mcl)f mmn «0^ g«^^ ©leidjnjte {m ^«uf / xm ffincn ^ncdK^tt f!iÄc!)f dJKtt ffälfcbcn fa'n ^srcf K.usq; : cudi <5c» fciefe» ® erten be^ ^€rm (SOrtf?*/ ertnnerf ber je)* Auguflmui^ baf ßsjiic^t elldn? V)on ber Sufunfft bce^^^rrsi jum ®erid5f »fr^e^en/fönbem cud; tjon ber ^tobeSflunJe, -D]fw(((^ biegcif bc? itöbe^ t|l «inf^ i«be» (lertfenben ^]?n fc^eit{fist#era:«fi. Enthyfn. ©6§ «öl? bm lofe« ^iV^U Tonne« ®ibfrj1änb djuen, 6.9, 13. «uf u% Wyxmtm t>ap öof^ ^rünb Scnt* PlatoAtt', Summ» Sapkntia eft mcditatiomortis. Etithy m. ® orju e^ ttu^e/öffferg ön ben tbm i^innetn f ommen unb gebeten ni« Sobt gebencfen? ©piegel menft^It't&m efroaö |urebep.®«b«beernurbtef« j UUi^s^£iß«'S^e^^ f*£*^*i°°'fil- |2Do«egef?)rij(§en;2Bermtf ifnflfln bcu • INDEX CAPITUM. cerpirens* I. Waß tnV^U^ Excerpiren JU mf^ttl/ mb fDje m ÜÜm Dikiplinis ^tCt)m Facuitatibus, Oecono- mia , &c. Loci Communes ItnUCD QtUi^^U llWonhm Methodo Excerpcndi in Theologia Homiietica im^mm. V". 2Bfe M Excerpier-SJucÖd ^itQifltV llttÖ TituI 530tt i>im Memorial-gelllll/ imö Dm TImlis l'tt^ IL ^a^ffirnemltcömrolcöeClafres cmäufraget?« in. 2BcIc&C Autores jum Excerpiren fOiinUl ge^ 5raUC|)ef/aüC& Ba6 für gute PoftlllaatenXhro- nicken linD Itineraria, gütfm WiVMn* l. gin^egifler Don ößer&anö Sßc&crn jum Ex- cerpiren Dicnücl)* rSDon Den SÖC&ern/ ttan'nnen Similitudine$, Alle- gorien, &c. ju finDer?» I. 53ott bei* bequemen geif J)eöExcerpirens,^)?ec6f^ fdjreibunge unb ölenfamer® icDerboIunae. II. Scgreijfer in fic6 Sciagraphiam unO Praxin Bxcerpirens (u eCllcbcU Tabellen. ALchymia. mie bflrinncn JU excerpiretfy6u t^otimr^n-ju Uhriren (le&ft nur6of)^m©(anDeg^perfoiicn Allcgoria. iUatay 100, füic fte müffm l>efc^af* fin (mf lou fiqq, mß&a'fic juml&menr iQz, tt)cicOt - Anagogia. tua^ Die fc^/ Anatomia.^ mck^^-?^/ö;'m füv Tutores Daucn gc*^ fcßrie&en/ 17. i8> 19. 2.0, Äotiqvitas J^daiea. i(! J]li|li(^ explic^tionem^xtisl 127.. Esccerpireny m mt W\ Clajjes ju mac()e« / 37. i(i Autoren, it. exceypiyet:^ mMmUn\ ExcerptorumFolumim ^rafigiri, unöt^a^u ^cfc^ct/ m mX^m forma mx^ in melcßmt 3öDr« Itf gct)rucfef/j7u Denn jTnt)t?i£lunnü^Ifc{)e/ 117. wie ^It^e C^nccb^ulffen/ Hg. ^titör lyat mu t^Myi m aßdn ^u^cnD ya Win ^ma^tt ^Borret^e. ®aruni in reutfc{)ir Sprache SSücf^ ,(|efcf>rief>ett/ ©Orr* fviH fiel) gerne miöfr^ Ic&ren laffen/ 53orr* iw^UjiX fiinffCia t>tu ^»/ör mx>lle dimm^OXXr B Bibel. Oaraug uornemlit6\^ii exceypirmyuc). Um Im mmii^l'm^ öarinncn befc&neben/ bei? fcH^fm Creamren mnncrn/Si.y^ff ixinnmn alit; J^f<^n/ ^So, Bibli-^ Bibllothecketi. beretj e (Ii i^)t itlv unb Mia^v ^mifm/ ^ Idüfb^t ^m\\ finb wl unnü^It^/ 117. lum tn t>iv ^or* Cognition nU^Hcfe/ ©Om c. Cafiis. Conpientiam^ ^Ui MC ^tl fö%/>f», 46. 47, lpeI(()C Autores DODOU gcfcfcriekn/ 47* Matrimonialibus;, Chymia. iDie tiarinn^tl excerpiren, 61. mt^ WVtmn ^cfd)riebin/Ibid. 'Clafles. (iMe t>ie IUI excerpiren 7heol, Homiletica dtljUftct* Icn/ 88. ThtoiMomilet, mcH mac&en/ 89. tcfül;c |)icwn Sciagraphiam ) ig?, /f^^. Contraria, ma^ man in b^ren ilöfö/ mynix^ixil 11^» nö*' Controverfia. contra Romano-^Catholicos ^ 3?. contra Re- formatos, 35. Atheos, 36, Anahaptißasi 3^. Photi^iams^Voidl PuritanoSj^o, Jud^eosy Ibid. Contra Mahumetanos, ^z, Griticiren. iua^ Dcip ä^W^'^/ 9» tvrtclje .-^»/f/'g/ ^ßUOIl gcfd)ticl?m/ Ibid. Decalogus. lüie öavütcr Loci Commums JU coEigiren, Jx- EccIeOaftica Hiftoria. m% man fei) Siirc^kfungc &crfel^ fen inac6t^uml;m(n / 139. ivtr tavcn aei#icl>tn / Enthymema. ivaö ^affeI6e fo/ 92^. nji'e man in t)Ct; Diel Exempd ^mxi «ntrrffe / 95. Epiftola. süfe ,^1 t\m |tcrli(^cn Spiftd LattinV^i fermu* len lUceSigire», 15. Evangelia. mic ^Cn Exordiü Excerf fa\U faittlen/ y^f» fWBli(& ail^ OCnfclben X^H Msralia \\\ truirer>,'jj: Excerpiren. ^fließe Ircfmff^etim SlKct/ t*a^fu üic^C in ^«: ^n^mt) ax'cerpiret, 3. n)(irum nofftücnDia/ 4. 0, i|l fd;e m%\\^i 7. machet beru{)nife ieufe/ Q3orreDc i(t anfangt fcf)r fC^ttJCr/ 530rreiDf* ^341 CtgenfliC^ Durct)^ excerpiren in miii^tn/ 8- /^^-^ Wnt) /-^^^^ J« excerpiren, Ibid. /« lölogia, p,iiyu firmuU Eptßolarum l)X colligireny i jvt^ Theötogiä Umikticc^ m ^ucl)g ^le^^irta* Unt) ^ituli \\x l>2r fertigen / 70^ Durcl^^ Excerpir - Volumen &k iiiC^t nat^ ÖCm Alphabet fc|Ch/ 71. e'A? £i^/*fl Natura, 78. fo(J jicfliit cingefc&ri^Bm lycroen / 89* i8o. Ote aStbcl 127. Moralißüx 128* Poflillü y 129. e'^c' Cancionibus Mi» ßellaneü) 131. Hifloria Eccleßaßicay m*.ex HißoricU propha* nü, 140. tfA? 'Sr'//^ Pontificum y'i^z. Martyrologiü , 143» JLexicogrdphts i Ib. ex njiroyum iHußriumy 144. e-x gentilium Hißoriay 145. ^x Epitomatoribus variarum Hi^ ' ßoriarumi 147. ex Annalibus. Chronicü} 149. ///V^e- rarik facrü, 160. ex variü autoribus^ i6i, (Dann UnD Jlt tbtlcöer gste etgeneitc6 Jii excerpiren,. Igt. Dß]u notfeig ci'ti ©cferdkäPem tn ?Sercitf*aff£ traben/ i8o>/e^. Slße^ i^or* 5(ro nuff^ Schedim Memoriale fc^eHf Ibid. dnC Sciagrä- phia, 183. Die Excerpta rep stiren unO na<:t)iUlC'^ fni>onj« Icfen/Ibid. Herbarius Vivus. ©cffm 3"^^f^ituti3/ 56«. Heroica fadla, fl'nD inmitabtUa^ 95^ Hifloricn. 5)om 5>crfer Co/^o?, iMn Cyro, I. Conrad U^olf^ gang ^Ifl^/Ibid. (r^örg Trapezuntio, 2. 5^ö>&. Sleidmo, Meß a l(t Corvino , Ibid. CafauhonOi Augußino, Ibid. ^OIU (SDihtiann/ Der einen SKämio^ct^an / ^7. einer Id(!ert Z). Luther, unD fuirö Druber Dorn ^efpenfi yim "cJoDe gepru* ibid. tuie ein Alchymiß ni)i ®olD ganac^ef / 61. ein v^/tf^j«?//? D^cDlenet fcbiecfceen Oanc? / 63, ^fjurjürd Saclbfen ^.öerr ^^\jm %x'\Ux'm^ tDirD tüc^en Dtr E-vangeli^ fcöen ietue 5. 3af)r gefan.9en i^on cWo ^iimber gefü^*» ret/ 74» t)i>n MV^* 74. von Niamey 75. Zeuxide^ 78, etnenicbf offcev^ aujf Der enngel repetiren, 90. merDen in Drei) Cäj//?/ ab^er6etle(/ 98^ finD einem ^^reDigetnü^licö* 132. foflen ItiiTig fln^emercfef merDen/i33» yom ungelel;^* een c/(f;'/Vö, 131. mX^t Augufi^ HißdrU genennet merDe«/ 140^ njie Die betiDnifcfee Hiflorien ,^ukfen/i4^. i^on 7hamo 178. i)Dn u^olffioi wie Der fo fleiff!,(i excerpirety ©orre^* Dor 5'Ä?Ä<7 S5ifc{)off in 91örmegen/ SOon% isillen^^ m er excerpirety ^OXXit^ HoffiBann. iva0 Der foße lefen/ 30^ 3iUetT«. mer {wieDerffe ^efc{)riekn/4ö,4i- n)el(t)er®e|lale fie 3rifnDli4> refuthen^ 41 ßciij Juri- Juridica Facultas. iX>\iUv'mtt\l\\exccrp4tent^z. i(l JtliCi;ei> U\) Theoretica (f PraBica^ 53. Juris Studium, mi« in folcfccn Loci Communes mac^^tt./ -Sfrcfieiii^Hiftonen. finö alte imD neuc/133. W ©ridn* fc^m Ibid. t)ie LÄ/fi»ifcl)en/ 134. mekfec Kemn/ Ibid. fmefoMK Ourd)|ukfen/ i39.y?^^e .iL« Loci Communes. vid,fuprd Excerpiren» ©InMn /ö^/** Theoretici (f FraBicty 66. y?^^. tt?CV fti^llllid) LiiiO:S Communes VraBkos gef(()ricbcn/ 67, Lexicographi. Amores tAi?on/ 143^ Maityrologia. mct; tatjon gef^vtetm/ 143. Medica Facultas. %\{ Darmuen excerpireni 55. fyetcfjtt? Memorial - gettul mic t»er Dcrfers'^cn/ 84. ttn^elf'ett immer pr j^anö %^\>i^! Ibid. auf Daff:lbe aöe^ ipnfuse.^ m% mm \Mh\m W/i«m i 85. 181. o. Oeconomia, mi ^atnnncn äU €xcerpiren, 64* tUCt; t^lVOK gefcl)t;ic^m/ Ibid. Oration. tJa^U föumn L beme foß nmn Aumej \^t^\Am exurpirep mirD/filr^ •fe^cn/ Ibid. ftnDmit 2^er(lanOe wnO lbei)acl}tißlicl) $u ma* d)«n/ 119. S'leiftn* wßl ein Pt?/i^ifi» at3f£Sdfin fo(rfceoföe{sr?n/ 2^51. n^cldH Autores "^mm ,(]cfc^rielnn/ 28* y?^y7. mie ein Steifen* Xü% ex Likro Natur ; 4Z. /. 17 > Hennkhij Henning!, jr, -^^; /. /<^C ilib. /^ Frtymnoius ^. 5-7., A Atrcbatis.- /,^z«/../7j;l?ßn,.. /. Jugelius. /. /g. in qvo; iST 7. 21. proin c* lege ::mcif„ ^. m. Up: /^'o^ ^Sai^C, ^ ///; /. Exem- plorum Hundorffij. pi w.. 1. zOk XXlL p\ i2^, Lin. afne s.Biblicum Creüij,. u6Jin. i/«./,. qyfbu$ acccjffit. k fin g. öU(f 0» /. isg\ /. /. Sa« Jianus. /^/. /. W^rirefridii. Hn. i^. in'. Itn- 121 ^cf.- i4f. lin. Mei- lini. i^j. l, i Hai carnafTo.. lin. S' ßerofus. /m. qvem p. 146. lin. 16., Davidem Chytrseum.^. zj^i /. 21 De rebiisp. p. lyj. L a ßn: j^YinctnzM, p* fjp. l. aßne Obris, löi. l. 7. Rauvm^ffij: lin. p '^\\V\X^ \>&X[* p. /- 77. ßoteri. p> i/Oi /. Ii Nauden,, lin. a fin.^^ Vtxxi. lin, ult. fetrarchaj. 17s* Itn. 10* Mirabil. ^» /7^. lin, a fin,. Dadraei. p.i??- Ä». 3. propriet. p^ 182. lin. d fine lege: m miX 9X» lim 4: i ßne l. \im örofff p 183- Un. 6, le^e:Cap.6.nn^.y, p. //f. Ä»./.-*; ignt,fcris. Ho rm^sHas, />. i8p.lin, j8' b. En. p. ipo. Im. b, lege nfra, pag^ipj^. (f lin. /?. lege :: Deut.^/. lin. alt. b. verba b^c ß^nt emiffa: '^loD gcDencfet / mil'^) m\m\% ©ÜllDe fccy i{)m SRaiim ffnUcn laffen. /./p/. ^r«. i^?. ^. Sßojcmkfce. 3mn. Si^atji^ip F I N I S.